Tema D (2).- As paisaxes da Terra.
Tempo e clima
Elementos e factores do clima
Factores do clima: a latitude
Factores do clima: altitude
Factores do clima: distancia ao mar
zonas costeiras
Factores do clima: distancia ao mar
zonas interiores
As precipitacións
latitude e precipitación
Altitude e precipitación: efecto foehn
os climas da Terra
Climas cálidos
LOCALÍZASE EN TEMPERATURAS PRECIPITACIÓNS PAISAXE (vexetación, poboación)
• Zona ecuatorial:
entre o Ecuador e os
10º-15º de latitude N
e S
• T elevadas durante todo o
ano
• T media anual > 25º
• AT anual < 3º
• P elevadas e constantes
• Total anual P > 2.000 mm
regularmente. repartidos
Non hai estación seca
• Selva virxe: bosque denso e sempre verde,
especies perennifolias que se distribúen en altura
segundo a luz
• A auga é abundante e os ríos son caudalosos
• Pobos indíxenas dedicados á caza e á recolección,
ameazados pola sobreexplotación da selva
LOCALÍZASE EN TEMPERATURAS PRECIPITACIÓNS PAISAXE (vexetación, poboación)
• Nas proximidades
dos Trópicos: entre
os 10º e os 30º de
latitude N e S
aproximadamente
• T moi elevadas. T media
anual ± 25º
• TM ± 30º
• Tm > 20º
• AT anual entre 5º e 10º
(aumenta conforme nos
afastamos do ecuador)
• P abundantes pero < ao
clima ecuatorial
• Reparto desigual: verán
chuvioso e inverno seco de
± duración
• Tropical húmido: P >
1.000 mm ano
• Tropical seco: P 600-1.000
mm ano
• Sabana ou pradería tropical: altas herbas
salpicadas de árbores illadas. Bosques galeria ao
carón dos ríos
• En zonas + secas: estepa, tapiz de herba pobre e
descontinua
• Poboación dedicada á agricultura (produtos
tropicais) e gandaría
• As grandes empresas explotan modernas
plantacións para exportación
LOCALÍZASE EN TEMPERATURAS PRECIPITACIÓNS PAISAXE (vexetación, poboación)
• Leste e SL de Asia • Similares ás dos climas
tropicais
• Contraste entre a estación
húmida (cálida) e a seca
(máis fría)
• 2 estacións contrastadas:
verán moi chuvioso >
2.000 mm (monzón de
verán), e inverno seco
(monzón de inverno)
• Bosque tropical con trazos similares ao bosque
ecuatorial pero menos denso e variado.
✓ Especies predominantes: teca, bambú, lianas...
• Cultivo do arroz
CLIMA MONZÓNICO
LOCALÍZASE EN TEMPERATURAS PRECIPITACIÓNS PAISAXE (vexetación, poboación)
• Areas determinadas
en torno aos trópicos
de ambos hemisferios
(Sáhara, Atacama,
deserto australiano,
Namibia, Kalahari...)
• T moi elevadas (as + altas
do mundo)
• T media anual > 20º
• AT diaria moi elevada pola
sequidade do aire
• P moi escasas, case
inexistentes
• Total anual P < 250 mm
• Distribución das P
extremadamente irregular
• Moi escasa ou nula. Plantas duras, pequenas,
espiñentas e adaptadas á sequidade. Nos oasis
vexetación densa e variada
• A poboación -pastores nómades- reúnese nos
oasis.
• Modernas vilas nadas cabo dos pozos de petróleo
Climas temperados
LOCALÍZASE EN TEMPERATURAS PRECIPITACIÓNS PAISAXE (vexetación, poboación)
• Países ribeireños do
mar Mediterráneo,
Chile central, rexión
de O Cabo, Sur e
SO de Australia,
California
• T media anual entre 15 e
20º
• Veráns calorosos: TM de
22º a 25º
• Invernos temperados: Tm
8º - 12º
• AT anual entre 10º e 15º
• P moderadas e reparto
irregular
• Total anual entre 300 e
800 mm
• PM en primavera - outono
• Pm en verán (estación
seca)
• Bosque mediterráneo, formado por árbores de folla
perenne adaptados ao verán cálido e seco: aciñeira,
piñeiro, sobreira
• A acción humana ⟹ substitución do bosque pola
garriga (matogueira de xaras, breixos, tomiño...
• Terras moi poboadas que atraen moito turismo:
urbanizacións, hoteis...
LOCALÍZASE EN TEMPERATURAS PRECIPITACIÓNS PAISAXE (vexetación, poboación)
• Entre os 40º e 60º de
lat. na franxa costeira
dos continentes:
- O de Europa,
- O América do N,
- S Chile,
- SL de África, Nova
Zelandia e Australia
• T suaves. T media anual
en torno a 15º
• TM entre 15º e 19º:
veráns frescos
• Tm > 6º: invernos suaves
• AT anual moderada : entre
10º e 12º
• P abundantes e regulares
• Total anual de 1.000 a
1.500 mm
• Reparto regular ao longo
do ano, Pm no verán, pero
non hai estación seca
• Bosque atlántico: árbores de grandes follas
caducas (frondosas): carballos, faias, castiñeiros...
• Landas: formación de arbustos composta de uz,
xestas, ou toxos
• Zonas húmidas ou deforestadas: prados
• Hábitat tradicional espallado. Hoxe paisaxe moi
humanizado (cidades, portos, zonas industriais,
vías de comunicación...)
LOCALÍZASE EN TEMPERATURAS PRECIPITACIÓNS PAISAXE (vexetación, poboación)
• No interior dos
continentes da zona
temperada no
hemisferio N:
-Canadá, NE de EUA,
- Suecia,
- Europa Oriental,
- Rusia…
• Forte contraste entre
verán e inverno
• Verán: TM > 22º
• Inverno: Tm < 0º
• Elevada AT anual, trazo
característico (supera os
25º)
• P escasas de reparto
desigual
• Total anual entre 400 e
600 mm
• Distribución irregular. a
PM dáse en verán
• Bosque boreal ou taiga: espeso bosque de
coníferas (piñeiros, abetos, bidueiros...) ao N
• Praderías e estepas: extensas chairas herbáceas,
de solos fértiles, nas áreas situadas ao S
• Poboación concentrada en grandes vilas. Paisaxe
tradicional moi modificada: cidades, vías de
comunicación, minas, industrias...
Climas fríos
LOCALÍZASE EN TEMPERATURAS PRECIPITACIÓNS PAISAXE (vexetación, poboación)
• Áreas situadas ao
Norte do Círculo
Polar Ártico e ao Sur
do Círculo Polar
Antártico
• Extremadamente baixas.
• T media anual < 0º
• T mínima pode ser < -50º
• TM sempre < 10º
• Moi escasas. Total anual
< 200 mm, caen só en
forma de neve
• Tundra: especies perennifolias de escaso
crecemento e resistentes ao frío e aos ventos
(mofos, liques, pequenos arbustos...)
• Zonas escasamente poboadas: pobos que viven da
caza, pesca ou pastoreo de renos
CLIMA POLAR
LOCALÍZASE EN TEMPERATURAS PRECIPITACIÓNS PAISAXE (vexetación, poboación)
• Cordilleiras elevadas,
a distinta altura
segundo a latitude: a
> 4000 m no
Ecuador, a > 2500 m
zona temperada
• T media < 10º
• Veráns curtos e frescos
• Invernos longos e moi
fríos: Tm < 0º
• P moi abundantes, polo
xeral > 1.000 mm ao ano.
• Caen en forma de chuvia
ou neve
• Varía coa altura e disponse en pisos segundo a
variación de T e P: bosque, arbustos, matogueiras,
prados, rochas e neves perpetuas
• Escasa poboación concentrada nos vales.
Actividades tradicionais: madeira e gandería. Hoxe:
actividades turísticas
CLIMA DE ALTA MONTAÑA
As paisaxes de España
1. Paisaxes da España oceánica.
2. Paisaxes da España mediterránea.
3. Paisaxes da España interior.
4. Paisaxes de alta montaña.
5. Paisaxes das illas Canarias.
1
2
3
4
5
Paisaxes da España oceánica.
Localización Temperaturas [ºC] Precipitacións [mm] Vexetación Hábitat Activ. económicas
• N e NO da
Península: terras
bañadas polo mar
Cantábrico e o
océano Atlántico
• A influencia atlántica
tempera o clima
* T media anual: ± 12º a
15º
- Veráns frescos: TM ±
20º
- Invernos suaves: Tm ±
10º
* AT moderada: ± 10º -
12º
• Moi frecuentes e
abundantes durante
todo o ano; redúcense
no verán
* P total: > 1.000 mm
* Máx. en outono-inverno
* mín. en verán, descenso
acusado das P pero non
hai meses secos
• Bosque de folla caduca:
carballos, castiñeiros, faias,
olmos, álamos, freixos
- Na actualidade estes bosques
foron substituídos por
piñeiros e eucaliptos, que
crecen máis rápido
• Nas zonas húmidas / onde se
cortou o bosque: prado
natural
• Na zona costeira: principais
vías de comunicación,
cidades máis importantes,
portos...
• Hábitat rural interior:
poboación espallada en
casas de campo, pequenas
aldeas ou casaríos
* Agricultura e gandaría
vacúa nas áreas rurais
• Nas cidades: industria
e servizos
• > importancia do
turismo nas vilas da
costa ⇒ degradación
da paisaxe
Paisaxes da España mediterránea
Localización Temperaturas [ºC] Precipitacións [mm] Vexetación Hábitat Activ. económicas
• Leste e Sur
peninsular + illas
Baleares: terras
bañadas polo mar
Mediterráneo ou
próximas a el
* T media anual cálida: ±
de 15º a 18º ou algo >
• Veráns calorosos: TM
poden chegar aos 25º
• Invernos suaves: Tm ao
redor dos 10º
* AT un pouco maior que
no clima oceánico, pero
non elevada: de 15 a
18º
* Escasas e irregulares: P
total inferior a 800 mm
• Máximos no outono,
pode haber chuvias
torrenciais
* Mínimos no verán, con
varios meses secos
[aqueles nos que a barra
de P está por debaixo
da curva das T]
• Vexetación orixinal: aciñeiras
e sobreiras. Foi substituída
por piñeiros, de crecemento
+ rápido
• A acción humana ⇒
desaparición do bosque ⇒
monte baixo ou garriga
(romeu, tomiño, xesta...)
• Zonas secas: estepa
(carrasca, esparto...) ou
vexetación de tipo africano
(palmeiras, chumbeiras...)
• Zona moi poboada. A
maioría dos habitantes
reside en cidades ou
grandes vilas con moderna
rede de comunicacións
• Paisaxe rural tradicional:
hábitat disperso, sobre
todo nas zonas de regadío
• Gran importancia do
turismo ⇒ unha forte
degradación da
paisaxe natural
Paisaxes da España interior
Localización Temperaturas [ºC] Precipitacións [mm] Vexetación Hábitat Activ. económicas
• Meseta
• Estremadura
• Depresión Ebro
• interior Andalucía
• Clima mediterráneo
continental
• Veráns secos e
calorosos: TM: ± 24 a
26º
• Invernos fríos: Tm ás
veces inferior a 5º,
mínimas diarias que
poden ser inferiores a
0º
* AT elevada: > 18º
• P escasas por:
afastamento do mar +
disposición do relevo,
que illa o interior da
influencia do mar
* P total entre 300 e 800
mm
* Máximos en primavera e
outono
• mín. durante o verán:
estación seca
• Moi semellante á
mediterránea, pero adaptada
aos invernos máis fríos
• As aciñeiras case
desapareceron, só abundan en
Estremadura e Salamanca,
onde forman devesas
• Piñeirais na parte oriental
(Soria, Segovia, Teruel e
Conca)
• Na > parte do interior: estepa
pobre
• Área pouco poboada agás
Madrid
• O hábitat rural tradicional
está concentrado en vilas
pequenas ou de tipo medio.
• Poboamento espallado en
Andalucía (cortijos)
• Problemas das zonas
rurais: despoboamento e
avellentamento da pob.
• Cultivos secaño e
gandaría ovina na
zona rural
• Desenvolvemento da
industria e dos
servizos ao redor das
cidades
• Revitalización
dalgunhas zonas
grazas ás actividades
turísticas
Paisaxes de alta montaña en España
Localización Temperaturas [ºC] Precipitacións [mm] Vexetación Hábitat Activ. económicas
• Serras máis
elevadas dos:
- Pirineos
- Sistema Central
- Cordill. Cantábrica
- Sistema Ibérico
- Cordilleiras Béticas
• Baixas temperaturas
* T media anual: < 10º
• Veráns frescos e
breves: M sempre
inferior a 22º
• Invernos longos e fríos:
Tm inferior a 0º e con
moita neve
• Abundantes: total: > de
1.000 mm anuais
• As P concéntranse entre
os 800 e 1500 m
• A maior altitude as P
son de neve
• Disposición en pisos en
función da variación da T e da
P en altitude
• de abaixo arriba: cultivos ou
bosque mediterráneo ⇒
bosque de folla caduca ⇒
bosque de coníferas ⇒ a
partir de 1600 m landas e
prados ⟹ rochas núas
• Zonas moi pouco poboadas,
debido ás duras condicións
do clima e ó relevo
• Hábitat espallado en casas
de campo ou en pequenas
aldeas
• Tradicionais: gandaría
e explotación forestal
• Actuais: espazos de
lecer e de turismo:
deportes de inverno
ou turismo rural
A paisaxe das illas Canarias
Localización Temperaturas [ºC] Precipitacións [mm] Vexetación Hábitat Activ. económicas
• Zona tropical seca,
preto do Trópico
de Cáncer
* Latitude: ± 28 -
29º N
* Lonxitude: ± 13 -
18º O
• Clima subtropical árido
• Altas T ó longo do ano:
T mínima de 17º e T
máxima de 25º
• Escasa e moi irregular.
Total de 100 a 200 mm.
• as illas occidentais son
máis húmidas, polos
ventos húmidos do
Atlántico
• as illas orientais son
máis secas, polos
ventos secos e cálidos
do Sáhara
• Pouco abundante pola sequía
• Gran variedade de especies,
algunhas delas endémicas:
palmeira canaria, piñeiro
canario, drago...
• Zona litoral moi poboada:
aldeas e vilas pequenas
pero tamén grandes
cidades
• Hábitat rural predominante:
pequenas vilas de casas
brancas, tanto dispersas
como concentradas
• Actividade turística:
motor do crecemento
de moitas vilas e
cidades canarias