OINARRIZKO CURRICULUM DISEINUA

ABERE-HAZKUNTZAKO TEKNIKARIA

2

Aurkibidea 1. Tituluaren identifikazioa. .............................................................................................. 4 1.1. Izena. .......................................................................................................................... 4 1.2. Maila. .......................................................................................................................... 4 1.3. Heziketa-zikloaren iraupena. ...................................................................................... 4 2. Erreferentea (lanbide-perfila). ....................................................................................... 4 2.1. Gaitasun orokorra. ...................................................................................................... 4 2.1.1. Lanbide-gaitasunak. .................................................................................. 4 2.1.2. Erantzukizuna eta autonomia. ................................................................... 5 2.2. Lanbide-burutzapenak eta lanbide-portaerak. ............................................................ 5 2.3. Produkzio-prozesuko kokapena. ................................................................................ 7 3. Irakaskuntzak. ............................................................................................................... 8 3.1. Heziketa-zikloaren helburu orokorrak. ...................................................................... 8 3.2. Lanbide-moduluak. .................................................................................................... 9 1 lanbide moduloa. Nekazaritzako familia ustiapenen antolamendua eta Kudeaketa ........................................................................................................... 9 2 lanbide moduloa. Nekazaritzako instalazioak ............................................... 13 3 lanbide moduloa. Nekazaritzako mekanizazioa ............................................ 17 4 lanbide moduloa. Abere-hazkuntzaren produkzio trinkoa ............................. 22 5 lanbide moduloa. Abere-hazkuntza arrazionala ............................................ 26 6 lanbide moduloa. Experimentazio-animalien eta beste zenbait animalia txikiaren zaintza .............................................................................................. 29 7 lanbide moduloa. Konpainiako animalien zainaza ....................................... 35 8 lanbide moduloa. Zaldien eta beste zenbait animaliaren oinarrizko zainaza, Heziketa eta trebakuntza ................................................................................... 38 9 lanbide moduloa. Agroteknologia ................................................................. 41 10 lanbide moduloa. Lan prestakuntza eta orientabidea ................................... 45 11 lanbide moduloa. Kalitatea eta etengabeko hobekuntza .............................. 49 12 lanbide moduloa. Lantokiko prestakuntza ................................................... 50 3.3. Heziketa-zikloaren sekuentziazioa eta denboralizazioa. .......................................... 54 3.3.1. Iraupenak. ............................................................................................... 54 3.3.2. Sekuentziazioa. ....................................................................................... 55 4. Irakasleak. ................................................................................................................... 55 4.1. “Abere-hazkuntza” heziketa-zikloko lanbide-moduluetan irakaskuntza-atribuzioa duten

irakasleen espezialitateak. ...................................................................................... 55 4.2. Titulazioen baliokidetasunak irakaskuntzan aritzeko. ............................................. 56 5. Irakaskuntzak emateko gutxieneko baldintzak. .......................................................... 56 5.1. Espazioak. ................................................................................................................ 56 6. Konbalidazioak eta korrespondentziak. ...................................................................... 57

3

6.1. Lanerako Lanbide Heziketarekin konbalida daitezkeen lanbide-moduluak. ........... 57 6.2. Lan-praktikarekin korrespondentzia izan dezaketen lanbide-moduluak. ................. 57

4

1. Tituluaren identifikazioa 1.1. Izena: "Abere-hazkuntza". 1.2. Maila: Erdi-mailako Berariazko Lanbide Heziketa. 1.3. Iraupena: 2.000 ordu. 2. Erreferentea (lanbide-perfila) 2.1. Gaitasun orokorra Teknikari honi ondoko baldintza orokorrak eskatzen zaizkio produkzio-sistemako lanbide-kualifikazioari dagokionez. • Abere-produktuak lortzeko erabiltzen diren animaliekin edo konpainiako eta

esperimentazioko animaliekin elikadura-, hazkuntza-, higiene- eta osasun-lanak egitea, merkatuan eskatzen den kalitatea lortuz, segurtasun- eta higiene-baldintza egokiak betez eta ingurune produktiboa zainduz. Beharrezkoak diren instalazioak, makinak, lanabesak eta ekipoak erabili eta mantentzea. Abere-hazkuntzako ustiategi bat antolatu eta kudeatzea.

2.1.1. Lanbide-gaitasunak • Bere ardurapean dauden instalazio eta ekipoak kontrolatu eta produkzio-prozesuetako eragiketen berezko

hizkuntza eta informazioa behar bezala interpretatzea. • Produkzio-fase desberdinetan, abere-espezie desberdinen hazkuntza indibiduala eta kolektiboa eta adierazten

zaizkion praktika klinikoak behar bezala burutzea. • Konpainiako, laborategiko eta esperimentazioko animaliak hazteko eta zaintzeko lanak behar bezala

burutzea. • Produkziorako diren animalia-espezieetan izan daitezkeen anomaliak azkar antzeman eta jakinaraztea eta

dagozkion zuzenketa-neurriak hartzea eta adierazten zaizkionak exekutatzea. • Instalazioetako makineria eta ekipoak erabiltzea, behar bezala prestatuz eta ondo funtzionaraziz, eta

erabiltzeko baldintza egokietan mantentzea, ezarritako segurtasun- eta higiene-neurriak aplikatuz. • Aurkako egoeretan lanarekin jarraitu ahal izatea eragingo duten behin-behineko egokitzapen teknologiko

txikiak egitea. • Instalazioetan eta ekipoetan agertutako matxura baten aurrean edo ingurumenari eta eguraldiari dagozkien

baldintza txarren aurrean, hartu behar diren neurriak azkar erabakitzea, dagozkion aldaketak eginez. • Abere-hazkuntzaren produkzio trinkoko eragiketen ikuspegi orokor eta integratua izatea eta espezie

desberdinen produkzio-prozesuko fase desberdinak erlazionatzea, produkzioaren helburuak kontuan hartuz. • Bere lanbidearekin erlazionatutako tekniketan gertatutako aldaketen ondoriozko sortutako lan-egoera

berrietara moldatzea. • Abere-hazkuntzako ustiategi bat bere egiturak hobetuz kudeatu eta administratzea eta, indarrean dagoen

araudia ezagutuz eta betez, produktuak merkaturatzea. • Bere lana garatzean komunikazio eraginkorrak mantentzea, bereziki horietaz arduratzen den lan-taldeko

kideen artean koordinazio-maila handia eskatzen duten lanetan, lanean arazoak sortzen direnean aginduak eta informazioa interpretatuz, jarraibide argiak azkar sortuz eta lan-taldeko kideei laguntza eskatuz.

• Bere talde funtzionaleko kideekin etengabeko harremanak izatea. Horretarako, taldeari esleitu zaizkion helburuak lortzen lagunduko du eta gainontzekoen lana errespetatuko du, zeregin kolektiboen antolamenduan eta garapenean aktiboki parte hartuko du eta azaltzen diren zailtasunak gainditzeko lankidetzan jardungo du, betiere kualifikazio-maila bera edo baxuagoa duten taldekideen ideiekiko jarrera tolerantea azalduz.

• Problemak ebaztea eta erabaki indibidualak hartzea, ezarritako arauak bere eskumenaren barruan betez. Erabaki horien ondorio ekonomikoek edo segurtasunari dagozkionak garrantzitsuak direnean, kontsultatu egingo dituzte.

• Bere lanbidearen berezko tekniken esparruan eduki politeknikoko edota polifuntzionaleko ekintza-multzo bat autonomoki burutzea, horretarako ezarritako metodoak erabiliz.

5

2.1.2. Erantzukizuna eta autonomia Teknikari honi, goragoko maila duten teknikariek esleitutako funtzioen eta helburuen esparruan eta dagozkion lanerako arloetan, oro har, ondoko autonomia-gaitasunak eskatuko zaizkio: • Izaera mugatua duten instalazioak eta, orokorrean, famili ustiategi batean bideragarriak diren guztiak kudeatu

eta administratzea. • Instalazioak eta ekipoak prestatu, erabili, garbitu, egokitu eta erabiltzeko mantentzea. • Ugaltzaileak prestatzea, zaintzea eta estaltzearen txostenak egitea, araldiak antzematea, errendimenduak

kontrolatzeko datuak eta laginak hartzea, erditze normalak zaintzea eta hauei dagozkien txostenak egitea. • Pentsuak, bazkak eta abereak elikatzeko azpiproduktuak zehaztapenen arabera lantzea, biltegiratzea,

kontserbatzea eta hornitzea. • Ustiategiko produktuak sustatu eta merkaturatzea. • Desinfektatzeko eta intsektuak eta arratoiak hiltzeko lanak egitea. Neurri profilaktikoak aplikatzea eta

produktu terapeutikoak ematea. Identifikazio-xakiak ezartzea. • Zaldiak ferratu eta hezteko lanak egitea. • Animaliak trebatzeko lanak egitea. 2.2. Lanbide-burutzapenak eta lanbide-portaerak Ondokoak dira profesionalak burutu eta/edo azaldu behar dituen burutzapen eta portaera esanguratsuenak: 1. Nekazaritzako famili ustiapen bat antolatu eta kudeatzea • Ustiapen bat bere produkzio-jardueraren eta -helburuen arabera ezartzeko edo sartzeko aukera baloratzea. • Ustiapenaren jarduera-plan orokorra antolatzea, helburuen eta dauden produkzio-baliabideen arabera. • Ustiategi bat sortzeko edo bertan hasteko beharrezkoa den dokumentazioa kudeatu, antolatu eta betetzea. • Ustiategiko produktuak sustatu eta merkaturatzea, hauen exijentziei erantzunez eta dauden baliabideak

optimizatuz. • Ustiategiko materialen, produktuen, tresnen eta ordezkoen erosketa eta biltegiratzea kudeatu eta antolatzea. • Hornitzaileekin eta bezeroekin negoziatzea, baliabideak erostean eta ustiategiko produktuak saltzean

abantaila handienak eskaintzen dituzten baldintzak bilatuz. • Lege-betebeharren eta ustiapeneko produkzio-jardueren ondoriozko ekintzak dagokien denboran eta

moduan burutzea. • Norberaren eta laneko higiene- eta segurtasun-arauak aplikatzea eta natur ingurunea babesteko arauak

betetzea. 2. Nekazaritza-ustiapeneko instalazioak, makineria eta ekipoak prestatu, erabili eta mantentzea • Hazkuntza- eta/edo produkzio-instalazioen eta -lokalen egokitzapena, garbiketa, desinfekzioa eta intsektuak

hiltzea kontrolatu eta ikuskatzea. • Ustiategiko makinen eta ekipoen lehen mailako mantentzea burutzea, horretarako eskatzen diren oinarrizko

mekanizazio-, soldadura- eta desmuntaia/muntaia-lanak eginez. • Ustiategiko traktoreak, makineria, ekipoak, instalazioak eta beste tresna batzuk prestatu eta erabiltzea,

programatutako zeregin/lanetan erabili eta bide publikoetan zirkulatu ahal izateko. • Instalazioetako egonaldietan eta makinak, ekipoak eta erremintak erabiltzean segurtasun-arauak betetzea,

arrisku pertsonalak eta orokorrak saihesteko. 3. Esnetarako, haragitarako, artilerako animalien eta erruteko hegaztien hazkuntzako lanak egitea.

6

• Elikagai kontzentratuak eta bolumetrikoak prestatu eta kontserbatzea, bai eta haiek banatu eta beren kontsumoa kontrolatzea ere.

• Ustiategiko eme ugaltzaileen araldia antzeman eta egiaztatzea, estaltze-lanak kontrolatuz eta emeak ernaltzeko helburua betetzeko moduan egitea ziurtatuz.

• Erditzeak kontrolatu eta zaintzea, emearen erditze ondokoa zainduz eta erditze ondoko likidoak kanporatzen dituen ala ez, bere portaera eta osasun-egoera kontrolatuz, bai eta errapeen egoera fisiologikoa ere.

• Umeak zaindu eta kontrolatzeko lanak egitea, haien osasun- eta morfologia-egoera egiaztatuz, espeziearen arabera amari umea kenduz edo ez, eta umeek behar bezala edoskitzen duten kontrolatuz.

• Abereen osasun-egoera ikusmenarekin aztertzea, tratamendu zehatzak ezartzea eta ustiategiko osasun-plangintzan adierazitako analisietarako laginak hartzea.

4. Abere-hazkuntza arrazionaleko lanak egitea. • Animaliak garai eta modu egokietan xakitu eta identifikatzea. • Adinaren, pisuaren, eta ugalketa-, osasun- eta produkzio-egoeraren arabera, animaliak multzotan

taldekatzea, behar bezala hazi eta elikatzeko. • Eraisteko lanak ekipo egokiarekin eta animalia-espeziearen arabera ezarritako prozedurari jarraiki burutzea. • Isatsa kentzeko, adarrak kentzeko, zikiratzeko eta ilea mozteko lanak burutzea. 5. Laborategi- eta esperimentazio-animalien eta beste zenbait animaliaren hazkuntza- eta

zaintza-lanak egitea animalia-gordetegietan eta ukuiluetan. • Esperimentazio-animaliak eta beste zenbait animalia txiki hartu, xakitu eta identifikatzea. • Animalia-gordetegiko edo ukuiluko instalazioetako ingurumena kontrolatzeko lanak egitea, bai eta bertan

erabilitako ekipo eta materialak erabiltzeko moduan mantentzea ere. • Animalia-espezie desberdin bakoitzaren arabera, jasotako argibideei jarraituz animaliak elikatzeko lanak

egitea. • Animalia-gordetegian ugaldu behar diren animalien ugalketa-prozesua kontrolatzea, teknika aurreratuenak

aplikatuz. • Erabakitzen diren praktika klinikoak egitea, dagozkion argibideei jarraituz. 6. Konpainiako animaliak zaindu eta hazteko eragiketa klinikoak egitea. • Bere ardurapean dauden konpainiako animalien historia klinikoa kontrolatzea. • Instalazioak eta erabiltzen den tresneria kliniko eta kirurgikoa aplikatuko diren tekniken arabera prestatu,

erabili eta erabiltzeko moduan mantentzea. • Animaliak aztertzeko edo bestelako eragiketetarako prestatu eta inmobilizatzea, aldez aurretik finkatutako

laginak hartuz. • Aldez aurretik finkatutako tratamenduak adierazitako moduan eta egunetan aplikatzea. • Animaliei erpeak mozteko, ilea itxuratzeko eta bainu higieniko bat emateko lanak egitea. • Elikagaiak banatu eta beren kontsumoa kontrolatzea, espezie bakoitzarentzat ezarritako prozedurari jarraituz. • Eme ugaltzaileen araldi-egoera antzeman eta egiaztatzea, estaltze-lanak kontrolatuz. • Erditzeak kontrolatu eta zaintzea, emearen erditze ondokoa zainduz eta erditze ondoko likidoak kanporatzen

dituen ala ez, bere portaera eta osasun-egoera kontrolatuz, bai eta errapeen egoera fisiologikoa ere. 7. Zaldiak eta beste animalia batzuk ferratu, trebatu eta zaintzeko lanak burutzea. • Zaldien eta/edo beste animalia batzuen oinarrizko zaintza-eragiketak burutzea eta instalazioak, zalditegiak eta

ekipoak mantentzea. • Ferratzeko materiala eta ekipoak aukeratu eta prestatzea eta une egokian erabiltzea. • Tratatu behar diren animaliaren apoak eta hanken hanka-jarrera aztertzea. • Ferraketa kentzeko prozesua burutzea, errematxeak eta ferrak behar bezala kenduz. • Ferra jarri aurretik apoa prestatzea, ferratzeko eragiketa egiteko prest utziz. • Animaliak garatu beharko duen jarduera kontuan hartuz ferra aukeratu, prestatu eta jartzea, horretarako

material eta tresna egokiak erabiliz. • Animalien eta zaldien oinarrizko trebakuntza burutzea, honek gainean ibiltzea, ahokoa eta "laguntzak" onartu

arte.

7

2.3. Produkzio-prozesuko kokapena • Lanbide- eta lan-ingurunea Lanbide-irudi honek bere jarduera garatuko du helburutzat haragitarako, esnetarako, arrautzetarako, artilerako eta bizirik uzteko animaliak haztea duten ustiategietan, bai eta hautatze-hazkuntzan eta landa-turismoan diharduten zaldi-aziendekin ere. Bere jarduera ondoko azpisektoreetan garatu ahal izango du nagusiki: • Haragi-produkzioan (behiak, ardiak, ahuntzak, txerriak, hegaztiak, untxiak) diharduten abere-hazkuntzako

ustiategiak. • Esne-produkzioan (behiak, ardiak, ahuntzak) diharduten abere-hazkuntzako ustiategiak. • Konpainiako animalien produkzioan diharduten abere-hazkuntzako ustiategiak. • Esperimentazio zientifiko-teknikoan erabiltzen diren animaliak hazi, mantendu eta manipulatzeko zentroak. • Abere-hazkuntzan aplikatutako diagnostiko- eta ikerketa-laborategiak. • Abere-hazkuntzaren produkzio- eta zerbitzu-kooperatibak. • Abere-hazkuntzako jardueretan diharduten administrazio-zentroak. • Abere-hazkuntzako zerbitzu-enpresak. • Ingurune funtzionala eta teknologikoa Lanbide-irudi honek ekonomikoki bideragarritzat har daitekeen abere-hazkuntzako famili ustiategi batean burutuko du bere jarduera. Beren jarduera dimentsio handiko ustiategietan eta produkzio-kooperatibetan garatzen duten taldeetan parte har dezake, ondoko arloetan erantzukizuneko postuak betez: • Animalien hazkuntza. • Animalien elikadura. • Animalien ugalketa-prozesuak. • Osasun-neurri eta -produktuen aplikazioa. • Abere-hazkuntzako makinerien eta instalazioen kontrola. • Larratzearen kontrola. Bestalde abere-hazkuntzako zerbitzu-enpresak zuzendu edo bertan lan egin dezake, era berean talde handietako langile gisa edo abere-hazkuntzan erabilitako makinen mantentze- eta konponketa-lantegi bateko arduradun gisa jardunez. Jasotako ezagutza teknologikoek abere-hazkuntzaren produkzioaren eta honekin erlazionatutako zerbitzuen esparru desberdinak barne hartuko dituzte, bai eta animalien produkzioan eta hazkuntzan sar daitezkeen animalia-espezieak ere. • Lanbideak, ereduzko lanposturik garrantzitsuenak Lanbide-orientazioko helburua izanik, ondoren, tituluaren perfilean definitutako lanbide-gaitasuna eskuratu ondoren bete daitezkeen lanbideak eta lanpostuak aipatzen dira: • Esnetarako behien abeltzaina. • Haragitarako behien abeltzaina.

8

• Ardien abeltzaina. • Ahuntzen abeltzaina. • Txerrizaina. • Zaldi-hazlea • Zaldi-hezlea • Ferratzailea. • Hegazti-hazlea. • Untxi-hazlea. • Albaitaritza-kontsulta kliniketako langilea. • Inkubazio-geletako langile kualifikatua. • Esperimentazio-animalietan kualifikatutako langilea. • Abere-hazkuntzako ustiategi baten jabea. • Abere-hazkuntzako ustiategi bateko arduraduna. • Intseminatzailea. • Albaitaritza-kontsulta klinikoetako harreragilea. • Konpainiako animalietan kualifikatutako langilea. Izan daitezkeen espezializazioak: Teknikari honek, hemen adierazitako lanbide/lanpostuetan hastean, egokitzapen/prestakuntza-aldi bat beharko du eskatzen zaion espezializazioa lortzeko. 3. Irakaskuntzak 3.1. Heziketa-zikloaren helburu orokorrak. I. Ustiategiko animalien hazkuntzan eta kontrolean erabiltzen den dokumentazio teknikoa aztertu eta

interpretatzea, produkzio-prozesuan erabiltzen diren ekipo eta instalazioak erabiliz. II. Animalia-espezie desberdinen hazkuntza-teknika desberdinak aztertzea, espezie eta ustiapen-mota

bakoitzarentzat sistema egokiena aukeratuz eta aplikatuz. III. Animalia-espezie bakoitzarentzat beharrezkoak diren elikagai bolumetrikoak aukeratu eta, hala badagokio,

produzitzea, animalia bakoitzaren ustiapen-motarentzat eta produkzio-fasearentzat egokia den elikadura-estrategia aplikatuz.

IV. Animalien osasun-egoera ona mantentzeko behar diren prebentzio-neurriak eta abere-hazkuntzako ustiategiaren osasun-egutegia aztertu eta aplikatzea.

V. Espezie bakoitzarentzat egokiena den ugalketa-programa aukeratzea, kasu bakoitzean animalia bakoitzaren berezko indize teknikoak lortzeko ezarritako sistema aplikatuz.

VI. Esperimentazio-animalien zaintzak aztertzea, espezie bakoitzarentzako egokiak diren helburuak lortzeko hazkuntza-teknika desberdinak aplikatuz.

VII. Konpainiako animalia-mota bakoitzaren kasuan jasotako argibideen arabera, kontrol-praktikak, klinikoak eta higienikoak burutzea.

VIII. Ferraketa-teknikak eta oinarrizko heziketa-teknikak ulertu eta aplikatzea, eragiketa hauek behar bezala exekutatu ahal izateko.

IX. Abere-hazkuntzako ustiapen baten produkzio-gaitasunaren eta lege-araudiaren arabera, instalatzeko aukerak aztertu eta ebaztea.

X. Abere-hazkuntzako produktuak merkaturatzeko estrategiak eta aukerak baloratzea, plangintzan merkatuko egoera zehatzetara ondoen moldatzen direnak kontuan hartuz.

XI. Kontabilitateari, zergei eta lanari buruzko legeria aplikatzea, bai eta laneko segurtasun eta higienearekin erlazionatutakoa ere, horretarako erabiltzaile gisa informatika-sistemak erabiliz, datuak lortzeko, komunikatzeko eta nekazaritza-produkzioa eta -merkaturatzea kontrolatzeko.

XII. Ustiategiaren funtzionamendu orokorra aztertzea, tamainaren eta jardueraren arabera izaera, funtzioak eta ezaugarriak aztertuz.

XIII. Ustiategiko makina, ekipo eta instalazioetan higienerik eta segurtasunik ez izateak edo ekipoak erabiltzeko prozesuetan izandako jarduerak eragin ditzaketen ondorioak aztertzea eta pertsonek, makinek eta ingurumenak izan ditzaketen arriskuak minimizatzeko beharrezkoak diren neurriak eta arauak aplikatzea.

XIV. Makinen, ekipoen eta instalazioen oinarrizko mantentze eta konponketarako lantegiko instalazio eta ekipoen beharra baloratzea, behar bezala prestatuz eta erabiliz.

9

XV. Ustiategiko lan mekanizatuak aztertu eta exekutatzea, dagozkien makina, ekipo eta instalazioak prestatuz eta behar bezala erabiliz eta hauen lan-prozesuak kontrolatuz.

XVI. Lanbidean aritzearekin erlazionatutako informazio- eta prestakuntza-bideak aukeratu eta erabiltzea, sektorea ezagutu eta bertan sartzea ahalbidetzeko eta bere lanbide-gaitasunek eboluzionatu eta bertako teknologia- eta antolamendu-aldaketetara moldatu ahal izateko.

XVII.Eremu edo sektore honetan garatu behar diren prozesuentzako irtenbideak bilatzen laguntzea eta parte hartzea, ingurumenean dituzten eragin negatiboak minimizatzeko, eta bere lanbide-jardueraren bidez, prozesuetako kalitatearen etengabeko hobekuntzan parte hartzea.

3.2. Lanbide-moduluak 1. lanbide-modulua. NEKAZARITZAKO FAMILIA-USTIAPENEN ANTOLAMENDUA

ETA KUDEAKETA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Nekazaritzako familia-ustiapen batek izan ditzakeen forma juridiko desberdinak aztertu eta, jarduera

ekonomikoaren eta dauden baliabideen arabera, egokiena adieraztea. 2. Nekazaritza-ustiapen baten jarduera-plan orokorra lantzea, dauden baliabideen arabera. 3. Nekazaritza-ustiategi bat martxan jartzeko eta honen jarduerak garatzeko beharrezkoak diren dokumentuak

aztertzea eta indarrean dagoen legeriaren arabera dokumentu horiek osatzea. 4. Nekazaritzaren sektoreko produktuak edo zerbitzuak sustatu, erosi eta merkaturatzeko modu arruntenak

aztertzea. 5. Produktuak kontrolatu, manipulatu eta biltegiratzeko prozedurak aztertzea eta inbentarioak egitea. 6. Lanean aplikatzen diren segurtasun- eta higiene-arauak aztertzea, natur ingurunea babesteko hartu behar

diren prebentzio-neurriekin erlazionatuz. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Nekazaritzako familia-ustiapen batek izan ditzakeen forma juridiko desberdinak aztertu eta, jarduera ekonomikoaren eta dauden baliabideen arabera, egokiena adieraztean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Ustiategi bat eratzeko, bere forma juridikoaren arabera eska daitezkeen lege-baldintza minimoak

identifikatzea. • Nekazaritzako sektorearen eremuan izaten diren sozietate- eta elkarte-mota desberdinak deskribatzea. • Nekazaritzako familia-ustiapenaren kontzeptuak, ordezkaritza-organoak eta ezaugarriak azaltzea. • Lurraren edukitze-erregimenak azaltzea. • Nekazaritza-ustiapenaren forma juridiko desberdinentzat ezarritako zerga-erregimena deskribatzea. • Ustiapen baten eremu funtzionalak eta horien artean dauden erlazioak azaltzea. • Behar bezala karakterizatutako nekazaritza-ustiapen baten ezarpenari eta martxan jartzeari buruzko suposizio

praktiko bat oinarritzat hartuz: − Eskatutako dokumentuak behar bezala betetzea. − Eskatzen den dokumentazioa bideratzeaz arduratzen diren erakunde ofizialak identifikatzea. − Izan daitezkeen finantzaketa-bideak adieraztea. − Izan daitezkeen inbertsioak eta beharrezkoak diren produkzio-bideak deskribatzea.

• Administrazio publikoen (EB, administrazio zentrala eta autonomikoa) laguntza eta subentzio desberdinen ezaugarriak zehaztea.

2. Nekazaritza-ustiapen baten jarduera-plan orokorra lantzean, dauden baliabideen arabera, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Produkzio-sistemen eta -orientabideen esparru orokorra deskribatzea. • Produkzio-sektoreetan eragina duten Europako Batasuneko nekazaritza-politikaren faktoreak identifikatzea.

10

• Behar bezala karakterizatutako nekazaritza-ustiategi bateko jarduera-programa oinarritzat hartuz: − Produkzio-orientabide egokiena deskribatzea. − Beharrezkoak diren eta programaren arabera egokienak diren giza baliabideak eta baliabide materialak

zehaztea. − Programatutako jardueren arabera egokiena den kudeaketa-programa integratua azaltzea. − Produkzio-jarduera bakoitzarentzat eska daitezkeen laguntzak eta subentzioak deskribatzea. − Jarduera espezifiko bakoitzarentzat izan daitezkeen merkaturatze-bide desberdinak adieraztea. − Erabaki egokiak proposatzea.

• Gastu aldakorrak eta finkoak eta balantze bateko "aktibo" eta "pasibo" kontzeptuak deskribatzea. marjina gordina, marjina garbia eta inbentarioa, horien arteko erlazioa zehaztuz.

• Nekazaritza-ustiategian gehien erabiltzen diren kontabilitate-prozedura sinplifikatuak deskribatzea. • Nekazaritzako enpresari autonomo baten betebeharrak zehaztea, dokumentuak eta izapideak identifikatuz. 3. Nekazaritza-ustiategi bat martxan jartzeko eta honen jarduerak garatzeko beharrezkoak diren dokumentuak aztertzean eta indarrean dagoen legeriaren arabera dokumentu horiek osatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu • Nekazaritza-ustiategiaren produkzio-jardueran normalean erabiltzen diren oinarrizko dokumentuek duten

helburua azaltzea. • Indarrean dagoen legeriak ustiategi bat eratzeko eskatzen dituen izapideak aipatzea, hori bideratzeaz

arduratzen diren erakundeak eta eskatutako epeak adieraziz. • Gizarte Segurantzaren erregimenak eta honen prestazioak deskribatzea. • Nekazaritzako sektorean ohikoenak diren kontratu-mota desberdinen ezaugarriak deskribatzea. • Nekazaritza-ustiapenari eta betebehar ofizialei dagozkien estatuko, erkidegoko eta herriko zerga zuzenak eta

zeharkakoak eta tasak deskribatzea. • Produkzio-jarduera jakin baten eta aukeratutako forma juridikoaren arabera, nekazaritza-ustiapen baten

zerga-egutegia deskribatzea. • Nekazaritza-ustiategi bateko jarduerei aplikatzen zaizkien zerga-erregimena eta zergak azaltzea. • Indarrean dagoen araudiaren arabera nekazaritza-ustiapen batean derrigorrez bete behar diren dokumentuak

aipatzea. • Suposatutako datu batzuk oinarritzat hartuz, ondokoei dagozkien dokumentuak betetzea:

− Enplegu-eskaintza. − Laneko alta eta baja. − Gizarte Segurantzaren kitapena. − Kontratu-mota egokia. − Lan-istripuen eta lanbide-gaixotasunen partea.

• Kudeaketa teknikoa, ekonomiakoa, fiskala eta kontabilitateari dagokiona garatzeko eta dokumentuak bideratzeko, erabiltzailearen mailako oinarrizko pakete informatikoak aplikatzea.

4. Nekazaritzaren sektoreko produktuak edo zerbitzuak sustatu, erosi eta merkaturatzeko modu arruntenak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Nekazaritzako sektorean, produktu- edo zerbitzu-motaren arabera, normalean erabiltzen diren sustapen- eta

merkaturatze-bideak deskribatzea. • Sozietateak, produktoreen elkarteak, kooperatibak eta nekazaritzako beste asoziazionismo-modu batzuk

azaltzea. • Bezeroekin eta hornitzaileekin negoziatzeko oinarrizko teknika-printzipioak azaltzea. • Inbertsioaren, gastuaren eta ordainketaren artean eta diru-sarreraren eta kobrantzaren artean dauden

desberdintasunak zehaztea. • Nekazaritzako produktuak merkaturatzean izaten diren jarduera publiko desberdinak deskribatzea. • Nekazaritzako produktuen normalizazioa eta tipifikazioa deskribatzea. • Produktuen, baliabideen edo zerbitzuen eskaintza desberdinak oinarritzat hartuz, onena zein den

deskribatzea, ondokoen arabera: − Merkatuko presioak. − Entrega- edo exekuzio-epeak eta baldintzak. − Kalitatea.

11

− Ordaintzeko eta deskontuak izateko baldintzak. − Bermea. − Salmenta ondorengo arreta.

• Familia-ustiapenean garatutako lanekin erlazionatutako pertsonei eta hornitzaileei ingurumena babesteko eta lan-segurtasuneko arauak zorrozki bete ditzaten eskatzea.

5. Produktuak kontrolatu, manipulatu eta biltegiratzeko prozedurak aztertzean eta inbentarioak egitean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Nekazaritza-ustiapen batean gehien erabiltzen diren biltegia kontrolatzeko sistemak deskribatzea. • Biltegiratze egokiaren, segurtasunekoaren eta minimoaren kontzeptuak azaltzea, hauen kalkuluan esku

hartzen duten aldaerak identifikatuz. • Inbentario-mota desberdinak deskribatzea eta hauetako bakoitzaren helburua azaltzea. • Nekazaritza-ustiapen batean erabiltzen diren biltegiratzeko sistema desberdinak azaltzea eta bakoitzaren

abantailak eta eragozpenak aipatzea. • Nekazaritzako produktuentzako normalean erabiltzen diren garraiabide desberdinak aipatzea eta hauen

ezaugarriak eta erabilera-baldintzak deskribatzea. • Nekazaritzako produktuen biltegietan gehien erabiltzen diren produktuak kargatu, deskargatu, garraiatu eta

manipulatzeko ekipoen oinarrizko ezaugarriak eta hauek erabili eta mantentzeko lanak deskribatzea. • Indarrean dagoen araudiaren arabera, biltegi batek bete behar dituen segurtasun-arau orokorrak deskribatzea. • Behar bezala karakterizatutako produktuen mugimendu- eta biltegiratze-kasu praktiko batean, ondokoak

zehaztea: − Produktuak hartzeko eta biltegiratzeko espazioak. − Produktu bakoitzaren kokapena. − Manipulatzeko, kargatzeko, deskargatzeko eta garraiatzeko baliabideak. − Biltegiratze-ahalmena. − Produktuen manipulazioan aplikatu behar diren segurtasun-baliabideak.

6. Lanean aplikatzen diren segurtasun- eta higiene-arauak aztertzean, natur ingurunea babesteko hartu behar diren prebentzio-neurriekin erlazionatuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Ingurumenaren gaineko eraginaren ebaluazioan esku hartzen duten parametro nagusiak deskribatzea. • Babestutako natur espazioen ezaugarriak azaltzea. • Natur inguruena babesteko aplikatu behar diren funtsezko arauen alderdiak azaltzea. • Instalazioek eta ekipoek bete behar dituzten baldintza higienikoak azaltzea. • Nekazaritza-ustiapeneko lanetan aplika daitezkeen pertsonen higienerako neurriak deskribatzea, propietateak

aipatzea eta babes pertsonalerako jantziak eta elementuak erabiltzeko modua azaltzea. • Pertsonen segurtasunerako materialaren erabilera-ezaugarriak eta -baldintzak azaltzea. • Zehaztapenak azaltzea eta babeserako ekipoen eta baliabideen berariazko osagaiak deskribatzea. • Ustiategiko produkzio-jardueretan sortutako produktuen hondakin kutsatzaileek ingurumenean dituzten

eraginak deskribatzea. • Hondakinak jaso, birziklatu, ezabatu eta arazteko oinarrizko teknikak azaltzea. • Nekazaritza-ustiategi batean ekipo eta lan desberdinei aplikatzen zaizkien segurtasun-arauen alderdi

garrantzitsuenak interpretatzea. • Ingurumenarekin erlazionatutako Europako Batasunaren laguntzen ezaugarriak deskribatzea. • Natur ingurunearekiko errespetuari buruz sentsibilizatzeko eta eragina minimizatzeko ekintza pertsonalak eta

kolektiboak prestatzea. • Natur ingurunea babesteko derrigorrezko eta borondatezko neurrien garrantzia justifikatzea. • Ingurumena babesteko arauak onartzea, nekazaritzako familia-ustiapenetako lanen garapenean

derrigorrezkoak diren elementu gisa. c) Edukiak I. multzoa: NEKAZARITZAKO FAMILIA-USTIAPENEN ERAKETA

12

Prozedurazkoak: • Nekazaritza-ustiategiak martxan jartzeko beharrezkoak diren izapideak egitea eta helburu horretarako

dirulaguntzak eskatzea. • Produkzio-orientabideak aukeratzea. • Helburuen, baliabideen eta materialen arabera, nekazaritza-ustiategian neurriak ezartzea. • Inbertsioen eta giza baliabideen aurreikuspena. • Nekazaritza-ustiapenen forma juridiko desberdinen konparaziozko analisia. • Lan-kontratuak eta Gizarte Segurantzaren erregimeneko altak egitea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Nekazaritza-ustiapena eta bere testuingurua. Ereduak. • Forma juridikoak. • Lurraren edukitze-erregimena. • Nekazaritzaren sektoreko sozietateak eta elkarteak. • Produkzio-sistemak eta -orientabideak. • Europako Batasunaren nekazaritza-politika. • Gizarte Segurantzaren erregimenak eta hauen prestazioak. • Nekazaritzaren sektoreko kontratu-motak. • Zerga-erregimenak nekazaritza-ustiapenen forma juridikoen arabera. • Nekazaritzako jarduerentzako dauden dirulaguntzak. • Jarduera- eta ustiapen-proiektuak. • Nekazaritzako familia-enpresak eratzeko eta dirulaguntzak jasotzeko aukera izateko lege-baldintzak. • Nekazaritza-ustiapenentzako finantzaketa-bideak. • Nekazaritzako familia-ustiategiak eratzeko izapideak. • Lanbide-esperientzia eta etengabeko prestakuntza: lanbide-promoziorako ibilbidea, birziklatzeko ohiko

ikastaroak, ikastaro horiek ematen dituzten erakundeak, titulazioari lotutako unibertsitate-ikasketak eta unibertsitateaz kanpokoak.

• Ondorengo lanbide-gaitasunekin zerikusia duten lanbideak: lanpostuak, lan-baldintzak, sarbiderako betebehar berezienak.

Jarrerazkoak: • Ekimen pertsonala eta autogestioa positiboki baloratzea. • Jarduerak planifikatzeko metodoen erabilerarekiko sentsibilizazioa izatea. II. multzoa: NEKAZARITZAKO FAMILIA-USTIAPENEN ADMINISTRAZIO- ETA

ZERGA-KUDEAKETA ETA KONTABILITATEARI DAGOKIONA Prozedurazkoak: • Zuzeneko eta zeharkako zergei dagozkien dokumentuak kalkulatu eta betetzea. • Nekazaritza-ustiapenetan erabiltzen diren oinarrizko dokumentuak betetzea. • Kontabilitateko ohar sinpleak egitea. • Galeren eta irabazien balantzeak eta kontuak egitea. • Kudeaketa teknikoa, ekonomikoa, fiskala eta kontabilitateari dagokiona garatzeko eta dokumentuak

bideratzeko, erabiltzailearen mailako oinarrizko pakete informatikoak aplikatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Administrazio-dokumentuak. • Nekazaritzaren sektoreko hitzarmen kolektiboa. • Kontabilitate-motak. Kontabilitate-prozedurak. • Inbentarioak. Galeren eta irabazien balantzea eta kontuak. • Amortizazioak eta hauen ekonomia- eta kontabilitate-tratamenduak. • Nekazaritza-ustiapen batean marjina gordinen araberako kontabilitatea ezartzeko prozedurak. • Nekazaritza-jarduerei dagozkien zergak. • Zergen aplikazioari buruzko lege-araudia. BEZ, PFEZ, Ondarea, Ondorengoak, lege-zergak. Kooperatiben,

eraldakuntzako nekazaritza-elkarteen, taldeen eta sozietateen zerga-erregimena. • Nekazaritza-ustiapenentzako zerga-egutegia.

13

• Nekazaritza-aseguruak.

Jarrerazkoak: • Dokumentuak betetzean edo balantzeak egitean egiaztapen-metodoak erabiltzeko interesa. • Nekazaritzako familia-ustiapenaren zerga- eta administrazio-betebeharrak eguneratuta izateko kezka. III. multzoa: NEKAZARITZAKO FAMILIA-USTIAPENEN TEKNIKA- ETA

MERKATARITZA-KUDEAKETA Multzo honek barne hartzen ditu amaierako 4., 5. eta 6. gaitasunekin lotutako edukiak. Aurreko kasuan bezala, lurrean bertan eta ustiategiaren titularrak burututako eguneroko eta aldizkako jarduerekin erlazionatutako edukiak barne hartzen ditu. Prozedurazkoak: • Ustiapenaren kudeaketarako erabakigarriak diren faktoreen arabera komenigarriena den eskaintza zehaztea. • Bezeroei arreta eskaintzeko eta nekazaritzako produktuak saltzeko teknikak aplikatzea. • Produktuak biltegiratu eta kudeatzea. • Hondakin-produktuak jaso eta biltegiratu, birziklatu eta ezabatzea. • Hondakinak ezabatzean segurtasun- eta higiene-arauak aplikatzea eta ingurumena errespetatzea. • Hondakinen eta azpiproduktuen ezabaketak ingurumenean duen eragina ebaluatzea.

Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Nekazaritzako produktuak merkaturatzeko teknikak. • Nekazaritzako produktuen normalizazioa eta tipifikazioa. • Saltzeko, negoziatzeko eta bezeroari arreta eskaintzeko teknikak. • Inbentarioak. • Biltegiratze-sistemak. • Biltegi-motak. • Merkantzien kokapena. • Makineriaren, instalazioen eta ekipoen baldintza higieniko orokorrak. • Nekazaritza-lanen arriskuak eta ezbehar-kopurua. • Pertsonak, instalazioak eta makinak babesteko neurriak. • Ingurumenaren babesari buruz aplika daitekeen araudia. • Hondakinak eta hondakin-produktuak. • Nekazaritzako produkzio-prozesuek ingurumenean duten eragina. • Delitu ekologikoa.

Jarrerazkoak: • Nekazaritza-ustiapenei dagozkien ingurumenari buruzko arauak errespetatzeko eta betetzeko jarrera. • Nekazaritza-ustiapenei dagozkien segurtasunari eta higieneari buruzko arauak errespetatu eta betetzea. • Hondakinen birziklatzea positiboki baloratzea. 2. lanbide-modulua. NEKAZARITZAKO INSTALAZIOAK a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Nekazaritzako instalazioak egokitzeko, garbitzeko, desinfektatzeko eta parasitoak hiltzeko premiak aztertzea. 2. Premien arabera eta hondakinen ezabaketa egoki baten arabera programatuz, nekazaritzako instalazioak

prestatzeko, garbitzeko desinfektatzeko, parasitoak hiltzeko eta egokitzeko lanak burutzea. 3. Elektrizitate-, ur- eta aireztatze/girotze-instalazioen lehen mailako (erabilerari dagokionez) mantentze-lanak

burutzea, behar adinako segurtasunarekin.

14

4. Nekazaritzako instalazioetan segurtasun- eta higiene-arauak aztertzea, lan-egoerei egokituz eta natur ingurunea zainduz.

b) Ebaluazio-irizpideak 1. Nekazaritzako instalazioak egokitzeko, garbitzeko, desinfektatzeko eta parasitoak hiltzeko premiak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Nekazaritzako instalazio-mota desberdinak deskribatzea. • Nekazaritzako instalazioen osagaiak behar bezala deskribatzea. • Mantentze-lan nagusiak azaltzea, eskatutako zehaztapen teknikoak kontuan hartuz. • Behar bezala karakterizatutako benetako edo suposatutako instalazioak oinarritzat hartuz:

− Egokitzapen eta higiene berezia behar duten zonak eta elementuak identifikatzea. − Aurreikus daitezkeen arazoak identifikatzea (hondakinen pilaketa, zikinkeria, butxadurak, parasitoak,

elementuen narriadura). − Produktuak, tratamenduak eta burutu behar diren lanak aukeratzea. − Garbitzeko, parasitoak hiltzeko, desinfektatzeko eta egokitzeko, esku-hartze-programa bat lantzea. − Aurreikusitako bolumenekin, ustiategiaren egoerarekin eta natur ingurunearen babesarekin bat datozen

hondakinen ezabaketa/aprobetxamendu-alternatibak proposatzea. • Ingurumenarekiko interesa erakustea, kaltegarriak ez diren produktuak eta tratamenduak aukeratuz. 2. Premien arabera eta hondakinen ezabaketa egoki baten arabera programatuz, nekazaritzako instalazioak prestatzeko, garbitzeko desinfektatzeko, parasitoak hiltzeko eta egokitzeko lanak burutzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Instalazioen eta hauen erregulazio- eta kontrol-gailuen funtzionamendua eta aplikazioak azaltzea. • Instalazioek funtziona dezaten beharrezkoak diren prestaketak, egokitzapenak eta elementu-aldaketak egitea. • Behar bezala identifikatutako instalazio bat erabiltzeko kasu praktiko jakin batean:

− Instalazio bat martxan jartzeko, elementu desberdinak prestatzea. − Instalazioa abiaraztea eta geldiaraztea. − Kontrol- eta erregulazio-elementuen funtzionamendua frogatzea. − Garbiketa-lanak une eta baldintza egokietan egitea. − Pertsonen segurtasunerako neurriak aplikatzea. − Instalazioa behar bezala erabiltzea.

• Aplikazio praktikoetan erabiltzen diren ekipo eta produktuak prest jarri eta prestatzea. − Behar bezala erregulatzea. − Horien funtzionamendurako beharrezkoak diren hornidurak aukeratzea (erregaia, ura, produktuak). − Garbitzeko, desinfektatzeko edo bestelako produktuen kantitatea eta dosia kalkulatzea. − Garbiketa-lanak une eta baldintza egokietan egitea.

• Erabiltzen diren ekipo eta teknikak behar adinako intentsitate, txukuntasun eta trebetasunarekin erabiltzea, eskatzen diren higiene-baldintzak lortuz.

• Nekazaritzako instalazioetan erabili ohi diren garbitzeko, desinfektatzeko, egokitzeko eta parasitoak hiltzeko ekipo eta produktuak identifikatzea.

• Ekipo eta produktu egokiak garbitzeko, desinfektatzeko, egokitzeko eta parasitoak hiltzeko lan bakoitzarekin erlazionatzea.

• Garbitzeko produktu eta ekipoak erabiltzean segurtasun-arauak betetzea. • Ingurumena zaintzea, kaltegarriak ez diren produktuak erabiliz. • Ingurunearekiko interesa erakustea, hondakinak ezabatzeko neurri berriak proposatuz eta aztertuz. 3. Elektrizitate-, ur- eta aireztatze/girotze-instalazioen lehen mailako (erabilerari dagokionez) mantentze-lanak burutzean, behar adinako segurtasunarekin, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Instalazio bat martxan jarri edo geldiarazi aurretik egin behar diren azterketak aipatu eta azaltzea. • Elektrizitate-, ur- eta aireztatze/girotze-instalazioen osagaiak deskribatzea.

15

• Lehen mailako mantentze-lan nagusiak azaltzea, eskatzen diren zehaztapen teknikoak kontuan hartuz. • Nekazaritzako instalazio batean beharrezkoak diren aireztatze/girotze-baldintzak deskribatzea (granja,

berotegiak, biltegiak). • Langile kualifikatuak behar dituzten mantentze-lanak identifikatzea. • Simulazioko elektrizitate-instalazio batean, konponketa- eta mantentze-lanak burutzea:

− Konponketa- eta mantentze-eragiketak exekutatzea. − Elektrizitate-elementu sinpleak muntatu eta desmuntatzea (argiak, entxufeak, etengailuak, fusibleak). − Akastunak diren edo ez diren argiztapen-linea elektrikoak konektatu eta isolatzea. − Instalazioa abiaraztea eta geldiaraztea.

• Ureztatzeko edo edateko ura frogatzeko instalazioetan tutuak, balbulak, iragazkiak eta beste elementu sinple batzuk muntatu eta desmuntatzea.

• Erabiltzen diren ekipo eta teknikak behar adinako intentsitate, txukuntasun eta trebetasunarekin erabiltzea, eskatzen diren higiene-baldintzak lortuz.

• Ekonomiari nahiz ekologiari dagokienez, energia-kostuaz kontzientziatzea. • Ingurumenaren gaineko eragina minimizatuko duten energia alternatiboekiko (eolikoa, eguzki-energia) eta

teknologia berriekiko interesa erakustea. 4. Nekazaritzako instalazioetan segurtasun- eta higiene-arauak aztertzean, lan-egoerei egokituz eta natur ingurunea zainduz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Instalazioek bete behar dituzten segurtasun- eta higiene-baldintzak azaltzea. • Instalazioak erabiltzeko pertsonen segurtasun- eta higiene-neurriak deskribatzea. • Instalazioen funtzionamenduak ingurumenean duen eraginaren faktoreak identifikatzea. • Ingurumena babesteko neurrien (derrigorrezkoak eta borondatezkoak) garrantzia justifikatzea. • Instalazioetan ohikoenak diren arrisku-faktoreak eta -egoerak identifikatzea, arrazoiak aztertzea eta

ondorioak ateratzea. • Pertsonak babesteko jantzi eta elementuen propietateak aipatzea eta horiek erabiltzeko modua azaltzea. • Instalazioak erabiltzeko segurtasun-neurriak identifikatzea. • Nekazaritzako instalazio baten erabilera-kasu praktiko batean:

− Funtzionamenduari dagokionez, aurreikus daitezkeen arriskuak identifikatzea. − Burutu behar diren lanei dagozkien jantziak eta babesak erabiltzea. − Erabiltzen diren ekipoak, instalazioak eta materialak behar bezala garbitzea. − Lanean eta lana amaitu ondoren higiene-arauak betetzea. − Ekipoak erabiltzean oinarrizko segurtasun-arauak betetzea. − Hondakinak ezabatzea, ingurumenarentzat kaltegarriak izan ez daitezen. − Istripu-simulazio batean lehen laguntzako eta sorospeneko teknikak aplikatzea. − Norberaren lan-ekipoa mantentzean zorrotza izatea.

• Segurtasun- eta higiene-neurriak ez betetzeak norberaren nahiz besteen osasunari eragin diezaiokeen kalteaz ohartzea.

• Instalazioen funtzionamenduak ingurumenean duen eragina minimizatzen duten aurrerapen teknologikoekiko interesa erakustea.

c) Edukiak I. multzoa: NEKAZARITZAKO INSTALAZIOEN DESKRIBAPENA, ERABILERA ETA

MANTENTZEA Prozedurazkoak: • Egokitzapen eta higiene berezia behar dituzten zonak eta elementuak identifikatzea. • Aurreikus daitezkeen arazoak identifikatzea: hondakinen pilaketa, zikinkeria, butxadurak, infekzioak,

parasitoak, elementuen narriadura. • Produktuak, tratamenduak eta burutu behar diren lanak aukeratzea. • Garbitu, parasitoak hil, desinfektatu eta egokitzeko esku-hartze-programa bat egitea. • Aurreikusitako bolumenekin, ustiategiaren egoerarekin eta ingurumenaren babesarekin bat datozen

hondakinak ezabatu/aprobetxatzeko alternatibak proposatzea.

16

• Instalazioaren funtzionamendurako beharrezkoak diren prestaketa, egokitzapena eta elementu-aldaketa egitea.

• Instalazioa abiarazteko elementu desberdinak prest jartzea. • Kontrol- eta erregulazio-elementuen funtzionamendu-probak egitea. • Pertsonen segurtasun-neurriak aplikatzea. • Aplikazio praktikoetan erabiltzen diren ekipo eta produktuak prest jarri eta prestatzea: erregulazio zuzena. • Funtzionamendurako beharrezkoak diren hornidurak aukeratzea (erregaia, ura, produktuak). • Garbitzeko, desinfektatzeko edo bestelako produktuen kantitateak eta dosiak kalkulatzea. • Funtzionamenduari dagokionez, aurreikus daitezkeen arriskuak identifikatzea. • Burutu behar diren lanei dagozkien jantziak eta babesak erabiltzea. • Erabiltzen diren ekipoak, instalazioak eta materialak behar bezala garbitzea. • Lanean eta lana amaitu ondoren higiene-arauak betetzea. • Ekipoak erabiltzean oinarrizko segurtasun-arauak betetzea. • Hondakinak ezabatzea, ingurumenarentzat kaltegarriak izan ez daitezen. • Istripu-simulazio batean lehen laguntzako eta sorospeneko teknikak aplikatzea. • Produktu toxikoak eta arriskutsuak erabili eta biltegiratzea:

− Erregaiak eta produktu sukoiak, lubrifikatzaileak. • Lana behar adinako bizitasunez, txukuntasunez eta erabilitako ekipoak eta teknikak menderatuz egitea,

beharrezko higiene-baldintzak lortuz. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Nekazaritzako instalazio-mota desberdinak: animalientzako egonlekuak eta instalazioak, produkzio-

instalazioak, biltegiratze-instalazioak, elikagaiak prestatu eta banatzeko instalazioak, uztak, fruituak, barazkiak eta basoko produktuak biltegiratu eta kontserbatzeko instalazioak. Bestelako instalazioak eta tresneria.

• Nekazaritzako instalazioen osagaiak. • Eskatutako zehaztapen teknikoak kontuan hartuz, mantentze-lan nagusiak. • Instalazioen eta horien erregulazio- eta kontrol-gailuen funtzionamendua eta aplikazioak. • Instalazio bat abiarazi edo geldiarazi aurretik egin behar diren azterketak. • Garbitzeko, desinfektatzeko, egokitzeko eta parasitoak hiltzeko ekipoak eta produktuak eta nekazaritzako

instalazioetan ohikoenak diren nekazaritza-hondakinak ezabatzeko ekipo eta produktuak. • Instalazioek bete behar dituzten higiene- eta segurtasun-baldintzak. • Instalazioen funtzionamenduak ingurumenean duen eraginaren faktoreak. • Instalazioetan ohikoenak diren arrisku-faktore eta -egoerak, hauen arrazoien analisia eta ondorioak ateratzea. • Pertsonen babeserako jantzien eta elementuen propietateak eta erabiltzeko moduaren azalpena. • Instalazioak erabiltzeko segurtasun-neurriak. Jarrerazkoak • Ingurumenarekiko interesa izatea, ingurumenean ahalik eta kalterik txikiena eragingo duten garbitzeko eta

desinfektatzeko produktuak aukeratuz. • Garbitzeko produktuak eta ekipoak erabiltzean segurtasun-arauak betetzea. • Ingurunearekiko interesa erakustea, hondakinak ezabatzeko neurri berriak proposatuz eta aztertuz. • Lan-ekipoaren mantentze zorrotza egitea. • Segurtasun- eta higiene-neurriak ez betetzeak norberaren nahiz besteen osasunari eragin diezaiekeen kalteaz

ohartzea. • Instalazioen funtzionamenduak ingurumenean duen eragina minimizatzen duten aurrerapen teknologikoekiko

interesa erakustea. II. multzoa: ELEKTRIZITATE-, UR- ETA AIREZTATZE/GIROTZE-INSTALAZIOAK Prozedurazkoak: • Simulazioko elektrizitate-instalazio batean konponketa- eta mantentze-lanak burutzea. • Elektrizitate-elementu sinpleak muntatu eta desmuntatzea (argiak, entxufeak, etengailuak, fusibleak). • Akastunak diren edo ez diren argiztapen-linea elektrikoak konektatu eta isolatzea. • Instalazioa abiaraztea eta geldiaraztea.

17

• Ureztatzeko edo edateko ura frogatzeko instalazioetan tutuak, balbulak, iragazkiak eta beste elementu sinple batzuk muntatu eta desmuntatzea.

Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Instalazio bat abiarazi edo geldiarazi aurreko azterketak. • Elektrizitate-, ur- eta aireztatze/girotze-instalazioen osagaiak: ur-instalazioak, nekazaritza-ustiategiko

elektrizitate-instalazioak, elektrizitate- eta energia-sorkuntza autonomoa. • Lehen mailako mantentze-lan nagusiak. • Nekazaritzako instalazio batean beharrezkoak diren aireztatze/girotze-baldintzak (granja, berotegiak,

biltegiak). • Langile kualifikatuak behar dituzten mantentze-lanak.

Jarrerazkoak: • Ekonomiari nahiz ekologiari dagokienez, nekazaritzako instalazioen mantentzeak eta erabilerak eragiten

duten kostu energetikoaz kontzientziatzea. • Ingurumenaren gaineko eragina minimizatuko duten energia alternatiboekiko (eolikoa, eguzki-energia) eta

teknologia berriekiko interesa erakustea. 3. lanbide-modulua: NEKAZARITZAKO MEKANIZAZIOA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Nekazaritza-ustiapeneko produkzio-helburuen arabera, makineria-premiak eta makina horien egokitasuna

aztertzea. 2. Nekazaritza-makineria trebetasunez erabiltzea, errendimendu onarekin eta segurtasun- eta higiene-baldintzak

betez. 3. Nekazaritza-ustiategiko makinen eta ekipoen funtzionamendua eta mantentze-premiak aztertzea, eskatzen

diren zehaztapen teknikoei jarraituz. 4. Nekazaritza-makinerian eta baso-lanetako makinerian mantentze-lanak, oinarrizko konponketak eta

egokitzapen errazak egitea, lantegiko materialak eta ekipoak erabiliz, beharrezkoa den trebetasunarekin eta modu garbi eta seguruan.

5. Eskuzko mekanizazio-ekipoak eta soldadura elektrikoko ekipoak behar bezala erabiltzea, lantegi batean eskatzen diren segurtasun-baldintzetan zehaztutako ezaugarriak lortuz.

6. Nekazaritza-makineria erabiltzeko segurtasun- eta higiene-neurriak aztertzea, horiek lan-egoerei egokituz eta ingurumena babestuz.

b) Ebaluazio-irizpideak 1. Nekazaritza-ustiapeneko produkzio-helburuen arabera, makineria-premiak eta makina horien egokitasuna aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Traktore-motak eta bestelako trakzio-ekipoak deskribatzea. • Traktoreen eta trakzio-ekipoen osagaiak deskribatzea. • Oinarrizko printzipio fisikoak (indarra, lana, potentzia, abiadura) nekazaritza-makinen ezaugarri teknikoekin

eta prestazioekin erlazionatzea. • Lanabes eta ekipo autoeragileak edo traktoreari akoplatuak eta horien osagaiak eta funtzionamendua azaltzea. • Makinak eta lanabesak eta burutzen dituzten lanak ingurumenean duten eraginarekin erlazionatzea. • Behar bezala karakterizatutako produkzio-plan bat duen ustiapen baten kasuan:

− Aurreikusitako lanetarako beharrezkoak diren makinak aipatzea. − Makinen eta lanabesen ezaugarri teknikoak eta neurriak definitzea, lan-bolumena eta zonaren ezaugarriak

kontuan hartuz. − Traktoreen eta trakzio-ekipoen ezaugarri teknikoak, neurriak eta potentzia aukeratzea, produkzio-

planerako zehaztutako makina-multzoaren arabera. • Aurrerapen teknologikoekiko interesa erakustea, makineria berria eta lan-metodoak kontuan hartuz.

18

• Ingurumena zaintzea, ahalik eta kalte txikiena eragingo dioten makinak eta ekipoak aukeratuz.

2. Nekazaritza-makineria trebetasunez erabiltzean, errendimendu onarekin eta segurtasun- eta higiene-baldintzak betez, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Nekazaritza-makina baten eragite-mekanismoak deskribatzea. • Fabrikatzailearen zehaztapenei jarraituz, nekazaritza-ekipo baten funtzio desberdinen eragite-prozesua

azaltzea. • Lan-baldintzen arabera, ekipoen erregulazio- eta doikuntza-prozedurak deskribatzea. • Nekazaritza-makinen eta -ekipoen erabileran bete beharrezko segurtasun-arauak azaltzea. • Traktore eta makinetan nolabaiteko konplexutasuna duten eragite-mekanismoak (aldi berekoak edo

sekuentzialak) trebetasunez eta zehaztasunez erabiltzea. • Lan-egoera erreal batean, makina edo ekipo bat erabiltzeko kasu praktiko batean:

− Eragite-elementuak eta horien funtzioa identifikatzea. − Lan-aldaera zuzenak zehaztea (abiadura, potentzia-eskaera, erregelaketak eta erregulazioak, lan-

ibilbideak eta -zirkuituak). − Eskatzen diren lan-aldaeren arabera, makina edo ekipoa erregulatzea eta, hala badagokio, krokatzea. − Makinak trebetasunez erabiltzea, oinarrizko segurtasun-arauak aplikatuz eta eskatzen diren lan-erritmoak

eta -kalitateak lortuz. − Lan-gaitasuna, -errendimendua eta -eraginkortasuna kalkulatzea. − Lanak burutu ondoren, beharrezkoak diren doikuntzak proposatzea, lanaren emaitzak eta segurtasuna

hobetzeko. • Nekazaritza-makineria erabiltzean segurtasun-arauak betetzea. 3. Nekazaritza-ustiategiko makinen eta ekipoen funtzionamendua eta mantentze-premiak aztertzean, eskatzen diren zehaztapen teknikoei jarraituz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Nekazaritza-makineriei eta -ekipoei dagozkien mantentze-lan nagusiak eta horien maiztasuna deskribatzea,

eskatzen diren zehaztapen teknikoak kontuan hartuz. • Mantentze-lanak egiteko beharrezkoak diren ekipoak eta erremintak deskribatzea. • Nekazaritza-makineriaren mantentzean erabiltzen diren osagarrien, ordezko piezen eta materialen (olioak,

iragazkiak, erregaiak, transmisio-uhalak eta bestelakoak) ezaugarri garrantzitsuenak azaltzea. • Ezaugarri teknikoei nahiz erabilera-ekipoari dagokienez behar bezala karakterizatutako nekazaritza-makina

edo -ekipo batean: − Lehen mailako mantentzerako burutu behar diren lan nagusiak deskribatzea. − Mantentzerako beharrezkoak diren lantegiko ekipoak eta erremintak deskribatzea. − Lanen mantentze- eta erregistro-programa bat lantzea, ondokoak kontuan hartuz:

∗ fabrikatzailearen zehaztapenak ∗ karga eta makinaren lan-mota ∗ gertatutako gorabeherak, higadurak eta matxurak.

− Mantentze-programa burutzeko behar diren osagarriak, ordezko piezak eta materialak kalkulatzea. − Lantegi espezializatuetan egin behar diren konponketak edo hobekuntzak eta norberaren lantegian egin

behar direnak bereiztea. 4. Nekazaritza-makinerian eta baso-lanetako makinerian mantentze-lanak, oinarrizko konponketak eta egokitzapen errazak egitean, lantegiko materialak eta ekipoak erabiliz, beharrezkoa den trebetasunarekin eta modu garbi eta seguruan, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Mantentze-programa bateko argibideak interpretatzea. • Lantegiko erremintak eta tresnak lehen mailako mantentze-lanekin eta oinarrizko konponketa-lanekin

erlazionatzea. • Lantegiko erremintak eta ekipoak prestatu eta mantentzeko prozedurak azaltzea. • Nekazaritza-makina edo -ekipo baten lehen mailako mantentze-kasu praktiko batean:

19

− Une bakoitzean burutu behar diren mantentze-lanak zehaztea. − Lan bakoitza egiteko beharrezkoak diren erremintak, tresnak eta materialak aukeratzeak. − Aukeratutako erremintak trebetasunez erabiltzea. − Makinaren mantentze-lana burutu ondoren, ondo funtzionatzen duela egiaztatzea. − Mantentze-egunkari batean, burututako lanak eta antzemandako gorabeherak erregistratzea, lana

errepikatzeko gomendatzen den denbora adieraziz. − Segurtasun- eta higiene-arauak aplikatzea. − Mantentzearen hondakinak edo azpiproduktuak ezabatzea, higiene-arauak eta ingurumena babesteko

arauak betez. • Burututako lanaren kalitatearekiko interesa erakustea. 5. Eskuzko mekanizazio-ekipoak eta soldadura elektrikoko ekipoak behar bezala erabiltzean, lantegi batean eskatzen diren segurtasun-baldintzetan zehaztutako ezaugarriak lortuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Lantegiko erremintekin eta ekipoekin egin behar diren lanak deskribatzea (soldadura elektrikoa, hariztatzea,

ebaketa, karraskatzea, esmerilatzea, sistema mekanikoen muntaia eta desmuntaia). • Ebaketarako, eskuzko mekanizaziorako, hariztatzerako, muntaiarako eta desmuntaiarako ekipoak eta beren

aplikazioak erlazionatzea. • Ekipoek eta erremintek lantegian duten banaketa eta instalazioa deskribatzea, beren funtzionaltasuna eta

segurtasun- eta higiene-arauak betetzen dituztela ziurtatuz. • Piezak neurtzeko eta marratzeko prozedura desberdinak tresnekin erlazionatzea (zinta metrikoa, kalibrea,

galgak eta bestelakoak), horien funtzionamendua azalduz. • Soldadura elektrikorako ekipoen osagaiak eta horien funtzionamendua erlazionatzea. • Soldadura-prozedurak elektrodo eta material desberdinekin erlazionatzea. • Soldadura-motak (topekakoa, ezkutukoa, horizontala, bertikala) eta horien lan-prozedura azaltzea, lotu behar

diren materialen, beren lodieraren eta loturak izan behar dituen ezaugarrien arabera. • Karraskatzeko, ebakitzeko, zerratzeko, hariztatzeko, muntatu eta desmuntatzeko eta soldatzeko lanak egitea

inplikatzen duten elementu desberdinak doitzeko beharrezkoak diren eskuzko mekanizazio-kasu praktikoetan: − Aurreikusitako neurriak zehaztasun egokiarekin hartzea, neurketa-tresna behar bezala aukeratuz eta

kalibratuz. − Marraketa- eta markaketa-lanak egitea, horretarako ematen diren kotei egokituz. − Barneko eta kanpoko hariztatzeak egitea, horretarako behar diren materialak eta erremintak aukeratuz. − Piezen akabera egokia izan dadin beharrezkoak diren karraskak eta esmerilatzaileak erabiltzea. − Mota eta tamaina egokiak dituzten erreminta eta ekipoekin sistema mekanikoak muntatu eta

desmuntatzea (giltzak, ateragailuak eta bestelako tresnak). − Burutuko den lanerako erabili behar diren lantegiko ekipoak behar bezala prestatu eta erabiltzea. − Lotu beharreko materialen eta loturak izan behar dituen ezaugarrien arabera soldadura-prozedura

egokiena aukeratzea. − Lotura-zonak eta masarekiko kontaktu-puntuak behar bezala garbitzea. − Ekipoetan soldadura-parametroak (korrontearen intentsitatea) doitzea, materialen arabera. − Erabili behar den prozeduraren arabera, soldadura elektrikoko ekipoak behar bezala erabiltzea. − Mekanizazio- eta soldadura-prozesuan zehar segurtasun- eta higiene-arauak aplikatzea.

• Piezak soldatu eta mekanizatzeko lanak egitean kalitateari buruzko arauak betetzea. 6. Nekazaritza-makineria erabiltzeko segurtasun- eta higiene-neurriak aztertzean, horiek lan-egoerei egokituz eta ingurumena babestuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Nekazaritzako makineriak bete behar dituen segurtasun- eta higiene-baldintzak azaltzea. • Nekazaritzako makineria erabiltzeko pertsonen segurtasun- eta higienerako neurriak deskribatzea. • Nekazaritzako makineriaren funtzionamenduak ingurumenean duen eraginaren faktoreak identifikatzea. • Ingurumena babesteko neurrien (derrigorrezkoak eta borondatezkoak) garrantzia justifikatzea. • Nekazaritzako makineria erabiltzean arruntenak diren faktoreak eta egoerak identifikatu eta horien ondorioak

ateratzea. • Pertsonen babeserako jantzi eta elementuen propietateak aipatzea eta horiek erabiltzeko modua azaltzea.

20

• Nekazaritzako makineria erabiltzeko segurtasun-neurriak eta tresnak identifikatzea. • Nekazaritzako makina edo ekipo baten erabilera-kasu praktiko batean:

− Bere funtzionamenduaren arriskuak identifikatzea. − Burutu behar diren lanentzako jantzi eta babes egokiak erabiltzea. − Erabiltzen diren makinak, ekipoak eta materiala behar bezala garbitzea. − Makinak eta ekipoak oinarrizko segurtasun- eta higiene-arauak betez eta ingurumenaren gaineko eragin

negatiboak minimizatuz erabiltzea. − Istripu-simulazio batean, lehen sorospeneko teknikak aplikatzea.

• Nekazaritzako makineria erabiltzeak duen arriskuaz ohartzea. • Pertsonen babeserako ekipoen mantentzean ordena eta garbitasuna baloratzea. • Lehen sorospeneko tekniken ezagutzarekiko interesa erakustea. • Ingurumena zaintzea, nekazaritzako makineria erabiltzeak ingurumenean duen eragina ezagutuz. • Ingurumena babesteko neurriak aplikatzeko interesa erakustea. b) Edukiak I. multzoa: TRAKTOREA ETA NEKAZARITZA-MAKINERIA ETA -EKIPOAK ERABILI

ETA MANTENTZEKO TEKNIKAK ETA PROZESUAK Prozedurazkoak: • Nekazaritzako traktorearen, makinen eta tresnen ezaugarri teknikoak eta neurriak zehaztea. • Produkzio-planerako zehaztutako makinen arabera, traktoreen eta trakzio-ekipoen ezaugarri teknikoak,

dimentsioak eta potentzia aukeratzea. • Traktore eta nekazaritza-ekipo edo -makina batean eragite-elementuak eta beren funtzioa identifikatzea. • Lan-aldaera zuzenak erabakitzea (abiadura, potentzia-eskaera, erregelaketak eta erregulazioak, lan-ibilbideak

eta -zirkuituak). • Eskatzen diren lan-aldaeren arabera, hala badagokio, makina edo ekipoaren krokadura erregulatu edo

burutzea. • Behar diren makinak trebetasunez erabiltzea, oinarrizko segurtasun-neurriak aplikatuz eta eskatzen diren lan-

erritmoa eta kalitatea lortuz. • Lan-gaitasuna, -errendimendua eta -eraginkortasuna kalkulatzea. • Lanak burutu ondoren, beharrezkoak diren doikuntzak proposatzea, lanaren emaitzak eta segurtasuna

hobetzeko. • Behar bezala karakterizatutako nekazaritzako makina edo ekipo baten lehen mailako mantentzea burutzeko

egin behar diren lanak aipatzea. • Mantentzerako beharrezkoak diren lantegiko ekipo eta tresnak zehaztea. • Mantentzerako eta lanak erregistratzeko programa bat lantzea. • Makinak mantentze-lanen ondoren behar bezala funtzionatzen duela egiaztatzea. • Mantentzearen hondakinak edo azpiproduktuak ezabatzea, higiene-arauak eta ingurumena babesteko arauak

betez. • Nekazaritzako makina edo ekipo baten funtzionamenduak dituen arriskuak identifikatzea. • Burutu behar diren lanetarako jantzi eta babes egokiak erabiltzea. • Erabilitako makina, ekipo eta materialak behar bezala garbitzea. • Istripu-simulazio batean lehen sorospeneko teknikak aplikatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Traktore-motak eta beste trakzio-ekipo batzuen motak. • Traktoreen eta trakzio-ekipoen osagaiak. • Oinarrizko printzipio fisikoen (indarra, lana, potentzia, abiadura) eta nekazaritza-makinen ezaugarri

teknikoen eta prestazioen arteko erlazioa. • Lanabes eta ekipo autoeragileak edo traktoreari akoplatuak eta horien osagaiak eta funtzionamendua. • Makina eta lanabesen eta burutzen dituzten lanek ingurumenean duten eraginaren arteko erlazioa. • Makinaria- eta ekipo-premiak nekazaritza-ustiapenean. • Fabrikatzailearen zehaztapenei jarraituz, nekazaritza-ekipo baten funtzio desberdinen eragite-prozesua. • Segurtasun-arauak nekazaritza-makina eta -ekipoak erabiltzean. • Mantentze-lan nagusiak eta hauen maiztasuna, nekazaritza-makineria eta -ekipoetan.

21

• Mantentze-lanak egiteko beharrezkoak diren lantegiko ekipo eta erremintak. • Nekazaritza-makineriaren mantentzean erabiltzen diren osagarrien, ordezko piezen eta materialen (olioak,

iragazkiak, erregaiak, transmisio-uhalak eta bestelakoak) ezaugarri garrantzitsuenak. • Oinarrizko mekanizazioa eta soldadura. • Lantegiko erreminta eta tresnen eta lehen mailako mantentze-lanen eta oinarrizko konponketa-lanen arteko

erlazioa. • Lantegiko erremintak eta ekipoak prestatzeko eta mantentzeko prozedurak. • Nekazaritza-makineria erabiltzean ohikoenak diren arrisku-faktoreak eta -egoerak eta horien ondorioak. • Pertsonen babeserako jantzien eta elementuen propietateak eta erabiltzeko modua. • Nekazaritza-makineria erabiltzean hartu beharrezko segurtasun-neurriak.

Jarrerazkoak • Aurrerapen teknologikoekiko interesa erakustea, makineria berria eta lan-metodoak kontuan hartuz. • Ingurumena zaintzea, ahalik eta kalte txikiena eragingo dioten makinak eta ekipoak aukeratuz. • Nekazaritza-makineria erabiltzean segurtasun-arauak betetzea. • Lanean ordena eta garbitasuna zaintzea, lantegiko materialak eta ekipoak behar bezala funtzionatzen eta

txukun mantenduz. • Nekazaritza-makineria erabiltzeak suposatzen duen arriskuaz ohartzea. • Lehen sorospeneko teknikak ezagutzeko interesa izatea. II. multzoa: NEKAZARITZA-USTIAPENEKO LANTEGI BAT MANEIATZEA Prozedurazkoak: • Marraketa- eta markaketa-lanak egitea, horretarako ematen diren kotei egokituz. • Barneko eta kanpoko hariztatzeak egitea, horretarako behar diren materialak eta erremintak aukeratuz. • Piezen akabera egokia izan dadin beharrezkoak diren karraskak eta esmerilatzaileak erabiltzea. • Mota eta tamaina egokiak dituzten erreminta eta ekipoekin sistema mekanikoak muntatu eta desmuntatzea

(giltzak, ateragailuak eta bestelako tresnak). • Burutuko den lanerako erabili behar diren lantegiko ekipoak behar bezala prestatu eta erabiltzea. • Lotu beharreko materialen eta loturak izan behar dituen ezaugarrien arabera soldadura-prozedura egokiena

aukeratzea. • Lotura-zonak eta masarekiko kontaktu-puntuak behar bezala garbitzea. • Ekipoetan soldadura-parametroak (korrontearen intentsitatea) doitzea, materialen arabera. • Erabili behar den prozeduraren arabera, soldadura elektrikoko ekipoak behar bezala erabiltzea. • Mekanizazio- eta soldadura-prozesuan zehar segurtasun- eta higiene-arauak aplikatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Lantegiko erremintekin eta ekipoekin egin behar diren lanak (soldadura elektrikoa, hariztatzea, ebaketa,

karraskatzea, esmerilatzea, sistema mekanikoen muntaia eta desmuntaia). • Ebaketarako, eskuzko mekanizaziorako, hariztatzerako, muntaiarako eta desmuntaiarako ekipoak eta beren

aplikazioak. • Ekipoek eta erremintek lantegian duten banaketaren eta instalazioaren ezaugarriak, beren funtzionaltasuna eta

segurtasun- eta higiene-arauak betetzen dituztela ziurtatuz. • Piezak neurtzeko eta marratzeko prozedura desberdinak (zinta metrikoa, kalibrea, galgak eta bestelakoak),

horien funtzionamendua azalduz. • Soldadura elektrikoko ekipoen osagaiak eta horien funtzionamendua. • Elektrodo eta material desberdinen bidezko soldadura-prozedurak. • Soldadura-motak. • Metalezko materialak, burdinazkoak eta ez burdinazkoak. Ezaugarriak eta erabilerak. • Tratamendu termikoak. • Beste material batzuk: kautxua, plastikoak, zeramika eta beste batzuk. Jarrerazkoak: • Piezen soldadura- eta mekanizazio-lanetarako kalitate-arauak betetzea. • Segurtasun- eta higiene-arauak baloratzea.

22

4. lanbide-modulua: ABERE-HAZKUNTZAREN PRODUKZIO TRINKOA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Kalitatezko elikagai bolumetrikoak lortzeko bazken produkzioa eta kontserbazioa antolatzea. 2. Abereentzat dieta osoak lantzea, animalia bakoitzaren premia fisiologikoak asetzeko behar den kantitatea

hornituz. 3. Araldian dauden emeak identifikatzea, estaltzea erraztuz, eta intseminazioa burutzea, ugalketa-emaitza onak

lortzeko teknika eta zaintza egokiez baliatuz. 4. Animalia-espeziearen arabera, eme eta kumeei erditu aurretik eta ondoren eman behar zaizkien zaintzak

aztertzea. 5. Animalien osasun-egoera aztertzea, kasu bakoitzean ezarritako tratamendua eta beharrezkoak diren

prebentzio-neurriak aplikatuz. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Kalitatezko elikagai bolumetrikoak lortzeko bazken produkzioa eta kontserbazioa antolatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Ezarriko diren espezieak eta, ustiapen-motaren, zona geografikoaren eta/edo animalia-espeziearen arabera,

beharrezkoak diren laborantza-teknikak erabakitzea. • Organoak identifikatu eta belar ondua eta siloratua produzitzeko ekipoak erregulatu eta manipulatzean behar

bezala lan egitea. • Belarra ontzeko eta siloratzeko prozesuaren ezaugarri nagusiak deskribatzea. • Bere egoera fenologikoaren eta espeziearen arabera, bazka kontserbatzeko metodorik onena erabakitzea

ahalbidetzen duten irizpideak deskribatzea. • Bazkako espezieen egoera begetatibo desberdinak eta horietako bakoitzari lotutako elikadura-balioak

deskribatzea. 2. Abereentzat dieta osoak lantzean, animalia bakoitzaren premia fisiologikoak asetzeko behar den kantitatea hornituz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Elikagaien osagai kimiko eta elikagarri nagusiak zein diren esan eta definitzea. • Beren osaeraren arabera, lehengaiak energetikoen eta proteikoen artean sailkatzea. • Egoera fisiologiko eta produktiboaren arabera, espezie desberdinentzako elikadura-gomendioak deskribatzea. • Abereentzako elikadura-produktuek bete behar dituzten etiketatze-arauak deskribatzea. • Laginak hartu eta laborategira bidaltzea, ondorengo analisia ahalbidetuko duten kalitate-irizpideak betez. • Espezie desberdinen liseri-aparatuaren egitura-zatiak azaldu eta beren fisiologia deskribatzea. • Dietak lantzea, eskatutako prozedurari jarraituz eta kasu bakoitzean elikadura-premiei eta elikagai egokien

osaerari buruzko gomendioak erabiliz. • Pentsuak eta nahasketa osoak prestatzeko ekipoak osatzen dituzten organoak identifikatzea, lortu nahi den

produktuaren arabera, haien funtzionamendu eta erregulazio egokia deskribatuz. • Gehien azaltzen diren asaldura metabolikoen prebentzio-neurriak zein diren esatea. • Elikaduraren banaketa eta aurkezpen desegokiek bilakaera-bideetan edo -indizeetan dituzten eragin

negatiboak zein diren adieraztea. • Elikagaiak banatzeko teknikak deskribatzea eta kontsumoa kontrolatzea. 3. Araldian dauden emeak identifikatzean, estaltzea erraztuz, eta intseminazioa burutzean, ugalketa-emaitza onak lortzeko teknika eta zaintza egokiez baliatuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Espezie desberdinetako arren eta emeen ugaltze-aparatuaren anatomia eta fisiologia eta sarrien izaten diren

asaldurak deskribatzea.

23

• Espezie desberdinetan bereizgarrien diren araldiaren ezaugarriak deskribatzea. • Hazitarako arrek izan ditzaketen dohain edo akats fisikoak identifikatzea. • Espezie desberdinen estaltzeak iraun artean hartu beharreko neurriak eta zaintzak identifikatzea. • Semena atera, diluitu, dosifikatu eta kontserbatzeko modua azaltzea, jarduera-prozedurak deskribatuz. • Behar bezala identifikatutako araldian dagoen eme baten kasu praktiko batean:

− Araldiaren sintomak identifikatzea. − Intseminaziorako une onena adieraztea. − Teknika egokiari eta beharrezkoa den irizpideari jarraiki, semena aplikatzea. − Prozedura egokia erabiliz, espezie desberdinetan ernalkuntza antzematea.

• Abere-espezie eta -arraza desberdinen kasuan aukeratzeko eta gurutzatzeko irizpideak deskribatzea. 4. Animalia-espeziearen arabera, eme eta kumeei erditu aurretik eta ondoren eman behar zaizkien zaintzak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Erditu aurretik emeei emango zaizkien zaintzak deskribatzea. • Animalia-espeziearen arabera, erditzeko lokalak dituen konfort- eta egokitzapen-baldintzak deskribatzea. • Espezie desberdinetan gutxi gorabehera erditzeko unea aurresatea ahalbidetuko duten erditzearen sintomak

identifikatzea. • Espezie eta arraza desberdinen erditzea zaintzeko ezarritako irizpideei jarraitzea. • Erditze-aldiak kontrolatzeko fitxak eta parteak betetzea. • Kumeei zaintzak aplikatzeko kasu praktiko batean:

− Lokaleko tenperatura erabakitzea. − Zilborrestea desinfektatzea. − Oritzak hartzea. − Letaginak eta buztana moztea. − Kumaldia berdintzea. − Kumeak behar bezala xakituz identifikatzea. − Edoskitze artifiziala banatzeko ekipoak prestatzea.

• Esne artifiziala prestatu, dosifikatu eta, hala badagokio, banatzea. − Uraren tenperatura kontrolatzea. − Zein esne-ordezkatzaile erabiliko den aukeratzea. − Edaten irakastea. − Edoskitze-ekipoak garbitzea.

• Edoskitze artifizialaren prozesua behar bezala burutzearen premia eta garrantzia azaltzea. • Espezie desberdinei titia kentzeko irizpideak deskribatzea. 5. Animalien osasun-egoera aztertzean, kasu bakoitzean ezarritako tratamendua eta beharrezkoak diren prebentzio-neurriak aplikatuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Ohikoenak diren gaixotasunen sintomatologia eta kasu bakoitzean egokienak diren sendagaiak deskribatzea. • Parasitokontrako bainu baten edo apatxen bainu baten kasu praktiko edo erreal batean:

− Bainua prestatzea. − Produktu egokia aukeratzea. − Dosi egokia kalkulatu eta erabiltzea. − Abereak behar bezala maneiatzea.

• Gaixo dauden animaliak zaintzeko irizpideak eta isolatzeko neurriak deskribatzea. • Taupadak neurtzeko, tenperatura hartzeko, laginak hartzeko eta sendagaiak emateko prozedurak azaltzea. • Suposizio praktiko batean edo gaixo dagoen animalia baten kasuan:

− Prebentzio-neurriak zein diren esatea. − Kanpoko sintoma adierazgarrienak erlazionatzea. − Parametro biologikoak neurtzea. − Laginak hartzea. − Trokarra eta zunda esofagikoa behar bezala erabiltzea.

• Sendagaiak dosifikatu eta ematea, honako hauek aukeratuz: − Emateko bide egokia. − Ekipo egokia.

24

− Segurtasun- eta higiene-neurriak. − Dosiak ez betetzearen ondoriozko osasun publikoarentzako arriskuak saihestea, sendagaiak kentzeko epea

kontuan hartuz. • Trokarra eta zunda esofagikoa erabiltzeko irizpideak deskribatzea. c) Edukiak I. multzoa: BAZKEN PRODUKZIOA ETA KONTSERBAZIOA Prozedurazkoak: • Ustiapen-motaren, zona geografikoaren eta animalia-espeziearen arabera landatu behar diren bazkako

espezieak erabakitzea. • Laborantzan erabilitako ekipoak erabiltzea eta bazkak kontserbatzea. • Bazka kontserbatzeko sistema bat aukeratzea, espeziea, egoera fenologikoa eta zein abere-motarentzat den

kontuan hartuz. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Bazkako espezie eta barietate garrantzitsuenak. • Bazkaren egoera begetatiboa eta elikadura-balioarekin duen erlazioa. • Bazka desberdinen laborantza-teknikak. • Bazka kontserbatzeko sistemak. • Belarra ontzeko prozesua. • Belarra siloratzeko prozesua. • Bazka desberdinen laborantzan, bilketan eta kontserbazioan erabiltzen diren ekipoak. Jarrerazkoak: • Natur ingurunea errespetatzea, zonak bereizgarri duen habitata aldatzen ez duten bazkako espezieak

aukeratuz. • Bazkaren lanketako hondakinek (lixibiatuak, plastikoak, etab.) ingurunean izan dezaketen eraginaz ohartzea. II. multzoa: ANIMALIEN ELIKADURA Prozedurazkoak: • Elikagaiak eta hauek lantzeko erabiltzen diren lehengaiak identifikatzea. • Laginak hartu eta laborategira bidaltzeko prestatzea. • Elikagaien analisien emaitzak interpretatzea. • Taulen bidez dieta osatuko duten elikagaien osaera zehaztea. • Animalien egoera fisiologikoa identifikatzea. • Animalien premiak aseko dituzten dietak lantzea. • Anoak kalkulatzeko euskarri informatikoa erabiltzea. • Elikagaiak nahi den kontzentrazio eta bolumenarekin lortzea. • Elikagaiak aldez aurretik finkatutako ordutegiaren eta kantitatearen arabera banatzea. • Elikadura oker baten ondoriozko asaldura metabolikoak identifikatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Elikagaiak: motak eta elikadura-balioa. • Elikagaien osaera-taulak. • Monogastrikoen eta poligastrikoen liseri-aparatuaren anatomia eta fisiologia. • Hausnarkarientzako anoak formulatzeko printzipioak. • Pentsuaren prestaketa, aurkezpenak eta banaketa-sistemak. • Pentsuak eta bazkak prestatu eta banatzeko ekipoak. • Elikagaien etiketatzeari eta abereentzako gehigarriei buruzko legeria. Jarrerazkoak: • Elikadurari dagokionez indarrean dagoen legeria betetzea.

25

• Gaur egun merkatuak planteatzen dituen kalitate-eskakizunekin bat datozen produktu batzuk lortzeko orduan animalien elikadura osasuntsua eta kalitatezkoa izateak duen garrantzia baloratzea.

III. multzoa: ANIMALIEN UGALKETA Prozedurazkoak: • Ohikoenak diren abere-espezieetako arren eta emeen ugalketa-anatomia eta -fisiologia aztertzea. • Espezie zooteknikoek bereizgarri dituzten araldiaren sintomak identifikatzea. • Hazitarako arrak baloratzea, arraza bakoitzaren estandarraren eta ustiapen zehatz baten interesen arabera. • Zona bakoitzeko berezko abere-espezieen eta -arrazen kasuan aukeratzeko eta gurutzatzeko jarraitzen diren

irizpideak identifikatzea. • Espezie bakoitzari dagozkion zaintzak eta hartu beharreko neurriak kontuan hartuz estaltzeak egitea. • Kasu bakoitzari dagokion unea eta teknika kontuan hartuz semena aplikatzea. • Umedun emeak antzematea. • Erditzeko lokalak bete behar dituen baldintzak eta emeek erditu aurretik jaso behar dituzten zaintzak

identifikatzea. • Sintomatologian oinarrituz, erditzeko unea aldez aurretik jakitea. • Espezie bakoitzarentzat ezarritako irizpideen arabera, erditzea zaintzea. • Erditze-aldiak programatzea. • Erditze-aldietan erabilitako fitxak eta kontrol-parteak betetzea. • Espezie desberdinetako kumeei zaintzak aplikatzea. • Esne artifiziala prestatu eta kumeei ematea. • Animalia-motaren eta ustiapen-motaren arabera, titia kentzeko unea zehazteko irizpideak aplikatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Abere-espezie nagusien ugaltze-aparatuaren anatomia eta fisiologia. • Hormonak animalien organismoan. Ziklo sexualaren hormona-erregulazioa: kontrol neuroendokrinoa. • Araldiaren, nerabezaroaren eta heldutasun sexualaren sintomak espezie zooteknikoetan. • Espezieen eta arrazen arabera, hazitako arrak baloratzeko irizpideak. • Gurutzatzeko moduak eta irizpideak. Animalien aukeraketa. • Liburu eta karta genealogikoen zehaztapena. • Estaltze naturalak iraun artean eskaini beharrezko arreta eta zaintzak. • Intseminazio artifiziala: espezie desberdinen araberako teknika, metodologia eta jarduera. • Ernaldia: ernaldiaren diagnostikoa. Ernaldian dagoen emearen zaintzak. Ernaldian zehar izan daitezkeen

anomaliak. • Erditzearen sintomak eta zaintzak. Erditze anormalak eta distozikoak. Erditzearen ondorengo osasun-

ekintzak. • Kumeen elikadura: oritza; ama-esnea; edoskitze artifiziala. • Espezieen arabera, kumeak haztean hartu behar diren higiene- eta osasun-neurriak. • Titiak kentzeko metodologia eta egutegia. • Erditze-aldiari buruzko dokumentazioa: egoera-orriak eta -parteak. Jarrerazkoak: • Animalien ugalketan erabilitako tresna eta lokalen garbitasun- eta higiene-baldintzak zorrozki mantentzea. • Ugalketak ustiapenaren funtzionamendu onerako alderdi erabakigarri gisa duen garrantzia baloratzea. • Bertako arrazak mantendu eta hobetzeko interesa izatea. IV. multzoa: ANIMALIEN OSASUNA Prozedurazkoak: • Ohikoenak diren gaixotasunen sintomatologia bereizgarria identifikatzea. • Ohikoenak diren gaixotasunak dagozkien sendagaiekin lotzea. • Parasitokontrako bainuak prestatzea. • Neurri profilaktikoetarako eta txertoetarako egutegiak lantzea. • Gaixotasun baten edo gaixo dagoen animalia baten kasuan hartu behar diren neurriak erabakitzea. • Gaixotasun bat identifikatzea ahalbidetzen duten laginak hartzea.

26

• Sendagaiak dosifikatu eta ematea. • Trokarra eta zunda esofagikoa erabiltzea. • Abere-produktuak eta -hondakinak erabiltzean segurtasun- eta higiene-arauak eta ingurunea babesteko arauak

aplikatzea. • Sendagaiak manipulatu eta ematean segurtasun- eta higiene-araudia aplikatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Higienearen eta profilaxiaren kontzeptua. • Gaixotasun-kontzeptua: sintomak: espezie eta gaixotasun desberdinen bizi-konstanteak. • Espezie zootekniko desberdinen gaixotasun ohikoenak: parasito-gaixotasunak, infekzio-gaixotasunak,

kutsakorrak eta metabolikoak. • Prebentzio-tratamenduak: desparasitazioak, inmunizazioak eta txertoak. Motak eta horiek burutzeko

egutegiak. • Laginak hartzeko metodologia. • Sendagaiak: motak, emateko dosifikazioak, bideak eta egutegiak. • Segurtasun- eta higiene-araudia sendagaiak manipulatu eta ematean. • Abere-hazkuntzak ingurumenean duen eragina: Abere-hondakinak. Hondakin-motak. Deuseztatzeko

metodoak. Hondakinei buruzko araudia. • Abere-produktuen manipulazioari buruzko segurtasun- eta higiene-araudia. Jarrerazkoak: • Ustiategia ekonomikoki ondo joan dadin, profilaxi onak eta prebentzio-tratamenduek duten garrantzia

baloratzea. • Animaliak eta beren produktuak maneiatzean higiene- eta osasun-legeria zorrozki betetzea. • Kontsumorako animaliei aplikatutako osasun-tratamenduek gizakien osasunean duten eraginaz ohartzea. • Abere-hondakinak maneiatzeko orduan natur ingurunea errespetatzea. • Aurrerapen teknologikoarekiko interesa izatea (Osasun-tratamendu berriak; hondakinak deuseztatzeko

teknikak, etab.) eta abere-hazkuntzari dagokion legeria ezagutzeko interesa izatea. 5. lanbide-modulua: ABERE-HAZKUNTZA ARRAZIONALA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Xakitu eta identifikatzeko prozedurak aztertzea, espezie bakoitzarentzat ezarritakoak azalduz eta garaia, unea

eta modu egokia aukeratzea ahalbidetzen duten irizpideak adieraziz. 2. Espeziearen eta prozeduraren arabera, animaliei isatsa mozteko, zikiratzeko, adarrak kentzeko eta ilea

mozteko prozedura teknikoak aztertzea, behar dituzten zaintzak azalduz. 3. Adinaren, pisuaren, produkzio-egoeraren eta ugalketa-egoeraren arabera, abere-talde baten multzoak

antolatzeko irizpideak zehaztea, horretarako behar diren espazio-, instalazio- eta ekipo-premiak identifikatuz. 4. Kalitatezko esnea eta errapeen osasun-egoera ezin hobea lortzeko ekipoak eta animaliak kontrolatuz, eraiste-

lanak aztertzea. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Xakitu eta identifikatzeko prozedurak aztertzean, espezie bakoitzarentzat ezarritakoak azalduz eta garaia, unea eta modu egokia aukeratzea ahalbidetzen duten irizpideak adieraziz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Xakitzeko eta identifikatzeko sistema desberdinak eta kasu bakoitzean erabili behar diren material eta

ekipoak deskribatzea, behar bezala manipulatzeko modua azalduz. • Markak eta/edo identifikazio-sistemak deskribatzea, espezie bakoitzari egokitutako jartzeko prozedura eta

teknika azalduz. • Espezieen eta identifikazio-sistema/prozeduren arabera, inmobilizazio-prozedurak azaltzea.

27

• Ustiapen eta espezie jakin baten suposizioan ondokoak aukeratzea: − Identifikazio-mota egokiena. − Behar den materiala. − Dagokion gorputz-zatia eta adin egokiena. − Identifikazio-motarentzat egokiena den inmobilizazioa eta aukeratutako prozedura exekutatzea.

• Abereak gaizki manipulatzeak langileei eta abereei eragin diezazkiekeen ondorio negatiboak azaltzea. • Xakitu eta identifikatzeko metodo batzuk halakorik egitea komeni ez den garaiekin erlazionatzea. • Europako Elkarteak animalien xakitze eta identifikazioari buruz dituen arauen ezaugarri nagusiak

deskribatzea. 2. Espeziearen eta prozeduraren arabera, animaliei isatsa mozteko, zikiratzeko, adarrak kentzeko eta ilea mozteko prozedura teknikoak aztertzean, behar dituzten zaintzak azalduz. ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Isatsa kentzeko, zikiratzeko eta adarrak mozteko teknika desberdinak deskribatzea. • Isatsa kentzeko, zikiratzeko eta adarrak mozteko kasu praktiko batean edo gehiagotan:

− Lan desberdinak egiteko behar den materiala identifikatzea. − Prozesu osoan zehar animaliek behar dituzten zaintzak deskribatzea. − Animalia inmobilizatzea, kasu bakoitzean sistema egokia erabiliz. − Teknika egokiak erabiliz, isatsa kentzeko, zikiratzeko eta adarrak mozteko lana egitea.

• Ilea mozteko ekipoen elementu desberdinak identifikatu eta deskribatzea. • Hala dagokionean, ekipoen lehen mailako mantentzerako zaintzak azaldu eta aplikatzea. • Animaliei ilea mozteko kasu praktiko batean:

− Hortzak eta kardak prest jartzea (zorroztea). − Ilea moztu aurretik, bitartean eta ondoren animaliei eskainiko zaizkien zaintzak deskribatzea. − Ezarrita dagoen sistemaren arabera ilea moztea, animaliari zauririk eragin gabe eta kalitatezko ardi-larru

osoak lortuz. − Ardi-larruak prozedura egokiari jarraituz prestatzea.

• Ilea mozteko sistemak bereizten dituzten ezaugarriak azaltzea, animalia-mota eta -espezieari dagozkion argibideak eta azalpenak zehaztuz.

3. Adinaren, pisuaren, produkzio-egoeraren eta ugalketa-egoeraren arabera, abere-talde baten multzoak antolatzeko irizpideak zehaztean, horretarako behar diren espazio-, instalazio- eta ekipo-premiak identifikatuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu. • Abere-arraza eta -espezie desberdinen ezaugarri morfologikoak, produktiboak eta ingurunearekiko

egokitzapenari dagozkionak deskribatzea. • Hazkuntza eta elikadura egoki baterako lote desberdinak prestatzeko irizpideak deskribatzea. • Animalia-lote baten kasu jakin batean, alojamendurako, biltegirako eta ekipoetarako espazio-premiak

kalkulatzea. • Baskula erregulatu eta animaliak behar bezala pisatzea. • Abere-hazkuntzako instalazioetan aplikazio-araudiak deskribatzea. • Abere-espezie desberdinen kasuan animalien produkzioa optimizatzeko instalazioek bete behar dituzten

ezaugarri teknikoak azaltzea. • Animaliak espeziearen eta egoera fisiologikoaren arabera taldekatzeko irizpideak azaltzea. 4. Kalitatezko esnea eta errapeen osasun-egoera ezin hobea lortzeko ekipoak eta animaliak kontrolatuz, eraiste-lanak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Esnea prestatzeko prozesua deskribatzea. • Esnea eraisteko eta hozteko ekipoak osatzen dituzten organo desberdinak azaltzea, abere-espezie bakoitzaren

funtzionamendu-parametroak deskribatuz. • Eraisteko ekipoen kontserbazio mekanikoko zaintzak deskribatzea eta, hala dagokionean, aplikatzea. • Errapeak gaitzik gabe mantenduz kalitateko esnea lortzeko, eraisteko prozesua deskribatzea.

28

• Kasu bakoitzean erabili behar diren garbitzeko prozesu desberdinak, produktuak eta uraren ezaugarriak deskribatzea.

• Eraisteko kasu praktiko batean: − Abereak eraisteko prozesurako antolatzea. − Animaliei eta jezteko makinari dagozkien higiene-arauak aplikatzea. − Errapeko min azpiklinikoa antzematea. − Txoperak behar bezala jartzea. − Errapeak hustea. − Erroak produktu egokia erabiliz zigilatzea. − Animalia bakoitzaren produkzioa kontrolatzea. − Esnearen hozketa kontrolatzea. − Eraisteko ekipoa ezarritako irizpideen arabera garbitzea.

• Animalia-espezie desberdinak "antzutzeko" irizpide desberdinak deskribatzea. • Ustiapen bateko produkzioa eskuz edo informatika bidez kontrolatzeko aplikazio eta mekanismoak

deskribatzea. c) Edukiak I. multzoa: OINARRIZKO ZOOTEKNIA Prozedurazkoak: • Animalia-espezieak eta -arrazak aukeratzea. • Identifikazio-sistemak zehaztea. • Animaliak irizpide desberdinen arabera taldekatzea. • Errapearen osasun-egoera egiaztatzea. • Abere-hazkuntzako programa informatikoak erabiltzea. • Abere-hazkuntzako instalazioei buruz indarrean dagoen araudia aplikatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Animalia-espezieak eta -arrazak. • Animalien anatomia eta fisiologia. • Animalia-ugalketaren anatomia eta fisiologia. • Esne-produkzioaren anatomia eta fisiologia. • Animaliak identifikatzeko sistemak. • Abereen hobekuntza, aukeraketa. • Abere-hazkuntzako sistemak. • Produkzio-teknikak. • Abere-hazkuntzaren produktuen biltegiratzea eta kontserbazioa. • Kalitateari buruzko arauak abere-hazkuntzaren produkzioetan. • Labela duten produktuak. • Abere-hazkuntzako instalazioei buruzko legeria. • Animaliei buruzko legeria. Jarrerazkoak: • Abere-hazkuntza animalien kontsumoko landare-produktuak giza kontsumoko produktu bilakatzen dituen

elementu gisa baloratzea. • Hazkuntzari, alojamenduari, garraioari eta ustiapen-teknikei buruzko nazioarteko araudiaren arabera,

animaliak errespetatzea. • Produktuen kalitatea hobetzeko konpromisoa hartzea. II. multzoa: ABERE-HAZKUNTZAKO INSTALAZIOAK ETA EKIPOAK Prozedurazkoak: • Animalia-espeziearen arabera identifikazio-garaia eta -sistema aukeratzea. • Material eta ekipo egokiak aukeratzea.

29

• Animaliak aukeratzea. • Animaliak inmobilizatzea. • Animaliei xakiak jartzea. • Eraisteko protokolo zuzena aplikatzea. • Errapeko mina kontrolatzea. • Errapea antzutzea. • Esne-produkzioa kontrolatzea. • Eraisteko sistema erregulatu eta prest jartzea. • Adarrak mozteko, zikiratzeko, isatsa kentzeko eta ilea mozteko teknikak aplikatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Errapeko mina, diagnostikoa eta prebentzioa. • Animaliak identifikatzeko sistemak. • Abereen alojamenduak. • Instalazio osagarriak. • Animaliak maneiatu eta inmobilizatzeko mahukak. • Eraisteko sistemak. • Eraisteko instalazio eta ekipoak. • Eraisketa higienikoa. • Isatsa kentzeko, adarrak mozteko, zikiratzeko eta ilea mozteko metodoak eta ekipoak. Jarrerazkoak: • Abere-hazkuntzako jarduerek ingurunean eta giza osasunean dituzten eragin negatiboekiko sentsibilizazioa. • Lan-jardueran ordenaz eta metodoaz aritzea. • Nekazaritza-lanetan segurtasun- eta higiene-arauak betetzea. 6. lanbide-modulua: ESPERIMENTAZIO-ANIMALIEN ETA BESTE ZENBAIT

ANIMALIA TXIKIREN ZAINTZA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Zertarako erabiliko diren kontuan hartuz, esperimentazio-animaliei eta beste zenbait animalia txikiri aplikatu

behar zaizkien oinarrizko eragiketak aztertzea. 2. Animalia-gordetegi baten funtzionamendurako beharrezkoak diren instalazio, ekipo eta materialak aztertzea,

ondo funtzionatzeko bete behar dituen baldintzak deskribatuz. 3. Animalia-gordetegiko animalien dietak landu eta elikagaiak ondo ematea, animalia bakoitzaren premia

fisiologikoak asetzeko haien kontsumoa kontrolatuz. 4. Estalketa aurreko alditik kumeei titia kendu eta ondoren sexuaren arabera bereizten diren arte,

esperimentazio-animaliek eta animalia txikiek behar dituzten zaintzak aztertzea. 5. Esperimentazio-animaliekin eta beste zenbait animalia txikirekin erabakitzen diren praktika klinikoak

burutzea, ezarritako argibideei jarraituz. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Zertarako erabiliko diren kontuan hartuz, esperimentazio-animaliei eta beste zenbait animalia txikiri aplikatu behar zaizkien oinarrizko eragiketak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Espeziearen eta izango duen erabileraren arabera, animalia identifikatzeko sistema eta metodo desberdinak

deskribatzea. • Espeziearen eta izango duen erabileraren arabera, xakitzeko sistema eta teknika desberdinak deskribatzea. • Animaliak inmobilizatzeko sistemak identifikatzea. • Xakitzeko eta identifikatzeko ekipoak kontserbatu eta mantentzeko metodoak deskribatzea.

30

• Animaliak garraiatzeko baldintzei buruzko nazioko eta nazioarteko legeria interpretatzea. • Esperimentazio-animaliak maneiatzean, "laborategiko praktika onak" betez lan egitea. • Animaliekin esperimentatzean gehien erabiltzen diren espezieen ezaugarri biologikoak eta haien argibide edo

azalpen esperimentalak azaltzea. • Esperimentazio-animaliak edo beste zenbait animalia txiki hartzeko suposizio praktiko batean:

− Xakitzeko metodo egokia aukeratzea. − Beharrezkoak diren baliabideak prestatzea. − Aukeratu den xakitzeko prozedura burutzea. − Animalia behar bezala identifikatzea.

2. Animalia-gordetegi baten funtzionamendurako beharrezkoak diren instalazio, ekipo eta materialak aztertzean, ondo funtzionatzeko bete behar dituen baldintzak deskribatuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Animalia-gordetegi bateko instalazio, material eta ekipo desberdinak identifikatzea. • Kasu bakoitzean egokiak diren garbitzeko, desinfektatzeko eta esterilizatzeko sistemak deskribatzea:

− Materialaren arabera. − Animalia-espeziearen arabera. − Animaliaren egoeraren arabera.

• Produktu desinfektatzaileak moten eta erabileren arabera sailkatzea. • Animalia-gordetegiko ingurumena kontrolatzeko ekipoekin lana behar bezala egitea. • Animalia-espezie bakoitza ukuiluratzeko baldintza egokiak deskribatzea. • Animaliak ukuiluratzeko baldintzei eta instalazioen erabilerari buruzko legeria interpretatzea. 3. Animalia-gordetegiko animalien dietak landu eta elikagaiak ondo ematean, animalia bakoitzaren premia fisiologikoak asetzeko haien kontsumoa kontrolatuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Animalia-espeziearen eta bere egoera fisiologikoaren arabera erabili behar diren elikagai-mota desberdinak

deskribatzea. • Elikagai-mota desberdinen kontserbazio-baldintzak identifikatzea. • Dieta normalen eta berezien osagai desberdinen proportzioak kalkulatzea, kasu bakoitzerako ezarritako

irizpideen arabera. • Animalia-gordetegiko animalien elikagaiak behar bezala administratzea, haien kontsumo egokia kontrolatuz. • Pentsuak edo dietak kontserbatzeko pasteurizazio- eta/edo esterilizazio-metodo desberdinak deskribatzea. 4. Estalketa aurreko alditik kumeei titia kendu eta ondoren sexuaren arabera bereizten diren arte, esperimentazio-animaliek eta animalia txikiek behar dituzten zaintzak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Esperimentazio-animalien eta beste zenbait animalia txikiren artean ohikoenak diren espezieetako emeen

araldi-zikloen ezaugarriak adieraztea. • Esperimentazio-animalien eta beste zenbait animalia txikiren artean ohikoenak diren espezieetako emeen

ernaldiaren ezaugarriak adieraztea. • Ernaldutako emeak manipulatzean kontuan izan behar diren zaintzak azaltzea. • Erditze normal baten garapenean burutu behar diren ekintzak deskribatzea. • Espezie desberdinen edoskitze-aldien ezaugarriak adieraztea. • Erditze ondoren kumaldiak behar dituen zaintzak azaltzea. • Horretarako ezarriak izan diren ugalketa kontrolatzeko egoera-orriak betetzeko prozedurak deskribatzea. • Jaioberriak sexuaren arabera identifikatzea. • Populazioak gurutzatu eta homogeneizatzeko sistema desberdinak deskribatzea.

31

5. Esperimentazio-animaliekin eta beste zenbait animalia txikirekin erabakitzen diren praktika klinikoak burutzean, ezarritako argibideei jarraituz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Esperimentazio-animaliak eta beste zenbait animalia txiki zaintzeko kasu praktiko batzuetan:

− Lagin biologikoak behar bezala hartzea eta horretarako ezarritako arauak betez identifikatu, kontserbatu eta garraiatzea.

− Sendagaiak dosifikatu eta ematea, ekipo egokiak erabiliz eta emateko bide egokiena erabiliz, segurtasun- eta higiene-baldintzetan.

− Animalia-espezie desberdinen bizi-konstanteak neurtzea. − Egoera-orriak animalien datu klinikoekin betetzea.

• Tratamendu terapeutiko desberdinen argibideak deskribatzea. • Ohikoenak diren esperimentazio-animalien gaixotasun normalenen sintomatologia espezifikoa identifikatzea. • Esperimentazio-animaliak edo beste zenbait animalia txiki eliminatzeko kasu praktiko batean:

− Animalien eutanasia burutzea eta ondoren gorpuak eta materia setatsuak eliminatzea, horri buruzko legeria zorrozki betez.

c) Edukiak I. multzoa: ESPERIMENTAZIO ANIMALIEKIN ETA BESTE ZENBAIT ANIMALIA

TXIKIREKIN EGITEKO OINARRIZKO ERAGIKETAK Prozedurazkoak: • Esperimentaziorako erabiltzen diren animalia-espezie desberdinak edo animalia txikiak identifikatzea eta

beren ezaugarri anatomofisiologikoak interpretatzea. • Metodo desberdinekin erlazionatu behar den animalia-moten zerrenda. • Identifikazio-protokoloa identifikatu eta interpretatzeko metodoa aukeratzea. • Identifikatzeko edo xakitzeko teknika aplikatzea. • Esperimentazio-animalien edo animalia txikien egoera identifikatu eta baloratzea. Osasun-egoeraren

balorazioa. • Asaldura anatomofisiologikoak edo osasun-egoera antzematea. • Esperimentaziorako animalien eta animalia txikien garraio-baldintzei eta babesari buruzko legeria

interpretatzea. • Animalia-gordetegian edo ukuiluan animaliak hartzea. Animaliak hartzeko eskaera-datuak interpretatu eta

egiaztatzea. Animalia koarentenan jartzea. • Garraiatzeko sistema egokia aukeratzea eta garraiatzea. • Erabili behar den inmobilizazio-sistema egokia aukeratzea eta dagozkion inmobilizazio-teknikak aplikatzea. • Behatutako datuak erregistratzea. Izan daitezkeen anomaliak jakinaraztea. Erregistro-liburuan harrera-fitxak

betetzea eta garraio-fitxa ere betetzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Esperimentazio-animaliak. • Animalia hartzeko, xakitzeko eta identifikatzeko instalazioak eta sistemak. • Esperimentazio-animalien erabilerari buruzko legeria. • Esperimentazio-animalien etologia eta ongizatea. • Laborategi-praktika egokiak. • Esperimentazio-animaliak eta beste zenbait animalia txiki garraiatzeko elementuak eta ekipoak. • Animaliak inmobilizatzeko sistemak. • Esperimentazio-animaliak isolatu eta babesteko neurriak. • Segurtasuna eta higienea. • Erregistro-sistemak eta datuak igortzeko sistemak. Jarrerazkoak:

32

• Animaliak isolatzeko eta zaintzeko neurriak hartzean eta haien manipulazioan ekimenez eta autonomiaz aritzea.

• Animaliak maneiatzeko eragiketetan ordenaz aritzea. • Esperimentazio-animaliak hartu, xakitu eta egonlekura eramateko eragiketetan denbora optimizatzeko

interesa izatea. • Esperimentazioan dauden animalien maneiuarekin erlazionatutako etika- eta lege-neurriei buruz ezarritako

lan-arauak eta -protokoloak betetzea. • Animaliak aztertzeko prestatzean parte hartu eta taldearekin lankidetzan aritzea. • Anomalia morfologikoak, animalien osasun-egoeraren asaldurak eta neke- edo urduritasun-adierazpenak

begiz identifikatzeko autonomia izatea. • Esperimentazio-animalien neke- eta urduritasun-adierazpenak murriztuko dituzten teknika edo ekintza berriei

ekiteko prest egotea. • Animalien esperimentazio-esparruan aplikatutako lan-metodo eta protokolo berriak asimilatzeko prest

egotea. • Esperimentazio-animaliak edo beste zenbait animalia txiki manipulatzean txukuntasunez eta zehaztasunez

jokatzea. • Aztergai edo ikergai diren animaliekin kontaktuan jartzean norberaren eta besteen osasuna zaintzea,

infekzioak, gaixotasunak edo gizakientzako parasitoak izan baititzakete. II. multzoa: ANIMALIA-GORDETEGI BATEN FUNTZIONAMENDURAKO

BEHARREZKOAK DIREN INSTALAZIOAK, EKIPOAK ETA MATERIALA.

Prozedurazkoak: • Animalia-gordetegiko edo ukuiluko ekipo eta instalazioen zati desberdinak eta tresna kirurgikoak

identifikatzea. • Ingurumenari buruzko araudia, instalazioak erabiltzeko arauak eta esperimentazio-animalien eta animalia

txikien babesari buruzko legeria interpretatzea. • Ingurumen-baldintzen protokoloak interpretatzea. Ingurumen-baldintzak erabakitzea. Ingurumen-baldintzak

doitu eta zuzentzea. • Osasun- eta higiene-kontroleko arauak betetzen diren ala ez egiaztatzea. Kontserbazio-, garbitasun-,

desinfekzio- eta esterilizazio-maila kontrolatzea. • Edoskitze artifizialeko ekipoak prestatzea eta beren garbitasun-maila egiaztatzea. • Ekipo eta tresna kirurgiko eta klinikoak prestatzea. • Animalia-gordetegiko edo ukuiluko ingurumen-baldintzak jarraitzeko eta mantentzeko fitxak betetzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Esperimentazio-animaliekin lan egiteko instalazio eta ekipoak. • Animalia-gordetegiko ingurumen-baldintzak. • animalien ukuiluratze-baldintzei buruzko eta instalazioen erabilerari buruzko legeria. • Desinfektatzeko eta esterilizatzeko teknika eta produktuak. • Animalia-gordetegiaren antolamendu-metodologia. • Osasun- eta higiene-kontrolerako arauak. • Erregistro-sistemak eta datuak igortzeko sistemak. Jarrerazkoak: • Instalazioak garbitzeko eta intsektuak hiltzeko produktuen teknikak eta dosifikazioak aplikatzean

zorroztasunez jokatzea. • Hondakinak ingurunearentzat kaltegarriak izan ez daitezen eliminatzean zorroztasunez jokatzea. • Instalazio kirurgikoetako eta ugalketarako instalazioetako lan-ekipo eta -baliabideak kontserbatzeko,

zaintzea. • Tenperaturaren, hezetasunaren edo beste batzuen parametroei dagokienez, zorrozki kontrolatzea, bai eta

animalien instalazioak eta alojamenduak ere. • Ekipoak, instalazioak eta tresna kirurgikoak prestatu eta mantentzean, zorroztasunez eta segurtasunez aritzea. • Ekipoen eta instalazioen funtzionamenduan agertzen diren anomaliei edo akatsei aurre egiteko, jarduera

berriak ikertzeko ekimena izatea.

33

• Osasun-praktiketan eta praktika kirurgikoetan erabiltzen diren ekipoen eta tresnen aurrerapen teknologikoarekiko interesa izatea.

• Garbitasun-tratamenduak aplikatzean ingurumena kaltetuko ez duten elementuak erabiltzearen aldeko jarrera izatea.

III. multzoa: ANIMALIA-GORDETEGIKO ANIMALIEN ELIKADURA Prozedurazkoak: • Elikagaien hornidura-plana interpretatzea. Elikagaien hornidura-ordutegia identifikatzea. • Animaliaren egoeraren eta arrazaren arabera, premiak identifikatzea. • Banatu behar diren anoak kalkulatzea: bolumena eta dosia. • Anoak pisatu, lortu eta banatzea. • Elikagaien kontsumoa kontrolatzea. Kontsumitutako kantitatea erabaki eta baloratzea. Izan daitezkeen

anomaliak antzeman eta zuzentzea. • Elikagaien hornidura-plana interpretatzea. Dietak egitea. • Animalien egoera fisiologikoa eta produktiboa identifikatzea eta, beren elikadura-egoeraren arabera, zein

elikadura-premia dituzten identifikatzea. Izan ditzaketen asaldura metabolikoak edo beren elikadurarekin erlazionatutako beste batzuk identifikatzea.

• Lehengaien konposizio energetikoa eta elikagarri desberdinak eta lehengaiek hauetatik dituzten kantitateak identifikatzea. Lehengai desberdin bakoitzeko emandako konposizio-datuak interpretatzea, bai eta gehitu zaizkien gehigarriak ere. Konposizioari eta bolumenari dagokienez, lehengaien kantitate desberdinak kalkulatzea.

• Animalien elikadura-egoera haien elikadura- eta energia-eskaerekin erlazionatzea edo, kasua halakoa bada, asaldura metabolikoekin erlazionatzea. Espezie desberdinentzat emandako gomendioak identifikatzea. Anoa-kantitateak formulatzea.

• Pasteurizazio-protokoloa interpretatzea, aplikatu behar den tenperatura eta elikagaiak aukeratutako tenperaturan egon behar duen denbora erabakiz. Pasteurizazio-teknika aplikatu eta lortutako emaitzak kontrolatzea.

• Datuen erregistroa. Txostenak egitea. Informazioa transmititzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Esperimentazio-animalien eta beste zenbait animalia txikiren jateko, elikatzeko eta edateko sistemak. • Esperimentazio-animalien eta beste zenbait animalia txikiren elikagai- eta ur-kontsumoa. • Esperimentazio-animalientzako eta beste zenbait animalia txikirentzako anoak eta dietak. • Pasteurizazioa. • Datuen erregistro- eta igorpen-sistemak. Jarrerazkoak: • Hondakinak deuseztatzean zorroztasunez aritzea, ingurumenean kalterik eragin ez dezaten. • Hondakinak deuseztatu eta tratatzean besteekin koordinazioa izateko jarrera izatea eta prest egotea. • Elikatzeko teknikak eta eragiketak aplikatzean ordenaz eta sistematikoki aritzea. • Elikadura-premiei, eduki elikagarrien taulei eta ezarritako formulei buruzko gomendioak zorroztasunez

interpretatzea.

IV. multzoa: ESPERIMENTAZIO-ANIMALIEN ETA BESTE ZENBAIT ANIMALIA TXIKIREN UGALKETA-ZAINTZAK.

Prozedurazkoak: • Emeen ezaugarri fisiologikoak interpretatzea. Emeen araldi-egoera zehaztea. • Arren baldintzak baloratzea, espezie desberdinen ezaugarri fisiologikoak beren egoera fisiologiko eta

produktiboaren arabera interpretatuz. Arrak duen egoera fisiologiko eta produktiboa identifikatzea eta haren arabera ageri dituen ezaugarriak ebaluatzea.

• Ugalketa kudeatzean urteko estaltzeen plangintzari dagozkion datuak interpretatzea. Estaltzean zehar izan behar den arreta eta hartu behar diren neurriak identifikatzea.

• Intseminazio artifizialari buruzko lan-protokoloak interpretatzea.

34

• Hazitarako arrek baldintza fisiko eta osasun-egoera egokiak dituztela bistaz egiaztatzea eta intseminaziorako une egokiena identifikatzea.

• Semena atera edo kontserbatzeko eta garraiatzeko behar diren materialak aukeratzea. Erabili behar den materiala garbi, desinfektatuta edo esterilizatuta dagoela egiaztatzea. Dagokion semen-dosia ateratzea.

• Semen-dosia disolbatu, dosifikatu, kontserbatu eta garraiatzea eta erabilitako materiala garbitu, desinfektatu edo esterilizatzea.

• Ernalkuntza antzematea. • Emeei eskaini beharreko arreta-protokoloa identifikatzea, erditu aurretik duten jokabidearen sintomak

behatuz eta baloratuz. • Erditu aurretik, bitartean eta ondoren izan daitezkeen anomaliak antzematea. • Erditzeko gela egokitzea. Erditzen laguntzeko ezarrita dauden irizpideak aplikatzea. Erditzearen hasierako

sintomak identifikatzea, haren garapena kontrolatzea eta amaiera egiaztatzea. • Erditu ondoren emeak zaintzea. Erditze ondoko likidoen normaltasuna eta esne-jariakina agertzen dela eta

normala dela eta ugatzen normaltasun morfofisiologikoa egiaztatzea. • Erditzearen datuak baloratzea eta emearen erditu ondorengo egoera orokorra ebaluatzea. • Kumeen ezaugarri anatomofisiologikoak egiaztatzea eta izan daitezkeen anomaliak antzematea.

Zilborrestearen egoera baloratu eta desinfektatzea. • Jaioberriak beren espeziearen arabera pisatu, xakitu eta tratatzea. Kume-motaren arabera lokalaren baldintzak

identifikatzea eta jaioberriak hartzeko lokalaren ingurumen-baldintzak kontrolatzea. • Beharrezkoa izanez gero, jaioberriak emearengandik banantzea eta zurgatze-erreflexurik baden ala ez

egiaztatzea. Erabili behar den esne-mota artifiziala aukeratzea eta haren ezaugarriak identifikatzea. • Esne artifiziala prestatzeko, esnearen berregite-datuak interpretatzea, uraren tenperatura kontrolatzea eta,

beharrezkoa bada, esterilizazio- edo pasteurizazio-prozedurak aplikatzea. • Esnea dosifikatzea eta jaioberriak egindako irensketa-mota eta -maila egiaztatzea. • Datuak eta txostenak erregistratu eta egitea. Erditzea kontrolatzeko fitxak eta parteak betetzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Ugalketa-prozesua. Esperimentazio-animalien eta beste zenbait animalia txikiren artean ohikoenak diren

espezieetako emeen araldi-zikloak. • Eme ernaldua zaintzea. • Erditzean lagundu eta jaioberria zaintzea. • Populazioak gurutzatu eta homogeneizatzeko sistemak. • Esperimentazio-animalien eta beste zenbait animalia txikiren hazkuntza. • Edoskitze artifiziala. • Datuak erregistratu eta igortzeko sistema. Jarrerazkoak: • Animaliak eta haien kumeak beren fisiologiaren edo etologiaren arabera manipulatzean ekimena eta

autonomia izatea. • Erditzea zaintzean, erditu ondoren eta kumeen edoskitzaroan izan daitezkeen arazoei buruzko erabakiak

hartzeko autonomia eta erantzukizuna izatea. • Animalien ugalketa-egoeraren anomaliak edo asaldurak bistaz identifikatzeko autonomia izatea. • Kumeak pisatu, xakitu eta beren sexua zehazteko eragiketak burutzean zorroztasunez jokatzea. • Lana eta denbora antolatzeko jarrera ona izatea eta kumeak pisatu, xakitu eta beren sexua zehazteko

eragiketak burutzean koordinazioa izatea. • Erditzea zaintzen laguntzean jasotako ezagutza eta trebetasunetan konfiantza izatea. • Animaliak manipulatzean txukun eta zehatz aritzea. V. multzoa: ESPERIMENTAZIO-ANIMALIEKIN ETA BESTE ZENBAIT ANIMALIA

TXIKIREKIN EGITEKO PRAKTIKA KLINIKOAK. Prozedurazkoak: • Parametro biologikoak neurtzean, laginak eta bizi-konstanteak hartzean eta sendagaiak ematean erabili behar

diren tresnak, aparatuak eta materiala aukeratzea. • Parametro biologikoak neurtzea (pultsua, tenperatura eta presioa eta arnasketa-maiztasuna). Parametro

biologikoak eta bizi-konstanteak lortzea.

35

• Lagina hartzean animaliak izan behar duen egoera fisiologikoa eta hartu behar den lagin-mota identifikatzea. Laginak hartzeko protokoloa interpretatu eta aplikatzea eta lagina lortzea.

• Laginak tratatu, kontserbatu eta identifikatzea. • Sendagaiak ematean hauek prestatzeko argibideak eta segurtasun- eta higiene-araudiak interpretatzea, haiek

emateko bidea erabakitzea eta sendagaia higiene- eta osasun-baldintza egokietan prestatzea. • Eman behar den sendagaia identifikatzea eta bere iraungitze-datak erakusten dituen ezaugarriak egiaztatzea.

Dosia ematea eta aldez aurretik finkatutako dosiak ematen direla egiaztatzea. • Gaixo dagoen animalia zaintzeko protokoloak interpretatzea, esperimentazio-animaliaren osasun-egoera

kontrolatzeko. Animaliaren heldutasun-eboluzioaren maila eta txertaketa-agiriko datuak zein mailatan betetzen diren baloratzea.

• Neurketetan eta laginak eta konstanteak hartzean lortzen diren datuak erregistratu eta igortzea. Emandako sendagaiei buruzko datuak erregistratu eta igortzea. Animaliari ikusi zaizkion sintomak erregistratzea. Plangintzak eta osasun-kontroleko fitxak betetzea.

• Anestesi aurrekoak aplikatzea. • Eutanasia-teknikak exekutatzea eta ondoren gorpuak eliminatzea. • Gorpuen eta animalia-hondakinen eliminazioari buruzko legeria aztertzea eta haiek eliminatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Esperimentazio-animaliekin egiteko praktika klinikoak. • Material biologikoaren laginketa-teknikak. • Esperimentazio-animaliak isolatu eta babesteko neurriak. • Parametro biologikoak neurtzean, laginak eta bizi-konstanteak hartzean eta sendagaiak ematean erabili behar

diren tresnak, aparatuak eta materiala. • Txertoak eta bestelako sendagaiak. • Eutanasia. • Animalien eutanasiari eta ondorengo gorpu eta materia setatien eliminazioari buruzko legeria. • Datuak erregistratu eta igortzeko sistemak. Jarrerazkoak: • Animalien hilketa erabakitzeko orduan hartu behar diren erabakiak argudiatu edo justifikatzea. • Animaliak hiltzeko eragiketetan burutu behar diren protokoloak aplikatzean ordenaz eta sistemaz aritzea. • Animalien oinarrizko osasun-sendaketak egitean txukun aritzea. • Lana garatzean beste pertsona batzuekiko koordinazioaren aldeko jarrera izatea. • Animaliei oinarrizko osasun-sendaketak eta sendaketa kirurgikoak aplikatzean teknika edo ekintza berriei

ekiteko ekimena izatea. • Sortutako hondakin biologikoak tratatu eta eliminatzean ingurumena babesteko konpromisoa hartzea. • Tratamendu farmakologikoak aplikatzean, animalien bizi-konstanteak neurtzean, lagin biologikoak hartzean

eta animaliak manipulatzean txukun eta zehaztasunez aritzea. • Aztergai edo ikerketagai diren animaliekin kontaktua izatean norberaren osasuna eta besteena kontuan izatea,

animali horiek gizakientzako infekzioak, gaixotasunak edo parasitoak izan baititzakete. 7. lanbide-modulua: KONPAINIAKO ANIMALIEN ZAINTZA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Konpainiako animalien osasun- eta senidetasun-dokumentazioa aztertzea, haiek betetzeko prozedurak eta

eskakizunak azalduz. 2. Konpainiako animaliekin jarduteko prozedurak aztertzea, prozedura bakoitzerako beharrezkoak diren

material eta tresnak aukeratuz eta haien erabilera-sekuentzia deskribatuz. 3. Aldez aurretik finkatutako tratamenduak animalia desberdinei aplikatzeko behar diren baldintza teknikoak

aztertzea, haiek emateko bidea eta teknika egokia aukeratuz. 4. Konpainiako animalien higiene- eta estetika-premiak aztertzea, animalia-espeziearen arabera aplikatu behar

den zaintza eta teknika aukeratuz. 5. Konpainiako animalien zaintza orokorrerako, elikadurarako eta ugalketarako prozedurak aztertzea.

36

b) Ebaluazio-irizpideak. 1. Konpainiako animalien osasun- eta senidetasun-dokumentazioa aztertzean, haiek betetzeko prozedurak eta eskakizunak azalduz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Albaitaritza-kliniketan erabiltzen den dokumentazioa maneiatzeko suposizio praktiko batean:

− Fitxak eta kartilak eskatutako arauak betez betetzea. − Historia klinikoak ezarritako irizpideei jarraituz sailkatzea, datu guztiak osatuz. − Historia klinikoak txertaketen eta tratamendu espezifikoen egutegiaren arabera eguneratzea. − Albaitaritza-kliniketan erabiltzen den dokumentazioa helburuaren eta aplikazio-unearen arabera

sailkatzea. 2. Konpainiako animaliekin jarduteko prozedurak aztertzean, prozedura bakoitzerako beharrezkoak diren material eta tresnak aukeratuz eta haien erabilera-sekuentzia deskribatuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Konpainiako animaliak miatzeko eta/edo haiekin lan egiteko kasu praktiko batean:

− Erabiliko den materiala identifikatzea. − Materiala eta instalazioa izango duten erabileraren arabera prestatzea. − Hartu behar diren lagin biologikoentzako ontzi egokienak aukeratzea. − Tresneriaren eta egiten den esku-hartzearen arabera, materialak eta instalazioak desinfektatzeko teknikak

azaltzea. • Albaitaritza-kliniketan sarritan erabiltzen diren instalazioak, ekipoak eta tresnak deskribatzea. 3. Aldez aurretik finkatutako tratamenduak animalia desberdinei aplikatzeko behar diren baldintza teknikoak aztertzean, haiek emateko bidea eta teknika egokia aukeratuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Tratamendu jakin bat emateko kasu praktiko batean:

− Tratamendu desberdinak aplikatzeko material egokia prestatzea. − Sendagai desberdinen dosiak kalkulatzea. − Sendagaiak bide desberdinetatik behar bezala ematea, teknika desberdinak erabiliz.

• Sendagaiak edo osasun-produktu desberdinak emateko bide desberdinen ezaugarriak eta aukeraketa-irizpideak azaltzea.

• Sendagaiak eta espezifikoak emateko teknikak deskribatzea. • Tratamendua gaizki ematearen ondorioz animaliengan gerta daitezkeen asaldurak azaltzea. 4. Konpainiako animalien higiene- eta estetika-premiak aztertzean, animalia-espeziearen arabera aplikatu behar den zaintza eta teknika aukeratuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Animalien higiene pertsonaleko eragiketetarako animaliak prestatzeko teknika desberdinak deskribatzea. • Animaliak estetikoki prestatzeko teknika nagusiak deskribatzea. • Burutu behar diren eragiketa desberdinetan erabili beharreko teknika, ekipo, material eta produktuen

ezaugarriak adieraztea, haiek erabiltzeko modua eta aplikazioak deskribatuz. • Animaliaren higiene-kasu praktiko batean :

− Eragiketarako baliabide egokiak aukeratzea. − Aukeratutako teknikak behar bezala aplikatzea. − Eragiketa amaitu ondoren, animaliak haren ondoriozko anomaliarik ez duela egiaztatzea.

5. Konpainiako animalien zaintza orokorrerako, elikadurarako eta ugalketarako prozedurak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

37

• Konpainiako animaliak identifikatzea. • Konpainiako animalien ezaugarri nagusiak deskribatzea. • Konpainiako animalien elikadura-premiak eta elikadura-motak azaltzea. • Konpainiako animalien ugalketa-ezaugarriak eta -maneiua azaltzea. • Konpainiako animalien zaintza eta maneiurako segurtasun- eta higiene-legeria identifikatzea. • Behar bezala karakterizatutako kasu praktiko batean:

− Dietaren aprobetxamendua prestatu, hornitu eta kontrolatzea. − Araldiak antzeman eta estaltzea kontrolatzea. − Ernaldia zaintzea eta erditzean laguntzeko behar diren lokala eta materialak prestatzea. − Erditzean eta erditu ondoren animalia zaintzea.

• Konpainiako animalienganako errespetuzko jarrera izatea. c) Edukiak I. multzoa: KONPAINIAKO ANIMALIEN ZAINTZA OROKORRA, ELIKADURA ETA

UGALKETA Prozedurazkoak: • Elikadura-premiak zehaztea. • Dietaren aprobetxamendua prestatu, hornitu eta kontrolatzea. • Araldiak antzeman eta estaltzea kontrolatzea. • Ernaldia zaintzea eta erditzean laguntzeko behar diren lokala eta materialak prestatzea. • Erditzean eta erditu ondoren animalia eta kumeak zaintzea. • Animaliaren higiene- eta estetika-eragiketa baterako baliabide egokiak aukeratzea. • Animalia-mota bakoitzarentzako higiene- eta estetika-teknika egokiak aplikatzea. • Higiene- eta estetika-eragiketa baten ondoren animaliaren egoera ona den ala ez egiaztatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Konpainiako animaliak. • Konpainiako animalien ezaugarri nagusiak. • Konpainiako animalien elikadura-premiak eta elikadura-motak. • Higiene-eragiketetarako animaliak prestatzeko teknika desberdinak. • Konpainiako animaliak estetikoki prestatzeko teknika nagusiak. • Konpainiako animalien higiene-eragiketetan erabiltzen diren teknika, ekipo, material eta produktuak. • Konpainiako animaliak zaindu eta maneiatzean kontuan hartu beharreko segurtasun- eta higiene-legeria. Jarrerazkoak: • Konpainiako animalienganako errespetuzko jarrera. • Argitalpen espezializatuak irakurriz lanbide-ezagutzak eguneratuta edukitzeko interesa. • Animaliak kontu handiz manipulatu eta zaintzea. II. multzoa: LAGUNTZA ALBAITARITZA-KLINIKAN Prozedurazkoak: • Fitxak eta kartilak eskatutako arauak betez betetzea. • Historia klinikoak ezarritako irizpideei jarraituz sailkatzea, datu guztiak osatuz. • Historia klinikoak txertaketen eta tratamendu espezifikoen egutegiaren arabera eguneratzea. • Albaitaritza-kliniketan erabiltzen den dokumentazioa helburuaren eta aplikazio-unearen arabera sailkatzea. • Konpainiako animalietan azterketa eta/edo ebakuntza bat egiteko erabili behar den materiala identifikatzea. • Lagin biologikoak hartzeko ontzi egokiak aukeratzea. • Konpainiako animalietan azterketa eta/edo ebakuntza bat egiteko animalia inmobilizatzea. • Tratamendu terapeutikoak aplikatzeko material egokia prestatzea. • Sendagai desberdinekin egin behar den tratamendu bakoitzarentzako dosi egokiak kalkulatzea. • Sendagaiak bide desberdinetatik emateko teknika desberdinak erabiltzea.

38

Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Albaitaritza-klinikan erabiltzen den dokumentazioa. • Anamnesiaren helburuak eta erabilera. • Burutu beharreko eragiketaren eta tresneria-motaren arabera, materialak eta instalazioak desinfektatu eta

esterilizatzeko teknikak. • Albaitaritza-kliniketan maiz erabiltzen diren instalazioak, ekipoak eta tresnak. • Konpainiako animalien osasun-egoera aztertzeko teknikak eta laginak hartzeko teknikak. • Sendagaiak edo osasun-produktuak emateko bide desberdinen ezaugarriak eta aukeraketa-irizpideak. • Sendagai espezifikoak emateko teknikak. • Tratamendu terapeutikoak gaizki ematearen ondorioz animaliek jasaten dituzten asaldurak. Jarrerazkoak: • Parte-hartzea eta lankidetza talde-lanean. • Animaliak kontu handiz manipulatu eta zaintzea. • Instalazioak eta tresnak higiene-baldintza onetan mantentzeko zorroztasunez aritzea. • Norbera edo besteak kutsatuta gerta ez daitezen hartu behar diren neurriak aplikatzean zorroztasunez aritzea. 8. lanbide-modulua: ZALDIEN ETA BESTE ZENBAIT ANIMALIAREN OINARRIZKO

ZAINTZA, HEZIKETA ETA TREBAKUNTZA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Zaldiaren eta beste zenbait animaliaren oinarrizko premiak eta zaintzak eta haien hazkuntza espezifikoa

aztertzea. 2. Animaliaren gorputz-adarrak eta apoak behatuz eta miatuz, animaliaren hanka-jarrerak bermatzeko zuzenketa

egokiak ebaluatzea. 3. Animaliak ferratzeko eta ferra kentzeko teknikak aztertzea, horiek behar bezala burutzeko behar diren

baliabideak aukeratuz. 4. Zaldi baten gainean jarri eta "aginduak" aplikatu ahal izan arte menperatu eta hezteko behar den

trebakuntzaren ezaugarriak aztertzea. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Zaldiaren eta beste zenbait animaliaren oinarrizko premiak eta zaintzak eta haien hazkuntza espezifikoa aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Zaldiaren eta beste zenbait animaliaren ezaugarri anatomiko eta fisiologiko orokorrak deskribatzea eta, beren

morfologiaren arabera, ohikoenak diren arrazak bereiztea. • Zaldien portaeraren oinarrizko ezaugarriak azaltzea: senak, ekintzak, erreakzioak. • Zaldiaren erreakzio anormalekin erlazionatutako arriskuak antzematea. • Zaldiaren berariazko elikadura-premiak eta zalditegian eta kanpoan eman behar zaizkion ohiko zaintzak

adieraztea. • Zaldiaren eta beste zenbait animaliaren oinarrizko azterketan neke-, lesio- edo disfuntzio-seinale zeinu eta

-sintomak identifikatzea. 2. Animaliaren gorputz-adarrak eta apoak behatuz eta miatuz, animaliaren "segurtasunak" bermatzeko zuzenketa egokiak ebaluatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Animaliaren hanka-jarrerak aztertzea, haren ezaugarri funtzionalak deskribatuz. • Hanka-jarreretako anomaliak beren kausak izan daitezkeenekin erlazionatzea, zuzenketa egokia proposatuz. • Oinaren anatomia deskribatzea eta hau baldintza onetan mantentzeko behar diren higiene-zaintzak aipatzea. • Gorputz-adarrak miatzeko kasu praktiko batean:

− Animalia aztertzeko behar bezala eustea.

39

− Hanka-jarrerak zuzen ala oker dauden behatzea. − Apoa aztertu eta izan daitezkeen anomaliak antzematea.

• Ferra- eta iltze-mota desberdinak eta apoa prestatzeko teknikak eta ferraketa-prozesuak deskribatzea. • Aukeratutako ferra animaliak burutu behar duen lan-motarekin eta lan hori egingo duen lur-motarekin

erlazionatzea. 3. Animaliak ferratzeko eta ferra kentzeko teknikak aztertzean, horiek behar bezala burutzeko behar diren baliabideak aukeratuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Animaliak ferratzeko eta ferra kentzeko prozeduretan ohikoenak diren materialak eta ekipoak identifikatu eta

ezartzea. • Ferratzeko erreminta eta material desberdinak helburutzat duten erabilerarekin erlazionatzea. • Ferraketa-prozesuan erabili behar diren materialak, erremintak eta ekipoak prestatu eta antolatzea. • Ferratzeko eta ferra kentzeko lanetan bete beharreko segurtasun- eta higiene-arauak azaltzea. • Kendutako ferra eta honen egoera behatu ondoren, animaliak bere hanka-jarreretan dituen anomaliak

bereiztea. • Ferra kentzeko kasu praktiko batean:

− Animaliaren gorputz-adarra behar bezala altxa eta eustea. − Beharrezkoak diren baliabideak aukeratzea. − Eragiketan zehar aukeratutako materiala behar bezala erabiltzea. − Errematxea kentzeko eta ferra kentzeko eragiketa behar bezala egitea. − Apoa behar bezala higatzea.

• Ferraketa-kasu praktiko batean: • Burutu behar den prozedura-motaren arabera langilea behar bezala jartzea. • Arbastatzeko, ebakitzeko eta berdintzeko lanak behar bezala burutzea. • Animaliak burutuko duen jardueraren eta lur-motaren arabera, ferra egokia aukeratzea. • Erabiliko diren iltzeak behar bezala aukeratzea. • Ferra jartzeko eragiketa behar bezala egitea. • Ferratu ondoren animaliaren egoera ebaluatzea. 4. Zaldi baten gainean jarri eta "aginduak" aplikatu ahal izan arte menperatu eta hezteko behar den trebakuntzaren ezaugarriak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Zaldiaren edo beste animalia batzuen kanpoko atalak deskribatzea sinpleenak zehaztuz, haiek menperatzeko

nahiz haiei kalteak eragitea saihesteko. • Trebakuntzan zehar izandako zenbait jokabide negatibo animaliak instrukzioari uko egiteko dituen "defentsa"

eta "bizio" batzuekin lotzea. • Zaldi bat menperatu eta hezteko behar diren gutxieneko arnesak azaltzea. • Zaldi-heztegi batean, oinez eta sokatik eramanez edo gainean ibiliz, animaliaren "ibilera" naturalak burutzea. • Zaldi gainean ibiliz aginduak aplikatzea, hark behar bezala erantzun dezan. • Animaliaren ezaugarrien eta burutuko duen lanaren arabera, hezteko prozeduren sekuentzia egokia azaltzea. c) Edukiak I. multzoa: ZALDIAREN ETA BESTE ZENBAIT ANIMALIAREN ZAINTZAK,

MATERIALAK ETA EKIPOAK Prozedurazkoak: • Zaldiaren eta beste zenbait animaliaren azterketan neke-, lesio- edo disfuntzio-seinale eta -sintomak

identifikatzea. • Elikaduren aprobetxamendua prestatu, hornitu eta kontrolatzea. • Zaldiaren erreakzio anormalarekin erlazionatutako arriskuak antzematea. • Zalditegi eta instalazioetan egoera eta garbitasuna kontrolatzea. • Garbitu, desinfektatu eta intsektuak hiltzeko eragiketak burutu eta kontrolatzea eta hondakinak garraiatzea. • Araldiak antzeman eta estaltzea kontrolatzea. • Ernaldia zaindu eta erditzean laguntzeko behar diren lokal eta materialak prestatzea.

40

• Erditzean eta erditu ondoren animalia zaintzea. • Ekipo eta uhaleria zaindu eta mantentzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Zaldiaren eta beste zenbait animaliaren ezaugarri anatomiko eta fisiologiko orokorrak. Ohikoenak diren

arrazak. • Zaldiaren elikadura-premia espezifikoak eta zalditegiko eta aire zabaleko haren ohiko zaintzak. • Zaldien portaeraren oinarrizko ezaugarriak : senak, ekintzak, erreakzioak. • Zaldien oinarrizko ekipo eta uhaleria eta hauen mantentze egokia. • Ugalketa: aukeraketa eta gurutzaketak. Erditzea eta titia kentzea. • Gaixotasun arruntenak. Txertaketak eta desparasitazioa. Txertaketen egutegia. • Zaldien eta beste animalia batzuen hazkuntza eta zaintzari buruzko araudia eta legeria. Jarrerazkoak: • Zaldien kalitatezko baldintzak eta konforta hobetzen dituzten alderdi guztietan aurrerapen teknologikoekiko

interesa izatea. • Lana garatzean ekimena izatea. • Zaldiaren neke-, lesio- edo disfuntzio-sintoma eta -seinaleak identifikatzean zorroztasunez aritzea. • Instalazioak eta zalditegiak garbitu eta desinfektatzeko elementuak, ingurumenari kalterik eragiten ez

diotenak, erabiltzearen aldeko jarrera izatea. II. multzoa: HANKA-JARRERAK. FERRATZEKO ETA FERRA KENTZEKO

TEKNIKAK. Prozedurazkoak: • Pausoka eta trostan anomaliak identifikatzea. • Animalia aztertzeko behar bezala eustea. • Hanka-jarrerak eta apoa behatu eta aztertzea eta izan daitezkeen anomaliak antzematea. • Hanka-jarreretako anomaliak beren zergatiak izan daitezkeenekin erlazionatzea. Zuzenketa egokia

proposatzea. • Animaliak ferratzeko eta ferra kentzeko prozeduretan normalean erabiltzen diren material eta ekipoak

identifikatzea. • Ferraketa-prozesuan erabili behar diren material, erreminta eta ekipoak erabilera-ordenan prestatu eta

antolatzea. • Animaliaren gorputz-adarra behar bezala altxa eta eustea. • Ferratzeko behar diren baliabideak aukeratzea. • Burutu behar den prozedura-motaren arabera, langilea behar bezala jartzea. • Errematxea kentzea eta ferra kentzea. • Apoa higatu, arbastatu, ebaki eta berdintzea. • Kendutako ferra eta bere egoera behatuz, animaliak bere hanka-jarreretan dituen anomaliak antzematea. • Animaliak burutuko duen jardueraren eta lur-motaren arabera, ferra egokia aukeratzea. • Erabiliko diren iltzeak aukeratzea. • Ferra jartzeko eragiketa egitea. • Ferra jarri ondoren, animaliaren egoera ebaluatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Animaliaren hanka-jarrerak eta bere ezaugarri funtzionalak. • Oinaren anatomia deskribatzea. • Animaliaren hanka-jarrerek, baldintza egokietan mantentzeko, behar dituzten higiene-zaintzak. • Gorputz-adarretan anomaliak zehazteko eta apoa aztertzeko teknikak. • Ferra-motak, iltze-motak eta apoa prestatzeko teknikak eta ferraketa-prozesuak. • Segurtasun- eta higiene-arauak ferratzeko eta ferra kentzeko eragiketetan. Jarrerazkoak: • Apoari dagozkion eragiketa higienikoak txukun burutzea.

41

• Ferratzeko eta ferra kentzeko eragiketetan eta instalazioetan edo zalditegietan sortutako hondakinak garbitu eta garraiatzeko eragiketetan segurtasunari, lan-osasunari eta ingurumenari dagozkion arauak betetzea.

III. multzoa: ZALDIEN ETA BESTE ZENBAIT ANIMALIAREN HEZIKETA ETA

TREBAKUNTZA Prozedurazkoak: • Segurtasun-neurri egokiak hartzea. • Trebakuntzan zehar izandako zenbait jokabide negatibo animaliak instrukzioari uko egiteko dituen "defentsa"

eta "bizio" batzuekin lotzea. • Brida eta zela zuzen jarri eta estriboak egiaztatzea. • Zaldi gainean ibiliz aginduak aplikatzea, hark behar bezala erantzun dezan. • Zaldi-heztegi batean, oinez eta sokatik eramanez, animaliaren "ibilera" naturalak burutzea. • Zaldia babesteko ekipo egokiak erabiltzea, zereginaren eta honen ezaugarrien arabera. • Zaldiak garatu behar duen zereginerako duen gaitasuna egiaztatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Zaldiaren edo beste animalia batzuen kanpoko atalak deskribatzea, haiek menperatzeko nahiz haiei kalteak

eragitea saihesteko. • Zaldi bat menperatu eta hezteko behar diren gutxieneko arnesak. • Animaliaren ezaugarrien eta bere erabilera-helburuaren arabera, hau trebatzeko prozeduren sekuentzia

zuzena. • Otzandu, hezi eta trebatzeko tekniken ezaugarriak. • Hezteko lanaren aurreko eta ondorengo azterketa- eta behaketa-metodoak. • Segurtasun-arauak eta lehen sorospenak. Jarrerazkoak: • Zaldien heziketa eta trebakuntza-prozeduretan ezarritako jarduera-arauak eta -protokoloak betetzea. 9. lanbide-modulua: AGROTEKNOLOGIA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Labore desberdinen ur-premia, ureztapen-sistema desberdinak, ureztapen-sistema baten

elementuak eta erabilitako uraren kalitatea aztertzea. 2. Ongarri-mota desberdinen ezaugarriak eta horien banaketan erabilitako makineria, ekipoak eta

sistemak aztertzea. 3. Lurzoru-mota desberdinak eta horien ezaugarriak aztertzea, ezar daitezkeen laboreekin

erlazionatuz. 4. Lur-eremu bat neurtzeko eta zuinkatzeko beharrezkoak diren lanak aztertzea, aparatu eta

metodo egokienak erabiliz. 5. Landare-espezie desberdinen ezaugarri botanikoak (morfologikoak, fisiologikoak eta

sistematikoak) aztertzea. 6. Nekazaritzan eragin handiena duten meteorologia-fenomenoak, aldeko eraginak areagotzeko

hartu behar diren neurriak eta eragin kaltegarriak gutxitzeko hartu behar direnak aztertzea. 7. Natur sistemak babestu eta zaintzeko behar diren metodoak eta unitateak aztertzea. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Labore desberdinen ur-premia, ureztapen-sistema desberdinak, ureztapen-sistema baten elementuak eta erabilitako uraren kalitatea aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu:

42

• Lurzoruan ur-maila ebaluatzeko erabiltzen diren prozedurak eta metodoak deskribatzea. • Sistema hidroponiko baten berezko oinarriak, lanak eta elementuak deskribatzea. • Ebapotranspirazioa kalkulatzeko behar diren materialak eta baliabideak identifikatzea, metodo

egokiena erabiliz. • Ureztapenerako ur-iturri desberdinak deskribatzea, kasu bakoitzean hori ustiatzeko prozedura

egokienak identifikatuz. • Ureztapen-sistema mugatu baten eta ihinztatze bidezko ureztapen-sistema baten elementuak

identifikatu eta deskribatzea. • Ureztapen-sistema desberdinak deskribatzea, suposizio desberdinetan egokiena aukeratuz. • Suposizio praktiko batean, lurzoruaren, laborearen eta klimatologiaren ezaugarrien arabera

ureztapen-sistema egokiena aukeratzea. • Suposizio praktiko baterako, ureztapen-beharrak, -dosiak eta -maiztasunak kalkulatzea. • Aurreko suposizio praktikoan, erabiltzen den uraren kalitatea ureztapenerako egokia dela

zehaztea. • Ur-eskasiaren ondoriozko arazoak identifikatzea. • Ureztapenak ekartzen duen gehiegizko ur-kontsumoaren ondoriozko arazoen aurrean jarrera

bat hartzea. • Talde-lanean laguntzea eta parte-hartze aktiboa izatea. 2. Ongarri-mota desberdinen ezaugarriak eta horien banaketan erabilitako makineria, ekipoak eta sistemak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu:

• Ongarri-mota desberdinen eta hauen nahasketa egokienen ezaugarri nagusiak deskribatzea. • Ongarriak banatzean erabiltzen diren materialak, ekipoak eta makineria identifikatzea. • Ongarriek lurzoruan duten jokabidea eta horiek landareari gehitzeko modua deskribatzea. • Ongarriak eta nahasketak banatzeko sistema desberdinak deskribatzea. • Laborantza hidroponikoetan ongarriek duten garrantzia deskribatzea. • Ongarri-mota eta -dosi desberdinak aplikatzean lortutako emaitzak konparatzea, benetako

labore jakin bati buruzko datuak erabiliz. • Laborantza hidroponikoetan erabiltzen diren ongarriak eta laborantzaren fase begetatiboaren

arabera erabiltzen diren nahasketak aukeratzea. • Behar bezala identifikatutako laborantza-suposizio praktiko batean, elikagaien (organikoen eta

ez-organikoen) premiak kalkulatzea. • Behar bezala identifikatutako laborantza-suposizio praktiko batean, ongarria edo nahasketa

banatzeko sistema aukeratzea. • Behar bezala identifikatutako laborantza-suposizio praktiko batean, fertirrigazio bidez aplikatu

behar diren ongarri-nahasketak edo -motak, kantitatea eta unea kalkulatzea. • Ongarritzearen ondorioz ur kontinentaletan sortutako kutsadura-arazoekiko interes handiagoa

erakustea. • Talde-lanean laguntzea eta parte-hartze aktiboa izatea. 3. Lurzoru-mota desberdinak eta horien ezaugarriak aztertzean, ezar daitezkeen laboreekin erlazionatuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Lurzoru-mota desberdinak eta horiek sortarazten dituzten agente desberdinak identifikatzea. • Lurzoruen ezaugarri fisiko, kimiko eta biologiko nagusiak deskribatzea. • Lurzoruen ezaugarri fisikoak, kimikoak eta biologikoak hobetzeko, materia organikoak duen

eragina identifikatzea. • Lurzoruak aztertzeko laginketa-teknikak eta -metodoak deskribatzea. • Benetako kasu praktiko batean lurzoruaren ezaugarri fisiko-kimikoak identifikatu eta

baloratzea. • Benetako kasu praktiko batean lurzoru-mota zehaztea. • Lurzoruaren analisiaren emaitzak benetako kasu praktiko batean bertan ezarri daitezkeen

laboreekin erlazionatzea. • Lurzoru jakin batean burutu behar diren lanak zehaztu eta deskribatzea, labore jakin baten

ezarpena eta/edo hobekuntza bermatuz. • Lurzorua degradatzen duten laborantza-teknika jakin batzuekiko jarrera kritikoa erakustea.

43

• Kalkuluetan eta analisietan zehaztasunez jokatzea. 4. Lur-eremu bat neurtzeko eta zuinkatzeko beharrezkoak diren lanak aztertzean, aparatu eta metodo egokienak erabiliz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Planimetrian eta altimetrian erabiltzen diren parametro desberdinak deskribatzea. • Lur-eremu baten sestra-kurbak bere landaketa-diseinuarekin erlazionatzea. • Lurraren ezaugarri topografikoa eta edafologikoak identifikatu eta erlazionatzea. • Lurra neurtzeko eta zuinkatzeko behar diren materialak eta baliabideak identifikatzea. • Eskala-mota desberdinekin kalkulatu eta lan egitea. • Metodo sinpleen bidez eta eskatutako teknika grafikoekin egindako neurketaren emaitza gisa

lursailen planoak egitea. • Marrazketa-material eta material topografiko guztia baldintza onetan zaindu eta gordetzea. • Aparatu topografiko desberdinak erabiltzea. • Talde-lanean laguntzea eta parte-hartze aktiboa izatea. 5. Landare-espezie desberdinen ezaugarri botanikoak (morfologikoak, fisiologikoak eta sistematikoak) aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Landare-zelularen zatiak deskribatu eta bakoitzaren funtzioak adieraztea. • Landare-ehun desberdinak identifikatu eta deskribatzea. • Landare-organo desberdinak identifikatu eta deskribatzea. • Landare-ehunen eta -organoen funtzio fisiologiko desberdinak deskribatzea. • Landare-espezie desberdinak sailkatzea. • Ibilbide jakin batzuetan, zonako espezie arruntenak identifikatzea. • Gure natur ingurunea errespetatzea eta, bereziki, landare-espezie babestuak errespetatzea. • Natur ingurune hurbilena ezagutzeko interesa erakustea. 6. Nekazaritzan eragin handiena duten meteorologia-fenomenoak, aldeko eraginak areagotzeko hartu behar diren neurriak eta eragin kaltegarriak gutxitzeko hartu behar direnak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Zonako nekazaritzan eragina izan dezaketen meteoro-mota desberdinak deskribatzea. • Aldez aurreko aurreikuspenetan eta emaitzetan oinarrituz, epe laburrera meteorologia

aurreikustea ahalbidetuko duten meteorologia-mapak interpretatzea. • Meteorologia-fenomenoek laboreetan eragiten dituzten kalteak deskribatzea eta horiek

minimizatzeko prozedurak azaltzea. • Meteorologian erabiltzen diren unitate nagusiak eta meteorologia-datuak lortzeko aparatuak,

ekipoak eta informazio-sistemak deskribatu eta erabiltzea. • Klima-mota desberdinak deskribatzea. • Meteorologia-aurreikuspenak nekazaritza-lanen plangintzarekin erlazionatzea. • Ondoren interpretatzeko, meteorologia-aparatu desberdinen datuak biltzea. • Klimatologia ondo bereizia duten tokietako azterketa klimatikoak interpretatzea. • Berotegi-efektua handitzen duten eta ozono-geruza suntsitzen duten jarduera antropikoen

ondorioez ohartzea. • Meteorologia-datuak hartzean zehaztasuna bilatzea. 7. Natur sistemak babestu eta zaintzeko behar diren metodoak eta unitateak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Natur sistema desberdinetan aplikatu behar den ingurumenari buruzko legeria interpretatzea. • Zonako natur espezie interesgarrien ezaugarri nagusiak deskribatzea. • Natur ingurunea babesteko jarduerak deskribatzea. • Ingurumenaren gaineko eraginaren ebaluazioan esku hartzen duten parametro nagusiak

deskribatzea.

44

• Natur espazioaren erabilera- eta kudeaketa-planen barruan kokatutako erabilerak eta jarduerak azaltzea.

• Natur sistema bat babesteko aplikatu behar diren arauen funtsezko alderdiak azaltzea. • Natur sistema bat babesteko borondatezko eta derrigorrezko neurriak identifikatzea. • Ibilbide jakin batzuetan, zonako natur espezie interesgarriak identifikatu eta baloratzea. • Natur ingurunearekiko eta natur ingurune hori babesteko arauekiko errespetua erakustea. • Natur ingurunearekin erlazionatutako arazoak identifikatzea. c) Edukiak I. multzoa: FITOTEKNIA Prozedurazkoak: • Ureztapen-sistema desberdinak instalatu, mantendu eta erabiltzea. • Lurzoruaren, laborearen eta klimatologiaren ezaugarrien arabera, ureztapen-sistema egokiena

aukeratzea. • Ureztapenen premiak, dosiak eta maiztasuna kalkulatzea. • Laborantza hidroponikoetan erabiltzen diren ongarriak eta, laborantzaren fase begetatiboaren

arabera, erabiltzen diren nahasketak aukeratzea. • Ur-eskasiaren ondoriozko arazoak aztertzea. • Elikagaien (organikoak eta ez-organikoak) premiak kalkulatzea. • Ongarri edo nahasketa egokiena banatzeko sistema aukeratzea. • Benetako labore jakin batean ongarri-mota eta -dosi desberdinak aplikatzean lortutako

emaitzak interpretatzea. • Analisi edafologikoaren emaitzen eta lur-eremuan ezar daitezkeen laboreen arteko erlazioak

zehaztea. • Lurzoruan lanak egitea, labore jakin baten ezarpena eta/edo hobekuntza bermatuz. • Meteorologia-aurreikuspenak eta nekazaritza-lanen plangintza. • Meteorologia-aparatu desberdinen datuak biltzea eta ondoren interpretatzea. • Klimatologia ondo bereizia duten toki desberdinetako azterketa klimatikoak interpretatzea.

Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Lurzoruaren ur-maila ebaluatzeko erabiltzen diren prozedurak eta metodoak. • Sistema hidroponiko baten berezko oinarriak, lanak eta elementuak. • Ebapotrasnpirazioa kalkulatzeko behar diren materialak eta baliabideak. • Ureztapenerako ur-iturriak eta hau ustiatzeko prozedura egokienak. • Ureztapen-sistema mugatu baten eta ihinztatze bidezko ureztapen-sistema baten elementuak. • Ongarri-mota desberdinen eta hauen nahasketa egokienen ezaugarriak. • Ongarria banatzeko erabiltzen diren materialak, ekipoak eta makineria. • Ongarriek lurzoruan duten jokabidea eta horiek landareari gehitzeko modua. • Ongarriak eta nahasketak banatzeko sistemak. • Ongarriak labore hidroponikoetan. • Lurzoru-motak, horiek sortarazten dituzten agenteak. • Lurzoruen ezaugarri fisikoak, kimikoak eta biologikoak. • Materia organikoa eta lurzoruen ezaugarri fisikoen, kimikoen eta biologikoen hobekuntza. • Lurzoruen analisia egiteko laginketa-teknikak eta -metodoak. • Meteoroak eta nekazaritzan duten eragina. • Aldez aurreko aurreikuspen eta emaitzetan oinarritutako meteorologia-mapen interpretazioa. • Meteorologia-fenomenoek laboreetan eragindako kalteak eta horiek minimizatzeko

prozedurak. • Meteorologian erabiltzen diren unitateak eta meteorologia-datuak lortzeko aparatuak, ekipoak

eta informazio-sistemak. • Sailkapen klimatologikoa.

Jarrerazkoak:

45

• Ureztapenak ekartzen duen gehiegizko ur-kontsumoaren ondoriozko arazoen aurrean sentsibilizatzea.

• Ongarritzearen ondorioz sortutako ur kontinentalen kutsadura-arazoekiko interesa erakustea. • Lurzorua degradatzen duten labore-teknika jakin batzuekiko jarrera kritikoa izatea. • Berotegi-efektua handitzen duten eta ozono-geruza suntsitzen duten jarduera antropikoen

ondorioz ohartzea. • Talde-lanean laguntzeko eta parte-hartze aktiboa izateko jarrera izatea. II. multzoa: LUR-NEURKETA Prozedurazkoak: • Eskala-mota desberdinekin kalkulatu eta lan egitea. • Metodo sinpleen bidez eta eskatutako teknika grafikoekin egindako neurketaren emaitza gisa

lursailen planoak egitea. • Aparatu topografikoak erabiltzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Planimetrian eta altimetrian erabiltzen diren parametroak. • Lur baten sestra-kurbak eta landaketa-diseinua. • Lurraren ezaugarri topografikoak eta edafologikoak. • Lurra neurtu eta zuinkatzeko behar diren materialak eta baliabideak.

Jarrerazkoak: • Topografiako eta marrazketako material guztia baldintza onetan gorde eta zaintzea. • Talde-lanean lagundu eta parte-hartze aktiboa izatea. III. multzoa: BOTANIKA ETA EKOLOGIA Prozedurazkoak: • Zonako espezie botaniko arruntenak ezagutzea. • Ibilbide ekologiko jakin batzuetan, zonako natur espezie interesgarriak identifikatu eta

baloratzea. • Ingurumenari buruzko problematika aztertzea. • Landare-ehun desberdinak identifikatu eta aztertzea. • Landare-organo desberdinak identifikatu eta aztertzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Landare-zitologia. • Landare-histologia eta -organografia (morfologia eta fisiologia). • Landare-sistematika. • Natur sistema desberdinetan aplikatu behar den ingurumenari buruzko legeria. • Zonako natur espezie interesgarri nagusiak. • Natur ingurunea zaintzeko jarduerak. • Ingurumenaren gaineko eragina ebaluatzeko parametroak. • Natur espazioaren antolamendu- eta kudeaketa-planen barruan kokatutako erabilerak eta

jarduerak. • Natur sistema bat babesteko borondatezko eta derrigorrezko neurriak.

Jarrerazkoak: • Natur ingurunearekiko, landare-espezie babestuekiko eta ingurune hori babesteko arauekiko

errespetua izatea. • Natur ingurune hurbilena ezagutzeko interesa izatea. 10. lanbide-modulua: LAN-PRESTAKUNTZA ETA -ORIENTABIDEA

46

a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Titulazioan adierazitako jarduera-eremuan, osasunean eragina izan dezaketen arrisku

ohikoenak antzematea eta dagozkien babes- eta prebentzio-neurriak aplikatzea. 2. Simulatutako egoeretan, istripuaren lekuan berehalako oinarrizko osasun-neurriak aplikatzea. 3. Lan-kontratazio modalitateak eta norberaren konturako langile gisa lan-munduratzeko

prozedurak aztertzea. 4. Enplegua bilatzeko teknikak aztertzea, norberak dituen gaitasunak eta interesak eta lanbide-

ibilbide egokiena identifikatuz. 5. Lanaren lege-esparrua interpretatzea eta lan-harremanetatik ondorioztatzen diren eskubideak

eta betebeharrak bereiztea. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Titulazioan adierazitako jarduera-eremuan, osasunean eragina izan dezaketen arrisku ohikoenak antzematean eta dagozkien babes- eta prebentzio-neurriak aplikatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Dagokion lan-eremuan ohikoenak diren arrisku-egoerak eta/edo -faktoreak identifikatzea. • Lanbidetik ondorioztatzen diren gaixotasunak, osasunerako kalteak eta lan-istripuak

deskribatzea, titulazioan adierazten diren jardueretan aritzean. • Sektorean aplikatu ohi diren babes- eta/edo prebentzio-teknikak deskribatzea. • Prebentzio- eta/edo babes-ekintzarako teknika orokorrak dagokion lan-eremuan ohikoak diren

arrisku-egoera eta/edo -faktoreekin erlazionatzea. • Enpresaren barruan nahiz enpresatik kanpo segurtasun-arloan eskumena duten organoak

identifikatzea. • Sektoreko ohiko kontingentzietara egokitutako suposizioetan aplikatu behar diren prebentzio-

eta/edo babes-neurriak zehaztea. • Arriskuen prebentzioan laguntzea. • Segurtasun- eta higiene-arauak eta ingurunea babesteari buruzkoak errespetatzea, titulazioan

adierazitako jardueretan aritzean. • Prebentzioa osasunerako kalteak saihesteko baliabide gisa baloratzea. 2. Simulatutako egoeretan, istripuaren lekuan berehalako oinarrizko osasun-neurriak aplikatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Lesioak bizitzan sor dezaketen arrisku-mailaren arabera sailkatzea. • Ekintza- edo protokolo-prozesua azaltzea, lanbidean aritzean gertatu ohi diren lesio eta/edo

istripuen aurrean. • Lesionatu batzuk edo asko izanez gero esku hartzeko garaian lehentasuna identifikatzea,

lesioek berez bizitzan sor dezaketen arrisku-mailaren arabera. • Aurreko kasuan izandako lesioen arabera aplikatu beharreko neurrien sekuentzia identifikatzea. • Oinarrizko osasun-teknikak burutzea (arnasketa artifiziala, inmobilizazioa, bihotz-masajea,

lekualdaketa eta abar), ezarritako protokoloak aplikatuz. • Istripurik gertatuz gero berehala eta eraginkortasunez jokatzea. • Lan koordinatua kontingentziak konpontzeko metodo eraginkorrena dela kontuan hartzea. 3. Lan-kontratazio modalitateak eta norberaren konturako langile gisa lan-munduratzeko prozedurak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Dagokion produkzio-sektoreko lan-kontratazio modalitate desberdinak deskribatzea, horien

ezaugarriak iraupenaren, ordainsariaren eta/edo bestelako aldagai garrantzitsuen arabera azalduz.

47

• Zerga-betebeharrak eta Gizarte Segurantzak ezarritakoak deskribatzea, norberaren konturako langile gisa.

• Autonomo bat arituko den enpresa- edo lanbide-jarduera martxan jartzen parte hartzen duten erakundeak adieraztea, kasu bakoitzean egin beharreko tramiteak azalduz.

• Lan-munduratzeko bide posible gisa norberaren konturako lana eta besteren konturakoa kontrastatzea, kasu bakoitzari dagozkion inplikazioak aztertuz eta norberaren interesen arabera horietako bat aukeratuz.

• Inprimaki ofizialetan, moduluen edo koefizienteen araberako estimazio objektiboaren erregimeneko zerga-betebeharrei buruzko dokumentazioa betetzea, hain zuzen ere norberaren konturako langile gisa finkatzearen ondorioz.

• Inprimaki ofizialetan norberaren konturako langile gisa aritzeko beharrezko dokumentuak betetzea.

• Egon daitezkeen finantzaketa-iturriak, dirulaguntzak eta/edo abantailak ezagutzea, langile autonomo gisa lanean aritzeko.

4. Enplegua bilatzeko teknikak aztertzean, norberak dituen gaitasunak eta interesak eta lanbide-ibilbide egokiena identifikatuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Lortutako gaitasun, jarrera eta ezagutzetatik eratorritako balio profesionala identifikatzea. • Norberaren interesak eta motibazioak definitzea, hala badagokio, sexuaren araberako

baldintzak eta beste izaera batekoak saihestuz. • Dagokion eremuko lan-eskariaren baldintzak interpretatzea, lortutako balio profesionalarekin

erlazionatuz. • Lan-munduratzeko aukerak izan ditzakeen zonako prestakuntza-eskaintzari eta enpresa-ehunari

buruzko informazio-iturriak erabiltzea, enplegu-eskaintzarekiko dituen iguripenei lotuta enpresaren datuak eta informazioa lortuz.

• Prestakuntza-premia osagarriak ondorioztatzea, dituen enplegu-aukerak zabaltzeko eta/edo behin enplegua lortu ondoren aberastasun profesionala lortzeko.

• Prestakuntza-ibilbideak ezartzea antzemandako beharren arabera. • Enplegua lortzeko teknikak prestatzea, elkarrizketak egitea, testak betetzea eta abar bezalako

simulazioen bidez. • Enplegu batean aurkezteko eta/edo eskaria egiteko dokumentuak lantzea. • Behar profesional gisa, prestakuntza zabaldu eta jarraitzeko ekimena izatea.

5. Lanaren lege-esparrua interpretatzean eta lan-harremanetatik ondorioztatzen diren eskubideak eta betebeharrak bereiztean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Lan-zuzenbidearen oinarrizko iturriak azaltzea (Konstituzioa, Langileen Estatutua, Europako

Batasunaren Arteztarauak, Hitzarmen Kolektiboa eta abar), dagozkion eskubideak eta betebeharrak bereiziz.

• Negoziazio kolektiborako bideak deskribatzea, negoziatu ohi diren aldagai garrantzitsuenak adieraziz: soldatak, segurtasuna eta higienea, produktibitatea eta abar.

• Besteren konturako langileentzako Gizarte Segurantzaren prestazioak eta betebeharrak identifikatzea.

• Gizarte Segurantzaren prestazioak suposizio desberdinetan oinarrituz kalkulatzea. • Oinarrizko soldata-agiriak suposizio desberdinetan oinarrituz formalizatzea, horietan agertzen

diren kontzeptuak interpretatuz (soldata gordina, PFEZ atxikipena, Gizarte Segurantzaren kuotak eta abar).

• Suposizio desberdinetan oinarrituz hartzekoen likidazioak kalkulatzea, agertzen diren kontzeptuak interpretatuz.

• Inprimaki ofizialetan PFEZren aitorpen sinpleak betetzea, lortutako errendimendu desberdinak identifikatuz eta zerga-zorra kalkulatuz.

• Lan-baldintzak negoziatzea gerta daitekeen egoera batean behar bezala argumentatzea, besteen iritziak errespetatuz.

c) Edukiak

48

I. multzoa: SEGURTASUNA ETA OSASUNA Prozedurazkoak: • Segurtasun- eta higiene-arloan eskumena duten organismoak identifikatzea. • Arriskuen prebentzioa: prozedurak. • Lesioen arriskuaren arabera esku hartzea: lehentasunen identifikazioa eta aplikatu beharreko neurrien

sekuentziazioa. • Zaurituen ebakuazioa eta laguntza: antolaketa. • Oinarrizko osasun-teknikez baliatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Lanbide-gaixotasunak, osasunari egindako kalteak eta lan-istripuak: arriskuaren araberako sailkapena. • Babes-teknikak eta/edo prebentzio-teknikak lanean. • Lesioak: bizitzarentzat duten arriskuaren arabera sailkatuta. • Lehen laguntzak. • Ingurumena eta industria- edo zerbitzu-prozesuak. Jarrerazkoak: • Istripuen aurrean erantzun azkarra eta eraginkorra ematea. • Segurtasun- eta higiene-arauak eta ingurumenaren babesari buruzkoak errespetatzea eta betetzea. • Lanbidearen jardunean ingurumena babestearen aldeko konpromisoa hartzea. • Prebentzioa osasunean kalterik ez izateko modurik eraginkorrena dela baloratzea. • Arriskuen prebentzioan eta kontingentzien aurrean parte hartzea, lan-taldean integratuz. I. multzoa: SEGURTASUNA ETA OSASUNA Prozedurazkoak: • Segurtasun- eta higiene-arloan eskumena duten organismoak identifikatzea. • Arriskuen prebentzioa: prozedurak. • Lesioen arriskuaren arabera esku hartzea: lehentasunen identifikazioa eta aplikatu beharreko neurrien

sekuentziazioa. • Zaurituen ebakuazioa eta laguntza: antolaketa. • Oinarrizko osasun-teknikez baliatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Lanbide-gaixotasunak, osasunari egindako kalteak eta lan-istripuak: arriskuaren araberako sailkapena. • Babes-teknikak eta/edo prebentzio-teknikak lanean. • Lesioak: bizitzarentzat duten arriskuaren arabera sailkatuta. • Lehen laguntzak. • Ingurumena eta industria- edo zerbitzu-prozesuak. Jarrerazkoak: • Istripuen aurrean erantzun azkarra eta eraginkorra ematea. • Segurtasun- eta higiene-arauak eta ingurumenaren babesari buruzkoak errespetatzea eta betetzea. • Lanbidearen jardunean ingurumena babestearen aldeko konpromisoa hartzea. • Prebentzioa osasunean kalterik ez izateko modurik eraginkorrena dela baloratzea. • Arriskuen prebentzioan eta kontingentzien aurrean parte hartzea, lan-taldean integratuz. II. multzoa: LAN-ESPARRUA Prozedurazkoak: • Banako enpresa bat sortzeko dokumentazioa betetzea. • Norberaren konturako lanean zerga-betebeharrei buruzko dokumentazioa nahiz Gizarte Segurantzaren

dokumentazioa betetzea.

49

• Egon daitezkeen finantzaketa-iturriak, dirulaguntzak eta/edo bestelako abantaila batzuk ezagutzea, norberaren konturako lanean jarduteko.

• Lortutako gaitasun, jarrera eta ezagutzetatik eratorritako balio profesionala identifikatzea eta norberaren interesak eta motibazioak definitzea.

• Dagokion lanbide-eremuan dagoen lan-eskariaren baldintzak interpretatzea eta prestakuntza-premiak ondorioztatzea.

• Enpresa-ehunari eta prestakuntza-aukerei buruzko informazio-iturriak erabiltzea. • Bere hasierako prestakuntza osatuko duten prestakuntza-ibilbideak ezartzea. • Enplegua lortzeko teknikak prestatzea eta dokumentuak lantzea. • Gizarte Segurantzaren eta INEMen prestazioak kalkulatzea. • Hartzekoen likidazioak interpretatzea eta kalkulatzea. • Oinarrizko soldata-agiriak interpretatzea eta formalizatzea. • Errendimenduak identifikatzea eta zerga-zorra kalkulatzea PFEZen. • Norberaren konturako lana eta besteren konturako lana konparatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Lan-kontratazioaren modalitateak: ezaugarriak. • Zerga-betebeharrak eta Gizarte Segurantzak ezarritakoak norberaren konturako lanean. • Autonomo batek enpresa- edo lanbide-jarduera bat martxan jartzeko zer erakundetara jo behar duen eta egin

beharreko tramitazioaren eskema zein den. • Lan-zuzenbidearen oinarrizko iturriak: Konstituzioa, Langileen Estatutuak, Europako Batasunaren

Arteztarauak, Hitzarmen Kolektiboa eta abar. • Negoziazio kolektiboa: Gizarte Segurantzaren eta INEMen prestazioak eta hauekiko betebeharrak, besteren

konturako lanean. • Lanbide-esperientzia eta etengabeko prestakuntza: lanbide-promoziorako ibilbidea, birziklatzeko ohiko

ikastaroak, ikastaro horiek ematen dituzten erakundeak, titulazioari lotutako unibertsitate-ikasketak eta unibertsitateaz kanpokoak.

Jarrerazkoak: • Norberaren interesak definitzeko garaian adin, sexu eta bestelako baldintzei buruz gogoeta egitea. • Dagokion lanbidean aurrerapen teknologikoek eskatutako prestakuntza lortzeko prest egotea. • Gizarte- eta ekonomia-ingurunetik informazioa lortzeko ekimena izatea. • Lanean hastearen ondorioz beste pertsona batzuekiko edo organismoekiko sortzen diren betebeharrak

betetzea. • Lan-harremana zuzentzen duten arauak errespetatzea. 11. lanbide-modulua. KALITATEA ETA ETENGABEKO HOBEKUNTZA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. “Kalitatearen” kontzeptua, esanahia eta bilakaera historikoa aztertzea, tituluari dagokion lanbide-sektore edo

-eremuari dagokionez bereziki. 2. Kalitatea ziurtatzeko aplika daitezkeen arauak eta hauen funtzioak eta alderdirik bereizgarrienak aztertzea,

lanbide-jarduera edo -burutzapenari lotuz. 3. Lanbide-eremu edo -sektoreari lotutako prozesu edo funtzio esanguratsuetan kalitatea etengabe hobetzeko

proiektu edo ekintzetan parte hartzea. c) Ebaluazio-irizpideak 1. “Kalitatearen” kontzeptua, esanahia eta bilakaera historikoa aztertzean (tituluari dagokion lanbide-sektore edo -eremuari dagokionez bereziki), ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

50

• Kalitatearen kontzeptuaren bilakaera historikoa aztertzea, tituluari dagozkion jarduera esanguratsuei eta sektoreari lotuta.

• Erabateko Kalitateko eredu baten oinarrizko funtsak eta printzipioak identifikatzea. • Europako Erabateko Kalitateko ereduaren bereizgarriak diren funtsezko alderdi eta elementuak

identifikatzea.

2. Kalitatea ziurtatzeko aplika daitezkeen arauak eta hauen funtzioak eta alderdirik bereizgarrienak aztertzean (lanbide-jarduera edo -burutzapenari lotuz), ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Bere lanbide-eremuari dagokionez, kalitatea ziurtatzearen helburuak identifikatzea, arauen beharrak

ondorioztatuz. • Kalitatea ziurtatzeko arauen (Europakoak bereziki) edukia interpretatzea. • Prozesuetan kalitatea ziurtatzeko aplika daitezkeen arauak bere lanbide-eremuko jarduerarik

esanguratsuenekin lotzea. 3. Lanbide-eremu edo -sektoreari lotutako prozesu edo funtzio esanguratsuetan kalitatea etengabe hobetzeko proiektu edo ekintzetan parte hartzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Suposizio erreal edo simulatuetan:

− Esku-hartze eta hobekuntzarako aukera-arloak identifikatzea. − Oinarrizko kalitate-erremintak erabiltzea. − Lanbide-harremanen hobekuntzan eta jardueren garapenean inplikatzeko azturak hartzea. − Etengabeko hobekuntzan oinarritutako soluzioetan esku hartzea. − Etengabeko hobekuntzan oinarritutako eta bere lanbide-eremu edo -sektoreari lotutako soluzio edo planak

ezartzearen emaitzak ebaluatzea. c) Edukiak • “Kalitatearen” kontzeptuaren bilakaera historikoa aztertzea, tituluari dagozkion jarduera esanguratsuei eta

sektoreari lotuta. • Erabateko Kalitateko eredu baten oinarrizko funtsak eta printzipioak identifikatzea. • Europako Erabateko Kalitateko ereduaren bereizgarriak diren funtsezko alderdiak eta elementuak

identifikatzea. • Bere lanbide-eremuari dagokionez, kalitatea ziurtatzearen helburuak identifikatzea, arauen beharrak

ondorioztatuz. • Kalitatea ziurtatzeko arauak (Europakoak bereziki) interpretatzea. • Kalitatea ziurtatzeko aplika daitezkeen arauak eta Nekazaritza eta Abere-hazkuntza sektoreko prozesu eta

jarduerarik esanguratsuenekiko loturak identifikatzea. • Tituluari dagokion lanbide-gaitasunaren prozesu edo jarduera esanguratsu baten edo batzuen datuetatik eta

gainerako aldagai deskribatzaileetatik abiatuta eta guztia sektoreko balizko enpresa batean kokatuta: − Esku-hartze eta hobekuntzarako aukera-arloak identifikatzea. − Oinarrizko kalitate-erremintak erabiltzea. − Harremanetan eta jardueren garapenean hobekuntza pertsonaleko jarrerak eta azturak hartu eta ezartzea. − Bere mailan, etengabeko hobekuntzan oinarritutako soluzioetan esku hartzea. − Etengabeko hobekuntzan oinarritutako eta bere lanbide-eremuari lotutako soluzio edo planak ezartzearen

emaitzak ebaluatzea. 12. lanbide-modulua. LANTOKIKO PRESTAKUNTZA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

51

1. Animalia-espezie desberdinekin xakitzeko eta identifikatzeko lanak egitea, ekipo eta material egokiak prestatuz eta erabiliz.

2. Belarra ontzeko eta siloratzeko lanak egitea, dietak prestatu eta animaliei banatzean lagunduz eta kasu bakoitzean beharrezkoak diren makineria eta ekipoak manipulatuz.

3. Animalia-espezieetan araldiak identifikatzeko, intseminatzeko, estaltzea errazteko eta ernaldia diagnostikatzeko lanak egitea, erditu aurretik eta ondoren amak eta kumeak zaintzen lagunduz.

4. Esnea eraitsi eta hoztea, ekipoei beharrezkoak diren erregulazioak, zaintzak eta garbiketak aplikatuz. 5. Adarrak kentzeko isatsa mozteko, zikiratzeko eta ilea mozteko lanetan laguntzea, kasu bakoitzean teknika eta

sistema egokia erabiliz. 6. Konpainiako animaliei azkazalak moztu, ilea itxuratu eta bainatzeko lanak egitea. 7. Esperimentazio-animaliekin eta beste zenbait animalia txikirekin praktika klinikoak egitea, aldez aurretik

finkatutako prozedurei jarraituz. 8. Zaldiak ferratzea eta ferrak kentzea, kasu bakoitzean beharrezkoa den teknika aplikatuz. 9. Zaldien oinarrizko heziketarako eta beste animalia batzuen trebakuntzarako aginduak aplikatzen laguntzea. 10. Makinak, ekipoak eta instalazioak gidatu eta erabiltzea eta horiek erabiltzeko prest edukitzeko lanak egitea,

segurtasun- eta higiene-baldintza egokietan. 11. Ustiapenean burutu behar dituen lanetan arduraz jokatzea. c) Ebaluazio-irizpideak 1. Animalia-espezie desberdinekin xakitzeko eta identifikatzeko lanak egitean, ekipo eta material egokiak prestatuz eta erabiliz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Animalia bakoitza xakitzeko metodo egokiena identifikatzea. • Egingo den identifikaziorako behar den materiala prestatzea. • Egingo den eragiketa-motarako behar den inmobilizazioa aplikatzea. • Xakiak edo identifikazio-sistemak aplikatzea, kasu bakoitzean teknika egokia erabiliz eta, animaliei eta

pertsonei lesioak eragitea saihesteko, beharrezkoak diren neurriak hartuz. • Identifikatzeko eta xakitzeko ekipoak kontserbatzeko eta, hala badagokio, desinfektatzeko eragiketak

burutzea. • Materialak, ekipoak eta instalazioak erabiltzean higieneari eta segurtasunari buruzko lege-araudia betetzea. 2. Belarra ontzeko eta siloratzeko lanak egitean, dietak prestatu eta animaliei banatzean lagunduz eta kasu bakoitzean beharrezkoak diren makineria eta ekipoak manipulatuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Belarra ontzeko eta siloratzeko eragiketa desberdinak eta sekuentzia identifikatzea. • Ustiategian dauden makineria eta ekipoak aukeratzea, burutu behar den lanaren arabera. • Bazkak bildu eta/edo kontserbatzeko ekipoak erregulatu, mantendu eta zaintzea. • Siloratzeko lanak egitea, ondokoetan parte hartuz:

− Bazka moztea. − Siloa garraiatzea. − Bete eta prentsatzea. − Kontserbatzaileak gehitzea. − Siloa estaltzea.

• Belarra ontzeko lanak egitea, ondokoetan parte hartuz: − Bazka moztea. − Ilaratzea. − Paketatzea. − Garraiatu eta biltegiratzea.

• Pentsuak eta nahasketa osoak egiteko ekipoak prestatzea. • Elikadura-premietan oinarrituz, abereentzako pentsuak eta nahasketa osoak egiten parte hartzea. • Pentsuak eta nahasketak egiteko lehengaien kalitatea baloratzea. • Pentsuak eta nahasketa osoak banatzea, hauen kontsumoa kontrolatuz.

52

3. Animalia-espezieetan araldiak identifikatzeko, intseminatzeko, estaltzea errazteko eta ernaldia diagnostikatzeko lanak egitean, erditu aurretik eta ondoren amak eta kumeak zaintzen lagunduz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Espezie desberdinetan araldian dauden animaliak identifikatzea, haietako bakoitzaren sintomatologia

espezifikoaren arabera. • Semena atera, disolbatu, dosifikatu eta kontserbatzea, prozedura egokia erabiliz. • Espezie desberdinetan semena aplikatzea, ondokoak burutuz:

− Beharrezkoa den materiala prestatzea. − Kasu bakoitzean ekipo egokia prestatzea. − Semen-dosia prestatzeko eta aplikatzeko teknika egokia. − Higiene- eta osasun-baliabideak aplikatzea.

• Espezie desberdinetan ernaldia diagnostikatzea, kasu bakoitzean teknika eta prozedura egokiak erabiliz. • Erditzeko instalazioak egokitzea. • Erditzeko lokala edo instalazioa egokitzea, espezie bakoitzarentzako gomendioak kontuan hartuz. • Erditze batean laguntzea, espezie bakoitzarentzat aukeratutako baliabideekin jardunez. • Erditu ondoren amak eta kumeak zaintzea. • Esne artifiziala prestatu, dosifikatu eta banatzea. • Ordezko esneak banatzeko ekipoak garbitzea. 4. Esnea eraitsi eta hoztean, ekipoei beharrezkoak diren erregulazioak, zaintzak eta garbiketak aplikatuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Esnea eraisteko eta hozteko ekipoak kontserbatzeko lanak egitea. • Ekipoen funtzionamendu-parametroak kontrolatu eta doitzea, espezie bakoitzaren premiei egokituz. • Espezie bakoitzarentzat ezarritako prozedura bidez eraistea, eta ondokoetan parte hartzea:

− Taldea antolatzea. − Errapeak garbitu eta prestatzea. − Errapeko min azpiklinikoa antzematea. − Txoperak jartzea. − Errapeak agortzea. − Erroak desinfektatu eta "zigilatzea". − Ekipoen funtzionamendu-parametroak doitzea.

• Eraisteko instalazio-motaren arabera ekipoak garbitu eta kontserbatzeko lanak egitea. • Produkzioak kontrolatzeko fitxak betetzea eta, hala badagokio, horien zerrenda informatikoak ateratzea. 5. Adarrak kentzeko isatsa mozteko, zikiratzeko eta ilea mozteko lanetan laguntzean, kasu bakoitzean teknika eta sistema egokia erabiliz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Adarrak kentzeko, zikiratzeko, isatsa mozteko eta ilea mozteko materiala prestatzea. • Eragiketa-mota bakoitzerako inmobilizazio egokia aplikatzea. • Isatsa mozteko, zikiratzeko adarrak kentzeko eragiketak burutzea, kasu bakoitzean teknika egokia erabiliz eta

higiene- eta osasun-zaintza egokiak aplikatuz. • Animalia ez zauritzeko, ilea behar den sistema erabiliz moztea, kalitatezko ardi-larru osoak lortuz. • Materialei, ekipoei eta langileei dagokienez, higieneari eta segurtasunari buruzko lege-araudia betetzea. 6. Konpainiako animaliei azkazalak moztu, ilea itxuratu eta bainatzeko lanak egitean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Azkazalak mozteko, ilea itxuratzeko eta bainatzeko eragiketetarako materiala prestatzea. • Eragiketa-mota bakoitzerako inmobilizazio egokia aplikatzea. • Azkazalak moztea. • Arraza bakoitzarentzat ezarritako irizpideen arabera ilea itxuratzea eta animaliak eta langileak zauritzea

saihesteko beharrezkoak diren zaintzak aplikatzea. • Animaliei bainu higienikoa ematea, bakoitzari dagozkion produktuak eta teknika erabiliz.

53

7. Esperimentazio-animaliekin eta beste zenbait animalia txikirekin praktika klinikoak egitean, aldez aurretik finkatutako prozedurei jarraituz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Lagin biologikoak behar bezala hartzea, ezarritako arauen arabera identifikatuz, kontserbatuz eta garraiatuz. • Sendagaiak dosifikatu eta ematea, ekipo egokiak eta emateko bide egokiak erabiliz, segurtasun- eta higiene-

baldintzetan. • Animalia-espezie desberdinen bizi-konstanteak neurtzea. • Fitxak tratamendu terapeutiko desberdinekin betetzea. • Animaliekin eutanasia burutu eta ondoren gorpuak eta materia setatiak eliminatzea, indarrean dagoen legeria

zorrozki betez. 8. Zaldiak ferratzean eta ferrak kentzean, kasu bakoitzean beharrezkoa den teknika aplikatuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Eragiketa desberdinak burutzeko behar den materiala prestatzea. • Ferraketa-kasu praktiko batean, ondoko eragiketetan parte hartzea:

− Animaliaren gorputz-adarra altxa eta eustea. − Ferra behar bezala kentzea. − Apoa behar bezala higatzea. − Apoa arbastatu, ebaki eta berdintzea. − Animaliak burutuko duen lanari dagokion ferra aukeratzea. − Ferra behar bezala jartzea.

9. Zaldien oinarrizko heziketarako eta beste animalia batzuen trebakuntzarako aginduak aplikatzen laguntzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Zaldi baten gainean ibiltzeko behar diren zaldi-edergailuak jartzea. • Zaldi-heztegi batean, oinez eta sokatik eramanez edo gainean ibiliz, animaliaren "ibilera" naturalak burutzea. • Zaldi gainean ibiliz, aginduak aplikatzea, zaldiak burua makurtu dezan, gelditu dadin eta behar bezala aurrera

egin dezan, norabide guztietan. • Animaliak lehiaketetan, erakusketetan eta txapelketetan parte hartzeko prestatzea. 10. Makinak, ekipoak eta instalazioak gidatu eta erabiltzean eta horiek erabiltzeko prest edukitzeko lanak egitean, segurtasun- eta higiene-baldintza egokietan, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Erabilerari buruzko gidaliburuak edo argibideak interpretatzea eta erabiliko diren lan-eragintza eta -

prozedura zuzenak eta makinak, ekipoak eta instalazioak prestatu eta mantentzeko lanak identifikatzea. • Produkzio-zonak, -ekipoak eta -makinak garbitu eta desinfektatzea, ekipo, prozedura eta produktu egokiak

erabiliz. • Ondoko lanak burutzea:

− Ekipoak eta instalazioak funtzionatzen hasteko prestatzea. − Martxan jarri eta geldiaraztea. − Produktu eta ekipo osagarri egokiak prestatzea. − Martxan jarri eta geldiaraztearen ohiko kontrolak egitea. − Programa automatikoen karga edo abioa egitea. − Makinak, ekipoak eta instalazioak erregulatu eta prest jartzea.

• Makinak eta ekipoak mantentzeko lanetan parte hartzea: − Koipeztatzea. − Mailak egiaztatzea. − Iragazkiak, olioak eta ohiko mantentzeko beste elementu batzuk aldatu eta berriz jartzea. − Akatsak dituzten edo narriatuta dauden elementuak konpontzea edo tarteka aldatzea.

• Produkzioaren helburuen arabera, egiten diren lanen errendimendua eta kalitatea kontrolatzea.

54

• Makinak, ekipoak eta instalazioak segurtasun- eta higiene-baldintzetan trebetasunez erabiltzea. • Makinen, ekipoen eta instalazioen erabileran, lortutako emaitzak, langilearen segurtasun- eta higiene-

baldintzak eta ingurumena babesteko modua hobetuko dituzten hobekuntzak proposatzea. 11. Ustiapenean burutu behar dituen lanetan arduraz jokatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Lan desberdinetarako ezarrita dauden prozedura eta arauekiko errespetuzko jarrera erakustea. • Lanpostuan puntualtasunez egotea, baimendutako atsedenak hartuz eta lantokia behar bezala justifikatutako

arrazoirik gabe ordua baino lehen utzi gabe. • Jasotako aginduak interpretatu eta esleitu zaion lanaz arduratzea, une bakoitzean dagokion pertsonarekin

komunikatuz. • Bere jarduera gainerako langileekin koordinatzea, edozein aldaketa, premia garrantzitsu edo aurreikusi

gabeko arazoen berri emanez. • Ekipo eta instalazioen erabilera-eskakizun eta -arauak betetzea, lana ondo egiten duela erakutsiz eta bere lana

arrazoizko denboran amaituz. c) Edukiak Ikastetxeak “lan-egoeretan” kokatutako jarduera gisa finkatuko ditu edukiak, Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak argitaratutako Lantokiko prestakuntza lanbide-modulua diseinatzeko curriculum-esparruaren arabera. 3.3. Heziketa-zikloaren sekuentziazioa eta denboralizazioa 3.3.1. Iraupenak Lanbide-modulua Oinarrizko

iraupena Iraupen finkoa

1. Nekazaritzako famili ustiapenen antolamendua eta kudeaketa 90 ordu 100 ordu 2. Nekazaritzako instalazioak 90 ordu 100 ordu 3. Nekazaritzako mekanizazioa 170 ordu 205 ordu 4. Abere-hazkuntzaren produkzio trinkoa 310 ordu 365 ordu 5. Abere-hazkuntza arrazionala 114 ordu 140 ordu 6. Esperimentazio-animalien eta beste zenbait animalia txikiren

zaintza 95 ordu 105 ordu

7. Konpainiako animalien zaintza 95 ordu 105 ordu 8. Zaldien eta beste zenbait animaliaren oinarrizko zaintza,

heziketa eta trebakuntza 140 ordu 170 ordu

9. Agroteknologia 160 ordu 210 ordu 10. Lan-prestakuntza eta -orientabidea (LPO) 60 ordu 60 ordu 11. Kalitatea eta etengabeko hobekuntza (KEH) 40 ordu 40 ordu 12. Lantokiko prestakuntza (LP) 336 ordu 400 ordu GUZTIRA 1.700 ordu 2.000 ordu 1. Ikastetxe bakoitzak curriculum-proiektua bere gizarte- eta ekonomia-ingurunera eta ikasleen ezaugarrietara egokitzeko, ikastetxeek beren esku izango dute guztizko ordutegiaren %15 ─kasu honetan 300 ordu─ eta ordu-kopuru hau lanbide-modulu desberdinetan banatu ahal izango dute, baldin eta irakaskuntza desberdinak eskaintza oso baten parte badira. Horrenbestez, modulu bakoitzerako ezarritako oinarrizko iraupena errespetatu egin beharko da eta aurrerago azalduko diren irizpideen arabera gehitu ahal izango da.

55

2. Irakaskuntzak eskaintza partzial bateko parte badira, iraupen finkoa ezarri da modulu bakoitzerako eta ezin izango da aldatu. 3. Moduluen behin betiko iraupenek, hau da, ikastetxeak berak esleitu behar duen denbora banatu ondoren, heziketa-zikloak irauten dituen 2.000 orduak osatu beharko dituzte guztira. 4. Ikastetxeetako curriculum-proiektu desberdinetan oreka egokia gordetzeko asmoz, eskaintza osoko modalitatea jarraitzen duten irakaskuntzek ondoko zehaztapena errespetatu beharko dute: lanbide-moduluek ezin izango dute oinarrizko iraupena 64 ordu baino gehiagotan gehitu, Nekazaritzako mekanizazioa, Abere-hazkuntzaren produkzio trinkoa eta Agroteknologia moduluek izan ezik, hauek, bidezko hartzen bada, 96 ordutan gehitu ahal izango dira-eta. 5. Ikastetxean bertan garatu beharreko Lantokiko prestakuntza lanbide-moduluko fase

desberdinen iraupenek ez dute ikastetxeak modulu honetarako ezartzen duen behin betiko iraupenaren %10 gainditu behar.

3.3.2. Sekuentziazioa Heziketa-zikloaren sekuentziazioan: 1. Eskaintza osoan: • Lantokiko prestakuntza moduluaren iraupenaren %65 gaitasun-atalei loturiko modulu

guztien irakaskuntzak amaitu ondoren eman beharko da. • Ikastetxe bakoitzak heziketa-ziklo honi hasiera emateko aukeratzen dituen moduluak

kontuan izan gabe, modulu horien artean honako hauek egon beharko dute: Agroteknologia, Nekazaritzako mekanizazioa eta Abere-hazkuntzaren produkzio trinkoa.

2. Eskaintza partzialean: • Lantokiko prestakuntza modulua heziketa-zikloa osatzen duten gainerako moduluak

egiaztatu direnean (ondorio horretarako finkatutako bide desberdinen bidez) soilik eman beharko da.

4. Irakasleak 4.1. “Abere-hazkuntza” heziketa-zikloko lanbide-moduluetan irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak a) Lanbide Heziketako irakasle teknikoen kidegoan “Nekazaritza-produkzioko eragiketa eta ekipoak” espezialitatea duten irakasleek ondoko lanbide-modulu hauek irakats ditzakete: • Nekazaritzako instalazioak. • Nekazaritzako mekanizazioa. • Abere-hazkuntzaren produkzio trinkoa. • Abere-hazkuntza arrazionala. • Zaldien eta beste zenbait animaliaren oinarrizko zaintza, heziketa eta trebakuntza.

56

b) Bigarren Irakaskuntzako irakasleen kidegoan “Nekazaritza-produkzioko prozesuak” espezialitatea duten irakasleek ondoko lanbide-modulu hauek irakats ditzakete: • Nekazaritzako famili ustiapenen antolamendua eta kudeaketa. • Esperimentazio-animalien eta beste zenbait animalia txikiren zaintza. • Konpainiako animalien zaintza. • Agroteknologia. c) Bigarren Irakaskuntzako irakasleen kidegoan “Lan-prestakuntza eta -orientabidea” espezialitatea duten irakasleek ondoko lanbide-modulu hauek irakats ditzakete: • Lan-prestakuntza eta -orientabidea. • Kalitatea eta etengabeko hobekuntza. d) Heziketa-ziklo bereko beste lanbide-moduluren bat irakasten duten a) eta b) ataletan adierazitako espezialitatea duten irakasleek ondoko modulua ere irakats dezakete: • Lantokiko prestakuntza. 4.2. Titulazioen baliokidetasunak irakaskuntzan aritzeko 4.2.1. "Nekazaritza-produkzioko prozesuak" espezialitateari dagozkion lanbide-moduluak irakasteko, doktore-, ingeniari-, arkitekto- edo lizentziatu-tituluen eta ondoko tituluen arteko baliokidetasuna ezartzen da irakaskuntzan aritzeko: • Nekazaritza-ingeniari teknikoa (espezialitate guztiak). • Baso-ingeniari teknikoa (espezialitate guztiak). 4.2.2. “Lan-prestakuntza eta -orientabidea” espezialitateari dagozkion lanbide-moduluak irakasteko, doktore-, ingeniari-, arkitekto- edo lizentziatu-tituluen eta ondoko tituluen arteko baliokidetasuna ezartzen da irakaskuntzan aritzeko: • Enpresa-zientzietan diplomatua. • Lan-harremanetan diplomatua. • Gizarte-lanean diplomatua. • Gizarte-hezkuntzan diplomatua. • Kudeaketa eta administrazio publikoan diplomatua. 5. Irakaskuntza hauek emateko gutxieneko baldintzak 5.1. Espazioak Apirilaren 30eko 777/1998 Errege Dekretuko 19. artikuluaren arabera, "Abere-hazkuntza” erdi-mailako Lanbide Heziketako heziketa-zikloak ondoren adierazitako gutxieneko espazioak eskatzen ditu dekretu honek definitzen dituen irakaskuntzak emateko. Prestakuntza-espazioa Azalera

20 ikasle (m2) Erabilera-maila

(%) Gela balioanitza ....................................................................... 40 30 Analisi-laborategia ................................................................... 60 15 Nekazaritza-lantegia ................................................................. 120 15

57

Abereen egonlekuak (1) ........................................................... 750 25 Finka: laboreen azalera (1) ....................................................... 5 ha 15 (1) Espazio hauek ez dute nahitaez ikastetxean kokatuta egon behar. “Erabilera-mailak” ikasle-talde batek oinarrizko irakaskuntzak irakasteko espazioa zenbat orduz okupatzea aurreikusten den adierazten du; alabaina irakaskuntza hauen guztizko iraupenarekiko ehunekoetan adierazten da. Horrenbestez, ikastetxeek curriculumaren guztizkoa ezartzeko definitzen dutenerako orientagarria da. “Erabilera-mailak” onartutako marjinan, heziketa-ziklo bereko edo beste ziklo batzuetako edo beste hezkuntza-etapa batzuetako beste ikasle-talde batzuek okupatu ahal izango dituzte ezarritako prestakuntza-espazioak. Dena dela, prestakuntza-espazioei lotutako ikaskuntza-jarduerak (erabilera-mailak adierazitako okupazioarekin) antzeko beste prestakuntza-jarduera batzuetarako erabilitako azaleretan ere burutu ahal izango dira. Identifikatutako prestakuntza-espazio desberdinak ez dira zertan itxitura bidez bereizi behar. 6. Konbalidazioak eta korrespondentzia 6.1. Lanerako Lanbide Heziketarekin konbalida daitezkeen lanbide-moduluak • Nekazaritzako famili ustiapenen antolamendua eta kudeaketa • Nekazaritzako instalazioak. • Nekazaritzako mekanizazioa. • Abere-hazkuntza arrazionala. • Esperimentazio-animalien eta beste zenbait animalia txikiren zaintza. • Konpainiako animalien zaintza. • Zaldien eta beste zenbait animaliaren oinarrizko zaintza, heziketa eta trebakuntza. 6.2. Lan-praktikarekin korrespondentzia izan dezaketen lanbide-moduluak • Nekazaritzako instalazioak. • Nekazaritzako mekanizazioa. • Abere-hazkuntza arrazionala. • Zaldien eta beste zenbait animaliaren oinarrizko zaintza, heziketa eta trebakuntza. • Lantokiko prestakuntza. • Lan-prestakuntza eta -orientabidea.