Cuaderno de Trabajo 1, Ciencias Sociales, Sexto Grado, Segundo Ciclo de Educación
Básica es propiedad de la Secretaria de Educación, fue elaborado en el marco de la
Emergencia Nacional COVID-19, en respuesta a las necesidades de seguimiento al
proceso enseñanza aprendizaje, en centros educativos gubernamentales de Honduras, C.
A.
Presidencia de la República
Secretaría de Estado en el Despacho de Educación
Subsecretaría de Asuntos Administrativos y Financieros
Subsecretaría de Asuntos Técnico Pedagógico
Dirección Departamental de Educación de Colón
Dirección General de Modalidades Educativas
Subdirección General de Educación para Pueblos Indígenas y Afrohondureños
Adaptación
Dirección Departamental de Educación de Comayagua
Revisión técnica-gráfica y pedagógica
Dirección General de Innovación Tecnológica y Educativa – SE
Traducción
Pablo Ramos Allen
Diseño y Diagramación
Yadira Yaneth Figueroa Alvarenga
Eleazar Tomé Escobar
©Secretaría de Educación
1ª calle, entre 2ª y 4ª avenida de Comayagüela, M.D.C.,
Honduras, C.A.
www.se.gob.hn
Cuaderno de Trabajo 1,
Ciencias Sociales, Sexto grado,
Segundo Ciclo de Educación Básica
Edición única 2020
DISTRIBUCIÓN GRATUITA – PROHIBIDA SU VENTA
http://www.se.gob.hn/
Presentación
Niños, niñas, adolescentes, jóvenes, padres, madres de familia, ante la
emergencia nacional generada por el Covid-19, la Secretaría de
Educación, pone a su disposición esta herramienta de estudio y trabajo para
el I, II y III ciclo de Educación Básica (1° a 9°grado) que le permitirá continuar
con sus estudios de forma regular, garantizando que se puedan quedar en
casa y al mismo tiempo puedan obtener los conocimientos pertinentes y
desarrollar sus habilidades.
Papá, mamá y maestro le ayudarán a revisar cada lección y les aclararán
las dudas que puedan tener. Su trabajo consiste en desarrollar las
actividades, ejercicios y que pueden llevarse a cabo con recursos que se
tengan a la mano y que se le plantean en la cartilla, de forma ordenada,
creativa y limpia, para posteriormente presentarlo a sus maestros cuando
retornemos al Centro Educativo.
Secretaría de Estado en el Despacho de Educación
1
ASLA ÎWANKA SINSKA
Tasba lilka bara upla nani
Lukanka pliki ba: pliki satisa ani kat tasba lilka sinskaba tanka briaia nitsa wãl
aiska tadi munaia kaka.
Tasba munhta tadi muni sinska: Tasba ba nahki aipaswanka sinska tadi muni
ba. Bara sin tadi munisa insaitra dia dukia nani paskanka bãraba. Diara
yumhpa sa: tasba munhta mitilka, tasba munhta kau pura bara tasba pura
pali.
a) Tasba munhta mitilka: baha sika tasba insaitka paliba, bahara bara sa
b) tasba munhta kau pura sait: naha piskara barasa slaubla satka kuna
lapta.
c) Tasba pura tani: naha piskara barasa walpa, auhya bara li nani.
TASBA LILKA TADI MUNIBA PISKA NAN
Tasba lilkaba diara manis tadi munisa, kumkaba diara nani taki aula ba,
walaba asla iwanka laka ba wal praki diara nani tadiba. Baku sin laki kaikisa
nahki upla nani
a) Tasba lilka il nani: tasba prumhni bara il nani tadi munisa.
b) Upla nani tasba lilka bilara: tadi munisa upla sat sat nani ba anira iwisa
bara dia daukisa.
c) Tasba lilka pulitik wal: tadi munisa diara nani takiba anira bara sa, bara
nahki wal prakansa.
d) Tasba lilka rayaka nani wal: tadi munisa rakaya sat sat naniba ani
pliskara nanira barasa.
Lea detenidamente los enunciados que aparecen en el recuadro azul y
coloque en la línea el área de la geografía que estudia ese campo.
La corteza El manto
El núcleo
2
ASLA ÎWANKA SINSKA
TASBA LILKA NAHKI KANIK MUNISA
Tasba lilka sinska laka ba tanka tihuka kat briaia dukiara instument satka
manis paskansa. Kan baku mita lika sipsa tasba yawan iwina tadi munia kau
isi takisa.
Nuestro actual sistema de
coordenadas consiste en líneas
imaginarias llamadas meridianos y
paralelos:
a) Lain nani tasba lilkara baraba ilp
kasak munisa tanka briaia dukiara.
Lain naniba sat wal sa:
• Lalma wina balan kumsa
• Muna wina sin kum sa
Lain asla prawi aipaswiba sika
tasba lainka sat wal wina takisa:
lalma wina balba bara muna
wina balba wal prawi
aipaswisa, sukuna diara wal sin
baha tilarasa, kumkaba sika
tasba yarika bara tasba bilka
tarkika ba sin wal prawi naha dukiana takisa.
a) Tasba yarika: ilp wan munisa ani kat tasba yarikaba kaikaia sipsa. Mit
munisa grados wal: 0º bara 180º tasba mitilka markka.
b) Tasba bilka tarkita: naha ilpka wal sipsa tasba aiska ba mit munaia 0º
wina 90º sipsa ecuador kat waia.
Escribo a la izquierda de cada definición, el concepto que le corresponde. Utilice
las palabras del recuadro.
Aplico
3
ASLA ÎWANKA SINSKA
HUSOS HORARIOS
Tasba lilka sinska lakara, huso horario ba sika 24 piska kumi bani tasba aiska
briba tasba mitilka markka baiki sakan ba wal tilara. (grinwich miridianka)
Huso horario makisa, kan baha tasbika piska markka bani ba kuala paskaya
instumentka kum nina HUSO DE HILAR makisa baha talia ba mita huso horario
makinsa. Kan tasba mitilka markka baiki sakan ba wal tilara. (grinwich
miridianka) wiyaba numba 15º yarika briba wal prakan bamna.
naha tanka briaya kaka blahsi taimra sat wala tadi muni kan, ban wibia
kaka: (meridiarno tiempo solar verdadero)yus muni kan, kan lapta ba tasba
ayawiba wal kaiki kan.
4
ASLA ÎWANKA SINSKA
Naha mapkanara kaika dia maiwiba uls.
¿Awara difran an bara sa, Honduras bara Peru wal?
______________________________
¿Franciara dia awarsa, kan na minit Japonra 9:00 titan?
______________________________
¿Honduras bara España wal awar an difran brisa?
______________________________
TASBA PISKA NANI
Piskara aipaswansa Tasba ba:
Kasbrika tani, Rayaka bara piska, Tasba munhta. Tasba munhta wina laptika
bal taki ba il, awala, lakun nani ba aipaswansa.
Kabu ba sin aiwarka tara daukisa kan karant karhna brisa. Pasa nani ba sin
ilp tara munisa tasbara para kabura sin.
TASBA BAIKANKA TARKIKA AIPASWANKA.
Tasba baikanka kumi bani ba sika taim bani awisa, kan tasba baikanka tara
kum purara paskansa bamna, baha ba nina tectónica de placas makisa.
Tasba ba baku aipaswi balan mani milian nani lui balan bara.
Honduras
Aplico
Perú
Escribo
Perú
5
ASLA ÎWANKA SINSKA
kabu un nanira bara sa: bait nani, gulp nani, awala karma, walpa kriwan
nani.
Dan ulbisna turi nani maikabiba
Relieve Definición Ejemplos
Golfos
Penínsulas
Islas
Acantilados
Ríos
TASBA TA KRIKI AIPASWAN
Tectonicas de placas maki sa, baha tasba baikanka kumi bani ba, naha wal
klir wan munisa tasba ba nahki aipaswanba. Naha pliska tara nani ba sika
taim bani ayawisa, sim ais li purara lalalwi baku. Baha taka mita sika tasba
nikban takisa, bara tasba aiwinka sin puhbisa volcán nani wal.
Li bara kabu munhtara sin il, walpa bara tasba plain nani ailal bar asa, ban wibia
kaka:
a) Tasba piska tara nani
b) Tasba pakni nani
c) Kabu tihuka tara nani
Aplico
6
ASLA ÎWANKA SINSKA
TASBA PISKA NANI AINATKA WAL
Taim: kasbrika bara pasa wal nahki aiwarka daukiba ini tasba piska kumra.
Ban wibia kaka sipsa yu kum kauhla kaia, li auhwi kaia yu wala, lapta kaya.
• Kati luan Nius pita nanira pliks ani taimka kau lapta kan bara kau kauhla
kan ba. Pliki sakram numbika nani ba uls.
kati Purara Mayara
Taim satka nani: tasba sat sat paskanka nani ba aitanka brisa, ban wibia
kaka, anira tasbika bara ba, il purkikara ba, li purara ba, ki nani ba, saut tanira
bara ba, bara yahbra tanira bara ba sin tanka brisa.
A Plis kum lapta ba
B Lawan
C Kauhla mapa
D kauhla
E Ais bara pliska
Wauhtaya kum ulbi klir munisna nahki tasba sat sat ba difrant ba:
o Plis kum lapta ba
o Lawan
o Kauhla mapa
o Kauhla
o Ais bara pliska
Aplico
7
ASLA ÎWANKA SINSKA
Naha mapkanara uls tasba sat sat bilara diara nani briba.
a) ¿Dia sat tasbika sa honduras ba?
______________________________
b) ¿Uls, ani kuntrika nani ba tasba ais takira barasa?
______________________________
c) ¿Kuntri yuhmpa nina uls tasbika ba kasak lawan li auhras nani ba
______________________________
d) ¿Kuntri wal nina uls, ba pliskara mani taim li auhwiba? ______________________________
e) ¿Isplain muns nahki plis kum il nani briba dia sat paska brisa bara li nani
sin.?
____________________________________________________________
Respondo
8
ASLA ÎWANKA SINSKA
TASBA SAUHKAN KAU TARA NANI
Tasba sauhkan patka nani ba dia wal wina takisa:
- Pasa bara li wal mita sauhkiba: sauhkanka balsa prari krawi, liwa kiaya
taki, pasa karna krawi, lisambra dinki, twi nani anki, bara uba lapta
karna ami diara nani sauhki ba.
- Tasba munhta wina takiba: Baha sika tasba munhta wina aiwinka
puhbi taim(volcan ami taim) tasba nikban bara taim, kakura rip tara
buki taim.
Investigo
Busco en el diccionario o en la web, el significado de: amenaza y
vulnerabilidad y explico su diferencia.
Cuaderno de Trabajo 1, Ciencias Sociales,
Sexto grado, Segundo Ciclo de Educación Básica
Impreso y publicado por la Secretaría de Educación
en el marco de la emergencia nacional COVID-19
Tegucigalpa, M.D.C., Honduras, C.A.
2020