Birus Informatikoak

Adrian Rios Javier Guerrero

Zer da birus informatikoa?

Birusak nahi ez ditugun ondorio kaltegarriak eragiteko gure ordenagailuetan hainbat modutara sartzen diren programa informatikoak dira. Birus bat gure Pc-an sartzen den bakoitzean, infekzio bat gertatu dela esango dugu.

Zein motatako kalte eta ondorioak dakartzaten birus informatikoek?

Birus informatikoakordenagailuetan sartzen dira programak eta fitxategiak kutsatzen eta kontaktuan egon den sistema guztiak kutsatzen ditu. Baina kasu batzuetan kalteak berehala ez dira agertzen lo egiten dutelako eta kalteak denbora asko pasatu eta gero agertu ahal dira.

Zeintzuk dira birus garrantzitsuak eta haien ezaugarriak.

- Kalteak era askotakoak izan daitezke. Kalte gorriak egin dituzten birusak, ordenagailua blokeatzen egiten du eta gure ordenagailuaren informazio guztia ezabatzen du. Birusak, gu konturatu gabe informazio guztia ezabatu ahal du. Birusa ezin dio Hardwarerari kalte egin, baina softwerari noski kalte egin ahal diola. Beste birus batzuk, dokumentuari kontrazeinu bat esartzen diote eta nola erabiltzailea ez daki kontrazeinu hori, dokumentua zabaldu ezinik geratzen da. Eta beste batzuk gure fitxategiko datuak aldatzen egiten ditu.

Zeintzuk dira harrak?

Harrak,  software gaiztoa adierazten du. Programa hauek konputagailuaren, konputagailu-sarearen, erabiltzailearen informazioa eta abar biltzen dute helburu gaiztoekin.

Zer dira birus troiarrak? Troiarrak, Troiako zaldi edo troiako konputagailu-

sareen arloan bi txandatako erasoaren egitura duen malwarea da. Izena Homeroren olerkiaren arabera eman zitzaion, Troiako gerran eginiko erasoa gogoratuz. Honek bi akzio egiten ditu ordenagailuan:

Lehenengoan, Troiako zaldiak, hau da “etsaiaren” programak, sareko defentsak gainditzen ditu.

Bigarrenean, programa gaitzen da eta bere traidore lana egiten hasten da. Lan hau edozer izan daiteke: segurtasun perimetrotik datuak bidali, informazioa deuseztatu eta sistemaren funtzionamendua ez-egonkortzen du.

Nola kutsatzen eta zabaltzen dira birus informatikoak?

Ordenagailu baten barruan honako elementu hauek kutsatzen dira normalean: programak , fitxategiak eta batzuetan sistema eragilea bera ere bai.Bi kutsadura mota handiak daude:

-Lehenengoan erabiltzailea momentu batean gauzatu edo onartzen du birusaren instalazioa nahi gabe.

-Bestean, programa maltzurrak interneteko saretik zabaltzen dira.

Bi kasuetan, infektatuta dagoen sistema operatiboak, portaera ezohizkoak izaten hasten da. Portaera hauek dira arazoa dugula esaten digutena eta sistema bizkortzen lagunduko digutena. Birus sortzaileek azkarrago hedatzen diren metodo berriak biltzen jarraitzen dute.

Zeintzuk dira hartu beharreko neurriak infekzioa ez jasateko?

Hauek dira hartu behar diren neurriak birus bat ez hartzeko:

-Saihestu interneten seguruak ez diren tokitatik programak deskargatzea.

-Chat edo berri-taldeetan zaudenean eskatu ez dituzun fitxategiak ez onartu

-Konprimituatako fitzategien edukia aztertu -Birusak izan ditezkeen ekintza susmagarrien

aurrean adi-adi egon -Birusetatik babesteko politikarako normalean

erabiltzen dituzun aplikazioen segurtasun-aukerak gehitu

-Aldizka, seguratsun kopiak egin. -Beti software legala erabili.

Antibirus garrantzitsuenak. Antibirusak birus informatikoak eta

beste programa gaizto batzuk detektatzeko eta ezabatzeko funtzioa dituzten programak dira. Antibirus garrantsitzuenak dira:

Firewall edo Suebakiak: Aktibitatearekin zerikusirik ez duten programak ezabatzen ditu. Sarearen erabiltzaileen sarrerak monitorizatua edukitzeak arriskua eman dezaketen software instalazioak murriztean datza. Suebakiek, beste pertsona baten ekipotik zure ekipora sartzen da.

Antiespia edo Antispyware: Birus Hauek, ordenagailuan iskutatutak dauden programa espiak deskubritzen eta ezabatzen egiten ditu.

Beste motako interneteko arriskuak

Arrisku hauek daude interneten:

- Ziberbullying, Grooming eta phishing.

Grooming

- Grooming: Heldu batek Interneten nahitaz ume bati, lagunarteko harreman sexual gogobetetasuna lortzeko, ziurrenik, seme-alabak edo, nahiz eta prestaketa sexu-harreman erotiko edo pornografikoak irudiak haurren tratu txarren bidez.

Ziberbullying

- Ziberbullying: Informazio hala nola, posta elektronikoa eta komunikabideetan erabiltzen da, gizarte-sareak, blogak, berehalako mezularitza, testu-mezularitza, telefono mugikorrak, pertsona edo talde bat eraso pertsonalak edo beste bide bidez jazartzeko.

Phishing

- Pishing: Norbait beste pertsona baten identitatea hartzea eta pertsona horren nortasuna bereganatzea da.