LEHEN ZIBILIZAZIOAKLEHEN ZIBILIZAZIOAK

Antzinako Grezia“Helas edo Helade”

Zein garaitan gaude?Zein garaitan gaude?

Noiztik nora ?

Zenbat mendeko iraupena ?

Garai berdineko beste zibilizazio batzuk ?

2000 1000

K.a. 2000K.a. 168

Gaur eguneko Grezia-AtlasGaur eguneko Grezia-Atlas

Itsaso Joniarra

Egeo itsasoa

Europako hegoaldean, Egeo eta Joniar itsasoaren tartean kokatzen da.

Irla ugari, sargune ugari kostan. Itsas portuak egitea erraza da.

Lehorreko lurrak menditsuak dira eta ibar estuak daude

Lehorreko komunikazioa zaila zelako,errazena itsasoz komunikatzea zen.

Grezia Munduko mapanGrezia Munduko mapan

Antzinako GreziaAntzinako Grezia

Metropolia handia egiten zenean, beste kolonia Metropolia handia egiten zenean, beste kolonia bat sortzen zuten. bat sortzen zuten.

Kolonia: Estatu batek bere mugez kanpo duen beste lurraldea

Metropoli: Estatua edo hiria, kanpoan menpe dituen lurraldeekiko

KoloniakKoloniak

Mediterraneoan sortu zituzten hiriakMediterraneoan sortu zituzten hiriak

MILETOMetropolia

EMPORIOM Kolonia

Metropoli - KoloniaMetropoli - Kolonia

Amerika eta Afrika europarren koloniak izan dira

Mediterraneoan sortu zituzten hiriakMediterraneoan sortu zituzten hiriakHelas edo Helade deitzen zioten bere lurraldeari

Hiri estatuen sorreraHiri estatuen sorrera

Esmima (K.a.800) • Greziako lurralde malkartsuak hiri-estatu independienteak sortzea eragin zuen, soroak inguruan zituztelarik.

• 10-15 metro zabalerako harresia zuten.

Antzinako GreziaAntzinako GreziaPolisakPolisak

Greziako mapa – Irlaz jositaGreziako mapa – Irlaz josita

Aitzindariak Aitzindariak

K.a. 2000-1425

K.a. 1600 - 1150

Knosos (Kreta) K.a. 2000 - 1425Knosos (Kreta) K.a. 2000 - 1425

Micenas – K.a. 1600 - 1150Micenas – K.a. 1600 - 1150

Aro iluna (K.a. 1150 – VII. Aro iluna (K.a. 1150 – VII. m.)m.)

Aro Arkaikoa (Zaharra)Aro Arkaikoa (Zaharra)K.a. VIII – 500K.a. VIII – 500

“Polis”-en sorrera(Polis = hiria)

Koloniak

Aro KlasikoaAro KlasikoaK.a. 500 - 338K.a. 500 - 338

Akropolia

HizlariaZaindaria Aldarea

klepsidra

Eskribak

Hiritarrak

Atenas - Eredu demokratikoaren

eredu

Hiriak

Gudak

Guda

Mediar gerrak

Marathon

TermopilasSalamina

Aro HelenistikoaAro HelenistikoaK.a. 338 - 168K.a. 338 - 168Aro

Helenis

tikoa

G R E Z I A G R E Z I A Ekonomia

Gizartea

Egitura politikoa

Kultura

Artea

Zein garaitan gaude?Zein garaitan gaude?

Noiztik nora ?

Zenbat mendeko iraupena ?

Garai berdineko beste zibilizazio batzuk ?

2000 1000

K.a. 2000K.a. 168

EkonomiaEkonomia

Ekonomia - MerkataritzaEkonomia - Merkataritza

Ekonomia - GariaEkonomia - Garia

Ekonomia - ArdoaEkonomia - Ardoa

Ekonomia - OlioaEkonomia - Olioa

Ekonomia - ArtisautzaEkonomia - Artisautza

Ekonomia - MerkataritzaEkonomia - Merkataritza

TxanponakTxanponak Merkataritzak Merkataritzak

ondorioak ondorioak ekarri zituen, ekarri zituen, tanponaren tanponaren garapena.garapena.

Hiri bakoitzak Hiri bakoitzak bere bere txanpona txanpona zuen.zuen.

Ezagunena Ezagunena Atenaseko Atenaseko drakma izan drakma izan zen.zen.

Tetradrakma

Atenaseko drakma

GizarteaGizartea

H irita rrakE s ku b id ea k z i tu en

L u rra e ro siP o li t ika n p a r te ha r tu

A tzerr ita rra -"M etekoa"Z erg a be rez iak o rda in du

E z e sku b ide po lit iko r ikA r t isa ua k , m erk a ta r iak ...

Em akum eakE z z ire n ha r tz en

b en e ta ko h iri ta r be za laG ine ze oa n , b iz i tz a p ub lik o tik a p ar te

Askeak

"T resna h iz tun a"E z z ue n in o lako e sku b ide r ik

Esk laboak

GreziarrakATENASEKO BIZTANLERIA - PROPORTZIOA

Adin nagusiko hiritarrak

16%

Hiritarren emazteak eta seme-alabak

34%

Metekoak13%

Esklaboak37%

Egitura politikoaEgitura politikoa

Polis: hiria

• Bata besteengandik independientea

• Ez zegoen botere politiko bateraturik

• Baina denek zuten “greziar”kontzientzia

• Gobernatzeko era desberdinak zeuden, baina ezagunena Atenaseko “demokrazia”

•

Kultura - ErlijioaKultura - Erlijioa

Atenaseko Partenoian zegoen Palas Atenea jainkosaren estatua

Olinpia hiriko Zeus jainkoaren estatua, Fidias eskultoreak egina

Joku olinpikoakJoku olinpikoakNon sortu ziren ?

Nolakoak ziren?

Nortzuk hartzen zuten parte ?

Eta euren artean gerran zeudenean ?

Zer irabazten zuten?

Zer joko mota egiten zuten?

Antzinako Grezia-OlimpiaAntzinako Grezia-Olimpia

Joku olinpikoen egoitzan jainkoei eraikitako tenpluak eta eraikuntzak zeuden. Zeremonia eta jainkoei sakrifizioekin hasten ziren.

Olinpiako estadiorako

sarbidea

Exeda edojesarlekuak

Estadioa

Antzinako Grezia-MaratoiaAntzinako Grezia-Maratoia

MaMarratoi atoi llasterketakasterketak MaratonMaraton eta Atenasen eta Atenasen

artean dagoen aldeaartean dagoen aldea, , distantzia distantzia gogoratzen du. gogoratzen du.

K.a. 490. urtean greziar K.a. 490. urtean greziar soldadu batek arineketan soldadu batek arineketan egin zuen greziarrek egin zuen greziarrek pertsiarren kontrako pertsiarren kontrako guda irabazi zutela guda irabazi zutela aldarrikatzeko. aldarrikatzeko.

Olinpiadetako azken Olinpiadetako azken froga izaten da.froga izaten da.

Joku olinpikoakJoku olinpikoak Pierre de Coubertin Pierre de Coubertin

baroia izan zen baroia izan zen Joku Olinpikoak Joku Olinpikoak berpiztberpiztuu zituena. zituena.

1894.1894. urtean urtean, 14 , 14 herrialdeko herrialdeko ordezkaordezkarriekin iekin Komite Olinpikoa Komite Olinpikoa antolatu zuen eta antolatu zuen eta bera izan zen bera izan zen presidentea presidentea 1896tik 1925era 1896tik 1925era arte.arte.

Greziarren egutegia Greziarren egutegia Joku Olinpikoen araberaJoku Olinpikoen arabera

Aro olinpikoaGreziarrek ospaturiko lehen olinpiada duena abiapuntutzat. K.a. 776. urteari

dagokio.

• K.a. 772 . urtea, II.Olinpiada urtea• K.a. 770. urtea, II Olinpiadetako 2. Urtea• K.a. 698. urtea, III. Olinpiada urtea• K.a. 695. urtea, III.Olinpiadetako 3. urtea

 

Filosofia eta ZientziaFilosofia eta ZientziaSokratesSokrates

SokratesSokrates (K.a. (K.a. 470-399), greziar 470-399), greziar filosofoa. filosofoa.

Filosofia Filosofia moralaren moralaren aitzindaritzat aitzindaritzat hartzen dute.hartzen dute.

Mendebaldeko Mendebaldeko pentsakeranpentsakeran eragin handia eragin handia izan duizan du..

Filosofia eta ZientziaFilosofia eta Zientzia PlatónPlatón

Platon, antzinako Platon, antzinako Greziako filosoforik Greziako filosoforik famatuenetarikoa.famatuenetarikoa.

Filosofia hitza lehen aldiz Filosofia hitza lehen aldiz erabili zuena, bere erabili zuena, bere esanahia “jakinduria esanahia “jakinduria maitatzea” delarik.maitatzea” delarik.

K.a. 428an jaio zen eta K.a. 428an jaio zen eta liburu ugari idatzi zituen: liburu ugari idatzi zituen: Solasaldiak, Sokratesen Solasaldiak, Sokratesen apologia, Politeia edo apologia, Politeia edo Errepublika, Legeak, Errepublika, Legeak, Timeo, ...Timeo, ...

Filosofia eta ZientziaFilosofia eta Zientzia AristotelesAristoteles

Platonen ikaslea, bere Platonen ikaslea, bere maisuarekin bat zetorren maisuarekin bat zetorren jakintzari buruzko arlo jakintzari buruzko arlo askotan baina ideia batzuk askotan baina ideia batzuk aldatu egin zituen, behaketa aldatu egin zituen, behaketa eta esperientzian eta esperientzian oinarritutako metodoak oinarritutako metodoak finkatuz.finkatuz.

Etika, logika, politika, Etika, logika, politika, biologia eta fisikari buruzko biologia eta fisikari buruzko liburuak idatzi zituen.liburuak idatzi zituen.

Europako pentsamoldean Europako pentsamoldean eraginik handiena izan eraginik handiena izan duena izan da.duena izan da.

Tales Miletokoa(K.a. 639 – K.a. 547)

• Unibertsoaren ikertzaile arrazionala.• Horregatik filosofiaren aita bezala hartzen da.• Greziako 7 jakintsu-enetariko bat izan zen (Jakintsu astronomoa), eta Pitagoras matematikaria bere ikaslea izan zen.

Filosofia eta ZientziaFilosofia eta Zientzia

Jakinduria-PitagorasJakinduria-Pitagoras (K.a.582-500)(K.a.582-500)

Pitagorasen Pitagorasen teoremari ezker teoremari ezker triangeluaren aldeen triangeluaren aldeen neurriak lor neurriak lor ditzakegu beste bien ditzakegu beste bien neurriak jakinez neurriak jakinez gero.gero.

Horrela, hipotenusa Horrela, hipotenusa kalkula dezakegu bi kalkula dezakegu bi katetoen neurriak katetoen neurriak jakinez gero: jakinez gero:

hh22 = c = c22 + c + c22  

Antzinako Grezia-HerodotoAntzinako Grezia-Herodoto Herodoto, K.a.V. Herodoto, K.a.V.

mendeko historiagile mendeko historiagile greziarra.greziarra.

Antzinako Grezia, Ipar Antzinako Grezia, Ipar Afrika eta Ekialde Afrika eta Ekialde Hurbilari buruzko Hurbilari buruzko informazioa jaso zuen.informazioa jaso zuen.

““Historiaren aita” bezala Historiaren aita” bezala hartzen da. hartzen da.

Bere jakinduria eta Bere jakinduria eta ikusitakoa ikusitakoa “Historiak”“Historiak” deituriko liburuan bildu deituriko liburuan bildu zituen. zituen.

Antzinako Grezia-Antzinako Grezia-ArkimidesArkimides

Arkimidesek aportazio Arkimidesek aportazio handia egin zion handia egin zion Matematika teorikoari.Matematika teorikoari.

Zientzia matematikoa Zientzia matematikoa eguneroko bizitzan eguneroko bizitzan aplikatu zuen. aplikatu zuen.

Bainatzen zegoela Bainatzen zegoela asmatu ei zuen bere asmatu ei zuen bere izena daraman izena daraman printzipioa: “Arkimidesen printzipioa: “Arkimidesen printzipioa”.printzipioa”.

Beste makina batzuk ere Beste makina batzuk ere garatu zituen : palanka, garatu zituen : palanka, torniloa ... eta erabilera torniloa ... eta erabilera militarrerako eta irrigazio militarrerako eta irrigazio hobetzeko erabili zituen. hobetzeko erabili zituen.

ArkimidesArkimides

Arkmidesen printzipioa. Arkmidesen printzipioa. Likido batean Likido batean murgildutako gorputz murgildutako gorputz batek goranzko indarra batek goranzko indarra jasaten du eta indar horren jasaten du eta indar horren balioa gorputzak bertan balioa gorputzak bertan hartzen duen tokiari hartzen duen tokiari dagokion likido-dagokion likido-bolumenaren pisua bolumenaren pisua adinakoa da.adinakoa da.

Hidrostatikan oinarrizko Hidrostatikan oinarrizko legeetako bat da. legeetako bat da.

ArkimidesArkimides

Torloju hau ere Arkimidesen asmakuntza Torloju hau ere Arkimidesen asmakuntza dada

Hipokrates Hipokrates Medikuntzaren aitaMedikuntzaren aita

Hipokratesek zalantzan jarri Hipokratesek zalantzan jarri zuen ordura arte pentsatzen zuen ordura arte pentsatzen zena, gaixotasuna jainkoek zena, gaixotasuna jainkoek bidalia zela. bidalia zela.

Gaixotasunak eta bizi Gaixotasunak eta bizi baldintzen arteko erlazioa baldintzen arteko erlazioa ikusi zuen, dietaren ikusi zuen, dietaren garrantzia osasunean eta garrantzia osasunean eta abar...abar...

Medikuntzaren aita bezala Medikuntzaren aita bezala hartzen da, behaketa hartzen da, behaketa klinikoak egiteko klinikoak egiteko ahalmenagatik ahalmenagatik aurre aurre medikuntzarenmedikuntzaren kontzeptuaren asmatzailea.kontzeptuaren asmatzailea.

HomeroHomero Homero - Homero - (K.a. IX) (K.a. IX)

Tradizioak IIiada eta Tradizioak IIiada eta Odisea poemen egiletzat Odisea poemen egiletzat jotzen du. jotzen du. Herriz herri Herriz herri bertsoak kantatzen zituen bertsoak kantatzen zituen agure itsu moduan agure itsu moduan aurkezten dute. aurkezten dute.

Bere poemak jai Bere poemak jai nagusietan errezitatu eta nagusietan errezitatu eta haurrei irakasten zizkieten haurrei irakasten zizkieten grekoek. Eragin handia grekoek. Eragin handia izan dute filosofo nahiz izan dute filosofo nahiz idazleengan eta toki idazleengan eta toki berezia izan dute berezia izan dute Europako kultura Europako kultura klasikoan.klasikoan.

EtxebizitzakEtxebizitzak

EmakumeaEmakumea

Atenasko emakumeak ez Atenasko emakumeak ez ziren joaten eskolara, ziren joaten eskolara, akademietan formazio akademietan formazio filosofikoa ere ez zuten filosofikoa ere ez zuten hartzen, kirola egitera hartzen, kirola egitera ere ez ziren joaten ere ez ziren joaten “palestrara”.“palestrara”.

Ezkondu ondoren ia ez Ezkondu ondoren ia ez ziren ateratzen etxetik, ziren ateratzen etxetik, etxeko lanetara etxeko lanetara dedikatzen zirelarik dedikatzen zirelarik soilik.soilik.

EmakumeaEmakumea

Antzinako Grezia-TenpluakAntzinako Grezia-Tenpluak

Greziar tenplu baten eskemaGreziar tenplu baten eskema

Antzinako Grezia-TenpluakAntzinako Grezia-Tenpluak

3 ordenak - Koloma motak3 ordenak - Koloma motak

Antzinako Antzinako Grezia-KolomaGrezia-Koloma

Estiloaren Estiloaren eragina eragina

gaur egungaur egun

Antzinako Grezia - TenpluaAntzinako Grezia - Tenplua

Atenasko akropolisaAtenasko akropolisa

Atenasko akropolisa : marrazkia eta gaur egunAtenasko akropolisa : marrazkia eta gaur egun

Antzinako Grezia - EraginaAntzinako Grezia - Eragina

Antzinako greziarren ideiak arteari, Antzinako greziarren ideiak arteari, arkitekturari filosofiari, antzearkitekturari filosofiari, antzerrkigintzari eta kigintzari eta matematikari buruz eragin izugarria izan matematikari buruz eragin izugarria izan dute ekialdeko zibilizazioarengan, dute ekialdeko zibilizazioarengan, gugangugan... .

Antzinako Grezia-AntzokiaAntzinako Grezia-Antzokia

Antzinako Grezia-Antzinako Grezia-AntzerkiaAntzerkia

Greziar tragediak Greziar tragediak (antzerki mota) (antzerki mota) antzerkigintza antzerkigintza egiturako eta egiturako eta forma eman forma eman zioten.zioten.

Geroago William Geroago William Shakespeare eta Shakespeare eta beste antbeste antzzerkigile erkigile europarrentzateuroparrentzat greziarrak izan greziarrak izan ziren eredu.ziren eredu.

Eskultura 1Eskultura 1

Eskultura Eskultura gehienak gehienak arkitekturaren arkitekturaren menpe menpe zeuden.zeuden.

Edertasun Edertasun idealaren idealaren ““kanonakanona” ” asmatu zuten, asmatu zuten, hau da hau da gorputzaren gorputzaren zatien zatien proportzioa proportzioa

Antzinako Antzinako Grezia-Grezia-

Eskulturak 2Eskulturak 2

Antzinako Antzinako Grezia-Grezia-

Eskulturak 3Eskulturak 3

Antzinako Grezia-Eskulturak 4Antzinako Grezia-Eskulturak 4

Samotraziako Samotraziako garaipena - garaipena - Victoria de Victoria de SamotraciaSamotracia (K.a.190 - (K.a.190 - Louvre, París).Louvre, París).

Greziarren Greziarren obrarik obrarik garrantzitsuenegarrantzitsuenetarikoa.tarikoa.

Eskultura 5Eskultura 5

Antzinako Antzinako Grezia-Grezia-

Demokrazia-1Demokrazia-1

Antzinako Antzinako GreziaGrezia

Demokrazia-Demokrazia-22

Antzinako Grezia-PeriklesAntzinako Grezia-Perikles

Antzinako Grezia-Antzinako Grezia-Mitologia-1Mitologia-1

Greziako erlijioarentzat jainkoak Greziako erlijioarentzat jainkoak gizakiaren formakoak ziren. gizakiaren formakoak ziren.

Mito asko asmatu zituzten Mito asko asmatu zituzten jainkoei buruz.jainkoei buruz.

Hain erakargarriak izan direnez, Hain erakargarriak izan direnez, Europako pinturan, eskulturan, Europako pinturan, eskulturan, literaturan eta abarretan eragin literaturan eta abarretan eragin handia izan dute. handia izan dute.

MitologiaMitologia

Antzinako Grezia-ZeusAntzinako Grezia-Zeus

Zeruko jainkoa Zeruko jainkoa eta Olinpoko eta Olinpoko jainkoen jainkoen subiranoasubiranoa

Antzinako Grezia-AteneaAntzinako Grezia-Atenea

Arte eta ofizioen Arte eta ofizioen jainkosa, eta jainkosa, eta gerrarena, heroien gerrarena, heroien laguntzailea.laguntzailea.

Geroagoko Geroagoko erromatarren erromatarren mitologian mitologian arrazoiaren arrazoiaren jainkosa.jainkosa.

Antzinako Grezia-AteneaAntzinako Grezia-Atenea

Artearen, Artearen, ofizioen eta ofizioen eta gerraren gerraren jainkosajainkosa

Antzinako Antzinako graziar lorontzi graziar lorontzi hau Pariseko hau Pariseko Louvre Museoan Louvre Museoan dago eta dago eta Atenea Atenea jainkoasren jainkoasren jaiotza jaiotza adierazten du. adierazten du.

Antzinako Grezia-ApoloAntzinako Grezia-Apolo

Profeziaren, Profeziaren, medikuntzaren medikuntzaren eta arkeriaren eta arkeriaren jainkosajainkosa

ErromatarrentzErromatarrentzaatt Febo, Febo, Eguzkiaren Eguzkiaren jainkoajainkoa

Antzinako Grezia-ArtemisAntzinako Grezia-Artemis

Ehizaren Ehizaren jainkosa jainkosa

Geroago Geroago Ilargiaren Ilargiaren jainkosa.jainkosa.

Antzinako Grezia-AfroditaAntzinako Grezia-Afrodita

Edertasunaren eta Edertasunaren eta sexu-grinaren jainkosasexu-grinaren jainkosa

Hortik dator Hortik dator afrodisiakoafrodisiako hitza. hitza.

““Afrodisiakoa” : “Desio Afrodisiakoa” : “Desio sexuala handiagotzen sexuala handiagotzen duen substantzia”duen substantzia”

Erroman Venus, soroen Erroman Venus, soroen eta lorategien eta lorategien jainkosa.jainkosa.

Antzinako GreziaAntzinako GreziaHermes con DionisoHermes con Dioniso

HermesHermes: Jainkoen : Jainkoen mezularia; bidaiarien, mezularia; bidaiarien, lapurren eta lapurren eta merkatarien babeslea merkatarien babeslea

Hermes Dioniso Hermes Dioniso umearekin. (K.a. 330)umearekin. (K.a. 330)

DionisoDioniso: ardoaren eta : ardoaren eta landarediaren landarediaren jainkoa.jainkoa.

Antzinako Grezia-PoseidonAntzinako Grezia-Poseidon

Itsaso eta lurrikaren Itsaso eta lurrikaren jainkoajainkoa

Askotan tridente Askotan tridente batekin irudikatzen batekin irudikatzen da kuadro honetan da kuadro honetan bezala. bezala.

XVI. Mendeko italiar XVI. Mendeko italiar margolaria zen Il margolaria zen Il Bronzinorena.Bronzinorena.

Milango Brera Milango Brera Pinakotekan dago. Pinakotekan dago.

Antzinako GreziaAntzinako Grezia-Iberiar penintsulan eragina-Iberiar penintsulan eragina

Antzinako Grezia-Antzinako Grezia-MediterraneoaMediterraneoa

Mediterraneoan zehar izan zuten eraginaMediterraneoan zehar izan zuten eragina

Antzinako Grezia-Antzinako Grezia-Gainbeherakada - 1Gainbeherakada - 1

Mediar gerrak: greziar Mediar gerrak: greziar polisak izan zuten gerra polisak izan zuten gerra pertsiarren kontra. Bi pertsiarren kontra. Bi bataila entzunak: Maraton bataila entzunak: Maraton lehorrean eta Salamina lehorrean eta Salamina itsasoan.itsasoan.

Ondoren Delosko Liga eratu Ondoren Delosko Liga eratu zuten erasoengandik zuten erasoengandik babesteko Atenas buru babesteko Atenas buru zelarik. zelarik.

Baina ez ziren euren artean Baina ez ziren euren artean konpondu eta Esparta eta konpondu eta Esparta eta beste aliatu batzuk beste aliatu batzuk Atenasen kontra altxatu Atenasen kontra altxatu ziren. Orduan Atenasek ziren. Orduan Atenasek hegemonia galdu zuen.hegemonia galdu zuen.

Antzinako Grezia-Antzinako Grezia-Gainbeherakada-2Gainbeherakada-2

Alejandro III, Alejandro Alejandro III, Alejandro Handia, Filipo II Handia, Filipo II mazedoniakoaren semea mazedoniakoaren semea zen. Grezia, Egipto eta zen. Grezia, Egipto eta Pertsiar Inperioaren Pertsiar Inperioaren kontrako gerretan bere kontrako gerretan bere armada gidatu zuen. armada gidatu zuen.

K.a. 323. urtean hil K.a. 323. urtean hil zenean, 33 urterekin, zenean, 33 urterekin, mundu klasiko osoa mundu klasiko osoa menperatzen zuen. menperatzen zuen.

Antzinako Grezia-Antzinako Grezia-Gainbeherakada-3Gainbeherakada-3

Lurralde handiak konkistatu zituen, Indus ibairaLurralde handiak konkistatu zituen, Indus ibairaiino heldu zen. no heldu zen. Pertsiako erregea, Egiptoko faraoia... izendatu zen.Pertsiako erregea, Egiptoko faraoia... izendatu zen.

Antzinako Grezia-Antzinako Grezia-Gainbeherakada-4Gainbeherakada-4

Inperio guztiak erortzen dira. Azkenean, 33 Inperio guztiak erortzen dira. Azkenean, 33 urtekin hil zenean, bere jeneralek inperioa urtekin hil zenean, bere jeneralek inperioa banatu egin zuten estatu berriak sortuz: banatu egin zuten estatu berriak sortuz: Mazedonia-Grezia, Siria, Egipto...Mazedonia-Grezia, Siria, Egipto...

Ondarea egunero erabiltzen Ondarea egunero erabiltzen dugudugu

Filosofia

Paleontologia

Psikiatria

GerontologiaAntropologia

Psikologia Pedagogia

Ginekologia

Biologia

Fonologia

Arkeologia Andrologia

Logopedia

Kronometro

Policia

Piromano

KaligrafiaEutanasia

Gimnasia Automobil

Zefalea

Polifazetiko

Antibiotiko

Telefono Teleskopio

Eguneroko ondareaEguneroko ondarea

Semaforo

Barbaro Metropoli

Balkanetako penintsulan

Mediterraneoaren kostaldera

Asia eta Egipto alderantz

Alejandro Handia

Klasikoa

Helenistikoa

Atenas

3 arkitektura ordenak

KorintiarraJoniarraDoriarra

Arkaikoa

ArquimidesPerikles

Greziar ospetsuak

Mediarra Peloponesokoa

Atenas eta Espartak

Greziarrak eta Pertiarrak

Hiri estatuak ahuldu

Pertsiarrek Grezia ez

konkistatzea

EskemaEskema

Helade

Meteto

Pedagogo

Filosofo

Mito

Ginezeo

Andron

Agora

Akropoli

Barbaro

Metropoli

Kolonia Polis

Esklabo

Tirania

Anarkia

Aristokrazia

Oligarkia

Diktadura

Hegemonia

Gainbeherakada

Demokrazia

Untziteri

Ostrazismo

Helenismo

Magistratu

G R E Z I A G R E Z I A

Artea

Ondarea

TenpluaTenpluaTenpluak definitzen ditu ondoen greziar arkitekturaren ezaugarriak.

Berezitasunak

• Eraikin isolatua, leku guztietatik ikusteko pentsatua.

• Ez dago hiriaren barruan, erlijio esparruan baizik. (Akropolis), ez du parte hartzen hiriaren bizitzan.

•. Garrantzitsuena bere kanpoko itsura da: proportzioak, dekorazio elementuak eta koloreak.

• Jainkoaren egoitza zen. Barruan ez zen egiten zeremoniarik, jainko edo jainkosaren irudia jartzen zen bakarrik. Zeremoniak kanpoan, tenpluaren aurrean egiten ziren, aldare bat jartzen zelarik.

• Greziar panteoiko (pan=asko / teos = jainkoa) 12 ziren eta garrantzitsuenak "Zeus", "Hera" eta “Atenea".

Atenaseko Partenoian zegoen Palas Atenea jainkosaren estatua

Olinpia hiriko Zeus jainkoaren estatua, Fidias eskultoreak egina

PartenoiaPartenoia

Tenplu motakTenplu motak

Hipetro: sabairik gabekoa

Prostiloa: aurreko aldean, atarian 4 koloma ditu.

Peripteroa: Inguruan kolomak ditu eta

tamaina handikoa da.

• Era honetakoak dira tenplurik gehienak, % 90.

Tenplu motakTenplu motak

AArkitektura rkitektura -Tenpluak-Tenpluak

AArkitektura rkitektura -Tenpluak-Tenpluak

Greziar tenplu baten eskemaGreziar tenplu baten eskema 

Antzinako Grezia-TenpluakAntzinako Grezia-Tenpluak

3 ordenak3 ordenakKoloma motakKoloma motak

Harroina

Antzinako Antzinako Grezia-KolomaGrezia-Koloma 

Atenasko akropolisaAtenasko akropolisa

Atenasko akropolisa : marrazkia eta gaur Atenasko akropolisa : marrazkia eta gaur egunegun

Estiloaren Estiloaren eragina eragina

gaur egungaur egun

AntzokiakAntzokiak

Grezia-AntzerkiaGrezia-Antzerkia

Greziar tragediak (antzerki mota) antzerkigintza egiturako Greziar tragediak (antzerki mota) antzerkigintza egiturako eta forma eman zioten.eta forma eman zioten.

Geroago Geroago William William

Shakespeare Shakespeare eta beste eta beste

antantzzerkigile erkigile europarrentzateuroparrentzat greziarrak izan greziarrak izan

ziren eredu.ziren eredu.

Eskultura 1Eskultura 1

Eskultura gehienak Eskultura gehienak arkitekturaren arkitekturaren menpe zeuden.menpe zeuden.

Ezaugarririk Ezaugarririk handiena, handiena, gorputzaren gorputzaren irudikapena zen.irudikapena zen.

Edertasun Edertasun idealaren idealaren eredua, eredua, ““kanonkanon” edo ” edo proportzioa proportzioa asmatu asmatu zutenzuten: : “burua “burua gorputzaren gorputzaren zazpirena zen, 1/7”. zazpirena zen, 1/7”. Polikleto (K.a.V.m)Polikleto (K.a.V.m)

Venus

Milo-rena

Dikoboloa

Miron-ena

Samotzaziako garaipena

Palas Atenea

Fidias-ena

Eskultura Eskultura 22

Eskultura 3Eskultura 3

PinturaPintura

Antzinako Grezia - EraginaAntzinako Grezia - Eragina

Antzinako greziarren ideiak arteari, Antzinako greziarren ideiak arteari, arkitekturari filosofiari, antzearkitekturari filosofiari, antzerrkigintzari eta kigintzari eta matematikari buruz eragin izugarria izan matematikari buruz eragin izugarria izan dute ekialdeko zibilizazioarengan, dute ekialdeko zibilizazioarengan, gugangugan... .

Antzinako Antzinako GreziaGrezia

Demokrazia-Demokrazia-22

MitologiaMitologia

Ondarea egunero erabiltzen Ondarea egunero erabiltzen dugudugu

Filosofia

Paleontologia

Psikiatria

GerontologiaAntropologia

Psikologia Pedagogia

Ginekologia

Biologia

Fonologia

Arkeologia Andrologia

Logopedia

Kronometro

Policia

Piromano

KaligrafiaEutanasia

Gimnasia Automobil

Zefalea

Polifazetiko

Antibiotiko

Telefono Teleskopio

Eguneroko ondareaEguneroko ondarea

Semaforo

Barbaro Metropoli

Helade

Meteto

Pedagogo

Filosofo

Mito

Ginezeo

Andron

Agora

Akropoli

Barbaro

Metropoli

Kolonia Polis

Esklabo

Tirania

Anarkia

Aristokrazia

Oligarkia

Diktadura

Meteko

Ekklesia

Demokrazia

Helenismo

Magistratu

Balkanetako penintsulan

Mediterraneoaren kostaldera

Asia eta Egipto alderantz

Alejandro Handia

Klasikoa

Helenistikoa

Atenas

3 arkitektura ordenak

KorintiarraJoniarraDoriarra

Arkaikoa

ArquimidesPerikles

Greziar ospetsuak

Mediarra Peloponesokoa

Atenas eta Espartak

Greziarrak eta Pertsiarrak

Hiri estatuak ahuldu

Pertsiarrek Grezia ez

konkistatzea

EskemaEskema

... eta halan bazan edo ... eta halan bazan edo ez bazan...ez bazan...

sartu daittela kalabazan sartu daittela kalabazan eta urten daiela eta urten daiela

Bitorixako plazan !Bitorixako plazan !