unidad_9_latin

download unidad_9_latin

of 5

Transcript of unidad_9_latin

  • 7/23/2019 unidad_9_latin

    1/5

    UNIDAD9 LATN 1 BACH

    SINTAXIS DEL INFINITIVO

    El infinitivo admite dos construcciones: concertada y no concertada (la concertada la vimos en

    la unidad anteriorcuando el infinitivo forma parte de la oracin como un elemento ms-).

    La construccin no concertada u oracin infinitivo no concertado la encontramos cuando elinfinitivo forma una estructura de subordinacin sustantiva que no necesita nexos.

    Esta construccin est formada por un infinitivo que lleva expreso su sujeto en acusativo; enestas oraciones el infinitivo se traduce como un verbo en forma personal y el acusativo como un sujetonormal:

    putat se recte fecisse(piensa que l obr bien)dux milites pontem rescindere sperabat (el general esperaba que los soldados cortaran el

    puente)

    Si el verbo en infinitivo es copulativo, el atributo se pone en Acusativo:dico te esse bonum (digo que t eres bueno) .

    Estas oraciones aparecen siempredependiendo de un tipo determinado de verbos segn la

    funcin que vaya a desempear la oracin de infinitivo:

    -Funcin Sujeto: en la oracin principal aparece:

    .verbo sum: bonum est (homines deos parere) (es bueno que los hombres obedezcan a los

    dioses) atrib vb suj/acus OD inf/NC.verbos licet, decet, oportet, piget, pudet, taedet

    omnibus oportet (rem publicam esse salvam)(a todos conviene que la Repblica est a

    salvo) OI vb suj/acus inf atrib

    -Funcin de OD: en la oracin principal aparecen verbos de entendimiento, lengua, sentido

    (fsico), voluntad, afecto, orden:

    Caesariubet(exercitumpontemrescindere)(Csar ordena que el ejrcito corte el puente)Suj vb suj/acus OD inf/NC

    Miser milesdicebat(seesse innocentem)(el desdichado soldado deca que l era inocente)Suj vb sj infN/C atrib

    -Funcin de Aposicin: al igual que en castellano, una oracin sustantiva puede desempear la

    funcin de aposicin. En latn este tipo de oraciones son menos frecuentes que las anteriores,

    aparecen dependiendo de:

    -pronombres neutros: hoc, istud, illud (esto, eso, aquello)

    -adverbios sic, ita(as, de este modo)

    -sustantivos abstractos

  • 7/23/2019 unidad_9_latin

    2/5

    UNIDAD9 LATN 1 BACH

    NORMAS PARA LA TRADUCCIN AL CASTELLANO

    1-

    Se traduce el verbo de la oracin principal

    2-

    Se intercala el nexo quedelante de la oracin de infinitivo

    3-

    Se traduce el Acusativo como un sujeto normal

    4- Se traduce le infinitivo como un verbo personal normal siguiendo el siguiente esquema:

    Infinitivo de presente presente / imperfecto

    Infinitivo de perfecto perfecto / pluscuamperfecto

    Infinitivo de futuro futuro imperfecto / condicional

    Ejercicios: archivo de frases: n 401-455

    El cclope polifemo

    Virgilio, inspirndose en Homero, narra cmo Eneas, el hroe troyano, en su viaje de Troya a Italia, llega a Sicilia.

    Los troyanos encuentran en las playas solitarias a un griego, compaero de Ulises. ste narra a Eneas y a los troyanos

    el espectculo dantesco de del Cclope Polifemo.

    Iam dies in caelo surgebat et Aurora ex aethere humidam umbram dimoverat. Tunc homo

    pauper et sordidus ad Troianos procedebat et ad litora manus tendebat: Per sidera, per deos in-

    mortales, o Troiani, oro vos: tollite me ex hac terra. Sum Graecus et ex Ithaca et comes infelicis

    Ulixi.

    Troiani tacent. Sed Graecus continuo dicit: Mei amici trepidi insulam Siciliam reliquerunt et me

    in vasto Cyclopis antro deseruerunt. Cyclops Polyphemus in antro vasto, obscuro, sordido habitat;

    est monstrum ingens, altum sicut Aetna; suum caput alta sidera pulsat; unus oculus in fronte est;

    nullus homo tale monstrum in vita vidit.

    Graecus multis cum lacrimis plorat; nos miserescimus et ille ore trepido dicit:

    Suum cor impium, sceleratum est; carnem humanam manducat. Ego vidi Polyphemum suis

    manibus cruentis duos amicos meos occidisse; ego vidi Polyphemum suis dentibus corpora et

    membra humana fregisse; ego vidi Polyphemum, supinum in antro vasto, ebrium et madidum vino,

    carnem humanam manducare; ego vidi....

    Sic dixit. Nos subito videmus monstrum horrendum, ingens, ad litora venire. Erat Polyphemus:

    sua manu altam pinum portabat et ad pascua nigras et horrificas oves vehebat.

  • 7/23/2019 unidad_9_latin

    3/5

    UNIDAD9 LATN 1 BACH

    aether, -eris n., ter, airecomes, -itis m., compaerocruentus, a, um,

    ensangrentadodesero, is, ere, -ui, -ertum,

    abandonar

    frango, is, ere, fregi, fracturar,romperhumidus, a, um, hmedolitus, -oris n., litoral

    madidus, a, um, mojadomiseresco, is, ere, tener

    compasinpascua, -orum m., pastosprocedo, is, ere, -essi, -essum,

    avanzar

    pulso, as, are, tocarrelinquo, is, ere, reliqui, relictum,abandonar, dejarsceleratus, a, um, malvado

    sidus, -eris n., estrella, cielosordidus, a, um, suciosupinus, a, um, boca arribatendo, is, ere, tetendi, tesum, di-rigirtollo, is, ere, sustulli, sublatum,

    elevar, levantartrepidus, a, um, medrosoveho, is, ere, vexi, vectum, llevar,conducir

    EL MODO SUBJUNTIVO

    Se forma aadiendo un morfema determinado a la raz/tema del verbo.

    Presente

    1 conjugacin 2 conjugacin 3 conjugacin 3 mixta 4 conjugacin SUM

    Am-e-

    m

    s

    t

    m

    tis

    nt

    Habe-a-

    m

    s

    t

    m

    tis

    nt

    Leg-a-

    m

    s

    t

    m

    tis

    nt

    Capi-a-

    m

    s

    t

    mus

    tis

    nt

    Audi-a-

    m

    s

    t

    m

    tis

    nt

    Sim

    Sis

    Sit

    Simus

    Sitis

    Sint

    Pretrito Imperfecto

    1 conjugacin 2 conjugacin 3 conjugacin 3 mixta 4 conjugacin SUM

    Ama-re-

    m

    s

    t

    m

    tis

    nt

    Habe-re-

    m

    s

    t

    m

    tis

    nt

    Leg-e-re-

    m

    s

    t

    m

    tis

    nt

    Cape-re-

    m

    s

    t

    mus

    tis

    nt

    Audi-re-

    m

    s

    t

    m

    tis

    nt

    Essem

    Esses

    Esset

    Essemus

    Essetis

    Essent

    Pretrito Perfecto

    1 conjugacin 2 conjugacin 3 conjugacin 3 mixta 4 conjugacin SUM

    Amav-eri-

    m

    s

    t

    m

    tis

    nt

    Habu-eri

    m

    s

    t

    m

    tis

    nt

    Lex-eri-

    m

    s

    t

    m

    tis

    nt

    Cep-eri-

    m

    s

    t

    mus

    tis

    nt

    Audiv-eri-

    m

    s

    t

    m

    tis

    nt

    Fuerim

    Fueris

    Fuerit

    Fuerimus

    Fueritis

    Fuerint

  • 7/23/2019 unidad_9_latin

    4/5

    UNIDAD9 LATN 1 BACH

    Pretrito Pluscuamperfecto

    1 conjugacin 2 conjugacin 3 conjugacin 3 mixta 4 conjugacin SUM

    Amav-isse-

    m

    s

    t

    m

    tis

    nt

    Habu-isse

    m

    s

    t

    m

    tis

    nt

    Lex-isse-

    m

    s

    t

    m

    tis

    nt

    Cep-isse-

    m

    s

    t

    mus

    tis

    nt

    Audiv-isse-

    m

    s

    t

    m

    tis

    nt

    Fuissem

    Fuisses

    Fuisset

    Fuissemus

    Fuissetis

    Fuissent

    El modo subjuntivo se emplea referentemente en la oracin subordinada. Sin embargo en

    oraciones simples y oraciones principales el subjuntivo es el modo de la subjetividad, es decir,

    responde a las funciones conativa-apelativa y expresiva del lenguaje. As puede parecen en:

    oraciones optativas: expresa deseo, se emplea la partcula utinam (ojal)

    -deseo posible (presente/perfecto): utinam sis bonus / utinam fueris bonus

    -deseo imposible (pto. perfecto/pluscuamperfecto): utinam esses/fuisses bonus

    oraciones exhortativas: (presente): amemus patriam(amemos la patria)

    oraciones imperativas: (presente, en lugar de imperativo): deponat arma (deponga

    armas)

    oraciones prohibitivas: (perfecto): ne mortem timueritis (no temis la muerte)

    oraciones dubitativas: (presente o imperfecto): quid agam, iudices (qu voy a hacer,

    jueces?, es una duda referida al futuro); cur Cornelium non defenderme (por qu no habr

    defendido a Cornelio? Es una duda referida al pasado)

    VALORES DE CUM (NEXO)

    Adems del uso como preposicin de ablativo, cumpuede ser tambin un nexo:

    Con indicativo tiene valor temporal (subordinada adverbial temporal)

    o Cum valemus, recta consilia aegrotis damus (cuando estamos bien damos

    buenos consejos a los enfermos)

    Con subjuntivotiene valor temporal/causal (subordinada adverbial temporal/causal), sele llama cum histrico, y se traduce como, o bien no se traduce el nexo y el verbo se

    traduce como gerundio (simple o compuesto, segn el verbo sea imperfecto o

    pluscuamperfecto)

    o Cum haec animadvertisset, eos incusavit (como hubiese advertido habiendo

    advertido- estas cosas, los acus)

    o Cum Caesar veniret, ad eum legatos miserunt (como Csar viniera viniendo

    Csar-, le enviaron legados

  • 7/23/2019 unidad_9_latin

    5/5

    UNIDAD9 LATN 1 BACH

    El rapto de las Sabinas

    Durante el legendario reinado de Rmulo, la leyenda ha mitificado el engrandecimiento de Roma con el rapto de las mujeres

    sabinas. Es una ms delas leyendas del periodo de los reyes preetruscos

    Cum populus Romanus cresceret et uxores non haberent -incolae enim pastores erant-, in vicinas nationes

    legatos miserunt, ut societatem peterent. Sed populi vicini legatiotem non audiverunt.

    Tum Romulus ludos paravit et iuventutem invitavit, ut spectacula viderent. Multi vicini, sed maxime Sabini, cum

    natis et coniugibus in Palatinum convenerunt. Cum spectaculi tempus appropinquavit, Romulus iubet rapere

    virgines et mulieres Sabinas. Iuventus romana ubique decurrit. Talis fuit belli causa inter Romanos et Sabinos.

    Pugna acris et mortifera erat. Tum virgines Sabinae lacrimantes in medium proelium immittunt et magna voce

    clamant: Etiam nos volumus mori, non volumus viviere viduae. Romulus et Titus Tatius, dux Sabinorum,

    pacem faciunt et regna consociant.

    Lacromans,ntis: llorando, lloroso

    Legatio,onis: embajada

    Luuo,is: juegos

    Mori: inf: morir

    Palatinus,i: Platino (colina romana)

    Societas,atis alianza

    Talis, tale: tal, de tal clase

    Tum: entonces

    Tum: entonces

    Ubique: desde todas partes

    Ut: para que (nexo)

    Vidua,ae: viuda

    Volumus: queremos

    Numa Pompilo, rey sabino de Cures, pacfico, religioso y culto

    A la muerte de Rmulo, reyes romanos y sabinos se turnan en Roma. Segn la tradicin, el ms importante fue Numa

    Pompilio. Se le atribuye la reforma del calendario

    Post Romuli mortem, senatus Numam Pompilium regem creavit. Curibus habitabat Numa, vir prudentissimus.

    Patres Romani ex Sabinorum oppido, Curibus, Numam acciverunt.

    Numa rex pacificus fuit, nam bella nulla gessit. In dei Iani honorem templum Pacis aedificavit: templum in

    pacis tempore clausum esse debebat, sed in bello apertum essedebebat-.

    Fuit etiam rex pius: in urbe Roma deis inmortalibus plurima templa erexit. Aram Vestae consecravit et

    virginibus Vestalibus ignem aeternum dedit, ut alerent; flaminem sacerdotem Iovis creavit; duodecim Salios

    sacerdotes dei Martis legit.

    Annum duodecim menses ad lunae cursum descripsit; duos menses, Ianuarium et Februarium, addidit, nam

    menses antea decem erant; addidit etiam menses intercalares, ut lunae cursus cum solis cursus concordaret.

    item dies in fastos et nefastos distribuit. Numa Pompilius tres et quadraginta annos regnavit.

    Accio: 4 tr: llamar, convocarAddo,ere,adidi,aditum: aadirAlo,alere,alui,altum: alimentarAperio: 4 tr: abrir

    Claudo,ere,claudi,clausum: cerrarCreo: 1tr: nombrar, crearCures,ium: Cures (ciudad sabina)Cursus,us: curso, recorrido

    Erigo,ere,erexi,erectum: erigir, levantarFlamen,inis: flamen (sacerdote)Gero, gerere,gessi,gestum: hacerIanus,i: Jano (dios bifronte)

    Ignis,is: fuegoIntercalaris,e: intercalarIovis: gen: de JpiterLego: 3 tr: elegir

    Nullus,a,um: ningunoPater,patris: padre, senadorPius,a,um: piadoso, poPlurimus,a,um: muchsimo

    Salii,orum: Salios (sacerdotes)Ut: para que