XORNAL CULTURAL PARA O LECER Castro Caldelas, un dos …€¦ · XORNAL CULTURAL PARA O LECER Nº19...

24
XORNAL CULTURAL PARA O LECER Nº19 Xullo de 2018 Prezo: 2 euros O expediente BIC da Ribeira Sacra recibiu 28 alegacións Páxina VI Páxina IX Páxina XI Páxina XVIII Páxinas XIX O Centro de Recría de Lugo abriu con 50 novillas Festival internacional de música Ribeira Sacra Pacto de Tui, celebrando a irmandade galego- portuguesa XXVIII Festa da Langosta e da Cociña Mariñeira da Guarda Páxinas XII a XIV Entrevista Ilona Timchenko, directora de Peregrinos Musicales “A educación musical nos países do leste é moi intensa, aquí é un asunto máis xeral” Páxina XXIII Castro Caldelas, un dos pobos máis bonitos de España

Transcript of XORNAL CULTURAL PARA O LECER Castro Caldelas, un dos …€¦ · XORNAL CULTURAL PARA O LECER Nº19...

Page 1: XORNAL CULTURAL PARA O LECER Castro Caldelas, un dos …€¦ · XORNAL CULTURAL PARA O LECER Nº19 Xullo de 2018 Prezo: 2 euros O expediente BIC da Ribeira Sacra recibiu 28 alegacións

XORNAL CULTURAL PARA O LECER

Nº19Xullo de 2018Prezo: 2 euros

O expedienteBIC da RibeiraSacra recibiu28 alegacións

Páxina VI

Páxina IX

Páxina XI

Páxina XVIII

Páxinas XIX

O Centro deRecría de Lugoabriu con 50novillas

Festivalinternacionalde músicaRibeira Sacra

Pacto de Tui,celebrando airmandadegalego-portuguesa

XXVIII Festa da Langosta eda CociñaMariñeira daGuarda

Páxinas XII a XIV

Entr

evi

sta Ilona Timchenko, directora de Peregrinos Musicales

“A educación musical nospaíses do leste é moi

intensa, aquí é un asuntomáis xeral”

Páxina XXIII

Castro Caldelas, un dos pobosmáis bonitos de España

Page 2: XORNAL CULTURAL PARA O LECER Castro Caldelas, un dos …€¦ · XORNAL CULTURAL PARA O LECER Nº19 Xullo de 2018 Prezo: 2 euros O expediente BIC da Ribeira Sacra recibiu 28 alegacións

O FARELO | Xullo de 2018II

Opinión

Nos anos 50, 60 do século pa-sado (semella una eternidade)chegaban a recoller na zona

uns 90 mil quilos de cereixas. Vivíasedelas e do viño. Hoxe tentamos fa-celo mesmo pero con moita menosprodución. Entre aqueles anos ehoxe, como en moitos outros pobosde Galicia, tamén nestes cebouse aemigración. Os mozos marcharon eos que quedaron foron envellecendo,e a medida que esto acontecía, ascerdeiras tamén se foron perdendo.Segue faltando xente nova. Relevoxeracional suficiente para que estonon esmoreza pero afortunadamentexurden iniciativas como a de estafesta, que cumpre trece anos, e quecontribuiu á recuperación da produ-ción, a poñer este froito no lugarque se merece, e darlle o valor quelle corresponde.

Fixéronse novas plantacións e in-troducíronse novas variedades paraque, aproveitando este microclimaespecial que temos nestas ribeirasdo Miño, entre Chantada, O Saviñaoe Pantón, a campaña puidera ser unpouco máis longa e polo tanto máisrendible. Contáronme desde a orga-nización desta feira, que na actuali-dade hai plantadas unhas 6.000 cer-deiras das que sae o 80% da produciónde cereixa ecolóxica de Galicia. Unhasdúas toneladas agardan vender estafin de semana a dúcia de colleiteirosque participan deste evento así queanímense a visitalos e mercarllas.

Dixéronme que temos un ano ex-cepcional. Un ano de moita cereixa,sempre que a climatoloxía se sigacomportanto e non aparezca unhachoiva que veña estragar esta delicada

froita, e explicáronme que, o que si-gue faltando, son mans suficientespara poder recollela. Algo haberáque facer para que esto non sexa unproblema. Hai moita xente que precisatraballo así que, argallemos algo paraque se aproveite toda esta riqueza.Agora as cereixas, no outono as cas-tañas… deixamos perder demasiadascousas que xeneran riqueza na zona.

Hai moitos plans de emprego porahí perdidos que ben poderían taménter enconta a este sector e o doviño, ao sector agrario en xeral edalgún xeito colaborar na organiza-ción deste tipo de traballo con coo-perativas, con empresas de servi-zos… algo debéramos facer non llesparece?

Que se fixo no Jerte?… de alí ta-mén marchaban os mozos e a cousamudou. Pois… copiemos deles!

FloraciónTamén nós podemos atraer turistas

para ver a floración. Estamos nunterritorio privilexiado, cheo de posi-bilidades e potencialidades, que nonacabamos de aproveitar. Aínda queafortunadamente moito teñen cam-biado as cousas nestes últimos 20anos, moito máis nos queda aíndapor facer empezando por darlle valorao noso.

Nesto hai que agradecer o traballofeito pola Denominación de OrixeRibeira Sacra. Desde a súa creacióncontribuiu a prestixiar a zona, a co-locala no mapa, a situala no mundo.A incentivar aos viticultores e ade-gueiros para ser cada vez máis com-petitivos, para sacar ao mercado cadavez mellor produto. Hoxe temos eiquíunha pequeniña mostra co viño que

nos ofrecen as cinco adegas presentes.A do Fortes, adega Bendao, Terrasde Bendaña, Pilares de Belesar eCondado de Sequeiras.

A Ribeira Sacra está de moda, oenoturismo está de moda e temosque aproveitar esto para que o sectorvitícola sexa, moito máis do que xaé, motor da zona.

Temos unha paisaxe excepcionalen calquera época do ano. Un disfrutepara os sentidos. Non me estrañaque por aquí se inspirara DoloresRedondo para ambientar a novelaque lle deu o premio Planeta. Unhasimponentes ladeiras que representantodo un un luxo para a vista aolongo deste corredor fluvial que nostrae a Belesar e nos leva ao caróndo río ata o Cabo do Mundo, ata aPraia da Cova.

Camiño de invernoQue decir do Camiño de Inverno.

Outro luxo chegar a este fermosopobo de Belesar tras baixar os codos,eses restos da calzada romana quetemos aquí á beira. Un pracer perco-rrer o río no catamarán, ou conLuisa na barca, para descubrir re-cunchos únicos, algún deles mesmoen perigo de desaparecer para sempre.Testemuñas de usos, de costumesdun tempo que xa se foi. Ir ata ailla, ata a Maiorga, ata a fervenzade Marce…

Non podo esquecer o románico.Xoias como San Estevo de Ribas deMiño, tan próxima a este lugar, oupor seguir neste entorno San Xoanda Cova, Santa María de Nogueira,con esas pinturas murais que a fanmerecedora de ser chamada a CapelaSixtina Galega. Sería moi longo citalastodas. Quédome coas que temos aquía “tiro de pedra”. Monumentos quepara sí quixeran outros lugares eque nós, por estar tan acostumados

a velos non lleprestamos a aten-ción que se me-recen.

E irei rematan-do xa. Perdóenmeporque esto deser pregoeira, nono teño dominado, escápaseme unpouco. Eu o que fago é ponermecada día diante o micrófono da radio,en Onda Cero Monforte, para darllesconta do que acontece na zona, parafacer protagonistas as súas xentes eque sexan elas as que nos conten assúas historias.

Hoxe tocoume a min ser a prota-gonista con esta enconmenda de serpregoeira. Espero terlles transmitidoa necesidade que temos todos deloitar por estas terras. Serán o quenós queiramos que sexan sempre quecreamos nelas. Ninguén nos vai re-galar nada, temos que pelexar polasua supervivencia, e esto é o quedebemos reivindicar. Estamos aquí.Existimos e queremos seguir vivindoaquí e ter futuro nestes lugares senter que procuralo fora.

Longa vida para “os papeiros” e“os rabudos” organizadores desteevento e lembrar os “aturuxos” cosque antes picábanse uns a outros,dunha a outra beira do río. Xa que aRibeira Sacra loita por ser Patrimonioda Humanidade, apunto o que onteme dixo o tocallo Porto, e reclamotamén que estes singulares berros,acaden a súa propia distinción comoPatrimonio Inmaterial que son. Enada máis. Boa feira para todos elonga vida a Belesar, ás cereixas, aoviño…a toda a Ribeira Sacra.

Manola Porto Arias. (Pregón daXIII Feira da Cereixa e do viño deBelesar. Xuño de 2018)

Por Manola Porto Arias

Cereixas e viño de Belesar

Colaboradores: GALIZA: Rocio Rodríguez – Montserrat Rodríguez – Porto Ucha – Raquel Vázquez – C. Méixome –

M. Xiraldez – M. Rguez. Alonso – X. Maure – Uxío Breogán – Pérez Lema – X. Glez. Mtnez. – M. Bragado – B. Iglesias (Mero) – Nemesio Barxa – Andrea Goro – Anxo Mena – I. Otero Varela – SusiRodríguez – Jesús Témez Fernández – Isidoro Gracia – Roberto Carlos Mirás – Rafael José Adalid –Laura de Cáceres – Kiko Neves – Ramón Mariño – Manuel Estévez – PORTUGAL: Hilaria AlbertinaDantas Antelo - Viale Moutinho – Manso Preto – Isabel Varela – João Martinho – MADRID: Juan Lou-zán – BARCELONA: Fdez. Valdeorra – PAIS BASCO: Nicolás Xamardo – CANARIAS: Fco. Puñal – NOVAIORQUE: Fco. Álvarez (Koki).

Fotografía: Hernández – A. Gutiérrez – M. Preto – Dpto. Propio.Humor: Tokio, Martirena – Pepe Carreiro – X. Marín – Xosé Manuel Fernández Montes (Hermanager

Producións) – Ignacio Hortas – Francisco Puñal –Felix Ronda – Fuco Prado – Sex – Ortifus (España) –Omar Pérez (Galicia) – Mauricio Parra (Colombia) – Cébula (Polonia) – J.Bosco e Fernández (Brasil) –Marlene – Pohle (Arxentina) – Guy Badeaux (Canadá).

Depósito legal: VG-14/2017

Imprime: Publicaciones Tameiga S.L.Publicidade: Departamento propio e axencias [email protected]ía: Hernández e departamento propioDeseño e maquetación: Fran Eiró

Director: Guillermo Rodríguez Fdez. T. 658 58 50 49 [email protected]: Editorial NOVAS DO EIXO ATLÁNTICO S.L. Avda. Sarmiento Rivera, 4-4ºD

36860 PONTEAREAS - GALIZA - T. 986 64 12 69 [email protected]

Xornal Cultural para o Lecer

Page 3: XORNAL CULTURAL PARA O LECER Castro Caldelas, un dos …€¦ · XORNAL CULTURAL PARA O LECER Nº19 Xullo de 2018 Prezo: 2 euros O expediente BIC da Ribeira Sacra recibiu 28 alegacións

Un rexistrador da propiedadechamado Xoán Manuel Pintosmetido a combativo poeta es-

cribíu, “ A gaita gallega”, o libro máisreivindicativo da lingua galega a me-diados do século XIX. Entre verso everso denunciou a marxinación da lin-gua galega dos documentos públicos.

É verdade, dicía, que hoxe non usano noso idioma galego para leis nin es-crituras; nin poñen declaración ninestenden testamentos. Unha descriciónexacta do que veu acontecendo nosséculos precedentes desde que se pro-hibirá no século XVI o seu uso nasoficinas xudiciais. Para máis concreción:o derradeiro instrumento xurídico re-datado en galego foi en 1532 referidoa un foro do mosteiro de San Clodio.

Mais como non hai mal que cenanos dure, todo aquilo que é inxusto,o tempo corrixeu a proscrición do nosoidioma nas instancias xudiciais. Pintos

xa preconizaba entón que : “Poidaque non tarde muito/En andar o idiomaimpreso/E que se lle suba ás barbas/A outros que andan moi tesos”.

A Irmandade Xurídica Galega puxoen pé, con moito esforzo e toda a in-telixencia que o proxecto precisa, unhaestratexia eficaz para incorporar alingua galega nos usos xurídicos. A“Declaración de Rois”, asinada porunha vintena de cualificados xuristasen 1987. Dous precedentes significativoe determinantes animaron o comezodo proceso: a publicación en galegodo Diario Oficial de Galicia en 1984,iniciativa proposta á Xunta de Galiciapola Asociación de Funcionarios paraa Normalización Lingüística e a primeirasentenza ditada en lingua pola AudieciaTerritorial de A Coruña a instancias doservizo de normalización do Concellode Redondela en 1985.

A publicación das edicións en galego

dos códigos penal e civil e doutrasleis puxeron enriba das mesas de tra-ballo do funcionariado medios parasortearen as dificultades do uso correctoda nosa lingua nos procedementosprocesuais. A maiores, a publicaciónno noso idioma do Formulario Notarialda autoría do notario Victorino GutiérrezAller e o diccionario xurídico galegotamén foron decisivos no proceso re-galeguizador.

En nada colaboraron as catro facul-tades de dereitos das universidade ga-legas para formaren aos futuros pro-fesionais do dereito na galeguidadexurídica. É certo que cada vez hai máisprofesores que imparten docencia nonoso idioma; pero non os suficientes.

Malia esa circunstancia o procesoregaleguizador está en marcha incor-porándose a el novos xuíces e fiscais emoitos operadores xurídicos que realizanas súas actividades profesionais contotal naturalidade, sen conflitos pormor diso. Máis de trescentos membrosda Irmandade Xurídica Galega –xuíces,fiscais, avogados, procuradores.- di-namizan a normalización da lingua

galega nun ámbitono que aínda haimoitas reticenciasao seu uso.

Nas próximas se-manas a IrmandadeXurídica Galega, coa colaboración daSecretaría Xeral de Política Lingüísticae Dirección Xeral de Xustiza, ten con-vocados actos en Ribeira (día 29 dexuño) , A Estrada (5 de xullo) e Carballo(12 de xullo) para homenaxear ás ma-xistradas Ana López-Suevos, MaríaIsabel Suárez García, Carme Pose Amadoe o maxistrado Fernando Fernández Lei-ceaga, autores das primeiras sentenzasen lingua galega en cadanseu xulgado.

É de xustiza lembralos. Porque comodixera Xoán Manuel Pintos:”Quen nuncapan colleu nin colleu viño/Se alguénllo dá sen dor todo sachado/Parez quexa é del todo o camiño”.

A estes actos están convidados osalcaldes dos concellos dos partidosxudiciais respectivos para asinarenunha declaración de compromiso coalingua galega nas actividades xurídicasdas súas administracions.

IIIO FARELO | Xullo de 2018

Galicia

Carballo, Ribeira e A Estrada, ondea lingua galega rexurdíu

Por Xosé González Martínez. Prsidente do Foro E. Peinador

Por Manuel Blanco Villar

Tras un mes repleto de longas xor-nadas de traballo, rematou a 5ªcampaña arqueolóxica no Castro

de Doade (Lalín) iniciada o pasado 14de maio, executada por un equipo decinco arqueólogos profesionais e cincoestudantes de máster da USC, baixo adirección científica do profesor JoséManuel Caamaño Gesto e a direccióntécnica de Vanesa Trevín Pita.

Os resultados non podían ser máissatisfactorios: Un foso xigante de 5,30m. de fondo por 8 m. de ancho, sito noantecastro a case 50 m. da muralla, odescubrimento do lenzo externo da mu-ralla na zona da entrada ó recinto,varios espazos de uso romanos na zonahabitacional e tamén colmatando o re-cheo do mencionado foso, que datandos séculos IV e V d. de C. e milleirosde restos (coitelo de ferro, machado depedra, doa de colar, céramicas de de-coración moi variada, cravos, líticos,pallabarro...), que parecen indicar aprolongación ocupacional do castro atapreto dun milenio. Haberá que esperarseis meses ás conclusións definitivas

da memoria final.Imponse cara a futuro profundizar

no complexo sistema defensivo doCastro que parece ter polo menos dousfosos máis que engadir os dous xa lo-calizados (un deles, dobre), formandoun verdadeiro laberinto en torno agran muralla da "aurela", que resultasorprendente e tal vez único por estaslatitudes. É este, sen dúbida o primeirotesouro localizado no castro: unha ver-dadeira xoia para a que solicitaremostodo tipo de colaboración pública eprivada ata conseguir sacar á luz todoo seu esplendor para que a parroquia,o Concello, a comarca e a provinciaposúan un lugar de visita obrigado anivel internacional.

No nome da Casa do Patrón, faitempo que me quedei sen verbas sufi-cientes no dicionario para agradecer detodo corazón a profesionalidade e oesforzo demostrado pola Empresa Argos,S.L., encargada da execución das obras,ó profesorado e alumnado da Facultadede Arqueoloxía da USC e ó persoal deapoio da Casa do Patrón.

Pero sobre todo, quero resaltar o en-

tusiasmo e o exemplar comportamentoda totalidade dos veciños de Doadeque están mostrando como ningúnoutro pobo que eu coñeza o amor in-condicional que lle profesan o nosoCastro, poñendo a disposición as súasfincas para facilitar o paso e mesmopara escavar, axudándonos coa ma-quinaria precisa e dándonos a cotíoos folgos que precisamos nos mo-mentos máis críticos, que os tivemos,porque a tarefa non resultou nadadoada. Velaí o segundo tesouro donoso querido Castro: os habitantesda parroquia, que vimos sendo os des-cendentes e herdeiros dos mitolóxicosseres que construíron esta marabilla.

Todo isto é o que nos impulsará aseguir loitando contra vento e marea,para descubrir ata onde nos permitanas forzas a gran riqueza arqueolóxicadesta parroquia, que xa pode presumirde contar cun dos castros máis esca-vados e estudados de todos cantoshai en Galicia.

E como cada pobo ten o que se me-rece, antes de rematar ó presente ano,Doade terá o privilexio de editar un

libro e unha guía turístico-cultural doCastro e a súa contorna, nos que se ex-plicará en detalle o traballo realizado eas posibilidades futuras desta gran pa-rroquia neste eido, que será presentadoe repartido entre os veciños no mesmoinstante da súa publicación, porque segañaron a pulso o pleno dereito de seros primeiros en coñecelo.

Qué outros tesouros nos agardanagochados no Castro, nas mámoas, naCova dos Mouros e en tantos outrosmisteriosos lugares que conforman anosa alucinante historia?

Os tesouros do Castro de Doade en Lalín

Page 4: XORNAL CULTURAL PARA O LECER Castro Caldelas, un dos …€¦ · XORNAL CULTURAL PARA O LECER Nº19 Xullo de 2018 Prezo: 2 euros O expediente BIC da Ribeira Sacra recibiu 28 alegacións

O FARELO | Xullo de 2018IV

Galicia

Por José PAZ RODRIGUES(Académico da AGLP, Presidenteda ASPGP e Professor Aposen-tado da Universidade de Vigo)

Dentro da série de arti-gos que tenho escritoem jornais e revistas

nos últimos anos sobre a edu-cação e a cultura na SegundaRepública, período da nossahistória dos mais ricos nocampo pedagógico, tenho defazer a merecida e justa lem-brança do grupo de professoresourensanos organizados sob assiglas da A.T.E.O. E o faço nomês de julho, lembrando o te-rrível que foi especialmentepara Galiza já desde o primeiromomento, o golpe de estadofascista do ano 1936, levadopelo ditador Franco e seus se-guidores o dia 18 desse mês.Para o que a seguir resenho,tomo como base as interessan-tes investigações levadas acabo nos anos oitenta peloprofessor Cid Fernández. Esteagrupamento de professoresourensanos nos alvores da nas-cente República foi algo sur-preendente por muitos motivosque comentarei.

A A.T.E.O. foi uma associaçãopedagógica pluralista, sem fi-liação sindical nos primeirosmomentos, se bem compro-metida com a realidade dasclasses sociais populares ou-rensanas e com a sua positivatransformação. Inicialmenteestes professores compartil-havam um mesmo ideário pe-dagógico, centrado no modeloeducativo da ILE (InstituiçãoLivre do Ensino, de Giner eCossio). Também coincidiamna política liberal-republicanae socialista, a favor da liber-dade, da democracia e das re-formas sociais. Além disso da-vam uma grande importânciaao respeito pela infância, aomodelo de escola laica, pública,participativa e ativa e à dig-nificação moral e material dosdocentes.

Muito pouco depois de ser

proclamada a República é criadaesta associação, de nome esiglas tão significativas, quepara muitos nos parecem mes-mo hoje ousadas. Em maio de1931 aprovam-se os estatutosda associação, estabelecendoa sede social na Casa do Povo.Albino Nunhez é nomeado pre-sidente, ademais de diretor darevista Escola do Trabalho, ór-gão pedagógico da associaçãoe cujo primeiro número foipublicado em março de 1932.

O primeiro que surpreende éa rapidez com que os professoresourensanos se auto-organizam.Isto só se explica porque nosanos precedentes houve emOurense um dinamismo políticoimportante e positivo. Em quedestaca o bom entendimentoentre os socialistas e galeguistascom prestígio intelectual e umgrupo de professores entusiastas

como o já citado Nunhez, mastambém Manuel Sueiro – paide professores extraordinários– Rafael Alonso e Amadeu Lo-pez. Ademais de intelectuaisdestacados, como é o caso doadvogado Alfonso Paços, deLuís Fábrega e Roberto BrancoTorres.

O segundo tema que sur-preende é como o grupo semanteve tão unido durante osanos republicanos, apesar dagrande variedade de professorescom as suas próprias ideias emilitâncias e uma grande di-versidade de atitudes. Temaque só pode explicar-se pelahabilidade e qualidades hu-manas dos seus líderes suces-sivos, que souberam comomanter a unidade por meio dodebate civilizado e o respeitoentre todos. Isto converteu aA.T.E.O. num exemplo de con-

vivência pacífica entre as di-versas tendências que a inte-gravam, com debates de pro-funda intensidade ideológicae também pedagógica. Nãoconhecemos casos semelhantesem outras latitudes, ao menoscom estas caraterísticas. Quefazem do movimento de pro-fessores ourensanos nesta al-tura algo exemplar. Em quetambém se apresentam os su-cessivos avanços e retrocessosque se produziam a outros ní-veis no devir da República.

A efervescência tinha de sergrande, assim como a impa-ciência para mudar aquilo quelevava séculos sem mudar. Issoexplica também o anticlerica-lismo da maioria dos professoresmembros, em algum com ver-dadeira fixação, difícil de en-tender agora, mas que naquelemomento tinha de ser entendidomelhor, pelos grandes erros quecometera a igreja. O caso doprofessor Adolfo Rodríguez An-sias, que esteve escondido pertode 29 anos, para que não omatassem, é paradigmático doque comento.

OS PROFESSORES “ATORES”Foram muitos os docentes,

especialmente de educação pri-mária, que decidiram integrar-se no agrupamento. Entre osrepublicanos moderados esta-vam Abel Carvajales, quem,com bom critério, defendia quena revista deviam prevaleceros artigos pedagógicos e didá-ticos para a melhoria do ensino,Raul Gonçalez, professor deSampaio, que fora condenadoa morte e depois se salvou, ede quem eu recuperei antes deir ao lixo a sua biblioteca. Tam-bém Celso Baratta, HenriqueCastro, Cervantes Vilamarim eManuel Vidal.

Entre os socialistas estavamAlbino Nunhez, que em se-tembro de 1932 parte para aCorunha para dirigir o agru-pamento escolar “ConceiçãoArenal”, Manuel Sueiro, ElígioNunhez, Rafael Alonso e Ama-deu Lopez Belho. O grupo dos

galeguistas estava integradopelos professores Ignácio He-rrero, um dos mais versadosem didática, Manuel Luís daCunha, António Couceiro e“Ben-Cho-Shey”. Os comunistas,divididos à sua vez entre osmilitantes no clandestino PCe na esquerda comunista-tros-kista, figuravam Luís Soto, quepôde exilar-se no México, efoi um dos fundadores da UPGnos anos sessenta, BaltasarVásquez, Félix Salgado, o jácitado Amadeu Lopez e Ar-mando Fernandez Mazas, quemorreu não há muitos anos.

Um dos mais formosos tra-balhos que poderiam e deve-riam fazer-se, seria investigarsobre cada um dos professorescitados, porque todos são bemmerecedores de estudos sériossobre o seu pensamento sociale pedagógico e sobre o seulabor didático nas escolas queregeram. Infelizmente o golpefranquista provocou uma gran-de repressão sobre a maioriadestes professores, que nãopuderam exercer mais nas es-colas públicas e acabaram porcriar academias. Outros salva-ram-se partindo para o exílio.Jacinto Santiago não. Porque,como muito bem diz num dosseus artigos Neruda, na Galiza,e em Ourense em particular,foi onde se produz sobre osprofessores a maior repressão.Aqui foi fácil, pois os fascistaspuderam pegar no livro de só-cios da A.T.E.O. na Casa doPovo ourensana, onde estavadepositado.

Que não voltem mais os tem-pos em que não é respeitada avida das pessoas. Que é sagradae contra a que ninguém podeatentar. E lembrar com carinhomerecido o entusiasmo e a ilu-são que estes mestres puseramno seu labor escolar. Exemplopara os professores de hoje epara os que se vão dedicar embreve à mais nobre tarefa, queé a de preparar as gerações decrianças, em que está o futurodo mundo.

Os mestres da A.T.E.O. ourensana na recordação

Adolfo Rguez Ansias e outros mestres da ATEO

Page 5: XORNAL CULTURAL PARA O LECER Castro Caldelas, un dos …€¦ · XORNAL CULTURAL PARA O LECER Nº19 Xullo de 2018 Prezo: 2 euros O expediente BIC da Ribeira Sacra recibiu 28 alegacións

VO FARELO | Xullo de 2018

Redacción LUGO

Galicia

Dous mil quilos de cerei-xas da comarca chanta-dina puxéronse á venda

en Belesar, localidade situada abeiras do río Miño, entre osmunicipios do Saviñao e Chan-tada, con motivo da celebra-ción da décimo terceira edicióndunha feira que ten como finexaltar a calidade deste froito.A comarca chantadina ten unhalonga tradición e a produciónde cereixas, destacando por po-suír a inmensa maioría o certi-ficado ecolóxico. En 2016, oColectivo Cereixeiro de Galicia(Cocega) realizou un censo deárbores na zona de Chantada.Entón estimouse que había uns6.000. Na última década rexis-trouse un lixeiro repunte grazasa novas plantacións e á substi-tución de vellas árbores. Coneste obxectivo naceu no 2015

a Asociación de Ribeiraos Pro-dutores Agrícolas, compostapor 21 colleiteiros das parro-quias da ribeira chantadina.

A celebración contou cun to-tal de dez produtores, proce-dentes de Santiago de Arriba,Cartemil, A Sariña, Belesar eSan Pedro de Líncora, que pu-xeron á venda por cinco euroso quilogramo de cereixas. Osorganizadores da feira, inte-grantes da asociación Papeiros(de Chantada) e Rabudos (deO Saviñao) que preside FranciscoVarela Montes, cualificaron oencontro de "un feirón, omellor de todos os celebrados,con moita diferenza".

Sábado e domingo pasaronpor Belesar centenares de per-soas para adquirir cereixas eparticipar en dúas xornadasfestivas animadas por varias

charangas e o grupo chantadinoTrespes, ademais de gozar doviño que puxeron á venda cincoadegas da subzona de Chanta-da, adscritas á denominaciónde orixe Ribeira Sacra. O do-mingo, os postos de venda decomida foron incapaces deatender a todos, polo que moi-tos visitantes tiveron que des-prazarse a Escairón e Chantadapara comer.

O pregón da festa foi pro-nunciado pola ourensá ManuelaPorto Arias, directora de OndaCero en Monforte e residenteen Terra de Lemos desde hai27 anos. Ramón Porto presen-touna dicindo que era “unhamuller da palabra e de palabra”.A pregoeira xunto con JoséManuel Balseiro Orol, delegadoda Xunta en Lugo, cortaron acinta inaugural.

Belesar celebrou a mellor festa dacereixa da súa historia

Corte da cinta inaugural sobre a ponte do río Miño.

Cinco adegas participaron na festa.

OConcello lugués deRibas de Sil celebrou napraia fluvial da súa ca-

pitalidade, San Clodio, a XVI“Festa da Cereixa e do Aceite.”Foron seis seis postos de vendade cereixas e aceite repartidospola rúa contigua á praia fluvialde San Clodio, un empraza-mento extraordinario. "Desde oConcello tentamos que estafeira sexa un reclamo cara ouvalor patrimonial do noso terri-torio", sinalou o tenente de al-calde Roberto Castro. "Estafeira está moi consolidada", si-nalou o colleiteiro Miguel ÁngelRodríguez. "Aínda que este anofoi complicado polo tempo, afeira terá continuidade", sina-lou convencido Roberto Castro.Puxéronse á venda máis de2.000 quilos de cereixas e 300litros de aceite, así como ou-tros produtos da zona de talforma que participaron vinte

profesionais da comarca. A De-putación de Lugo colaborou nafesta gastronómica e turísticacunha achega de 6.000 euros através do Plan Único. Pola súabanda, o Concello destinou ou-tros 2.000 euros.

ArtesaníaSantos Ramos destacou que

“dende o Goberno da Deputacióngústanos axudar a que estasfeiras, a que estes eventos deexaltación, de difusión e decoñecemento se poidan celebrare iso é o que facemos coa Festada Cereixa de Ribas de Sil e doaceite de Figueiredo para a quedestinamos unha achega eco-nómica para a súa celebración”.Miguel Ángel Sotuela Vega, oalcalde, agradeceu a colabora-ción do executivo provincial ereferíuse as actuacións musicaisque patrocinou a Deputación,o Concello e a banda de Gaitasde Ribas do Sil, así como bandas

de folk. Xunto aos expositoresde cereixas e de aceites, esti-veron os de mel, viño, pan, no-ces, figos secos, produtos dahorta, licores e artesanía. Houboexposicións de pintura, presen-tación do libro Loyda e un par-tido de fútbol. O domingo foi opregón a cargo do xornalista edirector de Radio Principal- Ca-dena Ser, Fidel Fernán-Bello.Houbo demostracións de tallade madeira e actividades paranenos. A xornada do domingocompletouse con demostraciónsartesanais, pasarrúas, espectá-culo de marionetas e músicaen directo.

60 toneladasA cereixa e o aceite do Con-

cello de Ribas de Sil son dousprodutos de recoñecida calidadee sabor, características que seven favorecidas pola climato-loxía da zona, que tamén inflúepara conseguir unhas colleitas

que rondan as 60 toneladascada tempada. Grazas as súascualidades excepcionais, tantoa cereixa como o aceite de Ri-bas de Sil están amparadospolo rexistro de marcas e pa-tentes, requisito imprescindiblepara acadar a denominaciónde orixe. Esta festa gastronó-mica naceu cunha intenciónde promocionar os seus dousprodutos característicos: a ce-reixa e o aceite. Cerca de 500hectáreas deste concello estándestinadas ao cultivo de ce-reixas e olivas, o que supónao redor do 80% da súa masaforestal. Os organizadores vironunha oportunidade de desen-

volvemento debido ao desa-proveitamento destes produtos.Buscan poñelos en valor e queisto sirva como un comple-mento económico para moitasfamilias da zona. Creáronse no-vas iniciativas empresariais quese converten nun sustento eco-nómico durante todo o ano enon só nesta festa. A finalidadeé potenciar estes produtos, da-los a coñecer e aproveitar paraa promoción do enclave turís-tico que é a Praia Fluvial deSan Clodio no que as persoaspoden desfrutar, coa chegadado bo tempo dun baño, dapesca, de aluguer de bicicletase moitas actividades máis.

En Ribas de Sil 500 hectáreas de terreoproducen 60 toneladas de cereixas e olivas

Cereixas e aceite supoñen un complemento económico para varias familias.

Page 6: XORNAL CULTURAL PARA O LECER Castro Caldelas, un dos …€¦ · XORNAL CULTURAL PARA O LECER Nº19 Xullo de 2018 Prezo: 2 euros O expediente BIC da Ribeira Sacra recibiu 28 alegacións

O FARELO | Xullo de 2018VI

Redacción LUGOGalicia

AConsellería de Culturarecibiu un total de 28alegacións ao expe-

diente de incoación de BIC daRibeira Sacra procedentes deconcellos, de grupos con repre-sentación municipal, de aso-ciacións culturais e de veciños,de empresas e de particulares.

Tal como explicou en sesiónparlamentaria o conselleiro Ro-mán Rodríguez, moitas destasalegacións refírense a solicitudesque piden ampliar o ámbito deprotección nalgunhas zonas oua inclusión de novos elementospatrimoniais na declaración.Tamén hai alegacións que fanreferencia á petición de retiradade parcelas na delimitación ouá flexibilización dos parámetrosprevistos na incoación das ade-gas nos socalcos. O titular deCultura do Goberno galego con-sidera “máis que razoable” osmáis de catro meses que o ex-pediente permaneceu en expo-sición pública, dando a lei es-tablece un prazo dun mes paraesta tramitación.

Polo tanto, este prazo xunto

coas máis de vinte xuntanzasexclusivas mantidas con con-cellos, deputacións, asociaciónse entidades culturais, univer-sidade, Confederación Hidro-gráfica, sectores hostaleiro, tu-rístico e enolóxico entre outros,converten este expediente nomáis analizado e debatido entreos sectores implicados e noque máis tempo estivo en ex-posición pública, “algo que -en palabras do conselleiro- nun-ca antes se tiña feito en ningúnexpediente de declaración”. Aisto hai que engadir todas asconsultas de particulares, aso-

ciacións, técnicos municipaise consultorías que foron aten-didas directa e persoalmentepolos servizos técnicos da Di-rección Xeral do PatrimonioCultural. Román Rodríguez sa-lientou que todas estas xun-tanzas -algunhas das cales in-cluso foron previas ao iniciodo expediente- foron moi pro-veitosas para orientar o traballoe lograr harmonizar a proteccióndo legado patrimonial coa ac-tividade económica e a realidadesocial da zona.

TrámitesTodas as alegacións atópanse

en fase de estudo por parteda Dirección Xeral do Patri-monio Cultural, que logo re-mitirá o expediente aos órganosconsultivos para que emitan ocorrespondente informe. Logodeses informes, a DirecciónXeral realizará a resolución enotificación das alegaciónspresentadas. Finalmente, Pa-trimonio elaborará un informetécnico co que se estableceráo Decreto de declaración doBIC que terá que ser aprobadopolo Consello da Xunta. A Con-sellería traballa coa previsiónde que a declaración da RibeiraSacra como Ben de IntereseCultural (BIC) coa categoríade Paisaxe Cultural se fagaefectiva entre finais deste anoe principios de 2019, o quesuporá unha significativa re-dución do prazo de 24 mesesestablecido por lei.

Lista da UNESCOA incoación da Ribeira Sacra

como BIC -cuxo expediente seiniciou o pasado decembro- éimprescindible para optar a súainclusión na Lista do Patrimonio

Mundial da UNESCO. Este espazoque abarca máis de 17.000 hec-táreas, 174 quilómetros cadra-dos, 21 concellos, 100 parroquiase 190 núcleos de poboación éun exemplo excepcional e so-branceiro dunha paisaxe cultural,cuxas manifestacións materiaise inmateriais posúen un valorequivalente ao do seu substratoxeográfico.

A incoación do expedientede declaración BIC ten comoobxectivo protexer, salvagardare difundir estes valores; esta-blecer os parámetros que ga-rantan a súa conservación codesenvolvemento das activi-dades sociais, económicas, cul-turais ou de lecer que nela sedesenvolvan; e determinar arelación doutros bens e mani-festacións que completan oseu sentido e o valor culturaldo dito espazo. En definitiva,trátase de poñer en valor unben singular e sobranceiro deGalicia e incorporalo para obeneficio das comunidades lo-cais, o desenvolvemento sus-tentable e a cohesión social.

O expediente BIC da Ribeira Sacra recibiu 28 alegacións

Imaxe do Cañón do Sil, na Ribeira Sacra.

Máis de 140 golfistasprofesionais competi-rán na proba “Ribeira

Sacra Patrimonio da Humani-dade International LadiesOpen” que se celebrará os días4 e 6 de xullo. Como vén sendohabitual e por sexto ano con-secutivo, o campo de golf dohotel Oca Augas Santas Bal-neario & Golf de Pantón seráescenario dunha das 12 probasde acceso do Circuíto EuropeoFeminino de Golf, a única quese celebra en España.

Trátase do torneo femininoprofesional máis importantedo LET Access Series, o circuítode desenvolvemento do Circuítofeminino europeo no que esteano participan golfistas dos

cinco continentes e 29 países.Inglaterra é o país que máisxogadores achega con 28, se-guido de Francia con 20 e Es-paña con 18. Tamén partici-parán xogadoras de India, Su-dáfrica, México e Suazilandia.

ProgramaciónOs actos darán comezo o

vindeiro luns 2 de xullo coapresentación oficial do torneono Concello de Monforte deLemos e unha solta de globosna Praza da Compañía coasbandeiras dos 29 países re-presentados.

As xornadas continuarán odía 3 de xullo no campo degolf Oca Augas Santas de Pan-tón co Torneo ProAm RibeiraSacra, unha competición entre

20 equipos integrados por unhaxogadora profesional e tresxogadoras afeccionadas. A con-tinuación as participantes go-zarán dunha romaría tradicionalnos xardíns do hotel balnearioe farase entrega dos premios,a cargo do presidente da RealFederación Española de Golf,Gonzaga Escuriaza, e o presi-dente da Federación Galegade Golf, Daniel Fernández. Parafinalizar a xornada, descubriránalgúns dos tesouros turísticosda Ribeira Sacra.

Durante o mércores 4 e oxoves 5 de xullo disputaranseas dúas primeiras xornadas do“Ribeira Sacra Patrimonio daHumanidade International La-dies Open”. Accederán aproxi-

madamente as 40 primeiras cla-sificadas despois do corte áxornada final do venres 6 dexullo que finalizará coa entregade premios e a foto oficial dagañadora no campo de golf.Por último, celebrarase o torneoaberto amateur Gambito OcaHotels, baixo a modalidade in-dividual stableford hándicap.

Unha semana de golf inter-

nacional que se realiza grazasao patrocinio de Oca Hotels,Deputación de Lugo, Xunta deGalicia, a RFEG, a FGG e coacolaboración do Consello Re-gulador Ribeira Sacra, Concellode Pantón, Concello de Mon-forte de Lemos, Parfois e oConsorcio de Turismo RibeiraSacra, coa organización deGambito Golf.

140 golfistas internacionais compiten naRibeira Sacra

Viaxe en catamarán de participantes nunha edición anterior.

Page 7: XORNAL CULTURAL PARA O LECER Castro Caldelas, un dos …€¦ · XORNAL CULTURAL PARA O LECER Nº19 Xullo de 2018 Prezo: 2 euros O expediente BIC da Ribeira Sacra recibiu 28 alegacións

VIIO FARELO | Xullo de 2018

Redacción LUGO

Galicia

Adeputada de Promocióneconómica e social,Sonsoles López Iz-

quierdo, mantivo un encontrocon 20 alumnos de secundariado IES Anxel Fole de Lugo, queaproveitaron a xornada de por-tas abertas que ofreceu o Exe-cutivo Provincial para coñeceros 10.000 m2 de hortos urba-nos da Deputación no Rato eParadai. Con esta actividade,os nenos acompañados de mo-nitores, coñeceron os máis de50 distintos tipo de cultivospresentes neles. Tamén com-probaron como cultivar e pro-texer as plantas cun planecolóxico que serve para obtercultivos sostibles así comopara observar a necesidade demanter un entorno sostible.

López Izquierdo destacouque “dende o Goberno da De-putación, dende fai anos, es-tamos comprometidos con esteproxecto, por este motivo de-cidimos investir preto de120.000 euros a esta iniciativaque permite revalorizar espazosverdes da cidade e concienciar

sobre a necesidade de levar acabo un cultivo sostible e res-pectuoso coa terra na que vi-vimos. É fundamental educaraos rapaces dende pequenosno aproveitamento sostibledos recursos que nos ofrece omedioambiente, tan vital parao futuro da nosa provincia.”

Hortos urbanos Os hortos urbanos foi unha

iniciativa pioneira do ExecutivoProvincial, posta en marchano ano 2006, que ten comoobxectivos fomentar un cultivoecolóxico e respectuoso comedioambiente, impulsar a re-

alización de actividades físicase mentais en contacto coa na-tureza, fomentar a participa-ción cidadá e un desenvolve-mento sostible, así como pro-mover boas prácticas agrarias,unha alimentación e hábitosde vida saudables; e introducira horticultura didáctica de caraá comunidade educativa. A díade hoxe, Agricultura y tecno-logía Agrotecnia, S. L. xestionaos máis de 10.000m2 de hortosurbanos do Río Rato e Paradai,repartidos en catro fincas di-ferentes que contan con 118e 40 usuarios respectivamente.

Estudantes coñeceron os hortos urbanos

Os estudantes nun horto urbano de Lugo.

Adeputada de Cultura,Pilar García Porto, e aalcaldesa de Lugo,

Lara Méndez López, partici-paron no PalillAD, o segundoencontro de palilleiras queorganizan Deputación e Con-cello na capital lucense parapoñer en valor o seu traballoartesanal, que é transmitidode xeración en xeración.Nesta edición participaron300 palilleiras procedentesde Lugo, A Coruña, Ourense,Vigo, Porriño, Cedeira, Be-gonte, Sarria, Montrove, Ar-

teixo, Burela, Terra Chá,Xove e Valdoviño, que pali-llaron agrupadas por colecti-vos intercambiando os seuscoñecementos e mostrando oseu traballo.

A xuntanza contou cunmercado de materiais para oencaixe grazas á colaboraciónda Asociación Agulla Máxicade Lugo. Ademais, nos esta-blecemos hostaleiros da zonaofrecéronse menús con prezosespeciais grazas á colabora-ción da Asociación Provincialde Hostaleiros.

Xuntanza de 300 palilleirasgalegas

Palilleiras galegas en plena actividade.

Como cada ano, a Ruta doViño Ribeira Sacra orga-niza un completo pro-

grama de actividades conmotivo das Xornadas de PortasAbertas nas Rutas do Viño deGalicia. Bus do viño, rutas guia-das de románico, sendeirismo eoleoturismo son algunhas dasactividades das que se gozou do1 ao 3 de xuño na Denomina-ción de Orixe Ribeira Sacra. Asactividades celebráronse nosconcellos de Chantada, Mon-forte de Lemos, Quiroga, Sober,A Teixeira e Castro Caldelas. Osbuses do viño, con saída desdeOurense visitaron as adegasRonsel do Sil, Ponte da Boga,Adega Vella e o Centro OleiroReitoral de Gundivós . Con saída

desde Lugo, as visitas foron aCentro Oleiro Reitoral de Gundi-vós, Adega Regina Viarum,Museo do Viño da Ribeira Sacra,Mosteiro das Bernardas e AdegaCasa Moreiras. Con saída desde

Monforte de Lemos, as visitascentráronse no Ecomuseo de Ar-xeriz, Adega Abadía da Cova,Adega Amedo, Adega Ribada,Vía Romana e paseo en lanchapolo Río Miño.

Xornadas de portas abertas na ruta do viño Ribeira Sacra

Visita a Adega Vella (Abeleda. A Teixeira).

Celebrouse en Lugo aSemana do OrgulloLGTBIQA+, que promo-

veron a Deputación e o Con-cello en colaboración coneste colectivo e a asociaciónArelas. Os actos se desenvol-veron en distintos escenariosda cidade e da provincia deLugo baixo o lema “Visibilicé-monos, movémonos, empode-rámonos. Polo dereito a serdiversxs”.

Sonsoles López Izquierdo,deputada de Igualdade, des-tacou que “este tipo de even-tos serven para educar aoscidadáns na sexualidade e fa-vorecer o respecto ás dife-rentes identidades e orienta-cións sexuais”. Neste senso,remarcou a “necesidade de

visibilizar ao colectivo LGTBI-QA+ e de normalizar a exis-tencia de tantos sexos comopersoas existen no mundo. Aidentidade sexual non se res-trinxe ao sexo co que nacemose co que a sociedade nos eti-queta como homes ou comomulleres. Somos o que quere-mos ser e esa decisión tócalletomala a cada persoa”.

A deputada de Igualdadelembrou que o compromisodo Goberno da Deputación cocolectivo LGTBIQA+ mantenseao longo de todo o ano, xaque, desde os 4 museos daRede Museística, organízanseexposicións, obradoiros e ac-tividades que promoven e de-fenden a igualdade, como oproxecto Nós+outrxs en rede.

Cores do arco da vella coa semanado Orgullo LGTBIQA+

Page 8: XORNAL CULTURAL PARA O LECER Castro Caldelas, un dos …€¦ · XORNAL CULTURAL PARA O LECER Nº19 Xullo de 2018 Prezo: 2 euros O expediente BIC da Ribeira Sacra recibiu 28 alegacións

O FARELO | Xullo de 2018VIII

GaliciaRedacción LUGO

ADeputación de Lugo e aUniversidade de San-tiago de Compostela

(USC) impulsan o aproveita-mento sustentable e a valoriza-ción no territorio das Reservasda Biosfera existentes na pro-vincia de Lugo da Árnica Mon-tana L., unha planta medicinaltradicional que se atopa amea-zada en Galicia, coa posta enmarcha dun proxecto de inves-tigación orientado a afondar naanálise da diversidade xenéticadesta planta, que presenta pro-piedades terapéuticas acaídaspara a absorción de hematomase como antiinflamatorio, e queestá a experimentar unha cre-cente demanda por parte da in-dustria farmacéutica.

Os profesores e investiga-dores na Escola Politécnica Su-perior de Enxeñaría do CampusTerra da USC, Manuel Vera Ro-dríguez, do grupo de Xenética,e Rosa Romero, do grupo deSistemas Silvopastorais, lideran

este novo proxecto de investi-gación, que conta con máis de22.000 euros de financiamentopor parte da Deputación paraas anualidades 2018 e 2019, ea través do que se pretende darcontinuidade a estudos xa de-senvolvidos na sede universitarialuguesa respecto dos principiosquímicos responsables das pro-piedades terapéuticas da ÁrnicaMontana L., unha planta naque se distinguen dous qui-miotipos: español e centro eu-ropeo, explicou Romero.

O quimiotipo español da Ár-nica Montana L. é o predomi-nante en Galicia e a súa prin-cipal diferencia do quimiotipocentroeuropeo, que é o habitualen países como Alemaña ouRomanía, vén dada polo feitode que as lactonas sesquiter-pénicas da súa flor, que son asresponsables das propiedadesterapéuticas, presentan un me-nor grao de alerxias asociadasque as atribuídas ás do qui-

miotipo centroeuropeo da ÁrnicaMontana L.

CultivoDaquela o obxectivo abran-

gue dúas liñas diferentes. Porunha parte a análise da diver-sidade xenética a nivel inter eintra poboacional de ÁrnicaMontana L. en Galicia, a fin dedefinir unidades de xestión eestablecer estratexias de apro-veitamento sostible das súaspoboacións. Por outra, a pos-terior posta en marcha de ex-periencias de cultivo (parcelasexperimentais) respectuosas coaconservación da biodiversidadedas poboacións naturais de ár-nica, pero encamiñadas a abriralternativas rendibles econo-micamente para o sector agrariogalego. Un paso posterior seríao de explorar posibilidades derealizar transformacións en Ga-licia que vaian mais alá do se-cado e picado da árnica, coafinalidade de incrementar ovalor engadido e a repercusión

económica e de creación deemprego.

Os promotores deste proxectode I+D sosteñen que as actua-cións importantes para un te-rritorio no que cada ano secollen máis de vinte toneladasde flor seca de árnica serán asseguintes. Artellar medidas paragarantir a pervivencia das po-boacións naturais de árnica enGalicia, sobre todo na provinciade Lugo, por ser onde se atopaalgunhas das mellores poboa-cións de árnica do Noroesteda Península Ibérica, e favorecero aproveitamento sustentabledunha planta medicinal quetamén pode ser fonte de in-gresos adicionais na actividadeagraria.

Alén do positivo impactoeconómico, outra das vantaxesdeste convenio de I+D+i afectaná transferencia de tecnoloxíaao sector agro forestal, xa queos estudos que se desenvolvanpoderían permitir poñer a dis-

posición dos agricultores téc-nicas de cultivo desta plantamedicinal no marco da agricul-tura ecolóxica que sexan viablestécnica e economicamente eque sexan sostibles no tempoe no espazo, contribuíndo odesenvolvemento rural e a fi-xación de poboación nas zonasrurais. Asemade, o o aproveita-mento en cultivo da árnica re-viste un interese social dadoque pode ser un complementoque axude a incrementar asrendas económicas doutras ac-tividades agrarias, gandeiras eforestais da provincia de Lugo.

Campus Terra analizará a diversidade xenéticada Árnica Montana L

Opresidente da Depu-tación, Darío Cam-pos Conde, recibiu

na sala de xuntas do Pazode San Marcos, aos membrosda nova directiva da Asocia-ción de Criadores de RazaRubia Galega (Acruga). De-putación e Acruga mante-ñen un convenio medianteo cal o executivo provincialconcédelle unha axuda de172.000 euros para a recría

de exemplares na GranxaGayoso Castro, mellorán-doos xenéticamente para asúa comercialización e pro-moción. Durante o encontroos representantes explica-ron os proxectos presidentecomo o estudio da xenó-mica da raza rubia galega esexar seme de touro desti-nado únicamente á produ-ción de femias, entre outrasmedidas.

Os gandeiros na Deputación de Lugo.

Nova directiva de Acruga

OMuseo Provincial de Lugoe o Instituto de Estudosda Cidade de Lugo ofre-

cen 140 prazas para asistir aoCongreso Internacional de Ouri-varía que ten entrada gratuíta elibre con inscrición previa. Cele-brarase do 7 ao 9 de novembrono Museo provincial. O presi-dente da Deputación, CamposConde, avanzou que “dende oExecutivo Provincial impulsamoseste tipo de iniciativas coas quetratamos de promover e difundira ourivaría antiga como fonte deinformación e documentación”ademais lembrou que “o MuseoProvincial de Lugo conta coa co-lección máis importante de ou-rivaría de toda Galicia e a únicadeclarada BIC” Participarán ex-pertos de procedencia interna-

cional de diferentes países deEuropa que intervirán en catrosesións temáticas: Terra Auris,Tecnoloxía da ourivería antiga, Oouro e os sentidos e A ourivaríaantiga na sociedade actual

ColecciónO Museo Provincial de Lugo

conta coa colección máis im-portante de ourivaría de todaGalicia. Unha colección baseadaprincipalmente na recentementeadquirida pola Deputación, co-lección de Álvaro Gil Varela, de-clarada Ben de Interese Cultural,

no 2015, con pezas datadasentre o III milenio a.C ata os.VI d.C. Un conxunto de 56pezas que se exhiben na sala 8de dito museo que actualmenteestá en remodelación museo-gráfica. Contén torques, brazais,arracadas e pulseiras procedentesde todo o territorio galego.Inclúe xoias como o Torques deBurela, que é o máis grandeatopado en Galicia, unha xoiade case dous quilos encontradano ano 1945 nun castro de ditomunicipio mariñán.

O Congreso será os días 7, 8 e 9 de novembro.

Congreso Internacional de Arqueoloxía do ouroen novembro

Page 9: XORNAL CULTURAL PARA O LECER Castro Caldelas, un dos …€¦ · XORNAL CULTURAL PARA O LECER Nº19 Xullo de 2018 Prezo: 2 euros O expediente BIC da Ribeira Sacra recibiu 28 alegacións

IXO FARELO | Xullo de 2018

GaliciaRedacción LUGO

OCentro de Recría daDeputación abriu coaentrada das primeiras

50 novillas de gandeiros daprovincia de Lugo. Trátase doprimeiro centro de recría pú-blico de gando vacún de leiteque existe en España, pois foiconstruído en solitario poloexecutivo provincial con 12millóns de euros logo de quea Xunta de Galicia rexeitasecolaborar. As novas instala-cións están situadas en te-rreos da Deputación na GranxaGayoso Castro, no Concello deCastro de Rei. A a súa xestióné de rigoroso control públicopor parte da Deputación e coacolaboración de reputados ex-pertos da Universidade deSantiago de Compostela. Aadxudicataria, tras un procesode concorrencia competitiva,resultou Recría Castro S.L, queconta coa participación di-recta da cooperación galegaSeragro da que forman parte1.500 gandeiros, dos quesobre o 50% son lucenses.Esta deberá cumprir uns estri-tos pregos e un regulamentoen defensa dos dereitos.

Na actualidade existen catrocentros de recría en España:tres privados en Mazaricos (ACoruña), en Pantón (Lugo) een Mallén (Zaragoza). Hai ou-tro en Guipúzcoa construídoen terreos da Deputación Foral

pero de xestión privada, poisfoi cedido a unha empresa ea administración desvincu-louse do seu funcionamento.

PrioridadeO Centro de Recría da De-

putación pode acoller a 3.000novillas, duplicando a capaci-dade de recría que existe hoxeen Galicia. O prezo da recría éde 2,39 euros ao día. Estatarifa inclúe custos de trans-porte, tratamentos de fertili-dade, alimentación, controlsanitario e revisións veterina-rias a diferenza dos centrosprivados. Con este prezo osgandeiros aforrarán custos enon terán que levar a recriaros seus animais a centros fórade Galicia. Teñen prioridadede acceso os gandeiros da pro-vincia e logo os do resto daComunidade Autónoma.

BeneficiosCando o Centro de Recría

da Deputación estea a plenorendemento (en dous anospoderá acoller as 3.000 novi-llas) será capaz de xerar unsbeneficios anuais duns tresmillóns de euros na provincia,atendendo só á contrataciónde bens e subministros parao funcionamento destas ins-talacións como por exemplopensos, forraxe, veterinarios,mantemento... A isto engá-dese o aumento do valor nomercado dos animais recriados,pois serán mellorados xené-ticamente. A actividade nocentro xerará dez novos em-pregos directos, ao tempoque contribuirá a manter du-cias de postos de traballosao colaborar con profesionaisvinculados ao sector.

O Centro de Recría da Deputaciónabriu con 50 novillas da provincia

O centro de Recría está no Concello de Castro de Rei.

No Pazo de SanMarcos presen-touse o libro

“Galiza, un país de pri-meira”, escrito porAdela Leiro e Mon Da-porta. Os beneficiosrecadados pola vendada obra serán a favorde GaliciAME, asocia-

ción de apoio aosafectados por atrofiamuscular. Na fotogra-fía: Adela Leiro, co-au-tora do libro; ÁlvaroSantos Ramos, depu-tado de Relacións Ins-titucionais, e MercedesÁlvarez, presidenta deGaliciame.

Galiza, un país deprimeira

Ogrupo musical Sôberactuará de balde enSober (Lugo) o día 19

de xullo na Praza do Concelloás dez da noite. É a segundavez que o grupo toca na capi-tal do viño de Amandi. O 29 dexullo de 2014 convertéronseen embaixadores de Sober gra-zas a un concerto que ofrece-ron no mesmo lugar comoresultado das xestións do al-calde, Luis Fernández Guitián.Catro anos despois do irman-

damento entre a banda de rockSôber que comparte nome coalocalidade lucense, presentaráo seu novo disco, 'A Sinfoníade Paradeÿ sso', como unhaforma de renovar vínculos coconcello soberino. O alcaldeasegurou que con este con-certo, "o festival 17 graos Ri-beira Sacra e a actuación deCarlos Núñez fan que o Conce-llo de Sober se converta nonmes de xullo nunha referenciamusical a nivel internacional".

O grupo musical Sôber presentaránovo disco en Sober

Grupo musical madrileño Sôber.

Tres viños de Ri-beira Sacra ga-ñaron os premios

principais da Cata-Con-curso de Viños TintosGalegos que se cele-brou en Llodio. O pri-meiro premio foi paraViña Peón, da adega OCanceliño (Sober); osegundo para Casa Moreiras(Pantón) e o terceiro para ViñaGaroña (Chantada). O xuradodecidiu conceder tamén un ac-césit, que lle correspondeu aDaInsua, un viño da denomi-nación de orixe Rías Baixas.

O concurso, que alcanzoueste ano a edición dezaoito,celébrase sempre en coinciden-cia co Día de Galicia en Euskadi,a festa anual dos centros gale-gos no País Vasco. A celebracióntivo lugar nesta ocasión na lo-calidade alavesa de Llodio. O

certame, concurso de viños in-cluído, está organizado polaIrmandade de centros Galegosen Euskadi, e da súa preparaciónencárgase o taboadés José DavidFidalgo, a persoa homenaxeadaeste ano coa imposición da in-signia de ouro da irmandade. Aorganización do concurso acos-tuma a celebrar con posteriori-dade ao fallo do xurado, actosde entrega dos premios nas se-des das denominacións de orixeás que pertencen as adegaspremiadas cada ano.

Viños da Ribeira Sacrapremiados en Euskadi

Os viños premiados na cata en Llodio.

Page 10: XORNAL CULTURAL PARA O LECER Castro Caldelas, un dos …€¦ · XORNAL CULTURAL PARA O LECER Nº19 Xullo de 2018 Prezo: 2 euros O expediente BIC da Ribeira Sacra recibiu 28 alegacións

O FARELO | Xullo de 2018X

Galicia

Javier Luengo e AlbertoRuffoni, catadores deGuía Peñín, que visita-

ron a sede do Consello Regu-lador Ribeira Sacra,destacaron o labor dos viticul-tores e aluden a que o éxitodesta colleita é debido ás boasprácticas de viticultura ondeos adegueiros souberon ler apartitura nuns momentoscomplicados e obtiveron unhaboa colleita nun ano difícil.

Javier Luengo apuntaba aofinalizar a cata de 75 viñosque: “Sabiamos que a colleita2017 é unha colleita compli-cada e vimos dun bo númerode zonas onde o pasaron moimal, por saraiba, xeadas eseca; houbo un conxunto decondicións climáticas que pen-sabamos que ía afectar nega-tivamente a colleita 2017.”

Desta forma ratificaba a altapuntuación obtida por estaanada na Cata de Cualificaciónda Denominación de Orixe ondepor segunda vez na historiada D.O. alcanzaba a excelencia.“A sorpresa foi que non ato-pamos ningún problema pro-

duto da climatoloxía, é máis,vimos como os viños brancosque aquí non son os máis nu-merosos, atopámolos especial-mente expresivos en 2017.Esta colleita vese madura eaquí vén ben porque dominaeses matices balsámicos pa-sando das herbas verdes unpouco húmidas a uns balsá-micos máis agradables.” Des-tacaron por encima de todo oexcelente traballo de adeguei-ros e viticultores, fieis a unhatradición e coñecedores dunterritorio milenario, ás cepasvellas que se aclimatan mellore a un coñecemento transferidoao longo do tempo.

Por outra banda destacarona evolución progresiva na ela-boración duns viños que cadavez teñen expectativas supe-riores: “Históricamente estazona é elaboradora de viñotinto novo e segue sendo pre-dominante, pero cada vez em-pezamos a atopar un maiornúmero de viños con crianza.Para nós é positivo porque éunha zona complicada de tra-ballar e non é especialmente

barato con respecto a outraszonas porque non podes au-tomatizar moitos dos procesose a forma que ten os produtorese a D.O. de dar máis valor aosseus viños é mediante elabo-racións máis sofisticadas e vi-ños máis complexos.”

BrancosCon respecto aos viños

brancos, Javier Luengo apun-taba que: “A puntuación mediaé moi alta. Chama a atencióna pouca tradición históricana elaboración de viños bran-cos e a alta calidade queteñen os poucos que se ela-boran e a diversidade varietaldos brancos. Hai unha amplapaleta de variedades nos viñosda Denominación de Orixe Ri-beira Sacra. O bo e o difícil ávez, é ter tantas ferramentascoas que elaborar un viño efacelo ben.”

Finalizaba a súa valoracióndefinindo os viños catados,aos que augura un gran futu-ro: “O fundamental é que sonviños de corte atlántico, quesignifica que son viños demenos extracción, adoitan ter

menos cor e máis acidez,adoitan ser máis sutís tantoen aroma como en boca e isoestá en equilibrio co que bus-ca o consumidor a día dehoxe, que está a buscar cadavez máis frescura, viños fácilesde beber, que permitan tomarmáis dunha copa e poder irsaltando dun a outro e iso éprecisamente o que ofreceRibeira Sacra. Ofrece viñosque teñen frescura e perso-nalidade debido ao seu mar-cado acento mineral. Daquelaas variedades son tamén moiexpresivas e o toque balsá-mico é moi interesante. Todoisto pode atopar un consu-midor en Ribeira Sacra.”

Javier Luengo e Alberto Ruf-foni acabaron gratamente sor-prendidos pola calidade dos

viños e expoñerán as súas con-clusións na próxima ediciónda guía.

Manual de viñosA prestixiosa Guía Peñín

está considerada como o ma-nual de viños españois máiscompleto do mundo cun equipode cata que valora en cadapublicación máis de 11.500viños. O obxectivo é o depromocionar os viños españoise as súas adegas. A paixónpolo viño e a súa cultura mar-can a pauta dun manual que édos máis consultados por afec-cionados e profesionais doviño. Todo iso, supón unhaexcelente oportunidade paraque os viños da D.O. RibeiraSacra continúen abrindo novosmercados a nivel nacional einternacional.

Catadores da Guía Peñín destacan otraballo de vitivinicultores da Ribeira Sacra

Os catadores da Guía Peñín.

Odeputado de Turismo,Eduardo Vidal Baa-monde, e a alcaldesa

do Incio, Laura Celeiro García,e o organizador, Andrés Cas-tro, participaron, na presenta-ción do VI Ralli TurísticoTerras do Incio que reunirá a25 coches clásicos de España,Portugal e Bélxica que dendeo 4 ao 9 de xullo percorrerána provincia para coñecer osseus recursos turísticos, cultu-rais e gastronómicos.

Vidal Baamonde destacouque “a celebración deste rallié unha oportunidade para queos máis de 25 participantescoñezan Lugo dunha forma

distinta. Percorrendo a nosaxeografía e coñecendo o nosoimportante patrimonio turísticonun evento que, pouco a pou-co, vai converténdose en re-ferencia dentro da nosa pro-vincia. Por isto, dende a oExecutivo Provincial, na nosadefensa do turismo como di-namizador económico, apoia-mos este rally con 3.000 eurosao entender que ofrece unhaimaxe turística da nosa terradiferente.”

Celeiro García apuntou que“un ano máis, o Incio contadurante o verán cunha activi-dade distinta e peculiar que,ademais de mostrar o Concello

a máis dunha vintena de forá-neos, impulsa e dinamiza aeconomía de toda a provincia,reunindo coches clásicos icó-nicos de marcas como Ferrari,Mercedes, Jaguar ou Alfa Ro-meo. Nun evento que ademaiscala entre os seus participantesprovocando que moitos delesvolten visitar a nosa provincia”.

Desde AstorgaEste ano o Rally Terras do

Incio amplíase un día, cele-brándose entre o 4 e o 9 deXullo. O percorrido comezaráen Astorga e pasará por O Barcode Valdeorras, Lugo, O Incio,Ribadeo, Taramundi, Oviedo efinalizará en Las Caldas.

Ademais do propio percorridoinclúense actividades comple-mentarias de tipo cultural comopoden ser visitas a lugaresemblemáticos como o cascohistórico de Lugo, o embalsede Villasouto, o Castro de Vi-ladonga, o Aeródromo de Rozas,a Praia das Catedrais e a FestaIndiana de Ribadeo, ademais

de diversos miradoiros e lugaresde grande beleza natural quese atoparán pola ruta. Haberátamén comidas e actuaciónsmusicais nas que os condutoresde coches de marcas talescomo Ferrari, Maserati, AlfaRomeo, Aston Martin, Jaguar,Porsche e Mercedes poderánparticipar e desfrutar.

VI Ralli turístico Terras do Incio

Presentación do ralli na Praza de San Marcos de Lugo.

Redacción LUGO

Page 11: XORNAL CULTURAL PARA O LECER Castro Caldelas, un dos …€¦ · XORNAL CULTURAL PARA O LECER Nº19 Xullo de 2018 Prezo: 2 euros O expediente BIC da Ribeira Sacra recibiu 28 alegacións

XIO FARELO | Xullo de 2018

Redacción LUGO

Galicia

Opresidente da Deputa-ción, Darío CamposConde, presentou no

embarcadoiro de Doade, o Fes-tival Ribeira Sacra. Trátase dasegunda edición do FestivalInternacional de música queten a Ribeira Sacra grazas aoapoio da Deputación, que é oprincipal patrocinador desteevento cunha achega econó-mica de máis de 24.000 euros,dentro da súa aposta por im-pulsar o turismo e a economíada zona. No acto tamén parti-ciparon o deputado de Tu-rismo, Eduardo Vidal; o alcaldede Monforte de Lemos, XoséTomé; o alcalde de Sober, LuísFernández Guitián; o alcaldede Chantada, Manuel Varela; aalcaldesa de Castro Caldelas,Sara Inés Vega; e o director dofestival, Carlos Montilla.

O festival terá lugar do 27de xullo ao 5 de agosto enespazos e lugares emblemáti-cos de Monforte de Lemos,Chantada, Sober, Ourense, Cas-tro Caldelas, A Teixeira e No-gueira de Ramuín. O Concello

de Monforte de Lemos achegade 5.000 euros. Tamén cola-boran o resto de municipiosonde se celebra o festival,así como o Consorcio de Tu-rismo Ribeira Sacra, Agadic eGalicia Calidade.

Campos Conde destacou que“un ano máis, convertemos aogoberno da Deputación, noprincipal patrocinador do Fes-tival da Ribeira Sacra para con-solidalo como un dos máis po-tentes de toda Galicia. Botamosen falta máis implicación daXunta de Galicia, institucióncoas competencias en Turismo,así como da Deputación de Ou-rense que decidiu non destinarnin un só euro á celebracióndeste evento, tan importantepara toda a Ribeira Sacra. Polanosa parte, dende a Deputaciónseguiremos apostando por estetipo de iniciativas porque con-sideramos que non son un gastose non un investimento para anosa provincia, que sen dúbidadinamizará a economía, o tu-rismo e a vida nas vilas da Ri-beira Sacra”.

MesturaO festival mestura a música

de artistas internacionais coapromoción patrimonial, natural,vitivinícola e gastronómica dosestablecementos da zona. “Esesson os catro eixos do festivalco que propoñemos unha ex-periencia ao redor da músicaen directo, do viño, nunhazona de excelencia vitivinícola,e do patrimonio natural e cul-tural da Ribeira Sacra” apuntouCarlos Montilla.

O festival divídese en dúasfines de semana con conceptosdiferenciados: experiencias mu-sicais para sentir o territorio edirectos exclusivos en espazospatrimoniais. A programacióninclúe concertos no parador deMonforte, no miradoiro de San-tiorxo, no castelo de CastroCaldelas, no parador de SantoEstevo, na Praza de España deChantada, así como visitas guia-das aos concellos e ás adegasda zona, con catas de viños edegustacións de produtos au-tóctonos en Rectoral de Amandi,Regina Varium, Reitoral de Gun-

divós, e Adega Algueira.3.500 espectadores Segundo as previsións que

manexa a organización, o fes-tival reunirá a máis de 3.500persoas, procedentes de todaGalicia, xerando un volume denegocio para a provincia demáis de 250.000 euros e máisde 60 postos de traballo di-rectos e indirectos. Ademais,como na anterior edición, es-pérase o 100% da ocupaciónhoteleira na zona.

ProgramaCarlos Montilla subliñou que

“é un cartel moi variado, diri-xido a todo tipo de públicos egustos, sobre todo para as fa-milias, e no que os asistentespoderán ver en directo a CoqueMalla, De Vacas, Elvis Perkins,

Freedonia, Fuckaine, GhostBeast, Gloria, Harvesters, HollyMiranda, Morgan, Mujeres,Puerto Candelaria, Ten Fé, Tul-sa, Woods e moitos máis, quefan desta, unha segunda edi-ción moi potente”.

Este ano o festival contarácomo cabeza de cartel con Co-que Malla, un artista con máisde tres décadas nos teatros enos escenarios desde o seudebut cos Ronaldos e no queaproveitará para presentar oseu último traballo Irrepetible.Ademais, o cartel contará coespectáculo do cantautor eguitarrista de folk pop indie,Elvis Perkins, comparado conlendas da música como BobDylan, Leonard Cohen, VanMorrison e Nick Drake.

Festival internacional de músicaRibeira Sacra

Presentación en Doade (Sober) do festival musical Ribeira Sacra.

OFestival do Viño da Ri-beira Sacra celebraraseen Monforte do venres

6 ó domingo 8 de xullo. Os vi-sitantes terán ocasión de co-ñecer as paisaxes, dedescubrir que é iso que cha-man “viticultura heroica”, ex-presión acuñada por RamónOtero Pedrayo na sua Guía deGalicia de 1926, de percorrera súa historia, coñecer a súaartesanía milenaria e á vez,poder degustar os viños nunhacontorna idílica.

O Festival do Viño da RibeiraSacra, ofertará seis novas rutasturísticas deseñadas exclusiva-mente para esta edición naque os viaxeiros descubrirán

os encantos dos ríos Miño eSil, viaxarán ata o Val de Quirogaonde cepas e oliveiras, convivenen perfecta harmonía. O viaxeirocamiñará entre viñedos e sentirátodo o que ofrece unha terrapoboada por unhas xentes quehai tres décadas foron capacesde imaxinar un mellor futuropara os seus fillos, un futuropara unha terra de viño quedeu nome e limitou xeográfi-camente un territorio que acer-tou en chamar Ribeira Sacra.

Xogo de saboresOs máis pequenos tamén

poderán pasalo moi ben eaprender cos talleres infantísde manualidades que desen-volverá Imaxinatia. Se o de-

sexan, poderán descubrir unoficio como a Olería Tradicionalde Gundivós, da man dun dosúltimos oleiros que seguentraballando e que loita día adía por manter con vida unoficio milenario que corre orisco de desaparecer.

Os que se animen a experi-mentar cos sentidos, sorpren-deránse coa proposta do tallersensorial “Xogo de sabores”ou tamén se poderán rir e di-vertir no taller tradicional decontacontos que levará a caboAnxo Moure. Todas estas acti-vidades realizaranse durantetodo o día do sábado ata aclausura do Festival que terálugar o domingo día 8 de xullo

ao mediodía.O festival que se celebrará

no malecón proporciona a po-sibilidade de gozar dos grandesviños presentes de cada unhadas 24 adegas que participaneste ano, representativos decada unha das cinco subzonasque conforman a denomiunación

de orixe. Cando caia a noite,será o momento de gozar naPraza de España coa músicaque ofrecerá Najla Shami eSons do Douro o venres día 6de xullo. Davide Salvado e ABanda da Loba subiranse aoescenario na noite do sábado7 de xullo.

Festival do Viño da Ribeira Sacra en Monforte

O presidente do Consello Regulador inaugurará o Festival.

Page 12: XORNAL CULTURAL PARA O LECER Castro Caldelas, un dos …€¦ · XORNAL CULTURAL PARA O LECER Nº19 Xullo de 2018 Prezo: 2 euros O expediente BIC da Ribeira Sacra recibiu 28 alegacións

Castro Caldelas recibiu orecoñecemento como undos pobos máis bonitos

de España, de menos de quincemil habitantes, distinción queoutorga a “Asociación de Pue-blos Bonitos de España” e queen Galicia ostenta tamén oConcello de Mondoñedo, naMariña lucense.

Durante o acto que se cele-brou na Praza do Prado, a di-rectora de Turismo da Xunta,Nava Castro, agradeceu o tra-ballo deste municipio ourensán

por saber conservar e aproveitarcun correcto enfoque turísticoo valor cultural e artístico dosseus recursos, especialmentedo seu casco histórico. “CastroCaldelas gusta e gusta cadavez máis, grazas á súa apostapor impulsar esa calidade quenos define como destino. É undos mellores expoñentes do tu-rismo tranquilo do que gozarsen présas”, indicou.

A directora de Turismo amo-sou, ademais, o seu apoio nocompromiso por manter e me-

llorar a beleza do seu patrimo-nio, das súas tradicións e dasúa contorna natural. “Ese éun dos nosos principais obxec-tivos”, engadiu, referíndose ásliñas e subvencións dirixidas aentidades locais e xeodestinosgalegos que convoca anual-mente Turismo de Galicia paraactuacións neste eido, ou mes-mo a iniciativas como os Pre-mios Galicia Parabéns que re-coñecen o labor de embelece-mento, limpeza e mantementopor parte dos concellos.

Deste xeito contribúese átarefa colectiva de facer de Ga-licia un destino máis competi-tivo e de maior calidade, undos obxectivos da Estratexiade turismo de Galicia 2020, afolla de ruta do turismo galegocoa que se traballa tamén paraimpulsar a contribución que oturismo está a ter para a recu-peración do patrimonio históricoe cultural da Comunidade.

Auxe do turismo culturalTamén se traballa para artellar

produtos que poñan o énfaseno patrimonio material e in-material de cidades e vilas,algo que favorece o aumentoda estadía media e crea sinerxíascon outros sectores das eco-nomías do ámbito rural. Ade-mais, neste Ano Europeo doPatrimonio Cultural iniciativascomo estas contribúen a atraermáis viaxeiros interesados noturismo cultural, un dos seg-mentos que máis potencial decrecemento terá nos vindeirosanos, como así se prevé na Es-tratexia 2020.

Francisco MestreO acto de presentación do

cartel no que o nome de CastroCaldelas e o logotipo da Aso-ciación dan a benvida aos visi-tantes desde as entradas davila, é unha acción simbólicaque recoñece ao municipio "otraballo ben feito durante xe-racións para manter e mellorardía a día a súa beleza arqui-tectónica, o seu patrimonio

cultural, as súas tradicións e asúa contorna, así como taménestablece un punto de inflexiónna mellora de Castro Caldelascara á excelencia turística paraos próximos anos", apuntouFrancisco Mestre, presidente da“Asociación de Pueblos másBonitos de España”.

Asegurou que "é unha honrapara a Asociación contar coaincorporación de Castro Caldelas,unha terra que xa en época ro-mana era parada de viaxeiros een época medieval, vila de granesplendor, como testemuña oCastelo de Castro Caldelas, e orico patrimonio do municipio,todo iso unido a unha cultura,historia e tradicion". Os veciñospuideron coñecer en profundi-dade as actividades que realizaa Asociación e os proxectosque se ten previsto levar acabo en beneficio do pobo.

Mestre asegura que "hoxe éun día de celebración para osveciños, e puideron coñecer deprimeira man o que representapara un municipio poder entrarna Asociación dos Pobos máisBonitos de España, un traballoconstante na promoción daspequenas vilas que destacanpola súa calidade, excelencia ebeleza, con acordos como oque se asinou coa fundaciónONCE para ilustrar as imaxesdos pobos nos seus cupóns do-minicais, a asistencia a feirascomo Fitur, ou a defensa dosnosos municipios ante o SenadoEspañol, con propostas paramellorar a súa riqueza e frear odespoboamento que sofre omundo rural".

Sara Inés VegaA alcaldesa, Sara Inés Vega,

destacou que "para todos os

que formamos parte de CastroCaldelas hoxe é un día de cele-bración, e foi grazas ao traballode todos o que nos permitiuchegar a ver un día tan impor-tante como o que estamos avivir, pero tamén é un día ondetodos collemos novas respon-sabilidades para protexer e me-llorar o noso patrimonio cultural,artístico, arquitectónico e gas-tronómico, cun só pensamento,deixar aos nosos fillos un mu-nicipio máis bonito e coidado,que o que con tanto agarimoentregáronnos os nosos pais" .

Ao remate houbo ópera, zar-zuela e fogos artificiais. Ac-tuaron o grupo de gaitas localOs Trabazos e a Real Banda deGaitas de Ourense.

Costes“Los pueblos más Bonitos de

España” é unha asociación es-pañola creada no ano 2011 parapromocionar, difundir, fomentare preservar o patrimonio cultural,natural e rural en áreas xeográ-ficas con menor nivel de indus-trialización e poboación. Pordecisión plenaria da corporaciónmunicipal, Castro Caldelas iniciouo proceso de adhesión a estaasociación. Logo de presentarcertificado censal, dossier dacandidatura e asinada a cartade calidade, un perito visitou avila e realizou un vídeo. Cum-pridos todos os trámites conresultado favorable Castro Cal-delas xa pertence a esa asocia-ción. Os custos da tramitaciónforon 600 euros para a peritaxee 400 para o acto inaugural.Anualmente o Concello pagaráunha cota de 1000 euros e uneuro por habitante. Os carteisinstalados nas entradas da vilacorren a cargo do concello.

O FARELO | Xullo de 2018XII

Galicia

Castro Caldelas, un dos pobosmáis bonitos de España

Elección merecida

Creo que é unha elec-ción merecida, é onoso un pobo moi bo-

nito situado nunha comarcaespectacular. E aínda quepoida crerse que é paixón decaldelá ao longo dos anospuiden constatar en todosaqueles que nos visitaron queasí o ven tamén. A elecciónterá unha repercusión bene-ficiosa pola maior visibilidadeque recibe atraendo novos vi-sitantes, ao mesmo tempo fa-vorece o intercambio deexperiencias con outras loca-lidades que tamén formanparte da asociación, co enri-

quecedor que isto é. En defi-nitiva unha ferramenta máispara a loita pola fixación depoboación e xeración de re-cursos”.

Flora Castro, presidenta daFederación empresarial deTerra de Caldelas.

Xa era hora

Xa se sabe que as cou-sas de palacio vandespazo. Pero xa era

hora. O galardón é impor-tante polo que supón de re-coñecemento e depromoción. Agardamos queveñan máis visitantes en cal-quera momento do ano.Neste sentido a Asociaciónemprenderá accións a travésde internet e prensa. Convénque as diferentes administra-ción e os cidadáns apoien,coiden e respecten o noso

patrimonio, así como a pro-moción de eventos culturaisasociados ao noso pobo.

Conchita Fernández Mar-tínez, profesora xubilada.

Opinións

Page 13: XORNAL CULTURAL PARA O LECER Castro Caldelas, un dos …€¦ · XORNAL CULTURAL PARA O LECER Nº19 Xullo de 2018 Prezo: 2 euros O expediente BIC da Ribeira Sacra recibiu 28 alegacións

XIIIO FARELO | Xullo de 2018

Galicia

Empresas que felicitan aoscaldelaos por este galardón

Page 14: XORNAL CULTURAL PARA O LECER Castro Caldelas, un dos …€¦ · XORNAL CULTURAL PARA O LECER Nº19 Xullo de 2018 Prezo: 2 euros O expediente BIC da Ribeira Sacra recibiu 28 alegacións

O FARELO | Xullo de 2018XIV

Galicia

Oacto de presentación do cartelno que o nome de Castro Calde-las e o logotipo da Asociación

dan a benvida aos visitantes desde aentrada do pobo, é unha acción simbó-lica que recoñece ao municipio "o tra-ballo ben feito durante xeracións,” dixoFrancisco Mestre presidente do colec-tivo. Rosendo Fernández, vicepresi-dente da Deputación de Ourense, dixoque “É un éxito, unha conquista, nonun agasallo”. Tamén asistiron ao acto

o subdelegado do Goberno, RobertoCastro, a cantante María do Ceo, o di-rector da UNED, Jesús Manuel García,a corporación municipal de Castro Cal-delas, os alcaldes de Montederramo,San Xoán de Río, Trives, A Teixeira, aalcaldesa de Parada de Sil e a delegadada Xunta. Durante o desenvolvementodo acto e da actuación de BernardoAtienza, proxectouse un vídeo sobre OCastro. A Praza do Prado estaba chea deveciños e visitantes.

É unha conquista, non un agasallo

Castro Caldelas, un dos pobos máis bonitos de España

Page 15: XORNAL CULTURAL PARA O LECER Castro Caldelas, un dos …€¦ · XORNAL CULTURAL PARA O LECER Nº19 Xullo de 2018 Prezo: 2 euros O expediente BIC da Ribeira Sacra recibiu 28 alegacións

XVO FARELO | Xullo de 2018

Galicia

Aárea de Cultura do con-cello do Carballiño con-voca por terceiro ano

consecutivo o Concurso decurtametraxes “XC-CURTASo-PRIMA”, co obxectivo de in-centivar a promoción dosnovos realizadores do audiovi-sual galego no marco das Xo-civiga 2018, que se celebrarándo 29 de xullo ao 2 de agosto.A participación está aberta atódolos autores ou autorascoa salvidade de non ter máisde cinco pezas audiovisuaisrealizadas en formato curtoonde exercen autoría. Tam-pouco poderán presentarse seforon autores ou autorasdunha longametraxe.

As curtametraxes deberánestar realizadas en Galicia oudirixidas por un galego ou ga-lega; a data de produción das

pezas que se presenten a con-curso non poderá ser anteriora 2017; non poderán excederdos 30 minutos de duración,e a temática será libre, estandoadmitidos todo tipo de xénerose modalidades de creación,agás o videoclip e o spot pu-blicitario. Así mesmo, os ma-teriais presentados deben estaren lingua galega ou en espa-ñol. En caso de seren nunidioma diferente a estes, debenestar sub titulados a unha de-sas dúas linguas.

Para participar será im-prescindible cubrir o formu-lario da inscrición dispoñibleen www.carballino.gal e ache-gar todos os datos e a a do-cumentación que nel se soli-citan. O prazo de presentaciónrematará o día 6 de xullo de2018, ás 14,00 h.

Carballiño convoca o concurso de curtametraxes

Xociviga será do 29 de xullo ó 2 de agosto.

Isaac Carballo Álvarezcumpriu cien años o pa-sado 20 de maio. Veciño

de Santiago da Medorra, noConcello de Montederramo,foi homenaxeado cun xantar

ó que asistiron familiares eamigos. O alcalde, AntonioRodríguez, entregoulle unhapraca conmemorativa daxornada e desexoulle quecumpra moitos máis.

Isaac con familiares e o alcalde.

Centenario en Montederramo

Oconselleiro de PolíticaSocial, José ManuelRey Varela, a directora

xeral de Maiores e Persoas conDiscapacidade, Fabiola García,a delegada territorial daXunta en Ourense, MarisolDíaz, e o alcalde da localidadeFrancisco Fumega, asistiron áXL Xuntanza dos Maiores orga-nizada un ano máis pola Xuntano Carballiño. O parque muni-cipal da localidade acolleu aedición deste ano que desta-cou por unha participaciónmultitudinaria, coa presenciade persoas procedentes detoda Galicia, na súa maiorparte usuarias da rede autonó-mica de centros da terceiraidade e sociocomunitarios.

O conselleiro tivo a opor-tunidade de departir cos asis-tentes, que puideron degustarcomida típica galega e bailarao son das actuacións musicaisencargadas de amenizar a fes-ta. Na súa intervención, lem-

brou a importancia dos maio-res na construción da socie-dade moderna e do benestarde hoxe, engadindo que estesteñen un papel principal nopresente e futuro desta terra.“Grazas ao voso esforzo, tra-ballo e dedicación hoxe temosunha Galicia mellor; cun sis-tema de benestar consolidadoque temos a obriga de mantere de seguir completando”,apuntou.

Ademais, Rey Varela reiterou

o compromiso da Xunta de“facer deste país o mellorlugar para ser maior e parafacerse maior”. Neste sentido,referiuse aos servizos e pro-gramas que está a desenvolvero seu departamento autonó-mico en prol de fomentarunha madurez activa e hábitosde vida saudables, así comoprevir e atender situacións dedependencia.

Así, destacou programas deocio e tempo libre como ‘Be-

nestar en balnearios’ ou anova iniciativa ‘Benestar através da talasoterapia”, en-tre outros. Tamén subliñouos convenios de colaboracióncon entidades como as Aulasda Terceira Idade ou as tresuniversidades galegas paraque as persoas maiores de55 anos adquiran novos co-ñecementos ou retomen asúa formación. No ámbitoda atención á dependencia,apuntou que na actualidademáis de 8 de cada 10 galegosque teñen a súa dependenciarecoñecida reciben algunhaprestación pública.

Por último, o conselleiroagradeceu a asistencia áfesta a todos os presentesna xuntanza e destacou olabor dos centros socioco-munitarios de Fene (A Coru-ña), Vilalba (Lugo) e PontePelamios (Ourense), así comode José Piñeiro, da Asocia-ción Galega de Pensionistas(Asogapen), que foron me-recedores dunha distinciónno encontro deste ano.

XL Xuntanza dos Maiores no Carballiño

O acto celebrouse no parque municipal do Carballiño.

Page 16: XORNAL CULTURAL PARA O LECER Castro Caldelas, un dos …€¦ · XORNAL CULTURAL PARA O LECER Nº19 Xullo de 2018 Prezo: 2 euros O expediente BIC da Ribeira Sacra recibiu 28 alegacións

O FARELO | Xullo de 2018XVI

Redacción Galicia

AXXXIII edición da “Xun-tanza Internacional deGaiteiros”, evento de-

clarado de Interese Turístico eCultural, reuníu no castelo deMonterrei a músicos de Gali-cia, Asturias, Escocia, Irán,India e Xapón. Esta edicióncelebrouse en memoria do in-signe mestre gaiteiro-artesánAntón Varela “Tonecho”. Napresentación desta tradicionalcelebración participaron o vi-cepresidente da Deputación deOurense, Rosendo Fernández;o director da Escola Provincialde Gaitas da Deputación, XoséLois Foxo; o deputado provin-cial de Cultura, Manuel Doval;e o alcalde de Monterrei, JoséLuis Suárez.

Rosendo Fernández lembrouque este evento ten comoobxectivo “potenciar e poñeren valor a gaita e enriqueceras nosas tradicións musicaiscoas achegas de gaiteiros quenos visitan doutros lugares,

sendo unha aposta decididapola música tradicional e poladefensa do propio, como vénfacendo a Deputación de Ou-rense”. Neste sentido, XoséLois Foxo dixo que a Xuntanza“é a verdadeira escola de gai-teiros, pois por ela pasaronos mellores gaiteiros de todoo mundo”. Este evento con-verteuse ao longo dos anos“nun prestixioso foro de ám-

bito mundial polo que pasaronos máis destacados gaiteiros,e supón un complemento ásactividades da Escola Provin-cial de Gaitas da Deputaciónde Ourense”, salientou Ro-sendo Fernández.

Esta edición da Xuntanza“está dedicada de maneira es-pecial ás gaiteiras, polo calactuarán destacadas instru-mentistas como Brighde

Chaimbeul, de Escocia, númeroun de Europa, e The SnakeCharmer, da India, consideradaa gaiteira máis famosa domundo”, explicou Xosé LoisFoxo, quen engadiu que esteevento ten como filosofía“unificar este instrumento queaparece na base da música demoitas culturas de Asia, Eu-ropa, África; é un dos grandesexpoñentes da civilización e,en Galicia, o instrumento na-cional”. Pola súa banda, Ma-nuel Doval dixo que a gaita é“internacional e representa oque somos porque ao pé damúsica da gaita únese a iden-tidade que como pobo nosidentifica en todo o mundo”.

O alcalde de Monterrei des-tacou a importancia de quesexa a fortaleza de Monterreio escenario deste evento, edesde o ano 2007, a sedepermanente desta Xuntanza,que nos permite continuar apoñer en valor o noso castelo”.

Ademais, José Luis Suárez ex-plicou que o programa inclúenovamente actuacións na Igre-xa do castelo, e salientou “aparticipación no evento degrupos do noso municipio eda bisbarra”.

A novidade desta ediciónfoi a exposición de gaitas pri-mitivas no hospital do Pere-grino, no castelo de Monterre.“Este complemento turísticoé unha nova dimensión queadquire este evento”, explicouFoxo.

No acto, tamén se presen-tou a “gaita do mes” do MuseoInternacional de Cornamusas,que nesta ocasión está dedi-cada a Gajda de Croacia. Amúsica durante a presentacióncorreu a cargo dunha repre-sentación da Real Banda deGaitas: as cantareiras Ana Be-lén Rodríguez e Cristina Pardo,e o gaiteiro Marco Foxo, queninterpretaron a obra “Pastorado Courel”.

Galicia, Asturias, Escocia, Irán, India e Xapón na XXXIII Xuntanza de Gaiteiros

Presentación da xuntanza de gaiteiros.

Falemos de caricaturaSiro / Félix CaballeroXerais Librox . 120 páxinas

Siro é o pai da caricatura naprensa galega despois daGuerra Civil e o caricaturista

político galego por excelencia dosúltimos cincuenta anos. Aos millei-ros de caricaturas que ten publi-cado en xornais e revistas cómpreengadir o seu labor teórico sobre acaricatura en estudos monográficoscomo "A caricatura como arte", pu-blicado na revista "Grial" xa natemperá data de 1974; no libriñodidáctico "Como debuxar caricatu-ras" (1991); ou de forma dispersaen moitas das súas publicacións,especialmente nos libros "Castelaohumorista" (1996) e "Castelao enel arte europeo" (2016). Agora,nesta entrevista de Félix Caballero,

verte o seu saber práctico e teóricosobre o asunto, abordando con sis-tematicidade todos os aspectosesenciais, dun xeito sinxelo, claro,directo e didáctico. Unha boaoportunidade para nos achegar ámaxia da caricatura da man dundos seus mestres.

Libros

Siro López Lorenzo (Ferrol,1943) é xornalista e humoristagráfico. No ano 1970 publicou osprimeiros debuxos de humor na re-vista Chan, que dirixía Borobó.Desde entón colaborou en "FerrolDiario", "El Ideal Gallego", "La Re-gión", "El Norte de Galicia", "Diario16" e "Diario de León". De 1985 eaté maio de 2006 pertenceu á re-dacción de "La Voz de Galicia",xornal no que tratou diariamente acaricatura da vida política galega.

Félix Caballero Wangüemert(Logroño, La Rioja, 1967) vive enGalicia desde 1991. É doutor polaUniversidade de Vigo e licenciadoen Ciencias da Información polaUniversidade de Navarra. Traballoucomo xornalista en "El Correo Ga-llego", "Riadevigo.com" e "EspañaExterior". É autor de varios librossobre humor galego.

Page 17: XORNAL CULTURAL PARA O LECER Castro Caldelas, un dos …€¦ · XORNAL CULTURAL PARA O LECER Nº19 Xullo de 2018 Prezo: 2 euros O expediente BIC da Ribeira Sacra recibiu 28 alegacións

XVIIO FARELO | Xullo de 2018

Galicia

Ourense sumouse á ce-lebración do Día mun-dial do Benestar cun

acto que reuniu na Piscinade As Burgas a distintos re-presentantes institucionais,empresariais e sociais. Esteacto organizado por Terma-talia contou coa colabora-ción do Concello de Ourense.O obxectivo deste encontrofoi posicionar a Ourensecomo un destino saudable ede benestar. O acto oficial decelebración deste día serviude clausura para a clase deioga termal na piscina de AsBurgas organizada polo Con-cello e na que participaronmáis de 50 persoas.

Termatalia, Feira Interna-cional de Turismo Termal,Saúde e Benestar, conta unharede estratéxica internacionalna que se inclúen moitas dasentidades que promoven oturismo de saúde a nivel mun-dial. Un dos obxectivos deTermatalia é fomentar un es-tilo de vida saudable e unturismo de calidade respec-tuoso co medio natural.

Ourense celebra por ter-ceiro ano consecutivo estedía para promocionarse comodestino saudable, un concepto

que vai máis aló do seu po-tencial termal e que inclúetamén os seus recursos na-turais e unha gastronomía

de calidade con moitos pro-dutos “quilómetro cero” pro-ducidos, transformados e co-mercializados na provincia.

Ourense celebrou o Día mundial do Benestar

Representantes das institucións.

Participantes no curso de ioga.

Portugal celebrou inter-nacionalmente o 10 dexuño o Día de Portu-

gal, Camões e das comunida-des portuguesas. Ourenseorganizou unha fin de se-mana de festexos na súahonra na que recibiu a visitade 15 Cámaras Municipaispara compartir a grande festadas letras portuguesas. “Que-remos é que o 8 e o 9 dexuño Portugal invada a nosazona histórica con produtosde artesanía local, gastrono-mía e folclore”, aseguraba oalcalde de Ourense, JesúsVázquez. A escolla da nosacidade para celebrar este día-por segundo ano consecu-tivo- atende en palabras dovicecónsul Manuel Correia daSilva, “a estar coma na casa”.

“O noso obxectivo non évender Portugal”, dixo Correiada Silva na presentación,“porque os ourensáns coñe-cen ben o noso país, perocómpre lembrar que na pro-vincia de Ourense viven máisde 5.000 portugueses”. Así,o venres houbo postos ins-talados na praza do BispoCesáreo, así como animaciónde rúa a cargo de dous gruposfolclóricos de Vila do Condee do Grupo de Teatro de Rúade Baião. O sábado a ani-mación de rúa correu a cargodos grupos Zés Pereira, A

rusga de São Pedro, e o rachofolclórico da Ribeira.

Porén, o prato forte dafin de semana serviuse ásnove da noite na Praza Maior.Actuaron María do Ceo. “Ar-tista que é patrimonio galegoe portugués a partes iguaise que nunca nos cansaremosde reivindicar coma a grandeunión lírica entre ambos sen-timentos, dun e doutro ladoda raia”, dixo o rexedor ou-rensán. O domingo, o con-certo foi a cargo de SílviaRaquel, desde a Póvoa deVarzim, unha das grandesvoces do fado portugués.

“En definitiva, unha xor-nada de convivencia na queOurense foi o orgulloso an-fitrión dos representantesdas Cámaras Municipais Por-tuguesas e, no marco destaEurorrexión Galicia Norte dePortugal, nos poidamos co-ñecer máis, principio básicopara po respecto entre ospobos”, aseguraba VázquezAbad.

As cámaras municipais quese trasladaron a Ourense fo-ron as de Amares, Arcos deValdévez, Baião, Braga, Cha-ves, Cinfães, Marco de Cana-veses, Matosinhos, Mondimde Basto, Ponte de Lima,Póvoa de Varzim, Resende,Ribeira de Pena, Santo Tirsoe Vila do Conde.

Portugal celebrou a grandefesta das súas letras

Pasarrúas por praza Bispo Cesáreo.

Olibro “Subversiva li-turxia das mâos”, deFernando Fitas pre-

sentouse no Liceo ourensán.O orixinal foi recoñecido coPremio de Poesía Cidade deOurense na súa XXXIII edi-ción (ano 2017). Na presen-tación da publicaciónparticiparon o editor de Espi-ral Maior, Miguel Anxo Fer-nán Vello, e a concelleira deCultura, Belén Igrexas. Oacto comezou con mediahora de atraso á espera doalcalde, Jesús Vázquez. Oautor da publicación, Fer-

nando Fitas, do Alentejo(Portugal) é xornalista, poeta

e escritor que xa conta conoito obras publicadas.

Os asistentes ao acto agardando polo alcalde.

Subversiva liturgia das mâos

Page 18: XORNAL CULTURAL PARA O LECER Castro Caldelas, un dos …€¦ · XORNAL CULTURAL PARA O LECER Nº19 Xullo de 2018 Prezo: 2 euros O expediente BIC da Ribeira Sacra recibiu 28 alegacións

O FARELO | Xullo de 2018XVIII

Galicia

OConcello de Tomiñovén de publicar unhaavultada axenda de

verán, con máis de 50 activi-dades que terán lugar entreos meses de xuño e setembro.

Os concertos, as xeiras polopatrimonio histórico-artístico,natural e etnográfico, o teatrode rúa, o cine ao aire libre, eos cursos e campamentos deverán, enchen de contido unhaaxenda que dará moito de si.

O punto de partida da novapublicación, editada polos de-partamentos de Cultura, Mo-cidade, Patrimonio, Deporte eVoluntariado, é o III Simposiode Escultura, organizado conVila Nova de Cerveira, entreos días 11 e o 30 de xuño.

No mes de xullo, chega denovo á Praza do Seixo, o ciclo“O Son da Praza”, con con-certos e festivais musicais,coma o Barrantes Folk (sábado14, 22.30h) ou o XXV Encontrodos Pobos (sábado 21.22.30h). Contra o final demes, será o Encontro de Ban-das de Música de Goián, oque se instale no Espazo For-taleza de Goián (venres 27,22.30h), e o sábado 28, che-gará o momento máis estelar,co concerto “Readmirando acondición” da cantora coru-ñesa SES (Praza do Seixo.22.30h). Todos estes espec-táculos, para todo público,serán de balde.

En agosto, segue a músicacon “O Son da Praza” e oGalicat Jazz Quartet (domingo5. 22.30h) e Sonus de Gaia

(sábado 11, 22.30h). O venres24 de agosto volve a banda deGoián con Ei cantar coa Agru-pación Musical de Goián (Prazado Seixo, 22.30h), e rematano ciclo o Quinteto Rubato eBanda Sinfónica Xuvenil de Ga-licia (sábado 25, Praza doSeixo, 22.30h), e A banda daloba, cinco mulleres que danvoz a un repertorio musicalizadode poetas célebres (venres31Praza do Seixo, 22.30h).

Paralelamente, en xullo eagosto, realizaranse tamén ac-tividades relacionadas ca Aula-Museo Antonio Fernández (ex-posicións, rutas, certame depintura ao aire libre, etc.) eco Tomiño Único (visitas guia-das para descubrir o rico pa-trimonio da zona, por exemplo,o Monte Tetón, as fortalezas,ou o Camiño de Santiago).

Asemade terán lugar dife-rentes campamentos e cursos,coa participación do Grupode Voluntariado Local. E ha-berá unha serie de actividadesespecialmente pensadas paraos máis pequenos (Érase unhavez a arte, saída fotográfica,cine ao aire libre, etc.) e di-versos campus e cursos de-portivos, que serán o com-plemento ideal para a pro-gramación cultural. Neste eidodestacan os campus de atle-tismo, rugby e balonmán, quese celebran por 1ª vez.

En setembro destacan osactos relacionados cos festexospatronais do Alivio, e en ou-tubro e novembro, cursos,obradoiros e xornadas.

Máis de 50 actividades culturaise deportivas en Tomiño

Ricardo Baz segue a dar-nos satisfacción des-pois de facerse co

Campionato de España de JiuJitsu, acadando o ouro do seupeso (Nogui) e pendurándoseo bronce en ‘kimono’.

Baz, veciño de Atios, xase fixera con dúas medallasno Campionato de Europa deJiu Jitsu disputado o 23 demarzo en Roma: unha debronce na categoría absolutae a de prata en Peso Medio.

O porriñés Ricardo Baz, campión de España deJiu Jitsu no seu peso e bronce en ‘kimono’

Ogoberno municipal de Tui aposta polacelebración do Pacto de Tui, unha festaque pon en valor a rica historia medieval

da cidade vinculándoa á firma deste tratado quetivo lugar o 4 de xullo de 1137.

Quérese rememorar esa efeméride do séculoXII dun xeito que non pode ser outro que “coamúsica como elemento de fusión entre dúasculturas que parten dunha mesma raíz”, así ocomentou o concelleiro de cultura EduardoFreiría, engadindo que tamén haberá actividadescomplementarias, como por exemplo, unha ex-posición por parte do Instituto Camões, deVigo, que recolle a historia do azulexo luso, ena Biblioteca Municipal haberá biografía por-tuguesa a disposición dos lectores.

O alcalde Carlos Vázquez Padín, sen embargo,recalcou “a necesidade de por en valor e por enmanifesto a historia que ten Tui, celebrandoeste tratado que leva en vigor dende fai 881anos o cal é de gran relevancia histórica”.

Será unha festa estival dedicada á culturagalega portuguesa e a intención é darlle con-tinuidade.

A cita arrancará a próxima fin de semanacon dúas actuacións de grandísima calidade:Sondeseu, o venres 6 e Teresa Salgueiro, osábado 7 de xullo na rúa Compostela.

A orquestra folk Sondeseu fará unha segundaparada en Tui o venres 6 de xullo para presentaro seu quinto traballo, Beiralúa, unha invitacióná danza colectiva, á colaboración de artistas ecompositores na elaboración dun repertoriovariado que recolle diversos enfoques da creaciónmusical. Ademáis dos compositores e arreglistashabituais como Anxo Pintos, Rodrigo Romaní,Xosé Liz, Xisco Feijóo e o anteriormente citado,este novo traballo conta con obras creadas

para esos 50 músicos por nomes importantesno folk galego, como Quico Comesaña, PedroLamas, Xosé Lois Romero…

Ao día seguinte, Teresa Salgueiro presentaráO horizonte, un segundo álbum en solitarioque editou en 2016 e co que ademáis celebraráos seus 30 anos no mundo da música. Interpretaráos seus novos temas, propón arranxos orixinaispara outros clásicos lusos e como non, revisitaráos seus éxitos con Madredeus, grupo do quefora cantante e alma durante dúas décadas,acompañada ademáis por un cuarteto entre osque se atopa o seu excompañeiro Jose Peixoto.

Haberá un acceso solidario. Colocaranse unpar de furnas ubicadas nas rúas Betanzos eMondoñedo para que a xente poida doazónspara os afectados de Paramos e Guillarei.

Pacto de Tui, celebrando a irmandadegalego-portuguesa

Page 19: XORNAL CULTURAL PARA O LECER Castro Caldelas, un dos …€¦ · XORNAL CULTURAL PARA O LECER Nº19 Xullo de 2018 Prezo: 2 euros O expediente BIC da Ribeira Sacra recibiu 28 alegacións

XIXO FARELO | Xullo de 2018

Galicia

Oactor, humorista e can-tante galego NanchoNovo, será o responsa-

ble de dar o pregón da XXVIIIFesta da Langosta e da CocinaMariñeira o venres día 6 dexullo a partires das 21:00h naPraza do Reló da Guarda.

Nado en 1958 na Coruña,combina a súa carreira de actorcoa de cantante e compositor,ademais de guitarrista do grupo“Los Castigados sin postre”.

Ten realizado sketchs no pro-grama “El Club de la Comedia”e participa coma colaboradoren “Hoy por hoy Madrid” deRadio Madrid.

O seu debut coma actor pro-fesional remontase ao 1988 noteatro de Madrid e proseguiuna súa carreira alternando tra-

ballos no teatro, cine ou seriestelevisivas como “Fariña”.

Como ven sendo habitual alectura do pregón será a noitiñae a continuación ábrese a Carpano Porto da Guarda onde xa sepoderán degustar os produtosdo mar e da cociña mariñeira.Será sobre as 22:30h candoNancho Novo realice o seu es-pectáculo “El Cavernícola”, obraque trata sobre o modo no quese relacionan os homes e mu-lleres, unha versión da míticaobra de Broadway que leva máisde 1200 funcións con grandeéxito no Teatro de Madrid.

Para finalizar este primeirodía da XXVIII Festa da Langostae da Cociña Mariñeira realizaraseun serán mariñeiro contandocoas actuacións de máis dunha

decena de grupos tradicionaisy de pandeireta que amenizaránesta noite.

Na XXVIII Festa da Langostae da Cociña Mariñeira poderasedegustar unha ampla variedadede produtos do mar, sobremesase viños. A ración de Langostacustará 25€, pero tamén haberáoutras tapas coma percebes,calamares, langostinos, mexi-llóns, navallas, polbo… a prezospopulares. Na sobremesa, nonpode faltar a Rosca de Xema,con racións dende 1,5€.

Programación variada e paratodas as idades

A XXVIII Festa da Langostae da Cociña Mariñeira terá inicioo venres 6 de xullo co acto delectura do pregón na Praza doReló ás 21:00h, que nesta edi-

ción recae no recoñecido actor,humorista e cantante galegoNancho Novo. Esa mesma noiteás 22:30h fará unha actuaciónna carpa do Porto, co seu es-pectáculo “Cavernícola”.

Na xornada do sábado 7 dexullo repartiranse ao longo dodía varias actuacións musicaisa cargo dos grupos A Boalleira,Acevedos Delgados e Mitic, asícoma un espectáculo de maxíaa cargo de Valeria Varitas. Des-tacan tamén neste día as acti-vidades infantís e deportivas,coa XXIII edición da Travesía aNado do Porto da Guarda.

O Domingo 8 de xullo ame-nizarán a xornada os grupos ABoalleira, Acevedos Delgados,Peter Punk e Brais das Hortas,contando coa actuación estelar

de Celina da Piedade, nunhanoite na que o fado será o pro-tagonista. Tamén destaca nestedía o obradoiro infantil de Mini-Chef ou o espectáculo cómicode Roi Borrallas.

Durante toda a fin de semanaA Guarda ofrecerá visitas guiadasá Rede de Museos, formadapolo Museo do Mar o Castelode Santa Cruz e o Monte deSanta Trega, haberá unha granfeira de artesanía e zona lúdicae infantil, con inchables acuá-ticos. Haberá unha pantalla xi-gante para o seguimento dospartidos do Mundial de Fútbol.

Nancho Novo será o pregoeiro da XXVIII Festa da Langosta e da Cociña Mariñeira da Guarda

Page 20: XORNAL CULTURAL PARA O LECER Castro Caldelas, un dos …€¦ · XORNAL CULTURAL PARA O LECER Nº19 Xullo de 2018 Prezo: 2 euros O expediente BIC da Ribeira Sacra recibiu 28 alegacións

O FARELO | Xullo de 2018XX

Novas da Raia

AMostra Internacional deTeatro (MIT) de Ribada-via presentou a progra-

mación da súa 34ª edición, queterá lugar do 14 ao 22 de xullocoa participación de compa-ñías de Italia, Portugal, Mé-xico, Reino Unido e Uruguai,ademais de galegas e do restode España, e a presenza de re-coñecidos nomes da escenacomo Pippo Delbono ou LailaRipoll.

A Consellería de Cultura eEducación colabora un ano máiscoa organización do encontroa través do apoio económicoda Axencia Galega das IndustriasCulturais (Agadic), que recoñecedeste xeito o valor da MITcomo mostra de referencia nosistema teatral galego. Así foidefinida por Jacobo Sutil, di-rector da Agadic, na presenta-ción desta edición, e na quetamén interviñeron o alcaldede Ribadavia, Ignacio Gómez;o vicepresidente da Deputaciónde Ourense, Rosendo Luis Fer-nández; a presidenta da Aso-ciación de Actores e Actricesde Galicia, Nieves Rodríguez; apresidenta da asociación EscenaGalega, Belén Pichel; e o di-rector da MIT, Roberto Pascual.

CommediaSutil fixo especial fincapé

na estrea coa que botará aandar a mostra o 14 de xullono Auditorio do Castelo: Com-media, un xogete para Goldoni,un dos espectáculos de máiséxito da historia do teatro pro-fesional galego, que a compañíaContraproducións recupera paraos escenarios da man do directorCándido Pazó xunto con boaparte do equipo orixinal que olevara por primeira vez ás táboashai 25 anos. A súa nova mon-taxe conta tamén co apoio daXunta como unha das 30 pro-postas galegas adxudicatariasda última convocatoria de sub-vencións da Agadic á produciónescénica.

Ademais de por Contrapro-ducións, a escena galega taménestará representada nesta car-teleira por A Panadaría, IOCirco, Cristina Collazo e BandaA Lira de Ribadavia, e InventiTeatro.

Na programación desta 34ªedición tamén terán tamén es-pecial protagonismo as activi-dades paralelas, que combinanos ámbitos pedagóxico, expe-riencial e artítisco, como osobradoiros ofrecidos pola di-rectora e dramaturga Laila Ripollou as charlas e encontros sobrea profesión do escenógrafo apartir da exposición que alber-gará a igrexa da Madalena.

Ribadavia organiza a XXXIV MostraInternacional de Teatro

A presentación celebrouse na sede de Viña Costeira.

Verín celebrarádo 10 ó 12 deagosto a XIII

edición da Feira doViño de Monterreique xa conta con car-tel anunciador. Aproposta seleccio-nada pertence aDiego Gil Hernando eToño Gutiérrez Sanz,e foi elixida entre untotal de 37 traballospresentados ao con-curso impulsado poloConsello regulador dadenominación deorixe Monterrei. Osautores desta obra, presen-tada baixo o lema ‘Brinde-mos’, son arquitecto deinteriores e artista plástico,respectivamente.

Ao longo deste ano alzá-ronse vencedores noutros con-cursos como o programa deman da LXII Festa da Oliveirade Moura, cartel das festasde Lasarte, concurso da ca-miseta oficial do festival in-ternacional de teatro de Al-magro, e conseguiron o ter-ceiro premio no V CertameNacional de Ilustración Mu-lafest e DXT, entre outros. O

xurado estivo integrado porCristóbal Boo, vocal e repre-sentante do Consello; Purifi-cación Caldelas, concelleirade Turismo, Comercio, Bal-nearios e Transportes de Verín;Noelia Manzano, deseñadoragráfica e Sergio Crespo, ex-perto en fotografía.

A denominación de orixeconta con dúas subzonas: Vale Ladeira repartidas en 467hectáreas de terreo no que381 viticultores, con 24 ade-gas, colleitan o 70 por centode uvas da variedades brancase o 30 por cento de tintas.

Monterrei celebra a XIIIFeira do Viño en agosto

Presentación do cartel en Verín.

No âmbito do ConcursoEscolar “Segredos doAlto Minho”, a turma

E, do 8º ano, do Agrupamentode Escolas de Monção, da pro-fessora Maria de Deus, gan-hou o primeiro prémio namodalidade “Criação Literá-ria”, com o poema narrativo"O Último Dragão". A sessãode anúncio dos vencedores eentrega dos prémios, reali-zou-se, na passada sexta-feira, 15 de junho, no CentroCultural de Paredes de Coura.

Promovido pela ComunidadeIntermunicipal do Alto Minho(CIM Alto Minho), o ConcursoEscolar “Segredos do Alto Min-ho” teve como objetivo in-centivar o espírito criativo einovador no território do AltoMinho, através da realizaçãode projetos de expressão ar-tística: ilustração (pintura oudesenho), criação literária, fo-tografia, vídeo e multimédia.

No total, foram receciona-dos 46 trabalhos, vindos de22 estabelecimentos educati-

vos públicos e privados doensino básico e do ensino se-cundário regular e profissional.A temática do concurso incidiusobre um segredo ou uma cu-

riosidade de um dos concelhosdo Alto Minho e/ou global-mente do território que, dealguma forma, pudesse estarrelacionado com a região.

"O último dragão" emprimeiro lugar

Vai ser dado o pontapé desaída para a XX Bienal Inter-nacional de Arte de Cer-

veira, com uma ação promocionalno dia 8 de julho (domingo), noParque de Lazer do Castelinho, emVila Nova de Cerveira.

Assinalando os seus 40 anos evoltando-se a realizar em anospares, a XX Bienal Internacionalde Arte de Cerveira regressa esteano de 10 de agosto a 23 de se-tembro, sob o tema “Artes Plás-ticas Tradicionais e Artes Digitais– O Discurso da (Des)ordem”.

XX Bienal deArte de Cerveira

Page 21: XORNAL CULTURAL PARA O LECER Castro Caldelas, un dos …€¦ · XORNAL CULTURAL PARA O LECER Nº19 Xullo de 2018 Prezo: 2 euros O expediente BIC da Ribeira Sacra recibiu 28 alegacións

XXIO FARELO | Xullo de 2018

HumorPor Francisco Puñal Suárez

FUCO PRADO

OCentro Cultural e de Congresosda cidade portuguesa de Caldasda Rainha foi o escenario da

entrega de premios do 13º World PressCartoon, cun público que gozou dunhanoite de humor e música.

A debuxante italiana Marilena Nardiconverteuse na primeira muller quegaña o Gran Premio na historia desteevento da caricatura de prensa, cunhaviñeta en defensa da liberdade de ex-presión: a obra reflexa a un home trans-formado en tijera falante, e foi publicadano magazine dixital "Sátiraopinion" ena publicación catalá “Illegal Times”. Oseu debuxo xa gañara o primeiro lugarde caricatura editorial.

Marilena comentou que as tres obrassúas que enviou ao World Press Cartoonforan publicadas fóra de Italia, e nonno seu país. “A sociedade que nonpermite a sátira é unha sociedadedoente”, dixo.

Marilena é actualmente profesorade debuxo anatómico e de ilustraciónna Academia de Belas Artes de Venecia,e alcanzou diversos premios en certámesinternacionais de humor.

Na categoría de caricatura persoal,o primeiro premio obtívoo o belga O.Sekoer, cunha imaxe de Trump, con-vertido en peixe que se fai un selfie.

Na categoría de deseño de humor foidistinguido co primeiro premio o serbioNedeljko Ubovic ; o segundo foi paraSilvano Mello, de Brasil, e o terceiro,para Fadi Abou Hassan, de Noruega.

Na categoría de caricatura editorial,o segundo lugar foi para o brasileiroCau Gomez, e o terceiro foi para oturco Hicabi Dimerci.

Nesta entrega de premios, AntonioAntunes, caricaturista portugués e di-rector do WPC, expresou a importanciade que nesta edición admitíronse porprimeira vez debuxos publicados enpáxinas de prensa da internet, “debidoá crise xeneralizada dos medios im-presos, e como a única forma dos hu-moristas gráficos de dar a coñecer assúas obras”.

Nesta edición do World Press Cartoonparticiparon máis de 600 obras publi-cadas en 227 medios de 54 países,que retratan a historia do mundo opasado ano.

13º World Press Cartoon

1º Premio en Caricatura Editorial eGran Premio - Marilena Nardi, Italia

2º Premio - Caricatura Editorial - Cau Gomez, Brasil

Mención de Honor - Deseño de Humor - Osmani Simanca, Brasil

Mención de Honor - Deseño de humor - Mihatov, Croacia

3º Premio - Deseño de Humor - FadiToon, Noruega

2º Premio Deseño de humor - Mello, Brasil

1º Premio deseño de humor - Ub, Servia

1º Premio caricatura persoal - O Sekoer, Bélxica

Page 22: XORNAL CULTURAL PARA O LECER Castro Caldelas, un dos …€¦ · XORNAL CULTURAL PARA O LECER Nº19 Xullo de 2018 Prezo: 2 euros O expediente BIC da Ribeira Sacra recibiu 28 alegacións

O FARELO | Xullo de 2018XXII

Galicia

Ogoberno de Ponteareasdestaca a boa acollidaque tivo entre a veci-

ñanza a apertura do Centrode Interpretación do Tea ubi-cado no centro cultural de Fo-zara. Ao acto inaugural foronmoitos e moitas as que asis-tiron tanto da propia parro-quia como do resto dePonteareas así como membrosdo goberno e dos distitos gru-pos da corporación.

Tanto no roteiro guiado porunha técnico en medio am-biente como no propio acto

inaugural houbo unha alta asis-tencia e todos os participantespuideron desfrutar dunha xor-nada informativa e entretidana que coñeceron o patrimoniohistórico, natural e etnográficadas beiras do Tea.

A oficiña virtual está abertavintecatro horas e todos osque se acheguen poden atopara información no panel inte-ractivo. Todos os domingosen horario de mañá un técnicoen medio ambiente ou un téc-nico en turismo atenderá aosvisitantes.

A veciñanza arroupa o Centro deInterpretación do Tea

Opasado luns os repre-sentantes dos Conce-llos de Mos, O Porriño,

Salceda de Caselas e Tui fixe-ron entrega dos premios doIII Concurso de Debuxo In-fantil do Consorcio, que esteano tiña como lema “Augapara Grifus; a emocionanteviaxe da auga dende a natu-reza ata a túa casa”.

Os catro primeiros premios,un por Concello, recibironunha tableta electrónica e osoito finalistas, dous por Con-cello, recibiron unha cámaraacuática.

Os representantes dos Con-

cellos quixeron agradecer aparticipación dos nenos nestaterceira convocatoria, na quese presentaron preto de 250debuxos, e resaltaron a im-portancia de difundir e con-cienciar da importancia da

boa xestión e dun uso res-ponsable dun ben escaso eprezado como é a auga.

Os debuxos gañadores po-den consultarse na web doConsorcio www.consorciodo-louro.es

O Consorcio do Louro entrega os Premios do III Concurso de debuxo

Este verán comeza oproxecto “Dinamiza-ción, mostra e impulso

de iniciativas do Concello deCovelo” subvencionado polaDeputación de Pontevedra.Trátase da exposición e vendade produtos do Concello deCovelo. Poderán participar aveciñanza produtora según o“Decreto 125/2014, polo quese regula en Galicia a vendadirecta de produtos primariosdende as explotacións á per-soa consumidora final”, asasociacións e as empresas doConcello de Covelo. As mos-tras celebraranse os primeirosvenres de xullo, agosto, se-tembro e outubro, nun princi-pio, na Praza Mestre Cerviño.

Na I Mostra de Iniciativasde Covelo, o venres 6 de xullo,ademáis da exposición e venda

de productos, haberá un abra-doiro de aproveitamento deplantas autóctonas, concertoinfantil de Magín Blanco áunha e media do mediodía eos titeres e contacontos Fá-bulas de Tarabelos ás oito emedia da tarde no auditoriomunicipal.

Mostra de Iniciativas de Covelo

AConcellaría de Cultura eFestas do Concello deSalceda de Caselas, di-

rixida por Tere Pérez, vaipoñer en marcha un ano máisa programación de verán quedesembocará nas Festas doCristo, e que a Concelleirapresentou esta mañá acompa-ñada do Alcalde, Marcos Be-sada. A Concelleira amosousemoi agradecida coas diferen-tes asociacións do municipioque ano tras ano se ofrecen asubirse ao escenario para pre-sentar os traballos realizadosnos diferentes locais culturaisdas parroquias, e que permi-ten que se siga mantendounha programación diaria quese extende ao longo de máisde duas semanas. Salceda en-cherase así un ano máis demúsica, baile, cine, xogos e,sobre todo, moita festa. Inci-den dende o Concello en quese trata dunhaprogramaciónvariada para tódolos gustos epara tódolos públicos, cunhaespecial presenza das activi-dades dirixidas aos nenos enenas.

O Verán Cultural arrincaeste venres 29 de xuño e o

pistoletazo de partida corre acargo da Asociación de Co-merciantes e Industriais deSalceda (ACISA), que por ter-ceiro ano organizan a FeiraMedieval (29 e 30 de xuño e1 de xullo).

No ciclo hai citas que nonpoden faltar, como o certamede bandas de música que esteano celebra a súa vixésimoséptima edición, o festivalfolclórico ou o día da infancia,que ano a ano acollen a nu-meroso público tanto de Sal-ceda como dos arredores. Des-tacan este ano as actividadesdirixidas ao público familiar,tendo en conta que estamosa falar dun dos Concellos conmaior taxa de natalidade deGaliza. Así, como novidadepreséntase este ano unha ac-

tividade de pompas xigantesna que os nenos e nenas po-derán tamén aprender a realizaras pompas e que sen dúbidaespertará moita expectación.Outra das premisas é a varie-dade de espazos nos que sevan desenvolver os actos: OParque Raíña Aragonta, o Par-que da Gándara, a Casa daCultura Castelao, o AuditorioMunicipal, o recinto do CEPAltamira e, por suposto, aPraza do Concello. Cun orza-mento aproximado de 50.000€ a programación extenderasedende o venres 29 de xuñoata o luns 16 de xullo en querematan as Festas do Cristo.

Por outra banda a Conce-lleira destacou os actos queserven para homenaxear a di-ferentes persoas e colectivosde Salceda, como o estourazoou o Acto Cívico dos/das Sal-cedenses Distinguidos/as, quese celebran o sábado e do-mingo das Festas do Cristo.Así mesmo, fíxose especialmención ao concertó que ogrupo Treixadura ofrecerá osábado 14 de xullo dentro doprograma Musigal da Depu-tación de Pontevedra.

Verán Cultural en Salceda

Page 23: XORNAL CULTURAL PARA O LECER Castro Caldelas, un dos …€¦ · XORNAL CULTURAL PARA O LECER Nº19 Xullo de 2018 Prezo: 2 euros O expediente BIC da Ribeira Sacra recibiu 28 alegacións

XXIIIO FARELO | Xullo de 2018

Por Moncho Mariño

Entrevista

Celébrase en Santiagoa sétima edición deTerraZeando. Ciclo de

concertos ao fresco, que secelebra do 26 de xuño ao 26de xullo. Trátase do ciclo es-tival da Asociación Descon-cierto Cultural co que sepretende aproveitar lugaresespeciais que raramente sonempregados na música en di-recto. Espazos que por simesmos son capaces de am-plificar as emocións e sensa-cións xa xeradas por unconcerto. Terrazas, parques eespazos singulares de Com-

p o s t e l aque poloseu mag-net i smodan lugara noitesinesque-cibles.

O ciclo volve con propostascomoa retrosicodelia de Bay-waves, a tensión dos portu-gueses Dear Telephone, opop canónico de Exnovios, osixtie progresivo de Los ReyesMagos, ou o espírito festivode Alberto & García. E, porsuposto, unha excelsa repre-

sentación da terra co garaxegamberro de Kings of TheBeach e o folk de Helen &Shanna.

Todos os concertos seránás 21:00 horas e con entradade balde, ata completar aforono caso dos que sexan enlugares pechados.

"TerraZeando. Ciclo de concertos ao fresco"música en lugares singulares de Compostela C

onxo, espazos e xentes éa posta en común da mi-rada de 14 fotógrafos e

fotógrafas sobre o Banquete deConxo e o que alí aconteceu. Aexposición estará aberta ata o16 de xullo na carballeira do

Banquete de Conxo.As fotografías destes 14 fotó-

grafos , impresas en grandes lo-nas, foron penduradas de cordasatadas a algunhas das árboresda carballeira do Banquete deConxo, recentemente recuperada.

14 miradas sobre Conxo

Como nace este Festival dePeregrinos Musicales?

Todo sae en 2011 para pro-mover o desenvolvemento denovos talentos. Tivemos enconta as diferentes educaciónsmusicais dos diferentes paísese por iso quixemos crear unhacita internacional para músicosmozos e mozas onde podanencontrarse e podan inter-cambiar as súas experiencias.Este ano, por exemplo, tra-ballaremos con dúas impor-tantes fundacións rusas queaxudan a novos talentos. Oscomezos foron cun grupo demúsicos novos seleccionadosen Moscú e logo outro gruposeleccionado aquí. Logo oFestival foi collendo máis puloe trouxemos músicos doutrospaíses como Francia, PaísesBaixos, Estados Unidos, Ale-maña ou Georgia.

Cal era a raíz de todo estefestival?

Pois que a educación mu-sical era moi diferente entrelugares. Nos países do lestea educación musical comezadesde que son nenos e é moiintensa. Tamén hai moita com-petencia entre eles e logo su-ben un chanzo máis ingre-sando en escolas máis espe-cializadas. Aquí vin que setrataba dunha maneira moixeral. Aquí os nenos e nenasvan á escola pola mañá elogo pola tarde ao conserva-torio, non teñen moito tempo.Tamén importa o ambiente,porque se hai un ambienteque motiva e onde existe unhacerta competencia, conseguesmoi bos resultados co teu ta-lento. Aquí vin xente con ta-lento pero non explotarontodo o seu potencial. Quizais

sexa a falta de estimulacióno que non lles deixaba mostrartodo o seu talento. Estamos xa na oitava edicióne polo que se ve hai nume-rosos apoios. Foi difícil che-gar ata aquí?

Si, pero xa desde o primeiromomento contamos co apoiodo Concello de Santiago e daXunta de Galicia que seguen aser os nosos principais piares.Grazas a eles pero tamén aoesforzo voluntario de moitaspersoas e moitos e moitasamigas da música e do pro-xecto. Pero se hai unha cousaque quero mencionar é o pro-greso que avanza cada anoentre os nenos de aquí queparticipan cada ano no festival.Dun ano para outro o seu nivelvai subindo entre os mozos emozas. A idea de motivalosfuncionou moi ben. Isto trouxo

máis solicitudes para ingresarno festival. Cal é procedencia dos músi-cos que participan nesta oi-tava edición?

Desde o estranxeiro veñende países como Rusia, Franciae Países Baixos. Desde Galiciaveñen oito intérpretes dascatro provincias.Cales son os obxectivos parao ano que vén?

Queremos ampliar máis aoferta. Cada ano queremos en-gadir novas seccións, unhadelas Mestres Laureados, queson intérpretes que viñeronen ocasións anteriores e su-

peraron certos niveis de esi-xencia e con carreiras conso-lidadas. Pero ademais engadi-mos músicos que profesional-mente son xa figuras cons-gradas. Aproveitando isto, oano pasado comezamos coasmasterclass. Este ano haberámasterclass de clarinete e vio-lín. Este ano haberá un con-certo extraordinario, sen terque ver cos novos talentos,senón que será entre JeanJohnson no clarinete e eu to-cando o piano. Tamén traere-mos novas pezas clásicas quenon se interpretaron en esce-narios internacionais.

Ilona Timchenko, directora de Peregrinos Musicales

“A educación musical nos países do leste é moi intensa, aquí é un asunto máis xeral”

Ilona Timchenko é a directora artística efundadora do “Festival Peregrinos Musica-les” que este ano cumpre o seu oitavo cer-

tame. Case unha década despois, IlonaTimchenko está satisfeita do traballo desen-

volvido ata o de agora. A súa aposta polo in-tercambio entre músicos de diferentes paísese a incorporación de intérpretes de prestixioconverteuno nunha cita obrigada dentro daoferta cultural de Compostela.

Page 24: XORNAL CULTURAL PARA O LECER Castro Caldelas, un dos …€¦ · XORNAL CULTURAL PARA O LECER Nº19 Xullo de 2018 Prezo: 2 euros O expediente BIC da Ribeira Sacra recibiu 28 alegacións

Editorial NOVAS DO EIXO ATLÁNTICO S.L.Avda. Sarmiento Rivera, 4-4ºD (36860 PONTEAREAS - GALIZA)

T. 986 64 12 [email protected]

Durante os días 4, 5 e 6de xuño en París de-senvolveuse na sede a

UNESCO a 7ª Sesión da Asem-blea Xeral dos Estados parteda Convención de Salvagardado Patimonio Cultural Inma-terial. Desenvolvéronse di-versas accións relacionadasco patrimonio cultural, desdesesións plenarias con repre-sentacións dos países atémesas redondas sobre a im-portancia da salvagarda dopatrimonio para a calidade ea relevancia da educación,entre outras actividades.

Un dos focos desta sesiónfoi precisamente a importanciada salvaguarda do patrimonioinmaterial a través dunha edu-cación relevante e de calidade.Unha mesa redonda con re-presentacións de varios paísesdebateu a importancia que a

Convención concede á educa-ción na transmisión e coñece-mento das expresións do pa-trimonio cultural inmaterial.

As ONGs acreditadas tiveronun espazo propio para o debatee o intercambio de ideas e ex-periencias, previamente coor-denadas no Forum das ONGs,dando oportunidade a presentardiversas actividades, vídeosou materiais relacionados copatrimonio inmaterial.

(http://www.ichngoforum.org/cultural-educational-associa-tion-ponte-nas-ondas/)

Ponte...nas ondas! divulgouas actividades que está a de-senvolver neste Ano Europeodo Patrimonio e presentou aedición do libro-disco-dvd NAPONTE en inglés, español eportugués. Este libro recolle atraxectoria desenvolvida polaasociación ao longo dos seus

23 anos que ten sido premiadapolas súas boas prácticas notraballo co patrimonio inma-terial galego-portugués, mesmocoa obtención do prestixiosopremios Ondas de comunicación.

A delegación de Ponte...nasondas! estivo formada por pro-fesores galegos e portugueses,entre os que participou o an-tropólogo da Universidade Fer-nando Pessoa, Álvaro Campelo,quen xa asistiu á última con-vención celebrada en AddisAbeba ( Etiopía ).

Actividades no Ano do Pa-trimonio

No ano en que na Unión Eu-ropea se está a celebrar o Anodo Patrimonio CulturalPonte...nas ondas! está a re-alizar diversas actividades queveñen tendo unha continuidadee unha presenza constante noámbito educativo e cultural deGaliza e de Portugal como acelebración do Día Mundial daRadio proposta pola UNESCO.

O certame de recolla As ima-xes do patrimonio, unha con-vocatoria dirixida prioritaria-mente aos centros educativosda Eurorrexión e aberta ás aso-ciacións e entidades culturais,fechou a fase de recepción eno mes de setembro daranse acoñecer as imaxes e os textospremiados.

Ponte...nas ondas ! divulgaráa partir de setembro nos cen-tros educativos da Eurorrexiónas unidades didácticas sobreo patrimonio inmaterial gale-go-portugués para dar a co-ñecer nas escolas da Eurorre-xión as manifestacións e asexpresións do patrimonio cul-tural galego-portugués.

Unha delegación galego-portuguesa da AsociaciónCultural e Pedagóxica PONTE...NAS ONDAS! parti-cipou en París na 7ª Sesión da UNESCO sobre o

patrimonio cultural inmaterial. Ponte...nas ondas!é a única entidade acreditada pola UNESCO en

Galicia e unha das 4 en Portugal.

Ponte...nas ondas! participou na 7ª Convención da UNESCO sobre o Patrimonio Cultural en París

No Ano Europeo do Patrimonio Cultural

No foro das ONG’s

Mesa sobre educación e patrimonio.

Xerardo Feijoo e Santiago Veloso.Santiago Veloso e Álvaro Campelo.