Download - Bioloxía e Xeoloxia tema 1 otero pedrayo

1.- A célula humana2.- Os orgánulos celulares3.- Os tecidos humanos4.- Órganos, aparatos e sistemas5.- Os transplantes e a doazón

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

I.E.S. Otero Pedrayo.

Ourense

1.- A célula humana

MATERIAVIVA

MOLÉCULAS

ÁTOMOS



Os ÁTOMOS son os compoñentes básicos da materia. Os elementos químicos están formados por un único tipo de átomos, coma o osíxeno (O), o carbono (C), o ferro (Fe), o calcio (Ca)...


Os ÁTOMOS son os compoñentes básicos da materia. Os elementos químicos están formados por un único tipo de átomos, coma o osíxeno (O), o carbono (C), o ferro (Fe), o calcio (Ca)...Unha MOLÉCULA esta formada pola unión de dous ou mais átomos, iguais ou distintos. Son moléculas a auga (H2O), o azucre, o sal (ClNa), as proteínas, as graxas...


Os ÁTOMOSÁTOMOS son os compoñentes básicos da materia. Os elementos químicos están formados por un único tipo de átomos, coma o osíxeno (O), o carbono (C), o ferro (Fe), o calcio (Ca)...

Un conxunto de moléculas forma os ORGÁNULOS DA CÉLULA.ORGÁNULOS DA CÉLULA.

Unha MOLÉCULA MOLÉCULA esta formada pola unión de dous ou mais átomos, iguais ou distintos. Son moléculas a auga (H2O), o azucre, o sal (ClNa), as proteínas, as graxas...


Células Moléculas



A A CÉLULACÉLULA é a unidade básica dos seres vivos, capaz de realizar as funcións de nutrición, relación e reprodución.


I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense VIDEO¿De qué estamos hechos? (2¨)

Un TECIDOTECIDO é un conxunto de células

especializadas, iguais ou diferentes entre si, separadas ou non por

substancias intercelulares, que

realizan unha determinada función

nun organismo multicelular.



células

Substancia intercelular

Tecido cartilaxinoso


Un ÓRGANO ÓRGANO está formado por

distintos tecidos e realiza unha función

concreta. Por exemplo o corazón,

os pulmóns un brazo...

Un APARATO OU APARATO OU UN SISTEMAUN SISTEMA agrupa varios órganos que levan a cabo unha función vital. Un exemplo é o aparato dixestivo.



Un APARATOAPARATO -agrupa órganos formados por varios tecidos.

- localizase nun lugar determinado do corpo.



Un SISTEMA -agrupa órganos formados maioritariamente por un tecido.

- atópase localizado por todo o corpo.



Osíxeno

Hidróxeno

Auga

Célula ósea

Tecido óseo

Órgano óseo

Sistemaesquelético

OrgánuloMitocondria

Nivel molecular

Nivelcelular

Nivel atómico


O ser humano é un organismo pluricelular cuxas células se reúnen en tecidos, que forman órganos, que se organizan en aparatos ou sistemas. Por exemplo:



Órganos (músculos)

Órganos (ósos)

O sistema muscular

O sistema esquelético

As células musculares(fibras musculares)

As células óseas

O tecido muscular

O tecido óseo

que forman que forman

que forma

que forma

que forman que forman



AS MEDIDAS DA AS MEDIDAS DA MATERIA VIVAMATERIA VIVA



Ourense

Óvulo e espermatozoide humano



No momento da exaculación deposítanse na vaxina uns 300 millóns de espermatozoides. Só chegan ao óvulo os máis capacitados uns 100 millóns.

Un só será o que introducirá a cabeza, no

interior do óvulo.



A fecundación é unión dun espermatozoide e un óvulo para a formación da célula ovo ou cigoto.



Cigoto (óvulo fecundado nas Trompas de Falopio)

Célula nai TotipotenteTotipotente

Capaz de dar lugar a un ser humano completo.I.E.S. Otero Pedrayo.

Ourense


Desenvolvemento embrionario humano (1º-5º día)



Día 3 MórulaMórula (Trompas de Falopio)

Conxunto de células nai TotipotentesTotipotentes


Capaces de dar lugar un ser humano completo.


Blastocisto

Masa de células nai

PluripotentesPluripotentes

Poden producir calquera dos tecidos que forman un individuo.



Máis tarde o embrión implántase no útero materno e prosegue o seu desenvolvemento restrinxindo a súa potencialidade. Atopámonos, finalmente, ante célulasmultipotentes: só poden orixinar os tipos celulares propios dun tecido determinado.


Parede do útero


ÓvuloÓvulo

EspermatozoideEspermatozoide

OvarioPared útero

Cigoto

1.- A célula humanaI.E.S. Otero Pedrayo.

Ourense


Ourense

As células humanas son células animais

- Son eucariotas

- A súa nutrición é heterótrofa



Célula eucariotaCélula eucariotaTen núcleo con membrana nuclear

Estrutura complexa complexa con numerosos orgánulosorgánulos



Estrutura das células humanasEstrutura das células humanas

- Membrana plasmática.

- Citoplasma.

- Núcleo: ADN.


Citosol ou Hialoplasma


ESTRUCTURA CÉLULA ESTRUCTURA CÉLULA EUCARIÓTiCA ANIMALEUCARIÓTiCA ANIMAL

MEMBRANA PLASMÁTICAMEMBRANA PLASMÁTICA

CITOPLASMACITOPLASMA

Citosol ou Hialoplasma

Citoesqueleto

Orgánulos celulares- sen membrana:

Ribosomas Centriolo/s- con membrana sinxela:

-Retículo Endoplasmático-Aparato de Golgi-Lisosomas-Vacuolas

- Con membrana dobre: - Mitocondrias

NÚCLEO NÚCLEO INTERFÁSICOINTERFÁSICO-Envoltura nuclear-Nucleoplasma-Nucléolo-Cromatina

NÚCLEONÚCLEOREPRODUCCIÓNREPRODUCCIÓN

- Cromosomas



CitoesqueletoCitoesqueleto



Ourense

Citoplasma

Mitocondria

Membrana plasmática

Núcleo

Aparato

de Golgi

Retículo endoplasmático

Imaxe obtida por microscopía electrónica dunha célula animal e debuxo esquemático desta.

2.- Os orgánulos celulares


RibosomasRibosomas



Ribosomas


RER



CentríolosCentríolos

Os flaxelos (en CD)

División celular: mitosis 2.- Os orgánulos celulares

Mitose ou reprodución celular


Retículo Retículo endoplasmáticoendoplasmático



Imaxe obtida por microscopía electrónica do retículo endoplasmático e un esquema deste orgánulo.

Retículo endoplasmático



Aparato de GolgiAparato de Golgi



Aparato de Golgi

Imaxe obtida por microscopía electrónica do aparato de Golgi e un esquema deste orgánulo.




Ourense

LisosomasLisosomas


Encimas dixestivas


A dixestión intracelular (en CD)

MitocondriasMitocondrias



Mitocondria

Imaxe obtida por microscopía electrónica dunha mitocondria e un esquema deste orgánulo.



• Ocorre nas mitocondrias.

• Grazas á presenza do osíxeno (O2) as moléculas ricas en enerxía rompen e convértense en moléculas pobres en enerxía, coma o dióxido de carbono (CO2) e a auga (H2O).

O2

Moléculas ricas en enerxía

CO2 + H2O

ENERXÍAENERXÍA

Mitocondria

A RESPIRACIÓN CELULAR2.- Os orgánulos celulares


Imaxe obtida por microscopía electrónica do núcleo e un esquema deste orgánulo.

Núcleo



NúcleoNúcleo

Cromosoma(célula en división)

ADN

Cromatina

Cromosomas


CromosomaCromosomaI.E.S. Otero Pedrayo.

Ourense

http://images.google.es/imgres?imgurl=http://recursos.cnice.mec.es/biosfera/alumno/4ESO/Genetica2/imagenes/cromosoma01.jpg&imgrefurl=http://recursos.cnice.mec.es/biosfera/alumno/4ESO/Genetica2/actividad0.htm&usg=__pU1L8BSkXl8ZXLFEHVAU9_Dq4UY=&h=500&w=551&sz=34&hl=es&start=4&tbnid=eroaondGT19ZAM:&tbnh=121&tbnw=133&prev=/images?q=cromosoma&gbv=2&hl=es

CromatinaCromatina

CromosomaCromosomaI.E.S. Otero Pedrayo.

Ourense

Cromosomas humanos (cariotipo)



OurenseA célula en 3D (en CD)


AA


Ourense

VÍDEO CÉLULAS_TECIDOS (2´40)

Os tecidos humanos agrúpanse en catro tipos…

Tecido epitelial Tecido muscular Tecido nervioso

Conxuntivo Cartilaxinoso Adiposo Óseo Sanguíneo

Tecido conectivo

que pode ser

3.- Os tecidos humanos


TECIDO NERVIOSO

TECIDO EPITELIAL

TECIDO MUSCULAR

TECIDO CONECTIVO



TECIDO EPITELIAL

O tecido epitelial ou epitelio está formado por unha ou varias capas de

células, que se dispoñen unhas ao lado doutras sen deixar espazos entre elas.

Este tecido recobre a superficie externa do corpo, e forma a pel, e o interior dos

condutos e órganos ocos, como o estómago.



TECIDO EPITELIAL

• Imaxe obtida por microscopía óptica dun tecido epitelial.

Núcleo da célula

• O núcleo das células apréciase ben, xa que aparece tinguido de cor morada escura.

• As células epiteliais dispóñense en moitas capas, por iso se denomina tecido epitelial pluriestratificado.

Célula de tecido epitelial



TECIDO EPITELIAL

• Imaxe obtida por microscopía óptica dun tecido epitelial.

• As células epiteliais dispóñense en dúas capas, pero non están aliñadas, por iso se denomina tecido epitelial pseudoestratificado.

Célula de tecido epitelial

Núcleo da célula

• As células teñen forma prismática e o seu núcleo aparece tinguido de cor azul escura.



TECIDO NERVIOSO

TECIDO EPITELIAL

TECIDO MUSCULAR

TECIDO CONECTIVO



TECIDO MUSCULAR

O tecido muscular está formado por células con forma alongada, as fibras

musculares. Estas fibras son contráctiles, isto é, ante un estímulo poden

acurtarse.

O tecido muscular forma os músculos do aparato locomotor (músculos

esqueléticos), do corazón (músculo cardíaco ou miocardio) e das paredes de

distintos órganos (músculo liso).



TECIDO MUSCULAR

• Imaxe obtida por microscopía óptica dun tecido muscular.

• Obsérvase un corte transversal de tecido muscular esquelético.

• As fibras musculares, cortadas transversalmente teñen forma poliédrica.

Fibra muscular

• os núcleos aparecen rodeando a cada fibra, xa que se encontran na periferia destas.

Núcleos das fibras musculares



TECIDO NERVIOSO

TECIDO EPITELIAL

TECIDO MUSCULAR

TECIDO CONECTIVO



TECIDO MUSCULAR

• Imaxe obtida por microscopía óptica dun tecido muscular.

• Obsérvase un corte lonxitudinal de tecido muscular esquelético.

Fibras musculares

• Aprécianse as fibras musculares, que son células cilíndricas alongadas con estrías (bandas claras e bandas escuras).

• Cada fibra ten varios núcleos que se sitúan na zona periférica da fibra.

Núcleos das fibras musculares



TECIDO NERVIOSO

O tecido nervioso está formado polas neuronas, células capaces de captar e de

responder aos estímulos, e de controlar a actividade do organismo.



TECIDO NERVIOSO

• Imaxe obtida por microscopía óptica dun tecido nervioso.

Prolongacións

• As prolongacións destas neuronas son moi alongadas.

Núcleo da neurona

• O corpo das neuronas ten forma poligonal e no seu centro aparece o núcleo.

Neurona

• Na imaxe obsérvanse dúas neuronas.



TECIDO NERVIOSO

• Imaxe obtida por microscopía óptica dun tecido nervioso.

• Na imaxe obsérvanse dúas neuronas.

Neurona

• A neurona de maior tamaño ten forma poligonal (ou de estrela) e no seu centro obsérvase o núcleo.

Núcleo da neurona

• O corpo da neurona presenta cinco prolongacións.

Prolongacións



TECIDO NERVIOSO

TECIDO EPITELIAL

TECIDO MUSCULAR

TECIDO CONECTIVO



TECIDO CONECTIVO

O tecido conectivo está formado por células separadas por unha substancia

intercelular denominada matriz. Serve de unión e soporte.

Existen varios tipos de tecido conectivo: o tecido conxuntivo, o tecido

cartilaxinoso, o tecido adiposo, o tecido óseo e o tecido sanguíneo.



SANGUÍNEOÓSEO

TECIDO CONECTIVO

CONXUNTIVO CARTILAXINOSO ADIPOSO



TECIDO CONXUNTIVO

O tecido conxuntivo é un tipo de tecido conectivo, que une e relaciona os demais

tecidos entre si.



SANGUÍNEOÓSEO

TECIDO CONECTIVO




TECIDO CONXUNTIVO

• Imaxe obtida por microscopía óptica dun tecido conxuntivo.

• As liñas son fibras, que forman una rede que actúa como soporte do órgano, neste caso do fígado.

Fibras

• Os puntos escuros redondeados son as células do fígado.

Células do fígado



TECIDO CARTILAXINOSO

É un tipo de tecido conectivo que forma parte do esqueleto e serve de sostén ás

partes brandas do corpo.



TECIDO CARTILAXINOSO

• Imaxe obtida por microscopía óptica dun tecido cartilaxinoso, concretamente de traquea.

• Os condrocitos obsérvanse tinguidos de cor azul escura.

Condrocitos

• A cor azul clara (fondo), corresponde á matriz intercelular que rodea as células do tecido cartilaxinoso, que se chaman condrocitos.

Matriz do tecido cartilaxinoso



SANGUÍNEOÓSEO

TECIDO CONECTIVO




TECIDO ADIPOSO

O tecido adiposo é un tipo de tecido conectivo que constitúe a maior reserva

enerxética do organismo e proporciona illamento térmico. Encóntrase baixo a pel.



TECIDO ADIPOSO

• Imaxe obtida por microscopía óptica dun tecido adiposo.

• Trátase dun tecido adiposo de tipo graxa branca.

• As células que forman este tecido teñen forma redondeada.

Célula de tecido adiposo

• As células teñen unha soa gota lipídica, de tamaño tan grande que ocupa case toda a célula.

Unha gota lipídica



TECIDO ADIPOSO

• Imaxe obtida por microscopía óptica dun tecido adiposo.

• Este tecido é tipo graxa parda, que é escaso nos seres humanos e típico nos animais que hibernan.

Núcleo da célula

• O núcleo sitúase nun extremo da célula.

• As células que constitúen este tecido teñen forma poliédrica.

Célula do tecido adiposo

Gotas lipídicas

• A diferenza da graxa branca, as células deste tecido teñen moitas gotas lipídicas.



SANGUÍNEOÓSEO

TECIDO CONECTIVO




TECIDO ÓSEO

O tecido óseo é un tipo de tecido conectivo que proporciona soporte ao

organismo e protexe os órganos vitais.



SANGUÍNEOÓSEO

TECIDO CONECTIVO




TECIDO ÓSEO

• Imaxe obtida por microscopía óptica dun tecido óseo.

• No centro da imaxe obsérvanse dúas estruturas máis ou menos iguais que se chaman osteonas.

Osteona

Conduto central da osteona

• As osteonas son unhas estruturas concéntricas en cuxo centro hai un conduto.

• Nas osteonas obsérvanse uns puntiños negros que corresponden aos espazos onde se encontran as células óseas.Puntiños negros



TECIDO SANGUÍNEO

É un tipo de tecido conectivo, cuxa matriz líquida se denomina plasma.

No plasma están suspendidas as células sanguíneas (os glóbulos vermellos, os

glóbulos brancos e as plaquetas).



TECIDO SANGUÍNEO

• Fotografía obtida por microscopía óptica dunha mostra de sangue humano.

Glóbulos vermellos

• O tecido sanguíneo está formado, na súa maioría, por glóbulos vermellos.

• Na imaxe tamén se observan glóbulos brancos, que aparecen tinguidos de cor morada.

Glóbulos brancos • Rodeando as células, aínda que non se aprecia ben, encóntrase a matriz líquida, neste caso o plasma.

Plasma sanguíneo



SANGUÍNEOÓSEO

TECIDO CONECTIVO




TECIDO SANGUÍNEO

Glóbulos rojos

• Imaxe anterior observada a maior aumento.

• Ao ampliar a imaxe, obsérvanse máis detalles das células deste tecido:

- Os glóbulos vermellos teñen forma de disco e carecen de núcleo.

Glóbulo vermello

Glóbulo branco

- Os glóbulos brancos teñen o núcleo fortemente tinguido de cor morada. Este núcleo ten unha forma moi peculiar, en forma de pequenos lóbulos unidos.

Núcleo



TECIDO NERVIOSO

TECIDO EPITELIAL

TECIDO MUSCULAR

TECIDO CONECTIVO




Ourense

Aparatos e sistemas para realizar a función de nutrición

O dixestivo O respiratorio O circulatorio O linfático O excretor

4.- ´Órganos, aparatos e sistemas


Sistemas para realizar a función de relación

O esqueléticoO muscularO endócrinoO nervioso



Aparatos para realizar a función de reprodución

O reprodutor feminino O reprodutor masculino




Ourense

1. O INICIO DO PROCESO

a) Detéctase un posible doador por morte cerebral nun hospital.

b) Infórmase á ONT(Organización Nacional de Transplantes).

5. Transplantes e doazóns


2. A COMPROBACIÓN DA MORTE CEREBRAL

Realízanse exames médicos complementarios para comprobar a morte cerebral.



Consúltase os familiares sobre a vontade do falecido respecto á doazón dos seus órganos.

3. A VONTADE



Paralelamente á comprobación da morte cerebral, iníciase o proceso de asignación dos órganos segundo unha lista de espera.

4. A ASIGNACIÓN DO RECEPTOR



Unha vez asignados os órganos, prepárase o paciente para a extracción destes.

5. A EXTRACCIÓN DOS ÓRGANOS



6. O TRASLADO DOS ÓRGANOS

O traslado dos órganos ata o hospital onde se realiza a intervención lévase a cabo con equipos especiais que garanten a súa total conservación.



Cando os órganos chegan ao centro, procédese ao transplante do órgano no receptor.

7. O TRANSPLANTE

