Download - Aralar Gasteiz 2011 - Politika estrategikoak

Aralar Gasteiz 2011ko UDAL EGITARAUA

1

Andres Landa Candidato de aralar para Gastei

EU

POLITIKA ESTRATEGIKOAK UDALA ANTOLATZEKO ETA KUDEATZEKO PROPOSAMENA Aralarren ustez, udalak herritarrengandik hurbilen dauden erakundeak diren aldetik, oso garrantzitsua da herritarrei entzuteko, haien parte-hartzea bermatzeko eta eguneroko beharrei erantzuteko erakunde bihur daitezen. Horretarako, ezinbestekoa da finantzaketa egokiagoa izatea. Euskal Autonomia Erkidegoak bere udal legea behar du. Saio asko egin dira orain arte, eta azkenekoa, adibidez, hutsean geratu da. Lege horrek ongi zehaztu beharko lituzke administrazio batzuen eta besteen eskumenak eta, horretarako, beharrezkoak diren balilabide ekonomikoak bideratu beharko lituzke. Lege horretan, esate baterako, kargu publikoen soldatak, alderdi politikoen arauak eta herritarren parte-hartzea bermatzeko neurriak jaso beharko lirateke. Gaur egun Euskal Herrian dugun egitura complexua ere argitu egin beharko litzateke. Aralarren ustez administrazioaren egitura soildu egin beharko litzateke, ematen diren zerbitzuen izaera publikoa bermatuz eta, batez ere, zorrozki murriztu beharko litzateke gaur egun dagoen enpresa publiko, fundazio, partzuergo eta mankomunitate kopurua. Administrazioak gardentasun handiagoa eskatzen du, nahiz herritarrentzat, nahiz kargu publikoentzat. Diru publikoa arduraz erabili behar da, eta egungo sare instituzionala ez da batere gardena. Hori guztia dela eta, gardentasun hori bermatuko duten tresnak ezarri behar dira. Esku hartu beharreko beste esparru bat kontratazioena da. Kontratazioak eta zehar kudeaketako ereduak zalantzan jarri behar dira. Aralarren ustez ezinbestekoa da kontratazio publikoari lehentasuna ematea, erakundeen izaera publikoa nabarmenduz. Gainera, langileen lan baldintza duinak eta herritarrei ematen zaien zerbitzuaren kalitatea izan beharko lukete helburu. Begien bistakoa da kontratazio ereduak gizakoiago egiteko beharra, eta horretarako txit garrantzitsua da gizarte eta genero klausulak finkatzea, gizartearen, generoaren eta ingurugiroaren ikuspuntutik administrazioaren kudeaketa zuzenago eta bidezkoago bat bilatuz. Aralarretik kudeaketa zentzuzko, hurbil eta parte-hartzeko baten aldeko apustua egiten dugu, tokiko jardueraren esparruan eragindako sektoreak kontuan izanik eta arlo guztietan jardunez, zeharkakotasuna errealitate izan dadin. Genero berdintasuna, gazteak, ingurugiroa, hirugarren adinekoak, behar bereziak dituzten pertsonak eta gaienerako zeharkako gaiak tokiko sail guztiek hartu behar dituzte bere gain, proposatutako politikak eraginkorrak izan daitezen. Toki-egitura egokitu egin behar da teknologia berrien bidez kudeaketa hobetuz eta, horrela, herritarrei zerbitzu moderno eta eraginkorra emanez: ● Tramiteak erraztu eta arintzea, gai arruntak erabakitzeko gehieneko epea hiru hilabetekoa izan dadin programatuz. ● Leihatila bakarreko sistema, eta espedienteen jarraipena egiteko programa zorrotza ezartzea. ● Espedienteak ebazteko metodo gisa administrazioaren isiltasuna ez erabiltzeko konpromisoa hartzea. ● Gasteizko Udalak duen web ataria zabaldu eta hobetzea. Izenpe elektronikoak herritarren eta udalaren arteko harreman ziurra ahalbidetu beharko luke, etxetik era guztietako administrazio tramiteak egin ahal izateko, kexak nahiz iradokizunak planteatzeko eta, azkenik, baita alkatearen eta zinegotzien bulegoeko bidea zabalik izateko ere. ● Udalaren geografia informazioko sistema bat ezartzea lurraldea eta haren mantentzea, hiriko higiezinen kontrola, hiriko altzarien kontrola, semaforo sarearena, telefonia mugikorren antenena, eta abar kudeatzeko. Eta baita


3

herritarrek dagokien katastro-informazioa erabili ahal izateko, eta agiri eta sinestamendu urbanistikoen jaulkipen sistematizatua egiteko ere. ● Edozein udal izapide (kontsultak, zergak ordaintzea, baimenak tramitatzea, sinestamenduak, eta abar) izenpe elektronikoaren bidez etxetik edota udalaren web orritik egiteko balioko lukeen herritar identifikazio txartelaren tramitazioa udal bulegoetan kudeatzea. ● Udal zerbitzariarekin loturiko herritarren informaziorako postuak, kontsultak eta administrazioarekiko tramiteak haien bidez egitea arintzeko. ● Herritarren Arretarako Zerbitzu Integral Telematiko eta Telefono bidezkoa beste administrazio batzuekiko gestioak herritik atera gabe egin ahal izateko, Autonomia Erkidegoko eta Estatuko administrazioekin hitzartu ondoren. Aralarren jabetzen gara askotan eta askotan administrazioek planteatzen dituzten zerbitzuak ez direla herritarren beharretara egokitzen. Horregatik, Aralarretik banan banan aztertuko ditugu eskaintzen diren udal zerbitzuak eta ahal den neurrian hobetzen saiatuko gara, horretarako kontratatutako langileen eskubideak murriztu gabe. Gure ustez, abiarazi nahi ditugun politiken konplize izan behar dute udaleko langileek, eta hori bideragarria izan dadin, haiek betetzen dituzten eginkizunen azterketa zehatza egin behar da. Lan sistema berriak aztertu, ebaluatu eta abiaraztea gaur egun alde bat utzi ezin diren elementuak dira herritarrentzako zerbitzuen eskaintza hobetu nahi baldin badugu. Metodologia horren bidez giza baliabideak optimizatzea lortu beharko genuke zerbitzu hobe bat eskainiz. Baliabideen optimizazio horrek ezin du langileen eskubideak murriztearekin loturik egon, haien eguneroko lana hobetzearen baitan baizik. Erakundeko langileekin batera helburuak finkatzea eta itxaropena sortzea lan eredu bat izan behar du, baina gure lana herritarrei zor diegula ahaztu gabe, eta hau izango da gure jardueraren oinarria. Bestalde, gardentasuna udalen kudeaketa esparru guztietan ezarri behar da. Zenbat eta udala gardenagoa izan, orduan eta errazagoa izango da gizartea ere gero eta zuzenagoa izatea. Udaletako kontratazio politikak premisa honi loturik egon behar dute eta, horregatik, enplegu publikoa lortzea berdintasun, meritu eta gaitasun printzipioei zorrozki loturik egon behar du, hautaketa prozesuak deialdi publikoetako lanpostuen ezaugarriei egokituz. Gardentasuna aldi baterako kontratazioetan eta ordezkapenetan ere errespetatu egin beharko da, sindikatuekin hitzartutako irizpideen bidez zehazturiko lan poltsa publikoak sortuz. Laburbilduz, araugabetasuna borrokatuko dugu eta lanpostuak lanarekiko inplikazioa, gizon-emakumeen arteko berdintasuna, ardura, erabateko dedikazioa eta lan baldintza zailenak (txandaka lan egitea, malgutasuna, eta abar) lehenetsiko dituzten faktore objektiboen arabera balioetsiko dituzten prozesuak planteatuko ditugu. Erabat esanik, hona zer nahi dugun: ● Legegintzaldi osorako langile planifikazio bat egitea, zerbitzuak hobetzeko eta herritarrei arreta emateko helburu nagusia betetzeko gai izango dena, hiriaren eta bere zerbitzuen garapen iraunkorrerako beharrezkoak diren plaza eta postu berriak objektibotasunez zehaztuz. ● Udaleko funtzio publikoan sartzeko eredu garden, arin eta objektiboa finkatzea, sindikatuen ordezkariekin hitzartua eta udal taldeekin adostua. ● Karrera profesionala garatzeko bidea emango duen barne sustapeneko prozesuak sustatzea, kontziliazio neurriei heltzen dieten emakume langileek (gehienak) aurre egin behar dieten zailtasunak kontuan hartuz, eta oposaketa ireki eta gardenen bidez gaitasun eta inplikazio handiena erakusten duten pertsonei lehentasuna emanez.


4

● Behin-behineko langileak egiturazko kontuak direla eta ezinbestekoa den kopurura mugatzea. ● Generoa eta hori dela eta aurre egin beharreko baldintza desberdintasuna (zainketa, emakume langile askoren kasuan lanaldi bikoitzak eta hirukoitzak), erantzukizuna, nekea, aginte maila eta herritarrei arreta eman beharreko denbora kontuan izango dituzten lanpostuen balioespenak egitea. ● Kontziliazio neurriei buruzko prestakuntza, informazio eta sentsibilizazio planak garatzen jarraitzea, baimen hori transferitu ahal izan ez dadin, eta bai aitak eta bai amak eska dezaten. ● Lanpostuak genero irizpideak kontuan hartuz balioestea ● Kontziliazioari heldu diotenen kanpoko nola barruko oposaketetan antzinatasuna ezartzea. ● Luzatu diren lanpostuen balioespenetan atzeraeragintasuna ezartzea. ● Negoziazio mahaietan sindikatu gehienek onartutako lan hitzarmena ezartzea. ● Emakume gehien dagoen udal esparruen lan baldintzak aztertzea, eta lan baldintzetan eta soldatetan zuzentasun politikak abiaraztea. ● Zerbitzua pribatizaturik balego, kontrataturiko enpresa kontrolatzea sektorerako negoziaturiko hitzarmen kolektiboak derrigorrez ezar ditzan, enpleguaren kalitatea eta egonkortasuna sustatuz, eta emakume langileei bidezkoak ez diren lan baldintzarik ezar ez dakizkien zainduz.

INFORMAZIOAREN GARDENTASUNA

Guk proposatzen dugun informazio politikaren helburua, bere auzoan, interesatzen zaion sektorean edota, oro har, hirian zer gertatzen den jakin nahi duen edozeinek (norbanakoa nahiz taldea izan) informazioa erraz eskuratu ahal izatea da. Horretarako: ● Udalaren web orria berrantolatuko dugu herritarrek edukiak errazago aurkitu ahal izan ditzaten. ● Udalaren web orria informazio sistema arinez hornituko dugu, edukiak berehala eguneratuz. ● Udal informazio guneak instalatuko dutugu udaleko zentro publikoetan eta hiriko toki estrategikoetan. ● Herritarren Arretarako Zerbitzu Integrala sortuko dugu, bere funtzionamendua arinduz, zabalik dagoen ordutegia luzatuz, administrazio izapideen mekanismoak erraztuz eta zerbitzua hiriko auzoetara zabalduz. ● Zinegotziaren bulegoa zabalik egongo da herritarrentzat, eta bulegoa auzoetara eramango dugu, hala eskatzen zaigunean. ● Erreklamazio eta iradokizun gutunontziak banatuko ditugu auzoetan, udal informazioko puntuei loturik. ● Administrazioaren informazioa edonorentzat eskuraerraza egitea Interneten bidez. ● Herritar talde jakinen parte-hartzea eskatzen duten edota eragiten dieten udal ekimenen publizitate zabala.

GIZON-EMAKUMEEN ARTEKO BENETAKO BERDINTASUNA Aralarretik jabetzen gara gizon-emakumeen arteko desberdintasun sistemikoa gizarte hitzarmen berri batekin gainditu behar dela, gizartea eta honen garapena diren eremuak oinarritzen diren egungo esparru heteropatriarkala deseraikitzetik abiatuz: gizarte esparrua, politikoa, ekonomikoa, kulturala eta sinbolikoa, eta baita hiria egiteko eta herritar gisa harremanak izateko modua ere. Horretarako funtsezkoa da egun indarrean dauden legeak betearaztea, lan egiteko lege esparru


5

bat eskaintzen baitute, legeek jasotzen dutenaz harago beste pauso batzuk eman behar direla ahaztu gabe. Eta lan hori elkarte feministekiko eta emakume elkarteekiko etengabeko elkarrizketaren eta lankidetzaren bidez egin behar dela. Badakigu aurrerapausoak egin baldin badira ere, oraindik zeregin handia geratzen dela Gasteizen gizonak eta emakumeak parean egoteko. Hirigintza garatzeko orduan, aisialdi guneak, gaua, sexualitatea, garraiobideak bizitzerakoan, eta abarretan beharrezkoak diren estrategiak eta neurriak ezarriz jarraituko dugu gizon-emakumeen aukera berdintasuna errealitate bihur dadin eta gizarte eraikuntza berri hori izango den Gasteizko gizon-emakumeok bizi eta haz gaitezen. Horretarako, Aralarretik: ● Gasteizko Emakumeen Etxea sortzea proposatzen dugu, Udalak eta emakumeen eta feministen elkarte sareak elkarrekin kudeatzearen aldeko apustua eginez. ● Feministen elkarteak eta emakume elkarteak parte hartzeko foro batzuetan eta besteetan integratzearen aldeko apustua egiten dugu, eragin politikoa izanez eta generoaren ikuspuntutik gai batzuetan eta besteetan ekarpenak eginez. ● Emakumeen burujabetasun ekonomikoa eta enplegua sustatzeko politikak bultzatuko ditugu, ekoizpen mundutik kanpo egon direnena batik bat, eta ahulen diren taldeena: emakume etorkinak, adin txikiko haurrak dituzten eta bakarrik dauden emakumeak, genero indarkeriaren biktima diren emakumeak… ● Berdintasun planaren arlo guztiak gara daitezen zainduko dugu. ● Gune publiko eta pribatuetan jarduera ez sexistei buruzko ordenantza bat abiaraziko dugu: hizkuntza, parte-hartzea, sinboloak, jolasak, aisialdia, kultura, eta abar. ● Indarkeria matxista deuseztatzeko kontzientzia harraraztea landuko dugu, 0 tolerantziatik abiatuz. ● Gizon-emakumeen arteko aukera berdintasun gaietan barne prestakuntza eskaintzen jarraituko dugu udaltzainei, gizarte ongizate sailari eta zuzeneko arreta ematen duten sailei. ● Udal lokalak erabili ahal izateko, eskaria egin duen taldeak, lagunarteak edota elkarteak bere estatutu eta parte hartzeko moduetan gizonen eta emakumeen parte-hartze orekatua izatea ezarriko dugu baldintza gisa. ● Etxebizitza sozialak esleitzerakoan, familia erantzukizunak partekaturik ez dituzten emakumeei, bazterketa sozioekonomikoa jasateko arriskuan daudenei, indarkeriaren biktimei edota baliabide urriak dituztenei emango diegu lehentasuna. ● Mendekotasun egoeran dauden pertsonak zaintzen dituztenentzat atseden hartzeko guneak sortuko ditugu. ● Berdintasun politikak zeharkakotzearen aldeko apustua egiten dugu hainbat udal arlotan: hirigintza, segurtasuna, parte-hartzea, gizarte ongizatea, kultura, kirola, hezkuntza, sustapena… ● Genero baldintzak sartuko ditugu kanpoko enpresekiko kontratuen klausuletan, udal oposaketetan eta lehiaketa publikoetan. ● Genero irizpideak sartuko ditugu lanpostuen balorazioan. ● Informazio eta kontzientzia hartze kanpainak egingo ditugu gizonek ere kontziliazio neurriei hel diezaieten. ● Gurasotasun partekatu eta adostu baten aldeko apustua egiten dugu. ● Guraso baimen derrigorrezko eta transferitu ezinen aldeko apustua egiten dugu. ● Sailen arteko koordinazio esparrua indartuko dugu, ekintza-ildo zuzenak kudeatzeko, gizarte ongizate sailak, udaltzainek, eta berdintasun, kultura eta hirigintza sailek osaturik.

BERDINTASUNA, SEXU JOERA GORABEHERA


6

Aralarrek pertsona guztien legearen aurreko berdintasuna defendatu du sexu joera edo generoa gorabehera, bai kalean eta baita egotea egokitu zaigun erakundeetan ere. Heterosexualak ez diren pertsonekiko diskriminazio sistemikoaz jabetzen gara. Aralarrek berdintasunaren alde lan egiteko konpromisoa hartzen du, Udaletik erabateko berdintasuna eta sexualitatea eta harremanak kulturalki finkatutako arauetatik kanpo bizitzeko eskubidea lortzeko oraindik badiren hesiak apurtzen lagunduz. Berdintasun politikan udal sail guztien zeharkakotasunaren aldeko apustua egiten dugu, “normaltzat” jotzen denaren estereotipo heterosexistak apurtzeko xedez eta aniztasunak guztiok aberastuko gaituen gizarte bat egiteko asmoz. Aralarrek Gasteizko Udalean eta egongo den gainerako foro guztietan ondoko neurriak aldarrikatuko ditu: ● Adin txikikoak babesteko politiken barruan, sexualitatearen adierazpen askatasuna bermatzeko neurriak zehaztea. ● Ikastetxeetan sexuagatiko edota joera sexualagatiko diskriminazioaren aurkako plan bat egitea, erakundeak eta elkarteak adostuz, sexu aniztasunaren ezagutza garatzeko. ● Gazte gay, lesbiar, transexual…, eta, oro har, gizarte osoari informazioa emateko programak sustatzea. ● Jarduera ez sexista eta ez heterosexistei buruzko ordenantza bat abiaraztea. ● Edozein instantzia publiko edo pribaturen afektibitate nahiz sexuzko edozein aukerarekiko baldintza, eduki, aipamen eta zeinu diskriminatzaile oro erabat ezabatzea. ● Udaltzainentzako eta herritarren arreta zerbitzuetako langileentzako ikastaroak antolatzea homofobiari, lesbofobiari eta transfobiari aurre egiteko ●Maiatzaren 17ko eta ekainaren 28ko protesta eta jai giroko ekintzetan parte hartzea eta parte hartzeko deialdia zabaltzea. ● Emakumearen aldeko diskriminazio positiboko politiketan transexualak ere kontuan izatea. ● Jokabide fobikoak salatuko dituzten eta errespetu eta berdintasun jokabide eta jarrerak sustatuko dituzten gizarte informazioko kanpainak sustatzea. ● Beren ideología edo jarduera dela eta adierazpen homofobo, lesbofobo edota transfoborik egin duen erakunde laiko nahiz erlijioso, publiko nahiz pribaturi udalaren laguntza eta subentzio oro kendu edo ukatzea. ● Transexualitatearen normalkuntza, gizartean eta lan munduan integratzen laguntzeko, eta transexualek pairatzen duten arbuioa eta diskriminazioa borrokatzeko programak eta neurriak barne hartuz. ● Sexu joeragatik etxetik kanpo bidalitakoen kasuan, gizarte zerbitzuek beharrezko laguntza, hala emozionala nola materiala, eskainiko diete pertsona gehienetan gazte hauei: laguntza psikologikoa, juridikoa, babes etxeak, ikasteko diru laguntzak, mantenu saria… ● Udaleko LGTB mugimenduei ekintzak eta bilerak egiteko azpiegiturak eskaintzea eta baita topaleku izango diren lokalak ere. ● Udalaren garapenerako kooperazio politiken onuradun diren herrialde edo lurralde guztiei beren lurraldean gay, lesbiar eta transexualen eskubideak errespetatzen dituzten eta haiek diskriminatzen ez dituzten bermea eskatzea.

PARTE HARTZEA Udal administrazioak erraztasun handiagoa du, berez, herritarrengandik hurbil egoteko, entzuteko eta haiekin lankidetzan aritzeko, nahiz gizabanakoekin izan, nahiz hirian diren elkarteekin, nahiz auzo mugimenduekin edota gainerako eragileekin. Herritarren parte-hartzea zeharkako politika da Aralarrentzako,


7

Udalaren arlo guztietara zabalduko da eta elkar bultza dezaten mekanismo eta dinamika egokiak jarriko dira. Parte-hartze hori eguneroko dinamika izan behar du, eta horretarako bitartekoak jarri behar ditugu. Baina hiriaren etorkizunerako ohiz kanpoko garrantzia duten erabakietan bultzatu behar da, bereziki, parte hartzea, hirigintza planetan, inbertsio handietan, herritarrek erabiltzeko izango diren instalazioen diseinuan, eta abar. Hala ere, jabetzen gara hiri eredu berri bateranzko aurrerapausoak egiteak guztion inplikazio handiagoa eskatzen duela erabakiak hartzerakoan. Badakigu hori lortzea ez dela erraza izango, baina helburu hori lortzeko ahal diren neurri guztiak jartzeko konpromisoa hartzen dugu publikoki. Formula berriak aztertzeak, saio eta hutsegitearen eredu errazena erabiltzeak eta, batez ere, irudimenak eta borondate politikoak egingarri bihurtuko dute. Har daitezkeen neurrien artean, ondokoak proposatuko ditugu: ● Udal plangintza, diagnostiko, azterketa eta proiektuetan parte hartzeko mekanismoak sartzea. ● Herritarrekiko komunikazioa hobetzea eta elkar eragiteko neurriak, jartzea, nahiz aurrez aurrekoak, naiz sarekoak. ● Funtzio anitzeko ekipamendu hurbilak balioestea (polikiroldegiak, gizartetxeak, gazteentzako eta haurrentzako zentroak…) parte hartzeko atari gisa planteatuz. ● Elkarteen esku baliabideak jartzea (biltzeko, beren lana garatzeko… azpiegiturak eta baliabide teknikoak) ● Parte hartzeko aurrekontuen esperientzian sakontzea, genero, gizarte eta ingurugiro ikuspegia kontuan izanez. ● Parte hartzeko kudeaketa ereduetan sakontzea. ● Herritarrek Parte Hartzeko Araudi berri bat egitea elkarlanean, ezarriko zaien biztanleen berezitasunaren arabera esku-hartze sozialeko modalitate batzuk eta besteak kontuan izango dituena. ● Herritarren prestakuntzarako plan bat garatzea norbanakoei nahiz elkarteei zuzendua. Elkarteen kudeaketa, parte hartzeko tresnak, eta abar. ● Informazio batzordeen arautze organikoa, Udalean ordezturik dauden talde politiko guztien parte hartzearekin; izaera publikoa izango du eta eragindako herritar taldeek edota interesa dutenek bertan egoteko eta hitz egiteko aukera izango dute. ● Guztien intereseko gaiei buruzko jendaurreko audientziak ezarriko ditugu: Aurrekontuak, Hirigintza, eta abar. ● Sektore Batzordeen sorrera eta dinamizazioa indartzea. Batzorde horietan esparruko elkarteek parte hartuko dute nagusiki eta helburua, udal zerbitzu publiko batzuen eta besteen kudeaketan eta erabakiak hartzean kolektiboen inplikazioa bilatzea da. ● Gizarte errealitatearen eta parte hartzearen behatoki bat abiaraztea, datu base bat sortuko duena, non sartu ahal izango dugun azterketa soziologiko batzuen eta besteen bidez metatuz joango den informazio guztia. ● Herri administrazioko gaietan interesaturiko herritar taldeentzat lokal edo instalazio publikoen erabilgarritasun handiena. ● Organo erabakitzaile batzuen eta besteen aurrean auzokideek proposamenak egiteko duten eskubidea aitortzea. ● Erreferendumari edo herritarrei zuzenean galdetzeari hel egitea lurralderako garrantzi berezia duten gaiak ─esate baterako “makroproiektu” esaten zaien horiek─ bertakoen interesaren ikuspuntutik balioesteko edo erabakitzeko. Prozedura honen hasiera iragartzeak, erabakiaren edo akordioaren ezeztaezintasuna ekarriko du berekin.


8

● Ideien lehiaketa irekiak sustatzea, lurraldearen antolaketan eragin berezia izango duten plan eta proiektuei heltzerakoan. ● Auzoko edo Barrutiko Batzarrak sortzea, parte hartze horizontala sustatzeko. Auzoko Batzarren funtsezko lana hiria, hiriko gune publikoak, hornidura beharrak eta abar diseinatzea izango da. Hauetan, elkarte eta auzokoen taldeen parte hartzeaz gainera banako herritarrena ere bultzatuko dugu. ● Udalaren web orriaren erabilera bultzatuko dugu herritarrek parte hartzeko eta kontsultak egiteko foro gisa. ● Gizarte Kontseilua beste talde batzuei irekiko diegu, udalean parte hartzeko organo goren gisa. ● Kulturen arteko topaketarako guneak zabalduko ditugu. Bertan, Gasteizen diren kultura batzuek eta besteek elkar ezagutu eta harremanetan jarri ahal izango dira: euskaldunak, Estatuko herriak, europarrak, ijitoak, latinoamerikarrak, afrikarrak, asiarrak, eta abar. ● Auzokoen arteko bitartekaritza eredu bat ezarriko dugu, hiriko auzotarren artean sor daitezkeen arazo txikiak negoziazioaren bidez konpondu ahal izateko. ● Aurrekontuak parte hartuz egin ahal izateko ereduak abiaraziko ditugu.

HIZKUNTZA POLITIKAK Euskara Euskal Herriko kultur ondarearen funtsezko zatia da eta, beraz, Herri Administrazioek lehentasunezko trataera eman behar diote, bai babesteko eta zabaltzeko, eta baita euskaldunen hizkuntza-eskubideak bermatzeko ere. Euskarak Gasteizen duen egoera ez da onargarria. Urte luzez, udal gobernu batzuek eta besteek norabiderik eta eraginkortasunik gabeko hizkuntza-politikak abiarazi dituzte, hizkuntza berreskuratzeko helburu zehatzak lortzeko baino espediente sinboliko bat betetzeko bideratuagoak. Hizkuntza-arloan, Aralarren helburua euskara Gasteizen erabat berreskuratzea da, euskararen eta gaztelaniaren estatus juridiko, politiko eta soziala parekatuko dituen politika eraginkorrak garatuz. Ildo horretatik, Kontseiluaren Akordio Soziopolitikoa helburu horretara hurbilduko gaituen akordio ahalik eta zabalena lortzeko erreferentzia izan behar du. ● Udalak bere hizkuntza-plangintza izango du, eta plangintza horretan, Gasteizen euskara bultzatzeko neurriez gainera, Udalaren funtzionamenduari eta langileekin loturikoei (Udal langileak, enpresa publikoetakoak eta fundazioetakoak, eta azpikontrataturiko zerbitzuenak) dagozkien neurriak jasoko dira. ● Sortuko diren lanpostu guztietan derrigorrezkoa izango da euskararen ezagutza egokia, eta era bateko eta besteko hizkuntza eskakizunak finkatuko dira, erantzukizun mailaren arabera. ● Elkarlan estuan arituko gara erakunde eta eragile batzuekin eta besteekin (foru aldundiekin eta Eusko Jaurlaritzarekin, bereziki) indarrak bildu eta ahaleginak ez bikoizteko. ● Udalaren ekimenetan eta Udalak sustatu edo dirulaguntza emandako edozein ekintzetan euskarak lehentasuna izango duela bermatuko da. ● Udal administrazioak lehentasuna emango dio harremanak euskaraz izateari, nahiz gainerako administrazioekin dituen harremanetan, nahiz herritarrekin dituenetan. ● Udal jabetzeko haur eskoletan D eredua ezarriko da. ● Udalak kanpainak eta laguntzak bideratuko ditu helduak euskaldundu eta alfabetatzeko. ● Gainera, Udalak euskara lan esparruan sustatzeko kanpainak eta plangintzak bultzatuko ditu.


9

EUSKALDUNEN HIZKUNTZ ESKUBIDEAK BERMATZEA Helburua: ● Hala herritar euskaldunek nola udal langile euskaldunek tratu berdina jasoko dutela eta euskara normaltasun osoz erabili ahal izango dutela ahalbidetzea. ● Herritarrek Udalarekin euskaraz aritzeko duten eskubidea bermatzea. Estrategiak: ● Euskararen zinegotzigo bat sortzea, euskara berreskuratzeko erreferente politiko nagusia izango dena. ● Euskararen erabilera esparru publikoan eta udal instalazioetan arautuko duten ordenantzak egin eta abiaraztea. ● Euskararen udal Batzorde bat sortzea, ordenantzen jarraipenaz eta garapenaz arduratzeko, gizarte taldeen eta norbanakoen parte hartzeari irekia. ● Udal Langileak Euskalduntzeko Plan bat egin eta abiaraztea, hala zerbitzuak ematerakoan nola udal langileen arteko harremanetan euskara erabiltzea bermatzeko. EUSKARAREN ERABILERA SUSTATZEA Helburua: ● Gasteizko euskaldunen artean hizkuntzaren erabilera sustatzea, gazteak, familia eta saltokiak jarduteko ardatz nagusi bihurtuz. ● Enpresetan euskararen erabilera bultzatzea. Estrategiak: ● Gazteei zuzenduriko kirol, aisialdi eta kultur jardueren euskarazko eskaintza gehitzea. ● Jarduera elebidunak eskaintzea, zailtasuna duten edota pausoa ematen ausartzen ez diren pertsonei euskararekin eta euskaldunekin harremanak izateko aukera emanez. ● Familientzako antolaturiko jardueretan euskarari protagonismoa ematea, eta horrela, bai gurasoen eta bai seme-alaben artean hizkuntzaren erabilera bultzatzea. ● Atxikimendu libreko kanpainak abiaraztea, euskaraz zerbitzatzen den saltokiak ezagutarazteko, euskaldunek beren hizkuntza non erabil dezaketen jakin dezaten; saltoki horien laguntzaz kanpaina bereziak antolatzea. ● Diru laguntzak emateko hizkuntza irizpideak ezarri behar diren aztertzea. ● Aisialdiko jardueretarako langile euskaldunen lan poltsa bat ezarri behar den aztertzea. ● Gizartetxeen sarean teknologia berriekin loturiko zerbitzu eta produktuak eskaintzea. ● Auzo elkarteekiko eta hizkuntza normalkuntzako esparrukoekiko lana sakontzearen aldeko apustua egiten dugu. EUSKARA IKASTEA SUSTATZEA Helburua: ● Euskara ikastea sustatzea eta erraztea. ● Ikasle eta elebidun pasiboei euskaraz hitz egin ahal izateko guneak eskaintzea. Estrategiak: ● Sentiberatze kanpainak. ● Euskarazko komunikazio sareak sortzea.


10

● Derrigorrezkoa ez den irakaskuntzan (0-3 urte), haur eskoletako langileak, irakasleak eta gainerakoak, euskaldunak izango direla bermatzea. ● Gurasoei, etorkinei eta dendariei zuzenduriko ikastaroak mantentzea, eskariaren, lortutako emaitzen eta irakasleen iritziaren araberako hobekuntzak eta aldaketak eginez. EUSKARAREN PRESENTZIA SUSTATZEA Helburua: ● Udalak parte hartuko duen ekintza orotan euskararen presentzia duina bermatzea. Estrategiak: ● Idazkun publiko guztiak elebikoak direla ziurtatzea eta euskarari lehentasuna ematea, Kontseiluak hizkuntza paisaiaren kontuan emandako gidalerroei jarraituz eta azterketa toponimiko bat eginez. ● Dokumentu publiko guztietan euskararen presentzia bermatzea. ● Udal argitalpenetan euskararen presentzia bermatzea, proportzionaltasun egokia errespetatuz. ● Udalak diru laguntza emandako, bultzatutako edo anolatutako ekimen guztietan euskararen erabilera bermatzea, bai zabalkunde kanpainetan, bai banatutako dokumentazioan eta baita jendaurreko ekintzetan ere. ● Euskararen sustapen instituzionala. Herriaren berezko hizkuntza den aldetik, berezko hizkuntzan egindako jarduerei lehentasuna ematea, eta baita esku-hartze instituzionalei ere, euskara politikan eta gizartean finkatuz joateko. ● Jaialdi nagusietan (Jazzaldia, FesTVal, eta abar) hizkuntz normalkuntzako planak garatzea defendatzen dugu.

KULTURA Kultura ikuskizunekin nahasteko ohitura zabaldu eta gehiegizkoaren aurrean, gasteizko sortzaile eta talde sustatzaileak izango dira Aralarrentzat erreferente nagusi, eta gizartetxeetako eskaintza eta auzoetan garatutako jarduerak gehitzea. Proiektuak akuilatzearen aldeko apustua egiten dugu, kontrolatu ordez. Auzoetako kultura eta bertako elkarteetatik sortutakoa, esate baterako auzoetako jaiak, bultzatzeari ematen diogu lehentasuna. Kultura bizipen eta prozesu gisa ulertu behar dugu. Gure zutabe nagusia euskarazko eta Euskal Herriko kultura den arren, kultura aniztasuna kontuan izango dugu, hala sorkuntzan nola ikuskizunetan, baina merkatuaren ohiko logikaren estandarizazioa eta prozesu globalizatzailea saihesten ahaleginduz. Kultura, politika gizarteratzeko eta gizarte kohesioa lortzeko lanabesa izan dadin lortzeko lan egin behar dugu. Ahalegin berezia egingo dugu kultur adierazpide guztiek tokia izan dezaten, eta baita instituzioen logikatik kanpo geratu ohi diren kaleko arte guztiak biltzeko ere. Kultur ezagutzak elkartrukatzea da eta, beraz, kultura (kultura ez-formala) mundu guztiari hurbiltzeko sistema publiko bat eskaintzeaz gainera, era guztietako kulturen parte hartzean sakondu behar da, kulturuneak elkarrekin kudeatzea aukera bat delarik, horrela tokiko kultur politiken erabiltzaileen hurbiltasuna eta inplikazioa lortuz. Horretarako, hona zer proposatzen dugun: ● Kultura aldaketa eta elkartruke, askotariko, formal eta ez-formaletarako gune gisa planteatzea.


11

● Kultura gizarte integraziorako elementu gisa lantzea, herritarren parte hartzea sustatuz. ● Ahalik eta kultur eragile gehienak bilduko dituen foro-topaketa-kongresu… bat egitea, Gasteizen zein kultur eredu sortu den, Gasteizen kulturak zein bide hartu beharko lukeen, zer programatu behar den eta nola aztertzeko. ● Gasteizko kultur azpiegiturak (gizartetxeak, erabilera anitzeko guneak, Buesa Arena, eta abar) herritarren, artisten eta kultur taldeen esku uztea. ● Euskarazko eta Euskal Herriko kulturari lehentasuna ematea, bai sortzaileen artean, eta baita jarduerak programatzerakoan ere. ● %100ean euskaraz garatutako kultura baten aldeko apustua eginez jarraitzen dugu, bereziki haurrei eta gazteei zuzendua. ● Bertako historia aztertu eta sustatzea. ● Ondarearen inguruko lan berezi bat egitea eta, beharrezkoa izanez gero, horretarako plangintza zehatz bat egitea, ahozko ondarea, ohiturak, jaiak, ondare arkeologikoa, arkitektura, artea, industria… zaindu, lehengoratu, balioetsi, gaurkotu eta sustatuz. ● Gasteizen elkarrekin bizi diren kultur errealitate ugariak kontuan izanik, tokia emateko, sustatzeko, zabaltzeko eta elkar ezagutzeko programak garatzea. ● Ikastetxeekin elkarlanean, kultura zentzu zabalean sustatu, bultzatu eta ezagutarazteko programak abiaraztea. ● Haur eta gazteei zuzenduriko kultur ekintzak antolatzea eskola orduetatik kanpo. ●Ikusle berriak lortzeko lan egitea. ● Oroimen historikoa berreskuratzeko helburua duten lanak azpiegituren eta diru laguntzen bidez babestea, politikak eragindako biktima guztien lekukotasunak jasoz, frankismoaren biktimak barne. Herritar eta sindikatu taldeekin ekimen bat bultzatzea Santa Isabeleko horma, martxoaren 3a eta izen hori daraman plaza oroimen historikoa berreskuratzeko eta biktimak omentzeko erreferente bihurtzeko. ● Kulturuneen kudeaketan sakontzea, elkarrekin egindako programei eta gune horien lankidetzan egindako kudeaketari garrantzia emanez. ● Kultur elkarteek, beren burua kudeatzen duten taldeek, jai batzordeek… beren helburuak lortzeko independentzia eta autonomia izan behar dute, udalaren kultur eskaintza instituzionalizatzea ekidinez. ● Euskaraz lan egiten duten taldeak, eta euskarazko jarduera eta programazioak zeharkako ardatz bat izango dira. ● Hiriko kultura garatzeko guneak sortzea: skate, graffiti, eta abar, aire libreko aldi baterako erakusketak eginez. ● Auzo elkarteekin batera kudeaturiko denbora-bankuak sortzea. ● Ekimen pribatua bultzatzea eta musika aretoekin akordioetara iristea urte osoan zehar musika eskaintza ugaria izateko

IMMIGRAZIOA Aralarren ustez immigrazioa “aukera” bat da, eta ez “arazo” bat. Mugen kontrolean, langileen legezkotzean eta eskubideen hierarkian oinarrituriko Atzerritarren Lege erreformatu berriaren aurka gaude erabat, herritartasun inklusiboaren kontzeptuaren guztiz aurkakoa delako. Presakoa da oso, gizarte errealitatea ikusteko lege aukera ausartak aztertzea, legearen aurreko berdintasunerako bidean aurrera egiteko zuzenak, eta pertsonei aukerak emango dizkietenak. Gizarte integrazioa sustatuko duen lege esparru berri bat bilatu behar dugu, integrazio lege bat, Atzerritarren Legea alde bat utziz. Eskubide eta betebehar berdintasunak ez du asimilatzea esan nahi, benetan integratzea baizik. Integrazio horrek noranzko bikoa izan behar du, argi eta garbi, elkarrekiko errespetuan, nortasun batzuen eta besteen garapenean oinarrituz, eta


12

eskubide eta betebehar berdinak izanez. Kontua ez da gutxieneko eskubide batzuk “oparitzea”, bizilekuaren, eta ez jatorriaren, araberako eskubide osoko herritartasuna aitortzea baizik. Integrazioan aurrera egiteko desberdintasunarekiko errespetuaren garrantziaz jabetu behar dugu, gure kultura balioesten eta babesten dugun aldi berean besteenak ere balioetsiz eta babestuz. Eskubide berdintasunaren aldeko borroka honetan ez dugu generoaren ikuspuntua ahaztu behar. Emakumeen diskriminazioa errotik kentzeko lan egin behar da, emakume guztiei zuzenduriko programa berezietan emakume etorkinek normaltasunez parte har dezaten bultzatuz. Arreta berezia eskaini behar diegu egoera irregularrean dauden eta genero indarkeria jasaten duten emakume etorkinei, diskriminazio bikoitzaren pean baitaude. Etorkinen benetako integrazioa bermatzeko ezinbestekoa da haien parte hartzea bultzatzea. Parte-hartze hori oinarrizkoa da, bai politika mailan, bai gizartea eraikitze mailan eta baita hezkuntza mailan ere. Harrera ekintzak ezin dute etorkinentzat bakarrik izan, beharrezkoa da harrera egiten duen gizartea sentiberatzea eta hezitzea ere. Horrekin batera, etorkinen bizi baldintzak hobetu egin behar dira, gizarte bazterketan eror ez gaitezen. “Bestearekiko” solidaritate eta errespetu balioak geureganatzea da kontua, eta desberdina denarekin bizitzen ikastea. Era berean, beharrezkoa da etorkinak gure gizartean guztiok onartzen ditugun demokrazia arauetan sentiberatzea, integrazioa berdintasun egoeran egin ahal izateko. ● Immigrazio Kontseilua sortzea, edukia eta politikan eragina izateko gaitasuna emanez. ● Etorkinak Gasteizko bizitzan parte hartze bizia izan dezaten sustatzeko politika bat garatzea, hemen bizi garen guztiok hiria elkarrekin eraiki dezagun.

● Etorkinei euskarazko ikastaroak eskaintzen jarraitzea. ● Etorkinek erakundeetan eta auzo elkarteetan parte hartzea bultzatzea. ● Heldu desegin ondoren, beharrezkoa iruditzen zaigu laguntza eta aholkua emateko bulego bat sortzea, lana eskatu eta eskaintzeko, etxebizitza duin bat izateko, tituluak homologatzeko, administrazio baimenak tramitatzeko, eta abar, hori guztia aholku emate integral baten kontzeptupean eta Gasteizko gainerako herritarrek dituzten eskubide berberak ziurtatuz.

GAZTEAK Gazteak, gizartearen sektore bat izateaz gainera, gizarte horren talde dinamiko bat dela uste dugu. Kezka eta arazo bereziak dituen taldea da, gainera. Krisiak eragin berezia izan du gazteengan, eta lehendik ere bazeuden arazoak larritu besterik ez du egin: lan munduan sartzea, etxebizitza bat lortzea… Begien bistan dago orain arte aurrera eraman diren gazteentzako politikak ez direla eraginkorrak izan eta, batez ere, ez dutela gazteen onespena izan. Hori aldatzea izan behar du lehen pausoa. Gure politika guztien ardatza ekintza guztiak herritarrekin batera pentsatu, aztertu eta burutzea baldin bada, gazteekin ere, eta hauekin bereziki, horrela lan egin behar dugu. Udal sail batzuetatik eta besteetatik sustaturiko eta gazteei zuzenduriko politikek erabateko erantzunak eskaini behar dituzte. Gazteek beren autonomia bermatuko duten baliabideak behar dituzte, gizarteratze bizi eta parte-hartzailea izan dezaten. Gazteek proposatutako jardueretan parte hartzea eta haiek sustatzea, gazteak subjektu pasibo bihurtzen dituen eredu paternalista gainditzeko bidea da. Gazteen aktibismoa sustatu behar da gatazkak konpontzeko prozesuetan, eta norberaren eta taldearen sortzeko guneen garrantzia nabarmendu behar da. Gazteen espiritu kritikoa berreskuratzeko xedez lan egingo dugu, haien kemena eta gizartea aldatzeko irrika kontuan izan beharko


13

ditugu, eta beste adin batzuetako pertsonekin eta gainerako eragileekin batera lan egitera animatuko ditugu. Gure politiketan ondoko alderdiak jorratuko ditugu:

teen informazio puntuak eta gazteentzako azpiegiturak haiekin elkarlanean birdiseinatzea, beren behar eta nahiak betetzeko gai izango diren zerbitzuak izan daitezen. Etxebizitza, berdintasun, hezkuntza eta prebentzio arloekiko elkarlana sustatu eta koordinazioa sakontzea. ● Gaztetxeen erako autokudeatutako guneak errespetatu eta sustatzea, Udaletxeak, hala eskatzen zaionean, baliabideak emanez. ● Gazteen aholku batzordea berpiztu eta zabaltzea, etxebizitza, parte-hartze, kultura, jai, berdintasun, kirol, hezkuntza, garraio… gaietan haien parte-hartzea sustatzeko. ● Probasaioetarako lokalak zabaltzea. ● Aisialdi lokalekin gasteizko gazteek osatutako musika eta antzerki taldeak aurkeztu ahal izatea adostea. Talde hasi berrien kontzertuak eskaini ahal izateko lizentziak ematea. ● Gazteentzako gune zibiko eta antimilitarista bat sortzea, gazteen ikuspuntutik solidaritate, bake, norkalmuntza, bidezkotasun, kulturaniztasun… gaietan proposamenak garatzeko. Ildo orokor hauez gainera, Aralarrek ondoko helburuak lortzeko gazte politikak abiarazteko lan egingo du, laneko lerro gisa sailkatuak: Hezkuntza Helburuak: ● Eskubide berdintasunaren eta desberdintasunaren errespetuaren balioak lantzea. ● Sexu heziketa sustatzea. ● Gazteak drogadun mundu batean bizitzeko gai egitea. ● Gazteek diruzko tratuen eta merkantilizatuen alternatibak ezagutzea (trukea, denbora-bankuak, eta abar). ● Gazteek ohitura iraunkorrak garatzea (birziklatzea, garraiobide alternatiboak, eta abar). Prestakuntza eta lan munduan sartzea Helburuak: ● Gazteentzako lan merkatuaren bilakaera ezagutzea. ● Gazteek beren behar eta itxaropen, hala lanbidezkoak nola hazkunde pertsonalekoak, betetzeko dituzten aukerak ezagutzea. ● Gazteek beren lan eskubideak, kontratu motak, laneko legeak, aldi baterako lan enpresak, sindikatu kide bihurtzea, kaleratzearen aurrean zer egin behar den… ezagutzea, ● Gazteek, inorentzat sari truke lan egitearen alternatibak ezagutzea. ● Gazteei lan eskaintzak ezagutzeko erraztasunak ematea. Etxebizitza eskuratzea Helburuak: ● Gazteek emantzipatzeko etxebizitza baten jabe izateaz gainera dauden aukerak ezagutzea. ● Gazteek alokairuaren abantailak ezagutzea (desgrabazioa, emantzipazioko oinarrizko soldata, eta abar). ● Gazteei alokairuko etxebizitzak eskuratzea erraztea (udalekoak, BOE, libreak) Integrazioa eta gizartekoitasuna Helburuak ● Gazteen gizarte bazterketa aitzintzea.


14

● Gazteen lonjen fenomenoa ezagutu eta ezagutaraztea. ● Gazteek aisialdi, kultura, kirol, elkarte eta kooperazio jardueretan parte hartzea udalaren eskaintzaren bidez edota Gasteizko elkarte ugarien bidez. ● Gizarte kohesiorako eta elkarbizitzarako mekanismo gisa kultura aniztasuna lantzea. ● Atzerritar jatorriko gazteek beren buruak gizartearen aurrean ekintza onuragarrien protagonista gisa ezagutaraztea. ● Atzerritar jatorriko gazteek euskara ikasi eta erabiltzearen aldeko jarrera garatzea. ● Gazteak topaketa, aisialdi eta sorkuntza proiektuetan parte hartzeko eta haiek sortzeko subjektu eraginkorrak izatea, autonomia eta autokudeaketa sustatuz.


15

SOLIDARITATEA ETA KOOPERAZIOA Aralarren, gainerako herriekiko solidarioa izango de Gasteiz bat nahi dugu, Hegoaldeko herrien errealitateei irekia eta haiekiko etengabeko elkarrizketan. Beste toki batzuetako errealitateari, bizi diren moduari eta beste kultura batzuk eta beste herri batzuk garatzen eta eraikitzen diren moduari buruzko informazioa izango duten herritarrak nahi eta behar ditugu. Horretarako, gainerako herrien emantzipazio prozesuekiko solidarioa izango den kooperazio politikoa sustatuko dugu, eta ardatz nagusiak emakumeek eta talde fenimistek sustatutako zuzentasunaren aldeko lana, eta pertsonen eskubideen defentsa izango dira. Uko egiten diogu kooperazio asistentzialistari, gure apustua kooperazio solidarioaren aldekoa baita. Horretarako: ● GKEekin eta erakunde solidarioekin elkarlanean jarraituko dugu Gasteizen garatuko diren programetan. ● Kooperazioari, Iparra-Hegoa errealitateari eta gure eta gainerakoen errealitateei buruzko herri eztabaida bat zabaltzearen aldeko apustua egiten dugu. ● BPGaren %1,0 kooperaziorako izan dadin defendatzen dugu. ● Ez dago herri edo pertsona pobrerik, herri eta pertsona pobretuak baizik. Gizarte zuzenbidearen izenean, Gasteizko herritarrak beste errealitate batzuetara hurbil daitezen eta beste errealitate batzuekiko solidaritate eta kooperazio jarrera har dezaten lanean jarraituko dugu.

KIROLAK Gasteizek kirolari eskainitako azpiegitura sare bikaina du, gizartekoitzeko, integratzeko, eta herritarren osasuna hobetzeko elementuak: gizartetxeak, polikiroldegiak… ● Kirol instalazioak ongi mantentzeko beharrezkoak diren aurrekontu partidak ziurtatzearen aldeko apustua egitea. ● Emakumeen artean kirola sustatzea. ● Kirol instalazioen udal kudeaketaren eta kirol klubekin batera egindako jarduerak elkarrekin kudeatzearen aldeko apustua egitea. ● Oinarrizko kirola babestea. ● Egungo instalazioetan gaitasun fisiko eta/edo mentalak gutxituak dituzten pertsonei egokituriko kirol guneak sortzea. ● Kirol guneak beste jolas eta kirol behar batzuetarako zabaltzea, ekimen horiek sustatzen dituzten elkarte eta erakundeekin elkarlanean. (Gune publikoen erabilera partekatua). ● Euskal herri-kirolak sustatzeko plan bat bultzatzea, ikastetxeekin eta kirol hori garatzen duten erakundeekin elkarlanean. ● Gazteenen artean kirol jarduerak egitearen garrantzia azpimarratzea, nesken artean batik bat (askok uzten baitiote kirola egiteari). ● Ikastetxeek eta herritar arruntek kirol esparruak elkarrekin erabiltzea. ● Mendizorrotzako pabiloia: pabiloi hau zaharkituta dago alde askotatik eta hobekuntzak behar ditu harmailetan, pistan, eta abar, bertan kirol jarduerak eta ikusle kopuru ertaineko beste jarduera batzuk segurtasun handiagoz egin ahal izateko. ● Gamarra: Gamarrako instalazioen azken eta duela gutxiko egokitze lanen ondoren, dagoeneko egindakoak hobetzeko zenbait proposamen ditugu: arranparrilak dauden gunean baldintza hobeak eskainiko dituen askaltegi bat egitea proposatzen dugu; frontoietan, jarri zen txapela aldatzea proposatzen dugu udan eguzki gehiago sar dadin, beste urtaro batzuetan frontoiak oso hotz geratzen baitira; saskibaloi jokalekuetan belar artifiziala kendu eta zoru gogorrago bat jartzea


16

proposatzen dugu, baloiak hobeto bote egin dezan; Rugby zelaian, hesiak ordeztu eta harmailadun gune bat egitea… ● Erabilera askotako pabiloia: azpiegitura berririk eraiki behar ez izateko, pabiloi honetan kirol ospakizunak, musika ikuskizunak eta bestelako kultur jarduerak burutu ahal izateko inbertsioak egitea proposatzen dugu, pabiloi hori benetan erabilera askotakoa izan dadin. ● Hiriko kirolak: Auzoetan instalazio gehiago egitea skateboarding, patinajea, bmx, eta abar egin ahal izateko. ● Kirol federazioak: erakundeek aurrekontu partida bat eskaini behar die kirolarekin eta hiriarekin loturiko jarduerak sustatu ahal izatea bermatzeko. ● Herri kirolak: Udalak haiek ezagutzea eta egitea bultzatu behar du.

HEZKUNTZA Aralarrek irakaskuntza sistema publikoa hezkuntzaren eskubide unibertsala bermatzeko modu onena dela defendatzen du, beren ezaugarriak dituzten beste aukera batzuk ere badirela ahaztu gabe. Udal administrazioak irakaskuntza arautuarekiko eskumen mugatua duenez, udaleko hezkuntza planetan eragiteko eta administrazioaren eta ikastetxeen arteko harremanetan sakontzeko bidea hartu behar dugula uste dugu. Araututako irakaskuntzaren ondoan, herritarren inplikazioa lortzeko, gizartea aldatzeko, gizarte integrazioa bultzatzeko, gizarte kohesioa areagotzeko eta desberdintasuna integratzeko tresna gisa erabiliko dugu hezkuntza gizartearen esparru eta adin guztietan. Hona gure jarduteko ardatz nagusiak: ● 0-3 urte bitarteko zikloaren eskariari erantzutea eta ordutegiak antolatzerakoan eskola denborak eta elkarbizitza unitateen beharrak bateratzen ahalegintzea. ● Helduentzako irakaskuntza eskaintzea, edukiak eta ordutegiak erabiltzaileen ezaugarriak kontuan izanda diseinatuz. ● Giza eskubideekin, bakearekin, elkarrekiko errespetuarekin, solidaritatearekin eta gizon-emakumeen arteko aukera berdintasunarekin loturiko hezkuntza modu bat sustatzea; eta ingurugiroaren, osasunaren, afektibitatearen, sexuaren, gizon-emakumeen arteko aukera berdintasunaren, komunikazioaren, kontsumoaren eta abarren inguruko hezkuntza sustatzeko baliabideak eskaintzea. ●Xenofobiari eta arrazakeriari aurre egiteko hezkuntza lantzea. ● D ereduaren aldeko apustua egitea, hezkuntza sistema formalean erabateko euskalduntzea ziurtatzen duen eredu bakarra delako. ● Familiaren, eskolaren eta inguruaren arteko loturak sendotzea. ● Sentiberatasuna eta prestakuntza lantzeko jarduerak garatzea: hezkuntza eragileak, familiak eta ikasleak koordinatu eta dinamizatzea, eta monitore eta guraso elkarteei prestakuntza eskaintzea. ● Eskolatze prozesua hobetzeko jarduerak garatzea: eskolako eta laneko ordutegiak bateratzeko ekintzak, familiak eskolara hurbil daitezen; eskolatzeko eta hezkuntza etapa batetik bestera igarotzeko laguntza ematea; zailtasun bereziak dituzten familiei laguntzak ematea eskolako zereginetan parte har dezaten; berdintasunaren aldeko ekintzak burutzea eskolatze prozesuan bazterketa edo diskriminaziorik gerta ez dadin. ● Industrialdeetan haurtzaindegiak egitea gizon-emakumeen arteko berdintasunaren, lanaren eta familiaren kontziliazioaren eta mugikortasun iraunkorraren aldeko neurri gisa. ● Jarduera osagarriak, eskolaz kanpokoak, denbora librekoak eta oporretakoak sustatzea, eta arriskuan dauden haur eta gazteentzako proiektuak abiaraztea.


17

● Eskola huts egite eta gizarte bazterketa egoerak eteteko hezitzaile taldearekin elkarlanean aritzea. ● Gasteizko ikasleak doazen Ikasbideako garraio arazoari konponbidea ematea. ● Hezkuntza ez-formalaren esparruan lan egiten duten erakundeen jarduerak sustatzea, hezkuntza zentroetan jarritako informazio taulen bidez.

GIZA ESKUBIDEAK Aralarretik indarkeriaren aurkako eta eguneroko eginkizun politikoaren oinarrian bide zibilak eta politikoak darabiltzan toki aintzindari batean kokatu nahi dugu Gasteiz. Ildo horretatik, gatazkak gizatiartzearen eta indarkeriazko adierazpide guztiak bake energia bihurtzearen alde egin nahi dugu. Gaur egun, eta Gernikako Hitzarmenean jasotzen zen eran, Euskal Herriak eskumenean du gatazka politikoa eta indarkeriazko aurrez aurrekoa bake esparru eta konponbide demokratiko baten ildotik bideratzeko aukera. Norabide horretan, indarkeriarik gabeko bermedun egoera bat sendotu beharko da lehendabizi, eta politikaren normaltzeko lehen fase bat. Aralarren eta gizartearen helburu nagusia bakea eta politikaren normaltzea lortzea da. Gasteizko herritarrok elkarrekin bakean eta egoera politikoki normalizatuan bizitzeko eskubidea dugu. Oroimena indarkeriaren adierazpide guztiak jasan dituzten pertsonen funtsezko eskubidea izateaz gainera, biktimaren ikuspegiaren bidez gertatutakoaren kontakizun partekatu eta benetakoa eraikitzen lagunduko digun argudio nagusia da, indarkeria eta honen zuribideak behin betiko baztertuz eta bere biktimak aitortuz. Oroimenak ahanzmen bortxatu nahiz interesatuaren sedukzio tentagarriaren aurka babesten ditu herritarrak. Oroimenak izenak eta datak jartzen ditu indarkeriak ezinezko aitzakiak eta zuribideak jartzen dituen tokian. Oroimenak, azkenik, bidegabeko oinazearen agiria egin eta inpunitatearen onespen edo tolerantzia oro eragozten du. Gainera, ez dugu ahaztu behar giza eskubideen funtsa eskubide zibilen eta herritartasun eskubideen errespetua dela, gehiegitan ahazten edota ukatzen direnak. Horregatik guztiagatik, Aralarretik ondoko proposamenak egiten ditugu: ● ETAk, BVEk, GALek, poliziak eta parapoliziak Gasteizen eragindako terrorismoen biktima guztiak aitortzea.

● Euskal gatazkak eragin dituen biktika batzuek eta besteek parte hartzeko elkarrizketa mahaiak sortzea, elkar ezagutu eta adiskidetzeko.

● Indarkeria erabili dutenak elkartzeko mahaiak sortzea, adiskidetzeko helburuz.

● Hiriaren izendegia, kaleak eta oroimen historikoa jasoko dituen mapa bat egitea. Gasteizen hamarnaka kale eta plaza daude monarkiari, erlijio katolikoari eta militarrei eskainiak. Guztiak berrikusi eta aldaketak proposatzea gizarte zibilaren aurkako indarkeriazko ekintzetan parte hartu baldin bazuten.

● Gerra zibilaren garaian gertakizun historiko aipagarrienak gertatu ziren udal eraikinetan plakak ezartzea, gertatutakoak gogoan izateko.

● Askatasuna kentzeaz bestelako neurriak sustatuko dituen espetxe sistema bat proposatzen dugu: drogazaleentzako beste era bateko zigorrak (espetxe-zigorra baldintzapean etetea eta zigorra ordezteko programak), zigortutako emakumeentzat eta seme-alabaren baten ardura duten amentzat babestutako zentroak, buru gaixotasunak eta gaixotasun kronikoak dituzten presoentzat zerbitzu espezializatuak, espetxeaz kanpoko eritetxeak, komunitatearen aldeko lana, espetxe eta zigor bitartekaritza, prestakuntza eta lana izatea babesteko programak, espetxetik irteterakoan bizitzeko tokia aurkitzen laguntzeko programak,


18

gizarteratzeko zentroak… Aukera hauek, besteren artean, bihozberagoak dira, eraginkorragoak eta merkeagoak ere bai. ● Etorkinen elkarte eta taldeen parte hartzearekin kulturarteko plan bat sustatzea.

DROGA GAIAK ● legez kanpoko droga batzuen eta besteen osaketa eta araztasuna kontrolatzeko puntuak sortzea. Puntu horietan bertan, droga horiek hartzeak gorputzean duen eraginari buruzko informazioa emango da.

● Cannabisgintza eta haren kontsukoa legeztatzea, informazio eta menpekotasunak pregenitzeko puntuak jarriz.

● Ziztatzeko eta xiringak jasotzeko areto berriak zabaltzeko beharra aztertzea.

● Askotariko mendekotasunak dituzten eta kalean lo egiten duten pertsonentzako exijentzia gutxiko zentroak zabaltzea.

● Drogomenpekotasunak dituzten pertsonekin lan egiten duten taldeen udal koordinazioa.

HERRITARREN SEGURTASUNA Askatasuna ziurtaturik dagoen esparru demokratiko batean baizik ezin da segurtasun publikorik egon. Beraz, segurtasun publikoak beren eskubide guztiak, hala norbanakoarenak nola taldearenak, erabili ahal izango dituztela bermatu behar die erritarrei, eta betiere, zerbitzu publiko unibertsal baten ikuspuntutik. Pertsonen segurtasun fisikoa eta hauen ondasunen segurtasuna baino zerbait gehiago da segurtasuna, eta defendatu beharreko beste gizarte eskubide eta eskubide politiko batzuk ere hartzen ditu bere baitan, esate baterako, ingurugiro osasungarria, laneko segurtasuna, elikaduraren segurtasuna eta kultur ondarearen defentsa, besteak beste. Segurtasun politika eraginkor batek jarduera plan integralak ezarri behar ditu, poliziaren ikuspegi hutsetik harago joango direnak, eta gizarte prebentzioaren eta babesaren arloari garrantzi berezia emanez. Plan horien diseinuan protagonismo berezia izan behar du herritarren parte hartzeak. Herritarren parte hartzeko esparru horretan, Aralarrak “Gasteizko Segurtasun Batzordea” sortzea proposatzen du, gizarte mugimenduek, auzo elkarteek eta, oro har, herritar guztiek segurtasunari buruzko beren iritziak eta gogoetak adierazi ahal izateko. Delinkuentziaren aurkako borrokan, beharrezkoa iruditzen zaigu poliziaren egungo eredua berraztertzea haren eraginkortasuna areagotzeko. Berrikuste horren xedea, ordea, ez du izan behar kideak ugaltzea, haien lana razionalizatzea, koordinatzea, baliabide teknikoak hobetzea eta prestakuntza egokia izatea baizik. Arau-hauste eta zuzemenen gehikuntzak komunikabideetan izan duen trataeraren ondorioz, segurtasun faltaren eta legerik gabeko hiri batean bizitzearen ustea zabaldu da herritarren artean, eta gure ustez, hori ez dator bat errealitatearekin. Agiri ofizialek islatzen duten delinkuentzia tasaren hazkundea bere luze-zabalean aztertu behar da eta hala heldu behar zaio. Eta horrek, sistema kapitalistaren egungo krisiaren testuinguruan gizarte geruza ahulenek jasaten duten babesgabetasun egoera kontuan hartzea eskatzen du. Gure ustez udal esparruari dagokio “Gasteizko Segurtasun Batzordea” formalki osatzea, udaltzainak eta beste kidego batzuk integratzeko eta koordinatzeko esparru, eta kidego horien lanak kontrolatu eta ikuskatzeko tresna izan dadin. Helburuak:


19

● Genero Indarkeriari buruzko Lege Integrala erabat babesteko bitartekoak ezarri eta hobetzea, prebentzio, gizarte-arreta, eta epailearen neurriak betetzen direla kontrolatzeko neurriak ezarriz.

● Askatasunaren eta segurtasunaren arteko oreka lortu eta hari eustea, arrazoizko segurtasun baldintza batzuk lortzeko beste oinarrizko eskubide eta askatasun batzuk kaltetu gabe.

● Berdintasun eta diskriminazio ezaren printzipioak benetan ezartzen direla bermatzea.

● Segurtasun eta babes zibil gaietan herritarren eta Administrazioaren arteko komunikazio bideak sortzea.

● Udaltzaingoari buruzko herritarren balioespena hobetzea.

● Udaltzainak eta Udal Suhiltzaileak Euskalduntzea


20

Candidatura de Aralar para Gasteiz