TENPERATURA ALDAKETA

Duela 13.000 Urte inguru, Lurreko tenperaturak gora egin zuen.

Leku askotan izotza desagertu zen.

ZERGAITIA ETA ONDORIOA

Aldaketa horren ondorioz, elur-orein eta bisonteen taldeak desagertu ziren.

Gizon eta emakumeak elikatzeko modu berri baten bila hasi ziren:Bizimodu berri horri iraultza neolitikoa deritzo.

Duela 11000 urte nekazaritza eta abeltzaintza sortu zen eta horregaitik lurren ondoan bizi beharra izan zuten.Horren ondorioz herrixkak eraiki zituzten eta orduan sedentario bihurtu ziren, hots, leku finko batean bizi ziren horri iraultza neolitikoa esaten zaio.

IRAULTZA NEOLITIKOA

ABELTZAINTZA

Animali espazie batzuk etxekoratu egin zituzten haragia eta esnea izateko lehenengo animalietariko batzuk ahuntza, ardia, zaldia, eta txakurrak izan ziren, desagertzen ari zirelako.

NEKAZARITZA

Emakumeak konturatu ziren, lurrean zulo bat egin eta bertan fruitu bat sartuz fruitu bera ematen duen landare bat hazten zela.Landatzen izan ziren lehen espezieak: arroza,artoa eta garia izan

SEDENTARIO BIHURTZEA

Pertsonak pixkanaka-pixkanaka nekazaritza inguruetan eta herrixketan bildu ziren.

Gehienetan ibaiertzetan kokatzen ziren herrixkak eta etxeak pezozko hormaz egiten ziren.

NEOLITOKO BIZIMODUA

Herrixkak ibaietatik gertu kokatzen zituzten, ura eskura izateko. Eta ur horiekin soroak ureztatzeko, abereak hornitzeko...

LOKATZ ETA LASTOZKO TXABOLASOROAK OHOLESIA

HERRIXKEN EZAUGARRIAK

Gehienetan, herrixka oholesi batekin inguratzen zuten, beste

izaki bizidun batzuengaitik babesteko.

HERRIXKA

Etxeez gain , errixkan ukuiluak, biltegiak eta abar zeuden.

EZAUGARRI GEHIAGO

TRESNAK

Metalezko lehen tresnal duela 7. 000 urte inguru egin zituzten, Ekialde Hurbilean eta Anatolian Erabili zuten lehen metala kobrea izan zen.

BRONTZEA ETA BURDINAREN AGERPENA

Geroago brontzea eta burdina erabili zuten eta haiekin mota guztietako lanabesak egin zitezkeen.

BESTE TRESNA GARRANTZITSU BATZUK

Duela 5.000 urte inguru beste asmakizun oso garrantzitsu izan ziren Ekialde Hurbilean: Gurpila,haize ohiala eta goldea.

ZERTARAKO BALIO ZIEN?

Gurpila: Garraioak hobetu ahal izan ziren.Haize oihalak: Haizearen indarraz baliatzeko aukera eman zien itsasontziei.Goldea: Aitzurrez baino lur gehigo eta arinago lanrzeko aukera eman zien.

ARTEA

Arte-adierazpenak aldatu egin ziren.

NEOLITOKO PINTURAK

Pinturan gizakiak nagusituz joan ziren,eta eszenak adierazten joan ziren: Taldeak ehizan edo landare bilketan, jendea dantzan... Oso modu eskematikoan eta gehienetan kolore bat

erabiltzen zuten. Iberiar penintsulan pintura horien adibiderik

garrantsitsuenak Levanteko aldean daude. Hori dela eta Levanteko pinturak deitzen zaie.

MEGALITISMOA

Neolitoaren azken aldian harrizko bloke handiz osatutako monumentuak (hau da megalitoak) eraikitzen hasi ziren horregatik esaten diegu monumentu megalitikoak.Monumentu megalitiko nagusiak iruinharriak harrespilak eta trikuharriak ziren.

IRUINARRIAK

Iruinarriak edo menhirrak lurrean zutik jarritako harri luze eta handiak ziren.

TRIKUHARRIAK

Trikuarriak erainkuntza konplexuagoak ziren harri handi bertikalez osaturik zeuden horma bat osatuz. Pertsona talde batentzako hilobiak ziren.

HARRESPILAK

Iruinharri askoz osatutako barruti zirkular handiak .