6/6/2015 MedicinaVeterinaria/Oftalmologa/QueratoconjuntivitissecaWikilibros
http://es.wikibooks.org/wiki/Medicina_Veterinaria/Oftalmolog%C3%ADa/Queratoconjuntivitis_seca 1/7
MedicinaVeterinariaOftalmologaQueratoconjuntivitissecaDeWikilibros,lacoleccindelibrosdetextodecontenidolibre.
6/6/2015 MedicinaVeterinaria/Oftalmologa/QueratoconjuntivitissecaWikilibros
http://es.wikibooks.org/wiki/Medicina_Veterinaria/Oftalmolog%C3%ADa/Queratoconjuntivitis_seca 2/7
b)mucoide:QCS
c)mucopurulenta:proliferacinmicrobianaoportunistasecundariaaQCSovirosis
Queratitis
SepresentaenloscuadrosseriosdeQCS.DurantelaQCS,lasclulasinflamatoriasylosvasossanguneosinvadenlasuperficiecorneal.Lainflamacincornealhacequeelepiteliosuperpuestosequeratinice(opacificacin)ehipertrofie.
Lasirregularidadesdelasuperficiecornealnoposibilitanlaredistribucinuniformedelapelculalagrimalconcadaparpadeo.Lahipertrofiacornealpuedellegaralextremodeimpediruncierrepalpebralcompleto(lagoftalmia)complicandomuchomslasituacin.Elestadoinflamatorioexistenteocasionaedemaestromalsubepitelial.Juntoalavascularizacinepitelialysubepitelial(figs.5y8)hayprecipitadossubepitelialesdistrficosqueincluyenlpidos,calcio(fig.8)opigmento(figs.1,3,4y7).
Lafriccinpalpebralbarrelminasdeclulasepitelialesqueratinizadasfavoreciendolaaparicindeabrasionesolceras.Silacrneaposeeinervacinsensorianormal,elanimalestarmolestoyconblefarospasmoporlousual,losnerviossondaadosylaQCSsetransformaenindolora.
Queratitispigmentariayceguera
Enlasrazasexoftlmicasyenaquellasconpigmentacinperiocular(Pug,SchnauzeroDachshund),laqueratitispigmentariapuedeserunproblemaprimarioounaconsecuenciadevastadoradelaQCS.Pordebajodelepiteliocornealseacumulanmelanocitosygrnulosapigmentados.Esmejorprevenirestacomplicacinconvigilanciaquetratarlaunavezinstalada.
Cuandoelparpadeoesinsuficientelaexposicincornealexcesivaexageralaintensidaddelaqueratopata.Adiferenciadelahipertrofiasuperficialyfibroplasiasubepitelial.Laqueratitispigmentariaconasiduidadesunacausairreversibledecegueraenlosperrosafectados(figs.3,4y7).
Queratohelcosis
EnlaQCScrnicalasensacincornealsepierdeodisminuyeyporlotantolaslceraspuedenserindolentes.Laslcerassuperficialessedebenalaexfoliacindelasplacasepitelialesdesecadas,friccindelaconjuntivapalpebralrugosaqueratinizadayfuerzascortantesdelosmovimientospalpebrales.
Laulceracindebidaadesecacinengeneralescentral.
6/6/2015 MedicinaVeterinaria/Oftalmologa/QueratoconjuntivitissecaWikilibros
http://es.wikibooks.org/wiki/Medicina_Veterinaria/Oftalmolog%C3%ADa/Queratoconjuntivitis_seca 3/7
DIAGNSTICO
LaPLS(pruebalagrimaldeSchirmer)deberaefectuarseentodaslasrazaspredispuestasalaQCScornopartedesuexploracinmdicaanual.
Lasrazasmssusceptiblesson:Pug,Lhasaapso,Cockerspaniel,Pekins,BulldoginglsyterrierblancodeWestHighland.
Asimismo,laPLSdebeserparterutinariadelexamenoftlmicoanteriorentodoperroconsecrecinmucoideolesionescorneales/conjuntivales.ParalaPLSsecolocaunatiradepapeldefiltro(5x30mm)enelfondodesacopalpebralmedioventral.Lahumectacincaninanormalesde1525mm/minuto(tablaI).Laatropinapuedecausarsequedadtransitoria(26das)ylaestimulacinsimpticainducidaporeltemor(sobretodoengatos)puededeprimirlosvaloresnormalesdelaPLS.Lareduccindelosvaloresenasociacinconlossignosreferidosconfirmaladiagnosis.TambinpodranemplearsetcnicastintreascomoelrosadeBengala,queindicaelgradodedesecacinylaqueratinizacindeclulasepiteliales.
INCIDENCIA
Laprevalenciarealesdesconocida,peroenfranco"aumento"porunmayorconocimientodelaenfermedad.Asimismo,elmejorniveldeinformacindeberaincrementarelnmerodediagnsticostempranosyporendehabramenorprevalenciadelassecuelaspropiasdeloscuadrosavanzados.
ETIOLOGIA(tabla2)
Inmunomediada:EnlamayoradeloscasosdeQCScanina,laslesioneshistopatolgicas(figs.6,9y10),autoanticuerposcirculantesyenfermedadautoinmuneconcomitantesugierenunaetiologaautoinmune.EnlosperrossedescribiunaexocrinopataautoinmunepoliglandularsimilaralsndromedeSjogrenhumano(bocayojossecosy/opatologadeltejidoconectivo).LasequedadoronasalescomnenlospacientescaninosconQCS.LoscasoscaninostambinpuedenasociarseconCushing,Lupuseritematososistmico,diabetesmellitusehipotiroidismo.LasmanifestacionesdetrastornospoliglandularesyautoinmunespuedenprecederoseguiralcomienzodelaQCScaninaynodebenconfundirseconefectoscolateralesdelaterapia.
TABLA2CausasdeQCScanina*DesrdenesautoinmunesasociadosconQCSAtopaHipotiroidismoHiperadrenocorticismoLupuseritematososistmicoArtritisreumatoideaDiabetesmellitusHepatitisactivacrnicaTrastornospenfigoides*DesrdenessecretoriosasociadosconQCSSeborreaXerostoma/periodontitis
6/6/2015 MedicinaVeterinaria/Oftalmologa/QueratoconjuntivitissecaWikilibros
http://es.wikibooks.org/wiki/Medicina_Veterinaria/Oftalmolog%C3%ADa/Queratoconjuntivitis_seca 4/7
Insuficienciapancreticaexcrina*DesrdenesdehormonassexualesasociadosconQCSDesequilibriosenanimalesesterilizadosDesequilibriosasociadosconparicin/lactacin*CausasvariasDistemperCanino(Moquillo)SulfonamidasAtropina/anestsicosHipoplasialagrimalcongnitaInjuriaoneuropatologadelnerviofacial*Causaidioptica(sinenfermedadsistmicaidentificada)
Otroscausales
Elmoquillocausaadenitislagrimalagudaqueresuelveconlarecuperacinsistmica.Lahipoplasialagrimal,amenudounilateral,esmscomnenlasrazaspequeasypuedeinducirxerosisextrema.
Unaseriededrogas(atropina,fenazopiridina,sulfadiazinaysalicilazosulfapiridina)suelengenerarQCStransitoriaaunqueavecesnoresuelveconlasuspensin.
Laxerosisneurolgicaunilateralpuederelacionarsecontraumafacial,infeccionesticasydaodeltroncocerebral.
Lainervacinparasimpticadelnerviolagrimalpuedeperderseconlesionesdelnerviofacialytrigmino.
LaobstruccinlagrimalporquemosisocicatrizacinconjuntivaesunaposiblecausadeQCStransitoriaopermanente.
LahipovitaminosisAesunacausapocoprobable.
Laescincindelaglnduladeltercerprpado(porsuprolapso,"ojocereza")esunfactoretiolgicobienreconocido(comoalternativalaglndulapuedeserancladaalmargenorbital)
Factoressexuales
Laablacingonadal(femeninaymasculina)esunpredisponenteparaeldesarrollodelaQCSeHipotiroidismo.Losandrgenosendgenostienenefectosinmumodulantesmedianteaccionesdirectaseindirectasenlasupresinprolactinahipofisaria.
TRATAMIENTO
FRMACOS
Ciclosporina
Esuninmunosupresornocitotxicoqueinhibe(enformareversible)laactividadcelularTasistenteydesvalaregulacindelarespuestainmunehacialainmunotolerancia.Tendraunefectoneuroendocrinolocalsobrelaglndulalagrimal.Suempleoincrementalasecrecinlagrimalfisiolgicarestaurandolasprotenasfundamentalesparaelmantenimientocornealnormal(vaserecuadro).
6/6/2015 MedicinaVeterinaria/Oftalmologa/QueratoconjuntivitissecaWikilibros
http://es.wikibooks.org/wiki/Medicina_Veterinaria/Oftalmolog%C3%ADa/Queratoconjuntivitis_seca 5/7
Losefectosadvertidosconlaadministracindeciclosporinaenlamayoradeloscasossonelmayorlagrimeoylamejoralesionaldelasuperficieocular(figs.1,3,4,5,6,7,8)
LosresultadosdelaterapiavaranconelestadiodelaenfermedadporejemploconPLSde01mm/minutolarespuestaseobservarenel50%deloscasos.Lautilidaddeladrogatambinsecomprobencasosnoinmunolgicos(QCSinducidaporsulfanomida).Enloscasosneurolgicoslarespuestaesmenospredecible.Larespuestahasidobuenaenloscasosdeescisindelaglnduladeltercerprpado.
Paradeterminarlasensibilidadalaciclosporina,laPLSdeberaefectuarse3horasposdosis.En23semanassuelenmejorarlahiperplasiaconjuntival,leucoplaquia,granulacincornealyoftalmorreamucopurulentatambinsueleresolverlavascularizacin/pigmentacincornealduranteunlapsode3a12mesesorns.Lafrecuenciadeaplicicin(cada12horas)podrareducirsedespusdevariosmeses,peroraravezselapuedesuspenderporcompletosinrecadas.Seconsideraquelaciclosporinafracasacomoterapiasialas6semanaselanimalnomuestraaumentodellagrimeoodisminucindelainflamacinocularsuperficial.
Lamayorventajadelaciclosporina,serasucapacidadparadetenereldeterioroprogresivodeltejidolagrimal.Laciclosporinasecontraindicaenpresenciadequeratitisviralomictica.Enpresenciadeinfeccionesoportunistasloscuidadossoncomparablesalosconocidosparaloscorticoides,peroadiferenciadestoslaciclosporinanoestimulalaactividadcolagenasacausaldelaulceracinfundente.
ORIGENYFUNCIONESDELAPELICULALAGRIMALNORMALLapelculalagrimalsecomponedetrescapas.Lamsexterna(lipoidedelgada)essecretadaporlasglndulasmeibomianas.Loslpidosretardanlaevaporacinyestabilizanlasuperficierefractivaparaunavisinprecisa.Lacapamsinterna(mucina)essecretadaporlasclulascalciformesconjuntivalesyelepiteliocorneal.Lasmucinasanclanlapelculalagrimalalosmicrovellosdelasuperficieepitelialocular.Lacapaintermedia(acuosa)esproducidaporlasglndulaslagrimalesorbitalynictitante.Msde70protenasvitalesparalasaluddelasuperficiecornealseidentificaronenlacapaacuosa.Alcarecerdeirrigacinlacrneadependedeunapelculalagrimalnormal,lacualsuministraO2,aminocidos,vitaminaA,factoresdecrecimiento,otrosnutrientes,sustanciasantimicrobianaseinhibidoresdeproteasas.Adems,lubricalosprpadosypermiteeliminarelmaterialparticuladoquesedeposita.
Medicacionesconcurrentes
Porlogeneral,laterapiasintomticaseimplementaduranteeltratamientoinicialconciclosporina.Losobjetivosdelaterapiaconcurrentesonmantenerelbienestarhastalarestauracindellagrimeo,controlarlainfeccinsecundariayreducirlacicatrizacincornealeliminandolaqueratitisporexposicin.Elanimaldebeserrevaluadocada23semanashastalaanulacinsintomticayluegocada36meses.Paraloscontadoscasosdeinsensibilidadalaciclosporinaopacientesquemanifiestanciertogradodeoftalmopatasuperficialaliniciodelaterapiaespecfica,puedenrecomendarselassiguientesmedidas:
Lavadoocular:Lahigieneocularconsolucinsalinafisiolgicaestrilserecorniendaenpresenciadeoftalmorreascopiosas.Puedenutilizarsesolucionesparalentesdecontactosinclorurodebenzalconio.
6/6/2015 MedicinaVeterinaria/Oftalmologa/QueratoconjuntivitissecaWikilibros
http://es.wikibooks.org/wiki/Medicina_Veterinaria/Oftalmolog%C3%ADa/Queratoconjuntivitis_seca 6/7
Lgrimasartificiales:Eltiempoefectivonosuperalos90minutos(frecuenciadeaplicacin:410veces/da).Losingredientesactivosincluyenhumectantes(polivinilpirrolidina,cidohialurnico)paramejorarlaadherencialagrimalalacrnearetardadoresdelaevaporacin(metilcelulosaopolivinilalcohol)ypreservantes(txicosparaelepiteliocorneal).Losungentoscarecendepreservantes,tienenmayortiempodecontacto,ablandanlascostrasperiocularesysonmseconmicos.Cuandoseempleanungentosygotas,stasdebenadininistrarseprimeroyseparadaspor20minutosporqueaquellospuedenformarunabarreraimpermeable.
Antibiticos:LaconjuntivitisbacterianaoportunistasecundariaeselsignomsfrecuentedelaQCS.Debeoptarseporunantibiticodeamplioespectro,perolarespuestaalmismonodeberaserconfundidaconunaconjuntivitisprimaria.SielperroconQCStambinpadeceotitis,alrascarsesusodospuedecontaminarselosojossobretodoconestafilococos.Losantibiticosdebenacompaaralaciclosporinahastaabortarlainfeccin.
Corticoides:SuempleoescontrovertidoenlaQCS.Puedenmejorarlossignosdequeratitisoconjuntivitis,perotambinpuedenactivarlacolagenasaenpresenciadeulceracin.Enperrosconlagoftalmayexoftalmalacorticoterapiaaumentamuchomselriesgodequeratohelcosis.Losesteroidessistmicostienenelpotencialdehacerfundenteunaulceracincorneal.Loscorticoidestpicossuelenemplearseenloscasosdondelapigmentacincornealdensadificultalavisinconanterioridaddebencorregirselasanormalidadesconformacionalespalpebralesparaasegurarunparpadeoconvenienteylatincindefluorescenadebesernegativa.
Pilocarpina:Puedeestimularlasecrecinlagrimalresidual.Ensolucinal2%seadministran2gotasenunperromediano/12horasjuntoalalimento.Ladosispuedetitularseaumentando1gota/dahastaqueincrementeelvalordelaPLSosepresentehipersalivacin(signoprecozdetoxicidad).Lasobredosissecaracterizaporvmito,diarrea,clicodigestivoybradicardia.
MTODOSQUIRRGICOS
LosperrosconQCS,lagoftalmia,exoftalmiayqueratitispigmentarasoncandidatosquirrgicos.
Losmtodosquirrgicosserecomiendansobretodosilaciclosporinanologradetenerlaprogresindelaenfermedad.
*Acortamientocantallateral:
LaQCSenrazasexoftlmicastiendeacomplicarseporlamayorexposicindelasuperficieocular.Unatarsorrafiaparcialpermanentepuedeemplearseparareducirlaexposicindelgloboocular(fig.11).
FIGURA11.Procedimientodeacortamientopalpebrallateral.
6/6/2015 MedicinaVeterinaria/Oftalmologa/QueratoconjuntivitissecaWikilibros
http://es.wikibooks.org/wiki/Medicina_Veterinaria/Oftalmolog%C3%ADa/Queratoconjuntivitis_seca 7/7
A,Calcularellargonecesariodeacortamiento(porlousualuncuartoaunterciodellargopalpebral).Contijerahaceruncortedeespesorcompletoperpendicularalbordepalpebralhaciaelprpadodorsal.B,Escindirlosmrgenespalpebralesdorsolateralyventrolateralcontijeradetenotoma.C,Conescalpelodelinearuntringulodepielpalpebralventralconsubasealolargodelmargenpalpebral.Removereltringulodepielcontijeradetenotoma.D,Evertirelprpadodorsolateralyescindirunaporcintriangulardelaconjuntivapalpebraldesdeaqul.E,Enfrentarlacapasubcutneaincluyendolosmrgenesconjuntivalesseccionadosysuturarconcatgutcrmico60enpatrncontinuosimple.ConcautelarecrearelcantolateralsuturandolosbordeslateralesdelosmrgenescantalesdorsalyventralconpuntosenUhorizontalessimplesdesuturaabsorbible50.F,Llevareltringulodepieldorsalhacialaescisincutneaventralysuturarconmaterialabsorbible50.G,Suturarlosladosdeltringulocutneoconmaterialabsorbible50apuntossimplesinterrumpidos.Elaspectofinaldebepareceralgosobrecorregidoporquelosmrgenespalpebralesseelongarnporestiramientointrnsecodespusdelaciruga.Enlosperrosexoftlmicos,latensinpuedecausardehiscenciainclusodespusdeestemtodo.Entalescasos,colocamosunatarsorrafiatemporariaparareducirlatensin.
*Correccindelojo,cereza:
ComolaescisindelaglnduladeltercerprpadoaumentalaincidenciadeQCS,seprefieresuturarlaalmargenorbital.
*Transposicinductalparotdea:
Antesdeefectuarestacirugadebecomprobarselasalivacinbasalypermeabilidadductal.Lasposiblescomplicacionesincluyenunflujosalivalexcesivoydermatitisfacial,queratopataenbandasuperficialcausadaporprecipitadosclcicosofallaenlasalivacin.Latasadexitoglobalesdel63al80%yelmtodoestediosoyrelativamentedifcil.
Obtenidodehttp://es.wikibooks.org/w/index.php?title=Medicina_Veterinaria/Oftalmologa/Queratoconjuntivitis_seca&oldid=124012
Estapginafuemodificadaporltimavezel14jul2009alas18:54.EltextoestdisponiblebajolaLicenciaCreativeCommonsAtribucinCompartirIgual3.0puedenaplicarsetrminosadicionales.VaseTrminosdeusoparamsdetalles.