1

HERRI KIROLAK

DBH 4

2

Herri kirolak, Euskal Herrian antzinatik jokatu izan diren

kirolei deitzen zaie normalki. Hauetako asko hemen sortutakoak

eta bereziak dira. Herri kirolen jatorria garai bateko lan

jarduera desberdinak aisialdira bideratzean aurki dezakegu.

Baserritarrak nahitaez egin behar zituen eguneroko

betebeharrak kirol bilakatu dira denborarekin.

Eusko Jaurlaritzak 2006an aurrera eramandako Plan

Estrategikoaren arabera, 18 dira Herri Kirol kategoria duten

kirolak. Herri Kirolen Marka H18K da, 18 direlako kirolak.

Hurrengo hauek, hain zuzen:

1.Aizkolaritza

2.Sega jokoa

3.Harri jasotzea

4.Sokatira

5.- 8.Giza-Abere probak

5.Giza probak

6.Idi probak

7.Zaldi probak

8.Asto probak

9.Lasto altxatzea

10.Lasto botatzea

11.Lokotx bilketa

12.Trontza

13.Zaku eramatea

14.Orga jokoa

15.Ingude altxatzea

16.Txinga eramatea

17.Ontzi eramatea

18.Harri zulaketa

3

1.Aizkolaritza

Aizkora proba edo aizkolaritza herri kirolaren mota bat da.

Aizkolaritzaren jatorria basoak moztean egiten zen ekintzatik

dator eta lortzen zuten egurra tximinian erretzen zuten edo

harekin egurrikatz egiten zuten.

Haren helburua enbor bat ahalik eta denbora gutxienean

moztea da eta banaka, binaka edo taldeka parte hartzen da,

enborra zutik edo etzanda egon daiteke. Enborra zatitzeko

aizkora erabiltzen da. Aizkolaria izena du proba honetan

diharduen kirolariak, eta berari laguntzen "erakuslea" eta

"botileroa" ondoan ditu. Hauen zereginak dira: erakuslea, egurra

mozterakoan geldituriko ezpalak kentzea eta aizkolariari esanten

dio non eman behar duen hurrengo kolpea ahalik eta azkarren

amaitzeko; botileroa, eskuoihala, ura eta aizkora berriak ematen

dizkio azkolariari lana errazago egiteko.

Bikoteka eta taldeka jokatzen denean, normalena da, bikoteko

edo taldeko partaideak enbor berdina moztea txandakatzen

haiek nahi dutenean. Eskupilotan bezala taldeen koloreak gorria

eta urdina dira nahiz bakarka, bikoteka edo taldeka jokatu.

4

2.Sega jokoa

Sega-jokoa, segalari proba edo segalaritza sega erabiliz

denbora jakin batean ahalik eta belar gehien moztean oinarritzen

da. Sega nekazaritzan erabiltzen den tresna da. Makil baten

txertatuta doan kurbatutako aihotz batek osatzen du, eta

orokorrean belarra, abereentzako bazka edo laboreak biltzeko

erabiltzen da. Ahoak 0,90 metro eta 0,95 metro bitarteko luzera

du sega normaletan eta 1,18 metro eta 1,24 metro bitartekoa

lehiaketakoetan.

Lehiaketa izango deneko zelaia edo larrea arreta bereziz

aukeratzen dute, hainbat zirkunstantzia kontuan hartuta.

Lehenik zaletasuna dagoen inguruan egon behar du eta, ahal

bada, segalariak datozen herrietatik hurbil. Hau oso kontuan

hartu da azken urteotan, gaur egun normala baita esparrura

sartzeko ordaindu beharreko sarrera bat jartzea, eta

horrenbestez, ikusle-kopuru handiagoa izatea. Eta horren

arabera sarbide erraz eta erosoko zelaiak bilatzen dituzte,

ibilgailuentzat aparkalekuak dituztenak. Eta esparruaren barruan

ikusleek ongi ikusteko aukera izan dezatela eta akotatzeko

erraza izan dadila. Ez du inolako harririk izan behar, aldapa

gehiegirik gabe, eta belar ugari eta hazitakoa duena.

Belarra mozteko proba oso gogorra da parte-hartzaileentzat.

Atletaren gorputza, proba osoan zehar, gerritik doblatuta dago.

Arnasa soina makurtuta eta birikak konprimatuta hartzen dute.

Betidanik, segalari-probak udazkenaren hasieran izaten dira,

belarra gehienezko hazkunde-puntura iritsi den garaian eta,

gainera, gazteek baserrian lan handiena izan eta horrenbestez

ezin hobeto entrenatuta daudenean.

Duela urte gutxi arte, lehiaketa-modu bakarra apustua zen,

herri-kirolaren gainerako modalitateetan gertatu den bezala.

Lehenengo lehiaketa, gurutzatutako diru-kopuruekin izan

5

beharrean diru-sariekin eta hainbat parte-hartzailerekin,

Gipuzkoan izan zen 1954ko ekainaren 11n.

Probarako ematen den denbora ordu betekoa izaten da gaur

egun. Mende hasieran normalak izaten ziren bi orduko iraupeneko

apustuak. Muga-denbora edozein izanda ere, behin amaitu

ondoren gizon-talde zabal batek -arrastelatzaileak, pisatzaileak,

lotzaileak eta laguntzaileak- ekiten dio lanari, eta epaileetako

baten begirada zelatariaren pean, aurkari bakoitzak moztutako

belarraren pisua emango dute. Tradizioari jarraituz pisu

erromatarra erabiltzen da.

Proba edonola antolatzen dela ere, oso zaila da errekorretaz

hitz egitea. Hainbat faktoreren menpe dago; moztutako

belarraren pisua eta azalera, lurraren kalitatea, belarraren

hezetasun-maila, hazkuntza eta abar, eta faktore hauek guztiek

ez daude lotuta berezko esfortzu fisikoarekin.

6

3. Harri jasotzea

Ordura arte erabilitako harkaitz-puska irregularra harginek

arbastatu egin zuten, lau forma geometriko klasiko emanez:

zilindroa, kuboa, esfera eta laukizuzena. Forma zilindrikoa pisu

txikienetarako erabili zen: 8 ,9 eta 10 arroba, 100, 112,5 eta 125

kiloren baliokide; harri kubikoa eta laukizuzena 10 eta 17 arroba

artekoa da, 125 kilo eta 212,5 kiloren baliokide hurrenez hurren,

tarteko pisu ohizkoenak 137,5, 150, 163,5, 175, 187,5 eta 200

kilo direla. Harri esferikoa, modu arruntean bola izena duena, 9

eta 10 arrobakoa izaten da normalean.

Harri-jasoketako probak bi atleten arteko apustuak izan dira

ia beti, eta batek bestearen ondoren jarduten du, inoiz ere ez

aldi berean. Lehiaketetan ere jarduna ez da aldi berean izaten,

bata bestearen ondoren baizik.

Lurrean harea-zakuzko edo automobil-estalkizko laukia

ipintzen dute, eta horren gainean botatzen da harria behin

sorbaldan berdindu ondoren. Laguntzaile batek harria dagokion

posizioan jartzen du hurrengo jasoaldirako.

Harrijasotzaileen artean ezagutuena Iñaki Perurena da.

1956An jaio zen Leitzan, Nafarroa. Haren lorpenen artean:

1990ean, harri jasotzearen munduko marka hautsi zuen 315 Kg.ko

harria altxatu zuenean; esku batekin 250 Kg.ko harria hirutan

altxatzeko gai da, eta 200 Kg.koarekin, berriz, lautan. Esku

batez altxatu duen harririk handiena 267 Kg.koa da, bi eskuz,

aldiz, 320 Kg.koa.

7

4. Sokatira

Soka-tiran bi aurkako giza indar, soka bati eutsita, elkarri

herrestan eramaten saiatzen dira. Kontzeptu sinple honen

ondorioz, kirol hau aspaldi-aspaldiko antzinatetik da ezaguna eta

hedadura geografiko oso zabala du gaur egun.

"Soka-tirako" lehiak arautzen dituzten baldintzak ondokoak

dira:

* Indartsuen kopurua: Zortzi dira.

* Pisua: Baldintzen artean probak pisu mugatuarekin edo

librearekin diren adierazten da. Pisu mugatua 560 kilo, 640 kilo

eta 720 kilotan ezartzen da.

* Botileroak: Talde bakoitzak botilero bat du, haien

ahalegina animo-ohiuekin zuzentzen duena.

* Debekatuta dago soka gerrian lotzea edo sorbaldaren

gainetik jartzea, amaieran dagoen gizonaren kasuan izan ezik.

Sokari bi eskuekin heltzen zaio.

* Frontoian edo belarrean tira daiteke, eta erabiltzen diren

oinetakoak desberdinak izango dira, abarkak lehenengo kasuan

eta botak bigarrenean.

* Kaleak: Talde bakoitzak bere kalearen barruan tiratu

behar du, normalean bi metroko zabalerakoa, eta bertatik

irteten dena deskalifikatu egingo dute.

* Arraste-eremua: Bi metro berrogeita hamarrekoa da, eta

sokan eta zoruan dago seinaleztatuta.

* Sokan zinta gorri bat lotzen da, erdia zehatz-mehatz

adierazten duena.

* Desafioak bi tiradetara egiten dira, taldeak aldez

aldatzen dutela. Horrela aukerak parekatu nahi dira, alde bateko

irregulartasunek, aldapak eta abar eragindako abantailak

saihestuz. Berdinketak gertatzen badira, aurkaria herrestan

eramateko erabilitako gutxienezko denborak erabakitzen du.

8

* Hainbat parte-hartzailetako lehiaketetan sailkapen-

ligaxka jokatu ohi da, guztiak guztien aurka arituz.

Soka-tira frontoietako kantxen eta plazetako harrien gainean

egiten zen, herrialdeko estilo tradizionalari jarraituz.

Nazioarteko kontaktuek eta lehiek argi eta garbi erakutsi

dute belar gaineko soka-tira dela modalitate zabalduena eta

etorkizun handikoena dela.

5.-8.Giza-Abere probak

Hauen guztien helburua harri bat leku batetik bestera

eramatea da, nahiz gizakion indarrarekin, nahiz animalien

indarrarekin (idiak, zaldiak eta astoak).

Giza proba herri kirol bat da, eta harri astun bat denbora

mugatu batean ahalik eta distantzia luzeenean garraiatzean

datza. Taldeka nahiz banaka jokatu daiteke eta harritik

tiratzeko kirolaria kate batez harria lotzen duen gerriko bat

jartzen du.

Atzerantz tiratuko da. Bidea plazan eta joan etorrian egiten

da. Erreka harri borobilez egindako plazetan lehiatzen da

normalean harriak ondo irrista daitezen. Gerria ahalik eta

tinkoen mantentzea eta lan gehiena hankekin egitea ezinbestekoa

da.

Idi-demak edo idi-probak herri kirol bat dira, non idi-pare

batek 1.500 eta 4.500 kilogramo arteko harria plazan zehar alde

batetik bestera mugitu behar duten. Idiak gidatzen dituenari,

idi-probalari edo itzain deritzo.

9

Idi-demaren jatorria aspaldikoa da. Gaur egun, baserritarrek

aplikazio anitzeko motokultoreak darabiltzate, euskal orografia

aldapatsuan lan egiteko egokiak. Baina oraintsu arte ez da

horrela izan. Euskal baserritarrek lurra lantzeko behi-azienden

trakzio indarra erabili izan dute beti eta ez zaldiak edo mandoak,

Gaztelan bezala. Gaur egun esan daiteke idiaren betiko erabilera

galdu egin dela mekanizazioaren ondorioz. Zaldiekin eta astoekin

antzekoa egiten da, arau ia berdinekin.

9. Lasto altxatzea

Kirol honen helburua lastozko fardo bat altzatzea da polea

sinple baten bitartez. Hemen dago araudi ofiziala eta ezaugarri

guztiak:

1.art. .- Lehiaketetarako fardoak edo antzekoak 45 kilo izan

beharko ditu. Hauek izan beharko dira neurriak: gutxienekoa

50x80x45zm., gehiengoa 60x90x55zm.

2.art. .- Sokak, korapiloaren goiko aldetik hasita, 7 metroko

bidea egiteko eran jarriko da polea (gutxi-gorabehera 15 cm).

Polearen kanpoaldeko diametroa 300 mm-koa izango da gehienez

eta barnealdekoa 200 mm-koa gutxienez.

3.art.- Sokaren gutxieneko diametroa 30 mm-koa izango da

eta gehienezkoa 35 mm-koa. Kirolari bakoitzak bere soka eroan

eta aldatu ahal izango du

4.art. .- Kirolariak ekitaldia bi hankak lurrean dituela hasiko

du.

10

5.art. .- Ekitaldiaren denbora ofiziala 2 minutukoa izango da.

Denboraz kanpo, kirolariak beste altxaldi bat egingo du,

berdinketa gertatuz gero erabili ahal izateko. Altxaldi honetako

denbora ere neurtuko da. Marka, bi minutuan egindako altxaldiek

adieraziko dute.

6.art. .- Kirolariak, fardoak erortzean hartuko duen abiadura

balia dezake berori altxatzeko.

7.art. .- Kirolariaren oinak ezin izango dira polearen

perpendikularreko 3 metroko erradiotik atera

8.art. .- Altxaldi bat baliozkoa izan dadin, fardoak lurra jo

beharko du, eta sokaren korapiloak polea.

9.art. .- Soka eskuetatik libre pasatuko da. Eskuok garbi egon

beharko dira eta kirolariak ezin izango du gorputzeko beste

atalik erabili.

10.art. .- Polearen euskarria zurruna izan beharko da, polea ez

dadin balantzaka hasi (ez goitik behera, ez ezkereskuin).

11.art. .- Emakumeen lehiaketetan, fardoak edo antzekoak 30

kiloko pisua izan beharko du. Polea, 5 metroko bidea egiteko eran

jarri beharko da. Ekitaldiaren denbora ofiziala 2 minututakoa

izango da.

11

10. Lasto botatzea

Joko honetan, fardoa, sarde baten laguntzarekin, barra

horizontal baten gainetik pasatu behar da. Barra jokalariaren

buruaren gainetik egon behar da. Arauak olinpiadetako altuera

salto antzekoak dira: altuera bat finkatzen da eta hura

gainditzeko 3 aukera daude. Hurrengo aldian lehenengo altuera

gainditu dutenek parte hartzen dute bat geratu arte; honek

txapelduna izango da.

12

11. Lokotx bilketa

Kirol honen helburua lokotx zenbaki zehatz bat saski batean

batzea da ahalik eta azkarren. Lokotxak ilaran jarrita daude,

bata bestearen arteko distntzia 1,25 metrokoa izanda.

12.Trontza

Trontza batez lagundurik, bi partaide enbor bat mozten dute

bakoitza xerraren alde batetik bultzaka. Mozketak ontzat

hartzek perimetro osoa euki behar dute. Irabazten du mozketa

on gehiago egiten duen bikotea.

13

13. Zaku eramatea Partehartzailea sorbalda gainean eraman behar du zaku bat

60kg., 75kg. Edo 80kg. Pisatzen dituena. Probaren helburua

zirkuitu bat egitea da, ahalik eta azkarren. Normalean, taldeka

egiten da eta erreleboak daude argazkian ikusten den bezala.

14. Orga jokoa

Kirol honetan orga edo gurdi bat erabiltzen da, bere punta

leku finko batean kokatzen delarik. Gurdia atzeko partetik

altxatu behar da, eta mugarik gabeko denboran, gurpilek lurra jo

gabe, ahalik eta bira gehien ematea da helburua.

14

15. Ingude altxatzea

Burdinazko ingudea altuera jakin batera, ahalik eta aldi

gehienetan altxatzea da joko honen helburua. Kirol azkarra eta

explosiboa da, ia segunduro jasoaldi bat egiten baita. Ingudea 18

kg. pisatzen ditu eta probaren denbora 1:30 minutukoa izango da.

16.Txinga eramatea

Txinga eramatea pertsona batek plaza batean leku batetik

bestera txinga bana eskuekin eramatea da helburua herri kirol

honetan. Normalean 28 metroko plaza batean jokatzen da.

Distantzia horrek plaza edo iltze izena jasotzen du. Ez dago

denbora mugarik eta txingak ez du lurra ukitu behar, bestela

epaileak amaitutzat ematen baitu saioa. Txingak distantziarik

luzeenean eramaten dituenak irabazten du.

Txingak zilindrikoak izan behar dute, ondorengo neurriekin:

15

1.Garaiera: 30 zentimetro (5 zentimetroko perdoiarekin).

2.Diametroa: 16,30 zentimetro (2 zentimetroko perdoiarekin).

3.Heldulekuaren garaiera: 5,50 zentimetro (zentimetro

bateko perdoiarekin).

4.Heldulekuaren lodiera:22 milimetro (2 milimetroko

perdoiarekin) eta azalera laukoa.

Lehiaketan, txingek hurrengo pisuak izan behar dituzte

kategoriaren arabera:

1.Gazteak: 35 kilogramo.

2.Emakumezkoak: 25 kilogramo.

3.Gizonezkoak: 50 kilogramo.

17. Ontzi eramatea

Txingekin bezala berdin da denbora, helburua ahalik eta

distantzia gehien egitea da. Ontziak 20 litroko bolumena izan

behar dute eta 41 kg.ko pisuera. Ibilbidea txingetakoa bezalakoa

izan al da. Ontzi bana eramaten da eku bakoitzean, hau da, bi

ontzi eraman behar dira.

16

18. Harri zulaketa

Harri zulaketa denbora jakin baten harri batzuei zuloak

egitean datzan herri kirola da. Kirolariek "harrizulatzaileak"

izena hartzen dute.Irabazlea zulo gehien egiten duen taldea

izaten da. Kirolari batek zuloa egiten diharduen bitartean beste

batek ura botatzen du zulora, hirugarrena atsedenean

dagoelarik.Kirol hau meategietan lan egiten zuten eran

oinarrituta dago, izan ere harrietan lehergailuak sartu ahal

izateko horrela aritzen baitziren.

17

Hauetaz aparte badaude herri kirolaz hartzen diren kirol

batzuk:

1.Pilota

2.Estropadak

3.Artzain txakur txapelketa

eta ezezagun batzuk ere: ahari jokoa, palanka

jaurtiketa, toka,...

1.Pilota

Pilota (edo, Euskal Herritik kanpo, euskal pilota) Euskal

Herriko kirola da, pilotalekuan jokatua. Oro har 2 edo 4 pilotarik

(bi taldetan banatuta) txandaka pilota frontis izeneko aurreko

hormaren kontra jotzen dute, tantua lortu nahian. Pilota jotzeko

erabiltzen den tresnaren arabera ezberdintzen dira joko motak:

eskuz, palaz, xarez...

18

Frontoian ere trinketean jokatu ahal da ia modalitate guztietara.

* Esku pilota:

Pilota jokoaren aldaera bat da, esku hutsez jokatzen dena. Bi

jokalari edo bi bikote elkarren kontra arituz jokatzen da.

Elkarren aurka diharduten bi alde horiek, txandaka, pilota bat

kolpatzen dute, pilotak frontisan jo dezan, harik eta bi aldeetako

batek huts egin duelako besteak puntua lortzen duen arte.

Euskal Herrian ez ezik, Errioxan, Aragoin eta Gaztela eta

Leonen ere jokatzen da. Nazioartean ere, Irlandan antzerako

kirola jokatzen da: Irlandar pilota.

Arruntena bi edo lau pertsonak jokatzea da (banaka edo

binaka). Lehiaketa arautuetan, alde bat gorria izango da, eta

haren aurkaria urdina. Buruz buruko txapeldunak beti gorriz

jokatzen du; bestela, jokalari zaharrena izango da gorria (eta,

binaka jokatuz gero, haiekin batera doazenak ere gorriz arituko

dira). Binaka jokatuz gero, bikoteko jokalari bat aurrean arituko

da, eta bestea atzean. Nork atera behar duen erabakitzeko

zozketa egiten da, alde bat urdin eta bestea gorri dituen

metalezko xafla biribil batekin gehienetan.

19

Tantoa irabazi duenak edo taldeko aurrelariak sakatzen du.

Oro har, sakatzailea 6 koadroan hasten da lasterka, 4an pilotari

botea eginarazi eta aurreraxeagotik sakea egiteko. Sakea ona

izateko, zoruko zabaleko marraren, «labur» edo «motz» dioen

marraren eta «pasa» dioen marraren artean egin beharko du

punpa pilotak, frontisa jo ondoren; jokalekuko mugak markatzen

dituzten marra horietako bat ukituz gero ere, ez da ontzat

hartuko sakea. Hala ere, bigarren sakea egiteko aukera izango

du, baldin lehenengo aldiz sakatzean pilotak frontisa eremu

egokian jo ondoren lehenengo botea zabaleko marratik barrura

eta pasako marratik atzera (edo marra horietako edozein ukituz)

egiten badu.

Puntua lortzen da beste taldeak ez badu lortzen pilotak

frontisa jo dezan beheko txaparen, goiko txaparen eta

frontiseko eskuin marraren artean (betiere, txapa eta marra

horiek ukitu gabe), eta ondoren pilotak botea egin dezan

jokalekuko zoruko mugen barruan (eskuineko marra ukitu edo

gainditu gabe). Pilotariak pilota jo baino lehenago, pilotak bote

bat baino gehiago egin badu, aurkariarentzako tantoa da.

Jokalariek ezin diote pilotari eutsi (sakatzeko baino ez),

kolpekatu behar dute halabeharrez. Pilotari eustea, atxikia da.

Partidak 22 tantora izaten dira, denbora mugarik gabe.

20

* Pala:

Palak zenbait aldaera ditu: pala luzea eta motza, batez ere

frontoi ertain eta motzetan erabiltzen direnak larruzko pilotekin

eta pala zabala eta "paleta argentinarra", frontoi motzean eta

trinketean erabiltzen direnak gomazko pilotarekin.

* Zesta Eskuz eta palaz pilota bortizki jotzen dute sakatzeko.

Saski-jokoetan, ordea, pilota bildu egiten da, mugitu gabe dagoen

denbora-tartea handituz ibilbidez aldatu aurretik. Saskiaren

aurrekaria larruzko eskularrua da, hasiera batean eskua

babesteko pentsatutakoa. Hasieran motza eta zabala zen.

Esperientziak erakutsi zuenez, saskia zenbat eta luzeagoa izan,

indar handiagoz jaurtitzen zen pilota. Saskia luzatu eta estutu

egin zuten. Eta bi modalitate klasiko sortu zituen: erremontea

eta zesta-punta. Zesta punta, ikusgarriagoa, nazioarteko mailara

iritsi da, hainbat herrialdeetan frontoiak dituela. Euskal Herriari

dagokionez, Bizkaian eta Iparraldeko udako torneoetan

praktikatzen da gehienbat.

21

Jokalaririk famatuenak:

Eskupilotan

* Historikoak

o Atano III.a

o Artamendi

o Retegi II.a

o Barberito I.a

o Ogeta

o Retegi I.a

* Egungoak

o Titín III.a

o Beloki

o Unanue

o Capellán

o Martínez de Irujo

o Arretxe

o Olaizola II.a

Palan

* Historikoak

o Iturri (Aurizberri)

o Arribillaga I.a (Etxalar, 1956 - Getxo, 2009)

o Juan Pablo

o Insausti

o Amorebieta IV.a

22

Zesta puntan

* Egungoak

o Iñaki Osa Goikoetxea

o Andoni Arriaga

o Julen Bereikua

o Alex Errekalde

o Eric Irastorza

o Imanol Lopez

o Gotzon Enbil

* Historikoak

o Katxin Uriarte

o Txikito Bolibar

o Joey

o Txurruka

o Tximela

o Ondarres

o Guilermo

2. Estropadak Arraunketa itsas, ibai edo lakuen uretan ontzi gainean

burutzen den kirola da.

Arrauna bi motatan sailkatzen da eserlekuaren arabera: tosta

(finkoa) edo aulki mugikorra. Orokorrean, gaur egun, lehenengoa

23

Bizkaiko Golkoan erabiltzen da eta bigarrena lakuetan edo

itsasadarretan.

Euskal kiroltzat hartzen da askotan, hala ere, kantauri itsaso

osoan egiten da. Galiziatik Iparraldera. Arraunlari kopururaren

arabera 3 txalupa moten estropada dira nagusi: traineruenak 13

arraunlarirekin, trainerillenak 6 arraunlarirekin eta batelenak 4

arraunlarirenak.

Bateletan, adinaren arabera, 1000, 1.500 edo 2.000 m-ko

luzerakoak dira. Gehienetan ur lasaietan; hau da, portu barruan,

itsasadarrean edo lakuren baten. Gehienak negu amaieran eta

udaberriaren hasieran izaten dira.

Trainerilletan, 3.500 m-ko luzerakoak dira. Estropada

antolatuko den herriaren arabera mota askotakoak izan daitezke,

itsasadarrean, portuan, itsasoan, zati bat parte baten eta bestea

beste baten... Gehienak udaberrian zehar izaten dira.

Traineruetan itsas-miliaka neurtzen dira, 3 hain zuzen ere;

hau da, 5556 metro. Mota honetakoak udan izaten dira ia beti.

Txapelketarik importantena:

Kontxako Bandera: Donostian 1879. urtetik egiten den

estropada da, Kantaurin egiten den guztien artean

garrantzitsuena dena. Azken irabazlea Kaiku izan zen Korta

haien buru izanda.

24

3. Artzain txakur txapelketa Artzain txakurrak ikuskizun ederra eta interesgarria

eskaintzeaz gain, egiten deneko eszenatokiagatik zein artzainek

agindutako zakurrek egiten duten lan bikainagatik, helburu

nagusia artzainengan zakurrak hezteko bizigarria piztea da;

horrela bere lan anonimo eta bakartia ikusgarri eta ezagun

bilakatzen da egun horietan.

Lehiaketa hauetan ez dituzte soilik beren lana hobekien egiten

duten zakurrak saritzen, bai eta arraza-ezaugarri puruenak

dituztenak ere. Era berean, artzainek erabilitako jantziak,

arropak eta tresnak desager ez daitezen, sariak ematen dizkiete

erarik tipikoenean jantzita etortzen direnei.

Baina lehiaketa hauen helbururik garrantzitsuena zakurraren

sen harrigarria ezagutaraztea da, behar bezalako heziketa batez

osatuz gero ezinbesteko laneko elementua dena artzainarentzat

bere eguneroko lanean.

Lan honekin lortu nahi izan dudana izan da euskal kulturako

kirol gehienak aipatu eta azaltzea. Informazio zehatzagoa nahi

baduzu, hau da bibliografia:

www.wikipedia.es

www.euskadi.net

www.herrikirolaknafarroa.com