Download - 559 guaixe

SAKANAKO ASTEKARIA • 2016ko garilak 1, ostirala • 2. aroa • 559. zenbakia

Hauteskundeak:Elkarrekin AhalDugu lehenindarra >>5-8

Euskarazkohedabideenaitortza eskaera >>3

Auto klasikoentopaketa bihargoizeanAltsasun >>19

Emakumezkoen Nafarroako etaEuskadiko erlojupeko txapelketa Iturmendik hartuko du txapelketa, igandean,11:00etatik aurrera >>17

Asteburuarekin batera festakbueltan dira: Arruazun, Unanun,Lizarragabengoan eta Urdianenzer ospatu izanen da

Iriarte, urrezko domina arku jaurtiketan

Sakanerria >> 14Kirolak >> 19

Klinika-artistak >>22-23

>>16

Arkeologoak AralarreraArkeologoak Aralarrera

Guaixe • 2016ko garilaren 1a2

Mendi irteerakMidi D'Ossau itzulia. Garilaren 2tik 3ra,larunbatetik igandera. Larrañeta menditaldea.

Bizikleta irteerak Altsasu-Getze Ibargoiti-Altsasu. 113 km.Garilaren 2an, larunbatean, 8:00etanAltsasuko Baratzeko bide plazakolokomotoratik. Zikloturista taldea.

Bestelakoak III. Auto klasikoen topaketa. Garilaren2an, larunbatean, 9:30etik aurrera

Altsasuko Zumalakarregi plazan.

Enneco, haritzaren memoria. Lehenharria jartzea. Garilaren 5ean, asteartean,11:00etan Etxarri Aranazko Ennecoparkean.

Deialdiak Euskal Presoak Euskal Herrira! Garilaren1ean, ostiralean, 20:00etan Arbizuko etaEtxarri Aranazko plazetan,elkarretaratzeak.

Euskal Presoak Euskal Herrira! Garilaren3an, domekan, 20:00etan Altsasuko plazan,elkarretaratzea.

Garikoitz etaAroaIritsi da zuen eguna!!Primeran ibili!!! Hanegonen gara denokegunaz gozatzeko. ZORIONAK!!

Garila 1-7Sakanan antolatzen diren ekitaldien berri emateko: [email protected]

Garikoitz etaAroaA ze bikotea!!! Zeinenongi pasa izan dugunzuekin!! Larunbateanberriro elkar ikusikodugu. ZORIONAK!!!

Argazkiak emateko lekuak: • Altsasu: Foru Plaza 23-1 • [email protected] • Ordainketa, Guaixeren bulegoan edo ondoko kontu zenbakian egin daiteke:

3035 0018 47 0181012564 ZORION agurrakEta orain... 4 euro argazkia eta Pirritx, Porrotx eta Marimototsen opari-papera doan! Bazkideek 3,50 euro!ARGAZKIAK ASTEBETE LEHENAGO EKARRI, TOKIRIK GABE GELDITUKO ZARA BESTELA!

Etxarri Aranatz / Lakuntza»

Lakuntzako eta Etxarri Aranazko Uda-lek joan den urteko festen hasierakotxupinazoan ikurrina jarri zuten. Nafa-rroako Justizia Auzitegi Gorenak eba-tzi duenez, “lege iruzurra” eta “agin-

tea desbideratzea” egin zuten. Epaile-en iritziz Euskal Autonomia Erkide-goko agindatariak propio gonbidatuzituzten ikurrina jarri ahal izateko.Epaiari ezin zaio helegiterik jarri.

Txupinazoan ikurriña jartzean “legeiruzurra” egin zela dio Gorenak

Altsasu»

Altsasun euskalkiaz egin daitekeelaaldarrikatu zuten San Pedro egune-

an Altsun Eskuaz taldeko neska-muti-koek, adibide praktikoak jarriz.

Altsun Eskuaz

Altsasu / Urdiain / Arruazu / Unanu / Lizarragabengoa»

Altsasuarrek gogoz ospatu zuten SanPedro eguna. Lekukoa urdiaindarrei,

arruazuarrei, unanuarrei eta liza-rragabengoatarrei pasa diete.

San Pedroak

Guaixe • 2016ko garilaren 1a 3

ezkaatza >>

Euskarazko tokiko hedabideakbiltzen dituen Tokikom elkarteakNafarroako Gobernuari eskatu dio:euskara hutsezko hedabideendakodiru-laguntza deialdi propioa egiteaeta hurrengo deialdiaksektorearekin egiaztatuak izateko.

Hizkuntzaren normalizazioanegiteko bat dute, modueraginkorrean betez geroherritarren edota herri erakundeenpartetik saria jaso beharko lukeena.Sari horrek berdintzen edogainditzen badu merkatu galera,euskal hedabideak ere bideragarriizanen dira.

Nafarroako euskarazko hedabi-deek Nafarroako Gobernutik diru-laguntza jaso zuten azken urtea2010a izan zen. Bost urtetan diru-laguntzak desagertuta egon dira.Hamarkada erdi horretan maki-na bat zulo estali beharrean dau-den toki-erakundeen aurrekon-tuak izoztuta egon dira. Haiekizan dira euskarazko hedabideensustengua Eusko JaurlaritzarenHizkuntza Politikarako Sailare-kin batera. Baina azken horrek

aurten iturria moztu du, Nafarro-ako Gobernuak diru-laguntzadeialdia egin duelako.

Azken hori albiste pozgarria daNafarroako euskarazko hedabide-endako, baina… Baina 24 urtezEusko Jaurlaritzaren babesa jasoondoren, trantsizio tarterik gabediru-laguntza mozteak, babes horigabe umezurtz sentsazioa utzi duNafarroako euskarazko hedabide-etan. Urte askotan Eusko Jaurla-ritza izan da Nafarroako euskaraz-ko hedabideen sostengarria, urtezurte Nafarroako Gobernuak berakbaino diru gehiago inbertitu du sek-torean. Baina2010etik 2015era Nafa-rroako euskara hutsezko hedabi-deek jaso dituzten laguntzetan “ika-ragarrizko beherakada” egon da:%54. Ondorioz, lan sozial garran-tzitsua egiten duten hedabide asko-ren ekonomia egoera sostengaezi-na bihurtu eta asko desagertu dira,batez ere prentsa arloan.

Nafarroako Gobernuak euskaraerabiltzen duten hedabideetarazuzendutako diru-laguntza deial-dia egin du aurten. Baina 150.000euro ikus entzunezko deialdieta-tik bideratuko dira euskara hutsez-ko ikus-entzunezkoetara. Berres-kuratu berri den hedabideen deial-diko 290.000 euroak euskaraerabiltzen duten idatzizko prentsa,irrati eta on-line hedabideetarabideratuko dira. Baina horietatik205.000euro soilik daude bideratu-ta espreski euskara hutsezko heda-bideetara. Eta poltsa hori hirutanbanatu behar da: 120.000 euro,gehienez, euskara hutsezko tokialdizkariendako; 50.000 euro,gehienez, euskarazko irrati komer-tzialendako eta 35.000 euro, gehie-nez, udal titulartasuneko euska-razko irratiendako.

Deialdiak, beraz, ez dio gehie-gi laguntzen Nafarroako euskaraz-ko hedabideen jarduna bermatze-ari. Zergatik? Tokikom elkartekoaldizkariek %15 gutxiago jasokodutelako (2015ean 141.262 eta2016an 120.000 euro). Eta, gainera,joan den urteko deialdia lekurikez zuten zenbait hedabide gehitu-ko zaizkio. Irratien poltsa, gutxigorabehera mantendu eginen da,baina 2011tik 2015era Tokikome-ko irratiek jasotakoa %30 jaitsi da.Azkenik, agerkari digitalen

kasuan %21eko beherakada dago.Joan den urtean Tokikom-ekokideek 18.095 euro jaso zituzten.Aurtengo poltsa 15.000 eurokoada, baina deialdian euskara era-biltzen duten hedabide guztiakaurkeztu daitezke. Beraz, Toki-kom-eko kideek jasotako dirukopuruak nabarmen eginen dubehera, aldaketarekin okerragogeldituko dira.

Hedabideen beste diru iturrie-tako bat publizitatea da. Tokikoeuskarazko prentsak zerbitzu horieskaintzen du ere. Eta Nafarroa-ko Gobernua eskertzekoak direnurratsak egiten hasi da. Bainagaur gaurkoz ez du diru-laguntze-tan jasanen dugun beherakadakonpentsatzen. Bainatokiko pren-tsa ez da Nafarroako Gobernuakabian jarri duen publizitatearenkudeaketarako pleguan barema-zioetan agertzen.

Ciesen 2015eko azterketarenarabera euskara hitz egin, iraku-rri eta idazteko gaitasuna dutennafarrak 67.000 dira. Eta Nafarro-ako paperezko toki hedabideeninguruan egindako azken datuakhartu (2012) eta irratien kasura-ko Ciesen daturik ez daudenez,Eusko Jaurlaritzak egindako gal-detegia hartu eta estrapolatuz ari-keta bat egin nahi izan dugu etaemaitzaren arabera, 58.277 eus-

kaldunek kontsumitzen dituztegure euskarazko produktuak,%87k. Datuek diotenaren arabe-ra, euskarazko hedabideak berezereginean eraginkorrak dira.

Beraz, publizitatearen alorreanere bidea egin nahiko genuke, kon-tziente baikara bi hizkuntzak elkar-bizitzen duten lurraldeetan gurehedabideek dituzten audientziadatuez, liderrak norbere eskualde-an. Mundu mailan informazio loka-la edo hiperlokala gero eta estima-tuagoa dela ere nabari uzten duteikerketek.

246 kolaboratzaile eta40 langile

Horien jardunari esker lortzendugu Nafarroako euskaldunen%87k euskarazko komunikabi-deak kontsumitzea.

10,45 euro

Bataz beste orduko pertsonale-ko gastua, 40 langile horien per-tsonal gastuei eta urteko lanorduei erreparatuta. Paperezko-etan 12,05 eurotik gora, irratie-tan 7,43.

Gaur egun Nafarroan lanean aridiren euskarazko hedabide gehie-nak 90ko hamarkadan sortu ziren.Ordutik Nafarroan euskararennormalizaziorako tresna garran-tzitsua bihurtu dira, tokian toki-ko etxeetara sartuz. Etxe askotan,gainera, ez da bestelako euskaraz-ko hedabiderik sartzen. Beraz,hedabideok nafar horiei euskaraeskura jartzen diegu eta ia euskal-dunak ere euskarara hurbiltzekotresna izan gaitezke. NafarroakoGobernuaren eskariz Cies etxeak2013an egindako azterketaren ara-bera nafarren %50,6ak kontsumi-tzen zituen tokiko komunikabide-ak. Joerak ikusita, maila manten-tzen dela pentsa liteke.

Euskara hutsezko komunika-bideek egin duten lana balioan jar-tzeko beharra ikusten dugu. Horre-gatik, interesgarria iruditzen zai-gu Euskal Autonomia ErkidegoanMondragon Unibertsitateko iker-lari talde batek aurten aurkeztuberri duen ikerketaren bideansakontzea. Ikerketa horren bitar-tez, datuekin azaldu dute ikerla-riek, euskarazko hedabideak abe-rastasun sortzaile nabarmenakdirela eta diruz lagundutako eurobakoitzeko 9,2 euroko ekarpenaegiten diotela hedabideek gizarte-ari.

Nafarroako kasuan adibidez,garrantzitsua iruditzen zaigu azpi-marratzea euskarazko hedabide-ek arnasguneetan egiten duten

lana, eta Iruñerrian euskarazkokomunitatea errotu eta zabaltze-an betetzen duten rola. Gainera,kultur transmisiorako tresnagarrantzitsu eta eraginkorra erebadira hedabide horiek, “haztegiizan gara hainbat artistendako.”Azken (2011) soziolinguistikainkestaren arabera euskararenaldeko jarrerak gora. Hizkuntza-ren normalizaziorako helburuhorretan lan egin duten eragiledesberdinei esker izan da hori, eus-karazko hedabideena barne.

Tokikom

Euskarazko tokiko hedabideakbiltzen dituen elkartea da Toki-kom. Bere baitan Nafarroakohedabide hauek daude: Xorro-xin Irratia, Euskalerria Irratia,Mailope, Ttipi Ttapa, BeleixeIrratia (FM 107,3), Guaixe aste-karia eta www.guaixe.eus.

Euskara hutsezko hedabideen balio sozialaeta estrategikotasuna aitortzeko eskaera

Diru-laguntza deialdiaz Ibilbidea

Nafarroako hedabideen egoera

Guaixe • 2016ko garilaren 1a4 iritzia

LAGUNTZAILEAK:

GuaixeERREDAKZIO BURUA: Alfredo Alvaro Igoa • [email protected]: Maider Betelu Ganboa • [email protected]: Garbiñe Navarro Rodríguez •[email protected]: Maria Saez de Albeniz • [email protected] eta Eneida Carreño Mundiñano • [email protected]

ERREDAKZIO LAGUNTZAILEAK: Maialen Huarte AranoZUZENTZAILEA: Garazi GartziaARGITARATZAILEA: Guaixe Fundazioa. Foru plaza 23-1. 31800Altsasu • 948 564 275 • 948 562 107 • 618 882 675 KOORDINATZAILEA: Goizeder Anton Iturralde • [email protected] ZERBITZUA: GK• Ainhoa Etxeberria Pikabea • [email protected]: Gixane Andueza Goikoetxea • [email protected]

LEGE GORDAILUA: NA-633/1995TIRADA: 3.200

BAZKIDEAK

astekoa

Raf Atxuri

Alde!

Europako Batasunetik alde egi-tearen hautua gauzatu dute uhar-teetako britainiarrek, doi-doi etaezustean, baina “alde!” bozkatudute. Londresen, Ibexerrian, Bru-selan eta Gibraltarren garunika-rak eragin ditu erantzunak etaErresuma Batuarendako nahizEuroparendako hodei beltzak etatrumoi urragarriak iragarri

dituzte hainbat profetak.Ingeles eta galestar gehienak

lerratu dira “alde!” horren alde etabitxia bada ere beste batzuetanentzun ditugun mesprezu, irain etagorroto mezu eta mehatxuak osoapal haizatu dira oraingoan. Bai,ez da gauza bera Katalunia, Esko-zia, Quebec, Tibet, Armenia, Kur-distan, Euskal Herria edo Korsi-

ka larrutzea edo Erresuma Batua,Turkia, Errusia, Frantzia, Txinaedo Espainia xaxatzea. Inperioen-ganako errespetua (edo beldurra)besterik ez da.

Irletako Britainian Viktoriaerreginaren aroa gogoan XXI.mendeko behar izanetara molda-tze lanetan sortzen diren “odol,izerdi eta malkoak” neketsuegi

iritzita bide propioagoa aukera-tu dute jakinik Commonwealthosasuntsu baten erdigunea dire-la. Ingelesak, jende pragmatikoeta harroa izaki, trikimailu anda-na asmatu beharko dituzte lehen-go egoera ekonomiko oparoari(City deritzana ardatz) eusteko.

Europako Batasunak, sekula bai-no germaniarragoa, mota guztie-

tako excell-ak betetzen eta beste-lako orekak marrazten aritu behar-ko du heldu diren bi urteotan, bai-na batik bat Europako eraikuntzasozialari ekin beharko dio gogoz.

Bide batez, esan dezadan orain-dik ez dudala iritzi izpirik adituingeles hizkuntzaren supremazis-moa kolokan jarri duena. Kolo-nialismoak ez du etenik.

Orain dela bi aste kaixomaitia.comatariak euskal herritarren harre-man afektibo eta sexualen ingu-ruko emaitzak argitaratu zituen.Pozgarria da, behingoz norbai-tek gaiaren inguruko hausnarke-ta landua, atsegina eta erakarga-rria egin izana.

Bikote harremanak, harremansexualak denon ahotan egotendira baina gehienetan plazaratze-ko garaian txisteak kontatuz edoironiaz hitz egiten ohi dugu.Horrela, interesgarria litzatekeinkestaren datuei helduta behin-

goz gaia hartu eta gure bizipene-tatik abiatuta elkarrizketak bul-tzatzea, hau baita bide bakarraharremanak, gure buruak, eza-gutu, onartu eta ondorioz eroso-ago bizitzeko.

Oraingoan deigarria egin zaidandatu bat atera eta nire hausnarke-ta zuekin partekatu nahiko nuke.Inkestaren datuak irakurrita, esandezakegu bikote harremanakgarrantzia dutela euskal herrita-rren bizitzan. Emakume eta gizongehienak bikote harremanean bizidira edo bikote harremana eduki-

tzea nahi dute. Bikote harremanakonfiantzan oinarrituta egoteanahi dugu eta elkarrekin ondopasatzea bilatzen dugu.

Ongi dago jakitea zer nahidugun harreman batean gaude-nean, hala ere datu hauek ikusi-ta eta kontsultan ikusten dugu-narekin lotuta, esan dezakegugeroz eta gehiago eskatzen dio-gula harreman bati, eta inkestakdioen moduan zoriontasuna hel-burua izanik, garrantzitsua dakonturatzea bikoteak ezin ditue-la bizitzako esparru guztiak eli-

katu, hau da, bikotearekin ongipasatzea ongi dago, baina biko-teaz aparte gure bizitza elikatzeaeta gure kabuz disfrutatzen ikas-teak ere, bikote harremana eli-katzeaz aparte, gure buruaren etagure zoriontasunaren jabe egitengaitu. Horrela, bikote harrema-nari eskatzen dioguna orekatudaiteke norberak beste bidebatzuk eraikiz –lagunak, norbe-raren aktibitateak…–. Honetazaparte, jakin behar dugu, bikoteharreman bateko konfiantza edobikotearekin ongi pasatzea, ez

direla ezer egin gabe agertzen.Harreman guztiak elikatu eginbehar dira, eraiki eta hori par-taide guztien ardura da. Bikote-ari, harremanari, gauza askoeskatzen dizkiogu eta eskaerakegiterakoan zenbatetan galdetudiogu geure buruari eskatzenduguna nola eskaintzen dugun?

Erich Frommek esan zuenmoduan “inoiz ez duzu zure bizi-tzako amorea bilatuko, maitasu-na ez baita topatzen, eraikitzenbaizik.Olatz Berasategi

hara zer diren

Maitasuna ez da topatzen, eraikitzen baizik

Gabarraren ordez, gurdia

Aralar Mendi taldeak FS 5 Nafarroa Areto Futbol Txapelketako zilarrezko

mailako liga irabazi eta urrezko mailara igo da. Horregatik Uharte Arakil-

go festetan taldeari merezitako omenaldia eman zioten. Aralar Mendi

taldeko jokalariek herriari buelta eman zioten horretarako propio pres-

tatutako gurdian, lehen mailako jokalariak bailitzan.

Trafiko seinalea

Olatzagutiko San Sebastian ermita ondoko seinalea herriko kultur etxea

eta kiroldegia egin aurretik han izanen zen ziurrenik. Urteetan Nafarroa-

ko Gobernuak ez du hura aldatzeko batere gogorik izan. Krisia gero. Ega

bazterreko hiriburuak izen elebiduna du ordea, ofiziala gainera. Behin

hizkuntza eskubideak aldarrikatzen hasita, euskaldunonak ere...

objektibo tik

objektibo tik: [email protected]


Hauteskunde orokorrak

Gainontzeko alderdiek antzekoemaitzak lortzen dituzten bitarteanGeroa Baik hamarretik lau babesgaldu ditu

Igandean 15.545 sakandarrek zutenbotoa emateko eskubidea, aben-duan baino 56 gutxiagok. Parte har-tzea orain dela urte erdikoarekinalderatuz gero 4,1 puntu jaitsi da,%65,31 izanik. 108 boto ez beste(%,1,06), gainontzeko guztiak balia-garriak izan dira (%,98,93). Etaazken horietatik txuriak 99 beste-rik ez dira izan (%0,97).

Sakandarren artean babesgehien izan duen aukeran aldake-ta izan da: Elkarrekin Ahal Duguklehen postua kendu dio EH Bildu-ri. Moreak indarrez sartu zirenabenduan eta sendotasuna berre-tsi dute 2.941 boto eskuratuz(%29,28), abenduan Ahal Duguk etaOrain Baterak elkarrekin lortuzituztenak baino 342 boto gehiago,%13,15eko hazkundea. EH Bilduksakandarren 2.718 babes jaso ditu(%27,06), orain dela urte erdi bai-no 98 gutxiago (% 3,48). Abenduanizan zuen boto ihes handia (1.310)gelditzea lortu du eta boto portzen-tajean 0,81 puntu irabazi ditu.

Ibarreko 4. aukera izatetik 3. iza-tera pasa da UPN-PP. Koalizioak1.698 boto eskuratu ditu (%16,9).Aurreko hiru deialdietan botoakgaldu ondoren erregionalisten etapopularren zerrendak gora egin dueta abenduan baino 25 gehiagoeskuratu ditu (%1,49 hazkundea).Geroa Bai sakandarren 4. aukerabilakatu da. Koalizioak abenduan106 gora egin bazuen, oraingoan jai-tsiera handia izan du, 856 boto (%42,92 jaitsiera) eta 7,26 puntu jai-tsiz, 1.138rekin geldituz (%11,33).

Sakanako bosgarren aukera daPSN 1.051 botorekin (% 10,46).Sozialistek azken bi deialdietakobeheko joerari segituz 26 boto gal-du dituzte (% 2,41), baina 0,42 pun-tu hobetu dute portzentajea. Ciu-dadanos alderdia izan da ibarre-ko 6. aukera 268 botorekin (% 2,67).Alderdi laranjak urte erdian 70boto (%20,71) eta 0,48 puntu galduditu Sakanan.

AlderaketakNafarroan politika aldaketa ahal-bideratu zuten indarrek (Elkarre-kin Ahal Dugu, EH Bildu eta Geroa

Bai) 6.797 boto eskuratu dituzte(%67,66), abenduan baino 474 botogutxiago (%6,51eko jaitsiera).Abertzale (EH Bildu eta GeroaBai) aukeratzen duten sakanda-

rren kopuruak behera egin duhirugarrenez. 3.856 (%38,38) izandira hala bozkatu dutenak, 954gutxiago (%19,83 gutxiago). UPN-PP eta PSN blokeak 2.749 boto

(%27,36) eskuratu ditu, abenduanbaino bat gutxiago (%0,03 gutxia-go). Elkarrekin Ahal Duguk oraindela urte eta erdi sortutako espa-zioa sendotu egin du.

SAKANAKO HAUTESKUNDE OROKORREN EMAITZAK

KONGRESUA2016 2015

Kopurua % Kopurua %

Hauteskunde errolda 15.545 15.601

Parte hartzea 10.153 %65,31 10.829 %69,41

Abstentzioa 5.392 %34,69 4.772 %30,59

Boto baliogarriak 10.045 %98,94 10.729 %99,08

Boto baliogabeak 106 %1,04 100 %0,92

Zerrendei emandakoak 9.946 %97,96 10.623 %98,10

Boto zuriak 99 %0,98 106 %0,98

HAUTAGAITZAElkarrekin Ahal dugu 2.940 %27,40 EH Bildu 2.816 %26,25

EH Bildu 2.717 %25,32 Ahal dugu 2.227 %20,76

UPN-PP 1.698 %15,83 Geroa Bai 1.994 %18,59

Geroa Bai 1.138 %10,61 UPN-PP 1.673 %15,59

PSOE 1.051 %9,80 PSOE 1.077 %10,04

Ciudadanos 268 %2,50 Ciudadanos 338 %3,15

PACMA 71 %0,66 IU-Batzarre-UpeC 234 %2,18

Recortes Cero-Berdeak 22 %0,21 SAIN 142 %1,32

UPyD 15 %0,14 PACMA 64 %0,60

Libertate Nafarra 13 %0,12 Recortes 0 Berdeak 25 %0,23

SAIN 6 %0,06 UPyD 23 %0,21

Libertate Nafarra 11 %0,10

Lehen indarra bihurtu da Elkarrekin Ahal Dugu

sakanerria >>

Guaixe • 2016ko garilaren 1a6 sakanerria

ALTSASUKO HAUTESKUNDE OROKORREN EMAITZAK

KONGRESUA2016 2015

Kopurua % Kopurua %


Parte hartzea 3.718 %65,17 3.986 %69,67

Abstentzioa 1.987 %34,83 1.735 %30,33




Boto zuriak 29 %0,78 27 %0,68

HAUTAGAITZAElkarrekin Ahal dugu 1.283 %34,86 Ahal dugu 1.040 %26,86

UPN-PP 630 %17,12 Geroa Bai 668 %16,93

EH Bildu 623 %16,93 EH Bildu 636 %16,12

PSOE 543 %14,76 UPN-PP 632 %16,02

Geroa Bai 397 %10,79 PSOE 585 %14,83



Recortes Cero-Berdeak 12 %0,33 PACMA 24 %0,61

UPyD 7 %0,19 Recortes 0 Berdeak 12 %0,30

Libertate Nafarra 3 %0,08 UPyD 7 %0,18

SAIN 2 %0,05 Libertate Nafarra 3 %0,08

SAIN 1 %0,03

ARAKILGO HAUTESKUNDE OROKORREN EMAITZAK

KONGRESUA2016 2015

Kopurua % Kopurua %

Hauteskunde errolda 766 768

Parte hartzea 524 %68,41 560 %72,92

Abstentzioa 242 %31,59 208 %27,08

Boto baliogarriak 518 %98,85 560 %100,00


Zerrendei emandakoak 512 %97,71 555 %99,11

Boto zuriak 6 %1,15 5 %0,89

HAUTAGAITZAElkarrekin Ahal dugu 164 %31,66 UPN-PP 143 %25,54

UPN-PP 139 %26,83 Ahal dugu 125 %22,32

EH Bildu 103 %19,88 EH Bildu 119 %21,25

Geroa Bai 45 %8,69 Geroa Bai 84 %15,00

PSOE 45 %8,69 PSOE 39 %6,96

Ciudadanos 10 %1,93 IU-Batzarre-UpeC 19 %3,39

PACMA 4 %0,77 Ciudadanos 15 %2,68

Libertate Nafarra 1 %0,19 PACMA 6 %1,07


Recortes Cero-Berdeak 0 %0,00 Libertate Nafarra 1 %0,18

SAIN 0 %0,00 SAIN 1 %0,18

UPyD 0 %0,00

ARBIZUKO HAUTESKUNDE OROKORREN EMAITZAK

KONGRESUA2016 2015

Kopurua % Kopurua %


Parte hartzea 532 %63,64 595 %71,00

Abstentzioa 304 %36,36 243 %29,00




Boto zuriak 2 %0,38 7 %1,18

HAUTAGAITZAEH Bildu 249 %46,98 EH Bildu 253 %42,95


UPN-PP 48 %9,06 Ahal dugu 68 %11,54

PSOE 17 %3,21 UPN-PP 46 %7,81


PACMA 4 %0,75 PSOE 12 %2,04

Elkarrekin Ahal dugu 0 %0,00 IU-Batzarre-UpeC 5 %0,85


Recortes Cero-Berdeak 0 %0,00 Recortes 0 Berdeak 1 %0,17

SAIN 0 %0,00 SAIN 1 %0,17

UPyD 0 %0,00 UPyD 1 %0,17

Libertate Nafarra 0 %0,00

ARRUAZUKO HAUTESKUNDE OROKORREN EMAITZAK

KONGRESUA2016 2015

Kopurua % Kopurua %


Parte hartzea 66 %78,57 64 %74,42

Abstentzioa 18 %21,43 22 %25,58




Boto zuriak 1 %1,52 0 %0,00

HAUTAGAITZAEH Bildu 27 %40,91 Geroa Bai 28 %43,75

Elkarrekin Ahal dugu 15 %22,73 EH Bildu 24 %37,50

Geroa Bai 15 %22,73 Ahal dugu 7 %10,94

UPN-PP 5 %7,58 PSOE 2 %3,13

PSOE 2 %3,03 UPN-PP 2 %3,13

PACMA 1 %1,52 UPyD 1 %1,56


Libertate Nafarra 0 %0,00 IU-Batzarre-UpeC 0 %0,00


SAIN 0 %0,00 PACMA 0 %0,00


SAIN 0 %0,00

BAKAIKUKO HAUTESKUNDE OROKORREN EMAITZAK

KONGRESUA2016 2015

Kopurua % Kopurua %


Parte hartzea 230 %79,58 222 %76,55

Abstentzioa 59 %20,42 68 %23,45




Boto zuriak 1 %0,43 0 %0,00


Elkarrekin Ahal dugu 45 %19,82 Geroa Bai 50 %22,83

UPN-PP 44 %19,38 UPN-PP 40 %18,26


PSOE 8 %3,52 PSOE 5 %2,28

Libertate Nafarra 1 %0,44 Ciudadanos 3 %1,37

Ciudadanos 0 %0,00 IU-Batzarre-UpeC 3 %1,37

PACMA 0 %0,00 Libertate Nafarra 1 %0,46


SAIN 0 %0,00 Recortes 0 Berdeak 0 %0,00

UPyD 0 %0,00 SAIN 0 %0,00

UPyD 0 %0,00

ERGOIENAKO HAUTESKUNDE OROKORREN EMAITZAK

KONGRESUA2016 2015

Kopurua % Kopurua %


Parte hartzea 220 %62,68 217 %62,54

Abstentzioa 131 %37,32 130 %37,46




Boto zuriak 1 %0,45 0 %0,00




UPN-PP 28 %12,90 UPN-PP 24 %11,06

PSOE 14 %6,45 PSOE 13 %5,99




SAIN 1 %0,46 PACMA 0 %0,00

PACMA 0 %0,00 Recortes 0 Berdeak 0 %0,00

UPyD 0 %0,00 SAIN 0 %0,00

UPyD 0 %0,00


Parte hartzea gehien hazi diren

herriak1. Ziordia, 4,17 puntu. 2. Arruazu, 4,15 puntu.3. Irañeta, 3,18 puntu.

Parte hartzea gehienjaitsi diren herriak

1. Uharte Arakil, 8,72 puntu.*2. Arbizu, 7,36 puntu.*3. Etxarri Aranatz, 5,13 puntu.

* Igandean festetan zeuden herriak. Batazbesteko parte hartzearen azpitik gelditu dira.

Guaixe • 2016ko garilaren 1a sakanerria 7

ETXARRI ARANAZKO HAUTESKUNDE OROKORREN EMAITZAK

KONGRESUA2016 2015

Kopurua % Kopurua %


Parte hartzea 1.293 %66,65 1.389 %71,78

Abstentzioa 647 %33,35 546 %28,22




Boto zuriak 16 %1,24 19 %1,37



UPN-PP 159 %12,48 Ahal dugu 237 %17,17

Geroa Bai 157 %12,32 UPN-PP 162 %11,74

PSOE 47 %3,69 PSOE 40 %2,90





SAIN 0 %0,00 UPyD 1 %0,07

UPyD 0 %0,00 Libertate Nafarra 0 %0,00

SAIN 0 %0,00

IRANETAKO HAUTESKUNDE OROKORREN EMAITZAK

KONGRESUA2016 2015

Kopurua % Kopurua %


Parte hartzea 98 %71,01 97 %67,83

Abstentzioa 40 %28,99 46 %32,17




Boto zuriak 0 %0,00 2 %2,06

HAUTAGAITZAUPN-PP 35 %36,84 UPN-PP 31 %31,96

EH Bildu 19 %20,00 EH Bildu 19 %19,59




PSOE 3 %3,16 Libertate Nafarra 2 %2,06


UPyD 2 %2,11 SAIN 1 %1,03

Libertate Nafarra 0 %0,00 UPyD 1 %1,03


SAIN 0 %0,00 PSOE 0 %0,00

Recortes 0 Berdeak 0 %0,00

IRURTZUNGO HAUTESKUNDE OROKORREN EMAITZAK

KONGRESUA2016 2015

Kopurua % Kopurua %


Parte hartzea 1.029 %65,83 1.095 %70,24

Abstentzioa 534 %34,17 464 %29,76



Zerrendei emandakoak 999 %97,08 1.076 %98,26

Boto zuriak 23 %2,24 8 %0,73

HAUTAGAITZAElkarrekin Ahal dugu 318 %31,12 Ahal dugu 296 %27,31

UPN-PP 224 %21,92 UPN-PP 206 %19,00

EH Bildu 212 %20,74 EH Bildu 204 %18,82

PSOE 146 %14,29 PSOE 149 %13,75





SAIN 1 %0,10 UPyD 4 %0,37



SAIN 0 %0,00


ITURMENDIKO HAUTESKUNDE OROKORREN EMAITZAK

KONGRESUA2016 2015

Kopurua % Kopurua %


Parte hartzea 214 %68,59 214 %69,03

Abstentzioa 98 %31,41 96 %30,97




Boto zuriak 3 %1,40 7 %3,27

HAUTAGAITZAUPN-PP 60 %28,17 EH Bildu 52 %24,41

Elkarrekin Ahal dugu 55 %25,82 UPN-PP 52 %24,41

EH Bildu 52 %24,41 Ahal dugu 39 %18,31


PSOE 17 %7,98 PSOE 18 %8,45



PACMA 0 %0,00 UPyD 2 %0,94


SAIN 0 %0,00 PACMA 0 %0,00


SAIN 0 %0,00

LAKUNTZAKO HAUTESKUNDE OROKORREN EMAITZAK

KONGRESUA2016 2015

Kopurua % Kopurua %


Parte hartzea 601 %64,48 649 %69,49

Abstentzioa 331 %35,52 285 %30,51




Boto zuriak 2 %0,33 5 %0,77




UPN-PP 64 %10,68 UPN-PP 68 %10,51

PSOE 46 %7,68 PSOE 52 %8,04



UPyD 3 %0,50 PACMA 6 %0,93



SAIN 0 %0,00 UPyD 2 %0,31

SAIN 0 %0,00

OLAZTIKO HAUTESKUNDE OROKORREN EMAITZAK

KONGRESUA2016 2015

Kopurua % Kopurua %


Parte hartzea 720 %62,02 742 %63,42

Abstentzioa 441 %37,98 428 %36,58




Boto zuriak 6 %0,83 10 %1,35

HAUTAGAITZAElkarrekin Ahal dugu 203 %28,63 EH Bildu 213 %29,14

EH Bildu 202 %28,49 Ahal dugu 159 %21,75

UPN-PP 110 %15,51 UPN-PP 108 %14,77

PSOE 109 %15,37 Geroa Bai 102 %13,95

Geroa Bai 58 %8,18 PSOE 97 %13,27




Libertate Nafarra 0 %0,00 Libertate Nafarra 2 %0,27

SAIN 0 %0,00 Recortes 0 Berdeak 1 %0,14

UPyD 0 %0,00 SAIN 0 %0,00

UPyD 0 %0,00

Parte hartze handieneko

herriak1. Bakaiku, %79,58.2. Arruazu, %78,57.3. Ziordia, %72,11.

Abstentzio handienekoherriak

1. Uharte Arakil, %42,97.*2. Olatzagutia, %37,98.3. Urdiain, %37,95.

* Hauteskunde egunean festetan zeuden.



UHARTE ARAKILGO HAUTESKUNDE OROKORREN EMAITZAK

KONGRESUA2016 2015

Kopurua % Kopurua %


Parte hartzea 369 %57,03 430 %65,75

Abstentzioa 278 %42,97 224 %34,25




Boto zuriak 5 %1,36 7 %1,63

HAUTAGAITZAElkarrekin Ahal dugu 91 %25,21 UPN-PP 95 %22,67

UPN-PP 91 %25,21 Ahal dugu 92 %21,96

EH Bildu 87 %24,10 EH Bildu 89 %21,24


PSOE 22 %6,09 PSOE 33 %7,88


Recortes Cero-Berdeak 5 %1,39 IU-Batzarre-UpeC 6 %1,43

PACMA 2 %0,55 PACMA 5 %1,19


SAIN 1 %0,28 UPyD 3 %0,72


SAIN 0 %0,00

URDIAINGO HAUTESKUNDE OROKORREN EMAITZAK

KONGRESUA2016 2015

Kopurua % Kopurua %


Parte hartzea 327 %62,05 355 %66,85

Abstentzioa 200 %37,95 176 %33,15




Boto zuriak 2 %0,61 6 %1,69




UPN-PP 35 %10,74 UPN-PP 32 %9,12

PSOE 15 %4,60 PSOE 18 %5,13


Recortes Cero-Berdeak 1 %0,31 IU-Batzarre-UpeC 6 %1,71

SAIN 1 %0,31 PACMA 1 %0,28



PACMA 0 %0,00 SAIN 0 %0,00

UPyD 0 %0,00

ZIORDIKO HAUTESKUNDE OROKORREN EMAITZAK

KONGRESUA2016 2015

Kopurua % Kopurua %


Parte hartzea 212 %72,11 214 %67,94

Abstentzioa 82 %27,89 101 %32,06




Boto zuriak 2 %0,94 3 %1,40

HAUTAGAITZA

EH Bildu 84 %40,38 EH Bildu 91 %42,92

Elkarrekin Ahal dugu 50 %24,04 Ahal dugu 32 %15,09

UPN-PP 26 %12,50 UPN-PP 32 %15,09

PSOE 17 %8,17 Geroa Bai 28 %13,21

Geroa Bai 15 %7,21 PSOE 14 %6,60



PACMA 2 %0,96 Recortes 0 Berdeak 1 %0,47

Recortes Cero-Berdeak 1 %0,48 UPyD 1 %0,47

SAIN 0 %0,00 Libertate Nafarra 0 %0,00

UPyD 0 %0,00 PACMA 0 %0,00

SAIN 0 %0,00

Boto baliogabe gehienizan duten herriak

1. Irañeta, %3,06.2. Uharte Arakil, %2,17.3. Ziordia, %1,89.

Boto txuri gehien izanduten herriak

1. Irurtzun, %2,24.2. Arruazu, %1,52.3. Iturmendi, %1,4

Berdintasun Planari dagozkionneurriak ere onartu ziren

Cederna-Garalurrek ohiko batzarorokorra egin zuen Irunberrin osti-ralean. Joan den urteko kontuak etamemoria onartzean nabarmenduzen 2015ean, Cederna-Garalurrenlaguntzari esker, Mendialdean 94enpresa sortu zirela. Erakundeak,bestalde, Energia Eraginkortasunzerbitzua martxan jarri zuen etaharrera ona izan duela azpimarra-tu zen. 2016rako, orain arte landu-tako ildoez aparte zerbitzu horilurraldeko erakunde pribatueizabaltzeko asmoa dago.

Irunberriko bileran gaztigatuzenez, Nafarroako Landa Garape-nearen 19.2 atalari dagozkion dirulaguntzen deialdia irailean iza-nen da. Bidasoa eta Plazaolakobide berdeak elkartzeko asmoa

duen Ederbidea proiektuak Euro-pako diru-laguntza jaso duela etaNafarroako Gobernuak kudeatu-ko duela jakinarazi zen, Cederna-Garalur eskualdean proiektuakoordinatu eta komunikatzekoardura izanen du. Bestalde, era-kundea eragileekin batera egitenari diren Nafarroako Mendialde-ko Turismoari dagokion hausnar-keta prozesuaren berri emanzuten. Helburua da Cederna Gara-lurrek turismo arloan landukodituen ildoak erabakitzeko oina-rria izatea.

Azkenik, Cederna-GaralurrenBerdinatsun Planaren baitan2016rako ekintzak onartu ziren,baita erakundearen proiektu etaekintzak genero ikuspuntuarekinere planifikatu, aztertu eta kude-atzeko asmoa ere.

Enneco,aurrenekobatzarorokorraLarunbatean, 11:00etan, EtxarriAranazko kultur etxean

Nafarroa Bizirik fundazioak Enne-co, Haritzaren memoria parkeasustatzen ari da. Etxarri Arana-tzeko hariztiaren pokalean koka-tutako azpiegitura horrek Nafarro-ako Erreinuko memoria berresku-ratzea du helburu. Eta asmo

horrekin bat egin dute hainbatudalek, instituziok, enpresek etapertsonek. Sustatzaile horiek guz-tiak Etxarrin Aranatzen biltzeradeitu dituzte. Aurreneko batzaroroko horretan aurreko ikastur-tean egindako lanen errepasoaegin eta aurrera begirakoak azal-duko dira.

Azken horien artean aurrenaheldu den astean izanen da. Izanere, asteartean, 11:00etan Enneco,haritzaren memoriaren lehenharria jartze ekitaldia eginen da.Nafarroa Bizirik fundaziotiksakandar guztiak ekitaldira gon-bidatuak daudela jakinarazi dute.

Etxarri Aranatz»

Enneco parkera egindako bisita gidatu bat.

SAKANA

Cederna Garalurrekobatzarrak lan-ildoakonartu ditu

Cederna Garalurreko zuzendaritza berriko kideak.

Guaixe • 2016ko garilaren 1a sakanerria 9

Horren bila dabil Altsasuko Uda-la, aspaldi. Urtero errepikatzenden kontua baita. Eta orain arte-ko ahaleginek ez dute emaitzarikeman. Urdalur uharkatik Altsa-suko ur biltegira 1.440.787 metrokubiko iristen dira. Horixe fak-turatzen dio Sakanako Mankomu-nitateko Ur Zerbitzuak Altsasu-ko Udalari. Baina azken horrekur-kontagailuen bidez 398.737metro kubiko besterik ez ditu fak-turatzen. Non daude 1.042.050metro kubiko horiek? Orain arteez da jakiterik izan. Ur ihesak etabestelako arrazoiak izan daitez-keela azaldu du Javier Ollo Mar-tinezek.

Alkateak jakinarazi duenez,konponbide baten bila ur azpiegi-turen kudeaketaz arduratzen direnNilsa enpresa publikoarekinharremanetan jarri dira. Ollokgogorarazi du Altsasuko UdalakMank-i ordaintzen dion 500.000euroetatik ia erdia, 235.627,91 euro,ur horniduragatik dela. Herrikour horniduran gertatzen dena kon-

ponduko balitz, diru kopuru horiasko jaitsiko litzateke beraz.

Aldi berean, alkateak gogora-razi zuen Geroa Baik legegintzal-di hasieran mankomunatutako

zerbitzuei buruzko batzordea osa-tzea proposatu zuela eta gainon-tzeko alderdiek atzera bota zute-la. “Delegatutako eskuduntzen etaemandako diruaren jarraipena

egiteko, bikoiztasunik zegoenzehazteko edota uraren modukoarazoak aztertzea litzateke harenegitekoa. Ez zen atera. Lantalde batsortzea izan daiteke aukera.”

Ikurra elebitanjartzeko aginduaNafarroako Administrazio AuzitegiakOlatzagutiko Udalari kultur etxea-ren kanpoko ikurra bi hizkuntzetanjartzeko agindu dio. Gaur egun eus-karaz bakarrik dago eta UPNkoOscar Alvarez Peon zinegotziak aur-keztu zuen salaketa, kultur etxea eregaztelaniaz jar zezatela eskatuz.Epaileak arrazoia eman dio, gogo-raraziz eremu euskalduneko erakun-deek bi hizkuntzatan jarri behar dituz-tela kaleko seinaleak. Eraikin bere-zia denez, udala nola jarri aztertzenari da. Auzitegitik “behin-behinean”behintzat gaztelaniaz jarri behardela esan du. Zinegotzi bererekin eki-menez, joan den urtean beste epaibatek udala kiroldegian errotulu ele-bidunak jartzera behartu zuen.

Zelandi eskolako atezainarena zenetxea aurrerantzean ikastetxekoguraso elkartearen egoitza izanenda. Han bere materiala gorde etabere jarduerak garatzeko aukeraizanen du. Zelandi eskolako gura-so elkartearen eta Eskola Kontsei-luaren eskaerari oniritzia emanzion aho batez Altsasuko Udalakastearteko bilkuran.

Bi aldeek hitzarmena sinatukodute orain. Urte baterako erabile-ra onartu dute, gehienez hamarurtera arte luzatu daitekeena.“Epe hori pasata halako akordioa

berriro hartzea aztertuko da”,azaldu digu Javier Ollo Martinezalkateak. Gaineratu duenez, gura-so elkarteak eraikinaren barrukoaldea txukunduko du eta udalakleiho eta ate berriak jarriko ditu.

Bilkura berean Altsasuko Uda-lak Kaskardiako, Dermauko, Axa-rizuloetako eta Larrezabalgo herri-larreak kudeatzeko zuzeneko adju-dikazio espedienteari hasieraematea erabaki du. NafarroakoAldizkari Ofizialean argitaratuondoren interesatuek eskaerakegiteko aukera izanen dute.

Bikoteari tratutxarra emateagatikgizona atxilotutaSexu indarkeria salatzeko telefonoa112 da

Foruzaingoak jakinarazi duenez,joan den astean 44 urteko gizonolaztiarra atxilotu zuen. Emaku-mezko bikoteari tratu txarrak ema-tea leporatuta egin zen atxiloke-ta. Aldi berean, salaketa epaitegi-ra bideratu zuten.

Gazte ekintzetarakoplazak libreAltsasuko Udaleko Gazteria Zerbi-tzuak udarako hainbat jardueraantolatu ditu. Zerbitzutik jakinara-zi digutenez, gazte ekintza horieta-ko batzuetan izena emateko auke-ra dago oraindik: graffiti beira edukiontzientan, zal-di ibilaldiak eta hondartza ateral-dia. Informazio gehiago nahi izanezgero [email protected] e-postaraidatziz edo 948 564 785 telefono-ra hots eginez.

Bakaikuarrek etorkizunean arloguztietan nolako herria nahi dutenzehazteko prozesua abiaraziko duudalak irailean. Azpiegiturak,basoa, kultura, euskara, bideak,hilerria, eskola zaharra, auzola-na... “Dena mahaigainean jarri-ko da. Denaren inguruan hitz egi-teko lantaldeak sortuko dira. Haie-tan landuko dira gai horiek etalortutako ondorioak herriarizabalduko zaizkio. Batzar edo gal-deketa bidez lehentasunak marka-tuko dira.” Egoitz Urritza Lazkozalkateak gaineratu duenez, “uda-lak ez du ezer inposatuko, gehien-goak erabaki beharko du.”

FrontoiaUrritzak azaldu digunez, Iturrar-

te frontoian Bideberrialde kaleraate bat zabaltzea aztertzen ari dira.“Haizeteak teiladurako plakabatzuk mugitu zituen. Jaso-maki-na sartu ezin genuenez, aldamio-ak jarri behar izan genituen eta2.300 euro pagatu behar izan geni-tuen. Etorkizunean, edozer gauzapasatuta, halako ordainketa ezegiteko ate bat zabaltzeko aukeraaztertzen ari gara.”

Bakaikun Euskaraz

Astelehenetik festetaraino hau-rrendako aisialdi programa mar-txan izanen da. Dozena bat haurbi begiralerekin ariko dira, aste-gunetan, goizez lau orduz.

Olatzagutia» Bakaiku»

»

Olaztiko kultur etxe paretik pasatzen.

Altsasu»

Parte hartze prozesua buruan

Bakaikun jendea kalean korrikalariak animatzen.

Baratzeko bideko iturria.

Altsasu»

Galdutako miloi batmetro kubiko urren bila

»

Zelandiko guraso elkarteak egoitza izanen du

Guraso elkartearen egoitza hartuko duen eraikina.


Horixe egitera deitu du Askape-nak. Erakunde internazionalista-tik adierazi dutenez, “Latinoame-rikako herriek euren askatasuna-ren bidean berebiziko une larriabizi dute egun. 15 urte luzeetanaurrekaririk gabeko lorpenakerdietsi ostean, herri hauetakooligarkiek eta inperialismo yan-ki-europarrak hil hala biziko olda-rraldiari ekin diete herri sektore-ek bereganatu duten botereaberreskuratzeko desiotan.” Aska-penakoen iritziz, “ordena zaharra”ezartzeak “Latinoamerikako

herriak beste behin ere iparralde-aren agindutara makurrarazi nahidituzte, miseriara kondenatu etazapalkuntza edo esplotazioa bai-na ez diete opa.”

Brasilgo “estatu kolpea” eta“Venezuelako boliviar prozesua-ren aurkako erasoaldia” testu-inguru horretan kokatu ditu Aska-penak. “Venezuelako gobernu zile-giaren aurka abiarazi den gerrafronte anitzeko gerra da: ekono-mikoa, mediatikoa, naziarte mai-lakoa, kale erasoen bidez lagun-dua eta paramilitarrek eragina.”

Askapenaren iritziz, “inperialis-moak azken hamarkadetako agen-da eraldatzaile eta antiinperialis-

ta bilakatu den motorra deusez-tatu nahi luke eta bertako petro-lio erreserben jaun eta jabe egin.”

Askapenatik “Euskal Herri lan-gileari” dei egin diote, “dagokionmaila eman eta boliviar prozesuababesteko.” Internazionalismoa“gure egiteko” deiarekin batera,“inperialismo yankie eta batez ereespainiar zein euskal eskuina sala-tzea dagokigu, burutzen ari dienkanpaina politiko eta mediatikoasalaketaren jo mugan ezarriz.”Azaldu dutenez, “prozesua aska-tzailearen etorkizuna, bere defen-tsa eta sakontzea herrion askata-sun eta burujabetzan sinistendugun guztiona delako, boliviarherri behar gaituelako, eta geukere behar dugulako bera garaile.”

Boliviar prozesua babesteko deia

Askapenak egindako Venezuelaren aldeko kontzentrazioa.

Heldu den urtean Iruñean DBHko 3.eta 4. mailak, Lanbide Hezkuntzaeta Batxilergo ikasi nahi dutenekautobusez joan-etorriak egitekoudaletxeetan aurre-matrikulazioaegiteko eskatu diete

Despeditu berri den ikasturteanArakilgo eta Irurtzungo 168 ikas-le Iruñera joateko eskola garraioaerabili dute. Arakildik DBHko 11ikasle eta bestelako ikasketak egi-tera beste 14 joan ziren. Irurtzun-dik 62 DBHra eta 81 bestelako ikas-ketetara. Udalek NafarroakoGobernuarekin akordioa eginadute bidaiak kudeatzeko, bainaudalendako kostu handia denezhura aldatzen saiatu dira. Alferrik.Horregatik, zenbait moldaketaegin beharrean izan dira. Udale-tik azaldu dutenez, ikasleek kude-aketan ez dute aldaketa handiriknabarituko.

Akordioaren arabera DBHko3. eta 4. mailak Iruñera ikasterajoaten diren ikasleak garraioadohainik izanen dute. NafarroakoGobernuak ordainduko du eta ikas-tetxearen bidez joan-etorriei buruz-ko informazioa jasoko ikasleek.Baina Lanbide Hezkuntzako etaBatxilergoko ikasleen eskolagarraioaren kudeaketaz udalakarduratuko dira. Ibilbidea, ordu-tegia eta prezioak antzekoak iza-nen direla aurreratu dute. Eta uda-lak izanen dira sortuko den zuloaestaltzeaz arduratuko direnak.

Guztia behar bezala antolatze-ko eta zenbat erabiltzaile izanendiren aurreikusi eta eskolagarraioa egoki antolatzeko, Ara-kilgo eta Irurtzungo Udalek hel-du den ikasturtean ikasle izanendirenei zerbitzuan izena emateko

eskatu diete. Irurtzunen epea atzodespeditu zen. Arakilen, berriz,gaur zabaldu eta heldu den osti-ralera arte izanen da.

Ituna, hautsitaIkasleen joan-etorriak antolatze-ko Imo zko, Lekunber riko,

Larraungo, Arakilgo eta Irurtzun-go udalek bat egin zuten. 1998tikNafarroako Gobernuarekin urte-ro berritzen duten ituna dute.Haren helburua da herri horieta-ko ikasleei unibertsitatekoak ezdiren gainontzeko ikasketak egi-teko aukera erraztea. DBH, Batxi-

lergoa, Lanbide Heziketa eta uni-bertsitatekoak ez diren beste ikas-ketak dira.

Akordioaren arabera Irurtzun-go Udala arduratzen zen kudeake-taz. Sortutako gastuak udalak etaNafarroako Gobernuaren arteanbanatzen ziren, derrigorrezkoakez diren ikasketetako ikasleek egi-ten duen ordainketarekin batera.Azken hiru ikasturteetan Nafarro-ako Gobernuak ez du zerbitzuakeragindako defizita bere gain har-tu. Horrek udalendako jasanezi-na den gastua eragin du ArakilgoUdalari ikasturteko 12.000 euro etaIrurtzungoari 40.000.

Egoera bideratzeko udal ordez-kariak gobernukoekin elkartu etaituna moldatzen saiatu dira. Nafa-rroako Gobernuak eskola garraio-aren defizita bere gain hartzekohelburua zuten udalek. Baina ezdute lortu ituna aldatzea edo berri-tzea. Horregatik, eskola garraio-aren antolakuntza aldatzera beharizan dute.

Uda guztian barna eginen dira lanak,azpiegiturak zaharrak direlako, etatarteka argindar linean mozketakegin beharko dira

Deikaztelu-Itsaso argi indar lineaSakanatik pasatzen da. 70. hamar-kadan sortua, nahiko zaharra daeta lineak ongi funtzionatzeko tar-teka mantenu hobekuntza lanak

egin behar dira. Red EléctricaEspañolatik adierazi digutenez,uda honetan mantenu hobekun-tza lan horiek egingo dira argin-dar linea guztian, tartean Sakanan.Udan egingo dituzte argindar kon-tsumoa jaisten delako eta herrita-rrengan ahalik eta kalte gutxienak

sortzeko. Dagoeneko hasiak daude lanak,

Uharte Arakil eta Arakil aldean.Lanak faseka egingo dira. Deikaz-telu-Itsaso argindar lineako tartebatzuetan haria aldatuko dute,egungoa zaharra delako. Aldake-ta horrekin argindar linearen edu-kiera edo kapazitatea handitukodela deritzo Red Eléctrica Españo-lak, eta segurtasunean eta efizien-tzian irabaziko dela. Mantenu languztiak uda bukaerarako eginakegongo direla aurreikusten duRed Eléctrica Españolak.

Etzegaratekobidesaria,gertuagoBeranduenez urte berriarekinmartxan jarri nahi du GipuzkoaForu Aldundiak kamioi astunen-dako bidesaria. Europako 2011/76zuzentarauaren arabera kontinen-tea zeharkatzen duen ardatzean

dago N-1 errepidea eta haren man-tentzea bidesarien bidez lortuta-koarekin egin behar da. Gainera,Gipuzkoako Foru Aldundiak erre-pide horretako “zirkulazio pilake-ta” arindu nahi du.

Egunero N-1 errepidea 12.000kamioik baino gehiagok erabil-tze dute. Aurki arku bidezko hirubidesarirekin topo eginen duteGipuzkoan: Etzegaraten, Andoai-nen eta Irunen. Ibilgailuek ez

dute gelditu beharko eta arkubaten azpitik pasatzen den aldi-ro identifikatu eta ordainketaegiteko sistema bati lotuko da.Etzegarate eta Irun bidea egitenduten garraiolariek gehienez 10euro ordaindu beharko dituzte.Etzegarate-Idiazabal eta Ando-ain-Irun artekoak egiten dituzte-nek 3,5 euro eta Andoaindik pasa-tzen direnek euro bat ordaindubeharko dute.

Haurrendakoaisialdi eskaintzaArakilgo Udalak udako aisialdi kan-pusa antolatu du. Agorrilean izanenda, astearteetan eta ostegunetan,10:00etatik 13:00etara. 5 eta 14 urtebitarteko haur eta gaztetxoei zuzen-dutako eskaintza da. Izena garila-ren 25era arte eman daiteke uda-letxean, edo 948 500 101 edo 634584 226 telefonoetara hots eginez.

Arakil / Irurtzun»

Udalak ikasleen eskolagarraioa antolatu nahian

Irurtzunen bi emakume autobusaren zain.

SAKANA

Argi indar lineako lanak egiteko Irañetan jarritako azpiegitura.

Argindar lineanhobekuntza lanak egiten ari dira

»

Kamioiak N-1 autobian.

Arakil »

»

Guaixe • 2016ko garilaren 1a

Sakanako herririk handieneankokaturik aurki daiteke Biltokijatetxea, Altsasun hain zuzen ere.Eguneko menuak eta karta jate-txean eta gaueko giro paregabeaaurkituko duzularik. Etxean beza-la hartuko zaitugu.Aralarko atean kokaturik ater-

petxea eta jatetxea aurkitukodituzu. Horiez gain naturarenparte izateko aukera eskaintzendizugu, bai guk antolatutakoibilbideekin bai seinaleztatuta

daudenekin. Aralarren bertan,pertsona, natura eta arteauztartzen diren tokian gaude.Zentzumenei bidea eman etaezagutu gaitzazu, harrerabikaina egingo dizugu.

Aralarko atea, Lizarrustin Altsasun,Biltoki

Arbizuko bihotzean, 50 lagunen-dako tokia,terraza inguruaz goza-tzeko. Etxeko sukaldaritza,sarre-rakoak, fritoak, postreak eta ten-poradako platerrak, bertakoproduktuak. Postreak eta txule-ta parrilan dira gure espezialita-teak. Tripadvisor-en oso puntua-zio altua daukagu.Gure etxeakbaserri baten itxura dauka, etorzaitez eta etxean bezala sentitu-ko zara!

Baxerrierretegia

Loreak apaingarri gisa.

Herriaren aipamen nagu-

sienetako bat etxeetako eta

balkoietako apaingarri

ezberdinak izaten dira. Herri

zaindua eta berezia.Bateratzea. Lizarrustiko

parajean naturak, pertso-

nek, arteak eta kulturak

bat egiten dute.

Lareo. Naturak urarekin

bat egiten duen toki zora-

garria dugu Lareoko urte-

gia, mendiz eta pagadiz

inguratuta

Bargagain. Tontorraundi bes-

te batzuentzat, Altsasuko

udalerrian kokatuta eta Urba-

sako mendilerroaren biga-

rren puntarik altuena , 1.157

m. Bertan gurutze bat dau-

ka.


Urbasa-Andia eta Aralarren,estra-tegikoa,Urederra iturburua, Iruñeaeta Gipuzkoako hondartzak bisita-tzeko.Partzelak, bungalowak etalogela anitzak.Igerilekuak, squash,futbito,basket eta tenis kantxak.Hainbat natur ibilbidebertatik.Zabalik: martxoan aste-buru eta zubietan.Aste Saindutikurriaren 4ra arte,egunero.Urritikabenduaren 25a arte, asteburu tajaiegunetan .Abenduaren 25etikabenduaren 31ra arte,egunero.

Naturan murgildua eta komuni-kazio bide bikainekin Iruñera,Donostiara eta Gasteizera.Mobilhome bioklimatikoak, logela ani-tzak eta argi indarradun partze-lak. Supermerkatua, taberna-jate-txea, aintzira naturala hondar-tzarekin, igerilekua, haur parkea,altzaridun karpa, parkina eta auto-karabanendako tokia.Jasangarri-tasun ekologikoaz egin dira erai-kin guztiak.Inguru zoragarriaoinez eta BTT-ez ibiltzeko.

Festetaz, ekitaldietaz eta ezkontze-taz gozatzeko,lasaitasun osoz.

Altsasun, Donostiatik 49km.tara,barbakoa eta terraza duenlorategia.Parking pribatua bertan.

5 logela,bainugela bat,pantailalauadun telebista,DVDa. Jantokiaeta sukalde zabala,ontzi-garbigai-lua eta labearekin. Mandireak etaesku ohialak bertan.Iruñea 44km.tara,Gasteiz 41 km.tara. Ekin-tza ezberdinak,zaldiz, txirrindulazeta oinez.

6 lagunendako tokia, animaliakonartzen dira.Etxe goxoa,erabatjantzita. Lorategia, baratza ekolo-gikoa, oilotegia. Aralar,Urbasa etaAndia bertan. Zaldian ibilbideak,harizti eta ur jauzi artean. Para-pentean ibil gaitezke. Mugikorta-sun baxua dutenendako egokitu-ta, txikienek haur parkea atariandute. Pilotalekua oso gertu dago,trafikorik ez dago Iturmendin. 30min. Iruñean edo Gasteizen,zatozeta gozatu!

Nemesio etxea

Sanpedroko bidea etxea

Arbizukoekokanpina

Etxarrikokanpina

Hartzabal. Etxarriko biztanleen-

tzat esanahi berezia duen dermioa.

Maiatzaren 1ean egun berezia iza-

ten da, pagoa zutik jartzen bai-

tute hilabete osoan zehar, ohitu-

ra hau garai bateko artzainenda-

ko seinalea zen artaldea mendira

igotzeko garaia baitzen.

Beriain. Arbizuk iparralde-

an mugakide du Aralarko

mendilerroa, beheko basoa

eta parez pare, hegoaldean

Beriain mendia.

Aitzaga. Hariztiez inguratu-rik, XIV.mendearen amaie-ran Iturmendik bereganatuzuen azken herrixka izan zen.Ate erromanikoa mantentzendu eta kanpoko zelaian guru-tzeak dauzka, XVIII. mende-ko via crucis batekoak,batzuek euskarazko inskrip-zioak dituztelarik.

Basotik itsasora. Garai bateko

ontzigintza elikatzen zuten hari-

tzen ibilbidean murgiltzeko auke-

ra Altsasuko Dantzalekun. Saka-

na, haritzen lurraldea ibilbide-

an, itsasontzi bat eraikitzeko

pausuak erakusten diguten panel

informatiboak aurkituko ditugu.


Urdiainen bertan aurki daitekegidatutako zaldi ibilaldien auke-ra paregabea. Urdiaingo bertakoerrotako baserritik abiatuko diraibilaldi guztiak eta antolatzekoaukera ezberdinak daude, egunerdikoak edota egun osokoak.Milaka urteetako zuhaitzak ikusdaitezke, baserriak, baselizak,inguruko herriak, trikuharriaketa baita Urbasa-Andia parke natu-rala ere. Eguraldiaren araberaapiriletik iraila bitartean prakti-

katu daiteke kirolzoragarri hau eta bide batez Saka-nako hainbat txoko eder ezagutu.

Larraonan kokaturik etaUrbasa mendatearen oinetan,Ameskoako bailaran abentura etaentretenimendurako alternatibaaukera paregabea dago. Naturanbertan bia ferrata, eskalada, BTT,Orienting, ibilbide gidatuak, koba-zuloak eta piknik gunea duzu.

Turismo eta aisialdi jardueraezberdinak aurkituko dituzu Urba-sa Abentura parkean. Natur guneezberdinak daude inguruan, halanola, Entzia eta Lokiz. Familian,lagunekin, taldean edota bikotea-rekin abentura biziaz gozatzekoaukera paregabea.

Urbasan, abentura

Urbasako natur parkearenerdian kokaturik, Bioitzakanpina daukazu. Naturanmurgildu, gure jatetxea eza-gutu eta antolatzen ditu-gun jardueretan parte har-tu. Usainak, dastamenaketa koloreak bat egitenduten tokian gaude.

Bioitzakanpina,Urbasan

Errotain, kirola eta turismo aktiboa

Urbasaren sabeletik. Jaki-na da Urbasa akuiferoz bete-ta dagoela eta horren leku-ko Cristinos kobazuloa, ber-tan kokatuta eta bisitatudaitekena.

Jentilen begidarapean. Eska-latzeko toki aproposa, jen-tilen begia izeneko harkai-tza. Sarabe ingurunean koka-turik ere San Miguelermitaren hondamenak edoGazteluko Aitzan kokaturikdagoen Gentilsukaldea dago.

Urederra. Izenari ohore egitendion ibaia, Urbasan sortzen daeta ingurua natur erreserbaizendatu dute. Sortzen denleku ikusgarritik aurrera, Bake-dano, Zudaire, Barindano, Arta-bia eta Larrion herriak zehar-katzen ditu.

Sarabe ingurunea. Irurita-

ko gazteluaren zaintzape-

an, Aitziber ermita eta Sara-

be bailara topatuko ditu-

gu. Bertan murgildu eta

bizitakoa oso esperientzia

berezia izango da.

Ubabako balkoia. Pilatosenbalkoia izenarekin ezaguna denbegiratoki ederra Urbasa-Andia parke naturalean koka-turik dago. Bertatik Ameskoabailara eta Urederraren itur-burua ikus daiteke.


ARRUAZU

Festetako lau egunHoriexek gorde dituzte arbazuarrek.San Pedrorako erromeriarekin gaurhasi eta astelehena bitarte festa nagu-si arbazun.

Egitaraua>> Garilak 1, ostiela15:00etan Bakutzek bee itxeko ataaiyagarbitzia.19:00etan Suziriya Ostatutik!19:30ean Meza San Pedro baselizen.20:00etan Meenduba Sanpedrondon,baserritarres! 22:00etan Zezensuskua Tximoonekoataaitik.22:30ean Arbazuko Zortzikua herrikoplazan.23:00etan Herri afaaiya Itur gainen.00:30etik 4:30era Dantzaldiya Tximeletataldiakin.

>> Garilak 2, launbeta12:30ean Play backen entsaioa.18:00etan Zirko tailerra.20:00etan Gazta ta ardua betiko lekuben.20:00etatik 22:00etara DantzaldiyaAlaiki taldiakin. 22:00etan Zezensuskua Tximoonekoataaitik.12:30etik 3:30era Dantzaldiyek Alaikitaldiakin.

>> Garilak 3, iyendia17:00etan Mus Iñeztura Itur-Gainelkartien.17:00etan Jolas parkia haurrendako.19:00etan Haurrendako Ginkana.20:00etan Gazta ta ardua guziyendako.20:00etan Banakako Pala Erakustaldiya.20:00etatik 22:00etara DantzagarriyekTximeleta taldiakin. 22:00etan Zezensuskua Tximoonekoataaitik.22:15ean Herri afaaiya herriko itxen.00:30etik 3:30ra Dantzak ta jauziyekTximeleta taldiakin.

>> Garilak 4, astelehena15:00etan Herri paella-jatia. 17:00etan Itxes-itxeko erronda 18:00etan Herri kirolak denondako.19:30ean Haurrendako txokolate-jatia.20:00etan Gazta ta ardua guziyendako.20:30ean Arbazuko Play back txapelketa.22:00etan Zezensuskua Tximoonekoataaitik.22:30ean Herri parrillada plazan.

00:30etik aurria Gaupasa Ostatubennekatu artio!

UNANU

Asteburuan, festakSan Pedroren omenezko festakasteburuan ospatuko dituzte una-nuarrek.

Egitaraua >> Garilak 1, ostirala 12:00etan Txupinazoa. 15:00etan Bazkaria, elkartean. 18:00etan Haurrendako jokoak. 20:00etan Auzatea.20:00etatik 22:00etara DantzaldiaPatxirekin. 22:00etan Afaria, elkartean. 00:00etatik 4:00etara DantzaldiaPatxirekin.

>> Garilak 2, larunbata11:00etan Gosaria, elkartean. 12:00etatik 15:00etara Haurrendakopuzgarri eta tailerrak. 15:00etan Herri bazkaria, elkarteakantolatuta. 17:00etatik 20:00etara Haurrendakojolas parkea. 20:00etan Auzatea. 20:00etatik 22:00etara Dantzadia DjGaraterekin. 22:00etan Afaria, elkartean. 00:00etatik aurrera parranda DjGaraterekin.

>> Garilak 3, igandea11:00etan Gosaria, elkartean. 12:30ean Pilota partidak. 15:00etan Bazkaria, elkartean. 18:00etan 7etan Aire, euskal kantak. 20:00etan Auzatea eta festen despedida.

Egunero, egunean zehar, triki-poteoa egonen da.

LIZARRAGABENGOA

San Pedroko hiru egunak Sainduaren eguna pasa ondoren,asteburua hartu dute lixarrengota-rrek festak ospatzeko.

Egitaraua >> Garilak 1, ostirala 19:00etan Festen hasiera.19:30ean Auzatea.21:30ean Afaria.23:00etatik 2:30era Dantzaldia.

>> Garilak 2, larunbata12:00etan Etxez-etxeko errondatrikitilariekin.16:00etan Puzgarriak.17:00etan Pilota partiduak.18:30ean Aizkora erakustaldia.19:30ean Auzatea.21:30ean Afaria.23:00etatik 2:30era Dantzaldia.

>> Garilak 3, igandea12:00etan Etxez-etxeko errondatrikitilariekin.16:00etan Puzgarriak.17:00etan Mus txapelketa azkarra,elkartean.17:30ean Apar festa.18:30ean Txokolate-jana.19:30ean Kontzentrazioa: Euskal presoak,Euskal Herrira.20:00etan Auzatea

URDIAIN

Bost festa egun,erromeria eta guztiSan Pedroren omenezko festakabiatuko dira bihar Urdiainen. Bosteguneko ospakizunetan San Pedrozelaira joan eta han erromeria alaiazgozatzeko aukera izanen duteurdiaindarrek. Asteazkena bitartebada zerekin goza Urdiainen. .

Egitaraua>> Garilak 2, larunbata12:00etan Etxajua eta festen hasieraSakaranga txarangarekin.13:00etatik 15:00etara Kuadrillen artekokalderete txapelketa, UGAk antolatuta. 17:00etan Haur kategoriako bizikletalasterketa eta ginkana.18:00etan Herriko gazteen arteko pilotapartiduak, UGAk antolatuta.20:15etik 22:00etara DantzaldiaTximeleta taldearekin.22:00etan Euskal presoen aldeko afaria.1:00etatik 4:00etara DantzaldiaTximeleta taldearekin.

>> Garilak 3, domeka10:30ean Ardo banaketa San Pedrokohariztian. 12:30ean Meza nagusia San Pedrokobaselizan.14:30ean Bazkaria San Pedroko zelaietan.17:00etan Zortzikoa.19:00etan Salbea eta herrira itzulera.20:00etatik 22:00etara DantzaldiaGaubela taldearekin.22:00etan Zezensuzkoa.00:30etik 2:30etara Dantzaldia Gaubelataldearekin.

>> Garilak 4, astelehena.Jubilatuen eguna10:00etan Gosaria alondegian, Tintiniturrielkartearen eskutik.12:00etan Meza.12:30etik 14:00etara Dantzaldia BixenteSetoainekin. 14:30ean Jubilatuen bazkaria, ondorenBixente Setoainekin dantzaldia.15:00etan Gizonen bazkaria, IrunberrikoTxarangak alaitua. 18:00etan Asier Kindam magoa, plazan. 20:00etatik 22:00etara DantzaldiaJoselu Anaiak taldearekin. 24:00etatik 3:00etara Dantzaldia JoseluAnaiak taldearekin.

>> Garilak 5, asteartea10:00etan Gosaria alondegian, gizonekeskainia.12:00etan Herriko dantzari txikiak.13:00etan Pancho Balbuena, plazan. 14:30ean Emakumeen bazkaria, TxorongoTxarangak girotua. 20:00etatik 22:00etara DantzaldiaGabenara taldearekin. 00:30etik 3:30era Dantzaldia Gabenarataldearekin. Garilak 6, asteazkena10:00etan Gosaria Aitziber elkarteareneskutik.12:00etan Joku trena plazan. 12:30ean Aizkolari eta harri-jasotzaileerakustaldia plazan. 14:30ean Herri bazkaria.17:30ean Etxez etxe Peña Poteotxarangarekin.16:30etik 19:30era Hainbat adinetarakopuzgarriak, zezen mekanikoa eta bizikletaeroen zirkuitua.20:00etatik 22:00etara DantzaldiaTrikidantz taldearekin.22:00etan Zezensuzkoa.22:30ean Bertso afaria frontoian, UGAkantolatuta.00:30etik 03:30era Dantzaldia Trikidantztaldearekin.

Egunero, eguerdi eta iluntzean, ardoabanatuko da alondegian. Eguerdietan lenzeria eta memoriatailerrekoen erakusketa.

Festak Sakanan

Maiatza, festezgogoraraztekoBakaikuko Gazte Asanbladak dei-tuta makina bat herritar elkartu zirenlarunbat arratsaldean San Juan pla-zan. Urtero moduan bigarren maia-tza jasotzeko lanari heldu zioten,baina oraingoan mendian beharre-an herrian. Lana despedituta mere-zitako auzatea izan zen. Santiagofestak iritsi bitartean han zutik iza-nen da maiatza.

Bakaiku»

Altsasun San Pedro ospatu zuten.

Uharte Arakilgo Galtxorratxekoek jaurti zuten festen hasierako suziria. Arbizuko koadrila, San Juan festen hasieran.

Guaixe • 2016ko garilaren 1a publizitatea 15


Azken sei urteetan Uharte ArakilgoZamartze monasterioaren inguruanaritu den lan taldea Aralarkosantutegiaren inguruan ariko dalanean aurten. Haren jatorria etaErdi Aroko ibarreko populazioarenprofila zehaztea dute helburu

Aditu Arkeologiak zazpigarrenindusketa saioa eginen du udahonetan, baina ibarraren azpiautzi eta mendi gainera igoko dira.Fran Valle de Tarazaga Monterok(indusketa eta ikerketa ardura-duna) eta Emma Bonthornek (oste-oarkeologoa, hezurduren ardura-duna) zuzentzen duten arkeologialantaldea Uharte Arakilgo Zamar-tzeko monasterioaren inguruanaritu beharrean Aralarko santu-tegiko absidearen eta Trinitateermitaren artean ariko dira lane-an. Astelehenean hasiko da bi hila-bete iraunen duen arkeologia-indusketa.

Valle de Tarazagak azaldu digu-nez, “Zamartzeko indusketan gel-dialdia egitea beharrezkoa zen.Lan handiaren ondoren, kanpai-na guztietan jasotako materialaketa emaitzak antolatzeko, aztertze-ko eta egituratzeko denbora behardugu, gero jendaurrean aurkezte-ko. Kontuan izan gure indusketakanpainak apartekoak izan dire-la: hainbat hilabete iraun dute etajende askoz osatutako lantaldeakaritu gara lanean.”

Hori da toki aldaketaren arra-zoietako bat, bestea: “santutegia-ren inguruan eginen dugun lanaorain artekoaren osagarria iza-nen da. Zamartzen elizaren jato-rria eta erromatar garaitik izanduen garapena aztertzen saiatugara. Aralarrek Zamartzerekinzuzeneko lotura du. Goñiko Teo-dosioren kondairatik harago, berejatorria zein den eta kristautasu-naren aurretik sakralitate guneaote zen ikusi nahi dugu.”

Horri lotuta, Valle de Taraza-gak azaldu digu Sakanako ErdiAroko populazioaren biologia pro-fila egiten ari direla Zamartzen

berreskuratutako ia 300 hezurdu-rekin. “Donejakue bidea bertatikpasatzen zen eta Iruñeko katedra-larekin estuki lotuta zegoenez,Aralarko santutegi ondoko hilerri-tik hezurdura batzuk berreskura-tu nahi ditugu. Haiek diagnosti-ko bereizlea egiteko erabiliko ditu-gu, Sakanako bertako populazioaeta beste tokietatik etorritakoaketa Zamartzen lurperatutakoakbereizteko.” Horrela ibarreko ErdiAroko populazioaren biologia pro-fila finduko dute.

Hilerria Arkeologoek ez dute santutegibarruan lan eginen, haren absi-dearen eta aldameneko Trinita-te ermitaren artean baizik.2009Ko agorrilean Larrate enpre-sako arkeologoak zundaketakegin zituzten inguru horretan.Absidearen ondoan eta handik 13metrora egindako zulaketetanbost helduren eta haur batenhezurdurak agertu ziren. ErdiAroko nekropolia zela ondorioz-tatu zuten: sei gorpuek buruamendebaldera, eta oinak ekial-dera dituzte, orientazio kris-tauan. Hilobi “xumeak” ziren.Abside ondoko hilobiak haitze-an eginak zeuden eta besteanharriekin eginak. Arropa zan-tzuak, txanponen bat, zeramikapuskak eta gurutze bat duen hila-rri bat opatu zituzten.

Horren guztiaren jakitun daAdituko taldea. Lanean hasteanopatuko duten estratigrafiak

zehaztuko du indusketa guneak.“Orografia kontuan izanik, ingu-ru horrek hilerri erabilera han-dia izatea zaila da. Baina, egia da,Zamartzeko emaitzak harriga-rriak izan zirela. Guk SakanakoErdi Aroko biologia profila gehia-go fintzeko nahikoa hezurduraberreskuratzeko asmoz goaz.Horrekin batera, hezurdurek san-tutegian, edo inguruan, bizi eta hilziren pertsonez eta haien bizimo-duaz argibideak ematea esperodugu.” Hezurduren datazioa egi-teko hilobietan opatutako elemen-tuako eta erradiokarbonoa erabi-liko dute.

Behin hezurdurak atera ondo-ren, aurreko garaietako egituraaztarnak opatu asmoz, sakona-go zulatu nahi dutela esan diguValle de Tarazagak. Agirien ara-bera santutegia VIII. mendeansortu zen.

IndusketazSakanaren eguraldiaren berri duteAditukoek, eta horregatik egindituzte indusketa kanpaina luze-ak. Astelehenean hasi eta agorri-laren 31ra arte ariko dira santu-tegi ondoan lanean. Adituko zaz-pi arkeologoekin batera ikasleakere ariko dira lanean. Bizkaia,Araba, Nafarroa, AEB, ErresumaBatua, Eslobakia, Kroazioa, Kana-da, Australia, Hego Tirol, Frantziaeta Txina dira haien jatorria. Gari-lean 23 bat pertsona ariko dira lane-an eta agorrilean 15 edo 17.

Orain arteko indusketen emai-tzez galdetuta Valle de Tarazagakazaldu digu gaur egun jasotakomaterialak eta hezurrak azter-tzen ari direla. BournemouthgoUnibertsitatearekin (ErresumaBatua) batera nahastutako hezu-rrak zenbat pertsonei dagokienkalkulatzeko sistema berri bate-an parte hartu dute. BradfordkoUnibertsitatearekin (ErresumaBatua) Erdi Aroko populazioanartritisak zuen eragina aldera-tzen duen ikerketa egiten ari dira.“Lan horiek eta beste batzuk aur-ki argaitaratzea espero dugu.”

Uharteko monasterioareninguruan berriro lanean ikusikoote ditugun galdetuta, Valle deTarazagak baietz dio. “Oso emai-tza onak lortu ditugu Erdi Aroko

hilerriaren gunean, adierazleaden populazio bat berreskuratuz.Baina erromatar gunean emaitze-tan sakontzeko gogoz gelditugara.” Aditukoak ziur daude erro-matar garaian Zamartze “tokihandi eta nabarmena” zela.“Kokapenak eta berreskuratuta-ko materialen eta egituren kali-tateak Zamartzera bueltatzeamerezi duela adierazten digu.”Hala balitz, I. eta IV. mende arte-ko gunean ariko lirateke lanean.“Orain arte berreskuratutakoabaloratu beharra dugu eta Nafa-rroako Gobernuari, elizbarrutia-ri eta Uharte Arakilgo Udalariesku-hartze handiagoa proposatu,Sakana eta Nafarroako iraganaezagutzeko balio itzeleko ondareelementu horri balioa emateko.”

Boluntarioak

Indusketan lagundu nahi dute-nek horretarako aukera izanendute. Horretarako, [email protected] helbidera mezua idatzibehar da honakoak zehaztuz:aukera noiz duen, esperientziaedo bestelako detaile argigarriak.

Gidatutako bisitak

Santutegira jende asko joatendenez, indusketa gunea muga-tu eginen dute. Baina bisitarien-dako beti zabalik egonen da. Gai-nera, larunbatero, 11:00etan,gidatutako bisitak eginen dituz-te. Garilaren 9an hasiko dirabisita horiek. Talderen bateklarunbatetan joan ezin [email protected] e-posta helbide-ra idatzi dezake hala lotu daite-ke gidatutako bisita.

SAKANA

Arkeologoak aurten Aralarrera

2009an Aralarren egindako indusketa lanetan topatutako gorpuetako bat.

Erdi Aroko hobi berreraikiak Zamartzen.

Zamartzeko informazio panela irakurtzen. Eskubitan erromatar aztarnak agertu diren gunea.

Zamartze

Arkeologoak hilobietan lanean.


TxirrindularitzaTxirrindularitza

kirolaMENDI LASTERKETAK

KATARAIN BIGARRENA IRIMORA IGOERAN:Ismail Razgak irabazi zuen (15:22) Urretxu-ko Irimora igoera (4 km). Beñat Katarain la-

kuntzarra bigarrena izan zen (15:33). Bestal-de, San Martzialgo igoeran (3,6 km) Jose An-tonio Salgado altsasuarra 69.a sailkatu zen.

Erbiti eta ArrietaTourreraLarunbateanhasi eta garilaren24an despedi-tuko da Fran-tziako Tourra.Hiriberriko Ima-nol Erbiti Movis-tar taldearekinarituko da Tou-rrean, Nairo Quintana eta Alejan-dro Valverde taldeburuak laguntzen.Nelson Oliveira, Winner Anacona,Gorka Izagirre, Dani Moreno, JesusHerrada eta Ion Izagirre izango diraMovistarren gainontzeko taldekide-ak. Jose Luis Arrieta uhartearra etaChente Garcia Acosta izango diraMovistarren zuzendariak.

zazpigarren tourra

32 urteko txirrindulari arakildarra-rendako bere zazpigarren Tourraizango da aurtengoa. 2010. urtetikErbiti urtero aritu da Tourrean etaMovistarren konfiantzazko taldegizonetako bat da. Bestalde, aipa-tzekoa da aurreko asteburuan Ala-canten jokatutako Espainiako Txi-rrindularitza Txapelketetako erlo-jupeko txapelketan Imanol Erbiti 8.asailkatu zela.

Quesos Albeniz taldeko lakuntzarrakbi egunetan liderraren maillota jantzizuen baina azken etapan ezin izanzuen eutsi. Seigarrena sailkatu zen,58 segundora

Astelehenean despeditu zen VII.Gipuzkoako Itzulia, juniorren mai-lako aitzinetapa eta 3 etapako pro-ba. Burundako Quesos Albeniztaldeko txirrindulariak lehiatuziren bertan eta sekulako itzuliaegin zuten, Xabier Maiza lakun-tzarrak bereziki. Lehendabizikoetapan lider jarri zen Xabier Mai-za, etapan bigarrena sailkatu etagero, eta bigarren etapan ere lider-goari eutsi zion. Baina astelehe-neko hirugarren eta azken etapaEl Proex-Iturribideko Oier Lazka-nok irabazi zuen eta 6 segundorasartu zen Arabarrak taldeko Ale-jandro Caro. Xabier Maiza 11.a sar-tu zen, 1:47ra, eta maillot horia gal-du zuen.

Sailkapen orokorra kontuanhartuta, Arabarrak taldeko Alejan-dro Caro izan zen txapelduna(6:59:11) eta Quesos AlbenizekoXabier Maiza seigarrena sailkatu

zen, 58 segundora. Bere taldekideAsier Etxeberria 15.a, 3:18ra. Erre-gulartasunaren sailkapeneanbigarrena sailkatu zen Maiza.Gipuzkoako Itzuliak azken egune-an ihes egitea pena izan da, bainaegindako lanarekin oso kontentuegoteko arrazoi asko ditu Maizak.

Ailetz Lasa garaileAgurainenKadeteek laster-keta izan zutenigandean Agu-rainen, 16. SanJuan Saria, Gaz-tetxoak Torneo-rako baliagarria.Burundako Que-sos Albeniz taldeko Ailetz Lasa izanzen txapelduna (1:21:35), Zarauzta-rra taldeko Haritz Erasunekin esprintestua izan eta gero. Bere taldekideMateo Gonzalez hirugarrena sailka-tu zen, segundo batera, Unai Villalo-bos 40.a eta Marcos Pison 41.a, biak31 segundora eta Josu Jaka 81.a,5:08ra. Taldekako sailkapena Que-sos Albenizek irabazi zuen.

Eneko Iturbebigarrena AritzalekunGaragarrilaren 18an jokatu zen Ari-tzaleku Triatloi ezaguna, bi distan-tziatan. Distantzia olinpikoan –1,5km igerian, 41 km bizikletan eta 10km korrikan– open mailan Tim Joa-nes Roig izan zen txapelduna(2:16:06). Sakana Triatloi TaldekoEneko Iturbe bigarrena sailkatu zen,2 minutu pasatxora (2:18:50). Saka-nako Alejandro Zabala 18.a sailka-tu zen (2:28:49). Aipatzekoa daerreleboetan Sakana taldeak ezinizan zuela proba bukatu. Esprint distantzian –750 m igerian,20 km bizikletan eta 5 km korrikan–Pello Gutierrez izan zen txapelduna(1:07:22). Sakana Triatloi TaldekoJavier Borrega 46.a sailkatu zen(1:28:26), Jose Manuel Borrega 47.a(1:28:27) eta Sergio Garcia 48.a(1:28:30).

Emakumeen Nafarroako etaEuskadiko Erlojupeko Txapelketajokatuko da Iturmendin igandean,11:00etatik aurrera

Garagarrilean gizonezkoen Nafa-rroako eta Euskadiko ErlojupekoTxapelketa hartu zuen Iturmendiketa igandean emakumeek hartukodute erreleboa. Izan ere, V. Iturmen-di Trofeoa jokatuko da igandean,Emakumezkoen Nafarroako etaEuskadiko Erlojupeko Txapelketaizanen dena, kadeteen, juniorren,23 urtez azpikoen eta elite mailan.

Goizeko 11:00etan hasiko diraemakume txirrindulariak banaka-banaka erlojuaren kontrako lane-an. Lehenak jubenil eta afiziona-tuen mailakoak –23 urtez azpiko-ak eta eliteak– izango dira.11:00etan hasiko dira lanean etaminutu bateko aldearekin ekingodiote ibilbideari. 14 km-ko ibilbi-dea izanen dute aurrez-aurre, Arbi-

zuko Utzubar industrialderainoeta buelta. Kadete mailakoak, aldiz,12:30ean hasiko dira banakakolanean. 10 km osatu beharko dituz-te, Iturmenditik Etxarri Aranaz-ko biribilguneraino eta buelta.

Erlojupekoan sakandarraklehiatzea aurreikusten da, juniormailan dabilen Maialen Aramen-dia iturmendiarra eta kadete mai-lan dabiltzan Leire Maiza, JoanaIrastorza eta Bakarne Gonzalez.

Orain emakumeen txanda

»

Maialen Aramendia aurreko urteko Iturmendiko erlojupekoan.

»

Carok Gipuzkoako Itzuliakendu zion Xabier Maizari

Maiza, liderraren maillotarekin.

Irisarri EspainiakotxapeldunordeaAfizionatuen mailan EuskadikoSelekzioarekin aritu den RuralKutxa-Seguros RGA taldeko JonIrisarrik zilarrezko domina lor-tu zuen Espainiako Txapelkete-tan, Oscar Pelegri valentziarra-ren atzetik sailkatu eta gero. Moreira garaile Tolosan: San Juanegunean Jose Maria Anza Memo-riala jokatu zen Tolosan, Lehen-dakari Txapelketarako baliaga-rria zen proba. Rural Kutxa-Seguros RGA taldeko MauricioMoreira uruguaiarra izan zen txa-pelduna, sprintean (2:55:10).

Triatloia

Gorka EndjidoEspainiako HalterofiliaTxapelketanEtxarriarra 85 kiloko kategorian 14.asailkatu zen

Asteburuan Espainiako HalterofiliaTxapelketa jokatu zen. Gorka End-jido etxarriarra 85 kiloko katego-rian lehiatu zen. Kanariar selekzio-ko Andres Mata izan zen kategoria-ko irabazlea (89,39 puntu) etaNafarroako selekzioarekin lehiatuzen Gorka Endjido etxarriarra 14.asailkatu zen (62,33). Sailkapen abso-lutuan edo orokorrean Andres Mataizan zen lehena eta Gorka 54.a.

Halterofilia

Jose Luis Arrieta.

Guaixe • 2016ko garilaren 1a18 kirola

1:42:58 eta 2:07:08 izan zentxapeldunen denbora

Etxarri Aranazko III. Triku Trailmendi lasterketa –21 km, 1.400metroko desnibel +– arrakastatsuaizan zen oso. Probako 350 dortsa-lak aspaldi agortuak zeudela, 282korrikalarik lortu zuten Aralarrenjokatutako mendi lasterketa buka-tzea. Proba Nafarroako Mendi Las-terketen Txapelketarako eta Eus-kal Herriko Koparako baliagarriazen. Sestao Alpino taldeko WaltherBecerra sestaoarrak irabazi zuen,1:42:58ko errekor berria ezarriz. Iaminutu bateko aldea atera zionLezoko Ander Iñarrari (1:43:48).Jon Sola iruindarrak osatu zuenpodiuma (1:45:32).

Becerra, “deskuidatu gabe”31 urterekin, bere lehenengo Tri-ku Traila zuen Becerrak. Bereziabezain malkartsu eta gogorra izanzen ibilbidea bere esanetan. "Ez nagonire unerik onenean, hainbat lesioizan ditut. Nire mailan ez egoteakgehiago sufritzea ekarri dit eta ezdut guztiz disfrutatzea lortu" aipa-tu zuen. Izan ere, gerria mindurikizan du eta oraindik ez du lortu guz-tiz osatzea. Lehen postua manten-tzen jakin zuen: "hasieran indartsu

ekin diot, lehen minutuetatik biga-rrengoarekin distantzia mantentze-ko". Ez dela xamurra izan aitortudu, segika izan baitzuen ibilbide oso-an zehar Ander Iñarra. “Deskuida-tu gabe ibili behar izan dut ibilbi-de osoan” gaineratu zuen.

Emakumezkoetan ere orain

arteko errekorra apurtu zuen Ses-tao Alpino taldeko Virginia Perezgasteiztarrak (2:07:08). “Oso laster-keta polita da, zuhaitz artean etaaldapa nahiko gogorrekin” azalduzuen. Maider Fraile izan zen biga-rrena (2:10:26) eta Andrea Garaihirugarrena (2:10:33). Izan ere, Tri-

ku Traileko ibilbidea zoragarria da.Etxarriko kanpina irteera eta hel-muga izanda, eta Etxarriko Tri-kuharrien ibilbidea oinarri hartu-ta, harizti eta pagadi ikusgarrieta-tik barna gauzatu zen proba.

Ben Daud juniorra txapeldunProba Euskal Herriko Koparakobaliagarria zenez, kadeteendakoeta juniorrendako 15 km-ko ibil-bidea prestatu behar izan zutenaurten antolatzaileek, lehenen-goz. Juniorretan Lakuntza-Ara-lar lasterketa irabazi zuen HamidBen Daud izan zen irabazlea(1:21:36). Asier Estarriaga etxa-rriarra izan zen lehen sakanda-rra, juniorretan zazpigarrena(1:34:51). Emakumezkoetan Jani-re Agirrek irabazi zuen (1:53:06)eta kadeteetan Ander Gaviña(1:25:12) izan zen azkarrena.

Sarietan 1.200 euro banatu zirendirutan, txapela eta trofeoez apar-te. Guztia antolatzeko 100 bolunta-rio inguru aritu ziren lanean. Tri-ku Trail kirol taldeak antolatuzuen proba, Etxarri Aranazko uda-la, Etxarriko Kanpina, Sakana Koo-peratiba, Xalok kirol nutrizioa etabeste makina bat babesleren lagun-tzarekin.

Sakandarrak III. Triku Trailen (21 km)

Gizonak:1. Walther Becerra (Sestao) 1:42:58

13. Joxeja Maiza (Etx.) 1:54:3222. Aritz Ganboa (Arru.) 1:58:2829. Ander Unzurrunzaga I. (Etx.) 2:01:5333. Alberto Razkin (Etx.) 2:03:0234. Mikel Rubio (Irur.) 2:03:0536. Mikel Pz. de Eulate (Etx.) 2:04:1737. Raul Audikana (Olaz.) 2:04:2442. Fco. Javier Gomez (Alts.) 2:06:1044. Ander Unzurrunzaga G. (Etx.) 2:06:3657. Beñat Anda (Etx.) 2:10:0667. Israel Arbizu (Etx.) 2:10:5268. Javier Borrega (Alts.) 2:10:5373. Juan Mariñelarena (Etx.) 2:12:2677. Patxi Cano (Alts.) 2:13:0778. Andoni Azanza (Alts.) 2:13:0790. Iosu Garmendia (Etx.) 2:16:2895. Fran Araña (Arb.) 2:17:35

100. Juanjo Armendariz (Irañ.) 2:18:28107. David Mutiloa (Irur.) 2:19:56113. Juan Daniel Lakuntza (Etx.) 2:22:03114. Iban Gonzalez (Urd.) 2:22:19115. Javier Senar (Etx.) 2:22:33121. Joxan Salgado (Alts.) 2:23:17126. Ibai Arrese (Etx.) 2:24:31128. Mikel Satrustegi (Arru.) 2:24:58133. Xabier Urrestarazu (Etx.) 2:26:58139. Aitor Salinas (Etx.) 2:28:26145. Eneko Lazkoz (Etx.) 2:29:58147. Igor Artieda (Etx.) 2:30:26148. Fermin Zornoza (Olaz.) 2:30:29157. Ibon Ubeda (Etx.) 2:32:32165. Mikel Beloki (Etx.) 2:35:50170. Jon Goikoetxea (Etx.) 2:36:41184. Felix San Roman (Alts.) 2:40:07199. Juan Jose Iriarte (Etx.) 2:43:46206. Joxi Lazkoz (Lak.) 2:46:19207. Raul Moro (Etx.) 2:46:19214. Fco. Jose Juango (Irur.) 2:47:31219. Aiert Lizarraga (Etx.) 2:49:51227. Unai Urrestarazu (Etx.) 2:52:29236. Xabier Etxeberria (Etx.) 3:04:52244. Hodei Lakuntza (Etx.) 3:12:40

Emakumeak46. Virginia Perez (Gasteiz) 2:07:08

158. Maria Goikoetxea (Etx.) 2:32:57178. Maite Zabaleta (Etx.) 2:38:05183. Erkuden San Martin (Etx.) 2:39:31226. Ioana Lopez (Etx.) 2:52:29245. Silvia Perez (Alts.) 3:12:50246. Jone Pelaez (Alts.) 3:12:50

Mendi lasterketak

Walther Becerrak eta Virginia PerezekTrikutraileko errekorrak apurtu zituzten

Maiza eta Goikoetxea lehen sakandarrak

Triku Traila inoiz baino sakandarragoa izan zen, 48 korrikalari sakandarrek lortu baitzutenproba despeditzea, horietatik 6 emakume zirela. Gizonezkoetan Joxeja Maiza etxarriarra izanzen azkarrena, helmugan 13. postuan sartu eta gero (1:54:32). Aritz Ganboa izan zen biga-rren sakandarra, 22. postuan (1:58:28) eta Ander Unzurrunzaga Iurrebaso beterano etxarria-rra hirugarrena, eta probako hirugarren beteranoa (2:01:53). Emakumezkoetan Maria Goiko-etxea etxarriarra izan zen lehen sakandarra eta helmugan 158.a (2:32:57), Maite Zabaleta etxa-rriarra bigarren sakandarra eta helmugan 178.a (2:38:05) eta Erkuden San Martin etxarriarrahirugarren sakandarra eta helmugan 183.a (2:39:31). Argazkian Alberto Razkin, helmugan.

Maialen Huarte

Guaixe • 2016ko garilaren 1a kirola 19

LARKAA L T S A S U

100 €tik gorako erosketen-gatik 10€ko deskontu balea(beherapenetan izan ezik).

LASTAIGASOLINDEGIA

A L T S A S U0,04 €ko deskontua litro-ko, erregai guztietan.

FORD GABIRONDOA L T S A S U

Olio aldaketetan %30ekodeskontua. %15eko deskon-tua lan mota guztietakoeskulanetan.

PATXI GALARZAI R U R T Z U N

% 5eko deskontua harate-gian eta supermerkatuan100 €rengatik txistorraopari.

JM AGIRREHARATEGIA

L A K U N T Z A50 €ko erosketa eginez geroetxeko produktua opari.

DANTZALEKUTABERNA

A L T S A S UBazkarietan eta afarietankafea edo kopa doan.

KAXETAE T X A R R I A R A N A T Z% 5eko deskontua irakur-ketako liburuetan.

KATE INFORMATIKAI R U R T Z U N

% 5eko deskontua 30 €tikgorako erosketan.

CITROËN SAN MIGUELA L T S A S U

Total olioetan %30eko deskontua. Pneumatikoenaldaketetan %30eko deskontua.

www.guaixe.eus-enzerrenda osoa ikusgai

BAZKIDETZA 50€948 564 275

Nonerabili

Gizonezkoen Long Bow finala irabazizuen Hiriberrikoak

Zaragozan Espainiako Arku Jaur-tiketako Txapelketa jokatu da aste-buruan, zelai modalitatean. Nafa-rroako selekzioarekin 16 arku jaur-titzaile lehiatu ziren, tarteanHiriberriko Jose Luis Iriarte.Arkulari nafarrek lan bikainaegin zuten eta 7 domina ekarridituzte. Tartean, Jose Luis Iriar-

tek urrezko domina lortu zuengizonezkoen Long Bow finalean.Komunitateen Arteko Txapelketairabazi zuen Nafarroak, EncarnaGarrido, Irati Zurbanok eta JoseLuis Iriartek lortutako puntuazio-en baturari esker, eta Ribera de SanAdrian klubak Espainiako KlubenArteko Txapelketa irabazi zuen,Encarna Garrido, Jose Luis Iriar-te eta Pedro Garridori esker.

Errodamendu bat apurtu ondoren,arazoak izan eta proba utzi beharizan zuten

Asteburuan Bierzoko Lur Gaine-ko Rallya jokatu zen Ponferradan,Espainiako Rallye Txapelketara-ko baliagarria. Proba gogor etaikusgarri honetan Carlos Alde-koa pilotua eta Javi Goikoetxeakopilotu olaztiarra aritu ziren

(Ford Fiesta R5 +). Ongi hasi ziren,baina ezin izan zuten proba des-peditu errodamendu bat apurtuondoren arazoak izan zituztelakoeta proba utzi behar izan zutela-ko. Primerako denboraldia egitenari dira Aldekoa eta Goikoetxea,baina, zoritxarrez, ezin izan duteBierzoko proba ikusgarria buka-tu ahal izan.

Larunbatean, 9:30ean,Zumalakarregi plazan

Clasicos Alsasua taldeak, hainbatbabesleren laguntzarekin 3. Autoeta Motor Klasikoen Topaketa anto-latu du bihar Altsasuko Zumalaka-rregi plazan. Helburua ibilgailuklasikoak dituzten gidariak bildu,euren auto eta motorrak ikusgaijarri, Sakanatik barna buelta emaneta mahai inguruan biltzea da,motorzaleen festa ospatzeko. Autobereziak gertutik ikusteko aukerapolita biharkoa.

Espainiako Kluben Arteko ANFSEspainiako Kopa jokatuko daasteburu honetan

Asteburu honetan, garilaren 2aneta 3an, Espainiako Areto FutbolKluben Arteko ANFS EspainiakoKopa jokatuko da Torremolinoseneta Alhaurín de la Torren. 16 tal-de lehiatuko dira. 4 multzotan

banatuta ligaxka jokatuko dutekopan ariko diren taldeak, etamultzo bakoitzeko talde onenekjokatuko dute bukaerako fasea.

Kopako txapeldunak, trofeoazgain, sari garrantzitsua izangodu: UEFSk antolatutako Europa2017 txapelketan Espainia ordez-katzeko txartela.

Areto futbola Arku jaurtiketa

Koxka taberna Kopara

Iriartek urrezko domina

Koxka taberna taldeak Torremolinosen jokatuko du asteburuan.

Jose Luis Iriarte, autonomia onenaren Nafarroako saria jasotzen.

Automobilismoa »

Egitaraua

9:30ean: Auto eta motor klasi-koen topaketa Zumalakarregiplazan.11:00etan: Parte hartzaileenda-ko eta lagunendako auzatea.12:30ean: 25 km-ko ibilbidea.Bueltan Altsasuko Foru Plazanelkarketa eta trikitixekin poteoa.14:15ean: parte-hartzaileendakozozketak.15:00etan: Bazkaria Gure Etxean.

Auto Klasikoak Altsasun

Goikoetxea, Bierzon ezin

Bierzoko Rally gogorrak irudi ikusgarriak utzi zituen. Lander Zabaleta.

Automobilismoa / 4x4

Guztira 16 todoterreno lehiatuziren larunbatean ospatutakoAr-bizu 4x4 Trialean. Ez zen txapel-keta bat izan eta ez zen sailkape-nik egin. Helburua pilotuak bildueta ongi pasatzea zen, eta Arbizu-ko industrialdean bildutako zale-ei primerako ikuskizuna eskain-tzea. Eta, jakina, helburua betezuten pilotuek eta kopilotuek.

16 pilotuen tartean makina batsakandar zeuden. Gaizka Mendo-za pilotu olaztiarra Ander Goros-pe kopilotuarekin, Unai Mugica

pilotu altsasuarra Oscar Troyanokopilotuarekin, Josu Berastegi etaBego Cid pilotu urdiaindarrakJon Cid euren kopilotuarekin,Tasio urdiaindarra Migel Macha-do kopilotuarekin, Jon Razkinpilotu dorrobarra Urko Resanokopilotuarekin, Mela Lizarragapilotua Unai Lizarraga kopilotua-rekin eta abar. “Oso giro ona sor-tu zen eta gustura pasatu genuen,zirkuituan bertan elkarrekin afal-du genuen denok, gustura” adie-razi digu Arbizu 4x4 Trialean ari-

tu zen emakume bakarrak, BegoCid Perkazek. “Emakume gidaribakarra ni izan nintzen, bainabeste neska bat auto barruan nire-kin sartu zen” gaineratu du.

Trialean zulo eta oztopo handi

eta pikoagoak prestatzen dira.Hemen gidarien abilezia ikusteada inportanteena. Pilotua eta bereibilgailua daude eta zulo handihorietatik ateratzea, hori da kon-tua. Ikusgarriagoa izaten da.

16 pilotu Arbizu 4x4Trialean

Bego Cid, lanean hasteko prest.

Guaixe • 2016ko garilaren 1a20 oharrak

Hainbataukera

Galdetu

948 564 275

HIGIEZINAK ETXEBIZITZAK

SALDU

Pisua salgai Etxarri Aranatzen. 100 m², 4.solairua, igogailua badu, 3 logela, sukaldea,egongela, komuna eta 2 trasteleku. Argitasunhandikoa, San Donatorantz begira. Interesatuekdeitu 619 50 30 95 telefonora.

Lakuntzan pisua salgai. 1. solairua, 3 logela,komuna, egongela eta sukaldea. 90 m². Tel 618883 077.

Etxebizitza lursailarekin salgai EtxarriAranatzen. 4 gela, 2 komun, sukalde-egongela,garajea eta 130m karratuko lursaila. Interesatuekdeitu 676 92 71 65 telefonora.

OPATUTAKOAK / GALDUTAKOAKOPATUTAKOAK

Altsasuko Udaltzaingoak Altsasun galduta-ko gauza hauek ditu: diru-zorroak, poltsak etanezeserrak: 31. Audifonoa: 1. Betaurrekoak etabetaurreko-zorroak: 42. Euritakoak eta mikilak:19. Belatitakoak, kateak, eskumuturrekoak, eraz-tunak, erlojuak eta imitaziozko bitxiak: 31.Arropak eta oinetakoak: 48. Bizikletak eta pati-nak: 10. Beste objetu batzuk: 8. Etxeko giltzak etaibilgailuak.

OPATUTAKOAK/GALDUTAKOAK GALDUTAKOAK

Haur baten erloju beltza galdu da Altsasun.Pultsometroa dauka. Tel 647 37 02 41. Sakelakotelefonoa galdu nuen Urdiainen, ekainaren 11n,larunbat gauean. Norbaitek topatu badu, deidezala 948 461 647 ra, eskertuko da.

OHARRAK Gazteei jarritako isunak ordaintzeko. Euskalpreso eta iheslariek aldeko abenduaren 30 eki

ekimenean parte hartu zuten gazte sakandarrek6000 euroko isuna jaso dute. Mozal legearenaplikazio horri elkartasunetik erantzun kolektiboaemateko dinamika martxan jarri dute gazteek.Diru ekarpenak egiteko kontu korrontea zabaldudute. ES67 3008 0014 2133 8075 1119.

Helduen Nafarroako Euskal kantu Jaialdia.Udazkenean izanen da. Izena eman nahi [email protected] edo [email protected] e-postara diatzidezake, helduen jaialdirako dela adieraziz.

Euskaldun bat euro bat. Nafarroako erresuma-koa izan zen Baigorriko Etxauzia gaztelua esukal-dunentzat erreskuratu nahi da. Nafartarren etaeuskaldun guztien etxea izan dadin. Gure kultura,ekonomia, historia eta mugaz gaindiko harrema-nak antzinarazteko gunea bizia. Informazioawww.euskaldunbateurobat.com.

Nafarroako Elikagaien Bankuaren alde. Diruekarpenak kontu korronte hauetan egin daitezke:Laboral kutxa 3035 0069 52 0690024878,Rural kutxa 3008 0001 16 0700279128 etaCaixa 2100 2173 87 0200346965.

Volkswageneko langileendako deia. Iruñekolantegiak zure elkartasun proiektua deialdia biga-rren urtez aurkeztu du. Bocalan Biak Bat funda-zioak “Lau zango milaka irri” programa aurkeztudu laguntza deialdi horretara. Proeiktua aurkeztuduten Sakanako elkarte bakarra dira. FundaziotikWolkswagen-eko langileei 24 proiektuaren alde-ko botoa ematera animatu dituzte.

Nicoleren aldeko diru-bilketa. Garun paralisiaduen neska olaztiarra atzerrian operatzeko diru-bilketan ekarpena egin nahi duenak kontu korron-te honetan sartu dezake dirua: ES33 2100 53652301 0002 9770.

GoiEner Iruñean. Landarek utzitako lekuan,Joaquin Beunza, 9 behea, Errotxapean, hilabete-

ko lehenengo eta hirugarren asteazkenetan,17:00etatik 19:00etara etor zaitezke informazioajasotzera, zalantzak argitzera, ekarpenak egite-ra…

Autoenplegurako laguntza. Zure lanpostuasortu nahi baduzu Cederna-Garalurrek honakolaguntza eskaintzen du: ideia aztertzea, proiektuagaratzea, enpresa sortzea edota martxan dagoenjarduera sondotzea. Argibide gehiago: 948 56 7010, [email protected] [email protected].

Mintzakide proiektua. Egonkortzeko denonlaguntza behar dugu, lagundu zabaltzen etafinantzatzen: http://goteo.org/project/zu-gabe-ezin.

Euskonwes ekonomikoki laguntzeko kanpai-na. Informazio gehiago:www.euskonews.com/laguntza,[email protected], 943 32 22 94.

3MBk kontu korrontea zabaldu du Ruralkutxan eta jendeak han egin ditzake ekarpenak3008 0093 66 2460985811.

Auzolana Josefina Arregui klinikan. Partehartu nahi dutenek 948 56 38 50 (klinika) edo689 03 51 02 (Patxi) telefonoetara hots egindezatela.

Josefina Arregui klinikako bazkidea izan nahibaduzu, urtean 12 € edo nahi duzun kopuruaeman dezakezu. Informazi gehiago [email protected] edo amigosjosefi-naarreguilagunak.blogspot.com.

Eskuratu zure beleixeguaixe txartela. 50€kokuota urtean eta deskontu eta abantaila parega-beak betirako. Deitu 948 564 275 eta izena emanedo bete formularioa gure webgunean www.guai-xe.eus.

Nafarroako Ondarearen DefentsarakoPlataforma laguntzeko. Eliza katolikoak,IruÒeako eta Tuterako Elizbarrutiaren bidez,Nafarroako herrietan egiten ari zen ondare publi-koen inmatrikulazioei aurre egiteko sortu zen.Egoitza IruÒeko Estafeta kaleko 57. zenbakiandago. Liburua argitaratu dute, hitzaldiak eman.Laguntza jasotzeko ondoko kontu korronteazabaldu dute Nafarroako Kutxan: 2054/0142 689152623199.

Lugorri produktu ekologikoen elkartea etadenda. Sakanan produktu ekologikoak zuzeneaneskuratzeko gunea da Lugorri, inguruko nekazarieta abeltzainekin harremanetan jarriz edo horni-tzaile desberdinei eskatuz. Bertako eta urtarokoproduktu ekologikoen alde egiten du Lugorrik.

Lugorriko partaide egiteko 50 euroko kuotabakarra eskatzen da. Lugorriko Lakuntzakodendan (Mankomunitatearen parean) salgaidagoena: fruta, barazkiak, ogia, ardoa, olioa,gazta, arroza, pasta, gailetak, txokolatea, haragia,behi esne eta esne begetalak, eztia, arrautzak,garagardoa, lekaleak, ozpinaÖ Informaziorako:656 711 130 (Gorka).

Herrialde behartsuak laguntzeko Etxarrikoboluntarioen kanpaina. Haietan premiazkoakdirenak, eta Etxarrin jasotzen direnak: udakoarropa eta oinetakoak; sehaskak; ohe arropa;esku oihalak; sukaldeko tresneria; idazteko maki-nak; ordenagailuak; kanpin dendakÖ Nora era-man: Etxarriko Eliz korta kalera, gaztetxe ondora,irratia zegoen tokira, astelehen eta asteazkene-tan. Harremanetarako: 948 460 804 edo 948460 875 telefonoak.

Gazteendako sexualitate aholkularitza.Hileko lehen astearteetan, 15:00etatik17:00etara Altsasuko Intxostiapunta gazte gune-an (Burunda kaletik sartuta. 948 564 785 telefo-noa edo [email protected] helbidea). Adina:

12-30 urte.

Izan zaitez Mintzakide! Euskara ongi dakienbat ikasten edo trebatzen ari den bizpahiru per-tsonarekin biltzen da, astean behin, ordu batez.Taldeak gustuko duena egitea aukeratzen du:kafea hartu, paseatuÖ baina beti euskaraz.Informaziorako: 607 624 392 telefonoa, [email protected] e-posta edosakanamintza.blogspot.com ataria.

1 HIGIEZINAK

2 TEKNOLOGIA

3 LANA/NEGOZIOAK

4 DENETARIK

5 IBILGAILUAK

6 HARREMANAK

7 AISIA/KIROLA

8 FAMILIA/ETXEANORBANAKOEN IRAGARKIAKWebgunean: guaixe.iragarkilaburrak.com-en doanGuaixe astekarian: Saldu/erosi, erretan eman/ hartu, lan eskaintzak 11 euro + BEZ / 3 aste

HARREMANETARAKO

Telefonoa: 948-56 42 75Posta elektronikoa: [email protected]

Jaiotzak

• Lorea Pires Arangoa, ekainaren17an Irurtzunen.• Liher Maia Checa, ekainaren 20anAltsasun.• Nare Almirantearena Alzueta,ekainaren 21ean Irurtzunen.• Lur Diaz Mintegi, ekainaren 24anAltsasun.

Ezkontzak

• Migel Angel Castillo Arenaz etaEdurne Alegre Santander,ekainaren 22an Irurtzunen.• Angel Urrutia Galarza etaVeronica Guadalupe Cheza Coral,ekainaren 25ean Urdiainen.

Heriotzak

• Gerardo Palazuelos Sanchez,ekainaren 23an Altsasun.• Pedro Unanua Zelaia, ekainaren26an Urdiainen.

Informazio hau epaitegietan etaudaletan jasotzen da. Agertu nahi ez

duenak, han jakinarazi dezala.

Jaime ZelaiaAuzmendi

Meza, uztailaren 3an eguerdiko 12:00etan

Bakaikun.

Bakaikuko kintoak eta lagunak

Pedro Mari Irigoien GalarzaI. urteurrena

Eskerrik asko gue parte izateitik

Etxekuek


kultura >>kirola >>

Igandean Retegi Bi edo Altuna III.aizango du aurkari Joseba Ezkurdiak,Aspeko adarreko sanferminetako lautérdiko finalean

Sanferminetako lau térdiko Aspeadarreko lehen finalerdia jokatuzuten asteazkenean Jon Jaunare-nak eta Joseba Ezkurdiak Mungian.Ezker eskua nahiko justu zuela ari-tu zen Jon Jaunarena. Ezin izanzuen Ezkurdiaren defentsa gaindi-tu eta horrek amorraraztera eta aka-tsak egitera eraman zuen leitzarra:12 akats egin zituen guztira.

Aldiz, arbizuarrak primerakojokoarekin dagoela erakutsi zuen.2 eta 14 aurreratuta, partida bide-ratua utzi zuen. Bukaeran, 6 eta22 irabazi zuen. Ongi sentitzendela, momentu onean, aipatu zuenarbizuarrak. Igandean du burua,Sopelako partidan, bertan jokatu-ko baita Sanferminetako lau térdi-ko Aspe adarreko finala. Aurka-ria nor izango duen ostiraleanjakingo du, Logroñoko Adarra-gan Retegi Bi eta Altuna III.a ari-tuko baitira aurrez aurre, Aspe-ko beste finalerdian.

Asegarceko adarrean Mikel

Urrutikoetxea sailkatu da San Fer-minetako lau térdiko finala joka-tzeko, Aimar Olaizolak uko eginbaitzion finalerdian lehiatzeari.Urrutiren kontrako uztailaren 7kofinal handian egon nahi du Ezkur-diak; ea lortzerik duen.

Doneztebeko Erreka klubak etaAzpeitiako Ilunpe klubak jokatuzuten, igandean, XIII. Berria Txa-pelketako finala. Kadeteetan Ilun-peko Iriartek eta Egigurenek 11 eta22 irabazi zieten Errekako Telle-txeari eta Apezetxeari. Gazteenmailako partidan berdintzea lor-tu zuen Errekak, Salaberriak etaMariezkurrenak 22 eta 10 hartubaitzituzten menpean IlunpekoAlberdi eta Odriozola. Hortaz, txa-pelketa nagusien mailako partidakerabaki zuen.

Indartsu hasi ziren ErrekakoJoanes Bakaikoa eta Adur Lasaetxarriarrak. 11 eta 1 aurreratuziren berehala. Lasak sendo joka-tu zuen atzean eta Bakaikoa dis-tiratsu aritu zen aurrean. Azpei-tiarrak 12 eta 8 hurbildu ziren, bai-na etxarriarrek egoki erantzunzuten eta, azkenean 22 eta 9 iraba-zi zuten. Garferekin debutatu berriduen Lasarendako eta aurrekoastean ETB-Enpresen Ligako Tor-neoko txapeldun Bakaikoarenda-ko sari polita.

Pilota

»

Errekakoek Berria txapelketa irabazi dute lehen aldiz. Tartean, Bakaikoa eta Lasa.

Olaztiko San MigelTxapelketa: 10.jardunaldiko partidakOstiralean, 20:00etan:3.maila: Azparren-Agirre / Mendoza-Mendoza2.maila: Elorza-Urbizu / Martinez-FloresNagusiak: Matxin-Elizegi /Jamar-Larraia1 . m a i l a : Ioseba-Unai / Loban-ArbizuLarunbatean, 17:00etan: 3.maila:Ruiz de Egino-Galartza /Peito-Ondatz2.maila: Tuero-Goñi / Vazquez-Igoa1.maila: Ijurra-Zubieta / Urteaga-Lauzirika

Festetarakokartel parea

Garilaren 20an hasikodira Irurtzungo festaketa haiek iragarrikodituzten kartelak auke-

ratu dituzte dagoeneko. Helduenmailan 10 lan aurkeztu ziren eta

epaimahaiak Enrique TenorioPerezen proposamena begiz jozuen. Haurren mailan, berriz,Hegoa Legarra Prietok eginda-ko marrazkia agertuko da festaegitarauaren kontrazalean.Batak eta besteak bere sariak txu-pinazoa lehertu baino minutugutxi batzuk lehenago jasokodituzte, lehenak 400 euro eta 150bigarrenak.

Isaak Martinez Ortizen eta LiebanaGoñi Yarnozen Zerua gris dagoalbumak irabazi du 2016 Etxeparesaria, 5.000 euro, egile eskubideenaurrerapen moduan. UdazkeneanPamielak argitaratuko du

Euskarazko albumen edizio-an eragin asmoz antolatuta-ko Etxepare sariaren 10. edi-

zioak sarituak ditu: Isaak Marti-nez Ortiz idazlea eta Liebana GoñiYarnoz ilustratzailea. Bien arte-an ondu dute Zerua gris dagoalbu-ma. Zerua grisa egon arren, elu-rrez eta koloreetako etxeez ingu-raturiko istorioa da albumeanjasotzen dena. Ipuinaren protago-nistak bi haur dira, elurraren isil-tasunari eta lasaitasunari bizitzaematen diotenak hain zuzen ere.Elur artean denbora aurrera doa,baita haien arteko erlazioa ere.

Patxi Zubizarreta eta YolandaArrieta idazleek eta Mikel Valver-de ilustratzaileak osatutako epai-mahaiak 23 lanen artean aukera-tu behar izan dute. Hirukoteakazpimarratu duenez, “albumeanadiskidetasun baten sorrera kon-tatzen bazaigu ere, generoak era-gindako aurreiritzien kontrakoaldarri isila eskaintzen zaigu,laguntasunaren aldeko proposa-men sotila.”

Epaimahaikideek diotenez,“Zerua gris dago lanak zeru grisa-ren azpiko zelai zurian aurki dai-tekeen bizitzari gorazarre egitendio, poliki eta kontu handiz, elurmaluta elurtzara erori ohi den

eran, eta hoztasunean lagun bat iza-teak ekar lezakeen konplizitatekoloretsua erakusten digu, berdindio lagun hori neska ala mutilaizan.” Eta nabarmendu dute “gutxi-tan bezala, testuaren eta irudiarenarteko oreka, apenas aditzik duentestu finaren eta finezia handizeraikitako paisaia eta pertsonaienartean; ematen du isiltasuna entzunegiten dela, elur giroak koloreakindartu egiten dituela.”

Epaileendako “Zerua gris dago”lanak elurraren isiltasun mutuanmurgiltzen gaitu, gainerako doi-nuak aditzeko. Elurretan oinaksartzeko gonbita egiten diguurrats-soinuekin gordeketan jolas-teko.” Eta irudiez diote: “oso abe-ratsak dira erabilitako kolore zeinukiarengatik eta erakusten dituz-ten xehetasunengatik. Horiek guz-tiek irakurketa desberdinak ahal-bidetzen dituzte eta erakargarri

egiten dute historia. Gainera, pla-noak aldatzen direnez, erritmoamantendu egiten da eta irakurle-aren arreta mantentzen da.”

+www.guaixe.euz

Antolatzaileez

Sakanako MankomunitatekoEuskara Zerbiztuak Nafarroakobeste 18 toki erakunderen zer-bitzuekin batera antolatzen duEtxepare saria, Pamiela argita-letxearen laguntzaz. Nafarroanliteratura sari esanguratsu batenhutsunea zegoela ikusirik, eta,beraz, literatur lehiaketen alo-rrean erreferentzia izanen zensaria sortzeko xedearekin, Etxe-pare sariak antolatu zituzten2004an. Etxepare sariek haur,gazte eta helduendako literatu-ra saritu zuten bi ediziotan.

Mank-en Euskara Zerbitzuaren bidezbeste album bat argitaratuko da

Finalean egon nahi du

Bakaikoak eta LasakBerria txapela jantzi dute

Finalean egon nahi du

Guaixe • 2016ko garilaren 1a22

Aplikazioenmunduan nabigatzen

VII: Hello WordKaixo irakurzale maiteak, gaurko-an, aurtengo nire azkeneko kola-borazioa denez, zerbait oso des-berdina ekartzen dizuet. Androidprogramatxo bat egitea iruditu zait,“Hello Word!” tipikoa. Hasi bainolehen, nire Telegram nick-a utzikodizuet, norbaitek zalantzaren batbaldin badu, nirekin harremanetan

jartzeko: @IosuKiteenAndroid programatzeko, ordenagai-luan –MAC, Windows, Linux...– “AndroidStudio” programa behar dugu.https://developer.android.com/studio/index.htmlhelbidetik jaitsi dezakegu doan.Deskargatu eta instalatuta dugune-an, programa hasiko dugu. Lehenen-go pantailan "Start a New Android Stu-dio project" sakatuko dugu.Hurrengo leihoetan proiektuarenkonfigurazioa dator. Lehenengoanaplikazioaren izena, gure enpresa-

ren URL-a –asmatu dezakegu, adib.com.eztanda, java-k duen artxibopaketeari izena emateko– eta proiek-tuaren helbidea. Hurrengoan erabi-liko dugun Android bertsio minimoajarriko dugu, 4.1 gure kasuan. Hiru-garren leihoan, “Empty Activity”sakatuko dugu, Android Studio apli-kazio bat hasteko kode basikoajarriko baitu. Azkeneko leihoan, Acti-vity-ren izena emateko konfigura-zioa dugu, gure kasuan automatiko-ki jartzen gaituena utziko dugu.

Laburpen moduan, diseinua .xml-etan dugu (activity_main.xml) etakodigoa .java-n (MainActivity.java)..xml-etan botoiak, testua, irudiak...jarri ditzakegu eta .java-n lehen jarriditugun osagaiei funtzionalitateaemango diegu. activity_main.xmlartxiboa (res - layout karpetan) ire-kiko dugu eta azpiko “text” erlai-tzean sakatuta, halako xml kodi-goa ikusiko dugu: Ikusten denez,testu bat jarri digu “layout” (pan-taila bezalako) baten barruan.

MainActivity.java artxiboa (lehenjarri dugun “enpresaren URL” karpe-tan) hurrengo kodea ikusiko dugu:Hemen .xml-a kargatzen ari da soi-lik. Honekin, “play” botoia sakatuta(app jartzen duenaren eskuinean),emuladore bat hasi eta gure aplika-zioa funtzionamenduan izango dugu.Proba egin eta kontatuko didazue!Honekin aurtengo Guaixeko kola-borazioak bukatzen ditut. Hortaz,opor onak opa dizkizuet, mila eskereta hurrenera arte!

bazterretik

Iosu Lizarraga

kultura

Ez da antzezlan baten elkarriz-keta. Josefina Arregi klini-ka psikogeriatrikoan izanda-

ko elkarrizketa baizik. Astelehenarratsaldean izan zen, arte tera-pia saioen despedida ekitaldian,15 minutuko bideo laburpen batikusi ondoren. Lehen ahotsa kli-nikako erabiltzaile batena da. Biga-rrena, sendagile batena. Hiruga-rrena, senide batena.

Helena Santano Cid arte tera-peuta altsasuarrarekin aritu diraklinikako erabiltzaileak: “Lan han-dia egin dugu. Esperientzia ezinda hitzekin azaldu, benetan. Harri-tu egin nau. Guztia zoragarriaizan da. Eta hori artea praktika-tzen urteak daramatzadala.” San-tanoren inpresio gehiago: “saioe-tan haiendako ongizatea lortu da.

Nik pozik ikusten nituen. Saioe-tara etortzen ziren eta ni horre-kin poz-pozik gelditzen nintzen.Esker ona besterik ez dut. Nireaiton-amonak dira.”

9 parte-hartzaile Arte terapia saioak hasi aurretikSantano lautan joan zen klinikaraotsailean, erabiltzaileak ezagutze-ra. Saioak behar bezala garatzekobospaseiko talde murritzak behardira. Ospitale gunean daudenakgaitza garatuagoa dutenez, egune-ko zentroko sei eta kanpo kontsul-tetako hiru erabiltzaile aukeratuzituen. Haiekin martxotik astele-henera arte aritu da. Seikoteare-kin astelehen eta asteazkenetaneta hirukotearekin ostegunetan.

Saio bakoitzaren hasieran,musikaren laguntzaz, erlaxaziosaioa egiten saiatzen ginen. “Ez dutguztiz lortu, baina…” Ordu etaerdiko saioak ziren. “Asko kontzen-tratzen ziren.” Santanok esanak:“helburua ez da sekula estetika

izan. Ni harritu egin nau haieknola askatu diren. Nik beste edo-zeini bezala azaldu diet eta prime-ran ulertzen zuten. Eta obrakhorren adierazpidea dira.”

Haiek nola dauden ikusi beharzuen. “Sormen jarioa ez eten etalanean utzi. Artista moduko kon-tzepzioak dauden euren lanetan,konposizioa, kokapena, landu dute.Eta nik ez dut inolako klaserikeman. Hemen ez dut marraztenerakutsi. Beste kontu bat da hau.Denok barruan artista dugunarenadierazlea da.”

Sortze-estimulazioaSortze-estimulazioa sustatzen saia-tu da; batez ere, burmuinareneskuin aldearen bizitzea. Horre-tarako, sortze-tresna ugari ematensaiatu da. Zerrenda luzea da: bat-bateko adierazpidea; airea putz egi-nez pintatzea; harea eta kolorea-ren bidez ukimena sentitzea; emo-zio kolorea, errepikapena; irudiabehatzea eta marraztea; irudia

zatitu eta zatiekin beste bat lan-du; eguneroko objektuak behatueta marraztu; naturako testurak;itsasoaren behaketa; eskulturabaten sorrera; erretratua; auto-erretratua; koadro kolektiboa;mugimenduan pintatzea; colla-gea; Mondrian interpretatzea; lan-dareak; Kandinsky dastatzea; egu-rrezko makiltxoekin egiturak sor-tzea; landareen bidez usaimenagogorarazi; txotxez eta plastilinazegiturak egin; lerroak kontorne-atzea; denen artean sortzea; hariapurtuak…

“Egiten uztea oso interesga-rria da.” Egun bat, Kandiskyrenkoadro bat, esaterako. Hari buruz-ko argibideak ematen zituen.Denen artean koadroa aztertu,zituen kolore eta irudiak behatueta hortik abiatuta sortzen hastenziren. “Gauzak gogoratzea edohaiei dei diezaiotela, horretansaiatu naiz beti. Gutxiago pentsa-tu eta gehiago sentitu. Eta sentsa-zioen bidez (ukimena, usaime-

Klinika-artistak Haize Berriakbandaren kexua

Haize Berriak bandak SanJuanak zirela eta Altsasunaurreko ostiralean eman-

dako kontzertua bere egoerarenBandatik adierazi dutenez, 7.000euro dira kezkaren iturburua.Urtero moduan 2015ean Altsasu-ko Udalak kultur taldeendako egin-dako diru-laguntza deialdira aur-keztu zen banda. Urtero antzekokopurua jasotzen du bandak, 14.000euro. Hori jasoko zutenaren ideia-rekin asmo handitan sartu ziren:Enrike Zelaiaren omenaldia etab.

Baina espero zutenaren erdiajaso zuten. Behin behinean zego-en kultura teknikariaren txoste-nari helegitea jarri zion bandak.Kultura teknikari titularrak lehe-nik, eta kultura batzordeak ondo-ren, bandari arrazoia eman zion:7.000 euro beharrean 14.000 dagoz-kie. Ostiralean bandakoak kexuziren: “sei hilabete daramagu itxoi-ten. Aurtengo genituen proiektubatzuk arriskuan jarri ziren etabeste hainbati, diru faltagatik,ezezkoa eman genien.” Udalarikonponbide azkarra eskatu zioten.

Javier Ollo Martinez alkateakargitu duenez, 2015eko diru-lagun-tzen deialdiak hasieran diru-kopu-rua bat zuen. Emendakin bidezdiru gehiago bideratu zen bainahanditze hori ez zen diru-lagun-tza deialdian jaso. 2015eko aurre-kontuak itxiak daude eta haietanezin da aldaketarik egin. Konpon-bidea emateko lege prozedurabaten bilan ari dira udaletxean eta,horretarako, Nafarroako Herrieta Kontzeju Federazioaren lagun-tza eskatu dute. “Hainbat irtenbi-de egon daitezke eta haiek Kultu-ra Batzordean aztertu beharkodira.”+www.guaixe.eus

Bazkidetzeko deia

Haize Berriak bandako kide eginnahi duenak urtean 15 eurokokuota ordaindu behar du. Harre-manetarako: [email protected]

Ahots bat: Zer ari naiz egiten.Tontakeria bat?

Bigarrena:Aurreneko egunetanhaietakoren bat aztoratua zego-en… Baina pixkanaka...

Lehena: Hau guztia segitu dut,baina ni honetan “txikitxoa” naiz.Zein etorkizun izan dezakeguhonetan?

Hirugarrena: Etxean esan zigun:arte modernoko neska bat etor-tzen zaigu eta harekin margo-tzen luze egoten gara.

Bigarren ahotsa:Saioetara halazaletuko zirenik ez nuen espe-ro. Baina pixkanaka... Hasieran,nik halakorik ez dakit egiten etahalakoak esaten zituzten. Bainahori guztioi pasako litzaiguke.Guztiz harrituta, erabat. Mires-tuta. Sorpresa izan da.

Hirugarrena:Harrituta emaitza-rekin. Informazio aberastasun itu-rri dira marrazkiak. Lanak alaiakdira.

Lehena:Berehala pasatzen zen.

kultura 23Guaixe • 2016ko garilaren 1a 23

na…) irudi sinboliko bat transmi-titzea lortzea bilatu dut, bakoitza-rendako bere sormen lana dena.”

“Informazioa jaso eta senez adie-razten baduzu. Sentitzen denareneta adierazten denaren arteanburuan ez dago blokeorik. Arteandenok beldur hori dugu: ez dakitegiten. Ez dakit esaten hasten gare-nean blokeoa sortzen da. Bainaberaiekin lan egitea gozamena izanda.” “Zein interesgarria den dugunadina edozein dela ere gauzaberriak sortzeko gaitasuna izatea.Zergatik jarriko dizkiot trabak neu-re buruari? Zergatik ez dut nireametsa beteko? Adinak ez dugarrantzirik. Beti denetarik ikasidezakegu.” Gorena? “Bakarrenbatek mantxa bat egin eta interpre-tatu daitekeenean. Ulertzen da etaeta nik interpretatu dezaket.”

Onurez Azken saioan, karpeta batzuetanlanak banatu zituzten. “Lanaknorenak ziren ezagutzen zuten.Ezberdintzen zituzten. Zuk hauegin duzu, hark bestea eta ni hurre-na. Niretako garrantzitsua zenhori. Sinbolikoak hitzak bainoindar handiagoa duela argi dago.”Bakarkako lana bai, baina taldelana ere izan da. Uzkur ziren hasie-ran, baita taldean sortutako koa-

droekin kolektibitatea eta haienarteko-interakzioa landu dira.

“Batek marrazkietan senideenizenak jartzen zituen. Haiei eskain-tzen zizkien eta, aldi berean, haie-taz hitz egiten zuen. Memoriaesnatu egiten zitzaion.” Medikuekesana berretsi dute: “klinikanhalako terapia alternatiboagoak(musikoterapia, baratza eta lagun-tzarako txakurren bisitak) emai-tza oso onak dituztela ikusi dugu.Kognitiboki eta emozionalki askoestimulatzen da. Sozializazioa lan-tzen da. Asko gozatzen da eta era-ginkorrak dira.” Gaineratu dute-nez, klinikako profesionalendakoeta erabiltzaileendako aire berriakdira halakoak. “Bakarren batzukeuren marrazkilari sena opatudute.” Santanok: “segitzea gusta-tuko litzaidake. Halakoak, musi-karekin, artearekin, antzerkiare-kin edo dena delakoarekin egiteainteresgarria da neretako. Aurki-tzeko asko dago. Gauza garrantzi-tsuak gogorarazten dituztelako;ez delako hitza soilik.”

Familiek gaixoen beste arlobatzuk ezagutzeko modua izandute. Helburuetako bat senidee-kin batera aritzea zen. Horregatik,Uharteko Arte Garaikideko Zentro-ra bisita edo akaberako jendaurre-ko lanen aurkezpena. Familien etaetxeko gaixoen arteko erlazioa bes-te modu batera ulertzeko. “Aita-amabeste modu batean ulertzeko, etxe-an bizitakoa markatua dugu. Honekbeste komunikazio bat sortzen du.”Astero landutakoa klinikako pasa-bidean ikusgai izan da.

Artegaraikidea

Dinamikaren barruan Uhar-teko Arte Garaikideko Zen-

trora bisitan joan ziren. “Ederraizan zen.” Obra bakoitzari klini-kakoek emozio bat eta usain bateman behar zioten. “Zergatik sor-tzen dit poza eta zergatik gogora-razten dit belar usaina? Xumekizergatia eman behar zuten.” 90minutuko bisita motza eginzitzaien. Medikuek: “museoan,ez dakit gustatzen zaidan edo ez,baina denok arretaz begiratzengenuen.”

Halakoetan “helburua da sor-men lanaz harritzen zaituenarenbidez, elkar eragitea. Hori dagarrantzitsuena, ez lanak trans-mititzen duen jakintza. Niretakogarrantzitsuagoa da nik zer sen-titzen dut eta zergatik gelditzennaiz irudi honen aurrean, zer era-kartzen nauen, duen esanahia bai-no.” Klinikan sortutakoa, “arte

garaikidea da hau nolabait esan.Berezko zerbait. Adierazgarriada. Abstrakzioa, mugimendua,mantxa… Txikitatik dugunmarrazkirako gaitasuna ez dagaratu. Eta, hala ere, sortzen dira…Barruan dugu. Esnatu beharradago.” “Beste batzuk hemengolanak ikusi eta emaitzarekin harri-tuta gelditu dira. Museo batean hauartistek egin dutela esaten dizuteeta sinesten duzu.”

“Dakiten guztiarekin, gustatu-ko litzaidake haiek sortzen hastea.Zuzendu gabe, egun batean loree-kin beste egun batean beste ele-mentu batzuekin lan egitea.” “Niez naiz klinika askotan egon, bai-na hemen etxean bezala egon naiz.Gorputz eta arima aritzen diralanean. Tratu ederra ematen die-te. Pozik joaten nintzen klinika-ra, nire etxera. Dagoen kalitateatransmititu egiten da.”

Erakusketak

Klinikan sortutako lanak eta San-tanok “gaitzarekin izandako sin-biosiarekin” sortutako lanekin Iru-ñeko Arte Eskolan erakusketaantolatuko da abenduan. Erakus-keta bera heldu den urteko api-rilean Altsasun ikusteko aukeraizanen da.

Masterra

Santano arte terapia masterra egindu Madrilen azken bi urteetan.Master horren praktika da Jose-fina Arregi klinikako esperien-tzia. Arte terapia zer da? “Arteterapeuta baten akonpainamen-duaz egiten den jarduna da etaharekin jarraipen sortzailea egi-ten da. Sormen prozesu horre-tan pertsona laguntzen da. Par-te hartzeko ez da artista izanbeharrik, artea berezkoa dugu.Txikitatik sortzen dugu, hori ezgaltzea da garrantzitsua”.+www.guaixe.eus

SAKANAKO ASTEKARIA •2016ko garilak 1, ostirala • 2. aroa • 559. zenbakia

G : tenperatura>>Max. °C Min. °C euria l/m2

Irurtzun 34 . . . . . . . . 10 . . . . . . . . .5Etxarri A. 32.8 . . . . . . 10.5 . . . . . . .6.3Altsasu 32.5 . . . . . . 12.5 . . . . . . .9.6Aralar 24.4 . . . . . . . 6 . . . . . . . .16.8Urbasa 29.5 . . . . . . 10 . . . . . . . . .1.8

: eguraldiaasteko >>

Min: 11 Max: 21 Min: 13 Max: 17 Min: 10 Max: 21 Min: 11 Max: 26 Min: 13 Max: 19 Min: 9 Max: 99 Min: 12 Max: 21

ostirala larunbata igandea astelehena asteartea asteazkena osteguna

euria: 10% euria: 35% euria: 10% euria: 10% euria: 60% euria: 20% euria: 10%

: ilargiaren aldia>>ilberri ilgora ilbete ilbehera

4 12 20 27

1. Nola eta zergatik sortu zentaldea?Euskaraz ez zen kantatzen, ohitu-ra hori galtzear zegoen eta besteherri batzuetan taldeak sortzenhasi ziren, Donostian eta Iruñeanuste dut orduan hasi zirela. Pen-tsatu genuen gu ere holako zerbai-tekin hastea polita izango litzate-keela. Santa Ageda badago, Olen-tzerotan ere gutxira zihoazen...Altsasun hainbeste jai ditugunez,jai horietan kantatzeko behar horizegoela ikusi genuen. Euskarazkantatzearen beharra.

2. Zenbatero entseatzen duzue?Elkartzen gara jaiak datozeneanhiru aste lehenago gutxi gora behe-ra. Azkenean urte osoan zeharbueltaka ibiltzen gara, hainbestejai daude… Udan lasaiago gaude,Sanjoanetatik festak arte ez garaelkartzen.

3. Sanjoanetan 10 urte betezenituzten. Zerbait bereziaprestatu zenuten?Ez. Egia esan hamar urteak bat-batean etorri zaizkigu eta asmoadugu beste egun batean ospatzeko.Bazkari edo afari bat egin nahidugu, baina data jarri gabe dago.

4. Zenbat kide zarete? Jendegehiago sartu daiteke?Hogeiren bat, gutxi gorabehera.Gurea ez da koru bat, gure helbu-rua da festetan euskaraz kantatzea.Orduan nahi duenak giltza dauka,baita abestiak ere. Guk entseatzendugu, egon daiteke jendea entse-guetara ez datorrena baina hurbil-du daitekeena. Eta hori ona da. Nes-kato batzuk agertu ziren eta oso gus-tura egon ziren. Hasi ginenetik hiru

pertsona berri gehitu dira. Jendeahurbiltzen da, baina kantu bat etajoan egiten dira. Momentu jakine-tan jende gehiago hurbiltzen da.Saiatzen gara holako tokietan kan-tu ezagunenak abesten. Baina pun-tuala izaten da. Ez dakit zergatikizan daitekeen. Gustatu bai, bainakonpromisoa bezala ikusten duteeta egitan ez da konpromiso han-dia.

5. Zein adinetako jendea zarete?Itziar eta Ester gazteenak izangodira. Berrogei urtetik gora etaberrogeita hamar urtetik gorago.Hirurogeita hamar daukatenakere daude. Orduan berrogei urte-tik beherako jendea ere behar da,baita hogeita hamarretik behera-koak ere. Denak onartzen ditugu.Aurten AEKrekin sagardotegirajoan ginen eta adin guztietako jen-dea zegoen. Polita izan zen.

6. Altsasuko festa guztietanateratzen zarete?Bai. San Pedro ateratzen ez garenfesta bakarra da. Baina bestela, fes-tetan, ferietan, Santa Zezilian,Gabonetan, Santa Agedan, AldeZaharreko jaietan eta Sanjoanetan.

7. Ibilbide jakin bat duzue?Ez dago ezer zehaztuta, baina nor-malean antzekoa egiten dugu. LasVegasen hasten gara, erloju azpianabesten dugu, Gautxori, Arkango-ara ere joaten gara eta hortik nor-malean Biltokira. Sanjoanetan For-txora joan ohi gara. Batzuetan ereZumalakarregira joaten gara, San-ta Agedan eta Santa Zezilian esa-terako, pixka bat aldatzeko, bainanormalean beti plaza inguruanegoten gara. Bi orduz aritzen gara.

8. Zein abesti kantatzen dituzue?Denetarik. Euskal kanta tradizio-nalak eta beste batzuk hemengo-ak: AltsasukoPescadores, Maravi-llas eta gure historia kontatzendutenak, gaztelaniaz izan arren ere.Baina bestela, denak euskaraz.Ezagunak direnak aukeratzen ditu-gu normalean, garai batekoak,gaur egungoak ere... Edo hain eza-gunak ez diren batzuk. Ezagunaketa ezezagunak nahasten ditugujendeari harrapatzeko.

9. 10 urte hauetan errepertorioaasko aldatu duzue?Abestiak gehitu ditugu. Baina betidaude klasikoak, Eperrak, Txan-txibirin, Xalbadorren heriotza...Guk aukeratzen ez baditugu ere betinorbait gerturatzen da eta abestihori kantatzeko esaten digute.

10. Musika tresnaren batenlaguntza duzue?Francis gitarrarekin joaten da.Laguntza handia da. Gitarra faltadenean zerbaiten falta sumatzendugu. Bestela tonoz joaten zara.Tonua hartzeko hasi ginen gitarra-rekin, eta gero pixkanaka-pixka-naka akordeak egiten eta azkene-an gitarra geratu da.

11. Etorkizunerako zer?Gure estilo honetan jarraitukodugu. Jende gehiago etorri etabelaunaldi berri bat egotea nahigenuke. Euskal kantak entzutea,kantatzea, ikastea... Azken fineankalean euskal kantak aditzea da hel-burua; jaietan giro euskaldun bategotea. Beraz, edozeini zabaldutadago taldea. Ez da koru bat, ez duzumusika ikasketarik behar, librea daeta ez dugu asko eskatzen.

>>11galdera

Itziar Flores, FrancisArregi eta Mari Kruz

MundiñanoZubi Ondo kantu-poteo

taldeak 10 urte

Testua: Erkuden Ruiz Barroso

Bazkide sarituak1.- Sonia Larraza

Lopez(Olazti)

2.- Malu ZiordiaFernandez(Iruñea)

3.- AinhoaBerazaElizondo(Irurtzun)

4.- Aritz GoñiBeltza(Etxarri Aranatz)