REINADO DE SABELA II

SEXENIO REVOLUCIONARIO

MOVEMENTO OBREIRO

NACIONALISMOS

Características xerais:1º parte: enfrontamento entre

liberais e absolutistas que dará lugar ás guerras carlistas

Durante todo o reinado: división entre liberais: moderados e progresistas (cadro páx 72)

Papel destacado dos xefes militares , converténdose moitos deles en xefes de goberno. Son os chamados espadóns. Destacan Espartero, Narváez e O Donnel.

PERÍODO DE REXENCIAS: MARÍA CRISTINA (1833-1840) E ESPARTERO(1840-1843) 1ª Guerra Carlista (1833-1839) Enfrontamento entre partidarios de D

Carlos (absolutistas ou carlistas) e de Isabel (liberais) Partidarios de D Carlos: nobreza, clero e

algúns campesiños. Forza no País Vasco, Navarra e Cataluña (cuestión foral). Escasa importancia en Galicia

Partidarios de Sabela: gran parte do exército, burguesía e clases populares urbanas Trunfo dos liberais. A guerra remata coa sinatura

do Tratado de Vergara, no que se recollen algúns privilexios forais.

REFORMAS DAS REXENCIAS (1833-1843) División de España en provincias (1833) Desamortización eclesiástica dos bens do clero

regular ou de Mendizábal(1836) e Espartero (1841) sobre os bens do clero secular.

Promulgación da Constitución progresista de 1837, que establece un réxime de monarquía constitucional. A raíña conserva o poder de nomear o goberno,

pero o sufraxio censatario é amplo. Establécense cortes bicamerais: Senado de

elección real e Cámara dos Deputados, elixida por sufraxio censatario

Contémplase a liberdade de prensa

REINADO DE SABELA II (1843-1868) 1º ETAPA – DÉCADA MODERADA (1843-1854)

Etapa do goberno dirixida por Narváez e Bravo Murillo Aprobación dunha nova Constitución (1845) que amplía

os poderes da raíña, recorta as liberdades e restrinxe o sufraxio (0,8% da poboación)

Centralización do Estado: novos códigos civil e penal e igualación dos impostos entre tódolos territorios.

Control das provincias a través das deputacións provinciais e os gobernadores civís.

Creación da Garda civil,para o mantemento da orde. Protestas dos liberais polo constante fraude electoral a

través de pronunciamentos. Escisión dos liberais nun grupo máis radical: os demócratas.

2º ETAPA – BIENIO PROGRESISTA(1854-1856) Trunfo dos progresistas. Espartero preside novamente o

goberno. Grandes diferenzas entre os liberais, que fai que só

duren dous anos no poder. Dúas leis moi importantes:

Desamortización de Madoz- afecta sobre todo ás terras comunais dos concellos, utilizadas como pasto polos campesiños que se sentiron perxudicados

Lei de ferrocarrís- Abre a entrada ás empresas estranxeiras na construción do ferrocarril

3º ETAPA – DÉCADA MODERADA-UNIONISTA Alternan o poder Narváez (moderado e O Donnell

(unionista:novo partido político entre moderados e progresistas)

O exército realiza intervencións en Marrocos O descontento popular foi en aumento e progresistas,

demócratas e republicanos asinan o Pacto de Ostende, para derrocar á monarquía de Sabela II

por darlle sempre o poder ós moderados e intentar aumentar o dereito de voto.

Sublevación en Cádiz e triunfo da revolución : Abaixo os Borbóns! Viva España con honra!

Formación dun goberno provisional, presidido por Prim que realiza numerosas reformas, entre elas eleccións con sufraxio universal. Nova constitución: Constitución de 1869, primeiro texto democrático da historia de España Soberanía nacional e monarquía constitucional Sufraxio universal masculino para maiores de 25

anos Ampla declaración de dereitos e liberdades:

prensa, asociación, ensinanza, culto,… Serrano é nomeado rexente e búscase novo

rei para España: Amadeo de Savoia, fillo do rei italiano Vítor Manuel II

Reinado breve (1870-1873) polas grandes dificultades que se lle presentaron: Asasinato de Prim, antes da súa chegada, que era o

seu principal valedor. Oposición da igrexa (liberdade de cultos) pobo (non

era coñecido e non falaba castelán), carlistas (tiñan novo pretendente), afonsinos (desexaban a Afonso, fillo de Sabela) e republicanos (desexaban a República)

Primeira insurreción en Cuba 3º guerra carlista que rebrota en Cataluña, País

Vasco e Navarra. Abdicación do rei en 1873 e proclamación

da 1º REPÚBLICA (1873-1874) Só durou once meses e tivo catro presidentes:

Figueras, Pi i Margall, Salmerón e Castelar.

3 graves problemas:Unha sublevación cantonal que levou a

creación de repúblicas independentes en Cataluña, Málaga e Cartaxena

Continuación da terceira guerra carlista

As loitas en Cuba contra os independentistas provocaron a guerra dos Dez Anos (1868-1878).

Golpe de estado do xeneral Pavía mentres se celebraba a elección dun novo presidente. Serrano asume o poder pero a finais de ano o xeneral Martínez Campos restaura a monarquía borbónica na persoa de Afonso XII, fillo de Sabela II

Nova etapa : A RESTAURACIÓN

GALICIA NO SÉCULO XIX Lenta transformación social, cun predominio do mundo rural fronte

o urbano Maioría de campesiños foreiros dominados pola fidalguía que se

introduce en política Redución do clero que perdeu grandes propiedades na desamortización

(incluído o dezmo) Consolidación dunha burguesía comercial instalada nas principais

cidades e vilas de Galicia Escaseza de industria que indica a debilidade do proletariado e a serodia

aparición do movemento obreiro (as grandes industrias galegas son do Estado: estaleiro de Ferrol e fábrica de tabacos da Coruña). Aparición da moderna industria conserveira

Mantemento do sistema foral, que a penas varía coa desamortización.Cambio no pagamento das rendas: de ser pagadas á Igrexa son entregadas ós novos propietarios: fidalgos ou burgueses.

Estancamento económico: mundo rural moi atrasado, no sector artesanal desaparece a industria do liño

Emigración masiva a finais do século XIX, especialmente a Cuba.

Mendizábal (1836)Espartero(1841)Madoz(1855)

Desamortizacións

INICIO DA INDUSTRIALIZACIÓN Inicio a principios do século XIX en

zonas moi puntuais: CATALUÑA- Sector téxtil e metalurxia de

transformación ANDALUCIA E LEVANTE- Siderurxia

(Sevilla e Málaga) e téxti l(Murcia e Alacante). Fracasa polos custos e a competencia. Gran riqueza mineira explotada por capital estranxeiro

ASTURIAS E O PAÍS VASCO- Minas de carbón e ferro e altos fornos.

O FERROCARRIL 1848: Barcelona- Mataró 1855: Lei xeral dos camiños do ferro Problemas: ancho superior ó europeo e un deseño

radial con centro en Madrid e remate nos portos Quedan zonas de España incomunicadas: o centro

fundamentalmente e Galicia. Gran parte do material impórtase do estranxeiro,

fundamentalmente é realizado por empresas francesas. En Galicia primeira liña férrea non chega ata finais do

século XIX: Compostela- porto de Carril:1873, para a exportación de

gando a Inglaterra Coruña-Lugo: 1875 Enlace de Monforte: 1883 (Galicia queda incorporada á rede

ferroviaria española)

http://es.wikipedia.org/wiki/Archivo:La_red_de_ferrocarriles.svg

INICIOS DO MOVEMENTO OBREIRO Xorden polas duras condicións de vida do

proletariado. Aparecen tamén novas ideoloxías:

SOCIALISMO E ANARQUISMO Para conseguir melloras aparecen diferentes

métodos: Destrución de máquinas ou ludismo nos inicios da

industrialización. (Ned Ludd).Como ex. de Galicia teríamos a fábrica de tabacos da Coruña

Folgas, como método de presión Sociedades obreiras, para loitar unidos pola

procura de melloras: Sociedades de socorro mutuo ( paro ou enfermidade) Sindicatos (de oficio e xerais)

O SOCIALISMO MARXISTAKarl Marx e Friedich Engels

Manifesto Comunista (1848) onde se expoñen os principios básicos do marxismo:

Condicións económicas e sociais determinan a estrutura social

Industrialización: trunfo da burguesía e aparición do proletariado

A historia da humanidade é unha loita de clases (oprimidos contra opresores/burguesía vs.proletariado)

O proletariado debe organizarse e conquistar o poder mediante unha revolución que liquidará o capitalismo

Establecemento dunha ditadura do proletariado coa expropiación da propiedade privada e os medios financeiros que pasan ó Estado (fase transitoria)

Con isto desaparecen as diferenzas entre as clases e queda establecida a sociedade comunista, na que non existirían clases sociais nin propiedade privada, desaparecendo o Estado.

Marx tamén defendeu a intervención de organización e partidos obreiros na loita política . Isto deu orixe ós partidos socialistas, en torno a 1875, que tiveron como principal obxectivo a consecución do sufraxio universal.

O ANARQUISMO BAKUNIN – KROPOTKIN-PROUDHON Non é un movemento homoxéneo, pero como

característica común sería o rexeitamento de todo tipo de poder, incluíndo o do Estado.

Rexeitan a política, os partidos políticos e a participación nas eleccións.

Defensa da vía revolucionaria (folga ou atentados)

Eliminación da propiedade privada Sociedade sen clases baseada na liberdade e

solidariedade humana Organización social en comunas ( recursos e

traballos en común, normas comunitarias, eliminación do salario,responsabilidade individual)

Educación como impulsora da transformación social, baseada en principios científicos e laicos

Formación da familia libre Abolición das fronteiras das nacións

substituídas pola federación libre de comunas solidarias.

Introdución en España en 1868 por Fanelli, amigo de Bakunin. Gran influenza en Cataluña, Levante e Andalucía

Asociación Internacional

de Traballadores

O TRABALLO DAS MULLERES NAS FÁBRICAS (IDEAS XERAIS) Para complementar o salario dos homes Man de obra servil e obediente, baixo custo

laboral, persoal sen cualificar Supeditada ,o papel de esposa e nai Xornadas moi longas,iguais ás dos homes

(10-12 h.), salario un terzo ou a metade, man de obra menos conflitiva que resta traballo ós homes.

Industrias: textil, conserveira, mistos,tabaco.

Tardan en asociarse e formar parte dos sindicatos, polo rexeitamento masculino.

NACIONALISMO E NOVOS ESTADOS Novo concepto de nación, derivado da revolución

liberal: comunidade de individuos que vive nun territorio e que ten a conciencia de pertencer a un colectivo con características diferenciadoras.

No século XIX este concepto adquire unha dimensión política e moitos empezaron a reivindicar que as fronteiras dos estados coincidisen coas fronteiras raciais, lingüísticas, históricas,…

As ideoloxías nacionalistas provocan procesos de unión de poboacións que estaban divididas (casos de Italia e Alemaña, nacionalismos de unificación) ou procesos de disgregación de imperios que englobaban a nacionalidades diferentes (caso do imperio otomano ou Austro-húngaro, nacionalismos separatistas)

MAPA DE LA UNIFICACIÓN ITALIANA

UNIFICACIÓN ITALIANA Desde o Imperio Romano, dividida en varios estados No século XIX (despois do Congreso de Viena) dividida en 7:

desde os estados pontificios (centro de Italia), o reino lombardo-véneto (Austria), dous en mans de príncipes austríacos( Módena e Tóscana), outros en mans dos Borbóns (Nápoles) e Piamonte-Sardeña(os Savoia, de orixe italiana)

Lingua común que era a base das peticións de unidade, apoiadas por intelectuais, e pesando tamén razóns económicas(norte industrial/sur agrícola)

Fracaso dos liberais nas revolucións de 1820,1830,1848, que tentan eliminar o absolutismo, excepto no reino de Piamonte-Sardeña, no que se establece a monarquía constitucional de Vítor Manuel II

Proceso de unificación en torno a este reino, dirixido polo seu primeiro ministro, Camilo Benso, conde de Cavour

Este proceso foi rápido e combinou a diplomacia coa estratexia militar. En 1861 proclamouse o reino de Italia, o que logo se incorporaron Venecia e os territorios pontificios.

MAPA DE LA UNIFICACIÓN ALEMA

UNIFICACIÓN ALEMANA Despois do Congreso de Viena, créase a

Confederación Xermánica dividida en 39 estados, na que destacaban os reinos de Austria e Prusia

O Estado máis poderoso foi o eixe da unificación (Prusia), que anteriormente organizou unha unión aduaneira na que non participaba Austria.

Numerosas propostas de unificación apoiadas polos intelectuais alemáns

A partir de 1862 o rei de Prusia Guillerme I e o seu chanceler Bismarck aceleraron o proceso de unificación que se realizou por vía militar, enfrontándose a Austria e Francia respectivamente.

En 1871 nacía o Imperio Alemán, o II Reich, que tivo como emperador a Guillerme I. Alemaña quedou convertida nunha gran potencia.

NACIONALISMOS NA EUROPA DANUBIANA E BALCÁNICA 2 grandes imperios: imperios austro-húngaro e o turco,

nos que conviven unha serie de pobos que queren crear os seus propios estados. (mapas no libro)

Formación do imperio austrohúngaro: Na revolución de 1848 os húngaros deciden separarse pero son

sometidos Tras unha serie de negociación o imperio quedou dividido en

dúas partes claramente diferenciadas: unha controlada por Austria e outra por Hungría, cun emperador como xefe do estado, pero quedando pendente o resto das nacionalidades

Imperio Turco: Redúcese considerablemente ó longo do século nos Balcáns,

como consecuencia dos acordos entre os tres grandes imperios (turco, austro-húngaro e ruso) Montenegro, Serbia e Romanía e posteriormente Bulgaria

convértense en estados independentes Bosnia-Herzegovina pasa a depender do imperio Austro-

Húngaro (1º G.M.)

Otto von Bismarck Guillerme I

Vítor Manuel II Cavour

IMPERIO AUSTRO-HÚNGARO E OTOMANO