Nekazaritza iraultza

Populazio

hazkundea

Berrikuntza

teknologikoa

Inbertsioa

Langileen mugimendua

Teorikoak

Berritze

beharra

SindikatuakIESMUNGIABHI - DBH-4 GIZARTE

Irakaslea: MARIJE AGUILLO

Zergatik industria iraultza hasi zen Ingalaterran?

AINTZINAKO

ERREGIMENAREN EKONOMIA

Produkzio sistema: manufaktura,

artisautza. -Gremioek kontrolatuta

- Teknologia:

-- eskuko lanabesak

-- energia: ura, haizea,

- Tailer txikiak

--

- Ekonomia geldikorra ez konpetitiboa:

, - eskariaren arabera

Ekonomiaren hazkundeak zituen egitura-

mugak:

- Nekazaritza atzeratua

- Populazio hazkunde txikia

- Noizero biziraupen krisiak

Landa mundu bat

-Industria Iraultza baino

lehen nekazaritza

eskuko lanabesa

xumeekin egiten zen.

--Hiru urteko errotazioa

--Ongarri eza

--Errendimendu eskasak

--Aldiroko iraupen-krisiak

eta goseteak

Diderot eta DÁlambert-en ENTZIKLOPEDIA-ko Grabatua

"Nekazaritza lanak XVIII. mendean"

NEKAZARITZA IRAULTZA

Eraldaketak:

• Towshend: Lau urteko errotazioa

•Zerealak bazkarako uztekin

txandakatzen ziren:

• Alpapa, hirusta, arbiak

•Lurrak kareatzen eta drenatzen hasi

ziren

.Golde hegaduna

. Gariajotzeko, sigatzeko eta ereiteko

makinak.

•Animalien hautaketa eta arrazak

gururatzea.

NEKAZARITZA

JARDUERAK,

MEKANIZAZIOA

SARTU BAINO

LEHEN

Nekazaritzaren mekanizazioa

-XVIII eta XIX.Mendeetan lurren

antolamendua berria sortu zen.

-Lurren itxitura (Encclosures)

-Parlamentuan lege berriak egin

ziren hau baimentzeko.

-Ohiko nekazariak bere lurreetatik

botata izan ziren.

ONDORIOAK

-Nekazarien proletarizazioa.

-Landa exodoa

-Produktibitatearen hazkundea

-Lur-jabeen errenten gorakada

Populazioaren bilakaera

(biztanle milioitan)

1700 1750 1800 1850 Hazkunde

Britania Handia 6,8 7,4 10,5 20,8 %294 *

Frantzia 19 21 27,3 35,8 %88

Alemania 12 18 23 35,6 %196,6

Europa 115 134,3 175 275 %139

EEBB --- 1,2% 5,3 23,2 %1833,3 ***

IRAULTZA DEMOGRAFIKOA

Bizi Itxaropena jaiotzean (urtetan) Europako herrialde

batzutan

(XVIII-XIX. mendeetan)

PERIODOBRITANIA

HANDIAFRANTZIA SUEDIA

1720-1729

1740-1749

1770-1779

1800-1809

1820-1829

1850-1859

32,5

33,5

36,9

37,3

39,6

40,--

---

24,8

28,9

33,9

38,8

39,8

---

---

34,--

36,5

42,8

43,3

Nekazarien porzentaia Populazio Aktiboan

Britania

Handia

Frantzia

1801

%36

%70

1851

%21

%64

1901

%9

%40

ARTIZAUTZAREN

TAILERRAK

(Industria Iraultza baino

lehen)

METALURGIA TAILERRA

LANTEGIA

Industria iraultzaren garaian

Lan leku berria agertu zen,

hau da:

• lantegia

Lantegietan ehundaka

makinak eta langileak giro

zaratatsu eta nahasi batean

pilatzen ziren.

Orain makinek markatzen

lan erritmoa. Lanegunak 13

eta14 ordukoak ziren.

Lan indarra berria: umeak

eta emakumeak

Emakumeak eta umeak oso

preziatuak izango dira

ehungintzan euren

trebesiagatik eta ordaintzen

zieten soldata baxuagatik

Neska bat ehuntegi

batean lan egiten

Hiri industrialen hazkundea

- Hirien haizea oso kutsatuta zegoen, hiriak osasungaitz bihurtu ziren

Industria

eta Hiria

Bizi-baldintzak langileentzat gaiztotu

egin ziren. Burgesiak hiriaren

inguruetan bere auzo berriak egin

zituzten.

GARRAIOEN IRAULTZA

LEHENENGO INDUSTRI

IRAULTZAN

Suedeko Kanala (1859-1869)

Kapitalismo industrialak garraio eta komunikabideen garapena ekarri zuen.

Suedeko kanala lan oso garrantzitsua zen metropoliak koloniekin

harremanetan azkar jartzeko eta lehengaiak eta merkantziak garraiatzeko.

ONDORIO EKONOMIKOAK

•Kapitalismo industriala eta finantzarioa

•Inbertsio handiak

•Banketxe espezialituak sortu.

•Kapital pilaketa erraldoiak negozio-sozietate berriak sortu zituen:

• - sozietate komanditarioak

• - sozietate anonimoak: akziodunak

• - Monopolioa, Trus, Cartel, Holding.

•Burtsa (Londres 1812, Paris 1816,...)

•Kapitalismo garapenak kolonialismo inperialista bultzatu zuen

INDUSTRIA IRAULTZAREN

ONDORIO SOZIALAK

Gizarte Banaketa berrria: klase-gizartea

Klase ertainen garrantzia (behe-burgesia)

Goi burgesia industrialaren nagusitasuna

Proletalgoa klase berria

Lan eta bizi-baldintza izugarriak proletarioentzat

Esplotazio ikaragarria

Langileen mugimenduak: Ludismoa, Trade-Unions,

Kartismoa (mugimendu politikoa).