ASTEKO ASMAKIZUNAberria

GAZTETXOEN ASTEKARIA 846. ZENBAKIA LARUNBATA, 2019KO IRAILAREN 21A

Harantz eta honantzhormaren adatsa,

honantz eta harantz,suge baten antza. Zer da?

m a n t a n g o r r iErantzuna: huntza.

Asmakizunaren jatorria: Auskalo! Igarkizun eta aho-korapiloak liburutik, Xabier Olaso / Agurtzane Villate (Pamiela).

JASO

IKASTO

LA

Aske sortu,

aske bizi

m a n t a n g o r r i2 LARUNBATA, 2019KO IRAILAREN 21A berria

ZORiON AGURRAK

Zorionak, Ekain! 8 urte jada, txapeldun!!!!Ilargiraino eta bueltan maite zaitugu! Gora ❤❤❤❤!!!

Aupi!!! Gu Nerea Oteizaren lehengusinak gara, Nahia eta Anne. Nereak igandean3 urte bete zituen, eta denak elkartu ginen urtebetetzea ospatzeko. Arrunt kontent

zegoen, eta xarmanki pasatu genuen. Aunitz urtez, Nerea! Muxuak zuretzat.

Baztan Ikastolako Erle

Gelako ikasleak urteak

betetzen hasi gara dagoeneko!

Lehenbizikoa AnizkoHarriet izan dugu. Irailaren13an bete zituen urteak, eta,

Elizondoko parkeetan barrena

bueltatxo bat emanez, ederki

ospatu genuen haren eguna!

Aunitz urtez, Harriet!

Zorion agurrak argitaratu ahal izateko,gogoan izan mezuakastearte arratsaldeabaino lehen jaso beharditugula. Asteartetikaurrera jasotzen direnmezu guztiak hurrengoasteko zenbakianargitaratuko ditugu.

Mugikortasun astea Orioko Zaragueta Herri Eskolan

Zaragueta eskolan mugikortasun jasangarriaren astea egiten dugu urtero, eta aurten ere horretan

gabiltza. Zer da mugikortasun jasangarria? Ingurumen inpaktu txikiagoa sorrarazten

duen mugitzeko modua da; hau da, energia gutxiago eskatzen duena. Gero eta

gehiago gara egunero eskolako joan-etorriak bizikletaz, patinetez edo oinez

era jasangarrian egiten ditugunak. Batetik, gure garraio jarduerak ingurunean

izan ditzakeen ondorioez arduratzen garelako, eta, bestetik, jarduera fisikoa

sustatuz gure osasuna hobetzen dugulako!!

m a n t a n g o r r i 3berria LARUNBATA, 2019KO IRAILAREN 21A

Bidali zure gutunak helbide hauetara Helbide elektronikoa: mantangorri@berria.eus Egoitza nagusia: BERRIA. MANTANGORRI. Gudarien etorbidea, z/g. 20140 Andoain.

Argitaratzailea: Euskal Editorea SM Lege Gordailua: SS-616/05 Zuzendaria: Martxelo Otamendi Koordinatzailea: Izaro Zinkunegi Barandiaran

Egoitza: Martin Ugalde kultur parkea. Gudarien etorbidea, z/g. 20140 Andoain ISSN: 1699-728x

ZU ERE ARTiSTA

BaztanIkastolakoakherriko txokoakbisitatzen

Ikasturte berria hasi dugu Baztan

ikastolan. Joan den ostiralean

denbora arrunt ona egin zuen, eta

Erle Gelakoak eta 1. mailakoak

herriko xokoak bisitatzera atera

ginen. Zein ongi pasatu genuen

elkarrekin jostetan. Aspaldi ez ginen

denok batera jostatu, eta

aprobetxatu genuen. Akitzean, gure

andereño Idoia ikustera joan ginen,

sorpresatxoa emanez. Ikasturtea

ongi pasatu Euskal Herriko ikasle

guziek!!

Kuku, lagunok!

Urnietako Egapeikastolako ikasleak gara,

6 eta 12 urte artekoak. Marrazketa

artistikoko eskolaz kanpoko

saioetan ibili gara. Iragan

ikasturtean egindako marrazki

batzuk bidaltzen dizkizuegu,

MANTANGORRI apaintzeko. Ea gustuko

dituzuen!

m a n t a n g o r r i4 LARUNBATA, 2019KO IRAILAREN 21A berria

ERREPORTAJEA ‘Aske’ musikala

Etiketa bat duzu, etike-ta bat duzu», entzu-ten da bozgorailueta-tik; Iruñeko Jaso Ikas-tolako DerrigorrezkoBigarren Hezkuntzako

hamarnaka ikasle ari dira abesten,hainbat ahotsetara. Aske ikuski-zun musikala sortu dute 49 gazte-txok, hiru irakasleren zuzendari-tzapean. Genero berdintasuna etasexu aniztasuna lantzen dituenobra hori iragan ikasturtean ondueta estreinatu zuten —maiatzean,Iruñeko Baluarte auditoriumean—.Baionan, Tuteran eta Donostianemango dute irailaren 27an, urria-ren 11n eta 19an, hurrenez hurren.

Sexu aniztasuna eta genero berdintasuna lantzen dituen ‘Aske’ ikuskizun musikalasortu dute Iruñeko Jaso Ikastolako DBHko ikasleek. Baionan, Tuteran eta Donostianemango dute datozen asteetan; hurrengo ikuskizuna sortzen hasiak dira.

Etiketen aurkako doi

m a n t a n g o r r i 5berria LARUNBATA, 2019KO IRAILAREN 21A

Jaso Ikastolan jaio da Askemu-sikala, eta ikastetxe batean erna-tzen da ikuskizuneko istorioa ere:«Proiektuen astea dute ikastetxebatean. Bi talde daude: batzuk ge-nero berdintasunaren tailerreandabiltza, eta besteak arte tailerre-an. Haien arteko ezberdintasunaknahiko nabariak dira; tentsioadute», azaldu du Imanol Janiceszuzendarietako batek. Egoera ho-rri aurre egiteko, irakasleek bi tal-deak kanpaldi batera eramaten di-tuzte.Iker Aramendia da aktoreetako

bat; 14 urte ditu, eta lehenengo al-dia du Jasoko musikalean. Patxiizeneko ikasle baten rola jokatzen

du: «Arte tailerreko ikasle bat da.Genero berdintasuna ez du ondoikusten hasieran; gero, onartzenikasiko du». Janicesek azaldu due-nez, haien aurreiritzien aurka bo-rrokatzen dira pertsonaiak: «Zer-gatik mutil batek ezin duen gonabat jantzi, zergatik neska batekezin duen beste neska bat maita-tu... Horrelako barne borrokakikusten dira».Abestiek, musikak, dantzak eta

akrobaziek girotzen dute kontaki-zuna. Akrobatetako bat da Irati Ka-mino, 15 urteko ikaslea. «Akroba-tek egun bat gehiagoz egiten ditu-gu entseguak. Hasieran ez dira osogogorrak, baina, estreinaldiko as-tea iritsi ahala, gogorragoak izatendira». Hiru urtetan hartu du partemusikalean, eta esperientzia ede-rra dela nabarmendu du: «Bestemailetako lagunak egiten ditugu.Gorputz Heziketan edo beste kirolbatzuetan ikasten ez ditugun gau-zak ere ikasi ditugu».Urteetako esperientzia dute Ja-

sokoek ikuskizunak sortzen; zazpi-garren lana izan da Aske. Euskarasustatzea da haien helburu nagu-sia, Janicesen arabera: «Euskal kul-tura tradizioarekin lotzen dugu as-kotan, txistuarekin-eta. Euskarazegiteko beste modu bat ere bada-goela erakutsi nahi dugu». Halaber,mezu bat zabaltzea ere badu xedeobra bakoitzak: «Aurten, genero

berdintasuna eta sexu aniztasuna-ren trataera normalizatzearen be-harra aldarrikatu dugu».

Hurrengo obra sortzen

Ikasleak eurak aritzen dira ohol-tzan, baita itzaleko lanetan ere; gi-doia egiten eta eszenografia pres-tatzen, kasurako. Horretan arituda June Osinaga; 13 urte ditu, etalehenengoz hartu du parte. «Zortzilagun aritu gara eszenografian. Ba-tzuetan indarra behar da, atrezzo-ko gauza batzuk astunak baitira».Emanaldian bertan ere izaten dutezer eginik: «Gauzak oholtzan jar-tzen eta kentzen aritzen gara. Es-zenografiaren zati bat zintzilikatu-

ta dago, eta hura jaisteaz eta igo-tzeaz ere gu arduratzen gara».Ikasleen lan eskerga nabarmen-

du du Janicesek: «Ikasleek proiek-tua eurena sentitzen dute erabat,eta horrek inplikazioa %120koaizatea dakar». 2018ko ekaineanhasi zen gidoilarien taldea gaia au-keratzen eta gidoia sortzen. Tal-dekako entseguak egin zituztengero; 2019ko martxoan, berriz, en-tsegu orokorrei ekin zieten. Uda-berrian egin zituzten lehenengo biemanaldiak, eta datozen hirurakizango dira azkenekoak. Baina sor-kuntzak ez du etenik, zortzigarrenmusikala prestatzen hasiak baitirajadanik; Aramendia, Kamino etaOsinaga gidoilarien taldean daude.

FITXA

d Izena: ‘Aske’.d Egilea: Iruñeko Jaso Ikastola, JasoFundazioaren bitartez.d Zuzendaria: Imanol Janices,Irantzu Zabalza eta Nerea Martinez. d Sortzaileak: Jaso Ikastolako DBH1 eta 4 arteko 49 ikasle.d Iraupena: 100 minutu.dDatozen emanaldiak:

• Irailak 27: Baionan, 14:00etan(ikastetxeentzat) eta 19:30ean,Scenne Nationale aretoan.• Urriak 11: Tuteran (Nafarroa),11:00etan (ikastetxeentzat) eta19:00etan, Gaztanbide antzokian.• Urriak 19: Donostian, 18:00etan,Kursaalen.

Aktoreak, abeslariak eta akrobatak aritzen dira oholtza gainean; gidoia eta eszenografia egiteaz ere

ikasleak arduratu dira. JASO IKASTOLA

inuak

m a n t a n g o r r i6 LARUNBATA, 2019KO IRAILAREN 21A berria

DENBORA-PASAK 2. Itzalak.Jatetxekosukaldetikirteten ari daAratz, bigarren

platera eskuetan duela. Itzalhauetatik, zein dasukaldariarena?

A

E

D

F

B

C

1. Osatu eta margotu. Marrazki bat egiten hasi daEguzki, baina ez du amaitzeko betarik izan. Marraztufalta den erdia, eta margotu.

m a n t a n g o r r i 7berria LARUNBATA, 2019KO IRAILAREN 21A

Erantzunak: 2.-A.

3. Labirintoa. Kiroldegira doa Aiora,baina ez ditu oinetakoak topatzen.Lagunduko al diozubilatzen?

AZOKALIBURU SORTA

Carmen Elvira KALANDRAKA-PAMIELAKO KOORDINATZAILEA

«Nanoliburuaksakelakoarenneurrikoak dira,soinean eramanditzakezu»

Zer dira nanoliburuak?Liburu txiki batzuk dira. Tamainahandian ditugu liburu horiek, etaorain txikian atera ditugu. Nanoli-buru hitzarekin liburu kuttunak di-rela adierazi nahi dugu: klasikoakdira, eta formatu handian asko ira-kurtzen direnak. Kartoizko kaxa-txo batean daude zazpi liburuak. Nondik sortu da proiektua?Kalandrakak atera ditu nanolibu-ruak gaztelaniaz. Duela dozena baturte, euskaraz ere atera zuen bat.Beti gustatu izan zaizkigu nanoli-buruak, oso produktu bitxia etagoxoa baita. Horregatik, euskarazere argitaratzea erabaki dugu. Zer liburu aurkituko ditu irakur-leak kaxatxoan?Zazpi daude: Hiru hartzaketa Bar-bantxo ipuin tradizionalen molda-ketak dira. Antxume bizardunakere hala da, baina ez da hain ezagu-na. Bestalde, Tximeleta belarriakdago, autoestimua eta irudimenalantzeko liburu bat da. Asko irakur-tzen dute, eta kaxatxoaren kanpo-aldean ere jarri dugu haren azala.Goikoak eta behekoak liburuananiztasuna lantzen da, eta Hurbil li-buruan, berriz, inkomunikazioa. Az-kenik, Etxeko sagua liburua ipuinerrimatua da.Zergatik aukeratu dituzue libu-ru horiek?Konbinazio hori osatu dugu, gustuezberdinak dituztenengana iriste-ko. Gure asmoa ez da irakurketansakontzea, baizik eta irakurtzengozatzea. Horregatik, esaterako,Hurbil letra larriz dago idatzita, ira-kurtzen hasiberriak direnentzat.

Txiki-txikiak dira liburuxkak.Non irakur daitezke?Umeari ondoan duguna ematendiogu entretenitzeko; egun, sake-lakoa. Nanoliburuak sakelakoarenneurrikoak dira, soinean eramanditzakezu: autoan zoazeneaneman diezazkiokezu umeari, edoparkean, haur asko daudenean. Ur-tebetetzeko gozoki poltsetan eresar daitezke, gozoki bat baita huraere. Gainera, txikiak direnez, ludi-koagoak dira, jolas bat bezala da. Amets egiteko liburutxoak di-rela diozue. Zergatik? Kalandrakan aspalditik dugun leloada hori. Liburua da irakurtzen du-zuna baino apur bat gehiago: irudi-mena lantzeko, amets egiteko...balio du. Afektibitatearekin erelotu nahi dugu: amets egiteko li-buruak dira, lotara joan aurretikirakurtzen ditugulako.Lehenengo sorta da honakohau. Izango al da besterik?Bai, etorriko da. Iraileko nobeda-dea izan da, eta amaitzear dago.Bigarren bilduma prest dugu, eta laster argitaratuko dugu.

d Izenburua: ‘Ezinbesteko

nanoliburuak 1’.

d Liburuak: ‘Tximeleta belarriak’,

‘Hiru hartzak’, ‘Hurbil’, ‘Antxume

bizardunak’, ‘Barbantxo’, ‘Goikoak eta

behekoak’ eta ‘Etxeko saguak’.

d Tamaina: 7x7 cm.

d Testua eta marrazkiak:

hainbat egilerenak.

d Adina: 3 urtetik aurrerakoentzat.

d Prezioa: 10 euro.

d Argitaratzailea: Kalandraka-

Pamiela etxea.

m a n t a n g o r r iberria

GAZTETXOEN ASTEKARIA LARUNBATA, 2019KO IRAILAREN 21A

JOLASA

Gutxienez, hiru lagun behar dira.Jokalari guztien artean, batama izango da, eta beste guztiakharen atzean kokatuko dira, lerroan. Ama korrika abiatuko da

edozein aldetara, eta besteguztiek atzetik jarraitubeharko diote, hark egitendituen gauza guztiak errepika-tuz. Amak nahi duena egin deza-ke: hanka bakar baten gainean ibili,salto egin, birak eman... .Jokalari batek amak egindakoa

gaizki errepikatuz gero, jolasetik atgeratuko da. Jolasak aurrera jarraituko du ama

bakarrik geratzen den arte.

Amari jarraitu

DATUAK

Kontinentea:

Ozeania.

Adina: 3-8 urte.

Lantzen dituen

alderdiak: arreta eta

motrizitatea.

Iturria: Munduko

jolasak (Txatxilipurdi).

Webgunea:

www.txatxilipurdi.com