Unidade Didáctica 2

23
UNIDADE DIDÁCTICA 2: A EDUCACIÓN INFANTIL

Transcript of Unidade Didáctica 2

Page 1: Unidade Didáctica 2

UNIDADE DIDÁCTICA 2:A EDUCACIÓN INFANTIL

Page 2: Unidade Didáctica 2

1. “Un refuxio no camiño”: A Educación Infantil

1.1. Antecedentes da Educación Infantil

1.2. A Educación Infantil na actualidade

2. Marco legal da Educación Infantil

3. Os centros de Educación Infantil: a escola infantil

4. A Educación Infantil noutros contextos

4.1. A Educación Infantil no medio rural

4.2. Aulas hospitalarias

Page 3: Unidade Didáctica 2

Para comezar reflexionando... Evolución das taxas de escolarización no 1º ciclo (0-2 anos e 2 anos) e o 1º curso d0 2º ciclo (3 anos) de Educación Infantil. España, Cursos 1991-1992 – 2010-2011.

Fonte: Ministerio de Educación, Cultura e Deporte

Page 4: Unidade Didáctica 2

EDUCACIÓN INFATIL = modelo de educación formal

para as nenas e nenos menores de 6 anos.

Termo incorporado pola LOXSE (1990).

Período educativo anterior ao ensino obrigatorio.

En España constitúe a 1ª etapa do sistema educativo.

Page 5: Unidade Didáctica 2

MODELO ASISTENCIAL vs. MODELO ESCOLAR

Francesco Tonucci: “A escola infantil non é un percheiro”

Francesco Tonucci: “O perigo de 8 horas de mala escola”

Page 6: Unidade Didáctica 2

Protección e coidado das nenas e nenos en substitución das

familias (mentres os pais traballan).

A súa función é “gardar” ou custodiar ás nenas e nenos

“garderías”.

Atenden fundamentalmente as necesidades físicas ou

biolóxicas das crianzas (comida, descanso, limpeza), sen que

haxa ningún proxecto educativo.

Page 7: Unidade Didáctica 2

Escolarización das nenas e nenos a idades temperás, imitando

os métodos de etapas educativas posteriores.

A súa función é preparar ás nenas e nenos para o ensino

obrigatorio “preescolar”.

Priorizan as actividades de carácter académico (iniciación á

lectura, a escritura e o cálculo), relegando a un segundo plano as

necesidades físicas das crianzas e o xogo.

Page 8: Unidade Didáctica 2

Superación dos modelos anteriores intervención educativa con

identidade propia (diferenciada doutras etapas educativas).

Intenta responder ás necesidades das crianzas (tendo en conta as súas

características de desenvolvemento) e as familias (tendo en conta os

recentes cambios sociais e culturais).

Parte dunha concepción do neno como ser activo e dunha

concepción da infancia como período clave no desenvolvemento.

Ten un carácter COMPENSATORIO (superación dos desaxustes

derivados das diferenzas sociais, culturais e económicas) e

PREVENTIVO (identificación e intervención precoz nas dificultades do

desenvolvemento e a aprendizaxe).

Page 9: Unidade Didáctica 2

2. MARCO LEGAL DA EDUCACIÓN INFANTIL (I)

LOLITA, luz de mi vida, fuego de mis entrañas. Pecado

mío, alma mía. LO-LI-TA: la punta de la lengua emprende un

viaje de tres pasos desde el borde del paladar para

apoyarse, en el tercero, en el borde de los dientes. LO. LI. TA.

Era LO, sencillamente LO, por la mañana, un metro cuarenta

y ocho de estatura con pies descalzos. Era LOLA con

pantalones. Era DOLLY en la escuela. Era DOLORES cuando

firmaba. Pero en mis brazos fue siempre LOLITA.

Vladimir Nabokov, LOLITAAJKA

Page 10: Unidade Didáctica 2

LEIS EDUCATIVAS EN ESPAÑA MODIFICACIÓNS NA EDUCACIÓN NO TRAMO 0-6 ANOS

LXE: Lei Xeral de Educación (1970) EDUCACIÓN PREESCOLAR: Xardín da Infancia (2-4 anos) e Escola de Párvulos (4-6 anos)

LOECE: Lei Orgánica pola que se regula o Estatuto de Centros Escolares (1980)

_______

LODE: Lei Orgánica reguladora do Dereito á Educación (1985)

_______

LOXSE: Lei Orgánica de Ordenación Xeral do Sistema Educativo (1990)

EDUCACIÓN INFANTIL:1º Ciclo (0-3 anos) e 2º Ciclo (3-6 anos)

LOPAG: Lei Orgánica da Participación,Avaliación e Goberno dos centros docentes (1995)

_______

LOCE: Lei Orgánica de Calidade da Educación (2002)

2 NIVEIS:• EDUCACIÓN PREESCOLAR (0-3 anos)• EDUCACIÓN INFANTIL (3-6 anos)

LOE: Lei Orgánica de Educación (2006) EDUCACIÓN INFANTIL:1º Ciclo (0-3 anos) e 2º Ciclo (3-6 anos)

LOMCE: Lei Orgánica para a Mellorada Calidade Educativa (2013,

pendente de aprobación)_______

Page 11: Unidade Didáctica 2

LEI ORGÁNICA = aquela que afecta aos dereitos fundamentais da

cidadanía.

A actual lei de educación é a LOE (2006), baseada en tres principios:

Esixencia de proporcionar unha educación de calidade a todos os cidadáns

(CALIDADE + EQUIDADE).

Necesidade de COLABORACIÓN de todos os compoñentes da comunidade

educativa.

COMPROMISO cos obxectivos educativos formulados pola UE.

O proxecto da LOMCE (2013) promove unha reforma educativa baseada

nos seguintes principios*:

Autonomía de centros, reforzo da capacidade de xestión da dirección dos

centros, avaliacións externas de fin de etapa, racionalización da oferta educativa

e flexibilización das traxectorias.

Page 12: Unidade Didáctica 2

Principios xerais. A Educación Infantil é unha etapa educativa con

identidade propia, ten carácter voluntario e a súa finalidade é

contribuír o desenvolvemento pleno dos nenos, cooperando

estreitamente coas familias.

Ordenación. A Educación Infantil ordénase en dous ciclos: 1º ciclo (0-

3 anos) e 2º ciclo (3-6 anos), ámbolos dous de carácter educativo.

Oferta de prazas e gratuidade. As administracións públicas

promoverán un incremento progresivo da oferta de prazas públicas

no 1º ciclo. O 2º ciclo é gratuíto, garantindo as administracións

educativas unha oferta suficiente de prazas.

Page 13: Unidade Didáctica 2

Alumnado que presenta necesidades educativas especiais. A

escolarización do alumnado con necesidades educativas especiais

rexerase polos principios de normalización e inclusión. As

Administracións educativas promoverán a escolarización deste

alumnado na Educación Infantil.

Profesorado. O 1º ciclo de Educación Infantil será impartido por

mestres coa especialidade en Educación Infantil ou por outro persoal

coa debida titulación para a atención ás nenas e nenos desta idade. O

2º ciclo de Educación Infantil será impartido por mestres coa

especialidade de Educación Infantil.

Page 14: Unidade Didáctica 2

Non hai cambios na regulación da Educación Infantil con respecto á

LOE, agás no que se refire a unha mención da necesidade de

establecer as bases da educación plurilingüe desde o 2º ciclo de

Educación Infantil.

Sen embargo, isto non implica unha continuidade real na práctica

educativa, xa que a LOMCE require un desenvolvemento normativo

posterior polo cal o Goberno e as Comunidades Autónomas deben

fixar un novo currículo para a Educación Infantil.

Page 15: Unidade Didáctica 2

Non hai cambios na regulación da Educación Infantil con respecto á

LOE, agás no que se refire a unha mención da necesidade de

establecer as bases da educación plurilingüe desde o 2º ciclo de

Educación Infantil.

Sen embargo, isto non implica unha continuidade real na práctica

educativa, xa que a LOMCE require un desenvolvemento normativo

posterior polo cal o Goberno e as Comunidades Autónomas deben

fixar un novo currículo para a Educación Infantil.

3. OS CENTROS DE EDUCACIÓN INFANTIL: A ESCOLA INFANTIL (I)

“Todos os hábitos que deben contraer os nenosconvén que comecen desde a máis tenra idade, tendocoidado de proceder por graos.”

ARISTÓTELES

“A escola de Atenas”: Rafael

Page 16: Unidade Didáctica 2

ESCOLA INFANTIL = centro de educación formal dirixido a nenas enenos menores de 6 anos.

O termo “escola infantil” aparece paralelamente ao de “Educación Infantil”.

Segundo a LOE, a denominación “escola infantil” corresponde a centrospúblicos que ofrecen educación infantil e a denominación “colexio deeducación infantil e primaria” corresponde a centros públicos que ofreceneducación infantil e primaria. Os centros privados poden adoptar calqueradenominación, excepto a que corresponde a centros públicos.

Tipos de centros de Educación Infantil:

Segundo a TITULARIDADE / FINANCIACIÓN

PÚBLICOS

PRIVADOS

Segundo as ENSINANZAS

1º CICLO

2º CICLO

1º e 2º CICLO

Segundo a SITUACIÓN

EDUC. INFANTIL

EDUC. INFANTIL e PRIMARIA

Sen subvencións públicas

Con subvencións públicas

(CONCERTADOS)

Os centros privados deben someterse ao principio de autorización administrativa.

Page 17: Unidade Didáctica 2

– ESCOLAS INFANTÍS PÚBLICAS:

• Rede galega de escolas infantís “A Galiña Azul”:

» Escolas infantís dependentes da Consellería de Traballo e

Benestar.

» Escolas infantís dependentes do Consorcio Galego de Servizos de

Igualdade e Benestar.

• Escolas infantís municipais.

– ESCOLAS INFANTÍS DE INICIATIVA SOCIAL (financiadas con

fondos públicos).

– ESCOLAS INFANTÍS PRIVADAS.

Page 18: Unidade Didáctica 2

Veñen recollidos no Decreto 329/2005 polo que se regulan os centros de

menores e os centros de atención á infancia.

Horario. Abrirán un mínimo de 8 horas diarias, en xornada partida ou

continuada, de luns a venres.

Instalacións. Deberán contar cun mínimo de 3 unidades (agás nos casos en

que a demanda non xustifique a existencia dun centro completo) e reunir os

seguintes requisitos materiais: unha sala para os/as nenos/as por cada

unidade (as que sexan para menores de 2 anos disporán de áreas diferenciadas

para o descanso e a hixiene), un espazo axeitado para a preparación de

alimentos, unha sala de usos múltiples (pode usarse como comedor), un

patio exterior de xogos (excepcionalmente un patio interior cuberto con

iluminación e ventilación natural), un aseo con 2 lavabos e 2 inodoros por

cada sala destinada a nenos/as de 2-3 anos e un despacho de

administración.

Page 19: Unidade Didáctica 2

Ratios. A proporción adulto/neno será como máximo a seguinte: 1/8 en

unidades para 0-1 anos, 1/13 en unidades para 1-2 anos, 1/20 en unidades

para 2-3 anos. No caso de non existir demanda suficiente para formar grupos

da mesma idade, os/as nenos/as poderán ser agrupados conforme á seguinte

proporción: 1/10 en grupos de 0-2 anos, 1/15 en grupos de 0-3 anos.

Requisitos de persoal. O persoal dedicado a funcións educativas deberá

estar en posesión das seguintes titulacións: licenciado/a en pedagoxía ou

psicopedagoxía, mestre/a especialista en Educación Infantil ou equivalente,

técnico superior en Educación Infantil ou equivalente. O nº destes profesionais

será igual ao nº de unidades do centro máis un. Ademais, deberá haber, polo

menos, unha persoa de apoio á atención e coidado dos/das nenos/as, que

deberá estar en posesión dalgunha das titulacións anteriores ou daqueloutras

recoñecidas como apropiadas polo órgano competente.

Page 20: Unidade Didáctica 2

En determinadas circunstancias, o modelo de educación formal

require adaptacións para garantir o dereito á educación das nenas e

os nenos.

Exemplos:

Nenas e nenos que viven en núcleos rurais con moi pouca poboación.

Nenas e nenos hospitalizados durante períodos prolongados.

Nenas e nenos procedentes de familias con traballos itinerantes*.

Nenas e nenos procedentes de familias dedicadas a tarefas agrícolas de

temporada*.

Page 21: Unidade Didáctica 2

A dispersión e illamento da

poboación en certas zonas rurais

dificulta a instalación de escolas

infantís.

• Para dar unha resposta educativa ás nenas e os nenos que se atopan nesta

circunstancia xurdiron distintos servizos de atención á infancia:

• Preescolar na Casa (desaparecido en 2012)*: programa destinado a menores de 6

anos do medio rural galego que promovía a acción educativa dos pais na casa

mediante a formación e a orientación continua de profesionais.

• Casas dos Nenos: centros públicos localizados en municipios rurais madrileños

que desenvolven programas educativos para nenas e nenos de entre 1 e 3 anos,

combinando a atención directa aos nenos coa formación e asesoramento aos

pais.

Page 22: Unidade Didáctica 2

Xorden da vontade de evitar que as

nenas e nenos ingresados no hospital

durante períodos prolongados sexan

marxinados do proceso educativo.

• Son un recurso para achegar a educación formal ás nenas e nenos

hospitalizados.

• Están destinadas a nenas e nenos hospitalizados de entre 3 e 16 anos, aínda

que poden estenderse a idades superiores.

• A atención educativa debe ser individualizada e flexible, adaptándose ás

características físicas, persoais e sociais das nenas e os nenos e ás

características da súa enfermidade.

Page 23: Unidade Didáctica 2

VOLTAAO

mundoexterior…