Post on 24-Mar-2018
¿Anombißo letrki?
¿Conoces estas letras?
Abecedario en
Zapoteco de San Pablo Yaganiza
Tercera edición (versión electrónica)
Publicado por el Instituto Lingüístico de Verano, A.C.
Apartado postal 22067 14000 Tlalpan, D.F., México
Tel. 5573-2024 2012
Primera edición 2003 .5C Segunda edición 2007 .5C Tercera edición 2012 (versión electrónica)
Abecedario ¿Conoces estas letras?
Zapoteco de San Pablo Yaganiza (zad)
Colaboradores: Olimpia Álvarez F., Lisania Felipe S., Samuel Gómez P. Rebecca Long C. y Pedro Méndez S.
Asesora lingüística: Rebecca Long C.
© 2012 por el Instituto Lingüístico de Verano, A.C. Derechos reservados conforme a la ley.
Esta obra puede reproducirse para fines no lucrativos.
http://www.sil.org/mexico/zapoteca/yaganiza/L211-Alfabeto-zad-htm
3
A a za Yogß yiz chazgakeß za.
gaß Äe zoayaa yeti äoo gaßni. zaa Äe sia zaani wweyßchon.
byiâ
bet
beä
bkweß bloll
B b bechj Chkoäj bechj ngoli. beâß Chlab beâßki.
biyaj Chipayicho biyaji yiæhjchonaß.
4
choäb Xochi choä byiâdoßni.
chen Chal xbeneßnaß chen.
chaweß Chaweß to yeäß.
Ch ch
Ch ch
æhexß baser Ziåchga æhexß baseraß.
æhjezß Noaß æhjezii xiiâbkaß.
æhopð Noåee æhop pes.
Æh æh
5
D d dobß Billelidß to dobß didß.
doaß Chal doaßni nop. dex Chwakweß lilleßnaß dexki.
E e be Äe xochi nak bedoßni.
bcheß eß Ba xen nak bcheß eßni.
chee nis Kochno chæhintek chee nisaß.
6
yeäß Äe sia yeäß.
bibß Bæhin beâß golkaß bibß lwaa yaaxtil.
baxigß Chao baxigaa äaadoßkaß.
ß
Ð ð
sibð Dii zan yaa sibð zoa ni.
shkwaslð Shkwaslð de bißdoßni.
noolð Ki nak xa noolð Yizeekaß.
7
fok Ze æhopð fok choßa lilleßnaß.
faldangw Chyaa beâßki ganaß chak faldangwaß.
beoß febrer Äe chze beß beoß febreraß.
F f
La letra f se usa solamente en palabras tomadas del español.
xetß Chgooshaoßcho yetaß äoo xetii.
yellß Bißni lliachgabß yellß.
bishß Äe sia bishß yesh.
ß
8
I i wi Äe chbia winaß laßo linnaß.
yiß Chaäßâiâ yißni.
zii Ziichga nak gush xoaßni.
G g gax Dii zan gaxaß beteß äoo niskwannaß.
go zapj Äe sia go zapjaß goneßn yinßdoß.
gooâ lia Gooâ lianaß nakb ka xisdoß.
9
kodrin Äe chak kodrinkaß laßo banaß.
kollee Chwazj kollß beeni nisaß.
kush yiåß Chda kush yiåii lyiåaa.
K k
J j jalaweß Chbell jalaweßni daa choon llennaß. jsiw Äe chæhincho jsiw äoo yeäß waokaß.
jed xkakß Ba zan jeddoß wdishj jed xkakii.
10
L l loxeß Llia lox beeni. laanß Ba wdibeß laanee.
lapß Beâß byokaß chzoagakeß lapß.
Ä ä äagß Dii xen nak äagßki.
äozb Xochichga llia äoz bani.
äeyb Chlliasheshß äey bekwii.
11
Ll ll llod Llodkaß chaogakb ba ziw.
llen Chdob yagaß llen katß shgopaßn.
llil Lo llilaß chåoagakeß yetaß.
mech Mech xen chzakß to gooâ. mrax Ziåchga mraxaß.
mashin Äe ndan chon mashinkaß.
M m
12
N n nagueß Nyidj nagueß.
naßcho Shi xben naßcho llia.
nis Chlalj nisaß.
 â âiße Besj âißenaß daa chdeß lo beâjaß.
xben toâ Chdaß xben toâkaß äee yookaß. xoaß biâ Chazeß xoaß biânaß.
13
O o
bso Daß bsoki äee yooni.
btoß Btoßni chdab äyiåaa.
yoo Yooni nakwan dex.
P p
pat Chbayi pataß shoob äoo nisaß.
peskwint Äoo blejaß chon lill peskwintaß.
panel Ntobeß paneli yix yelaß.
14
S s
sed Chze sedaß shæhin yookaß. set Setaß chbian yitaß.
spwel Llia spwelaß âißa tezkaß.
R r
rmech Beâß bi shaoß cheejeß rmech.
rsab Llia bäoä rsabi yeshß.
riwß Choä riwaa lillntoßnaß waäkaß.
15
T t trushß Trushß doßni cheejb yejaß.
takee Xoa bnez äoo takßcho.
tez Chosyaa tezaß katß ba cheeniß.
Sh sh
shor Chao shori xoaßnaß.
shomar Äe sllaa shomari.
shib Lliachga lox shibi.
16
W w
washß Chao weßxibaß washßkaß. weßxib Chleßicho weßxibaß tnez.
wbizß Chsill xban wbizii.
U u
guullß Yoll guullß äoo lab beeni.
gush Tapa rob xoaßnaß yoo to gush. kush Ba pint nak kushi.
17
X x
xilß Chak xilii gakan lechß.
xa bagopß Chak xa bagopii goneßn begoz.
xid Xochidoß nak xiddoßni.
Å å
åogßb Lliachga åogß xidaß.
åilb Äe chllilj åil palomi.
åagßbß Chla åagß bißni.
18
yapj Baä yapjkaß llian yeshß.
yej Xochi nak yejdoßni.
yit Baä yitkaß nakan dii xen.
Y y
Z z
za yaa Chaweß niskwan za yaa.
zwiaß Choneß zwiaßnaß shikwlat.
zod Äe toâ zodi.
19
Bwia dibujki naß wbe dillß dii nyej wen naß bzejan.
dob dobß
dob'
yeä yeäß
äeyb äeyeb
ga gaß
noolð noole
23
bagopß armadillo
baxigß conchuela de frijol
bcheß hormiga
be mariposa
bechj guajolote
beâß persona, gente
beoß luna
bibß jaboncillo
bishß chapulín
biyaj peine
bso adobe
btoß codorníz
chaweß él come
chee nis cántaro para agua
chen sangre
æhexß baser panal de abeja
æhjezß tlacuache
choäb el animal canta
æhopð dos
dex teja
doaß maguey
dobß pluma
faldangw fandango
febrer febrero
fok foco
gaß cesta
gax ajo
gooâ lia insecto palo
go zapj camote de chayote
gush costal
guullß pus
jalaweß su ojo
jed xkakß gallina clueca
jsiw cebolla
kodrin chicharra
kollee su espalda
kush marrano
kush yiåß jabalí
äagß hoja
laanß pantalón
lapß sombrero
äeyb sus dientes
loxeß su barba äozb sus cuernos
llen humo
llil comal
llod zopilote
mashin chango
mech dinero
mrax naranja
¿Aba chakoß yogß dillßki?
24
åagßbß su mejilla
xben toâ araña zancuda (u
otra parecida)
xetß jicalpestle
xid gato
xilß borrego
åilb sus alas
xoaß biâ maíz para sembrar
åogßb sus garras
yapj chayote
yej flor
yeäß plátano
yellß grano (cutáneo)
yiß fuego, lumbre
yit calabaza
yoo casa
za frijol
zaa elote
za yaa ejote
zii pesado
zod falda
zwiaß cacao
naßcho nuestras manos
nagueß su oreja
nis agua
âiße su pie
noolð mujer
panel panela, piloncillo
pat pato
peskwint tepescuintle
riwß grillo
rmed medicina
rsab recino
sed telaraña
set guía
sibð alto
spwel espuela
shib chivo
shkwaslð de lado
shomar cobija
shor ratoncito
takee su mano
tez gallo
trushß chuparrosa
washß lagartija
wbizß víbora de cascabel
weßxib correcaminos
wi guayaba
xa bagopß caparazón de
armadillo