II. GENETIKAInformazio genetikoa

4. DBH

Antolakuntza

• Azido nukleikoak• ADNaren erreplikazioa• ADNaren adierazpena• ARNaren itzulpena: kode genetikoa• Genetika proiektua

– Bioteknologia - Elikagai transgenikoak– Mutazioak - Klonazioa– Ingenieritza genetikoa - Giza genoma proiektua

Azido nukleikoak

Fosfato taldea

Gluzidoa

Nitrogenodun oinarria

A – AdeninaC – ZitosinaG – GuaninaT – TiminaU – Urazilo

Base nitrogenatua

Azido nuleikoak nukleotido izeneko monomeroz osaturiko biomolekulak dira.

Nukleotidoa = gluzidoa + base nitrogenatua + fosfatoa

Base nitrogenatuak

ARNAzido erribonukleikoa

A – AdeninaG – GuaninaC – ZitosinaU – Uraziloa

ADNAzido desoxirribonukleikoa

A – AdeninaG – GuaninaC – ZitosinaT – Timina

Azido nukleiko motak

A

A

CG

T

CG

U

• Base nitrogenatuak

• Gluzidoa: Erribosa

• Base

nitrogenatuak

•Gluzidoa: Desoxirribosa

ADN:Ezaugarriak

Helize bikoitza

Hidrogeno zubiak

Polinukleotidoak

Gluzidoa: Desoxirribosa

ARN: Ezaugarriak

Erribosa

FUNTZIOA: Proteinen sintesia

EZAUGARRIAK: • Nukelotido kate bakarra• Gluzidoa erribosa da

• 3 mota dagoz

ARN: Motak

ADNaren informazioa kopiatzen dau

eta erribosometara eroaten dau

ARN mezulariaAminoazidoekin

elkartzen da erribosometan

proteinak osatzeko

ARN transferentea

Erribosomak eratzen dauz

ARN erribosomikoa

ARNm

ARNr

ARNt

ADNaren erreplikazioa

Erreplikapen burbuila Hidrogeno loturen haustura

ADN molekula osoaren kopia bat egitean datza. Hau, zelula zatitu

aurretik gertatzen da, holan, zelula alaba bakoitzak bardin bardina dan

material genetkoa izango dau.

1. ADN bi kateak banatzen dira, hidrogeno loturak hautsiz.

2. Kate bakoitzak molde moduan jokatzen dau, kate osagarri bat sintetizatzeko.

3. Kate barriak eratzen diren bitartean hidrogenozko loturak eratzen doaz eta harizpiak kiribiltzen dira.

Ondorioz, bi ADN molekula sortzen dira, aurreko molekularen berdinak.

Prozesu hau betetzeko ADN polimerasaentzimaren laguntza ezinbestekoa da, honek eraikiko dau kate barria

ADNaren erreplikazioa

ARIKETA: http://roble.pntic.mec.es/cgee0003/4esobiologia/4quincena6/index_4quincena6.htm

ADN erreplikazio semikontserbakorra

Informazio genetikoaren adierazpena

ITZULPENA: ARNm molekulak daraman mezua proteinen hizkuntzara pasatzen da.

http://www.youtube.com/watch?v=rc2gkaEX5pg

TRANSKRIPZIOA: ADN molekulan dagoen informazioa ARNm molekula batean kopiatzea da.

ARNm

ARNr

ARNtProteinak

Proteinen sintesia

Informazio genetikoaren adierazpena emateko beharrezkoak dira 3 ARN motak.

TranskripzioaARN polimerasa entzimaren laguntza ezinbestekoa da ARNm sortzeko.Honek ADN katearen osagarriak diran baseak gehitzen dauz, ARNm sortuz. ARNm molekula nukleotik urten eta zitoplasmara pasako da, han, erribosometan, daroan mezuaren itzulpena emoteko.

Hasierako ADNak nukleotido sekuentzia konkretu bat dauka.ARNm-ak sekuentzia predeterminatua dauka (ADNtik sekuentzia konkretutik transkribatu dalako). ANIMAZIOA: http://highered.mcgraw-hill.com/sites/0072507470/student_view0/chapter3/animation__mrna_synthesis__transcription___quiz_2_.html

ARNm-ak daroazen base nitrogenatuak hirukoteka doaz: KODOIA

Erribosomek kodoika irakutzen dabe ARNm-a.Kodoi bakoitzari dagokion antikodoia alkartzen jako. Antikodoiak ARNt-ren parte diraARNt bakoitzak aminoazido bat daroa atxikitutaAminoazido segidekaz eratzen dira proteinak.

Itzulpena: ARNm-ak daraman mezua proteinen hizkuntzara itzultzea.

KODOIA

ANTIKODOIA

AMINOAZIDOA

ANIMAZIOA: http://highered.mcgraw-hill.com/olcweb/cgi/pluginpop.cgi?it=swf::535::535::/sites/dl/free/0072437316/120077/micro06.swf::Protein%20Synthesis

Kode genetikoa: Mezuaren itzulpena

Baina zein aminoazido ?

Mezuaren itzulpenaBeti hasiko da kodoi konkretu batean: HASIERA KODOIA (AUG → Met)

Aminoazidoak gehituz eta lotuz joango dira STOP KODOIA heldu arte (UAA/UAG/UGA)

Transkribapena

Itzulpena

ADN

kodoia

aminoazidoa

JOKUA http://learn.genetics.utah.edu/content/begin/dna/transcribe/

ADN

ARNm

ANIMAZIOA http://www.yourgenome.org/downloads/animations.shtml

Genetika proiektua

• Bioteknologia• Mutazioak• Ingenieritza genetikoa• Elikagai transgenikoak• Klonazioa• Giza genoma proiektua