Download - berria Imanol Carballo kontxako bandera · Imanol Mugika Ander Celaya Arkaitz Goñi Iñigo Vertiz Osertz Alday Gonzalo Carrion Gorka Puertas Beñat Elzo Gorka Vertiz Ion Parra Asier

berria larunbata,2008ko irailaren 13a testuak: Imanol Carballo

kontxako bandera

MAREA GORRIAJUAN CARLOS RUIZ / ARGAZKI PRESS

Castrok estropada bikaina egin zuenigandean,eta 18 segundoko errentarekinekingo dio biharko estropadari.Urdaibaik etaAstillero segundo berean daude,eta bigarrenpostua izango dute jokoan.Hondarribiak etaSan Pedrok ere norgehiagoka bizia izangodute bosgarren postuaren bila.

G ozatzera! Horrela ir-ten beharko luketeCastroko arraunla-riek aurreko igande-an egindako lanaren

ondoren. Gozatzera, aurreko igan-dean zuten guztia eman ondoren,18 segundoko saria jaso zutelako.Gozatzera, lana ondo egiten badu-te Kontxako Bandera eurena delabadakitelako.

Zortzi urtean Kontxako lauga-rren bandera lor dezake Castrokbihar. Etxaberen mutilek izuga-rrizko estropada egin zuten igan-dean, eta Kontxako Bandera Cas-trorako bidean jarri zuten. Hondo-ratzerik ez badute, ohorezkotxandako lehian eta sailkapen oro-

korreko bigarren posturako lehianizango da emozio bakarra.

Bigarren eta seigarren postua-ren artean emozio bizia izango dabihar, Urdaibai eta San Pedrorenartean 14 segundo baino ez baitau-de.

Bigarren postua jokoanUrdaibai eta Astillero segundo be-rean daude, eta Orio sei segundoradago. Bizkaitar eta kantabriarrekzapore gaziarekin bukatu zutenigandean, eta euren onena emate-ra irtengo dira. Bizkaitarrak nagu-si dira TKE ligan, baina KontxakoBanderan asmatzea kosta egitenzaie. Astillerorekin borroka biziaizango dute, baina txanda irabazi-

ta ere, Castroren porrota behardute bandera irabazteko.

Antzeko zerbait esan daitekeAstilleroz. Kantabria eta Espai-niako txapelketak eta KontxakoBandera dituzte aurtengo helburunagusi, eta lehengo bietan asmatuondoren, biharkoa dute erronkanagusia. Faboritoen artean zego-en, baina sailkapen estropadan ezzuten arraunketan asmatu. JoseManuel Franciscoren mutilek ere,duten indarra erakutsi nahikodute, txanda irabazita.

Aurreko igandean bezala, gogorekingo dio Oriok estropadari. Ha-sieratik erritmo bizia markatukodu, eta Urdaibai eta Astillerori seisegundo kentzen saiatuko da, bi-garren postu preziatu hori lortze-ko. Hala ere, ez du lehia errazaizango; atzean gelditzen bada, den-bora handia gal dezake helmugan,eta Hondarribia eta San Pedroprest ditu laugarren postu horikentzeko.

Lehenengo txandan aritukodira Hondarribia, San Pedro, Tiraneta Donostiarra. Hondarribia etaSan Pedroren artean segundo batdago, eta txanda irabazten duenaklaugarren postua eskuratzeko au-kera asko izango ditu.

Tiran eta Donostiarra lan txu-kuna egiten saiatuko dira.

ARRAUNEANASMATU,ETABANDERAESKURATU

HEGAN. Castrok ondo baliatu zituen olatuak,eta hegan joan zen helmugarako bidean.ANDONI CANELLADA / ARGAZKI PRESS

02 kontxako bandera ›› kronika berria2008ko irailaren 13a,larunbata

ZIABOGA. Astillero,ziaboga lanetan.JUAN CARLOS RUIZ / ARGAZKI PRESS

03datuak ‹‹ kontxako banderaberria2008ko irailaren 13a,larunbata

Kontxako garaipenak

Ohorezkotxanda(ETB1, 12:30)

Lehentxanda(ETB1, 12:00)

Palmaresa

Lehen jardunaldiko denborak eta aldeakDenbora Aldea

Azken urteetako aldeak

1 Orio2 San Pedro3 Donostia4 Hondarribia5 Donibane6 Kaiku7 Pedreña8 Santurtzi9 Castro

311312984433

12345678

CastroUrdaibaiAstilleroOrioHondarribiaSan PedroTiranDonostiarra

19.51,0020.09,0820.097620.15,76

20.22,0620.23,5420.58,18

22.09,06

18,08

18,76

32,541.07,18

2.18,06

20082007200620052004200320022001

CastroOrioCastroAstilleroAstilleroAstilleroCastroOrio

UrdaibaiUrdaibaiAstilleroCastroUrdaibaiMecosUrdaibaiTiran

Lehena Bigarrena Aldea Irabazlea Bigarrena Aldea

18,0811,206,522,0019,2225,31

22,687,99

OrioCastroHondarribiaAstilleroAstilleroCastroCastro

UrdaibaiAstilleroOrioUrdaibaiOrioUrdaibaiOrio

18,2411,604,04

26,5839,3433,00

1,00

BIGA

RREN

JARD

UN

ALD

IA

LEH

EN JA

RDU

NA

LDIA

20072006200520042003200220012000199919981997199619951994199319921991199019891988198719861985198419831982

19811980197919781977197619751974197319721971197019691968196719661965196419631962196119601959195819571956

OrioCastroHondarribiaAstilleroAstilleroCastroCastroOrioPasai DonibaneOrioOrioOrioPasai DonibanePasai San PedroPasai San PedroOrioPasai San PedroPasai DonibanePasai San PedroPasai DonibaneZumaiaPasai DonibaneSanturtziZumaiaOrioKaiku

KaikuKaikuSanturtziKaikuSanturtziPedreñaOrioOrioLasarte-michelinOrioOrioOrioLasarte-michelinHoindarribiaHondarribiaHondarribiaHondarribiaOrioPasai DonibanePasai DonibaneSanjuandarraAginagaSestaoOrioAginagaPasai Donibane

24,76

31,06

Andrei Iriarte

Julen Yarza

Lander Clemente

Garikoitz Barrio

Ekain Iriarte

Aitor Aranegi

Iñigo Collazo

Aner Etxart

Josu Zabala

Jon Quintana

Beñat Barrio

T. Yurramendi

G. de Santiago

Ivan Lopez

Entr.: Luis Mari EtxartLehen.: Iñaki Arana

DONOSTIARRA

Irakoitz Etxeberria

Urko Redondo

Ibon Etxebarria

Fernando Valenciaga

Anartz Larrea

Aitor Olaskoaga

Agustin Mujika

Gorka Etxeberria

Andoni Peña

Asier Kolina

Ibon Gaztañazpi

Jose A. Olaskoaga

Manuel Ventas

Jon Albizu

Entr.: Joxean OlaskoagaLehen.: Igon Lertxundi

ORIO

Iker Gimeno

J. Angel Cambados

Pablo Casas

Jon Iriondo

J. Antonio Acebal

Alexander Esteban

Jon Elortegi

A. M. Montenegro

Javier Vilariño

Pedro Laza

J. Javier Etxebeste

Aitor Dorronsoro

J. Antonio Fernandez

Sergio Montenegro

Entr.: Juan Mari EtxabeLehen.: Agustin Anglada

CASTRO

Francisco Gonzalez

Jesus Hermelo

Raul Novelle

Jorge Hermida

J. A. Fernandez

J. Rodriguez

Juan Garcia

Jose Carlos Cano

Adrian Meira

Felipe Silva

Roberto Carlos Costas

Lucas Rodriguez

Jose Carlos Garcia

Benjamin Vazquez

Entr.: Francisco Manuel GonzalezLehen.: Jesus Tenorio

TIRAN

Asier Zurinaga

Xabier Zulaika

Gorka Olazar

Iker Zabala

Juan Antonio Duñabeitia

Aitzol Arrizabalaga

Xabier Bereziartua

Sergio Carrion

M. Angel Millares

Gaizka Olazar

Andrei Nicolae

Mikel Portularrume

Javier Polo

Carlos Rodriguez

Entr.: Patxi BilbaoLehen.: Rafael Mugartegi

URDAIBAI

Joseba Arbona

Fernando Rua

Israel Bolado

Antonio Vallejo

Roberto Perez

Oscar Viudez

Jon Salsamendi

Alberto Gonzalez

Juan Zunzunegi

Luis Pazos

Mauricio Monteserin

Miguel Angel Ruiz

Vasile Matei

Raul Garcia

Entr.: Jose Manuel FranciscoLehen.: Jose Emilio Collantes

ASTILLERO

Joseba Amunarriz

Mikel Orbañanos

Aritz Jauregi

Imanol Mugika

Ander Celaya

Arkaitz Goñi

Iñigo Vertiz

Osertz Alday

Gonzalo Carrion

Gorka Puertas

Beñat Elzo

Gorka Vertiz

Ion Parra

Asier Puertas

Entr.: Mikel OrbañanosLehen.: Josemi Elduaien

HONDARRIBIA

Gaizka Garmendia

Ander Ansa

Joseba Mikel

Aitor Balda

Ibon Arrieta

Iñaki Portularrume

Iñaki Arrieta

Urko Kortajarrena

Iñigo Osa

Joseba Larrarte

Asier Carballeda

Garikoitz Lopetegi

Jon Ander Obineta

Alexander Udabe

Entr.: Aitor BaldaLehen.: Javier Egurrola

SAN PEDRO

GBandera datutan

EITB

IÑAKI ELORTZA› EUSKADI IRRATIKO KIROLETAKO BURUA

«Modernismoarekin batera,gazteak datu asko jakin nahiizatera bultzatu ditugu»27 Kontxako estropada eman ditu Iñaki Elortza kazetariak.Hasierako urteetan narraziogehiago zegoela aitortu du,baina teknologia berrien agerraldiak gauzak aldatu dituela dio.

Kontxa jarraitzen duten kazeta-rien kopurua urtetik urtera osogora joan da. Aurreko urteko kon-txako hiru estropadetarako, 54 ko-munikabide kreditatu ziren, guzti-ra 239 kazetari. Egunkariak, aldiz-kariak, irratiak, telebistak,webguneak, albiste agentziak, ar-gazki agentziak… inork ez du pro-ba galdu nahi.Iñaki Elortza Euskadi Irratiko Ki-roletako buruak esperientzia han-dia du Kontxako estropada jarrai-tzen. 27 Kontxa bizi izan ditu mi-krofonoen atzetik. Urte hauetanguztietan estropada jarraitzekomodua asko aldatu dela aitortudigu, baina Kontxak betiko xarmaberezi hori oraindik gordetzenduela ziurtatu du. Zerk egiten du Donostiako Kon-txako estropada erakargarri?Urteak. Tradizioa baduela egia da,baina tradizioarekin batera, urteaskoan, orain arte, arraun klubgehienentzat Kontxa irabazteaizan da gauzarik garrantzitsuena.Akaso lehen oso estropada gutxiizaten zirelako, eta dirutan, presti-gioan eta ohorean Kontxak askozuelako. Orain estropada askoegin arren —egia da arraunakasko irabazi duela liga eta sarie-kin—, Kontxak xarma berezi batdauka. Urtean zehar arrauna ja-rraitzen ez duenak ere, Kontxa ja-rraitzen du. Telebistako audien-tzian nabarmen ikusten da. Besteedozein estropada garrantzitsure-kin alderatzean, Kontxa nabar-mentzen da. Asko aldatu al da arrauna emate-ko modua?

Lehen narratiboa gehiago zen, etaarrauna gutxiago. Orain telebistadaukazu, GPSa. Gogoratzen dutnola lehen epaileek denboraksegundoaren bostenetan neur-tzen zituzten, eta gu gure krono-metroekin joaten ginen. Norbai-tek Mirakontxan lagunen batzuela eta, zazpigarren solairutikkontatzen genuen prismatikoekinikusten zena, beste bat Igeldon

egoten zen, bestea Aquariume-an… Jendeak ez zuen erreferen-tziarik. Estropada ez zen telebis-tan ematen, eta guk esandakoahala izaten zen. Orain helmugara-ko 1.224 metro geratzen direlabadakigu, eta lehen txanpan hala-kok 40 paladako erritmoa eramanduela, eta ondoren 37koa. Beraz, teknologiak lekua hartudio narrazioari?

Gaur egun, traineruak telebistakamera eta mikrofono bat dara-matza, eta badakizu bertan zergertatzen ari den. Baina lehen,orain garrantzia ematen diegungauza asko ez zeuden. Tostetan zearraunlari joaten ziren ez zen jaki-ten, tripulazioan ze aldaketa eginzituzten, zenbat paladatan zihoa-zen, hori guztia ez zen jarraitzen.Arraunlari bat elkarrizketatzengenuenean, halako taldekoarraunlari gisa aurkezten genuen,arraunlari anonimoa zen. Lehen beste kazetaritza mota batzegoen. Traineru arteko distan-tzien gutxi gorabeherako bat ema-ten zen, eta orain ehunekoekin erearitzen gara. Modernismoarekinbatera, gazteak datu asko jakinnahi izatera bultzatu ditugu,gehienak 37 paladatan joateak zeresan nahi duen ondo ez dakienarren. Kontxan lan egitea bestetan bai-no zailagoa dela esango zenuke?Gaur egun ez, baina izan da zaila-goa. Orain telebistarekin eta GP-

Sarekin gauza asko aldatu da. Le-hen lagun asko behar ziren estro-padak behar bezala kontatzeko.Gaur, irteeran pertsona bat baldinbadaukazu eta beste bat elkarriz-ketak bilatzeko, nahikoa da. Tele-bistako kamerak eramaten dituenkatamaranean pertsona bat izandugu beti, orain ez du zentzu han-dirik. Gaizki ohitu gara, telebista-ra ohitu gara. Kontxan ere egon izan da polemi-ka ugari. Askotan inpugazioakizaten dira, epaileen artean era-baki beharra, batzuetan orduasko egoten dira… Nola bizitzenditu kazetariak momentu horiek?Oso ondo bizitzen duzu, ze kontu-ratzen zara jende guztia zure zaindagoela. Telebistak emankizunaamaitzen du (beti norbait zuzene-an sartzeko prest duten arren),egunkariena hurrengo eguneraartekoa da, eta dauden zaleakgure zain daude. Konturatzen zaramomentu horretan estropadanbaino erantzukizun handiagoaduzula, jende guztia zure zaindagoelako. Gogoratzen al duzu Kontxako es-tropadaren bat bereziki, beti go-goan izango duzun horietakoa? Kontxa berezi asko izan dira,baina nik ez dut inoiz ahaztukoGetariatik Donostiarako zehar-kaldi bat. Urte hartan, Otermingenuen zuzendaria, eta hark kris-toren emankizuna antolatu nahizuen, luxuzkoa. Garai hartako adi-turik hoberenak lortu genituen,Jose Angel Lujanbio eta Altxerriaita. Ontzi bat alokatu genuen,otarraintxoak eta tortilla, txakoli-na, ardoa… eta Getarian, ontzirasartu bezain laster, Lujanbio,harrituta, berehala konturatuzen: «Hemen joan behar al dugu?Traineruak gu baino lehenagojoango dira eta!». Irteera emanorduko, gure ontzia atzean geratuzen. Motorra berehala hasi zenerre usainarekin. Traineruekordubete egin bazuten GetariatikDonostiara, guk bi ordu. Eta nola eman zenuten ba estro-pada hura?Bueno, ezer ez ikusi arren, hori ezda problema. Beste emisora bathartu eta haiek esaten zuten guzti-guztia kontatu nuen. Hori bai, es-tropada bukatuta elkarrizketenordua iritsi zenean hartu zuen se-kulako haserrealdia Oterminek.

«Urtean zehararrauna jarraitzenez duen jendeakKotxako estropadajarraitzen du»«Polemikadagoenean konturatzen zarajende guztia zure zain dagoela»

04 kontxako bandera ›› elkarrizketa berria2008ko irailaren 13a,larunbata

LEHIAKORRA. Hasiera guztiak zailak dira,baina lehiakorrak izatea dute helburu Donostiarrako arraunlari eta zuzendariek.RAUL BOGAJO / ARGAZKI PRESS

PAUSOZ PAUSO,LEHIAKORTASUNA HELBURU Proiektu berri bat martxan jartzeak dakartzan zailtasunei aurre egin behar izan die Donostiarra traineru bateratuak;Kontxan duen berezko plazaren inguruan kritikak entzuten dira.

D onostiako Udalaktraineru donostiarbatentzat Kontxara-ko plaza bat gorde-tzeko erabakia hartu

zuen 1983an, eta, ordutik, neurrihorrek polemika ugari ekarri duarraun mundura. Traineruen arte-an Udalak egiten duen bereizketabidegabea dela argudiatzen duteklub gehienek. Kalean ere eztabai-da zabaldu da, are gehiago, azkenurte hauetan, talde donostiarrek

Kontxan parte hartzeko mailarikez baitute erakutsi.

Horiek horrela, Kontxan traine-ru donostiar bat izan nahian,Gipuzkoako hiriburuak beretamainako arraun talde duin batizan behar duela ikusi du Udalak,arraun munduan hiriaren ikurizan dadin eta Kontxako estropa-dan merezimendu osoz arraunegin dezan.

Porrot ugariren ondoren, pasaden urriaren 4an, Ur Kiroletako

presidente Iñaki Aranak, ArraunLagunak taldeko presidente Jose-txo Fernandez Vaquerizak eta Do-nostiako alkate Odon Elorzak Do-nostiarentzat traineru bateratubat eratzeko akordioa sinatu zu-ten.

Proiektua bere hastapenetandago, baina asmo handiko ibilbidebat jorratu nahian dabiltza: XX.mendearen hasieran traineru do-nostiarrak egindako balentriakberreskuratu nahi ditu.

Donostiarra proiektua helburugarbi batzuekin jaio zen. Lehenurte honek bi kluben arteko elkar-keta finkatzeko balio behar zuen,eta ondo egin beharreko lana da,hurrengo urteko jomuga TKE li-garako txartela lortzea baita. Az-kenik, hirugarren urtean talde do-nostiarra hoberenen artean koka-tzea da nahia.

Arazo ugariGauzak dauden bezala, hurrengodenboraldiko helburua balentriabenetan zaila izango dela dirudi.Proiektu berri honetako lehen fa-sean arazo ugari agertu dira, ARCligan lortu diren kirol emaitzeta-tik hasita. Gaur egungo talde do-

nostiarra ez da igoera postuenga-tik borrokatzen aritzeko hautagaigarbi gisa aurkezteko gai izan.Kontuan hartuta, noski, hurrengodenboraldian plaza horietarakohautagaietako bat Astillero kan-tabriarra izango dela.

Donostiako Udalak, trainerubateratu horren bultzatzaile na-gusiak, ahalegin handia egin duklub berri horren bideragarritasu-na bermatzeko. Baina arraunla-riak fitxatzeko aukera izanda ere,tripulazioak beti izan beharko dubertako arraunlarien (klub horre-tan arraunean hasi dena edo az-ken hiru urteetan bertan arraunegin duena) gutxieneko kopurua.Aurten sei etxeko gizon uretaratubehar zituzten ARCn, hurrengodenboraldian zazpi. Horrexegatikda hain garrantzitsua oinarrizkoarraunlari talde indartsu bat iza-tea.

Kontxako estropadaren aurkez-penaren aurreko egunetan, klubbarruan bizi zen giroa txarra zenzurrumurrua zabaldu zen, eta esa-mes horiek Donostiako Udaleraere iritsi ziren. Horri gehituta, za-lantzak omen zeuden taldea Kon-txan lan ona egiteko gai izango otezen, eta Donostiarrak berez duenplazari uko egiteko aukeraz hitzegin zen.

Proiektuak,aurrera Baina, zailtasunak zailtasun —agian guztiz naturalak—, Donos-tiarra proiektuak aurrera jarrai-tzen du. Tripulazio guztiek bizi-tzen dituzte, noiz edo noiz, krisigaraiak. Arrauna kirol gogorraeta sakrifikatua dela esaten dene-an, ez du esan nahi soilik fisikokioso exigentea denik. Psikologiakgarrantzi berezia hartzen du,gehienbat gauzak nahi diren mo-duan ateratzen ez direnean.

Donostiarrak duen erronka ezda lortzen erraza izango, bainaarraunean, bizitzako beste gauzaaskotan bezala, dena da posible.Ikus bestela hiru urtean San Pe-drok lortutakoa. ARC ligatik TKEligan lehiatzera pasa da.

Zailtasunak gainditueta Donostiarraetxeko traineruaKontxako estropadanizango da

05donostiarra ‹‹ kontxako banderaberria2008ko irailaren 13a,larunbata

APUSTUAK. Artekariek lan handia izaten dute estropada egunetan,eta tabernetan ere ez da apusturik falta.JUAN CARLOS RUIZ / ARGAZKI PRESS

AUKERAK. Apustu etxe ugari sortu dira azkenaldian.JON HERNAEZ / ARGAZKI PRESS

APUSTU UGARI ETA EMOZIOHANDIA ESTROPADETANPortaletak inguruan eta Donostiako tabernetan apustuak ugaritzen dira,baina aurten apustuak egiteko aukerak ugaritu dira.

A zkenean bai; ezetz ba-zirudien ere, betikoartekariek Portalete-tan ohiko oihu etaapustuak egiteko au-

kera izan zuten aurreko igandean.Hala ere, lehenengo orduetan bel-durra zen nagusi, eta ez zen Porta-letetan ohiko mugimendurik ikus-ten. Izan ere, Eusko Jaurlaritzakohiko apustuak galarazi ditu, etahorien ordez makinen bidezkoaksustatu ditu.

Artekariak elkarri begira Er-tzaintza agertuko ote zen beldur,zaleak euren oihuak entzutekozain, eta beste batzuk apustuenmakinetan ilara egiten. Horixeizan da aurtengo estropadetanizandako berrikuntza; izan ere,apustu etxeek lehenengo aldiz ja-

rri dituzte apustu makinak mar-txan horrelako ekitaldi batean.

Goizak aurrera egiten zuen hei-nean eta poliziarik agertzen ez zelaikusita, artekariak animatu etaapustuak kantatzen hasi ziren.«Castrok Oriori 5 baietz», «San Pe-dro ohorezko txandan baietz», «Ur-daibai Astilleroren aurretikbaietz»...

Modu berriaHala era, apustua egiteko aukeraberria ere izan zen, eta hainbattokitan apustuak egiteko maki-nak jarri zituzten. Izan ere, EuskoJaurlaritzak Araban, Bizkaian etaGipuzkoan apustu etxeak jartzekohiru lizentzia eman zituen aurre-ko urtearen amaieran. EuskalKirol Apustuak (EKASA), Garai-pena Victoria Apustuak eta Telea-postuak enpresek lortu zituztenbaimen horiek. Azken horrekabuztuaren 28an zabaldu zituen,Kontxako sailkapen estropadarenegunean, bere lehenengo apustuetxeak Eibar, Gasteiz, Tolosa etaIrunen, eta aurreneko apustumakinak ere ipini dituzte ostalari-tza lokaletan.

Teleapostuak Aspe enpresapilotazalearen eta Egursportenpresen elkarlanaren fruitu da.

Egursport herri kirola sustatzeneta hedatzen diharduen enpresada, eta txapelketa kualifikatuakantolatzeaz arduratzen da. Bienpresa horiek Kiroljokoa markaerabili dute beren lehen apustuetxeak zabaltzeko.

Ondorengo hilabeteetan, Gerni-ka, Durango, Santurtzi, Barakal-do, Bilbo eta Donostiako apustuetxeak irekiko dituzte. Era berean,apustu makinak Euskal Autono-mia Erkidego osoan zabaltzenjarraituko dute. Hala, Kiroljokoakmarkak apustu etxe eta ostalaritzalokal horiek guztiak lotuko ditubere Eibarko unitate zentraletik.Horretarako erabili behar dutensistema informatikoa, gainera,Donostiako Zuatzu teknologia par-kean garatu dute.

Proiektu horrek urteetako kude-aketa lana behar izan du egiabihurtzeko, eta aurtengo ekitaldigarrantzitsuenetako batzuk (Olin-piar Jokoak, Europako Kopa) gal-du dituzte, baina garaiz iritsi daKontxako estropadaren ezinbeste-ko zitarako.

Apustuzaleek etxearen aurka(gehienez 100 euro) nahiz besteapustu batzuk egin dituzten joka-larien aurka (gehienez 600 euro)joka dezakete, edota porretan par-te hartu. Kontxako estropadarenkasuan, apustuak ohikoak izangodira: garaileen kinielak, tripulazio-en arteko denbora diferentziak…Betiere diru kopurua mugatuaizanda, apustuzaleak nahi duendesafioa bota dezake, igande berezibati zirrara puntu bat emateko.

06 kontxako bandera ›› apustuak berria2008ko irailaren 13a,larunbata

07publizitatea ‹‹ kontxako banderaberria2008ko irailaren 13a,larunbata


RAFAEL AGIRRE FRANCO › KTE-KO ARDURADUNA IZANDAKOA

«Jendea oinez,zaldiz edogurdiz gerturatzen zenDonostiara»Hasierako urteetan orduko komunikabideetan oihartzun handirik ez bazuten ere 20.000ikusle izaten zirela adierazi du Rafael Agirre Francok,eta jendea herriko traineruaren atzetikjoaten zela gaineratu du KTEko arduraduna izandako eta herri kiroletan adituak.

Hasieratik izan al zuen gaur duenospea?Bitxia da. Egunkarietan ez zuensona handirik. La Voz de Guipúz-coa, El Liberal edo La Constancia,garai hartako egunkariek ez zio-ten arreta jartzen estropadari. Le-rro bakar batzuetan soilik, Donos-tiara lau traineru zetozela esatenzuten.Baina garai hartako argazkiakikusiz gero, harritzekoa da kai in-guruan ikusten den jende mordoa.Hogei bat mila lagun bilduko zi-ren. Eta kontuan izan behar da ezzegoela autorik, ez tranbiarik, au-tobusik edo trenik. Jendea oinez,zaldiz edo gurdiz gerturatzen zenDonostiara. Jendea bere herriko traineruarenatzetik joaten zen estropadak ikus-tera. Traineru bakoitzak herriosoa eramaten zuen atzetik, bainaez daukat argi ez nola bidaiatzenzuten. Ikaragarria zen jendeakerakusten zuen grina. Eta halaxeizan da beti. Eta zeintzuk aritzen ziren arrau-nean?Hasieran, arrantzaleak. Estropa-detan parte hartzeko, itsasgizonakizan behar zuten. Baina berehalakonturatu ziren arrantzaleek ezzutela balio, itsasoan egunak ema-ten baitzuten eta ez zuten entrena-tzeko denborarik. Lehorrean, lan-tegi batean lan egiten zuenak zeu-kan behar bezala prestatzekoaukera. Orduan, itsasoarekin zeri-kusia zuen industrian lanean aritubehar zutela erabaki zuten. BainaOrio beste herrietan aurkitzen zi-tuen baserritar indartsuak har-tzen hasi zen. Denboraldi batezportuan lana eman eta traineruansartzen zituen. Horregatik, auzo-koak izatea exijitzen hasi ziren. Denborarekin, eskakizunak ego-kituz joan dira, gaurko askatasunosora iritsi arte. Hori fitxarekin iri-tsi zen, 80ko hamarkadan. Baina arraunaren benetako eral-daketa Oriorekin etorri zen,70ekohamarkadan,ezta?1965ean Orio elkarte bihurtu zen,

Rafael Agirreren ustetan, aurten-goa Kontxako 112. estropada litza-teke. Askorentzat ez dago argiestropada honek zenbat urtedituen, edota Oriok zenbat bande-ra irabazi dituen. Baina RafaelAgirrek asko daki horri buruz. 33urte eman ditu KTEn DonostiakoKultur eta Turismo Ekintzetxean.Liburu ugari idatzi ditu herri kiro-len inguruan, batzuk Kontxakoestropadari buruz. 1980-84. urteenartean, Euskadiko Herri KirolenFederazioko presidente izan zen.Agirrek Kontxako estropadarenhastapenetan murgiltzen lagun-du gaitu. Nola sortu zen Kontxako estropa-da antolatzeko ideia?Lehen estropada Baionan eginzuten, 1874. urtean, udako festaeta turistentzat erakarpenmoduan, tenis txapelketak edozaldi lasterketak egiten zirenmoduan. Ikusleen erantzuna izu-garria izan zen. Badia jendez betezen. Arrakasta ikusita, Donostiakoalkate Jose Maria Errazuk ikuski-zuna Gipuzkoako hiriburura ekar-tzeko ideia izan zuen, udako festaikuskizun moduan betiere. Kon-

txako lehen estropada 1879anjokatu zen.Hasierako urte haietan, estropa-da zergatik ez zen urtero egiten?1901. urtean Klub Nautikoak in-dar handia zuen. Donostiako uda-letxeak ez zuen itsasoaz ideia han-dirik, eta Klub Nautikoari emanzion Kontxako estropada antola-tzeko ardura. Hark, ordea, bela es-tropadei eman zien garrantzia, eta

sariak mantendu edo txikitu ereegin zituen. Horregatik, traine-ruek estropadara etortzeari utzizioten. 1902, 1903, 1904, 1905 eta1908. urteetan ez zen traineruen es-tropadarik antolatu.Hortik aurrera Kontxa erregular-tasunez jokatu zen?Bai, baina antolakuntza aldetikhuts handiak egiten ziren. Garaihartako traineruak arrantzan ibil-

tzen ziren, eta kanpaina on bat egi-ten bazuten, edo egiteko aukerabazuten, ez ziren Kontxako egune-ra aurkezten. Gainera, XX. men-dearen hasieran, antolakuntzara-ko, aurrekontuaren %5 besterik ezzen, eta sarietarako, %95. Egun,estropada behar bezala prestatze-ko erabiltzen den aurrekontuarenerdia da gutxi gorabehera. Orainexijentzia handiagoa da.

JUAN CARLOS RUIZ / ARGAZKI PRESS

Orioko Olinpiar Arrauneko Klubaizenarekin. Urte hartan bankumugikorra egiten hasi ziren. Bainaestiloa aldatu baino, elikadura etaentrenamendu sistemak aldatu zi-tuzten gehiago. Badakizu lehen haragi asko jateaona zela uste zutela. Nik ezagutudut Jaizkibel izeneko tripulaziobat, milia egiten zutenen arteanosatua, gauero entrenamendua-ren ondoren elkarte batera erama-ten zituzten, lepo jartzeko. Lehen apusturako grina handia-goa zegoen?Garai hartan ez zegoen dirua joka-tzeko modurik, gaur egun egitendugun moduan. Horregatik, zale-ek zituzten aukera gutxiak aprobe-txatzen zituzten apustu indar-tsuak egiteko. Urte batzuetan, go-bernadore zibilak apustuakdebekatu egin zituen, familiak de-segiten zirelako. Topikoa dirudijendeak baserria eta halakoak jo-katzen zituela esateak, baina halazen. Orio da apusturako grina horrenadibide garbia. Pasio handiarekinbizitzen dituzte estropadak, etadiru asko jokatzeko ohitura izandute beti. Kontxako estropadaren ezauga-rriak asko aldatu al dira? Gauza batzuk apenas aldatu direnurte hauetan guztietan: estropa-den egunak (iraileko lehen bi igan-deak), tripulazioko arraunlari ko-purua (13 eta patroia), txanda ba-

09elkarrizketa ‹‹ kontxako banderaberria2008ko irailaren 13a,larunbata

JUAN CARLOS RUIZ / ARGAZKI PRESS

« 1965ean Oriokelikadura etaentrenamendusistemak aldatuzituen»«Lehen estropadabiribilean egin zen,badia barruanikusgarriagoaizateko»

koitzeko irteten diren traineru ko-puru gehienezkoa (4), 3 milia nau-tikoko distantzia (5.556 m.) etatraineruen luzera (12 metro). Zabalera bai, aldatuz joan da, etapisua zer esanik ez. Lehen, arran-tzarako traineruek 500 bat kilopisatzen zuten. Denborarekin, jai-tsiz joan zen, eta momentu bate-an, baporeekin itsasoan laneanhasi zirenean, jada ez zuen zentzu-rik traineru pisutsuak egiteak.1916. inguruan traineru arinago-ak egiten hasi ziren eta diferentziaikaragarriak agertzen hasi zirentraineruen pisuen artean. Horre-gatik Donostiako Udalak 320 kilo-tan ezarri zuen gutxieneko pisua.80ko hamarkadan 200 kilora jaitsizen. Baina traineruan aldaketarikhandiena egurra poliesterrarekinaldatu zenean etorri zen. Estropa-da eremuaren norabidea, berriz,ekialderago zegoen hasieran,Pasealeku Berritik gertuago.50eko hamarkadan hiru ziaboga-ko estropada batzuk ere eginziren. Eta modu bitxian antolatutakoKontxarik ospatu al da? Kontxako lehen estropada biribi-lean egin zen, badia barruan, ikus-garriagoa egiteko. Berehala ikusizen astakeria galanta zela. Traine-ruek bata bestea abordatzen zu-ten estropada eremuaren barrual-dea bilatu nahian. Orain bezala ilaran egiten hasi zi-ren, baina oso neurketa kaskarre-kin. Kontxako estropada batean24 minutuko denborak egiten zi-ren, hurrengoan 22koak. Gutxi go-rabehera jartzen zituzten, estro-pada hasi baino ordu erdi lehena-go.Urte askoan laugarren kaleari«zorigaiztoko laugarrena» deitzenzitzaion. Arraunean hor egitenzuenak beti galtzen zuen denbora.Egunkariek ur lasterrengatik edoitsas hondoagatik zela esaten zu-ten, baina gauza zen gaizki neur-tua zegoela. Neurketa modernoakegin zirenean, 90 bat metroko des-fasea zegoela frogatu zen.

AURKEZPENA. Abuztuaren 26an egin zuten Donostian emakumezkoen estropadaren aurkezpena.JUAN CARLOS RUIZ / ARGAZKI PRESS

EMAKUMEEK EREKONTXAKO BANDERA JOKOANHondarribia,Zumai-Getaria,Tolosa,Arkote,Astillero,Galiza,Badalona eta Colera taldeekjokatuko dute gaur sailkapen estropada,eta lau onenek bandera izango dute jokoan bihar.

A zkenean bai, bi urte-ko espekulazioenondoren, Kontxakoestropadak emaku-meen arteko desa-

fioa izango du, gaur, lehen aldizbere historian. Eta, gainera, gizo-nezkoekin gertatzen den moduan,estropada ofiziala izango da, ban-dera eta guzti.

Horrelako ekimen berri batantolatzeak baditu zailtasunak,baina Donostiako Udalak emaku-

mezkoen estropada egiteko asmogarbia erakutsi du hasiera-hasie-ratik.

Egun, emakumeez osatutakotripulaziorik badago, baina ape-nas duten aukerarik itsasoan inda-rrak elkarren artean neurtzeko.Are gutxiago, lehiaketa ofizialezari bagara. Batel eta traineriletanneskak ikusten ohituak gaude, ur-tetik urtera, tripulazio kopuruaasko aldatzen den arren. Baina az-ken urteotan modu harrigarrian

hazi da arraunean aritzen dirennesken kopurua, eta horrek ekarridu traineru sorta polita sortzekoaukera.

Zortzi taldek hartuko dute partegaur jokatuko den sailkapen pro-ban: Hondarribiak, Zumaia-Geta-riak, Tolosak, Arkotek, Galiziak,Astillerok, Badalonak eta Colerak.Horietatik lau sailkatuko dirabihar egingo den estropadarako.

Donostia Kulturako DonostiakoFestak eta Udaleko Berdintasun

Saila elkarlanean aritu dira ema-kumeen estropada hauek egiteko,baina asmo hau ez da berria.

Lehen aldiaAulki mugikorrean edo aulki fin-koko ontzi txikietan, hau da, bate-letan eta trainerilletan emakume-en txapelketak ohikoak badira ere,traineruetan kontua oso ezberdi-na da.

Azken urteetan izan da ahalegi-nik emakumeen traineruak atera-

tzeko, eta zenbait estropada ereegin izan dituzte, horietako zen-bait Hondarribian.

Aurten, ordea, lehen aldiz, bi es-tropada ofizial jokatuko dira. Kon-txan arraun egiteko aukera egon-go zen susmoa zabaltzen hasi zene-an, Gipuzkoako ArraunFederazioak denboraldi dezentebat osatu behar zela iritzi zuen,neskek estropada bakarra izan ezzezaten. Horregatik, emakumeenGipuzkoako Traineru Txapelketaantolatu zuen, Kontxako uretanhain zuzen ere. Hiru taldek emanzuten izena: Hondarribiak, Tolo-saldeak eta Zumaia-Getariak.

Azkenean Zumaia-Getariak ira-bazi zuen Gipuzkoako Txapelketa,Hondarribiari segundo pasatxokotartea kenduta.

Ondoren, Euskadiko txapelketaetorri zen, eta bertan, aurreko hirutraineruei ez zitzaien bizkaitarrikgaineratu, hasieran bizkaitarrenarteko selekzio bat osatzeko as-moa bazegoen ere. Helmuga lehenpostuan zeharkatzen, kasu hone-tan, Hondarribia izan zen, baina ezzen saririk banatu, balizekin izan-dako arazo bategatik.

Duela bi urteko asmoa2006an, Donostiako Udaleko EBbozeramaile eta Udaleko Berdin-tasun Sailaren arduradun DuñikeAgirrezabalagak 2007rako Kon-txan emakumeek parte hartzekoaukera aztertzen ari zirela azalduzuen. Garai hartan, gauzak nahikogordin zeuden oraindik. Udalarenonespena berehalakoa izan zen,eta arraun taldeekin lehen kontak-tuak egin zituzten.

Donostiako Udaleko TurismoSaileko arduradunek trainerue-tan «emakumeak hastapenetan»daudela gogoratzen dute, eta ho-rrek «bere zailtasunak» dakartza-la. Hala ere, «gauzak txukun eginbehar dira estropada honek jarrai-pena izatea nahi badugu. Lau tal-derekin egitea pentsatzen genuen,eta azkenean zortzi bildu ditugu,eta horrek sailkapena egitera bul-tzatu gaitu», azaldu dute.

Azken finean, emakumeen arte-an arrauna zabaltzea eta lehiaketaofizialetan beren parte hartzeabultzatzea da helburua. Ekimenhonek klubak emakumeez osatu-tako tripulazioak osatzera animaditzake. Horrela, urteen poderioz,

10 kontxako bandera ›› emakumeak berria2008ko irailaren 13a,larunbata

TXAPELKETA. Zumaia-Getaria taldeak irabazi zuen Gipuzkoako Txapelketa.JUAN CARLOS RUIZ / ARGAZKI PRESS

en harri-jasotzaile txapelketak he-dabideetan izan duen presentziatxikiagatik, «plaza betea egon da,baina egunkarietan ia ez da aipa-menik agertu». Estropada honenarrakasta, beraz, arraunlari, anto-latzaile ikusle eta komunikabide-en esku dago.

Mendeetako tradizio luzeaXVII. mendean Pasaiako portuanibiltzen ziren belaontziak atoion-tzian eramateko lana emakumeenesku geratzen zen maiz. GizonakGroenlandia eta Ternuara joan be-har izaten zuten arrain sarda han-dien bila, edo itsas armada espai-nolerako errekrutatzen zituzten.Beraz, denbora luzez aldentzen zi-renez, emakumeak arduratu be-har ziren belaontziak atoiontzianeramateaz.

Garai hartan, ohikoak ziren Pa-saiako portuan ospatzen zirenemakume batelarien estropadak,herriko jaietan nahiz noizbehinka-ko desafioetan. Tradizio horri ja-rraituz, 1962an emakumeez osatu-tako estropada hauek berreskura-tu ziren, eta San Ignazio eguneanospatzen dituzte, Pasai Donibane-ko festetan.

11emakumeak ‹‹ kontxako banderaberria2008ko irailaren 13a,larunbata

eta txapelketa ofizialak sustatuz,emakumeen traineru talde sendobat osatzeko oinarriak ezar daitez-ke.

Udaleko arduradunen esane-tan, «asmoa eta nahia kirol hone-tan emakumearen presentzia nor-malizatzea da. Lehenengo urteadenez, akatsen bat edo hutsune-ren bat izan dezakegu, baina gureasmoa estropada hau indartzeada».

Udalaren nahia, beraz, ekimenhonek jarraipena izatea da. Etahori espero du ere Zumaia-Geta-riako Javier Etxabek entrenatzai-leak: «Urtero-urtero, gero eta nes-ka gehiago ari dira arraunean.Argi geratu da, adibidez, batele-tan».

Bere neskek aurten txapelketaofizialetan parte hartzeko aukera«ilusio handiz» hartu dutela dioJavier Etxabek. «Dena presakaetorri zaigu, baina ilusio handiadute. Bateletan eta trainerilletanaritu ondoren, hau beste bultzadabat izan da».

Hori bai, ilusio handiena sortudiena Kontxako estropadan partehartzeko aukera izan da, dudarikgabe, han bizitzen den giroagatiketa gerturatzen den jende mordoa-gatik.

Zumaia-Getariako neskak berezlehiakorrak direla aitortu du Etxa-bek, baina helburua estropadatxukun bat egitea da: «Ahalik etaondoena egiteko esaten diegu, egi-ten dakitena egiteko. Entrena-mendu saioetan egiten dugunaondo aplikatzen badute, arraunla-riek beren maila emango dute».

Arraunlariei, beraz, ilusiorik ezzaie falta, baina emakumeen arte-ko Kontxako estropada honekikusleen artean izango duen ha-rrera zelakoa izango den ikustekodago.

Estropadaren arduradunek ha-rrera ona izatea espero dute: «De-non laguntza ere beharko dugu»estropadak oihartzuna izan dezan.Udalean pena dute, adibidez, AsteNagusian egin den Emakumezko- GARAIPENA. Hondarribiko neskak,III.Txingudi Banderako garaipena ospatzen.JUAN CARLOS RUIZ / ARGAZKI PRESS

Pasaiakoemakumeek XVII.mendean belaontziakatoiontzianeramaten zituzten

ZUNTZA. Egungo traineruak zuntzezkoak dira eta gehienak Amilibia ontzigileak egiten ditu.IMANOL OTEGI / ARGAZKI PRESS

LAGUNTZA. GPSak asko laguntzen die epaileei.JON URBE / ARGAZKI PRESS

PUNTAKO TEKNOLOGIATRADIZIO HANDIKO KIROLEANEgurrezko traineruak erabiltzeari aspaldi utzi zioten eta egunkomunikatzeko dauden baliabideek eraldatu dute arraun mundua.

X IX. mendean jaio zenkirol modalitate ba-tek XXI. mendekoteknologia aurrera-tuenarekin duen lo-

tura azaltzea, batzuetan, azaltzenzaila suerta daiteke.

Baina, gauza da, arraunak izu-garrizko eraldaketa jasan duela az-ken urteotan.

Alde batetik, material berriaksartu dira ontzien eraikuntzan.

Ontziak, betidanik egurrez egi-nak, beirazko edo karbonozko zun-tzekin egiten dira orain. Honela,ontziek araututako pisu gutxiene-koa izatea lortzen dute (70 kg. bate-letan, 100 kg. trainerilletan eta 200kg. traineruetan). Hori bai, erai-kuntza prozesuak eskulangintzaerabatekoa da oraindik, eta hilabe-te eta hilabete eta erdikoa izatenda gehienetan.

Arraunek, berriz, izugarrizko

eraldaketa ezagutu dute eta ontzimodernoek dituzten ezaugarri be-rrietara egokitzen saiatzen dira.Lehen luzeagoak eta astunagoakizaten ziren, eta pieza bakar bate-an ekoizten ziren. Gaur egun, as-kozaz arinagoak dira (hortaz, era-bilerrazagoak), baina horrek ez duesan nahi erresistentzia baxuagoadutenik. Izan ere, arraunaren pa-lek azalera eta kurbadura handia-goa dute.

Duela 70 bat urte, arraunak 4metrokoak ziren luzera, eta 5 batkilo zituzten; egun 3,20 kilo eta 3,5metro inguru izaten dituzte. On-tziekin gertatzen den bezala,arraunak ere eskuz egiten dira,baina patroiak eta arraunlariekerabiltzen dituzten arraunak des-berdindu egin behar dira. Patroia-ren arraunak prozesu luze eta ko-rapilatsuago bat eskatzen baitu.

Entrenatzaileak eta prestatzai-

leak uretan izateko aukerak, etaarraunlariekin komunikatzekosistemek dezente aldatu dute kirolhonen jardutea; baina, dudarikgabe, GPS zibilaren etorrerak bes-te dimentsio bat eman dio estropa-den jarraipenari, beste kirol asko-tan gertatu den bezala.

GPSak (kokatze sistema oroko-rra) satelite bidez gauza edo per-tsona baten kokapen zehatza eza-gutzeko balio du. Beraz, arraunprobatan aplikatuta, momenturo-ko xehetasunak jasotzeko aukeraematen du, eta horrek onura na-barmenak ekarri dizkie, bai parte-hartzaileei bai ikusleei. Orain gu-txi arte pentsaezinak ziren datuakzehaztasun osoz eta momentu orojarrai daitezke.

Ikusleek, traineruen arteko dis-tantzia jakin dezake denbora erre-alean, baina horrekin ere, dimen-tsio psikologiko bat gaineratzenzaie kirolariei. Orain, arraunla-riek helmugarako zenbat metrofalta diren jakin dezakete momen-turo, atzeko edo aurreko ontziare-kin zenbat segundoko diferentziaduten...

Lana erraztuGPS sistemak estropadako epaile-en lana ere errazten du, abordatze-ak ekiditen ditu eta norgehiago-kan gertatutako ororen erregis-troa uzten du, behin estropadabukatuta. Eta amaitu dira ere kalebaten edo bestearen luzeragatiksor litezkeen ika-mikak.

Zer esanik ez, estropaden berriematen duten komunikabideen-tzako eskaintzen dituen abantai-lak izugarriak dira. Orain ez diraziabogaren zain geratu behar, on-tzi batetik bestera dagoen distan-tzia zehatz-mehatz ezagutzeko.

Azken finean, GPSak eta beste-lako aurrerakuntza teknologiko-ek, zeharo aldatu dute arrauna bi-zitzeko, arraunari kasu egiteko etaarraunean jarduteko modua.

GPSaren bidezikusleak traineruenarteko tartea etadenbora ikus dezakedenbora errealean

12 kontxako bandera ›› teknologia berria2008ko irailaren 13a,larunbata

13publizitatea ‹‹ kontxako banderaberria2008ko irailaren 13a,larunbata


ANDONI CANELLEDA / ARGAZKI PRESS

JAVIER EGURROLA › SAN PEDROKO PRESIDENTEA

«Guk selekzioen aurka egitendugu arraun»Javier Egurrola bere mutilekin harro dagoela adierazi du,; izan ere,hiru urtean goi mailara iristea lortu baitute.Hala ere,oraindik askodutela hobetzeko esan du San Pedroko presidenteak.

San Pedrok denboraldi bikainaegin duela dio. Ezin hobea. Gutxikpentsatuko zuten, duela hiru urte,San Pedro TKE ligan hoberenenartean lehiatzen arituko zenik.Javier Egurrolak, San PedroArraun Elkarteko presidenteakarrazoiak ditu harro egoteko. Urtegutxitan talde berri bat osatu etalaugarren da TKE ligan. SanPedrok dituen 21 gizonetatik

denak dira harrobikoak, lau izanezik. Zein da San Pedroren azken hiruurteetako berpiztearen arrazoia?Prestakuntza. Lana, lana eta lana. Zer ekarri dio San Pedrori TKE liga-ko harrobi onenaren arraun sariajasotzeak?Hartu dugun poza izugarria izanda. Zerotik hasi behar izan duentalde bat gara, eta hau hirugarren

urtea da.Gure mutiletatik ia inorkez zuen lehenago arraunik egin.Eta arraun egiten ikasteaz gain,batzuek kilo mordoa galdu beharizan dituzte. Baten bat 130 kilore-kin etorri zitzaigun eta orain titu-larra da. Hori bai, 30 kilotik goragaldu ondoren. Taldea harrobian oinarritzeakmeritu handiagoa ematen diolortutakoari?

Ez dago dudarik. Gure mutil guz-tiak harrobian egindakoak dira,eta urte gutxi izan dituzte beharbezala prestatzeko. Hala ere, orain-dik asko dute ikasteko. Arraunondo egiteak urteak eskatzen ditu.Badian erraza da arraun egitea,itsasoan beste kontu bat da. Tekni-ka asko landu behar da. Baina, du-darik gabe, harro gaude mutilekhiru urte eskasetan elitera iristealortu dutelako. Eta TKEko talde hoberenek atzeandituzten aurrekontuak ikusita…Guk selekzioen aurka egiten duguarraun. Castro, Urdaibai, Pedreñaeta halako taldeak ikustea beste-

rik ez dago. Gu, modu batean, hasi-berriak gara, eta talde berri hone-kin bi urte daramatzagu TKEn.Eta laugarrenak gara. Zein izan zen San Pedroren behe-raldiaren arrazoia?Jendea nekatuz joan zela uste dut.Garai hartan taldea oso ondo zego-en. Baina prestatzailea, arraunla-riak eta inguruan ginenak ere ne-katzen hasi ginen, eta jendea joa-ten hasi zenean ordaindu genuen.Han izan ginenok etor zitekeena ezgenuen ikusi, jendea beste modubatean zaindu behar genuen. Be-har zen momentuan ez genuen jen-dea motibatzeko eta taldea berri-tzeko ahaleginik egin. 90eko hamarkadako urrezko ga-rai hura berriro izango al du SanPedrok?Saiatuko gara. Oso zaila da. Zailada diru asko behar delako. Baina,beno, Diputazioari, Kirolgiri etababesleari esker elitean egon gai-tezke. Eta, dudarik gabe, klubeandabilen jendearen ahalegina ezin-bestekoa da. Eta baita itzaleandauden zale batzuena ere. San Pedrok harrobiagatik apustuegiten jarraituko al du? Bai, noski. Bide bera egiten jarrai-tuko dugu. Aurten Hondarribiaribost arraunlari utzi dizkiogu, bes-te bi Koxtapen izan dira eta bestebat Trintxerpen. Eta mutil horiekgureak dira. Etorkizunean fitxaketak egitekoasmorik?Orain ez dugu horretarako aurre-konturik. Izango bagenu, horgoian jarraitzeko, ziur baietz. Aitor Balda entrenatzaileak aguresango dio aurten arraunari. Ba-duzue ordezkorik?Horretan ari gara. Baina oraindikezer itxi ez denez, hobe izenik ezematea. Etxekoa izan daiteke.

«Fitxaketak egiteko ezdugu dirurik,bainagoian jarraitzekoizango bagenu,egingo genituzke»«Aitor Baldaentrenatzailearenordezkoaren bilagabiltza,eta etxekoaizan daiteke»

GOI MAILAN. Libia-k garai batean izandako ospea berreskuratu eta onenen artean da berriz.JUAN CARLOS RUIZ/ ARGAZKI PRESS

SAN PEDROREN ARO BERRIA2006an TKE ligara igo zen eta iaz Kontxarako sailkatzeko zorian izanzen.Aurten TKE ligako ohorezko txandan ari da arraunean .

A zken ehun urteetanPasai San Pedroarraunak izan duenpotentzia handiene-tako izan da, traine-

rua, trainerilla eta bateletan.Nagusiki, bi garai distiratsu izan ditu: lehena, aurreko mende-ko 20. hamarkadatik 1936ko gerraarte; bigarrena, 80ko hamarkada-ko bigarren erdialdetik 90eko

hamarkadako azken urteetaraarte.

Orio Arraunketa Elkarteak ba-karrik gainditzen du San Pedrokdituen Kontxako banderen kopu-rua. Talde moreak 15 irabazi dituguztira: 1880an lehena, 1994an az-kena.

Horietatik sei, gainera, jarraianlortu zituzten, 1927 eta 1932 artean,Aita Manuelen gidaritzapean, az-

ken 75 urteetan inork hautsi ezduen marka. Manuel Arrillaga Ar-zak, Aita Manuel, askoren esane-tan, sanpedrotarren artean berezi-ki, arraunak eman duen gizonikhandiena izan zen.

Aita Manuel San Pedroren le-hen garai distiratsu horren prota-gonista izan zen, eta bigarrenurrezko aroan Julian Osa Arrilla-ga entrenatzailea eta Juan Carlos

Fontan patroia izan ziren trainerumorearen buru.

Kontxako Banderako 110 estro-padetatik San Pedro 51etan izanda. Gainera, 14 urtean segidan lor-tu zuen Kontxako uretan ohorezkotxandan arraun egiten duten lauontzien artean egotea, 1986 eta1999 urteen artean. Beste inork lor-tu ez duen beste marka bat.

1999tik aurrera, ordea, ziklo opa-ro horren amaiera iritsi zen, belau-naldi indartsu baten agurra, etagarai zailak etorri ziren sanpedro-tarrentzat.

‘Libia’-ren itzulera indartsua2006an ostera, urte kaxkar ba-tzuen ondoren, San Pedrok TKE li-gara igotzea lortu zuen lehen aldiz,liga hau sortu zenetik talde moreabeheko mailetan aritu baitalehian. Hurrengo urtean Libiakdenboraldi txukuna egin zuen,TKEko erdiko postuetan lasaiasko mantenduz, eta gutxi faltaizan zitzaien Kontxan postu batlortzeko. Zortzigarren egin zuenTiranen atzetik, galiziarrengan-dik bederatzi segundora iritsi zi-ren helmugara.

Aurten, San Pedrok aurkitu duberriro ere bere lekua. Aitor Baldaentrenatzailearen esanetan, «liga-rako ezarri genuen helburua betedugu. Guk ohorezko txandan izannahi genuen eta ligako sailkapene-an ez gara laugarren postutik jai-tsi».

San Pedroren talde berrituakharrobian aurkitu du oinarria,eta, izen handi askoren beharrikgabe, talde sendo eta bateratu batosatzea lortu du. Baldak berakargi du bere taldearen gaitasunnagusia mutilen borondateandagoela: «estropadetan ikusi denbezala, gure mutilek bukaera arteematen dute dena, eta azkenean,horrek denboraldi osoan manten-du dugun erregulartasuna emandigu».

Aitor Baldak agur esango dio Li-bia-ren gidatzeari, baina badakibere ondorengoek ez dutela denaegina izango: «Nik mutilei esatendiet oraindik lana egiteko dutelaberen maila hobetu nahi badute.Nik ez dakidana da zer egingo du-ten. Arrauna oso gogorra da, eta ezdakit zer daukaten buruan, bainajarraituz gero hobetzeko aukeraasko dituztela uste dut».

San Pedro 14 urtezjarraian Kontxakoestropadakoohorezko txandanizan da arraunean

15goi mailan ‹‹ kontxako banderaberria2008ko irailaren 13a,larunbata

Kontxako estropadaren historia luzeanhainbat bitxikeria eta gorabehera izan dira,eta horiek guztiek handitu egiten duteestropadaren mitoa.

E hun urtetik gorako his-toria duen KontxakoBanderak, protagonis-ta, marka eta bestelakobitxikeria ugari utzi

ditu hamarkada hauetan guztie-tan. Hona hemen deigarrienetakobatzuk:

Orio,sailkapenean lehenaGARAIPENAK › Orioko ArraunketaElkartea da Kontxako estropadenhistoria luzean garaipen gehien lortu duena. Guztira, 31bandera.

Patroirik sarituena AITA MANUEL › Pasai San PedrokoAita Manuel (Manuel Arrillaga Ar-zak) Kontxako Bandera gehien es-kuratu duen patroia da: zortzi. As-koren esanetan, Aita Manuel SanPedrok eman duen arraun gizonikhandiena da. Beste izen batzuk,Julian Osa Arrillaga entrenatzai-lea eta Juan Carlos Fontan pa-troia, traineru moreak izan dituenurterik hoberenetan protagonistaizan ziren. Bigarren hori, gainera,urte askoan, garaiko ontzi egilerikhoberena izan da, adituen esane-tan.

Markaren jabeCASTRO › 2006. urtean Castrok ban-dera irabazteaz gain marka be-rriak ezarri zituen. Batetik, jardu-naldi bakarreko marka (18:59.94)

eta bestetik, denbora osokoa(38:13.32).

Orio,erregularrenaPARTE-HARTZEA › Orio izan da Kon-txako estropadetan erregularre-na: XX. mendeko hamarkada guz-tietan lortu du Kontxako estropa-dan parte hartzea. Egia esan,oriotarrek aurreko mendea garai-pen batekin estreinatu zuten, Do-nostian, 1901ean, Manuel Olaizolapatroi zutela, eta 2000. urtean,mendea amaitzeko, beste Kontxa-ko Bandera bat eraman zuten he-rrira. Mende berri honetako lehenhamarkadako garaipena, berriz,2007an eskuratu zuten.

Sei bandera jarraian SAN PEDRO › San Pedroko traine-ruak Donostiako badian jarraianlortutako banderen marka du. Seiirabazi zituen 1927tik 1932ra bitar-tean.

Garaipen gehienOLIDEN ETA KORTA › Batista Olideneta Jose Luis Korta oriotarrak diraKontxako Bandera gehien irabazidutenak: hamahiru. Olidenek 10lortu zituen Oriorekin, 2 Aguina-garekin eta bat Donostiarekin,beti arraunlari moduan. Kortakberriz, bai arraunlari bai patroi, 6irabazi ditu Oriorekin, bat Lasar-terekin, 4 Kaikurekin eta bi Cas-trorekin.

Sailkapenean azkarrenaURDAIBAI › Urdaibai traineru ber-meotarrak Kontxako estropadakosailkapen estropadako markarikhoberena ezarri zuen 2004an. Urtehartan, 19 minutu, 4 segundo eta64 ehunen behar izan zituen bi lu-zeak betetzeko.

PasaitarrakLAU KONTXAN › 1997ko eta 1998koestropadetan, Pasaiako badiakolau traineru sailkatu ziren Kon-txako estropadan: Koxtape (Doni-bane), Donibaneko arraunlariak,Trintxerpe eta San Pedro.

25 traineruSAILKAPEN ESTROPADA › 1998ko es-tropadan parte hartu zuen traine-

ru kopuru handienak sailkapenproban. Guztira 25 traineru elkar-tu ziren Kontxako badian, horienartean, Donibane Lohizuneko Ur-joko eta Hendaiako Endaika,arraun txapelketetan oso noiz-behinka parte hartzen duten trai-neruak.

Ontzi egileakOSPEA › Aurreko hamarkadanfibrazko traineruak egiten hasiziren arte, bi izan dira arraunmunduak izan dituen ontzi egilenagusiak. Ikazeta oriotarra1951tik 1985era, eta Fontan sanpe-drotarra 1994 arte. Hortik aurrera,ordea, fibra erabiltzen hasi zen,eta Cuesta ontzigile galiziarranabarmentzen hasi zen, Bakioko

Cosmoplas, Amilibia oriotarra etaOlaziregi hondarribiarrarekinbatera. Azken urteetan, berriz,traineru ia guztiak Amilibiak erai-ki ditu.

ProtagonistaKONTXAKO BANDERA › Egun, Kon-txako bandera Itziar Alduntzin do-nostiarrak lantzen du. 13 urte da-ramatza Maruja Carballorengan-dik ikasi zuen lana egiten. 8 urtezikasi zuen haren tailerrean, Etxai-de kalean. Bandera egiteko, zazpimetro eta erdi oihal erabiltzen du,urdin koloreko 6.000 metro hari,urre zahar koloreko 2.500 metro,eta beste koloretako 2.000 metro.Eta eskatzen duen lana izugarriada: 400 bat ordu.

MARKA ETABITXIKERIAK

MARKA. Oriok bandera gehien lortu duen taldea da.Guztira 30 bandera lortu dituzte.JUAN CARLOS RUIZ / ARGAZKI PRESS

16 kontxako bandera ›› bitxikeriak berria2008ko irailaren 13a,larunbata

i