Wikipedia

WIKIPEDIA

Wikipedia

2

Edukien aurkibidea

Edukien aurkibidea ...................................................................................................2 Sarrera ....................................................................................................................3

Zer da Wikipedia? ..................................................................................................3

Wikipedian erregistratu .........................................................................................4

Bilaketak egitea....................................................................................................10

Artikulu berria idaztea .........................................................................................14

Artikuluetan ekarpenak egitea............................................................................20

Wikipediako beste proiektuak ............................................................................26

Beste entziklopedia askek ..................................................................................27

Wikipedia

3

Sarrera

Etengabe eguneratutako informazioa duen kontsultarako entziklopediara sartzea gustatuko al litzaizuke? Edozein gairi buruz dituzun ezagutzak artikulu batean erraz idatzi nahi dituzu? Ez da beharrezkoa programatzen eta diseinatzen jakitea. Gainera, ez duzu ezer ordaindu behar. Imajinatzen al duzu zure ezagutza baimenik gabe trukatu eta zabaltzeko aukera izatea? Zer deritzozu artikuluak sortuz eta zabalduz laguntzeaz gain, finkatutako estilo-konbentzioak betetzen ez dituzten artikuluei haiek aplikatuz, gaiaren arabera sailkatuz, akats ortografikoak zuzenduz, egile eskubidea duten testuak kenduz eta abar parte hartu ahal izango bazenu? Hau da, wikipedista bihurtzea.

Zer deritzozu hori guztia munduko edozein lekutatik egiteko aukera izateari?

Honen bidez egin dezakezu Wikipedia

Zer da Wikipedia?

Wikipedia entziklopedia aske eta poliglota sortzeko Wikimedia Fundazioaren (irabazi-asmorik gabeko erakundea) proiektua da. Wikipediako artikuluak mundu guztiko boluntarioek elkarlanean idatzitakoak dira eta Wikipediarako sarbidea duen edonork edita ditzake ia guztiak. Jimmy Wales eta Larry Sanger-ek argitaratu zuten 2001. urtean, eta egun Interneteko kontsulta-entziklopediarik zabal eta ospetsuena da.

Wikipedia proiektuak web-ean duen funtzioa definitzen duten hiru abantaila ditu:

o Wikipedia informazioa bildu, metatu eta modu egituratuan transmititzeko aukera ematen duen entziklopedia da.

o Wikia da, hau da, salbuespen gutxi batzuk salbu, edonork edita dezake. o Edukiei zabalik dago eta GFDL lizentzia erabiltzen du.

Wikipedia giza ezagutza hizkuntza guztietan laburbildu nahi duen testua da. Entziklopediak espezializatutako edo sakabanatutako datuak bildu eta zabaltzen ditu; bestela, aurkitzen zailak liratekeen datuak eta kultura modernoari zerbitzu garrantzitsua eskaintzen dio.

Gainera, web-eko nabigatzailearen bidez hainbat boluntariok edita dezaketen orrialdeak dituen webgunea da. Erabiltzaileek partekatzen duten testu bera sortu, aldatu edo ezabatu egin dezakete, sarean argitaratzeko onartu aurretik edukia berrikusi beharrik gabe. Ekarpenak GFDL lizentziaren bidez bermatzen dira, artikuluak libre banatu eta erreproduzitzeko izaera duen lizentziaren bidez.

Wikipedia

4

Jimmy Wales fundatzailearen hitzak:

Wikipediaren lema “guztiok edita dezakegun entziklopedia askea” da. Proiektua honetan datza: “entziklopedia askea, ahalik eta kalitaterik gorenekoa, sortu eta zabaltzea munduko pertsona orori, bakoitzari bere hizkuntzan”. Honako hau lortzeko: “planetako pertsona orok gizadiaren jakintza guztirako sarbidea libre izatea".

Wikipedian erregistratu

Erregistratzea aukerakoa da, baina gomendagarria! Mundu guztia ongietorria da Wikipedian ekarpenak egitera, erregistratu nahi duen ala ez kontuan izan gabe. Hala eta guztiz ere, erregistratzea gomendatzeko bi arrazoi daude:

Erregistratzean jarraipena egiteko zerrenda-tresna baliagarria eskuratuko duzu. Horri esker, zure interesekoak diren orrialdeetako aldaketak jarraitu ahal izango dituzu. Horrek eskaintzen duen beste aukera orrialdeak lekuz aldatu edo izenez aldatzeko gaitasuna da. Horrez gain, erregistroa egitean ez da datu pertsonalik eskatzen eta, beraz, anonimatutik editatu ahal izango duzu.

Wikipedian erregistratzeko prozesua oso erraza da; http://www.es.wikipedia.org orrialdean sartu eta Saioa hasi/Kontua sortu botoia klikatu:

Wikipedia

5

Wikipedian erregistratzeko sakatu "Saioa hasi/Kontua sortu”

Egin klik "kontu bat sortu" estekan

Wikipedia

6

Segurtasuna egiaztatzeko agertzen diren hitzak idatzi ondoren, eskatutako datu guztiak bete Helbide elektronikoa ez da beharrezkoa, baina gomendagarria da gakoa ahaztuz gero kontua berreskuratu ahal izateko. Horrez gain, beste erabiltzaileek mezuak igor diezazkigukete gure helbidea ezagutu gabe Sakatu “kontu berria sortu" botoia

Zorionak! Ikasi duzu Wikipedian nola erregistratu Orain zure helbide elektronikoa aktibatu eta egiaztatuko duzu. Horretarako, sartu hemen: www.kzgunea.net

Wikipedia

7

Helbide elektronikoan sartzeko aukera egokia sakatu

Erabiltzaile-izena eta gakoa bete “Saioa hasi” botoia sakatu

Wikipedia

8

Wikipediako mezua zabalduko da

Estekan klikatu

Wikipedia

9

Zorionak! Ikasi duzu helbide elektronikoa nola egiaztatu Hemendik aurrera hor klikatu behar duzu identifikatzeko

Idatzi erabiltzaile-izena eta gakoa eta klikatu “sartu” botoia aukeran

Wikipedia

10

Wikipedian identifikatuta zaudenez, erabiltzaile-izena orrialdearen goialdean azalduko da

Bilaketak egitea

Wikipedian bi bilaketa mota daude:

- Gaika: Wikipediako artikuluak bilatzeko artikuluen izena idatzi behar da; bilatzaileak letra larriak eta txikiak, azentua daramaten bokalak eta azenturik ez dutenak bereizi egiten ditu; hortaz, hitza behar bezala idatzi behar duzu, letra larriak eta azentuak errespetatuz.

“Bilatu” botoia klikatzen baduzu, bilatzaileak idatzitako hitzak bilatuko ditu Wikipediako artikuluetan eta probabilitate gehien dutenen zerrenda emango du.

“Joan” botoia hautatzen baduzu, artikuluaren titulua idatzitakoarekin bat etortzen den kasuetan automatikoki artikulura joango zara; baina titulua existitzen ez bada, probabilitate gehien duten artikuluen zerrenda azalduko zaizu.

- Kategoriaka: kategoria gai komuna duten orrialdeen multzoa da. Kategoriek Wikipedian informazioaren bilaketa errazten dute, kategoria bakoitzaren barruan dauden orrialdeak ikustea edo ordena hierarkikoari esker haietan nabigatzea ahalbidetzen dute.

Wikipedia

11

Wikipedian artikulu bat bilatzeko haren izena idatzi behar duzu “Joan" botoian sakatuz, artikuluak idatzitakoarekin bat egiten badu, automatikoki joango gara artikulura

Wikipediako artikuluaren orrialdea azalduko da Beste bilaketa mota bat egiteko, artikuluaren izena idatzi berriro “Bilatu” botoian klikatuz, zerbitzariak Wikipediako artikuluen artean idatzitako hitzak bilatuko ditu eta probabilitate gehien dutenen zerrenda azalduko da

Wikipedia

12

“Bilaketaren emaitzak” orrialdea agertuko da idatzitako hitzarekin hasten diren orrialde guztiekin Horrez gain, Interneteko kanpo motorrekin bilaketak egiteko aukera ematen du

“Bilaketa aurreratuaren” bidez, kontsultatu nahi den informazioa hobeto hauta daiteke Bilaketa kategorien arabera egiteko "Azalera" joan behar da

Wikipedia

13

“Kategoria guztiak” sakatu

Bilatu nahi den kategoriaren izena idatzi Orrialdeak edo fitxategiak dituen “kategoriak” orrialdea agertuko da “Honela hasten diren kategoriak erakutsi” sakatu

Wikipedia

14

Kategoria horretan idatzitako hitzarekin hasten diren artikulu guztiak azalduko dira Hurrengo 50 artikuluak ikusteko “hurrengo 50ak" esteka klikatu Zorionak! Ikasi duzu bilaketak nola egin

Artikulu berria idaztea

Wikipedian idazten diren artikuluak honelakoak behar dute izan: ondo idatzitakoak, egonkorrak, zehatzak, erreferentziadunak, ikuspuntu neutrala dutenak eta, ahal izanez gero, irudiekin lagundutakoak.

Artikulu berria sortzean honakoa izan behar duzu gogoan:

o Orrialde berria sortu aurretik, egin bilaketa aurretik norbaitek antzeko edukia duen orrialderik idatzi duen ikusteko. Oraindik existitzen ez bada, sortzeko aukera izango duzu.

o Arretaz aukeratu titulua: garrantzitsua da, hori izango baita zure artikulu berriaren titulua.

o Gutxitan izan ohi da akatsak zuzentzea haiek saihestea baino errazagoa. Berrikusi proiektuaren konbentzioak, esate baterako, idatziaren estiloa, edukia eta formatua.

Wikipedia

15

Wikipedian zure saioa hasteko "Saioa hasi/Kontua sortu" sakatu eta zure erabiltzaile-izena eta gakoa idatzi behar dituzu

“Sartu” botoia sakatu

Wikipedia

16

Artikulu berria idatzi aurretik, aurrez beste norbaitek antzeko edukiko artikulurik idatzi duen bilatu behar da Bilatu nahi den artikuluaren izena idatzi “Joan” botoia sakatu

Bilaketaren emaitzen orrialdea azalduko da. Existitzen ez bada, sortzeko aukera emango du “Esteka hau” sakatu

Wikipedia

17

Artikulua sortzen hasteko, informazioa azpiko kutxan sartu Artikulua idatzi

Artikuluarentzako aukeratutako izenburua idatzi Botoi hauei esker artikuluko testuari forma eman dakioke, irudiak gehitu, beste artikulu edo orrialdeetarako loturak gehitu, izenburuari formatua eman eta abar Horretarako, testua hautatu

Wikipedia

18

“2. mailako titularra” botoia sakatu “Lodia” botoia sakatu Aipamenak beti sinatzea komeni da. Horretarako, “Sinadura, eguna eta ordua” sakatu

Artikulua grabatu aurretik nola gertatuko den ikusteko, sakatu “aurrebista erakutsi”

Wikipedia

19

Artikulu berriaren aurrebista agertuko da, gainerako erabiltzaileek ikusiko duten bezala

Artikulua grabatzeko “Orrialdea grabatu” botoia sakatu behar da

Wikipedia

20

Zorionak! Ikasi duzu artikulu berriak nola idatzi

Artikuluetan ekarpenak egitea

Wikipedia Wikia da. Horrek esan nahi du edonork erraz edita ditzakeela babestu gabeko orrialdeak, baita aldaketak berehala gorde ere. Aurretik dauden artikuluak hobetu ditzakezu mantentze-lanak eginez, hala nola esteka berriak bilatu, artikuluen erreferentziak bilatu, artikulu laburrak luzatu, artikuluak kategorietan sartu, zirriborroak zabaldu. Azentu-markak gehitu, akatsak zuzendu eta zure gramatika zuzena dela baldin badakizu, zuzendu artikuluaren idazketa. Zure lehen edizioa egin ondoren, Wikipediako editore bilakatuko zara!

Wikipedia

21

Wikipedian zure saioa hasteko "Saioa hasi/Kontua sortu" sakatu eta zure erabiltzaile-izena eta gakoa idatzi behar dituzu

“Sartu” botoia sakatu

Wikipedia

22

Interesatzen zaizun artikulua bilatu Bilatu nahi den artikuluaren izena idatzi “Joan” botoia sakatu

Kasu horretan, bilatu duzun artikuluak aurretik dituen oharretan zurea gehituko duzu “Eztabaida” estekan klikatu

Wikipedia

23

Aurretik dauden oharrak aldatzeko hautatu bat. “Zuzenketa txikia” izeneko lehenengoan sakatu

Oharra aldatzeko “editatu” sakatu

Wikipedia

24

Aldaketarekin hasi

Egindako aldaketak ikusteko “Aldaketak erakutsi" botoia klikatu

Wikipedia

25

Egindako aldaketak ikusten dira

“Aurrebista erakutsi” sakatuz gainerako erabiltzaileek oharra nola ikusiko duten ikusiko dugu Oharrean egindako aldaketak grabatzeko, sakatu “Orrialdea grabatu” botoia

Wikipedia

26

Zorionak! Ikasi duzu Wikipediako edukiak nola editatu

Wikipediako beste proiektuak

Wikipediak entziklopedia osatzen duten bestelako proiektuak ditu. Horiek guztiak eleaniztunak, askeak, Wiki teknologian oinarrituak eta Wikimedia Fundazioak kudeatutakoak dira. Hauek dira proiektuak:

Wikiztegia: hiztegi askea eraikitzeko Wikimedia Fundazioaren proiektua da. Wikipedia osatzeko funtzioa du; izan ere, artikulu asko, izaera entziklopedikoa ez dutelako, hiztegira igortzen dira.

Wikiliburuak: testuliburuak, eskuliburuak, tutorialak eta eduki askeko eta doako sarbidea duten bestelako testu pedagogikoak edonoren eskura jartzea du xede.

Wikibertsitatea: aurrekoan oinarrituta, on-line heziketa-programa aske eta doako gisa proposatzen da. Edozein hezkuntza-mailatako ikasketa-proiektuak sor daitezke, ikaskuntza-taldeetan parte hartu, eduki didaktikoak sortu, hala nola azterketak, ariketa praktikoak eta abar.

Wikiesanak: hizkuntza guztietako esaldi ezagunen on-line laburpen irekia da. Iturriak ere jasotzen ditu (ezagunak direnean).

Wikialbisteak: eduki askeko albisteen iturria da.

Wikiturriak: GFDL lizentziarekin argitaratu diren edo jabari publikoan dauden jatorrizko testuen on-line liburutegia da.

Wikipedia

27

Wikimedia Commons: erabilera askeko irudi eta multimedia edukien gordailu komuna da

Wikiespezieak: espezie biologikoen direktorio ireki eta askea da.

Meta-Wiki: Wikimedia fundazioaren proiektuei laguntzeko webgunea da. Bertan, proiektu guztientzako interesgarriak diren gaiak lantzen dira.

Beste entziklopedia askek

Beste entziklopedia aske mota batzuk:

Enciclopedia Libre Universal en Español: Internet bidez gaztelaniazko entziklopedia askea eta doakoa garatzeko proiektua da. Guztiek parte har dezakete. MSN Encarta: entziklopedia eta hiztegi elebiduna da, ingelesetik gaztelaniarako itzulpenak ditu, eta alderantziz; ikus-entzunezko edukia duelako da multimedia. arteHistoria: pintura, historia unibertsala, Espainiako historia eta Espainiako artearen historiari buruz doako informaziorik osatuena eskaintzen du. Symploké: entziklopedia filosofikoa da. Solarpedia: eguzki-energiari buruzko entziklopedia askea da. Epistemowikia: izpiritu entziklopedikoa duen aldizkaria da; hiperentziklopedia aske, ireki eta bizia dela esan daiteke. Kalipedia: ikaskuntzaren laguntzarako eta ezagutzarako doako on-line entziklopedia da. Metapedia: historia, kultura, artea, zientzia, filosofia eta politikari buruzko entziklopedia elektronikoa.