EKAINEKO BIRPASA

1.EBALUAZIOA

1- EKONOMIA JARDUERA1.1 Zer da ekonomia jarduera?1.2 Zer da Produkzioa?1.3 Zein motatako baliabideak daude?1.4 Ondasunekin, produzitu ostean, zer egiten da? Azal itzazu hiru kontzeptu hauek

a. Banatzeab. Merkatuc. Kontsumoad. Kontsumoa munduan nolakoa da

2- EKONOMIAREN ERAGILEAK

Enpresak Zer dira? Funtzioa

Helburua

Familiak Zer dira? Funtzioa

Helburua

Estatua Zer da? Funtzioa

Helburua

1

1- Nortzuk dira ekonomiaren eragileak?a. Zein betekizunak dituzteb. Zein helburuak dituzte?

1- Zer da merkatua? a. Ulertzen dut nola funtzionatzen du merkatua? b. Jakingo nuke azaltzen zergatik esaten da merkatuak produkzio sistema erregulatzen

duela sistema kapitalistan?

3. SISTEMA EKONOMIKOAK

1. Zeintzuk dira munduan dauden sistema ekonomiko nagusiak?2. Zein da sistema sozialistaren ezaugarri garrantzitsuena?3. Noren eskuan daude produkzio baliabideak? (ulertu beharko duzu zer diren produkzio

baliabideak)4. Zein da sistema honen helburua.5. Egin bi zutabeko taula jartzen sistema kapitalista eta sozialista eta kontrajarjtjzen haien

ezaugarriak.6. Zeintzuk dira sistema kapitalistaren ezaugarriak? 7. Produkzio baliabideak nortzuen esku daude?8. Prezioak eta soldatak zerk erregulatzen edo finkatzen ditu?9. Zein da sistema honen helburua?10. Zein paper jokaktzen du lehia aske sistema kapitalistan?11. Zer da neoliberalismoa?

a. Zein da bere helburua? b. Zer ekarri du neoliberalismoa?

4- EKONOMIAREN GLOBALIZAZIOA1- Zer da globalizazio ekonomikoa?2- Badakit zeintzuk izan diren globalizazioaren zergatiak.3- Nortzuek antolatzen dute globalizazioa? Hau da, nortzuek arautzen duten mundo globalaren

ekonomia eta haien arteko harremanak?4- Zein paper jokatzen dute multinazionalek? Zeintzuk dira haien beharrak eta aurrera

eramaten dituzten estrategiak?

5- MUNDUKO EREMU GEOEKONOMIKOAK

2

1- Zenbat eremu geoekonomikoak dauden munduan? Zergatik bereizten dira eremu hauek? Hau ulertzea errazten du ikastea.

2- Zein ezaugarri dituzte Triadako herrialdeek, zeintzuk dira?

3- Zeintzuk dira Goraka ari diren herrialdeen ezaugarriak, eta zein herrialdeek osatzen dute eremu hau?

4- Zein ezaugarri dituzte eskualdeko ekonomia-potentziak? Zein herrialde dira?

5- Ekonomia eremu atzeratuak, zeintzuk dira? Zein nolakotasun dituzte?

6- LANAREN MUNDUA. LAN-MEMRKATUA

1. Lanaren definizioa. Zer da? zertarako?

2. Biztanleria aktiboa. Nortzuek osatzen dute biztanleria talde hau? Zein baldintzak eduki behar dituzte?

3. Nortzuek osatzen biztanleria ez-aktiboa?

4. Zer da Lan-merkatua?

5. Nola funtzionatnzen du lan-merkatuak sistema kapitalistan?

a. Zein lan mota dira urrienak? Zein prestakuntnza mota dute? Soldatak nolakoak dira?

6. Zeren arabera sailkatzen dira lanak?

7. Zein paper jokatzen du Estatuak lan-merkatuan?

8. Zer da hitzarmen kolektiboa?. Nortzuek sinatzen dute? Zertarako?

9. Gaur egun nola aldatu egin da

2.EBALUAZIOA3

1) Nekazaritza jarduerak dituen baldintzak (faktoreak) jakin beharko ditugu azaltzen. Bereizi Behar dugu zeintzuk diren baldintza naturalak eta zein modutan

baldintzatzen duten. Eta zeintzuk diren gizakiok jartzen ditugun baldintzak: populazio hazkundea,

teknologia eta jabegoa.

2) Ulertu beharko ditugu hurrengo kontzeptuak a. Jabegoa zer da? b. Lursaila zer da? c. Monolaborantza, polilaborantza zer diren.d. Nekazaritza intentsiboa zer da, nola egiten da?, zertarako?.e. Nekazaritza estentsiboa zer da, nola egiten da, zertarako?f. Nekazaritza komertziala.g. Abelazkuntza intentsiboa eta estentsiboa, zertan bereizten diren, zein teknikak

erabiltzen diren kasu bakoitzean, eta helburua.h. Abelazkuntza trashumantea

3) Nekazaritza paisajearen osagaiak (paisaian ikus daitezken elementuak: lursailak, laboreak, teknikak, e.a.). Gauza bat dira faktoreak edota baldintzak eta beste bat paisaia ikusten dugunean hantxe bereiz daitezken osagaiak edo elementuak. Elementu horiek nekazaritza jardueraren ondorioak dira. Eskualde batean jabego handiak badaude eta monolaborantnza edo abeltzaintza praktikatzen badute, paisaian ikusiko ditugun elementuak batzuk izango dira, baina jabe txiki asko izango baziren eta lurran lugorria praktikatuko bazuten edo polilaborantza, edo beste modu asko, orduan nekazaritza paisaia beste bat izango zen eta bere elementuak ezberdinak. Eta sistema horren ondorioak gizartearentzat ere ezberdinak izan daitezke.

4) Nekazaritza sistema tradizionalek dituzten ezaugarriak5) Nekazaritza paisai tradizionala zeintzuk dira? nondik aurkitzen dira?, erabiltzen dituzten

teknikak, laboreak, errendimenduak jakin beharko dugu azaltzen.6) Nekazaritza garatua zertan datza?, dituen helburuak, praktikatzen dituen teknikak,

ezaugarri batzuk eta nondik aurki daiteke ezagutu beharko dugu.7) Plantazio nekazaritza zer den eta zertan bereizten den beste nekazaritza sistemeetatik jakin

beharko dugu.8) Abelazkuntza forma ezberdinak ezagutu eta bereizi.

4

3.EBALUAZIOA

7. GAIA. BIGARREN SEKTOREKO JARDUERAK

1. Zer da lehengaia?,a. zein motatako lehengai erabiltzen dugu?

1. Zeintzuk dira energi iturri tradizionalak? Azaldu energi iturri horien jajtorria (nola eratu ziren), zer diren, dituzten erabilerak eta herrialde produzitzaile nagusiak eta dituzten aldle onak eta eragozpenak.

a. Zer da petrolioab. gasa,c. ikatza, d. Uranioa

2. Energi iturri hidroelektrikoa nola lortzen da? Zertan erabiltlzen da? Zeintzuk dira bere abaintailak eta eragozpenak?

3. Zeintzuk dira energi iturri alternatiboak? Zeintzuk dira bere abaintailak eta eragozpenak?

4. Zer da industria?5. Industriak historian zehar izan dituen aldi garrantzitsuenak jakin beharko dituzu:

a. Eskulangintzako industria:i. Noiz

ii. Nolaiii. Zein energi iturriiv. Ekoizpena

b. Industria modernoai. Noiz

ii. Nolaiii. Zein energi iturriiv. Ekoizpena

c. Gaurko industriai. Noiz

ii. Nolaiii. Zein enengi iturriiv. Ekoizpena

6. Argazki batzuen artean bereizi behar duzu zein aldi historikoari dagozkio bakoitza eta esan zergatik.

5

7)

6

7

)

7.6 Industriak eta industria-espazioak

1. Zein da oinarrizko industria? Zer produzitzen du?

2. Zer da hornidura-ondasunen industria edo equipo-ondasunen industria? Zer produzitzen du?

3. Zer da erabilera edo kontsumorako industria? Zer produzitzen dute industria mota horiek?

4. Industriek okupatzen dituzten espazioek, eta espazio horietan biltzen diren industriek ez dituzten ezaugarri berdinak. Jakin behahr duzu azaltzen zein ezaugarri dituzte eta zertan bereizten diren:

a. Zer dira polígono industrialak?b. Zer dira parke teknologikoak?c.

Industria globalizazioaren aroan EZ eta Europako industria ERE EZ

8

8. GAIA. HIRUGARREN SEKTOREKO JARDUERAK

8.1 Zerbitzuak

1- Badakizu zer den Hirugarren sektorea? Zeintzuk diren bere jarduera nagusiak?2- Badakizu zerbitzu ezberdinak sailkatzen

a. Eskeintzen duenaren arabera, hau da publikoak edo pribatuak.b. Betetzen duten funtzioaren arabera: Banatzekoak, enpresarako zerbitzuak ala

gizarte-zerbitzuak.3- Gaur egun zerbitzuek duten garrantzia adierazten da modu ezberdinetan:

a. Zerbitzu sektoreak BPG-ri egiten dion ekarpenak zein informazio ematen digu?b. Zertbitzu sektoreak sortzen duen populazio aktiboaBi adierazle hauek nolakoak izango dira herrialde garatuetan eta azpigaratuetan?

8.2 Merkataritza1. Zer da Merkatua?2. Zer da Salerosketa?3. Zer da Handizkako merkatari?4. Zer da Txikizkako merkatari?5. Zer da barneko eta kanpoko merkataritza?6. Zer da Ordainketa balantza?.7. Nazioarteko merkataritza truke gehien sortzen dituzten herrialdeen multzoak

zeintzuk dira?8. MMA-ren helburuak zeintzuk dira?9. Badakit zer diren Merkataritza blokeak.

8.3 Garraioa1. Zer da garraioa?2. Zergatik esaten da garraioa sektore estrategikoa dela? Imaginatzen duzu estatu bat ez

bazen garraioaz arduratzen nola gauzatuko zen bere ekonomia?

4 Munduko garraio-sareak EZ

3. Jakin behar da azaltzen garraio mota bakoitza, dituen alde onak, eragozpenak eta gaur egungo egoera.c. Errepideko garraioad. TRenbideko garraioae. Itsas eta ibaiko garraioa

9