O ANTIGO RÉXIME. O SÉCULO DA RAZÓN.

A)PREDOMINIO DO MUNDO RURAL A maior parte da poboación 80% vive no

campo As cidades son escasas e pequenas,

amuralladas e concentran as principais actividades. ( Poucas con 100.000h.)

A terra era propiedade de: número reducido de persoas (rei, nobres,

eclesiásticos, mosteiros,etc.) alugadas a cambio dunha renda

Terras comunais aproveitadas por todos Caso galego: o foro

Produción de subsistencia: destinada ó autoconsumo. Sistemas de consumo tradicionais, ferramentas rudimentarias, alteracións climáticas que producen fame ou pestes.

Aparición de novos cultivos: millo e pataca en Galicia

B) ARTESANÍA E COMERCIO Pequenos talleres: produtos feitos a

man, escasas ferramentas, poucos traballadores.Gremios

Importancia do sector téxtil: talleres de luxo no norte de Europa, Londres, París, …combinados con talleres artesanais como en Galicia co liño e a la.

Incremento no século XVIII do comercio.

Aparición dunha nova doutrina: o mercantilismo

C)MANTEMENTO DA SOCIEDADE ESTAMENTALSociedade dividida en estamentos.Había tres estamentos: nobreza, clero e terceiro estamentoProtagonismo da burguesía. Crecente nivel de riqueza e coñecementos, pero socialmente son considerados inferiores

Réxime demográfico antigo: familia extensa, elevada natalidade e mortalidade,esperanza de vida moi baixa

Sociedade relixiosa, intolerante e analfabeta, pero aparecen novas ideas baseadas na razón, con orixe no racionalismo do s XVII

D)MONARQUÍA ABSOLUTA E RÉXIME SEÑORIAL

Monarquía hereditaria, baseada no poder absoluto:Son señores e propietarios do reinoGobernan sen limitaciónsO poder ven de Deus, que o pon nas mans do rei

Réxime señorial: controlado por reis, nobres ou eclesiásticos, que nos seus señoríos exercen

xustiza, impoñen impostos, taxas, e teñen monopolios.

A ILUSTRACIÓN Movemento ideolóxico e cultural xurdido en Francia no

século XVIII que se espalla polo continente e América Parte das ideas científicas do século XVII, o

racionalismo, que defende que o ser humano só pode acercarse á verdade a través da razón, a experimentación e a análise. Neste proceso non debe intervir Deus.

Os ilustrados comezan a aplicar o racionalismo ó estudio do ser humano e as súas crenzas.

Por iso ó século XVIII se lle coñece como o Século da Razón, das Luces ou da Ilustración

Principais ideas da Ilustración: Pensamento racionalista: baseado na razón.

O ser humano debe ter espírito crítico Pensamento secularizado: ó marxe das

crenzas relixiosas.Fronte ó pesimismo relixioso, hai que desenvolver a vida con optimismo

Progreso: confianza no futuro: a humanidade avanza mediante o desenvolvemento científico

Política: buscar a felicidade dos pobos, aumentando a riqueza e prosperidade

Educación: Acrecentar a felicidade do ser humano, liberándoo da súa ignorancia

MEDIOS DE DIFUSIÓN DA ILUSTRACIÓN A Enciclopedia, obra de 29 volumes, que

recolle o principal do pensamento ilustrado.

Os salóns, lugares de reunión nas casas dos nobres e burgueses, onde se comentaban as novas ideas.

As sociedades e Academias, fundadas polos monarcas ilustrados.

O DESPOTISMO ILUSTRADO Algunha das reformas propostas polos ilustrados e

aplicadas a algunhas monarquías reciben o nome de despotismo ilustrado, variante da monarquía absoluta. Os monarcas reciben o nome de déspotas ilustrados

Os monarcas propoñían que a política debe facer felices ós pobos buscando a prosperidade económica: melloras na agricultura, estradas, portos, canles, desenvolvemento da industrias..

Seguen tendo un poder absoluto, pero entenderon o pode como un medio para mellora o benestar da poboación.

Colaboraron con persoas procedentes da Ilustración, pero non contaron coa opinión do pobo.

Pensamento resumido en dúas frases: Todo para o pobo pero sen o pobo O rei é o primeiro servidor do Estado

Os monarcas ilustrados gobernaron reinos de economía atrasada como España ou Austria, pero non países máis desenvolvidos como Francia ou Inglaterra.

REFORMAS DO DESPOTISMO ILUSTRADO Educación: ampliaron o acceso a educación das clases populares e fundaron Sociedades e Academias

Administración e xustiza :forman funcionarios con independencia da súa orixe social, abolición da tortura, simplifican as leis.

Relixión: buscan controlar á igrexa, expulsan en moitos países ós xesuítas, tolerancia doutras relixións.

Organización social: limitan os abusos dos privilexiados, recoñecen o valor do traballo, crean numerosas manufacturas, colonizan novas terras, fomentan as obras públicas (estradas, canles, portos, camiños,…), fomentan o comercio.

OS MONARCAS BORBÓN EN ESPAÑA

FILIPE V (1700-1746)

FERNANDO VI (1746-

1759)

CARLOS III(1759-1788)

CARLOS IV (1788-1808)

FILIPE V 1º rei da nova dinastíaAceptado pola coroa de Castela, pero non pola de Aragón.Guerra de Sucesión EspañolaTratados de Utrecht e Rastadt:Recoñecemento como rei de EspañaRenuncia ós dereitos da coroa de FranciaGrandes perdas territoriais para a Coroa Española: Flandres, posesións italianas, Menorca e XibraltarInglaterra logra o permiso para realizar o comercio de escravos con América

•ABOLICIÓN DOS PRIVILEXIOS FORAIS DA COROA DE ARAGÓN

•Suprímense as institucións da Coroa de Aragón e pasan a ser rexidos polas leis de Castela. Decretos de Nova Planta

•IMPOSICIÓN DA LEI SÁLICA•Lei de orixe francesa que reserva o trono en exclusiva para os

homes, en contra da tradición castelá.

•CENTRALIZACIÓN ADMINISTRATIVA•Diminúe o poder das Cortes (maior poder ó rei). Potencia as

Secretarías de Despacho (antecedente dos ministerios).Creación dos intendentes.

•INTENTO DE RECUPERAR OS TERRITORIOS ITALIANOS. Logra territorios en Italia para os fillos do seu segundo matrimonio.(futuro Carlos III)

FERNANDO VI

Política exterior: Busca da paz e a neutralidade, co obxectivo de manter o equilibrio internacionalReorganiza a Facenda Real: elaboración do catastro de Ensenada, para mellorar a recadaciónMellora da Armada Real: construción dos estaleiros de Ferrol e Cartaxena

Control sobre a igrexa católica en España: dereito de presentación dos bispos

CARLOS III (1759-1788) Intenta levar a cabo unha reforma xeral do país,

apoiándose en persoas de formación ilustrada (Esquilache, Aranda, Floridablanca, Campomanes,…)

A súa política deu uns resultados menores dos esperados: Oposición da Igrexa e a nobreza a calquera medida

que afectase o mantemento dos seus privilexios (decreto de expulsión dos xesuítas, que afecta fundamentalmente a América)

Non se logra o triunfo pleno destas ideas porque moitas se contradecían co absolutismo monárquico.

Cando Carlos IV comeza o seu reinado (1788) ten lugar a R.Francesa o que supuxo o final de tódalas políticas reformistas, por medo ó contaxio revolucionario.

CARLOS III

Potenciación de tódolos sectores da economía:

agricultura (cultivo de novas terras, selección de sementes),

creación de fábricas con protección do Estado: as

manufacturas reais(de luxo,para abastecer á Armada,tabacos

panos.

Recoñecemento da honorabilidade dos traballos

artesanais, considerados deshonrosos.Declárase que o

traballo é compatible coa nobreza.

Apoio ó comercio, favorecendo a liberdade dos

produtos. Elimínase o monopolio de Sevilla-Cádiz e

tódolos portos poden comerciar coa América. Fomento da educación e a

investigación científica: creación das Academias,

Observatorio Astronómico, Xardín Botánico.Creación das

escolas populares para aprender un oficioCarlos III

AMÉRICA COLONIAL Ademais dos metais preciosos (ouro e prata),

veñen de América outros produtos moi apreciados: café, tabaco, azucre, cacao, vainilla, coiros, produtos tintorios,…

Traballábanse en grandes latifundios, propiedade de españois, con man de obra indíxena. Tamén era importante a gandería.

Importante as minas de prata de Potosí (Perú) e Zacatecas (México)

AMÉRICA COLONIAL Mantívose o sistema de monopolio con América:

as colonias só podían comerciar con España, pero existía moito contrabando, especialmente inglés

Carlos III introduce paulatinamente que diversos portos poidan comerciar con América, ademais de Cádiz e Sevilla. Moi importante para A Coruña.

A América se exportaba viño, augardente, aceite, mercurio que procedían de España e téxtiles de boa calidade, papel, obxectos de ferro,…que eran comprados a comerciantes europeos (incremento do prezo)

AMÉRICA COLONIAL Incremento dos territorios (norte de México) e

cuncas dos ríos Orinoco e Paraguay Mantemento de comunidades indíxenas que

conservan os seus costumes. Destacan as reducións xesuíticas na zona de Paraguai (logo eliminadas coa expulsión dos xesuítas)

Creación de novos vicerreinados , pola amplitude do territorio (Nova Granada e Río da Prata)

Frecuentes problemas con Inglaterra (ataque a portos) e Portugal que desde Brasil, atacaba territorios españois.

VICERREINADOS DA COROA ESPAÑOLA NO SÉCULO XVIII

NOVAS IDEAS POLÍTICAS E ECONÓMICAS NO SÉCULO XVIII

• Sistema parlamentario inglés: Diminución do poder do reiPrecedente

s:

• John Locke: Idea de que o poder procede de un pacto entre gobernantes e gobernados.O pobo entrega o poder ós gobernantes, pero estes deben someterse ó Parlamento

Precedentes

PRINCIPAIS PENSADORES: ILUSTRADOS RADICAIS

MONTESQUIEU “ O espírito das leis”

O poder non debe recaer nunha mesma persoa, senón que debe estar repartido

3 poderes diferentes: Executivo (fai que se cumpra as leis, Goberno) Lexislativo (elabora as leis, Parlamento) e Xudicial (fai que se cumpran as leis, Tribunais de Xustiza).

Entre estes poderes ten que existir un control e equilibrio

ROUSSEAU “ O contrato social”

•A orixe do poder reside nun contrato ou pacto social realizado entre tódolos membros dunha comunidade

•Cédense parte dos dereitos, pero cada individuo segue mantendo a súa liberdade e o dereito a participar na política

•As leis deben ser a expresión da vontade xeral e da soberanía popular

•Soberanía do pobo, igualdade de todos, eliminación dos privilexios de nobres e eclesiásticos.

ADAM SMITH “ Investigacións sobre a natureza e causas da riqueza das nacións”

As actividades económicas deben defender o interese e a liberdade individual

O mercado debe estar baseado na lei da oferta e a demandaO Estado non debe intervir nos asuntos económicos. A súa función e manter a seguridade, administrar xustiza e defender a sociedade

AS ASPIRACIÓNS BURGUESAS Estas ideas serán aceptadas

paulatinamente pola burguesía, que se ve desprazada do poder político e social.

Os altos cargos políticos e xudiciais reservados para a nobreza e o clero.

Poder económico, que non se ve reflectido a nivel social.

ARTE DO SÉCULO XVIII Tres estilos artísticos: Barroco, Rococó e

Neoclásico. Na primeira metade continua vixente o estilo

Barroco, coa construción de palacios como o Real de Madrid ou A Granxa ou en Galicia a fachada do Obradoiro.

Na segunda metade de século cobra forza o Rococó, un estilo de interiores caracterizado por: Decoración fastosa nos teitos e nas paredes dos

palacios e pola presenza abundante de mobles e cortinaxes moi luxosos e traballados.

ARTE DO SÉCULO XVIII Acumulación de elementos no interior dos edificios

co predominio das liñas curvas e decoración con pezas de pequeno tamaño: xarróns, teas pintadas, esmaltes,…

En pintura e escultura gusto polos temas sensuais e mundanos, que son os preferidos pola burguesía.

Destacan os retratistas ingleses, con figuras delicadas, cores suaves, utilización de paisaxes de fondo…

Escola veneciana de frescos, da que saíron destacados pintores que decoraron os palacios europeos, como Tiépolo.