Post on 15-Apr-2017
Laguntza gela
1
Animalia
Ornodunak
Dinosauro – ehiztariak
Roy Chapman Andrews esploratzaile handia izan zen.
Espedizio arriskutsuak egin zituen Gobi basamortura, orain dela milioika
urte Lurrean bizi izan ziren animalien aztarnak bilatzeko.
Eta aurkikuntza handiak egin zituen. Adibidez, dinosauroen habia bat
aurkitu zuen, eta hala, arrautzetatik jaiotzen zirela frogatu zuen.
Zer aurkikuntza egin zuen Roy Chapman Andrewsek?
Zure ustez, animalia guztiek al dituzte hezurrak?
4
Laguntza gela
2
GOGORATU IKASITAKOA
ANIMALIA ORNODUNEK hezurrezko eskeletoa dute
TALDEAK
UGAZTUNAK
HEGAZTIAK
NARRASTIAK
ANFIBIOAK
ARRAINAK
Laguntza gela
3
Ariketak
1- Animalia hauetatik zein da ornoduna? Borobildu.
2- Zein taldekoak dira animalia hauek? Lotu.
UGAZTUNA
HEGAZTIA
NARRASTIA
ANFIBIOA
ARRAINA
Laguntza gela
4
Ugaztunak
1- Nolakoak dira ugaztunak? Animalia ezagun asko ugaztunak dira. Adibidez:
txakurra katua behia zaldia
hartza lehoia kanguroa …
Ba al dakizu zer ezaugarri dituzten ugaztunek?
Ugaztunen EZAUGARRIAK
ARNASA LARRUAZALA MUGITU
Biriken bidez hartzen dute
Ilez estalita dute
Gehienak 4 hankan ibiltzen dira eta lurrean bizi dira.
4
Laguntza gela
5
Ariketak
1- Animalia hauek ugaztunak al dira?
Izenak idatzi eta lotu.
2- Irudiei begiratu eta erantzun
Bai, ugaztuna da
Ez, ez da ugaztuna
Laguntza gela
6
2- Animalia ugaztunen ugalketa
BIBIPAROAK dira
Kumeak amaren amaren ugatzetatik gorputzaren barruan esnea hartzen dute osatzen dira
Laguntza gela
7
3- Itsasoko ugaztunak
Ugaztun batzuk itsasoan bizi dira. Adibidez:
balea izurdea
4- Ugaztun hegalariak
Saguzarrak ere ugaztunak dira. Gaueko animaliak dira, intsektuak jaten dituzte eta hegoak dituzte.
Saguzarra
Laguntza gela
8
5- Primateak Primateak ere ugaztunak dira. Pertsonak, gorilak, txinpantzeak eta tximino guztiak dira primateak.
pertsonak gorila txinpantzea
tximino guztiak
Laguntza gela
9
Ariketak
1- Egin animalia ugaztunen zerrenda
Animalia ugaztunak
2- Zer dago gaizki? Borobildu eta ondo idatzi.
Ugaztunak animalia obiparoak dira. Ugaztun jaioberriek fruituak jaten dituzte. Ugaztun gehienen bi hanka dituzte. Itsasoko ugaztunek uretan hartzen dute arnasa. Txinpantzea, gorila eta sagua primateak dira.
3- Osatu eta gero margotu.
Laguntza gela
10
4- Gizakia ugaztuna al da? Zergaitik?
Arnasa hartzen duelako.
Larruazala estalita duelako.
Kumeak amaren barruan osatzen direlako.
Kume jaioberriek hartzen dutelako.
5- Zein animalia da primatea? Nola dakizu?
Laguntza gela
11
Narrastiak eta hegaztiak
1- Nolakoak dira narrastiak? Hainbat animalia narrastiak dira. Adibidez:
muskerra sugandila sugea
dortoka krokodiloa
Ba al dakizu zer ezaugarri dituzten narrastiek?
Narrastien EZAUGARRIAK
ARNASA LARRUAZALA MUGITU
Biriken bidez hartzen dute
Ezkataz estalita dute
Gehienek 4 hanka dituzte eta lurrean bizi dira.
4
Laguntza gela
12
Ariketak
1- Animalia hauek narrastiak al dira?
Izenak idatzi eta lotu.
2- Irudiei begiratu eta erantzun
Bai, narrastia da
Ez, ez da narrastia
Laguntza gela
13
NARRASTI batzuk BEREZIAK dira. Adibidez:
SUGEA
Ez du hankarik eta
arrastaka ibiltzen da.
KROKODILOA
Larruazalaren zati gogor
batzuk dituzte, ezkataz
estalita.
DORTOKA
Oskol gogorra du
babesteko.
Dortoka batzuk itsasoan bizi
dira baina arnasa hartzeko
kanpora atera behar dira.
Laguntza gela
14
2- Narrastien ugalketa
OBIPAROAK dira
Kumeak ez dituzte arrautzaren barruan arrautzak eta kumeak osatzen dira zaintzen
ZAINDU
Laguntza gela
15
3- Nolakoak dira hegaztiak?
Hainbat animalia hegaztiak dira. Adibidez:
loroa hontza oiloa zikoina
arranoa kaioa usoa ahatea
Ba al dakizu zer ezaugarri dituzten ugaztunek?
Hegaztien EZAUGARRIAK
ARNASA LARRUAZALA MUGITU ELIKATU
Biriken bidez hartzen dute
Lumaz estalita dute
Hegoak dituzte hegan egiteko.
Mokoa erabiltzen dute jateko.
Laguntza gela
16
4- Hegaztien ugalketa
OBIPAROAK dira
Kumeak arrautzaren barruan arrautzak eta kumeak osatzen dira. zaintzen dituzte.
Laguntza gela
17
5- Hegaztiak eta dinosauroak Duela milioika urte Lurrean dinosauroak bizi ziren, baina desagertu egin ziren.
Dinosauroei buruz hainbat gauza dakizkigu:
Batzuk oso handiak ziren
Beste batzuk txikiagoak ziren.
Batzuk lumak zituzten, hegaztiek bezala.
Laguntza gela
18
Ariketak
1- Animalia hauek hegaztiak al dira?
Izenak idatzi eta lotu.
2- Ezagutzen duzu hegan egiten ez duen hegaztirik?
Bai, eta hegaztiak dira, baina ez dute hegan egiten.
Bai, hegaztia da
Ez, ez da hegaztia
Laguntza gela
19
3- Zertan dira berdinak hegaztiak eta narrastiak?
Eta zertan ezberdin?
bidez hartzen dute.
bidez hartzen dute.
estalita dute.
estalita dute.
dituzte.
dituzte.
paroak dira.
paroak dira.
HEGAZTIAK NARRASTIAK berdin ezberdin ARNASA
LARRU- AZALA
MUGI – TZEKO
UGAL- KETA
Kumeak ZAINDU
Laguntza gela
20
Arrainak eta anfibioak 1- Nolakoak dira arrainak?
Arrainak uretako animaliak dira; ezin dira uretatik kanpo bizi. Arrain batzuk ur gezatan Beste batzuk ur gazitan bizi dira. bizi dira.
amuarraina perka legatza atuna
panga zamua sardina antxoa marrazoa
Arrainen EZAUGARRIAK
ARNASA LARRUAZALA MUGITU
Zakatzen bidez hartzen dute
Ezkataz estalita dute
Hegatsak dituzte uretan mugitzeko
Laguntza gela
21
2- Arrainen ugalketa
OBIPAROAK dira
ez dituzte Kumeak kumeak zaintzen. arrautzaren barruan osatzen dira.
ZAINDU
arrainkumea
Laguntza gela
22
Emeak arrautzak
erruten ditu.
Arrainkumeak
osatzen dira.
Arrainkumeak
jaiotzen dira.
Arrainak hazi
egiten dira.
Laguntza gela
23
3- Nolakoak dira anfibioak?
Anfibioen EZAUGARRIAK
ARNASA LARRUAZALA MUGITU
Biriki eta larruazalaren bidez hartzen dute
Larruazal biluzia dute
Hankak dituzte uretan mugitzeko
4
Laguntza gela
24
4- Anfibioen ugalketa
OBIPAROAK dira
Kumeak arrautzaren barruan osatzen dira.
Zapaburu bat igel nola bihurtzen den
Emeak uretan
arrautzak erruten ditu.
Zapaburua
jaiotzen da.
Zapaburua
hazten da.
Zapaburua
aldatzen doa .
Igel bihurtzen da .
Laguntza gela
25
Ariketak
1- Galderei erantzun
2- Nor da nor? Lotu
Nola jakin duzu? Azaldu.
UHANDRE IBERIARRA anfibioa
TXARADI-SUGANDILA narrastia
Laguntza gela
26
3- Asmatu zein animalia diren
4- Osatu taula
Laguntza gela
27
5- Osatu eskema
6- Ikasi marrazkien segida bat egiten.
Laguntza gela
28
7- Orain zeuk osatu marrazkien segida.