Xestión Integrada da Zona Costeira (XIZC):

18
Xestión Integrada da Zona Costeira (XIZC): Xóan I. Amoedo Lueiro // Mónica Goicoetxea // Ana Comparada // Sophia Kochalski 11 abril 2011Vigo Aproximación a un modelo de xestión sustentable do litoral. O caso da Ría de Vigo

description

Xestión Integrada da Zona Costeira (XIZC):. Aproximación a un modelo de xestión sustentable do litoral. O caso da Ría de Vigo. Xóan I. Amoedo Lueiro // Mónica Goicoetxea // Ana Comparada // Sophia Kochalski 11 abril 2011Vigo. XIZC – Ría de Vigo 2011. 1. XIZC RdV: - PowerPoint PPT Presentation

Transcript of Xestión Integrada da Zona Costeira (XIZC):

Page 1: Xestión Integrada da Zona Costeira (XIZC):

Xestión Integrada da Zona Costeira (XIZC):

Xóan I. Amoedo Lueiro // Mónica Goicoetxea // Ana Comparada // Sophia Kochalski

11 abril 2011Vigo

Aproximación a un modelo de

xestión sustentable do litoral.

O caso da Ría de Vigo

Page 2: Xestión Integrada da Zona Costeira (XIZC):

XIZC – Ría de Vigo 2011

1. XIZC RdV:

Obxectivo: Estratexia XIZC e proposta de modelo a aplicar na Ría de Vigo.

A estrutura-contidos: O propio Blog: os apartados expostos: 1, 2,3... A definición da Proposta XIZC. A propia presentación

2. O traballo: metodoloxía XIZC, perspectiva multidisciplinar: ciencias da natureza, socio-económicas, urbanismo, adiminst. pública, etc.

- Estudo e análise das estratexias e políticas existentes.- Estudo do medio: a unidade xestión.- Elaboración da proposta XIZC.

Page 3: Xestión Integrada da Zona Costeira (XIZC):

XIZC – Ría de Vigo 2011

3. Contidos do blog – diagnóstico previo.

- 0. Introducción- 1. Marco ecoxeográfico e socioeconómico- 2. Marco político-lexislativo.- 3 Stakeholders.- 4. Problemas ambientais- 5. Conflictos. - 6. Consultas bibliográficas- 7. Ligazons de interes

8. Definición da Proposta_XIZC_RdV

3. Contidos do blog – diagnóstico previo.

- 0. Introducción- 1. Marco ecoxeográfico e socioeconómico- 2. Marco político-lexislativo.- 3 Stakeholders.- 4. Problemas ambientais- 5. Conflictos. - 6. Consultas bibliográficas- 7. Ligazons de interes

8. Definición da Proposta_XIZC_RdV

3. Contidos do blog – diagnóstico previo.

- 0. Introducción- 1. Marco ecoxeográfico e socioeconómico- 2. Marco político-lexislativo.- 3 Stakeholders.- 4. Problemas ambientais- 5. Conflictos. - 6. Consultas bibliográficas- 7. Ligazons de interes

Page 4: Xestión Integrada da Zona Costeira (XIZC):

XIZC – Ría de Vigo 2011

0. INTRODUCCIÓN

… Por que a Ría de Vigo?

Por ser esta a máis populosa, urbanizada, industrializada, ser escenario de conflicos varios... e por dispor de case todos os usos-actividades e stakeholders máis comúns presentes na costa de Galicia, así como os elementos-factores-condicións ambientais e territoriais a considerar na metodoloxía XIZC.

Breve retrospectiva histórica dos usos-actividades na Ría de Vigo

Concepto de Xestión Integrada da Zona Costeira

Page 5: Xestión Integrada da Zona Costeira (XIZC):

XIZC – Ría de Vigo 2011

1. MARCO ECOXEOGRÁFICO E SOCIOECONÓMICO

- Descrición xeográfica xeral: a costa e a cunca hidrográfica

O espazo costeiro, a rede hidrográfica, tipoloxía costeira, hábitats costeiros-mariños, poboacións, Etc.

DATOS BÁSICOS DA XEOGRAFÍA RÍA DE VIGO

Localización Entre as coordenadas: 42º 09´- 42º 21´de latitude norte 08º 36,8´- 08º 54´de lonxitude oeste

Lonxitude 33 Km

Orientación Norleste –Suroeste (NL – SO)

Anchura máxima 6 Km

Anchura mínima 600 m

Profundidade máxima 50 m. na boca sur

Superficie da ría 156 km2

Superficie da bacía hidrográfica

578 Km2

Volume 3.117 Hm3

Caudal do río Oitavén-Verduxo

16 m3/s

Page 6: Xestión Integrada da Zona Costeira (XIZC):

XIZC – Ría de Vigo 2011

1. MARCO ECOXEOGRÁFICO E SOCIOECONÓMICO

- O espazo a xestionar: a Unidade de Xestión (UX).

- “Xeografía xurídica” das áreas litorais

Page 7: Xestión Integrada da Zona Costeira (XIZC):

XIZC – Ría de Vigo 2011

2. MARCO POLÍTICO-LEXISLATIVO

Los instrumentos normativos de mayor relevancia, específicos para el litoral, se encuadran en general en la ordenación del territorio, el urbanismo, la pesca, la acuicultura y el marisqueo, y la planificación hidrológica

Nivel Europeo más de 15 Resoluciones, Directivas, Decisiones y Recomendaciones (desarrolladas en el blog)-Directiva Marco del Agua-Recomendación 2002/413/CE de Aplicación de Gestión Integrada de zonas costeras-Resolución del Parlamento de 2 de setiembre de 2008 sobre pesca y acuicultura en el contexto de la gestión integrada de las zonas costeras,en europa - Directiva 2008/56/CE del Parlamento y del Consejo, de 17 de junio de 2008,por la que se establece un marco de acción comunitaria para la política del medio marino (Directiva Marco sobre la Estrategia marina) Nivel Nacional más de 15 leyes y Reales Decretos (desarrolladas en el blog)

-Ley de Costas

-Ley 62/2003 de Medidas Fiscales, Administrativas y del orden Social, que modifico el texto Refundido de la Ley de Aguas .

-Ley 27/1992, de 24 de noviembre, de Puertos del Estado y de la Marina Mercante, modificada por Ley 62/1997 .

Nivel Municipal (desarrolladas en el blog)

-Plan General de Ordenación Municipal ( Vigo)

Page 8: Xestión Integrada da Zona Costeira (XIZC):

Galicia

XIZC – Ría de Vigo 2011

2. MARCO POLÍTICO-LEXISLATIVO

Más de 15 Leyes, Reales Decretos y Planes

-Ley 10/1995 de Ordenación del Territorio

-Ley 9/2002 de Ordenación Urbanística y Protección del Medio Rural

-Ley de Pesca 2009

-ley 6/1987 Del Plan Especial de Puertos de la Comunidad Autónoma de Galicia

-Lei 9/2010, do 4 de novembro, de Augas de Galicia

-Ley 9/2001 de Conservación de la Naturaleza de Galicia

-Plan de Ordenación del Litoral 2010

-”Plan Hidrológico Galicia-Costa” (fase de participación)

EL marco normativo gallego relacionado con la zona costero-marina extenso y se caracteriza por su carácter sectorial, no existiendo ninguna

ley que permita la gestión integrada del litoral gallego (GIZC)

Page 9: Xestión Integrada da Zona Costeira (XIZC):

XIZC – Ría de Vigo 2011

2. MARCO POLÍTICO-LEXISLATIVOÁmbito Nacional CC.AA. Municipios

Zona Costera

Dominio Público Maritimo-TerrestreDelimitación, tutela y gestiónEstudios, proyectos y obras públicasa de interés generalLegislación básica sobre protección y recuperación de valores naturalesObras de defensaDerechos de uso y paso

Zonas de Servidumbre del DPMTObras públicas de interés para la CAOrdenación territorialOrdenación áreas litoralesPesca fluvial y maritima en aguas interioresMarisqueo y mariculturaSanidad e higieneInstalación y uso de las obras de defensaOrdenación y promoción del turismo

UrbanismoUso, seguridad y limpieza de playasSanidadMonitorización y seguridadInformes sobres solicitudes de uso del DPMT

Aguas

Planificación de infraestructuras y gestión y protección de recursos hídricos (cuando trancurren por más de una CCAA).

Recursos e infraestructuras hidraulicas (cuando transcurren sólo por una CCAAVertidosControl y monitorización de la calidad de las aguas(calidad de baño y recursos vivos) en coordinación con el Estado

Depuración de aguas residualesAbastecimiento de aguas

Biodiversidad

Legislación básicaCoordinación y promoción de políticas de protección

Gestión de áreas naturales protegidas e instrumentos legales adicionalesparques Nacionales  

Puertos y navegación

Puertos comerciales de interés generalIluminación de costas y señalesmarítimasControl de buquessalvamento marítimo

Puertos autonómicos, deportivos y pesqueros

 

Se encuentran repartidas entre la Administración Central, la Comunidad Autónoma y los Municipios. No son habituales los conflictos competenciales, si bien se suele dar una

superposición de competencias de distintas instituciones, en ocasiones dependientes de la misma administración regional, en el mismo espacio. A la hora de gestionar el medio costero-

marino la aproximación sectorial es la predominante, lo que da lugar a una pérdida del enfoque

ecosistémico o del espacio a gestionar

Page 10: Xestión Integrada da Zona Costeira (XIZC):

XIZC – Ría de Vigo 2011

2. MARCO POLÍTICO-LEXISLATIVO

Organos de coordinación

-No se hay órganos de regulación específicos

-Resolución, de 23 de marzo de 2007, del Convenio de colaboración entre el Ministerio de Medio Ambiente, la Consejería de Política Territorial, Obras Públicas y Transportes, la Consejería de Medio Ambiente y Desarrollo Sostenible y la Consejería de Pesca y Asuntos Marítimos de la Xunta de Galicia,

para la gestión integral y sostenible del litoral.

-POLGA en su Programa de Actuación prevé una serie de actuaciones de cooperación y coordinación entre administraciones mediante el desarrollo del convenio anterior

Instituciones

-No existe una institución específica para la gestión integrada de las áreas litorales gallegas

-Centros dedicados a la investigación y estudio específico del medio marino o a la formación en temas

marinos (CETMAR, INTECMAR, CIMA IEO, IIM, Observatorio del Litoral, Fundación Lonxanet )

Instrumentos

.Principalmente relacionados con la ordenación del territorio y la pesca

-POLGA

-Grupos de acción costera

-Reservas de Interés pesquero de Lira y Cedeira

Page 11: Xestión Integrada da Zona Costeira (XIZC):

2. MARCO POLÍTICO-LEXISLATIVO

Formación y capacitación

-Falta de formación específica en GIZC en la universidades gallegas pero si relacionadas con esta:

UVI. Ciencias del Mar. Asignatura:Planificación y gestión del Litoral y el Medio Marino

UVI. Máster en Economía, evaluación y gestión del medio marino y de los recursos pesqueros,

UDC. Instituto Universitario de Estudios Marítimos (técnico). Observatorio del Litoral (jurídicos)

Consellería del Mar . Instituto Galego de Formación en Acuicultura – IGAFA-, el Instituto Politécnico Marítimo-Pesqueiro do Atlántico, la Escola Oficial Naútico-Pesqueira de Ferrol y el

Aula de Seguridade e Salvamento

Campus del MAR. Oportunidad.

Conocimiento e Información

-Conocimiento de su medio costero-marino aceptable para la toma de decisiones, los problemas son conocidos y también por lo general sus causas (Universidades, IEO, IIM, CETMAR, INTECMAR, UTPB etc..)

-Falta de un sistema sistema que aglutine toda la información pública existente referente al litoral, con lo que es difícil llegar a alcanzar una visión omnicomprensiva

XIZC – Ría de Vigo 2011

Page 12: Xestión Integrada da Zona Costeira (XIZC):

XIZC – Ría de Vigo 2011

3.STAKEHOLDERS

XIZC – Ría de Vigo 2011

-Sociedade

-Sector pesqueiro e marisqueiro

-Sector de servizos

-Outros sectores económicos

-Administración pública

-Ámbito público

Page 13: Xestión Integrada da Zona Costeira (XIZC):

XIZC – Ría de Vigo 2011

- Degradación da calidade das augas

- Alteración do medio físico

- Sobreexplotación dos recursos biolóxicos

- Introdución de especies foráneas

- Transformación da paisaxe

-Conflitos entre sectores

5. PROBLEMAS AMBIENTAIS

Page 14: Xestión Integrada da Zona Costeira (XIZC):

XIZC – Ría de Vigo 2011

4. CONFLICTOS

Algunos de estos conflictos son:

-Conflicto entre pesca vs acuicultura

-Pesca deportiva vs pesca tradicional

-Sector económico vs protección medio ambiente

-Urbanismo vs conservación litoral

-Actividades deportivas acuáticas vs la pesca / conservación litoral, franja costera

Page 15: Xestión Integrada da Zona Costeira (XIZC):

XIZC – Ría de Vigo 2011

8. DEFINICIÓN DA PROPOSTA_XIZC_RDV

Antecedentes e Escenario inicial

-Unha política e unha lexislación sectorial inadecuada e pouco coordinada que foron a cotío contrarias aos intereses a longo prazo da xestión sostible das zonas costeiras, a esto contribúen

os ríxidos sistemas burocráticos

– As iniciativas locais na xestión sostible das costas carecen dos recursos adecuados e do apoio político dos niveis administrativos superiores, limitando a creatividade e adaptabilidade local.

-Excesiva sectorialización e illamento do estudo-análise e regulamento das actividades na costa (pesca, urbanismo, industria, acuicultura, navegación marítima, etc…).

-Falla dunha visión integrada da Unidade de Xestión: ambiental, social e económica. Desenvolvemento Sustentable.

-Inexistencia dun organismo de xestión coordinación de toda información científica dispoñible e de análise das políticas existentes na materia.

- Descoñecemento do termo e do concepto XIZC, tanto na Administración como na sociedade en xeral, esto implica unha carencia de Estratexias XIZC e de accións coordinadas.

Page 16: Xestión Integrada da Zona Costeira (XIZC):

XIZC – Ría de Vigo 2011

8. DEFINICIÓN DA PROPOSTA_XIZC_RDV

Necesidade dunha XIZC: un escenario onde conflúen distintos usos, actividades, intereses (pesca, marisqueo, actividade industrial e fabril, infraestrutura civil marítima e industrial, actividades de lecer, espazos de interese ecolóxico, etc.), axentes, administracións e políticas, con modus operandi diversos e, frecuentemente centradas en aspectos sectoriais que non procuran a harmonización entre actores e utilización dos recurso (o espazo e os recursos biolóxicos principalmente).

Obxectivos: O obxectivo xeral é deseñar un Plan de Acción para a implementación dunha Estratexia Galega de XIZC, mediante a creación dunha lei ad hoc e unha Axencia Litoral que a xestione, inicialmente no ámbito da Ría de Vigo a modo de fase piloto que se pode aplicar ao resto da Comunidade Autónoma.

Obxectivos específicos, mediante os que:

- Deseño e aprobación da Lei Estratexia XIZC Galicia + Axencia Litoral. - Establecer un marco estable de coordinación e cooperación de institucións, empresas e a participación social no proceso de toma de decisións que afecten a franxa marítimo-terrestre da Ría de Vigo, conforme á lexislación de aplicación en materia de costas, de urbanismo, ordenación do territorio e do litoral e de conservación da natureza.- Recompilación e manexo da información multidisciplinar en base á cal establecer un diagnóstico do medio (ambiente, social, económico), que permita a adopción das opcións más sostibles en materia de XIZC.- Promover as boas prácticas de xestión ambiental nos sectores produtivos do ámbito costeiro e mariño contribuíndo positivamente ás políticas de desenrolo sustentable na Ría de Vigo- Avanzar na conservación, restauración e mellora do medio e dos recursos naturais.

Page 17: Xestión Integrada da Zona Costeira (XIZC):

XIZC – Ría de Vigo 2011Fase previa:

establecer un pre-acordo e deseño da colaboración entre as Administracións competentes rascuño (borrador) de Estratexia Galega para a XIZC

1ª. Fase de Diagnostico inicial:debe acreditar unha rigorosa e completa descrición dos tres medios a estudo: o Medio Físico, o Medio Social e o Medio Económico.

2ª. Fase de Presentación á sociedade + Consulta Pública cos axentes:→ Divulgación pública do “proxecto de Lei”.→ Consultas e mesas de participación con stakeholders:

3ª. Fase de elaboración da Lei Estratexia XIZC (de Galicia) e inicio implementación ::

1- Convenio de Colaboración entre Xunta e Estado para definir e conducir o proceso de XIZC-Galicia, que se materializará por virtude da Lei-Estratexia XIZC.

2. Establecer o marco político e administrativo da Lei.-Acordo de cesión de máis competencias/competencias.-Explicitación de Administracións e organismos.-Constitución dunha Comisión Mixta de Seguemiento do Convenio.

-- Contidos legais: - Contidos legais:

- Competencias: Competencias:

Page 18: Xestión Integrada da Zona Costeira (XIZC):

XIZC – Ría de Vigo 2011

Sistemática operativa da Lei-Estratexia XIZC Galicia.

- Fase piloto Axencia Litoral XIZC - Ría de Vigo

- Estableemento de:

-Comité Político-Administrativo + Departamento técnico (equipo xestor e técnico- “científico”).

Funcións: -Establecer un Plan de Acción operativo da Axencia, “practicando” un protocolo de funcionamento e implementación das súas funcións.--Establecer as Directrices para a Planificación e ordenación do medio costeiro e mariño (en base a POL , Lei pesca e lei da Natureza, planos urbanísticos): obxctivos, fitos e resultados esperados. -- Elaboración de Informes Técnicos sobre o estado do medio. --Establecer os cauces de transferencia de coñecemento científico- técnico dos organismos científicos asesores (IEO, IIM, Intecmar, etc) para, de forma conxunta, organizar un protocolo de monitoreo de indicadores clave sobre a saúde do medio. Estes forneceran Informes periódicos sobre o estado ambiental da Ría (augas, recursos vivos, hábitats, usos na beiramar, evolución da franxa costeira, urbanismo, etc.).--Estudar e vixiar a posible incidencia de cada actuación no ámbito global das competencias mutuas.--Organizar las reunións periódicas del Comité Político-Administrativo y el propio Departamento técnico nas que se fai a avaliación dos informes técnicos e se determinan

Recomendacións e Medidas correctoras, a comunicar ás administracións sectoriais con competencia directa en cada materia.