PROPIETATE PERIODIKOAK
Ezaugarri periodikoak
» Talde eta periodoetan zehar propietate fisiko eta kimiko batzuk errepikatzen dira.
» Kokapena jakitea ezaugarriak aurresateko balio du.
Ezaugarri periodikoak
» Garrantzitsuenak:
- ERRADIO ATOMIKOA ETA IONIKOA
- IONIZAZIO-ENERGIA
- ELEKTROAFINITATEA
- ELEKTRONEGATIBOTASUNA
- METALTASUNA
ERRADIO ATOMIKOA
» Elementuaren nukleoaren eta azaleko geruzaren arteko distantzia adierazten du.
» Atomoa muga zehatzik ez duenez, zaila da zehaztea.
» Neurtzeko:
- Metala denean,sarea osatzen duten
ondoko 2 atomoen arteko distantziarekin.
- Ez-metala denean, molekulen arteko
distantzia hartuta.
ERRADIO ATOMIKOA » Erradioa talde eta periodoen
arabera aldatzen da.
ERRADIO IONIKOA
» Atomo bat katioi edo anioi bihurtzean daukan erradioa da.
» Garrantzitsua konposatu
ionikoak aztertzean.
» Katioi bihurtzean: txikitu.
» Anioi bihurtzean: handitu.
ERRADIO IONIKOA
IONIZAZIO-ENERGIA
» Atomo neutro batek (gasa) elektroi bat galtzeko behar duen energia kantitatea.
» I.E. elementua konposatu ionikoa edo kobalente osatuko duen jakiteko balio du.
- Baxua bada, IONIKOA.
- Nahiko altua bada, KOBALENTEA.
- Oso altua bada, IONIKOA.
IONIZAZIO-ENERGIA
» 1., 2., 3. … ionizazio-energiak daude.
- Lehenengo I.E.: X (g) → X + (g) + e-
- Bigarren I.E.: X + (g) → X +2 (g) + e-
- Hirugarren I.E.: X +2 (g) → X+3 (g) + e-
...
IONIZAZIO-ENERGIA
AFINITATE ELEKTRONIKOA
» Atomo gaseoso neutro bat elektroi bat irabaztean trukatzen den energia da.
X (g) + e- → X- (g)
» Ezaugarri hau elementu kimiko baten izaera oxidatzailea ezagutzeko balio du.
» Elektroien premia duten elementuek dira elektroafinitate handiena dutenak.
AFINITATE ELEKTRONIKOA
ELEKTRONEGATIBOTASUNA
» Loturetan partekaturiko elektroiak erakartzeko atomoak duen ahalmena da.
» L.Pauling-ek eskala arbitrarioa osatu zuen.
- Balio maximoa, 4, fluorrari esleitu.
- Gas nobleei ez zaie baliorik ezarri.
» Elementuaren balentzia egoeraren araberakoa da.
ELEKTRONEGATIBOTASUNA
» Oso erabilgarria da 2 atomoen artean eratuko den lotura ezagutzeko.
- Elektronegatibotasun bereko atomoen artean: APOLARRA.
- Elektronegatibotasun diferentzia handitzen doan heinean: POLARRA.
- Diferentzia nahiko handia denean: IONIKOA.
ELEKTRONEGATIBOTASUNA
METALTASUNA
» Propietate metalikoak edo ez-metalikoak adierazten ditu.
» I.E., afinitate elektroniko eta elektronega- tibotasunarekin erlazionaturik dago.
» Taula Periodikoan: METALAK, EZ- METALAK eta ERDIMETALAK.
METALTASUNA
» Erdimetalak:
- Bederatzi dira.
- Ez dira guztiz metalak, ez guztiz ez-metalak.
- Orokorrean, erdieroaleak dira.
METALTASUNA
» Metalak:
- Eroankortasun elektriko eta termiko altua.
- Distira gris metalikoa.
- Solidoak, merkurioa (Hg) izan ezik.
- Harikorrak eta xaflakorrak.
- Lotura metalikoa.
- Balentzia-elektroi gutxi.
- Elektronegatibotasun, elektroafinitate eta I.E. baxua.
- Konposatu ionikoak eratzen dituzte ez-metalekin.
METALTASUNA
» Ez-metalak: - Eroankortasun elektriko eta termiko eskasa.
- Distira metalikorik gabeak.
- Egoera solido, likido edo gaseosoan.
- Ez dira harikorrak; egora solidoan hauskorrak.
- Lotura kobalentea.
- Balentzia-elektroi asko.
- Elektroafinitate, I.E. eta elektronegatibotasuna altua.
- Konposatu ioniko eta molekularrak.
METALTASUNA
Top Related