Download - Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

Transcript
Page 1: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

A crise do Antigo Réxime (1788-1833)4

Page 2: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

O impacto da Revolución Francesa. A Guerra da Independencia e a Constitución de 1812.  O impacto da Revolución Francesa debe ser esencialmente relacionado co medo e reacción que xenera, provocando un frenazo ás ideas reformistas e o peche de fronteiras a calquera idea provinte do exterior. 

A Guerra da Independencia contemplarase a partir das facilidades que atopan as tropas francesas na ocupación do territorio español debidas esencialmente ó Tratado de Fontainebleau e ós problemas de Godoy/Carlos IV co sector encabezado por Fernando VII. A Guerra debe ser entendida non só como unha loita contra o invasor e dende posturas diferentes, senón tamén na súa vertente revolucionaria, como primeiro intento de construir unha España liberal. 

As Cortes de Cádiz son a mellor plasmación dese intento. Deben ser mencionadas as tendencias políticas nelas representadas, e destacarase o esencial do seu labor lexislativo, estudiando os principais decretos (señoríos, morgado, Inquisición); a Constitución de 1812 debe ser ben estudiada nos seus puntos fundamentais (soberanía nacional, sufraxio, división de poderes) e comprendida como a primeira gran referencia do constitucionalismo español. 

Page 3: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

CARLOS IV

Page 4: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

GODOY

Page 5: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

FERNANDO VII

Page 6: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

NAPOLEÓN

Page 7: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

CONSTITUCIÓN DE 1812

Page 8: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

ISABEL II

Page 9: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

CARLOS Mª ISIDRO

Page 10: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

APARTADOS

• 1.- A crise do reinado de Carlos IV (1788-1808) 2.- A Guerra da Independencia (1808-14)

• 3.- As Cortes de Cádiz e a Constitución de 1812• 4.- O reinado de Fernando VII (1814-33) • 5.- Absolutistas e liberais en Galicia• 6.- A Independencia da América

Page 11: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

Invasió napoleònica

Carlos IV

Cronoloxía e etapas

17591759 17881788 18081808 18141814 18331833

Carlos III Fernando VII

Xosé Bonaparte

A Guerra de Independencia

Cádiz primeira (1812) experiència liberal

Despotismo Ilustrado

Absolutismo

1820-23Trienio liberal

1

Page 12: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime
Page 13: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

CAL É O CAMBIO QUE SE FAI NESTE PERIODO?

QUE DEIXAMOS ATRÁS?

Page 14: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

2.-O Antigo Réxime conceptos

O Antigo Réxime

PrivilexiadosNobreza e clero

Non privilexiadosBurguesía e clases popularesClases baixas

PrivilexiadosNobreza e clero

Non privilexiadosBurguesía e clases popularesClases baixas

- Concentración de poder no rei- Orixe divino

- Concentración de poder no rei- Orixe divino

NobrezaPropietario terraPoder económicoPoder político

NobrezaPropietario terraPoder económicoPoder político

Réxime señorial

Sociedade estamental

Monarquia absolutista

2

Page 15: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

TEMOS QUE LOITAR POR DEIXAR ATRÁS TODO ISTO……

TEMOS QUE DAR UN PASO ADIANTE E TRAER A ESTE PAÍS……..

Page 16: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

ESTADO LIBERAL

conceptos

Liberalismo

Montesquieu, Rousseau...

Constitución

Dereitos e Deberes dos cidadáns Dereitos e Deberes dos cidadáns SoberaníaSoberanía División de poderesDivisión de poderes

Asemblea Nacional

Libres e IguaisEleccions

Caracterízase por elaborar unha

Esta determina

Fai os cidadáns

O poder do pobo maniféstase nas

Lexislativo Xudicial Executivo

Crea as leis

Montesquieu VoltaireRousseau

3

Para constituir unha

Page 17: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

A CRISE DO ANTIGO RÉXIME1808-1833

FE

RN

AN

DO

VII

FE

RN

AN

DO

VII

Page 18: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

Carlos IV (1778-1808)

17

Page 19: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

O seu reinado

• • Sucedeu a seu pai con 40 años

• Home bondadoso e nobre, pero moi débil deixou o goberno en maos da raiña e os seus ministros• Adicábase a caza e a outras diversións

• Casado coa sua prima María Luisa de Parma, que exerceu a sua influencia nos ministros

Page 20: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

1.- A CRISE DO REINADO DE CARLOS IV (1788-1808)

• 1788: Carlos IV Rei

Coincide coa Revolución Francesa

Medo as ideas revolucionarias

Volta o pasado

Cordón sanitario

Aparece en escea GODOY

Page 21: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

A crise do Reinado de Carlos IV (1788 – 1808)

Caracterízase pola presenza de Godoy

POLÍTICA EXTERIOR

“A Gran Guerra”(1793-1795) contra Francia

Tratado de San Ildefonso (1796) cos francesesGuerra contra Gran Bretaña ederrota de Trafalgar (1805)

Tratado de Fontainebleau (1807) cos franceses

provoca

Crise económicaMalestar social e odio a Godoy, POR QUE?

Manuel de Godoy (1792 - 1807)

Provoca a “Guerra da independencia”4

Personalidade(odiado) e política interior

Page 22: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

GODOY

17

Page 23: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

O motín de Aranxuez e a monarquía de Xosé Bonaparte

Tratado de Fontainebleau Tratado de Fontainebleau A ocupación francesa de España

Motín de AranxuezMotín de Aranxuez Abdicación de Carlos IVAbdicación de Carlos IV

Intervención de Napoleón

Revoltas populares do 2 de maio en MadridRevoltas populares do 2 de maio en Madrid

Capitulacions de Baiona

A resistencia Popular e GUERRA DE INDEPENDENCIAA resistencia Popular e GUERRA DE INDEPENDENCIA

Xuntas provinciaisXunta Suprema Central

A reacción popular desencadea

5

A causa do provoca

A consecuencia

Renuncia de ´Carlos e Fernando ao trono español

Coroación de Xosé I Coroación de Xosé I Supón

Apoiado por nobres e afrancesados ESTATUTO DE BAIONAPrimeiros pasos de Xosé I ?

As XUNTAS

Provoca as

Organízanse

provoca

Page 24: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

Tratado de Fontanebleau

Page 25: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

2.- A GUERRA DA INDEPENDENCIA (1808-1814)• Revoltas populares do 2 de maio en Madrid (

https://es.tiching.com/link/9352)

• (https://es.tiching.com/link/54725)

• provoca

• Organízanse As XUNTAS

• Xuntas locais

• Xunta Suprema Central

A resistencia Popular e a guerra os francesesA resistencia Popular e a guerra os franceses

Page 26: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

Invasión,motín,Baiona,dous de maio …

8

Page 27: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

A RESISTENCIA:SITIOS E GUERRILLAS

Page 28: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

A Guerra Contra Francia (1808 - 1814)

O CURSO DA GUERRA

“Guerra de Guerrillas” e resistencia popular

Exército Regular e Xunta SupremaResistencia

Fases da guerra

A) Xuño-novembro de 1808

B) Novembro1808 -xuño1812

C) Xuño1812 - decembro 1813

Ofensiva aliada (Wellington) (Arapiles)

Éxitos da resistencia (Bailén)

Dominio francés menos en Cádiz

Tratado de Valençay, 1813Derrota francesa e

MAPAS

CORRENTES IDEOLÓXICAS

Page 29: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

Bailén,Elviña,Sitios

6

Page 30: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

Crueldade e final da guerra. Exilio

5

Page 31: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

Fase inicial

Page 32: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

1ª fase da guerra

Page 33: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

2ª Fase

Page 34: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

Retirada francesa

Page 35: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

4.- A Guerra contra Francia (1808 - 1814) O desenvolvemento da guerra

7

Page 36: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

ACTITUDES SOCIAIS,POLÍTICAS E IDEOLÓXICAS

Page 37: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

3.- AS CORTES DE CÁDIZ

A CONVOCATORIA DE CORTES

1810 Xunta Suprema Central

Xunta de Rexencia Cortes deCádiz

convocacrea Liberais,ilustrados e absolutistas

Asemblea Nacional ConstituinteCAMARA ÚNICA constitu

esen

Constitución de 1812Asemblea Nacional

A ACCIÓN LEXISLATIVA DAS CORTES

Reformas sociais e administrativasLiberdade de prensaAbolición da Inquisición e señoriosLiberalismo econòmico

Liberdade comercialAbolición dos gremiosDesamortización moderada dos bens eclesiasticos

Declaración de dereitosDefinición de naciónMonarquía constitucionalRelixión católica única

División de poderesSufraxio universal Masculino Indirecto

Elabora unha

Mapa deputados

DIVISIÓN PODERES

Outros artigos

Page 38: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

Procedencia dos deputados a cortes

Page 39: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

ACTITUDE “PACTISTA”

Page 40: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

Cádiz,Cortes,Constitución

8

Page 41: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

FACEMOS UNHA GUERRA E UNHA REVOLUCIÓN AO MESMO TEMPO

PROBLEMA

Page 42: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

O POBO NON ESTABA EN CONTAC

TO COS INTELECTUAIS

Page 43: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

4.- O Reinado de Fernando VII (1814 - 1833)

O “Manifesto dos persas”

Petición a Fernando VII (Retornar o Antigo Réxime)

Levantamentos militares liberais

Trienio liberal (1820 - 23)Trienio liberal (1820 - 23)

Comandante Riego (Cabezas de San Juan, Sevilla)

Retorno o constitucionalismo (Constitución de 1812)

Provoca

-Debilidade dos liberais-Oposición absolutista -Intervención da Santa Alianza

Os Cen Mil Fillos de San Luís

(Duque de Angulema)

Retorno do Absolutismo a toda Europa

10

Coincide co

Iníciase co

Provoca a

Consiste nunPero...

Década ominosa (1823 - 1833)Década ominosa (1823 - 1833)Retorno o Absolutismo

Como o de

Que da lugar o

video

mapa

MAPA PRONUNCIAMENTOS

PROGRAMACIÓN

Page 44: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

A revolución liberal e as reaccións absolutistas no primeiro tercio do século XIX.  Convén distinguir claramente as etapas do reinado de Fernando VII, co fin de que os alumnos poidan percibi-lo período 1814-1833 como a crise permanente e definitiva do Antigo Réxime, modelo inviable fronte a un liberalismo que, á súa vez, sofre avances e retrocesos ata a morte do monarca.  Como aspecto colateral, pero de innegable importancia, deberíase relaciona-lo reinado de Fernando VII co contexto europeo para entender por que as potencias lexitimistas axudan a Fernando nalgúns casos (Trienio Constitucional) e noutros non (perda do Imperio); respecto deste último asunto, convén menciona-la importante repercusión que a perda das colonias americanas terá sobre a economía española do século XIX.  É aconsellable, por último, e a xeito de enlace co bloque seguinte, facer unha breve referencia ós cambios introducidos polo rei nos últimos anos da súa vida, que conducirán ós absolutistas a apoiar a don Carlos, orixinándose así un dos problemas máis sobranceiros que terá que enfronta-la construcción do Estado liberal. 

Page 45: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

Os cen mil fillos de San luís

Page 46: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

1814-1820

• VOLTA O ANTIGO RÉXIME• Que fai Fernando VII?• Que fai cos liberais?• Primeiro obxectivo?• Como o ven dende Europa?• Con que problemas se atopa Fernando VII?• Con que oposición se atopa?• Situación do exército?

Page 47: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

PAÍS ESNAQUIZADO• DECADENCIA DA AGRICULTURA

• DESBARAXUSTE ECONÓMICO E COMERCIAL

• BANCARROTA

COLONIAS EN PE DE GUERRA

Page 48: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

Mapa pronunciamentos liberais

Page 49: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

• SEN PROBLEMAS

• NAPOLEÓN DERROTADO

• EUROPA DA “RESTAURACIÓN”

• CONGRESO DE VIENA

Page 50: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime
Page 51: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

1814-1820Regreso de Fernando VII

9

Page 52: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

5.- O Reinado de Fernando VII (1814 - 1833)

11

Década ominosa (1823 - 1833)Década ominosa (1823 - 1833)

Caracterízase porRepresión e depuración política contra os liberaisProblema económico e perda colonias.

(Riego, Mariana Pineda ...)

Tamen intenta Como intenta solucionar?(colaborar cos liberais)

A Reacción dos Nobres e da Igrexa)(absolutistas radicais)Agrupados arredor de Carlos Mª IsidroA guerra dos Malcontentos (1827)

provoca

Pero... Nace Isabel (1830)

e

Fernando VII Pragmática sanción Lei Sálica

Conflicto DinásticoConflicto Dinástico

Que anula a provoca

VIDEO

Page 53: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

TRIENIO LIBERAL

Page 54: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

A toma de conciencia de identidadA independencia americanaA axuda americana e británica (intereses comerciais)Ideas liberais dos crioulos

4.- O Reinado de Fernando VII (1814 - 1833)A Independencia das colonias americanas (1810 - 1824)

Colonias americanas

Marxinación dos crioulosCorrupción dos funcionarios españoisIntegración dos crioulos e indíxenas no exércitoMonopolio comercial español

A causa de

Século XVIII Conciencia de identidad propiano Van prender

Causas da Independencia

Etapas da Independencia

1810 - 1814 Xuntas de goberno Insurreccións Sofocadas por Fernando VII

1815 - 1824 Campañas a gran escala (José de San Martín, Simón de Bolívar...)

Finais 1824 Ayacucho

Novos paises

División entre crioulos(clases dominantes)e indíxenas (clases explotadas) 12

Page 55: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

5.- O Reinado de Fernando VII (1814 - 1833)A independencia das colonias americanas (1810 - 1824)

Consecuencias para España

Perdas económicasPerdas económicas Mercados coloniaisMaterias primas

Perda de prestixio internacionalPerda de prestixio internacional Perda de influencia internacional

13

Page 56: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

5.- O Reinado de Fernando VII (1814 - 1833)

A independencia dasColonias americanas (1810 - 1824)

14

Page 57: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

Preside

Ramon Llàtzer de Dou

Instrucción pública, Hisenda, legislació, Matèries Eclesiàstiques

o 19 de marzo de 1812 Proclamación da ConstituciónProclamación da Constitución

Declaración de Dereitos do HomeDeclaración de Dereitos do Home

Recoñecemento da liberdade política(asociación, expreión…...)Recoñecemento da liberdade política(asociación, expreión…...)

Dereito o voto dos homes maiores de 25 anosDereito o voto dos homes maiores de 25 anos

División de poderesDivisión de poderes

Monarquía parlamentariaMonarquía parlamentaria

Durante a ocupación dos franceses

Asume a Rexencia

1810Cortes Xerais de CadizCortes Xerais de Cadiz

Eles crean as

Convocatoria de elecións (1 deputado por 50.000 electores)

proclama

ComisiónsComisións

Es creen

nace

Liberais e absolutistas

184 deputadosDivididos en

(Gaspar Melchor de Jovellanos)

No 1808 creanse as 13 Xuntas

Xunta Suprema Central Gobernativa do ReinoXunta Suprema Central Gobernativa do Reino

Votan a dirección

Consulta dos artígos da Constitución

15

Page 58: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

 Anónimo: Al Rey José I. Diario Mercantil de Cádiz. 18 de Marzo de 1812. Cádiz: Sense datar.   Comentario : Poema que desexa contribuir a fama que tiña Xosé I Ou Pepe Botella de gustarlle o viño. Era unha maneira de desacreditar o invasor 

Al ínclito Señor Pepe, rey (en deseo) de lasEspañas, y (en visión) de las Indias Salud, gran rey de la rebelde gente;salud, salud Pepillo diligente,protector del cultivo de las uvasy catador experto de las cubas;hoy te celebra mi insurgente manodesde el grandioso emporio gaditano;y sin quebrarme mucho la cabezaal momento tropezarami pluma con tus raras cualidades;no llenaré el papel de las variedades,como hacen a tu ladonecios aduladoresde tu persona y denigrado trono,que te dexan corrido como un mono,celebrando virtudes que no tienes,y coronan tus sienescon laureles de Marte, o bien de Apolo,cuando al tyrso de Baco aspiras solo.

16

Page 59: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

TRIENIO LIBERAL

• - Por que cae Fernando VII?

• - Eleccións

• - Restaurar a labor de Cádiz

• - Oposición

• - División dos liberáis• moderados

• exaltados

Page 60: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

¿POR QUE CAE?

• PROBLEMAS ECONÓMICOS

• PERDA DAS COLONIAS

• RECEO PAISES EXTRANXEIROS POLA REPRESIÓN

• MANTER O A. RÉXIME

Page 61: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

RECUPERAN LABOR DE CÁDIZ

• MODERNIZACIÓN POLÍTICA E ADMINISTRATIVA

• LIBERALIZACIÓN INDUSTRIA E COMERCIO

• REFORMA FISCAL

• RECUPERAN MILICIA NACIONAL

• “RACIONALIDADE E IGUALDADE”

Page 62: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime
Page 63: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime
Page 64: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

MANIFESTO DOS PERSAS

"Era costumbre en los antiguos persas pasar cinco días en anarquía después del fallecimiento de su rey, a fin de que la experiencia de los asesinatos, robos y otras desgracias les obligase a ser más fieles a su

sucesor. Para serlo España a V.M. no necesitaba igual ensayo en los seis años de su cautividad...La nobleza siempre aspira a distinciones; el pueblo siempre intenta igualdades; éste vive receloso de que

aquélla llegue a dominar; y la nobleza teme que aquél no la iguale; si, pues, la discordia consume los gobiernos, el que se funda en tan desunidos principios, siempre ha de estar amenazado su fin...

La monarquía absoluta es una obra de la razón y de la inteligencia; está subordinada a la ley divina, a la justicia y a las reglas fundamentales del Estado; fue establecida por derecho de conquista o por

la sumisión voluntaria de los primeros hombres que eligieron a sus reyes... Ha sido necesario que el poder soberano fuese absoluto, para prescribir a los súbditos todo lo que mira el interés común. Póngase

al lado de esta definición la antigua constitución española y medítese la injusticia que se le hace.Es arriesgado que todo dependa de uno solo, y es más infelicidad por razón opuesta, que todo dependa de

muchos...Que a este fin se proceda a celebrar Cortes con la solemnidad y en la forma en que se celebraron las antiguas... No pudiendo dejar de cerrar este respetuoso manifiesto con que se estime siempre sin valor

esa Constitución de Cádiz y por no aprobada por V.M.Madrid, 12 de abril de 1814."

Page 65: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

Labor de Xosé Bonaparte

• 1.- Abolición do réxime señorial e desamortización• 2.- Abolición da Mesta• 3.- Abolición das aduanas interiores• 4.- Abolición das Ordes relixiosas masculinas (venta a

particulares das súas propiedades)• 5.- Centralización da administración, faina máis eficaz.• 6.- Liberalizou a economía• 7.- Divide España en 38 distritos (prefacturas)• 8.- Urbanismo, embelecer Madrid ( o Rei Plazuelas).• LIQUIDACIÓN DO ANTIGO RÉXIME

Page 66: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

CONSTITUCIÓN DE 1812

Page 67: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

OUTROS ARTIGOS

• 1.-Novo exército

• 2.-Servicio militar obrigatorio

• 3.-Reforma dos impostos

• 4.-Ensinanza pública obrigatoria

• 5.-División provincial

• 6.-Milicia Nacional• SOCIEDADE MODERNA!!!!!!!!!

Page 68: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime
Page 69: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

1812 1834 1837 1845 1856 1869 1873 1874

Constitución o proyecto

1ª Constitución

Cartaotorgada

2ªConstitució

n

3ªConstitución Proyecto

4ªConstitución Proyecto V Constitución

SoberaníaNacional Real Real Real Cortes y

ReyNacional Nacional Cortes con el Rey

Relación entre los

poderes

Separación Sin separaciónde poderes

Compartido Sin separaciónde poderes

Separación Separación Separación Compartido

Poder ejecutivoRey Rey Rey Rey Rey Rey Consejo de

Ministros

Rey

LegislativoUnicameral Bicameral Bicameral Bicameral Bicameral Bicameral Bicameral Bicameral

Declaración de derechos

Si No Si No Si Si Si Si

Carácterideológico

Progresista Conservador Progresista Conservador Progresista Progresista Progresista Conservador

Sufragio Universal Censitario Censitario Censitario Censitario Universal Universal Censitario

Vigencia1812-18141820-18231836-1837

1834-1836 1837-1845 1845-18561856-1868

No nata 1869-1873 Constitución

Republicana

No nata

1876-19231923-1931

CONSTITUCIONES ESPAÑOLAS DEL SIGLO XIX

Reinado de Isabel II Sexenio Revolucionario

Page 70: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

ABSOLUTISTAS E LIBERAIS EN GALICIA (1808-33)

Page 71: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

GALICIA FOI ABSOLUTISTA

Page 72: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

Para ampliar na Internet

• http://www.bne.es/es/Inicio/index.html

Exposición Miradas sobre a guerra da independencia da Biblioteca Nacional de Madrid. Pódense consultar multitude de documentos da época así como a colección de gravados “Os desastres da guerra" de Goya.

• http://www.cervantesvirtual.com/portal/1812/

Extensa e completa análise da Constitución Española de 1812, o seu contexto histórico, as influencias doutrinais, a súa proxección exterior. Inclúe imaxes, unha ampla bibliografía e a constitución orixinal dixitalizada.

4

Page 73: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime

EXÁMENES DE SELECTIVIDAD

• http://ciug.cesga.es/docs/probas/2008/paau2008%20Texto%20historico.pdf

• http://ciug.cesga.es/docs/probas/2007/paau2007%20Texto%20historico.pdf

• http://ciug.cesga.es/docs/probas/2002/paau2002%20Texto%20historico.pdf

Page 74: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime
Page 75: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime
Page 76: Tema 4- A Crise Do Antigo Réxime