XABIER MARTIN - IPARRA.EUS Euskara teknologian...euskaraz erabili ahal dira, baina osorik ez...

29
Euskara teknologian XABIER MARTIN - IPARRA.EUS Euskaraz Bizi Dezagun

Transcript of XABIER MARTIN - IPARRA.EUS Euskara teknologian...euskaraz erabili ahal dira, baina osorik ez...

Page 1: XABIER MARTIN - IPARRA.EUS Euskara teknologian...euskaraz erabili ahal dira, baina osorik ez daudenez, euskaraz ez dauden hitzak edo esaldiak, gaztelaniaz edo ingelesez agertuko zaizkigu.

Euskara teknologian

XABIER MARTIN - IPARRA.EUS

Euskaraz Bizi Dezagun

Page 2: XABIER MARTIN - IPARRA.EUS Euskara teknologian...euskaraz erabili ahal dira, baina osorik ez daudenez, euskaraz ez dauden hitzak edo esaldiak, gaztelaniaz edo ingelesez agertuko zaizkigu.

1

Nola erabili gaur egungo teknologia euskaraz

Xabier Martinwww.iparra.eus

Page 3: XABIER MARTIN - IPARRA.EUS Euskara teknologian...euskaraz erabili ahal dira, baina osorik ez daudenez, euskaraz ez dauden hitzak edo esaldiak, gaztelaniaz edo ingelesez agertuko zaizkigu.

SISTEMA ERAGILEAK

2

Egun, hainbat sistema eragile desberdin erabili ahal ditugu:

Ordenagailuetan:

• Windows• MacOS (Apple)• Linux

Mugikor edo tabletetan:

• Android• iOS (Apple)

Hauetatik Windows eta Linux euskaraz erabili ahal dira, hori bai, oso osorik ezin dira euskaraz erabili. Bertsioaren arabera, euskaraz erabili ahal dira, baina osorik ez daudenez, euskaraz ez dauden hitzak edo esaldiak, gaztelaniaz edo ingelesez agertuko zaizkigu.

Windows 8 eta 10. bertsioetan hori gertatzen da, Linux sistema eragile batzuetan ere, euskaraz ez dauden gauzak, gaztelaniaz agertuko zaizkigu. MacOS sistemaren kasuan, euskaraz ezin da erabili, baina era batera konfiguratu daiteke euskaraz dauden gauza guztiak euskaraz agertzeko eta beste guztiak, euskaraz ez daudenak, menperatzen dugun beste hizkuntzetam.

Mugikorrekin antzeko gertatzen da, beraz, gauza asko direnez, poliki poliki azalduko dizuet nola konfiguratu behar duzuen gauza bakoitza euskaraz erabiltzeko, mundu teknologikoan euskararen presentzia adierazteko.

Page 4: XABIER MARTIN - IPARRA.EUS Euskara teknologian...euskaraz erabili ahal dira, baina osorik ez daudenez, euskaraz ez dauden hitzak edo esaldiak, gaztelaniaz edo ingelesez agertuko zaizkigu.

WINDOWS

3

Windows sistema eragilearen bertsio guztiak euskaraz erabili daitezke:

• XP• Vista• 7• 8• 10

Bertsio bakoitza nola konfiguratu behar den eta behar dituzuen artxibo guztiak ordenagauletan instalatzeko hemen aurkituko dituzue (loturen gainean sakatu):

• XP: https://iparra.eus/windows-xp-euskaraz/• Vista: https://iparra.eus/windows-vista-euskaraz/• 7: https://iparra.eus/windows-7-euskaraz/

Windows 8 eta 10 ez dute horrelako artxiborik behar, bideoetan ikusiko duzue nola instalatu behar duzue:

• 8: https://iparra.eus/windows-8-euskaraz/• 10: https://iparra.eus/windows-10-euskaraz/

Page 5: XABIER MARTIN - IPARRA.EUS Euskara teknologian...euskaraz erabili ahal dira, baina osorik ez daudenez, euskaraz ez dauden hitzak edo esaldiak, gaztelaniaz edo ingelesez agertuko zaizkigu.

UBUNTU

4

Linux sistema eragilean distribuzio desberdinak topa ahal ditugu, ospetsuenak hauek dira:

• Ubuntu• Linux Mint• Debian• Fedora• OpenSUSE

Sistema eragile guzti hauek guztiz edo ia gehienak euskaraz erabili ahal dira. Hauetatik gehien erabiltzen direnak Ubuntu eta Linux Mint dira, erabiltzeko erresenak dira ere. Besteak euskaraz ere badaude, baina ez %100, aldi berean ere, nahiko konplexuagoak dira erabiltzeko.

Euskaraz erabili nahi baduzue, hemen duzue nola konfiguratu behar duzuen:

• Ubuntu (gainean sakatu).

Linux sistema eragile mota desberdinak daude, konfiguratzerakoan, oso antzekoak dira. Irudiak edo koloreak desberdinak izango dira, baina konfiguratzeko bidea oso antzekoa da, hortaz, sistema eragile bat konfiguratzen ikasten duzuenean, besteak konfiguratzeko ez duzu zailtasun handirik edukiko.

Page 6: XABIER MARTIN - IPARRA.EUS Euskara teknologian...euskaraz erabili ahal dira, baina osorik ez daudenez, euskaraz ez dauden hitzak edo esaldiak, gaztelaniaz edo ingelesez agertuko zaizkigu.

ANDROID

5

Android sistema eragilea euskaraz erabiltzeko hau egin behar duzue:

Telefonoan edo tabletan sakatu:

1. Ajustes.2. Idiomas (gailuaren arabera, era desberdinetara agertuko zaizue, baina “Idiomas” agertzen den esaldia aurkitu behar

duzue.

Lehenengoa euskaraz bada, telefonoa edo tableta osoa euskaraz konfiguratuko zaizue. Bigarrena, menperatzen duzuen beste hizkuntza, jarri behar duzue, horrela, euskaraz ez dauden hitz edo esaldiak edo aplikazioak, hizkuntz horretan konfiguratuko dira, WhatsApp edo Google Chrome aplikazioekin gertatzen den bezala adibidez.

*Oharra: Interneten nabigatzen ari zaretenean, konfigurazio honen bidez, euskaraz nabigatzen ari zaretela adieraziko duzue.

Page 7: XABIER MARTIN - IPARRA.EUS Euskara teknologian...euskaraz erabili ahal dira, baina osorik ez daudenez, euskaraz ez dauden hitzak edo esaldiak, gaztelaniaz edo ingelesez agertuko zaizkigu.

ANDROID

6

Atzamarrarekin lauki gorrian sakatu eta mantenu, gero gora eraman, irudian bezala geratu behar zaizue.

Horrela geratuz gero, zuen gailua euskaraz erabiliko duzue eta euskaraz ez dauden aplikazioak, kasu honetan, erdaraz.

Page 8: XABIER MARTIN - IPARRA.EUS Euskara teknologian...euskaraz erabili ahal dira, baina osorik ez daudenez, euskaraz ez dauden hitzak edo esaldiak, gaztelaniaz edo ingelesez agertuko zaizkigu.

ANDROID - GOOGLE CRHOME

7

Google Chromen nabigazioa euskaraz adierazteko, Samsun Galaxy S8-ren kasuan, beste gailuetan agian automatikoki egiten du, eskuz konfiguratu behar da, hau da, gauza bat da gailua euskaraz edukitzea eta beste gauza bat da nabigatzeko aplikazioa ondo konfiguratuta izatea. Irudi hauetan ikusiko duzue nola konfiguratu behar duzuen Google Chrome euskaraz nabigatzeko (Android).

Page 9: XABIER MARTIN - IPARRA.EUS Euskara teknologian...euskaraz erabili ahal dira, baina osorik ez daudenez, euskaraz ez dauden hitzak edo esaldiak, gaztelaniaz edo ingelesez agertuko zaizkigu.

ANDROID - GOOGLE CRHOME

8

Horrela geratu beharko zaizue. Hemendik aurrera zuen nabigazioa euskaraz izango da eta euskaraz ari zaretela adieraziko duzue. www.iparra.eus sartu eta bertan dagoen banerra ikusi, euskaraz ari zaretela ikusiko duzue.

Sakatu lauki gorrian dauden marratxoetan eta askatu barik gora eraman, eskuineko irudian dagoen bezala utzi behar duzue.

Behean, menperatzen duzuen beste hizkuntza utzi, horrela euskaraz ez dauden gauzak, hizkuntz horretan agertuko zaizkizue.

Page 10: XABIER MARTIN - IPARRA.EUS Euskara teknologian...euskaraz erabili ahal dira, baina osorik ez daudenez, euskaraz ez dauden hitzak edo esaldiak, gaztelaniaz edo ingelesez agertuko zaizkigu.

IOS (APPLE)

9

Applen gailuak (iOS = iPhone / iPad) ezin dira momentuz osorik euskaraz erabili, baina bai deskargatzen ditugun aplikazio batzuk eta nabigazioa euskaraz adierazteko.

Irudi hauetan nola konfiguratu ahal duzuen ikusiko duzue. iPhone-tan eta iPad-etan konfigurazioa berdina da.

Page 11: XABIER MARTIN - IPARRA.EUS Euskara teknologian...euskaraz erabili ahal dira, baina osorik ez daudenez, euskaraz ez dauden hitzak edo esaldiak, gaztelaniaz edo ingelesez agertuko zaizkigu.

IOS (IPHONE EDO IPAD)

10

Page 12: XABIER MARTIN - IPARRA.EUS Euskara teknologian...euskaraz erabili ahal dira, baina osorik ez daudenez, euskaraz ez dauden hitzak edo esaldiak, gaztelaniaz edo ingelesez agertuko zaizkigu.

IOS (APPLE)

11

Gure gailua horrela konfiguratuta edukiz gero bi gauza lortuko ditugu. Alde batetik, irudi honetan ikusten den bezala, interneten sartzen garenean, nabigazioa, euskaraz nabigatzen egiten ari garela adieraziko dugu, hau da, mundu osoko web orrialdeen estatistiketan, euskararen erabilera adieraziko dugu.

Page 13: XABIER MARTIN - IPARRA.EUS Euskara teknologian...euskaraz erabili ahal dira, baina osorik ez daudenez, euskaraz ez dauden hitzak edo esaldiak, gaztelaniaz edo ingelesez agertuko zaizkigu.

IOS (APPLE)

12

Hemendik aurrera, interneten nabigatzeko erabiliko dugun nabigatzailea, berdin da zein (Google Chrome, Safari, Firefox...) eta beste edozein aplikazio, euskaraz erabili ahal badira, euskaraz erabiliko ditugu, automatikoki euskaraz jarriko zaizkigu, ez dugu Androidean bezala eskuz konfiguratu behar.

Beste alde batetik, Google Chrome edo Safari, euskaraz ezin dira erabili, Firefox aldiz bai, besteak nahiz eta euskaraz ez egon, ezarri dugun konfigurazio berri honekin, euskaraz nabigatzen ari garela adieraziko dugu, hau da, nabigatzailearen bezeroa edo erabiltzailea, euskalduna dela adieraziko dugu, euskararen presentzia handituko dugu konfigurazio honekin mundu teknologiko honetan.

Page 14: XABIER MARTIN - IPARRA.EUS Euskara teknologian...euskaraz erabili ahal dira, baina osorik ez daudenez, euskaraz ez dauden hitzak edo esaldiak, gaztelaniaz edo ingelesez agertuko zaizkigu.

MACOS (APPLE)

13

MacOS ordenagailuetan ere zerrenda bat sortu daiteke. Horrela, lehenengo hizkuntza euskara bada, instalatzen ditugun aplikazio guztiak, euskaraz erabili ahal badira, euskaraz konfiguratuko zaizkigu.

Euskaraz ez dagoen aplikazio bat instalatzen badugu, automatikoki zerrendan dagoen hurrengo hizkuntzan konfiguratuko da, zerrendan dagoen bigarren hizkuntza horretan ezin bada erabili, hurrengora pasako da.

Normalean euskaraz edo gaztelaniaz ezin badira erabili jatorrizko hizkuntzan konfiguratuko dira, normalean ingelesez.

Adibide honetan ikusten den bezala, ordenagailua ingelesez konfiguratuta daukagu, zergatik? euskaraz ez dagoelako, beraz, jatorrizko hizkuntzan konfiguratuko da. Zerrenda bat sortu dugu, horrela, nahiz eta gailua ingelesez erabili, instalatzen dugun guztia euskaraz erabili ahal bada euskaraz erabiliko dugu, horrela ez bada, ingelesez konfiguratuko da.

Page 15: XABIER MARTIN - IPARRA.EUS Euskara teknologian...euskaraz erabili ahal dira, baina osorik ez daudenez, euskaraz ez dauden hitzak edo esaldiak, gaztelaniaz edo ingelesez agertuko zaizkigu.

MACOS (APPLE)

14

Page 16: XABIER MARTIN - IPARRA.EUS Euskara teknologian...euskaraz erabili ahal dira, baina osorik ez daudenez, euskaraz ez dauden hitzak edo esaldiak, gaztelaniaz edo ingelesez agertuko zaizkigu.

MACOS (APPLE)

15

Page 17: XABIER MARTIN - IPARRA.EUS Euskara teknologian...euskaraz erabili ahal dira, baina osorik ez daudenez, euskaraz ez dauden hitzak edo esaldiak, gaztelaniaz edo ingelesez agertuko zaizkigu.

MACOS (APPLE)

16

iPhone edo iPadekin gertatzen den bezala, hemendik aurrera, ordenagailua hasierako hizkuntzan erabiltzen jarraituko du (ingelesez, gastelaniaz...), baina instalatzen edo erabiltzen ditugun gauza guztiak euskaraz erabili ahal badira, automatikoki, euskaraz konfiguratuko dira euskaraz erabiltzeko.

Page 18: XABIER MARTIN - IPARRA.EUS Euskara teknologian...euskaraz erabili ahal dira, baina osorik ez daudenez, euskaraz ez dauden hitzak edo esaldiak, gaztelaniaz edo ingelesez agertuko zaizkigu.

GOOGLE CHROME - ORDENAGAILUAK

17

Google Chrome ordenagailuetan (Windows, MacOS eta Linux) erabiltzen baduzue, horrela konfiguratu behar duzue nabigazioa euskaraz adierazteko.

Page 19: XABIER MARTIN - IPARRA.EUS Euskara teknologian...euskaraz erabili ahal dira, baina osorik ez daudenez, euskaraz ez dauden hitzak edo esaldiak, gaztelaniaz edo ingelesez agertuko zaizkigu.

GOOGLE CHROME - ORDENAGAILUAK

18

Google Chrome ordenagailuetan (Windows, MacOS eta Linux) erabiltzen baduzue, horrela konfiguratu behar duzue nabigazioa euskaraz adierazteko.

Page 20: XABIER MARTIN - IPARRA.EUS Euskara teknologian...euskaraz erabili ahal dira, baina osorik ez daudenez, euskaraz ez dauden hitzak edo esaldiak, gaztelaniaz edo ingelesez agertuko zaizkigu.

GOOGLE CHROME - ORDENAGAILUAK

19

Google Chrome ordenagailuetan (Windows, MacOS eta Linux) erabiltzen baduzue, horrela konfiguratu behar duzue nabigazioa euskaraz adierazteko.

Page 21: XABIER MARTIN - IPARRA.EUS Euskara teknologian...euskaraz erabili ahal dira, baina osorik ez daudenez, euskaraz ez dauden hitzak edo esaldiak, gaztelaniaz edo ingelesez agertuko zaizkigu.

GOOGLE CHROME - ORDENAGAILUAK

20

Google Chrome ordenagailuetan (Windows, MacOS eta Linux) erabiltzen baduzue, horrela konfiguratu behar duzue nabigazioa euskaraz adierazteko.

Page 22: XABIER MARTIN - IPARRA.EUS Euskara teknologian...euskaraz erabili ahal dira, baina osorik ez daudenez, euskaraz ez dauden hitzak edo esaldiak, gaztelaniaz edo ingelesez agertuko zaizkigu.

GOOGLE CHROME - ORDENAGAILUAK

21

Google Chrome ordenagailuetan (Windows, MacOS eta Linux) erabiltzen baduzue, horrela konfiguratu behar duzue nabigazioa euskaraz adierazteko.

Behean, menperatzen duzuen beste hizkuntza utzi, horrela euskaraz ez dauden gauzak, hizkuntz horretan agertuko zaizkizue.

Page 23: XABIER MARTIN - IPARRA.EUS Euskara teknologian...euskaraz erabili ahal dira, baina osorik ez daudenez, euskaraz ez dauden hitzak edo esaldiak, gaztelaniaz edo ingelesez agertuko zaizkigu.

FIREFOX - ORDENAGAILUAK

22

Firefox ordenagailuetan (Windows, MacOS eta Linux) erabiltzen baduzue, horrela konfiguratu behar duzue nabigazioa euskaraz adierazteko.

Page 24: XABIER MARTIN - IPARRA.EUS Euskara teknologian...euskaraz erabili ahal dira, baina osorik ez daudenez, euskaraz ez dauden hitzak edo esaldiak, gaztelaniaz edo ingelesez agertuko zaizkigu.

FIREFOX - ORDENAGAILUAK

23

Firefox ordenagailuetan (Windows, MacOS eta Linux) erabiltzen baduzue, horrela konfiguratu behar duzue nabigazioa euskaraz adierazteko.

Page 25: XABIER MARTIN - IPARRA.EUS Euskara teknologian...euskaraz erabili ahal dira, baina osorik ez daudenez, euskaraz ez dauden hitzak edo esaldiak, gaztelaniaz edo ingelesez agertuko zaizkigu.

FIREFOX - ORDENAGAILUAK

24

Firefox ordenagailuetan (Windows, MacOS eta Linux) erabiltzen baduzue, horrela konfiguratu behar duzue nabigazioa euskaraz adierazteko.

Page 26: XABIER MARTIN - IPARRA.EUS Euskara teknologian...euskaraz erabili ahal dira, baina osorik ez daudenez, euskaraz ez dauden hitzak edo esaldiak, gaztelaniaz edo ingelesez agertuko zaizkigu.

FIREFOX - ORDENAGAILUAK

25

Firefox ordenagailuetan (Windows, MacOS eta Linux) erabiltzen baduzue, horrela konfiguratu behar duzue nabigazioa euskaraz adierazteko.

Page 27: XABIER MARTIN - IPARRA.EUS Euskara teknologian...euskaraz erabili ahal dira, baina osorik ez daudenez, euskaraz ez dauden hitzak edo esaldiak, gaztelaniaz edo ingelesez agertuko zaizkigu.

FIREFOX - ORDENAGAILUAK

26

Firefox ordenagailuetan (Windows, MacOS eta Linux) erabiltzen baduzue, horrela konfiguratu behar duzue nabigazioa euskaraz adierazteko.

Page 28: XABIER MARTIN - IPARRA.EUS Euskara teknologian...euskaraz erabili ahal dira, baina osorik ez daudenez, euskaraz ez dauden hitzak edo esaldiak, gaztelaniaz edo ingelesez agertuko zaizkigu.

FIREFOX - ORDENAGAILUAK

27

Firefox ordenagailuetan (Windows, MacOS eta Linux) erabiltzen baduzue, horrela konfiguratu behar duzue nabigazioa euskaraz adierazteko.

Behean, menperatzen duzuen beste hizkuntza utzi, horrela euskaraz ez dauden gauzak, hizkuntz horretan agertuko zaizkizue.