Download - IKT sintesiak

2012-2013

DONOSTIAKO IRAKASLEEN UNIBERTSITATE ESKOLA

IKTak Lehen Hezkuntzan - Sintesiak

Miranda Herreros, Saioa

Morón Lasa, Ainhoa

Muriel Terés, Marta

Navais Bereziartu, Marina

IKTak Lehen Hezkuntzan - Sintesiak 2012-2013

2

AURKIBIDEA

1. Eskola eta IKT-ak ............................................................................ 3

2. Konpetentzia Digitalak ................................................................. 10

3. Lankidetza Ikaskuntza................................................................... 12

4. Gela eta IKT-ak ............................................................................. 17


3

1. Eskola eta IKT-ak Zer dira eta zertarako balio dute Informazio eta Komunikazio Teknologiek eskola testuinguruan?

1. INFORMAZIOAREN, TEKNOLOGIEN ETA HEZKUNTZAREN GIZARTEA

1.1.Gizarte informalari buruzko diskurtsoak

XX.mendeko azken laurdenean, ordenagailuak agertzeak, eguneroko zerbitzuen

eskaera zabaltzeak, errekurtso naturalen galtzearen kontzientziatzeak eta informazioa

zabaltzeko modu berrien agerpenak, besteak beste, 3. iraultza industriala ekarri zuten

herrialde garatuetan. Informazioaren digitalizazioa, egungo iraultza handia dela esan

liteke, prozesu soziologiko, politiko, ekonomiko eta kulturaletan oinarritzen dena,

globalizazioan eta mundializazioan.

Informazio gizartea zertan datzan ulertu ahal izateko, ematen diren diskurtsoak asko

dira: merkantilista, kritiko-politikoa, teknozentrista eta apokaliptikoa

1.2.Informazioaren eta komunikazioaren teknologiek gizartean eta kulturan dituzten

efektu positiboak eta negatiboak

Teknologia digitalen efektu positiboak:

Komunikazioa erraztea

Zerbitzuen eraginkortasuna eta kalitatea hobetzea

Informazioa eskuragarriago bihurtzea

Aktibitate produktiboa erraztea: kultura eta talde sozial ezberdinen arteko harremana bultzatzen da.

Teknologia digitalen efektu negatiboak:

Teknologiarekiko menpekotasuna

Ebakidura digitala ematen da, izan ere, ezberdintasun kulturalen eta ekonomikoen nagusitzea; izan ere, lurralde guztiek ez dituzte ez garapen ez aukera berdinak.

Pribatutasunaren galera eta kontrolaren areagotzea

1.3.Omnipresentzia teknologikoa dela eta, hezkuntzaren alorrean sortu diren

arazoak


4

Gaur egun, alfabetizazio teknologikoa beharrezkoa da, gizarte esparru guztietan

baitago teknologia. Horrek, imigrante digitalei, hau da, teknologia digitalak jaio eta

gero ezagutu dituztenei, esfortzu gehigarri bat eginaraztea eskatzen die eta alor

honetan formazioa eza nabari da.

1.4.Hezkuntzak teknologia digitalaren agerpenaren aurrean dituen erronkak.

Teknologia berrien integrazioa eskola eta kultura sistemetan

Irakaskuntza helburuak eta metodoak berregituratzea eta ikasle eta

irakasleentzat rol berriak

Formazio-prozesuen garapena izango da garrantzitsuena, edonork ikasten

ikasteko, jasoko duen informazioa sailkatzeko, lan prestakuntza eta gure

gizartean teknologia berrien presentziaren kontzientzia hartzeko gai izan dadin.

Telekomunikazioa

Teknologia digitalak inposatutako eskakizun soziolaboralak errebisatzea eta

birplantzeatzea: Langileak teknologia berrien erabilerarako prestatu, sare

telematikoen sorrera…)

Hezkuntza ez-formalerako ekintzak gauzatzea: alfabetazio teknologikoa

garapen sozial eta erkidegorako

2. HEZKUNTZA-TEKNOLOGIAREN ERAIKUNTZA DISZIPLINA PEDAGOGIKO GISA,

XX.MENDEAN ZEHAR

2.1.Hezkuntza-teknologiaren eraikuntza disziplina pedagogiko gisa XX.mendean

zehar

Disziplina gisa ezagutzen den hezkuntza teknologiaren garapena ageri da ondorengo

koadro honetan:

Disziplinaren sustraiak Iparramerikako formazio militarra 40ko hamarkadan.

50ko eta 60ko hamarkadak Audiobisualen eta konduktismoaren eragina

70eko hamarkada Irakaskuntzaren diseinu eta ebaluaketarako ikuskera tekno-arrazionala

80ko eta 90eko hamarkadak Irakaskuntzaren inguruko perspektiba teknokrataren krisia eta teknologia digitalen aplikazioen interesa

XXI.mendearen hasiera Eklektizismo teorikoa eta tesi postmodernoen eragina


5

2.2.Irakaskuntza teknologiaren birkontzeptualizazioa, gizarte-zientzien

multidisziplinan eta kritikan oinarrituz

Hezkuntza teknologiaren eremuan erlazioa eta inter-erlazioa dira

informazioaren teknologia, komunikazioa eta hezkuntzaren arteko harremanak.

Hezkuntza Teknologia espazio intelektual pedagokiko gisa birkontzeptualizatu

behar da. Ikerketa helburuak lau izango dira: informazio eta komunikazio teknologiak.

,baita ezagutzara eta kulturara sarbidea irakaskuntza kontestuetan (eskolaritatea,

irakaskuntza ez formala, informala, bertaratze beharrik ez duen irakaskuntza eta goi-

mailako irakaskuntza)

2.3.Irakaskuntza Teknologia Espainian. Iturria eta garapena

Espainiara “Ley General de Educación”-ekin (1979) iritsi zen teknologia

hezkuntzara. Garai berean, UNED sortu zen (Universidad Nacional de Educación a

Distancia). 80ko hamarkadan, “Atenea eta Mercurio” izeneko irakaskuntza programak

sortu ziren non ordenagailuak erabiltzen hasten dira hezkuntzan.

Hainbat eta hainbat dira hezkuntza teknologien inguruan burutzen ari diren

lanak, horien artean, formazio saioak, Canpus Birtualak eta Internet irakaskuntza

presentzialean.

3. MARCO ESTRATÉGICO DE EUSKADI ANTE LA SOCIEDAD DE LA

INFORMACIÓN EN LA ESCUELA.

Daniel Losada Iglesias. Didáctica y Organización Escolar. Escuela Universitaria de

Magisterio de Donostia-San Sebastian.

XX. mendetik hona, gizartean aldaketa asko izan dira, bain,a azken urteotan,

aldaketa horiek bereziki nabarmenak izan dira, nagusiena informazio eta komunikazio

teknologiek hartu duten balorea izanik.

Aipatutako baliabideak, eskola ingurunean sartzeko abiapuntua Europan hasi

zen 1994an Bangemann informearekin eta ordutik Europa mailan hainbat ekimen jarri


6

dira martxan: Europa la vanguardia de la comunicación (1996); Estrategia Lisboa

(1999); eEurope (2000); Elearning eContenidos (2000); eta Iniciativa 2010 (2005).

Europa mailan, eEuropa (2000) proiektua zegoela Espainian Plan Info XXI (2000)

proiektua jarri zen martxan. Ondoren, beste ekimen batzuk sortu ziren, baina, Espainia

mailan, Comision Soto (2003); Educación.es (2004); Avanz@ (2005); LOE (2006);

Avanz@; eta Eskola 2.0 (2009-2013)-rekin egin zen aurrera.

Europa zein Espainia mailan informazio eta komunikazio gizartea eraikitzen ari

zirenez, Euskadin ere horrelako gizartea eraikitzeko beharra zegoen. Horretarako,

ondorengo proiektuak sortu ziren: Iniciativa 2000 tres (1999); Plan premia (2000-

2004); PESI (2002); Plan premia II (2004tik aurrera); Dekretua 175/2007 (2007); Premia

III (2009); PESI II (2010); Modelo de madurez tecnológica de centro educativo (2010);

ESKOLA 2.0 (2010) eta Garatu plana (2010).

Proiektu guztien funtsa IKT-ak hezkuntza eremuan sartzea da, hau da, tresna

berri hauek eskolan sartu eta ikasteko eta irakasteko baliabide bihurtzea.

4. Escuela 2.0: ¿algo más que una etiqueta? Notas para una discusión educativa.

Juana Mª Sancho Gil. Universidad de Barcelona

XX. mendetik, hezkuntza tresna desberdinez hornitzeko saiakera egin da, baina,

ez dute espero zen arrakasta izan, izan ere, hezkuntzak autonomia, politika, ekonomia

eta teknologia falta du. Hutsune horiek, hezkuntzaren garapena oztopatzen dute,

eskaini zitezkeen alderdi sinboliko eta antolatzaile egokiak lortzea eragozten delarik.

2.0 “mundua”, informazioaren mundua da. Izan ere, informazioa eskuratzea

edo sartzea, hau da, informazioa besteei eskaintzea oso erreza da eta erabiltzaile

bakoitzak bere informazioarekiko kontrol osoa du. Gainera informazioa hau eraldatzen

joaten da. 2.0 munduarekin hertsiki dago lotua Eskola 2.0 plana.

Hezkuntzaren aldaketa ekarriko duten baliabide hauen garrantziaz jabetuta,

politikari askok beren diskurtsoak apaintzeko erabili dute Eskola 2.0ren plana. Dena

dela, diskurtso horietan plan horren kanpoko itxura soilik aipatu da, planaren oinarriak

lantzea alde batera utziz: zer eduki landu, irakasleak nola prestatu…


7

5. DE TECNOLOGÍAS DE LA INFORMACIÓN Y LA COMUNICACIÓN A RECURSOS

EDUCATIVOS (Juana Mª Sancho Gil)

IKT-ak ezinbesteko hezkuntza baliabideak bihurtu dira azken urteotan.

Ondorioz, interesen egituraren, sinboloen esanahien eta komunitatearen berezko

izatearen aldaketa gertatu da. Teknologia hauek bizitzako alderdi asko eraldatu

dituztela bistakoa da, baina aldaketa hauek ez dira beti onerako izan.

Aldaketa hauek hezkuntza ere izan dute eraginik. IKT-ak arlo honetan

sartzearen zailtasun nagusiena irakaskuntza motan aurkitzen da, hau da,

irakaslearengan zentraturiko irakaskuntzan. Arazo honetatik abiatuz, nazioarteko

organismo ezberdinek, ikasleria ezagutzen gizarterako hezi behar dela adierazi dute,

horretarako irakasle, prestatu eta osatuak egon behar direla azpimarratuz.

Prestakuntza honen beharrak IKT-en inguruan hutsune pedagogikoa egotea

ekarri du, izan ere, irakasle askok ez dituzte behar bezala erabiltzen tresna hauek,

beraien usteen eta erabilpen mailaren arabera soilik erabiltzen baitituzte. Jarrera

hauek, XX. mendetik martxan jarrita dagoen eskolaren garapena oztopatzen dute.

Hala ere, auzi nagusiena IKT-ez haratago doa, eskolaren eraldaketaren bila.

Horretarako, heziketa prozesua bultzatuko duten materialak eta ikasketa inguruak

garatzeko aukera egon behar da; baita ariketa kognitiboak ikasteko aukera ere; eta

eskolan nahiz etxean IKT aplikazioak erabiltzeko aukera ere eman behar da.

IKT-ak eskolan sartzeko programen artean, School + delakoa dago. Programa

honek ikastetxeetako pedagogian eta teknologian aldaketak egitea ditu oinarri, eta

ikaskuntza-irakaskuntza prozesua inguru birtualean kokatzen ditu.

IKT-ak berrikuntza pedagogikoaren motor izan daitezen, heziketa zentroek

baliabide teknologiko egokiak izan behar dituzte eta irakaslearen elkarrekintza zabaldu

behar da, baita ikasleek beren heziketa gauzatzeko gaitasuna izan dezaten inbertitu.

6. POLÍTICAS EUROPEAS SOBRE BUENAS PRÁCTICAS SOBRE TIC EN LA ESCUELA.

(Paredes, 2010)


8

Gizartean aldaketak ematen diren aldiro, hezkuntza politikak ere aldatu behar

izaten dira. Horregatik, IKT-ak hezkuntza sisteman sartzeko ekimena hausnarketa

garaikidea dela esan liteke.

IKT-ak hezkuntza sisteman sartzea, 70eko hamarkadan hasi zen. Ordutik, behar

desberdinak sortzen joan ziren eta horregatik helburu desberdinak zituzten tresnak

sortzen joan ziren.

Informazio eta komunikazio teknologien erabilera egokia eskolan zein diren

zehaztuko dituzten politikak ondorengo hiru alderdien araberakoa izango da:

Herrialde bakoitzak IKT-en inguruan jarraitzen dituen prozedurak, erabiltzen

dituen ezagutzak eta emaitzak ebaluatzeko erabiltzen dituzten irizpideak.

IKT-en arrakastan eragiten duten politiken berrikuntzak.

Erabiltzaileek sortzen dituzten berrikuntzak nola erantzuten dieten hezkuntza

sistemak eskatzen dituen behar berriei.

Europak proposatu dituen politikak elkarbizitza eraikitzeko politikak, enpresa,

gizarte eta politika pedagogikoak barnean hartzen ditu.

7. ERREKURTSO ETA BALIABIDE TEKNOLOGIKOEN HEZKUNTZA ANTOLAKUNTZA

IKT-ek bidea ireki dezakete ikasleengan zentratutako metodologia lortzeko, eta

hezkuntza aldaketa esanguratsua emateko. Ikasgela bakoitzean irakasle bakarra

egotea aldatzen ari da, antolaketa konplexuago bat ematen hasi da, zenbait zentroetan

irakasle kolaboratzaileekin. Izan ere hezkuntza zentroek ikasten duten zentro izan

behar dute erakutsi ahal izateko.

IKT-en eredu organizatuak eskoletan honako hauek dira:

Burokratikoa: Teknologia perspektiba tekniko-instrumental moduan erabiltzen

da. Aldaketarekiko jarrera itxia du.

Sistema soziala: Teknologiak perspektiba komunikatibo komunikatzailea eta

didaktika kurrikularra du. Aldaketara irekia dago.


9

Komunitatea: Teknologia, ikasteko bidea da, eta hauek aldaketarekin batera

doaz.

Gehien ematen dena burokratikoa da, irakasleen prestakuntza profesionala eta

garapen profesionala lantzea beharrezkoa duena.

IKTen formaziorako hezkuntza espazioen gestioa

IKTak curriculumean sartzen dituzten irakasleek, beren metodologiak aldatzeko

beharra sentitzen dute, ikasleen ikasteko moduaren aldaketara egokitzeko.

Gela teknologiko batek ezaugarri hauek izan beharko lituzke:

On-line-eko errekurtsoetara sarbidea eta baliabide teknologikoak.

Ikasleei bere estiloaren bidez ikasteko aukera ematen dien teknologietara

sarbidea.

Curriculum indibidualizatuak egiteko aukera, diagnostiko indibidualarekin.

Ezagutzaren arlo desberdinak lotzeko, teknologia baliabide bezala erabiltzeko

modua izatea.

Espazio eta altzairu flexibleak ikuspuntu antolatzailetik begiratuta.

Proiektoreak.

Gela organizazioaren aldaketa:

- Ordenagailuak ikasleen kopuru adina egotea, sarerako sarbidearekin.

- Ikasmahaien kokapena, arbel digitalari begira.

- Teknologiaren laguntzaz, taldean lan egiteko leku bat.

Geletan, banaketa espazialaren aldaketa eman behar da IKTak ongi

integratzeko. Ezaugarri arkitektonikoak edo egoera ekonomikoak ez badute posible

egiten espazio fisikoak egokitzea, espazio birtualak sortuz konpondu daiteke. Etxetik

hezkuntza sare teknologikora sartu ahal izateak, eskolako ordutegitik kanpo,

ikaskuntzarako posibilitatea handitzea dakar.

Sare birtual hauen helburu eta funtzioak honakoak dira: funtzio politikoa,

funtzio informatiboa, funtzio psikologikoa eta konpetentzien funtzioa.


10

Giza errekurtsoak IKTen hezkuntza organizaziorako

1.Zuzendaritzak IKTak lagundu, sustatu eta estrukturatzeko gaitasuna du.

2.IKT koordinatzailearen figura, hezkuntza sistema gehienetan martxan jartzen ari dira

irakasleria aholkatzeko. Hauen funtzioak honakoak dira:

IKTekin erlazionatutako errekurtso hezitzaileak organizatzea programatzaile

informatikoko teknikoen laguntzaz.

Irakasleak informatzea erreminta berrien inguruan.

Irakasleei lagundu IKTen integrazioan.

Dinamizatzaile moduan jardun sortutako proiektuetan.

3.Tekniko informatikoa: Ikasketa teknologikoan espezializatutako profesionala da.

Beharrezkoa da informatikako aditu batek, ekipamenduen eta errekurtso

teknologikoen mantentzea eramatea.

2. Konpetentzia Digitalak Lehen Hezkuntzako irakasle bezala, ze formakuntza teknologiko behar dugu?

Lehen Hezkuntzako irakasle batek IKT-en inguruan izan behar duen

formakuntzari dagokionez, hainbat ikerketek irakasleen teknologiarekiko jarrera

ezkorra nabarmentzen dute. Jarrera honek, irakasleen segurtasun eza nabarmentzen

du teknologia berriak erabiltzerako orduan, are gehiago, gehienek teknofobia deritzon

teknologien manipulazioarekiko beldurra dute. Hau, inmigrante digitalak diren

irakasleengan agertu ohi da sarri, hau da: IKT-ak helduago direnean ezagutu dituzten

pertsonetan. Pertsona hauek, teknologien arloan duten ezjakintasunagatik

nabarmentzen dira eta teknologia berriekiko konpetenteak izateko lan izugarria egin

behar izaten dute. Nolanahi ere, irakasleak IKT-en inguruan ez formatuz gero beren

jarrera erabat aldatzen dela egiaztatu ahal izan da eta beraz, duten teknofobia

desagertzera iristen dira.


11

Esan bezala, irakasleek teknologia berriekiko jarrera positiboa izan dezaten,

beren lanean erabiliko dituzten tresna teknologikoak maneiatzen jakiteko jakintza

basikoa ezinbestekoa da. Jakintza hau 3 alorretan ematen da: hardware, software eta

internet. Hardwareari dagokionez eskolan aurki daitezken tresna teknologikoak

menperatu behar dituzte, hala nola, ordenagailua, kanoia eta inprimagailua.

Softwarrean menperatu beharrekoak sistema eragilea eta offimatikako programak

izango lirateke. Hauei esker irakasleek fitxategiak, testuak, grafikoak, taulak eta

aurkezpenak egiteko gai izango bai lirateke. Azkenik interneten bilaketa kritikoak

egiteko gai izan beharko lirateke. Azken honekin, gaur egun habian dagoen Web 2.0ko

filosofia berrian formakuntza izatea lortuko lukete, izan ere, honek, ikasleei begira, lan

kooperatiboa bultzatzea eragingo luke.

Irakasleek izan beharreko formakuntza teknologiko eta digital honek, eta

orokorrean bizi garen aroak, hezkuntzan eman daitezken metodologiak eraldatzea

dakar. Orain, irakasleak ordenagailuak gelako egunerokotasunean txertatzen saiatu

behar dira ordenagailuek suposatzen duten paper garrantzitsua onartuz eta beren

zereginak eraldatuz. Izan ere, gaur egungo haurrak natibo digitalak direla kontuan

hartuta, irakasleek duten jakintza maila sarri, ikasleena baino baxuagoa izaten da eta

beraz, honek, irakaslea ikasleekin elkarlanean aritzea suposatzen du.

XXI. mendeko kultura era ezberdinean adierazten denez, hezkuntza sistemari

alfabetizazio berriak erantsi behar zaizkiola diote ikertzaileek. Alfabetizazio eremu

hauek ondorengoak dira: ikusentzunezko alfabetizazioa, alfabetizazio digital edo

teknologikoa, alfabetizazio informazionala. Orokorrean beraz, ikasle eta pertsona

multialfabetatuak sortzea du helburu gaur egungo hezkuntzak, informazio eta

komunikazio teknologiak menperatuko dituztenak hain zuzen ere. Hau kontuan

harturik, irakasleek ikasleei alfabetizazio berri hauen baloreak transmititu eta

erakustea nahi da, beti ere multialfabetizazioak bere barne hartzen dituen dimentsioak

kontuan hartuta. Esaterako: dimentsio instrumentala, dimentsio kognitiboa, dimentsio

sozioaktitudinala eta dimentsio axiologikoa.

Horrez gain, liburuetan oinarrituriko ikaskuntza Eskola 2.0 proiektuarekin

bateratzea eta egokitzea lortu behar dute irakasleek, hau da bata bestearen osagarri


12

izatea. Horretarako, irakasleak Eskola 2.0k dituen baliabide ezberdinetan trabatuta

egon behar dira hauek eskola eremuan martxan jartzeko. Erabiltzen jakin behar

dituzten baliabideak ala nola: internet web gune asko, betiko materialak (liburuak,

aldizkariak), multimedia materiala eta ikaskuntza plataformak zein unitate didaktiko

birtualak.

3. Lankidetza Ikaskuntza

Ze tresna teknologikoek lagundu egiten gaituzte lankidetza moduan

ikasteko?

INFORMATIKAREN SARRERA

Informatika ordenagailuen azterketaz arduratzen den zientzia da. Ordenagailua

informazioaren kudeaketa automatikoa egiteko beharrezko den makina elektronikoa

da. Eta honek hainbat funtzio ditu: informazio-datuen antolaketaz, prozesaketaz,

transmisioaz eta biltegiratzeaz arduratzea. Informazioa irudikatzeko bi modu daude:

Seinale analogikoa: Informazioa era analogikoan irudikatzeko, egoera biren

arteko tarteko egoera jarraitu guztiak irudikatu behar dira.

Seinale digitala: Informazioa era digitalean irudikatuz gero, 0 eta 1 egoerak

irudikatzea nahikoa da. Konputagailu digitalek, 0 eta 1 besterik ez dute

ulertzen (makina-lengoaia). Ordenagailu digitalen osagai elektrikoek

etengailu gisa lan egiten dute, zero eta batak irudikatuz.

SISTEMA INFORMATIKOAK 1

Ordenagailuetan bi funtzionamendu-maila bereizten dira:

Hardwarea → Ordenagailuaren elementu fisikoek osatzen dute

ordenagailuaren hardwarea, hau da, informazio-datuak fisikoki biltegiratzeko

eta kudeatzeko gailu elektronikoek. Ikuspuntu fisiko batetik, ukitu eta ikusi egin


13

daiteke, baina softwarea ikuspuntu logiko eta abstraktu batean ulertzea

besterik ez dago.

Softwarea → Ordenagailuaren osagai elektronikoen funtzionamendu egokia

ziurtatzeko instrukzio multzoek osatzen dute ordenagailuaren softwarea.

Informazio-datuekin egin beharrekoa deskribatzen du softwareak. Softwarean

oinarrizko bereizketa bat egiten du informatikak. Alde batetik, informazio-datu

hutsak, eta bestetik, datuekin egin beharreko instrukzio multzoa. Azken horri

programa deritzogu.

SISTEMA INFORMATIKOAK 2

Konputazio-sistemek baliabide asko biltzen dituzte. Sistema eragilea

ordenagailuaren funtsezko softwarea da eta informatikoen hardware gailuak

kudeatzen ditu. Software hori sistema eragilea da eta honek baliabide-eskaerei

erantzuten die, konputazio-sistemaren funtzionamendu egokia eta eraginkorra

bermatzeko.

Sistema eragileen oinarrizko funtzioak:

Periferikoak kudeatzea

Erabiltzaileak kudeatzea

Prozesuak kudeatzea

Sistema- eta aplikazio-akatsak kudeatzea

Segurtasuna kudeatzea

Sistema eragileen osagaiak:

Nukleoak (kernela): CPUA kontrolatzen du eta exekutatu beharreko prozesuak

kudeatzen ditu. Baita sistemaren oinarrizko funtzioak burutzen ditu ere

(adibidez: hardware-osagaien komunikazioa, prozesuen plangintza, etab.).

Zerbitzuak: Backgroundean exekutatzen diren aplikazioak dira. Zerbitzuen

bidez, erabiltzaileek sistema eragileen baliabideak erabiltzeko aukera dute.


14

Komando itzultzaileak (shella): Ordenagailuak ulertzen duen behe-mailako

makina-lengoaiara itzultzen ditu goi-mailako lengoaian idatzitako komandoak.

Sistema eragileen ezaugarri nagusiak

Erabiltzaile-bitartekaria definitzea

Erabiltzaileen artean hardware-banaketa eraginkorra bermatzea

Erabiltzaileen artean datuak elkarbanatzea

Erabiltzaileen artean konputagailuaren baliabideak banatzea

S/I prozesuak erraztea

Sistema eragileen sailkapena:

Erabiltzaile kopuruen arabera: erabiltzaile bakarreko edo askoko sistema

eragileak.

Ataza edo prozesu kopuruaren arabera: bakarreko, askoko edota askoko eta

denbora partekatutako sistema eragileak.

Prozesadore kopuruaren arabera: bakarrekoa edo askoko sistema eragileak.

Sistema eragileak hiru familia handitan banatzen dira:

UNIX eta GNU/LINUX

Microsoft

Bestelako sistema eragileak: IBM: MVS, OS/2, Apple Macintosh...

WEB 2.0

Web 2.0 erabiltzaileen parte hartzea eta informazio truketan oinarritzen diren

interneteko web-zerbitzuak definitzeko sortu den terminoa da. Web berri honek

aukera anitz ematen dizkigu hezkuntza esparruan. Web-a hazten joan da eta gaur

egun, milioika erabiltzaile dituen informaziozko espazioa bihurtu da. Web 2.0 etengabe

garatzen ari den kontzeptu berria da. Denbora gutxian, web estatiko batetik (web 1.0),

web dinamiko, ireki eta kolaboratzaile batera pasa gara (web 2.0).


15

Sarearen bertsio berri honetan, pertsonak dira aldaketaren protagonistak, jada ez

gara teknologiaren erabiltzaileak soilik, orain gu teknologiaren parte gara eta honetaz

baliatuz egin dezakeguna. Baina hau ez zen posible izango tresna teknologiko indartsu,

erraz eta eskuragarri batzuk gabe. CMS-k edo Edukia kudeatzeko sistemak behar

dugun euskarria ematen digute edozeinek zerbait argitaratzeko esfortzu handirik gabe.

Hau blog, wiki, foro eta beste formatu batzuetan oinarritzen da.

Web 2.0-ren beste kontzeptu garrantzitsu bat folksomia edo “etiketazio soziala”

da. Honekin erabiltzaileek etiketa edo tag-en bidez informazio sailkatu dezakete hitz

gako batzuk erabiliz. Modu honetan, informazio erraza aurkitzeko aukera ematen du

eta baita modu kolaboratzaile batean egiteko aukera ere ematen du. Honen adibiderik

famatuena Wikipedia da.

Laburbilduz, web 2.0-k hezkuntza aukera handiak ematen ditu, izan ere, ezagutu,

partekatu, sortu, parte hartu eta erlazionatu hezkuntza helburu nagusiak dira.

Ondorioz, ezin dugu ukatu web 2.0-k eskaintzen dizkigun zerbitzu ezberdinak

hezkuntzan aplikatzeko aukera paregabeak direla. Jarraian zerbitzu hauetako batzuen

ezaugarriez jorratuko ditugu:

Foroa → Foroa komunikazio asinkronorako Interneteko gunea da, lineako

eztabaida edo iritzien euskarria dena. Mezu guztiak zuhaitz gisa banatzen dira,

gaika multzokatuta. Eskuarki, moderatzaile batek bideratzen du planteatutako

gaiari buruzko eztabaida. Horrez gain, parte-hartzea sustatzen du.

Txata → Bi pertsonaren edo gehiagoren arteko komunikazio idatzia denbora

errealean (sinkronizatua) ahalbidetzen duen interneteko zerbitzua da.

Markadore sozialak edo tagging → Zure web orri gogokoenak gordetzeko eta

klasifikatzeko lekua. Hauetako famatuena delicious da.

RSS irakurgailuak eta erlazionatutako zerbitzuak → Weblogak irakurtzeko

zerbitzuak dira RSS kanaleta harpidetuz. Hauetako ezagunenak: Google reader,

bloglines eta feed burner.

Wikia → Wikia eraketa kolektiboko webgunea da, hainbat erabiltzailek edita

dezakeena. Wikiaren erabiltzaileek web-orri baten edukia sortu, editatu,


16

ezabatu eta aldatu egin dezakete, modu elkarreragile, erraz eta azkarrean.

Erraztasun horiei esker, Wikia lankidetzazko idazkuntzarako tresna eraginkorra

da, eta partekatua izateak balioa erantsia ematen dio. Hauetako ezagunenak:

Wikipedia, wikimedia...

Posta elektronikoa → komunikazio-sistema elektronikoen bitartez erabiltzaileei

mezuak azkar bidali eta jasotzeko aukera ematen dien sareko zerbitzu bat da.

Hauetako ezagunenak: gmail, hotmail...

Ofimatikako programak → Hauen artean testu prozesadoreak, diapositiba

prozesadoreak, kalkulu-orria eta datu-baseak aurkitzen dira. Hauen bitartez

hauek sortu, gorde eta aldatzeko aukera ematen dute. Ohikoenak: micrsoft

office eta open office dira.

Geolokalizazio eta / edo geoerreferentziazioko programa edo web-zerbitzua

→ Geolokalizazioa elementu batek lur-azalean dituen koordenatuak

(longitudea/latitudea) zehaztea da. Geoerreferentziazioa, berriz, lur-azalean

inguruneko informazio-kaptura bat posizionatzea edo gertaeraren bat

erregistratzea da. Kapturak askotarikoak izan daitezke: argazkiak, bideoak,

eraikinen 3d-ko ereduak, fauna- edo landaredi-habitata, etab. Gertaerak ere

askotarikoak izan daitezke: efemeride bat, lurrikara bat, istripu bat, elkarrizketa

bat, etab. Hauetako famatuena google maps da

Sare sozialak → Interneten eremuan, sare sozialak pertsonak beren artean

konektatzeko diseinatutako inguruneak dira; bertan, pertsonek edukiak

partekatzen dituzte, elkarrekintzan jarduten dute eta interes komunak dituzten

komunitateak sortzen dituzte. Sare sozial ospetsuenak Facebook, MySpace,

Tuenti eta Twitter dira.

Irudiak gorde eta partekatzeko web zerbitzua → Izen hori ematen zaie

kapturatzen eta/edo editatzen ditugun irudiak gorde eta beste batzuekin

partekatzea ahalbidetzen diguten webguneei. Hauetako famatuenak: flickr eta

pikeo.

Soinuak gorde eta partekatzeko web zerbitzua → Izen hori ematen zaie audio-

eta soinu-artxiboak gorde eta partekatzeko aukera ematen duten webguneei.


17

Zenbait webgunek grabazio-zerbitzua ere ematen du. Grabazioa lotura baten

bitartez partekatu edo ordenagailu batera behera kargatu daiteke.

Bideoak gorde eta partekatzeko web zerbitzua → Izen hori ematen zaie

bideoa sortu eta editatzeko programa batez aldez aurretik sortu, grabatu edo

editatutako bideoak webgune batean gordetzea eta sarean beste pertsona

batzuekin partekatzea ahalbidetzen duten lineako aplikazioei. Gainera, zerbitzu

horiek kontsulta-iturri interesgarri bihurtu dira, bertan bideo-formatua duen

edozein eduki-mota aurki baitaiteke. Ezagunenak: Youtube. Vimeo, google

videos.

...

4. Gela eta IKT-ak

Nola diseinatzen ditugu irakaskuntza-ikaskuntza prozesu berritzaileak

IKTen laguntzarekin?

Gaur egun jasaten ari garen aldaketa dela eta, teknologiak garrantzi asko hartu

du gure bizietan baita gure sistemetan ere. Izan ere, hezkuntza sistemak ere nabaritu

du teknologia berrien indarra, hezkuntza sistemako administrazioak ezarrita edo kasu

batzuetan irakasleek sustatuta.

Sareaz baliatzen dira informazio eta komunikazio teknologiak aukera

ezberdinak emanez, honela mundu guztiak edukiak, aplikazioak eta soluzioak

eskuragarri ditu sareetan.

Aldaketa hauek hezkuntza sistemara egokitu ahal izateko ezinbestekoa da

sarean informazioa iturri ugari egotea eta administrazioek IKT-en bultzatzea behartu

dute praktika pedagogikoen eboluzioan batez ere. Zerbitzu eta eduki digitalak garapen

prozesuan daudela kontuan hartuz, ezinbestekoa da bide berrien bilaketa zerbitzu eta

eduki digitalen inguruan, baita ebaluazio modeloak sistematizatzea elkartrukatzea

eman ahal izateko. Horregatik, elkartrukatzea helburuetako bat da, beti ere erabiltzaile

aniztasunaren beharrak errespetatuz.


18

Eduki digital hezitzaileak

Termino honentzako oraindik definizio zehatzik ez dago, izan ere esploratze prozesuan

dago. Oso termino zabala denez, bere barne hartzen ditu, alde batetik,

“bricosoftware” eredu eraikitzaile eta irekia diren produktu digitalak, erreminta

hezitzaileetan oinarrituta daudenak, hala nola, hotpotatoes, Jclick, Squeak, etab. Eta

bestetik, faktorien produktu integralak, “IKEA“ deitu ditzakegunak, pakete globalak

direnak eta aurretik diseinatuta daudenak. Azken hauek birdiseinatzeko eta

eguneratzeko aukera ematen dute eta honela bakoitzaren beharretara egokitzeko

aukera izanez.

Eduki digitalentzako diseinu eta garapen planak

Espainiako administrazio hezitzaileak urteak darama programa eta proiektu

orokorrak kaleratzen IKTen erabilgarritasuna sustatzeko. Izan ere, Lisboak martxan jarri

zuen estrategiari erantzunez, Espainiak IKT- ekin erlazio zuzena duen lehen plana

azaleratu zuen 2002-2005. urteetan “ Internet en la escuela” izenarekin. Urte batzuk

geroago, “Internet en el aula” plana sortu zen ( 2005-2008), AVANZA planaren

barnean.

Hezkuntza komunitatearen beharrei erantzuteko iniziatiba ezberdinak egingo dira

eta hauen helburua, kalitatezko material multimediaren sorrera, katalogazioa eta

zabalkuntza dira, eduki digitalen aniztasuna bermatu nahian unibertsitarioak ez diren

maila ezberdinetan erabili ahal izateko.

“Internet en la escuela” planaren barneko eduki hezitzaile digitalen garapena

90. hamarkadatik, Hezkuntza eta Zientzia Ministerioko Hezkuntza eta

Komunikabidea eta Informazio Nazional sailak (CNICE) eduki digitalen produkziorako

bideratutako akzio ezberdinak martxan jarri ditu. Eduki hauek irekiak, modularrak,

malguak eta moldagarriak direlako bereizten dira eta hausnarketa, esperimentazioa

eta berrikuntza sustatzen zuten.


19

Plan hau, Lehen Hezkuntzako eta Haur Hezkuntzako mailetan aplikatu zen batez

ere, baina Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzarako eta Batxilergorako edukiak ere

bazituen. Hiru erabiltzaile perfil hartzen ditu bere baitan, ikasleena, irakasleena eta

publikoa. Bi proiektu gailentzen dira, beraien espezifikotasuna eta dibertsitatea dela

eta. Batetik, behar hezitzaile berezientzako jarduten dutenak “Proyecto Aprender”

izenekoa eta bestetik, “Mekos” komunikazio sozialen integrazio curricularra bermatzen

duena.

“Internet en la escuela” planak, eduki hezitzaile digitalen produkziorako ildo

nagusiak definitu ditu, formen, denboren eta erabilpenaren orientabidea izanez, eta ez

aukera soil bezala, ikaskuntza ez unibertsitarioko irakaskuntza prozesu eguneroko

errealitate gisa.

“Internet en el aula” plana

Plan honek inklusibo digitala bultzatzen du hezkuntza arloan. Izan ere, plan hau

ikaskuntza kooperatiboan oinarrituko da eta eduki digitalak bitartekari bezala jokatuko

dute, helburua ere izanik. Eduki digitalak kolaborazioan egingo dira eta hezkuntza eta

arlo ezberdinen agenteen aplikazioaz: talde koordinatzaileak, IKT-etan adituak hauen

aplikazioan ikaskuntza-irakaskuntza prozesuetan, programatzaileak, koordinatzaileak…

Plana garatzen ari diren instituzioak eta administrazioak aurreko planetik eredu

hartuko dituzte kalitatezko eduki hezitzaileak, erabilgarriak, modularrak eta

berrerabilgarriak lortzeko asmoz. Eduki hauek demanda publikoa asetzeko, sormen

hezitzailea bultzatzeko eta bermatzeko eta arlo hezitzaileko profesionalen artean eduki

hauen erabilgarritasuna eta eduki berrien sormena bultzatzeko sortu dira.

Garrantzi asko du Hezteko Objektu Digitalaren (ODE) kontzeptua, bere izaera modular,

irekia eta moldagarriagatik. ODE- ak independenteak dira beraien artean eta agregazio

mailatan oinarrituak daude; “media” , “media integrado”, “objeto de aprendizaje”,

“secuencia didáctica” eta “programa de formación”.

Estandar aplikazioa hezteko objektu digitalen garapen egokirako


20

Teknologia estandarra hezteko objektu digitaleko garapenean eta gestioan aplikatu

ahal izateko, hezkuntzan ekimen batzuk egin behar izan zituzten, helburuen

beharretara erantzuteko. Honegatik, hurrengo proiektu hauek jartzen dira martxan;

analisi, ikerketa eta garapenarekin zerikusia dutenak eta helburu nagusia eduki

hauekin erlazio gehiago duten beste bide batez kontrolatzea eta optimizatzea helburu

dutenak.

Alde batetik, ODH- en diseinu, garapen, administrazio, bisualizazio eta

berreskuratze prozesuak estandarizatzea helburu dutenak. Beste aldetik, ODH-en

konbinaketa, paketatzea eta transferentzia gestionatzen dituzten prozesuak.

A) ODH-aren garapen, administrazio, bilaketa, bisualizazio eta errekuperatze

prozesuen estandarizazio proiektuak

Gaur egun, hauek dira garatuen dauden eduki digital hezitzaileak, hezkuntzako

eta zientziako ministerioak, industriako ministerioa, turismo eta komertzio

ministerioek daramate aurrera “SC-36 Tecnologías de la información para el

Aprendizaje”-ko komunitate autonomoekin batera.

Helburu nagusia ODH-ari buruzko diseinu instituzionalari buruzko informazioa

lortzea izan da, baita informazio hau irekia izatea, esplizitua. Honela perfil honek

etiketatutako edozein ODH-k, edoizein erabiltzaileak ( ikasle, irakasle, familiar …)

informazio hori erraz bilatu eta aurkituko du eta gainera erabilgarri izango du. Honek

motibazioan, errendimenduan , etekinetan eta hezkuntza materialak erabiltzen

dituzten erabiltzaile asetzea bilatzen du.

B) ODH-n konbinaketa, enpaketazio eta transferentzia prozesuen estandarizazio

proiektuak.

Gutxiago garatuak dauden eduki digital hezitzaileak dira eta ministerio guztiek

hartzen dute parte AENOR izan ezik. Proiektu hauetan ez dira proiektu estandar

berrien deiseinua egiten, izan ere, jatorrizko bat txertatzen baita.

Prozesu horiek Global Learning Consortium –eko eta bere SCORM bertsioko IMS

estandarren erabilpenaz gauzatzen dira.