enpresen kopurua ikusi besterikez dago horretarako. GEM ekin-tzaileen inguruko txostenarenarabera, guztira, 15.000-16.000enpresa sortzen dira Araba, Biz-kai eta Gipuzkoan urtero. Horie-tatik, baina, %10 bakarrik diraekintzaileak.

Kopuru horretan badu eraginaegoera ekonomikoak ere. Izanere, egun 2007an baino 18.840enpresa gutxiago daude (-%9,41)Hego Euskal Herrian, INE Espai-niako estatistika institutuarenarabera. Guztira, 200.310 enpresadaude. Ekintzaileen kopururikzehazten ez duen arren, GEMtxostenaren barnean eginikoinkestaren emaitzek diote 2007tik2011ra ekintzaileen kopurua erdi-ra jaitsi zela eta azken urteanbikoiztu egin direla.

22.000

21.000

20.000

19.000

18.000

20072005200320011999 2009 2011

90.000

85.000

80.000

75.000

20072005200320011999 2009 2011

44.000

42.000

40.000

38.000

36.000

34.000

20072005200320011999 2009 2011

220.000

210.000

200.000

190.000

180.000

220.000

210.000

200.000

190.000

180.000

20072005200320011999 2009 2011

64.000

62.000

60.000

58.000

54.000

52.000

20072005200320011999 2009 2011

Araba Bizkaia

Nafarroa Hego Euskal Herria

Gipuzkoa

43.847

41.305

32.818

22.318

89.416

76.042

20.644

82.787

63.569

52.502

55.574

18.384

182.981

219.150

200.310

ITURRIA: INE ESPAINIAKO ESTATISTIKA INSTITUTUA

Enpresa kopuruaren bilakaera Hego Euskal Herrian

krisiarenhasiera

16 EkintzaileakEgitura • 2012ko irailaren 16a

(Aurreko orrialdetik dator) Hazkunde hori beharrak era-gindakoa dela azaldu du IñakiPeña Orkestra Lehiakortasuna-ren Euskal Institutuko Ekintzai-letasun Saileko buruak eta GEMtxostenaren zuzendariak. Langa-beziak gora egitea eta ekintzaile-en kopuruak joera bera izatea ezda kasualitatea, haren ustez. Lanmerkatuaren isla da, hortaz,ekintzailetza. Euren enpresaberritzailea sortzea erabakitzendutenen hamarretik bik beha-rrak bultzatuta egiten dute egun.2007-2008 aurretik, berriz, hama-rretik bakarrak zuen behar hori.

Finantzaketa zailtasunEkintzaile izatea beti zaila izanbada ere, krisiaren ostean harenaurretik baino zailagoa dela na-barmendu du Peñak. Enpresa bathutsetik sortze horretan, finan-tzaketa beharrezkoa da. Bankue-

tara jotzean aurkitzen dute zailta-sun handiena, ez baitiete maile-gurik ematen. «Ekintzailea denenpresa batek ezin ditu emanbankuak eskatzen dizkion ber-meak», azaldu du.

Uste berekoa da Ana Ibarbia Gi-puzkoako Merkataritza Ganbera-ko Prestakuntza EkintzailetasunSaileko kidea ere. Izan ere, iritzidio krisiaren ondorioz laguntzaekonomikoak gutxitu egin direlaeta horrek «zailtasun gehiago»eragiten dizkiela enpresa bat sor-tzea erabakitzen dutenei.

Berme horiek ezin emanda,ekintzaileek beste bide batzuk bi-latu behar izaten dituzte eurenproiektuak finantzatu ahal izate-ko. Esaterako, kristalak garbituzedo edozein motatako produk-tuak salerosiz lortu dute dirua Ta-zebaez enpresa ekintzaileko kide-ek. Horri esker, atzerriko merka-

tuetan kooperatibak txertatzekozerbitzua eskaintzen du Irungoenpresa horrek (Gipuzkoa), bes-teak beste. Joanes Rodriguez en-presa horretako kideak azaldu duenpresa sortzea ez dela izan erra-za eta egunerokoan ere ez delaerraza izaten ari.

Maileguak lortzeko zailtasu-nen inguruan, beraz, nor izan dai-teke finantzaketa iturri? Busi-ness angels izenekoak diraekintzaileen salbazio kasu asko-tan. Interesgarriak iruditzenzaizkien proiektuetan inberti-tzen dute dirua, eta, hori egiteazgain, haien ezagutza, esperien-tzia eta kontaktuak jartzen dituz-te sortzaile horien eskura. Erahorretako inbertsioak eginez,etekinak lortu nahi izaten dituzteinbertitzaileek. Ekintzaileentzat,berriz, aukera paregabea dahaien proiektuak gauzatu ahalizateko. Enpresa gehienen kasua,ordea, ez da hori.

Formakuntza falta, trabaEnpresaren kudeaketaren ingu-ruan duten formakuntzarik ezada ekintzaileen beste trabetakobat. «Informazioa eta formakun-tza oso garrantzitsuak dira ekin-tzaile izateko», adierazi du Ibar-biak. Instituzioek horretan erebehar bat ikusi dutela dio. Beharhori dela eta, Eusko Jaurlaritzakbigarren aldiz antolatu ditu for-makuntza ikastaro batzuk Ara-ba, Bizkai eta Gipuzkoako Merka-taritza Ganberetan. Ekintzaile-tzaren inguruko gutxienekobatzuk eskaintzea dute helburu.

Ikastaroek harrera ona dutelaazaldu du Ibarbiak. Harrera ho-rren atzean bada nabarmenduduen faktore bat: «Lanik gabe ge-ratu direlako, lanik aurkitu ez du-telako edo jardueraz aldatu nahidutelako parte hartzen dute as-kok era horretako ikastaroetan».

Enpresa kudeatzeko forma-kuntzaz eta ezagutzaz gain, baiIbarbia eta bai Peña bat datoz en-presa sortzen dutenen alde per-tsonala oso garrantzitsua dela.«Pertsona eta ideia dira ekintzai-

leen osagai nagusienak», adierazidu Ibarbiak. Peñaren ustetan, be-rriz, pertsona guztiek ez dute gai-tasun bera enpresa sortzeko au-kerak identifikatzeko orduan.

Enpresaren kudeaketa okerrakeragin ditzakeen ondorio ekono-

mikoak kontuan hartu beharre-koak direla diote biek hala biekere. «Arriskua baloratzeko etaarriskuaren aurrean erantzutekomodua garrantzitsuak dira», Pe-ñaren hitzetan.

Ekintzaileak, beharrezkoEkintzaileen funtzioa goraipatudute Peñak eta Ibarbiak. «Gizar-teak ez du ikusten ekintzaileekzer-nolako ekarpena egiten dio-

Ekintzailea den enpresabatek ezin ditu emanbankuak eskatzendizkion bermeak»

«Gizarteak ez du ikustenekintzaileek zer-nolakoekarpena egiten diotengizarteari»IÑAKI PEÑAOrkestrako Ekintzailetasun Saileko burua

«Informazioa etaformakuntza osogarrantzitsuak diraekintzaile izateko»

«Ekintzailetzarenizpiritua txikitatikbarneratzea interesgarriaizango litzateke»ANA IBARBIAGipuzkoako Merkataritza Ganberako kidea

«Enpresa sortzea ez da izan erraza, etaegunerokoan ere ez daerraza izaten ari»

«Gizarteak behar duenaldaketaren bihurguneizan daitezkeekintzaileak»JOANES RODRIGUEZTazebaez enpresako kidea

‘‘

Ekintzaile izateko eman beharreko pausoakIdeia eta proiektua

pPlangintza. Enpresarenproiektua zehaztu behar daplan baten bidez. Ideia gauza-tzeko beharrezko ezaugarriguztiak zehaztu behar dira.Sortu nahi den enpresa bidera-garria ote den jakiteko, merka-tu azterketa bat egin behar da.Alderdi guztiak hartu beharditu kontuan: esaterako, eko-nomikoak, geografikoak eta fi-nantzarioak.pFinantzaketa. Enpresa mar-txan jartzeko beharrezkoa dakapitala. Bankuan maileguaeskaintzeaz gain, hainbat la-

guntza ematen dituzte institu-zioek ekintzaileek enpresak sorditzaten. Merkataritza ganbe-retan ere, aholkularitza zerbi-tzuak dituzte.pFormakuntza. Enpresa batkudeatzeko gutxieneko batzukjakitea gomendatzen dute adi-tuek. Alderdi juridikoen, gizabaliabideen eta baliabide tek-nikoen inguruko ezagutza izanbehar du enpresa sortzaileak.Ikastaroak eskaintzen dituztehorretarako.pBaliabideak. Eguneroko jar-dunerako beharrezkoak izangodituen baliabideak zehaztu be-

har ditu: bai langile kopurua,bai baliabide teknikoak. Horrekfinantzaketa ere baldintzatudezake.

MarketinapSalmentak. Balizko bezero-ak, bitartekariak eta banatzai-leak zein izan daitezkeen jakinbehar du. Hau da, eskainikoduen ondasuna edo zerbitzuanorentzat den. Horiekin harre-manak egin behar ditu, eta en-presaren berri emateko bideakbilatu.pTeknologia berriak. Enpresafisikoa izateaz gain, jardueraren

berri emateko orduan teknolo-gia berriek eskaintzen dituztenaukerak kontuan hartzea ko-menigarria dela diote adituek.Era horretan, ohiko marketinbideak izateaz gain, ohikobihurtu diren webguneen bi-dezko bideak ere izango dituekintzaileak.

Alderdi juridikoa

pIzaera juridikoa. Ekintzaileaksortu nahi duen enpresa mota-ren, jardueraren eta bestelakoezaugarrien arabera, koopera-tiba bat edo akzio bidezko so-zietatea izan nahi duen erabaki

behar du, esaterako. Horrek so-zietatea sortzeko gutxienekokapitala baldintzatuko du.pIzen ematea. Enpresaren ize-na erregistratu behar du enpre-sa motari dagokion erregistro-an. Horrez gain, notario agiriaeta identifikazio fiskaleko ko-dea lortu behar ditu.pZergak. Hainbat zerga or-daindu behar dira: tartean, jar-duera ekonomikoaren gainekozerga eta ondasunen eskual-datzeen gaineko zerga. Enpre-sak langileak izango balitu, Gi-zarte Segurantzan izena emanbeharko litzaieke.