udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h...

332
1 mQ¾j msgm; A/HRC/30/CRP 2 fnod yeÍu( iSñ;hs 2015 iema;eïn¾ bx.%Sisfhka muKhs udkj whs;sjdislï uKa v,h ;sia jeks ieish kHdh m;% wxl 2 tlai;a cd;Skaf.a udkj whs;sjdislï fldñifï jd¾Isl jd¾;dj iy uy flduidßia ld¾hd,fha iy uy f,alï ld¾hd,fha jd¾;d' Y%S ,xldj ms,sn|j udkj whs;sjdislï uy flduidßia ld¾hd,h u.s ka lrk ,o úu¾Ykfha jd¾;dj'^ OISL & )) ) ,enqK wdldrhg bÈßm;a flf¾' )) fuu f,aLkfha wvx.= f;dr;=re lshúh hq;af;a Y%S ,xldfõ m%;sikaOdkh m%j¾Okh" j.ùu iy udkj whs;s jdislï ms<sn| tlai;a cd;skaf.a udkj whs;sjdislï ms<sn| uy flduidßia ld¾hd,fha jd¾;dj;a iu.h' ^A/HRC/30/61&

Transcript of udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h...

Page 1: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

1

mQ¾j msgm; A/HRC/30/CRP 2 fnod yeÍu( iSñ;hs 2015 iema;eïn¾ bx.%Sisfhka muKhs udkj whs;sjdislï uKav,h ;sia jeks ieish kHdh m;% wxl 2 tlai;a cd;Skaf.a udkj whs;sjdislï fldñifï jd¾Isl jd¾;dj iy uy flduidßia ld¾hd,fha iy uy f,alï ld¾hd,fha jd¾;d' Y%S ,xldj ms,sn|j udkj whs;sjdislï uy flduidßia ld¾hd,h u.ska lrk ,o úu¾Ykfha jd¾;dj'^ OISL & )) ) ,enqK wdldrhg bÈßm;a flf¾' )) fuu f,aLkfha wvx.= f;dr;=re lshúh hq;af;a Y%S ,xldfõ m%;sikaOdkh m%j¾Okh" j.ùu iy udkj whs;sjdislï ms<sn| tlai;a cd;skaf.a udkj whs;sjdislï ms<sn| uy flduidßia ld¾hd,fha jd¾;dj;a iu.h' ^A/HRC/30/61&

Page 2: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

2

mgqk 1 fldgi I' ye+¢kaùu II Y%S ,xldj ms<sn|j udkj whs;sjdislï uy flduidßia ld¾hd,fha ^OHCHR) úu¾Ykhla msysgqùu wêldßh iy l%ufõoh III miqìï ikao¾Nh IV wdKavqj t,aààBh iy wfkl=;a ikakoaO lKavdhï ms<sn| iuia; ±laula V ffk;sl rduqj f;aud wkqj mßÉfþo 2 fldgi f;aud wkqj mßÉfþo VI kS;s úfrdaë ñkS uereï VII ksoyi wysñ lsÍug wod, m%pKav;ajh VIII n,y;aldrfhka w;=reoyka lsÍï IX jO ysxid fyda wfkl=;a wdldrfha l=ßre" wudkqIsl fyda wjuka iy.; ie,lSï X ,sx.sl iy ia;%S mqreI Ndjh mokï m%pKav;ajh XI jeäysáhka meyer .ekSu iy n,y;aldrfhka igka lKavdhïj,g n|jd .eksu XII n|jd .ekSï iy <uhska igkaj,g fhdod .ekSu XIII isú,a ck;djg iy fmdÿ ia:dkj,g igkaj, n,mEu XIV tyd fuyd hEu ms<sn| iSud mekúu XV udkqISh wdOdr wysñ lsÍu XVI újD; fkdjQ l|jqrej, isák wNHka;rj wj;eka jQjka mßlaId lsÍu iy Tjqkaf.a ksoyi wysñ lsÍu XVII Y%S ,xldj ms<sn|j udkj whs;sjdislï ms<sn| uy flduidßia ld¾hd,fhka ^ OISL lrk ,o úu¾Ykfha m%Odk fidhd .eksï XVIII hqla;sh iy j.ùu XIX wjidkh iy ks¾foaY

Page 3: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

3

weñkqï úIh kshuhka ^ Terms of reference& ie< lsrSï bÈsm;a lsÍu tlai;a cd;skaf.a udkj whs;sjdislï uy flduidßia Y%S ,xldKavqjg tjk ,o ,smsh' Y%S ,xldfõ is;shu jpk ud,dj ACF welaIka fldkafÜ% f,a f*ahsï AGA wdKavqfõ iyldr Èidm;s ^ rcfha m%dfoaYSh ks,Odß& CCHA udkqISh wdOdr ms<sn| WmfoaYk lñgqj CCP wmrdO kvq úOdk ix.%yh CDS wdrlaIl ld¾h uKav, m%Odks CFA igka úrdu .súiqu CGES w;HdjYH fiajd flduidßia ckrd,a CID wmrdO mÍlaIK fomd¾;fïka;=j CoL mÍlaIK fldñiu DIU w;=reoykaùï úu¾Yk tallh DMI yuqod nqoaê wOHlaIl ENDLF B<dï cd;sl m%cd;ka;%Sh úuqla;s fmruqK EPDP B<dï cd;sl m%cd;ka;%Sh mlaIh EPRLF B<dï ck;d m%cd;ka;S%h mlaIh EROS B<dï úma,jjd§ YsIH ixúOdkh FDL bÈß wdrlaIl j<,a, GA Èidm;s ^ wdKavqfõ m%dfoaYSh ks,Odßfhla&

Page 4: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

4

GoSL Y%S ,xldKavqj HRC udkj whs;sjdislï uKav,h ICRC r;= l=rei wka;¾cd;sl fldñáh IDP wNHka;rj wj;eka jQ mqoa.,hka IGP fmd,siam;s IIGEP iajdëk wka;¾cd;sl úoaj;=kaf.a lKavdhu ILO cd;Hka;r lïlre ixúOdkh INGO wka;¾cd;sl rdcH fkdjk ixúOdkh IOM ixl%uKh i|yd jQ cd;Hka;r ixúOdkh JOC taldnoaO fufyhqï wKfok uKav,h JOH taldnoaO fufyhqï uQ,ia:dkh JVP ck;d úuqla;s fmruqK LLRC W.;a mdvï iy m%;sixOdk fldñiu LTTE ;ñ,a B<dï úuqla;s fldá ixúOdkh MOD wdrlaIl wud;HdxYh MRM wëlaIK iy jd¾;d lsÍfï hdka;%Kh NFZ .sks wú ;ykï l,dmh NGO rdcH fkdjk ixúOdkh NIB cd;sl nqoaê ld¾hxYh OHCHR udkj whs;sjdislï i|yd jQ uy flduidßia ld¾hd,h PLOTE ;ñ,a B<dï ck;d úuqla;s ixúOdkh PTA ;%ia;jdoh je<elaùfï mk; PTK mqÿlal=bremamq

PTOMS mYapd;a iqkdñ fufyhqï l<ukdlrK jHqyh

Page 5: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

5

SFHQ wdrlaIl yuqod uQ,ia:dkh SLA Y%S ,xld yuqodj SLAF Y%S ,xld .=jka yuqodj

SLMM Y%S ,xld wëlaIK ¥; msßi SLN Y%S ,xld kdúl yuqodj SLP Y%S ,xld fmd,sish SRSG-CAAC <uhska iy ikakoaO .egqï ms<sn|j uy f,alïjrhdf.a úfYaI ksfhdað; SSP fcHIaG fmd,sia wêldÍ STF úfYaI ld¾h n,ldh ^fmd,sia& TELO ;ñ,a B<dï úuqla;s ixúOdkh TED ;%ia; úu¾IK ld¾hxYh TJ ixl%dñh hqla;sh TMVP ;ñ,a ulal,a úvq;ff, mq,sy,a UAV ñksiqka rys; .=jka hdkh UNHCR irKd.;hka i|yd jQ tlai;a cd;Skaf.a uy flduidßia UNICEF tlai;a cd;Skaf.a <ud wruqo, UNOCHA tlai;a cd;SAkaf.a udkqISh lghq;= iïnkaëlrKh i|yd jQ ld¾hd,h UNRC/HC tlai;a cd;Skaf.a fkajdisl iy udkqISh iïnkaëlrK ld¾hd,h UTHR udkj whs;sjdislï i|yd jQ úYaj úoHd, wdpd¾hjre WFP f,dal wdydr jev igyk WS idlaIslref.a m%ldYh

Page 6: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

6

1' ye¢kaùu 1' udkj whs;sjdislï ljqkai,h 2014 ud¾;= udifha § iïu; l< 25$1 fhdackdj wkqj udkj whs;sjdislï i|yd jQ uy flduidßia ld¾,fhka zz W.;a mdvï iy m%;sixOdk fldñifuka1 ^ LLRC &1 wdjrKh lrk ,o ld, iSudj ;=< md¾Yajhka folu Y%S ,xldfõ lrk ,±hs ie,flk nrm;< udkj whs;sjdislï W,a,x>kh lsÍï yd wmyrK yd Bg wod, wmrdO iïnkaOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je<elaùfï yd j.ùu mejÍfï woyiska isÿ jQfhahehs lshk tjeks W,a,x>kh lsÍï iy wmrdO ms<sn| idOl iy jd;djrKh ;yjqre lr .ekSug mq¿,a úu¾Ykhla lsÍugZZ b,a,Sula flßK' 2' mq¿,a úu¾Ykhla i|yd b,a,Su isÿ jQfha 2009 .egqfï wjidk ld, iSudfõ § Y%S ,xldKavqj iy ;ñ,a B<dï úuqla;s fldá ixúOdkh ^LTTE& hk md¾Yaj fol úiskau lrk ,±hs lshk hqo wmrdO iy udkj j¾.hdg tfrys wmrdO we;=¿j úYd, jYfhka isÿ jQfhahehs lshk lDrlï ms<sn| j.úu ;SrKh flfrk úYajdih /|úh yels cd;sl l%shd mámdáhla fkdue;súu .ek cd;Hka;r iy cd;sl wjOdkh jeä jYfhka fhduqùfuka miqjh' tfia jqj;a úu¾Ykh i|Yd ,nd ÿka uekafâÜ n,h 2002 fmnrjdß isg 2011 fkdjeïn¾ olajd ld,h wdjrKh jk ksid .egqfï wjidk ld, iSudjg jvd mq¿,ah' 3' udkj whs;sjdislï ljqkai,fha fhdackdjg ;=vq ÿka Y%S ,xldfõ udkj whs;sjdislï w¾nQoh .egqfï wjidk wÈhrg muKla wod, fkdfõ' YS% ,xldj ms<sn| úu¾Yk fldñáfha ^ OISL& uekafâÜ n,fhka wdjrKh jk jir .Kkdjg muKla iSud fkdjk th oYl .Kkdjla wE;g Èfjk Y%S ,xldfõ ish¨ ck fldgiaj,g n,mE .egquls' Y%S ,xldj ms<sn| úu¾Yk fldñáfhka wdjrKh jk ld, mßÉfþoh werfUk 2002 fmnrjdß igka úrduh jir .Kkdjla mej;s ikakoaO .egqug úrduhla jqjo bka iduh Wod jQfha fyda W,a,x>kh lsÍï iy wmyrK rgdfõ fjkila jQfha ke;' th fjkia fldg ie,lsu" wd¾Ólj fldka lsÍu iy wk¾:ldÍ jd¾.sl foaYmd,kh jeks ikakoaO .egqug uQ,sl fya;= idOlj,g úi÷ula jQfha o ke;' 4' fuu jd¾;dj kS;s úfrdaë ñksia >d;k" ksoyi wysñ lsÍug wod, W,a,x>kh lsÍï" n,y;aldrfhka w;=reoyka lsÍï" jO ysxid" ,sx.sl iy ia;%S mqreI Ndjh mokï m%pKav;ajh" jeäysáhka meyer .eksu iy n,y;aldrfhka igkaj,g fhdod .eksu" <uhska n|jd .ekSu iy igkaj,g fhdod .eksu hkqfjka mßÉfþoj,g fjka lr we;' wk;=rej we;s mßÉfþoj,ska .egqfï wjidk udi lSmh ;=< idudkH ck;djg iy fmdÿ ia:dkj,g .egqïj,ska we;s jQ n,mEu fukau tyd fuyd hEu md,kh lsÍu iy udkqISh wdOdr je<elaùu .ek;a bka miq mßÉfþohlska yuqodfõ md,kh hgf;a mej;s újD; fkdjq l|jqre ;=< wNHka;rj wj;eka jQjka ^IDP& mßlaId lsÍu iy Tjqkaf.a ksoyi wysñ lsÍu ms<sn| lreKq f,aLk .; flf¾' 5' Y%S ,xldj ms<sn| úu¾Yk fldñáh isÿ lrk ,oafoa udkj whs;sjdislï úu¾Ykhla úkd wmrdO úu¾Ykhla fkdjk nj wdrïNfhaÈu i|yka l< hq;=h' úu¾Ykfhka 1 ckdêm;s uyskao rdcmlaI 2010 § LLRC m;a lrk ,oafoa zz2002 fmnrjdß isg l%shd;aul jQ igka úrdu .súiqu ^CFA & wid¾:l ùug ;=vq ÿka lreK iy jd;djrKh;a bka miqj 2009 uehs 19 jeksod olajd jQ isÿùï ud,dj;a úNd. fldg jd¾;d lsÍuZZ i|ydh' W.;a mdvï iy m%;sikaOdk mÍlaIK fldñifï jd¾;dj" 2011 fkdjeïn¾' th 2010 Tlaf;dan¾ ui ckdêm;sg w;=re jd¾;djla bÈßm;a l< w;r 2011 fkdjeïn¾ udifha § wjika jd¾;dj bÈßm;a lr we;'

Page 7: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

7

wdjrKh jQ ld, iSudj" W,a,x>kh lsÍïj, mq¿,anj" ,nd .; yels f;dr;=rej, úYd,;ajh" fukau Y%S ,xldjg msúiSug fkdyelsùu yd idlaIslrejkaf.a wdrlaIdj .ek mej;s wjodku jeks ndOl úu¾Ykhg mej;s buy;a wNsfhda.hka úh' flfia jqj;a fuu úu¾Yk jd¾;dfjka ikakoaO .egqï mej;s wjidk ld, iSudfõ muKla fkdj Y%S ,xldfõ úu¾Yk jd¾;dfjka wdjrKh jQ iïmQ¾K ld, mßÉfþofha;a Bg fmrd;=j;a È.gu mej;s rgdjka iy isÿj we;s wka;¾cd;sl udkj whs;sjdislï iy udkqISh kS;s W,a,x>kh lsÍï y÷kd .ekSug W;aidyhla f.k we;' 6' fuu yeisÍï rgd ld,hla ;siafia jQ úúO isÿùïj,ska iukaú;h' ta i|yd idudkHfhka ie,lsh hq;= m%udKfha iïm;aa" iïnkaëlrKh" ie,iqï lsÍu iy ixúOdkhla wjYH jk w;r tajd idudkHfhka l%shd;aul lr we;af;a OQrdj,shla we;s wK fok jHqyhla ;=< mqoa.,hka .Kkdjla úisks' moaO;Ska ;=<ska isÿjk tjeks l%shd wêlrKhlska ;yjqre jqjfyd;a hqo wmrdO iy udkj j¾.hdg tfrys wmrdO jYfhka ie,lsh yels w;r wmrdO ms<sn| mqoa.,sl j.lSula ±laúh yelsh' 7' fuu jd¾;dfjka úia;r flfrk W,a,x>kh lsÍï iy wmrdO Y%S ,xldfõ fï olajdu .eUqßkau mj;sk o~qjï fkd,en isàfï ,laIKhs' fuu jd¾;dfjka ish¨u m%cdjkag wh;a úkaÈ;hkag iy Tjqkaf.a {d;skag i;Hhg" hqla;shg iy ydksmQrKhg we;s whs;sh ,nd .ekSu j<lajk j.ùug we;s m%Odk ndOl o mßlaId flf¾' 8' fuu jd¾;dj bÈßm;a lrkafka Y%S ,xldfõ úu¾Yk fldñáh ish jev lghq;= wdrïN l< wjia:dfõ mej;s ikao¾Nhg fnfyúka fjkia ikao¾Nhla ;=<h' f;dr;=re ,nd .ekSfï m%Odk wÈhf¾§ ^ uQ,sl jYfhka 2014 foieïn¾& úu¾Ylhkag Y%S ,xldjg msúisug wjia:djla ,enqfKa ke;' úu¾Ykh m%;slafIam l< Y%S ,xldKavqj fuu ld¾hd,h jD;a;Sh ksmqK;ajhla ke;s mlaI.%dyShehs fpdaokd flf<ah' ta iu.u wdKavqj udkj whs;sjdislï wdrlaIlhka iy fjk;a wh ìhjeoa§fï" ysßyer lsÍfï" fidaÈisfhka isàfï" r|jd .ekSfï iy fjk;a W,a,x>kh lsÍï jHdmdrhla Èh;a l< w;r th meyeÈ,sju Y%S ,xldfõ úu¾Yk fldñáh iu. iïnkaOùug ndOd lsÍfï woyiska lrk ,oaols' 9' 2015 ckjdß ui meje;a jQ Pkao úuiSfuka miq m;a jQ kj wdKavqj úu¾Ykhg iyfhda.h fkd§fï ia:djrfha fjkila isÿ flf<a fyda úu¾Ylhkag rgg we;=¿úug bv ÿkafka fyda ke;s jqjo uy flduidßia iy udkj whs;sjdislï ms<sn| uy flduidßia ld¾hd,h iu. ks¾udKd;aulj iïnkaO úh' tu wdKavqj udkj whs;sjdislï ;;ajh flf¾ idOkSh f,i n,mdk iuyr jeo.;a mshjr lSmhla o .;af;ah' 10' kj wdKavqj .egqfï wjidk udi lSmh ;=< isÿ jQfhahehs lshk W,a,x.kh lsÍï iy iuyr m%lg isoaëka ms<sn| j.ùug wod,j l%shdlsÍug fmdfrdkaÿ ,nd § we;' flfia jqj;a fuu jd¾;djg we;=<;ajk W,a,x>kh lsÍï rgdj;a" tajd isÿ l< wh ;ju o~qjï fkd,en isáu;a úfYaIfhkau wdrlaIl yuqod iy wêlrK jHqyhka iïnkaOj mq¿,a m%;sixialrK fukau udkj whs;sjdislï wdrlaId lsÍu iïnkaOfhka .eUqre fjkialï we;s lsÍug iduqysl foaYmd,k wêIaGdkfha wjYH;djh biau;= lrjhs' 11' 2015 wf.daia;= 17 jeks od mj;ajk ,o Pkao úuiSfuka n,hg m;a kj wdKavqjg udkj whs;sjdislï .re lrk kj iaÓridr ixialD;shla Wod lsÍfï iy jerÈlrejkag ys;lr iy iuyr úg úkaÈ;hkag o~qjï muqKqjk ;;ajh wdmiq yrjk wdh;ksl m%;sixialrK y÷kajdÈug iqúfYaIS iy ft;sydisl wjia:djla mj;S' th nrm;< ld¾hls' ta i|yd lemùu muKla fkdj hqla;sh iy kS;sfha wdêm;Hh flf¾ Y%S ,xldfõ ish¨ fokdf.a úYajdih kej; we;s l< yels ;;ajhla we;s lsÍu ;yjqre lsÍug cd;Hka;r iydh o wjYHh'

Page 8: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

8

12' W.;a mdvï iy m%;sixOdk fldñáfha ^LLRC& wjidk jd¾;dfõ fufia i|yka fõ'zz fmdÿ wkd.;hla i|yd jQ ±laula ixj¾Okh lsÍfï È iuia; iudcfhau iyNd.s;ajh wjYHh'ZZ wdrlaIl yuqodj iy t,aáàBfha ysgmq wdOdrlrejka we;=¿ iudcfha ish¨ fldgia fuu jd¾;dj iïmQ¾Kfhkau m%;slafIam lsÍu fjkqjg ms<s.ekSu iy fjkila we;s lsÍu i|yd ks¾udKd;aulj iïnkaOùfï wjia:djla fia olsk f,i uy flduidßia b,a,d isà' 13' udkj whs;sjdislï iNdjg iy Y%S ,xldfõ wdKavqjg iy ck;djg fuu jd¾;dj bÈßm;a lsÍfï È wjHdc j.ùfï iy m%;sixOdk ls%hdj,shlg iy ta ish,a,g jvd i;Hhg" hqla;shg iy ydksmQrKhg fndfyda úkaÈ;hkag iy Tjqkaf.a {d;Skag we;s whs;sh wjidkfha§ bgqjkq we;ehs udkj whs;sjdislï ms<sn| uy flduidßia ld¾hd,h ^OHCHR& wfmalaId lrhs' fï iïnkaAOfhka ;uka ú¢k ,o ÿla fõokd fukau uqyqK ÿka n,mEï iy ìh .ekaùï ;snqK o ta fkdi,ld fuu úu¾Ykhg odhlùug Tjqka ;=< mej;s ffO¾hg uy flduidßia ish f.!rjh mqo lrhs' Tjqkaf.a idlIsj, iy Y%S ,xldj ms<sn| úu¾Yk fldñáh bÈßhg iDcqju meñKSug fkdyels jQ whf.a idlaIsj, m%n,;ajh fuu jd¾;dfõ ks¾foaY ls%hd;aul lsÍug Y%S ,xld wdKavqjg iy wka;¾cd;sl m%cdjg n,mEula jkq we;' II' udkj whs;sjdislï ms<sn| uy flduidßia ld¾hd,h Y%S ,xldj ms<sn| úu¾Ykhla ^OISL& ia:dms; lsÍu' 14' tjlg udkj whs;sjdislï ms<sn| uy flduidßiajßh jQ kú ms,af,a úiska udkj whs;sjdislï ms,sn| uy flduidßia ld¾hd,h ;=< ia:dmkh lrk ,o Y%S ,xldj ms<sn| úu¾Yk fldñáh ^OISL& 2014 cq,s 1 jeks od isg jev lghq;= wdrïN l< w;r tys flaka§%h ld¾h uKav,fha i;a fokd wf.dia;= udifha ueo isg iïmQ¾Kfhkau ls%hd;aul jQy' úu¾Ykh i|yd ^óg hd lr we;s& úIh ks¾foaYh ld, rduqj" l%ufõoh" idOk iïu;h iy úu¾Ykfha wfkl=;a uQ,sl ,laIK we;=<;aj 2014 wf.daia;= udifha uq,§ udkj whs;sjdislï ms<sn| uy flduidßia ld¾hd,fha ^ OHCHR & fjí wvúfha m<lrk ,§' 15' udkj whss;sjdislï ms,sn| uy flduidßia" mska,ka;fha ysgmq ckdêm;s ud¾á wyaáidß" kjiS,ka;fha ysgmq uydêlrK úksiqre fâï is,aúhd ldÜrhsÜ iy mdlsia:dkfha udkj whs;sjdislï fldñifï ysgmq iNdm;sksh wiaud cyka.S¾ fufkúh hk úYsIag úfYaI{hka ^ ñka bÈßhg úfYaI{hka f,i ye¢ka fjk& ;sfokdg fuu úu¾Ykhg iydhl iy WmfoaYd;aul N+ñldjla ,nd fok f,i b,a,d isáfhah' úu¾Yk lKavdhu 2014 iema;eïn¾ udifha§ iy 2015 cqks udifha § úfYaI{hka yuq jQ w;r uq¿ ld,h mqrdu Tjqka yd iïnkaO;djhla mj;ajd .kakd ,§' 16' udkj whs;sjdislï uKav,fha úfYaI ls%hd mámdá uekafâÜ n,h orkakkaf.ka o 25$1 fhdackdj wkqj iydh ,nd fok f,i b,a,sula l< w;r YS% ,xldj ms<sn| úu¾Yk fldñáh iu. iïnkaO;d meje;aùu i|yd l=vd fldñáhla ilik ,§' th m<uq jrg 2014 iema;eïn¾ udifha § /iaúh' úfYaI ls%hd mámdáfhka Y%S ,xldj ms,sn| úu¾Yk fldñáhg ,nd ÿka ,sms f,aLk j,ska meñKs,sj,g m%udKj;aj m%;spdr ±laùug kej; kej;;a wfmdfydi;aùu" wka;¾cd;sl .súiqïj, wod,;ajhg wNsfhda. lsÍu iy ixpdr i|yd lrk ,o fndfyda b,a,Sïj,g m%;spdr fkd±laùu fyda m%udo lsÍu jeks lreKq ;=<ska l,ska wdKavq úiska iyfhda.hla fkd±laùu biau;= flßK' 2015 ckjdß udifha wdKavqj fjkiaùu;a iu. i;Hh" hqla;sh" ydksmQrKh iy kej; isÿ fkdùu iy;sl lsÍu ms<sn| úfYaI jd¾;dlre 2015 ud¾;= udifha § ;dlaIK lreKq ms<sn|j Y%S ,xldjg meñKs w;r n,y;aldrfhka fyda wlue;af;ka w;=reoyka lsÍï ms<sn| l%shdldß lKavdhu È.= l,la ;siafia wfmalaId l< ixpdrhlg Èk kshu lr .kakd ,§' Y%S ,xldj

Page 9: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

9

ms<sn| uekafâÜ n,fhka wdjrKh jk ld, mßÉfþohg wod, uekafâÜ n,h orkakkaf.a lghq;= .ek jd¾;dj mqrdu i|yka lr we;' uekafâÜ n,h 17' Y%S ,xldj ms<sn| úu¾IK lñgqjg uekafâÜ n,hla mejfrk udkj whs;sjdislï uKav,fha 25$1 fhdackdj wkqj zzW.;a mdvï iy m%;sixOdk fldñifuka ^LLRC& wdjrKh jk ld, iSudj we;=<; md¾Yajhka folu isÿ lf<ahehs lshk nrm;< W,a,x>kh lsÍï iy udkj whs;sjdislï lvlsÍï iy Bg wod, wmrdO ms<sn|j mq¿,a mÍlaIKhla isÿ lsÍug iy wod, úfYaI{hkaf.a iy úfYaI ls%hd mámdá ms<sn| uekafâÜ n,h orkakka f.a iydh we;sj o~jï fkd,en isàu je<elaùfï iy j.ùu ;yjqre lsÍu iy;sl lsÍfï woyiska isÿ flf<ahehs lshk tjeks W,a,x>kh lsÍï iy isÿ lrk ,o wmrdO ms<sn| idOl iy jd;djrKh ia:dms; lrk f,iZZ udkj whs;sjdislï ms,sn| uy flduidßia ld¾hd,fhka b,a,d isà' 18' Y%S ,xldj ms,sn| úu¾Yk fldñáh md¾Yajhka folu hkafkka f;areï .kafka Y%S ,xldfõ wdKavqj iy ;ñ,a B<dï úuqla;s fldá ixúOdkhhs' ^LTTE& ikakoaO lKavdhï ks, wdrlaIl n,ld iu. fyda t,aààBh iu. iïnkaOj isàu wkqj úu¾Ykfha uekafâÜ n,hg we;=<;a jkafkahehs i,lk ,§' 19' úu¾Ykfha ld, rduqj iïnkaOfhka fhdackd wxl 25$1 ka i|yka jkafka W.;a mdvï iy m%;sixOdk fldñifï ld, iSudjhs' W.;a mdvï iy m%;sixOdk fldñifï uq,a ld, iSudfjka wdjrKh jkafka 2002 fmnrjdß 21 isg 2009 uehs olajdhs' tfia kuq;a 2011 fkdjeïn¾ udifha Y%S ,xldfõ ckdêm;s jrhdg Ndr ÿka jd¾;dfõ 2011 Tlaf;dan¾ ;rï uE;l f;dr;=re o we;=<;ah' fuu jd¾;djo Bg wkql+, jk fia §¾> lrk ,o ld, iSudju fhdod .kakd ,§' fuu jd¾;dj fuu ld, iSudfjka neyer tfy;a isoaëka jvd;a fyd¢ka wjfndaO lr .eksug fya;=jk ikao¾N iy wod, wfkl=;a f;dr;=reo ie,ls,a,g f.k we;' l%ufõoh 20' Y%S ,xldj ms<sn| ksÍlaIK fldñáh úiska wdjrKh lrk ld, mßÉfþohg wod,j mj;sk úYd, ,sms f,aLk m%udKh ksid lKavdhu" rcfha m%ldYk" wka;¾cd;sl iy Y%S ,xldfõ rdcH fkdjk ixúOdk$ isú,a iudc jd¾;d" W.;a mdvï iy m%;sixOdk fldñifï iy fjk;a fldñiï jd¾;d' Y%jH øYH f;dr;=re iy pkaøsld PdhdrEm' tlai;a cd;Skaf.a úfYaI ls%hd mámdá iy .súiqï wkqj msysgqjk mo wdh;kj, jd¾;d we;=¿j mj;sk jd¾;d ms<sn| ld¾hd,sh wOHhkhla lrk ,§' 21' Y%S ,xldj ms<sn| úu¾Yk fldñáh ish ld¾h bgq lsÍfï § .egqfï md¾Yajhka fukau tlai;a cd;skaf.a ks,OdÍka iy ld¾h uKav, idudðlhka" isú,a iudc ixúOdk" wêlrK ffjoH ks,OdÍka" wka;¾cd;sl rdcH fkdjk ixúOdk" udkj whs;sjdislï wdrlaIlhka yd fjk;a jD;a;slhka we;=¿j Y%S ,xldfõ udkj whs;sjdislï isoaëka iy .eg¨ .ek ±kqula we;s fndfyda uQ,dY%j,ska f;dr;=re ,nd .ekSu iy /ia lsÍu isÿ úh' UNOSAT wdh;kh pkaøsld PhdrEm ms,sn|j w.kd úYaf,aIKhla ,nd ÿkafkah' 22' hiañka iQld iy iaàjka rÜk¾ jeks úfYaI{hka iu. u¾iqls oreiaudkaf.a kdhl;ajfhka hq;= tlai;a cd;Skaf.a uy f,alïf.a úfYaI{ uKav,h o ;j;a uQ,sl f;dr;=re uQ,dY%hla úh' 2009 uehs udifha § tlai;a cd;Skaf.a uy f,alï Y%S ,xldjg meñKSfuka miqj Y%S ,xldfõ ckdêm;s úiska j.ùu ms<sn|j ÿka fmdfrdkaÿ l%shd;aul lsÍu ms<sn|j tlai;a cd;Skaf.a uy f,alïg Wmfoia Èug tu uKav,h 2010 § m;a lrk ,§' f,aLkdrlaIK.drfha Ndrlre jYfhka uy flduidßia Y%S ,xldj ms<sn| ksÍlaIK

Page 10: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

10

fldñáhg" ryiH Ndjh ms<sn| u. fmkaùï ±äj ms,smÈñka f,aLKdrlaIKd.drfha we;s ,sms f,aLk mßYS,kh lsÍug wjia:dj ,nd ÿkafkah' tu ,sms f,aLk .egqfï wjidk ld, iSudjg wod, isoaëka úu¾Ykh lsÍug ;=vq fok lreKq ye¢k .ekSug jeo.;a uQ,dY%hla úh' úfYaI{hkaf.a uKav,h uQ,sl jYfhka wjOdkh fhduq flf<a j.ùug wod, lreKq ms,sn|j uy f,alïg Wmfoia Èug jqj;a th wka;¾cd;sl kS;sh hgf;a ±lafjk W,a,x>kh lsÍïj, iajNdjh iy úIh m:h .ek ;lafiarejla o lrk ,§' Y%S ,xldj ms<sn| úu¾Yk lKavdhu tu úfYaI{ uKav,fha idudðlhka lSm fokl= yuq jQ w;r Tjqkaf.ka ,enqKq woyia w.h lrhs' 23' fuu úu¾Ykhg 2002 igka úrdu .súiqu ls%hd;aul lsÍu ksÍlaIKh lsÍug ^2002 isg 2007 olajd& Y%S ,xldfõ /£ isá Y%S ,xldfõ wëlaIK ¥; fufyfha ^SLMM & ,sms f,aLk .eUqßka wOHhkh lsÍug wjia:djla ,eîu fnfyúka m%fhdackj;a úh' Y%S ,xldfõ wëlaIK ¥; fufyhg meyeÈ,sj udkj whs;sjdislï lv lsÍï wëlaIKh lsÍfï uekafâÜ n,hla ysñ fkdjq kuq;a .egqug wod, ks;s úfrdaë ñkS ueÍï" meyer f.k hEï iy <ud fid,aodÿjka n|jd .ekSï we;=<;a udkj whs;sjdislï W,a,x>kh lsÍï iy wmyrK f,i .efkk isoaêka o igka úrdu .súiqu lv lsÍïj,g we;=<;a úh' uy flduidßia fuu f;dr;=re ,nd .ekSu myiqlrùï iïnkaOfhka wod, wdKavqj,g ish ld;{;djh mqo lrkq leue;af;ah' ryiHNdjh 24' ryiH Ndjh iïnkaOfhka" idlaIslrejkaf.a m%ldYk iy Y%S ,xldfõ úu¾Yk fldñáfha f,aLkdrlaIKd.drfha ;nd we;s fjk;a ryiH f;dr;=re tlai;a cd;Skaf.a wdrlaIdj iy f,aLkdrlaIK.dr .; lsÍfï m%;sm;a;shg wkql+,j w;sYh ryiH fia j¾. lr we;s nj wjOdrKh lsÍug uy flduidßia leue;af;ah'2 25' úkaÈ;hkaa" idlaIslrejka yd Tjqkaf.a mjq,a y÷kd .eksug fkdyels jk wdldrhg fuu jd¾;dfõ i|yka jk isoaëka fndfyduhla ms<sn| kï" Èk yd ia:dk i|yka flf<a ke;' iïuqL idlÉPd$ idlaIs 26' idlaIslrejka iy fjk;a weiqÿgq idlaIs úh yels uq,dY% ye¢k .eksu iy wdrlaId lsÍu ixlAS¾K lghq;a;ls' Y%S ,xldjg hEug wjia:djla fkdue;súu yd ne÷Kq wdrlaIdj iy /ljrKh ms<sn| .eg¨" m,s .ekSug ,laùfï wk;=r idlaIslrejka úh yels wh iïnkaO lr .ekSfï wjia:dj ±ä f,i iSud lrùh' isÿ jQfhahehs lshk W,a,x>kh lsÍï iy wmyrK wju jYfhka jir ;=klg fmr iy iuyr isoaëka jir 12 lg fmrùu ksid úfYaIfhkau merKs isoaëka iïnkaOfhka idlaIslrejka fidhd .ekSu wNsfhda.hla úh' 27' fuu wNsfhda. ;snqK;a Y%S ,xldj ms<sn| úu¾Yk fldñáh yels wjia:djkays iïuqL idlÉPd" ke;skï Y%jH øYH ikaksfõokh ud¾.fhka iDcqju idlaIs ,nd .ekSug m%uqL;djh fok ,§' flfia jqj;a Y%S ,xldjg meñKSug wjia:djla ,nd fkdÿka ksid iy wdrlaIdj iy /ljrKh ms<sn|j mej;s ;;ajh ksid Y%S ,xldj ;=< iïuqL idlÉPd meje;a jQfha ke;' 28' ±ä ryiHNdjh ;=<ska úYajdih f.dv ke.su iy m%udKj;a /ljrK mshjr ;yjqre lsÍu idlaIslrejkag ;u w;a±lSï mejiSug wdrlaIs; mßirhla ks¾udKh lsÍug

2 ,sms f,aLk wdrlaId lsÍfï iy j¾.ShlrKh ms<sn| t cd m%;sm;a;sh ST/SGB/2007/6 ys ±lsh yelsh'

Page 11: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

11

w;sYfhka jeo.;ah' iïuqL idlÉPd l< fndfyda fofkl= Y%S ,xldfõ fkdisáh;a Tjqkaf.a iy$fyda ;u mjq,j, wdrlaIdj .ek iel my< l<y' 29' Y%S ,xldj ms<sn| úu¾Yk fldñáhg idlaIslrejka ish leue;af;ka iúia;rd;aul ,sÅ; idlaIs bÈßm;a lsÍug tlÕ jQ fjk;a uQ,dY% .Kkdjla ;sìK' miqj iuyr wjia:dj, iqÿiq ;;ajhla mej;sfha kï Y%S ,xldj ms<sn| úu¾Yk fldñáh fuu idlaIslrejka iu. iïuqL idlÉPd meje;s ùh' fuu ;SrKh .ekSfï È wd;;shla we;sùfï ;;ajho ie,ls,a,g .kakd ,§' ie,lsÍï le|ùu 30' 2014 wf.daia;= 4 jeks od ie,lsÍï i|yd m%isoaO ±kaúula lrk ,§' th udkj whs;sjdislï uy flduidßia ld¾hd,fha fjí wvúfha o m< flßK' úoHq;a ;emEf,ka ie,lsÍï 1985 la ,enqK w;r bka 45 la Y%S ,xldj ms<sn| úu¾Yk fldñáfha uekafâÜ n, iSudjg wh;a jkafka ke;' ;emEf,ka 1197 la ,enqK w;r bka 100 la uekafâÜ n,hg .efkkafka ke;' ^ iuyr wh ie,lsÍï úoHq;a ;emEf,ka iy idudkH ;emE, hk folskau tjd ;sìK'& ;emEf,ka ,enqK ie,lsÍï j,ska 329 la Y%S ,x;dfõ isg tjk ,o w;r bka fndfyduhla t,aààB wmyrKhka .ekh' 31' ,eî ;snqK ld,h;a" Y%S ,xldjg meñKSug bv fkd,eîu;a ksid mqoa., ie,lSÍï ms<sn|j fidhd ne,sug bv ,enqfKa isñ; ixLHdjla .ek muKs' tfia ,enqKq iuyr tajd fjk;a uQ,dY%j,ska ,enqKq f;dr;=re iu. .e,msK' flfia jqj;a bka ie,lsÍïj, w.h wvqùula isÿ jkafka ke;' tajd Y%S ,xldj ms<sn| úu¾Yk fldñáfha ryiH f,aLkdrlaIK.drfha jd¾;d lr we;' tajd ;ukaf.a fyda ;u mjqf,a idudðlhkaf.a whs;sjdislï wmyrKhg ,la jQfhahehs is;k fndfyda fokl=f.a idlaIs jd¾;d lsÍug iy ;lafiare lsßug uekafâÜ n,h" ld,h iy iïm;a iys; iqÿiq hdka;%Khl wjYH;djh ms<sn| o¾Ylhla f,i ie,lsh hq;=h' 32' 2014 Tlaf;dan¾ w. ld,fha § fuu fldñáhg fndre idlaIs bosßm;a lsÍu i|yd ysia wdlD;s m;%j,g w;aika ,nd .;af;ahehs iel lrk mqoa.,fhl= Y%S ,xldfõ È w;a wvx.=jg f.k ;sìK' fuh tjlg mej;s wdKavqj wm fldñáh wmlS¾;shg ,la lsÍug fhdod .kakd ,§' isÿ jQfhahehs lshk tu isoaêh yd fuu fldñáh w;r lsisu wdldrhlska iïnkaOhla ke;s nj;a tjeks lsisu f;dr;=rla fuu úu¾Ykhg fyda ks.ukj,g fhdod fkd.;anj;a ±kqï Èug uy flduidßia jrhd leue;af;ah'3 f;dr;=re m%;HlaIKh iy we.hsu' 33' Y%S ,xldj ms<sn| úu¾Yk fldñáfha uekafâÜ n,h jQfha udkj whs;sjdislï úu¾Ykhla isÿ lsßuh' fuh wmrdO úu¾Ykhla fkdjk ksid fuu fldñáh ish fidhd .ekSï mokï lrk ,oafoa zzúYajdi lsÍug idOdrK fya;=ZZ mj;skafkah hk m%ñ;sh u;h' /ialr .;a f;dr;-=rla m%udKj;aj úYajdi l< .els kï yd ikd: lr we;akï kï" bka iuyr tajd wmrdO f,i ie,flkafka kï isoaêhla fyda W,a,x>kh lsÍfï rgdjla zzúYajdi lsÍug ;rï idOdrK fya;=ZZ mj;S' isÿùï jq Èk ksYaÑ;ju i|yka lsÍu wNsfhda.hla jkafka" úfYaIfhkau .egqfï wjidk i;s lSmh ;=< mej;s lgql ;;ajhka ksid isoaëka ms<sn|j yeu úg ksjerÈj Èkh isysm;a l< fkdyels fyhsks'

3 fuu jd¾;dj ,shk wjia:dfõ tu mqoa.,hd ;%ia;jdoh je<elaùfï mk; hgf;a kvq úNd.hla fkdue;sj ßudkaâ isr Ndrfha isà' úu¾Ykhg w.;shla úh yels lsishï l%shdjla woyia fkdlrñka iy bÈßm;aj we;s fpdaokdj, i;Hdi;H Ndjh .ek ia:djrhla fkd.ksñka fuu lreK jydu mqkÍlaIKh fldg kS;sh hgf;a jrola lr we;akï fpdaokd bÈßm;a lsÍu fyda ke;skï ksoyia l< hq;=hehs Y%S ,xld úu¾Yk fldñáh úYajdi lrhs'

Page 12: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

12

34' ksYaÑ; W,a,x>kh lsÍï fyda iuyr wjia:dj, wmyrK fyda wmyrK rgdjka isÿ flf<ahehs fpdaokd flfrk mqoa.,hkaf.a kï wm fldñáhg ,eìK' fndfyda isoaëka .ek fukau úia;r lrk ,o isoaêka rgd .ek o wmrdOh .ek tu mqoa.,hkaf.a j.lSu ;lafiare lsÍug iy Tjqka ls%hdfjka fyda tfia fkdlsÍfuka iDcqju j.lSu fyda wK§fï j.lsu mejfrkafka o hkak ;yjqre lsÍu i|yd wmrdO úu¾Ykhla lsÍug m%udKj;a f;dr;=re mj;S' 35' fuu fldñáhg 1980 .Kkaj, iy 1990 .Kkaj, n,y;aldrfhka w;=reoyka lsÍï isÿ l< mqoa.,hka .ek ryiH kdu f,aLk ,eìK' fuu kdu f,aLk ms<sn| jeä úia;r n,y;aldrfhka lrk ,o w;=reoykaùï ms<sn| VIII mßÉfþofha i|yka fõ' tjeks n,y;aldrfhka isÿ lrk ,o w;=reoyka lsÍï ms<sn| isoaëka n,y;aldrfhka w;=reoyka lsÍïj,ska mqoa.,hka wdrlaId lsÍu ms<sn| m%ldYhg wkql+,j isÿfjñka mj;sk W,a,x>kh lsÍï f,i fldñáfha uekafâÜ n,hg we;=<;a lr .kakd ,§' j.ùu ms<sn|j mj;sk ndOl ksid jd¾;djk wdldrhg tjeks isoaëka .ek wNsfpdaokd bÈßm;a lr we;af;a w;f<diaila .ek muKs' w;=reoyka lsÍfï rgdj ms<sn| j.lSu .ek flfrk mq¿,a úu¾Ykhl § fuu fpdaokd mokï jQ f;dr;=re iu. kdu ,ehsia;= mqkÍlaIKh l< hq;=hehs fldñáh úYajdi lrhs' wNsfhda. iy ndOl Y%S ,xldKavqj 36' Y%S ,xldj ms<sn| úu¾Yk fldñáfha jevlghq;=j,g ;snQ úYd,u ndOlh jqfha l,ska mej;s wdKavqfjka iyfhda.h fkd§u iy úu¾Ykh wvd, lsÍfï W;aidyhhs' wdrïNfha Èu th udkj whslsjdislï uKav,fha uekafâÜ n,fhka lrk úu¾Ykhla zziïmQ¾Kfhkau m%;slafIamZZ flf<ah' th tlai;a cd;Skaf.a udkj whs;sjdislï flduidßia iyfhda.h ,nd fok f,i kej; kej;;a lrk ,o b,a,Sï È.ska È.gu m%;slafIam flf<ah' 2014 cq,s udifha YS% ,xldfõ ðksjd tlai;a cd;Skaf.a ks;H ksfhdað; yuqúug Y%S ,xldj ms<sn| úu¾Yk fldñáfha iïnkaëldrl iy miqj tys úfYaI{hkaf.ka flfkl= jk fâï is,aúhd ld¾ÜrhsÜ l< b,a,Su o ms<s.;af;a ke;' tfia jqj;a uy flduidßia 2014 iema;eïn¾ udifha § ksõfhda¾la k.rfha È úfoaY weu;s jrhd yuq jQfhah' udkj whs;sjdislï uy flduidßia ld¾hd,h 2014 foieïn¾ 4 iïmQ¾K úia;r b,a,d wdKavqjg hjk ,o ,smshg o ^ tu ,smsh wuqKd we;'& m%;spdr ±laúug wfmdfydi;a úh' 37' ta fjkqjg wdKavqj yeu úgu úu¾Ykfha jdia;úl;ajh" jD;a;Sh Ndjh iy wjxl;ajh m%Yak lrñka th hgm;a lsÍug W;aidy .;af;ah' wdKavqj 2014 fkdjeïn¾ 4 iy foieïn¾ 2 w;r ld,fha § mqj;a ksfõok .Kkdjla ksl=;a lr fld<U isák ;dkdm;sjrekaa /iaúï ;=klg le|jd tlai;a cd;slaf.a fld<U fkajdisl ksfhdað; yryd rdcH m%;sm;a;s m%ldYk folla ksl-=;a fldg udkj whs;sjdislï uy flduidßia ld¾hd,fha f.!rjh" wjxl Ndjh iy lK.dgqodhl uÜgul mj;sk jD;a;Sh fkdjk ;;ajh m%Yak lrñka udkj whs;sjdislï uy flduidßia ld¾hd,fha mj;sk zznrm;< fkd.e,mSï iy m%;súfrdaO .Kkdjla .ekZZ tu ld¾hd,hg fpdaokd flf<ah' fuu fpdaokd t,a, jQfha l%shd mámdáh" úfYaIfhkau fuu uKav,h ie,lsÍï i|yd kshu l< wjidk Èkh iïnkaOfhks' 38' udkj whs;sjdislï uy flduidßia 2014 fkdjeïn¾ 7 jeks od mqj;a ksfõokhla ksl=;a lrñka zzls%hd mámdáh .ek ksrka;rfhka m%Yak lrñka lreKq wjq,a lsÍu fjkqjg úu¾Ykhg ,laj we;s m%Odk lreKq .ek wjOdkh fhduq lrkZZ fuka rcfhka

Page 13: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

13

b,a,d isáfhah'4uy flduidßia jxpd iy.;j m%ldY ,nd .kafkahehs yd f;dr;=re ,nd .eksug uqo,a f.jkafkahehs lr we;s fpdaokd o m%;slafIam flf<ah' ðkSjd ys Y%S ,xld ksfhdað; uy flduidßia yuqùfuka miqj 2014 foieïn¾ 15 Èke;sj ksl=;a l< ,smshlska iyfhda.h ,nd fkd§fï wdKavqfõ ia:djrh kej; ;yjqre flf<ah' 39' 2015 ckjdß ui n,hg m;a kj wdKavqj iyfhda.h iy iïnkaO;djh mj;ajd .ekSug Wkkaÿ jQ w;r úfoaY weu;s ux., iurùr" uy flduidßia iu. woyia yqjudre lr .eksï .Kkdjlg iïnkaOúh' flfia jqj;a kj rch Y%S ,xldj ms<sn| úu¾Yk fldñáhg iDcq iyfhda.hla ,nd fkdÿka w;r rgg we;=¿ùfï ia:djrfha fjkila isÿ jQfha o ke;' ud¾;= 15 jeks Èk kej;;a f;dr;=re ,nd .eksug lrk ,o b,a,sug ks, m%;spdrhla ±lajQfha o ke;' 40' iyfhda.s;djhla fkdue;s jqj;a wm fldñáh" udkj whs;sjdislï uKav,hg" udkj whs;sjdislï fldñáhg iy tlai;a cd;skaf.a fjk;a hdka;%Kj,g ,nd § m%isoaO lr we;s ,sÅ; iy jdÑl m%ldYk" W.;a mdvï iy m%;sixOdk fldñiug rcfha iy yuqodfõ ks,OdÍka ,nd § we;s m%ldYkj, msgm;a" zzudkqISh fufyhqfï ienE ;;ajh .ek úYaf,aIKhla 2006 cq,s - 2009 ud¾;= ZZ iy zz Y%S ,xldfõ udkqISh m%h;akhZZfukau rcfha ks, fjí wvú jeks m%isoaO lrk ,o wdKavqfõ ,sms f,aLk mßlaId lrk ,§' wk;-=rej úu¾Yk fldñáhg l,ska m%ldYhg m;a fkdl< ks, ,sms f,aLk .Kkdjlau ,enqK w;r tajd i;H jd¾;d nj ;yjqre lr .kakd ,§' t,aààBh' 41' .egqu wjidkfha t,aààBfha fcHIaG kdhl;ajh urd ouk ,o ksid fldñáhg lKavdhfï m%;sm;a;s" fufyhqï fyda isÿ flf<ahehs lshk wmyrK .ek iDcqju f;dr;=re ,nd .eksug t,aààB ks,OdÍka yuqúug fkdyels úh' úu¾Ylfhda wdKavqfõ wdrlaIl yuqod úiska jO ysxid iy fjk;a nrm;< W,a,x>kh lsÍïj,g ,la lrk ,o t,aààBfha ysgmq ld¾hOrhka .Kkdjla iu. iïuqL idlÉPd l<y' tu iïuqL idlÉPdj,§ iuyre l=ßrelï fyda wmyrK ms<sn| t,aààBfha j.lSï .ek f;dr;=re ,nd ÿka kuq;a fndfyda fokd ixúOdkfha wka;¾cd;sl ks;shg fkd.e,fmk Ndú;d fyda m%;sm;a;s .ek ms<s.ekSug fyda idlÉPd lsÍug wlue;s jqy' Bg wu;rj t,aààBfha ks, ,sms f,aLk ,nd .; fkdyelsùfuka iuyr Ndú;djkag wkque;sh ,eî we;af;a l=uk uÜgfuka o hkak ksYaph lr .ekSu ÿIalr úh' tfia jqj;a t,aààBfha úkaÈ;hka we;=¿ uQ,dY% .Kkdjlska ,enqKq f;dr;-=re wkqj fldñáhg t,aáàBh úiska isÿ lrk ,o wmyrK rgdj f,aLk .; lsÍug yels úh' m,s.ekSfï" ysßyer lsÍfï" ìh jeoa§fï iy fjk;a wmyrK ms<sn| ìh' 42' l,ska mej;s wdKavqj úu¾Ykh hgm;a lsÍug .;a m%h;akfha n,mEu" Y%S ,xldj ;=< ìh iy ;¾ckh lsÍfuka ks¾udKh jQfhahs lsj yels ;;ajhlska jvd;a ixlS¾K úh' fuu fldñáfha jev lghq;= mej;s uq¿ ld, isudfõ§u Y%S ,xldfõ" úfYaIfhkau W;=f¾ wdrlaIl yuqod úiska" .%dóh uÜgfï ls%hdldÍka" udkj whs;sjdislï wdrlaIlhka iy idlaIslrejka úh yels wh fidaÈis lsÍu" ;¾ck lsÍu" ìhjeoa§u yd m%Yak lsÍu isÿ l< njg ksrka;rfhkau jd¾;d úh' 43' úu¾Yk fldñáhg iyfhda.h ,nd §u yd iïnkaOhehs yeu úgu úfYaIfhkau lsj fkdyels kuq;a úu¾Ykh ksid ysßyer lsÍï W;aikak jQ nj yeÕfjk jd¾;d" úfYaIfhkau 2014 Tlaf;dan¾ 30 olajd jQ ie,lsÍïj, wjidk Èkh <Õdfj;au jeä úh' iyfhda.h ,nd §ug iDcqju ndOd lsÍug woyia flf<ao keoao hkak l=ula jqj;a Y%S 4 Y%S ,xldj ms<sn| t cd úu¾Ykh wmlS¾;shg ,la lsÍfï woyiska È.gu isÿ lrk idjoH f;dr;=re me;srùu fihsâ fy<d olshs'OHCHR 2014 fkdjeïn¾ 7

Page 14: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

14

,xldj ;=<;a iuyr isoaëkaj,§ bka neyerj;a W,a,x>kh lsÍï ms<sn| f;dr;=re ,nd §ug iQodkïj isá whg th n,j;a ndOlhla úh' úu¾Ylhka Y%S ,xldj ;=< f;dr;=re uQ,dY% úh yels wh iu. ikaksfõokh lsÍfï § tu iïnkaO;djh b;du;a wju uÜgul mj;ajd .eksug;a úoHq;a fidaÈis lsÍfï wk;=r iSud lsÍfï úfYaI wdrlaIl mshjr mj;akd wjia:dj,g muKla iSud lsÍug;a w;sYfhkau m%fõiï úh' l,ska i|yka l< wdldrhg úu¾Yk fldñáh Y%S ,xldj ;=< isák mqoa.,hkaf.ka jdÑl idlaIs iDcqju ,nd .;af;a ke;' 44' jeä ÿrg;a iïuqL idlÉPdjg ,la jq mqoa.,hka Y%S ,xldj ;=< fkdisáh;a tys isák Tjqkaf.a mjqf,a wh m,s.ekSfï wk;=rg ,laúh yels ùfuka fmkS hkafka tu mqoa.,hka wdrlaId lsÍug ±ä mshjr .ekSfï wjYH;djh hs' kej; udkisl mSvdjg m;aùfï wk;=re 45' fndfyda fokl= È.gu udkisl wd;;shg m;aj isàuo idlaIslrejka fidhd .ekSu flf¾ n,mEh' Tjqka iu. iïuqL idlÉPd lsÍfuka Tjqka kej; jrla udkisl wd;;shg m;a fkdlsÍug úu¾Ylfhda úfYaIfhkau ixfõÈ jQy' iïuqL idlÉPdj,g fmrd;=j úu¾Ylfhda fuu wk;=re iy ,nd .; yels WmfoaYk iy udkisl iydfha iajNdjh .ek ;lafiarejla isÿ l<y' iuyr wjia:dj, § iuyr mqoa.,hka yd iïuqL idlÉPd fkdmeje;aúug ;srKh flßK' we;af;kau úu¾Ylfhda ld,hla .;ùfuka miqjo úkaÈ;hka ;ju;a mSvdjg m;a flfrk udkisl wd;;sfha m%udKh .ek ±äj lïmdjg m;a jqy' idlaIs Èug bÈßm;a jQ whf.a ffO¾h .ek Tjqkag lD;fõ§;ajh mqo lsÍu jeo.;a h' 46' by;ska i|yka i|yka l< ndOl jqj;a úu¾Yk fldñáh /ialr.;a iy ;yjqre lr.;a f;dr;=re udkj whs;sjdislï iy wka;¾cd;sl udkqISh ks;s §¾> ld,hla ;siafia .eUqrgu uq,a nei .;a wdldrfhka W,a,x>kh yd wmyrKh jkafka o hkak ms<sn| m%n, fidhd .ekSï h' bka iuyrla wka;¾cd;sl wmrdO fia .sKsh yelsh' III miqìï ikao¾Nh 1948 – 2001( ksoyfia isg igka úrdu .súiqu olajd' 47' 1948 ksoyiska miq l%shd;aul l< wdKavqfõ m%;sm;a;s .Kkdjla isxy, nyq;rhg ys;lr jqj;a fou< iq¿;rh fldka lsßug yd fjka lsßug fya;= úh' wdKavqj fuu m%;sm;a;s bÈßm;a flf<a hg;a úð; md,kh hgf;a issxy,hka uqyqK ÿka wjdis iy.; ;;ajhg iykhla jYfhka jqj;a th jd¾.slj mokï jQ nyq;rfha md,khla úh' 1956 isg jßka jr cd;sjd§ m%pKav;ajh we;súu;a" fou< m%cdfõ iuyr fldgia jeä jeäfhka /äl,aúu;a olakg ,eìK' iuyr fou< foaYmd,k mlaI È.gu md¾,sfïka;= foaYmd,kfha ksr; jQ w;r igkaldó lKavdhï Èjhsfka W;=f¾ iy kef.kysr fjku rdcHhla" zz;ñ,a B<dïZZ b,a,d isáhy' 48' ;ñ,a kj fldá ixúOdkh 1972 È msysgqjk ,o w;r th 1976 È ;ñ,a B<dï úuqla;s fldá ixúOdkh úh' bka miq oYl lSmh ;+==< th wfkl=;a ;r.ldÍ fou< mlaI iy igkaldó ixúOdk iu. wr.,hl fhÈK' 1983 cq,s udifha § t,aààB m%ydrhlska hdmkfha § wdKavqfõ yuqod Nghka 13 fokl= urKhg m;aùu;a iu. rg mqrdu l¿ cq,sh kñka ye¢ka jQ cd;sjd§ l,flda,dy, yg .eksK' fou< cd;slhka 3000 la ;rï ixLHdjla urd ouk ,o w;r Tjqkaf.a foafmd< yd jHdmdßl ia:dk úkdY flßK' fndfyda fokl= isxy, nyq;r m%foaYj,ska m,d .shy' wk;=rej iuyre rg yer .shy' wdKavqj iy t,aáàBh w;r mQ¾K ikakoaO .egqula wdrïN úh'

Page 15: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

15

49' t,aáàBh" uqia,sï iy isxy, m%cdjka m,jd yer W;=r kef.kysr úYd, N+ñ m%foaYhla w;alr .eksug iu;a jQ iy Èjhsfka ´kEu m%foaYhl yuqod iy isú,a b,lalj,g m%ydr t,a, l< yels l=ßre iy n,j;a ñ,sgß ixúOdkhla njg m;a úh' b;du;a l=ßre l%shdjla jkafka 1990 cqks udifha uvl,mqfõ § t,aààBhg hg;a jQ fmd,sia ks,OdÍka ish .Kkla urd ±ñuhs'5t,aáàBh n,y;aldrfhka n|jd .eksu iy lmamka .eksu ;=<ska W;=re kef.kysr fukau úYd, ixLHdjla jQ fou< vhiafmdardfõ md,khla iy ie,lsh hq;= n,mEula ysñ lrf.k isáfhah' wdKavqfõ yuqod iy m%;súreoaO fou< ikakoaO lKavdhï B<Õ oYl fol ;=< .egqfï úúO wÈhrj, nrm;< udkj whs;sjdislï wmyrKhka" úfYaIfhkau ys;=jlaldr f,i r|jd .ekSï" jO ysxid meñKúï iy oyia .Kka w;=reoyka lsÍï iïnkaOfhka j.lsj hq;=h' 50' Bg fjkiaj Y%S ,xldj ol=fKa udlaiajd§ ck;d úuqla;s fmruqfKa ikakoaO le/,a,lg o uqyqK ÿkafkah' flá ld,hla mej;s 1971 le/,a, blauKskau hgm;a l< kuq;a 1987 § fou< .egqug bkaÈhdkq ueÈy;aúug tfrysj Èh;a l< fojk le/,a, jir .Kkdjla mej;sK' ck;d úuqla;s fmruqK" yuqodj iy idudkH ck;dj b,lal lr .;a >d;k iy m%ydr isÿ flf<ah' kS;shg mßndysrj isÿ l< ñkS ueÍï oyia .Kklska iy n,y;aldrfhka isÿ l< w;=reoyka lsÍï j,ska m%pKavf,i ck;d úuqla;s fmruqK u¾okh flßK' 51' fuu m%pKav jHdmdrj,g tla m%Odk m%;spdrhla jQfha 1971 ud¾;= udifha È uyck wdrlaIl mk; hgf;a yÈis ;;ajhla m%ldY lsÍu h' bka wk;=rej yÈis n,;, y÷kajd§u iy ;%ia;jdoh je<elaúu mk; jeks oro~q wdrlaIl jHjia:d mekùh' ;%ia;jdoh je<elaùfï mk; uq,skau 1979 È jir ;=kla i|yd mek jqjo miqj th 1982 § iaÓr jHjia:djla njg m;a lrk ,§' fuu jHjia:dfjka mq¿,a f,i yd ys;=jlaldr f,i r|jd .ekSug" jO ysxid meñKùug iy n,y;aldrfhka w;=reoyka lsÍug wjia:djla Wodúh' Bg wu;rj 1978 wdKavql%u jHjia:dfjka y÷kajd ÿka m%n, úOdhl ckdêm;s l%uh m%cd;ka;%jdoh iy kS;sfha wdêm;Hh flf¾ Ⱦ> ld,Sk n,mEula úh' 52' ;j;a n,mEula jQfha .egqfï úi÷ul jeo.;a lv bula iksgqyka lrñka 1987 § we;s lr .;a bkaÿ ,xld idu .súiqfï uQ,sl m%;smdok bkaÈhdkq idu idOl yuqofõ iydh we;sj fyda l%shd;aul lsÍug wfmdfydi;aùuh' fuu .súiqu wkqj 1987 fkdjeïn¾ udifha § rg mqrdu m<d;a wdKavqj,g n,h fnod yeÍug 13 jk wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkh iïu; lr .kakd ,§' isxy, cd;sjdÈkaf.a úfrdaOh ueo fou< ck;djf.a wfmalaIdj wkqj uq,skau W;=re kef.kysr tlu tallhla njg m;a flßK' wdKavqj úiska tal mdlaIsl iajdëk;ajh m%ldY lsÍula f,i ye¢ka jQ fhdackdjla m<d;a iNdjg bÈßm;a lsÍu;a iu. taldnoaO W;=re kef.kysr m<d;a iNdj 1990 § úiqrejd yßk ,§' 53' rfÜ fiiq m<d;aj, m<d;a iNd ls%hd;aul jqjo W;=re iy kef.kysr m<d;a fld<ôka iDcqju md,kh úh'6 n,h fnod yeÍu ms<sn| .eg¨ .egqug iy idu uq,msreïj,g flaka§%h jQ lreKla f,i mj;skq we;' 2002 - 2005( igka úrdufha isg tÈßjdÿlï W;aikakùu olajd 54' oYl follg wdikak ld,hla mej;s hqoaOfhka miqj 2002 fmnrjdß udifha § fkda¾fõ wdKavqfõ myiqlrKh hgf;a Y%S ,xldKavqj iy t,aààBh w;r igka úrdu

5 http://www.uthr/org/Reports/Report4/chapter2.htm

6 wjidkfha oS fY%aIaGdêlrKh 2006 Tlaf;dan¾ udifha § W;=r iy kef.kysr m<d;a tl;= lsÍfï ffk;sl n,hla ke;s nj m%ldY lsÍu ksid 2008 § kef.kysr m<d;a iNdj i|yd fjku Pkao úuiSula meje;aùug bv ,eìK'

Page 16: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

16

.súiqula w;aika lrk ,§' igka úrdu .súiqu hgf;a yuqod l%shd ud¾. iïmQ¾Kfhkau k;r lsÍu" md,k n,h w;a lrf.k ;snqKq m%foaY wkqj yuqod wE;a lr ;eîu" fou< ikakoaO lKavdhï ksrdhqO lsÍu isÿ l< hq;= úh' igka úrdu .súiqu hgf;a ;%ia;jdoh je<elaùfï mk; l%shd;aul lsÍu w;aysgqjk ,§' igka úrdu .súiqug udkj whs;sjdislï rduqjla we;=<;a fkdjQ kuq;a7 wka;¾cd;sl kS;shg wkql+,j jO ysxid" ìh jeoaÈu" meyerf.k hEu" lmamï .ekSu iy ysßyer lsÍu jeks foa we;=<;a isú,a ck;djg tfrys tÈßjdÿlïj,ska je<lS isàug md¾Yajlrefjda ne£ isá;s' .súiqfuka tyd fuyd hEfï ksoyi we;=<;aj idudkH ;;ajh m%;sia:dmkh lsÍfï mshjr .kq we;ehso wfmalaId flf¾' .súiqu wëlaIKh lsÍug iy zlsishï lvlsÍula we;skï mßlaId lsÍugZ fkda¾äla rgj,a myl mqoa.,hkaf.ka hq;a lKavdhula zY%S ,xldfõ ksÍlaIK ¥; fufyhZ ^SLMM & kñka ia:dmkh lrk ,§' 55' tla w;lska igka úrdu .súiqu .egqug l,a mj;akd úi÷ula <Õd lrkafkahehs iqNjd§ n,dfmdfrd;a;=jlao we;s flf<ah' wdKavqfõ iy t,aààBfha ksfhdað;hka w;r úêu;a fkdjk wdldrfha idlÉPd jg lsmhla o meje;aúK' wka;¾cd;sl m%odklfhda fgdalsfhda ys mej;s uyd iuq¿jl8 § idu ls%hdj,shg iy mYapd;a hqo iufha h<s bÈlsÍï i|yd mq¿,a f,i iydh Èug fmdfrdkaÿ jqy' 56' flfia fj;;a .súiqu ol=fKa iel ixld iy foaYmd,k fnÈï we;s lrùh' fndfyda fokl= igka úrdu .súiqu ÿgqfõ rg wkshñka fn§ula iy t,aààBhg ;u Yla;sh kej; f.dv k.d .eksug ,nd ÿka wjia:djla fiah' fuu ìh jvd;a W.% jQfha t,aáàBh wka;¾jdr iajhx md,k wêldßhla msysgqùfï fhdackdjla bÈßm;a lsÍfuka iy igka úrdu .súiqu hgf;a bv § ;snqK wdldrhg W;=re kef.kysr m%Odk k.rj, ;u foaYmd,k ld¾hd, újd; lsÍu;a iu.h' t,aààBh lmamï .ekSu" b,lal lr .;a mqoa.,hka >d;kh lsÍu iy fkdlvjdu <ud fid,aodÿjka n|jd .eksu isÿ l< ksid igka úrdu .súiqu È.ska È.gu W,a,x>kh lrkafkahehs fpdaokd t,a,úh' igka úrdu .súiqu 2008 § wjika jk úg t,aààBh úiska isÿ l< lv lsÍï 3800 ;a yd wdKavqfjka l< lvlsÍï 350 la Y%S ,xld ksÍlaIK lKavdhu jd¾;d lr ;sìK' 57' 2003 fkdjeïn¾ udifha È ckdêm;sks pkaÈ%ld nKavdrkdhl l=udr;=x." w.ue;s rks,a úl%uisxyf.a tlai;a cd;sl mlaIfha wdKavqfjka wdrlaIdj" iajfoaY lghq;= iy ck ikaksfõok jeks m%Odk wud;HdxY mjrd .;a;dh' fuh 2004 wfm%a,a udifha md¾,sfïka;= ue;sjrKhlg iy Y%S ,xld ksoyia mlaIfha uyskao rdcmlaI w.ue;s ;k;=rg m;a l< wdKavq fjkilg fya;= úh' lreKdf.a bj;aùu 58' fï w;r 2004 ud¾;= udifha § t,aáàBfha kef.kysr fcHIaG wKfok ks,Odßhd jk úkhd.uq¾;s uqr,sorka fkdfyd;a lreKd wïudka bj;aùfuka tys nrm;< fn§ula jd¾;dúh' fndfyda <uhska we;=¿j ld¾h Orhka oyia .Kkla wdmiq ish ksfjiaj,g meñKs kuq;a ì£ .sh zzlreKd lKavdhuZZ miq.sh ld,fha È wdKavqj iu. tla jQ B<dï ck;d úuqla;s mlaIh ^EPDP & jeks jvd;a merKs fou< ikakoaO lKavdhï iu. lemS fmfkk kj ikakoaO lKavdhula9 f,i biau;= úh'

7 idu ls%hdj,sfha m<uq wÈhf¾ § udkj whs;sjdislï iy uekqISh uQ,O¾u ms<sn| mßmQrK wdlD;s rduqjla idlÉPd lsÍug .;a W;aidy jHd¾: úh' 8 2003 fgdalsfhda iuq¿fjka neyer lsÍu ksid t,aààBh ;djld,slj idu ls%hdj,sfhka bj;a úh' 9 lreKd lKavdhu 2007 isg foaYmd,k mlaIhla f,i ;ñ,a ulal,a úÿ;f,hs mq,sy,a kñka ,shd mÈxÑ úh'

Page 17: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

17

59' lreKd ;uka iu. jeo.;a nqoaê f;dr;=re fukau yuqoduh Yla;shla f.k wdfõh' bkamiq jir .Kkdjla uq¿,af,au t,aààBh iy ikakoaO lKavdhï tlsfkldg tfrysj b,lal lr .;a ñkS uereï102 fukau idudkH ck;dj meyer f.k hEï iy myrÈï .Kkdjla isÿ l<y' lreKd lKavdhu wdKavqj iu. iyfhda.fhka lghq;= l< njla fmksK' hqksfi*a ixúOdkh <ud fid,aodÿjka n|jd .eksu je<elaùug iy Tjqka ksoyia lsÍug m%h;ak .;a kuq;a lKavdhï folu <uhska n|jd .ekSu úYd, jYfhka lrk ,§' t,aààBh Y%S ,xld hqo yuqodjg iy fmd,sishg ;eka ;eka j, m%ydr t,a, l< o tajd iq¿ wú iy f.%fkaâ fhdod .;a iq¿ m%ydr úh' t,aààBh kef.kysr m<df;a lreKd bj;aùfuka wysñ jQ N+ñ m%foaY kej; w;am;a lr .eksug;a yuqod Yla;sh kej; ;yjqre lsÍug;a W;=f¾ jkaksfhka kef.kysrg n,weKs heùh' iqkdñh( 2004 foieïn¾ 60' 2004 foieïn¾ ui bkaÈhka id.rfha yg.;a iqkdñfhka Y%S ,xldfõ fjr<nv m%foaYj, 40"000 lg wêl ixLHdjla ñh .sh w;r .egqïj,ska wj;eka jQ 390"000 g wu;rj ;j;a 500"000 lg wêl msßila wj;eka lrúh' iqkdñ iyk lghq;= idu l%shdj,sh kej; mK .kajkq we;ehs n,dfmdfrd;a;=jla ;snqKo – ksoiqkla jYfhka iyk lghq;= iïnkaëlrKh lsÍug taldnoaO l,ukdlrK jHqyhla .ek tlÕ;djhla we;s lr .eksK'11 h<s f.dvke.Sfï foaYmd,kh blauKskau wúYajdih iy úrillï we;s flßK' wdOdr jeä jYfhka ol=fKa isxy, ck;djg ,nd ÿka w;r W;=r yd kef.kysr jeäfhkau isák fou< ck;djg m%udKj;aj fkd,efnkafkahehs m%n, yeÕSula fou< ck;dj ;=< we;s úh' .egqfuka wj;eka jQ W;=re iy kef.kysr fou< ck;dj jeä jYfhkau neyer flßKehs yeÕSula we;s úh'12 tÈßjdÿlï újD;ju kej; yg .eksu 61' 2005 wf.daia;= ui m%uqL fou< foaYmd,lfhla jQ úfoaY lghq;= ms<sn| weu;s ,laIauka lÈr.ud¾ fld<U Tyqf.a ksjfia§ >d;kh lrk ,§' th t,aààBh úiska isÿ lrk ,±hs fpdaokd flßK' fuu isoaêh idu ls%hdj,shg tfrys ol=fKa mej;s wdl,amh jvd;a ±ä l< w;r t,aáàBh ;ykï lsÍfuka cd;Hka;rj yqol,d lsÍu fõ.j;a úh' wdKavqj yÈis ;;ajhla m%ldYhg m;a fldg wdrlaIl f,alïg w;a wvx.=jg .ekSug iy mßmd,k jYfhka r|jd .eksug;a yuqodjg iy fmd,Sishg tajd ls%hd;aul lsÍug;a mq¿,a n,;, mejfrk kj yÈis kS;s fr.=,dis y÷kajd fok ,§' 2005 fkdjeïn¾ udifha mej;s ckdêm;sjrKfhka – t,aààBh ;u n,h mej;s m%foaYj, ckdêm;sjrKh j¾ckh flf<ah- igka úrduh úfõpkh l< iy talSh rdcHh wdrlaId lsÍug m%;s{d ÿka uyskao rdcmlaI ch .;af;ah' 62' 2005 foieïn¾ ui t,aáàBh uQ,sl jYfhka wdrlaIl yuqodj b,lal lr .;a13 kuq;a jeäfhkau <uhska we;=¿ isú,a ck;dj úm;g m;a laf,afuda¾ ìï fndaïn m%ydr14 ;=<ska

10 igka úrdu .súiqu hgf;a wdhqO ±Íug wjir ,enqfKa wdKavqjg iy t,aáàBhg muKs' tfy;a ta ;u md,kh hgf;a mj;sk m%foaYj, muKs' wdKavqj wfkl=;a ikakoaO lKavdhï ksrdhqO l< hq;= úh' tfy;a wdKavqj t,aààBfhka ì£ .sh miq lreKd lKavdhu we;=¿j ;u md,k m%foaYfha isá w;=re yuqod lKavdhï ksrdhqO lsÍug wfmdfydi;a úh' lreKd lKavdhu igka úrdu .súiqug md¾Yajhla fkdjQ kuq;a Y%S ,xld wëlaIK fldñáh ^SLMM& 2005 isg tys jev lghq;= igka úrduh W,a,x>kh lsÍï f,i jd¾;d flf<ah' 11 wdKavqj iy t,aáàBh we;=<;a jk mYapd;a iqkdñ fufyhqï l,ukdlrK moaO;shla ^PTOMS& i|yd jQ tlÕ;djhla ckdêm;sksh pkaÈ%ld l=udr;=x. 2005 § w;aika l< kuq;a miqj fY%IaGdêlrKhg bÈßm;a jQ fm;aiula u; tys iuyr j.ka;s jHjia:djg mgyeKshehs fY%aIaGdêlrKfhka bj;a flßK' 12 http://www.brookings.edu/reseach/speeches/2010/03/03-natural-disasters-ferris 13 udkqISh fufyhqï i;H ú.%yhla' f.dkqfõ idlaIslre m%ldYh ^WS& 2006 cq,s – 2009 ud¾;= wdrlaIl wud;HdxYh^MOD& 2011 cq,s'

Page 18: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

18

kej;;a m%pKav;ajh uqod yeÍfï jHdmdrhla wrUk ,§' uq,skau ìï fndaïn fhdod .ekSu isÿ jQfha hdmkh w¾OoAùmfhah' miqj blaukskau jkaksfha wdKavqfõ md,kh hgf;a mej;s m%foaYj,g o jHdma; úh' úfYaIfhkau m%ydr isÿ jQfha ukakdru iy jjqkshdfõh' 63' t,aáàBh iy m%;s úreoaO ikakoaO lKavdhï w;r;a" wdKavqfõ yuqod nqoaê wxYfha msßia m%uqL fou< md¾,sfïka;= ux;%Sjreka yd ckudOHfõÈka b,lal lr .;a ñks uereï jvd;a W;aikak l<y' wdKavqfõ yuqod úiska iqÿ jEkaj,ska flfrk meyer .ekSï iy w;=reoyka lsÍï fld<U we;=¿ wfkl=;a m%foaYj, kej; jrla jeä úh' t,aààBfhka idudkH ck;dj b,lal lr f.k ÿïßhg iy niaj,g m%ydr t,a, flßK' úfYaIfhkau kef.kysr iy W;=f¾ hdmkh iy ukakdru wi< yuqodj iu. .eáï jd¾;d úh' lreKd md¾Yajfhka ,;a nqoaê f;dr;=re mokï lr .;a Y%S ,xld yuqodfõ ÿrÈ. úysÿï n,ldh t,aààB md,kh hgf;a mej;s m%foaYh ;=< o fufyhqï isÿ flf<ah' md¾Yajhka l%u l%ufhka zzieÕjqk hqoaOhlZZ15 meg,S we;ehs Y%S,xld ksÍlaIK ¥; fufyfha m%Odks ish woyi m%ldY flf<ah' 2006 – 2008 tÈßjdÿlï ;j;a W;aikakúu' 64' 2006 ueo Nd.h jk úg igka úrduh ie,lsh hq;= f,i ì| jeáK' iuia; wdrlaIl ;;ajh iS>%fhka msßySug m;a jQ w;r 2006 wfm%a,a 20 jeks od t,aààBh meje;afjñka ;snq idu idlÉPdj,ska bj;a jQfhah' Bg Èk lSmhlg miq t,aààBh yuqod m%Odks ckrd,a ir;a fmdkafiald >d;kh lsÍug ;e;a l< w;r tys§ Tyqg nrm;< ;=jd, isÿ úh' Y%S ,xld .=jka yuqodj Bg m,s.eksula jYfhka kef.kysr t,aààB md,kh hgf;a mej;s idïmQ¾ m%foaYhg .=jka m%ydr t,a, flf<ah'16 2006 foieïn¾ ui kej; jrla t,aààBh fld<U § wdrlaIl f,alï f.daGdNh rdcmlaI >d;kh lsßug ;e;a flf<ah' 65' 2006 wfm%a,a udifha § Y%S ,xld .=jka yuqodj ;%sl=Kdu,fhka ol=fKa uqyqÿ fndlafla Wmdh ud¾.sl jYfhka jeo.;a idïmQ¾ ol=K m%foaYhg .=jka m%ydr t,a, flf<ah' jd¾;d jQ wdldrhg t,aáàB l|jqre msysgd ;snqfKa isú,a ck;dj isá ia:dk wdikakfhah' fuu .=jka m%ydr igka úrduh lv lsÍula f,i ye¢ka jQ Y%S ,xld ksÍlaIK ¥; fufyh zzt,aáàBh mdi,a iy mqoa.,sl ksjdi wdikakfha isú,a ck;dj .ejfik ;ekaj, ;u igka lKavdhï iy foaYmd,k ld¾hd, msysgqùu iudj Èh fkdyels jrolaheZZhs ye¢ka jQfhah'17 kef.kysr igka weú<hEu 66' 2006 cq,s udifha § t,aáàBh ;%sl=Kdu,hg ksß; È.ska jQ udú,a wdre m%foaYh w;am;a lr f.k kef.kysr m<d;g c,h iemhSfï flakaøia:dkhla jk c,dYfha fodrgq jid oud ;s%l=Kdu,h kdúl l|jqrg myr ÿkafkah' ta iu.u t,aààBh hdmkh w¾OoAùmh kej; w;a lr .ekSfï wruqfKkahehs lsjyels W;=f¾ md,k f¾Ldj yryd kej;;a igka

14 laf,afuda¾ fndaïnhla hkq ieÕj isg myr §fï§ fhdod .kakd ÿria: md,l" tl Èidjlg me;sfrk mqoa., kdYl fndïnhls' we;af;aku laf,afuda¾ hkq tlai;a ckmofha ksIamdokh lrk fndaïn j¾.hl ika kduhhs' flfia jqj;a Y%S ,xldfõ th fhfokafka jhrhlska wE; isg mqmqrejd yßk fndaïnj,g iy igka lKavdhï ;kd .kakd ÿria: md,l fndaïn ^IED& j,gh' 15 http://www.tamilguardian.com/article.asp?articleid=292

16 http://www.crisisgroup.org/en/regions/asia/south-asia/sri-lanka/124-sri-lanka-the-failure-of-the-peace-

process.asps

17 SLMM public press release, 20 april 2006. http://lankapage.wordpress.com/2006/04/30/slmm-rules-air-

strkes-violation-truce

Page 19: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

19

fufyhqula Èh;a flf<ah' Y%S ,xld hqo yuqodj Tmf¾Ika fjdag¾fIâ ^Operation

Watershed& Èh;a l< w;r bka kef.kysr igka weröu iksgqyka úh' 67' fld<U taldnoaO yuqod uq,ia:dkfha md,kh hgf;a je,slkafoa msysá wdrlaIl n,ld uQ,ia:dkh- kef.kysr ^SFHQ-E & fufyhqula Èh;a flf<ah'18 22 yd 23 mdn, yuqod kef.kysr uQ,ia:dkh hgf;a mej;s w;r fldudkafvda n,ldh iy úfYaI n,ld n%sf.avhla19 fufyhqï i|yd Bg wkqhqla; lr ;sìK' Y%S ,xld hqo yuqodj i;s folla we;=<; udú,a wdre m%foaYh kej; w;a lr .;af;ah' bka miqj Y%S ,xld yuqodj iSñ; m%foaYhla w;am;a lr f.k th ;yjqre lr .ekSfuka miqj B<Õ b,lalh lrd hEfï Wmdh ud¾.hla ^ Bite and holding & wkq.ukh flf<ah' 68' Y%S ,xld hqo yuqodj B<Õg 2006 § idïmQ¾^ wf.daia;= - iema;eïn¾& jdlf¾ ^ 2006 Tlaf;dan¾- 2007 ckjdß& lkaÑl=äÉpdre ^ 2007 ckjdß- fmnrjdß& uvl,mqj kef.kysr ^2007 fmnrjdß- wfm%a,a& uvl,mqj ngysr ^ 2007 wfm%a,a- cq,s& yd t,aáàBfha kef.kysr ;snq wjidk n,fldgqj f;dmams., ^2007 cq,s& w;am;a lr .;af;ah' m%foaYh .ek lreKd lKavdhu i;= ±kqu ksielfhkau fuu igka fufyhqug w;sf¾l Yla;shla jkakg we;' 69' kef.kysr igka fufyhqu Y%S ,xld hqo yuqodjg kj wdKavqj hgf;a uq, mqrk ,o m%;sixialrK j,ska y÷kajd ÿka kj kHdh" ixúOdkh iy Wmdh ud¾. w;ayod ne,sug wjia:djla úh' kef.kysr w,a,d .ekSfï È W.;a mdvï miqj W;=re igka jHdmdrh yev .eisug bjy,a jq w;r hqo yuqodjg ;u id¾:l;ajh .ek jvd;a úYajdihla we;s lrúh' W;=re igka jHdmdrfha§ i|yka l< wdldrhg kef.kysr igka fufyhqu udkqISh igka fufyhqula fukau isú,a ck;djg isÿjk wk;=re u. yßk wdldrhg yuqod ie,iqï ilia l< nj ;yjqre flßK'20 flfia jqj;a wdKavqj t,aáàB md,kh hgf;a mej;s m%foaYj,g wdOdr ,nd §fï È kej;;a ±ä iSud mekùh' ksoiqkla jYfhka udkqISh wdOdr wdh;kj,g kef.kysr jdlf¾ ys isú,a ck;djg <Õdùug ;snqfKa iSñ; wjia:djls' wdKavqj 2007 wdrïNfha isg W;=f¾ t,aáàBfha md,kh hgf;a mej;s jkakshg hjk udkqISh wdOdr iïnkaOfhka mej;s iSud ie,lsh hq;= wdldrfhka kej; ±ä flf<ah' 70' fuu ld, iSudfõ § isú,a ck;djg jQ wk;=re" .egqfï wjidk udi lsmh ;=< isÿ jQ m%udKhg fkdjqj;a kej; igka weú< hEu iy ld, ;=jlal=" frdlÜ yd .=jka m%ydr we;=¿ nr wú fhdod .ekSu isú,a ck;djg n,mEula úh' úu¾Yk fldñáh tjeks wjia:d lSmhla f,aLk .; l< w;r tajd hqo wmrdO jYfhka ye¢kaúh yels njg úYajdi lsÍug ie,lsh hq;= fya;= mj;S' tajd tÈßjdÿlï ms<sn|j flfrk läkï" M,odhS iy iajdëk mq¿,a úu¾Ykhl fldgila f,i mßlaId l< hq;=h' 71' ksoiqkla jYfhka 2006 wf.daia;= 14 Èk WoEik YS% ,xld .=jka yuqodj uq,;sjq Èia;s%lalfha W;=f¾ t,aáàB md,kh hgf;a mj;sk j,a,smqrï .u wi< le,Eno m%foaYhlg m%ydrhla t,a,lr we;'21 fmdl=re fndaïn 14 lg wdikak ixLHdjla fy<d we;' tu m%ydrfhka fikafpdaf,hs .eyekq <ud wkd:d.drfha <uhska 60 la muK ñh .sh w;r ;j;a 60 lg muK ;=jd, isÿúh' t,aáàB WmfoaYsldjka ;sfokd yer ñh .sh b;sß ish¨ .eyekq <uhska jhi wjqreÿ 16 – 19 w;r whhs' tu wkd:d.drh t,aáà yuqod

18 jev n,k yuqodm;s fïc¾ ckrd,a kkao u,a,jwdrÉÑ fufyhqï wëlaIkh i|yd mqoa.,slju tys /£ isá nj jd¾;d jqj;a ckrd,a fmdkafiald wfm%a,a ui >d;k ;ef;ka ;=jd, ,nd iqj fjñka isák w;r Tyq ;djld,slj ld¾h uKav, m%Odks jYfka m;a flßK' 19 l,ska hdmkfha 53 äùIKfha wK hgf;a 20 2010 wf.daia;= 17 f.daGdNh rdcmlaI LLRC bÈßfha l< m%ldYh 21 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 20: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

20

mqyqKq l|jqrlahehs wdKavqj mejiqj;a tÈku tu ia:dkhg .sh wka;¾cd;sl yuqod ksÍlaIlhkag yuqod bÈ lsÍï" ks, we÷ï fyda wdhqO lsisjla tys olakg ,eî ke;' 72' fikafpdaf,hs m%ydrh fuu ld, iSudfõ § ish¨ md¾Yajhka isÿ lrk ,o nrm;< udkj whs;sjdislï W,a,x>kh lsÍï úYd, ixLHdjlska tlla jk w;r 2006 § m;a lrk ,o 2005 wf.daia;= udifha isg isÿ jQfhahehs lshk nrm;< udkj whs;sjdislï W,a,x>kh lsÍï ms,sn|j úu¾Ykh fldg úNd. lsÍug m;a lrk ,o ckdêm;s mÍlaIK fldñiul ^ Wo,d.u fldñiu& úIh úh' fuu úu¾Yk fldñáhg tu fldñifï m%ldYhg m;a fkdl< jd¾;djla ,enqK w;r th fuu jd¾;dfõ wjidkfha È mßlaIdjg ,la fjkq we;' 73' fikafpdf,hs isoaêfha § wkd:d.drh yuqodfõ ksjerÈ b,lalhla nj;a .eyekq <uhskaf.a urK iïnkaOfhka j.lsj hq;= jkafka t,aààBh nj;a ;SrKh lr we;' fuu úu¾Yk fldñáhg ,nd .; yels f;dr;=re wkqj yuqod myiqlï ;sìh yels wE; ia:dkhl t,aààBh ixúOdkh l< mqyqKqjlg fuu <uhska n,y;aldrfhka iyNd.s lrùfuka t,aáàBh Tjqka wk;=reodhl ;;ajhlg m;a lr we;s nj úYajdi lsÍug idOdrK fya;= mj;S' tfukau Y%S ,xld .=jka yuqodj m%ydrh t,a, lrk wjia:dfõ tys <uhska isák nj ±k isá nj;a" tfy;a uQ,sl jYfhkau isú,a ck;dj fjfik ia:dkhlg wiSñ; wdldrfha m%ydrhla t,a, l< njg;a" iaÓrju yd iDcqju wfmalaId l< yuqoduh jdishg idfmalaIlj meyeÈ,sju iSudkaú; jQ m%ydrfhka isú,a ck;djf.a Ôú;j,g isÿjk ydksh je<elaúug fyda wju lsÍug m%fõiï fkdjq nj;a úYajdi lsÍug idOdrK fya;= mj;S' 74' 2006 Tlaf;dan¾ udifha iy fkdjeïn¾ udifha uq,a ld,fha § t,aààBh iy Y%S ,xld hqo yuqodj uvl,mqj k.rhg22 W;=frka msysá jdlf¾ m%foaYfha iy ta wjg ld,;=jlal= fjä yqjudre lr .;ay' ksoiqkla jYfhka 2006 fkdjeïn¾ 8 jeksod Y%S ,xld hqo yuqodj irKd.;hka 1000 lg wêl ixLHdjla isá l;srfõ,s mdi,g ld,;=jlal= fjä m%ydr t,a, lsÍfuka urK úYd, ixLHdjla isÿ úh' Y%S ,xld hqo yuqodj Y%S ,xld ksÍlaIK lKavdhug tÈk wmrNd.h jk f;la mdi,g msúisug wjir ÿkafka ke;'23 Y%S ,xld ksÍlaIK lKavdhug mdif,a t,aààB yuqod bÈ lsÍï lsisjla ±l .eksug fkd;snqK;a t,aáàBh isú,a jeishka 2000 lg wdikak msßilg wdrlaIl ia:dkj,g m,d hEug bv fkdÿka nj jd¾;d flf<ah' 75' fkdjeïn¾ 2 jeks od Y%S ,xldfõ W;=f¾ t,aáàB md,kh hgf;a mej;s ls,sfkdÉÑ k.rfha frday, wi<g Y%S ,xld hqo yuqodfjka fndaïn m%ydrhla t,a,úfuka isú,a jeishka mia fokl= ñh .sh w;r frdayf,a ud;D jdÜgqjg ydks isÿ úh'24 76' 2006 wjika jk úg Y%S ,xlfõ wvqu jYfhka 520"000 la wj;ekaj isáhy' bka 300"000 lg jeä ixLHdjla wj;eka jQfha kej; yg.;a .egqï ksidh' th ixLHd;au;j fukau ck ixLHdfõ wkqmd;hla f,i wdishdfõ úYd,;u wj;ekaúuhs'25 kef.kysr m<d; yuqod wdKavqldrfhla hgf;a mej;=k kuq;a 1988 ka miqj m<uq jrg 2008 uehs udifha § kef.kysr m<d;a iNdj i|yd Pkao úuisula meje;a ùh' W;=f¾ igka jHdmdrh

22 SLMM f,aLk 23 SLMM.http://www.hrw.org/reports/2007/srilanka0807/4.htm 24 http://www.un/org/press/en/2006/iha1240.doc.htm 25 IDMC/http://www. internal-displacement.org/assets/publications/2007/200709-ap-srilanka-civilians-in-

the-way-of-conflict-country-en/pdf

Page 21: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

21

77' 2008 jir f.ù h;au wdKavqj igka úrdu .súiqfuka b,a,d wiajk nj m%ldY flf<ah'26 igka úrduh W,a,x>kh lsÍu idudkH fohla jQ ksid tu wfydais lsÍfï wdikak n,mEu jQfha ckjdß 16 jeks od isg n,meje;afjk wdldrfhka Y%S ,xld ksÍlaIK ¥; fufyh wjika ùu iy t,aáàBh yuqoduh jYfhka mrdch lsßug we;s wdKavqfõ wêIaGdkh ms<sn| meyeÈ,s m%ldYkhla úuh' igka úrduh wfydais lsÍu;a iu. jkaksfha iy ol=fKa t,aáàB urdf.k uefrk m%ydr we;=<;a wkdrlaIdj iy m%pKav ls%hd jeä úh' 78' fï jk úg Y%S ,xldfõ wdrlaIl jeh ishhg 40 lska jeä jq w;r hqo yuqodj 100"000 isg 300"000 olajd ;=ka .=Khlska jeä flßK' wdrlaIl f,alï mjik wdldrhg 2005 iy 208 w;r ld,fha § udislj w;sf¾l Nghka 5000 ne.ska n|jd .kakd ,§'27 ;u n,Yla;sh yd md,kh mj;ajd .ekSug t,aààBh jkaksfha ck;djf.a tyd fuyd hEu iSud fldg jeäysáhka iy <uhska n,y;aldrfhka n|jd .ekSu jvd;a jeä lrk ,§' fuh fou< ck;dj w;r fldamh jeä lsÍug fya;=úh' 79' 2007 Tlaf;dan¾ udifha isg wdKavqj W;=f¾ yuqod fufyhqï wdrïN l< w;r 2008 wfm%a,a udifha isg .egqï jvd;a mej;sfha ngysßka jQ ukakdrï Èia;s%lalfhah' fï ld, iSudfõ§u Y%S ,xld kdúl yuqodj hqo wú f.fkñka ;snq t,aààB uqyqÿ fldáka i;= keõ .Kkdjla .s,ajd ouk ,§' 2007 fkdjeïn¾ udifha ls,sfkdÉÑhg t,a, l< .=jka m%ydrhlska t,aààB foaYmd,k wxYfha m%Odks ;ñ,a fi,ajï ure uqjg m;a úh' 80' 2008 wfm%a,a 24 jeks od Y%S ,xld hqo yuqodj t,aààB md,khg hg;a m%foaYj,g we;=¿ fjñka uvq w;am;a lr .;af;ah' bka miqj wvïmka iy fmßhuvq k.r o Y%S ,xld hqo yuqodj w;g m;aúh' 28 2008 cq,s udifha § Y%S ,xld hqo yuqodj uqyqÿ fldákaf.a m%Odk l|jqrla jQ fjä;a;,;sfh w;am;a lrf.k t,aààBfha w.kqjr jYfhka ye¢ka jQ ls,sfkdÉÑh wdikakhg meñKs ksid t,aààBhg miqneisug isÿ úh' 81' 2008 iema;eïn¾ 3 jeksod wdKavqj tlai;a cd;skaf.a ish¨ ixúOdkj,g iy udkqISh rdcH fkdjk ixúOdkj,g t,aààB md,kh hgf;a we;s m%foaYj,ska bj;aúug ksfhda. flf<ah' zzuqod fkd.;a m%foaYj,ZZ tlai;a cd;Skaf.a ixúOdkfha iy wfkl=;a udkqISh ixúOdkj, ld¾h uKav,j, wdrlaIdj ;jÿrg;a iy;sl l< fkdyels nj;a ´ukaf;hs isg jkakshg hEug ;jÿrg;a wjir fkdfok nj;a taldnoaO fufyhqï uQ,ia:dkfhka ksfõokh flßK'29 82' wka;¾cd;sl ksÍlaIlhka jeä fofkla jkaksfhka ksl=;aj hEu;a iu. jkaksfha isú,a ck;djf.a wdrlaIdjg ;snQ m%;spdr iy udkqISh wdOdr jev igyka ÿ¾j, jQ ksid tys ck;dj Y%S ,xld ikakoaO yuqodj, iy t,aààBfhka flfrk W,a,x>kh lsÍïj,g ksrdjrKh úh' t,aààBh tlai;a cd;Skaf.a foaYSh ld¾h uKav,hg iy Tjqkaf.a mjq,a j,g fjk;a isú,a ck;djg fuka msgj hEug bv ÿkafka ke;s ksid Tjqkag msßfyñka mej;s udkqISh ;;ajhka hgf;a ;u udkqISh jev lghq;= lrf.k hEug isÿ úh' 2009 ckjdß – uehs( ikakoaO .egqfï wjidk wÈhr' 83' 2009 ckjdß jk úg Y%S ,xld hqo yuqodj ls,sfkdÉÑh iy w,suxlv w;am;a lr .ksñka hdmkh Èjhsfka fiiq m%foaY yd hd flfrk ta 9 ud¾.h iïmq¾Kfhkau ish;g

26 BBC.Sri LankaTimeline,6 October2010' http://www.bbc.co.uk/news-world-about-asia-12004181 27 www.defence.lk/news.asp?fname=20100429_05 28 Humanitarian Operation Factual Analysis op.cit 29 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ http://www.island.lk/2008/09/10/news16.html. Ministry of Disaster

Management and Human Rights Press release. 3 October2008

http://reliefweb.int/files/resources/AF5DIF3435536F42852574D70063A679.Full.Report.pdf

Page 22: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

22

.;af;ah'30 tu ia:dk folu idfmalaI jYfhka myiqfjka iy jeä wk;=re ke;sju w;am;a lr .ekSfuka t,aààBh hqouh jYfhka lvd jefgñka mj;sk nj fmksK' ixLHdj .ek tlÕ;djhla fkd;snqK o lSm j;djla wj;eka jQ 300"00031 l muK isú,a ck;djla jkaksfha ;ju;a t,aààBfha md,kh hgf;a mej;s l=vd m%foaYhlg fldgq úh' 84' igka iy fomd¾Yajfhkau mkjk ,o iSudjka ksid uyd ud¾.fhka udkqISh wdOdr ,nd §u l< fkdyels jk f;la ckjdß ueo olajd udkqISh wdh;kj,g wdOdr lKavdhï 11 la heùug yels úh'32 wdOdr lKavdhï wdikakfhau fI,a fjä jeáu ksid wjia:d lsmhl§u wdOdr lKavdhïj,g wdrlaIdj ,nd §ug we;s lr .;a tlÕ;djh ì| jeáK' 85' wka;¾cd;sl r;= l=rei ixúOdkfha ^ICRC& 2009 jd¾Isl jd¾;dj wkqj tu ixúOdkh 2009 fmnrjdß isg uehs olajd ;%sl=Kdu,h isg wj;eka jqjka jeäfhkau talrdYS ù isá mqÿud;,ka olajd udkqISh wdOdr isñ; m%udKhla m%jdykh l< w;r yÈis ffjoH wdOdr iy Tjqka /l n,d.kakka 12"000 la muK .,jd .kakd ,§' wdKavqj o ckjdß wjidkh jk f;la uyd ud¾.fhka udkqISh wdOdr iSñ; m%udKhla m%jdykh lrk ,§' 86' 2009 ckjdß wjika jk úg t,aààBh igka ixúOdkhla f,i fnfyúka msßySug m;aj ;sìK' t,aààBhg nr wú iy hqoafOdamlrK fkd;snqK w;r ukd mqyqKqjla ke;s w¨;ska n|jd .;a igkalrejka u; /£ug isÿ úh' jd¾;d ú we;s wdldrhg Y%S ,xld hqo yuqodj fuda¾gd¾" ld, ;=jlal=" u,aá ner,a frdlÜ ^MBRL& iy fjk;a hqoafOdamlrKj,ska jvd;a Yla;su;a úh' .=jka n,h iy .=jfkka T;a;= ne,Sfï jdish iïmQ¾Kfhkau wdKavqj i;=úh' ls,sfkdÉÑ iy w,suxlv wdrlaIl j<,a, wysñ ùfuka W;=frka" ngysfrka iy ol=fKka bÈßhg tk Y%S ,xld yuqodjg uqyqK §fï Yla;shla fkdjQ t,aààABh miqneiSug igka flf<a Èfkka Èk l=vdjk N+ñ m%udKhla /l .ekSug uqyqog msgq §h' 87' 2009 ckjdß isg uehs olajd udi ;=< wdKavqj t,aààBh iu. tlÕ;djhla ke;sj t,aààB md,kh hgf;a mej;s m%foaYj, jßka jr igka uqla; l,dm ;=kla ^NFZ& m%ldYhg m;a lrk ,§' bÈßhg tk Y%S ,xld yuqodj bÈßfha miqnisk t,aààBh i;= N+ñ m%udKh tkak tkaku l=vd jQ ksid tla tla igka uqla; l,dmh fmr tlg jvd l=vd úh' rcfha Wml%uh jQfha t,aáàBh fjr<g miq neisug bv i,iajd isú,a ck;djf.ka jeä m%udKhla t,aààB m%Odk n,ldfhka fjka lsÍu nj fmksK' fuu ld, mßÉfþoh ;=< isú,a ck;djg m%ydr t,a, lsÍu" udkqISh wdOdr iSud lsÍu" t,aààBh úiska n,y;aldrfhka jeäysáhka iy <uhska igkg n|jd .eksu idudkH ck;dj .egqï mej;s m%foaYj,ska bj;aùu n,y;aldrfhka je<elaùu jeks nrm;< udkj whs;sjdislï lvlsÍï iy wka;¾cd;sl udkqISh ks;s lvlsÍï fnfyúka isÿ jQfhahehs jd¾;d úh' tajd fuu jd¾;dfõ w. mßÉfþoj, iúia;rj olajd we;' 88' ckjdß w. iy fmnrjdß uq, ld,iSudfõ Y%S ,xld hqo yuqodj ta 35 ud¾.h Tiafia bÈßhg .uka flf<ah' Y%S ,xld hqo yuqodj mqÿl=äbßmamq ^PTK& frday, foig .uka lrk úg nrm;< igka weú<sKs' m<uq igka uqla; l,dmh wjg iy ta ;=<g t,a, jq fI,a m%ydr ±ä fj;au wk;=re ixLHdj jeäùfuka isú,a ck;dj ta m%foaYh w; yer mqÿud;,ka .ug ol=fKka jQ ¥m;g tal rdYS úug kef.kysr fjr< foig .uka l<y' 30 BBC.Sri Lanka Timline,6 October 2010 http://www.bbc.co.uk/news/world-south-asia-12004081

31 fuu ixLHd wdKavqj 2009 uq,§ udkqISh wdOdr wvq lsÍfï § ;rlhla f,i bÈßm;a l<o .egqfï wjika wÈhf¾ § .egqï mej;s m%foaYj,ska 300"000 jeks ck;djla msgj .shy' 32 Sri Lanka 250,000 People in War Zone Need Food WFP 6 February 2009 http://www.wfp.org/stories/sri-

lanka-vanni

Page 23: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

23

89' 2009 fmnrjdrs 12 osk wdKavqj ks, jYfhka zisú,a ck;d wdrlaId l,dmhZ ^CSZ& hkqfjka ye¢ka jQ W;=frka mqÿud;,ka isg fjr< Èf.a ol=fKa fj,a,uq,sjhsld,a olajd ls'ñ' 15 l muK m%foaYhla wdjrKh jk fojk igka úuqla; l,dmhla m%ldY flf<ah' ,eî we;s f;dr;=re wkqj isú,a ck;djg m<uq igka uqla; l,dmfhka msgj hEug úl,am ud¾. ;snqfKa ke;' Tjqkag tfia heug wjYH;djhla ;snqK;a fI,a fjä m;s; úu iy t,aáàB l|jqrej,ska wE;a jQ wdrlaIs; .uka u.la ;snqfKa o ke;' 90' fuu ld, iSudfõ § m%ydrh k;r fldg udkqISh úrduhla m%ldYhg m;a lrk f,i wka;¾cd;sl ueÈy;aúï .Kkdjla rchg bÈßm;a úh' 2009 ud¾;= 13 jeks od udkj whs;sjdislï ms<sn| uy flduidßiajßh ksfõokhla ksl=;a lrñka .egqï mj;sk l,dmfha isú,a jeishka .ek ish lKiai,a, m< l<dh' tfukau hqo wmrdO iy udkj j¾.hdg tfrys wmrdO isÿ jkakg we;ehs o mejiqjdh'33 91' wfm%a,a 12 jeks od wdKavqj wfm%a,a 13 iy 14 yuqod fufyhqï meh 48 lg k;r lsÍug woyia lrk nj m%ldY flf<ah' wfm%a,a 20 jeks od Y%S ,xld hqo yuqodj l,mqj yryd f.dia t,aààBh bÈ lr ;snq mia neïu wi<g meñKsfhah' wfm%a,a udifha wjidk Èk 10 we;=<; 100"000 wdikak isú,a jeishka ixLHdjla mqÿu;,dka ys W;=f¾ wdKavqfõ md,kh hgf;a we;s m%foaYhg meñKshy' wfm%a,a 26 jeks od t,aààBh tal mdlaIsl igka úrduhla m%ldYhg m;a l<;a wdKavqj th m%;slafIam fldg hg;ajk f,i b,a,d isáfhah'34 wfm%a,a 27 jeks od igka fufyhqï wjidkhg <Õd ù we;s ksid zznr wú" m%ydrl .=jka hdkd iy .=jkska m%ydr t,a, lrk wdhqO jeks isú,a ck;djg wk;=re úh yels wú Ndú;h k;r lrk f,i wdrlaIl yuqodjkag wdKavqfjka Wmfoia ksl=;a lrk ,È'35flfia jqj;a fI,a m%ydr t,a, lsÍu k;r jQfha ke;' iuyr wdrxÑ ud¾. wkqj tu m%ydr ;j;a jeä jkakg we;' 92' 2009 uehs udifha 8 jeks Èk lrhuq,sjhslald,a iy fj,a,uq,sjhslald,a w;r fojk igka uqla; l,dmfha ueo fldgfia b;sßj we;s l=vd m%foaYhla f;jk iy wjidk igka uqla; l,dmh f,i m%ldYhg m;a lrk ,§' fj,a,uq,sjhslald,a j,g my;ska msysá ¥mf;a ol=Kq fldgi ;ju;a t,aààB md,kh hgf;a mej;s ksid th igka uqla; l,dmfhka neyer lsÍfuka ikakoaO yuqodjg fjvqjld,a im;a;= md,u ;rKh flg W;=r foig meñKsh yels úh' Y%S ,xld yuqodj fï jk úg nr wú iy .=jka n,h iys; 50"000 lg wêl Ng msßila t,aáàBh yd igkg fufyhjd ;sìK' 93' uehs 13 jeks od 58 jeks äúIkh tys isg ol=Kq foiska fjr< foig hEfï wruqfKka bÈßhg .sh w;r 53 jeks äúIKh ta 35 ud¾.h Tiafia l,mqjg <Õdùug kef.kysrg .uka lrñka isáfhah' 55 jeks äúIkfha Ngfhda mqÿu;,dka ys isg ol=Kg .uka l<y' fï wjia:dfõ § j¾. lsf,dañg¾ ;=kl muK ìï m%udKhl 100"000 lg jvd isú,a jeishka ixLHdjla fldgq jQfhahehs tlai;a cd;Ska .Kkh lrhs' 94' uehs 14 jeks od isg t,aààBfha fcHIaG ld¾hOrhka .Kkdjlau Y%S ,xldfõ iy úfoaY w;rueÈhka fndfyda fokl= iu. hg;aùfï woyi .ek l;d l<y' uehs 15 jeksod t,aáàBh ish ikaksfõok WmlrK úkdY lsÍu werUqfõh' uehs 16 jeks od Y%S ,xld hqo yuqodfõ 58 jeks yd 59 jeks äùIK fjr< ;Srfha § yuq jQy' 53 äúIKh kkaolvd,a l,mqj Tiafia ol=Kg .uka flf<ah' by< kdhlhka yd olaI igka lrejka 250 la we;=¿ t,aáàBfha b;sß fldgi fj,a,uq,sjhslald,a ys j¾. ls'ó' ;=kl muK l=vd m%foaYhlg fldgq úh' t,aáàB igkalrejka" foaYmd,k ld¾hOrhka yd b;sß isú,a jeishka wjidkfha È hg;aúu iy wdKavqfõ yuqodfjka Tjqkag w;a jq brKu fuu jd¾;dfõ b;sß mßÉfþoj,ska úia;r flrkq we;'

33 Navy Pillay: Serious violations of international law commited in Sri Lanka conflict, 13 March 2009 34 http://www.priu.gov.lk/news_update/Current_Affairs/ca200904/20090430no_time_for_ceasefire.president.htm 35 http://www.priu.gov.lk/news_update/Current_Affairs/ca200904/20090427/combat_operations_reach_conclusion.htm

Page 24: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

24

2009 uehs – 2011 fkdjeïn¾( mYapd;a ikakoaO .egqï ld, isudj' 95' ikakoaO .egqfï wjidk wÈhf¾È Èú .,jd .;a ish oyia isú,a ck;dj wdKavqfõ md,kh hg;g m;a jQy' Tjqka w;r isá t,aààB ysgmq kdhlfhda iy igkalrefjda hg;a jQy' ke;skï mßlaId lsÍfï § y÷kdf.k bj;g f.k .shy' t,aáàBfha ysgmq igkalrejka oyia .Kkla iy t,aààBh yd iïnkaO ck;dj ryis.; /|ùfï iy mqkre;a:dmkh lsÍfï jev ms<sfj<lska miqj l%u l%ufhka ksoyia lrk ,È' iuyre fï olajdu /|jqï l|jqrej, isá;s' ;j;a iuyreka .ek úia;rhla ke;s w;r Tjqka kvq fkdue;sj >d;kh lsÍfï fyda n,y;aldrfhka w;=re oyka lsÍfï úkaÈ;hka úh yelsh' ta .ek bÈß mßÉfþohkays mßlaId flf¾' 96' wNHka;rj wj;eka jQ irKd.;hka 300"000 la muK jeäfhkau jjqkshdj wi< uksla *dï ys iy wfkl=;a ia:dkj, újD; fkdjQ l|jqrej, r|jd .kakd ,§' tu l|jqrej, ;;ajh o fuu jd¾;dfjka úu¾Ykh flf¾' wdKavqj tyd fuyd hEug ;snq iSud l%u l%ufhka bj;a lrk ,o w;r 2009 w. isg Tjqka kej; mosxÑ lsÍfï l%shdj,sh wdrïN flßK' uksla *dï l|jqr wjidkfha § 2012 iema;eïn¾ udifha È jid ouk ,§' kej; mÈxÑ lsÍu ms<sn|j ;ju;a wNsfhda. /ila mj;sk w;r oyia .Kklg ;ju;a iaÓr úi÷ï ,eìh hq;=j we;' 97' wdKavqj yuqod ch.%yKh úl%udkaú; f,i iurK ,§' zzck;djf.a ish¨ md¾Yajhkag ms<s.; yels cd;sl úi÷ulaZZ we;s lr .eksug iy W;=r iy kef.kysr363 wdKavqfõ jHqyhkag n,h mejfrk 13 jeks wdKavql%u jHjia:dj ls%hd;aul lsÍfï wêIaGdkh uq,§ m%ldY l< o jHjia:d ixfYdaOk ms<sn| wid¾:l jQ i¾j mdlaIsl iuq¿ iy md¾,sfïka;= fldñáj, m%.;shla olakg jQfha ke;' 2011 cq,s udifha § m%:u jrg W;=f¾ m<d;a md,k wdh;k i|yd Pkao úuiSï mj;ajk ,§' uE;la jk ;=reu W;=re m<df;a wdKavqldrhd jYfhka yuqod ks,Odßfhla isá kuq;a wjidkfha È 2012 iema;eïn¾ udifha § W;=re m<d;a iNdj i|yd Pkao úuiSu mj;ajk ,§' tfy;a uOHu wdKavqj iu. mej;sfha hym;a iïnkaO;djhla fkdfõ' 98' wdKavqj W;=r iy kef.kysr h<s bÈ lsÍfï iy há;, myiqlï ms<sn| fõ.j;a jev igykla m%foaYh iu. idlÉPdjlska f;drj fld<U uOH.;j md,kh jk wdldrhg l%shd;aul flf<ah' th md,kh jQfha ckdêm;sf.a fidfydhqre neis,a rdcmlaIf.a iNdm;s;ajfhka hq;a W;=re m<df;a h<s bÈlsÍï" ixj¾Okh iy wdrlaIdj ms<sn| ckdêm;s ld¾h idOl n,ldfhks'37 yuqodj iEu ;eklu mdfya isá w;r W;=re iy kef.kysr m<d;aj, mßlaId lsÍfï iy fidaÈis lsÍfï moaO;shla l%shd;aul úh' idudkH ck;dj i;=j ;snq bvï úYd, m%udKhla yuqodjg mjrd f.k ;sîu kej; mosxÑ lsÍu jvd;a ixlS¾K lrùh' isxy,hka mÈxÑhg iy jHdmdßl lghq;=j,g meñKSu" fn!oaO mkai,a jHdma;ùu iy ia:dk kdu mqjre hkdÈh isxyf,ka úu ksid we;sjk NdId m%Yak jeks ;;ajhkaf.ka fou< m%foaY isxy,lrKh ùu .ek m%dfoaYSh ck fldgia meñKs,s lr;s' 99' yuqod ch.%yKfha jdish fhdod .ekSug woyia l< ckdêm;s" 2010 ckjdß udifha § ckdêm;sjrKhla m%ldYhg m;a flf<ah' úreoaO mlaI 2009 fkdjeïn¾ ui ;ud fldka lrk ,±hs is;d yuqod fiajfhka úY%du .sh yuqod m%Odks ckrd,a fmdkafiald úmlaIfha fmdÿ wfmalaIlhd f,i bÈßm;a lsÍug tlÕ jQy' Pkao úuiSu ckdêm;s rdcmlaI

36 tlai;a cd;Skaf.a uy f,alï Y%S ,xldfõ ixpdrhlska miqj Y%S ,xldKavqj iu. tlai;a cd;Skaf.a uyf,alï ksl=;a l< taldnoaO m%ldYh http://www.un.org/press/en/2009/sg2151.doc.htm 37 http://reliefweb.int/report/sri-lanka/sri-lanka-president-appoints-new-tash-force-rebuid-north

Page 25: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

25

myiqfjka ch f.k bka miqj 2010 wfm%a,a ui meje;a jQ md¾,sfïka;= ue;sjrKfhka Tyqf.a md,l iNd.h úYsIag ch.%yKhla w;alr .;af;ah' ckdêm;sjrKfhka mrdchg m;a jQ ckrd,a fmdkafiald ¥IK fpdaokd u; w;a wvx.=jg f.k kvq mjrd jir ;=kl isr o~jula kshu flßK'38 100' 2010 iema;eïn¾ udifha § ckdêm;sjrfhl=g tu Oqrh i|yd bÈßm;aúh yels jdr .Kk .ek mej;s iSudj bj;a lrk 18 jeks wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkh md¾,sfïka;=fjka iïu; flßK' ta iu.u wNdjhg f.dia ;snq jHjia:d iNdj fjkqjg wêlrKhg iy udkj ysñlï fldñiu jeks iajdëk wdh;kj,g idudðlhka m;a lsÍu ks¾foaY lsÍug iajdëk;ajfhka wvq md¾,sfïka;= ls%hdj,shla iïu; lr .;af;ah' 101' fuu ld, iSudfõ § Y%S ,xldfõ md,kh wud;HdxY iy rcfha ld¾hka jeä jeäfhka ckdêm;s iy Tyqf.a mjqf,a idudðlhka w; talrdYSùfuka taldêm;s Èidjlg .uka lrñka ;sìK' udkj whs;sjdislï wdrlaIlhkag ysßyer lsÍu iy ìh jeoa§u" kS;s{hkaf.a iy úksYaphlrejkaf.a iajdëk;ajhg ndOd lsÍu" ckudOHfõÈka iy ksoyia udOHhg m%ydr t,a, lsÍu iu. m%ldY lsÍfï ksoyig iy úfõpkd;aul ixjdohg we;s wjldYh ;j;a iSud úh' md,khlska f;drj iy rcfha m%Odkskaf.ka wkq.%yh ,enq fn!oaO nyq;rfha iuyr fldgia w;r isxy, cd;s jdofha msì§u iy wd.ñl wka;jdoh iq¿;r ck fldgiaj,g tfrysj" úfYaIfhkau uqia,sï m%cdjg tfrys m%pKav;ajfha kej; biau;=ùula úh' 102' fï hqoaOh mej;s iufha fomd¾Yajhu úiska lrk ,±hs ie,flk nrm;< W,a,x>kh lsÍï we;=<;a ùäfhdamg iy jdÑl idlaIs iy weiQ ÿgq idlaIs u;=fjñka mej;s ld,hhs' 2009 uehs udifha § uy f,alï iu. ckdêm;s rdcmlaI ksl=;a l< taldnoaO m%ldYhlska .egqfuka mek k.sk j.ùu ms<sn| m%Yak úi£u i|yd mshjr .ekSug tlÕjQfhah' fï ms<sn|j m%.;shla olakg fkd,enqK ksid uy f,alï 2010 cq,s udifha § Y%S ,xldfõ j.ùu ms<sn| ;;ajh bÈßhgf.k hEug ;udg Wmfoia §u i|yd iajdëk úfYaI{ uKav,hla m;a lsßug ;SrKh flf<ah' u¾iqls oreiaudka uy;df.a iNdm;s;ajfhka hq;a tu úfYaI{ uKav,fha jd¾;dj 2011 ud¾;= udifha § bÈßm;a lrk ,§'39

103' 2010 uehs udifha§ wdKavqj" zzigka úrdu .súiqu wid¾:l ùug ;=vq ÿka fya;= iy ;;ajhka úu¾Ykh lsÍug" fuu isoaëkaf.ka bf.k .; yels mdvï" fujeks isoaëka wkd.;fha § kej; we;súu je<elaùu i|yd .; hq;= wdh;ksl" mßmd,k iy jHjia:d mshjr iy ish¨ m%cdjka w;r cd;sl iu.sh iy m%;sixOdkh ;j ÿrg;a m%j¾Okh lsÍu i|ydZZ W.;a mdvï iy m%;sikaOdk fldñiula ^LLRC& m;a flf<ah' W.;a mdvï iy m%;sikaOdk fldñifï jd¾;dj 2011 fkdjeïn¾ 15 ckdêm;s jrhdg Ndr ÿka w;r tu ld, iSudj udkj whs;sjdislï uKav,fha fhdackd wxl 25$1 wkqj udkj whs;sjdislï uy flduidßia ld¾hd,fha úu¾Ykfha4 ld, iSudfjka o wdjrKh fõ' 40

IV wdKavqj" t,aààBh iy fjk;a ikakoaO lKavdhï ms<sn| iuia; ±lau

38 ckrd,a fmdkafiald jir follg miq 2012 uehs udifha ksoyia l< w;r kj ckdêm;s isßfiak 2015 ckjdß Tyqg iudj ÿkafkah' 39 http://www.un.org/News/dh/infocus/Sri_Lanka/POE_Report_Full_pdf/ The Government of Sri Lanka

did not afford any credence or legitimacy to of the Panel

40 http://www.priu.gov/lk/news_update/Current_Affairs/ca201112/FINAL%REPORT.pdf

Page 26: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

26

104' fuu mßÉfþofhka wdrlaIl yuqod" iïnkaê; ikakoaO lKavdhï iy t,aààB jHqyh .ek flá igykla ±lafõ' wK oduh ms<s|j fuu jd¾;dfõ i|yka jk kï isÿ jQfhahehs lshk ksYaÑ; W,a,x>kh lsÍï ms<sn|j iDcq j.lSu fyda wK hgf;a fyda Wiia ks,OdÍka f.a wK ksid fyda wmrdO j.lSula woyia fkdfõ' tfukau fuu jd¾;dfõ bÈß mßÉfþoj, i|yka jk ksYaÑ; W,a,x>kh lsÍïj,g wod, mqoa., kdu Tjqkaf.a ks¾fodaIS Ndjh .ek mQ¾jdkqñ;hg w.;shla fkdjk wdldrhg iy fuu jd¾;dfõ i|yka isÿ jQfhahehs lshk ksYaÑ; W,a,x>kh lsÍula ms<sn| wmrdO j.lSu" iDcq j.lSu fyda wK hgf;a fyda Wiia ks,Odßfhl=ùu ksid fyda j.lSu woyia jkafka ke;' wmrdO ms<sn| mqoa., j.lSu ;srKh l< yels jkafka wjYH ish¨ ksis l%shd mámdá ;yjqre lrk wêlrKhlska muKs' fuu jd¾;dfõ we;=<;ajk fpdaokd läkñka" mQ¾Kj iy iajdëkj úu¾Ykh fldg j.lsj hq;= mqoa.,hka wêlrKh yuqjg bÈßm;a l< hq;=h' Y%S ,xld wdrlaIl yuqod iy wod, wdh;k ckdêm;s ikakoaO fiajd m%Odk wK fok ks,Odß' 105' Y%S ,xld úu¾Yk fldñáfha uekafâÜ n, ld, iSudj ;=< ckdêm;sjreka fofofkl= isáhy' ckdêm;sksh pkaÈ%ld nKavdrkdhl l=udr;=x. ^2005 olajd& iy ckdêm;s uyskao rdcmlaI ^2005 fkdjeïn¾ isg& hkqfjks' wdKavql%u jHjia:dj wkqj ckdêm;s ikakoaO yuqodj, fiakdêkdhlhd jk w;r tla tla ikakoaO fiajdj, wKfok ks,OdÍka m;a lrhs' wdrlaIl wud;HdxYh ^MOD & 106' wdrlaIl wud;HdxYh41 Y%S ,xldfõ fN!ñl wLKav;ajh iy iaffjÍ;ajh wdrlaId lsÍug iy /ljrKh i|yd l%fudamdhka ilia lsÍu iy l%shd;aul lsÍu iïnkaOfhka j.lsj hq;=h'42 ta wkqj wdrlaIl fyda /ljrK N+ñldj bgq lrk ish¨ rdcH wdh;k iïnkaOfhka j.lsj hq;=h' 2013 jk f;la wdrlaIl yuqodj," fmd,Sish we;=¿j ish¨ wxY wdrlaIl wud;HdxYh hgf;a ;sìK' tys yuqod fufyhqï N+ñldjg wu;rj 2006 isg jkaksfha isÿ lrk ish¨ udkqISh fufyhqïj, by< uÜgfï iïnkaëlrKh o wdrlaIl wud;HdxYh hgf;a isÿ úh' 107' 2005 fkdjeïn¾ udifha jev Ndr .ekSfuka miq ckdêm;s uyskao rdcmlaI wdrlaIl wud;HxYh o mjrd .;af;ah' ckdêm;sks pkaøsld nKavdrkdhl l=udr;=x. hgf;a 2001 isg 2005 olajd ;s,la udrmk wdrlaIl weu;sjrhd jQfhah' wdrlaIl f,alï' 108' ckdêm;s úiska m;a lrk wdrlaIl wud;HdxYfha f,alï wdrlaIl wud;HdxYfha fcHIaG;u iaÓr isú,a fiajlhd h' ckdêm;s f.a ifydaorfhl= jk f.daGdNh rdcmlaI 2005 fkdjeïn¾ udifha § wdrlaIl f,alï f,i m;a lrk ,o w;r Tyq 2015 ckjdß jk f;la tu ;k;=r ±refõh' 2005 wf.daia;= 13 ksl=;a lrk ,o .eiÜ m;%h wkqj uyck wdrlaIl mkf;a ^40 mßÉfþoh& yÈis ks;s fr.=,dis hgf;a 2006 isg bÈßhg fjk;a lreKq w;r cd;sl wdrlaIdj iy ;%ia;jdoh iïnkaOfhka zzTyqf.a leue;a; wkqjZZ w;a wvx.=jg .eksu wjYHkï w;a wvx.=jg .ekSfï iy r|jd .ekSfï mq¿,a 41 ksoyiska miq wjia:d lsmhl§u Bg mejfrj wfkl=;a j.lSï ms<sìUq jk fia ku fjkia jqjo cd;sl wdrlaIdj iy wdrlaIl lghq;= ms<sn|j wud;HdxYhla yeu úgu ;sìK' fuu jd¾;dfõ i|yka jk wdrlaIl wdh;k yhla wdrlaIl wud;HdxYh hgf;a ;snqK w;r 2013 § fmd,sish bka bj;a lr kS;s iy iduh wud;HdxYh hg;g m;a lrk ,§' 42 http://www.defence.lk/main_abt_asp?fname=mission

Page 27: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

27

n,;, wdrlaIl f,alïg ,nd fok ,§'435 2009 wfm%a,a ui Y%S ,xldfõ mqj;a m;la jk ìiakia gqfâ fmd,sia m%OdkSka iu. meje;a jQ iïuqL id;ÉPd .Kkdjl § ikakoaO fiajd iy fmd,sish w;r iïnkaëlrKh iy úu¾Yk fufyhùu wdrlaIl f,alï f.a N+ñldj f,i úia;r lr we;'44 cd;sl wdrlaIl uKav,h 109' cd;sl wdrlaIl uKav,h ^NSA& hkq cd;sl wdrlaIdj ms<sn| j.lSu mejfrk wdKavqfõ úOdhl wdh;khhs' th 1980 .Kkaj, msysgqjk ,oafoa ;%ia;jdoh je<elaùfï mkf;a 27 j.ka;sfha m%;smdok wkqjh' th wdrlaIdj iy yuqod lghq;=j,g wod, fcHIaG foaYmd,k iy yuqod m%Odkska f.a tl;=jls' ckdêm;s fiakdêkdhl f,i cd;sl wdrlaIl uKav,fha iNdm;s fõ' 2' Ñ;%h(

43 2006 ;%ia;jdoh je<elaùfï mkf;a m%;smdok we;=<;a jk fia ixfYdaOkh lrk ,o fuu fr.=,dis hgf;a fmd,Sisfha iy yuqodj, ish¨ wxYj,g w;a wvz.=jg .eksug iy r|jd .ekSug n,h mjrk ,§' 44 2009 wfm%a,a ui ìiakia gqfâ fld<U wmrdO fldÜGdYfha wOHlaIl" fmd,siam;s" wmrdO fldÜGdYfha ksfhdacH fmd,siam;s iy ;%ia; úu¾Yk fldÜGdyfha wOHlaIl iu. meje;a jQ idlÉPd'

Page 28: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

28

2 Ñ;%h( Y%S ,xldfõ wdrlaIl n,ld wKfok jHqyh' Y%S ,xldfõ wdrlaIl n,ldj, m%Odk wxY' 110' .egqï mej;s ld,fha Y%S ,xldfõ wdrlaIl yuqod Y%S ,xld hqo yuqodj ^SLA&" Y%S ,xld kdúl yuqodj ^SLN& yd Y%S ,xld .=jka yuqodj ^SLAF& jYfhka ikakoaO yuqod ;=klska yd Y%S ,xld fmd,sish ^SLP&" cd;sl nqoaê ld¾hdxYh ^NIB& ^miqj th rdcH nqoaê fiajdj njg m;a úh'& yd isú,a wdrlaIl n,ldh ^CDF& hkqfjka isú,a wdh;k ;=klska iukaú; úh' Y%S ,xld úu¾Yk fldñáfha uekafâÜ n,fhka wdjrKh jk ld, iSudfõ jeäu ld,hla fuu wdh;k yhu mej;=fka wdrlaIl wud;HdxYh hgf;ah' 2013 § Y%S ,xld fmd,sish kS;sh yd iduh kñka kj wud;Hdxhla hg;g m;a flßK'45 2006 § isú,a wdrlaIl fomd¾;fïka;=jla msysgqjk ,o w;r l,ska mej;s cd;sl mqrjeis n,ldh th hgf;a m%;sixúOdkh flßK' 45 http://www.lawandorder.lk/indexphp?option=com_content&view=article&id=78&Itemid=491&lang=en

Page 29: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

29

ikakoaaO fiajd wdrlaIl uKav, m%Odks 111 wdrlaIl uKav, m%Odks fcHIaG jD;a;Sh yuqod ks,Odßhd jk w;r Tyq m;a lrkafka ckdêm;s úisks' 2009 g fmr ikakoaO fiajd wdrlaIl uKav, m%Odkshdg ^ thd¾ Ö*a ud¾I,a fvdk,aâ fmf¾rd& uQ,sl jYfhka ckdêm;s iy cd;sl wdrlaIl uKav,fha u.fmkaúï l%shd;aul lsÍfï j.lSu mejreK w;r ;%súO yuqod m%OdkSkag ;ukaf.au fufyhqï ie,iqï lsÍug wjia:djla ;sìK'46 taldnoaO fufyhqï uQ,ia:dkh ^JOH& 112' taldnoaO fufyhqï uQ,ia:dkh 1985 § msysgqjk ,oafoa W;aikak fjñka mej;s .egqï ksid ikakoaO fiajd iy fmd,Sish w;r fufyhqï iïnkaëlrKh i|ydh'47 Bg cd;sl wdrlaIl uKav,fha ;SrK ls%hd;aul lsÍfï j.lSu mejßK' taldnoaO fufyhqï uQ,ia:dkh wdrlaIl uKav, m%Odks wK hgf;a mej;s w;r Tyq wdrlaIl f,alïg j.lsj hq;=h'

Y%S ,xld hqo yuqodj' 113' yuqodm;s yuqodj ;=< fcHIaG;u ks,Odßhdh' fiakdêkdhl jYfhka ckdêm;s yuqodm;s m;a lrhs' 2000 wf.daia;= isg 2004 cq,s olajd yuqodm;s jQfha ckrd,a t,a mS n,.,af,ah' Tyqf.ka miqj tu ;k;=rg m;ajQfha ckrd,a tia tÉ tia fldaÜfgf.dv h' ckrd,a ir;a fmdkafiald yuqodm;s jYfhka m;a jQfha 2005 foieïn¾ 6 jeksodh' Tyqf.ka miqj ckrd,a c.;a nd,iQßh 2009 cq,s udifha§ tu ;k;=rg m;a úh'486 114' fufyhqï uQ,ia:dkfha fcHIaG;u yuqod ks,Odßhd jk fufyhqï wOHlaIlg igka ìfï l<ukdlrKh ms<sn|j iDcq j.lSu mejf¾' Tyq igfka fh§ isák fufyhqï tallj, jev lghq;= wëlaIKh iy iïnkaëlrKfha § yuqodm;sf.a iqmßlaIdj hgf;a l%shd lrhs' 115' wdrlaIl n,ld uQ,ia:dkh hkq N+f.da,Sh m%foaYhla wkqj j.lSu mejfrk fïc¾ ckrd,a flfkl=f.a wK hgf;a l%shd;aul jk fiakdxl uÜgfï n,ldhka h' Tyqf.a wK hgf;a igka wxY iy iydh tall .Kkdjla mj;S' ikakoaO .egqfï wjidk ld,fha § jkaks wdrlaIl n,ld uQ,ia:dkfha m%Odks jQfha tjlg fïc¾ ckrd,a jQ c.;a chiQßh h' Tyq úfYaIfhkau wdrlaIl lghq;= ms<sn|j tlai;a cd;Ska iy wfkl=;a wka;¾cd;sl wdh;k iu. iïnkaëldrlhd o fõ' 2010 ckjdß 7 isg 2014 ckjdß 9 f;la hdmkh wdrlaIl n,ld uQ,ia:dkhfha m%Odkshd jQfha fïc¾ ckrd,a uyskao y;=reisxy h' 116' wxYhla hkq igka ìfï iajdëkj fufyhqï l< yels" Nghka 10"000 ;a 20"000 ;a w;r ixLHdjlska hq;a taldnoaO Wmd ud¾. fm< .eisuls' ;re fofla ckrd,ajrfhl= f.a wK hgf;a l%shd;aul jk äùIkhl igka ì%f.aâ .Kkdjla iy tys wK hgf;a iydhl tall .Kkdjla mj;S' Y%S ,xld úu¾Yk fldñáhg ,enqKq f;dr;=re wkqj ikakoaO .egqfï uq,a wÈhf¾ § my; i|yka äùIk wd{dêm;sjre fiajh l<y'49

46 2009 cq,s udifha§ wdrlaIl ld¾h uKav, m%Odks N+ñldj ish¨ ikakoaO yuqod iïnkaëlrKh we;=<;a jk fia mq¿,a lrk ,§' fuu kj ;k;=reg m<uqfjkau 2009 cq,s ui m;a lrk ,oafoa ir;a fmdkafiald h' http://www'ocds.lk/history.html 47 http://www.lk/history.hmtl 48 www.army.lk 49 www.defence/lk/new.asp?fname=20090117_01

Page 30: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

30

53 jeks äùIkh fïc¾ ckrd,a lu,a .=Kr;ak 55 jeks äùIkh ì%f.aäh¾ m%ikak is,ajd 57 jeks äùIkh fïc¾ ckrd,a c.;a vhia 58 jeks äùIkh ì%f.aäh¾ Yfõkaø is,ajd 59 jeks äùIkh ì%f.aäh¾ kkaok Wvj;a; iy wk;=rej ì%f.aäh¾ pd.s .d,a,f.a 117' ì%f.avhla hkq Nghka 3500 ;a 6000 ;a w;r ixLHdjlska hq;a ;re tfla fïc¾jrfhl= ^ì%f.aäh¾& wK fok m%Odk Wmdhsl mdn, yuqod fm<.eisuls' Bg úúO igka negE,shka .Kkdjla we;+<;a jk w;r fjk;a iydhl tall o tu wK hgf;a mj;S' fuu wxYhg we;=<;a ì%f.av w;r ld,;=jlal= ì%f.avhla o fõ'50 2009 cqks 3 fâ,s ksjqia mqj;a mf;a m< jQ ,smshla wkqj ikakoaO .egqfï wjidk wÈhf¾ ld,;=jlal= ì%f.avfha wd{dm;s jQfha ì%f.aäh¾ ms%hka; kdmdf.dv h' úfYaI n,ld ì%f.avfha m%Odkshd jQfha l¾k,a w;=, fldämams,s h' 118' negE,shkhla hkq 650 l muK ixLHdjlska hq;a ¨;skka l¾k,ajrfhl=f.a wK hgf;a we;s Wmdhsl mdn, yuqod fm< .eiSuls' Bg igka lKavdhï .Kkdjla iy iydhl lKavdhï .Kkdjla we;=<;a jk w;r ta ish,a, tu negE,skfha u fldgia h' 119' ld¾h idOl n,ldh( fuh úfYaIs; ld¾hla i|yd fjkia jQ wK fm< .eiSula hgf;a tla/ia lrk ,o tfy;a m%n, ì%f.avhl m%udKfhka hq;a ;;a ld¾h lKavdhuls'51 th mj;sk wfkl=;a n, lKavdhïj,ska zKhg .;aZ tall iy yuqodj iS>%fhka mq¿,a ùfï§ w¨;ska n|jd .;a msßiaj,ska ilia lrk kj tallj,ska iukaú; jk ñY%s; n,ldhls' wdrlaIl wud;HdxYfhka ilia lrk ,o is;shï wkqj .egqfï wjidk i;s lSmh ;=< úfYaI ld¾h idOl n,ld 2' 3' 4" yd 8 úfYaIfhkau iïnkaO jQy' wdrlaIl wud;HdxYfha fjí wvúfha i|yka jk wdldrhg úfYaI ld¾h idOl n,ld wd{dm;Ska jQfha ì%f.aäh¾ frdayK nKavdr" ^ ld¾h idOl n,ld 2& ì%f.aäh¾ i;Hms%h ,shkf.a ^ ld¾h idOl n,ld 3& l¾k,a ksYdka; jkakswdrÉÑ ^ ld¾h idOl n,ld 4& l¾k,a Ô ù rúms%h ^ld¾h idOl n,ld 8& 120' ld¾h uKav,h( negE,shka uÜgfï isg by<g we;s iEu fm< .eisulgu ie,iqï ilia lsÍfï § iy l%shd;aul lsÍfï § wd{dm;sg iydh jk jD;a;Sh WmfoaYlhkaf.ka hq;a zld¾h uKav,hlaZ isà' A/HRC/30/CRP.2

50 Grand Finale" lankanews.lk.archives 51 ks;H wxYhl ì%f.av ;=kla ^ tl ì%f.avhlg negE,shka ;=k ne.ska negE,shka kuhla& ld¾h idOl n,ldhg we;af;a ì%f.av folls' ^ negE,shka yhla&

Page 31: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

31

1' ú;%h jkaks fufyhqfï Y%S ,xld hqo yuqodfõ Ng lKavdhï ms<sfj< Y%S ,xld hqo yuqodfõ yuqod nqoaê n,ldh' 121' .egqug wod,j nqoaê f;dr;=re /ia lsÍug wu;rj th yuqod uqr lfmd¿" mÍlaId lsÍfï ia:dk iy wNHka;r wj;eka jQjkaf.a l|jqre we;=<;a t,a à à B iellrejka y÷kd .ekSfï§ iy m%Yak lsÍfï § uQ,sl N+ñldjla bgq lrhs' .egqu wjika iufha§ tys m%Odkshd jQfha fïc¾ fykaoú;drK h' Y%S ,xld kdúl yuqodj 122' Y%S ,xld kdúl yuqodj t,a à à B uqyqÿ fldá iu. igka lsÍfï È iy t,aààB iemhqï ud¾. fukau t,aààB md,k m%foaYj,ska m,d hk idudkH ck;dj we;=<;a jkaksfhka msgj hk fndaÜgq mßlaId lsÍfï § úYd, ld¾h Ndrhla bgq flf<ah' kdúl yuqodj f.dvìï fufyhqï j,§ kdúl hd;%dj, isg m%ydr t,a, lsÍfuka hqo yuqodjg iydh úh' th jkakshg keõ u.ska hjk udkqISh iemhqï mßlaId lsßug" megùug iy f.dv nEug o iïnkaO úh' Bg ;ukaf.au nqoaê wxYhla o ;sìK' 123' Y%S ,xld úu¾Yk fldñáfha uekafâÜ ld, iSudj ;=< kdúl yuqodm;Ska jQfha woañrd,a ã ví,sõ fla i|.sß" ^2001 ckjdß isg 2005 iema;eïn¾ olajd& woañrd,a jika; lrkakdf.dv ^ 2005 iema;eïn¾ isg 2009 cq,s olajd& woañrd,a à weia Ô iurisxy ^ 2009

Page 32: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

32

cq,s isg 2011 ckjdß olajd& woañrd,a ã ví,sõ ta weia Èidkdhl ^ 2011 ckjdß isg 2012 iema;eïn¾ olajd&52 Y%S ,xld .=jka yuqodj 124' ikakoaO yuqodj,ska l=vdu yuqodj .=jka yuqodjhs' .=jka yuqodjg mshdir n, .K 13 la iy .=jka f;dgqm< wdrlaIdj i|yd f.dvìï frðfïka;=jla o úh' Èjhsk .=jka wdrlaIl wK uKav,hlg yd W;=r" ol=K" kef.kysr iy ngysr jYfhka l,dmSh wK uKav, y;rlg fnod ;sìK' tla tla wK uKav,hla thd¾ jhsia udI,a flfkl= ^;re tl fY%aKsfha& hgf;a úh' l,dmSh wK uKaav, ish¨u mshdir lKavdhï iy .=jka l|jqre md,kh lrk w;r .=jka yuqod uQ,ia:dkfha fufyhqï wêldßfhka ;srKh lrk .=jka fufyhqï i|yd j.lsj hq;=h' 125' .=jka yuqodj hqo yuqodfõ iy kdúl yuqodfõ fufyhqïj,g iydh ld¾hka .Kkdjla bgq lrhs' ta w;r(

jeo.;a b,lal j,g ^ há;, myiqlï fyda b;d jeo.;a mqoa.,hkag& l,ska ie,iqï fldg fndaïn ±ñu" fndfydaúg isÿ lrkafka wyfia b;d by< uÜgul isgh'

mdn, yuqodfõ fyda ikakdy fufyhqïj,g bÈßhg hEug iydh ùu i|yd b;d my;ska mshdir lrk .=jka hdkdj,ska m%ydr t,a, lsÍfuka ióm .=jka iydh ^ f.dvìï iydh m%ydr hkqfjkao ye¢ka fõ& ,nd §u'

fufyhqï iy b,lal f;dard .ekSu i|yd nqoaê f;dr;=re iemhSug ksYap, fyda ùäfhda leurd iú lrk ,o ^ kshuqjka rys; .=jka hdkd UAV we;=¿j& T;a;= ne,Sfï .=jka .uka'

125' .egqï ld,fha § úfYaIfhkau .=jka n, .K ;=kla l%shd;aul úh' lgqkdhl .=jka l|jqf¾ isg f.dvìï m%ydr fufyh jQ wxl 10 l*S¾ n, .Kh'AFB 53 lgqkdhl .=jka l|jqf¾ isg f.dvìï m%ydr fufyh jQ wxl 12 ñ.a n, .Kh' AFB jjqkshd .=jka l|jqf¾ isg UAV T;a;= ne,Sfï AIA Searcher fufyhqï l< wxl 111 n, .Kh'AFB54 126' Y%S ,xld úu¾Yk fldñáfha uekafâÜ ld, iSudfõ isá .=jka yuqodm;Ska( thd¾ jhsia udI,a Ô ã fmf¾rd' 2002 cq,s 16 isg 2006 cqks 11 olajd& thd¾ jhsia udI,a ví,sõ ã wd¾ weï fÊ .=K;s,l ^ 2006 cqks 11 isg 2011 fmnrjdß 27 olajd&55 rdcH nqoaê fiajdj' 127' rdcH nqoaê fiajh jd¾;d lrkafka wdrlaIl wud;HdxYhg h' rdcH nqoaê fiajh ikakoaO .egqfï wjidk wÈhf¾ l%shd;aul jQ nqoaê fiajdjkaf.ka tlls' 2009 wfm%a,a udifha È fmd,siam;s iy wmrdO mÍlaIK fldÜGdYfha ksfhdacH fmd,siam;s ìiakia

52 www.navy.lk 53 W;=f¾ .egqï mj;sk m%foaYfha isg wdikak jYfhka úskdä 23 l mshdir ld,hla 54 .=jka yuqodjg wxl 112 iafldfv%dakh fufyhjk tñÜ í¨ fydrhsika T;a;= ne,Sfï UAV we;=<;a úh yels fojk UAV iafldfv%dkhla ;sìK' tajd Èjhsfka ol=Kq fjrf<a ùrú, .=jka yuqod l|jqf¾ kj;d ;snqK ksid mshdir iSudfjka Tífí úh' tys ;snq .=jka hdkd jjqkshdj .=jka yuqod l|jqf¾ isg fufyhqï lghq;= j,g fhdod .ekSug hjkakg we; 55 www.airforce.lk

Page 33: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

33

wdrlaIl f,alï

fmd,siam;s

m<d;a (SDIG)

l,dm (DIG)

fldÜGdY ^fcHIaG wêldß&

Èia;%slal ^wêldß&

úfYaI ld¾h fiajd ld¾h

fmd,sia ia:dkh

ksfhdacH fmd,siam;s mßmd,k

wmrdO mÍlaIK iydh fomd¾;fïka;=j

wmrdO mÍlaIK fomd¾;fïka;=j

wd.uk

r: jdyk

ixpdrl

wmrdO jd¾;d wxYh

CID

TID

DIU

fmd,sia uqr fmd< ^id¾ckaÜ&

Ögd tallh

SWAT lKavdhu

fudag¾ ihsl,a m%ydrl lKavdhu

m%N+ wdrlaIl tallh

fndaïn ksIal%Sh tallh

gqfâ iu. meje;a jQ idlÉPdfõ § t,aáàBh ms<sn| f;dr;=re yqjudre lr .eksug rdcH nqoaê fiajh" fmd,sia nqoaê tall iy yuqodfõ nqoaê wêldßh wdrlaIl f,alï iu. i;sm;d mej;s /iaùï we;=¿j ióm iïnkaëlrKhla mj;ajd .;a wdldrh úia;r lr we;'56 Y%S ,xld fmd,Sish' 128' Y%S ,xld fmd,Sishg uQ,sl jYfhka kS;sh l%shd;aul lsÍug kS;sh yd iduh mj;ajd .ekSu" wmrdO je<elaùu iy wmrdO .ek mßlaIK meje;aùfï j.lSu mejf¾' 2013 wf.daia;= jk f;la fmd,Sish mej;=fKa wdrlaIl iy kd.ßl ixj¾Ok wud;HdxYh hgf;ah' bka miqj th w¨;ska msysgqjk ,o ks;sh yd iduh wud;HdxYh hg;g m;a flßK'57 Y%S ,xld fmd,Sisfha m%Odkshd fmd,siam;s h' Tyq m;a lrkafka ckdêm;s úisks' fmd,siam;s cd;sl wdrlaIl uKav,fha idudðlfhls' 129' yuqodjg o .eiÜ m;%hla u.ska fmd,sia n,;, mjrd ;sìK' fuu ksfhda.h udia m;d w¨;a lrk ,o w;r wjika jrg w¨;a lrk ,oafoa 2015 fmnrjdß 2 jk odh' bka miqj th wfydais úh' l,ska i|yka l< wdldrhg yÈis kS;s fr.=,dis hgf;a wdrlaIl f,alïg o cd;sl wdrlaIdj iy ;%ia; úfrdaë lghq;= j,g wod,j w;a wvx.=jg .ekSug iDcqju ksfhda. lsÍfï wêldßhla ,nd È ;sìK' 130' j;auka fmd,siam;s weka fla b,x.fldaka 2011 cq,s 4 tu ;k;=rg m;a flßK' Tyqg fmr isá uyskao nd,iQßh tu ;k;=rg m;a jQfha 2009 fkdjeïn¾ 3 odh' Tyqg fmr isáfha 2008 cq,s m;a lrk ,o chka; úl%ur;akh' Bg fmr úlag¾ fmf¾rd ^ 2006 Tlaf;dan¾ isg& pkaød m%kdkaÿ ^ 2004 Tlaf;dan¾ isg& bkaød o is,ajd ^ 2003 foieïn¾ isg& iy à B wdkkaordcd ^2002 isg&

56 www.businesstoday.lk.archive April 2009 57 fuh LLRC ks¾foaY wkqj lrk ,oaols' ±ka fmd,Sish wdrlaIl wud;HdxYh hg;g fkd.efka' LLRC jd¾;dj 2011 fkdjeïn¾

Page 34: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

34

3 Ñ;%h Y%S ,xld fmd,Sisfha ixúOdk jHqyh 131' Y%S ,xld fmd,Sish W;=r" ol=K" kef.kysr" ngysr iy fld<U jYfhka m<d;a mylg fjka lr we;' tla tla m<d;l fldÜGdY .Kkdjla mj;sk w;r fldÜGdYhla ndrj isákafka fcHIaG fmd,sia wêldßjrfhls' fldÜGdYhl Èia;%sla .Kkdjla mj;sk w;r Èia;s%lalhla Ndrj isákafka fmd,sia wêldß jrfhls' tla tla Èia;s%lalhl fmd,sia ia:dk folla fyda ;=kla mj;sk w;r fmd,sia ia:dkhla Ndrj isákafka m%Odk fmd,sia mÍlaIl jrfhls' iuyr fmd,sia ia:dkj, uyckhdg m%foaYfha fmd,Sishg msúiSu myiq lsÍug l=vd k.r fyda Èia;%slalfha wE; m%foaYj, l=vd fmd,sia uqr fmd< ;sìh yelsh' N+ñ m%foaY wkqj fjka lrk ,o m<d;aj,g wu;rj ld¾hka wkqj fjka lrk ,o ksYaÑ; ld¾h lafIa;%hl Èjhsk uq¿,af,au ls%hd;aul úh yels ld¾h lafIa;% .Kkdjla we;' fuu jd¾;dj i|yd jeo.;a ld¾h lafIa;% jkafka úfYaI ld¾h n,ldh" ;%ia; úu¾Yk fldÜGdYh ^TID& iy wmrdO mÍlaIK fomd¾;fïka;=jhs'58fuu uekafâÜ ld, iSudfõ wdrïNfha § w;=reoyka úu¾Yk tallhla o úh' ^DIU& úfYaI ld¾h idOl n,ldh ^STF& 132' úfYaI ld¾h idOl n,ldh hkq fmd,Sish ;=< we;s úYsIag w;=re yuqod tallhls' th 1983 § ckdêm;s ksfhda.hla wkqj msysgqjk ,oafoa úfYaIfhkau kef.kysr m<df;a u;= fjñka mej;s t,aààB ;¾ckhg uqyqK §u i|yd fmd,sishg w;sf¾l iydhla ,nd §ugh' fld< mdg lema iy le,E we÷ï w¢k STF Nghka jvd;a ióm jkafka fmd,sishg fkdj yuqodjgh' Y%S ,xld .=jka yuqodfõ ish¨ wxYj, mdúÉÑ lrk ta fla 47 m%dyrl rhsm,a" mdúÉÑ lrk STF iakhsm¾ rhsm,a RPG " f.%fkaâ f,dakap¾" msiaf;da, iy AR m%ydrl rhsm,a jeks jvd;a iqúfYaIS wdhqO mßyrKh lrhs' úfYaI ld¾h idOl n,ldh jd¾;d lrkafka fmd,siam;sgh' 133' j;auka úfYaI ld¾h idOl n,ldfha wKfok ks,Odß ksfhdacH fmd,siam;s wd¾ ví,sõ weï iS rKjk h' ^ m;a lrk ,oafoa 2001 ud¾;= 24& Tyqg fmr ksfhdacH fmd,siam;s fla weï we,a ir;apkaø ^ 2003 ud¾;= 24 m;a lrk ,o& ksfhdacH fmd,siam;s ksu,a f,õfla ^ 2003 iema;eïn¾ 10 m;a lrk ,o& ksfhdacH fmd,siam;s ksu,a .=K;s,l ^ 1998 cqks 01 m;a lrk ,o&597 wmrdO mÍlaIK fomd¾;fïka;=j( ^CID& 134' wmrdO mÍlaIK fomd¾;fïka;=jg mejfrkafka nrm;< iy ixúOdkh jQ wmrdO úu¾Ykh lsÍu h' tfy;a ;%ia; úfrdaë lghq;=j,o fhÈ isà'60 wmrdO mÍlaIK fomd¾;fïka;=fõ ks,OdÍka ks, we÷ï w¢kafka ke;' tys fidaÈis" nqoaê iy úYaf,aIK hkqfjka wxY we;' fld<U fmd,sia uQ,ia:dkfha 4 jeks ;Ügqfõ we;s tys ld¾hd,h fndfyda /|úhka m%Yak lsÍug f.k tk ia:dkhla f,i l=m%lgh' ^bÈßhg we;s jO ysxid meñKùu mßÉfþoh n,kak'& 2009 wfm%a,a udifha wmrdO mÍlaIK fomd¾;fïka;=fõ m%Odkshd jQfha ksfhdacH fmd,siam;s isisr uekaäia h' 2009 wfm%a,a isg fld<U wmrdO fldÜGdYh Ndrj isá fcHIaG fmd,sia wêldß wkqr fiakdkhl o wmrdO úu¾Ykfha iy ;%ia; u¾ok lghq;=j, m%Odk N+ñldjla bgq flf<ah'

58 ksfhdacH fmd,siam;s jrfhl=f.a wK hgf;a' 59 www.police.lk 60 2009 wfm%a,a ui ìiakia gqfâ ys fmd,siam;s" ksfhdacH fmd,siam;s niakdysr m<d;" iy CID, TID iy CCD wK fok ks,OdÍka iu. meje;a jQ mq¿,a idlÉPd m< flßK' bka fï wxY ish,a,u t,aáàBhg tfrysj ;%ia; úfrdaë l%shdldrlïj, fhÿK nj meyeÈ,sh' olaI;d wkqj fldÜGdYj,g fjka lsÍula meyeÈ,s ke;'

Page 35: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

35

;%ia;jdoh úu¾Yk fldÜGdYh ^TID& 135' 1980 .Kkaj, w. Nd.fha § msysgqjk ,o ;%ia;jdoh úu¾Yk fldÜGdYfha wjOdkh fhduq jQfha ;%ia;jdoh je<elaùfï mk; hgf;a ks¾jpkh l< wdldrhg ;%ia;jd§ lghq;= je<elaúu iy úu¾Ykh flf¾h' iSwhsäh iy àwhsäh w;r j.lSï ksYaÑ;j fn§ hk wdldrh meyeÈ,s ke;' fld<U àwhsã /|ùfï iy m%Yak lsÍfï ia:dkh fndfydaúg ye¢kafjkafka 6 jeks ;Ügqj f,ih' 2009 wfm%a,a udifha § àwhsã wOHlaIl jQfha fcHIaG fmd,sia wêldß is weka jdlsiag h'61 w;=reoykaùï úu¾Yk tallh' ^DIU& 136' DIU 1997 È msysgqjk ,oafoa 1990 .Kkaj,8 isÿ lrk ,o w;=reoyka jQ fndfyda fokd ms<sn| isoaëka úu¾Ykh lsÍug iy Bg j.lsj hq;= wh ks;sh bÈßhg f.k taug m;a lrk ,o l,dmSh mÍlaIK fldñiï iNd ks¾foaY wkqjh62' n,y;aldrfhka isÿ lrk ,o w;=reoyka lsÍï ms<sn|j VIII mßÉfþofha úia;r flfrk wdldrhg úfYaIfhkau 2006 ka miqj DIU jv jvd;a ld¾hlaIu Ndjfhka wvq jQ w;r wjidkfha § th úiqrejd yßk ,§' isú,a wdrlaId fomd¾;fïka;=j ^ CSD&63 137' 1980 .Kkaj, ueo Nd.fha § Y%S ,xld cd;sl .%dudrlaIl fiajh msysgqjk ,oafoa t,aáàB ;¾ckhg ,la jQ udhsï m%foaY iy .ï wdrlaId lsÍfï iafõÉPd fiajhla f,isks' uq,skau th fmd,sia fomd¾;fïka;=j hg;g m;a lrk ,§' isú,a wdrlaIl fomd¾;fïka;=fõ fjí wvúh wkqj 2006 § ckdêm;s ksfhda.hla wkqj .%dudrlaIl fiajdj m%;sjHqy .; fldg isú,a wdrlaIl fomd¾;fïka;=j ia:dmkh lrk ,§' yuqod ks, we÷ï ksl=;a fldg iafõÉPd fiajlhkag jegqmla o f.jk ,§' isú,a wdrlaIl fomd¾;fïka;=fõ ld¾h jQfha ks;sh yd iduh /lSu iy wfkl=;a lghq;=j, § fmd,Sishg iy yuqodjg iydh ùuh' tys m<uq wOHlaI ckrd,a jQfha 2009 § m;a l< ßh¾ woañr,a ir;a ùrfialr h' Tyqf.ka miqj 2009 fmnrjdß ui ßh¾ woañr,a wdkkao mSßia h' 2015 fmnrjdß ui m;al< ±kg isák isú,a wdrlaIl fomd¾;fïka;=fõ wOHlaIl isú,a mqoa.,fhls' w;=re yuqod lKavdhï 138' my;ska i|yka jkafka ksÍlaIKhg ,la fjk ld, iSudfõ § Y%S ,xld yuqod iu. wdrlaIl fufyhqïj,g iïnkaOhehs lshk iy iajdëkj Tjqkaf.au l%shdldrlïj, fhÿK fou< m%Odk w;=re yuqod lKavdhï iy mlaIhs' zzw;=re yuqod lKavdhïZZ hkak isú,a wdrlaIl fomd¾;fïka;=j hgf;a l%shd;aul jk by;ska i|yka l< .%dudrlaIl fiajdj ye¢kaùug o iuyr úg fhdod .efka' flfia fj;;a wdrlaIl yuqod iy .%dudrlaIlhka w;r mj;skafka ks, iïnkaO;djhls' my; i|yka fjk lKavdhï yd wdKavqfõ yuqod iu. we;s iïnkaO;djh m%;slafIam lr we;' 139' ld,h;a iu. w;=re yuqod wdKavqfõ wdrlaIl yuqod iu. we;s iïnkaO;djh" Y%S ,xld ksÍlaIK fufyh ^SLMM&" fkdfhl=;a úfYaI iïnkaëlrlhka iy fjk;a wh jd¾;d lr we;s wdldrhg jv jvd;a meyeÈ,s úh' kS;sfhka mßndysrj isÿ lrk ñkS

61 Interview Business today April 2009. www/businesstoday.lk 62 Sri Lanka's Fourth Periodic Report to the Human Rights Council, CCPR/C/LKA/2002/4, 18 October

2002.

63 http://www.csd.lk/index.php?option=com_content^view=article$Itmid-59

Page 36: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

36

ueÍï .ek úfYaI iïnkaëldrl 2008 uehs 14 Èk Tyqf.a miqúmrï jd¾;dfõ fufia i|yka lr we;' zz fuu md¾Yajhka ;j ÿrg;a ieneúkau iajdëk ikakoaO lKavdhï fkdjk njg;a wdrlaIl yuqodjkaf.ka Wmfoia iy iydh ,nk njg;a m%n, idlaIs mj;S'ZZ64 wdKavqj ^ uQ,sl jYfhkau wdrlaIl f,alï& yd wdrlaIl yuqod ^ úfYaIfhkau hqo yuqodj iy fmd,sia STF & fuu w;=re yuqod lKavdhï iu. we;s iïnkaO;djh Y%S ,xld ksÍlaIK fldñáh iy fjk;a wh idlaIslrejka iu. meje;a jQ idlÉPdj,§o biau;= úh' idlaIslrejka .Kkdjlau yuqod nqoaê wxYh iy lreKd lKavdhu iy BmSãmS hk fomd¾Yajhu iu. we;s ióm iïnkaO;d fmkajd ÿkay' 140' W.;a mdvï iy m%;sikaOdk fldñifï 2010 w;=re ks¾foaYj, i|yka jk wdldrhg zzikakoaO lKavdhï úiska È.gu isÿ lrk lmamï .ekSï" meyer .eksï iy fjk;a wmrdO ck;djf.a is;a ;+< ìh we;s lrjk ksidZZ tu lKavdhï ksrdhqo lsÍu zzby<u m%uqL;djfhka hq;aZZ65 ldrKhla nj wjOdrKh lrhs' w;=re ks¾foaY ls%hd;aul fkdlsÍu ms<sn| ish lK.dgqj m%ldY lrk tu fldñiu 2011 ksl=;a l< wjidk jd¾;dfõ fufia i|yka lrhs' zzm%udKj;a idlaIs fidhd .; yels isoaê iïnkaOfhka i;Hh fidhd .ekSfï woyiska iy jerÈ lrejkag tfrysj wmrdO ls%hd mámdá weröu i|yd kS;s úfrdaë ikakoaO lKavdhïj,g we;s fpdaokd iïnkaOfhka ksis úu¾Yk wdrïN l< hq;=h'ZZ66 lreKd lKavdhu$ TMVP 141' l¾k,a lreKd wïudka hk kñka o y÷kajk úkhd.uq¾;s uqr,sorka uq,skau uvl,mqj Èia;%slalh mokï lr .;a t,aáàB fha kef.kysr m<df;a m%Odk wKfokakdh' lreKd 2004 § Tyqf.a ld¾hOrhka .Kkdjla iu. t,aààBfhka fjkaj f.dia fndfyda úg lreKd lKavdhu hkqfjka ye¢ka fjk w;=re yuqod lKavdhula msysgqjd .;af;ah' 2006 § igka W;aikakùula iu. fuu lKavdhu wdKavqfõ wdrlaIl yuqod iu. iïnkaO jQfhahehs mejfia' 142' igka úrdu .súiqu hgf;a wdKavqj fuu lKavdhu ksrdhqo l< hq;=j ;sìK' W.;a mdvï iy m%;sikaOdk fldñifï 2010 wf.dia;= 17 Èk mej;s m%isoaO idlaIs úNd.fha § m%ldYhla l< f.daGdNh rdcmlaI lreKd lKavdhu ^tfukau BmSãmS yd miqj lreKd lKavdhfuka ì£ .sh ms,af,hdka lKavdhu jeks fjk;a w;=re yuqod lKavdhï o& ksrdhqo l< nj lSfõh' tfia jqj;a lreKd lKavdhu zz§¾> ld,hla rchg iyh ÿka nj;aZZ Tjqkag zz ;u wdrlaIdj i|yd wú f.k hEug isÿ jQ nj;aZZ ms<s.;af;ah' 143' Bg fjkiaj t,aáàBfhka ì£ hefuka miqj lreKd lKavdhu nqoaê f;dr;=re ,nd §fï § iy t,aáàBhg iy ta yd iïnkaO;d mj;ajd .kafkahehs iel lrk whg tfrysj hqo yuqodj" kdúl yuqodj iy úfYaIfhkau fmd,sia úfYaI ld¾h idOl n,ldh iu. tlaj fyda ta fjkqfjka ryis.; l%shdldrlïj, fhÿk njg f;dr;=re Y%S ,xld úu¾Yk fldñáhg ,nd .; yels úh' ikakoaO .egqu wjidkhg <Õd fjñka mej;s ld,fha § iy th wjika jQ jydu lreKd lKavdhfï idudðlfhda jkaksfhka msgj hk oyia .Kka isú,a ck;dj iu. isá wú ìu ;enQ t,aààB ld¾hOrhka y÷kd .eksug wdrlaIl yuqodj,g iydh jQy' Tjqyq wNHka;rj wj;ekajqjka f.a l|jqre ;=<o teksu ld¾h

64 A/HRC/C/8/3/Add/3.para50

65 https://Hrclk/files.wordpress.com/2011/02/interim-recommendations.pdf 66 LLRC final report para 9 73, para 9 74

http://www.priu.gov.lk/news_update/current_Affairs/ca200112/FINAL%20LLRC%20REPORT.pdf

Page 37: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

37

Ndrhla bgq l<y' t,aààB kdhl m%Ndlrkaf.a u< isrer ye¢k .ekSug kkaÈ lvd,a l,mqjg lreKd f.k f.dia we;' 144' lreKd lKavdhu ;ñ,a ulal,a úvq;f,hs mq,sl,a ^TMVP& kñka foaYmd,k mlaIhla msysgqjd .;a w;r th 2007 È ks, jYfhka ,shd mÈxÑ flßK' tu mlaIh 2008 § kef.kysr m<d;a iNd Pkao úuisug bÈßm;aj nyq;r wdik ixLHdjla Èkd .;af;ah' 2008 ud¾;= udifha § lreKd rdcmlaI wdKavqfõ cd;sl taldnoaO;d weu;s jYfhka m;a lrkq ,eìK' 145' fuu jd¾;dfõ kS;s úfrdaë ñkS ueÍï iy n,y;aldrfhka w;=reoyka lsÍï ms<sn| XI iy XIII mßÉfþoj,ska lreKd lKavdhu ks, wdrlaIl yuqod iu. iyfhda.fhka lghq;= l< njg we;s fpdaokd jd¾;d lrhs' fuu jd¾;dfõ <uhska n|jd .eksu iy fhdod .ekSu ms<sn| fldgfia tlai;a cd;skaf.a wdrlaIl uKav,fha i|yka jQ lreKd lKavdhu$TMVP <uhska úYd, jYfhka n|jd .eksu ms<sn| úia;r lrhs' ms,af,hdka lKavdhu 146' wdrïNfha § lreKdf.a ksfhdacH kdhlhd jQ ms,af,hdka 2007 § bka fjkaj ;udf.au lKavdhula msysgqjd .;af;ah' Tyq 2008 uehs udifha § kef.kysr m<df;a uy weu;s ;k;=rg m;a jQfhah' bksh Ndr;S 147' ckdêm;s uyskao rdcmlaI úiska 2011 § bksh Ndr;S hk kñka o m%isoaO fla mqIaml=ud¾ Y%S ,xld ksoyia mlaIfha wïmdr Èia;%slalfha ixúOdhl f,i m;a flf<ah' bksh Ndr;Sf.a lKavdhu wdrlaIl uKav,fha l%shd mámdá 1612 wkqj <uhska yuqodjg n|jd .ekSu .ek kï lrk ,o ixúOdkhls' 67

B<dï ck;d m%cd;ka;%jdÈ mlaIh ^EPDP& 148' BmSãmS fou< lKavdhï rdYshla w;=frka 1990 § ìys jQ" v.a,ia foajdkkao f.a kdhl;ajfhka fï olajdu l%shd;aul jk mlaIhls' wdKavqfõ iydh we;sj BmSãmSh foaYmd,khg jvd;a keUqre ù 1994 Pkao úuiSfï § md¾,sfïka;= wdik .Kkdjla Èkd f.k hdmkh Èia;s%lalfha ;yjqre úh' foajdkkao wjia:d .Kkdjl§u pkaøsld l=udr;=x. iy rdcmlaI hk ckdêm;sjreka hgf;a weu;s ;k;=re o ±refõh' 149' BmSãmSfha w;=re yuqod lKavdhu m,s .ekSï i|yd l< ñks uereï iy fjk;a m%pKav ls%hdj, iyNd.s jQ njg f;dr;=re jd¾;d ù we;' 2009 .egqu wjidkh <Õd fj;au BmSãmSh yuqodfjka md,kh jQ újD; fkdjq irKd.; l|jqre ;=< l%shd;aul jQ nj ksrka;rfhkau i|yka fõ' l|jqre ;=< BmSãmShg tyd fuyd hEug ;snq ksoyi ksid Tjqkaf.a meñKSu iy ls%hdldß;ajh wkqj Tjqkag ks, wkque;shla mej;s nj meyeÈ,sh' ;ñ,a B<dï úuqla;s fldá ixúOdkh ^LTTE& 150' t,aáàBh igkaldó iy foaYmd,k n,fõ.hla f,i u;= jQfha 1970 .Kka j,§h' uq,skau t,aáàBh ;ñ,a B<dï úuqla;s ixúOdkh ^TELO& úma,jjd§ B<dï YsIH ixúOdkh ^EROS& B<dï ck;d úma,jjd§ úuqla;s fmruqK ^EPRLF& iy ;ñ,a B<dï ck;d úuqla;s ixúOdkh ^PLOTE& hk fou< igkaldó ixúOdk /ila w;=frka tlls' ld,h;a iu. 67 Tyq 2012 wfm%a,a ysoS tu ,ehsia;=fjka bj;a lrk ,oS' Report of the Secretary –General on Children and

Armed Conflict, 26 April 2012, A/66/782-S/2012/261

Page 38: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

38

l%u l%ufhka th fou< ck;djf.a zztlu iy ks;Hdkql+, ksfhdað;hdZZ h hk Bkshd wêldßh mjrd .;af;ah' 151' 1980 .Kka j,§ hqo yuqodjg myr §fuka ish Yla;sh jeä lr .;a t,aààBh Èjhsfka W;=f¾ ish n,h ;yjqre lr .eksug;a kef.kysr N+ñ m%foaY md,kh lsÍug;a iu;a jQfhah' 2002 igka úrduh w;aika lrk úg th fmd,Sish" Widú iy /|jqï uOHia:dk iys; jHdc rdcHhl ,laIK w;a lr f.k ;sìK' 152' mqÿuhlg fuka .egqu wjika jk f;lau fld<ôka m;a lrk ,o Èidm;sjre fi!LHh yd wOHdmkh jeks rcfha fiajd ,nd §ug t,aààB md,k m%foaYj, fiajh l<y' Tjqyq .egqfï wjidk wÈhf¾ § t,aààB md,k m%foaYj,g udkqISh wdOdr weKjqï lsÍu" ,nd .ekSu iy fnod yeÍfï uQ,slhka jQy' 153' t,aààB igka wxYh ld,h;a iu. ks, we÷ï iys; ksYaÑ; N+ñ m%foaY mokï jQ Ng lKavdhï tallj,ska hq;a iïm%odhsl yuqodjla f,i ixúOdkh lr ;sìK' tfia jqj;a th Èjhsk mqrdu myr § m,d hEu iy urdf.k uefrk fndaïn m%ydr t,a, lsÍu È.gu isÿ flf<ah' 2002 iy 2005 igka úrdu ld, iSudfõ uq,a ld,fha § fujeks m%ydrj, my; jeàula olakg ,enqK o 2009 ikakoaO .egqfï wjidk wÈhr f;lau m%ydr isÿ úh' 154' weußld tlai;a ckmofha 9$11 m%ydrfhka miqj tlai;a ckmofha kdhl;ajfhka z;%ia;jdohg tfrys hqoaOhZ Èh;a lsÍu;a iu. wka;¾cd;sl m%cdfõ l;dny fjkiaúug mgka f.k rdcHhka .Kkdjlau t,aààBh ;%ia;jdÈ ixúOdkhla f,i kï flf<ah' tfia jqj;a t,aààBh wmrdO iy lmamï .ekSfï ksr; fjñka fou< vhiafmdardfjka wruqo,a /ialsÍu È.gu isÿ úh'68 ;u wruqKg øjHd;aul iy m%pdrd;aul iydh ,nd ÿka f,dj mqrd me;sß mq¿,a jdksc iy udOH cd,hla mj;ajd .ekSug o t,aààBhg yelshdj ;sìK' 155' t,aààBhg igka wxYhla" foaYmd,k wxYhla iy cd;Hka;r f,alï ld¾hdxYhla ;sìK' foaYmd,k wxYh iy tys idu f,alï ld¾hd,h wdKavqj iy idu l%shdj,shg iïnkaO wfkl=;a cd;Hka;r wdh;k iu. meje;afjk foaYmd,k idlÉPdj,g iïnkaO úh' 2007 fkdjeïn¾ udifha wdKavqfõ .=jka m%ydrhlska ñh hk f;la foaYmd,k wxYfha m%Odkshd jQfha iqmamhshd mru ;ñ,afi,ajï h' bka miqj tys m%Odkshd jQfha t,aáàBfha fmd,sia m%Odkshdj isá nd,isxyï kfâika h' th iuyr wjia:dj, n|jd .ekSïj,g iy t,aáàB md,k m%foaYj,ska msgj hEug wjir §ug o iïnkaOù we;' liaf;%da hk kñka o y÷kajk ùrld;s uksjkakï f.a kdhl;ajfhka hq;a cd;Hka;r f,alï wxYh m%pdrl" wruqo,a /ia lsÍu iy msgrgj,ska wú wdhqO ñ,§ .ekSu jeks l%shdldrlïj,g j.lsj hq;=h' 2009 uehs udifha § hqoaOh wjika jk f;la idu ld¾hxYfha m%Odkshd jQfha iSjr;akï mq,sfoajka h' 156' uOHu md,k fldñáfhka fuu jHqyhka wëlaIKh lrk ,o w;r tys m%Odkshd jQfha t,aààB kdhl fõ¨ms,af,a m%Ndlrka h' igka wxYfha m%Odkshd jQfha o Tyqh' 2007 fkdjeïn¾ jk f;la t,aáàB fmd,sia m%Odkshd jQfha î kfâika h' nqoaê wxYfha m%Odkshd fmdÜgq wïudka h' uqyqÿ fldá kdhlhd jQfha ;s,af,ahs,ïn,ï isjfkaika fyj;a iqfihs h' 157' t,aààBfha igkaj,g iïnkaO ke;s wxY .ek iuyr ;ekaj, i|yka jqjo fuu fldgi uQ,sl jYfhka wjOdkh fhduq lrkafka t,aààBfha igka wxYh flf¾h' yels wjia:dj, t,aààB igka ld¾hOrhka iy igka j,g iDcqju iïnkaO ke;s t,aààB ld¾hOrhka fjkia fldg ye¢k .eksug fuu jd¾;dj W;aidy f.k we;' tys mej;s

68 Y%S ,xldfõ úu¾Yk fldñáh kS;s úfrdaëj yuqod WmlrK w;am;a lr .ekSu" lmamï .ekSu fyda fjk;a tjeks lreKq .ek wjOdkh fhduq flf<a ke;' tajd fjk;a mÍlaIKj, úIh jkq we;

Page 39: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

39

ryiH iajNdjh ksid Y%S ,xld úu¾Yk fldñáhg my, uÜgfï wK fok jHqyhka .ek úia;r ,nd .; fkdyelsh' t,aáàB igka n,ldh 158' t,aáàB igka wxYh" ks;H n,ldh iy w;sf¾l n,ldhlska iukaú;h' ks;H n,ldhg f.dvìï" .=jka" uqyqqÿ ^uqyqÿ fldá& nqoaê wxYhla iy úfYaI n,ldh tallhla o ;sìK' ia;%Skag n,ldhg ne£ iuia; n,ldh Yla;sfha lemS fmfkk fldgila ùug Èßu;a flßK' 159' t,aààB igka wxYfha iïmQ¾K Yla;sh .ek ksYaÑ; ixLHd fkdue;s jqj;a jßka jr lrk ,o .Kka ne,Sï wkqj Ng ixLHdj oyia .Kkl isg 30"000 olajd úh yelshehs wkqudk l< yelsh' ikakoaO .egqfï wjidk udi lSmfha §" úfYaIfhkau wjidk i;s lSmfha § urK iy m,dhEï ksid Ng ixLHdj ;j;a wvq jkakg we;ehs is;sh yels kuq;a úYajdi lghq;= ixLHd fkdue;' n,y;aldrfhka iy iafõÉPd n|jd .ekSï fuu jd¾;dfõ XI iy XII mßÉfþoj, úia;r flfrk w;r Bg jeäysáhka n,y;aldrfhka n|jd .ekSu iy <uhska n|jd .ekSu iy fhdod .ekSu o we;=<;ah' 160' m%Ndlrka t,aáàBfha iuia; kdhlhd ùug wu;rj igka wxYfha m%Odk wKfok ks,Odßhd o úh' uOHu md,k fldñáhg t,aààB n,ldhka l<ukdlrKh iy iïnkaëlrKh l< yuqod f,alï ld¾hxYhla o ;sìK' Bg t,aààBfha igka l,dm yf;a ^ miqj th yhla úh& wKfok ks,OdÍka o wh;aúh' f.dvìï n,ldh' 161' t,aààB igka wxYfha úYd,;u fldgi jQfha f.dvìï n,ldhhs' th wK fldÜGdY follska hqla;h' W;=r m<d;a fldgfia wKfokakd jQfha 2009 wfm%a,a udifha È igfka È ñh .sh fõ,dhqoms,af,a nySr;l=ud¾ fyj;a ;Smka h' ta fjkqjg m;a jQfha l¾k,a Ndkq h' kef.kysr m<d;a wKfokakd jQfha ;ïìrdid ;=frhsisxyï fyj;a l¾k,a rfïIa h' ^ uq,skau wKfokakd jQfha lreKdh' Tyq bj;aùfuka miq rfïIa tu ;k;=rg m;a úh'& fuu m<d;a bka miqj hdmkh ^W;=re fmruqK&" ukakdru" uk,awdre" jjqkshd" ;s%l=Kdu,h" uvl,mqj yd wïmdr jYfhka igka l,dm y;lg ^lreKd bj;aùfuka miqj yhla úh'& fjka lr ;sìK' tla igka l,dmhla l,dm wKfokafkla hgf;a úh' f.dvìï yuqodj ì%f.av iy frðfïka;= .Kkdjlg fjka lr ;snqKo tfia fnod ;snq wdldrh meyeÈ,s ke;' fuu fm< .eiSï ye¢kaùu ieneúkau fm< .eiSïj, m%udKh olajkafka o hkak;a meyeÈ,s ke;' tajdkï( úfYaI n,ldhka 162' l¿ fldá( l¿ fldá hkq t,aààB úYsIag n,ldhls' úfYaI n,ldhla f,i mqyqKq fldg ye¢kajqjo th we;af;kau uQ,sl jYfhka urdf.k uefrk fndaïnlrejkah' jd¾;d jk wdldrhg l¿ fldá m%Ndlrkaf.a iDcq wK hgf;a jQ w;r Tyqf.a mqoa.,sl wdrlaIdj iemhQfõ o fuu wxYfhks' 69 l¿ fldá iïm%odhsl f.dvìï iy uqyqÿ igkaj,g yd mqoa., >d;khg fukau .ß,a,d m%ydrj,go iïnkaO jQy' mdn, tall pd,aia weka;ks ì%f.avh ^W;=re Ng lKavdhu&

69 rdOd ^.=jka hdkd kdYl& frðfïka;=j iuyr úg fcHIaG kdhlhkag wdrlaIdj imhk mqoa., wdrlaIl tallhla f,io jd¾;dfõ' th 1987 § wdKavqfõ .=jka yuqod m%ydrhlska ñh .sh ¨;skka l¾k,a rdOd isys lsÍug kï lr we;'

Page 40: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

40

chka;ka ì%f.avh ^ kef.kysr Ng lKavdhu& Èú ì%f.avh ^<uhskaf.ka ieÿï ,;a& bïrdka mKaäldka frðfïka;=j úfkdaoka frðfïka;=j ldka;d tall uq,;sjq ì%f.avh iq;shd ì%f.avh wkanris ì%f.avh ^.=jka hdkd kdYl tallhla jYfhka fhdod .kakd ,o& iydhl tall úlag¾ frðfïka;=j ^ hqo gexls kdYl& lsÜgq ld,;=jlal= ì%f.avh lsÜgq Y%S fudagd¾ ì%f.avh fmdkakïudka ìï fndaïn tallh nqoaê wxYh 163' fldá wdrlaIl nqoaê fiajd ixúOdkh ^TOSIS& nqoaê f;dr;=re /ialsÍu iy ixúOdkh ;=< nqoaê f;dr;=re /ia lsÍu ysñ jQfha fuu wxYhgh' fuys wKfokakd jQfha fmdÜgq wïudka h' tys wxY folla ;sìK' cd;sl nqoaê f;dr;=re fiajh ^ NIS& iy yuqod nqoaê fiajh ^MIS& hkqfjks' fï folska jvd;a úYd, jQfha NIS h' tys lafIa;% ls%hdldßlhka o úh' ld¾hd,hg isud jQ MIS wdKavqfõ wdrlaIl yuqod ;=< T;a;= ne,Sfï cd,hla fufyhùh' tys hqo yuqodj" kdúl yuqodj iy .=jka yuqodj jYfhka fjku fomd¾;fïka;= ;sìK' kdúl wxYh 164' t,aáà igka yelshdfõ jvd;a lemS fmfkk yd m%n, fldgila jQfha iïmQ¾K ld,h mqrdu ;s,af,hs,ïn,ï isjfkaika70 ^fyj;a iqfihs& wK hgf;a mej;s uqyqÿ fldá h' uqyqÿ fldá Èjhsfka Bidk È. fjr<nv l=vd l|jqre iy myiqlï /ilao jhU foi lSmhla o mj;ajd .;ay' Tjqkag yuqoduh iy jdksc N+ñldjla o úh' 165' f.dvìï fyda uqyqÿ b,lalj,g myr Èu i|yd fkd.eUqre uqyqfoa ls%hd;aul jk l=vd iy fõ.j;a hd;%d iuQyhla ;sìK' fuu hd;%d w;r kdúl yuqodfõ keõj, .eà mqmqrejd yßk mqmqrK øjH msrjQ l=vd fndaÜgqo wh;ah'

70 2009 uehs 18 jeks od wjika igfka § m%Ndlrka iu. ñh .sh nj jd¾;dfõ'

Page 41: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

41

166' t,aàà md,k m%foaYj,g iemhqï m%jdykh lsÍfï j.lsu mejÍ ;snqfKa fj<| hd;%dj,gh' Bg fmdala iuqø ikaêh yryd bkaÈhdfjka fydrnvq f.k tk iy .eUqre uqyqfoa È r|jd ;sfnk úYd, keõj,ska nd .kakd NdKav fjr<g f.k taug fhdod .kakd l=vd fndaÜgqo wh;ah' fuu fj<| keõ iuQyhg Y%S ,xld kdúl yuqodj u. yeÍug wE; uqyqfoa kj;d ;snQ zzmdfjk .nvdZZ o wh;a h' 167' t,aáàBhg igkalrejka uqyqÈka m%jdykh lsÍug o yelshdj ;snqK njg ksoiqka jkafka f.dvìï igkalrejkaf.a iydhg uqyqfoka meñK m%ydr t,a, lsÍfuks' .=jka yuqodj 168' f,dj rdcH fkdjk ikakoaO lKavdhï w;rska .=jka yuqodjla i;=j ;snq tlu lKavdhu jkafka t,aáàB hs' th .=jka fldá hkqfjka ye¢ka úK' Tjqkag fndaïn ±ñug fhdod .;a fpla rfÜ ksIamdÈ; ieye,a¨ .=jka hdkd yhla ;sìK' hqouh jYfhka .=jka fldá fkdjeo.;a jqjo Tjqka isÿ l< .=jka m%ydr lsmh Tjqkag úYd, m%pdrd;aul jdishla w;a lr ÿka w;r fld<U fjfik isú,a ck;dj ;=< ìhla we;s lsÍug iu;a úh' isú,a wdrlaIl n,ldh 169' isú,a wdrlaIl n,ldhg wxY folla ;sìK'

.ïj, wdrlaIdj iy Y%S ,xld hqo yuqodfõ m%ydr j,ska wdrlaId lsÍu i|yd .%dudrlaIlhka

Y%S ,xld hqo yuqodj ryiska we;=¿ùu je<elaúug bjy,a jQ .%dudrlaIlhka 170' .egqfï wjidk jirj, jhia.; jqjka we;=¿j .ï msáka ck;dj flá ld,sk isú,a wdrlaIl mqyqKqjg le|jk ,§' iuyr úg .ïjeishka úYd, nxl¾ ;eksu i|yd ìï lekSu jeks lghq;= i|ydo fhdojd we;' flfia fj;;a isú,a wdrlaIl n,ldh idfmalaI jYfhka ,sys,a jHqyhla nj fmfka' .ï jeishka isú,a wdrlaIl mqyqKqjla ,eîu;a t,aààBh y÷kajk wdldrhg Tjqka isú,a wdrlaIl n,ldhla ùu;a ksid Tjqka igkaj,g idcqju iïnkaO jQfhahehs ie,lsh fkdyelsh' V" ks;s rduqj' 171' Y%S ,xld úu¾Yk fldñáh ish úu¾Ykh mj;ajk ,oafoa wka;¾cd;sl udkj whs;sjdislï ks;sh" wka;¾cd;sl udkqISh ks;sh iy wka;¾cd;sl wmrdO kS;sh hgf;ah' wka;¾cd;sl udkj whs;sjdislï ks;sh' 172' Y%S ,xldj uQ,sl udkj whs;sjdislï .súiqï kuhlg w;aika l< rdcH md¾Yajhls' ish¨ wdldrfha jd¾.sl fjkia fldg ie,lSï ;=rka lsÍfï wka;¾cd;sl ikaOdkh"^ CERD& isú,a iy foaYmd,k whs;sjdislï ms<sn| wka;¾cd;sl ikaOdkh ^ICCPR& iy tys m<uq ffjl,amsl uQ,m;%h" wd¾Ól" iudc iy ixiald;sl whs;sjdislï ms<sn| wka;¾cd;sl ikaOdkh ^ICESCR& jO ysxidj iy wfkl=;a wfkl=;a l=ßre" wudkqIsl fyda wjuka iy.; ie,lSï fyda o~qjï j,g tfrys ikaOdkh"^ CAT& ia;%Skag tfrys ish¨ wdldrfha fjkia fldg ie,lsï ;=rka lsÍu ms<sn| ikaOdkh" ^CEDAW& ish¨ ixl%uKsl fiajlhkaf.a iy Tjqkaf.a mjq,aj, idudðlhkaf.a whs;sjdiskï wdrlaId lsÍu ms<sn| wka;¾cd;sl ikaOdkh ^CMW& iy <uhdf.a whs;sjdislï ms<sn| ikaOdkh ^CRC& iy tys <uhska ikakoaO .egqïj,g iïnkaO lr .ekSu ms<sn| iy <uhska fj<|dï lsÍu" <ud .Ksld jD;a;sh" iy <ud wiNH o¾Yk ms<sn| ffjl,amsl uQ,m;%'

Page 42: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

42

Bg wu;rj Y%S ,xldj wdndO iys; mqoa.,hka f.a whs;sjdislï ms<sn| ikaOdkh o w;aika l< kuq;a th wmrdkqu; lr ke;'71 173' tfukau Y%S ,xld úu¾Yk fldñáh mqoa.,hka n,y;aldrfhka w;=reoyka lsÍï ms<sn| m%ldYkh72 wNHka;r wj;ekaaùï ms,sn| u.fmkaùfï uQ,O¾u"73 kS;sh l%shd;aul lrk ks,OdÍka n,h iy .sks wú fhdod .ekSu ms<sn| uQ,sl m%;sm;a;s74 fukau igfka § o~qjï fkd,en isàfï mshjr ;=<ska udkj whs;sjdislï wdrlaId lsÍu iy m%j¾Okh i|yd jQ uQ,O¾u ud,dj" 75 iu. wka;¾cd;sl kS;sh hgf;a mj;sk ne£ï" úfYaIfhkau wka;¾cd;sl udkj whs;sjdislï ks;sh l%shd;aul lsÍu i|yd jk l%shdúê" ls%hd mámdá iy y÷kd .kakd hdka;%K ie,ls,a,g .kS' Y%S ,xld úu¾Yk fldñáh wka;¾cd;sl udkj whs;sjdislï ks;sh nrm;< W,a,x>kh lsÍfï úkaÈ;hka i|yd m%;sl¾u iy ydksmQrKh ,nd .ekSug we;s whs;sh iy 2005 wka;¾cd;sl udkqISh ks;sh nrm;< f,i W,a,x>kh lsÍu ms<sn| uQ,O¾u iy u. fmkaùï úfYaIfhka wod,hehs isysm;a lrhs'76 174' Y%S ,xldj ;u N+ñ m%foaYfha iy ;u kS;shg hg;a ish¨ mqoa.,hkaf.a udkj whs;sjdislïj,g .re lsÍu" wdrlaId lsÍu" m%j¾Okh iy ;yjqre lsÍug ne£ isà' Bg ;u whs;sjdislï W,a,x>kh jQ mqoa.,hkag" ^ ydksmQrK iy kej; isÿ fkdùu iy;sl lsÍfï m%;smdok we;+<;aj& M,odhS m%;sl¾u ,nd §fï whs;sh fukau ksYaÑ; W,a,x>kh lsÍï úu¾Ykh iy tajd isÿ l< mqoa.,hka kS;sh bÈßhg meñKùfï rcfha j.lSu we;=<;a fõ'77 iïm%odhsl wka;¾cd;sl ks;sfha fldgila jk wka;¾cd;sl udkj whs;sjdislï ks;sfha wod, kshuhkaf.ka o Y%S ,xldj ne£ isà' 175' Y%S ,xldj 2000 uehs 30 jeksod isú,a iy foaYmd,k whs;sjdislï ms<sn| wka;¾cd;sl ikaOdkfha 9^2&78 9^3&79 12^1&8012^2&81 14^3&82 17^1&83 19^2&84 2185 iy 2286 hk j.ka;s u.

71 Y%S ,xldj my; i|yka .súiqïj,g w;aika ;nd ke;( ish¨u mqoa.,hka n,y;aldrfhka wdrlaId lsÍu i|yd jQ wka;¾cd;sl ikaOdkh" jO ysxid iy wfkl=;a l=ßre wudkqIslfyda wjuka iy.; ie,lSï fyda o~qjïj,g tfrys ikaOdkfha ffjl,amsl uQ, m;%h" wd¾Ól iudc iy ixialD;sl whs;sjdislï ms<sn| wka;¾cd;sl ikaOdkfha ffjl,amsl uQ, m;%h" urK o~qju bj;a lsÍu ms<sn| isú,a iy foaYmd,k whs;sjdislï ms<sn| wka;¾cd;sl ikaOdkfha fojk ffjl,amsl uQ, m;%h" ikaksfõok l%shd mámdáhla ms<sn| <uhdf.a whs;sjdislï ms<sn| ikaOdkfha ffjl,amsl uQ, m;%h' 72 n,y;aldr w;=reoyka lsÍïj,ska mqoa.,hka w;=reoyka lsÍu ms<sn| m%ldYkh 73 wNHka;r wj;ekaùï ms<sn| fufyhqï uQ,O¾u 74 kS;sh l%shd;aul lrk ks,OdÍka n,h iy .sks wú fhdod .ekSu ms<sn| uQ,O¾u

75 o~qjï fkd,en isàug tfrysj mshjr .ekSu ;=<ska udkj whs;sjdislï wdrlaId lsÍu iy m%j¾Okh i|yd uQ,O¾u ud,dj 76 2005 foieïn¾ 16 uyd iNdfõ fhdackd wxl 60$147 wkqj iïu; fldg m%ldYhg m;a l< wka;¾cd;sl udkj whs;sjdislï kS;sh mq¿,a f,i W,a,x>kh lsÍfï iy udiqISh kS;sh nrm;< f,i W,a,x>kh lsÍfï úkaÈ;hkag m%;sl¾u iy ydksmQrK whs;sh ms<sn| uQ,O¾u iy u.fmkaùï 77 ikaOdkfha fþo 15 – 19 wkqj ^2004& rdcH md¾Yajhkag mekfjk fmdÿ ffk;sl j.lSïj, iajNdjh ms,sn| udkj whs;sjdislï fldñáfha fmdÿ woyia wxl 31 n,kak' udkj whs;sjdislï fldñáfha fmdÿ woyia wkqj foaYSh ks;sh hgf;a fyda wka;¾cd;sl ks;sh hgf;a wmrdO f,i .efkk W,a,x>kh lsÍï" jO ysxid meñKùu iy ta iudk l=ßre" wudkqIsl iy wjuka iy.; ie,lsï" ixlafImK iy ys;=jlaldr ñkS ueÍï iy n,y;aldrfhka w;=reoyka lsÍï isÿ lrkakka ks;sh bÈßhg f.k tau wdKavqfõ hq;=lula f,i i,lhs' wka;¾cd;sl udkj whs;sjdislï ks;sh iy 2005 foieïn¾ udifha § uyd uKav,h iïu; l< wka;¾cd;sl udkqISh kS;sh ±ä f,i f,i W,a,x>kh lsÍfï úkaÈ;hkag m%;sl¾u iy ydksmQrKhg we;s whs;sh ms<sn| uQ,O¾u iy u.fmkaùï iy o~qjï fkd,en isàug tfrysj mshjr .ekSu ;=<ska udkj whs;sjdislï wdrlaId lsÍu yd m%j¾Okh i|yd jQ hdj;a ld,Sk lrk ,o uQ,O¾u ud,dj n,kak' ^tajd 2005 t cd udkj whs;sjdislï fldñifï § talu;sl fhdackdj;a jYfhka ms<s .kakd ,§'& 78 ICCPR ys 9^2& j.ka;sfha fufia i|yka fõ( zzw;a wvx.=jg .kakd ´kEu wfhl=g w;a wvx.=jg .kakd wjia:dfõ Èu w;a wvx.=jg .kakd fya;=j ±kqï Èh hq;= w;r Tyqg úreoaOj lsishï fpdaokdjla we;skï jydu th ±kaúh hq;=h'ZZ

Page 43: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

43

79 ICCPR ys 9^3& j.ka;sfha fufia i|yka fõ( wmrdO fpdaokdjla hgf;a w;a wvx.=jg .kakd fyda r|jd .kakd ´kEu mqoa.,fhl= yels blauKska úksYaphlrefjl= fyda wêlrK n,h fhoùug kS;sfhka n,h ,;a ks,Odßfhl= bÈßhg meñK úh hq;=h' Tyqg idOdrK ld, iSudjla we;=<; kvq mejßh hq;=h' ke;skï ksoyia l< hq;=h' kvq úNd.hla fmdfrd;a;=j isák ;eke;a;ka isr ndrfha ;nd .ekSu kshuhla fkdúh hq;=h' tfy;a ksoyia lsÍu kvq úNd.fha § fyda fjk;a ´kEu wjia:djl§ iy wjYH jqjfyd;a kvq ;skaÿj ls%hd;aul lrk wjia:dfõ § fmks isák njg iy;sl ùug hg;aj isÿ l< yelsh' 80 ICCPR ys 12^1& j.ka;sfha fufia i|yka fõ( zz rdcHhl N+ñ m%foaYhla we;=,; ks;Hdkql+,j mosxÑj isák iEu flfkl=gu rg we;=,; tyd fuyd heug;a ish jdiia:dkh f;dard .ekSug;a ksoyi ;sìh hq;=h'ZZ 81 ICCPR ys 12^2& j.ka;sfha fufia i|yka fõ( zz´kEu flfkl=g ;u rg we;=¿j ´kEu rglska msgj hEu ksoyi ;sìh hq;=h'ZZ 82 ICCPR ys 14^3& j.ka;sfha fufia i|yka fõ( zzidmrdë fpdaokdj ms<sn| úksYaph lsÍfï § mQ¾K iudk;ajfhka my; i|yla wju iy;sl ,eìh hq;af;ah( ^w& Tyqg úreoaOj we;s fpdaokdfõ iajNdjh iy ksñ;a; Tyqg jegfyk NdIdjlska fkdmudj iy iúia;rd;aulj olajkq ,eîu" ^wd& ish ú;a;s jdplh iQodkï lr .eksug ;ud u f;dard .kakd ks;s{fhl= iu. woyia yqjudre lr .eksug m%udKj;a ld,h iy myiqlï ,eîu ^we& wkjYH m%udohlska f;drj kvq úNd.hg ^wE& ;ud bÈßmsg kvq úNd.h lrkq ,eìug" ;ud úiskau fyda ;ud úiska f;dard .kq ,nk kS;s{hkaf.a iydh we;sj ish ksoyig lreKq ±laùug kS;s{ iydh ke;s kï fuu whs;sjdislï .ek okajkq ,eîug hqla;sh fjkqfjka wjYH jkafka kï iydhùu i|yd ks;s{fhl= m;a lrkq ,eîug iy ta i|yd f.ùug Tyqg yelshdjla ke;s kï Tyqf.a f.ùulska f;drj tfia lrkq ,eîug" ^b& Tyqg úreoaO idlaIslrejkaf.ka m%Yak lsÍug iy lrùug iy Tyqg úreoaO idlaIslrejkag ysñ ;;ajhka hgf;au Tyqf.a idlaIslrejka le|úug iy Tjqkaf.ka m%yak lsÍug ^B& wêlrKfha Ndú; NdIdj f;areï .ekSug fyda l;d lsßug fkdyelskï f.úula ke;sj NdId mßj¾;lfhl=f.a iydh ,eîug ^W& ;udgu úreoaOj idlaIs §ug fyda mdfmdaÉpdrKh lsÍug' 83 ICCPR ys 17^1& j.ka;sfha fufia i|yka fõ( zz lsisu ;eke;af;l= Tyqf.a ryiH Ndjhg" mjq," ksji fyda ,sms .kqfokq iïnkaOj ueÈy;aúula fkdl< hq;=h' tfukau f.!rjh yd ls¾;s kduhg ydks fkdl< hq;=h' 84 ICCPR ys 19^2& j.ka;sfha fufia i|yka fõ( iEu flfkl=gu m%ldY lsÍfï ksoyi we;af;ah' foaY iSudjkaf.ka f;drj f;dr;=re" iEu wdldrhlgu jdÑ;j" ,sÅ;j fyda uqøs;j o Ñ;% wdldrfhka fyda tfia;a fkdue;skï ;udg leu;s fjk;a ´kEu udOHhlska fidhd .ekSug" ,eîug" iy ±kaùug we;s ksoyi fuu whs;shg we;=<;a úh hq;=h' 85 ICCPR ys 21 j.ka;sfha fufia i|yka fõ( zziduldó /iaùfï ksoyi ms<s.; hq;=h' ks;sHdkql+,j mj;ajkakd jQo cd;sl wdrlaIdj" uyck iduh i|yd fyda uyck fi!LHh" fyda iodpdrh wdrlaId lsÍu i|yd fyda wfkl=;a whf.a whs;sjdislï yd nyqúO ksoyi wdrlaId lsrSu i|yd m%cd;ka;%Sh iudchlg wjYH jkakdjQo iSud lsÍï yer fuu whs;sjdislï l%shd;aul lsÍu iïnkaOfhka fjk;a lsisu iSudjla fkdmekúh hq;=h'ZZ 86 ICCPR ys 22 j.ka;sfha fufia i|yka fõ( zziEu flfkl=gu ;u jqjukdjka wdrlaId lr .eksug jD;a;Sh iñ;s msysgqjd .ekSug iy tajdg ne|Sug we;s whs;sh we;=<;aj wfkl=;a wh iu. ix.ï meje;aùfï ksoyig whs;shla ;sìh hq;=h' fuu whs;sh N=la;s ú£fï § cd;sl wdrlaIdj fyda uyck wdrlaIdj" uyck iduh ^ordre public& uyck fi!LHh fyda iodpdrh wdrlaId lsÍug fyda wfkl=;a whf.a whs;sjdislï iy ksoyi wdrlaId lsÍug m%cd;ka;%jd§ iudchlg wjYH iy kS;sfhka kshñ; tajd yefrkak fjk;a iSud fkdmekúh hq;=h' fuu j.ka;sh ikakoaO fiajdjkays iy fmd,Sisfha idudðlhkaf.a fuu whs;sh fhoùfï ks;hdkql+, iSudjka mekùu je<elaúh hq;= fkdfõ'

Page 44: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

44

yerSfï m%ldYhla bÈßm;a l< njo Y%S ,xld úu¾Yk fldñáh ie,ls,a,g .kS'87 ,>q lsÍug .kq ,enQ mshjr ks;Hdkql+, jkafka tajd wka;¾cd;sl udkj whs;sjdislï kS;sfha olajk fldkafoaisj,g wkql+, jk m%udKhgh' isú,a iy foaYmd,k whs;sjdislï ms<sn| wka;¾cd;sl ikaOdkfha 4 jeks j.ka;sh wkqj .súiqu hgf;a we;s iuyr ne£ï zzrgl ck Ôú;hg n,mdk yÈis ;;ajhla mj;sk úgZZ ;djld,slj fjkia lsÍfï yelshdjla mj;sk kuq;a tjeks mshjr zzmj;sk ;;ajfha wjYH;dhkag ±äj iSud jk wdldrfhka tu wjYH;djh i|yd muKs'88 tfukau udkj whs;sjdislï89 iïnkaOfhka ys;=jlaldr f,i iy muK blaujd flfrk ueÈy;aùï je<elaùug m%udKj;a wdrlaIdjka ie,ish hq;= w;r9 l%shd mámdá ms<sn|j we;s wdrlaIdjka lsis úfgl;a ,>q l< fkdyels whs;sjdislï u.yeÍug fkdyels jk wdldrhg iSud úh hq;=h' 90 176' isú,a iy foaYmd,k whs;sjdislï ms<sn| wka;¾cd;sl ikaOdkfha 4 jeks j.ka;sh wkqj ikaOdkfha m%;smdok ,>q lsÍug .kq ,nk mshjrj,§ th rdcH md¾Yajhg zzwka;¾cd;sl ks;sh hgf;a we;s wfkla ne£ïj,gZZ wkql+, fkdjk wdldrhg l< fkdyelsh'91 fï iïnkaOfhka zzikakoaO .egqï iuhl idOdrK kvq úNd.hlg we;s whs;sfha iuyr ,laIK wka;¾cd;sl udkqISh kS;sh hgf;a meyeÈ,sj iy;sl lr we;s w;r yÈis ;;ajhl § fuu iy;sl lsÍï ,>q lsÍug lsisu fya;=jla fkdjk njZZ92udkj whs;sjdislï fldñáh wjOdrKh lrhs' fuh mj;sk jd;djrKh u;" iduqysl o~qjï §ula úh yels iy wka;¾cd;sl udkqISh kS;sh hgf;a ;ykï lrk ,o mshjr iïnkaOfhka úfYaIfhkau wod,h'9310

177' jeä ÿrg;a ;j;a l%shd .Kkdjlau l=uk ;;ajhla hgf;a fyda isÿ lsÍu ;ykï lr we;s ksid tajd ks;Hdkql+, ,>q lsÍug Ndckh úh fkdyelsh' Bg m%dK wemlrejka .eksu" meyer .ekSu fyda ryis.;j r|jd .ekSu msgqjy,a lsÍu fyda wka;¾cd;sl kS;sh hgf;a wjir ,nd § we;s fya;= fkdue;sj ks;Hdkql+,j ck;dj Ôj;a jk m%foaYj,ska Tjqka n,fhka msg;a lr heùu fyda hqoaOh i|yd m%pdrKh fyda fjkia fldg ie,lSug" tÈßjdÈlïj,g iy m%pKav;ajhg fya;= úh yels cd;sl" jd¾.sl fyda wd.ñl ffjrSh foaYkd ;ykï lsÍu we;=<;a fõ'94

87 2010 cqks 9 jeks od Y%S ,xldj ICCPR ys my; i|yka m%;smdok ,>q lsÍu wjika lrk nj ±kqï § we;( 9^2&" 12' 14^3&" 17^1&" 19^2&" 21 iy 22^1& 88 fuu ne£ï j,ska fmkakqï lrkafka n,;, ,>q lsÍug iy iSud lsÍug we;s fmdÿ m%udKdkql+, Ndjfha uQ,O¾uhhs' .kq ,nk ´kEu mshjrla jHjia:dkql+, iduh m%;sia:dmkh lsÍu wruqKq lr .;a" udkj whs;sjdislï .re lrk iy mj;sk jd;djrKh wkqj iïmQ¾Kfhkau fya;= hqla;s l< yels mj;sk ;;ajhg uqyqK §ug .kq ,nk wjHdc m%;spdr úh hq;=h' tuksid ksYaÑ; m%;smdok ,>q lsÍfï fya;=j ksidu Woa.;j we;s wjYH;djh fya;= hqla;s lsÍfuka ,>q lsÍfuka .kq ,nk ksYaÑ; mshjrhkays wjYH;djh meyeÈ,s lsÍu wkjYH jkafka ke;' 89 udkj whs;sjdislï fldñáfha idudkH woyia wxl.29 ' States of emergency (Article 4) UN Doc.

CCPR/C/21/rev.1/Add 11para 4 90 fuh fldñáfha yÈis ;;ajh ms<sn| idudkH woyia wxl 29 iy maoa.,hkaf.a ksoyi yd wdrlaidj ms<sn| idudkH woyia wxl35 hk folskau wjOdrkh lr we;' (9j.ka;sh) UN Doc.CCPR/C/GC/35

yfnhdia flda¾mia whs;sh ÿ¾j, l< fkdyels nj fldñáh meyeÈ,sju olajd we;'(paras 65-67) 91 udkj whs;sjdislï fldñáfha idudkH woyia wxl.29 ' States of emergency (Article 4) UN Doc.

CCPR/C/21/rev.1/Add 11para 9. 92 udkj whs;sjdislï fldñáfha idudkH woyia wxl.29 zStated of emergency (Article 4) UN

Doc.CCPR/C/21/Rev. 1/Add 11(2001) para16. fuys§ udkj whs;sjdislï fldñáh BY%dfh,h ms<sn| wjidk ksÍlaIK .ek i|yka lrhs' (1998 CCPR/C/79/Add.93) tys§ rdcH md¾Yajhlg r|jd .ekSu M,odhs wêlrK úu¾IKhlska neyer úh fkdyels nj olajhs' 93 Jean Marie Henckaerts and Lousie Doswald – Beck Customary International Humanitarian Law

Cambridge CUP 2006.Rule 103 fuu kshuhka iy hdj;a ld,Sk lrk ,o wod, Ndú;djka ±ka iïm%odhsl wka;¾cd;sl udkqISh kS;sh hgf;a ICRC o;a; nexl=fõ we;' fuu jd¾;dj i|yka lrkafka thhs' 94 udkj whs;sjdislï fldñáfha idudkH woyia wxl. 29 para 13

Page 45: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

45

178' wka;¾cd;sl udkj whs;sjdislï kS;sh iduldó ld,fha § fukau ikakoaO .egqï mj;sk ld,fhaa§ o n,meje;a fõ'95 isú,a iy foaYmd,k whs;sjdislï ms<sn| wka;¾cd;sl ikaOdkh ikakoaO .egqï mj;sk ;;ajhkaysÈ o fhfok nj i|yka lrk tlai;a cd;Skaf.a udkj whs;sjdislï fldñáh zziuyr ikaOdk whs;sjdislï iïnkaOfhka wka;¾cd;sl udkqISh kS;sfha ksYaÑ; kshuhka ikaOdk whs;sjdislï w¾: ú.%yh lsÍu i|yd úfYaIfhkau wod, úh yels kuq;a kS;sfha tu lafIa;% fol tlsfklg W!k mQrKh jk kuq;a wfkHdakHj neyer lrkafka ke;s96 nj i|yka lrhs' 179' ikakoaO .egqï mj;sk ;;ajhka ;=< wka;¾cd;sl udkqISh ks;sh iy wka;¾cd;sl udkj whs;sjdislï ks;sh tljr fh§fuka woyia jkafka tu kS;s ix.%y folu tlg lshúh hq;= nj;a yels;dla ÿrg tlg .e,msh hq;= nj;ah' wka;¾cd;sl udkqISh ks;sh 180' wka;¾cd;sl udkqISh ks;sh tÈßjdÈlïj, fkdfhfok fyda l,ska fhÿK;a ±ka ;j ÿrg;a iDcqj ikakoaO l%shdj, fkdfhfok wh ikakoaO .egqug md¾Yajhka jk whf.a l%shdldß;ajfhka wdrlaId lsÍu i|yd Tjqka kshdukh lsÍug iy – igka lsÍfï fya;=j fkdi,ld- i;=rdf.a igka Yla;sh ÿ¾j, lsÍug muKla jQ .egqfï wruqK idlaId;a lr .ekSug wjYH m%udKhg muKla ikakoaO n,h fh§u97 iSud lsÍug igfka l%u iy úê kshdukh lrhs' 181' ikakoaO .egqï ;;ajhka ;=< § .egqfï ish¨ md¾Yajhka iïm%odhsl fyda .súiqï mokï fyda wka;¾cd;sl udkqISh kS;sfha wod, kshuhkaf.ka ne£ isà' Y%S ,xldj 1949 wf.daia;= 12 ðkSjd ikaOdk y;f¾ md¾Yajhls'98 Y%S ,xldj ixfYdaOkh lrk ,o 1 j.ka;sh iy tys y÷kd .; fkdyels len,s ms<sn| I uQ, m;%h ìï fndaïn" ur W.=,a iy fjk;a fndaïn ;ykï flfrk ixfYdaê; II uQ, m;%h" .sks we;s lrk wú ;ykï flfrk III uQ, m;%h iy weia wkaOlrjk f,ai¾ wú ms<sn| IV uQ, m;%h we;=<;a iuyr iïm%odhsl wú ;ykï lrk ikaOdkhg 1980 § w;aika lr we;'99 th ;j ÿrg;a yqiau ysr lrjk fyda úI jdhq iy nelaàÍhd l%u ms<sn| ðkSjd uQ, m;%h iy ffcj úoHd;aul wú ;ykï flfrk ikaOdkh fukau ixialD;sl foafmd< wdrlaId lrk fya.a iïuq;sh o wmrdkqu; lr we;'

95 wka;¾cd;sl wêlrKh ;u kHIaál wú WmfoaYk u;fha ikakoaO .egqï mj;sk ;;ajhka ;=< isú,a iy foaYmd,k whs;sjdislï ms<sn| wka;¾cd;sl ikaOdkfhka ,nd § we;s wdrlaIdj wjika fkdjk nj olajd we;' Widúh miqj fuh ;yjqre fldg wka;¾cd;sl udkqIsl ks;sh iy udkj whs;sjdislï ks;sh w;r iïnkaO;djh iïnkaOfhka we;s úh yels ;;ajhka ;=kla y÷kd .;af;ah' zziuyr whs;sjdislï iuqmQ¾Kfhkau wka;¾cd;sl udkqIsl ks;shg hg;a lreKqh" fjk;a iuyr tajd iïmQ¾Kfhkau udkj whs;sjdislï kS;sh ms<sn| lreKqh" ;j;a tajd wka;¾cd;sl ks;sfha fuu wxY folgu wh;a tajd úh yelsh'ZZ w,a,d .;a m,ia;Sk N+ñfha ;dmamhla bÈ lsÍfï ffk;sl wdksYxi, Advisory Opinion,( 9 July

2004 ICJ Reports 2004 para 106 96 udkj whs;sjdislï fldñáfha idudkH woyia wxl. 31, Nature of the general legal Obligation on State

Parties to the Convenant, UN dec. CCPR/21 rev./1/Add/13.(2004) para 11 97 Sassoli M Bouvier, A Quintin (eds) How Does Law Protect in War? (3rd edn.Geneva ICRC 2011)

Vol.1.at 1 98 Y%S ,xldj wka;¾cd;sl ikakoaO .egqïj, iy wka;¾cd;sl fkdjk ikakoaO .egqï j, úkaÈ;hkaf.a wdrlaIdj ms<sn| ms<sfj<ska w;sf¾l iqúfYaIS i,l=Kla iïu; lr .ekSfï w;sf¾l uQ, m;%h I,II, yd III wmrdkqu; lr ke;' 99 fuu .súiqï 2004 iema;eïn¾ 24 wmrdkqu; lr we;' n,kak( https://www.icrc.org/applic/ihl.nsf/vwTreatiesBycountryselected.xsp?wp_countrySelected=LK

Page 46: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

46

182' wka;¾cd;sl iajNdjfha fkdjk .egqïj,g wod, ðkSjd ikaOdk y;rg fmdÿ 3 j.ka;sh Y%S ,xldfõ ;;ajhg fhfoa' ta wkqj ish¨ md¾Yajhka isú,a ck;dj iy hqoaOfha § ;=jd, ,;a mqoa.,hkag ie,lsug wod, iy;sl .re lsÍug ne£ isà'100 fmdÿ 3 j.ka;sh wkqj .egqfï ish¨ md¾Yajhka wjuhla jYfhka tÈßjdÈlïj,g iDcqju iyNd.s fkdjk mqoa.,hka fukau igfka § ;=jd, ,;a mqoa.,hkag wys;lr fjkia lsÍulska f;drj udkqIslj ie,lsh hq;= nj ±lafjk j.ka;shg .re l< hq;=h'101 183' Bg wu;rj wdKavqj iy ikakoaO .egqfï md¾Yajhka jk ikakoaO lKavdhï wka;¾cd;sl fkdjk ikakoaO .egqïj,g wod, iïm%odhsl wka;¾cd;sl kS;sfha wod, kshuhkaf.ka tlfia ne£ isà' 184' wka;¾cd;sl udkqISh ks;sh tÈßjdÈlïj,g iDcqju iïnkaO fkdjk mqoa.,hka fukau zzÔú;hg iy mqoa.,hkag tfryasj m%pKav;ajh fhoùu úfYaIfhka ish¨ wdldrfha >d;k" wx. úl, lsÍï" l=ßre f,i ie,lSï iy jO ysxid meñKùuZZ iy zzmqoa., .re;ajh fl,iSu úfYaIfhkau kskaod iy.; iy wjuka fldg ie,lSuZZ ;ykï lrhs'102 tÈßjdÈlïj,§ .egqfï md¾Yajhkaf.a ne£ï fjkia fldg ye¢k .ekSu" m%udkdkql+,Ndjh" m%fõYïùu hk uQ,O¾uhkaf.ka md,kh fõ'103 185' fjkia fldg y÷kd .ekSfï uQ,O¾uh wkqj .egqfï md¾Yajhka tl w;lska isú,a ck;dj iy isú,a ia:dk yd wfk;a w;g ks;Hdkql+, igka b,lal w;r fjki y÷kd.; hq;=h' m%ydr t,a, l< hq;af;a miqj i|yka b,lal j,g muKs'104 igka b,lal f,i fkdie,flk ish¨ foa idudkH ck;djf.a f,i ie,lsh hq;= w;r iDcq m%ydr t,a, lsÍfuka je<lS isáh hq;=h' iDcq m%ydrj,ska isú,a ck;dj wdrlaId l< hq;=h' flfia jqj;a m%ydrhkaf.ka wdrlaId lsÍfï Tjqkaf.a whs;sh Tjqka tÈßjdÈlïj,g iDcqj iïnkaO jkafka kï iy tu wjia:dj, § ,efnkafka ke;'105

186' m%udKdkql+,;d uQ,O¾ufhka wkshï jYfhka jk Ôú; ydksh" isú,a ck;djg ;=jd, isÿjk" isú,a ia:dkj,g ydks isÿúh yelshehs wfmalaId lrk m%ydr iy tajdfha 100 kslr.=jdj ;=< iy Bg tfrysj isÿ jQ yuqod iy w;=re yuqod ls%hdldrlï ms<sn|j ICJ kvqj( ^kslr.=jdj tfrysj weußld tlai;a ckmoh& ICJ jd¾;d 1986 msgqj 218 fmdÿ j.ka;s 3 we;=<;a udkj j¾.hd ms<sn| uQ,sl ie,lSu ms<sìUq jkafkahehs wka;¾cd;sl wêlrKh ms<s.;a;dh' 101 fmdÿ j.ka;sh 3 ka Ôú;hg yd mqoa.,hdg ysxikh" úfYaIfhkau ish¨ wdldrfha urK" úlD;s lsÍu" l=ßre ie,lSu iy jO ysxikh" m%dK wemlrejka .eksu" mqoa., .re;ajhg ydks isÿ lsÍu fukau o~qjï kshu lsÍu iy úêu;aj ia:dmkh lrk ,o Widúhl ksoyia iy idOdrK iy ksis l%shd mámdáhla wkq.ukh fkdfldg l,ska m%ldYhg m;a lrk ,o kvq ;Skaÿ wkqj >d;kh lsÍï ;ykï lrhs' 102 ðkSjd y;r ikaOdkfha fmdÿ j.ka;s 3 n,kak' wka;¾cd;sl udkqISh kS;sfha uQ,sl moku jk ikakoaO .egqfï m%pKav;ajh i;=rdf.a igka Yla;sh ÿ¾j, lsÍug wjYH m%udKhg iSud lsÍfï wka;¾cd;sl udkqISh kS;sfha W;=ï uQ,O¾uh jkafka fjka fldg ye¢k .ekSfï uQ,O¾uh hs' fuu uQ,O¾ufhka tÈßjdÈlïj,g iDcqju iïnkaO fkdjk mqoa.,hka iDcqju b,lal lr .ekSu fukau bjla njla ke;sj m%ydr Èh;a lsÍu ;ykï lsÍu jeks jdia;úl kshuhka .Kkdjlau Wlyd .; yelsh' jeä ÿrg;a fjka fldg y÷kd .ekSfï uQ,O¾uh wkqj isú,a ck;djg iy uyck ia:dkj,g úh yels ydksh iSud lsÍug yd tÈßjdÈlïj, m%;sm,hla jYfhka úh yels n,mEfuka isú,a ck;dj /l .ekSug .; yels ish¨ mshjr .ekSu .egqfï md¾Yajhkaf.ka wfmalaId flf¾' fuh wka;¾cd;sl fkdjk ikakoaO .egqïj,g wod, iïm%odhsl kS;sfha o meyeÈ,sju ±lafõ' n,kak ICRC database on customary interítional humanitarian law

Chapter 1 Principle orf Distinction Rules 1-24 103 104 lsishï fohla fyda f.dvke.s,a,la yuqoduh b,lalhla f,i ie,lSfï § iuqÉÑ; ks¾Kdhl folla imsßh hq;=h' ^1& tys iajNdjh" msysàu ld¾hh fyda Ndú;h wkqj yuqod ld¾hlg m%n, odhl;ajhla úh hq;=h' ^2& th iïmq¾Kfhka fyda w¾O jYfhka úkdY lsÍu' w;am;a lr .ekSu" fyda wvmK lsÍu tu wjia:dfõ mj;sk jd;djrKh wkqj ksYaÑ; yuqoduh jdishla w;a lr fokakla úh hq;=h' 105 See ICRC Database on customary internatnionl humanitarian law Rule 9See Article 13(3) Additional

Protocl l II and 51(3) of Additional Protocol I ICRC iïm%odhsl wka;¾cd;sl udkqISh ks;sh ms<sn| o;a; nexl=j kshuh 6

Page 47: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

47

tl;=jla iy wfmalaId lrk iDcq yd ksYaÑ; igka jdishg idfmalaIlj iSudj blaujd hk m%ydr ;ykï flf¾'106 187' m%fõYïùfï uQ,O¾uh wkqj ish¨ md¾Yajhka wkshfuka isÿ úh yels idudkH Ôú; ke;sùu" idudkH ck;djg ;=jd, isÿùu iy isú,a ia:dkj,g ydks isÿùu lsishï wdldrfhka wju lsÍug" je<elaùug .; yels ish¨ mshjr .; hq;=h'107 m%ydrj, n,mEfuka m%fõYïùu hkakg we;=<;a jkafka" jvd;a jeo.;aj yels;dla ÿrg wêl ck.yKhla we;s m%foaY ;=< fyda ta wi< yuqod ia:dk msysgqùfuka je<lS isàu yd .egqfï md¾Yajhl md,kh hgf;a isák isú,a ck;dj iy tu ia:dk igka b,lal wdikakfhka bj;a lsÍug .; yels ish¨ mshjr .eksug ne£ isàu h'108

188' .egqfï ish¨ md¾Yajhka ffjoH tall iy m%jdykh fukau tu msßiaj,g .re lsÍfï j.lSfuka ne£ isák w;r tajd m%ydrhl b,lal lr fkd.; hq;=h' ffjoH tall iy m%jdykhg we;s wdrlaIdj tajd udkqISh ld¾hkaf.ka mßndysrj tÈßjdÈlï i|yd fhdod fkd.kakd f;la ysñ úh hq;=h' flfia jqj;a wka;¾cd;sl udkqIsh ks;sh wkqj tjeks foa i|yd ,nd § we;s wdrlaIdj wjika jkafka iqÿiq mßÈ jgd msgdj wkqj iy idOdrK ld, iSudjla ,nd §fuka miq wjjdo lsÍfukaa iy tjeks wjjdo fkdi,ld yßkafka kï h'109 189' wka;¾cd;sl udkqISh kS;sh hgf;a ikakoaO .egqul md¾Yajhlg we;s lrjk ne£u" wka;¾cd;sl udkqISh ks;shg .re lsÍug we;s j.lSu WNhNdjh u; mokï fkdjk ksid úreoaO md¾Yajfha yeisÍu u; /f|kafka ke;'110 .egqfï tla md¾Yajhlg mejßh yels wka;¾cd;sl udkqISh kS;sh W,a,x>kh lsÍula wfkl md¾Yajh o tu kS;shg wkql+,j lghq;= fkdlsÍu fya;= hqla;s lsÍug wjia:djla fkdfõ'111 tfukau 1949 ðkSjd ikaOdk y;rgu fmdÿ 1 jeks j.ka;sfha fufia i|yka fõ' zz ðkSjd ikaOdk y;rg w;aika ;nk md¾Yajhka ish¨ ;;ajhka hgf;a tys m%;smdokj,g .re lsÍug iy .re lrk nj ;yjqre lsÍug ne£ isà'ZZ112 wka;¾cd;sl wmrdO ks;sh' 190' rdcHhkag wka;¾cd;sl udkj whs;sjdislï kS;sh nrm;< W,a,x>kh lsÍï iy wka;¾cd;sl udkqISh kSs;sh nrm;< W,a,x>kh lsÍï úfYaIfhka wka;¾cd;sl kS;sh

106 n,kak ICRC iïm%odhsl wka;¾cd;sl udkqISh ks;sh ms<sn| o;a; nexl=j 14 kshuh. See also Articles

51(5) and 57(2) Additional Protocol I 107 .egqfï md¾Yajhka m%ydrhlska fukau m%ydrhlska úh yels n,mEfuka wdrlaId lsÍug .; yels ish¨ mshjr .ekSfï hq;=lula mj;S' m%ydrhl m%fõYïldÍ njg b,lalh yuqoduh ia:dkhla nj ;yjqre lr .ekSu iy m%ydrh m%udKdkql+, Ndjfha wjYH;d imqrK nj" isú,a ck;djg isÿ jk ydks je<elaùfï fyda u. yeÍfï woyiska m%ydrh isÿ lrk fõ,dj iy fhdod .kakd wú f;dard .ekSu" yels wjia:dj, l,a we;sj wk;=re yeÕùu" m%ydrh m%udKdkql+, Ndjfha uQ,O¾uhkag fkd.e,fmk nj fmfkkafka kï th w;a ysgqùu m%ydrhl m%fõYïldÍ mshjr fõ' 108 ICRC Database on customary international law. Rules 23-24. See also Article 57 Additional Protocol 109 Articles 9-11 Additional Protocol II ICRC database on customary international humanitarian law, Rules

25-26, 28-30 110 See ICRC database on customary Imternational Humanitarian Law. Rules 140 and 144. See also Article

60(5) Viennna Convention on the law of the treaties. 111 fmdÿ j.ka;s 3 ys fhdod we;s jpk wkqj tys we;=<;a jk ;yjqre lsÍï zzish¨ ;;ajhka hgf;aZZ fhfok nj i|yka ùfuka fuu hq;=lï jvd;a Yla;su;a fõ' 112 wka;¾cd;sl wêlrKh z.re lsÍugZ we;s ne£u rdcH md¾Yajhg muKla iSud fkdjk w;r .egqfï ish¨ md¾Yajhka f.a yeisÍu wka;¾cd;sl udkqIsl ks;sh W,a,x>kh jk l%shd Èßu;a fkdlsÍfï hq;=lu olajd mq¿,a fjk nj i|yka lrhs' ðkSjd ikaOdkh iïu; lr .ekSfuka miqj rdcH Ndú;h fmdÿ j.ka;s I hgf;a we;s ne£ï ikakoaO .egqug iïnkaO rdcHhkag muKla iSud fkdjk nj;a zzish¨u rdcHhka wka;¾cd;sl udkqISh ks;sh W,a,x>kh lsÍï k;r lsÍug yels muK n,hla fhÈh hq;= njZZ meyeÈ,s lr we;' See ICJ Case Concerning Military and paramilitary Activities in and Against Nicaragua ( Nicaragua

v United States of Amarica) ICJ Reports 1986 p.14 para 220

Page 48: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

48

hgf;a wmrdO jYfhka ie,lsh yels tajd i|yd j.ùu ;yjqre lsÍug uQ,sl ne£ula mj;S'113fuu ne£ïj,g wkql+,ùu i|yd rdcHhka iïm%odhsl iy .súiqï ks;sfha wod, uQ,O¾uj,g wkql+,j tjeks wmrdO ms<sn| wêlrK n,h ksis wdldrfhka fhoùug foaYSh Widúj,g yels lrùug wjYH flfrk ffk;sl moku foaYSh jHjia:dj,g we;=<;a nj ;yjqre l< hq;=h'114 we;af;kau rdcHhka wka;¾cd;sl wmrdO ks;sh hgf;a wmrdO isÿ lrk ,±hs iel lrk whg wNsfpdaokd bÈßm;a fldg jerÈlre nj Tmamqjkafka kï ksis o~qjï ,nd Èu iy;sl lsÍug iqÿiq mshjr .; hq;=h' 115 rdcHhka ;j ÿrg;a úkaÈ;hkag M,odhs ms<shï ,efnk nj;a" isÿj we;s ;=jd, i|yd ydks mQrKhla isÿ jk nj;a" W,a,x>kh ms,sn| i;Hh ±l .ekSug we;s mejßh fkdyels whs;sh ;yjqre lsÍug;a tjeks W,a,x>kh lsÍï kej; isÿùu je<elaúug wjYH mshjr .kakd nj iy;sl lsÍug;a mshjr .; hq;=h'116 191' mj;sk jd;djrKh wkqj" yuqofõ wKfokakka iy wfkl=;a by< ks,OdÍka iDcqju isÿ lrk ,o" wK lrk ,o fyda Wis.kajk ,o wmrdO iïnkaOfhka iy Tjqkaf.a wK hgf;a fyda Tjqkaf.a ksis md,kh hgf;a isá wh úiska isÿ lrk ,o wmrdO iïnkaOfhka tjeks foa isÿ lrkúg fyda isÿ lsÍug iQodkïj isáh § tjeks l%shd je<elaúug fyda tajdg o~qjï §ug wjYH ish¨ iy idOdrK mshjr .eksug wfmdfydi;a jQ úg Tjqkag wmrdO ms<sn| j.lSu ±Íug isÿ úh yelsh'117 192' wka;¾cd;sl wmrdOj,g my;a i|yka foa we;=<;a úh yelsh' hqo wmrdO 193' iïm%odhsl fyda iïuq;sl kS;sh118 hgf;a mqoa.,sl wmrdO j.lSu w;afjk hqoaOfha kS;s iy iïm%odhka nrm;< W,a,x>kh lsÍï hqo wmrdO f,i .efka' Bg fjk;a lreKq

113 iuyr wmrdO hqo wmrdO" udkj j¾.hdg tfrys wmrdO" ck >d;k" n,y;aldrfhka w;=reoyka lsßï iy jO ysxid we;=<;a jk nj woyia flf¾ 114 o~qjï fkd,en isàug tfrysúu i|yd udkj whs;sjdislï wdrlaId lsÍu iy m%j¾Okh i|yd jQ uQ,O¾u ud,dj' 21 jeks uQ,O¾uh' 115 iSud mekfjk jHjia:d wka;¾cd;sl ks;sh hgf;a wmrdO jYfhka .efkk wka;¾cd;sl udkj whs;sjdislï kS;sh mq¿,a f,i W,a,x>kh lsÍï iy wka;¾cd;sl udkqISh kS;sh nrm;< f,i lv lsÍïj,g wod, fkdúh hq;=h' 1968 UN Convention on the Non-Applicability of Statutory Limitations to

War Crimesand Crimes Against Humanity: United nations Basic Principles and Guidelines on the right to a

Remedy and Reparation para 6 116 o~qjï fkd,en isàug tfrysúu i|yd udkj whs;sjdislï wdrlaId lsÍu iy m%j¾Okh i|yd jQ uQ,O¾u ud,dj'1 jeks uQ,O¾uh' 117 jQm¾gd,a ys tlai;a rdcOdks yuqod wêlrKh"fïc¾ ld,a rej¾ iy ;j;a yh fokl= f.a kvq úNd.h

yuqod úksYaph iNdj kHqfrïn¾.a" tlai;a cd;Skaf.a hqO wmrdO fldñiu IV fj¿u úksYaph iNdj ,kavka HMSO 1948" ( para 656) . weußld tlai;a ckmoh tfrysj ú,sfy,aï fjdka f,a ik ;j;a wh ^ Wiia wK uKav, kvq úNd.h& 1948 Tlaf;dan¾ 27 (para 657) iy kHqfrïn.a yuqod úksYaph iNdj weußld tlai;a ckmoh tfrysj ,ehs;=j iy ;j;a wh ^m%dK wemlrejkaf.a kvq úNd.h& 1948 fmnrjdß 19 (fþo

658)tlai;a ckmoh fY%IaGdêlrKh huIsgd kvqj 327 U.S I (1946) 1946 fmnrjdß 4 (fþo 659) ICC ys frdau jHjia:dfõ j.ka;s 28 ICTY jHjia:dfõ j.ka;s 7 ^2& iy ICTR jHjia:dfõ j.ka;s6^2&.iïm%odhsl wka;¾cd;sl udkqISh kS;sfha 152 kshuh ms<sn| ICRC o;a; nexl=j. 118 ;äl wêlrK n,h ms<sn| w;=re wNshdpkhi|yd jQ ú;a;sfha fudaiu ms<sn| ;SrKh Tadic (IT-94-1-

AR 72 ) 1995 Ulaf;dan¾ 2 fþo 94' n,kak idudkHfhka Ô' wì idí '' The Concept of War Crmes'' in S

Yee and W Tieys (eds) International Law and the Post Cold War- World Essays in Honor of Li Haopei

(Routledge 2001) 99, 112. isjl=udrka tia The law of Non-International Armed Conflicts (Oxford, Oxford

Umiversity Press 2012 ) 175-8 n,kak'

Page 49: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

49

w;r" ðkSjd ikaOdk y;f¾119 fmdÿ j.ka;s 3 W,a,x>kh lsÍu fukau hqoaOfha kS;s iy iïm%odhsl kS;sfha fjk;a nrm;< W,a,x>kh lsÍï o we;=<;a fõ' 194' fujeks l%shd hqo wmrdO f,i ie,lSug ikakoaO .egqulg we;s iïnkaO;djh ;yjqre l< hq;=h' fuu iïnkaO;djh w¾: .ekafjkafka wmrdOh isÿ lsÍu tÈßjdÈlïj,g iómj ne£ ;sîfuks' tkï jro isÿ l< hq;af;a .egqfï wruqKq bgq lr .ekSu i|yd fyda Bg fjkiaj zzyuqod fufyhqul wjidk b,lalh idlaId;a lr .ekSug fyda wju jYfhka yuqod fufyhqug iu.dój Bg lsishï wdldrhlska odhljkq we;ehs hk woyiska isÿ l< tajd úh hq;=h'ZZ120 udkj j¾.hdg tfrys wmrdO' 195' isrerg fyda ukig fyda ldhsl fi!LHhg is;du;du nrm;< fõokdjla fyda nrm;< ;=jd, isÿjk wdldrfhka isú,a ck;djg tfrysj mq¿,aj fyda l%udkql+,j isÿ lrk m%ydrhl fldgila jkafka kï th udkj j¾.hdg tfrys wmrdOhla f,i ie,fla' 196' udkj j¾.hdg tfrys wmrdO zzidudkHfhka wka;¾cd;sl ks;sh wkqj wjirhla fkd,efnkZZ wmrdOj,g wod, jk yd f,dalfha uQ,sl ffk;sl moaO;Ska121 ms<s.;a ksid tjeks wmrdO ;yjqre lsÍu iy wêlrK n,h fhoùu .súiqï ne£ïj,ska mßndysrj we;s ne£uls' 197' udkj j¾.hdg tfrys wmrdOhla isÿ lsÍug kï isú,a ck;dj zzmq¿,a fyda l%udkql=,ZZ wdldrfhka m%ydrhl b,lalh úh hq;=h' fldkafoaish jkafka m%ydrh fufyhqfï b,lalh imqrd .ekSug ;rï fkdjkafkah hkak woyia flfrk úhqla; Ndjhhs' m%ydrhg ,la jQ ck;dj iajNdjfhka jeä jYfhkau isú,a jeishka kï Tjqka isú,a ck;dj f,i ie,fla' isú,a ck;dj hk ks¾jpkh lsÍug we;=<;a fkdjk mqoa.,hka Tjqka w;r isàfuka ck;djf.a isú,a iajNdjh fjkila fkdjkafkah'122

198' zmq¿,a ZZ hk fhÿfuka idudkHfhka woyia jkafka m%ydrfha iy úkaÈ;hkaf.a ixLHdfõ uyd mßudK iajNdjhhs'123flfia jqj;a m%ydrhla zzwudkqIsl l%shd .Kkdjl iduqysl m%;sM,hla fyda iqúfYaIS m%udKhl wudkqIsl ls%hdjl m%;sm,hlaZZ mq¿,a ls%hdjla fia ie,lsh yelsh'124

119 rejkavd wka;¾cd;sl wmrdO úksYaph iNdfõ jHjia:dfõ 4 j.ka;sh wka;¾cd;sl wmrdO wêlrKfha frdau jHjia:dfõ j.ka;h 8 ishdrd ,sfhdka úfYaI wêlrKfha jHjia:dfõ 3 j.ka;sh' ;Èla wêlrK n,h ms<sn| w;=re wNshdpkh i|yd ú;a;sfha fudaiu ms<sn| ;SrKh;a n,kak'(IT-94-1-AR 72) 1995

Tlaf;dan¾ 2 Judgement, Delactic, Mucic. Delic and Landzo ( Celebici case) IT-96-21-A 20 February 2001

para 136. 120 Cassese, The nexus Requirement for War Crimes. J Int. Criminal Justice (2012 ) 10(5) 1395-1417, at

1397. 121 Elements of Crime of the Rome statute of the International Criminal Court, Art, 7 122 kvq ;Skaÿj kf,á,sla iy ud¾áfkdúla (IT-98-34) úksYaph Widúh, 2003 ud¾;= 31 par235, wflfhiq kvq ;Skaÿj (ICTR-96-4) úksYaph Widúh 2 iema;eïn¾ 1998 fþo 582, ;Skaÿj Jelisic (IT-95-10-T) úksYaph Widúh 14 foieïn¾ 1999 fþo 54 123 Tud¾ yika wyauâ w,a nI¾ w;a wvx.=jg .ekSfï ksfhda.h mQ¾j úksYaph Widúh 1 ICC 02/05-01/09, 4

ud¾;= 2009 fþoh 81 lgka.d, iema;eïn¾ 30" 2008 fþo 394-397 124 Judgement Blaškić (IT-95- 14) úksYaph Widúh ud¾;= 3 2000, fþo 206 kvq ;Skaÿj, l¾äla iy i¾flia (IT-95-14/2-T) úksYaph Widúh fmnrjdß 26, 2001 fþo 179, kvq ;Skaÿj l¾äla iy i¾flia (IT-95-

14/2-A) wNshdpkd Widúh, 17 foieïn¾ 2004 fþo 94.

Page 50: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

50

199' zl%udkql+,Z m%ydrhla hk ixl,amfhka woyia lrkafka m%pKav ls%hdjl ixúê; iajNdjh iy wyïfnka isÿúh fkdyels njh'125 fuh uQ,sl jYfhka úêu;a rgdjlg miqj iudk wmrdOhla wyïnhla fkdjk wdldrhg kej; isÿùulska ms<sìUq úh yelsh'126 ck>d;k 200' YS% ,xldj 1948 ck >d;k je<elaùu iy Bg o~qjï §u ms<sn| ikaOdkfha md¾Yajhls' ikaOdkhg w;aika ;enQjka ck >d;k ms<sn|j jerÈlrejka jQ mqoa.,hkag m%n, o~qjï ,nd §u i|yd wjYH lrk jHjia:d mekùu we;=<;aj ikaOdkh ls%hd;aul lsÍu wruqKq lr .;a mshjr .Kkdjla .; hq;=h'127 ck >d;k ms,sn| fpdaokd ,;a mqoa.,hka zzúksYaph l< hq;af;a tjeks ls%hdjla isÿ l< m%foaYfha rdcHfha ksis úksYaph iNdjla úiska fyda wêlrK n,h ;sìh yels tjeks wka;¾cd;sl oKavk úksYaph iNdjla úisks'128 201' ikaOdkh fukau wod, jk wka;¾cd;sl iïm%odhsl kshuhka ck >d;k wmrdOh ks¾jpkh lrkafka iqúfYaIS úIh uQ,sl iy ufkda uQ,sl ,laIK wjYH jkakla fiah' 202' úIh uQ,sl ,laIKh fohdldrh( m<uq jekak ;ykï lrk ,o l%shdj ^actus reus& iïnkaO jro my; i|yka wdldrfhka úh hq;=h( ^w& urd ±óu ^wd& nrm;< YdÍßl fyda udkisl ydks isÿ lsÍu ^we& lKavdhula fN!;slj úkdY lsÍu wruqKq lr .;a mshjr .ekSu ^wE& lKavdhu ;=< Wm;a we;sùu je<elaùu woyia lrk m%;sm;a;s l%shd;aul lsÍu ^b& tu lKavdhfï <uhska n,y;aldrfhka fjk;a lKavdhulg mejÍu129 hkqfjks' fojk úIh uQ,sl ,laIKh jkafka ;ykï lrk ,o ls%hdfjka b,lal lr .;a lKavdhu cd;sl" jd¾.sl" ck jxYsl fyda wd.ñl lKavdhula úh hq;=h hkakhs' 203' tfukau ufkda uQ,sl ,laIKh o fohdldrh' úfYaIlr olajk wmrdOh lsÍfï woyig wu;rj b,lal lr .;a lKavdhu iuia;hla jYfhka fyda tys fldgila úkdY lsÍfï wruqK ;sìh hq;=h' jO ysxid meñKùu 204' jO ysxid iy fjk;a l=ßre wudkqIsl fyda wjuka iy.; ie,lSu fyda o~qjï meñKùug tfrys wka;¾cd;sl ikaOdkfha ^ CAT& iy isú,a iy foaYmd,k whs;sjdislï ms<sn| wka;¾cd;sl ikaOdkfha ^ ICCPR& olajk ,o fjk;a lreKq w;r fukau wka;¾cd;sl ks;sfha jO ysxid iy fjk;a l=ßre" wudkqIsl fyda wjuka iy.; ie,lSu fyda o~qjï§u taldka;j iy wksjd¾fhka ;ykï lsÍu;a we;=<;a h'130jO ysxid

125 Tud¾ yika wyauâ w;a wvx.=jg .ekSfï ksfhda.h I- ICC – 02/05-01/09, 4 ud¾;= 2009 fþo 81

Prosecutorv c¾fïka lgka.d iy ue;shq ka.=âfcdf,d, fpdaokd ;yjqre lsÍfï ;SrKh mQ¾j úksYaph Widúh,I, ICC-01/04/01-07, 30 iema;eïn¾ 2008 fþo 194-197 126 Tud¾ yika wyauâ w;a wvx.=jg .ekSfï ksfhda.h I- ICC – 02/05-01/09, 4 ud¾;= 2009 fþo 81 fpdaokd ;yjqre lsÍfï ;Skaÿj lgka.d fþo 394- 398 127 ck >d;k je<elaùu iy o~qjï lsÍu ms,sn| ikaOdkh j.ka;shV 128 ck >d;k je<elaùu iy o~qjï lsÍu ms,sn| ikaOdkh j.ka;sh VI 129 ck >d;k je<elaùu iy o~qjï lsÍu ms,sn| ikaOdkh j.ka;sh II 130 Bg Y%S ,xldj ms<sfj,ska 1980 § iy 1994 § w;aika lr we;'

Page 51: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

51

meñKùfuka ksoyiaùfï whs;sh l=uk ;;ajhla hgf;a fyda iSud lsÍug fyda ,>q lsÍug fkdyelsh'131

205' CAT ikaOdkh jO ysxid meñKùu wka;¾cd;sl ks;sh hgf;a132 wNsu;sl wmrdOhla f,i ks¾jpkh lrkafka fufiah( 1& ldhsl fyda udkisl ±ä fõokdj fyda mSvdj is;d u;du we;s lsÍu" 2& lsishï ksYaÑ; wruqKla i|yd f;dr;=re fyda mdfmdaÉpdrKhla ,nd .ekSu i|yd fyda o~qjula jYfhka fyda ìh jeoa§ug fyda n, lsÍug fyda lsishï wdldrhl fjkia fldg ie,lSu 3& rdcH ks,Odßfhl=f.a fyda ks, uÜgfuka ls%hdlrk fjk;a mqoa.,fhl=f.a fyda fm<Uùu we;sj fyda tlÕ;djh fyda wkque;sh we;sj133 wka;¾cd;sl udkqISh kS;sh tÈßjdÈlïj,g iïnkaOhla ke;s fyda ;j ÿrg;a tjeks l%shdj, fhfokafka ke;s mqoa.,hkag jO ysxid meñKùu fyda l=ßre f,i ie,lSu meyeÈ,sju ;ykï lrhs'134.egqu yd iïnkaOhla ;yjqre lrkafka kï yd tjeks l%shd ikakoaO .egqula iufha § isÿ lrkafka kï hqo wmrdOhla úh yelsh' fjka jYfhka isú,a ck;djg tfrysj t,a, lrk mq¿,a fyda l%udkql+, m%ydrhl fldgila f,i isÿ lrkafka kï udkj j¾.hdg tfrys wmrdOhla f,i .sKsh yelsh' n,y;aldrfhka w;=reoyka lsÍï 206' Y%S ,xldj n,y;aldr w;=reoyka lsÍïj,ska ish¨ mqoa.,hka wdrlaId lsÍfï wka;¾cd;sl ikaOdkfh135 md¾Yajhla fkdjk kuq;a isú,a iy foaYmd,k whs;sjdislï ms<sn| wka;¾cd;sl ikaOdkfha md¾Yajhls' n,y;aldrfhka w;=reoyka lsÍfuka tys m%;smdok W,a,x>kh fõ'

131 isú,a iy foaYmd,k whs;sjdislï ms<sn| wka;¾cd;sl ikaOdkh 4^2& j.ka;sh" jO ysxid iy fjk;a wdldrfha l=ßre wudkqIsl fyda wjuka iy.; ie,lSï fyda o~qjï j,g tfrys ikaOdkh j.ka;s 2^2&

132 jO ysxidj ikakoaO .egqul § isÿ lrkafka kï hqo wmrdOhla f,i ie,lsh yelsh' tfukau isú,a ck;djg tfrysj mq¿,aj iy l%udkql+,j isÿ lrk m%ydrhl fldgila jYfhka isÿ lrkafka kï udkj j¾.hdg tfrys wmrdOhla f,i .sKsh yelsh' jO ysxid meñKùula hqo wmrdOhla fyda udkj j¾.hdg tfrys wmrdOhla f,i j¾. lsÍug rdcH ks,Odrfhl=f.a fyda ks, uÜgfuka l%shd lrk fjk;a mqoa.,fhl=f.a fm<Uùu u; fyda wkque;sh we;sj fyda ±kqj;alu we;sj fyda isÿ l< nj ±laùu wjYH;djhla fkdfõ' 133 jO ysxid iy wfkl=;a wudkqIsl" fyda wjuka iy.; ie,lSu fyda o~qjï §ug tfrys ikaOdkfha j.ka;s 1'1 134 ðkSjd ikaOdkfha fmdÿ j.ka;sh 3'

135 ish¨ mqoa.,hka n,y;aldrfhka w;=reoyka lsßfuka wdrlaId lsÍfï wka;¾cd;sl ikaOdkfha 2 j.ka;sfha w;=reoyka lsÍu ks¾jpkh lr we;af;a fufiah( ^1& rcfha ksfhdað;hka fyda rcfha wêldßh" iydh fyda ±kqu we;sj l%shd lrk mqoa.,hka fyda mqoa., lKaavdhula úiska ^2& w;a wvx.=jg .ekSu" r|jd .eksu" meyer f.k hEu fyda fjk;a wdldrhl ksoyi wysñ lsßu u.ska ^3& tjeks mqoa.,fhl= kS;sfha /ljrKfhka neyer fldg ;eîu i|yd w;=reoyka l< mqoa.,hd f.a ksoyi wysñ lsÍu fyda Tyqf.a brKu fyda isák ;ek ieÕùu i|yd th ms,sfkd.ekSu'

Page 52: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

52

207' n,y;aldrfhka w;=reoyka lsÍu isú,a iy foaYmd,k whs;sjdislï ms<sn| wka;¾cd;sl ikaOdkfha fkdfhl=;a whs;sjdislï fkdvjdu W,a,x>kh lsÍï fmkakqï lrk iqúfYaIS iy ixhqla; l%shd oduhla fõ' n,y;aldrfhka w;=reoyka lsÍu" bka mSvdjg m;a mqoa.,hka kS;sfha /ljrKfhka mßndysrj ;nk ksid;a Tjqka iy Tjqkaf.a mjq,a ±ä mSvdjlg m;a lrk ksid;a udkj .re;ajhg tfrysj flfrk jrola f,i ie,fla'136 n,y;aldrfhka w;=reoyka lsÍïj,g" fjk;a lreKq w;r kS;sh bÈßfha mqoa.,fhl= f,i ms<s.ekSfï whs;sh" jO ysxid iy fjk;a l=ßre" wudkqIsl fyda wjuka iy.; ie,lSï fyda o~qjïj,g ,la fkdù isàfï whs;sh" mqoa., ksoyig iy wdrlaIdjg we;s whs;sh iy r|jd .ekSfï ks;Hdkql+, Ndjh mßlaId lsÍug jydu úksYaphlrefjl= fyda fjk;a ks,Odßfhl= fj; bÈßm;a lsÍfï whs;sh we;=<;a ys;=jlaldr f,i r|jd .ekSfuka ksoyi" fm!oa.,sl ryiH Ndjh" mjq," ksji iy ,sms .kqfokq" fukau iuyr wjia:dj, Ôú;hg we;s whs;sh fyda Ôú;hg we;s whs;sh wdrlaId lsÍug rcfha we;s ne£u /l .ekSug wfmdfydi;aúu mjd udkj whs;sjdislï úúOdldrfhka W,a,x>kh lsÍïj,g we;=<;a úh yelsh' 137

208' iïm%odhsl wka;¾cd;sl ks;sh wkqj" rdcHhka n,y;aldrfhka w;=reoyka lsÍï fkdlrk nj" Bg bv fkdfok nj iy th fkdbjik nj iy;sl lsÍu iy n,y;aldrfhka w;=reoyka lsÍu idmrdë jrola njg m;a lsÍu we;=<;a ;u wêlrK n, m%foaYfha lsishï ;ekl n,y;aldrfhka w;=reoyka lsÍu je<elaùug iy wjika lsÍug m%n, jHjia:d" mßmd,k" wêlrK fyda fjk;a mshjr .; hq;=hehs olajhs'138 2 jk fldgi VI kS;s úfrdaë ñksia >d;k ye¢kaúu 209' fuu mßÉfþofhka 2002 isg 201113911 olajd ld,h ;=< fomd¾Yajh úiska fukau wdrlaIl yuqodj,g iïnkaê; w;=re yuqod úiska isÿ lrk ,±hs lshk ñksia >d;k mq¿,a rgdj f,aLk .; flf¾' fuu iuyr ñkS uereï isÿj we;af;a ks;s úfrdaë w;a wvx.=jg .ekSfuka fyda meyer f.k hEfuka miqjh' ;j;a tajd ks;sfhka mßndysrj lrk ,o ñkS uereï fyda >d;khs' fuu ld,h ;=<§ t,aáàBh úiska isÿ l< urdf.k uefrk fndaïn m%ydr kej;;a werôK' t,aáàBh yd hqo yuqodj hk fomd¾Yajhu laf,afuda¾ fndaïnj,ska isÿ lrk ,o ks;s úfrdaê ñksia >d;k .ek j.lsj hq;=hehs mejfia' fuu fldgfia ±lafjk isoaëka wka;¾cd;sl udkj whs;sjdislï ks;sh" úfYaIfhkau ðú;hg we;s whs;sh ms<sn| wdld;s rduqfõ isg ú.%y lrkq we;' 210' ikakoaO .egqug yd iïnkaO isoaëka j,§ Y%S ,xld úu¾Yk fldñáh wod, .súiqï kshuhka yd iïm%odhsl wka;¾cd;sl udkqISh kS;sh yd ii|kq we;' Bg úfYaIfhkau ðú;hg ysxid lsÍu ;ykï flfrk 1949 y;rjeks ðkSjd ikaOdkfha 3 jeks fmdÿ j.ka;sh we;=<;a fõ' bka úfYaIfhkau tÈßjdÈlïj,g iDcqju iyNd.sjk mqoa.,hka iy r|jd .;a iy ;=jd, ,;a igkalrejka ueÍu tÈßjdÈlïj,g wod, iïm%odhsl kshuhka yd ii|d n,kq we;' tkï isú,a ck;djg iy isú,a ck;djf.a ia:dkj,g

136 Declaration on the Protection of all persons from Enforced disappearances A/RES/47/133, 18 December 1992 Article I 137 n,y;aldrfhka w;=reoyka lsrSï isú,a ck;djg tfrys m%ydrhla f,i mq¿,aj iy l%udkql+,j isÿ lrkafkakï udkj j¾.hdg tfrys wmrdOhla f,i .sKsh yelsh' jeä ÿrg;a n,y;aldrfhka w;=reoyka lsÍfï ,laIK foaYSh kS;sh yd iuyr wjia:djkays wka;¾cd;sl kS;sh hk folu hgf;a wndê; fmks isàu ^Freestanding& wmrdOhla f,i wNsfpdaokd bÈßm;a l< yelsh' 138 Declaration on the Protection of all persons from Enforced disappearances Articles 2-4 139 fuu mßÉfþofhka tÈßjdÈlï meje;aùfï È fjk;a jd;djrKhka hgf;a isÿ jQ >d;k fyda urK wdjrKh jkafka ke;' tajd fjku mßÉfþohl fukau tyd fuyd hEu iSud lsÍu ms<sn| mßÉfþofha úia;r lr we;'

Page 53: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

53

.egqfï md¾Yajhka úiska iDcq m%ydr t,a, lsÍu ;ykï lsÍu ms<sn| fjka fldg y÷kd

.ekSfï uQ,O¾uh hs' 211' fuu fldgiska .egqfï wjidk wÈhf¾ § úfYaIfhkau fou< ia;%Skaf.a ,sx.sl wjhjhka fþokh lsÍu iy fl,iSu ms<sn| fpdaokd úu¾Ykh flf¾' 212' wmrdO ms<sn| idudkH iellrejka w;a wvx.=fõ È ñh hEu fuu úu¾Ykfhka wdjrKh fkdjk kuq;a kS;sfhka mßndysrj" flá úNd.hlska" fyda ys;=jlaldr f,i isÿ lrk >d;k ms<sn| úfYaI iïnkaëldrl Tyqf.a 2006 jd¾;dfõ fmd,sia w;a wvx.=fõ § ñh hEfï rgdj iy idudkHfhka jO ysxid meñKùu w;r we;s iïnkaO;djhla i|yka lr ;sîu jeo.;ah'140 213' ksÍlaIKhg ,la jQ ld, iSudj ;=< isÿ jQfhahehs lshk kS;s úfrdaë >d;k ixLHdj wkqj Y%S ,xld úu¾Yk fldñáh wjOdkh fhduq flf<a ckudOHfõ§ka" udkqISh fiajlhka iy foaYmd,lhka fukau uqia,sï m%cdfõ idudðlhka jeks mSvdjg m;a iuyr lKavdhï ksfhdackh lrk iuyr ixfla;d;aul isoaëka .ek muKs' fuu fldgfia ±lafjk ixfla;d;aul isoaëka .Kkdjla j.ùug we;s iuyr m%Odk ndOlhka ±lafjk" úu¾Ykh lsÍug we;s fyda ±kg úu¾Ykh flfrñka mj;sk isoaëka h' 214' Y%S ,xld úu¾Yk fldñáh ish úu¾Ykfha È isÿ jQfhahehs lshk ñks uereï jQ wjia:dfõ fyda bka uo fõ,djlg miqj tu ia:dkhg meñKs weiska ÿgq idlaIslrejka iy bka miqj we;s jQ ;;ajhka .ek l;d l< úkaÈ;hkaf.a {d;ska iu. idlÉPd flf<ah' ks;sfhka mßndysrj flá úNd.hlska iy ys;=jlaldr >d;k ^ 2005" 2008" 2011&141 jeks úfYaI jd¾;dlrejka iy jO ysxid ^2007&142 .ek úfYaI jd¾;dlrejka jeks whf.a jd¾;d iy Y%S ,xld ksÍlaIK lKavdhu" ^SLMM& t,aáàBh" wdKavqfõ yuqod iy w;=re yuqod lKavdhï úiska isÿ lrk ,±hs lshk ñkS uereï rgdj iy isoaëka iïnkaOfhka jeo.;a f;dr;=re imhhs' Y%S ,xld úu¾Yk fldñáhg PdhdrEm fukau úkaÈ;hkaf.a mYapd;a urK mÍlaIK jd¾;d o ,eìK' fuu fldñáh 2005 wf.daia;= 1 jeks od isg isÿ jQfhahehs lshk nrm;< udkj whs;sjdislï W,a,x>kh lsÍï ms<sn|j úu¾Ykh fldg úNd. lsÍug m;a lrk ,o ckdêm;s fldñifï m%ldYhg m;a fkdl< jd¾;Dj ksÍlaIKh flf<ah' tu fldñifï iNdm;s f.a kñka" tkï Wo,d.u fldñiu hkqfjka th ye¢kafjk w;r Tjqka f.a jev lghq;= wëlaIKh lsÍug m;a lrk ,o wka;¾cd;sl úYsIag mqoa.,hkaf.a iajdëk lKavdhfï ^IIGEP& jd¾;djo fuu fldñáfha ksÍlaIKhg ,la úh' 215' 2009 § ikakoaO .egqu wjika ùfuka miqj hqoaOfha wjika wÈhr ±lafjk is;a lïmd lrk úäfhda iy PdhdrEm t<s±lsug mgka f.k we;' Y%S ,xld úu¾Yk fldñáhg PdhdrEm iy ùäfhda úYd, m%udKhla ,enqK w;r ta fndfyduhla uyckhdg ,nd .; fkdyels tajdh' fuu fldñáh tajd wêlrK ffjoH úfYaI{fhl=f.a iydh we;sj mßlaIdjg ,la flf<ah' 2011 udkj whs;sjdislï ljqkai,fha 17 jeks ieis jdrhg tlai;a cd;Skaf.a ks;sfhka mßndysrj" flá úNd.hlska fyda ys;=jlaldr >d;k ms<sn| úfYaI jd¾;dlre ls%iafgd*a fyhskaia bÈßm;a l<" kS;shg mßndysrj lrk ,o iuyr >d;k ±lafjk ùäfhda mgj, ksrjoH;djh ms<sn| ;dlaIK jd¾;dj o wjOdkhg ,la úh'143

140 ms,sma we,aiagka" weñKqu Y%S ,xld ¥; fufyh ^ 2005 fkdjeïn¾ 28 isg foieïn¾ 6 olajd& kS;sfhka mßndysr kvq úNd.hka fkdue;sj fyda ys;=jlaldr ñks uereï" 2006 ud¾;= 27' E/CN 4/2006/53/Add 5 141 Op cit A/HRC/8/3/(2008) A/HRC/17/28/Add 1 (June 2011)

142 A/HRC/7/3/Add 1 143 A/HRC17/28/Add.

Page 54: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

54

kS;s úfrdaë ñkS uereï rgdj 2002 - 2011 - 216' fmd,sish" hqo yuqodj iy kdúl yuqodj we;=¿ wdKavqfõ wdrlaIl yuqod iy t,aáàBh isÿ lrk ,o kS;s úfrdaë ñks uereï" ksÍlaIKhg ,lafjk ld, iSudjg fmr isg;a 2009 olajd;a bka miqj;a jd¾;djk w;r wdrlaIl yuqod isÿ lrk ,±hs ie,flk iuyr ñkS ueÍï .egqu wjika ùfuka miqj o jd¾;d úh' fuu fldñáfha uekafâÜ n,h mj;sk ld, iSudj we;=<; lrk ,±hs ie,flk urK ixLHdj .ek ksjerÈ iy úYajdi l< yels o;a; ,nd .; fkdyelsh' Y%S ,xldjg meñKs kS;sfhka mßndysrj" úNd.hla ke;sj fyda ys;=jlaldrj flfrk >d;k iy jO ysxid ms<sn| tlai;a cd;Skaf.a úfYaI jd¾;dlre o~qjï ,eîula lsisfia;au ke;sj Ôú;hg we;s whs;sh fkdlvjdu W,a,x>kh lsÍfï lK.dgqodhl rgdj .ek ish jd¾;dj, i|yka l<y' Bg wu;rj isú,a iudc ixúOdk iy wka;¾cd;sl rd'fkd' ixúOdk tjeks isoaëka ish .Kkla f,aLk .; lr jd¾;d lr we;' SLMM ¥; fufyh igka úrduh hg;g .efkk ñkS uereï .Kkdjla .ek úNd. lr ish ks.uk olajd we;'144 Y%S ,xld úu¾Yk fldñáhg ,eî we;s f;dr;=re wkqj SLMM ¥; fufyh ls%hd;aul jQ 2002 iy 2008 uq, Nd.h olajd ld,h we;=<; Bg jd¾;d jQ >d;kh lsÍïhehs i|yka isoaëka oyilg jvd mej;s nj ±lafõ' ñks uereï k;r lrk f,i tu ¥; fufyh kej; kej;;a tu md¾Yajhkaf.ka b,a,sï lr we;'145 217' ,eî we;s f;dr;=re wkqj tjeks ñks uereïj, mßudKh l,ska l,g fjkiaj we;' igka úrdufha uq,a ld, mßÉfþoh ;=< uq¿ rfgkau jd¾;d jQfha tjeks isoaëka iq m%udKhla muKs' flfia jqj;a 2004 isg úfYaIfhkau 2005 w. ld,fha foaYmd,k pß;" udkqISh fiajlhka iy ckudOHfõ§ka b,lal lr .;a >d;k iS>%fhka by< f.dia we;' kS;sfhka mßndysr >d;k ms<sn| úfYaI jd¾;dlre ms,sma we,aiagka 2005 fkdjeïn¾ 28 isg foieïn¾ 6 olajd l< Tyqf.a Y%S ,xld ixpdrfha jd¾;dfõ fufia i|yka lrhs' kS;s úfrdaê ñks uereï zz.egqu W.% lrùug fya;= jQ iqúfYaI lreKls'ZZ146 zzb;du;a úYajdi lghq;= .Kka ne,Sï wkqj 2005 j¾Ifha § muKla isÿ lr we;s foaYmd,k ñkS uereï ixLHdj 300 g jvd jeähehs Tyq jd¾;d lr we;'147fuu ñkS uereï fndfyduhla .ek id¾:l úu¾Yk isÿj ke;s nj;a o~qjï kshulr we;af;a b;du;a iq¿ fldgilg muKla nj;a Tyq jd¾;d lrhs'148 218' n,y;aldrfhka w;=reoyka lsÍï fukau ^W;=re m<df;a l,l isg ls%hd;aul jQ BmSãmS jeks w;=re yuqod lKavdhï iu.& 2004 wfm%a,a isg kef.kysr m<df;a lreKd lKavdhu ìysùu;a iu. úfYaIfhkau W;=re iy kef.kysr m<d;aj, ks;s úfrdaë ñkS uereïj, mßudKh iy iajNdjh fjkia úh' kef.kysr lreKdf.a fjkaj hEu;a iu.

144 úfYaIfhkau yuqod fufyhqï ms,sn| 1'2 j.ka;sh iy isú,a ck;djg tfrys i;=re l%shd ms<sn| 2'1 j.ka;sh zz1'2 tlo md¾Yajhla m%ydrd;aul yuqod fufyhqul fkdfhÈh hq;=h( ta i|yd my; i|yka l%shd jeks" tfy;a tajdgu iSud úh hq;= fkdjk" ish¨ yuqod fufyhqï iïmQ¾Kfhkau k;r l< hq;=h' w& isú,a ck;djg fyda yuqod foafmd< j,g iDcqj fyda jl%j .sks wú fhdod .ekSu" wú /f.k lvd je§ï" ieÕj isg myr§ï" >d;k" meyer f.k hEï" úkdY lsÍu' lvdlmam,aldÍ l%shd" urdf.k uefrk fndaïn m%ydr iy ÿr È. úysÿï tall u.ska isÿ lrk wE; m%foaYj,g lvd je§ï' wd& .=jkska fndaïn ±óu" we& m%ydrd;aul kdúl fufyhqï' 2'1 md¾Yajhka cd;Hka;r kS;shg wkql+,j isú,a ck;djg tfrysj" jOysxid meñKùu" ìhjeoa§u" meyer .ekSu" lmamka .ekSu iy ysßyer lsÍu we;=<;a i;=re ls%hdj,ska je<ls isáh hq;=h'ZZ 145 msgqj 105 SLMM wjidk jd¾;dj' SLMM mqj;a ksfõok' ksoiqkla jYfhka 2004 uehs " 2005 ud¾;= iy 2005 wfm%a,a SLMM wjidk j¾;dfõ Wmqgd olajd we;' 146 E/CN 4/2006/53/Add 5, March 2006. Extrajudicial summary or arbitrary executions. Report of the Special

Rapporteur Philip Alston Addendum, Mission to Sri Lanka ( 28 November to 6 December 2005) 147 E/CN 4/2006/53/Add.5.Op cit. 148 E/CN 4/2006/53/Add.5.Op cit.

Page 55: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

55

we;s jq >d;kj, l=ßre Ndjh ksidu idudkH ck;dj ;=< igka úrduh wdrïN ùu;a iu. olakg fkd;snq wdldrfha ìhla we;s jQfhahehs ksÍlaIlfhda i|yka lr;s'149 zz fndfyda fokd ;=< úfYaIfhkau fou< iy uqia,sï ck;dj ;=< m%ldY lsÍu" tyd fuyd hEu iy fmdÿ lghq;=j,g iyNd.sùfï ksoyi N=la;s ú£fï § m%n, urK ;¾ckhla mej;s nj kS;sfhka mßndysrj isÿ lrk >d;k ms<sn| úfYaI iïnkaëldrl o i|yka lrhs' 219' yuqodj" w;=re yuqod iy t,aààBh fuu ld, iSudfõ§ fufyhqï l< wdldrfha iy wkq.ukh l< ls%hd mámdáfha mej;s iudk;ajh ksid kS;s úfrdaë iuyr ñkS uereï ms<sn| j.lSu ;SrKh lsÍu wmyiqh' úu¾Yk lghq;= isÿ fkdùu fyda tajdfha wvqmdvq j,ska fmkS hkafka wmrdOlrejka idudkHfhka y÷kd f.k ke;s njh' iuyr úg úu¾Yk mgka .;a kuq;a f;dr;=re ,nd §ug idlaIslrefjda ìh jQy' ikakoaO .egqfï md¾Yajhka folu fndfyda úg tlsfkldg fpdaokd l<y' tfia jqj;a Y%S ,xld úu¾Yk fldñáhg ,enqKq f;dr;=re wkqj fndfyda >d;kj,g wdrlaIl yuqod" Bg iïnkaê; w;=re yuqod lKavdhï iy t,aáàBh iDcqju iïnkaO njg úYajdi lsÍug idOdrK fya;= mj;S' 220' fuu ld, mßÉfþofha ;j;a úfYaI ,laIKhla jkafka t,aáàBh iy bka ì£ .sh úúO lKavdhï w;r idudðlhka" wkq.dñlhka fyda f;dr;=re ,nd fokakkahehs iel lrk mqoa.,hka m,s .ekSug >d;kh lsÍuh'150 zzkef.kysr idudkH ck;djf.ka fndfyda fofkla t,aààBh iy lreKd lKavdhu w;r mej;s wvq ;Sj%;djfhka hq;a .egqfï m%;sM,hla f,h >d;khZz lr we;ehs kS;sfhla mßndysr ñksia >d;k ms<sn| úfYaI jd¾;dlre ;u jd¾;dfjka fmkajd § we;'151 221' t,aààBh wdrlaIl yuqod iy lreKd lKavdhu iu. iyfhda.fhka lghq;= lrkafka hehs úYajdi l< mqoa.,hka fukau foaYmd,lhka" rdcH ks,Odßka" Ydia;%{hka iy uOHia:hehs woyia l< mqoa.,hka urd oud we;'152 zzt,aààBh fou< m%cdj ;=< ;u foaYmd,k úreoaOjd§ka zfødaySkaZ f,i j¾. lsÍu;a" urd ±ófuka wfkl=;a whf.a wjk; Ndjh ,nd .ekSfï W;aidyh;a udkj whs;sjdislï uQ,sl jYfhka W,a,x>kh lsÍula nj úfYaI iïnkaëldrl Tyqf.a 2006 jd¾;dfõ i|yka lrhs'153 222' uQ,sl jYfhka t,aáàBfha nqoaê wxYfha idudðlhkaf.ka ieÿï ,;a zmsiaf;da, l,a,shZ fujeks ñkS uereï i|yd fhdod .ekSu t,aáàB Wmdh ud¾.hls' ^ IV mßÉfPoh n,kak& Tjqka fhdod .;af;a fmd,sia" yuqod nqoaê wxYfha ks,OdÍka iy fou< f;dr;=re ,nd fokakka iy úreoaO fou< lKavdhïj, idudðlhka ueÍu i|yd h'154 tjeks >d;k fndfyda úg isÿ lrk ,oafoa fudag¾ ihsl,hlska hk mqoa.,hka fofofkl= úisks'

149 SLMM documentation

150 A/HRC/8/3Add 3 (2008) Special Rapporteur on Extrajudicial summary or arbitrary executions. Follow-up report

p.99. b,lal lr .;a mqoa.,hka uerSu i|yd lrk ryis.; yuqod fufyhqï yuqodfõ iydh ,nk ikakoaO lKavdhï iy t,aáàB nqoaê wxYh w;r flfrk zieÕj lrk hqoaOhls'Z fuh nqoaê wxYfha l%shdldÍka m,s .ekSfï hqoaOhl fmruqfKa isák úg .egqï mj;sk m%foaYh mqrdu jeä fjñka mj;sk rgdjls' 151 E/CN 4/2006/53/Add.5.Op cit 152 Humanitarian Operations Financial Analysis, MOD Op cit 153 153 E/CN 4/2006/53/Add.5.Op cit. kS;sfhka mßndysrj" kvq úNd.hla ke;sj fyda ys;=jlaldr >d;k ms<sn| úfYaI iïnkaëldrl fufia i|yka lrhs( zzwysxil isú,a ck;dj NSIKhg m;a lsÍu iy isÿfjñka mj;sk >d;k j,g wruqo,a ,nd §fï m%udKh ksid vhiafmdardj fjfik rdcHj, wdKavq fuu jd¾;dfõ fidhd .ekSï iy udkj whs;sjdislï .re lsÍu m%j¾Okh i|yd Tjqkag we;s wjia:dj .ek vhiafmdardj iu. nrm;< ixjdohlg iu. t<ôh hq;=h'ZZ 154 SLMM Documentation, EPRLF, TELO, EPDP iy PLOTE ;r.ldÍ fou< ixúOdkj,g we;=<; fõ'

Page 56: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

56

ihsl,fha msgqmi hk ;eke;a;d fjä ;eîu isÿ lr m,d hhs' wdrlaIl iy w;=re yuqod idudðlhka o wkq.ukh flf<a fujeksu Wmdh ud¾.hls' fuu >d;k uy oj,a m%isoaêfhau isÿ lrk kuq;a >d;lhka y÷kd .ekSug fyda Tjqkaf.a f;dr;=re fmd,Sishg" SLMM ¥; fufyhg fyda fjk;a whg ,nd §ug isoaêh weiska ÿgqjka bÈßm;a jkafka ke;' fuu msiaf;da, l,a,sfha idudðlhka t,aáàB md,k m%foaY ;=<§u t,aàSàB kdhlhka lSm fofkl= urd ±uq yuqodfõ ÿr È. fufyhqï ixpdrl lKavdhïj,g f;dr;=re ,nd ÿkafkahehs iel lrk fou< jd¾.slhka urd oud we;' 155 223' t,aààBfha ;j;a iqúfYaIS iy yeu úgu m%;slafIam l< Wml%uhla jQfha urd f.k uefrk fndaïn m%ydr t,a, lsÍu h' fuh igka úrduhg fmr mq¿,aj isÿ jQ kuq;a bka miqj k;rj ;sî kej; 2005 isg 2009 olajd kej;;a tu m%ydr t,a, flßK' Y%S ,xld úu¾Yk fldñáfha ld, mßÉfþohg wh;a iSudfõ fujeks m%ydr jeä jYfhkau t,a, jQfha wdrlaIl yuqod idudðlhkag h' ta w;r isú,a ck;dj b,lal lr .;a m%ydr o úh' idudkH ck;djg ydks isÿ jQ t,aààB úiska isÿ flf<ahehs mejfik urdf.k uefrk fndaïn m%ydrhla ms<sn| ksoiqkla jkafka 2008 fmnrjdß 3 Èk fldgqj ÿïßh ia:dkfha isÿ l< m%ydrhhs' bka idudkH mqoa.,hka jeä jYfhkau YsIHhka 12 la ñh .sh w;r 100 lg wêl msßilg ;=jd, isÿ úh'156 tyd fuyd hEu md,kh lsÍu ms,sn| mßÉfþofha i|yka jk ;j;a tjeks isoaêhla jkafka 2009 fmnrjdß ui wNHka;rj wj;eka jqjka ,shd mÈxÑ lsÍfï ia:dkhl isÿ jQ m%ydrhhs' tys§ isú,a jeishka yd wdrlaIl ks,OdÍka 28 la ñh .shy' 224' 2005 foieïn¾ udifha isg t,aáàBh wdrlaIl yuqod b,lal lr .kakg we;ehs is;sh yels jqjo idudkH ckd;jg" jeä jYfhkau <uhskag ydks isÿ jQ laf,afuda¾ ìï fndaïn m%ydr W;aikak flf<ah'157 uq,skau laf,afuda¾ ìï fndaïn m%ydr jeä jYfhka isÿ jQfha hdmkh w¾Ooaùmfhah' miqj th jkaksfha wdKavqfõ md,kh hgf;a mej;s úfYaIfhkau jjqkshd iy ukakdru Èia;%slalj,g;a jHdma; úh' fuu mßÉfþofha miqj úia;r flfrk tjeks m%ydrhla jkafka u.Ska 150 la /.;a nia r:hlg leì;sf.d,a,Efõ § t,a, l< laf,afuda¾ fndaïn m%ydrhhs' bka 64 la ñh .shy' SLMM ¥; fufyh 2006 wfm%a,a 1 isg cqks 15 olajd fuu Èia;s%lal ;=< isÿ jQ laf,afuda¾ fndaïn m%ydr 20 la jd¾;d lr we;' wdrlaIl yuqod o jkaksfha t,aààBh b,lal lr .;a m%ydrj,g laf,afuda¾ ìï fndaïn fhdod .;a nj o tys i|yka fõ'158 tjeks m%ydr 2007 jir mqrdu isÿ úh' 225' 2006 jif¾ § t,aààBh hdmkfha § iuyr úg zck;d n,ldhZ kñka ye¢ka jQ isú,a ck;dj fuka we÷ï we| .;a igkalrejka úfYaIfhkau wdrlaIl yuqod idudðlhka >d;kh lsÍug fhdod .;a nj jd¾;dfõ159' fuu fpdaokd ish,a,u úu¾Ykh l< hq;=h' 226' 2006 isg wdKavqfõ wdrlaIl yuqod w;=re yuqod lKavdhï iu. jeä jeäfhka iïnkaOùu meyeÈ,sj olakg ,enqK wdldrh SLMM ¥; fufyh iy úfYaI jd¾;dlrejka f,aLk .; lr we;' kS;sfhka mßndysr >d;k .ek úfYaI jd¾;dlrejka 2006 uehs 14 jd¾;djg tl;= lsÍula f,i fufia i|yka lr we;' zz fuu lKavdhï ieneúkau iajdëk ikakoaO lKavdhï fkdj wdrlaIl yuqod úiska fufyhjk yd iydh fok tajd njg n,j;a idlaIs mj;skafkafhaZZh 160wdKavqj ^ uQ,sl jYfhka wdrlaIl f,alï& wdrlaIl n,ld ^Y%S ,xld hqo yuqodj úfYaIfhkau yuqod nqoaê wxYh" iy fmd,sia

155 SLMM Documentation 156 Humanitarian Operation Factual Analysis, MOD Op cit. 157 SLMM Documentation SLMM Final Report, Humanitarian Operation Factual Analysis, MOD Op cit 158 SLMM Documentation 159 SLMM Documentation, E/CN 4/2006/53/Add.5.Op cit 160 A/HRC/8/3Add 3 Op cit

Page 57: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

57

úfYaI ld¾h idOl yuqodj& yd w;=re yuqod lKavdhï w;r mej;s nj wdrxÑ ud¾. .Kkdjlska fpdaokd flf¾'161 227' ksoiqkla jYfhka wdrlaIl yuqod iy w;=re yuqod lKavdhï isÿ lrk ,o >d;k iïnkaOfhka úfYaI jd¾;dlre 2006 ckjdß isg 2007 fkdjeïn¾ olajd lrk ,o zz±kqj;a .Kka ne,Sï wkqj wdrlaIl yuqod úiska hdmkfha ks;sfhka mßndysr >d;k 700 la isÿ lr we;s w;r tu isoaëka fndfyduhlg BmSãmSh iïnkaOh hs i|yka lrhs'162 Y%S ,xld úu¾Yk fldñáh ksÍlaIKh lrk ,o f;dr;=re wkqj iellrejka iuyr úg y÷kd f.k we;af;a Y%S ,xld hqo yuqod iy kdúl yuqod uqr fmd<j, § fyda yuqod m%Yak lsÍï j,§ h' bka miqj BmSãmsh úiska Tjqka urd ±ófï wjodkug ,laj we;'163 228' YS ,xld úu¾Yk fldñáh /ialr .;a f;dr;=re wkqj kS;s úfrdaë >d;kj,g wdrlaIl yuqod iy w;=re yuqod lKavdhï iïnkaO nj úYajdi lsßug idOdrK fya;= mj;sk nj fmkakqï flf¾' kef.kysr Èia;%slalj, iy jhU È. jjqkshdj iy ukakdru Èia;%slalj, fmd,sia uqrfmd< iy hqo yuqodfõ l|jqre wi< idudkH ck;dj >d;kh lsÍfï rgdjla ;sìK' tjeks wjia:d lSmhl§u >d;k .ek j.lsjhq;=hehs mejfik mqoa.,hka fmd,Sish iy hqo yuqodj úYd, jYfhka .ejfik ia:dk yryd k;r lsÍula ke;sj .uka lr we;' 229' wdrlaIl yuqod iy w;=re yuqod lKavdhï fhdod .;a ;j;a Wmdh ud¾.hla jQfha zzfudag¾ ihsl,a >d;khsZZ isú,a we÷fuka ieriS fudag¾ ihsl,hlska meñfKk fofofkl= uy mdf¾§u úkaÈ;hdg fjä ;eîuh' wfkla >d;k isÿ jkafka Bkshd zziqÿ jEkaZZ meyer .ekSï j,ska miqj iy n,y;aldr w;=reoyka lsÍïj,g fya;= jk kS;s úfrdaë w;a wvx.=jg .ekSïj,ska miqjh' iuyr úg úkaÈ;hdf.a ksjig meñfKk wmrdOlrefjda úkaÈ;hdg tysÈu fjä ;nd urd ou;s' ke;skï Tyq meyer f.k f.dia fjk;a ia:dkhl§ urd ou;s' iuyr úg úkaÈ;hka urd oukafka Tjqka jevg hk úg fyda wdmiq meñfKk úg yuqod l|jqre fyda fmd,sia ia:dk wi< §h' ksoiqkla jYfhka f,aLk .; lr we;s tla isoaêhl§ wi< yuqod l|jqrl isg meñKs wmrdOlrejka úkaÈ;hdf.a ksjig hEug fmr hqo yuqodfõ fin¿ iu. l;d fldg bka miqj >d;kh isÿ lr we;' fndfyda úkaÈ;hka >d;kh lr we;af;a iómfha isg ysig t,a, lrk ,o fjä myrlsks'164 230' wdKavqfõ yuqod iïnkaOfhka l,ska jirj, i|yka lrk ,o >d;k rgdjg wu;rj hqoaOfhka miqj w,a,d .;a t,aààB ld¾hOrhka iy fjk;a wh kS;sfhka mßndysrj >d;k lsÍï ud,djlg wdKavqfõ yuqod j.lsj hq;=hehs úYajdi lsÍug idOdrK fya;= mj;sk nj ,eî we;s f;dr;=rej,ska fmkakqï lrhs' fuu isoaëka fuu mßÉfþofha miqj mßlaIdjg ,la flf¾' kS;s úfrdaë >d;kj, úkaÈ;hka 231' fuu fldgfika wjOdrKh lrkafka kS;sfhka mßndysrj isÿ lrk ,o >d;kj,g ,la jQ fndfyda úkaÈ;hkaf.a úúO lKavdhï h' Bg úfõplhka fyda tl md¾Yajhl wdOdrlrejkahehs is;k udkqISh fiajlhka" ckudOHfõ§ka iy foaYmd,lhka we;=<;a fõ' fuu >d;kj, uQ,sl wruqK nj fmfkkafka uOHia: y~ wffO¾hg m;a lsÍu fukau foaYmd,k fyda Wml%ñl jdis i|yd ck;dj u¾okhg ,la lsÍu iyfnod fjka lsÍuh' 165 foaYmd,k >d;k lSmhlau isÿ lr we;af;a Tjqka wdrlaIl yuqod isÿ lrk ,o udkj whs;sjdislï W,a,x>kh lsÍï wjOdkhg fhduq lsÍu ksidh'

161 idlaIslre m%ldYh f.dKqfõ 162 A/HRC/8/3Add 5, 27 March 2006. para 5 163 A/HRC/8/3Add 3 Op cit SLMM Documentation 164 SLMM Documentation 165 E/CN 4/2006/53/Add 5, 27, March 2006. para 5

Page 58: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

58

232' wdKavqfõ md,khg hg;a m%foaYj, fyda w;am;a lr .ekSug ks;r .egqï mj;sk m%foaYj, isák ÿmam;a ck fldgia fndfydaúg .egqïj,g ueÈ fõ' md¾Yaj folska tllg f;dr;=re ,nd §u .ek fpdaokdjg ,la fjk Tjqka igka ìfïÈ isÿjk ydksj,g m,s .ekSï jYfhka fyda mj;skafkahehs is;k iïnkaO;d ksid >d;kh flf¾' úfYaIfhkau lreKd t,aààBfhka bj;a ùfuka miqj fndfyda fofkl= úkaÈ;hka jQfha f;dr;=re ,nd fokakka iy t,aáàB foaYmd,k wxYfha ld¾h Orhka ùu ksidh' Tjqkaf.a {d;Skaf.a foaYmd,k iïnkaO;d mokï lr f.k o iuyr mqoa.,hka b,lal lr we;' fï ;;ajh úfYaIfhka mej;sfha kef.kysr iy jhU Èia;%slalj,h' udkqISh fiajlhka >d;kh 233' 2013 jk úg Y%S ,xldj f,dj urKhg m;a jQ udkqISh fiajlhkaf.a ixLHdj wkqj by<u ;ekla .;a rgj,ska tlla úh' udkqISh fiajlhka >d;kh lsÍu iy w;=reoyka lsÍï f,aLk .; lrk Y%S ,dxlsl rdcH fkdjk ixúOdkhla 2006 ckjdß isg 2007 foieïn¾ olajd ld,h ;=< tjeks isoaëka ie,lsh hq;= wdldrfhka jeä jQ nj jd¾;d lrhs' bka jeäu ixLHdjla isÿ jQfha W;=f¾ iy kef.kysrh'166udkqISh fiajfha fhÿk mqoa.,hskaf.ka wvqu jYfhka tl mqoa.,fhla iEu uilu mdfya >d;khg fyda n,y;aldr w;=reoyka lsÍug ,la jQ nj i|yka lrk tu jd¾;dj ksYaÑ; isoaëka 60 la .ek f;dr;=re bÈßm;a lrhs' Action Centre la Faim (ACF) " Y%S ,xld r;= l=reih iy fkda¾ùðhdkq irKd.; ljqkai,h ^NRC& yd ;j;a tajd Bg ,la jQ ixúOdkhs' iyk fiajlhkag tfrys m%Odk m%pKav;aj isoaëka jd¾;d lrk f.da,Sh jHdmD;shla 2002 isg 2011 w;r ld, iSudfõ § Y%S ,xldfõ kS;s úfrdaëj urKhg m;a l< udkqISh fiajlhka 51 la ms<sn| isoaëka 46 la i|yka lrhs'167 2006 § ±ä fjñka mej;s NS;sh ms<sn| jd;djrKh isheiskau ÿgq yd wdrlaIl yuqod idudðlhka úiska cd;sl udkqISh fiajlhka iy Tjqkaf.a {d;Skag újD;ju ;¾ckh t,a, lsÍï .ek m%ldYhka l< idlaIslrejka Y%S ,xld úu¾Yk fldñáhg yuq úh'168 234' Y%S ,xldfõ udkqISh fiajlhka urd ±óu ms<sn| oreKqu isoaêh jkafka uQ;+¾ ys§ ACF foaYSh ld¾h uKav,fha fiajlhka 17 la >d;kh lsÍuh' 2006 wf.dia;= 1 jeksod ACF foaYSh ld¾h uKav,fha 17 la uq;+¾ ys ikSmdrlaIl iy c,h iemhSfï ffoksl jev ms<sfj<lg ;%sl=Kdu,h isg fndaÜgqjlska msg;aj f.dia we;' ld¾h uKav,fha 16 la fou< jk w;r b;srs ;eke;a;d uqia,sï h' mia fofkla ia;%Skah' tÈku t,aáàBh m%ydrhla t,a, fldg uq;+¾ k.rfha md,kh w;a lr .;af;ah' fuu ld,h ;=< wdrlaIl yuqod fmd,sish wi< nxlrh we;=¿ ia:dk lsmhl /£ isáhy' wdmiq ;%sl=Kdu,hg hEug kshñ; fndaÜgq .uk wj,x.= l< ksid ACF ld¾h uKav,hg uQ;+¾ys /£ isàug isÿ úh' Tjqka uqod .ekSug jvd Tjqkaf.a ld¾hd,fhau /£ isàu jvd;a wdrlaIs;hehs hqo yuqodfjka ±kqï § ;sìK' ;%sl=Kdu,h ACF ld¾hd,h uQ;+¾ iu. meje;a jQ .=jka úÿ,s iïnkaO;djh 2006 wf.daia;= 4 jeksod fm'j' 7'00 g úikaê ù we;' wf.daia;= 4 iy 6 w;r ld,h we;=<; ;%sl=Kdu,h ACF ld¾hd,h SLMM iu. uQ;+¾j,g f.dia ;u ld¾h uKav,h uqod .eksug lSm úgla W;aidy l<o hqo yuqodj Bg bv ÿkafka ke;' ;u ld¾h uKav,h urd oud we;s njg ks¾kdñl ÿr l;k mKsúvhla wf.dia;= 5 jeksod ACF

166 Law and Society Trust, Under Fire Persons in Humanitarian Service, Y%S ,xldfõ udkqISh fiajfha fhÈ isá mqoa.,hka>d;kh iy Tjqkaf.a w;=reoykaúu ms<sn| m%drïNl jd¾;djla" 2006 ckjdß – 2007" 2008"''''''' The Aid

Worker Security Database (AWSD)

https://aidworkersecurity.org/incidents/report/country. 2006 yd 2009 w;r ld,fha Y%S ,xldfõ udkqISh wdOdr fiajlhka 47 la >d;kh lr we;' 167 The Aid Worker Security Database (AWSD) https://aidworkersecurity.org/incidents/report/country. 2006 yd 2009 w;r ld,fha Y%S ,xldfõ udkqISh wdOdr fiajlhka 47 la >d;kh lr we;' 168 idlaIslre m%ldYh f.dKqfõ

Page 59: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

59

ld¾hd,hg ,eìK' wdrlaIl yuqofjka ks, ±kqï Èula lsis wjia:djl ,enqfKa ke;' 2006 wf.dia;= 7 jeks od Y%S ,dxlsl rdcH fkdjk ixúOdkhla ACF ld¾h uKav,fha u< isrere tu ld¾hd,h ;=<u fidhd .;a nj jd¾;d flf<ah' u< isrere fm< .id ;snqK w;r iuyr tajd uqKska ;,dj jeà ;sìK' ish¨ fokdu urd we;af;a ysig fjä ;eîfuks' fjä yqjudrejla fyda fI,a fjä jegqK nj ±lafjk lsisÿ ydkshla f.dvke.s,a,g isÿj ke;' 235' 2006 wf.daia;= 6 jeksod ;%sl=Kdu,h ACF ld¾hd,fha ld¾h uKav,h k.rhg f.dia ;u i.hkaf.a u< isrere ndr .;ay' Èk .Kkdjla .;jQ tu u< isrere l=Kqù ;snqK w;r ÿ¾.kaOh b;d wE;g mjd ±ksK' fmd,sish fyda yuqodj wmrdOh jQ ia:dkh wdrlaId lsÍug lsisÿ mshjrla f.k ke;' wf.daia;= ui uq,a i;sfha uq;+¾ k.rfha md,kh jßka jr t,aáàBh iy wdrlaIl yuqod w; /£ ;snqk kuq;a wf.daia;= 4 jeks od jk úg iïmQ¾K k.rfhau md,kh wdrlaIl yuqod w;g m;aj ;snqK ksid zz fuu wmrdOh isÿ lrkakg we;af;a fjk;a ikakoaO lKavdhulska fkdj wdrlaIl yuqod úiska hehs lsj yelsZZ nj SLMM ¥; fufyh 2006 wf.daia;= 29 jeksod ks.ukh flf<ah'169 236' fuu isoaêh .ek ksis úu¾Ykhla isÿ fkdùfuka wmrdOlrejka o~qjï fkd,en isáu uq,a nei .;a wdldrh;a" Y%S ,xldfõ foaYSh uÜgfuka j.ùu ;yjqre lsÍfï È uqyqK Èug we;s wNsfhda.;a meyeÈ,s lrhs' idlaIs /ia lr ke;' fkdtfiakï fmd,sia úu¾Ykfha § tajd fjkia lsÍug fyda w;=reoyka lsÍug ,laj we;' wdrlaIl yuqod wdrïNfha§u" wf.daia;= 7 jeksod fuu wmrdOh isÿ lr we;af;a t,aáàBfhka nj m%isoaêfhau m%ldY lsÍfuka wmlaImd; úu¾Ykhl bv wjqrd ±uqfõh' úOdhlh úNd.hg ueÈy;a jQfha tys wêlrK lghq;= isxy, m%foaYhlg udre lsÍfuks' tu ksid fou< ck;djg Bg iyNd.sùu jvd;a ÿIalrùh' uq,skau fuu úNd.h i|yd m;a l< ufyia;%d;ajrhdg ;¾ck t,a, úh' fojk urK mÍlaIKh ksÍlaIKh lsÍu i|yd m;a l< wka;¾cd;sl wêlrK jHdê úfYaI{hdg ysßyer isÿ jQ w;r úkaÈ;fhl=f.a ysi ;=< ;snq WKavhla úfYaI ld¾h idOl n,ldfha wdhqOhlska úh yelshehs l,ska l< ks.ukh miqj b,a,d wialr .;af;ah' 237' fuu isoaêh Y%S ,xldfõ udkj ysñlï fldñifuka iy Wo,d.u fldñifuka úu¾Ykh lr we;' fldñiu bÈßfha idlaIs ÿka lSm fofkl=gu ;¾ck t,a, úh' idlaIslrejka /l .ekSula fkdue;s ksid Tjqkag rg yer hEug isÿ úh' fldñiu IIGEP iydh we;sj úfoia .;j isák m%Odk idlaIslrejkaf.a m%ldY ùäfhda iïnkaO;d ;=<ska ,nd .ekSug lghq;= iQodkï flf<ah' flfia jqj;a m%ldY lSmhla ,nd .ekSfuka miqj fldñifï iNdm;s" kS;sm;sf.a Wmfoia wkqj ùäfhda iïnkaO;d yryd m%ldY igyka lsÍu je<elajQfhah' fldñiu bÈßfha idlaIs ÿka fmd,Sish ACF ld¾h uKav,h tys isá njla fkdokakd nj mejiqfõh' Tjqka ,nd ÿka úia;r tlsfklg mriamr wiïmQ¾K tajdh' zzfmd,Sish ;=< ´kE lñka we;s lr .;a wkaONdjfha jix.;hla me;sr we;ehsZZ tl ksÍlaIlfhl= i|yka flf<ah' 238' W.;a mdvï iy m%;sikaOdk fldñiu ACF isoaêh .ek ;j ÿrg;a úu¾Ykh fldg jerÈlrejkag tfrysj fpdaokd f.dKq lsÍug ±äj ks¾foaY flf<ah' ^ 9 120 fþoh& úu¾Ykh isÿfjñka mj;sk w;r ;=r wdrlaIl wud;HdxYh jd¾;djla m%ldYhg m;a lrñka wdrlaIl yuqodj, iïnkaOh m%;slafIam fldg tys j.lSu ACF ixúOdkh Ndr .; hq;=hehs fpdaokd flf<ah' fujeks isoaëka .ek cd;Hka;r wjOdkh fhduqjk iEu wjia:djl§u wdrlaIl yuqodj úkaÈ;hkaf.a {d;skag iy ACF wdh;kfha foaYSh ld¾h uKav,hg úYd, jYfhka ysßyer lsÍï isÿ fõ' Y%S ,xld úu¾Yk fldñáh /ial<

169 http://www.amnesty.usa/pdf/srilanka2009.pdf

Page 60: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

60

f;dr;=re wkqj kS;sfhka mßndysrj ACF ld¾h uKav,h >d;kh lsÍu wdrlaIl yuqod idudðlhka úiska isÿ l< nj úYajdi lsÍug idOdrK fya;= mj;S' wdKavqj mjik wdldrhg wmrdO mÍlaIK fomd¾;fïka;=j 2015 ckjdß isg yuqod ks,OdÍka 18 l f.a m%ldY igyka lrf.k we;s w;r ;j;a 22 l f.ka m%Yak lsÍug kshñ;h' wmrdO mÍlaIK fomd¾;fïka;=j m%xYfha isákafkahehs úYajdi lrk uQ,sl idlaIslrejka fofofkl=f.ka m%ldY ,nd .ekSug woyia lrk w;r Bg m%xY wdKavqfõ iydh b,a,d we;' Y%S ,xld úu¾Yk fldñáh ksÍlaIKh l< wfkl=;a isoaëka my; i|yka tajdh' 239' 2006 uehs 16 jeks od NRC ld¾h uKav,fha 22 yeúßÈ idudðlfhl= jev ksu fldg wdmiq ksjig hEfï § jjqkshdfõ hqo yuqod uqrfmd<g óg¾ 200 la muK wdikakfha § Tyqf.a ysig fjä ;nd urKSh ;=jd, isÿ lr we;' fuu uqrfmd<g fhdojd we;af;a 562 ì%f.avfha yuqod Nghka jk w;r fuu mqoa.,hd >d;khg fmr NRC g%elagrhla yuqodfõ iydhg fkd§u ksid onrhla yg f.k we;s w;r tys§ yuqodj Tyqg ;¾ckh lr we;' SLMM ¥; fufyh isoaêh .ek úu¾Ykh fldg fndfyda ÿrg hqo yuqodj urKhg j.lsj hq;=hehs ks.ukh flf<ah' jjqkshdj ufyaia;%d;a uq,skau isoaêh .ek iellrejka isjq fofkl= y÷kd.;a kuq;a úu¾Yk lghq;= bka bÈßhg .sh nj úYajdi l< fkdyelsh'170 240' 2007 wfm%a,a 1 jeks od kef.kysr Èia;%slalhla jQ uvl,mqfõ uhs,ïmdfj,s ys mYapd;a iqkdñ bÈ lsÍï jHdmD;shl fiajh l< isxy, mqoa.,hka yh fofkl= fjä ;nd urd oud we;' Tjqka fiajfha fhdojd ;snqfKa 2004 bkaÈhka id.rfha iqkdñfhka wkd: jqjka i|yd f.vke.s,a,la bÈ lsÍfï jev lghq;=j,h' tu m%ydrfhka tla isxy, mqoa.,fhl= iy fou< fofofkl= ;=jd, ,enQy' fuu m%ydrh isÿj we;af;a uvl,mqj k.rhg lsf,dóg¾ wgla W;=frka msysá uhs,ïmdfj,s úfYaI ld¾h idOl n,ldfha l|jqrlg óg¾ 300 la muK wE;ska jQ ia:dkhl h' wdKavqj isoaêh .ek t,aààBhg fodia mejrej kuq;a t,aààBh fpdaokd flf<a lreKd lKavdhugh'171 Y%S ,xld úu¾Yk fldñáhg ±k .ekSug ,enqK wdldrhg fuu isoaêh .ek úu¾Ykhla fyda fpdaokd f.dKq lsßula isÿj ke;' foaYmd,lhka >d;kh lsÍu 241' Y%S ,xld úu¾Yk fldñáh ish jd¾;d lsÍfï ld, iSudj we;=<; foaYmd,lhka b,lal lr .;a >d;k .Kkdjla .ek f;dr;=re f,aLk.; lr we;' md¾,sfïka;= ux;%Sjrekag we;s ;¾ck iy Tjqka >d;kh lsÍï ms<sn| meñKs,s ,nd .ekSfï hdka;%Khla we;s wka;¾ md¾,sfïka;= ix.uh ^IPU& 2004 iema;eïn¾ isg 2008 wf.daia;= olajd ,enqKq ,enqKq meñKs,s zixLHdfõ m%udKhZ .ek;a zwod, lreKqj, nrm;<luZ .ek;a n,j;a lKiai,a, m%ldY flf<ah'172 fndfyda isoaëkaj, úkaÈ;hka jQfha fou< cd;slhka h' Y%S ,xld úu¾Yk fldñáh ,nd .;a f;dr;=re mokïj foaYmd,lhka >d;kh lsÍfï iuyr isoaëka t,aààBh úiska isÿ l< njg;a ;j;a tajd wdrlaIl yuqod úiska fyda tys iydh we;sj w;=reyuqod lKavdhï úiska fyda w;=re lKavdhïj, iydh we;sj yuqodj úiska fyda isÿ l< nj úYajdi lsÍug idOdrK fya;= mj;S' úfoaY weu;s ,laIauka l§¾.ud¾

170 SLMM documentation. Law and Society Trust Under Fire: Persons in Humanitarian Service

171 Law and Society Trust Under Fire: Persons in Humanitarian Service, Asian Centre for Human Rights,

http://www.achrweb.org/Review/2007/164_07htm

172 IPU Public Mission report from Sri Lanka July 2013 .p.2

Page 61: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

61

242' úfoaY weu;s ,laIauka l§¾.ud¾ >d;khg ,la jQ foaYmd,lhkaf.ka jvd;a lemSfmfkk mqoa.,fhls' Tyq 2005 wf.dia;= udifha § fld<U ish ksjfia isáh§ ieÕj isg fjä ;nkafkl=f.a fjä myrlg ,la úh' >;lhd y÷kd fkd.;a kuq;a uQ,sl fmd,sia úu¾Ykj,ska >;kh ms<sn|j t,aáàBhg fpdaokd flßK'1732008 ud¾;= udifha § t,aáàB kdhl fõ¿ms,af,a m%Ndlrka we;=¿ ;j;a mia fofkl=g tfrysj fpdaokd bÈßm;a lrk ,§'174 wdKavqfõ f;dr;=re ud¾. wkqj lSm fofkl= w;a wvx.=jg f.k fld<U uydêlrKfha fpdaokd f.dKq lr we;' fuu kvqj 2015 iema;eïn¾ udifha úNd.hg .ekSug kshñ;h' fou< md¾,sfïka;= ux;%S fcdaima mrrdcisxyï 243' fou< cd;sl ikaOdkfha md¾,sfïka;= ux;%S fcdaima mrrdcisxyï175 2005 foieïn¾ 24 uvl,mqj idka; fïß m,a,sfha mej;s uOHu rd;%S foaj fufyhg iyNd.s fjñka isáh§ fjä ;nd urd oud we;' tys§ Tyqf.a ìß| we;=¿ ;j;a wg fofkl=g ;=jd, isÿ úh' fuu m,a,sh msysgd we;af;a yuqod uqr fmd<j,a folla w;r úYd, Ng msßila ks;r .ejfik wê wdrlaIl l,dmhla we;=<;h' mrrdcisxyïg wdrlaIl wud;HdxYfhka wdrlaIl Nghka ,nd § ;snqK w;r isoaêh jk wjia:dfõ Tjqka isá kuq;a fjä ;eîu je<elaùug fyda >d;lhka w;a wvx.=jg .ekSug lsis;a lr ke;ehs mejfia' m%ydrhg Èk lSmhlg fmr Tyqf.a l,ska isá wdrlaIl Nghka bj;a fldg fjk;a wh m;a lr we;' úkaÈ;hdf.a miq mig yd mmqjg fjä kuhla t,a, lr we;af;a ne;su;=kaf.ka msß iy ta Èkj,u i;am%idoh ,;a ìfIdmajrfhl= isá m,a,sh ;=<h' idlaIslrejka isú,a we÷fuka ieriS isá msiaf;da, /.;a mqoa.,hka fofofkl= ±l we;' Tjqka úkaÈ;hdg fjä ;nd urd we;af;a ne;su;=ka ìug keó isáh §h' jy,g fjä ;nd ñÿ,g meñKs >d;lfhda m,a,sh jgd we;s ;dmafhka mek m,d .shy' isoaêh jk úg wdrlaIl Nghka .Kkdjla" fmd,sia ks,OdÍka iy fmd,sia fldia;dm,a jreka fofofkl= tys isáhy'176 244' m,a,shg fmd,sia wdrlaIdj fhdod ;snqK o >d;lfhda lsisÿ ndOdjlska f;drj iqÿ jEka r:hlska wi< we;s yuqod l|jqr foig f.dia we;ehs mejfia' lreKd t,aààBfhka bj;a jQ miq fcdaima mrrdcisxyï Tyqg iydh ,nd §u m%;slafIam l< w;r ta ksid Tyq lreKd lKavdhfï idudðlhkaf.a ;¾ckhg ,laj isáfhah' m%ydrfhka miqj mjqf,a idudðlhkag o ;¾ck t,a, jQ ksid Tjqyq rg yer .shy'177 245' fcdaima mrrdcisxyï >d;kh lrk ,oafoa lreKd lKavdhu úiska nj;a Tjqkag ta i|yd wdrlaIl yuqodj, iy hqo yuqodfõ wdOdr iy wkqn,h ,eî we;s nj;a úYajdi lsÍug idOdrK fya;= mj;skafkahehs Y%S ,xld úu¾Yk fldñáh woyia lrhs' uQ,sl fmd,sia mÍlaIK j,§ ikakoaO yuqod Nghka fofofkl= y÷kd f.k w;a wvx.=jg f.k we;'178 flfia jqj;a isoaêh weiska ÿgq fndfyda fofkl= isáh;a idlaIs fkdue;s ksid iellrejka ksoyia lrk ,§' fuu >d;kh Wo,d.u fldñiu úiska úu¾Ykh l< hq;=j ;snqK isoaëkaf.ka tlls' zzidlaIslrejka fkdue;sùu iy ld,hla fkdue;sùuZZ

173 LLRC report p.26 and the Humanitarian Operation Factual analysis MOD Op cit. fomd¾Yajhu t,aáàBh j.lsj hq;=hehs lshk kuq;a t,aààBh lsis úfgl wmrdOh .ek j.lSu Ndr .;af;a ke;' CID fmd,sia jd¾;dj,skao fmkajkafka t,aààBh hs' 174 174 http://timesofindia.indiatimes.com/world/south-asia/Arrest-warrants-against-Prabhakaran-Pottu-

inkadirgamar-case/articleshow/452407.cms

175 fcdaima mrrdcisxyï t,aààBhg iïnkaê; udkj whs;sjdislï i|yd jQ W;=rekef.kysr uyf,alï ld¾hd,fha idudðlfhla' ^NESOHR& 176 SLMM Documentation 177 md¾fï;= ux;%Skaf.a udkj whs;sjdis ms<sn| fldñáh( 2013 cq,s 9 – 11 ixpdrfha ksfhdað;hkaf.a fldñáfha jd¾;dj" wka;¾md¾,sfïka;= ix.uh 2013 Tlaf;dan¾ 9 178 OISL ÿgq iSwhsã fmd,sia ryiH jd¾;d

Page 62: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

62

ksid mrrdcisxyï >d;kh .ek fldñiu úu¾Ykh fkdl< nj fldñifï jd¾;dfõ i|yka fõ' 179 246' fuu >d;kh .ek fidhd ne,Sug 2006 wfm%a,a udifha § úY%dñl uydêlrK úksiqre uydkdu ;s,lr;akf.a uQ,sl;ajfhka ;j;a ckdêm;s fldñiula m;a lr we;' tys m%ldYhg m;a fkdl< tfy;a Y%S ,xld úu¾Yk fldñáh ksÍlaIKh l< 2007 ud¾;= ui wjika jd¾;dfjka th foaYmd,k >d;khla nj ks.ukh fldg úu¾Ykh m%udKj;a fkdjk iy kS;sfhka ia:dms; l%shd mámdáj,g mgyeksj isÿ lsÍu .ek wmrdO mÍlaIk fomd¾;fïka;=jg fodia mjrhs' fodia mejÍug tl fya;=jla jkafka w;a wvx.=jg .;a yuqod Nghka fofokd .ek idlaIs fkdue;sùu iy y÷kd.ekSfï fmfrÜgqjl § tu fofofkd y÷kd fkd.ekSu ksidh' 247' wka;¾cd;sl md¾,sfïka;= ix.uh 2013 cq,s udifha § fcdaima mrrdcisxyï we;=¿ y%S ,dxlsl foaYmd,lhka lSm fofkl=f.au >d;k .ek úNd. lsÍug ¥; lKavdhula tõfõh'180 tys§ n,OdÍka lSm fofkl=u fuu >d;kh iïnkaOfhka lreKd lKavdhu iïnkaO nj ±lafjk idlaIs fkdue;s nj;a tu ksid ta Tiafia úu¾Yk fkdl< nj;a mjid we;' wka;¾ md¾,sfïka;= ix.uh ish jd¾;dfõ fufia i|yka lrhs' zzmrrdcisxyï uy;df.a >d;lhka wdrlaIl yuqodj, iydh ke;sj m,d .sh nj lsisfia;a úh fkdyelsh'ZZ 248' 2014 foieïn¾ ui fuu >d;kh .ek ;j ÿrg;a úu¾Ykh lsÍug wmrdO mÍlaIk fomd¾;fïka;=fõ ks,OdÍka msßila uvl,mqjg .sh nj;a úu¾Ykh ZZuE;l§ kej; mK .kajd we;sZz nj;a wdKavqfõ wdrxÑ ud¾. Y%S ,xld úu¾Yk fldñáhg ±kqï ÿkafkah' udkj whs;sjdislï kS;s{fhl= fukau fou< md¾,sfïka;= ux;%S kvrdcd rúrdÊ 249' 2006 fkdjeïn¾ 10 jeks Èk udkj whs;sjdislï kS;s{fhl= fukau fou< cd;sl ikaOdkfha md¾,sfïka;= ux;%Sjrfhl-= jk kvrdcd rúrdÊ fld<U m%Odk ud¾.hl § fudag¾ ihsl,hlska meñKs mqoa.,fhl= úiska fjä ;nd >d;kh lrk ,§' fuu m%ydrh isÿj we;af;a wdrlaIl yuqod l|jqrla wi< fmd,sia uqrfmd< folla w;r§h'181 250' kvrdÊ rúrdÊ uOHia: woyia .ek;a úfYaIfhkau >d;khg fmr i;s lSmhl § t,aáàBh fukau wdKavqj .ek isÿ l< úfõpkd;aul m%ldY .ek;a fyd¢ka m%lg mqoa.,fhls' Tyq wfkl=;a md¾,sfïka;= ux;%Ska iu. mqrjeis wëlaIK fldñáh;a msysgqjd meyer .ekSï" n,y;aldr w;=reoyka lsrSï iy kS;s úfrdaë ñksia >d;k .ek wdKavqj j.lsj hq;=hehs fpdaokd flf<ah' >d;khg fmr Èk Tyq fou< cd;sl ikaOdkfha wfkl=;a ux;%Ska iu. hqo yuqodfjka kef.kysr m<df;a idudkH fou< ck;dj ueÍu iy meyerf.k hEï iy kS;sfhka mßndysrj flfrk >d;k .ek úfrdaOh ±laùug fld<U tlai;a cd;Skaf.a ld¾hd,h bÈß msg Woaf>daIKhla meje;a jQfhah' 251' rúrdÊ isoaêh Wo,d.u mÍlaIK fldñifï uekafâÜ n,h hg;g .efkk m%lg >d;kj,ska tlls' flfia jqj;a Y%S ,xld úu¾Yk fldñáhg ,nd .; yels jQ fldñifï m%ldYhg m;a fkdl< f;dr;=re wkqj ld, fõ,djla fkd;snq ksid fldñiu rúrdÊ >d;kh .ek úu¾Ykh lr ke;'182wka;¾ md¾,sfïka;= ix.uh mrrdcisxyï iy rúrdÊ hk >d;k foflau úu¾Yk lghq;=j, m%.;shla olakg fkd,eîu .ek ish n,j;a

179 Wo,d.u fldñifï wjidk jd¾;dj n,kak' 180 IPU report Op cit 181 idlaIslre m%ldYh f.dKqfõ n,kak http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/6155362.stm.University for

Teachers for Human Rights (UTHR) special report No. 29 182 Wo,d.u fldñifï wjidk jd¾;dj n,kak'

Page 63: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

63

lKiai,a, m%ldY lr we;' zztu isoaëka fofla§u wdrïNfha isgu w;=re yuqod iïnkaO jkakg we;ehs hkak ms<sn|j f;dr;=re ;sìK'ZZ183 252' uq,skau fmd,sia úu¾Ykj,ska m%;sM,hla w;a jQfha ke;' iïmQ¾K wjOdkh fhduq jQfha t,aààB ixúOdkhg wh;a iellrejka flf¾ jk w;r jkakshg hEug yelshdjla fkd;snqKq ksid tu iellrejka w;a wvx.=jg .ekSug fkdyels jQfhahehs n,OdÍyq lSy' rcfha f;dr;=re ud¾.hla i|yka lrk wdldrhg fuu >d;kh iïnkaOfhka 2015 ud¾;= udifha § kdúl yuqod ks,OdÍka ;sfofkl= iy ysgmq fmd,sia ks,Odßfhl= wmrdO mÍlaIK fomd¾;fïka;=j u.ska w;a wvx.=jg f.k jeä ÿr mÍlaIK i|yd ßudkaâ isr Ndrhg m;a fldg we;' Y%S ,xldfjka msgj f.dia we;ehs úYajdi lrk isjq jeks iellrefjl= w;a wvx.=jg .ekSu i|yd jfrka;=jla ksl=;a lr we;' fuu isoaêh fld<U ufyia;%d;a wêlrKh yuqfõ úNd. fjñka mj;S' ;j;a iellrefjl= 2007 § fkdy÷kk lKavdhula úiska meyer f.k f.dia we;s w;r Tyq isák ia:dkhla fkdokakd nj wdKavqfõ wdrxÑ ud¾. mjihs' fou< md¾,sfïka;= ux;%S ;Hd.rdcd ufyaiajrka 253' tlai;a cd;sl mlaIfha fou< md¾,sfïka;= ux;%Sjrfhl= jQ ;Hd.rdcd ufyaiajrka 2008 ckjdß 1 jeks od fld<U yskaÿ fldaú,l wd.ñl j;dj;lg iyNd.s fjñka isáh § fjä ;nd urd we;' urKhg fmr Tyq hdmkfha isÿjk >d;k iïnkaOfhka BmSãmsh iy wdKavqfõ we;s iïnkaO;djh md¾,sfïka;=fõ È fy<slrk nj Tyq mejiqfõh' urKhg Èk lSmhlg fmr Tyqf.a mqoa.,sl wdrlaIl Ng ixLHdj úYd, jYfhka wvq lrk ,§' 254' ufyaiajrka uy;df.a >d;kh iïnkaOfhka fld<U uydêlrKfhka t,aààBfha ysgmq ld¾hOrfhl=g urK o~qju kshu flßK' urK o~qjug tfrysj wNshdpkd fm;aiula 2015 fkdjeïn¾ udifha § úNd.hg .ekSug kshñ;h' zz fuu ;Skaÿfjka >d;kh isÿ lsÍfï fÉ;kdj úfYaIfhkau fuu wmrdOh ufyiajrka uy;d wdKavqj úfõpkh lsÍu yd iïnkaOhla we;s njg l,ska mej;s ielh;a foaYmd,k Ôú;fha ;SrKd;aul wjia:djl Tyqf.a fm!oa.,sl wdrlaIdj yÈisfhau wvq l< miqìul isÿùu;a ;yjqre jkafkao hkak .ek wka;¾ md¾,sfïka;= ix.ufha md¾,sfïka;= ux;%Skaf.a udkj whs;sjdislï ms<sn| fldñáh ish n,j;a lKiai,a, m%ldY lrhs'184

cd;sh f.dvke.Sfï wud;H isxy, md¾,sfïka;= ux;%S ã weï oikdhl 255' cd;sh f.dv ke.Sfï wud;H isxy, md¾,sfïka;= ux;%S ã weï oikdhl 2008 ckjdß 8 jeks od cd we, § me;s fndaïnhlg wiqù ñh .sfhah'185 miqj fmd,sish úiska t,aáàBhg iïnkaO iellrejka ;sfofkl= w;a wvx.=jg f.k we;' >d;kh iïnkaOfhka t,aààB iellrejkag tfrys kvq úNd.h meje;a fjk w;r ;%ia;jdoh je<elaùfï mk; hgf;a fpdaokd bÈßm;a lr we;s tl iellrefjl=g 2011 fkdjeïn¾ udifha § w;a ysgjQ isr o~qjula kshu lr we;' tfy;a bÈßm;a lr we;s ksYaÑ; fpdaokdj l=ulao hkak meyeÈ,ss ke;' wdKavqfõ wdrxÑ ud¾. i|yka lrk wdldrhg wfkla iellrejka fofokdg tfrysj ó.uqj uydêlrKfha kvq mjrd we;s w;r th 2015 iema;eïn¾ udifha§ úNd.hg .eksug kshñ;h' uydud¾. iy ud¾. ixj¾Ok wud;H iy md¾,sfïka;= ux;%S fchrdÊ m%kdkaÿmq,af,a

183 IPU md,k uKav,fha fhdackdj" 2013 Tlaf;dan¾ 9 iïu; lr .eksK' 184 2013 ckjdß ieish' 185 IPU case

Page 64: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

64

256' Y%S ,xld ksoyia mlaIfha fou< md¾,sfïka;= ux;%S iy uyd ud¾. iy ud¾. ixj¾Ok wud;H fchrdÊ m%kdkaÿmq,af,a 2008 wfm%a,a 6 jeks od je,sfõßfha mej;s uer;ka Odjk ;r.hl§ urd f.k uefrk fndaïn m%ydrhlska ñh .sfhah' tys j.lSu mejrefKa t,aààBhgh' >d;kh ms<sn|j úu¾Ykfha f;dr;=re Y%S ,xld úu¾Yk fldñáhg ,nd .; fkdyels úh' rcfha wdrxÑ ud¾. i|yka lrk wdldrhg ;%ia; úu¾Yk fomd¾;fïka;=j iy wmrdO mÍlaIK fomd¾;fïka;=j lrk ,o úu¾Yk j,ska miqj ysgmq fmd,sia ks,Odrfhl= we;=<;a ielrejka ;sfofkl= w;a wvx.=jg f.k we;' >d;kh isÿ ù jir y;lg miqj fuu kvqj 2015 fkdjeïn¾ 23 .ïmy uydêlrKfha § úNd.hg .ekSug kshñ; h' ckudOHfõ§ka >d;kh 257' ckudOHfõ§ka iy udOH fiajlhka >d;kh lsÍfuka o Y%S ,xldj f,dj by< uÜgul isà' th m%ldY lsÍfï ksoyi flf¾ n,j;a iSud lsÍuls' ckudOHfõ§ka /l .ekSfï fldñáh ^ CPI & 2004 iy 2009 w;r ld,fha § Y%S ,xldfõ ckudOHfõ§ka 13 la >d;kh lsÍu ms<sn|j f;dr;=re /ia lr we;' ta wkqj Y%S ,xldj ckudOHfõ§ka >d;kh lsÍu ms<sn|j o~qjï fkd,en isàfï rgj,a w;frka by<u oyh w;rg m;afõ'186foaYiSud rys; jd¾;dlrejkaf.a ^ Reporters without Borders& ixúOdkfha mqj;am;a ksoyi ms<sn| jd¾Isl o¾Ylh wkqj Y%S ,xldj m%cd;ka;%jd§ rgj,a w;=frka krlu o¾Ylhla mj;sk rgls' fuu ;;ajh 2005 isg lemS fmfkk wdldrfhka msßyqk njo tys i|ykah'187 udkj whs;sjdislï W,a,x>kh lsÍu ms<sn|j wjOdkh fhduq lsÍu ksid fødaySka f,i kï lr urK ;¾ckj,g ,laùfuka ;ukaf.a iy ;u mjq,aj, wdrlaIdj .ek ìfhka Y%S ,xldfõ ckudOHfõ§ka úYd, ixLHdjla rg yer f.dia we;'188ckudOHfõ§kag t,a, l< m%ydr ksid 2015 ckjdß udifha kj wdKavqjla m;a jk f;la Tjqka iajhx jdrKhla mj;ajd .ekSfï jd;djrKhla mej;sK' 258' ckudOHfõ§ka iy udOH wdh;kj,g t,a, jQ m%ydr ie,ls,a,g .;a W.;a mdvï iy m%;sixOdk fldñiu zzjerÈlrejka wm%udoj wêlrKh yuqjg f.k tau i|yd úu¾Yk lghq;= läkï l< hq;=hehsZZ ks¾foaY flf<ah'189 259' urK ;¾ck ,eîfuka miqj iy urK ;¾ck .Kkdjla ,eìfuka miqj wfkl=;a ckudOHfõÈka urd oukq ±lsfuka miqj rg w;yer hEug isÿ jQ ckudOHfõ§ka lSm fofkl= Y%S ,xld úu¾Yk fldñáh uqK .eisK'190wdKavqj úfõpkh lrkafkahehs woyia lrk ckudOHfõ§ka iy udOHj,g iuyr úg w;=re yuqod lKavdhï iu. tlaj m%ydr t,a, lsÍfuka" idlaIslrejkag iy wdrlaIl yuqod iu. iómfhka isá whg mjd ;¾ck t,a, ùï ms<sn| fpdaokd .Kkdjlau Y%S ,xld úu¾Yk fldñáhg ,eìK'191 w;=reoyka ldgqka Ñ;% Ys,ams tlake,sf.dv isoaêh iïnkaOfhka uE;l§ yuqod ks,OdÍka lSm fofkl= w;a wvx.=jg .ekSfuka jeks j¾Okhkaf.ka fujeks isoaëkag yuqodfõ iïnkaO;djhla mj;sk nj ±lafõ' ^n,y;aldr w;=reoyka lsÍï iïnkaO mßÉfþoh n,kak'& 186 https://cpj.org/killed/asia/sri-lanka/ https://cpj.orgreports/road_to_justice2014-english.pdf 187 See the annual press freedom index by Reporters without Borders , http://en.rsf.org/press-freedom-

index-2006.35.html

188 ksoiqkla jYfhka whs;sjdislï lafIa;%fha tlai;a cd;Ska iu. iyfhda.fhka lghq;= lsÍu ksid m,s.ekSï ms<sn| uyf,alï f.a jd¾;d n,kak' A/HRC/14/16 iy A/HRC/21/18 189 LLRC report, para 3'152-5-156 190 idlaIslre m%ldYh f.dKqfõ 191 idlaIslre m%ldYh f.dKqfõ

Page 65: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

65

260' Y%S ,xldfõ ckudOHfõ§kag tfrys m%ydr §¾> ld,hla ;siafia mq¿,aj isÿjk nj;a fuu fldñáfha uekafâÜ n,fhka wdjrKh jk ld, mßÉfPoh ;=< iy bka miqj;a tjeks foa isÿ jQ nj iy wdKavqfõ m%;sm;a;s iy kdhlhka úfõpkh lrk njg m%lg ksYaÑ; udOHhkag kej; kej;;a l%udkql+,j m%ydr t,a, lrk nj;a Y%S ,xld úu¾Yk fldñáh i|yka lrkq leue;af;ah' wjia:d lSmhl§u udOH fiajlhkag ks;r ks;r m%ydr t,a, jqj;a Tjqkag m%udKj;a wdrlaIdjla ,nd § fkdue;s w;r udOH fiajlhkaf.a >d;k .ek flfrk úu¾Ykj, ie,lsh hq;= m%.;shla olakg ke;s nj;a fuu fldñáh i|yka lrhs' 261' my; i|yka jkafka Y%S ,xld úu¾Yk fldñáh f,aLk .;l< ckudOHfõ§ka iy udOH fiajlhka f.a b,lal lr .;a >d;k isoaëkah' Wohka mqj;a m;a ld¾hd,hg myrÈu' 262' hdmkfha m<jk Wohka mqj;a m;a ld¾hd,hg uE;la jk f;lau ie,iqï iy.; m%ydr .Kkdjla t,a, úh'1922006 uehs 2 jeks od hdmkfha mqj;a m;a ld¾hd,hg we;=¿ jQ fou< l;d lrk ;=jlal=lrefjda tys fiajlhka fofofkl= jk rxð;a l=ud¾ iy iqf¾ia l=ud¾ urd ±uQy' ;j;a fofofkl=g ;=jd, isÿ úh' mß.Kl iy wfkl=;a WmlrKj,g nrm;< ydks isÿ lr we;' fou< w;=re yuqod lKavdhula jk BmSãmS kdhl v.a,ia foajdkkaof.a ldgqka Ñ;%hla Bg fmr Èk Wohka mqj;a mf;a m<úh' ld¾hd,h yuqod l|jqrla wi<u iy yuqod uqr fmd<j,a wi< msysáh;a >d;lfhda fudag¾ ihsl,hl ke.S m,d hEug iu;a jQy' fuu >d;k isÿ lr we;af;a yuqodj mg,eúug iy wdKavqj wmlS¾;shg ,la lsÍug nj úu¾Yk j,ska fmkS hkafkahehs wdKavqj mejiqfõh'193 flfia jqj;a hdmkfha yuqod nqoaê wxYh yd BmSãmS tl;=ù fuu m%ydrh ie,iqï lr we;s w;r m%ydrh isÿ lrk ,oafoa BmSãmS idudðlhka úiskahehs flfrk fpdaokd Y%S ,xld úu¾Yk fldñáhg ,eî we;'194 263' wdKavqfõ wdrxÑ ud¾. wkqj iellrejka mia fokl= w;a wvx.=jg f.k 2006 uehs 3 Èk hdmkh ufyia;%d;a fj; bÈßm;a lr we;' idlaIs fkdue;s ksid Tjqka wem u; uqod yßk ,§' wmrdO mÍlaIK fomd¾;fïka;=j BmSãmS idudðlfhl=f.a iïnkaO;djhla .ek úu¾Ykh l<;a zzfuu isoaêh .ek Tyqg kvq mejÍug ;rï jeo.;a f;dr;=re fidhd .; fkdyels úhZZ hs mjihs' 264' 2007 wfm%a,a 29 jeks od Wohka mqj;a mf;a jd¾;dlrefjl= jk fi,ajrdcd rÔjrï ihsl,hlska .uka lrñka isáh§ hdmkfha yuqod uqrfmd<lg ñg¾ 800 la muK ÿßka jQ ia:dkhl§ fjä ;nd urd oud we;'195 fuu isoaêfha úu¾Yk f;dr;=re .ek kS;sfhka mßndysr >d;k ms<sn| úfYaI jd¾;dlre lrk ,o úuiqïj,g wdKavqfjka m%;spdrhla ,enqfKa ke;' 2011 cq,s 29 jeks od Wohka mqj;a mf;a l¾;D {dkiqkaorï l=.kdoka ld¾hd,fha isg wdmiq ksjig hkúg nrm;< f,i ;=jd, ,enqfõh' wdKavqfõ wdrxÑ ud¾. wkqj fuu isoaêh ms<sn|j 2011 § mqoa.,hka fofokl= w;a wvx.=jg f.k kvq mejÍula ke;sj 2013 fmnrjdß 4 jeks od ksoyia lr hjd we;' 265' Wohka mqj;a m;g m%ydr t,a, l< wmrdOlrejka y÷kd fkd.;a w;r fhdod .;a Wmd ud¾.h;a Y%S ,xld ksÍlaIK lñgqfjka ,nd .;a f;dr;=rej,skq;a fmkakqï lrkafka

192 Special Rapporteur on Extrajudicial summary or arbitrary executions, Allegation Letter (Al) August

2007 idlaIslre m%ldYh f.dKqfõ 193 kS;sfhka mßndysr kvq fkdue;sj fyda ys;=jlaldr f,i >d;kh lsÍï ms<sn| úfYaI iïnkaëldrlf.a ,smshg wdKavqfõ ms<s;=r 2007 fkdjeïn¾ 21 194 idlaIslre m%ldYh f.dKqfõ 195 CPJ http://cpj.org/killed/2007/selvarajah-rajeewarnam.php

Page 66: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

66

fuu m%ydr wdrlaIl yuqod iu. iyfhda.fhka l%shdlrk w;=re yuqod lKavdhï úiska isÿ lrk ,o nj úYajdi lsÍug idOdrK fya;= mj;skafkah hkakhs' ikafâ ,Sv¾ ,ika; úl%u;=x. 266' 2009 ckjdß 8 od wdKavqj m%n, f,i úfjÉkh lrk ckudOHfõosfhl= jQ ikafâ ,Sv¾ l¾;D ,ika; úl%u;=x. WoEik ish ld¾hd,hg hk w;r ;=r fld<U m%Odk ùÈhl § fjä ;nd >d;kh lrk ,§'196 urKhg fya;=j ;yjqre lr ke;' .=jka f;dgqfmd< wi< wê wdrlaIl l,dmfha ld¾h nyq, uxikaêhl§ Tyqg myr È urd ouk ,±hs iuyr idlaIslrejka mjik w;r ;j;a wh Tyqg fjä ;enqfõhehs lsh;s' fuu l;=jrhdg wjia:d .Kkdjl § urK ;¾ck t,a, ù we;s w;r l,ska o myr lEug ,lajQfjls' urKhg miqj m%ldYhg m;a l< l;= jelshl Tyq fufia i|yka lrhs' zz ñkS ueÍu rch ksoyia ksoyia mqj;a m;a md,kh lsÍug fhdod .eksug woyia lrk wdhqOhhs''''''''' lsishï Èkl ud uerejfyd;a tfia lrkafka wdKavqfjks'ZZ 267' úu¾Yk lghq;= ;%ia; úu¾Yk fomd¾;fïka;=fjka ^TID& wdmiq wmrdO mÍlaIK fomd¾;fïka;=jg Ndr § we;s nj wdKavqfõ wdrxÑ ud¾. mjik kuq;a úu¾Yk lghq;=j, ie,lsh hq;= m%.;shla fmkakqï lrkafka ke;' fuu kvqj 2015 iema;eïn¾ 18 kej; le|ùug kshñ;h' úkaÈ;hd isák ia:dkh fidhd .ekSug fhdod .kakd ,o isï ldâ we;=¿j uQ,sl idlaIs ksis wdldrhg fhdod fkd.ekSu .ek u;=j we;s fpdaokd ueo yuqod ks,OdÍka lSm fofkl= w;a wvx.=jg f.k ksoyia lr we;' 268' úl%u;=x. uy;df.a >d;kfhka miqj 2009 yuqod fufyhqïj, wjidk wÈhf¾ § Y%S ,dxlsl yuqod Nghka fou< /|jqïlrejka >d;kh lsÍu ms<sn|jhehs mejfik ùäfhda mg .ek ,sms m< lsÍfuka miq ikafâ ,Sv¾ l¾;D uKav,fha ;j;a fofofkl=g urK ;¾ck t,a, úh' r;= ;Skaf;ka w;ska ,shk ,o ,smsj, fufia i|ykaj we;ehs mejfia' zz wdhs;a ,sõfjd;a WU urd fm;s .ykjd'ZZ ,ika; úl%u;=x. uy;dg o urKhg fmr fujeksu r;= ;Skaf;ka ,shk ,o ,smshla ,eî we;'ZZ197 uqia,sï wd.ñlhka kS;s úfrdaëj >d;kh lsÍu 269' 2002 igka úrdufhka miqj t,aààBh kef.kysr ;u n,h ia:dms; lr .eksug W;aidy lsÍu ksid uqia,sï yd fou< ck j¾. w;r .egqï yg .eksK' tys m%;sM,hla jYfhka m%ydr .Kkdjla isÿ jQ w;r bka wïmdr" uvl,mqj iy ;s%l=Kdu,h Èia;%Slal j, kS;s úfrdaë >d;k ixLHdfõ jeä úula olakg ,eìK'198 2004 § lreKd t,aààBfhka bj;aùfuka miqj md,kh ,nd .ekSfï n, wr.,h jvd;a ;Sj% úh' uqia,sï m%cdfõ idudðlhka t,aààBh iy lreKd lKavdhfï fukau iuyreka fpdaokd lrk wdldrhg wdrlaIl yuqodj,o >d;k b,lal njg m;aúh' my;ska ±lafjkafka Y%S ,xld úu¾Yk fldñáhg jd¾;d jQ isoaëkaf.ka ksoiqka lSmhls' 270' 2005 fkdjeïn¾ 18 jeks Èk wïmdr Èia;%slalfha wlalfrhsm;a;= uqia,sï m,a,shg WoEik hd{d meje;a fjk úg w;a fndaïn m%ydrhla t,a, úh' bka yh fofkl= ñh .sh w;r ;j;a 30 lg ;=jd, isÿ úh' Bg Èk lSmhlg fmr lreKd lKavdhu iu. iyfhda.fhka jev lrk uqia,sï msßila t,aáàB ld¾hOrhka fofofkl= urd ouk ,±hs wdrxÑhla ;sìK' fuu m%ydrfha j.lSu meyeÈ,sj ;yjqre fkdjq kuq;a th uqia,sï m%cdjjg tfrys t,aààBfha m,s .ekSula úh yelsh'199

196 idlaIslre m%ldYh f.dKqfõ 197 Special Rapporteur on Extrajudicial summary or arbitrary executions 6 November 2009 198 ICG report, Sri Lanka's Muslims Caught in the Crossfire, 29 May 2007. 199 E/CN 4/2006,Op cit. Report for the HRC Special Rapporteur on Conflict related human rights violations

report , March 2006.

Page 67: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

67

271' 2006 iema;eïn¾ 17 Èk fmd;=ú,a STF l|jqr wi< § uqia,sï lïlrejka oy fofkl= lmd fldgd urd oud ;sìK' fuu >d;kj, j.lSu .ek u;fNao mj;S' m%foaYfha uqia,sï m%cdj wmrdOlrejka úfYaI ld¾h idOl n,ldh úh yelshehs is;k w;r wdKavqj th uqia,sï m%cdj iy wdrlaIl yuqodj w;r fNaohla we;s lsÍfï woyiska t,aààBh úiska isÿ lrk ,±hs lshhs' 200 fuu >d;kh o Wo,d.u fldñiu úiska úu¾Ykh lrk ,o w;r úfYaI ld¾h idOl n,ldhg tfrys fpdaokd m%;slafIam lr t,aáàBh wmrdOlrejka f,i y÷kd f.k we;' ;%sl=Kdu,fha YsIHhka mia fofkl= >d;kh lsÍu' 272' 2006 ckjdß 2 jeks od iji fou< úYaj úoHd, isiqka ku fofkl= ;%sl=Kdu,h fjr< wi< .dkaê m%;sudj kï ia:dkhl tl;= jQy'201 fuu m%foaYh yuqod" fmd,sia iy kdúl uqrfmd<j,ska jg jQjls' iji 7'30 g muK fld< meye;s ;%sfrdao r:hlska meñKs msßilf.ka flfkl= oud .ik ,o w;a fndaïnhlska isiqka mia fofkl=g ;=jd, isÿ úh' fndaïnh .eiSfuka miq ;s%frdao r:h wdrlaIl yuqod uqr fmd<la miq fldg Y%S ,xld hqo yuqodfõ uQ,ia:dkh foig f.dia we;' miqj fmd,sisfha úfYaI ld¾h idOl n,ldh tys meñK b;d iómfha isg isiqkag fjä lSmhla ;eìug fmr Tjqkag myr ÿka nj mejfia' isiqka mia fofkl=f.a u< isrere frdayf,a uD;d.drhg f.k hk ,o w;r wfkla isiqka Èú .,jd f.k we;af;a u< nj weÕùfuks' wdrlaIl uqr fmd<la wi, isá mjq,aj, idudðlhka fukau fuu isoaêh ÿgq fndfyda fokl= wi, isáhy' YS% ,xld úu¾Yk fldñáh /ialr .;a f;dr;=re u; mokïj isiqka mia fokd >d;k lrk ,oafoa úfYaI ld¾h idOl n,ldfha ks,OdÍka we;=¿j wdrlaIl yuqod ks,OdÍka hehs úYajdi lsÍug idOdrK fya;= mj;S' fuu isoaêh kej; jrla hqla;sh iy j.ùu mßÉfþofha jeä ÿrg;a úia;r lr we;s wdldrhg isÿj we;ehs lshk wmrdO iïnkaOfhka Y%S ,xldfõ foaYSh uÜgfuka j.ùu fiùfï § we;s ndOl fmkakï lrhs' t,aààB foaYmd,k wxYfha ld¾Orhka kS;s úfrdaëj >d;kh lsÍu 273' Y%S ,xld úu¾Yk fldñáh ,nd .;a f;dr;=re wkqj 2004 iy 2006 w;r ld,fha § uvl,mqj iy wïmdr Èia;%slalj, foaYmd,k ld¾hd,j, jev l< t,aààB foaYmd,k wxYfha ld¾hOrhka" lreKd lKavdhu wdrlaIl yuqodj, wkq±kqu we;sj iy iuyr wjia:dj, Tjqka iu. iyfhda.fhka b,lal lr .;a nj úYajdi lsÍug idOdrK fya;= mj;S' fndfydaúg fudag¾ ihsl,aj,ska meñfKk m%ydrlhka úiska fyda wdKavqfõ md,kh hgf;a we;s m%foaYj,§ .ß,a,d wdldrfha ieÕj isg myr§fuka t,aààB foaYmd,k wxYfha ld¾hOrhka urd ±ófï rgdjla fy<sjk w;r SLMM ¥; fufyh tjeks isoaëka fndfyduhla jd¾;d lr we;' tjeks jvd;a m%lg isoaëka my; i|yka fõ( 274' 2004 cq,s 5 jeks od fudag¾ ihsl,hlska meñKs fkdy÷kk m%ydrlhka fofofkl= uvl,mqj t,aààB foaYmd,k wxYfha kdhl rdu,sx.ï m;uiS,ka fyj;a fiakdêrdcdg fjä ;enQy' ;=jd,lrejd jydu uvl,mqj uy frda,g we;=<;a l< w;r miqj ñh .sfhah' fuu isoaêh k.rfha ckdlS¾K ia:dkhl isÿ jQ w;r isoaêh ÿgqjka isáh kuq;a wmrdOlrejka y÷kd f.k ke;' fmd,sia mÍlaIK lSmhla isÿ l<o lsisfjl= w;a wvx.=jg f.k ke;' idlaIs /ia lsÍula o isÿj ke;' YS% ,xld úu¾Yk fldñáhg ,eî we;s f;dr;=re wkqj fuu >d;kh lr we;af;a lreKd lKavdhug iïnkaOhehs mejfik mqoa.,hka fofofkl= jk w;r Tjqka meñK we;af;a uvl,mqj nkaOkd.drfha 200 idlaIslre m%ldYh f.dKqfõ. SLMM documentation Udalagama Commission report, University

Teachers for Human Rights (UTHR) Special Reports 23 and No.25. ICG report Sri Lanka Muslims Caught

in the Crossfire 29 may 2007 201 idlaIslre m%ldYh f.dKqfõ SLMM f,aLk

Page 68: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

68

isgh' tfukau fuu wmrdOlrejka hqo yuqodfõ nqoaê wxYh yd iïnkaOhehs mejfik w;r Tjqkag wdhqO ;nd .ekSfï wjirh jeks fjk;a isrlrejkag ke;s jrm%ido ysñj ;sìK' 275' 2006 fmnrjdß 7 jeksod wïmdr iy uvl,mqj t,aààB foaYmd,k wxYfha kdhl B fl!Y,Hhka fou< cd;sl ikaOdkfha ysgmq md¾,sfïka;= ux;%Sjrfhl= jQ wdßhkdh.ï pkaød fkare iu. fgdfhdagd jEka r:hlska fmdf<dkakrej uvl,mqj ud¾.fha" ta 11 ud¾.fha ´ukaf;a t,aààB md,kh hgf;a mej;s m%foaYhl isg uvl,mqj n,d .uka lrñka isáfhah202' wdikakfhau msysá yuqod uqr fmdf<a isg ls'ó' myla fyda yhla muK ÿrl § jEka r:hg fjä m%ydrhla t,a, úh' Tyq tu m%ydrfhka ñh .sh w;r wdßhkdh.ï pkaød fkare miqj ñh .sfhah' ;j;a t,aààB ld¾hOrhka isjq fofkl= o ñh .shy' fjk;a isú,a ck;dj >d;kh lsÍu' leì;sf.d,a,Efõ § isú,a jeishka 64la >d;kh lsÍu' 276' 2006 cqks 15 jeksod Wfoa 7'30 g muK u.Ska 150 la /.;a nia r:hla wdKavqfõ md,kh hgf;a mej;s wkqrdOmqrh wi< k.rhla jQ leì;sf.d,a,Efõ § laf,afuda¾ fndaïn foll m%ydrhlg ,laj we;'203nia r:h jevg hk .eñhka" mdi,a isiqka yd wju.=,lg iyNd.sùug hk msßilf.ka msÍ mej;sK' uQ,sl jYfhkau isú,a jeishka fhdod .kakd tu ud¾.fha yuqod l|jqre" yuqod uqr fmd<" fmd,sia uqr fmd< fyda b,lal úh yels fjk;a yuqod myiqlï wi< ;snqfKa ke;' ish¨u u.Ska isxy, h' m%ydrfhka 64 fokl= ñh .sh w;r 70 lg muK ;=jd, isÿ úh' úkaÈ;hkaf.ka 14 la <uhskah' wmrdOlrejka nih meñfKk nj ±l Wmßu úkdYhla isÿ lsÍug iqÿiqu ia:dkfha § fndaïn mqmqrejd yer we;ehs ksÍlaIlfhda úYajdi lr;s' 277' fuu isoaêhg ;ukaf.a iïnkaOhla ke;ehs mjik t,aààBh th ;uka wmlS¾;shg ,la lsÍug fjk;a lKavdhula úiska isÿ lrkakg we;ehs iel my< lrhs' isxy, isú,a ck;dj b,lal lr .;a fuu m%ydrh isÿ lr we;af;a uE;l § W;=re iy kef.kysr t,aààB md,khg hg;a m%foaYj, isú,a ck;dj iy t,aààB ld¾hOrhka urd ±óug m,s .ekSula jYfhkahehs Y%S ,xld úu¾Yk fldñáhg ,eî we;s f;dr;=re j,ska fmkakqï flf¾' zzfuu m%ydrh isÿ lsÍu weiska ÿgq idlaIslrejka lsisfjl= fkdue;s kuq;a ish¨ mßfõYkSh idOlj,ska Bg t,aáàB iïnkaOhla mj;sk nj fmkakqï lrkafkaheZzhs isoaêh .ek úu¾Ykh lsÍug m;a l< Wo,d.u fldñiu ks.ukh lrhs' uQ;+¾ wi< jeäfhkau .eyekq <uhskaf.ka hq;a lKavdula >d;kh lsÍu 278' SLMM ¥; fufyh jkaksfha .s,ka r:j,ska .uka lrñka isá isú,a jeishka laf,afuda¾ m%ydrj,g ,laùfï isoaëka lSmhla .ek úu¾Ykh lr we;' 2007 fkdjeïn¾ 27 jeks od .s,ka r:hlska .uka lrñka isá 13 fofkl=" bka jeä fofkl= jhi wjqreÿ 14 ;a 17 ;a w;rjQ .eyekq <uhskah'& u,dú .ug ls'ó 7'5 la muK W;=frka msysá ia:dkhl § ÿria: md,lhlska mqmqrejd yßk ,o laf,afuda¾ fndaïn m%ydrhlg ,la jQy' tu lKavdhu .uka lrñka isáfha ls,sfkdÉÑfha meje;afjk W;aijhl§ m%:udOdr ,nd §ugh' tu m%ydrfhka 11 la ñh .sh w;r bka 8 la mdi,a YsIHdjka h' ,eî we;s f;dr;=re

202 pkao%d fkare t,aààBhg iïnkaê; udkj whs;sjdislï i|yd jQ W;=rekef.kysr uyf,alï ld¾hd,fha idudðlfhls' ^NESOHR& 203 SLMM f,aLk

Page 69: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

69

wkqj ÿrÈ. T;a;=ne,Sfï uqr ixpdr fufyhkays fhfok hqo yuqodfõ úfYaI ld¾h idOl n,ldhg fuu m%ydrfha j.lSu mejfrkafkahehs wkqudk l< yelsh'204

ëjrhka >d;kh lsÍu iy fmaidf,hs m,a,shg myr §u( 279' 2005 w. iy 2006 jif¾§ hdmkh iy ukakdrfï jhU È. Èia;s%lalj, isú,a ck;dj kdúl yuqodj iy t,aáàBh w;r yuqod fufyhqï jeäùfuka mSvdjg m;a jQy'205 ukakdru Èia;s%lalfha fmaidf,a wjg m%foaYfha ;;ajh msßySu tu m%foaYfha k;r lr isá kdúl yuqodj iy isú,a ck;dj w;r WKqiqïldÍ ;;ajhla we;s ùug fya;= úh' kdúl yuqod ks,OdÍka .ï jg,d .ï jeishka t,aààBhg f;dr;=re ,nd ÿkafka±hs úuid ;¾ckh lsÍï iy myr§ï isÿ l< nj jd¾;dúh' tl wjia:djl uqyqKq wdjrKh jk fia l¿ má ne|.;a kdúl yuqod idudðlfhda ksfjiaj,g we;=¿ ù lsishï mqoa.,hka .ek úuiQ wdldrh weiska ÿgq idlaIslrefjda mejiQy' 206 280' 2006 cqks 17 Èk w¨hu fmaidf,a wi< uqyqfoa kdúl yuqodj iy t,aààB uqyqÿ fldá w;r .egqï yg .eksK'207 uqyqÿ fldá kdúl yuqodfõ fndaÜgq ;=kla .s,aùu ksid kdúl Nghka wk;=rg m;a úh' meh lSmhla we;=<; m,s .ekSfï ls%hdjla fia fmfkk m%foaYfha ëjrhka yh fofkl= fjr< wi< isákafkahehs kdúl yuqodj iy fmd,Sish wk;=re yÕjd we;' Tjqka fjr<g meñKsfha wdrlaIl yuqodjg fmfkk fia ;u ye÷kqïm;a Tijd f.kh' Tjqkaf.ka isjq fofkl= je,af,a oK .iajd lgg fjä ;nd we;' fuu wmrdOh isÿ lrk ,oafoa kdúl yuqodfõ fofofkl= iy fmd,Sisfha fofofkl=hehs y÷kd f.k we;' 281' m,s .ekSfï wruqfKka wdrlaIl yuqodj,ska t,a, úh yels m%ydrj,ska ìhg m;a 2000 l muK isú,a jeishka ixLHdjla fmaidf,a ch.%yKfha uEkshkaf.a m,a,shg tla/ia jQy' ,enqKq f;dr;=re wkqj 08'00 g tys meñKs fmd,siasfha iy kdúl yuqodfõ ks,Odßyq ;dmamfhka msg; /lj,a ,d .;ay' fï wjia:dfõ m,a,sfha ñÿ,g meñKs isjq fofkl= ^ tla wfhl= fldg l,siula yd à I¾Ü tlla we| isá w;r wfkla ;sfokd le,E ks, we÷ïj,ska ieriS isáhy'& m,a,sfha ì;a;s" fodr iy cfk,a j,g fjä ;eîug mgka .;ay' kdúl yuqod ks,OdÍka ìu È.dù m,a,sfha fodr iy ìu w;r we;s bv m%udKfhka fjä ;eîu ksid m,a,sh we;=f<a ìu jdä ù isá fndfyda fofkl=g ;=jd, isÿ úh' kdúl yuqod ks,Odßfhla cfka,hl mshkla wer ta ;=<ska m,a,sh we;=<g f.%fkaâ folla úis flf<ah' tl fndaïnhla cfka,fha .%s,a tfla je§ wdmiq úis jQ w;r wfkl m,a,sh ;=<g jeàfuka tla wfhl= ñh .sh w;r ;j;a 47 lg ;=jd, isÿ úh' bka iuyr whf.a ;;ajh nrm;< h' 282' ;u m%ydrh t,aààBh b,lal lr .;a nj kdúl yuqodj mejiqj;a Y%S ,xld úu¾Yk fldñáhg ,eî we;s f;dr;=re wkqj m,a,sh ;+< ;sî wdhqO lsisjla fidhd f.k ke;s w;r ;=jd, ,enQ lsisfjl= t,aáàB ldrhOrhka f,i y÷kd f.k ke;' ;jÿrg;a fuu fldñáhg isoaêh .ek wmrdO mÍlaIK fomd¾;fïka;=fjka mj;ajk ,o úu¾Ykh .ek f;dr;=re,nd .ekSug wjia:djla ,enqK w;r tys wmlaImd;S nj iy úYajikSh;ajh m%Yak lsÍug idOdrK fya;= mj;S' isoaêhjk wjia:dfõ wdrlaIl yuqod úYd, ixLHdjla tu ia:dkfha isáho wmrdO mÍlaIK fomd¾;fïka;=jg tlo kdúl ks,Odßfhl=f.a

204 SLMM f,aLk 205 my; fmaidf,hs ^ukakdru& m,a,shg myr oSu n,kak' 206 SLMM f,aLk 207SLMM documentation; http://www.defence.lk/new.asp?fname=20060627_03

Page 70: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

70

iïnkaO;djhla fidhd .; fkdyels úh' Wo,d.u fldñiug fuu isoaêh .ek úu¾Ykh lsÍug n,h mjrd ;snqK kuq;a zzld,h fkdue;sùfuka ta .ek úu¾Ykh lsÍug fkdyels ZZ nj tys wjidk jd¾;dfõ ±lafõ'208 lhsÜia ys .eñhka 11 la >d;kh lsÍu 283' 2005 uehs 13 Èk hdmkh wi< lhsÜia ¥mf;a wf,hsmsâä" mq,shkal+vd,a iy fjka.,dä hk .ïj,g we;=¿ jQ yh;a oyh;a w;r lKavdhula <uhska fofofkl= we;=<;a 13 ka fofkl= fjä ;nd urd ±uQy' fuu wjia:d ;=fka§u kdúl yuqodj ksfjiaj,g we;=¿ù fjä ;nd we;' nrm;<u isoaêh jd¾;d jQfha <uhska fofofkl= we;=<;a ku fofkl= urd ouk ,o wf,hsmsâä j,sks' mq,shkal=vd,a ys ;j;a ;sfofkl= iy fjka.,dä t;a wfhl= urd oud we;' ;j;a lSm fofkl=g ;=jd, isÿj we;' fuu m%ydrh isÿj we;af;a Èk follg fmr kdúl yuqod r: fm<lg t,aààB urd f.k uefrk fndaïn m%ydrhla t,a, lsÍfuka kdúl yuqodfõ 18 fofkl= ñh hEfuka miqjh' Y%S ,xld úu¾Yk fldñáhg ,eî we;s f;dr;=re wkqj fuu >d;k kdúl yuqodj úiska isÿ l< njg úYajdi lsÍug idOdrK fya;= mj;S'209 b,h;ïì o¾YkSg ,sx.sl jO ysxid muqKqjd urd ±ñu' 284' 2005 foieïn¾ 16 Èk hdmkh Èia;s%lalfha uÿ;a;=fj,s ys b,h;ïì o¾YkS ^jhi 20& ±ßh ;u ksjfika óg¾ 300 la muK wE;ska msysá ;u kekaokshf.a ksjig hk úg fpdaokd lrk wdldrhg kdúl yuqodj úiska meyer f.k f.dia ¥IKh lsÍfuka miq urd oud we;' wehf.a u< isrer Wrf;õ uqre.ka fldaú, wi< <s|l ;sî fidhd .eksug yeks úh'210 mYapd;a urK mÍlaIK jd¾;dj wkqj f.< ñßld urd oud we;s nj;a isref¾ we;s ;=jd, j,ska weh ,sx.sl wmyrKhg ,laj we;s nj;a fmfka' lhsÜia fmd,Sisfhka lrk ,o uQ,sl úu¾Yk j,ska miqj jeä ÿr mÍlaIK fld<U wmrdO mÍlaIK fomd¾;fïka;=jg Ndr § we;' fuu kvqj 2006 § wjia:d lsmhl§u le|jkq ,enqj o úNd.hg fkdf.k l,a oud we;' 2006 cq,s 12 od fmd,sish Widúhg meñKsfha ke;'211 Y%S ,xld úu¾Yk fldñáhg bkamiq kvqj ms<sn| f;dr;=re lsisjla ,nd .ekSug fkdyels jqjo kvqj ;ju;a mj;sk nj wdrxÑ ud¾.j,ska mejfia' ikakoaO .egqfï wjidk wÈhf¾ È kvq úNd.fhka f;drj isÿ lrk ,±hs mejfik >d;k ms<sn| fpdaokd' 285' Y%S ,xld úu¾Yk fldñáh ikakoaO .egqfï wjidk i;sfha È uehs 11 isg 18 olajd ld,h ;=< wdrlaIl yuqod idudðlhka úiska isÿ flf<ahehs is;sh yels kS;sfhka mßndysr >d;k .Kkdjla .ek f;dr;=re /ialr f,aLk .; lr we;' ikakoaO .egqfï wjidk udi lSmh mqrdu t,aààB ld¾hOrhka .Kkdjlau hg;aùfuka miq w,a,d .;a nj;a bka miqj Tjqka r|jd .ekSfï uOHia:dkj,g fyda zzwdrlaIs; kjd;eka iy mqkre;a:dmk uOHia:dkj,gZZ msg;a l< nj;a wdKavqj wjOdrKh lrhs' flfia jqj;a ,eî we;s f;dr;=re wkqj wú ìu ;eîfuka miqj igfkka bj;a jQfhahehs ^hors de

combat & ie,flk igka ld¾hOrhka .Kkdjlau wú fkdue;sj wdrlaIl yuqodjkag hg;aùfuka miqj kS;s úfrdaëj urd oud we;s nj úYajdi lsÍug idOdrK fya;= mj;S' tfukau foaYmd,k wxYhg wh;a iy <uhska we;=¿j ;j ÿrg;a igkaj,g iDcqju

208 Wo,d.u fldñika iNdfõ jd¾;dj 209 SLMM documentation Amnesty International Op cit.

210 SLMM documentation 211 SLMM documentation

Page 71: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

71

iyNd.s fkdjk fjk;a mqoa.,hka o kS;sfhka mßndysrj >d;khl< nj úYajdi lsÍug idOdrK fya;= mj;S' 286' mqoa.,hka wdrlaIl yuqodj, w;a wvx.=jg m;aùfuka miqj Tjqka t,aáàB igkalrejkao hkak fyda igkaj,g iDcq iïnkaOhla ke;s mqoa.,hkao hkqfjka fjkia lsÍu wod, jkafka ke;' 287' ikakoaO .egqfï wjidk ojiaj, ia:dk foll§ Bkshd iqÿ fldä /f.k ú;a hg;aùu weiska ÿgqjkaf.ka ,nd .;a f;dr;=re Y%S ,xld úu¾Yk fldñáh i;=j we;' bka tlla jkafka fj,a,uq,sjhslald,a j,g W;=f¾ § 53 iy 59 jeks äúIKhg212 zzNdrùu h'ZZ wfkl ol=fKa jvqjlald,a md,u wi, § 58 jeks äúIKhg Ndr ùuh' my;ska úia;r jkafka Y%S ,xld úu¾Yk fldñáhg isoaêh ÿgq whf.ka ,enqKq m%n, iy tlsfklg .e,fmk f;dr;=re fukau ksYaÑ; mqoa.,hka fyda mqoa., lKavdhï iïnkaO PdhdrEm iy ùäfhda o¾Yk mokï isoaëka h' nd,isxyï kfâika" úkS;d kfâika iy isjr;akï mq,sfoajka 288' t,aáàBh lsis úfgl hg;a fkdjk njg m%isoaO m%ldY lr ;snqK o213 t,aáàB idudðlhka wdKavqj iu. iy w;r ueÈhka .Kkdjla iu. foaYmd,k wxYfha ld¾hOrhka yd ikakoaO wxYfha iy ikakoaO fkdjk wxYj, ld¾hOrhkaf.a tl;=jlahehs úYajdi l< yels wfkl=;a wh iy igkaj,g iDcq iïnkaOhla ke;s mqoa.,hka zhg;aùuZ i|yd idlÉPdj, fh§ we;' 289' t,aààB foaYmd,k wxYfha kdhlhska" t,aáàB idu uy f,alï ld¾hd,fha m%Odks iSjr;akï mq,sfoajka iy t,aààB foaYmd,k wxYfha m%Odks nd,isxyï kfâika zhg;aùuZ i|yd jQ ;u ie,iqï .ek w;rueÈhkag ±kqï §ug mgka .;ay' 214 hg;aùfï úia;r ms<sn|j újD;j idlÉPd fkdjq kuq;a uehs 13 jeks od isg lsishï ie,iqï lsÍula iy ikaksfõokhla .ek kfâikag iy mq,sfoajkag iómfhka isá iuyr ld¾hOrhka ±k isákakg we;ehs jd¾;dfõ'215 fï wjia:dj jk úg mq,sfoajka iy kfâika fj,a,suq,sjhslald,a ys" t,aáàB fmd,sia m%Odks b,kafld^ rfïIa& kfâikaf.a ìß| úks;d" kfâikaf.a wdrlaIl m%Odks lka.ka iy foaYmd,k wxYfha fjk;a ld¾hOrhka iy Tjqkaf.a mjq,aj, wh iu. isáhy'216 290' uehs 13 jeks od isg bÈßhg t,aáàBhg iïnkaê; lKavdhï iy mqoa.,hka f.a zhg;aùuZ i|yd fld<U iy úfoiaj, isák wh iu. iDcqj mej;s idlÉPd iy ikaksfõok ±lafjk weiska ÿgq wh mjik úia;r" tia tï tia jd¾;d yd fjk;a úia;r we;=<;a f;dr;=re úYd, m%udKhla Y%S ,xld úu¾Yk fldñáh i;=j mj;S' 291' idlaIslrejka lSm fofkl=f.a m%ldY wkqj uehs 14 isg kfâika iy mq,sfoajka wú ìu ;nd hg;aúug ;ukq;a fjk;a t,aáàB ld¾hOrhkq;a woyia lrk nj wka;¾cd;sl fukau foaYSh w;rueÈhkag ±kqï § we;'217 fuu woyi tÈku ckdêm;sf.a fidfydhqre neis,a rdcmlaIg o ±kqï § we;'218 Bg miqj tÈku kfâika iy mq,sfoajka iu.

212 SLMM documentation 213 idlaIslre m%ldYh f.dKqfõ. http://www.livemint.com/Politics/hDu232kfgm0 Dr 1qvLoee00/LTTE-

vows-nosurrender-to-Sri-LankanArmy-html

214 idlaIslre m%ldYh f.dKqfõ 215 idlaIslre m%ldYh f.dKqfõ 216 idlaIslre m%ldYh f.dKqfõ 217 idlaIslre m%ldYh f.dKqfõ 218 idlaIslre m%ldYh f.dKqfõ

Page 72: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

72

iïnkaO;d mj;ajk fou< ux;%Sjreka t,aáàBh wú ìu ;nd igka k;r l< nj neis,a rdcmlaIg ±kqï ÿka nj mejfia'219 hqo yuqodj ±kgu;a ta .ek ±kqïÈï lrk nj;a ck;dj iqÿ fldä Tijdf.k yuqodj foig meñKsh hq;= nj ±lafjk m;%sld .=jkska fy<k nj;a mjiñka neis,a rdcmlaI Bg m%;spdr ±la jQfhah'220 292' uehs 16 yd 18 w;r ld,fha § úfoia w;rueÈhka .Kkdjlau wdKavqfõ fcHIaG ksfhdað;hhka iu." uQ,sl jYfhka úfoaY lghq;= wud;HdxYfha iaÓr f,alï md,s; fldydk" fcHIaG ckdêm;s WmfoaYl neis,a rdcmlaI" wdrlaIl f,alï f.daGdNh rdcmlaI iy ckdêm;s uyskao rdcmlaI iu. ikaksfõokh myiq lsÍug iïnkaOj we;' fuu wjia:dfõ ikaksfõokhg fcHIaG t cd ks,Odßka iy úfoaYsh ckudOHfõ§ka jeks wh o we;=<;a fõ' 293' idlaIslrejkaf.a m%ldY wkqj" ie,iqï l< hg;aùfï m%foaYhg iajdëk ksÍlaIlhka heùug w;rueÈhka fkdlvjdu W;aidy l< nj;a tlai;a cd;Skaf.a ixúOdkh iduls%hdj,sh iïnkaëlrKh i|yd jQ f,alï ld¾hxYh ^SCOPP&221 iy fjk;a wh wdKavqfõ fcHIaG ksfhdað;hka iu. úl,am lSmhla .ek idlÉPd l< nj;a i|yka fõ' fjä ;nkq we;ehs ìfhka t,aáàBh SCOPP ks,OdÍkaf.a ksÍlaIKh m%;slafIam l< w;r iajdëk ksßlaIlhka f.a ksÍlaIKhg leu;s jQfhah' ICRC ksfhdað;hkago zhg;aùuZ ksÍlaIKh lrk f,i b,a,d isáho tjeks b,a,sula lsis úfgl;a l< njla fkdfmfkkahehs ksÍlaIlfhda mji;s' 294' fou< w;rueÈfhda o .egqï mj;sk m%foaYj,g f.dia zhg;aùuZ ksÍlaIKh lsßug bÈßm;a jQy' wdKavqj wd.ñl kdhlhkag tu m%foaYhg hEug lghq;= fhdod we;s ksid wdrlaIl fya;= u; Tjqka fuu m%foaYhg hEu wkjYHhehs m%;slafIam lrk ,§'222 fuu úl,am lsisjla ls%hd;aul jQfha ke;' t,aààB ld¾hOrhka Wmfoiaj,g wkql+,j iqÿ fldä Tijd f.k wdrlaIl yuqod foig fiñka .uka lrkakehs wdKavqfõ ks,Odßyq w;rueÈhkag ir,j Wmfoia ÿkay'223 295' uehs 16 jeks od ckdêm;s rdcmlaI yuqod ch.%yKh m%ldYhg m;a lrk úg t,aààBh zzisÿfjñka mj;sk ixydrh jydu k;r lsÍug wjYH ish¨ mshjr .eksug iQodkïhehsZZ i|yka jk m%ldYhla ksl=;a fldg zzuOHia: wka;¾cd;sl md¾Yajhka úiska myiqlrKh lrk foaYmd,k ls%hdj,shlg we;=¿ùfï iy jd¾.sl .eg¨jg w¾:dkaú; úi÷ula fidhd .ekSfï fkdfi,ajk ia:djrh kej; wjOdrKh flßK'224 296' weiska ÿgq idlaIslrefjl= i|yka lrk wdldrhg uehs 17 jeks od m%dfoaYDh fõ,dfjka meh 06'00 yd 06'30 w;r ld,fha kfâika l;d flf<ah' túg hg;aúu i|yd t,aààB ld¾hOrhka ksYaÑ; ud¾.hla Tiafia bosrs wdrlaIl j<,a, foig meñKsh hq;=hehso225 idudkH ck;dj Tjqkaf.ka fjkaj .uka l< hq;=hehso Tyqg mjid we;'226 297' uq,skau idlÉPd fhduq jQfha t,aáàB ld¾hOrhka iy isú,a jeishka úYd, ixLHdjla .ek jqj;a uehs 17 yd 18 w;r rd;%s ld,fha § mq,sfoajka ±kqï ÿkafka by< uÜgfï

219 idlaIslre m%ldYh f.dKqfõ 220 idlaIslre m%ldYh f.dKqfõ 221 SCOPP closed on 31 July 2009 http://www.peaceinsrilanka.lk/about.scopp 222 idlaIslre m%ldYh f.dKqfõ

223 idlaIslre m%ldYh f.dKqfõ

224 http://www.tamilnet.com/art.html?catid=13&artid-29381 225 idlaIslre m%ldYh f.dKqfõ 226 idlaIslre m%ldYh f.dKqfõ

Page 73: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

73

ld¾hOrhka ;sfofkl=" zzidudkH ls%hdOrhka 40 la yd isú,a jeishka 60 laZZ hg;aùfï woyila .ekh'227 wdrlaIl yuqod È.gu fI,a fjä m%ydr t,a, lrk ksid Tjqkag Wmfoia ÿka wdldrhg iqÿ fldä Tijd f.k meñKsh fkdyels nj mq,sfoajka iy kfâika w;rueÈhkag lSy' wjia:d lSmhl§u mq,sfoajka iy kfâika iu. ÿr l;kfhka l;d lrk úg miqìfï ld,;=jlal= fjä y~ iy oreKq igka mj;sk nj w;rueÈhkag weiS we;'228 298' uehs 17 iy 18 rd;%s ld,fha§;a uehs 18 w¨hu ld,fha;a wka;¾cd;sl w;rueÈhka lSm fofkl= kfâika iy mq,sfoajka hg;aúug iQodkïhehs wdKavqfõ fcHIaG idudðlhkag tiatïtia mKsjqv u.ska okajd hjd we;'229 uehs 17 iy 18 rd;%s ld,fha § foaYmd,k wxYfha fcHIaG kdhlhska" úfYaIfhkau kfâika iy mq,sfoajka hg;aùug wdikak nj wdrlaIl yuqodjkag iïnkaê; wdrxÑ ud¾. ±k isáhy'230uehs 18 jeks od w¨hu mq,sfoajka iu. ÿr l;kfhka idlÉPd lrk úg miqìfuka ±ä fjä y~$fI,a fjä y~ idlaIslrejkag weisK'231 wka;¾cd;sl w;rueÈhka wjika jrg mq,sfoajka iu. iïnkaO;d mj;ajd we;af;a uehs 18 jeks od m%dfoaYSh fõ,dfjka 06'00 muKh' túg ;ud isákafka kfâika iu. nj;a Tjqka fofokd nxlrfhka t<shg taug iQodkï nj;a mjid we;'232 299' 2009 uehs 18 jeks od wdrlaIl wud;HxYh" t,aààB kdhl m%Ndlrka we;=¿ t,aààBfha fcHIaG kdhlhka lSm fofkl= igfka§ urd ±óu iy Y%S ,xldKavqj t,aààBh mrdch fldg ch.%yKh lsÍu úêu;aj m%ldYhg m;a flf<ah' tu.ska rfÜ uq¿ N+ñ m%foaYfhau md,k n,h ;yjqre lr .ekSug yels jQ nj o tys i|yka úh' ikakoaO fiajd ks, fjí wvúh wkqj uehs 18 jeksod 58 jeks äúIKh úiska mq,sfoajka iy kfâika ^ l¾k,a rfïIa iu.& igfka § urd oud we;'233 tfy;a Y%S ,xld úu¾Yk fldñáh iy fjk;a wh /ialr .;a f;dr;=re wkqj tu isÿùu óg jvd fjkiah' by< uÜgfï t,aààB kdhlhkag iqrlaIs;j Ndrúh yels njg wdKavqfjka iy;slhla ,nd ÿka kuq;a Tjqka j.úNd.hla ke;sju urd oud we;' 300' kfâika iy mq,sfoajka wdhqO ke;sj ^ isú,a we÷fuka" iuyre Tjqka we| isáfha iqÿ lói iy irïhehs i|yka lr;s'& iqÿ frÈ lene,a,la ^ fõÜshla úh yelsh& .eg .eiq fldagqjla iu. wdrlaIl yuqodjg Ndr jQ nj ÿgq idlaIslrejka .Kkdjlau fjk fjku ,nd ÿka m%ldY Y%S ,xld úu¾Yk fldñáhg ,eì we;' Ndr jQ ksYaÑ; ia:dkh iy ta ms<sn| úia;r tlsfklska ;rula ÿrg fjkia fõ' mq,sfoajka iy kfâika 2009 uehs 18 jeks od WoEik uq,a,sjhslald,a md,ug uola W;=frka jQ ia:dkhl isákq ÿgq nj wvqu jYfhka idlaIslrejka yh fofkl= ±l we;' tu ia:dkh ta 35 ud¾.fha jâvqjld,a md,u foig jk nj Tjqka ish¨ fokdu tlfia mji;s'234 301' idlaIslrefjda Ndrùfï lKavdhï ;=kla .ek úia;r lr;s( m<uq lKavdhu mq,sfoajka iy kfâikaf.a kdhl;ajfhka o" fojk lKavdhu t,aáàB fmd,sia m%Odks b,kafld ^rfïIa" fuu ku bÈß fldgiaj,§ i|yka jk l¾k,a rfïIa iu. jrojd

227 idlaIslre m%ldYh f.dKqfõ 228 idlaIslre m%ldYh f.dKqfõ 229 idlaIslre m%ldYh f.dKqfõ 230 idlaIslre m%ldYh f.dKqfõ 231 idlaIslre m%ldYh f.dKqfõ 232 idlaIslre m%ldYh f.dKqfõ 233 http://www.defence.lk/new.asp?fname=20090518_11

. http://www.defence.lk/new.asp?fname=20090518_09

. http://www.defence.lk/new.asp?fname=20090621_02.TerrList_

234 idlaIslre m%ldYh f.dKqfõ

Page 74: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

74

y÷kd fkd.; hq;=h'& idlaIslre iy ;j;a t,aáàB ld¾hOrhka fofofkl= o" ;=kajeks lKavdhu ld¾hOrhka isjq fofkl=f.ka o iEÿKs'235 ta ish¨ fokdu ksrdhqOj iqÿ fldä /f.k .shy' m<uq lKavdhfï iqÿ fldäh /f.k .sfha kfâika h' fojk lKavdhfï iqÿ fldäh f.k .sfha b,kaflda h^ rfïIa& tla tla lKavdhu w;r óg¾ 20- 25 l ÿr m%udKhla ;sìK' kfâika" Tyqf.a ìß| úks;d" mq,sfoajka iy ;j;a y÷kd fkd.;a mqoa.,fhl= jvqjld,a m%foaYfha md,ug W;=frka Ndr jkq idlaIslrejka ±l we;' Tjqka hqo yuqodfõ ks, we÷fuka hq;a Ng msßila úiska jg,d .kq ,eìK'236 idlaIslrejka ;sfofkl= fjka fjka jYfhka Tjqka uehs 18 jeks od md,ug ol=fKka mq,sfoajkaf.a iy kfâikaf.a ^ tla idlaIslrefjl= úks;d kfâikaf.a u< isrer o ta w;r ±l we;'& u< isrere ÿgq nj lsh;s'237 302' u< isrere iuQyhl Wiia úfNaokhlska hq;a úoHq;a Pdhd rEm Y%S ,xld úu¾Yk fldñáh i;=j mj;S' tajdhska meyeÈ,sju y÷kdf.; yels mq,sfoajka" kfâika iy úks;d kfâikaf.a u< isrere fukau ;j;a y÷kd.; yels tfy;a ldf.a±hs fkdokakd u< isrere .Kkdjla ±lsh yelsh' ;reKshlf.a u< isrerla meyeÈ,sj ±lsh yels kuq;a wef.a uqyqK PhdrEmhg yiqj ke;'238 wêlrK jHd: úoH{hka mjik wdldrhg j¾K ixLHdxl PdhdrEm ish,a, isrere iuQy" tla tla isrere iy ysi iy Wrysi we;=<;ajk wdOqkslhka úiska .;af;ahehs lsj yels tajdh' tajd wdOqksl iajNdjfha jqjo fndfyda ;=jd," reêrh .,dhEï rgdj" we÷ï tyd fuyd ùï iy mYapd;a urK fjkialï ±lafjk PhdrEm fõ' fuu PdhdrEmj, úfNaokh úfYaIfhkau tlu o¾Ykh úúO fldaKj,ska rE.; lsÍï" jD;a;Sh úYaf,aIKh i|yd m%udKj;ah' lsisu wjia:djl isref¾ iïmQ¾K u;=msg isref¾ we;s ;=jd,j, iuia;hu wdjrKh jk fia PdhdrEm .;lr ke;s ksid tu PdhdrEm j,ska ,nd .; yels f;dr;=re wksjd¾fhkau wiïmQ¾Kh' flfia jqj;a PdhdrEmj, igykaj we;s ;=jd, meyeÈ,sju ±lsh yels w;r tajd m%;slafIam l< fkdyelsh' 303' fuu PdhdrEm mokïj lrk ,o .Kkh lsÍï wkqj isrere ÿisïla muK fm<g ;nd we;s nj fmfka' ta wi< ìu w;=rd we;s ma,diaála fld< j,ska fmkS hkafka fuh urKh isÿ jQ ia:dkh fkdj /ialr .;a u< isrere ;djld,slj ;eîfï ia:dkhlah hkakhs' tl isrerla ^kfâikaf.a& hg we;s meÿfrka th tu isrer fuu ia:dkhg f.k taug fhdod .;a nj fmfka' msßñ isrere ish,af,a ;snqfKa hg we÷ï muKs' tl isrerla wdikakfha lD;%Su mdohla ;sìK'239 Èma;su;a meye;s frÈ len,sj,ska isrere wdjrKh lr ;snqK w;r iuyr tajd isrere jgd T;d ;sìK' 304' PdhdrEmj,ska urKh isÿ jQ fõ,dj ksjerÈj ;SrKh lsÍug fyda urKhg fya;=j ks.ukh l< fkdyels jqj;a kfâika iy mq,sfoajkaf.a isrerej,g wod, fjdydßl ksÍlaIK j,ska fmkakqï lrk ks.uk jkafka my; i|yka tajdh( kfâikaf.a urKhg fya;=j Tyqf.a Wvqlh bÈß mig jeÿKq fjä,a,la fyda iuyrúg fjä ;=kla nj Tyqf.a isref¾ PdhdrEmfhka fmfka' mq,sfoajka iïnkaOfhka Tyqf.a isref¾ Wvq fldgig msgq miska we;=¿ ù bÈß miska msg jQ fjä myßka isÿ jQ ;=jd, /ila iy w;a folgu fjä myßka ;=jd, isÿj we;s nj;a úYaf,aIKh lsÍfï § y÷kd .; yelsh' Wvqlhg msgq miska we;=¿ù bÈß miska msgjQ fjä myr .Kkdjlska ;=jd, isÿùfuka yd ol=Kq w; lrljd msgq mig lr ;eîfuka ol=Kq w;g o tu fjä myrj,ska ;=jd, isÿj we;s nj fmkakqï lrhs' jï wf;a ueKsla lgqj m%foaYfha ;o r;= meye;s iSÍï i,l=Kq ne| ;eîfuka iu u;= msg we;s jQ tajd úh yels nj úYaf,aIKfha È fmks hhs' iuia;hla f,i .;a úg ;=jd, isÿj we;s rgdj úYaf,aIKfha § w;a msgq mig lr ;eîfuka miq fjä .Kkdjla

235 idlaIslre m%ldYh f.dKqfõ 236 idlaIslre m%ldYh f.dKqfõ 237 idlaIslre m%ldYh f.dKqfõ 238 PdhdrEmfha ;reKsh fmfkkafka wv jYfhks' 239 idlaIslre m%ldYh f.dKqfõ

Page 75: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

75

t,a, lr we;s nj olajhs' PdhdrEm fjdydßl úYaf,aIKhlska fukau ùäfhda o¾Yk" idlaIslrejkaf.a m%ldYk iy újD; uQ,dY% wkqj t,aáàB fcHIaG kdhlhka jk nd,isxyï kfâika iy iSjr;akï mqf,akaøka fukau kfâikaf.a ìß| úks;d uehs 18 jeks od 06'00 g miqj lsishï fõ,djl wdrlaIl yuqod úiska >d;kh lrk ,±hs ie,lSug idOdrK fya;= mj;sk nj Y%S ,xld úu¾Yk fldñáh ks.ukh lrhs'240 flfia jqj;a isÿ jQfha l=ula o yd >d;kj,g j.lsj hq;af;a ljqo hkak ;SrKh lsÍug ish¨ lreKq .ek mQ¾K úu¾Ykhla l< hq;=h' 305' idlaIslrejka mjik wdldrhg wdhqO rys;j" isú,a we÷ï we| f.k iy iqÿ fldä jkñka wdKavqfõ Wmfoiaj,g wkql+,j wdrlaIl yuqod foig fiñka .uka lsÍfuka t,aáàB foaYmd,k kdhlhkaf.a Ndrùfï woyi meyeÈ,sju fmkakqï lrhs' Tjqkaf.a wdrlaIdj ;yjqre lsÍug l,a fõ,dj we;sj igka ìfï yuqodjkag ±kqï §u i|yd t,aààB foaYmd,k wxYfha kdhlhkaf.a Ndrùfï woyi ms<sn|j wjYH ±kqu Y%S ,xldKavqj i;=j ;snqK nj úYajdi lsÍug idOdrK fya;= mj;sk nj Y%S ,xld úu¾Yk fldñáh úYajdi lrhs' Ndrùu iajdëkj ksÍlaIKh lsßug bv i,ik f,i lSm wjia:djlu È.ska È.gu W;aidy .;a kuq;a wdKavqj tajd m%;slafIam flf<ah' ;ïìrdid ;=frhsrdcisxyï fyj;a l¾k,a rfïIa 306' t,aààB wKfokakd ;ïìrdid ;=frhsrdcisxyï fyj;a l¾k,a rfïIa isú,a we÷ï we|f.k wdhqO rys;j l=vd orefjl=;a jvd f.k jvqjjlald,a md,ug W;=frka mdf¾ isá nj;a md,u yryd .uka lrñka isá nj;a úia;r lrk idlaIslrejka lSm fokl=f.a m%ldY Y%S ,xld úu¾Yk fldñáhg ,eî we;'241 uehs 18 jeks od meh 07'00 g muK l¾k,a rfïIa ish {d;Ska iu. jvqjjlald,a md,fï ol=Kq me;af;a we;s yuqod uqr lfmd¿ miq fldg md,u yryd f.dia fjk;aa isú,a ck;dj oyia .Kkdjla r|jd we;s m%foaYhg .sh nj idlaIslrefjda mji;s'242tys§ hqo yuqodjg jev lrk" yuqod nqoaê wxYfha fou< ks,OdÍka Tyq y÷kdf.k Tyq fj; meñK we;'243 idlaIslrejka fofofkla fjk fjku yuqod nqoaê wxYfha ks,Odßfhl= ^ t,aààBfha isg miqj hqo yuqodjg f;dr;=re imhkafkl= njg m;a& kñka y÷kd .;ay'244 fuu nqoaê wxYfha ks,Odßhd rfïIa iy msrnd fyd¢ka okakd lreKd md¾Yajfha ld¾hOrfhl= fukau l¾k,a rfïIaf.a lKavdhu;a iu. isá kef.kysr t,aáàB ld¾hOrfhl=- nj idlaIslrefjla y÷kd .;af;ah'245 fuu nqoaê ks,Odßhd msrnd f.a l,ska isá fm!oa.,sl wdrlaIl Ngfhlahehs wfkla idlaIslre lshhs'246hqo yuqod iy nqoaê ks,OdÍka rfïIa iy msrnd le|jd f.k .sh nj idlaIslrefjda fofokdu mji;s'247md,u yryd .sh {d;Skag bka miq lsis Èkl Tjqka fofokd yuqj ke;' 307' idlaIslrejkaf.a m%ldYkj,g wu;rj l¾k,a rfïIa Ôj;=ka w;r isá nj;a Tyq wdrlaIl yuqodfõ m%Yak lsÍïj,g ,la jQ nj;a ±lafjk PhdrEm iy ùäfhda mg fukau Tyq kS;sfhka mßndysrj urd ouk ,o nj meyeÈ,sj ±lafjk u< isref¾ o¾Yk Y%S ,xld úu¾Yk fldñáfha mßlaIdjg ,la úh' fuu PdhdrEm iajdëk fjdydßl úfYaI{fhl= úiskao ksÍlaIKh lrk ,§'

240 idlaIslre m%ldYh f.dKqfõ 241 idlaIslre m%ldYh f.dKqfõ 242 idlaIslre m%ldYh f.dKqfõ 243 idlaIslre m%ldYh f.dKqfõ 244 idlaIslre m%ldYh f.dKqfõ 245 idlaIslre m%ldYh f.dKqfõ 246 idlaIslre m%ldYh f.dKqfõ 247 idlaIslre m%ldYh f.dKqfõ

Page 76: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

76

308' ,eî we;s f;dr;=re wkqj isoaê ud,dfõ wkqms<sfj< iaÓrju ;yjqre l< fkdyels kuq;a PdhdrEm iy ùäfhda f;dr;=re wkqj isú,a we÷fuka isá l¾k,a rfïIa /|jqï m%foaYfha § Tyqf.a mjqf,a idudðlhkaf.ka fjka fldg yuqod jdykhlska f.k f.dia lsishï wjia:djl § we÷ï udre lsÍug ie,iQ nj meyeÈ,sh' iuyr PdhdrEm j, Tyq fld< meye;s yuqod ks, we÷ulska isá w;r ;j;a tajdfha fmks isáfha t,aáàB le,E we÷ïj, l,siulsks' tl ùäfhda o¾Ykhl Tyqj ia:dk lSmhl§u wdrlaIl yuqod úiska fouf<ka iy bx.S%isfhka m%Yak lrkq ±lafjk w;r tla wjia:djl Tyqf.a lñih bj;a fldg Wr ysi m%foaYfha ;=jd,hlg fnfy;a oud ne| we;s wdldrh ±lafõ' 309' wu;r PdhdrEmj,ska fld< meye;s ks, we÷ulska ieriS isák l¾k,a rfïIaf.a u< isrer;a Tyqf.a ysfia jïmiska we;=¿ jQ WKavhla ksid .,d hk reêrh iy ol=Kq me;af;ka úYd, isÿrlska tu WKavh msgjQ wdldrh iy Tyqf.a ks, we÷fï f,a iy uia jeo,s jeà wdldrh;a ±lafõ' ìu f,a ;ejÍ fkd;sîfuka yd isrer ;snq wdldrfhka fjk;a ia:dkhl§ fjä ;nd urd PdhdrEmh .;a ia:dkhg weof.k weú;a ;sfnk nj fmfka' iajdëk fjdydßl úfYaI{fhl=f.a m%ldYhla wkqj fuu PdhdrEmj,ska ysig ;enQ tl fjä myrlska urd we;s nj fmkakqï lrhs' PhdrEmfha i|yka úia;r wkqj th f.k we;af;a 2009 uehs 22 jeks od h' flfia jqj;a fuh úu¾Ykh fldg ;yjqre l< hq;=h' 310' idlaIslrejkaf.a m%ldY iy PdhdrEm iy ùäfhda o¾Yk wkqj à ;=frhsrdcisxyï fkdfyd;a t,aáàBfha l¾k,a rfïIa Ôj;=ka w;r isá nj;a idlaIslrejka 2009 uehs 18 Èk Tyq wdrlaIl yuqod w;a wvx.=fõ isá nj ±lSu;a" 2009 uehs 18 iy 22 w;r ld,fha Èkl Tyq kS;sfhka mßndysrj urd ouk f;la wdrlaIl yuqod w;a wvx.=fõ isá nj;a úYajdi lsÍu ;yjqre lsÍug m%udKj;a ksjerÈ f;dr;=re mj;sk nj Y%S ,xld úu¾Yk fldñáhg fmfka' 311' nd,pkaøka m%Ndlrka 312' fõ¨ms,af,a m%Ndlrkaf.a 12 yeúßÈ mq;a nd,pkaøka m%Ndlrka mK msáka nxlrhla ;=< jdä ù isák wdldrh;a Tyq Y%S ,xld yuqofõ Ng lKavdhul w;a wvx.=fõ miqjk nj fukau wv ksrej;a u< isrer iu. nd,pkaøkaf.a u< isrer ìu ;sfnk wdldrh;a ±lafjk PdhdrEm iy ùäfhda o¾Yk Y%S ,xld úu¾Yk fldñáh i;=j we;' fuu PdhdrEm ksÍlaIKh l< iajdëk fjdydßl jHjfþo úfYaI{hkaf.a ;lafiare lsÍï wkqj nd,pkaøkaf.a mmqjg ;nk ,o fjä mylska Tyq ueÍ we;' ±,s .EjqK nj fmfkk fjä myrl ;=jd,hlska fjä ;nd we;af;a fi'ó' 60 – 90 jeks ÿrlska ;snq wdhqOhlska nj fmfka'248 nd,pkaøka mK msáka isá nj;a bka miq fjä WKav iys; isrer ÿgq nj;a idlaIslrefjl= ±l we;' kuq;a nd,pkaøka urd oukq Tyq ±l ke;'249 313' m%Ndlrkaf.a mq;d ñh f.dia we;af;a igkaj,g ueÈ ùfukahehs Y%S ,xld wêldÍyq mji;s'250 nd,pkaøka m%Ndlrka w,a,d f.k fyda wdrlaIl yuqod w;a wvx.=jg f.k miqj kS;sfhka mßndysrj >d;kh l< wdldrfhka urd oud we;s nj úYajdi lsÍug idOdrK fya;= mj;sk nj Y%S ,xld úu¾Yk fldñáhg fmfka' fIdndkd O¾urdcd fkdfyd;a bism%shd

248 http://www.dailymail.co.uk/news/article-2113459/Sri-Änka-government-executed-civilians-war-Tamil-

Tigers.html 249 idlaIslre m%ldYh f.dKqfõ

250 http://www.defence.lk/new.asp?fname=Balachandran_on_Sale_20130221_09

Page 77: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

77

314' iqm%lg t,aáàB m%jD;a;s ksfõÈldjla jk bism%shd PdhdrEm iy ùäfhda o¾Yk .Kkdjlska weh w;a wvx.=jg f.k we;s nj;a miqj weh Y%S ,xld wdrlaIl yuqod úiska urd oud we;s nj;a ±lsh yelsh' idlaIslrejka weh uehs 18 jeksodg fmr i;sfha wjia:d lsmhl§ ±l we;'251 weh uehs 18 jeks od hqo yuqodfõ Nghka úiska jvqjld,a md,ug W;=frka kkaÈlvd,a l,mqfõ j.=re m%foaYhl § l,mqfõ ksrdhqOj ;ksju isáh§ mK msáka w;a wvx.=jg .ekSu idlaIslrejka ±l we;'252 wdrlaIl yuqod ks, fjí wvúh i|yka lrk wdldrhg uehs 18 jeks od bism%shd 53 jeks äúIKfha Nghka úiska urd oud we;'253 315' wdrlaIl yuqodfjka bism%shd kkaÈlvd,a l,mqfjka f.dv .ekSu;a weh m%Ndlrka f.a ÿjhehs Tjqka /jgqK wdldrh;a ±lafjk idlaIslrekaf.a m%ldY iu. .e,fmk PdhdrEm iy ùäfhda mg Y%S ,xld úu¾Yk fldñáh kerUqfõh'254 bism%shd ldls$fld< meye;s l,siula iy ifï mdg ;kmghla we| isá nj ùäfhda mgfhka ±lsh yelsh' yuqod Nghska wehg Wvqlh jid .eksug iqÿ froaola fok nj;a idudkHfhka .re lghq;= f,i yeisfrk nj;a ùäfhda máfhka fmfka' wfkla PdhdrEmj, bisms%hd iqÿ froaola T;df.k jdä ù fyda ;j;a ;reKshla iu. ìu je;sr isákq ±lsh yelsh'255Bg yd;a miskau fjkiaj fjk;a o¾Yk' ùäfhda mg fukau PdhdrEmj, bism%shdf.a u< isrer msßñ isrere /ila w;r" ^fndfyduhla ksrej;a" weia ne| w;a msgq mig ;nd ne| we;s"& ±lsh yelsh' fuu ùäfhda mgfha bism%shdf.a by< l,jd" ,sxf.akaøsh iy há nv ksrdjrKh jk wdldrhg l,siu my;g weo we;' wef.a nv m%foaYh ±ka f,a ;ejreK iqÿ froaolska jeiS we;s w;r wef.a mshhqre ksrdjrKh jk wdldrhg ;k mgh ´kElñkau my;g weo oud we;' wef.a w;a msgqmig lr ne| we;s njla fmfka' wfkla úkaÈ;hkaf.a fuka weia jid ne| we;s frÈ lene,a,la wef.a iïmQ¾K uqyqKu ksrdjrKh jk wdldrhg weo oud we;s njlao fmfka' 316' PdhdrEm iy ùäfhda mg iajdëk fjdydßl mÍlaIK j,ska bism%shdf.a ysig fjä ;nd we;s nj ±lafõ' PdhdrEmfhka wef.a isrer ±lafjk wdldrhg WKavh k<,a ;,fha jï miska msgùfï ;=jd,h muKla ±lsh yelsh' ysia lnf,a len,s iy t<shg mek we;s fud,h o ±lsh yelsh' ùäfhda má" PdhdrEm iy idlaIslrejkaf.a m%ldYk mokïj wdrlaIl yuqod bisms%hd mK msáka w,a,d .;a nj;a bka miqj wehf.a ysig fjä ;nd idyisl wdldrfhka urd oud we;s nj;a úYajdi lsÍug idOdrK fya;= mj;sk nj Y%S ,xld úu¾Yk fldñáhg fmfka' jeä ÿrg;a bisms%hdf.a u< isref¾ o¾Yk yd wfkl=;a fndfyda .eyekqkaf.a u<isrere wkqj;a bism%shdf.a u< isrer flf,id we;s nj Y%S ,xld úu¾Yk fldñáh úYajdi lrhs' isÿjQfhahehs lshk ks;sfhka mßndysr wfkl=;a >d;k' 317' msßñka f.a iy .eyekqkaf.a' iuyreka t,aáàB ks, we÷ï j,ska" iuyreka weia ne| we;s yd w;a msgq mig lr ne| we;s" iuyreka isú,a we÷fuka" iuyreka ksrej;aj isák u< isrerej, ùäfhda má iy PdhdrEm Y%S ,xld úu¾Yk fldñáh ksÍlaIKh lr we;' iuyr u< isrere jhiska wvq whf.a nj fmfka' 318' PdhdrEmj, fjdaydßl mÍlaIK wkqj ysig fjä ;eîfuka urd oud we;s njg i,l=Kq È.gu olakg we;' my; i|yka isoaëka ;=k ksfhdackd;aul isoaëkaj,g ksoiqka

251 idlaIslre m%ldYh f.dKqfõ 252 idlaIslre m%ldYh f.dKqfõ 253 http://www.defence.lk/new.asp?fname=20090621_02.TerrList_

254 Presented by Callum Merae and Channel 4 Ispriya capture. No Fire Zone 255 uQ,dY%h jd¾;dfõ

Page 78: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

78

jYfhka bÈßm;a flf¾' fuu isoaëkaj,g wod, PdhdrEm iy ùäfhda mghkays úkaÈ;hka wdrlaIl yuqod w;a wvx.=fõ miqjk nj;a" úkaÈ;hkaf.a u< isrere ±lafjk PdhdrEm iy ùäfhda mg fndfyduhl Tjqka iu. wdrlaIl yuqod idudðlhka o Èiafõ' iuyr ùäfhda mgj, wdrlaIl yuqod idudðlhka úkaÈ;hka kS;sfhka mßndysrj >d;kh lsÍfï wjia:djo ±lsh yelsh' >d;lhkaf.a uqyqKq o meyeÈ,sj ±lsh yels w;r Tjqka hqo yuqodfõ idudðlhka njg y÷kd .; yelsh' 319' 1 isoaêh( PdhdrEm lSmhlu nd,pkaøkaf.a isrer wi< ;j;a u< isrere myla ^ ;sfofkl= hg we÷ïj,ska o tla wfhl= irula yd à I¾Ü tlla we| f.k we;s w;r wfkld fldg l,siula o we| isà& ±lafjk w;r ta urK isÿj we;af;a fjä ;eîfuka nj fmfka' ^isrere hg f,a me,a,ï fmfkk kuq;a isrerej,g ;=jd, isÿ jQ njla fkdfmfka'& tu ñksiqkaf.a w;a msgq mig ;nd ne| we;s w;r PdhdrEmh .ekSug fmr ne£u bj;a lr we;' tl isrerl uqyqK jid .eg .eiQ frÈ lene,a, my;g weo oud we;' ish¨u isrer uqKska w;g jeà ;sìK' 320' 2 isoaêh( PdhdrEm iy ùäfhda o¾Yk .Kkdjl y÷kd fkd.;a fhdjqka wfhl= ^ Tyqf.a jhi ksYaÑ; ke;s jqj;a ,d nd, wfhl= nj fmfkkafka tu PdhdrEm iy ùäfhda o¾Ykj, ±lafjk wfkla mqoa.,hkag jvd lemS fmfkk f,i l=vd ksidh'& jeäysáhka lKaavdhula iu. ±lsh yelsh' tl PdhdrEmhl Tyq WId,skS hkqfjka y÷kd.;a ;reKshla iy je,s j<l jdäù fyda je;sr isák ksrej;a msßila w;r wi< jdä ù isà' wfkla o¾Yk j,ska ±lafjkafka w;a msgq mig lr ne| we;s Tyqf.a u< isrerhs' ysig nrm;< ;=jd, isÿj we;' <uhdf.a oK ysi f;la È. fldg l,sifuka yd jï wf;a je<ñgg uola by<ska we;s ks,a mdg máhlska fyda fj¿ï máhlska meyeÈ,sj y÷kd .; yelsh' Tyq f.a isrer .eyekshlf.a isrerla wi< ;sfnkq ±lafjk fjk;a o¾Ykj,skao y÷kd .; yelsh' w;a msgq mig ne| we;s Tyqf.a weia jid ne| we;s ks,a frÈ máh ysfia miq mig ;nk ,o fjä myf¾ lïmkfhka .e,ù hkakg we;ehs is;sh yelsh' wfkla o¾Ykj, y÷kd fkd.;a <uhdf.a úh yels issrerla g%la r:hlg mgjk ,o ksrej;a isrere w;r ±lsh yelsh' fuu o¾Ykj, Tyq ksrej;a kuq;a ks,a mdg máh hdka;ñka fmfka' 321' 2 isoaêh( idlaIslrejka úiska t,aààB l¾k,a jika;ka256 úh yelshehs y÷kd .;a mqoa.,fhl= mK msáka" w;a msgq mig lr ne| ksrej;aj isákq ±lsh yelsh' Tyq wdrlaIl yuqod w;a wvx.=fõ miqjk nj fmfka' kS;sfhka mßndysr isÿ lrk >d;k ms<sn| úfYaI iïnkaëldrlf.aa iajdëk úfYaI{hka úiska iy;sl lrk ,o ùäfhda mghl l¾k,a jika;ka úh yels y÷kd fkd.;a ,Kqjlska n¢k ,o mqoa.,fhl= hqo yuqofõ le,E ks, we÷fuka isák Ngfhl= úiska leurdj bÈßfhka >d;kh lrk ,o ñksiqka isák ;eklg weo f.k hkq fmfka' ìu jdä l< Tyqf.a ysi miq mig b;d iómfha isg yuqod Nghd à 56 .sks wúhlska fjä ;nhs' l¾k,a jika;ka iu. y÷kd fkd.;a ñksiqka ksrej;aj" weia ne|" w;a msgq mig lr ne| urd ±ófï o¾Yk ±lafjk ùäfhda máj,ska iy idlaIslrejkaf.a257 m%ldY j,ska t,aààB ld¾hOrhka we;=¿ mqoa.,hka .Kkdjlau ikakoaO .egqfï wjidk ojiaj, wdrlaIl yuqod úiska kS;sfhka mßndysrj urd ouk ,±hs úYajdi lsÍug idOdrK fya;= ,efí'258 322' y÷kd.;a iy y÷kd fkd.;a úkaÈ;hka ms<sn| by;ska i|yka ish¨ isoaëka .ek Y%S ,xld úu¾Yk fldñáh /ialr .;a idlaIslrejkaf.a m%ldY" PhdrEm" ùäfhda mg iy wfkl=;a foaj,ska fuu mqoa.,hka Y%S ,xld wdrlaIl yuqod úiska w,a,d f.k r|jd .ekSfuka miqj urd ouk ,o nj ±lafõ' /ialr .;a f;dr;=re wkqj fndfyda wjia:dj, úkaÈ;hkag fjä ;nd we;af;a b;d iñmfha isg nj;a urd ouk úg Tjqkaf.a weia ne|

256 http://white-flags.org/ 257 idlaIslre m%ldYh f.dKqfõ 258 idlaIslre m%ldYh f.dKqfõ

Page 79: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

79

w;a msgqmig ;nd .eg .id we;s nj;a ±lafõ' fuu l%shd kS;sfhka mßndysrj >d;kh lsÍï fia .efkk w;r Ôú;hg we;s whs;sh meyeÈ,sju W,a,x>kh lsÍuls' Bg wu;rj fuu >d;k úfYaIfhkau igkaj,g ls%hd;aulj iïnkaOúula ke;s mqoa.,hka fyda r|jd .ekSfuka igkaj,ska bj;a jQjka njg m;afjk mqoa.,hka urd ±óu Ôú;hg tfrys m%pKav;ajh ;ykï flfrk 1949 ðkSjd iïuq;ska y;rgu fmdÿ 3 jeks j.ka;sh hg;g .efkk ñks ueÍï f,i ie,lsh yelsh' mj;sk jd;djrKh wkqj Widúhlska ;yjqre lrkafka kï fujeks ñkS uereï hqo wmrdO úh yelsh' .egqï ;;ajhka ;=< isrere ,sx.slj úlD;s lsÍu$ ks.re lsÍu 323' Y%S ,xld úu¾Yk fldñáh we÷ï bj;a lsÍfuka miqj fyda ,eu fmfoi iy$fyda m%ckk bkaøsh ksrdjrKh jk fia ;k má by<g weo ±uQ iy l,siï iy hg we÷ï my;g weo oud ia;%S u< isrerj,g lrk,o ks.re lsÍï ±lafjk yuqod Nghka úiska .kakd ,±hs lshk is;a lïmd lrk ùäfhda mg iy PdhdrEm kerUqfõh' bism%shdf.a isoaêh mqoa., .re;ajhg lrk ,o tjeks wjuka iy.; iy ks.re lsÍï ms<sn| ksoiqkls' Y%S ,xld úu¾Yk fldñáh ta yd iudk wdldrfha úlD;s lrk ,o ia;%S u< isrere we;=<;a PhdrEm iy ùäfhda mg rdyshla iudf,dapkh flf<ah' iuyrla meyeÈ,sju wv ks, we÷fuka fyda t,a,d jefgk l,siï iy bß jegqK msßñ lói we| isá t,aààB igkalrejka jk w;r wfkla tajdfha ;snqfKa idudkH we÷ï h' ta ish,af,au ,eu fmfoi yd m%ckk bkaÈ%hka ksrdjrKh lr ;sìK' iuyr u< isrerej, md wE;a lr ;sìK' ;j;a iuyr tajdfha w;a msgq mig lr ne| ;snqK ksid tajd urd ±ñug fmr /|jd f.k isá nj fmkakqï flßK' wfkla tajdfha fjä WKav .Kkdjla we;=¿ jQ nj fmkakqï lrk ;=jd, mmq m%foaYfha ±lsh yelsh' ùäfhda mgj, leurd wei ,sxf.akaøShka flf¾ fhduqj mj;sk w;r ks, we÷fuka isák yuqod Nghka iy Tjqkaf.a lduql l;d ny o weish yelsh' fuu ùäfhda mgj, úia;r l:kh jvd;a lïmdjg m;a lrjhs' yuqod Nghka ia;%S u< isrere .ek b;d my;a wdldrfha" lduql iy ms<sl=, okjk wdldrhg lrk l;dny o wefia' iuyr ùäfhda mgj, ia;%Skaf.a wv ksrej;a u< isrere lsisu .re irejla ke;sj f,dßhlg mgjkq fmfka' 324' tjeksu fjk;a ùäfhda mghl fou< ia;%shlf.a ksrej;a u< isrerl ,eu m%foaYh iy ,sxf.akaøsh yuqod Nghka isky fjñka úfkdao fjñka PdhdrEm .; lrkq ±lsh yelsh' bÕáfhka my< ksrej;a lr we;s tl ia;%S u< isrerl Worh u; wdhqO lSmhla w,xldrhg fuka ;nd we;' zzueh ^t,aáàBhg& w¨;ska ne÷K flfkla jf.aZZ zzwE ldf.a yß ,smsldßhla jf.a' n,kak mEka mekai,a lshla ;sfhkjo lshd'ZZ zzTn fuys fkdisákak uu wef. ;fka lmd ±kjd'ZZ hkqfjka yuqod Nghka lshkq wefia' 325' fuu ùäfhda mg ie,ls,a,g .; hq;af;a bÈß mßÉfþoj, úia;r flfrk wdldrhg /|úhka Ôj;aj isáh§ fl;rï kskaod iy.;j iy wmydid;aulj ,sx.sl wmyrKhg ,la jQfhao hkqfjks' yuqod Nghka ;u cx.u ÿr l;k ksrej;a ia;%Skaf.a iy .eyekq <uhskaf.a PdhdrEm .ekSug fhdod .;a wdldrh /ialr we;s idlaIslrejkaf.a fkdfhl=;a m%ldY j,ska fmfka' fujeks l%shd ;yjqre l< yelskï mqoa., .re;ajh flf,iSfï hqo wmrdOhla f,i ie,lsh yels jkq we;'

VII ksoyi wysñ lsÍug wod, W,a,x>kh lsÍï ye¢kaùu 326' zzisÿ jQfhahehs lshk w;a wvx.=jg .ekSï" n,y;aldrfhka fyda wlue;af;ka isÿ l< w;=reoyka lsÍï iy ys;=jlaldr r|jd .ekSï ms<sn|j lrk ,o meñKs,s úYd, ixLHdj

Page 80: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

80

.ek úYauhg m;a jQ njZZ wjidk LLRC jd¾;dj i|yka lrhs'259 fuu fldñáh ish úu¾Ykfha § wdrlaIl yuqod iy ikakoaO lKavdhï úiska isÿ lrk ,o r|jd .ekSïj,g wod,j úYd, jYfhka jQ W,a,x>kh lsÍï iy wmyrK f,aLk .; lr we;' 327' fuu mßÉfþofhka kS;s úfrdaë w;a wvx.=jg .ekSï iy wmyrK rgd iïnkaOfhka wdrlaIl yuqod wkq.ukh l< ls%hd ud¾.h iudf,dapkhg ,la flf¾' lsishï mqoa.,fh;=f.a ksoyi wysñ lsÍug wod, wka;¾cd;sl ffk;sl wdrlaIdjka meyeÈ,sj W,a,x>kh flfrk w¾O ffk;sl wdlD;s rduqjla ,nd fok Y%S ,dxlsl kS;s .ek úia;r flf¾' fuu mßÉfþofhka fldñáfha úu¾Yk ld, iSudjg fmr" tu ld, iSudj we;=<; iy bka Tíng isÿ jQ iy fndfydaúg zziqÿ jEkaZZ hkqfjka ye¢kafjk isoaëka úfYaIfhkau b,lal lr .;a mqoa.,hka fyda lKavdhï b,lal lr .;a wdrlaIl fufyhqï mßlaIdjg ,la flf¾' fuu mßÉfþofhka .egqfï wjidkfha isÿ jQ uyd mßudKfha r|jd .eksïj,g wod, W,a,x>kh lsÍï o f,aLk .; lr we;' 328' t,aààBh úiska isÿ lrk ,o meyer .ekSï iy jeäysáhka n,y;aldrfhka n|jd .ekSï iy ikakoaO lKavdhï úiska <uhska n|jd .ekSu iy fhdod .eksï wk;=rej we;s mßÉfþoj, f,aLk .; lr we;' yÈis kS;s fr.=,dis iy ;%ia;jdoh je,elaùfï mk;' 329' Y%S ,xld wdKavql%u jHjia:dfjka iy wmrdO ls%hd mámdá ix.%yfha ^CCP& ys;=jlaldr w;a wvx.=jg .eksfuka iy r|jd .eksfuka ksoyiaùu ms<sn| m%;smdok ±lafõ' bka fmd,sia w;a wvx.=fõ r|jd .; yels ks;Hdkql++, ld, iSudj;a" lsishï fmd,sia ks,Odßfhl= úiska jfrka;=jla ke;sj w;a wvx.=jg .ekSu ufyaia;%d;a Widúhg ±kqï Èh hq;= nj;a ±lafjk w;r mqoa.,fhl= w;a wvx.=jg .kakd fya;=j Tyqg ±kqï Èh hq;= nj;a ±lafõ'260 330' flfia jqj;a fuu wdrlaIdjka uyck wdrlaIl mk; hgf;a ks;=;a lrk yÈis ks;s fr.=,dis j,ska iy fldñáfha uekafâÜ n,fhka wdjrKh jk ld, isudj mqrdu n, meje;a jQ ;%ia;jdoh je<elaùfï mkf;ka hgm;a flßK' yÈis ks;s fr.=,dis 2011 § wjika flßK' tajdhska wdrlaIl f,alïg w;a wvx.=jg .ekSug iy r|jd .eksug ksfhda. lsÍug;a tjeks w;a wvx.=jg .ekSï isÿ lsÍug Y%S ,xld wdrlaIl yuqodjkag mq¿,a n,;,;a mejßK' fuu m%;smdok iuyrla isú,a iy foaYmd,k whs;sjdislï ms<sn| wka;¾cd;sl ikaOdkfha m%;smdokj,g mgyeksfõ' 331' 1979 § bÈßm;a lrk ,o ;%ia;jdoh je<elaùfï mk; fï olajdu ls%hd;aul fõ' bka Y%S ,xld wdrlaIl yuqodjkag zz cd;sl wdrlaIdjg fyda uyck iduh mj;ajd .ekSug lsishï wdldrhlska ydks lrjk wdldrfhka l%shdlrk njg iel lrkZZ261 fyda ;%ia;jdÈ lghq;=j, ksr;jk mqoa.,fhla fyda lKavdhula iu. zzlsishï .kqfokqjlaZZmeje;a jQ mqoa.,hka jfrka;=jla ke;sj w;a wvx.=jg .ekSug iy wêlrKhg bÈßm;a fkdlr udi 18 la r|jd .eksug;a n,h mejf¾'262

259 LLRC Report para 5.24 260 Y%S ,xldfõ wdKvql%u jHjia:dj j.ka;sh 13' CCP articles 37, 38 & 53 261 261

yÈiskS;s ^ úúO m%;smdok iy n,;,& EMPP fr.=,dis 2005 wxl 1" 2005 wf.daia;= 13' fþo 4 fr.=,dis19'

262 PTA 1971 part II paragraph 6 (1) 9 (1)

Page 81: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

81

332' fuu mk; hgf;a wdrlaIl weu;sg mqoa.,hka úu¾Ykh i|yd fyda je<elaùfï mshjrla jYfhka r|jd .eksug ksfhda. l< yelsh'263tfia r|jd.;a mqoa.,hka weu;sjrhd ;SrKh lrkq ,nk ia:dkhl iy Tyq úiska kshu lrk fldkafoais hgf;a m<uq jrg udi ;=klg fkdjeä ld,hla r|jd .eksug ksfhda. l< yelsh' tjeks ksfhda.hla jrlg udi ;=klg fkdjeä ld,hla jYfhka jßka jr §¾> l< yelsh' mqoa.,hka §¾> jQ ld,hla mßmd,k r|jd .ekSug m;a lsÍfuka ;%ia;jdoh je<elaùfï mk; úêu;a ls%hd mámdáh iïnkaOfhka wka;¾cd;sl m%ñ;Ska fndfyduhla yd ys;=jlaldr f,i r|jd .ekSfuka ksoyiaj isàfï whs;sh W,a,x>kh lrhs' úfYaIfhkau r|jd .eksfï ks;Hdkql+, Ndjh wêlrKuh iudf,dapkhlg ,la lsÍfï whs;sh iïnkaOfhka udkj whs;sjdislï fldñáfha ia:djrh fufiah( 333' whs;sjdislï wdrlaId lsÍu ySk l< fkdyels lrjkq i|yd r|jd .ekSfï ks;Hdkql+, Ndjh wm%udoj ;SrKh lsÍug Widúhlg wjia:dj ,nd §ug Widú l%shd ud¾. .ekSug we;s whs;sh rdcH md¾Yajhla ikaOdkh ÿ¾j, lsÍug .kakd ;srKhlska wvq fkdl< hq;=h'264 334' úfYaIfhka ie,ls,a,g ,lajkafka ;%ia;jdoh je<elaùfï mk; hgf;a úu¾Ykhla lrk fmd,sia ks,Odßfhl=g zztjeks mqoa.,fhl= fj; msúiSfï whs;shla iy tjeks mqoa.,fhl= m%Yak lsÍu i|yd idOdrK meh .Kkla we;=<; l=uk ;eklg fyda f.k hEug yd úu¾Yk lghq;= i|yd ;ekska ;ekg f.k hEug we;s whs;shZZ i|yka jk mkf;a 7'3a fldgi hs' LLRC iNdj fuu m%;smdokj, kS;s úfrdaë ;;ajh ms<sf.k fufia i|yka lrhs' zzr|jd .ekSfï ish¨ ia:dk n,h ,;a r|jd .ekSfï ia:dk f,i úêu;aj kï l< tajd úh hq;= w;r lsisu mqoa.,fhl= tjeks n,h ,;a r|jd .ekSfï ia:dk yer fjk;a ia:dkhl r|jd fkd.; hq;=h' mqoa.,hka w;a wvx.=jg .ekSfï § kS;sh ls%hd;aul lrk n,OdÍka w;a wvx.=jg .ekSu ms<sn|j úêu;a ,ÿ m;la ksl=;a lsÍu iy r|jd .ekSfï ia:dkh i|yka lsÍu jeks ±ä kS;s m%;smdok wkq.ukh l< hq;=h'ZZ 335' yosis kS;s fr.=,dis bj;a lrk ,oafoa 2011 §h' tfy;a iuyr m%;smdok ;%ia;jdoh je<elaùfï mk; hgf;a mj;sk w;r tajd bj;a lrk ,o fr.=,disj,g iudkh' 336' 2005 wf.daia;= ui úfoaY weu;s ,laIauka lȾ.ud¾ uy;d >d;kh lsÍfuka miq uyck wdrlaIl mk; hgf;a 2005 wxl 1 yÈis kS;s fr.=,dis ^ úúO m%;smdok iy n,;,& hkqfjka kj fr.=,dis ksl=;a lrk ,§' ta wkqj fjk;a lreKq w;r wdrlaIl wud;HdxYfha f,alïg zzTyqf.a u;h wkqjZZ cd;sl wdrlaIdjg iy uyck iduh mj;ajd .ekSug ydkshla isÿùu je<elaùug wjYHhehs yefÕk mqoa.,fhl= w;a wvx.=jg .ekSug iy mßmd,k r|jd .ekSug ksfhda. lsÍug mq¿,a n,;, mejßK' 337' jeä ÿrg;a yÈis kS;s fr.=,dis ^20 ^1&& hgf;a zz´kEu rdcH ks,Odßfhl=g" Y%S ,xld hqo yuqodfõ" Y%S ,xld kdúl yuqodfõ fyda Y%S ,xld .=jka yuqodfõ ´kEu idudðlfhl=g fyda ckdêm;s úiska n,h mjrk fjk;a òkEu mqoa.,fhl=g jfrka;=jla ke;sj mßlaId lsÍug fyda w;a wvx.=jg jfrka;=jla ke;sj mßlaId lsÍug r|jd .eksug yelsh'ZZ fuu fr.=,dis wkqj zz/|úhka ufyia;%d;ajrfhl= bÈßhg f.k hd hq;af;a Èk 30 la bl=;a ùug fmr h'ZZ^21^1&&

263 tu mkf;a 9^1& fldgi 264 wxl 29 fmdÿ woyia' ^4 j.ka;sh& yÈis ;;ajhla hgf;a n,;, ysk lsÍu UN Doc.

CCPR/C/21/Rev.1/Add.11(2001) para16. udkj whs;sjdislï fldñáh BY%dfh,h ms<sn| wjidk ksÍlaIkfha fufia i|yka lrhs'^ CCPR/C/79/Add.91& rdcH md¾Yajhlg r|jd .ekSu M,odhs wêlrK iudf,dapkhl wjYH;djfhka neyer úh fkyelsh'

Page 82: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

82

338' yÈis kS;s fr.=,dis265 hgf;a Bkshd zzNdrjQjkaZZ udi 12 l ld,hla i|yd zzmqkre;a:dmk uOHia:dkhlZz r|jd .; yels w;r tu ld,h zzmqkre;a:dmkZZ ld¾hka i|yd fpdaokd bÈßm;a lsÍula fyda kvq úNd.hla ke;sj jir folla olajd Ⱦ> l< yelsh' 339' bka miqj uyck wdrlaIl mkf;a 5 jeks fþoh hgf;a 2006 foieïn¾ ui ksl=;a lrk ,o yÈis kS;s fr.=,dis – yÈis ks;s ^;%ia;jdoh iy ksYaÑ; lrk ,o ;%ia;jdÈ lghq;= je<elaùfï iy ;ykï lsÍfï& – wxl 7 fr.=,dis hgf;a PSO j.ka;s 5 hgf;a - zz;%ia;jd§ZZ jerÈ b;du;a ,sys,a wdldrfhka ks¾jpkh lsÍug wu;rj fuu fr.=,dis l%shd;aul lsÍfï § ks,OdÍkag tfrysj wNsfpdaokd bÈßm;a lsÍfï §a b;du;a mq¿,a uqla;shla ,nd foa'266 340' Y%S ,xld wdKavql%u jHjia:dfjka ^ 141 j.ka;sh& yfnhdia fldamqia i|yd we;s whs;sh ;yjqre l< o ;%ia;jdoh je<elaùfï mkf;ka iy yÈis kS;s fr.=,dis wkqj fuu m%;smdok hgf;a w;a wvx.=jg f.k we;s lsisfjl=g r|jd .ekSu wêlrKhla bÈßfha wNsfhda. lsÍfï whs;shla ke;' fuh isú,a iy foaYmd,k whs;sjdislï ms<sn| wka;¾cd;sl ixOdkfha 9 jeks j.ka;sh W,a,x>kh lsÍuls'267 ynhdia fldamqia whs;sh hgm;a lsÍu tlai;a cd;Skaf.a udkj whs;sjdislï fldñáh 1995 § ie,ls,a,g f.k we;' zz wdrlaIl wud;HdxYfha f,alï úiska ksl=;a lrkq ,nk ksYaÑ; fkdl< ksfhda.hla wkqj r|jd .ekSfuka ikaOdkh W,a,x>khùu .ek fldñáfha wjOdkh fhduqj we;''''' fï ;;ajh ;=< ;%ia;jdoh je<elaùfï mk; hgf;a w;a wvx.=jg .;a mqoa.,hka iïnkaOfhka ynhdia fldamqia m%;sl¾ufha we;s n,mEu .ek fldñáfha wjOdkh È.gu fhduqj we;'268 fuh úfYaIfhkau nrm;< ;;ajhla jkafka n,fhka w;=reoyka l< whf.a {d;ska meyer .;a wh isák ;ek blauKskau ;yjqre lr .ekSu i|yd yfnhdia fldamqia u; úYajdih /|ùu ksidhs' 341' fï wkqj ikakoaO .egqfï wjidkfha w,a,d .;a t,aààBfha ysgmq ld¾hOrhka we;=¿j wdrlaIdjg ;¾ckhlahehs ie,flk mqoa.,hka iy rch úiska Ndr jQfhahehs ie,flk mqoa.,hka ;%ia;jdoh je<elaùfï mk; iy yÈis ks;s fr.=,dis hgf;a wdrlaIs; mshjrla jYfhka r|jd .ekSug;a fy<s fkdl< ryis.; /|jqï uOHia:dkj, r|jd .ekSug;a bvla ,enqKs' fï wdldrfha wdrlaIs; mshjrla jYfhka r|jd .ekSï tlai;a cd;Skaf.a w;a;fkdau;sl r|jd .ekSï ms<sn| l%shdldÍ lKavdhu wkqj iajNdjfhka w;a;fkdau;sl r|jd .ekSï jk w;r ;%ia; úfrdaë mshjr$ fufyhqï ikao¾Nhla ;=< mjd wka;¾cd;sl isú,a iy foaYmd,k ikaOdkfha 9 jeks j.ka;sh lv lsÍuls'269 342' 2006 cq,s 7 jeks od ckdêm;s rdcmlaI w;a wvx.=jg .;a iy$fyda r|jd .;a mqoa.,hkaf.a uQ,sl whs;sjdislï wdrlaId lsßu ms<sn| úOdk ksl=;a l< w;r tajd hqo yuqod" kdúl yuqod iy .=jka yuqod wKfok ks,OdÍkag;a" fmd,siam;sg;a ,nd fok ,§' kS;sh iy úêu;a l%shd mámdáhg wkql+<j yer lsisu mqoa.,fhl= ;%ia;jdoh je<elaùfï

265 yÈis kS;s fr.=,dis 1462$8 2006 wkqj ixfYdaOkh lrk ,o yÈis ks;s m%;smdok iy n,;, fr.=,dis wxl 1 2005 ys fr.=,dis 22' 266 Regulation 19 Emergency (Prevention and Prohibition of Terrorism and specified Terrorist Activities)

Regulation No. 07 2006 6 December 2006. 267 PRA 1971 Part II paragraph 10 EMPPR No.1 of 2005 paragraph 19 (10) 268 tlai;a cd;Skaf.a udkj whs;sjdislï fldñáh' 1995' ikaOdkfha 4 j/ka;sh hgf;a rdcH md¾Yajhka bÈßm;a lrk jd¾;d ie,ls,a,g .ekSu' udkj whs;sjdislï fldñáfha woyia" Y%S ,xldj' CCPR/C79/Add.56 paragraph 17. 269 tlai;a cd;Skaf.a udkj whs;sjdislï uKav,h" 2009' ys;=jlaldr r|jd .ekSï ms<sn| l%shdldÍ lKavdhfï jd¾;dj' A/HRC/10/21, paragraph 54.

Page 83: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

83

mk; iy yÈis kS;s fr.=,dis hgf;a w;a wvx.=jg .ekSu iy r|jd .ekSu fkdl< hq;= nj;a" <uhska iy ia;%S /|úhka ikakoaO yuqodj, ldka;d tall Ndrfha ;eìh hq;= nj;a" w;a wvx.=jg .ekSfuka meh 48 la we;=<; ta nj cd;sl udkj ysñlï fldñiug ±kqï § ´kEu /|jqï uOHia:dkhl isák /|úhka ne,sug hEug bv ,nd Èh hq;= nj;a ±lafjk Wmfoia tajdg we;=<;ah'270 flfia jqj;a fuu úOdkhkag fjkaa jQ kS;suh n,hla ke;' wdrlaIl yuqod wkq.ukh l< fndfyda ls%hd mámdá wka;¾cd;sl m%ñ;ska W,a,x>kh l< w;r tajdg wkql+< jQ ls%hd mámdá mjd wêldÍka úiska mqreoaola jYfhkau lv lrk ,§' wdrlaIl yuqod iy Bg iïnkaê; ikakoaO lKavdhï úiska isÿ l< kS;s úfrdaë w;a wvx.=jg .ekSï rgdjka' 343' YS% ,xldfõ ikakoaO .egqug wod, úu¾Yk ld, iSudfõ § fuu fldñáh kS;s úfrdaëj fyda fjk;a wdldrfhka w;a;fkdau;sl f,i ;u ksoyi wysñ lrk ,enQ mqoa.,hka 50 lg wêl ixLHdjla ^ bka ;=fkka tlla ia;%Ska h'& iu. iïuqL idlÉPd mj;ajk ,§' th wdrlaIl yuqod úiska kS;s úfrdaëj w;a wvx.=jg .ekSfuka miqj jQfhahehs lshk n,y;aldrfhka isÿ lrk ,o w;=reoyka lsÍï .Kkdjla we;=¿j tjeks wfkl=;a isoaëka .eko iudf,dapkh lrk ,§' tfia /ialr.;a f;dr;=re wkqj rch fukau wdKavqjg iïnkaO ikakoaO lKavdhï úiska ys;=jlaldr f,i iy kS;s úfrdaëj w;a wvx.=jg .ekSu iy r|jd .ekSu mq¿,a jYfhka fhdod .;a nj fmfka' 344' fldñáh úiska f,aLk .; lrk ,o isoaëka w;s nyq;rhl w;a wvx.=jg .;a wdldrh;a" iuyr isoaëkaj,§ meyer .ekSu isÿ jQ wdldrh;a wka;¾cd;sl m%ñ;Skag wkql+< fkdjq w;r fndfydaúg ms<s.;af;a o ke;' fuu ish¨ wjia:dj,§ w;a wvx.=jg .ekSfï § fyda meyer .ekSfï § ta i|yd jfrka;=jla bÈßm;a fkdlrk ,o w;r ;uka w;a wvx.=jg .ekSfï fya;=j iy f.k hk ia:dkh .ek /|úhkag ±kqï § we;af;a w;f,diailg muKs' Tjqka úksYaphlrefjl= fj; bÈßm;a lsÍula" fpdaokd bÈßm;a lsÍula fyda Tjqkag kS;s Wmfoia ,nd .ekSug wjia:djla ,nd § ke;' fujeks W,a,x>kh lsÍïj, úkaÈ;hka jQfha t,aààB ld¾hOrhkahehs fyda Tjqkaf.a ys;j;=kahehs iel l< wh fukau ckudOHfõ§ka iy isú,a iudc l%shdldÍkah' ráka msgj hEug W;aidy lrk fyda úfoaYj, isg iafõÉPdfjka fyda msgrgl§ foaYmd,k /ljrKh fkd,eîu ksid wdmiq meñKs fou< iïNjhla we;s mqoa.,hka w;a wvx.=jg .ekSfï rgdjla fldñáh f,aLk .; lr we;'271 345' wdrlaIl yuqodj, Wmdud¾.h( zziqÿ jEkaZZj,ska f.dia w;a wvx.=jg .ekSï 346' fldñáh f,aLk .; lr we;s fndfyda isoaëkaj,§ kS;s úfrdaë iy w;a;fkdau;sl w;a wvx.=jg .ekSï isÿ lr we;af;a CID, TID, STF we;=<;a wdrlaIl n,ld idudðlhka" Y%S ,xld hqo yuqodfõ ^ úfYaIfhkau ñ,sgß nqoaê wxYfha& iy kdúl yuqodfõ idudðlhka úisks' 347' fuu fldñáfhka f,aLk .; lr we;s w;a;fkdau;sl w;a wvx.=jg .ekSï Y%S ,xldj mqrdu isÿ lr we;s w;r úfYaIfhkau fld<U .=jka f;dgqm< we;=¿j fld<U§;a" hdmkh" uvl,mqj" ;s%l=Kdu,h iy úfYaIfhka 2009 miqj jjqkshdj wjg m%foaYj,;a isÿj we;' 348' úkaos;hka w;a wvx.=jg f.k we;af;a Tjqkaf.a ksfjia fyda jev fmd<j,a wi,oS fyda uqr fmd<j,a yryd fyda ráka msgj hEug .=jka f;dgqfmd< yryd .uka lrñska isáh§h' ikakoaOj ks, we÷fuka fyda idudkH we÷fuka isák wmrdOh isÿ lrkafkda úkaÈ;hka zziqÿ jEkaZZ hkqfjka fmdÿfõ ye¢kafjk wxl ;yvq ke;s jdykhl msgq mig 270 w;a wvx.=jg .;a iy$fyda r|jd .;a mqoa.,hkaf.a uQ,sl whs;sjdislï ms<sn|j ckdêm;s úOdk available

at http://www.defence.lk/new.asp?fname=20070425_02 271 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ

Page 84: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

84

oud weia yd w;amd ne| ou;s' bka miq Tjqka fndfydaúg úkaÈ;hd fkdokakd ia:dkhl we;s m<uq /|jqï uOHia:dkhg f.k hkq ,efí' fndfydaúg jdykh Odjkh lrkafka úkaÈ;hdg ;uka isák ;ek y÷kd .eksug fkdyels jk wdldrhg jl%ldrjh'272 349' úkaÈ;fhla fuu fldñáh jd¾;d lr we;s fjk;a fndfyda isoaëkag iudkj 2009 § jjqkshdfõ § Tyq w;a wvx.=jg .;a wdldrh úia;r flf<a fufiah( zz uu wïud iy kx.S iu. f.or isáhd' rd;%S 8 g 9 g ú;r n,af,da nqrk ioaohla weyqKd' fydreo lshd n,kak uu t<shg wdjd' uu à I¾á tlla yd fldg i,siula we| f.k isáfha' fifrmamq oud f.k;a keye' uu ±lald ;=ka fofkla bkakjd' fofofkla isú,a we÷ï we|f.k ysáhd' wfkla tlaflkd fld<mdg yuqod hqksf*daï tlla we| isáhd' Tjqkaf.ka fofofkl= wf;a ;=jlal= ;snqKd' bka tlaflfkla wïughs kx.sghs ;=jlal= t,a, l<d' uu lE .ykak mgka .;a;d' ta wh wïughs kx.sghs lE.ykak tmd lsõjd' udj úu¾Ykhlg wr f.k hk nj lsõjd' w;a wvx.=jg .ekSfï jfrka;=jla .ek lõrej;a lsõfõ keye' tal b;d flá fj,djla ;=< isÿ jqkd' ta ñksiaiq wfma f.aÜgqj <Õ kj;d ;snqKq iqÿ jEka tlg udj od .;a;d' tal idudkH iqÿ jEka tlla' yuqod jdykhla fkdfjhs' Tjqka udj weo f.k .sys,a,d jEka tfla msgq mig ±ïud' Tjqka ug .eyqjd' Bg miafiaa ug isys ke;s jqkd' ug isysh wdjg miafia uf.a T¿fjka iy msfgka fõokdjla ±kqkd' uu ysáfh l=vd ldurhl' fldKl fgdhs,Ü tll=;a ;snqKd' ta ldurfha cfk,a keye'ZZ273 350' idudkHfhka w;a;fkdau;sl w;a wvx.=jg .ekSï isÿ jkafka fidaÈisfhka isàfï ld,hlska miqj b,lal lr .;a mqoa.,hkah' tuksid tajd fndfyda úg l,ska ie,iqï l< tajdh'274ksoiqka jYfhka úkaÈ;hka lSm fofkl=u w;a wvx.=jg m;aúug fmr mdf¾ .uka lrk úg iel lghq;= wh Tjqka miq mi meñKs nj;a Tjqkaf.a ksjdi fyda jev fmd< wi< iel lghq;= jdyk k;r lr ;sfnkq ÿgq nj;a i|yka l<y'275 fndfyda wjia:dj, w;a wvx.=jg .eksug fmr fuh isÿ lrkafkda úkaÈ;hkaf.ka Tjqkaf.a ye÷kqï m;a b,a,d isá;s tfukau úkaÈ;hka .ek Tjqka i;= úia;r o mji;s'276 tl úkaÈ;fhla ;ud 2010 § jjqkshdfõ È w;a;fkdau;sl f,i w;a wvx.=jg .ekSfï úkaÈ;fhla jQ wdldrh fldñáhg úia;r flf<ah' Tyq fkdy÷kk lsishï mqoa.,fhl= Tyq jev lrk ia:dkhg meñK Tyq .ek úuid msgj f.dia we;' miq Èk Tyq ld¾hd,h wi< idmamqjl isáh§ lsishï mqoa.,fhla Tyqf.a ku lshd l;d lr;au ;j;a mqoa.,fhla Tyqf.a ysig ;=jlal-= nf|ka myr § we;' Tyqg isysh ,efnk úg isáfha w÷re ldurhl ksrej;aj f,a .,k ;e,Sï ;=jd, iu.h' y;a fofkl=f.a fyda wg fofkl=f.a lKavdhula Tyqg myr foñka m%Yak l<y'277 wdrlaIl yuqod úiska Tyq r|jd f.k isá i;s yhl muK ld,h ;=< ±ä jO ysxid muqKqjd ,sx.sl wmyrKhg ,la flf<ahehs Tyq mjihs' 351' fndfydaúg ys;=jlaldr w;a wvx.=jg .ekSï isÿ jkafka m%pKav wdldrfhks' w;a wvx.=jg f.k r|jd .ekSfï ia:dkhg f.k hk w;r myr ÿka wdldrh fndfyda úkaÈ;fhda úia;r l<y' idlaIslrefjla mjik wdldrhg tl isoaêhl§ wú /.;a yuqod Nghka 30 lg wêl ixLHdjla 2006 ckjdß ui rd;%S 11'30 g hdmkfha ksjilg meñKshy' wdl%uKldÍ yuqod Ngfhda ksjeishkag myr ÿkay' úkaÈ;hdf.a ìß|g mqgqjlska myr § we;' yuqod Ngfhda úkaÈ;hdf.a weia ne| lE .eiSu je<elaùug lfÜ mdkalv Tnd mdr Èf.a weof.k .shy'278 fuu jd¾;dj wjika lrk úg o Tyq isák ;ekla lsisfjla okafka ke;'

272 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 273 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 274 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 275 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 276 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 277 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 278 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ

Page 85: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

85

wmrdOlrejkahehs lshk msßia' 352' fldñáh /ia lrk ,o f;dr;=re wkqj Y%S ,xld wdrlaIl n,ldj, úúO wxY kS;s úfrdaë iy ys;=jlaldr w;a wvx.=jg .ekSï isÿ lsÍfï § taldnoaO nqoaê iy f;dr;=re yqjudre lr .eksï" m%Yak lsÍï fukau taldnoaO ie,iqï lsÍï" r|jd .ekSu" m%Yak lsÍu" jO ysxid meñKùu iy ksoyia lsÍu fyda fjk;a isr f.hlg udre lsÍu hk ish¨ wjia:dj, b;d by< uÜgul iïnkaëlrKhla mj;ajd279 .;ay' y÷kd .;a wjia:dj, w;a wvx.=jg .ekSï fndfydaúg isÿ lr we;af;a hqo yuqodj" CID fyda TID yd iuyrúg hqo yuqodfõ iydh we;sj" úfYaIfhkau yuqod nqoaê wxYfha iydh we;sjh' f;dr;=re ,nd fokakkaf.ka" ,nd .;a f;dr;=re wdrlaIl yuqod i;=j ;sìK' bka iuyr wh t,aààBfha ysgmq ld¾hOrhkah' f;dr;=re ,nd fokakka njg m;aúug fmr Tjqka r|jd f.k isá w;r f;dr;=re ,nd f.k we;af;a jOysxid meñKùfuka fyda ta njg ;¾ckh lsÍfuks' 353' ld,h;a iu. ziqÿ jEkaj,skaZ meyer .ekSfï § lreKd lKavdhu iy fmd,Sisfha úfYaI ld¾h idOl n,ldh iy yuqod nqoaê wxYh w;r iïnkaO;djh jvd;a meyeÈ,sh'280uq,skau lreKd lKavdhu wdrlaIl yuqodj, md,kh hgf;a fkdjqj;a ld,h;a iu. tjeks iïnkaO;djhla jvd;a meyeÈ,s jQfha fuu kS;s úfrdaë lghq;= isÿ lsÍfï § Tjqkag ysñ jQ uqla;sh yd tajd ;ukaf.au leue;a; wkqj iDcqju fyda wdKavqfõ yuqod iu. fyda Tjqka fjkqfjka isÿ lsÍfuks'281 354' lreKd lKavdhug wdKavqfõ md,kh hgf;a mej;s m%foaY ;=< ksoyfia tyd fuyd hEug;a yuqod l|jqre wi< ;snq Tjqkaf.a l|jqrej, isg yuqod uqr fmd<j,a yryd hEug;a wjia:djla ;sìK' 2006 jk úg lreKd lKavdhu ziqÿ jEkaZ meyer .ekSï iy kS;s úfrdaë ñkS uereï isÿ lrñka je,slkao yuqod l|jqf¾ isg hqo yuqodfõ iy kdúl yuqodfõ nqoaê wxYh iu. fyda ta fjkqfjka ls%hd;aul jQy'282 meyer .ekSfuka miqj fkdfhl=;a rdcH wdh;k u.ska md,kh jk r|jd .ekSfï uOHia:dkj,g tu jdyk yuqodfõ fmd,sisfha uqr fmd<j, keje;aúula ke;sj .uka lrhs' 283 jgfldg mßlaId lsÍfï fufyhqïj,§ Y%S ,xld hqo yuqodj isÿ l< kS;s úfrdaë iy ys;=jlaldr w;a wvx.=jg .ekSï' 355' Y%S ,xld hqo yuqodj fou< ck;dj jeäfhka tal rdYS ù we;s úfYaIfhka fld<U jeks m%foaYj, iy W;=re iy kef.kysr m<d;aj, zzjgfldg fidaÈis lsÍfïZZ ^Cordon

and Search& fufyhqï lsÍfï § fndfydaúg w;a wvx.=jg .ekSï isÿ lrhs' 2006 yd 2008 jirj, tjeks fufyhqï jeä jYfhkau isÿ jQ w;r .egqu wjika ùfuka miqj wdrlaIl yuqod m,d f.dia isá t,aààB ld¾hOrhka fidhd .ekSug tjeks fufyhqï È.gu isÿ flf<ah' 356' tjeks mßlaId lsÍfï fufyhqï idudkHfhka ye¢ka jQfha zzSLA rjqkaâ wmaZZ kñks' f.hska f.g f.dia fidaÈis lsÍug fmr yuqodj ikakoaO jdykj,ska" iuyrúg l¿ lrk ,o cfka, iys; jEkaj,ska meñK .u jg,d .ï jeishkag msgj hEug fkdyels wdldrfhka ud¾. ndOl bÈ lrhs' tu fidaÈis fufyhqï idudkHfhka isÿ lrkafka wi< we;s hqo yuqod l|jqrej,sks' my;ska ±lafjkafka 2008 § jjqkshdfõ udislj isÿ lrk ,o

279 tysu fmd,sia ks,OdÍka 2009 wfm%a,a ìiakia gqfâ iu. meje;a jQ iïuqL idlÉPdj n,kak' ;%ia; úfrdaë úu¾Yk iy fufyhqï ie,iqï lsÍu ukdj iïnkaëlrKh i|yd wdrlaIl f,alï iu. i;s m;d /iaùï meje;a jQ wdldrh úia;r lr we;' 280 SLMM documentation 281 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 282 SLMM documentation 283 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ

Page 86: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

86

jgfldg mßlaId lsÍï ms<sn|j udkj whs;sjdislï wdrlaIlhka úiska ilia lrk ,o úia;rhls' 357' Y%S ,xld hqo yuqodj fm'j' 4'00 g .ïj,g meñK ish¨u ksjeishkag l%Svd msáhla jeks m%isoaO ia:dkhlg /iaùug ksfhda. lrhs' bka miq Tjqka jhia wkqj ldKavj,g jhi wjqreÿ 40 g jeä" wjqreÿ 10 g wvq" wjqreÿ 10 – 18 ;a w;r iy wfkl=;a wh jYfhka fjka lrhs' jhi wjqreÿ 40 g jeä iy 10 g wvq whg m<uqfjkau ksfjiaj,g hEug bv § 10 – 18 ;a w;r wh mßlaIdjg ,la lrhs' wjidkfha § 18 – 25 ;a w;r wh mßlaId fldg iuyrúg iduqyslj ùäfhda .; lr ;ks ;ksj PhdrEm .; lrhs' msßñ iy .eyeKq /ia lrkafka fjkuh' msßñkag fm< .eiS wä lSmhla bÈßfhka kj;d we;s ikakoaO g%la r:h foig hk f,i lshkq we;' tu g%la r:fha w÷re l< we;=<; fkdfmfkk ùÿre cfka,hla we;' g%la r:fha jy< Wv isg.;a yuqod ks,Odßhd tys we;s isÿrlska w÷re l< cfka,fhka msg; n,k mqoa.,hd foi n,d isà' we;=<; isák mqoa.,hd g%la r:h foig fm< .eiS hk msßi w;frka lsisfjl= ;j ÿrg;a m%Yak lsÍug k;r lr .; hq;=o hkak ix{d lrhs' fndfydaúg yuqod Nghka iu. ysi jid .;a wh o isá;s'ZZ 358' 2009 § ikakoaO .egqu wjikaùfuka miqj Y%S ,xld hqo yuqodj iïmQ¾K ojilau uq¿ .ula jg,d isàula ms<sn| úia;r fuu fldñáhg ,eî we;' ks,OdÍyq f.hska f.g f.dia t,aààB ys;j;=kahehs iel l< mqoa.,hka jfrka;= ke;sj w;a wvx.=jg .;ay'284 Bg fnfyúka l,ska jQ isoaêhl§ 2006 § W;=f¾ .ulg yuqod jdyk /ila meñK .ï jeishkag rcfha f.dvke.s,a,lg /iaùug ksffhda. flßK' yuqod Ngfhda lsisfjl=g msgj hEug fkdyels jk wdldrhg .u jg,d .;ay' t,aààBh iu. iïnkaO;d we;ehs iel lrk mqoa.,hka lsm fofkl=u yuqodj úiska y÷kd .kakd ,§' .eñhkaf.a úfrdaOh ksid Tjqka f.k hEug fkdyels jqjo Tjqkag miq wjia:djl hqo yuqod l|jqrg jd¾;d lsÍug ksfhda. flßK'285 m%Yak lsÍfuka miqj ysßyer fyda ;¾ckh lrkq we;ehs ìfhka ;reKsfhdaa iy ;kslv .eyekq tlg tlaj fyda fjk;a mjq,a wi,ska isg .;ay' fuh jeäfhkau isÿ jQfha hqo yuqodj rd;%s ld,fha meñKs úgh' 359' úkaÈ;hka /f.k .sh jEka r:h msgqmi yUd .sh fyd;a ;u {d;shd isák ;ekla ±k .ekSug yels jkq we;ehs is;+ úkaÈ;hkaf.a mjqf,a idudðlhka B<Õ .ug hk f;la jEka r:h miqmi .sh nj idlaIslrefjda mji;s'286 fujeks fufyhqulska miqj .eñhka iu. l;d l< udkj whs;sjdislï l%shdldÍyq uOHu rd;%sfha jg lrkq ,eîfuka iy ;u wdorKShkag isÿ jQ foh fkdokakd ksid w;aú¢ NS;sh iy fõokdj úia;r lr;s' ikakoaO .egqfï wjik iuqy jYfhka w;a wvx.=jg .eksu iy r|jd .eksu 360' fuu jd¾;dfõ XVI mßÉfþofhka .egqfï wjidk i;s lsmh we;=<; wdKavqfõ md,kh hgf;a mj;sk m%foaYj,g meñKs 300"000 muK jk isú,a ck;dj mßlaId lsÍfï l%shdj,shg ,la l< wdldrh iy Tjqkaf.a ksoyi wysñ l< wdldrh úia;r lrhs' fuu fldgfia § fldñáh wjOdkh fhduq lrkafka ikakoaO .egqfï wjidkfha § zzNdrjQjkaZz ^ surrendees yÈis kS;s fr.=,disj, i|yka jk wdldrhg& mßlaId lsÍfï ia:dkj,§ f;dard.;a wdldrh iy yuqodj iy fmd,sish úiska zzmqkre;a:dmkhZZ iy$fyda t,aààBh iu. Tjqka ienEjgu meje;a jQ fyda meje;a jQ njg iel l< iïnkaO;d ksid jeä ÿr úu¾Ykh i|yd w;a wvx.=jg .;a wdldrh .ekhs' zziqÿ jEkaZZ fufyhqï j,ska irKd.; l|jqre ;=<§ o iuyr mqoa.,hka w;a wvx.=jg f.k we;'

284 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 285 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 286 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ

Page 87: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

87

361' 2005 yÈis ks;s fr.=,dis hgf;a287 zzNdrjQjkaZZ udi 12 la mqkre;a:dmk uOHia:dkj, r|jd .; yels w;r th fpdaokdjla fyda kvq úNd.hla fkdue;sj zzmqkre;a:dmk ld¾hkaZZ i|yd ;j;a jir folla olajd §¾> l< yelsh' wdKavqj mjik wdldrhg t,aààBh iu. zzfkdfhl=;a uÜgfuka iïnkaO jqjoZZ mqoa.,hka 11"696 lf.a muK kS;suh ;;ajh yeu úgu meyeÈ,s ke;' 2010 iema;eïn¾ jk úg zzNdrjQjka 6500 la flá ld,Sk mqkre;a:dkhg fhduq lr we;s w;r 3500 la Ⱦ> ld,sk mqkre;a:dkhg ,la lr we;' l%shdldrlïj,g iïnkaO jQ njg iDcq idlaIs we;s njg y÷kd .;a oreKq .Kfha t,aààB l%shdldßkaf.a ixLHdj 1"500 jvd wvq w;r Tjqkag tfrysj wNsfpdaokd bÈßm;a lrkq we;'ZZ zzwoyi jkafka m,s.eksug jvd m%;sia:dmkhhsZZ wdKavqj i|yka lrhs' flá ld,sk fyda È.= ld,sk mqkre;a:dmkhg fhdod .;a kS;suh fyda m%;sm;a;suh mokula .ek meyeÈ,s lsÍula ke;' 362' /|úhka fndfyda úg w;a wvx.=jg f.k we;af;a jâvqjld,a md,u" uq,;sjq iy ´ukaf;hs msysá fkdfhl=;a uqr lfmd¨ iy mßlaId lsÍfï uOHia:dk j,§ jk w;r wfkl=;a wh w;a wvx.=jg m;aj we;af;a uksla *dï ys irKd.; l|jqf¾ irKd.;hka f,i ,shd mÈxÑ ù isáh §h' fuu mßÉfþoh uq,sl jYfhka ikkoaO .egqu wjidkfha iuQy jYfhka isÿ l< r|jd .ekSï .ek jqjo Bg fmr wdKavqfõ md,k m%foaYj,g we;=¿ jQ who r|jd f.k we;' 363' ikakoaO .egqu wjidkfha r|jd .;a wh fkdfhl=;a wdldrfhka y÷kd f.k we;' tl ojila fyda t,aààBhg fiajh l< whg bÈßm;a jk f,i kej; kej;;a lrk ,o b,a,Sug m%;spdr jYfhka iuyre ta jydu fyda m%Yak lsÍfï § SLSF Ndr jQy' fldKavh fldgg lmd isá ;reKshka t,aáàB ld¾hOrhka f,i myiqfjka y÷kd.; yels jQ ksid Tjqkaf.a ;;ajh úfYaIfhkau wjodkï iy.; úh' ;reKhka m%Yak lsÍfï § Tjqka t,aààBh iu. ;snq iïnkaO;djh ms<sfkd.; fyd;a nrm;< m%;sM,j,g uqyqK §ug isÿ jkq we;ehs wjjdo flßK'288 yuqod n,OdÍka mßlaId lsÍfï ia:dkj,§ igkaj,g iyNd.s jQ t,aààB ld¾hOrhka yd t,aààB yuqod ld¾hOrhka fkdjq wh w;r fjkia fldg ye¢k .ekSula isÿ jQfha ke;' <ud zzNdrjQjkaZZ uq,skau jeäysá mqkre;a:dmk uOHia:dkj,g f.khk ,o kuq;a miqj <uhska i|yd jQ úfYaI mqkre;a:dmk l|jqrej,g f.k hk ,§' ^ ikakoaO lKavdhï <uhska n|jd .ekSu iy fhdod .ekSu ms<sn| mßÉfþoh n,kak'& 364' uq,;sjq iy ´ukaf;a ys mßlaId lsÍu isÿ jQ r|jd .;a m%foaY ;=fka§u ikakoaO lKavdhï idudðlhka fyda f;dr;=re imhkaakka njg m;a jQ t,aààB fha ysgmq ld¾hOrfhda" t,aààB yuqod ld¾hOrhka" t,aààB idudðlhka yd iydh ld¾hkaf.ka t,aààBhg iydh jQjka y÷kd .ekSug ^ iuyre isáfha uqyqK jid f.kh'& yuqod nqoaê ks,OdÍkag iydh jQy'289 ikakoaO .egqu wjikaùug fmr w,a,d .;a fyda Ndr jQ iuyr ysgmq igkalrefjda yuqod nqoaê wxYfha ks,OdÍka úiska Tjqka ;u ysgmq ld¾hOrhka y÷kd .ekSug uq,;sjq lrd f.k .sh nj úu¾Yk fldñáhg mejiQy'290291 365' f;dr;=re imhkafkda t,aààB idudðlhka y÷kd .ekSug yuqod nqoaê ks,OdÍka iu. ksr;=reju uksla *dï l|jqrej,g we;=¿ jQy'292Tjqka wNHka;rj wj;eka jqjka w;rg f.dia y÷kd .kakd mqoa.,hka m%Yak lsÍug f.k hhs'293 iuyr whg bj;g weo f.k f.dia wNHka;rj wj;eka jQjka bÈßfhau myr§ we;' ;j;a iuyreka f.k .sfha rd;%Sfha

287 2006 1462$8 yÈis kS;s fr.=,disj,ska ixfYdaOkh lrk ,o EMPP fr.=,dis 2005 ys fr.=,dis 22' 288 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 289 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 290 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 291 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 292 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 293 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ

Page 88: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

88

Èh'294 l|jqre ;=< iïm;a i|yd mej;s .egqï ksido irKd.;hka tlsfkldg úreoaOù wfkl=;a wh t,aààB idudðlhka f,i fy<s l< w;r tfia fy<slrk ,o wh bj;g f.k hkq ,eìK'295 iuyr wjia:dj, § ;uka jir .Kkdjlg fmr t,aáàBh yer .sh nj iuyr mqoa.,hka ´ukaf;a ys§ hqo yuqodjg mejiQ ksid ta wjia:dfõ § w;a wvx.=jg fkd.;a kuq;a miqj uksla *dïj,g udre lsÍfuka miqj w;a wvx.=jg .kakd ,§' 366' l,ska mßÉfþofha i|yka l< wdldrhg Ndr jQ iuyr wh kS;sfhka mßndysrj >d;kh l< nj mejfia' w;=reoyka jQ wh iïnkaOfhka Tjqkaf.a {d;Syq i;Hh ±k .ekSfï wfmalaIdfjka ;ju;a miqfj;s' iuyre yuqod l|jqre ;=< we;s /|jqï uOHia:dkj,g f.k .shy' wfkla wh isák ;ekla ±k .ekSug fyda ksoyia lsßug fmr udi .Kkdjla f;dr;=rla ,nd .; fkdyels wdldrhg yqol,d l< ia:dkj, r|jd .;ay' fndfydaúg ksoyia lr we;af;a w,a,ila ,nd .eksfuks' jO ysxid iy ,sx.sl iy ia;%S mqreI fNaoh mokï m%pKav;ajh ms<sn| IX iy X mßÉfþoj,ska fndfyda /|úhkag ie,l+ wdldrh úia;r flf¾' 367' fndfyda wjia:dj, ksoyia lsÍfuka miqj o /|úhkag yuqod l|jqre fyda fmd,sia ia:dkj,g jd¾;d lsÍug ksfhda. flf¾' ksoiqkla jYfhka 2010 § tla ldka;djlg ls,sfkdÉÑfha yuqod l|jqrlg jd¾;d lrk f,i yuqodfõ wKfok ks,Odßfhl=f.ka ÿr l;k weu;=ula ,eìK' tys§ wehf.ka m%Yak fldg jOysxid meñK jQ nj mjihs'296fndfyda wjia:dj, iy Tjqka r|jd .ekSug kS;suh mokula ke;s úg ks;sm;d fmd,sishlg fyda yuqod l|jqrlg jd¾;d lsÍfï fldkafoaish u; - fndfydaúg i;sm;d" i;s follg jrla" fyda udihlg jrla ^m%foaYfha wKfok ks,Odßhd ;SrKh lrk wdldrhg & /|jqï fyda mqkre;a:dmk l|jqfrka ksoyia flf¾' tysÈ Tjqka iuyr úg kej; w;a wvx.=jg .eksu" jOysxid meñKùu iy$fyda ,sx.sl m%pKav;ajhg f.dÿre úu isÿ úh yelsh'297 r|jd .ekSfï ia:dk' 368' fldñáh /ialr .;a f;dr;=re wkqj Bkshd zziqÿjEkaZZj,ska w;a wvx.=jg .ekSfï úkaÈ;hka iy ;%ia;jdoh je<elaùfï mk; iy yÈis kS;s fr.=,dis hgf;a w;a wvx.=jg .;a fjk;a wh Y%S ,xld wdrlaIl yuqod úiska fkdfhl=;a ia:dkj, r|jd f.k we;' fuu ia:dkj,ska iuyrla nkaOkd.dr jeks ks," .eiÜ lrk ,o ia:dk jk w;r wfkla tajd tfia fkdfõ' 369' fld<U fndfyda fou< wh r|jd ;snqfka je,slv ^ue.iska& nkaOkd.drh"298 ó.uqj nkaOkd.drh" flfi,aj;a; iy w¨;alfâ we;-=<;a k.rfha fkdfhl=;a fmd,sia ia:dk" fld<U TID myiqlï ^iuyrúg 6 jeks ;Ügqj f,i ye¢ka jQ& iy CID uQ,ia:dkh ^ iuyr úg 4 jeks ;Ügqj f,i ye¢kafjk& jeks ia:dkj, h' fld<ôka ol=fKa ;%ia;jdoh je<elaùfï mk; iy yÈis kS;s fr.=,dis hgf;a w;a wvx.=jg .;a fou< wh ish .Kkla r|jd ;nd .;af;a l¿;r nkaOkd.drh iy .d,af,a nQiai /|jqï uOHia:dkh hs' 370' fldñáfhka iïuqL idlÉPd l< úkaÈ;hka wfɨ" wpqfõ¨" lÉfÉß" fldälduï" ;âvd¾ f;are iy Wf¾¿ we;=¿j hqo yuqodfõ l|jqre .Kkdjl r|df.k ;sìK' iuyre ;uka kdúl l|jqrej, r|jd f.k isá nj lSy' 2015 § ;ju;a ;%sl=Kdu,h kdúl l|jqf¾ ryis.; /|jqï uOHia:dkhl iuyreka r|jd f.k isák njg fpdaokd bÈßm;a 294 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 295 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 296 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 297 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 298 ßudkaâ uOHia:dkhg f.k hk ,o wh ufyia;%d;ajrfhl=g bÈßm;a l< iy ks, jYfhka wêlrK md,kh hgf;a /|jQjkah'

Page 89: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

89

jqjo tajd fuu fldñáhg ;yjqre l< fkdyelsh' tfy;a th blauKskau úu¾Ykh l< hq;=h' 371' jjqkshdfõ jkaksh i|yd jQ wdrlaIl n,ld uQ,ia:dkfha fcdaima l|jqr ta Èkj, fïc¾ ckrd,a c.;a chiQßhf.a wK hgf;a mej;s w;r th /|úhka m%Yak lsÍug ^ iy fndfydaúg jOysxid meñKùug& f.k hk m%Odk yuqod l|jqrej,ska tlls' tys yuqod nqoaê wxYfha ks,OdÍka úYd, ixLHdjla fukau jßka jr CID iy TID ks,OdÍyq o isáhy' 372' .egqfï wjidkfha § t,aáàBh yd iïnkaO;d meje;a jQfhahehs ye¢k .;a fndfyda fofkl= uq,skau jeäfhkau jjqkshdj iy hdmkfha msysá zzwdrlaIs; kjd;eka iy mqkre;a:dmk uOHia:dkZZ ^PARC& j,ska tllg;a ;%sl=Kdu,h wi< ^lKavl= yuqod f.dúfmd<& iy uvl,mqj wi< ^;%sfldaKuvq .=jka yuqod f.dúfmd<& f.k hkq ,eìK' jd¾;dù we;s wdldrhg r|jd .ekSfï ;;ajh úúOh' kuq;a fuu ia:dk fndfyduhla mqkre;a:dmk l%shdldrlï iq¿ m%udKhla we;s fyda fldfy;au ke;s /|jqï uOHia:dk fukahehs flfrk fpdaokd fldñáhg ,eìK' we;af;kau wdrlaIs; kjd;eka iy mqkre;a:dmk l|jqrl kj;d ;eîu Ndr jQjka fndfyduhlg mßmd,k r|jd .ekSula fuka úh' fuu fldñáhg tu ia:dkj, isá /|úhkaf.a úia;r iudf,dapkh lsÍu yer wdrlaIs; kjd;eka iy mqkre;a:dmk uOHia:dkj, ;;ajh fyda l%shdldrlï úu¾Ykh lsÍug wjia:djla ,enqfKa ke;' flfia jqj;a fuu /|jqï uOHia:dk lSmhl isá /|úhkag isÿ jQfhahehs lshk jOysxid iy ,sx.sl m%pKav;ajh ms<sn| fpdaokd ,eìK' Ndr jQ fndfyda fofkl= ryis.; l|jqrej,g fyda yuqod l|jqre ;=< msysá /|jqï uOHia:dk" ks, /|jqï uOHia:dk fyda fmd,sia ia:dkj,g f.k hkq ,eìK' 373' mdi,a o .egqu wjidkfha ;djld,sl /|jqï myiqlï njg m;a l< ia:dk úh' 2009 uehs udifha § f;dr;=re imhkafkl= úiska y÷kdf.k w;a wvx.=jg m;a .eyekshla uq,skau l,ska ld¾ñl mdi,la jQ mqkaf;daÜgu mqkre;a:dmk l|jqf¾ r|jd .;a w;r tys ;j;a ia;%Ska oyia .Kkla isáhy' Tjqkaf.ka jeä fofkla l,ska t,aààB igkaldßhka h' Tjqka k;r lr isáfha úYd, Yd,djl jqj;a tys je;sr isàug fyda bvla ;snqfKa ke;' bka miq weh l,ska lDIsld¾ñl úoHd,hla jQ fmdïmhduvq mqkre;a:dmk l|jqrg f.k hkq ,eìK' tys o ±ä ;onohla ;snqK w;r /|úhka ksod .;af;a l+vdrïj,h' CID

iy TID ks,OdÍka isá nj;a Tjqka m%Yak lsÍï isÿ l< nj;a mejfia'299 2009 uehs udifha isg weh ksoyia l< 2010 w. olajd ld,h ;=< weh ia:dk y;rlg f.k .sh nj mejiqjdh'300 374' fuu úkaÈ;hd fuka wfkl=;a /|úhka o fkdfhl=;a /|jqï uOHia:dk iy wdrlaIs; kjd;eka iy mqkre;a:dmk uOHia:dk w;r udre lrkq ,eìK'301 fufia udrelsÍï .Kkdjla302isÿ lsÍfuka fmkS hkafka wdrlaIl yuqodj, úúO wxY w;r mej;s ióm iyfhda.s;djh hs' LLRC o fuu ls%hdj ksid /|úhka fidhd .ekSug W;aidy lrk {d;Skag u;= jQ ÿIalr;d .ek i|yka lrhs' zzfldñiu bÈßfha jeäfhkau u;= lrk ,o lreKla jQfha /|úhka ksrka;rfhkau l|jqfrka l|jqrg udre lsÍu ksid mjqf,a idudðlhka isák ia:dkh Tjqka fndfyda fofkl= fkd±k isáu h'ZZ ksoiqkla jYfhka 2009 uehs udifha § jkaksfha isg meñfKñka isá wfhl= m<uqj Èk folla jjqkshdj fmd,sia ia:dkfha r|jd f.k nQiai /|jqï l|jqf¾ Èk myla ;nd f.k miqj fld<U TID ia:dkhlg hjd we;' Bg miqj kej;;a nQiaig udre lrk ,§' 2009 w. §

299 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 300 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 301 yÈis kS;s fr.=,dis hgf;a /|úfhla m<uqj udi 18 la r|jd .; yelsh' bka miqj jir follg PARC lg hjkq ,efí' miqj ;j;a /|jqï ksfhda.hla u; /|jqï uOHia:dkhlg f.k hkq we;' 302 .egqï wjikaúug fmr jirj, ksrka;rfhkau udre lsÍï isÿj we;

Page 90: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

90

fld<U ßudkaâ nkaOkd.drhg hjk ,o Tyq jir y;rlg wdikak ld,hlska miqj ksoyia lrk f;la je,slkaog hjd we;'303 flfia jqj;a /|úhka ;u iïmQ¾K /|jqï ld,h ;=< fyda bka fldgil ;ud r|jd isá ia:dkh mjd ±k isáfha ke;' 375' flfia jqj;a ;u {d;shd r|jd f.k we;s ia:dkh ±k .kakd mjq,aj,g /|úhka udre lrk nj ±kqï fokafka ke;s ksid ;u {d;shd ne,sug tu ia:dkhg .sh miqj Tyq fjk;a ia:dkhlg udre lr hjd we;s nj ±k .ekSug yels fõ' 376' by;ska olajk ,o wdldrhg 2013 ckjdß 21 udkj whs;sjdislï fldñáhg bÈßm;a lr we;s miajeks ld,Sk jd¾;dfjka zzish¨u ld¾hOrhka f.a úia;r we;=<;a o;a; nexl=jla ilia fldg ksl=;a lr we;ehsZz wdKavqj lshd isà' flfia jqj;a úu¾Yk fldñáhg tjeks o;a; nexl=jla mej;s nj ;yjqre l< fkdyelsh' n,y;aldrfhka w;=reoyka lsÍula ms<sn|j f.dKq lrk ,o yfnhdia fldamqia b,a¨ï m;la wkqj ;u ksoyi wysñ lrk ,o mqoa.,hka ms,sn|j f;dr;=re fidhk ióm {d;Skag TID ld¾hd,fhka úuish yels nj i|yka ±kaúula mqj;a m;aj, m< úh' flfia jqj;a r|jd .;a fyda w;=reoykaj we;s whf.a mjq,aj,g iydhùug lsishï wdldrfha ks, hdka;%Khla mej;s njla ±lsh fkdyelsh' /|jqï uOHia:dkj,g msúish fkdyelsùu 377' iajdëk ksÍlaIlhkag fndfyda /|jqï uOHia:dkj,g úfYaIfhkau yuqod l|jqre jeks r|jd .ekSfï ks, fkdjk uOHia:dkj,g msúiSug ,enqfKa iq¿ úêu;a fkdjq wjia:djla muKs' ke;skï ,enqfKau ke;' kS;s{hkago /|jqï uOHia:dk fndfyduhlg" úfYaIfhkau r|jd .ekSu ms<sfkd.;a ia:dkj,g msúisug fkdyels úh' 378' Y%S ,xldfõ udkj ysñlï fldñika iNd mk; wkqj fldñiug zz wêlrK ksfhda.hlska fyda fjk;a wdldrhg r|jd f.k we;s mqoa.,hkaf.a iqN isoaêh ksÍlaIKh lsßu i|yd Tjqka r|jd f.k isák ia:dk úêu;aj mßlaId lsÍug;a r|jd .ekSfï ;;ajhka jeä ÈhqKq lsÍug wjYH ks¾foaY bÈßm;a lsßug;a yelshehsZZ olajd we;' 2006 ckdêm;s úOdkhka wkqj udkj ysñlï fldñiug w;a wvx.=jg .ekSï ±kqï §ug;a fldñiug tu ia:dk mßlaId lsÍug bv ,nd fok f,i;a ksfhda. lr we;' yÈis kS;s fr.=,dis hgf;a isÿ flfrk r|jd .ekSï ms<sn|j udkj ysñlï fldñiug úêu;aj ±kqï ÿka nj fyda r|jd .;a ia:dkj,g" ksoiqkla jYfhka yuqod l|jqrej,g msúiSug yels njla ms<sn| f;dr;=re fldñáhg ,enqfKa ke;' fpdaokd fyda kvq úNd.hla ke;sj È.= ld,hla r|jd .eksu' 379' r|jd f.k isá wh úia;r lrk wdldrhg r|jd .ekSfï ld,h Èk lSmhl isg i;s .Kka fyda jir lSmhla olajd úh yelsh' fndfydaúg wka;¾cd;sl m%ñ;Skag mgyeks yÈis ks;s fr.=,dis hgf;a olajd we;s jir fofla ld,ho blaujd hhs' wdKavqj olajk wdldrhg 2010 iema;eïn¾ jk úg r|jd .ekSfuka udi 16 lg miqj;a kj;d f.k we;s ixLHdj 7"382 ls'304 2011 cq,s jk úg;a uq,skau r|jd .;a wdikak jYfhka 12"000 la muK jQ NdrjQjkaf.ka 5000 la muK zmqkre;a:dmk uOHia:dkj,Z ;ju;a r|jd f.k we;ehs jd¾;dúh' ta fndfydaúg úksYaphlrefjl= fyda wêlrK n,h mdúÉÑ lsÍug kS;sfhka n,h mjrk ,o fjk;a ks,Odßfhl= fj; bÈßm;a lsÍula fkdue;sjh' wo olajdu iuyreka r|jd f.k isgsk kuq;a fldmuK ixLHdjla o" ljqo" iy Tjqka r|jd we;af;a fld;eko hkak ms<sn| ks, ,ehsia;=jla ,nd .; fkdyelsh'

303 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 304 rdcH ;dka;%sl uQ,dY% f.dKqfõ

Page 91: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

91

380' LLRC 2010 oS wdKavqjg bosrsm;a l< wka;¾jdr ks¾foaYj,ska zzfpdaokd bÈßm;a lsÍula ke;sj §¾> ld,hla r|jd f.k we;s mqoa.,hkag wod,j ksrka;rfhka ,efnk meñKs,sZZ .ek i|yka fldg zztla tla mqoa.,hd fjk fjku úNd. fldg tla tla mqoa.,hd .ek .;hq;= ls%hdud¾.h ks¾foaY lsÍu i|ydZZ úfYaI hdka;%Khla msysgqúug ks¾foaY lr we;' r|jd f.k we;s whf.a kdu ,ehsia;=jla m%ldY lsÍug;a" ksoyia lrk ,o wh w¨;ska idlaIs we;akï yer kej; w;a wvx.=jg .ekSfuka je<elaúu i|yd Tjqkag zzksoyiaZZ lsÍfï iy;shla ksl=;a lsÍug;a LLRC ks¾foaY lr we;' r|jd f.k we;s mqoa.,hka .ek úNd. lsÍug úfYaI hdka;%Khla msysgqùug LLRC l< ks¾foaYh fuf;la ls%hd;aul lr ke;' 381' fldñiu tys wjidk jd¾;dfjka w;a wvx.=jg iy r|jd .eksug wod, wdrlaId iïnkaOfhka m%n, ks¾foaY .Kkdjlau ksl=la lr we;' /|úhkaf.a wdikak {d;skag ,nd .; yels" /|úhkaf.a kï' r|jd we;s ia:dkh" udre lrk ,o ia:dk we;=<;a /|úhkaf.a kdu ,ehsia;=jla" tu f;dr;=re Tjqkaf.a mjq,j,g ,nd .; yels wdlrhg o;a; nexl=jla msysgqúu;a tu ks¾foaYj,g we;=<;a h' uyck wdrlaIl mk; fyda ;%ia;jdoh je<elaúfï mk; hgf;a ksl=;a lr we;s fr.=,dis hgf;a w;a wvx.=jg f.k r|jd fyda isr.; lr we;s mqoa.,hka wëlaIKh iy úNd. lsÍug iajdëk WmfoaYl lñgqjla msysgqùug o LLRC ks¾foaY lr we;' ^fþo 9'53 isg 9'71& 382' jvd;a jeo.;aj LLRC fufia i|yka lrhs' zz w;a wvx.=jg .ekSula" r|jd .eksula" iy udre lsÍula jd¾;d lsÍug fyda meyer .eksula ms<sn| meñKs,a,la jd¾;d lsßu fmd,Sish úiska m%;slafIam lsÍu iy ta .ek úu¾Ykh lsÍug wfmdfydi;aùu wmrdOhla fia ie,lsh hq;= w;r tjeks jerÈlrejkag fpdaokd bÈßm;a lsÍug mshjr .; hq;=h'ZZ ^fþo 9'55& fuu LLRC ks¾foaYh ls%hd;aul jQfha ke;' 383' by;ska i|yka l< wdldrhg zzNdr jQjkaZZ$/|úhka wjidkfha § /|jqï Ndrfhka ksoyia lsÍfï ks¾Kdhl meyeÈ,s ke;' fldñáh úiska f,aLk .; lrk ,o isoaëka 16 l§ iy wfkl=;a wh jd¾;d lr we;s isoaëkaj,§ o ksoyi ,nd f.k we;af;a /|úhdf.a mjqf,a idudðlfhl= úiska w;r ueÈfhl= yryd úYd, w,a,ila ,nd §fuks' EPDP h tjeks w;rueÈfhl= jYfhka idudkHfhka y÷kd f.k we;'305 /|úhka ksoyia lr .eksug uqo,a Ndr .ekSu nyq,j isÿ jq nj fmfka' fuh r|jd .;a mqoa.,hka cd;sl wdrlaIdjg ;¾ckhla jkafkah hk n,OdÍkaf.a u;h yd iDcqju mriamrh' 384' /|úhka ksoyia lsrSfuka miqj yeu úgu /|ùfuka ksoyia nj ;yjqre lrk ,sms f,aLk ksl=;a fkdlrk ksid ks;sm;d wdrlaIl yuqodj fj; jd¾;d lrk f,i b,a,d isáug;a' È.gu fidaÈishg" ysßyer" yd kej; w;a wvx.=jg .ekSfï ;¾ckhg ,laúh yelsh'306 ;ud 2010 § hqo yuqodfõ r|jd .ekSfuka ksoyia l< o ksoyia lsÍfï ,sms f,aLk fkdÿka ksid kej; w;a wvx.=jg .ekSfï ìfhka È.gu isá nj tl mqoa.,fhl= fldñáhg mejiqfõh' miqj Tyqg 2011 fkdjeïn¾ udih f;la i;s m;d CID hg ks;sm;d jd¾;d lsÍug ksfhda. lr we;' wjidkfha § Tyq w;a wvx.=jg f.k nrm;< f,i jOysxid meñK jQ nj mejfia'307 385' 2015 ckjdß ui jev Ndr.;a wdKavqj ;%ia;jdoh hgf;a r|jd f.k isák ish¨ fokdf.au ;;ajh iudf,dapkh lsÍug fmdfrdkaÿ úh' wdKavqj /|úhkaf.a iïmQ¾K

305 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ

306 rdcH ;dka;%sl uQ,dY% f.dkqfõ 307 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ

Page 92: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

92

,ehsia;=jla ;yjqre lsÍfï § wNsfhda.j,g uqyqK § we;s nj fmfka' ta ms<sn|j ICRC iu. iómfhka jev lrk nj mjid we;' VIII n,y;aldrfhka w;=reoyka lsÍï' ye¢kaùu$ ikao¾Nh 386' n,y;aldrfhka w;=reoyka lsÍu ikakoaO .egqfï ish¨ wjëkaj,§ fukau l,ska ck;d úuqla;s fmruqfKa ler,sldß;ajh mej;s ld, mßÉfþofhaÈ o Tjqkaf.a mjq,aj,g fukau mq¿,a m%cdjkago úkdYldÍ m%;sM, w;a lr ÿka Y%S ,dxlslhka ish oyia .Kklg n,mE ixisoaêhls' 387' n,y;aldrfhka w;=reoyka lsÍï Y%S ,xldfõ È.= l,l isgu mej;s iqúfYaIS ;;ajhls' ksoiqkla jYfhka n,y;aldrfhka fyda wlue;af;ka w;=reoyka lsÍï ms<sn| l%shdldÍ lKavdhu ^WGEID& 2014 ksl=;a l< jd¾;dj wkqj tu jir ;=< n,y;aldrfhka isÿ l< w;=reoyka lsÍï 12"536 la ms<sn| meñKs,s Tjqkag ,eî we;' th l%shdldÍ lKavdhfï ,ehsia;=j wkqj f,dj lsishï rglska ,enqKq fojk úYd, w;=reoyka lsÍï ixLHdj308 jk w;r th jvd;a lemS fmfkkafka Y%S ,xldfõ ck ixLHdj idfmalaI jYfhka l=vd ùu;a iu. ieie£fï §h'309 2007 § l%shdldÍ lKavdhu w;=reoyka lsÍï ms<sn| isoaëka .ek Y%S ,xld wdKavqjg 2006 g jvd jeä yÈis wNshdpkd ixLHdjla bÈßm;a l< nj i|yka lrhs' th f,dj lsishï rglg bÈßm;a l< jeäu wNshdpkd m%udKhhs'310 388' by; mßÉfþoj,ska Y%S ,xldfõ n,y;aldrfhka w;=reoyka lsÍu myiql< fndfyda idOl úia;r flßK' fuu fldgfika fldñáfha uekafâÜ n,h we;s ld, mßÉfþoh ;=< isÿ lrk ,o n,y;aldr w;=reoyka lsÍï" wdrlaIl yuqod fufyhqï ;;ajhka ;=<" iuyrúg ikakoaO lKavdhï iu. tl;= ù isÿ lrk ,o b,lal lr.;a w;=reoykalsÍï we;=<;aj È.gu isÿ lrk ,o n,y;aldr w;=reoyka lsÍï .ek úuid n,kq we;' th ikakoaO .egqu wjidkfha § ;uka t,aààB ld¾hOrhka f,i y÷jd .ekSfuka yuqodjg Ndrùfuka miqj w;=reoyka jQ mqoa.,hka .Kkdjla .ek o f,aLk .; lrkq we;' úu¾Yk fldñáfha uekafâÜ n, ld, iSudfjka miqj o w¨f;ka n,y;aldr w;=reoyka lsÍfï isoaëka jQ njg fpdaokd bÈßm;aúh' 389' úu¾Yk fldñáh tys uekafâÜ n,h we;s ld, iSudjg fmr ld, iSudjka ;=< w;=reoyka mqoa.,hka .ek fjk fjku iudf,dapkh flf<a ke;' flfia jqj;a n,y;aldrfhka w;=reoyka lsÍu È.gu isÿjk W,a,x>kh lsÍula jk ksid w;=reoyka jQ ;u wdorKShka fjkqfjka ;ju;a i;Hh iy hqla;sh wfmalaIdfjka isák mjq,aj,ska ,enqKq f;dr;=re o iudf,dapkh flßK' fuu fldgfika ;u wdorKShka isák ;ek iy Tjqkaf.a brKu .ek fidhñka isák mjq,a .ek úfYaIfhka i|yka jkq we;' 390' jvd;a jeo.;aj fuu mßÉfþofhka fldñáfha uekafâÜ n, ld, iSudj ;=< hï isoaêhla jQfhao keoao fkdi,ld n,y;aldrfhka w;=reoyka l< úkaÈ;hkaf.a b,a,sï ms<sn|j wdKavqfõ m%;spdr o mßlaId flf¾' w;=reoykaùï oyia .Kkla isÿ jqjo" tajd .ek fidhd ne,sug cd;sl fldñika iNd .Kkdjla m;a l<o" isÿj we;s foa iïmQ¾Kfhka meyeÈ,s lr f.k we;af;a b;d iq¿ ixLHdjl muKs' tfukau jerÈlrejka f,i y÷kd f.k we;af;a iq¿ fofkl= muKs' w;=reoyka lsÍïj,g wod, lreKq úi£u lsÍu i|yd ia:dmkh lrk ,o hdka;%K fndfyduhla w;=reoyka jQjkaf.a brKu

308 n,y;aldrfhka fyda wleue;af;ka lrk ,o w;=reoyka lsÍï ms<sn| jd¾;dj wf.dia;= 4 , 2014 309 Op cit. p 31 310 A/HRC/10/9, para 306.

Page 93: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

93

meyeÈ,s lsÍug iy jerÈlrejka wêlrKh yuqjg f.k taug w¾:dkaú; m%;spdr olajd ke;' 391' zke;sjQZ mqoa.,hka ms<sn| ish¨ isoaëka n,y;aldrfhka w;=reoyka lsÍu ms<sn| ks¾jpkhg .efkkafka ke;' ksoiqkla jYfhka igka lsÍfï § igka ìfï § ke;s jQ yuqod idudðlhka fuu ks¾jpkh lsÍfuka neyer flf¾' tfia jqj;a tjeks mqoa.,hkaf.a wd.sh ;ekla ms<sn|j fidhd ne,sug" ke;s jQ mqoa.,hd fidhd .ekSug .kakd mshjr lsishï m%.;shla we;skï ta nj Tjqkaf.a mjq,aj,g ±kqï Èug" .e,fmkafkakï Tjqka ;u mjq,a iu. kej; tl;= lsÍug fyda ñh.sh nj iy;sl jkafka kï u< isrer Ndr §ug ish¨ m%h;ak .ekSu wdKavqfõ hq;=luls' 392' n,y;aldrfhka n|jd .ekSfï ;;ajh we;=<;a t,aááB meyer .ekSfï isoaëka XI mßÉfþofha úia;r flfrkq we;' 393' n,y;aldr w;=reoyka lsÍfï iajNdjh meyeÈ,s lsÍug ksoyi wysñ lsÍu" rdcH ks,OdÍkaf.a iïnkaO;djh iy ksoyi wysñ lsÍu ms<s.eksu m%;slafIam lsÍu fyda w;=reoyka l< mqoa.,hd isák ;ek fyda Tyqf.a brKu ieÕùu" mqoa.,hd kS;sfha wdrlaIdfjka neyer fldg ;eîu we;=<;a úúO ,laIK f.kyer ±lsúh hq;=h' 394' flfia jqj;a n,y;aldrfhka w;=reoyka lsßï iy uqla;sh fia ie,lsh yels tlsfklg .e,fmk f;dr;=re úu¾Yk fldñáh /ialr we;' úu¾Yk fldñáh ish úu¾Ykfha § wka;¾cd;sl iy Y%S ,dxlSh rdcH fkdjk ixúOdk iy tjeks isoaëka mq¿,a jYfhka f,aLk .; lr we;s WGEID jeks fjk;a hdka;%K /ialr ;sfnk f;dr;=re úYd, m%udKhla iudf,dapkh flf<ah'311 úu¾Yk fldñáh w;=reoyka l< whf.a {d;Ska iu. iDcqju jev lrk ixúOdk idudðlhka yd ;ju;a w;=reoykaj isák wh w;a wvx.=jg .ekSu" r|jd .eksu iy meyer .ekSu ÿgq idlaIslrejka iu. iïuqL idlÉPd flf<ah' ksoiqka jYfhka fldñáh úiska idlÉPd l< l,ska /|úhkaj isá fndfyda fofkla Tjqka /|úhkaj isáh § yuqod w;a wvx.=fõ isá mqoa.,hka miqj w;=reoyka jQ nj mejiQy' fldñáhg tjk ,o ,sÅ; lreKq iudf,dapkh lsÍfuka fujeks úia;r jvd;a ;yjqre úh' 395' Bg wu;rj fuu fldñáh w;=reoyka lsÍï .ek mßlaId lsÍug m;a lrk ,o YS% ,xld fldñika iNd lSmhl m%ldYhg m;a fkdl< jd¾;d iy Y%S ,xld fmd,sish iy cd;sl iy wka;¾cd;sl ksis n,Odßka fjk;a wdh;k j,g lrk ,o meñKss,sj, msgm;a iudf,dapkh flf<ah' n,y;aldrfhka w;=reoyka lsÍï ms<sn| rcfha m%;spdr' 396' fuu .eg¨fõ mßudj fl;rï jqjo Y%S ,xld n,OdÍka fndfyda ÿrg n,y;aldr w;=reoyka lsÍfï ixisoaêh .ek jeä wjOdkhla fhduq fkdl< w;r wdrlaIl yuqodj, iïnkaO;djh m%;slafIam flf<ah' óg jH;sf¾lhla jkafka n,y;aldrfhka w;=reoyka lsÍï wjika lsÍfï fmdfrdkaÿj u; 1994 È n,hg m;a ckdêm;sks pkaÈ%ld nKavdrkdhl l=udr;=x. h' weh fuu .eg¨j úi£ug mshjr lSmhla .;a kuq;a" bÈßfha

311 Human Rights Watch, Y%S ,xldfõ zzw;=reoykaùïZZ iy meyer .ekSï ms<sn| kej; kej;;a we;s ìhlre rdcH j.lSu ud¾;= 2008, SLMM f,aLk, Human Rights Watch, ffk;sl md;d,h( Y%S ,xldfõ r|jd f.k we;s t,aáàB iellrejkaf.a wúksYaÑ; brKu 2010, Human Rights Watch International Crisis

Group , 2007wmrdOhg yjq,aùu" Y%S ,xldfõ udkj whs;sjdislï w¾nQoh, Amnesty International, jO ysxid kj;kq" jir 5 la .;j" iqÿ fldä isoaêh 2009-2014, 2014.

Page 94: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

94

§ ±l .ekSug yels wdldrhg j.ùu ksrdlrKh lsÍug .;a m%h;ak iSud flfrk ndOd .Kkdjla ;sìK' 397' 2005 fkdjeïn¾ udifha isg ckdêm;s uyskao rdcmlaI hgf;a wdKavqfõ n,OdÍyq n,y;aldr w;=reoyka lsÍï ms<sn| lsishï j.lSula Ndr .eksu È.ska È.gu m%;slafIam l<y' w;=reoyka jQjka ms<sn| jd¾;d zzwdKavqfõ wêIaGdkh ÿ¾j, lsÍu i|yd Bg n,mEï lsÍfï woyiska wka;¾cd;slj w÷re Ñ;%hla we;s lsÍu i|yd W;aidy lrk l=ßre ;%ia;jdÈ ixúOdkhl m%pdrl Wml%uhl m%;sM,hlahehsZZ tjlg udkj whs;sjdislï iy wdmod l<ukdlrK weu;s uyskao iurisxy mejiqfõh'312 zz;u md,k iufha w;=reoykaj jQfhahehs jd¾;d ù we;s iuyreka ;u ksfjiaj,g fkdokajd uOq iuh .; lsÍug f.dia we;ehsZZ ckdêm;s uyskao rdcmlaI 2007 Tlaf;dan¾ ui mejiqfõh'313 zzfuu w;=reoykaùfï ,ehsia;= ish,a, b,lalï muKlahehs mejiQ Tyq w;=reoykaùï iy udkj whs;sjdislï lv lsÍfï isoaëka fkdjq njla ;ud fkdmjik w;r zztajdg wdKavqfõ lsisu iïnkaOhla ke;s nj iaÓrju mjikafkahehsZZ314 jeä ÿrg;a lSfõh' 398' fujeks m%ldYk 2012 uehs ui tjlg wdrlaIl f,alï jQ f.daGdNh rdmlaI o flf<ah' w;=reoyka fndfyda fofkla msgrg heug Y%S ,xldfjka msg;aj f.dia we;ehso" n,y;aldrfhka w;=reoyka lsÍï ms<sn| fpdaokd Y%S ,xldj .ek jerÈ Ñ;%hla we;s lsÍug''' jerÈ m%;srEmhla we;s lsÍug Y%S ,xldfjka msg; fjfik" Y%S ,xldfõ m%;srEmhg ydks lsÍug W;aidy lrk t,aààBfha kgUqkaj we;s fldgilf.a W;aidyhlahehs Tyq lSfõh'315 2014 § isú,a iy foaYmd,k whs;sjdislï ms,sn| wka;¾cd;sl ikaOdkfha udkj whs;sjdislï fldñáhg bÈßm;a lrk 5 jeks jdßl jd¾;dj ie,ls,a,g .ekSfï § wdKavqj fufia lSfõh( zz w;=reoyka lsÍfï ud¾.hla f,i zziqÿ jEkaZZ .ek flfrk i|yka h:d¾:jd§ lreKq u; mokï ùug jvd iuyr ckudOHj, m<jQ yeÕSï wjqiaik fpdaokdh'ZZ tfukau wdKavqj n,y;aldrfhka w;=reoyka lsÍfï § yuqodfõ iïnkao;djhla we;ehs kef.k fpdaokd o iïmQ¾Kfhkau m%;slafIam flf<ah'316 399' flfia jqj;a wdKavqfõ ks,OdÍka iq¿ msßila w;=reoyka lsÍï ms<sn| wdKavqfõ j.lSu ms<s.;ay' 2007 fmnrjdß ui uq, § tjlg úfoaY weu;s jQ ux., iurùr ckdêm;s fj; ,smshla hjñka iEu meh mylg jrla Y%S ,xldfõ meyer .eksula isÿ jkafkahehso zzljqreka th isÿ l<;a wdKavqjla f,i wm Bg j.lsj hq;=hehsZZ o lSfõh'317 400' 2010 § LLRC ckdêm;s fj; bÈßm;a l< wka;¾jdr jd¾;dfõ 9'47 fþofhka n,y;aldr w;=reoyka lsÍï ms<sn|j läkï mshjr .kakehs b,a,Sula lrñka tjeks isoaëka úi£fï yÈis wjYH;djh wjOdrKh lr we;' tys kvq úNd.hka ys§ n,y;aldr w;=reoyka lsÍï ms<sn| meñKs,s 1000 lg wêl ixLHdjla ,efnñka mj;sk nj i|yka

312 yeu foilau idudkH wdldrhg úh yelshehs wfmalaId l< fkdyelsh'' The Nation, 18 March 2008

http://www.nation.lk/2007/03/18/inter 3htm 313 ngysr cd;slfhdaa uf.a m%N+ fkdjk kdhl;ajh ms<sl=,a lr;s- uyskao rdcmlaI The Asian

Tribune 4 October 2007. http://www.asiantribune.com/node/7650 314 Ibid 315 Gotabaya Rajapaksa Sri Lanka north 'not just for tamils' BBC, 28 May 2012

http://www.bbc.com/news/world-asia-18207198

316 CCPR/C/LKA. udkj whs;sjdislï fldñáh úiska 2014 Tlaf;dan¾ 7 – 8 ICCPR hgf;a bÈß m;a l< Y%S ,xldfõ jdßl jd¾;dj i,ld ne,Su z.eg¨ ,ehsia;=jZ g Y%S ,xldKavqj l,ska fok ,o ,sÅ; m%;spdrj,g w;sf¾lj udkj whs;sjdislï fldñáh u;= lrk ,o m%Yakj,g Y%S ,xldKavqfõ m%;spdr' 2014 Tlaf;dan¾ 7 Y%S ,xldfõ ks;H ksfhdað; ;dkdm;s .re rúkd: mS wdßhisy uy;d f.a wdrïNl m%ldYh 317 úfoaY weu;s wdKavqfõ ¥IK fy<s lrhs. The Sunday Leader, 28 January 2007.

http://www.thesundayleader.lk/archive/20070128news,htm

Page 95: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

95

lrk tu jd¾;dj zzrdcHfha j.lSu jkafka Ndrùfuka fyda isrNdrhg m;a lsÍfuka wdKavqfõ wêldÍkaf.a w;a wvx.=jg m;afjk ´kEu mqoa.,fhl=f.a wdrlaIdj iy iqrlaIs;Ndjh iy;sl lsÍuZzhhs wjOdrKh lrhs' n,y;aldr w;=reoyka lsÍfï rgdj 401' fuu fldgfika meyeÈ,s lrk whqre fuf;la mej;s iEu wdKavqjlau" wdKavqj úfõpkh lrkafkahehs is;k wh fyda úmlaI jHdmdrj,g iyfhda.h ,nd fok fyda ikakoaO .egqïj,g iïnkaO wh b,lal lr .ekSug n,y;aldr w;=reoyka lsÍï fhdod f.k we;' ksoiqkla jyfhka WGEID jd¾;d" rdcH fkdjk ixúOdk iy fjk;a tajd olajk wdldrhg 1971 iy 1987 – 89 cúfm ler,s iufha § Y%S ,dxlslhka oyia .Kkla" úfYaIfhkau isxy,hka wdrlaIl yuqod úiska w;a wvx.=jg .ekSfuka miq w;=reoykaj we;' 1996 § wdKavqfõ yuqod hdmkh kej; t,aààB md,kfhka uqod .;a miq isrNdrhg m;a fou< cd;slhka ish .Kkla w;=reoykaj we;' ;j;a fndfyda fofkla" t,aààBh iu. iïnkaO;d we;ehs is;k fou< cd;slhka úYd, ixLHdjla bka miqj w;=reoykaj we;' 402' fuu fldñáfha úu¾Ykfhka wdjrKh jk uq¿ ld, mßÉfþh mqrdu n,y;aldr w;=reoyka lsÍïj, mßudKh WÉpdjpkh úh' wv jYfhka 2002 igka úrdu .súiqu ksid fuu ixLHdfõ my; jeàula ;snqK o úúO uQ,dY%j,ska ,enqK tlsfklg ieifok jd¾;d wkqj 2005 isg bÈßhg tys lemS fmfkk jeäúula jQ nj fmkakqï lrhs' kS;sfhka mßndysr" ,>q fyda ys;=jlaldr >d;k ms<sn| úfYaI jd¾;dlref.a f.a 2005 fkdjeïn¾ ui Y%S ,xldfõ ixpdrfhka miqj ksl=;a lrk ,o jd¾;dj wkqj w;S;fha § Y%S ,xldj le<Uq n,y;aldrfhka fyda wleue;af;ka w;=reoyka lsÍfï rgdj kej;;a u;=ùu ms<sn| jd¾;dùfuka ;ud fnfyúka l,n,hg m;a jQ nj Tyq i|yka lrhs' zz msßfyñka mj;sk wdrlaIl ;;ajh kej; jrla w;s;fha mej;s wmyrK Ndú;h lrd fhduq úh yels neúka wk;=re yeÕùfï igyka ;enqfjñ'ZZ318 bka miqj úfYaI iïnkaëldrl zzr|jd .ekSï ms<sn| wjYH flfrk ish¨ wdrlaId úêl%u iïmQ¾Kfhkau ms<smÈk f,iZZ wdKavqfjka b,a,d isáfhah'319 403' WGEID 2006 § ksl=;a l< jd¾;dfjka ZZÈjhsfka W;=re kef.kysr l,dmfha igka kej; weú< hEu;a iu. úfYaIfhkau tu m%foaYfha uE;l§ isÿjQfhahehs lshk n,y;aldrfhka w;=reoyka lsÍï ms<sn| jd¾;d jeäùu .ek ish nrm;< lKiai,a,ZZ olajhs'320 Y%S ,xld udkj ysñlï fldñiu 2006 ueo Nd.fha ksl=;a lrk ,o ixLHd wkqj 2005 foieïn¾ udifhka miqj hdmkh w¾OoaùSmfha mqoa.,hka 419 la w;=reoykaj we;' 404' 2007 yd 2009 w;r ld,fha § WGIED fj; jd¾;d jQ n,y;aldr w;=reoyka lsÍï ixLHdj jeä fjñka mej;sK' 2007 § WGIED rg ;=< uE;l jd¾;djQ n,y;aldr w;=reoyka lsÍï ixLHdfõ jeäùu .ek ish nrm;< wjOdkh fhduq lrk nj i|yka lr we;' tu jd¾;dfõ jeä ÿrg;a fufia i|yka fõ' zzhdmkfhka jd¾;d jQ isoaëkaj,g wu;rj uE;l§ fld<ôka jd¾;d jQ isoaëka lK.dgqodhl m%jk;djhla fmkakqï lsÍu nrm;< wjOdkhg ,la úh hq;=h' fïjdhska rg ;=< w;=reoyka lsÍfï mq¿,a rgdjla

318 E/CN.4/2006/53/Add.5.27 March 2006 paragraph 68

319 Ibid 320 n,y;aldrfhka fyda wleue;af;ka w;=reoyka l< wh ms<sn|j l%shdldß lKavdhfï jd¾;dj 25 ckjdß 2007

A/HRC/4/41. paragraph 396

Page 96: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

96

mej;s nj fmkakqï flf¾'ZZ321 2007 Tlaf;dan¾ 31 rdcH fkdjk ixúOdk ;=kla iúia;rd;aul fkdjk nj i|yka lrñka m< l< ,ehsia;=jla wkqj 2007 ckjdß ui isg wf.daia;= olajd n,y;aldrfhka w;=reoyka lsÍfï isoaëka 540 la jQ nj322 i|yka lrhs' 405' WGIED 2008 jd¾Isl jd¾;dfõ Y%S ,xldfõ n,y;aldrfhka w;=reoyka lsÍfï isoaëka323 ixLHdj úYd, f,i jeäùu .ek zzmqÿuhgZZ m;ajk nj i|yka lrñka zz;u yÈis l%shd mámdáh hgf;a 2008 fmnrjdß isg Tlaf;dan¾ olajd w;=reoyka mqoa.,hka ms<sn| isoaëka 43 la ikaksfõokh l< nj fmkajd foa'324 2012 ksl=;a lrk ,o WGIED jd¾;dfjka325 hdmkh Èia;%slalfha 2007 ckjdß iy wf.dia;= ld,h we;=<; mqoa.,hka 500 lg jvd w;=reoyka lsÍu iy ukakdru Èia;%slalfha 2008 iy 2009 w;r ld,fha § mqoa.,hka 100 lg wdikak ixLHdjla w;=reoyka jQfhahehs lshk fpdaokd kej; bÈßm;aj we;ehs i|yka lrhs' 406' 2009 § ikakoaO .egqu wjidkfha § n,y;aldrfhka w;=reoyka lsÍfï isoaëka ms<sn| fpdaokdj, jeäùula ms<sn| jd¾;d kej; ±lsh yelsh' fldñáfha uekafâÜ n,hfhka wdjrKh jk ld, iSudj wjidk ùfuka miqj o w;=reoykaùfï iuyr isoaëka È.gu jd¾;d jqjo tfia jd¾;d jQ isoaê ixLHdj l%u l%ufhka my; jeáK' 407' fuu fldñáfhka iudf,dapkj l< n,y;aldr w;=reoyka lsÍfï isoaëka" iuyr m<d;aj,g úfYaIfhka n,mEula jqjo rg mqrdu isÿ úh' fldñáfha uekafâÜ n,h we;s ld, iSudj ;=< f,aLk .; l< isoaëka fndfyduhla jd¾;d jQfha " ukakdru" hdmkh iy jjqkshdj hk Èia;%slal we;=<;a W;=re m<df;ks' fï m%foaY ish,a, yuqodfõ ±ä md,kh hgf;a mej;sK' fojeks úYd, n,mEula jQfha kef.kysr m<df;ah' ta úfYaIfhka 2006 iy 2008 w;r wdKavqfõ yuqodj t,aáàBh mrdch lsßfuka miqh' fld<U§ isÿ lrk ,o n,y;aldr w;=reoyka lsÍï o fldñáfhka f,aLk.; lr we;s w;r bka úkaÈ;hka jQ fndfyduhla rfÜ W;=re iy kef.kysr m<d;aj, isg meñKs whhs'326

321 n,y;aldrfhka fyda wlue;af;ka w;=reoyka l< wh ms<sn| l%shdldß lKavdhfï jd¾;dj 10 ckjdß 2008

A/HRC/7/2. paragraph 344

322 Civil Monitoring Mission, Free Media Movement and Law & Society Trust. Y%S ,xldfõ udkj whs;sjdislï W,a,x>kh lsÍï ms<sn|j ckdêm;s ksu¾Yk fldñiug fojkjrg lrk ,o ie, lsÍï ckjdß – wf.daia;= 2007

http://lib.ohchr.org/HRBodies/UPR/Documents/Session2/LK/AFMD_UPR_52_2008anx_LSTreportondisa

ppearancesandlillings.pdf

323n,y;aldrfhka fyda wleue;af;ka w;=reoyka lsÍï ms<sn| l%shdldß lKavdhfï jd¾;dj fmnrjdß 25

2009

A/HRC/10/9/ paragraph 366

324 Ibid paragraph 351 325 n,y;aldrfhka fyda wleue;af;ka w;=reoyka lsÍï ms<sn| l%shdldÍ lKavdhfï jd¾;dj ud¾;= 2 2012

A/HRC/19/58/Rev.1 para 497

326 1997 ngysr" ol=K" iy inr.uqj m<d;aj, leue;af;ka f;drj mqoa.,hka bj;a lsßu fyda w;=reoyka lsÍu úNd. lsÍu i|yd jQ l,dmsh fldñifï wjidk jd¾;dfõ fufia i|yka lrhs( zzfldñiug bÈßm;a jq idlaIs wkqj fld<U fou< iïNjhla we;s mqoa.,hka leue;af;ka f;drj bj;a lsÍu$ w;=reoyka lsÍu Y%S ,xldfõ ol=fKa tjeks isoaëka iu. iudk fkdl< hq;=h'ZZ bka woyia jQfha fld<U fou< ck;dj w;=reoyka lsÍfï § b,lal lr .ekSu ;,l isg mej;s njh' ( As quoted in A Legacy to Remember: Sri

Lanka's Commissions of Inquiry 1063-2002. Ed. Kishali Pinto Jayawadena, Law & Society Trust)

Page 97: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

97

408' fldñáfha uekafâÜ n, ld, isudj ;=< isÿ jQ n,y;aldr w;=reoyka lsßïj, úkaÈ;hkaf.ka nyq;rh t,aáàBhg iïnkaOhehs is;= mqoa.,hka h' fou< ;reKfhda t,aáàBh iu. iïnkaO;d ;snqK;a ke;;a wdKavqfõ md,k m%foaYj,§ úfYaIfhkau wjodkug ,la jQy' wdKavqfõ md,k m%foaYj, § w;=reoyka jQ wfkl=;a wh jkafka wdKavqj úfõpkh lrkafkahehs is;+ udkj whs;sjdislï wdrlaIlhka" cd;sl udkqISh fiajlhka iy ckudOHfõÈka h' WGEID 2008 cqks 11 ksl=;a l, mqj;a ksfõokhlska udkqISh fiajlhka b,lal lr .eksu .ek ish lKiai,a, m%ldY flf,ah'327 fuu iuyr isoaëka ks;s úfrdaë >d;k ms<sn| mßÉfþofha f,aLk .; lr we;' 409' úia;r lrk ,o rgdj meyeÈ,s lrk ixfla;d;aul isoaêhla jkafka ,xld B ksjqia ys fiajh l< ldgqka Ñ;% Ys,amsfhl= jQ m%.S;a rkacka nKavdr tlake,sf.dv f.a w;=reoyka lsßuh' wdKavqj ±äf,i úfõpkh l< Tyq w;=-reoyka jQfha ckdêm;sjrK Pkao jHdmdrh w;r ;=r 2010 ckjdß 24 jeks odh' úu¾Yk fldñáhg ,enqK f;dr;=re wkqj m<uqfjkau 2009 wf.dia;= 27 iqÿ jEka r:hlska meñKs fkdy÷kk mqoa.,hka msßila úiska meyer .;a Tyq Bg miqjod ksoyia flßK' tfia jqj;a Tyqg È.gu ks¾kdñl ÿr l;k weu;=ï ,enqK w;r ;ud .ek fidaÈisfhka isákafkahehs úYajdihla Tyq ;=< ;sìK' 2010 ckjdß 24 Èk iji tlake,sf.dv uy;d ;u ld¾hd,fhka msgj .sh kuq;a ;u ñ;=frl=g Tyq uQK .eiSug meñfKkafkahehs ±ka jQ ia:dkhg meñKsfha ke;' t;eka mgka Tyqg isÿ jQ fohla fyda Tyq wd.sh ;ekla ±k .kakg ke;' tlake,sf.dv w;=reoykaùfuka miqj Èk y;rlg miqj fidaÈis lsÍfï wjir m;%hla fkdue;sj ,xld B ksjqia ld¾hd,hg meñKs fkdy÷Kk msßila tu ld¾hd,h mßlaId lrk ,§'328 410' tlake,sf.dv isoaêh .ek ;j;a wh w;r udkj whs;sjdislï ms<sn| uy flduidßia" jOysxidj,g tfrys fldñáh iy WGEID wdKavqfjka úuiqy' Tyq isák ;ekla ms<sn|j f;dr;=re ,nd .eksug .;a m%h;ak fukau isoaêh ms<sn| w¨;au ;;ajh ms<sn|j my;ska úia;r flf¾' wdrlaIl yuqod úiska w;a wvx.=jg .eksfuka miq w;=reoykaùï' 411' jir .Kkdjla ;siafia udkj whs;sjdislï ms,sn| uy flduidßia" WGEID iy tlai;a cd;skaf.a fjk;a wdh;k iy rdcH fkdjk ixúOdk n,y;aldrfhka w;=reoyka lsÍï ms<sn|j wdKaavqfõ" úfYaIfhkau wdrlaIl yuqodj, iDcq iïnkaO;djh ;yjqre flfrk f;dr;=re w;s úYd, m%udKhla /ia l<y' 2004 § lreKd lKavdhu ìysùu iy 2000 ueo Nd.fha isg BmSãmS ikakoaO l%shdldrlï È.gu mj;ajd .eksu;a iu. n,y;aldr w;=reoyka lsÍï úúO lKavdhï w;r wvq ;sjD;djfha ikakoaO fufyhqïj, fldgila úh' 412' WGEID ys 2007" 2008" 2009 yd 2010 jd¾;d Y%S ,xld hqo yuqodj" fmd,sish ^CID,

TID, STF & iy ikakoaO lKavdhï n,y;aldr w;=reoyka lsÍfï isoaëka nyq;rhlg j.lsj hq;=hehs mjihs' Y%S ,xld kdúl yuqodj úfYaIfhkau hdmkh iy ukakdru n,y;aldr w;=reoyka lsÍï ms<sn| isoaëkag j.lsj hq;=h' flfia jqj;a taldnoaO fufyhqïj,§ iy w;a wvx.=jg .eksu" r|jd .eksu iy w;=reoykaúfï úúO wÈhr ;=<

327 2008 cqks 11 m%jD;a;s ksfõokh( ''United Nations expert group deplores wave of disappearance in Sri

Lanka''

http://www/ohchr.org.UN/NewsEvents/Pages/DisplayNews.asds/NewsID-9278&LangID-E

328 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ

Page 98: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

98

wdrlaIl yuqodj, tall .Kkdjla tlajQ úúO wxY w;r tfukau ikakoaO lKavdhïj, iydh we;sj& yjq,a mej;s njgo fpdaokd bÈßm;aj we;' 413' fuu ksYaÑ; l%shd ms<sn| j.lSu yuqodjg fyda tallj,g mejßu fukau tla tla wmrdOlrejka y÷kd .eksu fndfydaúg wNsfhda.hka jkafka wdrlaIl yuqod" fmd,Sish fyda yuqodj" yeu úgu ;uka y÷kd fkdfok ksid;a" mqoa.,hka w;a wvx.=jg .eksu m%;slafIam lrk ksid;a iy fndfydaúg w;a wvx.=jg .eksu ms<sn|j idlaIslrejka ke;s ksid;ah' mjqf,a idudðlhka wmrdOlrejkaf.a wkkH;djh ±k isáh;a m,s.kq we;ehs ìh ksid Tjqkaf.a kï fy<s lsÍug ue,sjk nj fldñáh ksÍlaIkh lr we;' 414' wmrdOlrejkaf.a wkkH;djh yeu úgu myiqfjka y÷kd.; fkdyels jqj;a w;a wvx.=jg .eksu isÿ jkafka tlu wdldrhlgh' úu¾Yk fldñáhg idlaIs ,nd ÿka fndfyda fofkl= wmrdOlrejka úiska iqÿ jEka r:hlg n,fhkau kxjdf.k .sh nj fyda fndfydaúg wxl ;yvq fkdue;s tjeks jEkaj,ska fjk;a wh /f.k hkq ÿgq nj;a lSy' isxy, iy$fyda fou, l;d lrk wmrdOlrefjda idudkH we÷ï fyda ks, we÷ï we| isá w;r iuyrúg uqyqKq wdjrKh lr f.k isáhy' wjia:d .KkdjlÈu wmrdOlrefjda úkaÈ;hd f.k hEug fmr ;uka CID fyda TID nj mejiQy' miqj w;=reoyka lr we;s mqoa.,hka w;a wvx.=jg .eksug fyda meyer .eksu isÿjk úg wi< isá {d;skag mjid we;af;a Tjqka m%Yak lsÍu i|yd f.k hk njh' flfia jqj;a wmrdOlrefjda w;a wvx.=jg .eksu i|yd úêu;a n, m;%hla fyda úkaÈ;hd f.k hk ;ek ms<sn| lsishï f;dr;=rla ,nd Èug mqreoaola jYfhkau wfmdfydi;ajqy' tjeks isoaëkaj,§ fmd,sish fyda wdrlaIl yuqod tu mqoa.,hka ;u wvx.=fõ isák njla ms<s.kafka ke;' 415' 2008 § isÿ jq kso¾Ykd;aul isoaêhla jkafka ;uka ;%sl=Kdu,h fmd,Sisfha iy iSwhsäfha ks,OdÍka nj mjiñka isú,a we÷ï we|.;a mia fofkl= ;u ksjfia isáh§ ñksfil= w;a wvx.=jg .eksuh'329 tu ks,OdÍka w;a wvx.=jg .;a mqoa.,hd m%Yak lsÍu i|yd f.k hk nj;a mjqf,a wh WoEik fmd,sishg hd hq;= nj;a lSfõhehs mejfia' úkaÈ;hd w;a wvx.=jg .ekSfuka miqj kdúl uqrfmd<la miqlr f.dia we;s kuq;a kdúl ks,OdÍka mjqf,a whg ta nj ;yjqre lrk f;dr;=rla ,nd § ke;' fmd,Sish o w;a wvx.=jg .eksu m%;slafIam lrhs' 416' fjk;a wjia:dj, yuqodj miqj ;u iïnkaO;djhla ke;s nj mejiqj;a ks, we÷ï j,ska isá yuqod ks,OdÍka myiqfjka y÷kd .; yelsj we;' úu¾Yk fldñáhg jd¾;d jQ 2006 § isÿ jQ tla isoaêhla wkqj iuyre ks, we÷ïj,ska o ;j;a wh isú,a we÷fuka o isá ikakoaO lKavdhula hdmkfha § ;u ksjfia isá mqoa.,fhl= ueÈhï rd;%sfha § w;a wvx.=jg f.k we;'330 Tyqg ;snQ fpdaokdj jQfha t,aààBhg iydh Èuhs' tu wmrdOlrejkahehs ye¢kafjk msßi l;d flf<a isxy, iy levqKq fou< h' tu mqoa.,hd wi< ;snq yuqod l|jqrg f.k .sh nj idlaIslrejka ±l we;ehs mejfia' tfy;a Bg miqÈk yuqodj úkaÈ;hd w;a wvx.=jg .ekSu .ek ;ukaf.a lsis iïnkaOhla we;s nj ms<s.;af;a ke;'331 fmd,Sishg iy wfkl=;a ixúOdkj,g meñKs,s l< kuq;a úkaÈ;hd isák ;ekla ms<sn| lsisu f;dr;=rla ,nd .; fkdyels úh' 417' wdKavqfõ iïnkaO;djh ±lafjk idOlj,g w;=reoykaúug ;=vq fok fufyhqï mßudKh iy iajNdjh fukau wmrdOlrejkag wdKavqfõ md,k m%foaYj, uqla;sfhka hq;=j fufyhqï lsÍug yelsùfï idOlh;a we;=<;a h' fuu ;;ajh úfYaIfhka ±lsh yels jkafka Y%S ,xld hqo yuqod fyda kdúl yuqod uqr lfmd¿ fyda l|jqre wi< we¢ß kS;sh n,mj;ajk ld,h ;+< jQ isoaëkaf.ka h' fujeks iqmqreÿ isoaêhla jkafka 2007 329 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 330 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 331 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ

Page 99: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

99

foieïn¾ ui wxl ;yvq ke;s iqÿ jEka r:hlska yuqod l|jqrla foiska meñKs fkdy÷kk msßila ;reKfhl= meyer f.k hEuhs' bka miqj jEka r:h wdmiq yuqod l|jqr foig f.dia we;' tfy;a tu mqoa.,hd meyer f.k hEu ms<sn|j lsis;a fkdokakd nj yuqodj lshd isà'332 418' LLRC ;s%l=Kdu,fha meje;a jq m%isoaO úNd.hg idlaIslrejka úiska lrk ,o ksfhdackj, msgm;aj,ska ;uka kdúl yuqodfõ ks,OdÍkahehs y÷kajd .;a mqoa.,hka jeä jYfhkau 2007 iy 2008 jirj, fndfydaúg wod, úkaÈ;hd m%Yak lsÍug /f.k hk nj lshñka isÿ lrk ,±hs lshk meyer .ekSï .Kkdjlau biau;= lr olajhs' iuyr isoaëkaj,§ w,a,ila fokafkakï Tjqkaf.a {d;shd ksoyia lrk njg idlaIslrejkag mjid we;s w;r tfia uqo,a f.ùfuka miqj fyda ksoyia lsßu isÿj ke;'333 419' 2005 § ukakdru Èia;%slalfha .ul ;u {d;Ska ne,sug .sh mqoa.,fhl=g kdúl yuqodfõ l|jqrla wi<ska hEug isÿ úh' tÈk ijia ld,fha uqr ixpdrfha fhfok kdúl Nghka iy wdrlaIl Nghka mdr fomi isákq idlaIslrejka ±l we;' tÈk iji úkaÈ;hd wdmiq fkdmeñKs ksid fmd,Sishg ta nj ±kqï § kdúl yuqodj .ek ielhla mj;sk nj jd¾;d flf<ahehs mejfia' fuu úu¾Yk fldñáhg ,eî we;s f;dr;=re wkqj w;=reoykaj udi ;=kla .; jqjo fmd,sish lsishï úu¾Ykhla lsßug Wkkaÿjla fkdolajd idlaIslrejka bÈßm;a jk f;la ksy~j n,d isà'334 420' 2006 § jq ;j;a isoaêhl§ W;=f¾ .ul fldaú,l W;aijhla meje;afjk w;r ;=r rd;%sh fldaúf,a .; l< mqoa.,hka wg fofkl=f.ka hq;a msßila n,y;aldrfhka meyer .ekSul úkaÈ;hka jQy' fuu w;=reoykaúu ms<sn| j.lSu hqo yuqodjg mejfrkafkahehs ;uka úYajdi lrk nj idlaIslrefjda i|yka l<y'335 tu fldaú, wi< m%foaYfha hqo yuqod l|jqqre ;=kla ;sìK' wdrxÑ ud¾. lSmhla wkqj W;aij wjia:dfõ yuqod Nghkao tys isg we;' ñksiqka w;=reoyka jQ Èk rd;%sfha tu m%foaYfha yuqod jdyk tyd fuyd .sh nj;a fldaú, me;af;ka fjä y~ weiqk nj;a idlaIslrefjda mji;s'336 421' miq Èk WoEik ìu jeà ;snqKq m;=frdï lsmhla yd iuyr úkaÈ;hkaf.a we÷ï iy ye÷Kqï m;a ìu jeà ;sî fidhd f.k we;' yuqod jdyk tÈk Wfoa msgj hkq Tjqka ±l we;' .ï jeishka wi< we;s yuqod l|jqrg f.dia úuiq úg lsisfjl= w;a wvx.=jg fkd.;a nj wdrlaIl Nghkaa mjid we;' .ï jeisfhda hdmkh udkj ysñlï ld¾hd,hg iy fmd,sishg fï nj meñKs,s l<y' fmd,Sish tu wjia:dfõ mejiqfõ isoaêh .ek úu¾Ykh lrñka mj;sk w;r jeäÿr f;dr;=re lsis;a ke;s njh' isÿ jQfhahehs lshk fuu w;=reoykaùïj,g miq Èk hqo yuqodj tu .fï f.j,a mßlaId lr we;' WGEID fuu isoaêh tys yÈis ls%hd mámdáh hgf;a Y%S ,xldKavqjg ±kqï § we;s w;r úu¾Yk lghq;= isÿfjñka mj;sk nj tys m%;spdrh úh' 337

332 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 333 W.;a mdvï iy m%;sikaOdk mÍlaIK fldñifï 2010 foieïn¾ 3 ;%sl=Kdu,h Èia;%sla f,alï ld¾hd,fha mej;s m%isoaO úNd.h' mjqf,a idudðlhka f.a wd.sh ;ekla fidhd .ekSu i|yd tla tla isoaêh iïnkaOfhka .;a mshjr iy uqyqK ÿka ndOl ms<sn| úia;r .Kkdjla idlaIslrefjda bÈßm;a lr;s' tu úia;r fuu fldñáh iudf,dapkh l< fjk;a isoaëka fndfyduhla iu. .e,fma'

334 SLMM f,aLk 335 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ

336 SLMM f,aLk 337 A/HRC/4-41.para 382 and 384

Page 100: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

100

422' iuyr isoaëka j,§ wdKavqfõ md,kh hgf;a mej;s m%foaYj, úkaÈ;hka w;=reoyka jQfha we¢ß ks;sh n, meje;a jQ ld,h ;=< fyda wdrlaIl yuqod ks;sm;d isÿ lrk jg,d fidaÈis lsÍfï fufyhqïj,ska miqj nj idlaIslrejka fuu fldñáhg mejiQ wdldrh l,ska mßÉfþofha úia;r lr we;'338 2008 wf.daia;= ui jjqkshdfõ isÿ lrk ,o tjeks jg,d fidaÈis lsÍulska miqj uq,skau mqoa.,hka 12 la w;a wvx.=jg f.k miqj yhla ksoyia lr we;' 2008 Tlaf;dn¾ jk úg;a b;sß yh fokd wd.sh ;ekla ±k.kakg ke;' ta jk úg" 2008 wf.daia;= ui wdrlaIl yuqod mqoa.,hka r|jd .ekSfï l%ufha hï fjkila isÿ lr we;s nj o úu¾Yk fldñáhg ±k .ekSug ,eìK' jg,d fidaoais lsÍfï § w;a wvx.=jg .ekSu fjkqjg bka miqÈk rd;%sfha iqÿ jEkaj,ska meñfKk ks,OdÍka Tjqka w;a wvx.=jg .kS' 2008 iema;eïn¾ ui jjqkshdfõ lrk ,o mßlaId lsÍfï fufyhqulska miqj rd;%sfha § mqoa.,hka isjq fofkl= w;a wvx.=jg f.k we;'339 423' iuyr isoaëkaj,§ w;=reoyka lsÍug fmr úkaÈ;hka yuqod l|jqrej,g f.k f.dia fyda n,kak meñK m%Yak fldg" ;¾ckh fyda ysßyer lrhs' 2009 uehs ui ueo kef.kysr m<df;a jevg .sh mqoa.,fhl= kej; fkdmeñKs njg f;dr;=re fuu fldñáhg ,eìK' Tyqf.a w;=reoykaúug fmr Èkfha hqo yuqodj mßlaId lsÍfï fufyhqula isÿ lr we;s w;r w;=reoykaúug fmr i;sfha hqo yuqodfõ lms;dka flfkl= wjia:d ;=kl§ Tyqf.a ksjig meñK Tyq .ek úuid we;' fuu úkaÈ;hd hqo yuqod ks, we÷ï we|.;a mqoa.,hka fofofkl= úiska m%Yak l< njo mejfia' Tyq fidhd .eksug W;aidy l< kuq;a tÈkg miqj Tyqg isÿ jQ fohla fyda isák ;ekla fidhd .eksug fkdyels úh'340 ikakoaO lKavdhï iïnkaO n,y;aldr w;=reoyka lsÍï 424' úfYaIfhkau 2004 isg wdrlaIl yuqod ikakoaO lKavdhï iu. isÿ l< fyda ikakoaO lKavdhï wdrlaIl yuqod iu. isÿ l< fufyhqïj,ska o n,y;aldr w;=reoyka lsÍï isÿj we;' we;af;kau iuyrúg n,y;aldr w;=reoyka lsÍulska wjika jk meyer .ekSfï iy ys;=jlaldr f,i ksoyi wysñ lsÍfï rgdjla kej; u;=ùu" lreKd lKavdhu 2004 § t,aáàBfhka ì£hEu;a iu. úfYaIfhkau kef.kysr tjeks isoaëka we;s ùfuka fmkakqï lrhs'341 ksoiqkla jYfhka 2008 § igka ;shqKqùu;a iu. uvl,mqj Èia;%slalfha lreKd lKavdhug wh;a msßia wvqu jYfhka jeäysáhka 167 la meyer f.k we;ehs jd¾;dfõ' 425' wïmdr" uvl,mqj iy ;s%l=Kdu,h Èia;%slalj, t,aáàBh iu. iïnkaO;d we;ehs iel l< wh meyer .ekSu iuyrúg isÿj we;af;a wdrlaIl yuqod iy lreKd lKavdhu taldnoaOjh'342 úu¾Yk fldñáhg ,enqKq f;dr;=re wkqj 2006 Tlaf;dan¾ jk úg uvl,mqj iy wïmdr lreKd lKavdhu" úfYaI ld¾h idOl n,ldh iy hqo yuqodj w;r iyfhda.s;djh jeä fjñka mej;sK' 2005 isg 2006 olajd uvl,mqfjka ,enqKq fkdfhl=;a jd¾;d wkqj m%isoaO ia:dkj,§ <uhska we;=¿j mqoa.,hka meyer .eksug lreKd lKavdhu iqÿ jEka fhdod .ekSu fkdlvjd isÿ l< nj fmkakqï flf¾' yuqod l|jqre fyda uqr fmd<j,a bÈß msg isÿjk fuu meyer .eksï iy miqj flfrk ksoyia lsÍïj,ska woyia lrkafka wk;=re yeÕùula iy Tjqkag wdKavqfõ md,kh hgf;a we;s m%foaYj, fufyhqï lsÍug we;s bvlv úoyd ±laúuh'343 lreKd lKavdhfï l|jqre Y%S

338 VII ksoyi wysñ lsrSug wod, W,a,x>kh lsÍï 339 .fï ku f.dkqfõ 340 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 341 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ. See also Human Rights Watch, wmrdOhg yjq,aj– lreKd lKavdhu isÿ l<<uhska meyer .eksu iy fid,aodÿjka n|jd .ekSug rdcH iïnkaO;djh ckjdß 2007 342 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 343 Op cit

Page 101: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

101

,xld hqo yuqodfõ l|jqre wi< iy iuyr ;ekaj, ta ;=< msysgqjd ;sìK' ksoiqkla jYfhka YS% ,xld hqo yuqodfõ 23 jeks äùIKfha je,slkao uQ,ia:dkh wdikakfha o lreKd lKavdhfï l|jqrla ;sìK' bka meyeÈ,s jkafka lreKd lKavdhfï isàu iy Tjqka úiska fndfydaúg Èjd ld,fha isÿ lrk ,o meyer .ekSï hqo yuqodj iïmQ¾Kfhkau ±k isáuh'344 tajd hqo yuqodj fkd±kqj;aj isÿ jkakg we;ehs lsj fkdyelsh' 426' 2006 § f,aLk .; lrk ,o tla isoaêhla wkqj hqo yuqod l|jqrla wdikakfha§ lreKd lKavdhfïhehs úYajdi l< yels mqoa.,hka ;reKhka meyer .kq ÿgqfõhehs jd¾;dfõ' tys isá hqo yuqodj tu meyer .ekSu je<elaúug ueÈy;a jQfha ke;'345 427' ;j;a isoaêhl oS hqo yuqodfõ Nghka msßila kef.kysr m<df;a .ul mdrl § ;reKhska lKavdhula w;a wvx.=jg f.k wi< ;snq hqo yuqod l|jqrlg f.k f.dia we;' úu¾Yk fldñáhg ,enqKq f;dr;=re wkqj yuqod Nghka ÿr l;k weu;=ula §fuka uo fõ,djlg miq lreKd lKavdhfï ld¾hOrhka msßila yuqod l|jqrg meñK ;reKhkaf.a ye÷kqï m;a f.k tÈk yjia jrefõ Tjqkag tu m%foaYfha TMVP ld¾hd,hg meñKSug Wmfoia ÿkay' isoaëka lSmhl§u lreKd lKavdhu úiska mqoa.,hka meyer f.k iqÿ jEkaa r:hlska m%jdykh lsÍfï § yuqod uqr fmd<j,a lSmhlau miqlr .sh wdldrh úkaÈ;fhda wka;¾cd;sl ksÍlaIlhlag mejiQy' lreKd lKavdhfï ld¾hOrhka yuqod Nghka iu. l;d lsÍfuka miq Tjqkag hEug bv § we;'346 428' 2006 Tlaf;dan¾ ui kS;sfhka mßndysr ñksia >;k ms<sn| úfYaI jd¾;dlre iy wka;¾cd;sl ksÍlaIlfhda lreKd lKavdhu iy wdrlaIl yuqod" úfYaIfhkau fmd,sisfha úfYaI ld¾h idOl n,ldh w;r l%u l%ufhka Yla;su;ajk iyfhda.s;djhl ,laIK ksÍlaIKh l<y' iuyr wjia:dj, hqo yuqod nqoaê wxYh yd lreKd lKavdhu w;ro fujeks iïnkaO;d ;sìK' 347 ,eî we;s jd¾;d wkqj lreKd lKavdhu úiska meyer .;a n,y;aldrfhka w;=reoyka lsÍfï úkaÈ;hka TMVP ld¾hd,hl ;djld,slj r|jd f.k bka miqj úfYaI ld¾h idOl n,ldhg Ndr fokq we;' 2006 jif¾ jQ isoaêhla wkqj STF úiska uvl,mqj k.r uOHfha§ w;a wvx.=jg .;a mqoa.,fhl= yuqod nqoaê wxYhg Ndr §fuka miqj tu mqoa.,hd lreKd lKavdhu w;g m;a lr we;' úfYaI ld¾h idOl n,ldh Tyq ksoyia l< nj mejiqj;a idlaIslrefjda th m%;slafIam lr;s'348 ikakoaO .egqfï wjik isÿ jQ n,y;aldr w;=reoyka lsÍï 429' wdKavqj ksrka;rfhkau m%;slafIam349 lrk kuq;a" ie,lsh hq;= ixLHdjla uQ,sl jYfhkau ;u wú ìu ;enq t,aáàB igkalrejka" igkaj,g iyNd.s fkdjq t,aááB ld¾hOrhka" Tjqkaf.a yjq,alrejka yd mjqf,a idudðlhka jâvqjld,a md,u yryd meñK hqo yuqodjg350 Ndrùfuka miq351 2009 uehs 18 w;=reoyka jQ njg flfrk fpdaokd ;yjqre flfrk úYajdi lghq;= f;dr;=re úYd, m%udKhla bÈßm;aj we;'

344idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 345 SLMM f,aLk 346 SLMM f,aLk 347 ECN.4/2006/53/Add.5.27,March 2006 348 SLMM f,aLk 349 hqoaOfha wjik wdrlaIl yuqodjkag Ndr jQ lsisu t,aààB ldrhOrfhl= w;=reoyka jQfha ke;ehs tjlg wdrlaIl f,alï jQ f.daGdNh rdcmlaI lSfõh' Tjqka ish¨ fokdu ksis mqkre;a:dmk jev ms<sfj<lska miqj iudchg m%;swka;¾.%yKh lr we;ehs o lSfõh' Sri Lanka Brief No LTTE surendee went missing

Gotabaya Rajapaksa 25 January 2013. Sri Lanka Brief No LTTE surendee went missing Gotabaya

Rajapaksa 25 January 2013 350 NdrùuZZ hkak fhÈh yelafla ;ud úiskau Ndr jQ ikakoaO lKavdhul idudðlhkag muKs' t,aààB ld¾h Orhka ljqo hkak" yuqod fyda foaYmd,k o hkak meyeÈ,s ke;s jqj;a fuu fhÿu Ndú;d lr we;'

Page 102: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

102

430' ñka iuyr isoaëka WGEID fj; jd¾;d l< w;r ta .ek 2012 iy 2014 jd¾Isl jd¾;dj, i|yka lr we;'352 t,aáàBfha ysgmq ld¾hOrhka fyda idudkH ck;dj Ndrùu ÿgq nj;a bka miqj Tjqka olakg fkd,enqK nj;a mejfik mqoa.,hkaf.a ie, lsÍï we;=<;a fjk;a idlaIs o fldñáh i;=j mj;S'353 hqoaOfha wjidk ojiaj, 53 la jeks ixLHdjl t,aáàB ld¾hOrhka Ndrù we;ehs LLRC i|yka lrk w;r tu jd¾;dj ilia lrk úg o Tjqka w;=reoykaj we;ehs mejfik nj lshhs'354 2015 uehs ui wka;¾cd;sl i;Hh iy hqla;sh Y%S ,xld jHdmd;sh" 2009 uehs 18 Èk fyda ta wdikakfha hqo yuqodjg Ndr fjkq ±l we;s mqoa.,hka 110 l f.a kï m%ldY lr we;'355 431' uQ,sl mÍlaIK l%shdj,sfhka miqj uq,;sjq ys fldgq l< r|jd .ekSfï m%foaYfha§ ;u mjq,aj, idudðlhka uqK .eiqKq hqo yuqod Nghska iy fou< f;dr;=re ,nd fokakka Tjqka bj;g f.k .sh nj idlaIslrefjda fldñáhg mejiQy' t,aààBh iu. mej;s ;u in|;d ms<s.;a mqoa.,hka bj;g f.k hEug fmr Tjqkaf.a mjq,aj,ska fjka fldg fjku fm< .eiQ njo fldñáhg ±k .eksug ,eìK' 432' ;ukaj fyda ;ukaf.ka fjka l< wh f.k hk ia:dkh ms<sn| f;dr;=re lsisjla wdrlaIl yuqod úiska ,nd fkdÿka njo idlaIslrefjda fldñáhg lSy' jhi wjqreÿ fol iy 10 w;r <uhska mia fofkl= we;=<;a ;u wdorKShka f.k hkq idlaIslrejka ^ Nd¾hdjka" ujqjreka" uq;=ka ñ;a;ka& ±l we;' 433' mq¿,a f,i igykaj we;s isoaêhla jkafka uehs 18 Èk lf;da,sl mQcljrfhl= jk m%ekaisia fcdaima msh;=udf.a fufyhùfuka msßila Ndrúuh' tÈk Wofha m%ekaisia msh;=ud igfka È jâvqjlald,356 ys§ hqo yuqodjg ;ukaj y÷kajd ÿka ;=jd, ,enqjka iy igkaj,g iyNd.s fkdjq t,aààB ld¾hOrhka lKavdhula iu.357 /|jqï m%foaYhl isákq idlaIslrejka ±l we;'358 434' Tyq wdrlaIl yuqod idudðlhkag t,aààB ld¾hOrhka f.a Ndrùug Wojq fjñka isáfhah' zz±ä wdrlaIdjla ;snq iy molalï .Kkdjla me<| isáZZ bka tla wfhl= by< fY%aKsfha yuqod ks,Odßfhl= jkakg we;ehs úYajdi flf¾' 435' bka uo fõ,djlg miq m%ekaisia msh;=ud we;=¿ lKavdhu wdrlaIl yuqod úiska uq,;sjq mßlaId lsÍfï ia:dkh wi< msysá m%:udOdr uOHia:dkfhka jï mig we;s mdr Èf.a iy ol=Kq foig we;s mdr Èf.a /f.k hkq idlaIslrejka ±l we;'359 iuyr idlaIslrefjda m%ekaisia msh;=ud iy t,aáàB ld¾Orhka lKavdhu wjidk r|jd .ekSfï

351 fuu isoaëka l,ska mßÉfþofha úia;r l< kS;súfrdaëhehs ie,flk >d;kj,g iïnkaOúh yelsh 352 n,y;aldrfhka fyda wleue;af;ka w;=reoyka lsÍï ms<sn| l%shdldÍ lKavdhfï jd¾;dj 2012

A/HRC/19/58/Rev.1.pages.1.pages11-113 353 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ. OISL ,sÅ; m%ldy .Kkdjla o ,eìK 354 LLRC Report para 1-49 mqkre;a:dmk fldiudßia ckrd,a mjik wdldrhg Ndr ùfuka miqj fyda fjk;a wdldrhlska w;a wvx.=jg .;a t,aáàBfha ysgmq igkalrejka 11"954 la mqkre;a:dmkh fjñka isák nj fldñiug ±k .kakg we;' 355International truth @Justice project Sri Lanka, Sri lanka. Disappearance in Custody Six Years Ago

Today,18 May 2015. http://tamilsforum.co.uk/wp-content/uploads/2015/05/statement-18-May-2015-ITJP-

SL-Disappearances.pdf 356 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 357 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 358 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 359 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ

Page 103: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

103

m%foaYhg kef.kysfrka jQ nihlg f.dv fjkq ÿgy'360 bkamiqj m%ekaisia msh;=ud iy lKavdhfï wfkla idudðlhka ±lSug fyda Tjqka .ek weiSug ,eî ke;' 436' bkamiq mqoa.,hka 22 ^ <uhska mia fofkl= we;=<;a& fjkqfjka yfnhdia fldamqia wheÿï m;a bÈßm;a lr we;' jjqkshdj uydêlrKfha 13 la ^ 2013 ud¾;= 20 myla o" 2013 wf.daia;= 22 y;la o" 2014 uehs 23 tlla iy 2015 cqks ui ukakdru uydêlrKfha tlla jYfhks' tu 22 fofokd jkafka" m%ekaisia fcdaima msh;=ud" uqr,sorka kfâiq" Tyqf.a ìß| uqr,sorka l%sIaKl=udß iy nd, <uhska fofokd" uyd,sx.ï iskak;ïì ^fyj;a b,a,ïmß;s& Tyqf.a ìß| uyd,sx.ï isjkaÊks iy ta jk úg jhi oyh" wg iy ;=k jQ <uhska ;sfokd" iskak;=frhs iisorka ^t,s,dka& fi,a,hshd úYajkdoka" fmdkakïn,ï lkaoidñ" Wka;srïuq¾;s l%sIaKl=ud¾" lkaoidñ ;=Isikal¾" ;Hd.rdcd ÈfkaIa" kfâiuq¾;s úIaKql=ud¾" ufyakaøka uqre.odia" ;x.nd,isxyï úchnial¾" isj{dkï f.damd,r;akï iy Tyqf.a ìß| isj,sx.ï moauf,daIsKS" ld,suq;a;= iÔjka iy ù nd,l=udrka h' 437' bka fofofkl= yer b;sß wh uehs 18 uq,;sjq r|jd .ekSfï m%foaYfha § wjika jrg ÿgq whhs' tl mqoa.,fhl= f.k hkq ±l we;af;a uehs 18 ´ukaf;a ys§ h' wfkla mqoa.,hd uq,;sjq r|jd .ekSfï m%foaYfha isg g%elagrhlska f.k f.dia we;af;a Tyq ;=jd, ,enqfjl= ksid Èk follg fmrh' tu mqoa.,hka wjika jrg Y%S ,xld hqo yuqodfõ 58 jeks äùIKfha w;a wvx.=fõ isá nj tu fm;aiï m;a ish,af,au i|yla fõ' 438' fuu fm;aiïj,g m%;spdr jYfhka tu mqoa.,hka lsisúfgl w;a wvx.=jg fyda r|jd fkd.;a nj Y%S ,xld hqo yuqodj mjihs' iuyr fm;aiï iïnkaOfhka th zzks;Hdkql+,j iy yuqodj úiska uqod .;a m%foaYj,g meñKs isú,a ck;djf.a wdrlaIdj iy iqN isoaêh i|yd l%shd flf<ahehsZzm%;spdr olajd we;' ;j;a iuyr fm;aiï iïnkaOfhka zzY%S ,xld ikakoaO n,ld ish¨ wjia:dj,§ hqoaOhg wod, wka;¾cd;sl kshuhka ms<smeÈ njZZ lshhs' ke;s jQ mqoa.,hka fndfyda fofkl= yuqodj iu. we;s jQ .egqïj,ska ñh .sh wh fyda kS;s úfrdaëj ráka msgj f.dia ngysr rgj, Ôj;ajk mqoa.,hkahehs o lshd isà' 439' Y%S ,xld hqo yuqodjg úfYaIfhkau .egqfï wjidk Èk j,§ Ndr jQ fyda w;a wvx.=jg .;a t,aáàB ld¾hOrhkaf.a isÿ jQfhahhs lshk w;=reoykaúï iïnkaOfhka bÈßm;a jQ l< isÿùï .Kkdjla .ek LLRC ish jd¾;dfjka zznrm;< lKiai,a,ZZ m%ldY lrhs' zzTjqka ;u iajdñ mqreIhka iu. yuqodj isá ia:dkhg .sh úg iajdñ mqreIhka úu¾Yk lghq;= i|yd wjYH nj mjid Tjqka r|jd f.k mjqf,a wfkla idudðlhkag irKd.; l|jqrg hk f,i lS nj fuu ld¾hOrhkaf.a mjq,j, idudðlfhda i|yka l<y' iuyr wjia:dj, § ;u ieñhka hqo yuqodjg Ndrjkq Tjqkaf.a Nd¾hdjka ±l we;' mjqf,a ish¨ fokd hqo yuqodjg Ndr jQ wjia:do fldñiug wikakg ,eî we;' fuu bÈßm;a lsÍïj,ska u;=jk wLKav f;audj jkafka zz;u ieñhka hqo yuqodfõ w;a wvx.=jg Ndrùu Tjqka ±l ;sîu iy bka miqj NdrjQjka .ek ±l .ekSug fyda Tjqkaf.a f;dr;=rla wid .eksug fkdyelsùu h'ZZ 440' zztjeks ksYaÑ; fpdaokd ms<sn|j wjYH úu¾Yk meje;aùug;a" tjeks úu¾Ykhlska hqo yuqodfõ tla tla idudðlfhl= iïnkaOfhka j.lSula we;s nj fy<sjkafka kï jerÈlrejkag tfrysj fpdaokd bÈßm;a fldg o~qjï Èug;a rdcHfha meyeÈ,s hq;=lula mj;sk njZZ LLRC wjOdrKh lrhs' tuksid zz fuu isoaëka ms<sn|j mQ¾K úu¾Ykhla meje;aùu w;HdjYH lreKla njZZ tys i|yka fõ'361 441' meyer f.k hk ,o whf.a brKu fyda Tjqka wd.sh ;ekla meyeÈ,s lr .ekSug fuu isoaêka .ek úYajdi lghq;= mQ¾K iy iajdëk úu¾Ykhla wdKavqj úiska meje;a jQ

360 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 361 LLRC jd¾;dfõ fþo 4-318-4-319

Page 104: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

104

njla ±k .kakg ke;' iuyr isoaëkaj,§ úkaÈ;hka w;a wvx.=jg .;a njg idlaIs mj;sk kuq;a Tjqka igkaj,§ ñh .sh nj wdKavqj lshhs' 442' ikakoaO .egqfï wjidkfha § fldmuK ixLHdjla ñh .sfha o hkak meyeÈ,s ke;' .egqï mej;s m%foaYj,ska msg;g meñfKk wh ,shd mÈxÑ lsÍu i|yd mdrøYH iy meyeÈ,s l%shd mámdáhla fkdue;súu yd Tjqka ldKav wkqj" úfYaIfhka t,aààB ld¾hOrhka iy idudkH jeishka jYfhka fjka lsÍu w;=reoyka lsÍu ksrka;rfhkau myiq l< w;sf¾l idOlhls' uq,skau mßlaId lsßu iy bka miqj r|jd .ekSu iajdëkj yd fkdlvjd wëlaIKh lr ke;' tuksid ixLHdj meyeÈ,s ke;s w;r .egqfï wjidk wÈhf¾ § w;a wvx.=jg .;a wfkl=;a .Kkh lsÍïj,g we;=<;a jQfha o hkak ksjerÈj ;SrKh l< fkdyelsh' 443' úu¾Yk fldñáhg ,enqKq f;dr;=re wkqj ikakoaO .egqfï wjidkfha NdrjQ t,aáàB ld¾hOrhka ie,lsh hq;= ixLHdjlg w;a jQ brKu .ek ±k .kakg ke;s w;r idlaIslrefjda .Kkdjlau ;u wdorKShhka ;ju;a w;=reoykaj we;s nj m%ldY l<y' tuksid tla tla Ndr jQfjl=f.a brKu meyeÈ,s lr .ekSu i|yd zzNdrjQjkaZZ f,i ,shd mÈxÑ jQ mqoa.,hkaf.a ,ehsia;= iajdëkj iudf,dapkh lsÍu wjYhehss fldñáh úYajdi lrhs' i;Hh fiùu 444' n,y;aldrfhka w;=reoyka ;sÍfï úkaÈ;hka w;=reoyka jQjd muKla fkdj Tjqkaf.a mjqf,a idudðlfhdao w;=reoykaj isá;s' n,y;aldr w;=reoyka lsÍfuka w;=reoyka jQjkaf.a mjq,aj,g zzfõokdjla iy fYdalhlaZZ362 we;s lrk w;r Tjqkaf.a mSvdj jOysxid" l=-ßre" wudkqIsl fyda wjuka iy.; ie,lsula úh yelsh'363 wka;¾cd;sl ks;sh hgf;a mjqf,a idudðlhkag i;Hh ±k .ekSfï whs;shla we;s w;r364 w;=reoyka jQjkaf.a brKu fyda Tjqka isák ;ek" w;=reoykaùfï jd;djrKh iy wmrdOlrejkaf.a wkkH;djh meyeÈ,s lsÍug .;yels ish¨ mshjr .eksug rdcHfha ne£ula mj;S'365

i;Hh ±k .ekSug we;s whs;sh iSud lsÍu {d;Ska u; we;s l< ksrka;r fõokdj ;j;a jeä lsÍug yd È.a.eiSug fya;=jla muKs'366 rdcHh úiska w;=re oyka mqoa.,hdf.a brKu iy Tyq isák ;ek iÕjd isák ;dla w;=reoykaúï isÿfjñka mj;sk W,a,x>khla f,i ie,lsh yelsh'367 445' w;=reoyka lsÍï ia;%Ska flf¾ we;s l< n,mEu .ek LLRC ish jd¾;dfõ úfYaI wjOdkh fhduq lr we;' zzke;s jQ mqoa.,hka" meyer .ekSï" ys;=jlaldr r|jd .ekSï" §¾> iy Èk kshuhla ke;s r|jd .ekSï iy w;=reoyka lsÍï ia;%Ska flf¾ iDcq n,mEula we;s lrkqfha úkaÈ;hka fndfydaúg ;u ieñhka" orejka" mshjreka iy ifydaorhka wd§

362 m%ldYkfha 5 jeks mQ¾úsld fPaoh n,kak 363 m%ldYfha 1 j.ka;sfha 2 fþoh( zzlsishï n,y;aldr w;=reoyka lsÍula'''''''''' jOysxid iy wfkl=;a l=ßre" wudkqIsl" fyda wjuka iy.; ie,lSfuka fyda o~qjïj,g ,la fkdú isáug we;s whs;sh ^''''& iy;sl flfrk wka;¾cd;sl ks;sfha kshuhka W,a,x>kh lsÍuls'ZZ 364 ðkSjd ikaOdkfha 1 jeks uQ,m;%fha 32 j.ka;sh' ish¨ mqoa.,hka n,y;aldr w;=reoyka lsÍïj,ska wdrlaId lsÍfï wka;¾cd;sl ikaOdkh 2006 ys 24 j.ka;sh' ish¨ mqoa.,hka n,y;aldr w;=reoyka lsÍïj,ska wdrlaId lsÍfï m%ldYfha 13 j.ka;sh' n,y;aldr w;=reoyka lsßï iïnkaOfhka i;Hhg we;s whs;sh ms<sn| WGEID fmdÿ woyia' 365 n,y;aldr w;=reoyka lsßï iïnkaOfhka i;Hhg we;s whs;sh ms<sn| WGEID fmdÿ woyia' 366 Ibid 367 ish¨ wdldrfha n,y;aldr w;=reoyka lsÍïj,ska wdrlaIdùfï m%ldYfha 17 j.ka;sh ms<sn|j WGEID fmdÿ woyia

Page 105: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

105

jYfhka jk ksid;a iïm%odhsl mjq, ;=< wdodhï Wmhkakka fukau wdrlaIdj imhkakka jYfhka jQ Tjqkaf.a N+ñldj ksid;ah' tuksid ;u wdorKShka isák ;ekla ±k .eksug;a" fï rfÜ iudk whs;sjdislï we;s mqrjeishka f,i368 i;Hh ±k .eksug yd ffk;sl m%;sl¾u ,nd .ekSug whs;shla we;s nj;a ms<s.ksñka fuu .eg¨ m%uqL;d ldrKhla f,i úi¢h hq;=h' 446' ;u mjqf,a idudðlhkag isÿ jQ foa l=ulao hkak ±k .ekSug Tjqka .;a fndfyda mshjr idlaIslrefjda fldñáhg úia;r l<y' w;=reoyka jQjkaf.a mjq,a fmd,sish" hqo yuqodj" cd;sl udkj ysñlï fldñiu iy fkdfhl=;a foaYSh mÍlaIK fldñika iNdj,g meñKs,s bÈßm;a l< kuq;a fndfydaúg ,efnkafka meñKs,a, ,enqk njg ,smshla muKs' jeäÿr úia;rhla ke;'369 tfia ke;skï tu mqoa.,hd r|jd f.k ke;s njh' 447' fldñáhg ,enqKq isoaëka fndfyduhl § idlaIslrejka m%foaYfha fmd,Sishg meñKs,a,la lsÍfï § w;=reoyka jQ mqoa.,hd^hka& .ek m%ldYh igyka lr .kafka isxyf,ks' bkamiq th w;aika lsÍug b,a,sula lrk ksid w;aika lrk kuq;a ,shd we;s m%ldYfha wka;¾.;h .ek wjfndaOhla ;ukag ke;s nj idlaIslrefjda lSy'370 fï lsisu wjia:djl Tjqkaf.a m%ldYk .ek mshjrla f.k ke;'371 448' mjq,aj,g ;u ke;s jQ {d;Ska f.a brKu fyda isák ;ekla .ek ±k .ekSug fkdyelsj ;ekska ;ekg hEug isÿj we;' fïksid {d;Ska .ek fiùu udkislj fukau uQ,Huh jYfhka o uy;a nrm;< ld¾hla ù we;' wdKavqfõ tla tla ld¾hd,j,g .sh úg ;udg NdId mßj¾;lfhl-g uqo,a f.úug isÿjQ nj idlaIsldßhla lSjdh' mjqf,a idudðlhkag w;=reoykaùu fyda tu wmrdOh isÿ l< wh .ek f;dr;=rla ke;s úg fyda we;af;a f;dr;=re iaj,amhla jk úg Tjqyq wj;eka jQ fou< cd;slhka oyia .Kkla Ôj;ajk fkdfhl=;a irKd.; l|jqrej,g hEug W;aidy lr;s'372 449' w;=reoyka jQjkaf.ka mjq,a lSmhla f;dr;=re ,nd .eksu i|yd yfnhdia fldamqia ßÜ wd{d wheÿï m;a bÈßm;a lr we;' tjeks ßÜ wd{d ,nd .eksug bÈßm;a lrk wheÿï m;a" úu¾Yk fkdue;sùu" m%udohka" idlaIslrejka wdrlaId lsÍu .ek olajk fkdie,ls,a," idlaIs fkdue;slu mokïj tjeks wheÿïm;a bj; ±óug Widúhg we;s wNsu;dkql+, n,h jeks fkdfhl=;a idOl ksid idudkHfhka m%n, m%;sl¾uhla fkdjkafkah' ksoiqkla jYfhka m%ekaisia msh;=ud we;=¿j 2009 uehs ui Ndrjkq ÿgq lKavdhu w;=reoykaùu iïnkaOfhka 2013 jjqkshd uydêlrKhg bÈßm;a l< fm;aiula fï olajd ;SrKhla ke;sj mj;S' 450' w;=reoykaùï .ek ,enqKq meñKs,s .Kkdj;g m%;spdrhla jYfhka mjq,aj,g iy Tjqkaf.a kS;s{hkag msúish yels /|úhka iy Tjqka r|jd we;s ia:dk we;+<;a uOHu o;a; nexl=jla ks¾udKh lsÍug LLRC h ks¾foaY flf<ah' jir lSmhlg fmr WGEID o fujeks ks¾foaYhla l< kuq;a m%;sM,hla jQfha ke;' tlai;a cd;Skaf.a jO ysxidj,g tfrys fldñáhg iy udkj whs;sjdislï fldñáhg wdKavqj bÈßm;a lrk jdßl

368 LLRC Report uQ,sl ksÍlaIK iy ks¾foaY idrdxYh 369 Human Rights Watch Y%S ,xldfõ zw;=reoykaùïZZ iy meyer .ekSï ms<sn| ìhlre rdcH j.lSu 2008

370 Y%S ,xld cd;sl udkj ysñlï fldñifï w;=reoykalsÍï ms<sn| fldñáfha jd¾;dfõ idrdxYh n,kak' 2003 Tlaf;dan¾ 28' msgqj 8' 371 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ. HRW kej; kej;;a isÿjk ìhlre isÿùï Op cit 372 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ

Page 106: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

106

jd¾;dj, tjeks o;a; nexl=jla mj;sk nj i|yka lrhs' flfia jqj;a fuu fldñáhg tu f;dr;=rej, i;Hdi;H Ndjh .ek iy;sl l< fkdyels w;r fldñáhg tjeks o;a; nexl=j,g msúiSug wjia:djla ,nd ÿkafka fyda ke;' j¾;udk wdKavqjg ±kg /|jqï Ndrfha isák whf.a ,ehsia;=jla f.dkq lsÍfïÈ ÿIalr;d j,g uqyqK Èug isÿúfuka fuu f;dr;=re l,ska lsishï l%udkql+, iy mdrøYH wdldrhlska jd¾;d fkdl< nj fmkakqï lrhs' 451' l,ska fmkajd ÿka wdldrhg úfYaIfhkau hqoaOfha wjika Èk lSmh ;=< iuQy jYfhka r|jd .ekSfuka miqj iy .egqu wjikaj jir .Kkdjlg miqj r|jd .ekSfï ia:dk ms<sn|j mdrøYH Ndjhla fkdue;sùfuka iy /|úhka ms<sn|j uQ,sl f,aLkhla fkdue;sùu n,y;aldr w;=reoyka lsÍï myiq lrùh' tfukau mjq,aj,g ;u wdorKShka fidhd .; fkdyels lrùh' 452' iuyr wjia:dj, w;=reoykaj we;s wh .ek f;dr;=rla ,nd .ekSug uy;a Wkkaÿfjka hq;a {d;Ska fj; meñfKk fkdy÷kk mqoa.,hska tu {d;shd Ôj;=ka w;r isák nj mjid r|jd f.k we;s ia:dkh fy<s lsÍug uqo,a b,a,d isà' flfia jqj;a uqo,a ,nd .ekSfuka miqj jeä úia;rhla ,nd .; fkdyelsh' 2009 jkaksfha È ;u ÈhKsh w;=reoyka jQ idlaIslrefjl=g weh l|jqrl isák nj;a weh fmkaùugkï uqo,a ,nd fok f,i;a okajd ks¾Kdñl ÿr l;k weu;=ula ,eî we;' Tyqf.a ÈhKsh ±l .ekSug;a weh iu. l;d lsÍug;a ;j;a uqo,a b,a,d we;' fuu idlaIslre úYd, uqo,la f.jQ kuq;a ;u ÈhKsh ±l .ekSug wjia:djla ,enqfKa ke;'373 453' m%.S;a tlake,sf.dvf.a isoaêfhka ke;s jQ ;u wdorKShka .ek fidhk fndfyda fokl=f.a ;;ajh meyeÈ,s lrhs' Tyq ksjig fkdmeñKs úg ta .ek meñKs,a,la Ndr .eksu uq,skau fmd,Sish m%;slafIam flf<ah' fmd,siam;sjrhdf.a kshuhlska 2010 ckjdß 27 ñßydk fmd,sia ia:dkfhka úu¾Yk lghq;= wdrïN flßK' isoaêh ms<sn| úu¾Yk lghq;= 2010 ckjdß 30 wmrdO mÍlaIK wxYhg Ndr fok ,§' uE;la jk ;=reu mÍlaIKfha m%;sM,hla olakg ,enqfKa ke;'374 454' 2010 fmnrjdß 19 jeks od Tyqf.a ìß| ikaOHd tlake,sf.dv iïmQ¾K úu¾Ykhla jydu mj;ajk f,i b,a,d fld<U wNshdpkdêlrKfha fm;aiula f.dkq l<dh' flfia jqj;a úu¾Ykhla meje;aùug ;ukag ;j ;j;a ld,h ,nd .eksug fmd,Sish kvqj l,a ;eîug b,a¨ï flf<ah' jir .Kkdjla hk f;la fmd,Sisfhka Widúhg lsisjla bÈßm;a flf<a ke;' ufyia;%d;ajrhd ksjdvq ,nd we;s ksido kvqj ks;r l,a ±ñug isÿ úh' 2015 fmnrjdß 6 jeks od úNd.hg kshñ;j ;snqK o úksYaphlre ksjdvq f.dia isá ksid ud¾;= 26 g l,a ±ñK' tlake,sf.dv isoaêh .ek WGEID tys yÈis mshjr l%shd mámdáh hgf;a o lghq;= lr we;'375

455' tjlg kS;sm;s jQ fudydka mSßia uy;d 2011 fkdjeïn¾ 9 jeks Èk tlai;a cd;Skaf.a jOysxidj,g tfrys fldñáh bÈßfha fufia mejiqfõh' zzckudOHfõ§ tlake,sf.dv iïnkaOfhka '''''''''' wms we;a;jYfhkau fuu lreK .ek mq¿,a mÍlaIK meje;a jQfhuq''''' wmf.a j;auka wdrxÑh jkafka tlake,sf.dv uy;d''''''''''' úfoaY rgl

373 uQ,dY%h jd¾;dfõ 374 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ.

375 n,y;aldr fyda leue;af;ka f;drj w;=reoyka lsÍï ms<sn| jd¾;dj A/HRC/16/48, 26 January 2011

Page 107: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

107

irKd.;j isák njhs'''''''376fuu m%ldYh ,sÅ;j fldñáhg ,nd § we;' tlake,sf.dv uy;añh th kvqj úNd. jk fld<U Widúhg th bÈßm;a l<dh' kS;sm;sg miqj jOysxidj,g tfrys fldñáh bÈßfha l< m%ldYh b,a,d wialr .eksug isÿ úh' 456' t;eka mgka jeo.;a j¾Okhka lSmhla jQ w;r tajd udkj whs;sjdislï ljqkai,hg bÈßm;a l< OHCHR jd¾;dfõ úia;r lr we;'377 Y%S ,xldfõ md¾,sfïka;= uyd ue;sjrKhg fmr 2015 wf.daia;= ui ¨;skka l¾k,ajre fofofkl= we;=<;a yuqod ks,OdÍka lSmfofkl= iy t,aáàBfha ysgmq ld¾hOrhka fofofkl= ckudOHfõ§ iy ldgqka Ñ;%Ys,ams m%.S;a tlake,sf.dv w;=reoyka lsÍu iïnkaOfhka w;a wvx.=jg .;a nj fmd,sisfhka m%ldY flßK'378 ;yjqre fkdl< udOH jd¾;d wkqj tlake,sf.dv 2010 ckjdß 24 meyer .ekSfuka miqj W;=re ueo m<df;a .sß;f,a yuqod l|jqrg f.k f.dia we;s nj úu¾Yk lghq;=j,ska fï olajd fy<sfõ'379 fuh jeo.;a fidhd .ekSula jk w;r fuu úu¾Ykfhka w;a wvx.=jg .ekSu iy w;=reoyka lsÍu ms<sn| jd;djrKh meyeÈ,s lsÍu muKla fkdj wfkla ish¨ isoaëka iïnkaOfhka o hgm;a lsÍu iy wK §fï j.lSï wkqms<sfj< o fy<s l< hq;=h' urK iy;sl ksl=;a lsÍu' 457' urK ,shd mÈxÑ lsÍfï ^;djld,sl m%;smdok& mk;g380 2010 § f.k tk ,o ixfYdaOk wkqj zz;%ia;jd§ fyda l=uka;%KldÍ lghq;= fyda isú,a le,öï ksid Y%S ,xldfõ isÿ jQ isú,a úhjq,a ;;ajh hgf;a jirlg wêl ld,hla fidhd .; fkdyelshehs jd¾;d jQ lsishï mqoa.,fhl= wNdj m%dma; jQfjl= f,i ,shd mÈxÑ lsÍug mjq,aj,g bv ,efí'ZZ 458' fuu mk;ska w;=reoyka jQjkaf.a {d;Skag urK iy;slhla ,nd .ekSug b,a¨ï m;%h;a bÈßm;a lsÍug wjia:dj ,enqK;a bka wdrlaIl yuqod úiska kS;s úfrdaëj iy ys;=jlaldrf,i w;a wvx.=jg .ekSfuka miqj úkaÈ;hka w;=reoykaùu ms<s.ekSula fyda ;u wdorKShkaf.a brKu meyeÈ,s lsÍula jkafka ke;' urK iy;slhla Ndr .ekSu mqoa.,fhl=f.a w;=reoykaùu ms<sn|j meje;afjk lsishï úu¾Yk k;r lsÍug fhdod .kq we;ehs idlaIslrefjda lKi,a, m%ldY l<y' 459' uQ,Huh jkaÈ f.ùï i|yd urK iy;sl Ndr .kakd f,i ±kqï ÿka fyda Ndr .ekSug n, l< wjia:d ms<sn| m%ldY mjq,a idudðlhkaf.ka fldñáhg ,nd § we;'

376 2012 uehs 11 fudydka mSßia Wmqgd olajñka jOysxidj,g tfrys fldñáfha iNdm;s úiska fld<U Widúfha úNd. jk kvqjlg ,nd fok ,o ,smsh' ^Èkh fkdokS&See also the Summary Records, see also

CAT/C/SR 1033, 23 May 2012.

377 A/HRC/30/6/

378 http://www.dailynews.lk/?q=police-legal/cid-arrests-four-four-army-officers http://www.dailynews.lk/?q=local/sgt-major-confesses-grilling-ekneligoda 379 http://www.dailynews.lk/?q=local/sgt-major-confesses-grilling-ekneligoda 380 Y%S ,xldfõ m%cd;ka;%jdÈ iudcjd§ ckrcfha md¾,sfïka;=j urK ,shd mÈxÑ lsÍu ^;djld,sl m%;smdok& 2010 wxl 19 mk;' http://documents.gov.lk/Acts/2010/registration%20of%20Death%Act%20no%2019% wdKavqj 1995 § ñh .shd fia ie,flk mqoa.,hka iïnkaOfhkaa urK iy;sl ksl=;a lsßfï ls%hdj,sh ir, iy läkï lsßug wxl 2 urK ,shdmÈxÑ lsßu ^;djld,sl m%;smdok& mk; iïu; flf<ah' fuu l%shdj,sh 1998 § iïu; l< wxl 58 urK ,shd mosxÑ lsÍu ^;djld,sl m%;smdok& mkf;ka jvd;a ir, flßK'

Page 108: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

108

fuu fldñáh úiska f,aLk .; lr we;s isoaëkaj,§ fujeks foa {d;Ska úiska fmd,Sishg meñKs,a,la bÈßm;a lrk wjia:dfõ § fyda CID mÍlaIKhla mj;ajk wjia:dfõ § fukau w;=reoyka jQ mqoa.,hka .ek úu¾Ykh lsÍfï ckdêm;s fldñiï iNd úNd. mj;ajk ;;ajhla ;+< isÿj we;'381 udkj whs;sjdislï ks;sfha fmdÿ uQ,O¾uhla f,i n,y;aldr w;=reoyka lsÍfï úkaÈ;fhl= f.a mjqf,a úfrdaOhla mj;skafka kï Tyq ñh.sh fia fkdie,lsh hq;=h'382 460' fndfyda mjq,a wd¾Ól fya;= ksid urK iy;sl ndr f.k we;' foafmd< udre lsÍu" kej; újdyúu" jkaÈ ,nd .ekSug wheÿï lsÍu iy iqN idOk iy úY%du jegqma ,nd .eksug bv ie,fik tlu ks;Hdkql+, ,shú,a, jkafka fuu urK iy;slh hs' w;S;fha iuyr wjia:dj, bka jkaÈ ,nd .eksug o yels úh'383 461' flfia jqj;a idlaIs fkdue;sj ;u wdorKshkaf.a urK iy;sl Ndr .ekSu m%;slafIam l< {d;Skaf.a m%ldYk .Kkdjla fuu fldñáhg ,eî we;'384 ´ukaf;a uqr lfmd,af,a § wjika jrg ish ÈhKsh ±l we;s ujla ÈhKsh u< njg idlaIs ,nd fok f;la iy ñh .sfhakï weh ñysoka lrk f;la ÈhKshf.a urK iy;slh Ndr .ekSu m%;slafIam l<dh' 385

462' flfia jqj;a urK iy;sl ksl=;a lsÍfuka iy jkaÈ f.úfuka úkaÈ;hkaf.a brKu iy Tjqka isák ;ekla ms<sn| i;H ;;ajh ,nd §ug iy iïm%odh" wd.u fyda ixialD;sh wkqj u< isrere ms<sn|j wjika lghq;= lsÍug tajd mjq,aj,g ,nd §ug mshjr .ekSug we;s wdKavqfõ ne£u bj;a jkafka ke;'386 463' mqoa.,fhla w;=reoykaj isák úg urK iy;slhla ms<s.ekSu hqla;sh bgq lrk f,i b,a,d isàug ndOdjla fkdjk nj meyeÈ,sj ±lafjk ks;s mekùug fuu fldñáh ks¾foaY lrhs' urK iy;sl ms<sfkd.;a w;=reoyka jqjkaf.a {d;Syq tu ksid wd¾Ól ÿIalr;dj,g uqyqK È isá;s' n,y;aldr w;=reoyka lsÍï ms<sn|j jev lrk w;=reoyka jqjkaf.a {d;Skaf.ka iy udkj whs;sjdislï wdrlaIlhkaf.ka m<s.ekSu

381 uQ,dY%h jd¾;dfõ 382 WGEID 19j.ka;sh ms<sn| fmdÿ woyia (jkaÈ ,nd .ekSfï whs;sh) E/CN/4/1/998/43/prar. n,kak' A/HRC/22/45 para 50 383 1995 iy 1999 w;r ld,fha § w;=reoyka jQjkaf.a mjq,aj,g urK iy;sl 15"000 la muK ksl=;a lr mjq,a oyia .Kklg jkaÈ ,nd fok ,§' fuh isÿ jQfha pkaøsld nKavdrkdhl l=udr;=x. wdKavqfjka m;a lrk ,o mÍlaIK fldñifuka urK iy;sl ksl=;a lsÍfï ls%hdj,sh ir, lsÍug l< ks¾foaYh wkqjh' ^my; n,kak& 384 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 385 uQ,dY%h f.dKqfõ 386 WGEID General comment on the right of truth para 6: zzbrKu iy wd.sh ;ek ms<sn|j i;Hh ±l .ekSfï whs;shg w;=reoyka jQ mqoa.,hd ñh .sh wjia:dj ±k .ekSu o we;=<;ah' ;u wdorKShhdf.a u< isrer wdmiq ,nd .eksu iy ;ukaf.au iïm%odh" wd.u fyda ixialD;sh wkqj wjika lghq;= lsÍfï whs;sh o we;=<;a h' u< isrer ã weka ta mÍlaIK we;=<;aj meyeÈ,sj iy wújdofhkau ye¢k .; hq;=h' rdcHh fyda fjk;a n,Odßfhla mjqf,a mQ¾K iyNd.s;ajhlska f;drj iy tjeks u< isrere .ek uyck;dj iïmQ¾Kfhka ±kqj;a lsßulska f;drj u< isrere y÷kd .ekSfï ls%hdj,sh isÿ fkdl< hq;=h' rdcHhka wka;¾cd;sl wdOdr iy iyfhda.s;djh ,nd .eksu we;=<;a y÷kd .ekSfï wêlrK ffjoH úfYaI{;djh iy úoHd;aul l%ufõo mj;sk iïm;a Wmßu wdldrhg fhdod .ekSug wjYH mshjr .eksug l%shd l< hq;=h'ZZ

Page 109: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

109

464' w;=reoyka jQ mqoa.,hkaf.a {d;Ska i;Hh" hqla;sh iy j.ùu b,a,d isàfuka je<elaùu wruqKq lr .;a fkdlvjd isÿ flfrk ;¾ck" iSud lsÍï iy ysßyer lsÍïj,g Tjqka fndfydaúg ,la flf¾' jir .Kkdjla ;siafia ;u wdorKshka isák ;ekla ms<sn|j f;dr;=re ,nd .eksug meñKs,s bÈßm;a l< fyda Woaf>daIKh l< mqoa.,hkaf.a tyd fuyd hEï fmd,sish ^ uQ,sl jYfhka CID.TID. STF & yd hqo yuqodfjka fufyhjk ,±hs lshk tall ksÍlaIKh lsÍu idudkH mqreoaola njg m;aj we;' úu¾Yk fldñáh f,aLk .; l< fndfyda isoaëkaj, úkaÈ;hkaf.a {d;Ska f.a ksfjiaj,g wdrlaIl yuqod ks,OdÍka meñK m%Yak lsÍu iy$fyda mßlaIKhlg le|jd ;¾ckh lr we;' úfYaIfhkau Y%S ,xldfõ w;=reoyka jQjkaf.ka nyq;rh mqreIhka ksid n,y;aldr w;=reoyka lsÍïj,g i;Hh iy hqla;sh ,nd .ekSug b,a,Sï lrk ia;%Ska ±ä wjodkulg ,la fõ'387 465' w;a wvx.=jg .ekSfuka miqj" 1990 .Kkaj," 2006" 2009 iy 2010 § ;u ieñhka w;=reoyka jQ ia;%Syq ;¾ck lsÍïj,g iy ysßyer lsÍïj,g ,la jQ wdldrh fldñáhg úia;r l<y' tl isoaêhl§ ;u wdorKShkag isÿ jQ foa .ek ksr;=reju úuiSu ksid iqÿ jEka r:hlska meyer f.k f.dia myr § we;' iuyr isoaëka j,g hqo yuqodj o wfkla tajdg iS whs ä ho j.lsj hq;=hehs mejfia'388 466' wka;¾cd;sl hdka;%K ;=<ska j.ùu ,nd .eksug W;aidy l< mjq,a idudðlhkag Y%S ,xld n,OdÍkaf.a ysßyer lsÍïj,g uqyqK Èug isÿ úh' ikaOHd tlake,sf.dv ðkSjd ys tlai;a cd;Skaf.a udkj whs;sjdislï ljqkai,fha 19 jeks ieisfha È l;d lsÍfuka miq Y%S ,xldKavqfõ ¥; msßfia wdOdrlrefjda wehg ;¾ckh fldg ysßyer l<y' Tjqyq úfoaY ixúOdkj,ska uqo,a /f.k rg mdjd fokafkahehs fpdaokd l<y'389 ðkSjd ys isg meñKSfuka Èklg miqj tlake,sf.dv uy;añh ish ieñhd f.a w;=reoyka úug wod,j uydêlrKfha mej;s kvq úNd.hg .sh nj mejfia' tys§ ks;sm;s f.a ksfhdað;hd ieñhdf.a w;=reoykaùu ms<sn| jd;djrKh .ek úuikq fjkqjg udkj whs;sjdislï ljqkai,hg wef.a iyNd.sùu ms<sn| lreKq .ek mehlg wêl ld,hla m%Yak flf<ah' 467' WGEID 2014 ksl=;a l< wjika jd¾Isl jd¾;dfjka" tu jd¾;d lsÍfï ld,h ;=< n,y;aldr w;=reoyka lsÍï ms<sn|j jev lrk udkj whs;sjdislï wdrlaIlhkag tfrysj isÿ lrk ,±hs lshk ìhjeoa§ï iy m<s.ekSï ms,sn|j yÈis wjOdkh fhduq lsÍfï ,sms y;rla hejQ nj lKi,af,ka hq;=j i|yka lrhs'390 n,y;aldr w;=reoyka lsÍï ms<sn| hqla;sh iy j.ùu' n,y;aldr w;=reoyka lsÍï úu¾Ykh ms<sn|j udkj ysñlï fldñifï N+ñldj 468' yÈis kS;s fr.=,dis fyda ;%ia;jdoh je<elaùfï mk; hgf;a we;=¿j lsishï r|jd .ekSula 1996 § ia:dmkh l< Y%S ,xld udkj whs;sjdislï fldñiug ±kqï Èh hq;= w;r r|jd .ekSfï ´kEu ia:dkhlg hEug whs;shla Bg we;af;ah'391

387 n,y;aldr fyda leue;af;ka f;drj w;=reoyka jQjka ms<sn| l%shdldß lKavdhu( w;=reoyka lsÍï j,ska mSvdjg m;a ia;%Ska ms<sn| fmdÿ woyia' A/HRC/WGEID/98/2.Preamble 388 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ. 389 n,kak wdishdkq udkj ysñlï fldñiu" Y%S ,xldj' ikaOHd tlake,sf.dvg ysßyer lrhs' 2012http://www.humanrights,asis/news/AHRC-STM-092-2012

390 A/HRC/24/49. para94 391 w;a wvx.=jg .;a iy$fyda mqoa.,hkaf.a uQ,sl whs;sjdislï wdrlaIdj lsÍu ms<s|j ckdêm;s úOdk' http://www.defence.lk/new.asp?fname=20070425_02

Page 110: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

110

469' fldñiu 2006 jk f;la w;a wvx.=jg .ekSfï isoaëka fidhd ne,Sug r|jd .ekSfï fndfyda ia:dkj,g .sfhah' 2002 § fldñiu hdmkh m<df;a 1990 isg 1998 olajd w;=reoykaùï .ek fidhd ne,Sug yd iyk iy iyfhda.h úfYaIfhka wjYH lrk meñKs,s y÷kd .ekSug w;=reoykaùï ms<sn| fldñáhla m;a flf<ah' 2003 Tlaf;dan¾ ui wjika lrk ,o tu fldñáfha jd¾;djg w;=reoyka jQ mqoa.,hkaf.a ,ehsia;=jla fukau tajdg j.lsj hq;=hehs lshk mqoa.,hkaf.a ,ehsia;=jlao we;=<;a úh' flfia jqj;a ta ms<sn|j lsishï miqúmrï mshjrla .;a njg f;dr;=rla ke;'392 470' fldñiu 2005 § md¾Yajlrejka iu. tlaj n,y;aldr w;=reoyka lsÍï ish¨ isoaëka ms<sn|j fldñiu yd wfkl=;a uQ,dY% tl;= l< f;dr;=re f.dKq lsÍu i|yd w;=reoykaùï ms<sn| cd;sl o;a; nexl=jla msysgqùu wdrïN flf<ah' 1998 § wdKavqj úiska n,y;aldr w;=reoyka lsÍï ms<sn| isoaëka úu¾Ykh lsÍug ^my; n,kak& m;a l< mÍlaIK fldñiï iNd j,ska tlla jk iuia; ,xld fldñifuka meñKs,s 16"000 lg jeä m%udKhla iudf,dapkh lsÍu i|yd fldñiug ,eìK' 471' fldñiu 2006 ckjdß 1 jeks od .egqïj,g wod, udkj whs;sjdislï úu¾Ykh lsÍug úfYaI iïnkaêldrlfhla m;a flf<ah' Bg 2006 ckjdß ui fou< mqkre;a:dmk ixúOdkfha ^ TRO & ld¾h uKav, idudðlhka mia fofkl= iy Tjqkaf.a ßheÿre w;=reoyka lsÍfï ixfla;d;aul isoaêho we;=<;ah' Tjqka 2006 ckjdß 29 Èk uvl,mqfõ isg ls,sfkdÉÑhg hñka isáh § uqyqKq wdjrK me<| f.k wú /.;a ñksiqka úiska meyer f.k we;s nj úu¾Ykfhka ;yjqre úh' Bg miq Èk meyer.;a fjk;a TRO idudðlhka fofofkl= fukau Tjqka fï olajdu w;=reoykaj we;' tu fofokdf.a w;=reoykaùu úfYaI jd¾;dlreg úu¾Ykh lsÍug fkdyels jQfhahehs jd¾;d fõ'393 472' flfia jqj;a 2006 § kdhl;ajfha udreúu;a iu. fldñiu n,y;aldr w;=reoyka lsÍï ms<sn|j w¾:dkaú; wdldrhlska lghq;= lr f.k .sfha ke;'394 kj iNdm;s úksiqre rdukdoka .;a m<uq mshjrla jQfha w;=reoyka jQjka f.a o;a; nexl=j ms<sn|j jev l< ld¾h uKav,hg tajd k;r lsÍug ksfhda. lsÍuh'395 wdKavqfõ b,a,Sula wkqj w;=reoyka lsÍfï isoaaëka .ek lrk úu¾Yk k;r lsÍu ms<sn|j 2006 wf.dia;= 11 Èke;sj WGEID lrk ,o úuiqug m%;spdr jYfhka ;uka iajdëk wdh;khla nj;a zz Y%S ,xldfõ udkj ysñlï fldñiug iqÿiq mshjr .ekSug lrk b,a,Sula iu. hïlsis ksfhdackhla bÈßm;a l< yelafla wdKavqjg muKla njZz fldñiu i|yka flf<ah'396 473' w;=reoyka lsÍï ms<sn|j lghq;= lsÍu k;r lsÍug .;a ;SrKh iy iNdm;s iy wfkla idudðlhka m;a l< wdldrhla ie,ls,a,g .;a udkj whs;sjdislï m%j¾Okh iy wdrlaIdj i|yd jQ cd;sl wdh;kj, wka;¾cd;sl iïnkaëlrK fldñáh 2007 Tlaf;dan¾ udifha § fldñiu ±kg isák zzî ;;ajhgZZ my; fy<Sfï ;SrKh .ekSug

392 fldñifuka wdjrKh jQ ld, iSudfjka hdmkh 1990 isg 1995 olajd t,aáàB md,kh hgf;a mej;s w;r b;sß ld, mßÉfPaoh ;=< mej;sfha wdKavqfõ md,khhs'jd¾;dj wkqj úu¾Ykh lrk ,o isoaëkaf.ka 256 la fou< cd;slhka ms<sn|jh' t,aáàBfhka .kq ,enQ uqia,sï 25 la o jQy' ( A Legacy to Remember ,

Op cit. jd¾;d lrk wdldrhg'& 393 .egqïj,g wod, udkj whs;sjdislï W,a,x>kh lsÍï ms<sn| úfYaI jd¾;dlref.a jd¾;dj' 2006 394 International Crisis GroupY%S ,xldfõ udkj whs;sjdislï w¾nqoh wdishd jd¾;dj, wxl. 135 cQks 14, 2007

p.19 Human Rights Watch, kej; kej;;a isÿjk ìhlre isoaëka p 103-107 395 uQ,dY%h jd¾;dfõ 396 A/HRC4/41Ér 382-398

Page 111: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

111

fya;= úh' Bg fya;= jYfhka ±la jQfha fldñiu ienEjgu ls%hd;aul ùfï § úfYaIfhka 2006 cq,s ui isÿ jQ w;=reoyka lsÍfï isoaëka 2000 la miqúmrï lsÍu" f,aLk .; lsÍu iïnkaOfhka iunr" úIh uQ,sl iy foaYmd,k fkdù isákafkao hkak meyeÈ,s fkdùuh'ZZ397

474' ;ud 1990 .Kkaj, fldñifï jev lsÍug mgka .;a uq,a Èkj, lsishï mqoa.,fhl= fmd,Sisfhka fyda yuqodfjka w;a wvx.=jg .;af;akï ;udg jydu fmd,sia ia:dkhg fyda yuqod l|jqrg f.dia úuid ne,sug;a iqÿiqkï tu mqoa.,hd ksoyia lr .ekSug;a yelshdj ;sìKehs fldñifï ld¾h uKav,fha ysgmq idudðlfhla úu¾Yk fldñáhg mejiqfõh' 2006 § fldñifï kdhl;ajh fjkiaùu;a iu. yd rdcmlaI wdKavqj hgf;a fuh ;jÿrg;a ;< fkdyels jQfhahehso Tyq mejiqfõh' ±ä jYfhka yuqodlrKh jQ jd;djrKhla ;=< fujeks isoaëka u;= lsÍfuka we;súh yels m%;sM, .ek ìfhka ish .Kkla jQ isú,a ck;dj bÈßm;a l< meñKs,s .ek fidhd ne,Sfï § fldñifï ks,OdÍkag ÿIalr;dj,g uqyqK §ug isÿ úh'398 475' úu¾Yk fldñiug w;a wvx.=jg .eksula fyda r|jd .ekSula ms<sn|j meñKs,a,la ,enqK úg isoaêhg j.lsj hq;=hehs ie,flk wdh;kh ;=< úu¾Ykh Ndrj isák ks,OdÍkag ish¨ úia;r hjkafkahehs lshd isák úYajdi lghq;= wdrxÑ ud¾. .Kkdjl m%ldY fldñáhg ,eî we;' wdh;k idudkHfhka lsishï m%;spdrhla olajkafka ke;' ke;skï w;a wvx.=jg .eksu iy r|jd .ekSu .ek lsisjla fkdokakd nj ±kqï Èfuka miqj ta .ek jeä úia;r úNd.hla isÿ jkafka ke;'399 n,y;aldr w;=reoyka lsÍï úu¾Ykh i|yd jQ mÍlaIK fldñika iNd' 476' 1991 iy 2013 w;r ld,fha úúO wdKavq úiska n,y;aldr w;=reoyka lsÍï ms<sn|j fidhd ne,sug úúO uekafâÜ n,;, " ld, rduq iy ks,OdÍka iys; fldñika iNd ie,lsh hq;= ixLHdjla ia:dmkh lrk ,§' bka fndfyduhl iajdëk;ajhla iy mdrøYH Ndjhla fkdue;s lu;a' ks¾foaY m%isoaêhg m;a l< úg tajd lsis úfgl;a l%udkql+,j l%shd;aul fkdlsÍu .ek;a úfõpkh l<y' iuyr fldñika iNdj,ska wmrdOh isÿ lrk ,oafoahehs lshk whf.a ,ehsia;= ilia lr we;' flfia jqj;a fndfyda ÿrg tajdg j.lsj hq;= whg o~qjï ,nd §u olajd úu¾Yk lghq;= isÿ jQfha isoaëka b;d iq¿ ixLHdjl muKs' 477' fujeks fldñika iNd iuyrla fuu úu¾Yk fldñáfha uekafâÜ n,fhka wdjrKh jk ld, isudjg fmr mej;s tajdh' flfia jqj;a tajdfha fidhd .eksïj, jeo.;alu;a" tu fldñika iNdj, jev lghq;= ;ju;a w;=reoykaj we;s mqoa.,hka yd iïnkaOùfï fya;=j ksid iy tajdfha úu¾Yk m%;sM, 2002 ka miqj l%shd;aul jk wêlrK hdka;%Khg fhduq lr ;sîu ksid;a tajdfha jev lghq;= .ek i|yka lsÍu jeo.;ahehs úu¾Yk fldñáh is;=fõh' jeä ÿrg;a Tjqka /ial< f;dr;=re wog;a jeo.;a h' ckdêm;s fldñika iNd ^1991" 1992" 1993&

397 udkj whs;sjdislï m%j¾Okh iy wdrlaId lsÍu i|yd jQ cd;sl wdh;k iïnkaëlrKh i|yd jQ wka;¾cd;sl fldñáh' m%;S;kh ms<sn| wkq fldñáfha jd¾;dj iy ks¾foaY ðkSjd 2007 Tlaf;dan¾ 22 isg 26 olajd' 5'3 398 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ.

399 UPR Y%S ,xldfõ m<uq iudf,dapkhg, 2008 PEARL ,sÅ; m%ldYh

Page 112: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

112

478' w;=reoykaùï ms<sn|j mßlaId lsÍug m<uq ckdêm;s fldñiu m;a lrk ,oafoa ckdêm;s rKisxy fm%auodi úisks'400 tys uekafâÜ n,h jQfha zz 1991 ckjdß 11 ka miqj ;u jdiia:dkfhka wlue;af;ka f.k hk ,oafoahehs mejfik mqoa.,hkaZz .ek mÍlaId lsÍuh'401 1993 § tys ls%hdldß;ajh k;r jk úg isoaëka 140 la jeks ixLHdjla ms<sn|j úu¾Yk lghq;= ksu lr ;sìKehs jd¾;dfõ'402

479' bka wk;=rej 1992 iy 1993 § ;j;a fldñika iNd folla msysgqjk ,§' fuu fldñika iNdj, wêm;%h ckdêm;s úfÊ;=x. 1993 wf.daia;= 23 wj,x.= lrk ,±hs jd¾;dfõ' bka miq leue;af;ka f;drj bj;g f.k .sh mqoa.,hka ms<sn|j mßlaId lsÍug ;j;a fldñiula m;a flf<ah'403 tys uekafâÜ n,h jQfha w;=reoykaúï ms,sn| zzmeñKs,sj, úYajikSh;ajhZZ404 fidhd ne,su jk w;r th 1991 – 1993 ld,hg iSud úh' bka 1987 isg 1990 olajd mej;s cúfm le/,a,g iïnkaOj úYd, jYfhka isÿ jQfhahehs405 lshk n,y;aldr w;=reoyka lsÍï wdjrKh jQfha ke;' 406 fuu fldñika iNdj, wjidk jd¾;d iy ks¾foaY lsis úfgl;a m%isoaO flf<a ke;' l,dmSh fldñika iNd ^1994& iy iuia; Èjhsk i|yd m;a lrk ,o fldñika iNd ^1998& 480' ckdêm;sks pkaøsld nKavdrkdhl l=udr;=x. 1998 § leue;af;ka f;drj fyda mqoa.,hka w;=reoykaùu ms<sn|j mÍlaIK meje;aùug l,dmSh fldñika iNd ;=kla m;a l<dh' tla tla fldñiug ksYaÑ; N+f.da,sh m%foaYhla i|yd uekafâÜ n,h ysñ úh' ta uOHu" jhU" W;=re ueo iy W!j m<d;a" W;=re iy kef.kysr m<d;a iy ngysr" ol=K" iy inr.uqj m<d;a jYfhks' fldñiï iNd ;=fka uekafâÜ n,h jQfha fjk;a lreKq w;r zz1988 ckjdß 1 ka miqj lsishï mqoa.,hka leue;af;ka f;drj ;u jdiia:dkfhka bj;g f.k hk ,oafoa fyda w;=reoyka lrk ,oafoa o hkak mßlaId lsßu h'fldñika iNdj,ska wdjrKh jk ld, iSudfjka cúfm le/,a,g wod,j 1987 § isÿ jQfhahehs lshk w;=reoykaùï kej; jrla neyer flßK'407 flfia jqj;a Bg ld, iSudjla olajd fkd;snq ksid th msysgqùfuka miqj isÿ jQ n,y;aldr meyer .ekSfï w¨;a isoaëka úu¾Ykh lsÍu we;=<;aj ie,lsh hq;= mÍlaIK .Kkdjlau meje;aùug yels úh'

400 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 401 Y%S ,xld m%cd;ka;%jd§ iudcjd§ ckrcfha w;s úfYaI .eiÜ m;%h( wxl 644$27 1991 ckjdß 11' 402 1991 ckjdß 11 w;s úfYaI .eiÜ m;%fha w f,aLkh 403 A Legacy to Remember Sri Lanka's Commissions of Inquiry 1963- 2002 Ed. Kishali Pinto Jayawardena,

The Law and Society Trust. 404 1993 iema;eïn¾ 13 wxl 784$1 ork Y%S ,xldfõ m%cd;ka;%jd§ iudcjd§ ck rcfha w;s úfYaI .eiÜ m;%h' fldñika iNd msysgqjk ,o wêldß n,m;%fha ^Warrants& zzleue;af;ka f;drj mqoa.,hka bj;a lsÍuZZ hk fhÿu wka;¾cd;sl ks;sfha n,y;aldr w;=reoyka lsÍu ms<sn| ks¾jpkhg iudk ke;' n,kak 1991 ckjdß 11 wxl 644$27 fldñika iNd wêldß n,m;% .eiÜ m;%h ' 1992 ckjdß 13 wxl 697$5 ork Y%S ,xldfõ m%cd;ka;%jd§ iudcjd§ ckrcfha .eiÜ m;%h" 1993 ckjdß 25 wxl 751$1 .eiÜ m;%h yd 1993 iema;eïn¾ 13 wxl 784$1 .eiÜ m;%h hk ish,af,au leue;af;ka f;drj mqoa.,hka bj;a lsÍu iïnkaOfhka fhdod we;af;a tlu jpkhs' n,kak A Legacy to Remember Sri Lanka's Commissions of

Inquiry 1963- 2002 Ed. Kishali Pinto Jayawardena, The Law and Society Trust. 405 A Legacy to Remember Op cit p 22 406 Amnesty Interítional ' Time for Truth and Justice. Observations and Recommendations regarding the

commissions investigating past human rights violations' April 1995. 407 A Legacy to Remember Sri Lanka's Commissions of Inquiry 1963- 2002 The Law and Society Trust.

A reference Guide to Commissions reports with a Tabulated List of Recommendations September 2010

p.20 http://www.lawandsocietytrust.org/PDF/a%20legacy%2-

0to%remember%3B%20sn%lanka's%20commissions%20%20inquiry.pdf

Page 113: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

113

481' l,dmSh fldñika iNd mej;s jir ;=kl ld,h ;=< tajdhska meñKs,s 27"526 la ú.%y fldg isoaëka 16"800 la muK n,y;aldr w;=reoyka lsÍï fia ie,lsh hq;= tajd nj ;yjqre flßK' fuu fldñiï iNd" isoaëka 1681 la408 iïnkaOfhka j.lsj hq;=hehs lshk mqoa.,hka ±lafjk úYajdi lghq;= f;dr;=re fidhd .;a w;r tu isoaëkag j.lsj hq;= hehs lshk mqoa.,hka ish .Kklf.a kdu ,ehsia;=jla o ilia lrk ,§' bka fndfyda fofkla ikakoaO n,ld ^hqo yuqodj" kdúl yuqodj iy .=jka yuqodj& iy fmd,Sisfha wh jk w;r iuyr foaYmd,lhkao jQy' ksoiqkla jYfhka uOHu" jhU" W;=re ueo iy W!j m<d;a iïnkaOfhla lghq;= l< l,dmSh fldñiu úu¾Ykh l< tla tla meñKs,a,la fjkqfjka ksYaÑ; fidhd .ekSï iy idlaIs iy tajd isÿ l< mqoa.,hkao fjku weñKqï f,i we;=<;a lr we;' 482' l,dmSh mÍlaIK fldñiï iNd ;=fka jd¾;d 1997 iema;eïn¾ ui ckdêm;skshg Ndr fokq ,eìK' tajdfha ksÍlaIK iy ks¾foaY m%ldYhg m;a lrk ,o kuq;a tajd isÿ l< mqoa.,hkaf.a ,ehsia;= m%isoaO lf<a ke;' flfia jqj;a fldñiug tu ,ehsia;= ,nd .; yels úh' 483' 1998 wfm%a,a ui ckdêm;sksh" l,dmSh fldñiï iNd ;=kg409bÈßm;a lrk ,o kuq;a úu¾Ykh fkdl< meñKs,s 10"136 la .ek mßlaId lsÍug leue;af;ka f;drj iy w;=reoyka l< iuyr mqoa.,hka .ek mßlaId lsÍfï uq¿ Èjhskgu wod, mÍlaIK fldñiula ^ uq¿ Èjhsku i|yd jQ fldñiu hkqfjka o ye¢kafjk& m;a l<dh' th w;=reoykaùfï meñKs,a 4"473 la úu¾Ykh lsÍfuka miqj 2001 § tys wjidk jd¾;dj ksu lrk ,§' iuyr isoaëka .ek tys fidhd .ekSï l,dmSh fldñika iNd ks¾foaY wkqj msysgqjk ,o fmd,Sisfha ke;s jQ mqoa.,hkaf.a tallh iy w;=reoykaùï úu¾Ykh lsÍfï tallhg fhduq lrk ,§' ^my; wmrdO úu¾Yk n,kak'& uq¿ Èjhska fldñika iNdfõ ks¾foaY iy ksÍlaIK m%isoaO l< kuq;a tajd isÿ flf<ahehs mejfik mqoa.,hkag wod, f;dr;=re m%isoaO flf<a ke;' flfia jqj;a fuu fldñiug uq¿ Èjhskgu wod, fldñika iNdfjka wmrdOj,g iïnkaOhehs kï lrk ,o 318 l f.a ryiH jd¾;djla ,nd .; yels úh' 484' fldñika iNd w;=reoykaùfï isoaëka ish,a, úi£ug fyda j.lsj hq;= fndfyda fofkl=g wNsfpdaokd bÈßm;a lsÍug fya;= fkdjq kuq;a w;=reoykaùï isoaëka ms<sn| jHqyhka iy mqoa.,hka .ek iúia;rd;aul f;dr;=re /ia lr we;' fuu fldñika iNd úiska /ialrk ,o iúia;rd;aul f;dr;=re iy idlaIs iy wk;=rej isÿ lrk ,o fmd,sia iy wêlrK úu¾Yk" n,y;aldr w;=reoyka lsÍfï isoaëka iy ish¨ rgdjka .ek flfrk kj mq¿,a úu¾Ykhl fldgila iy ish¨ wdrlaIl yuqod ms<sn| mßlaId lsÍfï l%shdj,sfha fldgila jYfhka fhdod .ekSug iudf,dapkh l< hq;=hehs úu¾Yk fldñáh úYajdi lrhs'' meyer .ekSï" w;=reoykaùï iy ñkS uereï ms<sn| ckdêm;s fldñika iNdj ^ 2006 iema;eïn¾& iy bka miqj msysgqjk ,o fldñiu ^ 2007 uehs& 485' 2006 iema;eïn¾ ui kej;;a by< hñka ;snq meyer .ekSï .ek úfõpk W;aikak fj;au ckdêm;s rdcmlaI meyer .ekSï" w;=reoykaùï iy ñkS uereï ms<sn| ckdêm;s

408 tlai;a cd;Skaf.a udkj whs;sjdislï fldñáh Y%S ,xldfõ isjq jeks jdßl jd¾;dj CCPR/C/LKA/2002/4, 18/10/2002. para 156

409 n,kak ngysr" ol=K iy inr.uqj m<d;aj, mqoa.,hka leue;af;ka f;drj bj;a lsÍu fyda w;=reoyka lsÍu ms<sn| fldñika iNdfõ wjidk jd¾;dj" 1997' W;=re iy kef.kysr m<d;aj, mqoa.,hka leue;af;ka f;drj bj;a lsÍu fyda w;=reoyka lsÍu ms<sn| fldñika iNdfõ wjidk jd¾;dj" 1997' iuyr mqoa.,hka ^iuia; Èjhsk& mqoa.,hka leue;af;ka f;drj bj;a lsÍu fyda w;=reoyka lsÍu ms<sn| fldñika iNdfõ wjidk jd¾;dj" 2001

Page 114: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

114

fldñiula ysgmq úksiqre uydkdu ;s,lr;akf.a m%Odk;ajfhka m;a flf<ah'410 Tyqf.a wjidk jd¾;dj 2007 uehs ui Ndr ÿka kuq;a m%isoaO flf<a ke;' flfia jqj;a fuu fldñáh m%ldY fkdl< jd¾;dfõ msgm;la iudf,dapkh flf<ah' 486' úu¾Ykh lsßug fmd,sish wfmdfydi;aúu iy isoaëka msgqmi isák zziuyr n,j;a mqoa.,hkaZZ ms,sn| idlaIs fkdi,ld isáu ±äj úfõpkhg ,la lrk fuu jd¾;dj ;=<" wdrlaIl yuqod iïnkaO w;=reoyka lsÍï ms<sn| fpdaokd hgm;a lsÍug W;aidy lsÍula ±lsh yelsh' fuu isoaëka wmrdOlrejkaf.a" mjq,a wdrjq,a" zz;reKshka Èkd .ekSug lrk'''''' meyer .ekSïZZ iy zzysfrdhska j,g weíneys jQjka iïnkaO wdrjq,aZZ f,i ye¢kaùfï W;aidyhla fmfka'411 wdrlaIl yuqodj, iïnkaO;djh ±lafjkafka wvqfjks' zziuyr wjia:dj, yuqod ks,OdÍka iy fmd,sia ks,OdÍka meyer .ekSï isÿ lr we;s nj fy<súh' Tjqka ks;s úfrdaë ls%hd isÿ l< mqoa.,hka f,i ie,lsh hq;=h'ZZ 487' úksiqre ;s,lr;ak lr we;s m%ldY j,ska Tyqf.a fldñiu .eUqre iy úYajdi lghq;= úu¾Ykhla lsÍug wfmdfydi;a jQ nj ±lafõ' ksoiqkla jYfhka 2007 uehs udifha È meyer .ekSï ms<sn|j hdmkfha iy uvl,mqfõ lsishï zzwÈis yia;hlaZZ j.lsj hq;=hehs o" lsisfjl= yuqodjg iy fmd,Sishg tfrysj jpkhla fyda fkdlSfõhehso Tyq i|yka l< nj mejfia' zzmeyer f.k hEï nyq;rhla we;af;kau meyer .ekSï fkdj wod, mqoa.,hd mjqf,a wh w;r we;s lr .;a wdrjq,la jeks iq¿ ldrKhla ksid ;djld,slj mjqf,ka msgj hEïhehsZZ Tyq i|yka lrhs'412 fldñiu /ial< idlaIs wkqj meyer.kq ,enQjka wjika jrg olsk úg Tjqka okakd mqoa.,hka iu. ish leue;af;kau f.dia we;s nj;a Tyq i|yka lrhs'413 n,y;aldrfhka /f.k f.dia we;af;a b;d ál fofkl= muKlahehso jd¾;dfõ i|yka fõ' 488' fuu fldñáfhka iudf,dapkh l< fldñifï m%ldYhg m;a fkdl< fidhd .eksïj,ska úu¾Ykfha úYajikSh;ajhla iy iajdëk;ajhla ke;s nj ;yjqre lrhs' w;=reoykaùfï isoaëka wdKavqjg tfrysj fhdod .;a foaYmd,k m%pdrl Wml%uhlahehs mejiSfuka fldñiu fuu isÿùï yE,a jg ,la lrhs' úêu;a úu¾Yk fkdùug fya;= f,i fldñiu olajkafka oKav kS;s ix.%yfha m%;smdok" yÈis kS;s fr.=,dis iy wdKavql%u jHjia:dj jeks kS;sh yd iduh mj;ajd .eksug wod, foaYSh kS;s m%;smdok .ek fmd,Sisfha we;s m<mqreoaola ke;s luhs' 489' ;s,lr;ak fldñifï wjidk jd¾;dj Ndr§fuka miqj tu úksiqref.a kdhl;ajfhkau 2006 iema;eïn¾ 13 ka miqj werfUk ld, mßÉfþoh ;=< Y%S ,xldfõ iEu m%foaYhlu fkdy÷kk mqoa.,hka isÿ lrk ,o meyerf.k hEï" w;=reoyka lsÍï iy ñks uereï .ek úu¾Ykh lsÍug ;j;a tal mqoa., ckdêm;s fldñiula ckdêm;s rdcmlaI 2007 cqks ui m;a flf<ah' 2006 iema;eïn¾ isg 2009 fkdjeïn¾ olajd ld, mßÉfþoh wdjrKh jk tys wjidk jd¾;dj 2009 foieïn¾ ui ckdêm;sg Ndr § we;' m%ldYhg m;a fkdl< tu jd¾;dfõ msgm;la fuu fldñiug o ,eìK'

410 2006 wxl 1462$30 .eiÜ m;%h ^w;s úfYaI& iy 2007 wxl 1505$17 .eiÜ m;%h ^w;s úfYaI& 411 Èjhsk mqrdu urK isÿ jQ meyer f.khEï" w;=reoyka lsÍï iy isú,a ck;djg myr§ï ms<sn| ckdêm;s fldñifï jd¾;dj 2007 uehs' uq,a jd¾;dfõ Wmqgd .;a fldgiaj, ks, fkdjk mßj¾;kh OISL

412 International Crisis Group '' Y%S ,xldfõ udkj whs;sjdislï w¾nQoh'' wdishd jd¾;dj wxl 135 cqks 14

2007 413 Majority of 'abductees' found to have returned https://lrrp.wordpress.com/2007/06/30/majority-of-

%E2%80%9Cabductees%E2%80%9D-found-to-have-returned

Page 115: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

115

490' l,ska fldñika iNd fukau fuu fldñika iNd jd¾;dj o uQ,sl jYfhka wruqKq lr f.k we;af;a w;=reoyka lsÍu ms,sn| fpdaokd rfÜ m%;srEmh fl<iSug fhdod .kakd m%pdrl jHdmdrhl fldgila jYfhka hgm;a lsÍu iy bj; ±ñuh' w;=reoykalsÍu fou< ia;%Ska ¥IKh lsÍu yd wdrlaIl yuqod úiska fou< ;reKhka >d;kh lsÍfï jd¾;d zzmokï úrys; m%pdrhkaZZ f,i y÷kajk th zziq¿ isoaëka ix;%dih we;s lsÍugZZ fhdod .ekSula nj fmkajhs'414 491' jd¾;dfõ ks¾foaY w;r by<skau we;af;a zzta wjia:dfõ wod, mqoa.,hd isák ;ek fyd¢kau ±k isáh§;a meyer .ekSu fyda w;=reoyka lsÍu .ek fmd,Sishg meñKs,s bÈßm;a lrk mqoa.,hkaZZg tfrysj kS;suh mshjr .ekSuh' zzfmd,Sisfhka ,nd § we;s jd¾;d wkqj ^udOHfha& m%ldYhg m;aj we;ss w;=reoyka lsÍfï isoaëka mokï úrys; iy úYajdi l< fkdyels l;kaorh'ZZhs jd¾;dj i|yka lrhs' jd¾;dù we;s isoaëkaf.ka ishhg 90 lau" mjq,a wdrjq,a" fm%au iïnkaO;d" w;a wvx.=jg .eksug Widúfhka ksl=;a lr we;s jfrka;= u. yeÍug" ;%ia;jdÈ ixúOdkhlg tl;=ùu jeks fkdfhl=;a fya;= ksid mjq,a yer f.dia we;s isoaëka ms<sn|j nj fldñiu fmkajd foa' w;=reoykaùï ms<sn|j ,eî we;s meñKs,s 22"474 lska mqoa.,hka 20"637 la wdmiq meñK fyda fidhd f.k we;s w;r b;sß isoaëka .ek úu¾Ykh l< hq;=h' 2005 wf.daia;= 1 jeks od isg isÿ jQfhahehs lshk nrm;< udkj whs;sjdislï W,a,x>kh lsÍï ms<sn|j úu¾Ykh fldg mßlaId lsÍu i|yd m;a lrk ,o ckdêm;s mÍlaIK fldñika iNdj' 492' 2006 fkdjeïn¾ ui" 2005 wf.daia;= 1 isg isÿ jQfhahehs lshk nrm;< udkj whs;sjdislï W,a,x>kh lsÍï 16 la ms<sn|j úu¾Ykh lsÍug Wo,d.u fldñiu hkqfjka ye¢kafjk ckdêm;s fldñiula msysgqjk ,§' Bg ðï n%jqka mshku iy Tyqf.a iydhl iy ñiï idudðlfhl= jk fjksiaf,da ù' úu,; we;=<;a uy;a m%isoaêhla ,enqKq isoaëka .Kkdjla we;=<;a úh'415 fuu fldñáhg ±l .ekSug yels jQ fldñifï m%ldYhg m;a fkdl< jd¾;dj wkqj n%jqka mshkuf.a w;=reoykaùu zzidlaIs uo lu ksid;a jvd;a jeo.;aj urKlref.ahehs lshk isrer fidhd .eksug fkdyelsùu ksid;aZZ úu¾Ykh flf<a ke;'416 493' úu¾Yk fldñáh /ial r .;a f;dr;=re wkqj fou< lf;da,sl mQclfhl= jk n%jqka mshku 2005 wf.daia;= ui 12 jeks od w,af,hsmsâä ys wdrlaIl yuqod fI,a fjä m%ydr t,a, lrk úg isú,a jeishka fndfyda fofkl=g m,a,sfha /ljrKh ,nd ÿkafkah' tys§ <uhska we;=¿j fndfyda fofkl=g ;=jd, isÿ jQ w;r iuyre ñh .shy'417 2006 wf.daia;= 20 jeks od n%jqka mshku fjksiaf,da ú úu,; iu. lhsÜia ¥mf;a isg hdmkhg fudag¾ ihsl,hlska .uka lrñka isáfhah' Tjqka wjika jrg ±l we;af;a w,af,hsmsâä kdúl yuqod uqr fmdf<a§h' wjg m%foaYh kdúl yuqod md,kh hgf;a mej;sK' fuu fofokdf.a w;=reoykaùu .ek fmd,Sishg meñKs,a,la lrk ,o w;r lhsÜia jev n,k ufyia;%d;ajßh úu¾Yk lghq;= wdrïN l<dh' weh kdúl yuqod uqr fmdf<a f,d.a

414 2006 iema;eïn¾ 13 isg 2006 fkdjeïn¾ 25 olajd ld,h ;=< Y%S ,xldfõ ish¨ m%foaYj, fkdy÷Kk mqoa.,hka úiska isÿ lrk ,o meyer .ekSï" w;=reoyka lsÍï iy >d;k úu¾Ykh lsÍfï ckdêm;s fldñifï jd¾;dj' 2009 foieïn¾ Wmqgd .;a fldgia ks, fkdjk mßj¾;kh OISL

415 2005 wf.daia;= 1 Èk isg isÿ jQfhahehs lshk nrm;< udkj whs;sjdislï W,a,x>kh lsÍï ms<sn|j úu¾Ykh iy úNd. lsÍug m;a lrk ,o ckdêm;s úu¾Yk fldñika iNdfõ jd¾;dj msgqj 8 2009 uehs' 416 tu 417 On this case see also Human Rights Watch Recurring Nightmare cit. March 2008 p. 66 LLRC m%isoaO úNd.fha § 2010 fkdjeïn¾ 12 Èk ta ika;shdms,af,a uy;d f.a bÈßm;a lsÍu n,kak' 2011 ckjdß 8 ukakdru lf;da,sl ÈfhdalSish LLRC fj; l< ie,lsÍï o n,kak'

Page 116: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

116

igyka fmd; f.kajd .ekSug .;a W;aidyhg kdúl yuqodfjka ndOd flßK' Bg miqÈk wehf.a rdcldß fjk;a ufyia;%d;ajrfhl=g mjrd weh hdmkfha fjk;a lghq;= i|yd udre flßK' n%jqka mshku w;=reoyka lsÍu ms<sn| wehf.a úu¾Ykh bka k;r jQ w;r weh bj;a jQ miq lsis;a isÿ jQfha ke;'418

494' Wo,d.u fldñiug Ndr § we;s iSwhsã jd¾;dj wkqj 2006 wf.daia;= 30 jeksod iSwhsäh úu¾Yk lghq;= Ndr f.k we;' 2006 fkdjeïn¾ jk úg o úu¾Yk lghq;= isÿ fjñka mej;s kuq;a wjOdkh fhduqj ;snqfKa w;=reoyka jQ jd;djrKh ;yjqre lr .eksu fjkqjg n%jqka mshku nxl¾ lekSug t,aààBhg Wojq ÿkafkah hk kdúl yuqod wKfok ks,Odßhdf.a fpdaokdj flf¾h' 2007 ud¾;= ui u< isrerla fjrf<a ;sî yuq jQ w;r th n%jqka mshkuf.a±hs ±k .ekSug ãwekata mÍlaIKhla lsÍug ufyia;%d;a ksfhda. flf<ah' ãwekata mÍlaIKj,ska tu isrer msh kuf.a fkdjk nj fmkakqï lrkafkahehs wdKavqj miqj m%ldY flf<ah'419flfia jqj;a tu mrSlaIKh isoq flf<ao hkak iy tfia jQfhakï tys m%;sM, l=ula jQfhao hkak ;yjqre lr .ekSug úu¾Yk fldñáh .;a W;aidyh wid¾:l úh' fuu w;=reoyka lsÍï fol .ek mÍlaIK È.gu meje;a jQfhao hkak .ek f;dr;=re ke;'420 495' n%jqka mshku 2006 wf.daia;= 20 w;=reoykaúug fmr ;u Ôú;hg ;¾ckhla we;ehs Y%S ,xldfõ udkj ysñlï fldñiug meueKs,s folla bÈßm;a lr we;'421 Tyq t,aààMhg iydh olajkafkahehs Y%S ,xld kdúl yuqodfjka ks;r ks;r ;¾ck t,a,ù we;s w;r ta ;udg ;¾ckhla úfYaIfhkau tu m%foaYfha kdúl wK fok ks,Odßhdf.ka we;s nj Tyq fjk;a whg mjid we;' jd¾;d wkqj fuu w;=reoyka lsÍug kdúl yuqodfõ fcHIaG wKfok ks,Odßfhl= iïnkaOh' wmrdO úu¾Ykh 496' Y%S ,xldfõ oKavk ks;s ix.%yfha w;=reoyka lsÍu ksYaÑ; jrola f,i i|yka fkdùu n,y;aldr w;=reoyka lsÍï ms<sn|j j.lsj hq;= wh úu¾Ykh" wNsfpdaokd bÈßm;a lsÍu iy o~qjï Èug ndOdjls' LLRC, WGEID, tlai;a cd;Skaf.a udkj whs;sjdislï fldñáh iy jOysxidjg tfrys fldñáh hk ish,a,kau Y%S ,xldj w;=reoyka lsÍu wmrdOhla f,i ye¢kaúh hq;=hehs ks¾foaY lr we;'422 497' udkj whs;sjdislï fldñáhg bÈßm;a l< miajeks jdßl jd¾;djg wod,j u;= lr we;s m%Yak ud,djg m%;spdr jYfhka zz mqoa.,hka iÕjd ;eîu" meyer .ekSu iy w;=reoyka lsÍu iïnkaOfhka we;s jk ´kEu ;;ajhla i|yd oKavk ks;s ix.%yfha j.ka;s 350 isg 360 olajd m%;smdokj,ska m%udKj;aj wdjrKh jkafkahehs wdKavqj i|yka lr we;'423flfia jqj;a n,y;aldr w;=reoyka lsÍï iïnkaOfhka kvq mejÍug fuu m%;smdok fhdod f.k we;af;a l,d;=rlsks' bka fmkS hkafka m%Odk ndOlh jkafka

418 University Teachers for Human Rights (UTHR) Special Report No0.25, 31 May 2007. OISL úiska ;yjqre lr fkd.;a kuq;a n%jqka msh;=ud iy m%foaYfha ufyia;%d;ajßh kdúl yuqodfjka we;s l< ndOl fkd;ld ;=jd,lrejka frday,lg f.k hEug .;a W;aidyh fuu jd¾;dfjka meyeÈ,s lrhs' 419 'DNA jd¾;dfjka idjoH f;dr;=re fy<sfõ fld<U' Colombo

http://www.defence.lk/new.asp?fname=2007613-07

420 DNA jd¾;dfjka idjoH f;dr;=re fy<sfõ fld<U

http://www.defence.lk/new.asp?fname=2007613-07

421 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 422 E/CN/4/2000/64/Add.l para 63, CCPR/CO/79/LKA.para 10, CAT/C/LKA/CO 3-4 para 9 LLRC Report

pata 9-59 423 udkj whs;sjdislï fldñáh Y%S ,xldfõ miajeks jdßl jd¾;djg wod, bÈßm;a l< lreKq ,ehsia;=j weñKqu – lreKq ,ehsia;=jg Y%S ,xldfõ ms<s;=re iema;eïn¾ 17 2014 fþoh 62

Page 117: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

117

n,y;aldr w;=reoyka lsÍï iïnkaOfhka wdrlaIl yuqodj, úh yels iïnkaO;djh fy<s lsßug foaYmd,k wêIaGdkhla fyda Wkkaÿjla fkdue;súu hkakhs' 498' 2011 jd¾;dfõ fþo 9'46 ys w;=reoyka lsÍfï isoaëkag wod,j LLRC fufia i|yka lrhs' zzfndfyda wjia:dj, fmd,sishg" Y%S ,xld udkj ysñlï fldñiug yd ICRC fj; úêu;a meñKs,s lr we;s nj fmfka' iuyr isoaëkaj,§ l,ska mej;s mÍlaIK fldñika iNdj,go bÈßm;a lsÍï lr we;s nj fmfka' tfy;a w;=reoyka jQ mqoa.,hkaf.ka fndfyda fofkl= isák ;ek ;ju;a ±k .eksug fkdyels hehs wdikak {d;Syq È.ska È.gu meñKs,s lr;s'''''''''' tuksid fuu fpdaokd ksis wdldrhg úu¾Ykh fldg jerÈlrejka wêlrKh yuqjg f.k taug jydu mshjr .ekSug kS;sh l%shd;aul lrk wêldÍka fhduq lsÍug wdKavqfõ ne£ula mj;S'ZZ ^fþoh 9'46& 499' l,dmSh fldñika iNd ;=k iy 1998 uq¿ Èjhsku i|yd jQ fldñiu .ek lghq;= lsÍu yefrkak Y%S ,xldfõ n,y;aldr w;=reoyka lsÍï w;s nyq;rhla .ek lsishï wmrdO úu¾Ykhla lsÍug wêldÍka iq¿ fyda lsisÿ W;aidyhla f.k fkdue;s nj fuu fldñáhg ksÍlaIKh úh' 500' by; i|yka lrk ,o l,dmSh fldñika iNd ;=fka ks¾foaY mokï lr f.k 1997 w. Nd.fha § zzjerÈlrejkag tfrysj wmrdO l%shd mámdá wdrïN lsÍugZZ wdKavqj ;srKh flf<ah' wmrdO úu¾Yk lghq;= meje;aúu i|yd;a fuu kvq Widúhg bÈßm;a lsÍu i|yd wjYH flfrk w;sf¾l idlaIs /ia lsßu i|yd;a wmrdO mÍlaIK fomd¾;fïka;=fõ ksfhdacH fmd,siam;s hgf;a zzw;=reoykaùï ms<sn| úu¾Yk tallhZZla msysgqjk ,§' tl jd¾;djla wkqj fmd,sisfha iy ikakoaO yuqodj, w;=reoykaùï isÿ flf<ahehs mejfil 1"560 la ms<sn|j fmd,sia úu¾Yk lghq;= wdrïN flßK' 501' 1998 cq,s ui wdKavqj kS;sm;s fomd¾;fïka;=fõ zzw;=reoyka mqoa.,hka ms<sn| tallhZZ ^ MPU& hkqfjka fjku tallhla msysgqfõh'4241999 Tlaf;dan¾ udifha È rgg meñKs WGEID g ,nd ÿka f;dr;=re wkqj Bg miq jif¾ DIU tallfhka MPU fj; w;=reoykaùfï isoaëka 890 la ,enqK w;r tys m%;sM,hla jYfhka isoaëka 270 lg wod,j mqoa.,hka 486 lg tfrysj wmrdO kvq wdrïN lr we;'425 502' jOysxidj,g tfrys fldñáhg bÈßm;a l< fojeks jdßl jd¾;dfõ426DIU isoaëka 3"615 la .ek úu¾Yk lghq;= isÿ lr bka 2"462 la ksu lr we;ehs wdKavqj 2004 § mejiqfõh' ñka fndfyduhla kS;sm;sf.a Wmfoia wkqj jid ouk ,§' wdKavqj mjik wdldrhg uydêlrKfha kvq 376 la mjrk ,o w;r bka 300 lg wdikak m%udKhla meyer .ekSï iy ks;s úfrdaëj r|jd .ekSï ms<sn|jh' kvq tlish ;siamyla ksu jQw;r uydêlrKfhka o~qjï kshu ù we;af;a 12 l muKs' m<uq o~qju kshu jQfha 1999 iema;eïn¾ udifha §h' tys § meyer f.k hEfï wmrdOh ms<sn|j jerÈlre jQ fmd,sia ks,Odßhdg jir myl isr o~qjula kshu úh' 503' l,dmSh iy uq¿ Èjhsk i|yd jQ fldñika iNdj,g ióm wdrxÑ ud¾. wkqj wêlrKhg fhduq lrk ,o kvq fndfyduhla fmd,Sisfha iy yuqodfõ my< fY%aKsj,g wh;a jerÈlrejkahehs mejfik mqoa.,hka h' DIU tallh fmd,sia ks,OdÍkaf.kau iukaú; jk ksid Tjqka ;u Wiia ks,OdÍka .ek úu¾Yk meje;aùug wlue;shehs úYajdi lghq;= wdrxÑ ud¾. fldñiug mejiqfõh'

424 tu 425 E/CN/4/2000/64/Add l: n,y;aldr fyda leue;af;ka f;drj w;=reoyka jQjka ms<sn| l%shdldß lKavdhfï idudðlhdf.a Y%S ,xld ixpdrh ms<sn| jd¾;dj 426 CAT/C/48/Add.2. 6 August 2004

Page 118: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

118

504' l,dmSh mÍlaIK fldñika iNd úu¾Yk lghq;= wdrïN lsÍfï § pl% f,aLhla ksl=;a l< fmd,siam;s Y%S ,xldfõ mej;s NSIK iufha § fmd,sia ia:dkj, mj;ajd f.k wd ish¨ fmd;a m;a fldñifï úu¾Yk lghq;= wjika jk f;la ;nd .kakd f,i ish¨ fmd,sia ia:dk ndr ks,OdÍkag ksfhda. flf<ah' pl% f,aLh fkdi,ld iuyr fmd,sia ia:dkj, ia:dkdêm;Ska wod, fmd;am;a úkdY l< nj fldñika iNd jd¾;dj, i|yka jkafkahehs jd¾;dfõ' tfia lsÍfuka w;=reoyka lsÍï iïnkaOfhka j.lsj hq;= iuyr fmd,sia ks,OdÍkag tfrysj we;s fodaIdfrdamKd;aul idlaIs úkdY flßK' tjeks ks,OdÍkag tfrysj úkh mshjr .ekSug fldñika iNdjla l< ks¾foaYhla fkdi,ld yer we;ehs mejfia' 505' jeä ÿrg;a l,dmSh fldñika iNdj,ska jerÈlrejka úh yelshehs kï l< wh bka miqj Wiia l< nj o jd¾;dfõ' ksoiqkla jYfhka uOHu l,dmSh fldñifï y;ajeks wka;¾jdr jd¾;dfjka ta ld,fha wdkuvqj fmd,sia ia:dkfha úNd. l< meñKs,s .Kkdjla iïnkaOfhka kï l< lsishï fmd,sia ks,Odßfhla isáfhah' uOHu l,dmSh fldñiu wkqj Tyq fldñiu bÈßfha idlaIs ÿka iuyr idlaIslrejkag ;¾ckh l< njg úYajdi lghq;= lreKq mj;S' Tyqj fldñika iNdfõ jd¾;dfõ m%isoaêfha kï lr ;snqK o Tyqg tfrysj wNsfpdaokd bÈßm;a lsÍula isÿ jQfha ke;' Tyqg iyldr fmd,sia wêldß ^fld<U& iy fmd,sia wêldß jYfhka Wiiaùï .Kkdjla ,eìK' ±ka Tyq ksfhdacH fmd,siam;sjrfhls' 506' fjk;a isoaêhl§ ckdêm;s rdcmlaI wdKavqfjka ;%s;=Kdu,h Èia;%slalh Ndr ksfhdacH fmd,siam;s f,i m;al< mqoa.,hd ol=Kq m<d;a l,dmSh fldñifuka bÈßm;a l< w;=reoykaùï isÿ flf<ahehs ie,flk jrolrejkaf.aa ,ehsia;=jg we;=<;a wfhls' 507' ;j;a isoaêhl§ 1996 iy 1997 jirj, hdmkfha isÿ jQ w;=reoyka lsÍï iïnkaOfhka m%Odk jerÈlrehehs ¨;skka l¾k,a flfkl=f.a ku f.dKqfõ we;' Tyq tjlg hqo yuqodfõ l|jqrl wKfok ks,Odßhd hs'4271996 § .ï jeishka lKavdhula w;=reoyka lsÍu we;=¿j wmrdO úu¾Yk wdrïN lrk ,±hs jd¾;dfõ'428 2003 – 2006 ld,fha § hdmkfha w;sf¾l ufyia;%d;a fuu isoaêh bÈßhg f.k hEug W;aidy l<;a wehg ;¾ck t,a, jQfhahehs mejfik w;r 2007 § weh fld<Ug udre lrk ,§' n%jqka mshku ms<sn| isoaêh úNd. lsÍug W;aidy flf<a tu ufyia;%d;ajßhhs' jd¾;djk wdldrhg fuu mqoa.,hd 2015 fmnrjdß ui uq,skau kej; hqo yuqodjg m;a lr hqo yuqod uQ,ia:dkfha fufyhqï wOHlaIl f,i;a bka miqj mdn, yuqod wOHlaIl f,i;a m;al< njg ;yjqre fkdl< udOH jd¾;dj,ska fldñáhg ±k .kakg ,eìK'429 508' iEySug m;aúh yels idlaIs fkdue;s ksid meyer .ekSï fpdaokd hgf;a n,OdÍkag tfrysj wdrïN lr we;s kvq úYd, ixLHdjla wjika lr ke;ehs tlai;a cd;skaf.a fkdfhl=;a udkj whs;sjdislï hdka;%K i|yka lr we;'430,eî ;snqKq ld,h wkqj DIU

iy MPU Widúhg fhduq lrk ,o kvq ms<sn| f;dr;=re /ia lsÍug fyda ;lafiare lsÍug fldñáhg fkdyels jqjo tajd iudf,dapkh l< hq;=hehs fldñáh úYajdi lrhs' W.;a mdvï iy m%;sikaOdk fldñiu 427 Y%S ,xld udkj ysñlï fldñiu 2003 È hdmkh m%foaYfha w;=reoyka jq mqoa.,hka .ek m;al< mÍlaIK fldñáh bÈßm;a l< jd¾;dj 428 Wikileaks. hdmkfha .eñhka 25 la w;=reoyka lsÍu ms<sn| kvqj .ek tlai;a ckmoh úuis,af,ka isà' Colombo Telegraph 15 October 2012

429 yuqodfõ by< ks,OdÍka udre lsÍfuka Y%S ,xldfõ wNHka;r hdka;%Kh .ek iel u;=fõ JDS ud¾;= 4,2015 2015. 430 CCPR/CO/79/LKA 2003 para 9

Page 119: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

119

509' LLRC 2011 ksl=;a l< jd¾;dfjka n,y;aldr w;=reoyka lsÍï ms<sn|j b;d ±ä ia:djrhla f.k ;sìK' n,y;aldr w;=reoyka lsÍï ms<sn|j l,ska fldñika iNd bÈßm;a l< ks¾foaY l%shd;aul lsÍug wfmdfydi;aùu biau;= lrk th zz tu ks¾foaY fuu nr;< lreK úi£ug bjy,a jk neúka tajd jydu l%shd;aul l< hq;=j we;ehsZZ i|yka lrhs' zzmiq.sh fldñika iNd úiska bÈßm;a lrk ,o úfõpkd;aul ks¾foaY ;ju;a l%shd;aul lsÍug wfmdfydi;aùfuka wdKavqfjka m;a lrk fldñika iNd ms<sn|j mj;sk úfõpk iy iel ixld f;areï .; yelsh' LLRC o bka ksoyia fkdfõ'ZZhs tys jeä ÿrg;a i|yka fõ' 510' LLRC mÍlaIK fldñiula fyda w;=reoyka lsÍï ms<sn|j wjOdkh fhduq lsÍug msysgqjk ,oaola fkdjqj;a tys úNd. lsÍïj,§ úfYaIfhkau hqo yuqodj iy kdúl yuqodj431 fukau ikakoaO lKavdhï úiskao w;a wvx.=jg .ekSfuka miqj w;=reoyka jQfhahehs lshk mqoa.,hka 1018 la ms<sn| isoaëka .ek meñKs,s ,eìK'432 meñKs,s ixLHdfõ úYd,;ajh ksidu LLRC h zzfuu fpdaokd ksis mßÈ úu¾Ykh lr jerÈlrejka kS;sh bÈßhg m;a lsÍu ;yjqre lrkq i|yd läkï mshjr .eksug kS;sh l%shd;aul lrk n,OdÍka fhduq lrk f,iZZ433wdKavqfjka b,a,d isáfhah' tfukau ;u mjqf,a idudðlhka wd.sh ;ekla fkdo;a ksid udkisl mSvdjg m;a wh ms,sn|j lghq;= lsÍug tu mjq,aj,g wdOdr lrk f,i LLRC h wdKavqjg ks¾foaY flf<ah'434 511' zz m%Yakfha mj;sk ixlS¾K;djh iy úYd,;ajh ksid;a w;=reoyka jQfhahehs lshk mqoa., ixLHdj iy wod, úu¾Ykfha iajNdjh;a ie,ls,a,g .ekSfuka''''''''' isÿ jQfhahehs lshk w;=reoyka lsÍï úu¾Ykhg úfYaI flduidßia flfkl= m;a lsÍug iy iqÿiq wdldrhg wmrdO kvq wdrïN lsÍug wjYH lreKq ks;sm;sg ,nd §ug;a LLRC úfYaIfhkau ks¾foaY flf<ah' 435 w;=reoyka jqjka ms<sn| meñKs,s úu¾Ykh lsrSfï ckdêm;s fldñiu ^2013& 512' LLRC ks¾foaYj,g iy jeäfjñka mej;s wka;¾cd;sl n,mEug m%;spdr jYfhka ckdêm;s rdcmlaI 2013 wf.daia;= 15 w;=reoyka jQjka ms<sn| meñKs,s úu¾Ykh lsÍug ckdêm;s fldñiula m;a flf<ah' tys uq,a uekafâÜ n,h jQfha zz1990 cqks 10 isg 2009 uehs 19 olajd ld,h ;=< W;=re yd kef.kysr m<d;aj, isáh§ ;u jdiia:dkj,ska meyer.;a fyda w;=reoyka jQ mqoa.,hka iïnkaO isoaëka úu¾Ykh lsßuh'ZZ436úksiqre mrdl%u mrK.u iNdm;s f,i m;al< fuu fldñifï ;j;a idudðlhka fofofkl= isá w;r miqj ;j;a w;sf¾l idudðlhka fofofkl= o m;a lrk ,§' fuu fldñifï uekafâÜ n, ld, iSudj wjia:d foll§ §¾> lrk ,o w;r 2015 wf.daia;= 15 jk úg tys ld¾hh ksu l< hq;=j ;sìK'437w¨;au jd¾;d wkqj tys uekafâÜ n, ld, iSudj ;j ÿrg;a oA¾> lrk ,o kuq;a th úêu;aj .eiÜ m;%hla u.ska m< fldg ke;'

431 n,kak LLRC ieis jdrh ksoiqka jyfhka uq,;sjq iy ;s%l=Kdu,h 432 LLRC jd¾;dfõ weñKqu5.1 433 LLRC jd¾;dj fþo 9.46 434 LLRC jd¾;dj fþo 9.58 435 LLRC jd¾;dj fþo 9.51 436 2013 wxl 1823$42 .eiÜ m;%h ^w;s úfYaI&yßiapkaø .=kr;ak' w;=reoykajQjka ms<sn| fldñiugläkfuka jev l< fkdyel- iNdm;s 27 fkdjeïn¾ 2013 The Island

http://island.lk/index.php?page_cat=article-detail&page=article-details&code_title=92960 LLRC ks¾foaY l%shd;aul lsÍu i|yd jQ cd;sl l%shd;aul ie,eiau n,kak' ^2014 fkdjeïn¾& 437 w;=reoyka jQjka .ek fiùug jeämqr ld,hla . http://thesundayleader.lk/2015/02/08/more-time-for-

probe-on-missing/. 15 fmnrjdß 2015

Page 120: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

120

513' uy flduidßia kú ms,af,a 2013 § Y%S ,xldjg meñKSfuka miqj w;=reoykaúï ms<sn|j kj úu¾Yk fldñiula m;a lsÍu iïnkaOfhka i|yka lrñka fldñifï uekafâÜ n,h mq¿,a lrk f,i wdKavqfjka b,a,d isáhdh' zzwjdikdjlg fuka kj fldñifuka wdjrKh jkafka 1990 iy 2009 w;r ld,fha W;=r iy kef.kysr isÿ jQ w;=reoykaùï muKs' bka woyia jkafka fld<U iy Èjhsfka wfkl=;a m%foaYj,ska uE; jirj, jd¾;d jQ zziqÿ jEka w;=reoykaùïZZ rdYshla fuu úIh m:hg wh;a fkdúuhs'ZZ438WGEID o óg iudk woyia bÈßm;a lr we;' 2014 § fldñifuka wdjrKh jk ld, iSudj 1990 cqks udifha isg 1983 ckjdß 1 isg 2009 uehs 19 olajd ld,h we;=<;a jk fia mq¿,a lrk ,§' 2014 cq,s 15 jeks od fldñifï uekafâÜ úIh m:h LLRC jd¾;dfõ 4'359 fþofha i|yka lrk ,o lreKq úNd. fldg jd¾;d lsÍu olajd §¾> lrk ,§' Bg m%udKdkql+, Ndjh iy fjkia fldg ye¢k .ekSfï uQ,O¾uj,g wod, lreKq" t,aáàBhg wka;¾cd;sl udkqISh kS;sh fyda wka;¾cd;sl udkj whs;sjdislï ks;sh wod,ùu iy 2009 uehs udifhka wjika jq ikakoaO .egqfï § t,aààBh isú,a ck;dj zñksia m,sylaZ f,i fhdod .eksu ;=<ska wka;¾cd;sl udkqISh kS;sh fyda wka;¾cd;sl udkj whs;sjdislï ks;sh lv lsÍu we;=<;a fõ'439uekafâÜ n,h mq¿,a lsÍfuka miq fldñiug iydhúug wka;¾cd;sl WmfoaYl uKav,hlao m;a lrk ,§' WmfoaYl uKav,fha uekafâÜ n,ho uE;l§ bl=;a úh' 514' fuu fldñáh iïuqL idlÉPd l< nyq;rhla cd;sl hdka;%Khla .ek ;u wúYajdih m%ldY lsÍu iy mjqf,a idudðlhka ;=< n,dfmdfrd;a;= lvùfï yeÕSula ;snqK kuq;a ;ju;a fldñiug meñKs,s fhduq lrñka mj;S' fldñifï 2013 wfm%a,a wka;¾jdr jd¾;dj wkqj ^ fuu jd¾;dj m%isoaO fkdl< kuq;a fldñáhg th iudf,dapkh lsÍug yels úh'& 1983 ckjdß isg 2009 uehs 19 olajd ld,h ;=< isÿ jQfhahehs lshk w;=reoykaùï iïnkaOfhka Èia;%slal 25 lska meñKs,s 13"378 la ,eî we;'440 meñKs,s nyq;rhla wod, jkafka 2005 iy 2009 w;r ld,h ;=< uQ,sl jYfhka uvl,mqj" hdmkh" uq,;sjq" ls,sfkdÉÑh" ukakdru" ;s%l=Kdu,h iy jjqkshdfõ jQ isoaëkag wod,jh' 2014 fkdjeïn¾ jk úg meñKs,s 1500 l muK mßlaIK lghq;= wdrïN l< nj fldñiu mejiqfõh' 2015 wfm%a,a jk úg ckdêm;s fldñiu ls,sfkdÉÑh" wïmdr" ;%sl=Kdu,h" hdmkh" uvl,mqj" uq,;sjq" ukakdru iy jjqkshdfõ m%isoaO úNd. tfld<yla mj;ajd we;' 515' m%isoaO úNd. j,§ w;=reoykaùï ms<sn|j j.lsj hq;=hehs kï lrk ,o wdrlaIl yuqod idudðlhkag tfrysj zneÆ ne,aug idlaIsZ mj;sk isoaëka oyhl ,ehsia;=jla fldñiu úiska y÷kd f.k we;s w;r Tjqkag tfrysj foaYSh kS;s mshjr .eksug ks¾foaY lr we;'441wêlrK mshjr ks¾foaY lsÍfï woyiska .eUqre úu¾Ykh i|yd isoaëka 59 la y÷kd f.k we;ehso mejiqfõh'442

516' w;=reoyka ùfï isoaëka w;s nyq;rhla we;s jkafka jfrka;=jla fkdue;sj w;a wvx.=jg .ekSfï mqreoao iy /|úhka r|jd .kakd ia:dkh ms<sn|j ±kqï Èula fkdue;sùu ksidhehs o ckdêm;s fldñiu i|yka lrhs' wdrlaIl wud;HdxYhg yd wêlrK wud;HdxYhg nkaOkd.dr" /|jqï l|jqre" irKd.; l|jqre iy mqkre;a:dmk

438 udkj whs;sjdislï ljqkai,h Y%S ,xldfõ m%;sikaOdkh iy j.ùu m%j¾Okh i|yd jQ udkj whs;sjdislï ms<sn| uy flduidßia f.a jdÑl hdj;ald,Sk lsÍï' 2013 iema;eïn¾ 25' A/HRC/24/CRP.3/Rev.l para 13. úl,am m%;sm;a;s flakaøh W;=re iy kef.kysr m<d;aj, 1990 cqks iy 2009 uehs w;r ld,fha § w;=reoyka jQ mqoa.,hka ms<sn| ckdêm;s fldñiu .ek újrKhla n,kak' msgqj 5' 439 2014 cq,s 14 .eiÜ m;%h 1871$14' 440 w;=reoyka jQjka iïnkaOfhka we;s meñKs,s úu¾Ykh lsÍfï ckdêm;s fldñifï w;=re jd¾;dj 2015 wfm%a,a 441 w;=re jd¾;dj weñKqu H 442 tu weñKqu L

Page 121: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

121

uOHia:dkj, r|jd isák mqoa.,hkaf.a kdu ,ehsia;=jla ksl=;a lrk f,i l< b,a,su bgq lsÍug wfmdfydi;a jq nj ckdêm;s fldñiu i|yka lrhs' th úfYaIfhkau jâvqjy,a" uq,a,sjhslald,a" ´ukaf;a ys § NdrjQ mqoa.,hkaf.a úia;r iy m%Yak lsÍu i|yd irKd.; l|jqrej,ska w;a wvx.=jg f.k w;=reoyka jQ mqoa.,hka ms<sn| ish¨ úia;r iemhSug yd zzlsishï mqoa.,fhl= ?|jqï Ndrfha isàkï r|jd isák mqoa.,hdf.a mjq,g fyda {d;Skag r|jd isák ia:dkh ±kqï Èug;a tu mqoa.,hd r|jd isák /|jqï uOHia:dkhg Tyqf.a {d;skag Tjqka ne,sug meñKSug myiqlï iemhSu we;=¿j wdrlaIl yuqodjkag Wmfoia fokakehs hk jeo.;a ks¾foaYh wdKavqjg lr we;' 517' fldñifï ks¾foaY wkqj 2015 cq,s ui iuyr isoaëka ms<sn|j úu¾Ykh läkï lsÍu i|yd úY%dñl wêlrK ks,Odßfhl=f.a uQ,sl;ajfhka lKavdhula m;a lsÍu wdKavqfjka m%ldYhg m;a l<o tys ;;ajh ±k .kakg ke;'443

518' fuu jeo.;a fidhd .eksï ;snqK o fldñifï jev lghq;= ms<sn|j iEfyk lkiai,a,la o m%ldYj we;' fldñiu fuf;la iúia;rd;aul" iajdëk iy mdrøYH úNd.hla lsÍug wfmdfydi;aj we;ehs úu¾Yk fldñáfha ;lafiarejhs' mÍlaIK fldñifï uekafâÜ n,h 2014 cq,s udifha § .egqfï mq¿,a W,a,x>kh lsÍïo" úfYaIfhka t,aààB wmyrK flf¾ wjOdkh fhduq lsÍu olajd mq¿,a lsÍfuka fldñifï uQ,sl j.lSu( w;=reoyka jQjkaf.a mjq,aj,g wdOdr ,nd§ug we;s yelshdj ,>q flfrkafkahehs udkj whs;sjdislï ixúOdk iy w;=reoyka jQjkaf.a mjq,aj, idudðlhka w;r n,j;a lkiai,a,la we;s lrjhs'444 519' fldñiug bÈßm;a jQ mjqf,a idudðlhkag idudkHfhka zzw;=reoyokaZZ jQ mqoa.,hdf.a úia;r iy w;=reoykaùfï jd;djrKh we;=<;a wdlD;s m;%hla msrúh hq;=hehs lshhs' bkamiq ta .ek mßlaId lsÍug lKavdhula tjk nj fldñiu mejiqj;a fndfyda isoaëka iïnkaOfhka tjeks úuiSula fuf;la isÿj ke;' 520' fuu fldñáh m%isoaO úNd.j, jeo.;alu ms<s.kakd kuq;a tu úNd.j, .=Kd;aul Ndjhg fldñifï uekafâÜ n,h .ek mjqf,a idudðlhka f.a ±kqula fkdue;súu" úNd. i|yd fjka lr we;s ld,h m%udKj;a fkdùu445iy iuyrúg mßj¾;kfha .=Kd;aul Ndjh jeks fkdfhl=;a idOl n,mdhs' úfYaIfhkau iajdëk ksÍlaIlhkaf.a jd¾;d wkqj fldñiu fou< l;d lrk ks, NdId mßj¾;lhka m%udKj;a ixLHdjla ,nd § ke;s w;r iuyrúg mßj¾;kfhka bÈßm;a lrkafka wiïmQ¾K fyda idjoH idrdxYhla" muKs' m%Yak iy W;a;r fndfydaúg jerÈ f,i mßj¾;kh lrkafkahehs mejfia' 521' m%isoaO úNd. i|yd meñKs,s f;dard .eksu meyeÈ,s ks¾Kdhl wkqj isÿ fkdjkafkahehs mejfia' ;dkdm;s wdrxÑ ud¾. mjik wdldrhg ls,sfkdÉÑfha mej;s m%isoaO úNd.fhaoA f;dardf.k ;snq isoaê fndfyduhl ielldr jerÈlrejka jQfha rdcH fkdjk" jeäfhkau t,aààB ls%hdldÍkah' wka;¾jdr jd¾;dj iïnkaOfhka ksl=;a l< mqj;a m;a ksfõokhl W;=-re m<df;ka ,eî we;s n,y;aldr w;=reoyka lsÍï ms,sn|

443 http://www.pcicmp.lk/images/NewsEvents/Press%20Release%2024/07/15.pdf

444 Amnesry International Press Release Sri Lanka Activists petition parliament on Day of the Disappeared.

http://www.amnesty.org/en/for-media/press-releases/sri-lanka-activists.petition-parliament-day-

disappearedúl,am m%;sm;a;s flakaøh w;=reoyka jq mqoa.,hka ms<sn| meñKs,s úu¾Ykh lsÍfï mÍlaIk fldñifï uekafâÜ n,h mq¿,a lsÍu .ek woyia 2014 cq,s 25 445 ksoiqkla jYfhka 2014 fmnrjdß hdmkfha mej;s ieisfha m<uq Èkfha § isoaëka fndfyduhla ms<sn|j lreKq bÈßm;a lsÍug idudkhfhka ,enqfKa úkdä 20 – 30 w;r ld,hls' th wjidk Èkfha È úkdä 10 la úh'

Page 122: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

122

fpdaokdj,sk446 ishhg 60 lau t,a,ù we;af;a t,aáàBhg tfrysjhehs ckdêm;s fldñiu mjihs' flfia jqj;a fldñiug ,eî we;s meñKs,s úYaf,aIKfha § w;=reoykaùï j,ska ishhg 19 la wdrlaIl yuqod úiskao" ishhg 17 la t,aààBh o ishhg 50 lg jeä m%udKhlg j.lsj hq;= jkafka mqoa.,hka fyda fkdy÷Kk lKavdhï h' bka fmkS hkafka t,aààB isoaëka jeä m%udKhla m%isoaO úNd. i|yd f;dard f.k ;sîuh' tuksid f;dard .ekSfï l%uh .ek m%Yak u;= flf¾' 522' jeä ÿrg;a w;=reoyka ùïj,g wod, uQ,sl lreKqj, ikao¾Nh ms,sn|j fldñiug ±kqula ke;s nj;a tfukau k.k ,o iuyr m%Yak fkdmeyeÈ,s yd wod, fkdjk iajNdjfha tajd nj;a iuyr idlaIslrejkaf.ka fldñáhg ,enqKq m%ldY j,ska biau;= lr olajhs'447 523' ckdêm;s fldñiu bÈßfha idlaIs ,nd §fuka miqj wdrlaIl yuqodj, ueÈy;aùï" ìh jeoa§ï iy fidaÈishg ,laùfuka mSvdjg m;a w;=reoyka jQjkaf.a mjq,a iïnkaO isoaëka ms<sn| jd¾;d úu¾Yk fldñáhg ,eî we;' 448 zzckudOHfha iuyr fldgiaZZ fldñiu bosrsfha idlaIs fok mqoa.,hkag wdrlaIl yuqod idudcslhkaf.ka ysrsyer meñfKk njg fpdaokd lrk nj i|yka lrk ckdêm;s fldñiu zzwdrlaIl yuqod idudðlhka úiska fldñiu bÈßfha idlaIsÈu ksid ysßyer l< njg lsisÿ mqoa.,fhl= tlo meñKs,a,la fyda lr ke;ehsZZ fldñiu tys wka;¾jdr jd¾;dfõ i|yka lrhs'449 524' flfia jqj;a wdrlaIl yuqod ks,OdÍka isú,a we÷fuka ieriS úNd.j,g iyNd.sù úNd.hg iyNd.sjk wh mßlaIdfjka ksÍlaIKh fldg mjq,a ìhjoaod úNd.j,g fkdmeñfKk f,i mjid we;ehs úu¾Yk fldñáhg f;dr;=re ,eî we;'450 ;dkdm;s wdrxÑ ud¾. i|yka lrk wdldrhg zzTID ueÈy;aùfï iajNdjh m%ldY .Kkdjlska fy<sjk kuq;a iNdm;s w;=reoykaùï úu¾Ykh lrk TID, CID jeks úúO wdh;k .Kkdjla mj;sk ksid mjq,a tu úu¾Yk iu. yels wjia:dj, Tjqka iu. iyfhda.fhka lghq;= lsÍu Èßu;a lrhs'ZZ451 wka;¾cd;sl hdka;%K( n,y;aldrfhka fyda leue;a;lska f;drj w;=reoyka jQjka ms<sn| l%shdldÍ lKavdhfï ^WGEID& N+ñldj 525' ;u wdorKShkaf.a brKu ;yjqre lr .ekSfï § kej; kej;a u;= jQ ndOl yuqfõ mjq,a idudðlfhda iy Tjqkag iydh fok rdcH fkdjk ixúOdk w;=reoyka jqjkaf.a brKu iy wd.sh ;ekla fidhd .ekSfï wfmalaIdfjka WGEID fj; isoaëka úYd, ixLHdjla bÈßm;a l<y' 1980 § th wdrïN lsÍfï isg l%shdldÍ lKavdhu fuf;la Y%S ,xldfõ mej;s wdKavqj,g w;=reoykaùfï isoaëka 12"536 la hjd we;' jvd;a uE;l

446 w;=reoyka jQjka ms<sn| ckdêm;s fldñiu mqj;a ksfõokh' w;=reoyka jQjka ms<sn| ckdêm;s fldñifï w;=re jd¾;dj bÈßm;a lsÍu http://www.pcicmp.lk/images/press%22release%20Interim%20Report.pdf

447 ksoiqkla jYfhka m%isoaO ieisj,§ flduidßiajre fndfydaúg n,y;aldr w;=reoykaùug wdod, ke;s" hqo yuqod l|jqre wi< isák mjq,a lrorhla ke;sj Ôj;a jkafka o jeks m%Yak weiQy' 448 idlaIslre m%ldYh f.dKqfõ' n,kak HRC. úfYaI WmfoaYk ;;ajh ysñ rdcH fkdjk ixúOdkhla jk udkj whs;sjdislï iy ixj¾Okh i|yd jQ wdishdkq ixioh bÈßm;a l< ,sÅ; m%ldY' 2014 iema;eïn¾ 5 A/HRC/27/NGO/91 449 w;=reoyka jQjka ms<sn| meñKs,s úu¾Ykh lsÍfï ckdêm;s fldñiu' w;=re jd¾;dj 2015 wfm%a,a msgqj 7 450 uQ,dY%h jd¾;dfõ 451 m%isoaO ieis W;=re m<d; uq,;sjq ^ 2014 cq,s 5 – 8 & m%isoaO ieis W;=re m<d; ukakdru ^2014 wf.dia;= 8 – 11 &

Page 123: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

123

ixLHd wkqj l%shdldÍ lKavdhfï wjidk jd¾Isl jd¾;dfõ Y%S ,xldfõ fkdúi£ we;s isoaëkaj, uq¿ ixLHdj 5731 ls'452 526' ls%hdldß lKavdhu n,y;aldr w;=reoyka lsÍfï isoaëka mßlaId lsÍug iy tjeks fpdaokd .ek úu¾Yk meje;aùug wdKavqjg n, lsÍfï § uQ,sl N+ñldjla bgq flf<ah' th 1991" 1992 iy 1999 § lafIa;% pdßld ;=kla isÿ flf<ah' bka miqj kej; kej;;a b,a,Sï lr ta .ek úuiSï l< o rgg meñKSug wjir ,enqfKa ke;' 527' kj rch 2015 § jev Ndr .ekSu;a iu. Tjqkag meñKSug wjir §ug tlÕ úh' tu ixpdrh uq,skau 2015 wf.daia;= 3- 12 Èkj,g kshu lr ;snqKo wf.daia;= 17 meje;aùug kshñ; md¾,sfïka;= Pkao úuiSug wdikakfha ksid wdKavqfõ b,a,su u; l,a ±ñK' ±ka tu ixpdrh 2015 fkdjeïn¾ uig fhdod f.k we;' 528' ls%hdldÍ lKavdhu 1990 .Kkaj, ixpdrj,ska miq w;=reoykaùï je<elaúu iy tajd .ek úu¾Ykh lsÍu i|yd wdKavqjg ks¾foaY .Kkdjla bÈßm;a flf<ah'453tjlg mej;s wdKavqj l%shdldÍ lKavdhug 2002 jk úg454 isoaëka 4"390 la meyeÈ,s lr .;af;ahehs ie,lSug f;dr;=re úYd, m%udKhla ,nd ÿkafkah'455 529' urK iy;sl ksl=;a l< nj iy$fyda jkaÈ f.ùu isÿ l< nj fyda ta ms,sn|j jev lghq;= isÿ fjñka mj;sk nj isoaëka .Kkdjla iïnkaOfhka wdKavqfõ ms<s;=r úh' b;sß isoaëka iïnkaOfhka wdKavqfõ ms<s;=re jQfha ,nd § we;s ,smskh jerÈ fyda wmeyeÈ,s ksid wod, mqoa.,hd fidhd .; fkdyelsùu fyda mjq, tu m%foaYfhka msgj f.dia isàu" ,nd § we;s ,smskfhka tjeks mqoa.,fhla w;=reoykaj fkdisáu" tu isoaêhg wod, kvq wêlrKh bÈßfha úNd. fjñka mej;su" mjqf,a idudðlhka urK iy;sl fyda jkaÈ b,a,d fkdisàu fyda m%;slafIam lsÍu" tu mqoa.,hka Ôj;ajkafkahehs mejisu" w;=reoykaùu wdKavqfõ lsishï n,Odßfhl=g jd¾;d lr fkd;sìu hs'456 530' flfia jqj;a" 1995 isg isÿ jQ w;=reoykaùï ms,sn| ish¨ isoaëka úu¾Ykh lsÍfï ld¾h mjrk ,o iajdëk wdh;khla msysgqúu" m%ldYkfha 10^3& j.ka;sfha i|ykajk wdldrhg /|úhkaf.a uOHu f,aLkhla ilia lsÍu" n,y;aldr w;=reoykalsÍu ms<sn| ;ykula Y%S ,xldfõ wdKavql%u jHjia:dfõ uQ,sl whs;sjdislïj,g we;=<;a lsÍu jeks l%shdldß lKavdhu bÈßm;a l< w;sYh jeo.;a ks¾foaY l%shd;aul lsÍug wdKavqj wfmdfydi;a úh' 531' úNd. fjñka mj;sk kvq iïnkaOfhka wdKavqj 2008 isgu WGEID g by< ms<s;=re ixLHdjla È.ska È.gu ,nd § we;' flfia jqj;a ta fndfyduhla iïnkaOfhka ,nd § we;s f;dr;=re tu isoaëka meyeÈ,s lr .eksug m%udKj;a fkdfõ'457Bg wu;rj 2006 isg

452 n,y;aldr fyda leue;af;ka f;drj w;=reoykaùï ms<sn| l%shdldß lKavdhfï jd¾;dj' 2014 wf.dia;= 4 A/HRC/27/49, page 13

453 See E/CN/4/1992/18/Add 1, E/CN4/1993/25/Add 1, E/CN4/2000/64/Add 1 454 n,y;aldrfhka fyda wleue;af;ka w;=reoykajQjka ms<sn| l%hdldÍ lKavdhfï jd¾;dj E/CN

4/2002/79 fPo' 286 455 A/HRC/27/49, para 287. fuu isoaëkaf.ka 6581 la WGEID úiska meyeÈ,s lrk ,±hs ie,fla' úkaÈ;hkaf.a brKu wjYHfhkau meyeÈ,s lr ke;s jqjo 1990 .Kkaj, w. § w;=reoyka jQjkaf.a mjq,aj, {d;Ska fndfyda fofkl=g urK iy;sl ,enqK nj i|yka l< hq;=h' ^ by; urK iy;sl ksl=;a lsÍu n,kak'& 456 tu 457 A/HRC/21/45, para 506, A/HRC/16/48/ para 444, A/HRC/WGEID/99//1 para 126,

A/HRC/WGEID/100//1 para 95, A/HRC/WGEID/102 para 139, A/HRC/WGEID/103 para 156,

A/HRC/WGEID/104 para 118

Page 124: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

124

2009 olajd Y%S ,xldfõ isÿ jQ n,y;aldr w;=reoyka lsÍï iïnkaOfhka l%shdldÍ lKavdhfï úuiSï úia;r flfrk fmdÿ fpdaokdj,g m%udKj;a m%;spdr wdKavqfjka ,nd § ke;'458

IX jOysxid iy fjk;a wdldrfha l=ßre" wudkqIsl fyda wjuka iy.; ie,lSï' ye¢kaùu' 532' úu¾Yk fldñáh fj; ,enqKq fpdaokdj, mßudKh iy nrm;<lu ksidu wdKavqfõ wdrlaIl yuqod úiska isÿ lrk ,oafoahehs lshk jOysxid meñKùï iy fjk;a l=ßre wudkqIsl fyda wjuka iy.; ie,lSu fyda o~qjï meñKùï m%uqL;d lafIa;%hla f,i tys wjOdkh fhduq flßK' ,eî ;snqK ld, iSudj wkqj fldñáh t,aààBh iu. iïnkaO;d we;ehs iel l< mqoa.,hka wdrlaIl yuqod úiska r|jd .ekSu fkdlvjd isÿ l< mYapd;a .egqï ld, iSudj we;=<;aj uQ,sl jYfhkau .egqu yd iïnkaO jOysxid meñKùfï isoaëka .ek úu¾Ykh lrk ,§' 533' flfia jqj;a úu¾Yk fldñáh Y%S ,xldfõ wmrdO wêlrK moaO;sh ;=< mq¿,a jYfhka olakg ,efnk jOysxid iy ysxidldÍ ie,lSu iy rg mqrdu fmd,sia ia:dkj,ska idudkHfhka jd¾;djk iuyr isoaëka .ek ie,ls,su;aj isà' tfiau isÿ jQfhahehs lshk ish¨ jOysxid meñKùï ikakoaO .egqug wod, jkafka ke;' jOysxid meñKùï fmdÿfõ wmrdO wêlrK moaO;sh ;=< mq¿,aj mj;sk nj rdcH fkdjk ixúOdk jd¾;d lrhs' tla rdcH fkdjk ixúOdkhla 1998 isg 2011 olajd ld,h we;=<; fmd,Sish úiska isÿ lrk ,±hs lshk jOysxid meñKùfï isoaëka 1500 la f,aLk .; lr we;ehs jd¾;d lrhs'459 fïjd iy iudk wfkl=;a fpdaokd Y%S ,xld wdrlaIl yuqod úiska fhdod .kakd jOysxid meñKùï" úu¾Ykh iy úi£fï mq¿,a m%h;akhl fldgila úh hq;=h' muqKqjk ,o jOysxidj, l%Er;ajh úkaÈ;hka fndfyda fofkl= ;=< §¾> ld,Sk n,mEfuka hq;= nj;a Tjqka È.gu ldhsl iy udkisl mSvdfjka fmf<k nj;a fldñáh iu. mej;s iïuqL idlÉPdj,§ meyeÈ,s úh' bÈß mßÉfþoj,§ jOysxid meñKùfï§ isÿ l< ,sx.sl m%pKav;ajfha rgdjka úia;r flfrk w;r iuyr úkaÈ;hkag – ia;%Skag iy mqreIhkag th fnfyúka mSvdldÍ jOysxidjla úh' 534' t,aààBh úiska 2002 iy 2009 .egqfï wjidkh olajd ld,h ;=< r|jd .;a mqoa.,hka jOysxid iy ysxidj,g ,la l< njg jd¾;d fuu fldñáhg ,enqK kuq;a II mßÉfþofha olajk ,o l%ufõ§ iSudjka ksid tajd úu¾Ykhg ;snqfKa iSñ; bvls' wdKavqfõ wdrlaIl yuqod úiska isÿ lrk ,o jOysxid rgdjka' 535' wdrlaIl yuqod úiska isÿ lrk jOysxid meñKùï fuu jd¾;dfjka wdjrKh jk ld, mßÉfþohg fmr;a bka miqj;a mej;sK' Y%S ,xldKavqj 1998 § bÈßm;a lrk ,o uq,a jd¾;dj ie,ls,a,g .ekSfï § jOysxidjkag tfrys fldñáh ^CAT & fufia i|yka lrhs' zzúfYaIfhkau w;=reoykaùï iïnkaO jOysxidj,§ ikaOdkh nrm;< f,i W,a,x>kh lsÍfï f;dr;=re .ek n,j;a fia lïmdjg m;afõZZ 460 jOysxid meñKùï ms<sn| tlai;a

458 A/HRC/4/41 para 337-340, A/HRC/19/58/Re v 1 par 495 – 501 459 Asian Human Rights Commission, 2011fmd,sia jOysxid isoaëka 323 ms<sn| jd¾;djla http//www.humanrights.asia/news/AHRC-STM-085-2011> 460 tlai;a cd;Skaf.a jOysxidjg tfrys fldñáh" ksõfhda¾la 1998

Page 125: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

125

cd;Skaf.a úfYaI jd¾;dlref.a 2007 Y%S ,xld ixpdrfhka miqj rg;=< jOysxid meñKùï zzmq¿,aj Ndú;d lrk njZZ ±lafjk f;dr;=re ,efnñka mj;sk nj jd¾;d flf<ah'461 2014 wf.daia;= ;rï uE;l ld,hl§ mjd Y%S ,xldfõ § jOysxid j,ska úkaÈ;hka jQ idlaIslrejkaf.a m%ldY fuu fldñáhg ,eìK' 462

536' úu¾Yk fldñáh wdrlaIl yuqod úiska isÿ lrk ,o jOysxid iy fjk;a wdldrfha l=ßre" wudkqIsl fyda wjuka iy.; ie,lSïj, úkaÈ;hka jQ ia;%Ska 12 la we;=¿j jhi 23 ;a 58 ;a w;r mqoa.,hka iu. §¾>jQ;a iúia;rd;aul jq;a iïuqL idlÉPd 48 la mj;ajk ,§' fuu ryiH idlÉPd mj;ajk ,oafoa rgj,a yhl §h' úúO ia:dkj, § ksoyiaj ,nd ÿka iúia;rd;aul m%ldY úYd, ixLHdjlska my;ska ±lafjk fidhd .ekSï ;yjqre flf¾' 537' jOysxid úkaÈ;hka iu. jev lrk ixúOdk we;=¿j fjk;a uQ,dY% iu. lrk ,o idlÉPdj,ska fukau úkaÈ;hkaf.a ffjoH jd¾;dj,ska ^ ;u ffjoH jd¾;d úu¾Yk fldñáhg ,nd §ug úkaÈ;fhda tlÕ jQy'& w;sf¾l f;dr;=re ,nd .kakd ,§' úu¾Yk fldñáhg bÈßm;a l< ,sÅ; ie, lsÍïj,ska iy fjk;a jd¾;d iy f,aLk iudf,dapkfhka fidhd .ekSï ;jÿrg;a ;yjqre lr .kakd ,§' 538' jOysxidjkag ,lajQ ish¨u úkaÈ;fhda iafõPdfjkau m%ldY ,nd ÿkay' fuh fndfyda fofkl=g wm%ikak jQ uy;a fõokdldÍ isÿùï kej; w;aú£ula úh' fuu fya;=j ksid idlÉPd úrduhla i|yd w;r u. k;r l< w;r iuyr wjia:dj,§ úkaÈ;hkaf.a w;a±lSï .eUqßka fidhd ne,Sï isÿ flf<a ke;' úu¾Ylfhda iïuqL idlÉPdjg ,lajqjkaf.a isref¾ ;=jd, le<e,a ÿgq w;r iy udkisl lïmkh ye¢k .;ay' úu¾Yk fldñáhg ±l .ekSug ,enqKq ffjoH jd¾;d wkqj iy ffjoHjreka iu. meje;a jQ idlÉPd wkqj isref¾ jir .Kkdjla mej;sh yels ;=jd, le<e,a fukau ish Èú kid .ekSfï is;=ú,s" ksÈ ke;slu" wd.ka;=l is;=ú,s" is; tla;eka l< fkdyelsùu" udkisl lvd jeàu iy jOysxid ú£fuka we;sjk mYapd;a ,laIK we;=¿j udkisl mSvd lemS fmfkkag ;sìK'463 539' jOysxidjg ,laùfuka úkaÈ;hka jQ wh iu. idlÉPd lsÍfï jir .Kkdjl w;a±lSï we;s úu¾Ylfhda úu¾Yk fldñáfhka f,aLk .;l< isoaëkaj, úfYaIfhkau we;s l%Er Ndjh iy oreKqlu .ek i|yka l<y' idlÉPd l< fndfyda fofkl= r|jd f.k isá ld,h ;=< fjk;a wdldrfha jOysxidjkag wu;rj ,sx.sl m%pKav;ajhg ,la jQ wdldrh úia;r l<y' fuu fpdaokd fndfyduhla fuu jd¾;dfõ X m¾Éfþofha olajd we;' 540' wdKavqfõ yuqod úiska .egqïj,g wod,j muqKqjk ,o jOysxid iy fldñáfhka f,aLk .; lrk ,o úkaaÈ;hka idudkHfhka fou< cd;slhka h' Tjqka fndfydaúg wdKavqfõ md,kh hgf;a mej;s m%foaYj,§ úfYaIfhka hdmkfha § w;a wvx.=jg f.k ;%ia;jdoh je<elaùfï mk; hgf;a iy yÈis kS;s fr.=,dis hgf;a r|jd .;a whhs' 541' l,ska jQ ld, iSudjg wod, fidhd .ekSï 2007 Tlaf;dan¾ udifha § ixpdrh l< jOysxid iy wfkl=;a l=ßre" wudkqIsl fyda wjuka iy.; ie,lSï fyda o~qjï ms<sn| úfYaI jd¾;dlref.a jd¾;dfjka ;yjqre fõ' Tyqf.a ixpdrfha jd¾;dfõ fufia i|yka fõ' zz''' yÈis kS;s fr.=,dis hgf;a r|jd .ekSï iïnkaOfhka iy úfYaIfhkau t,aáàB iellrejka iïnkaOfhka úfYaI iïnkaëldrl úiska idlÉPdl< ish,a,kaf.ka

461 jOysxid iy fjk;a l=ßre" wudkqIsl fyda wjuka iy.; ie,lSï fyda o~qjï ms<sn| úfYaI jd¾;dlref.a jd¾;dj" Manfred Nowak, Mission to Sri Lanka http://daccess-dds-

ny.un.org/doc/UNDOC/GEN/G08/11135.pdf/OpenElement 462 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 463 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ

Page 126: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

126

meyeÈ,s nyq;rhla iuyrla w;sYfhkau oreKq jQ jOysxid l%u .Kkdjla .ek meñKs,s l<y' fndfyda isoaëka iïnkaO fpdaokd wêlrK ffjoH jd¾;d wkqj ;yjqre jkafkah' TID iy wfkl=;a wdrlaIl yuqod úiska jOysxid muqKqjk ,o nj meyeÈ,sj ;yjqre isoaê ie,lsh hq;= ixLHdjla ksid fmd,Sish iy ikakoaO yuqod úiska ;%ia; úfrdaë fufyhï iïnkaOfhka jOysxidj fhdod .ekSu idudkH mqreoaolaj we;ehs ;SrKh lsÍug Tyq fm<ö we;' 464 542' ikakoaO .egqfï wjidk ojiaj, iy th wjika jq jydu idudkH ck;dj iy t,aààBfha ysgmq ld¾hOrhka jkaksfha isg wdKavqfõ md,kh hgf;a we;s m%foaYj,g we;=¿ùfï§ wdrlaIl yuqod úiska Tjqka iuqy jYfhka r|jd f.k mq¿,aj" l%udkql+,j iy úfYaIfhka l=ßre jOysxidj,g ,la l< wdldrh fuu fldñáfhka f,aLk .; lr we;' 543' úkaÈ;hka fndfydaúg idudkHfhka i;s lSmhl isg jir .Kkdjla úh yels r|jd .ekSfï ld, iSudjla ;=< ksrka;rfhkau jOysxidjkag ,la lr we;' úu¾Yk ld, iSudj uq¿,af,au isÿ lrk ,o jOysxid l,skau wruqKq lr .;a tajd jk w;r tajd ie,iqï lr we;af;a úu¾Ykfha fldgila f,i wmrdOlrejd w;a wvx.=fõ isák t,aààB ld¾hOrhka fyda wdOdrlrejkahehs iel lrk whg ldhsl iy$fyda udkisl fõokdj fyda mSvdj we;s lsÍfuka f;dr;=re fyda mdfmdaÉpdrK ,nd .ekSug h' 544' jOysxid meñKùu isÿ lr we;af;a úfYaI ld¾h idOl n,ldh ^ Special Task

Force&465we;=¿j Y%S ,xld fmd,sish 466 wmrdO mÍlaIK fomd¾;fïka;=j^CID&"467 iy ;%ia; úu¾Yk fomd¾;fïka;=j ^TID&468 Y%S ,xld hqo yuqodj469" úfYaIfhkau 53" 55 iy 58 jeks ì%f.%av470" hqo yuqod fmd,sish471" yuqod nqoaê wxYh472 iy cd;sl nqoaê ld¾hdxYh jeks rdcH ksfhdað;hka úisks' 473lreKd lKavdhfï idudðlhka fndfydaúg wdKavqfõ ksfhdað;hka iu. tlaj 2004 isg lrk ,o jOysxid meñKùï úu¾Yk fldñáh jd¾;d lr we;'474 rcfha ksfhdað;hka iuyr úg ;uka TID hg fyda CID hg jev lrk njg y÷kajd f.k we;' iuyr wjia:dj, ks, we÷ï wkqj fyda r|jdf.k jOysxidjg ,la l< ia:dkh wkqj wmrdOh isÿ lrk ,±hs lshk wh idlaIslrefjda y÷kd .;ay' úkaÈ;hkaf.ka ie,lsh hq;= ixLHdjla Tjqka jßka jr m%Yak l< yd jOysxid l< wdrlaIl yuqodj, úúO wxYj, ksfhdað;hka f.a jOysxidj,g ,laj we;'475 545' fldñáh yuqod l|jqre" fmd,sia ia:dk" zzmqkre;a:dmk l|jqreZZ iy nkaOkd.dr we;=¿ ia:dk .Kkdjl § jOysxid meñKùï f,aLK .; flf<ah' .egqu wjika jQ ld,fha §u wdrlaIl yuqod úiska /|jqï uOHia:dk läkfuka msysgqjk ,§' ksoiqkla

464 jOysxid iy fjk;a l=ßre" wudkqIsl fyda wjuka iy.; ie,lSï fyda o~qjï ms<sn| úfYaI jd¾;dlref.a jd¾;dj" Manfred Nowak, Mission to Sri Lanka http://daccess-dds-

ny.un.org/doc/UNDOC/GEN/G08/11135.pdf/OpenElement

465idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ

466 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 467 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 468 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 469 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 470 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 471 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 472 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 473 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 474 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 475 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ

Page 127: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

127

jYfhka mdi,a fyda úoHd, f.dvke.s,sj,' fï ia:dkj, mqreoaola jYfhkau jOysxid isÿ flßK' jOysxid fyda ysxid lsÍï my; i|yka ia:dkj, isÿ flßKehs fldñáh f,aLk .; flf<ah' 546' yuqod l|jqre( hdmkh wi< wpqfj,s – wfÉ,s hqo yuqod l|jqr"476 fcdaima hqo yuqod l|jqr jjqkshdj 477l=ßiq;a; l-=,ï wi< yuqod l|jqr478 ukakdru wi< kdúl yuqod l÷jr479 mq,afk¾j wi< hqo yuqod l|jqr 480 547' ;djld,sl /|jqï uOHia:dk we;=¿ zzmqkre;a:dmk uOHia:dkZZ l,ska jjqkshdfõ mdi,la jQ fpâäl=,ï l|jqr"481 l,ska ld¾ñl úoHd,hla jQ jjqkshdfõ fk,a,sl=,ï 482

´ukaf;a uOHu uyd úoHd,h"483 jjqkshdfõ fmdïmuvq úoHd,h 484 jjqkshdfõ l,ska wOHdmksl wdh;khlajQ mqkaf;daÜgï l|jqr" rdukdoka ^ueksla *dï"& 485 jjqkshdj486 rïnl=,ï ldka;d úoHd,h"487jjqkshdj oaù;Sh mdi, 488 548' nkaOkd.dr( ;s%l=Kdu,h nkaOkd.drh"489 fld<U wi< je,slv nkaOkd.drh490 549' fmd,sia ia:dk( fld<U w¨;alfâ"491l,auqfka" lvj;492 550' CID ia:dk( CID fomd¾;fïka;=fõ 4 jeks ;Ügqj"493 fjmamkal=,ï CID l|jqr 494 551' fld<U .=jka f;dgqfmd< wi< TID ia:dkh fukau fjk;a TID ia:dk 495 .d,a, nQiai /|jqï uOHia:dk 496

552' w;a wvx.=jg .ekSfuka miq497 weia n¢k ,o /|úhka ;uka r|jd f.k ia:dkh is;d .ekSug fkdyels jk wdldrhg meh .Kkla jdykhlska f.k hkq ,efí' tfy;a iuyrekag m%foaYfha we;s i,l=Kqj,ska fyda uqod yeß ia:dkh wkqj498 ;uka r|jd isá ia:dkh y÷kd .ekSug yelsh'499

476 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 477 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 478 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 479 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 480 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 481 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 482 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 483 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 484 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 485 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 486 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 487 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 488 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 489 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 490 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 491 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 492 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 493 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 494 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 495 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 496 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 497 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 498 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 499 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ

Page 128: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

128

553' jjqkshdj fcdima yuqod l|jqr ^ jjqkshdj wdrlaIl yuqod uQ,ia:dkh&" yd fld<U /|jqï uOHia:dkhla jk iS whs ã zy;rjeks ;ÜgqjZ jeks jvd;a nyq,j fhdod .;a uOHia:dkj, jOysxid meñKùfï WmlrK iú l< ldur ;sìK' bka meyeÈ,s jkafka Y%S ,xldfõ wdrlaIl yuqod tall jOysxidj fhdod .ekSu l,ska ie,iqïlr iy l%udKql+, wdldrfhka fhdod .ekSuh' 500 fuu ldurj, myr §ug fhdod .kakd hlv má iy fmd¿" Èfha .s,aùug j;=r msr jQ ner,a iy úkaÈ;hka t,a,d ;eîug lmams iy fjk;a WmlrK ;sìK' fuu ldurj, ì;a;sj, iy ìu f,a me,a,ï ÿgq nj úkaÈ;fhda lsh;s' jOysxid meñKùu i|yd fhdod .;a úúO ia:dkj, § fjk;a mqoa.,hkag jOysxid muqKqjkq ÿgq fyda weiqK nj idlaIslrefjda úia;r lr;s' 501

554' tl úkaÈ;fhla 2009 § irKd.; l|jqrl § w;a wvx.=jg f.k ;ud jEka r:hlska f.k .sh wdldrh úia;r flf<ah( zzjdykh kej;+ miq ud jeisls<shla iy j;=r nd,aÈhla we;s l=vd ldurhlg f.k hkq ,eìK' ldurfha isáfha ud muKs' cfka,fha fmd¿j,g hlv máhlska ;Ügq l< fid,aodÿjka wmg ksod .ekSug bv ÿkafka ke;' ug ñksiqka lE .ikq weisK'ZZ Bg miq Èk úkaÈ;hd Tyq isá ldurfhka msg;g f.k f.dia we;' zzks,OdÍka fofofkla ud m%Yak lsÍug úYd, ldurhlg f.k .shd' jOysxid lsÍug fhdod .kakd WmlrKj,ska ldurh msÍ ;snqKd' ì;a;sj, f,a me,a,ï iy j;=re ner,a tlla uu ±lald'ZZ502 555' fldñáh igyka lr .;a m%ldY wkqj jOysxid meñKùfï úúO l%u .Kkdjla fmdÿfõ fhdod f.k we;' fndfydaúg ne| ±uQ úkaÈ;hkag rhsm,a l|ska" je,s fyda fldkalS%Ü msrjQ tiaf,daka ng" hlv ng iy ,S fmd¿j,ska myr foa' 503 úkaÈ;hkag fndfydaúg isys iqkajk f;la myr foa'504Wvqhál=re fldg t,a,d msgg" ysig" ll=,aj,g iy há m;=,aj,g myr ÿka wdldrh Tjqyq úia;r l<y505' 556' c,fha .s,aùu506" ks;r Ndú;d l< l%uhls' tys§ Wähál=re fldg t,a,d we;s úkaÈ;hkaf.a ysi j;=r nd,aÈfha .s,ajhs'507 mefg%d,a fyda ñßia l=vq msrjQ ma,diaála nE.a ysi u; ;nd wv jYfhka yqiau ysr lsÍu508fukau r;a l< hlv má j,ska fyda is.rÜ fldgj,ska ms<siaiSu509 fyda yxjvq .eiSu fndfyda úkaÈ;hka úia;r l< ;j;a l%uhls'

w;aj, iy ll=,aj, kshfmd;= w~qfjka weo .e,ùu fyda kshfmd;= wiafika we,afmfk;s .eiSuo isÿúh' 510 fndfyda wjia:dj, úúO jO ysxid l%u tlúg fhdod .;a wdldrho idlaIslrefjda úia;r l<y' fndfyda úkaÈ;fhda jOlhka meñKjQ ysxid úia;r l<y' udi ;=klg jeä ld,hla isr f.hl § oreKq jOysxidjkag iy ,sx.sl m%ydrj,g ,la jQ úkaÈ;fhla tu fõokdfjka ñÈug ;ud urd ouk f,i jOlhkaf.ka b,a,d isá nj fldñáhg mejiqfõh'511 ;j;a úkaÈ;fhla ;udg fld<U iSwhsäfha y;rjeks ;Ügqfõ § ks,OdÍka l%Svlhka 11 fofkl= md mkaÿjg myr fok wdldrhg myrÿka nj lSfõh'

500 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 501 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 502 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 503 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 504 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 505 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 506 tlai;a cd;Skaf.a jOysxidjg tfrys fldñáfha 36 jeks ieisfha § Èfha .s,aùu jeks m%Yak lsÍfï l%u jOysxid fyda l=ßre" wudkqIsl fyda wjuka iy.; ie,lSu fyda o~qjula nj i|yka flßK' 507 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 508 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 509 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 510 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 511 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ

Page 129: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

129

fuu úkaÈ;hdg jßka jr ysig we;=¿j mhska iy fldagq iy fmd¿j,ska myr ÿka nj;a mefg%d,a msrjQ ma,diaála nE.hlska ysi jid wv jYfhka yqiau ysr l< njo mejiqfõh'512 557' 2009 uehs udifha § ´ukaf;a yryd wdKavqfõ md,kh hgf;a we;s m%foaYhg we;=¿ù irKd.; l|jqrl isá úkaÈ;fhla bka msg;g f.k jdykhl kxjd fcdima l|jqrg f.k f.dia oreKq jOysxidjkag iy ,sx.sl m%ydrhkag ,la l< nj lSfõh' zzTjqka w;g yiq jQ iEu fohlskau" nQÜ" fldagq" fmd¿ j,ska wefÕa yeu ;ekgu myr ÿkakd' wmsj lef<ag f.k .sys,a,d ;j;a oreKq jO ÿkakd' ud;a iu. ;j;a .Ekq;a msßñ;a ysáhd' weia ne| ;snqK ksid .Kk lshkak neye'ZZ513

558' fldñáh f,aLk .; l< ;j;a isoaêhl§ Y%S ,xld n,OdÍka úiska t,aààB ld¾hOrfhlahehs iel l< mqoa.,fhl= 2010 § jjqkshdfõ Tyq jev lrk ia:dkh wi< § w;a wvx.=jg f.k jOysxid muqKqjd we;' w;a wvx.=fõ isá i;s yh we;=<; àwhsã ks,OdÍyq wjia:d .Kkdjl§ Tyqg jOysxid muqKqjd m%Yak lr we;' Tyqg isfuka;s msrjQ tiaf,daka ngj,ska myr § ll=,aj,ska t,a,d ysi j;=r Ndckh; .s,ajd we;' ll=f,a weÕs,sj, kshfmd;= .,jd we;' bkamiq Èk folla Tyq r|jd we;af;a lgq lïì .eiQ l=vd l+vqjlh' tys b| .ekSug fyda fkdyelsh' mdfg%d,a msrjQ ma,diaála nE.hlska ysi jid ,sxf.akaøSfha ñßia l=vq ;jrd we;' wjia:d lSmhl§ Tyqj ¥IKh l< njo lshhs' Tyqf.a mshd àwhsähg w,a,ila §fuka miq Tyq ksoyia lr we;'514 559' jOysxid ksid /|úhka ñh .sh njg úYajdi l< yels fpdaokd bÈßm;a l< idlaIslrejkaf.a m%ldY o fuu fldñáh f,aLk .; lr we;'515yuqod l|jqrl ;ud isá l=áfha wfkla i.h kej; kej;;a jOysxidjkag ,laúu ksid urKdikakj isá wdldrh tl idlaIslrefjl= úia;r flf<ah' Tyq u< miq u, isrer f.k .sfha Èk ;=klg miqh'516 560' /|úhkag uq;%d mdkh lsÍu" ìu we;s f,a Èfjka f,j lEu" weÕg fl< .eisu fyda uq;%d lsÍu zn,af,l= fukaZZ wdydr .ekSug n, lsÍu jeks wjuka iy.; ie,lSfï ls%hdjkag ,la lr we;'517 úkaÈ;hka ldhsl fkdjk jO fõokd iy ysxidjkag ,la l< wjia:d o fldñáh f,aLk .; flf<ah' 518 úkaÈ;hkag fyda Tjqkaf.a mjqf,a idudðlhkg urK ;¾ck we;=<;a ;¾ckh lsrSï" mjqf,a idudðlhka ¥IKh lrk njg ;¾ckh lsÍu fyda úkaÈ;hdg wfkl=;a whg jOysxid meñKùu n,d isàug ie,eiaùu iy Tyqg;a tjeksu jOysxid muqKqjk njg ;¾ckh lsÍu jeks l%u Bg wh;ah' /|úhkaf.a j¾.h wkqj" zfou< n,a,dZ jeks wmydid;aul f,i neK je§ïj,g ks;r ,laúh'519 561' jOysxid meñKùï idudkHfhka isÿ jkafka t,aáàB ld¾hOrhka fyda wdOdrlrejka m%Yak lsÍug ,la lrk wjia:dfõ Èh' ;=ka fofkl=f.ka fyda isjq fofkl=f.ka hq;a lKavdhula Tjqka ldurhlg f.k hk nj úkaÈ;fhda mji;s' fndfydaúg idudkH we÷fuka ieriqK ;uka iSwhsã fyda àwhsã hkqfjka y÷kajd .kakd" iuyr úg pQÈ;hd .ek ,sms f.dKqjla /.;a lKavdhfï tla flfkl= fyda fofofkl= m%Yak lrk w;r fndfydaúg fmd,Sisfha fyda hqo yuqodfõ ks, we÷ï we| .;a wfkla wh jOysxid muqKqj;s'520tjeks ieishla idudkHfhka úkdä 30 ;a meh folla w;r ld,hla mj;sk w;r tla tla ieisfha§ fjkia jOysxid l%u fhdod .efka'

512 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 513 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 514 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 515 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 516 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 517 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 518 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 519 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 520 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ

Page 130: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

130

562' úkaÈ; /|úhdf.a m<uq i;s fyda udi lSmh mqrd Èk m;du fyda i;shg lSm j;djla fuu ieis meje;afõ'521iEu m%Yakhlgu miq myr ÿka nj tla idlaIslrefjla mejiqfõh'522 wjidkfha § ld,h;a iu. jOysxid meñKùfï mr;rh iy oreKqnj wvqjk njo idlaIslrefjda mji;s523' m%Yak lsÍï isÿ jkafka wdhqO iÕjd we;s ia:dk" wK fokakka fyda úfoaY iyfhda.s;d cd,h fyda ie,iqï l< m%ydr jeks iel lrk t,aààB ls%hdldrlï .ekh'524 by< uÜgfï t,aààB ld¾hOrhkahehs iel lrk wh iy t,aààB uqyqÿ fldá fyda nqoaê fiajd jeks ziqmsßZ tallj,g wh;ahehs iel lrk wh l=ßre jOysxidjkag úfYaIfhkau f;dard .efka' fndrelSu fyda f;dr;=re ieÕùu ms<sn| fpdaokd ksid jOysxid meñKùï ±ä flf¾' jOysxid meñKùï fndfydaúg fhdod .kafka úkaÈ;hka ,jd zzmdfmdÉpdrKZZ j,g w;aika ,nd .ekSug h' tu f,aLk ilia lr we;af;a fndfyda úkaÈ;hkag fkdf;afrK isxyf,ks'525 iuyr wjia:dj, úkaÈ;hkaf.ka ysia lvodisj,g w;aika ,nd .kS'526 563' 2008 § jkaksfha isg msgj hkúg hqo yuqod uqr fmd<la miq lr hEfï § w;a wvx.=jg .;a tla úkaÈ;fhla Tyqj fcdima l|jqrg f.k f.dia uo fõ,djlg miqj jOysxidj,g ,la jQ wdldrh fldñáhg úia;r flf<ah' ;udg ,nd ÿka ldhsl jOysxid úia;r lsÍug mjd Tyqg ±ä fõokdjla úh' zzud m%Yak lsÍfï ldurhg f.k .shd' tys ì;a;sfha l¿ me,a,ï iy hlv fmd¿ iy ,S fmd¿ jeks foa ;snqKd' udj ldurhg oud mehla muK ld,hla fodr jid ;snqKd' Bg miqj yuqodfõ l,siï iy à I¾Ü we|.;a ;sfofkla ldurhg we;=¿ jQjd' fndre lsõfjd;a ud urK nj Tjqka lsõjd' Tjqka uu t,aààB m%foaY j,ska msgj wdfõ wehso hkak m%Yak l<d' Tjqka ud fkdokakd isxyf,ka ,shd ;snq f,aLkhlg w;aika .;a;d' meh follg miqj Tjqka msgj .shdu yuqodfõ ks, l,siï iy iqÿ à I¾Ü we|.;a fjk;a y;r fofkla wdjd' Tjqka lSjd uu fndre lshd we;s nj lsõjd' ug oreKq úÈhg jo ÿkakd' tajd úia;r lrkak jpk keye' ug hlv ngj,ska myr ÿkakd' ll=,a foflka t,a,d iuyrúg uf.a ysi j;=re nd,aÈhl .s,ajQjd' ug uy;a fõokdjla ±kqKd' iEu m%Yakhlgu miafia fï jefâ l<d' Tjqka lSjd uu t,aààB Ngfhla lshd' ta;a talg idlaIs ;snqfKa keye' m%Yakhla wyk yeu wjia:dfõu ug .eyqjd'ZZ527 564' ;j;a isoaêhl§ w;a wvx.=jg .;a mqoa.,fhla jdykhlska meh folla l¿jf¾ fkdokakd ia:dkhlg f.k f.dia Tyq fkdokakd isxyf,ka ,shk ,o f,aLk ;=klg w;aika lrk f,i n, lr we;' tfia fkdl< fyd;a jOysxidjkag ,la lrk njg ;¾ckh lrk ,§' Tyq m%Yak l< m<uq Èkfha§ w;aika l< ,smsj,ska Tyqg úreoaOj we;s ish¨ fpdaokd ms<sf.k we;ehs mejiQy' m%Yak lsÍï fhduq jQfha t,aààB wK jHqyh" t,aààBfha úfoaY iyfhda.s;d cd,h iy t,aààBfha wú iÕjd we;s ;eka .ekh' Tyq r|jd isá uq,a udi wg we;=<; m%Yak lsÍï iy jOysxid meñKùï Èkm;du mdfya isÿ jQ w;r ta iEu ieishlau meh .Kkla mej;sK' ;ud ,lajQ jOysxid meñKùfï l%u .Kkdjlau Tyq úia;r flf<ah' zzmefg%d,a fmÕ jQ nE.hla uf.a T¿jg ±ïud' taflka ug isysh ke;s jqKd' udj ksrej;a lr ll=,a foflka isú,sfuka t,a,d jufk odk lx .eyqjd' ug hlv fmd¿j,ska .eyqjd' is.rÜ fldgj,ska yd r;a l< hlvj,ska ms<siaiqjd' uf.a nvg" msgg" w;a yd ll=,aj,g ;e¿jd' ll=,a foflka t,a,d T¿j j;=r nd,aÈhlg tnqjd' ll=f<a ksh fmd;= .,jd ll=< Wv mqgq ll=<;a ;shd tal Wv yuqod ks,Odßfhla jdä fjkjd' y;r fofkl=f.a lKavdhula ;uhs jo fokafka' idudkH we÷ï we|.;a tla flfkla m%Yak wikjd' ks, we÷fuka isá ;sfokd jo fokjd'ZZ fuu mqoa.,hd lef,a ;snq

521 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 522 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 523 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 524 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 525 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 526 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 527 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ

Page 131: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

131

l|jqrl jir fol yudrla r|jd f.k we;' 2011 w. Tyqj frday,lg f.k .sh miq Tyqf.a f.org mKsjqvhla hjd we;' bkamiq mjqf,a wh w,a,ila f.ùfuka miq ksoyia l< nj Tyq lshhs'528 565' ;j;a úkaÈ;fhla 2009 wfm%a,a udifha wdKavqfõ md,kh hgf;a we;s m%foaYhlg meñKSfuka miqj w;a wvx.=jg f.k jdykhlska lef,a ia:dkhlg f.k f.dia jOysxid meñKjQ wdldrh úia;r flf<ah' zzwmsj meh folla ú;r >k lef,a we;=<g f.dia jdykh k;r fldg tys ;snq l=vd f.dvke.s,a,la we;=<g f.k .shd' meh Nd.hlg ú;r miafia yuqod ks, we÷fuka isá mqoa.,hka myla yhla ldurh we;=<g weú;a .ykak mgka .;a;d' ug isysh ke;sù ìu jegqKd' fõokdj ord .kak nerej uu lE .eiqjd' ug úkdä ;syla ú;r .eyqjd' Tjqka uf.a nv;a ,sxf.akaøsh;a mhska mE.=jd' ug fõokdj ord .kak neßjqkd' miafi ojfi m%Yak lsÍu werUqKd' Tjqka uf.ka weyqjd t,aààBh;a tlal fudkjo flf<a" uu jev flf<a fudk wxYfha o" fldÉpr l,a ysáho lshd''''''''' m<uq ojia oyfhu tlu m%Yak tlu wdldrfha jOysxid' Tjqka ñksiaiqkag ;,kak fhdod .;af;a hlv ng' idudkHfhka tla flfkla m%Yak wykjd' wfkla fokafkla yß ;=ka fofkla yß .ykjd'''' uu ta lEïma tfla isáh ojia úiafiu ta úÈhg jOysxid l<d'ZZ bkamiq tu úkaÈ;hd fjk;a l|jqrlg udre lrk ,ÿj tys ;j;a udi y;la r|jd we;' tys§ o Èfha .s,aùu" úÿ,s jh¾j,ska ;e,Su" f., jgd lUhlska ne| ysi ;o ì;a;sfha yemamùu jeks úúO jOysxidj,g ,la lr we;' ;ud t,aáàB ld¾hOrfhl=hehs ms<s.kafka kï ksoyia lrkafkahehs Tyqg mejiQ nj lshhs'529 t,aààBh úiska isÿ lrk ,±hs lshk jOysxid 566' fuu fldñáh t,aààBh úiska isÿ lrk ,±hs lshk jOysxid iy fjk;a ysxid l%shd f,aLk .; flf<ah' tfy;a tajd wdKavqfõ wdrlaIl yuqod isÿ lrk ,o úYd, mßudKfha ;rï isoaëka fkdfõ' t,aààBh ;u wêldßh hgf;a mej;s m%foaYj, ±ä iudc md,khla mj;ajd f.k .sfhah' Bg t,aààB zfmd,SisfhaZ l=ßrelï we;=<;a jqjo tajd m%Odk jYfhkau muqKqjk ,oafoa isÿ flf<ahehs lshk wmrdO iïnkaOfhks' t,aààBh úiska jvd;a nrm;< wdldrfha jOysxid muqKqjk ,oafoa úfYaIfhkau Tjqka fødaySka f,i ie,l+ wh" <uhska yuqodjg n|jd .ekSu we;=¿j n,y;aldrfhka yuqodjg n|jd .ekSug úreoaO jQ wh fyda ixúOdkh iu. .egqï we;s lr .ekSfuka m,d .sh whgh'530 567' r;a l< hlv lïìj,ska ms<siaiSu" myr§ï iy úkaÈ;hdg wõfõ È.= ld,hla isàug n,lsÍu we;=¿j t,aáàBh úiskaa isÿ lrk ,o jOysxid ms<sn| ie,lsÍï iq¿ ixLHdjla iy fjk;a f;dr;=re ,eìK' úkaÈ;hka t,aáàB uqr lfmd¿" yuqod l|jqre" fmd,sia iy nqoaê l|jqre iy j,a,smqrï ys zzwe,amd 2ZZ iy zzwe,amd 3ZZ kñka ye¢ka jQ nkaOkd.drj, r|jd f.k jOysxid muqKqjd we;'531 568' 2005 § n,y;aldrfhka n|jd .ekSfuka miqj m,d .sh mqoa.,fhla kej; w,a,d f.k j,a,smqrï ys w,amd 2 nkaOkd.drhg f.k hk ,§' Tyq udi wgla r|jd f.k we;' fødaysfhla f,i fpdaokd lrk ,o tu mqoa.,hdg je,s msrjQ ngj,ska iy úÿ,s lïìj,ska myr § we;' Tyq ksoyia lr we;af;a t,aààB ld¾hOrfhl= f,i igka fmruqKg hEug tlÕ jQ miqh'532

528 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 529 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 530 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 531 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 532 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ

Page 132: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

132

569' jeä jYfhkau Bkshd úkaÈ;hka yuqùug fkdyelsúu;a fjk;a iSudjka ksid;a fldñáhg t,aààBh úiska isÿ lrk ,±hs lshk jOysxid fndfyduhla ;yjqre l< fkdyels úh' tuksid t,aáàB md,k m%foaYj, mej;s jOysxid .ek ksjerÈj ;lafiarel< fkdyelsh' th jeä ÿrg;a úu¾Ykh l< hq;=h' 570' fldñáh úiska /ialr .;a f;dr;=re mokïj t,aáàBh w;a wvx.=fõ ;nd .;a mqoa.,hkag jOysxid iy ysxidmSvd meñKùfuka udkj whs;sjdislï W,a,x>kh lsÍï iy wka;¾cd;sl udkqISh kS;sh W,a,x>k lsÍï isÿ l< nj úYajdi lsÍug idOl mj;S' flfia jqj;a fuu l%shd l%udKql+,j iy mq¿,a jYfhka isÿ jQfha o hkak ;yjqre lsÍug m%udKj;a idlaIs ke;' tuksid tajd udkj j¾.hdg tfrys wmrdO jkafka o hkak ;lafiarel< fkdyelsh' X ' ,sx.sl iy ia;%SmqreI Ndùh m%pKav;ajh' ye¢kaùu 571' fldñáfha úu¾Ykfha jvd;au lïmdjg m;a fidhd .eksula jkafka Y%S ,xld wdrlaIl yuqod úiska isÿ lrk ,o ia;%Ska fukau mqreIhkao úkaÈ;hka jQo fndfydaúg w;sYfhka l=ßre jQo ,sx.sl m%pKav;ajfha m%udKhhs' fndfyda úg kej; kej;;a ¥IKh lsÍu úfYaIfhkau lïmd iy.; h' t,aààBh ,sx.sl m%pKav;ajhg j.lsj hq;= nj ±lafjk lsisÿ f;dr;=rla wmg ,eî ke;' lsishï flfkl= ,sx.sl wmyrKh fyda m%pKav;ajh ms<sn|j j.lsj hq;=hehs fidhd .; fyd;aa t,aáàBfhka ±ä o~qjï ,nd §fï wjodkula ;snqK nj o úúO wdrxÑ ud¾. olaj;s' 572' fldñáfha úu¾Ykhg fmr Y%S ,xldfõ wdrlaIl yuqod úiska t,aààBh iu. iïnkaO;d we;ehs iel l< mqoa.,hkag tfrysj ,sx.sl m%pKav;ajh fhdod .kakd njg idlaIs rdYshla tl;=fjñka ;sìK' 533 úu¾Yk fldñáh tys uekafâÜ n,h wkqj uQ,sl jYfhka wjOdkh fhduq flf<a ikakoaO .egqfï wjidk wÈhf¾ § iy bka miqj isÿ lrk ,±hs fpdaokd flfrk ,sx.sl m%pKav;ajh flf¾h' my; we;s fldgiaj,ska m%Yak lsÍfï ieisj,§ isÿ lr we;s ,sx.sl jOysxid iy m%Yak lsÍfï ieisj,ska neyerj isÿ l< nj fmfkk ¥IKh lsÍfï rgdjka úia;r lrkq we;' fuu mßÉfþofhka idudkH ck;dj iy wú ìu ;nd wdKavqfõ md,kh hgf;a we;s m%foaYj,g meñKs t,aààB ld¾hOrhka mßlaId lsÍfï úúO l%shdj,skag ,la lsÍfï § isÿj we;s ,sx.sl wmyrK ms<sn| jd¾;d fukau uksla *dï ys ;snq irKd.; l|jqrej,§ isÿj we;s tjeks wmyrK .ek jd¾;d o úu¾Ykh flfrkq we;' wjidk fldgilska ,sx.sl m%pKav;ajh ms<sn|j hqla;sh bgq lsÍu iy j.ùu .eko mßlaId flf¾' 573' úu¾Yk fldñáhg tys uekafâÜ n, ld, iSudjg Tífnka isÿj we;s ,sx.sl m%pKav;ajh ms<sn| fpdaokd bÈßm;aj we;' .egqfuka miqj iy fï olajdu mjd" yuqodlrKh jQ W;=f¾ Ôj;a jk ia;%Ska yuqodj úiska ¥IKhg yd fjk;a wdldrfha ,sx.sl m%pKav;ajhg iy iQrdlEug ,laùfï wjodkula mj;sk njg fkdfhl=;a fpdaokd mj;S' tjeks fpdaokd úu¾Ykh iy tajdg úi÷ï fhdackd lsÍu úfYaIfhkau Y%S ,xldjg meñKSug bvla fkdue;sùfuka iy tjeks isoaëka jd¾;d flfrk ia;%Ska m,s.ekSug

533 ksoiqkla jYfhka 2013 fmnrjdß 'wm Tng mdvula W.kajkakï' –Y%S ,xldfõ yuqod fou< cd;slhkag tfrysj isÿ l< ,sx.sl m%pKav;d HRW '' fkdksñ hqoaOh Y%S ,xldfõ jOysxid iy ,sx.sl m%pKav;ajh 2009- 2014 Yasmin sooka Bar Human Rights Committee of England and Wales and the international Truth

and Justice Project', Sri Lanka March 2014 jO ysxidj,ska ksoyiaùu Y%S ,xldj 2014 Tlaf;dan¾ ui udkj whs;sjdislï fldñáhg bÈßm;a l< hdj;ald,sk lrk ,o 5 jeks jdßl iudf,dapkh W;=re kef.kysr ia;%Skaf.a wkdrlaIs; Ndjh, ICG 20 foieïn¾ 2011. ''jrog o~qjï fkd,en isàfï Èjhsk'' International

Crimes Evidence Project February 2014 '' Y%S ,xldfõ W;=re m<df;a udkj j¾.hdg tfrys wmrdO'' Sri

Lanka Campaign for Peace and Justice, 4 March 2014

Page 133: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

133

,laùfï nrm;< wjodkula mej;Sfuka w;sYfhka ixfõ§ fõ' tjekakla wmrdOlrejka ye¢k .ekSug iy Tjqkag o~qjï §ug;a je<elaùfï mshjr .eksug;a wdrlaIl yuqod úiska isÿ flf<ahehs fpdaokd lrk ,sx.sl m%pKav;ajh ms<sn| mq¿,a úu¾Ykhl fldgila úh hq;=h' 574' úu¾Yk fldñáh 2005 iy 2008 w;r ,sx.sl m%pKav;ajhg ,la jQfhahehs lshk /|úhkaj isá mqoa.,hka .Kkdjla iu. iïuqL idlÉPd meje;ajQfhah' 2004 g fmr jOysxidjkag ,lajQ úkaÈ;hka w;r jev l< tla idlaIslrefjla wdrlaIl yuqod úiska isÿ lrk ,o msßñkaf.a iy ia;%Skaf.a m%ckk m%foaY ms<siaiSu" msßñ /|úhkaf.a YsIakh ;=<g isyska lïì l+re we;=¿ lsÍu" ia;%S iy mqreI /|úhkaf.a .=o ud¾.hg hï hï foa we;=¿ lsÍu iy ia;%S /|úhkaf.a fhdaksh ;=<g fnda;,a we;=¿ lsÍu fukau m%ckk bkaøsh ;=<g ñßia l=vq biSu fyda we;=<;a lsÍu jeks ,sx.sl m%pKav;aj isoaëka .Kkdjla f,aLk .; l< nj úu¾Ylhkag lSfõh' fuu l%u ish,a,u mdfya úu¾Yk fldñáh jvd;a uE;l§ mßlaId fldg f,aLk .; l< isoaëkaj,o ;sîfuka tjeks Ndú;d È.gu mj;ajd f.k tk nj olajhs' 575' úu¾Yk fldñáfha uekafâÜ ld, iSudjg fmr jirj, isÿjQ ,sx.sl m%pKav;ajh ms<sn| fpdaokd rdcH fkdjk ixúOdk fukau ia;%Skag tfrys m%pKav;ajh ms<sn| úfYaI jd¾;dlre jeks tlai;a cd;Skaf.a úfYaI uekafâÜ n,h ysñ wh úiska o f,aLk .; lr we;' úu¾Yk fldñáhg ,eî ;snqKq ld, iSudj we;=<; l,ska mej;s ,sx.sl m%pKav;aj rgdjka úu¾Ykh lsÍug ld,hla fyda .egqug iïnkaOhla ke;s /|úhka o tjeks ysßyerj,g ,la jQfhao hkak ;lafiare lsÍug yelshdjla jQfha ke;' fuho wdrlaIl yuqod úiska isÿ lr we;s ,sx.sl m%pKav;ajh ms<sn| mq¿,a úu¾Ykhl fldgila úh hq;=h' 576' úu¾Ykfha § úu¾Yk fldñáh ish uekafâÜ n, ld, iSudj we;=<; ,sx.sl m%pKav;ajhg ,la jQ 30 la iu. iïuqL idlÉPd flf<ah' bka oywgla msßñkah' 12 la .eyekqh' úu¾Yk fldñáhg wfkl=;a uQ,dY%j,ska o iúia;rd;aul f;dr;=re ,eìK' tu f;dr;=re fndfyduhla úu¾Yk fldñáh ish idlÉPdj,ska /ialr .;a f;dr;=re iu. .e,fma' úu¾Yk fldñáh Tjqka tajd ÿgq ksid fyda tjeks isoaëka f,aLk .; lsÍfï ;u jev lghq;= ksid fyda wdrlaIl yuqod iu. Tjqkaf.a iïnkaO;djhla we;s ksid fyda tjeks isoaëka .ek iDcq fkdjq f;dr;=re we;s fjk;a uQ,dY% .Kkdjla iu. o idlÉPd flf<ah' úu¾Yk fldñáhg ^ wod, úkaÈ;hdf.a wkque;sh we;sj& ffjoH jd¾;d ne,Sugo wjia:djla ,enqK w;r tajdfha f;dr;=re ,sx.sl m%pKav;ajh .ek we;s fpdaokd iu. .e,fma' 577' ,sx.sl m%pKav;ajh ms<sn| isoaëka .ek f;dr;=re /ia lsÍu" tjeks lreKq .ek idlÉPd lsÍfï § mj;sk ;yxÑ" lïmkh iy úkaÈ;hd úiska w;aú¢k ,o ,eÊcdj fukau isoaëfhka we;s lrjk Ñ;a; msvdj ksid yeu úgu úfYaIfhkau wNsfhda.hls' úu¾Yk fldñáh úiska idlÉPdjg tla lr .;a idlaIslrejka iy úkaÈ;hka flfkla fkdyer ish¨ fokdu tu w;a±lSfuka .eUqßkau mSvdjg m;aj isák w;r mYapd;a laI;Sh mSvdj i|yd m%;sldr ,nd f.k we;' iuyre ,sx.sl wmyrKh úia;r lrk wjia:dfõ § y~d jegqK w;r kskaodj" ,eÊcdj iy wjudkh ms<sn| yeÕ=ï m%ldY l<y' zz,sx.sl jOysxidj udkislj jvd;a fõokdldÍh' th myr§ug;a jvd krlheZZhs tla idlaIslrefjla mejiqfõh'534 578' zzmsrsñ iy ia;%S úkaos;hka mjik wdldrhg jvd;au ±ä iy ksrka;rfhkau mj;sk udkisl ydksh jkafka r|jd .ekSfï § isÿ lrk ,sx.sl m%pKav;ajfhka we;s lrk w;a±lsuhehsZZ jOysxid úkaÈ;hkag iydh ,nd fok ixúOdkhla i|yd jev lrk úfYaI{fhla fldñáhg mejiqfõh' tys §¾>ld,Sk ldhsl iy udkisl n,mEï we;ehso

534 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ

Page 134: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

134

Tyq wjOdrKh flf<ah' zz,sx.sl m%pKav;ajfhka we;s lrjk ydksh Tjqkaf.a ffoksl Ôú;fha úYd,;u iy ish,a,gu .,d hk ydkshlaZZ535 nj meyeÈ,sh' 579' ,sx.sl m%pKav;ajfha laI;Sh jvd;a ixlS¾K jkafka Y%S ,xldfõ isák mjqf,a idudðlhka .ek we;s ìh ksidh' Tjqkaf.ka iuyfrl=g miqj ;¾ck iy ysßyer lsÍï isÿ úh' ,sx.sl m%pKav;ajfha úkaÈ;hka jQ lSm fofkl=u ish Èú kid .;ay' ke;skï Èú kid .ekSug W;aidy l<y'536 580' f;dr;=re /ia lr .ekSfï wNsfhda. ;snqK kuq;a my; fþoj,ska isÿ lrk ,o ,sx.sl m%pKav;ajfha mq¿,a iy l=ßre nj meyeÈ,s flf¾' ,sx.sl m%pKav;ajh ms<sn| fpdaokd .ek rcfha m%;spdr' 581' ,sx.sl m%pKav;ajh ms<sn| fpdaokd mQ¾K jYfhka úu¾Ykh fldg wmrdOlrejka wêlrKh yuqjg f.k tau ;yjqre lsÍu fjkqjg wdKavqj È.ska È.gu ;u wdrlaIl yuqod úiska isÿ lrk ,oafoahehs lshk ¥IKh lsÍï iy wfkl=;a wdldrfha ,sx.sl m%pKav;ajh m%;slafIam lsÍu fyda tys nrm;<lu wvq lsÍug È.ska È.gu W;aidy .;af;ah'537,sx.sl wmyrK fpdaokd mj;sk nj ms<s.;a .;a kuq;a úYd, jYfhka wmyrK lsÍï m%;slafIam lr úkaÈ;hka wmlS¾;shg yd wjuka lsÍug ,laúh' wdmod l<ukdlrK iy udkj whs;sjdislï wud;HdxYfha iaÓr f,alï rÔj úfÊisxy 2009 foieïn¾ ui fufia lS nj jd¾;d úh' zzl|jqre ;=< fndfyda ,sx.sl l%shdZZ isÿjk kuq;a jd¾;djk wmyrK fndfyduhla /|úhka úiskau isÿ lrk ,o nj Tyq lshd isáfhah' zzuu tys fkdisá ksid lsis;a jQfha ke;ehs ug lsj fkdyelshs' iuyr yqol,d isoaëka úh yels kuq;a wmf.a ia:djrh jkafka tjeks isÿ jQfhakï lreKdlr wmg lshkak' wm ta .ek fidhd n,kjd'ZZ hkqfjka Tyq mejiqfõh' tlai;a cd;Skaf.a wdh;khla bÈßm;a l< jd¾;djla .ek ;ud okakd kuq;a ta .ek lreKq ;yjqre lr .ekSu b;du;a wmyiq njo úfÊisxy lSfõh' zzyuqod Ngfhla m'j' 11'00 g l+vdrula ;=<g f.dia fm'j' 3'-00 g t<shg wd njg jd¾;d fjkjd' ta ,sx.sldiajdohg fjkak mq¿jka' leue;a; we;sj ,sx.sldiajdoh ,nd .;a;d úh yelsh' ke;skï mrK .%Sl o¾Ykjdoh .ek idlÉPd lrkak fjkak mq¿jka' wmsg lshkak neye'ZZ 538

582' jir .Kkdjlg miqj 2013 fmnrjdß ui wdrlaIl wud;HdxYh lSfõ fujeks fohls' zzwdKavqjg ;yjqre l< yels jkafka 2009 uehs 19 isg 2011 foieïn¾ 31 olajd ld,h ;=< ia;%S ¥IK iy ,sx.sl wmyrK isoaëka 210 lska fmd,Sish iy CDS we;=<;a Y%S ,xld ikakoaO n,ldj, idudðlhka úiska isÿ lr we;s isoaëka 20 la muKs' ta ms<sn|j mshjr f.k we;s w;r úu¾Yk lghq;= isÿfjñka mj;S'539flfia jqj;a fuu ixLHd wdrlaIl wud;HdxYfhka § we;s tajdg mriamrh' 540 tu ld, iSudj i|yd bÈßm;a lrk j.=jlska fmkakqï lrkafka wêlrK fyda yuqodfõ úkh ls%hd ud¾. f.k we;af;a ¥IK isoaëka y;rla iy ,sx.sl wmyrK isoaêhla .ek muKs' ^ ,sx.sl m%pKav;ajh ms<sn| wêlrK úu¾Yk i|yd my; we;s fþoh n,kak'&

535 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 536 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 537 tl ksoiqkla fufiah( rfÜ hqo l,dmfhka m,d tk fou< cd;slhka i|yd Y%S ,xldfõ msysgqjd we;s l|jqrej, ia;%Ska ¥IKh jk nj ialhs ksõia g ±k .ekSug we;' wdKavqfjka md,kh jk l|jqrej, isÿjk ,sx.sl w;jr .ek jd¾;d rdYshla we;' ;reKhska lKavdhï jYfhkau neyer f.k hk njo mejfia' http://news.sky.com/story/694545/claims-of-abuse-in-sri-lankan-refugee-camps

538 http://www.theguardian.com/world/2009/dec/20/tamil-tigers-sri-lanka-refugees 539 wdrlaIl wud;HxYfha fjí wvúh. 2013 fmnrjdß 540 Humanitarian Operation Factual Analysis MOD Op cit (p 79)

Page 135: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

135

583' úu¾Yk fldñáh o ÿgq hdmkh wdrlaIl yuqod wKfok ks,Odß fïc¾ ckrd,a uyskao y;=reisxy w,a ciSrd rEmjdyskS fiajh iu. meje;a jQ iïuqL id;ÉPdfõ § meyer .ekSï" jOysxid meñKùï iy ¥IK ms<sn| jd¾;d wj{dfjka neyer flf<ah' zz uu ys;kafka uf.a iskyfjka l;dj lshfjkjdZZ Tyq lSfõh' zzTh l;d ish,a, f.d;mq tajd' lsisu mokula keye' ta f.d,a,kag tlai;a rdcOdksfha bkak ´k ksid lS tajd' ta f.d,a,kag msgrgj,u bkak ´k ksid lshk l;d' òjd Tlafldu fndre' Tlafldu fndre'ZZ 541

584' wdKavqj udkj whs;sjdislï uKav,fha 24 jeks ieis jdrhg l< m%ldYhlska 2007 – 2012 ld, iSudj wdjrKh jk wdldrhg isÿ l< iólaIKhlska W;=frka jd¾;d jk ,sx.sl m%pKav;aj isoaëka w;s nyq;rhla isÿ lr we;af;a ióm {d;Ska$wi,ajeishka úiska nj;a wdrlaIl yuqodjkag mejßh yels jkafka b;d iq¿ ixLHdjla nj;a fy<sjkafkahehs i|yka lrhs' wdKavqj kej;;a wdrlaIl yuqodj, mqoa.,hka iïnkaO ish¨ isoaëka .ek úkh iy wêlrK l%shd ud¾. f.k we;ehs mjihs' zzyuqodj fuu mqoa.,hka msg lsÍug fyda o~qjï meñKùug ±ä mshjr f.k we;' jeä ÿrg;a isú,a wêlrKfha kvq mjrd we;s w;r tajd wêlrKfha iy kS;sm;s fomd¾;fïka;=fõ úNd. fjñka mj;S''''''ZZ 20-14 uehs udifha udkj whs;sjdislï uKav,hg uy flduidßia bÈßm;a l< jd¾;djg m%;spdr jYfhka wdKavqj kej;;a fufia i|yka lrhs' zz W;=f¾ ,sx.sl m%pKav;ajhg ia;%Ska ,laùfïs wjodkug wdrlaIl yuqod odhlùu iïnkaOfhka uy flduidßia m%ldY lr we;s lKiai,a,g mokula fkdmj;S' wdKavqj ia;%Skag iy ;reKshkag tfrysj isÿjk ,sx.sl m%pKav;aj l%shd ish,a, .ek lK.dgqjk w;r jd¾;d jQ ish¨ isoaëka .ek jdia;úl mshjr f.k we;s w;r bÈßhg;a tfia lrkq we;'ZZ542 585' irKd.;hkaf.a udkj whs;sjdislï ms<sn| úfYaI jd¾;dlre pf,dald fnhdks W;=f¾ È.gu isÿ jk ,sx.sl m%pKav;ajh ms<sn| fpdaokd .ek u;=lr we;s lreKq iïnkaOfhka m%;spdr olajñka tjeks m%pKav ls%hd zz.egqfuka fYaI jQjla njZZwdKavqj i|yka lrhs' zz ,sx.sl m%pKav;ajh we;=<;a wNHka;rj wj;eka jQ ia;%Skaf.a udkj whs;sjdislï nrm;< f,i W,a,x>khùï .ek jd¾;dfõ ^ úfYaI iïnkaëldrlf.a& we;s i|yka lsÍïj, i;H;djhla ke;s w;r tajd idjoHh' ,sx.sl m%pKav;ajhg tfrysj ±ä kS;s mshjr f.k we;' wNHka;rj wj;eka jQ ia;%Skaf.a udkj whs;sjdislï úYd, jYfhka W,a,x>kh jQ njg fpdaokd ke;'ZZ543 úu¾Yk fldñáh ^OISL& úiska f,aLk.; l< ,sx.sl m%pKav;aj rgd' mqoa.,hka b,lal lr .;a meyer .ekSï iy iuQy jYfhka r|jd .ekSfuka miqj isÿ jQ ,sx.sl m%pKav;ajh ' 586' by;ska ±la jQ wdldrhg fldñáh úiska úkaÈ;hka iu. lrk ,o iDcq idlÉPd ;=<ska iy fjk;a úYajdi lghq;= f;dr;=re uQ,dY%j,ska jOysxid fyda ysßyer lsÍfï b;du;a l=ßre wdldrhla f,i iy iuyr úg iuQy jYfhka ¥IKh lsÍula jk ,sx.sl iQrdlEul wdldrfhka /|úhkag tfrysj ,sx.sl m%pKav;ajh fhdod .;a nj ±lafjk f;dr;=re w;súYd, m%udKhla /ia lr f.k we;' mqreI /|úhkao ia;%S /|úhka fukau ,sx.sl m%pKav;ajhg ,la úh yelsh' 587' fndfyda isoaëka j,§ wmrdOh isÿ flf<ahehs ye¢kafjk whf.a wdl,amh idlaIslrejka úiska úia;r flf<a fndfydaúg úkaÈ;hka zfou< n,a,kaZ f,i y÷kajñka Tjqkag jOysxid meñKùfï iy wjuka lsÍfï mshjrla fia h' wruqK jQfha mqoa.,hd

541 Scars of Sri Lanka, Al Jazeera report, December 2013 542 YS ,xldfõ m%;sikaOdkh iy j.ùu m%j¾Okh lsÍu ms<sn|j udkj whs;sjdislï i|yd jQ tlai;a cd;skaf.a ui flduidßia ld¾hd,fhka flgqïm;a l< jd¾;djg Y%S ,xldfõ ks;H ksfhdað; ld¾hd,fhka bÈßm;a l< woyia (A/HRC/25/23) para 14 543 A/HRC/26/33/Add.6.úfYaI jd¾;dlref.a jdß;dj .ek rcfha woyia fþo, 36-37

Page 136: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

136

ffp;isl iy ldhsl jYfhka ÿ¾j, lsÍuh' jd¾;d jQ isoaëka fndfyduhla isÿj we;af;a 2009 § iy 2010 §h' 2005 iy 2008 w;r /|úhkaj isá wh f.a m%ldYj,ska o úia;r flfrk ,sx.sl m%pKav;ajfha rgdjka iy l%u miqj jd¾;d jQ isoaëka j,§ o ta wdldrhgu fhdod f.k we;' wmrdOh isÿ flf<ahehs mejfik mqoa.,hka fndfyda fofkl= mqreIhka jqjo ia;%S ks,OdÍka o ,sx.sl wmyrKfha fhÿK nj idlaIslrefjda i|yka l<y' 589' l,ska mrsÉfPaofha jOysxid isÿ l< /|jqï ia:dkj, ,ehsia;=jla i|yka úh' ,sx.sl m%pKav;ajh isÿ lsÍug ks, jYfhka .eiÜ l< /|jqï uOHia:dk fukau yuqod l|jqre fuka ks, jYfhka ms<sfkd.;a /|jqï uOHia:dko fhdod .eksK' ksoiqkla jYfhka fïc¾ ckrd,a c.;a chiQßhf.a wK hgf;a jjqkshdfõ wdrlaIl yuqod uq,ia:dkfha mej;s fcdima l|jqr ^ yuqod nqoaê wxYh msysáfha fuys jqjo CID iy TID jeks wxY fuys isÿ jQ m%Yak lsÍfï iy jOysxid meñKùfï wjia:dj,g iyNd.s jQfhahehs jd¾;dfõ'& jvd;a jeäfhka i|yka jk tjeks ia:dkhls' wfkl=;a ia:dk jkafka fld<U iy fjmamkal=<ï ys TID iy CID ia:dk" nQiai /|jqï l|jqr" ´ukaf; uOHu uyd úoHd,h" mqkaf;daÜgï l|jqr" ms,sfk¾jd l|jqr iy je,slkao mqkre;a:dmk l|jqrhs' 590' iuyr mqoa.,hka ,sx.sl m%pKav;ajhg iy wfkl=;a wdldrfha jOysxidj,g ,la jQfha ;ksfhka iqÿ jEkaj,ska w;a wvx.=jg .ekSfï rgdfjka miqjh' wfkl=;a wh ,sx.sl m%pKav;ajhg ,la jQfha ikakoaO .egqfï wjidkfha § iuQy jYfhka r|jd .ekSfuka miqj mßlaId lsÍfï ia:dkj,§ fjka lr .ekSfuka miqj fyda wj;eka jQjka isr.; l< l|jqrej,ska miqj Tjqka bj;a lr .ekSfuks' .egqfï wjidkfha NdrjQ iuyr mqoa.,hka miqj ksoyia lr kej; jrla w;a wvx.=jg .ekSfuka fojk r|jd .ekSfï § jOysxid iy ,sx.sl m%pKav;ajhg ,la lr we;'544 591' úu¾Yk fldñáh u.ska /ialrk ,o ish¨ f;dr;=rej,ska fmkakqï lrkafka ,sx.sl m%pKav;ajh ms<sn| isoaëka yqol,d l%shd fkdj ^ f;dr;=re ,nd .ekSu i|yd ;¾ckh lsÍu" wjuka lsÍu iy ìh we;s lsÍug& jOysxid meñKùug is;du;du fhdod .;a m%;sm;a;shl fldgils hkakhs' /|jqï uOHia:dk úYd, .Kkdjl ld, iSudjla ;=< iy wdrlaIl yuqod iudk l%u fhdod .ksñka wkq.ukh l< rgdjkaf.a th wdrlaIl yuqod ;=< wdh;k.; jQ m%;sm;a;shls hk ks.ukh ;yjqre lrhs' ,sx.sl m%pKav;ajh m%Yak lsÍfï § jOysxid fyda l=ßre" wudkqIsl iy wjuka iy.; ie,lSfï fyda o~qjï wdldrhla f,i' 592' ,sx.sl m%pKav;ajhg ,la jQfhao ke;ao hkak flfia jqj;a fldñáh idlÉPd l< ysgmq /|úhka fndfyda fofkl= iuyrúg /|jqï uOHia:dkj,g meñKSfï § iy fndfydaúg m%Yak lrk wjia:dfõ § n,y;aldrfhka iïmQ¾Kfhkau fyda wv jYfhka ksrej;a lsÍug ,la l< wdldrh úia;r l<y' weia ne| ksrej;aj le,E m%foaYhl k;r lr isá /|úfhla mejiQ wdldrhg zz .ykafka ke;sj urd oukakehs .eyekq ne.Em;ajkq ug weiqKd' ug ysf;kjd ta .eyekq ,sx.sl m%ydrhkag ,lajkak we; lshd' ug ys;d.kak tla ukqIHfhla ;j;a flfkl=g fufyu lrkafka flfiao lshd'ZZ ksrej;a fldg t,a,d f,a je.sfrk f;la myr ÿkafkahehs ;j;a mqoa.,fhla fldñáhg mejiqfõh'545 593' n,y;aldrfhka iïmQ¾Kfhkau fyda wv jYfhka ksrej;a lsÍu kskaod lsÍfï iy wjuka lsÍfï ie,lSula f,i ie,lsh yelsh' fuu ie,lSu jvd;a jeä jkafka tys isák

544 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ. l,ska /|úhkaj isá wh ks;sm;d yuqod l|jqrej,g iSwhsähg fyda àwhsähg jd¾;d l< hq;= w;r Tjqka .ek fidaÈisfhka isák ,§' fmd,Sish iy nqoaê wxY t,aààB jev lghq;= yd iïnkaOlï we;ehs fyda ta ms<sn| f;dr;=re okafkahehs is;k wh .ek wjOdkfhka isà' 545 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ

Page 137: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

137

wdrlaIl yuqod idudðlhkaf.a iroï jpkj,sks' óg wu;rj yuqodfõ ks,OdÍka ksrej;a ia;%Skaf.a iy mqreIhkaf.a PdhdrEm .;a njg fyda ùäfhda .; l< njg fpdaokd úu¾Yk fldñáhg bÈßm;a úh' iuyre mshhqre fyda ckfkakaøsh kqiqÿiq wdldrhg iam¾Y l< nj lSy' ;ud ksrej;a fldg ckfkakaøshkag myr fok úg t;ek isá wfkla wh iskd fiñka isá wdldrh l,ska isá /|úfhla úia;r flf<ah' ;j;a wfhl=g ksrej;aj mskqï .eiSug;a wfkfll=g ksrej;a fldg mqgqjla ysi ;nd keáug;a wK l< nj lSy'546

ksrej;a fyda wvksrej;a ia;%S /|úhka fjk;a wdldrfha wmyrKhkag ,la jQfõhehs is;sh yels n,j;a fõokdfjka isákq ÿgq nj l,ska /|úhkaj isá .Kkdjlau jd¾;d l<y' 594' m%Yak lsÍfï §" /|úhkaf.a ,sxf.akaÈ%h mhska mE.su" ,sxf.akaøshg iy l,jdj, we;=,a me;a;g myr§u iy mhska .eisu" ,sxf.akaøshg ñßia l=vq biSu" mqreI ,ssx.h ;=<g hlv fyda lïì l+re heúu" mshhqre ms<siaiSu" w~qj,ska mshhqre ñßlSu" .=o ud¾.hg whsia l=Üá we;=<;a lsßu" jOysxid muqKqjkakkaa úiska mqreI ,sxf.kaÈ%h ;Èka ñßlSu jeks w;sYh fõokdj f.k fok jOysxidj,g ,la jQ nj l,ska /|úhkaj isá wh mejiQy' lSm fofklau fõokdj ksid isys ke;s jQfhahehs547 tla wfhl= lSfõh' ;u YsIakh fïihl ,dÉpqjla ;=<g oud jeiQ nj ;j;a mqoa.,fhl= lSfõh' 595' ;j;a idlaIslrefjl= udi .Kkdjla ;siafia ;ud fcdima l|jqf¾È jOysxidj,g ,la jQ wdldrh úia;r flf<ah' zz Tjqka ug we÷ï .,jkak lshkjd' Bg miafia uf.a ,sxf.akaøsh fïi ,e,a, Wv ;shkak lshd Bg fldagqjlska ;,kjd'ZZ Tyq fld<U y;rjeks ;Ügqfõ iS whs ã ld¾hd,hg udre lr tùfuka miq kej;;a ,sx.sl wmyrKj,g ,la jQ nj lSfõh' t,aààBhg iïnkaOj isáfhahehs mdfmdaÉpdrKhla ,nd .ekSug fjk;a wdldrfha jOysxidj,g ,la l< njo Tyq i|yka flf<ah'548 596' ksrej;a fldg Wvql=rej ìu È.d fldg jOlhka fofofkl= Tyq ìug Tnd w,a,d f.k isáh § wfkfll= ,sxf.akaøsh ñßl+ wdldrh ;j;a /|úfhl= úia;r flf<ah' bka miqj Tyq wfkla w;g yrjd Tyqf.a .=o ud¾.hg lsishï fohla we;=<g ;,a¨ fldg wdmiq bj;g weo .eksu l< njo mejiqfõh' 597' úúO m%ldY .Kkdjlska úia;r lrk ,o jvd;a ñf,aÉP jOysxid l%uhla jkafka nghla ;=<ska .=o ud¾.hg lgq lïìhla we;=¿ lsÍuhs' ngh wdmiq .ekSfuka miq lgqlïìh wdmiq we§u ksid .=o ud¾.fha zzord.; fkdyels fõokdjla iy f,a .e,Sula isÿ lrhs'ZZ549;ud jOlhka iu. ,sx.sl fiajkfha fh§u m%;slafIam l< ksid fuu jOysxidj meñK jQ nj tla idlaIslrefjl= mejiqfõh' 550 zzTyq lgqlïìh iu. ngh kej;;a we;=<g heõjd' Bg miafia lgqlïìh ;sìh§ ngh wdmiq .;a;' ug ord .kak neß fõokdjla iy f,a .e,sula we;s jqkd'ZZ Tyq r|jd f.k isá ld,h we;=<; uqL ixi¾.fha fhÈug;a wjia:d lSmhl § iuQy jYfhka ¥IKh lrkq ,eìug ,la jQ nj;a Tyq lSfõh' fcdaima l|jqf¾§ isÿ lrk ,±hs lshk ;j;a tjeks isoaêhla úYajdi lghq;= f;dr;=re ud¾.hlska fldñáhg ±k .kakg ,eìK' Y%S ,xldfjka msg;§ ,nd .;a wêlrK ffjoH jd¾;djla wkqj ,sx.sl jOysxid meñKùfï i,l=Kla jYfhka Tyqf.a .=o ud¾.fha f,a .e,Sï iy È.gu mj;sk fõokdjla we;s nj ±lafõ' fï ksid úkaÈ;hdf.a nvje, t<shg meñKsfï isoaêhla f,aLk .; lr we;s nj ;j;a wdrxÑ ud¾.hla mejiqfõh' tfy;a tu mqoa.,hd ñh f.dia we;'551

546 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 547 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 548 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 549 uQ,dY%h jd¾;dfõ 550 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 551 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ

Page 138: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

138

598' ñh f.dia we;s iuyrekaf.a iy ;ju;a Ôj;aj isák ksrej;a fyda wv ksrej;a l< t,aààB ld¾hOrhkaf.a ùäfhda fyda PdhdrEm ;ukag wdvïnrfhka fmka jq nj l,ska /|úhkaj isá lSm fofkl=u úia;r l<y' tla idlaIslrefjl= ;ukag ksrej;a l< y~ñka isák t,aààB ld¾hOrhka lKavdhul ùäfhda máhla fmka jQ nj mejiqfõh' Tjqka >d;kh flf<ahehs yuqod Ngfhla iskdfiñka Tyqg lshd we;' ;j;a wjia:djl ksrej;a mK msáka isák ia;%Skaf.a ùäfhda máhla iy bka wk;=rej ñh .sh fou< ia;%Skaf.a ùäfhda o¾Yk fmka jQ nj wdrxÑ ud¾.hla úia;r flf<ah'552 wvqu jYfhka wjia:d foll § l,ska /|úhkaj isá whg ,sx.sl wmyrK ùäfhda o¾Yk fmkajd we;' bka tll ksrej;a fou< ia;%shla yuqod Nghska úiska w,a,d f.k isáh§ ¥IKh flf¾' wfkla o¾Ykfha úkaÈ;hd wmyrKhg ,lafõ' ;j;a /|úfhla ;udg zzf,a ;ejreK ìu oud we;s ksrej;a ia;%S isrere" iuyr tajdfha mshhqre iy fhdaksfha ióm o¾Yk iys; PhdrEm fmka jq nj lSfõh' t,aààBh igfka § w¢k l,siï we| Wvqlh ksrej;aj ìu jdäú isák ia;%S t,aààB ld¾hOrhka f.a PdhdrEm o ;sìK' Tjqkaf.a w;a msgqmig lr .eg .id ;sìK'553 599' fldñáhg fuu ùäfhda o¾Yk olakg fkd,enqK ksid tjeks foa mj;sk njg iy;sl l< fkdyels kuq;a wdrlaIl yuqod ks,OdÍka tjeks o¾Yk .ekSug cx.u ÿrl;k leurd fhdod .ekSu wjuka iy.; ie,lsula úh yelsh' ;jÿrg;a tjeks ùäfhda iy PdhdrEm /|úhkag fmkaùu udkisl jOysxid meñKùula úh yelsh' mq¿,a jYfhka ¥IKh lsÍu ms<sn| fpdaokd' 600' ,sx.sl úkaÈ;hka 30 l f.ka oywg fokl= ^ msßu wgla iy .eyekq 10 la& isref¾ fldgiaj,ska fyda .=o ud¾.hg hï hï foa we;=¿ lsÍfuka ¥IKhg ,la jq nj fldñáhg mejiQy' wfkl=;a uQ,dY%j,ska ,nd .;a m%ldYkj,ska r|jd .ekSfï § ¥IKh nyq, jYfhka isÿ lr we;s nj ±lafõ' úia;r lrk ,o ¥IKh lsÍï fndfyduhla m%Yak lrk wjia:dfõ § isÿ jQ njla fkdfmfka' tlsfklg .e,fmk m%ldY .Kkdjla wkqj ia;%S iy mqreI hk fofldgfiau /|úhka ;u jOlhkag uqL ixi¾.h ,nd §ug n, lrk ,o w;r Y=l% Od;= uqLhgu fyda isrerg msg lr we;' 601' iuyrúg /|úhka i;s fyda udi .Kkdjla tlu mqoa.,fhl=f.ka ¥IKhg ,laj we;'''''''' wvqu jYfhka tl isoaêhl§ fcHaIaG wKfok ks,Odßfhl= úisks' zzud r|jd isá jir y;r we;=<; wjia:d lSmhl§ ud ¥IKh l<d' ud ¥IKh l< wjia:d .Kk ug u;l keye' iuyrúg udi .Kkdjla i;shlg y;r mia j;djla' ud ;ju;a ta fõokdjg m%;sldr .kakjd' ta iEu wjia:djlu udj ¥IKh flf<a tlu ks,Odßhd hs''''' tu mqoa.,hd we| isáfha yuqod ks, we÷ï' ug ysf;kafka thd ;rul by< ks,Odßfhla' wfkla yuqod Nghka Tyqg wdpdr l<d' th isÿ flf<a oreKq wdldrhg' ug mK ke;sj .shd' uu ta foa .ek ldgj;a lsõfõ keye' wfkla /|úhka uf.ka weyqjd wehs msá miafika f,a .,kafk lshd' uu lsõfõ ug fmd,a,lska .eyqjd lshd' 554 602' idlÉPd l< ia;%S iy mqreI /|úfhda ;u l=á ;=<§ fyda rd;%sfha § fjk;a ldurj,g f.k f.dia tl mqoa.,fhl=g jvd jeä ixLHdjla úiska kej; kej;;a ¥IKhg ,lajk nj jd¾;d l<y' iuyr wjia:dj, tu mqoa.,hkaf.ka u;ameka .| jykh jQ nj o mejiQy' fndfydaúg uksla *dï l|jqfrka ;reKshka fcdaima l|jqrg f.k tk f,i ;ukag Wmfoia ,efnk nj;a tfia f.k tkq ,nk ;reKshka fcdaima l|jqf¾ § ¥IKh lrk nj;a hqo yuqodjg ióm mqoa.,fhla fldñáhg mejiqfhah' 555

552 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 553 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 554 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 555 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ

Page 139: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

139

603' úu¾Yk fldñáh idlÉPd l< whf.ka m%Yak lsÍfï § lsishï wdldrhl ,sx.sl m%pKav;ajhg ,la jQ l,ska /|úhkaj isá wh ¥IKh lr we;' fndfyda wjia:dj,§ ¥IKh lsÍfï ienE wruqK jkafka iDcqju f;dr;=re ,nd .ekSu fkdj úkaÈ;hkaf.ka ,sx.sl wdYajdoh ,nd .ekSu" wjudkhg iy wmydihg ,la lsÍu iy w,a,d .kq ,enq whf.a .%yKh hgf;a w;a wvx.=fõ miqjk iy wdrlaIdùfï n,hla ke;s /|úhka ¥IKh lsÍfuka wjudkhg ,la lsÍu jeks lreKq .Kkdjl tl;=jls' ,sx.sl m%pKav;ajh isÿ lsÍfï § ksrka;rfhkau zfou< n,a,kaZhehs wmydi lsÍfuka /|úhka wjudkhg ,la lsÍfï ,laIKh jvd;a ;yjqre fõ' ¥IKh lsÍu fndfydaúg /|úhkaf.ka f;dr;=re ,nd .eksug iy$fyda zmdfmdaÉpdrKZ w;aika lsÍug n, lsÍfï l%uhla f,i o fhdod .kakd ,§' 604' idlÉPdjg iyNd.s jQ ;sfofkla – tl mqreIfhla iy ia;%Ska fofofkla - /|jqï uOHia:dk ;=kl§ wvqu jYfhka wjia:d ;=kl§ Tjqkag isys ke;sj ;sìh§ ¥IKhg ,laj we;' Tjqka fjka fjka jYfhka ;uka wjÈjk úg ckfkaøsh m%foaYfha ±ä fõokdjla mej;s nj lSy' Tjqkaf.ka tla wfhl=g isys ke;sjk f;la u;amdka mdkh lsÍug ie,iQ nj lSfõh' Tyqg isys t<Uqk miq weú§ug wmyiq ;;ajfha miqúh' tla idlaIsldßhla wjÈ jk úg wef.a we÷ï wv jYfhka bj;a lr ;snq w;r fhdaksfhka f,a .,ñka ;snQ nj;a mshhqrej, o;a myr igykaj ;snq nj;a mejiqjdh' 605' m%Yak lsÍfï § kej; kej;;a jOysxidjg ,la jQ idlaIsldßhla Èkla rd;%sfha yuqod ks, we÷ï we|.;a fofofkl= isá ldurhlg f.k .sh nj;a tys§ mefg%d,a iqj| ±kqK ma,diaál nE.hla ysi jgd ±ófuka miqj isys ke;s jQ nj;a mejiqjdh' wehg isysh ,efnkúg ksrej;a fldg isáhdh' fhdaksfhka f,a .,ñka ;sìK' zzuf.a fhdaks m%foaYfha we;=<;ska iy msg;ska ±ä fõokdjla ±kqKd'ZZ Bg udi lSmhlg miq kej;;a rd;%sfha § yuqod ks, we÷fuka isá fofofkl= weh ¥IKh l< nj;a túg jßka jr wehg isys ke;s jq nj;a lsjdh' ;=kajeks wjia:dfõ § weh rd;s%fha§ wvqu jYfhka yuqodfõ ;sfofkl= úiska ¥IKh lsÍug fmr l,jd fol is.rÜ fldgj,ska ;sfokd úiskau tfll=g miq tflla jYfhka ms<siaiQ nj;a ta ksid f,a .e,sug mgka .;a nj;a lSjdh' ta iEu wjia:djlu weh wdmiq wef.a l+vdrug hEug fmr jeisls<shg f.dia fidaod .;a;dh' tu f.dvke.s,af,ka rd;%sfha t<shg tk wfkla .eyekqka o ;u l+vdrïj,g hEug fmr jeisls<sh foig hkq weh ±l we;' tu l|jqfrka ¥IKhg ,laùfï ;j;a isoaëka o fldñáhg jd¾;d úh'556 606' yuqod l|jqrlg jd¾;d lsÍfï § kej;;a w;a wvx.=jg .;a l,ska isá /|úfhla ryis.; /|jqï uOHia:khlg f.k hEfuka miq tys r|jd .;a i;s ;=k we;=<; Tyqg wjia:d .Kkdjlau uqL ixi¾.fha fh§ug n, l< nj lSfõh' 557iSwhsäh u.ska r|jd f.k isá /|úfhla isysm;a l< fkdyels ;rï wjia:d .Kkl§ ¥IKh lrkq ,enQ w;r ta yeu wjia:djl§u neK jeÈu iy jd¾.slj kskaod lrkq ,enq nj;a lsfõh' ,sx.sl m%pKav;ajhg iy fjk;a wdldrfha jOysxidj,g ,la jQ fjk;a fndfyda úkaÈ;hka fuka Tyqg o tu isoaëka ks;r isysm;a jk nj lSfõh' úu¾Yk fldñáh iu. mej;s idlÉPdfõ § ,sx.sl m%jKav;ajh .ek i|yka lrk úg Tyq ±ä le<öug m;ajk nj;a fmksK' 558 uksla *dï l|jqr ;=< mßlaId lsÍfï l%shdj,sfha § ,sx.sl w;jr iy fjk;a wdldrfha ,sx.sl m%pKav;ajh' 556 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 557 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 558 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ

Page 140: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

140

607' .egqfï wjidk i;s lSmh ;=< fou< idudkH ck;dj fukau wú ìu ;enq t,aààB ld¾hOrhka ish oyia .Kkla wdKavqfõ md,kh hgf;a we;s m%foaYj,g meñKshy' XVI mßÉfþofhka Tjqka jâvqlú,a md,u" uq,;sjq iy ´ukaf;a yryd hEfï§ miql< mßlaId lsÍfï ia:dk iy uqr lfmd¿ .Kkdjla .ek jvd;a úia;r iys;j olajd we;' 608' tu mßlaId lsÍfï ia:dk miqlr hEfï § we;s jQfhahehs lshk ,sx.sl ysßyer lsÍu" wjuka lsÍu iy ìh jeoa§fï isoaëka ms<sn|j fpdaokd úu¾Yk fldñáhg ,eî we;' wdrlaIl fya;=ka ksid mßlaId lsÍfï ld¾h ks;Hdkql+, lghq;a;la úh yelshehs fldñáh ms<s.kakd kuq;a th isÿ úh hq;af;a tu ia:dk miq lrk mqoa.,hkaf.a whs;sjdislï W,a,x>kh fkdjk wdldrhgh' 2009 fmnrjdß ui irKd.;hka ,shd mÈxÑ lsÍfï ia:dkhl§ t,aáàB urdf.k uefrk fndaïnldßhla fndaïnhla msmsrùfuka miq we÷ï bj;a lr mßlaId lsÍu idudkH mqreoaola jQ nj jd¾;dfõ' we÷ï bj;a lr mßlaId lsÍu lsishï ÿrlg hqla;s iy.; jqj;a úfYaIfhkau ia;%Ska ksrej;a lsÍu fyda wv jYfhka ksrej;a lsÍu Tjqka wmyrKhg ,la lsÍug fnfyúka bv ,enqK wjia:djla nj fldñáh /ial< f;dr;=re wkqj fmfka' 609' iuyr irKd.;hska je,s fldÜgj,ska 559 wdjrKh jQ wdrlaIl l=áj,g fyda ;,a w;=j,ska wdjrKh jQ ia:dkj,g f.k hk ,o w;r ;j;a whg wfkl=;a whg fmfkk fia t<suyfkau we÷ï .e,úug isÿ úh'msßñ yuqod Nghka úiska ;uka mßlaId lrk ,±hs o" we÷ï .,jk úg msßñ yuqod Nghka wdjrKhg Wäka tî Tjqka we÷ï .,jkq n,d isáfhahehs o" yuqod Nghska ;u cx.u ÿrl;kj,ska ksrej;a .eyekqkaf.a PdhdrEm .;af;ahehs o iuyr ia;%S irKd.;fhda mejiqy'560 fuu wmyrK Y%S ,xld hqo yuqodjg iïnkaO mqoa.,hka o úu¾Yk fldñáhg mjid561 we;' úfYaIfhkau ia;%Ska iy ;reKshka n,y;aldrfhka ksrej;a lsÍu wdrlaIl wjYH;djhkaf.ka Tíng .sh jkaksfhka m,d hk irKd.;hka g ysßyer lsÍfï iy wjuka lsÍfï l%shdj,sfha fldgils' 610' yuqod Nghka iïmQ¾Kfhkau ksrej;a fyda wv ksrej;a ia;%Ska iy ;reKshka foi .scq f,i n,d isáfhahehs o fkdfydìkd wdldrfhka iam¾Y flf<ahehs o fpdaokd ,eî we;' tl idlaIsldßfhla mßlaId lsÍfï l=áhg hEu m%;slafIam l< ksid yuqod ks,Odßkshla úiska myr § mßlaId lsÍfï ia:dkhg n,fhka f.k f.dia wef.a we÷ï n,y;aldrfhka bj;a l< wdldrh úia;r l<dh' je,s fldÜg w;frka ;=jlal= ngh ±uQ yuqod Nghka tys w.ska ;u mshhqre wjuka wdldrfhka iam¾Y l< nj o weh mejiqjdh'562 ;j;a ia;%shla ;ud ksrej;a fldg mßlaId lrk wjia:dfõ zu, ñkshlaZ fuka jQ wdldrh úia;r l<dh'563wfkla yuqod Nghka ksrej;a ia;%Skaf.a wÕ miÕ .ek lduql jpk mjik w;r ;u cx.u ÿrl;kfhka ùäfhda .; l< iïmQ¾Kfhkau ksrej;a ia;%Skaf.a o¾Yk ;udg fmkajQ nj idlaIslrefjla mejiqfõh' fuu isoaëka jQfha wKfok ks,OdÍka bÈßfha jqjo Tjqka tajd keje;aùug lsisjla fkdl< nj idlaIslrejka lSm fofkl=u mejiQy' 611' we÷ï .,jd mßlaId lsÍu meyeÈ,sju ,eÊcdjg" wjudkhg iy wmydihg ,laùfï yeÕSï we;s lrjk w;r wjudkhg fyda wmydihg ,la lsÍfï jpko ta iu.u fhdod .efka' fuys n,mEu jkafka fI,a fjäj,ska" wdydr iy ksjykla fkdue;sùfuka yd wdrlaIl yuqod flf¾ ìfhka Ñ;a; mSvdjg m;a ck;djf.a wirKlu jvd;a jeä ùuh'

559 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 560 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 561 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 562 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 563 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ

Page 141: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

141

612' wdKavqfõ md,k m%foaYj,g msúfi;au .eyekqka ,sx.sl wmyrKh i|yd zlef,a foigZ f.k hdula .ek idlaIslrejka lSm fofkl=u woyia ±laajQy' túg ú,dm k.kq weiqK nj iuyre lsy' ksoiqkla jYfhka .eyekq ld¾hOrfhla yuqod Nghka fofofkl= úiska wdrlaIl uqr fmd<la msgqmig f.k .sh nj;a úkdä úiailg muK miq weh /f.k tkúg le,öug m;aj y~ñka isá nj;a tl idlaIslrefjl= úia;r flf<ah' ;j;a wjia:djl yuqod Nghka ;reK .eyekshla le,hg weo f.k .sh nj;a bka miqj ta foiska ú,dm k.k y~ weiqK nj;a ;j;a f;dr;=re ud¾.hla úia;r flf<ah' ta fmfofika fjä y~ weiqK njo Tyq lSfõh' ;j;a idlaIsldßhla ;ud uqrfmd<g wi<g meñfKk úg .eyekq <uhska y;r mia fofkl= le,Ej foiska ;uka fírd .kakehs uy yçka ú,dm k.kq weiqK nj úia;r l<dh' Tjqka ,sx.sl w;jrhlg ,lajkafkahehs weh ìh jQjdh' weh o uq,skau we÷ï .e,úug wlue;s jQjdh' 564 613' /|úhka iïnkaOfhka jQ ,sx.sl m%pKav;ajh f,aLk.;ù we;s m%udKh iy .egqu wjidkfha § ,sx.slj wjudkhg ,la lsÍu iy u< isrere fl<iSu ie,ls,a,g .ekSfï § fkdfhl=;a mßlaId lsÍfï ia:dk iy uqr lfmd¿j,§ ,sx.sl ysßyer lsÍï iy w;jr lsÍug we;s yelshdj ie,lsh hq;= ;rï jk nj fldñáh úYajdi lrhs' fujeks fpdaokd wmyrKfha m%udKh iy iajNdjh fukau tys isá lsishï wKfok ks,OdÍkaa we;=<;a ish¨ fokdf.a j.lSï ;yjqre lsÍug ;jÿr;a úu¾Ykh l< hq;=h' 614' jvd;a l%udkql+,j we÷ï .,jd mßlaId lsÍu y÷kajd Èug fmr 2009 fmnrjdß ui uq,a Èkj, mßlaId lsÍug ,la jQ ia;%Shla wehg we÷ï .e,ùug isÿ jQfha ke;s jqj;a yuqod ks,Odßkshla wehf.a mshhqre w;.d ñßl+ wdldrh;a wef.a l,jd iy ;Ügu w; .E wdldrh;a úia;r l<dh' weh fuu ie,lSu ye¢ka jQfha wmydid;aul iy wjudkhg ,la lsÍula f,isks'565 615' idudkH ck;dj l,ska miq l< mßlaId lsÍfï ia:dk iy uqr lfmd¿j,§ Ujqka i;=j wú fyda fndaïn ke;s nj ;yjqre jqjo bka miqj;a mßlaId lsÍfï iy uqr lfmd¿ .Kkdjl§u mßlaIdjg ,laj we;s nj i|yka l< hq;=h' fuu mßlaId lsÍfï wruqK jkafka wjxlju wdrlaIl jqjukdjka fkdj fndfyda wjia:dj,§ wjudkhg iy wmydihg ,la lsÍu i|ydh hk ks.ukh jvd;a ;yjqre fõ' mßlaId lsÍfï ls%hdj,sfha § isÿjk ,sx.sl wjudkhg ,la lsÍu ±lsh hq;= jkafka jd¾.sl;ajh mokï m%fldamldÍ iy wjuka iy.; joka we;=¿j idudkH ck;dj iy igfka§ ;=jd, ,enq t,aáàB ld¾hOrhka iuia;hla jYfhka wudkqIsl iy wjuka iy.;j ie,lSfï mq¿,a rgdjla f,isks' 616' uksla *dï l|jqre ;=< r|jd isá fyda ;u jev lghq;=j, § uksla *dï l|jqrej,g .sh úúO f;dr;=re uQ,dY% .Kkdjlska uksla *dï ;=< § ¥IKhg fyda ,sx.sl w;jrj,g ,laùfï isoaê ;ukag weiSug ,enqK njg ¥iudk fpdaokd jsuraYk fldñáhg ,eìK' ksoiqkla jYfhka ia;%Ska iy ;reKshka Èh kEfï §" or tl;= lsÍug f.dia isáh§" ia;%Ska wmyrKhg rd;%sfha È l|jqre ;=<g yuqod Nghka ßx.d .ekSfuka fyda yuqod Nghka úiska msg;g f.k hkq ,enQ ia;%Ska ±ä fõokdfjka wdmiq meñKSu jeks wjia:dh'566 Èh kdk ia:dkh újD;ju ;snqK ksid ia;%Skaf.a /lj,g isá yuqod Nghkag Tjqka fmfkk nj mqoa.,hka l< m%ldY .Kkdjl i|yka úh' 617' wdydr .ekSu i|yd fmda,sfï isák úg fld< meye;s ks, we÷fuka isá mqoa.,hka mia fofkl= ;ud le|jQ nj uksla *dï l|jqf¾ r|jd isá ia;%shla fldñáhg lSjdh' l|jqf¾ lsishï ia:dkhl ldurhlg f.k hkq ,enQ weh oreKq f,i ¥IKh fldg" imd ld" mhska myr § iQrkq ,enq nj lSjdh' wdmiq ;u l|jqrg taug fmr wehf.a ieñhd t,aààBfha isáfha o hkak Tjqka weiq njo weh lSjdh' fuh l|jqf¾ wfkla .eyekqkago

564 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 565 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 566 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ

Page 142: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

142

isÿ jkakg we;ehs ;ud is;k kuq;a lsisfjla ta .ek l;d fkdl< nj weh mejiqjdh' ;j;a .eyekqka fofofkl= weh f.k .sh wdldrhgu f.k hkq ;uka ÿgq nj;a Tjqka wdmiq meñfKk úg b;d ÿlaÅ;j isá nj;a weh lSjdh' 618' jsu¾Yk fldñáhg ,eî ;snqKq ld,h wkqj uksla *dï /|jqï uOHia:dkh ;=< § wdrlaIl yuqod úiska l%udkql+,j ¥IKh lsÍu fyda fjk;a wdldrfha ,sx.sl wyrKhg ,la lsÍfï isoaëka ms<sn|j iDcq m%ldY ,nd .ekSfï wjia:djla ;snqfKa ke;' flfia jqj;a ta Èkj, wdrlaIl yuqod úiska ¥IKh iy fjk;a wdldrfha ,sx.sl m%pKav;ajh isÿ lsÍu nyq,j jq ksid;a" uksla *dï l|jqr ;=< mej;s yuqodlrKh jQ iajNdjh;a" wdrlaIl yuqod iy w;=re yuqod l|jqr ;=< ksrka;rfhkau isàu yd wmyrKh lsÍu ksid;a" l|jqr ;=< isá mjq,a fndfyduhl uQ,slhka .eyekqka ùu ksid;a fuu ;;ajh ;jÿrg;a nrm;< f,i úu¾Ykh l< hq;=hehs fldñáh úYajdi lrhs' 619' we¢ß jeàfuka miq uksla *dï l|jqf¾ úúO fldgia ;=< tlai;a cd;skaf.a ld¾h uKav,fha fyda rdcH fkdjk ixúOdkj, lsisfjla fkdisàu ksid lsishï wdldrhl iajdëk wëlaIKhla lsÍug fkdyels jQ w;r irKd.;hska ,sx.sl wmyrKhg ,laùfï wjodku jeä lrùh' 620' ikakoaO .egqu wjidkfha uksla *dï ys l|jqre ;=< mßlaId lsÍu iy ksoyi wysñ lsÍu ms<sn|j XVI mßÉfþofha úia;r l< wdldrhg l|jqre ;=< ffjoH myiqlï ,nd .ekSu ±ä f,i iSud úh' jeä ÿrg;a ,sx.sl m%pKav;ajfha úkaÈ;hkag ffjoH wdOdr ,nd .; yels jQfha fmd,Sishg jd¾;d lsÍfuka miqjhehso ±k .kakg ,eìK' yuqodj" fmd,Sish iy w;=re yuqod ksrka;rfhkau l|jqr ;=< isàu;a wmyrKhg ,laùfï uy;a ìh" úYajdi lghq;= fhduq lsÍfï moaO;shla fkdue;sùu;a" Èjd ld,fha § fyda rdcH fkdjk ixúOdk iy fjk;a wh l|jqr ne,sug meñKsh;a isÿ jQfhahehs lshk tjeks isoaëka jd¾;d fkdlsÍug fya;= úh yelsh' irKd.;hka udkqIsh fiajlhka iu. ryis.;j l;d lsÍu o ;ykï lr ;sìK' jeä ÿrg;a iudc fiajd wud;HdxYh irKd.; l|jqre ;=< rdcH fkdjk ixúOdkj,g ufkdaiudc fiajd ,nd §u ;ykï fldg ;sìK' ld,h;a iu. ,sx.sl;ajh iy ia;%S mqreI Ndjh mokï m%pKav;ajfha ^SGBV& úkaÈ;hkag wdOdr lsÍug tlai;a cd;Skaf.a iydh ,;a lsishï hdka;%Khla ilia l< o th ls%hd;aul jQfha ie,lsh hq;= iSudjka hgf;ah' ,sx.sl m%pKav;ajh ms,sn| fpdaokd .ek wêlrK úu¾Yk 621' ,sx.sl m%pKav;ajh m%;slafIam lsÍu fyda wdrlaIl yuqodj,g t,a, jQ tjeks fpdaokd .ek kS;suh lghq;= l< njg wdKavqj iy;sl jqjo tjeks isoaëka .ek wdKavqj úiskau ,nd § we;s f;dr;=re iudf,dapkh lsÍfï § i;Hh th fkdjk nj;a jrolrejka kS;sh bÈßhg fuf;la muqKqjd ke;s nj;a fmfka' 2014 iema;eïn¾ ui wdKavqj udkj whs;sjdislï fldñáhg bÈßm;a l< jd¾;dfõ i|yka jk wd;drhg wdrlaIl yuqod iïnkaO ,sx.sl m%pKav;ajh ms<sn| isoaëka 39 la wêlrKh bÈßfha we;' fuu fldñáh miqj ,nd .;a f;dr;=re wkqj fuu isoaëka fndfyduhla <ud ,sx.sl wmpdr iïnkaO tajdh' lsishï wdldrhlska fyda tu isoaëka ms<sn|j lghq;= lsÍu idOkSh lreKla jqjo tjeks kvqj,§ mjd wdrlaIl yuqodfõ tlu idudðlfhl=g fyda o~qjï kshuù ke;'567 622' fuu fldñáhg ,nd § we;s f;dr;=re wkqj 2015 uehs ui jk úg W;=re m<df;a kvq 19 lao" kef.kysr m<df;a kvq 20 lao wêlrKh yuqfõ mj;S' f;dr;=re wkqj úkaÈ;hka 40 l f.ka 31 la jhi wjqreÿ 18 g jvd wvq whhs' bka nd,u whf.a jhi wjqreÿ y;r" yh" wg iy oyh jYfhks' jhi 18 g jvd wvq wfkla fndfyda fokd 13 iy 15 w;r jhia ldKavhg wh;a h' nyq;r úkaÈ;hka isxy, h' fou< 12 la iy uqia,sï fofofkl= jQy' 2010 § jQ isoaêhla jkafka ia;%Shla kej; kej;;a iuQy jYfhka ¥IKh

567 CCPR/C/LKA/Q/5/Add iema;eïn¾ 1" 2 2014

Page 143: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

143

lsÍula ms<sn|jh' tu jro isÿ flf<ahehs lshk wh y÷kd .;a kuq;a tu kvqj wêlrKfhka kej; kej;;a l,a ouñka mj;S' 623' wmrdOh isÿ flf<ahehs lshk mkia wg fofkl= kvq 39 l fpdaokd ,en isá;s' bka kvq myl pQÈ;hka tla wfhl==g jvd jeäh' fpdaokd bÈßm;aj isák whf.ka ;sia folla hqo yuqodfõ o" 13 la fmd,sisfhao ^ bka myla miqj ksfodia fldg ksoyia lrk ,§& tla wfhla fmd,sia úfYaI ld¾h idOl n,ldfha o" tla wfhla kdúl yuqodfõ o" 11 la ^bka kuhla miqj ksfodia fldg ksoyia lrk ,§& isú,a wdrlaIl n,ldfha o idudðlfhda fj;s' 624' pQÈ;hka 58 lska ßudkaâ Ndrfha isákafka tla wfhl= muKs' wfkla wh ksfodia fldg ksoyia lr fyda wem u; ksoyia lr we;' jd¾;dù we;s kvq 39 l f.ka wgla muKla úNd. jk uÜgfï mj;sk w;r ta ish,a, W;=re m<df;ah' kef.kysr m<df;ka jd¾;dù we;s kvq 20 tlla fyda úNd. jk uÜgfï ke;' kef.kysr m<df;a y;rla we;=¿ kvq oyhl pQÈ;hka ksoyiaj we;' ^ ta ish¨ fokd isú,a wdrlaIl n,ldfha fyda fmd,sisfha h'& wfkla tajd fkdúi£ fyda úNd. fjñka mj;sk fyda jfrka;= ksl=;a l< fyda kS;sm;s ld¾hd,fha mj;sk tajdh' 625' isoaëka 39 ka úis yhla isÿj we;af;a fuu fldñáfha úu¾Yk uekafâÜ n,h we;s ld, iSudj ;=<h' 2007 È isoaëka ;=kla o" 2008 § kuhla o" 2009 § folla o" 2010 § 6 la o" 2011 § yhla o jYfhks' ñka meyeÈ,s jkafka úNd. meje;aùfï ukao.dñ iajNdjhhs' isoaëka fndfyduhla ms,sn|j fuu fldñáhg ,nd ÿka tajdg wu;r iúia;rd;aul f;dr;=re fkdue;s jqjo" <uhska iïnkaOfhka lrk ,o nrm;< jerÈ iïnkaOfhka fukau wdrlaIl yuqod úiska .eyekqkag fukau msßñkag lrk ,o ,sx.sl m%pKav;ajfha rgdjka úi£ug ±ä mshjr .ekSula fkdue;slu ksido wdrlaIl yuqod idudðlhkag uqla;shla ysñ jkafkah hk ks.ukh fuu ixLHd;sj,ska jvd;a ;yjqre fõ' 626' 2015 ud¾;= 23 .egqug wod, ,sx.sl m%pKav;ajh ms<sn|j tlai;a cd;Skaf.a uyf,alï f.a jd¾;dfjka Tyq zz cd;sl ikakoaO iy wdrlaIl fiajd we;=¿j ,sx.sl m%pKav;ajh ms<sn| fpdaokd úu¾Ykh lsÍug;a hqoaOh ksid úkakUq jQjka iy ia;%Ska .Dy uQ,sldjka jk mjq,a we;=¿j wjodkug ,laj we;s ia;%Ska i|yd ydksmQrKh iy wd¾Ólj n,.ekaùfï jev igyka Ôj;ajkakka i|yd úúO wxYj,ska fiajdjka ,ndÈug;a w¨;ska f;aÍm;a Y%S ,xldKavqfjka b,a,d isà'ZZ568 627' idlaIslrejkag m,s.ekSug ,la jkafkahehs ìfhka f;drj m%ldY lsÍug yels mQ¾K iy úia;S¾K úu¾Ykhlska f;drj /|úhkag m%Yak lsÍfï iy jOysxid meñKùfï wjia:dj,È iy m%Yak lsÍfï wjia:dj,ska neyerj isÿ lrk ,o ¥IKh iy fjk;a wdldrfha ,sx.sl m%pKav;ajfha mßudkh .ek ;lafiarejla l< fkdyelsh' flfia jqj;a ,sx.sl m%pKav;ajh ms<s.ekSfuka we;sjk iudc le,e, iy Ñ;a;fõokdj ksid;a fndfyda fokl= r|jd f.k we;af;a ta njg i|ykla fkdue;sj ksid;a" kS;s{hkag fyda ndysr ksÍlaIlhkag Tjqka yuqúug wjia:djla fkd;sîfuka mej;s ±ä wjodkï ;;ajh ksid;a ,sx.sl m%pKav;ajh fhdod .ekSu fuu fldñáhg fyda fjk;a ixúOdkhlg f,aLk .; lsÍug ;rï fkdyels uÜgulska mej;s nj wkqudkh lsÍu idOdrKh' ikakoaO .egqug wod,j ,sx.sl m%pKav;ajh fhdod .ekSu ms<sn|j tlo mqoa.,fhl=g fyda o~qjï l< nj;a fuf;la ±k .kakg ke;' 628' Y%S ,xldj 2011 § bÈßm;a lrk ,o miajeks" yhjeks iy y;ajeks jdßl jd¾;d ms<sn|j ia;%Skag tfrys fjkia fldg ie,lSu ;=rka lsÍu ms<sn| fldñáh fufia i|yka lrhs' zz.egqfï wjidk wÈhf¾ È iy mYapd;a .egqï wjêfha § ia;%Ska m%pKav;ajhg iy

568 S/2015/203

Page 144: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

144

fjkiafldg ie,lsug ,la jQfha ke;ehs rdcH md¾Yajh lrk meyeÈ,s lsÍï ie,ls,a,g .kakd w;r úfYaIfhkau fou< iq¿;r lKavdhfï wNHka;rj wj;eka jQ ia;%Ska iy ysgmq igkaldßhka f.a udkj whs;sjdislï nrm;< f,i W,a,x>kh lsÍfï jd¾;d .ek fldñáh ±ä fia lïmdjg m;afõ' ikakoaO yuqod" fmd,Sish iy ikakoaO lKavdhï lrk ,±hs lshk ,sx.sl m%pKav;ajh ms<sn| jd¾;d .ek o fldñáh ±ä wjOdkh fhduq lrhs' fjk;a lreKq w;r ,sx.sl m%pKav;aj ls%hdjka ms<sn|j jydu úu¾Ykh lr" kvq mjrd" o~qjï lrk f,i n,OdÍkaf.ka b,a,d isá'ZZ569 629' jOysxidjg tfrys fldñáh ^CAT& 2011 foieïn¾ 8 ksl=;a l< wjidk ksÍlaIK j,ska zz hqoaO ld,fha isÿ jQ ¥IKh lsÍfï isoaê iy .egqfï wjidk wÈhf¾ È iy mYapd;a .egqï wjêfha È isÿ jQ fjk;a ,sx.sl m%pKav ls%hd ms<sn| úu¾Ykj, f;dr;=re iy tjeks isoaê iïnkaO kvq úNd.j,ska kshu lrk ,o o~qjï iy úkaÈ;hkag ,nd fok ,o iyk iy jkaÈ f.ùï ms<sn| úia;r we;=<;a kvq úNd.j, m%;sM, .ek f;dr;=re fldñáhg ,nd fok f,iZZo wdKavqfjka b,a,d isáfhah'570 630' ,sx.sl m%pKav;ajh fuu fldñáhg fyda fjk;a ixúOdkj,g jd¾;d jQ m%udKhg jvd fnfyúka úia;S¾Khehs úh yelshehs úYajdi lrk úu¾Yk fldñáh ta .ek jvd;a mq¿,a úu¾Yk l< hq;=hehs o Bg iïnkaO jQ iy wmyrKh .ek ±k isá kuq;a ta .ek l%shd lsÍug wfmdfydi;a jQ fyda wmyrKh .ek ±k isáfha ke;s kuq;a ±k isáh hq;= wKfok ks,OdÍka we;=<;a j.lsj hq;= ish¨ fokd j.W;a;rlrejka l< hq;=hehs úu¾Yk fldñáh úYajdi lrhs' 631' jeä ÿrg;a wêlrKuh fyda i;Hh fiùfï ls%hdj,shl fyda fjk;a wdldrfha lsishï úu¾Ykhla ia:dms; lsÍfï § tjeks isoaëka .ek idlaIs fokq ,nk ia;%S iy mqreI ish¨ fokdg wdrlaIdj iy iydh ,nd fok úfYaI mshjr .; hq;= w;r tys § kej;;a Ñ;a; mSvdjg m;aùfï wjodku o ie,ls,a,g .; hq;=h' tfukau fujeks wmyrKj,g ,la jQ fyda ,lajkakg we;s Y%S ,xldfõ iy Y%S ,dxlsl irKd.;hka ie,lsh hq;= ixLHdjla isák úfoia rgj,go ufkdaiudc jev igyka jHdma; l< hq;=h' fuu fldñáhg <ud wmyrK ms<sn| iúia;r m%ldY fkd,enqK kuq;a msysgqjkq ,nk úu¾Ykh lsÍfï lsishï hdka;%Khlg <uhska wdrlaId lsÍfï m%n, mshjro we;=<;a úh hq;=h'

XI jeäysáhka meyer f.k hEu iy n,y;aldrfhka igkg n|jd .ekSu ye¢kaùu' 632' fuu fldgiska m%Odk jYfhka t,aààB h ;u yuqod i|yd wdrlaIs; jHqyhka f.dv ke.sug fukau igka lsÍu we;=¿j fkdfhl=;a yuqoduh iy fjk;a l%shdldrlï i|yd ck;dj n,y;aldrfhka n|jd .ekSfï wruqfKka isÿ lrk ,o meyer .ekSï .ek úuid n,kq we;' t,aààBh úiska isÿ lrk ,o meyer .ekSï iuyr úg kS;s úfrdaë >d;kj,ska wjika jk w;r tajd VI mßÉfþofhka wdjrKh flßK' t,aààBh úiska isÿ lrk ,o <ud fid,aodÿjka n|jd .ekSu XII mßÉfþofha fjku wdjrKh lr we;' 633' fuu mßÉfþofhka .egqfï wjidk wÈhr flf¾ wjOdkh fhduq jqjo úu¾Ykhg Ndckh jQ uq¿ ld, mßfÉfþoh mqrdu t,aáàB h úiska jeäysáhka n|jd .kakd ,§' fuu fldgiska n|jd .ekSu u. yeÍug fyda t,aààB Ng lKavdhïj,ska m,d hEug W;aidy l< whg lrk ,o ysßyer lsÍï o úia;r flf¾' fuu mßÉfþofha we;s

569 CEDAW/C/LKA/CO/7 paras 40 and 41 570 CAT/C/LKA/CO/3-4, 2011 foieïn¾

Page 145: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

145

f;dr;=rej,g mokï jkafka ysgmq t,aáàB ld¾hOrhka" mjqf,a idudðlhka fyda n,y;aldrfhka n|jd .kakd ,o whf.a fjk;a idlaIslrejka iu. mj;ajk ,o idlÉPdhs' Bg SLMM we;=¿j n,y;aldrfhka n|jd .ekSu f,aLk .; l< fjk;a uQ,dY%j,ska ,nd .;a f;dr;=re mokï fõ' fuu fldñáhg úfYaIfhka 2008 iy 2009 ld,fha § t,aààB h úiska meyer .;af;ahehs lshk mqoa.,hkaf.a mjq,aj, whf.a ie, lsÍï .Kkdjla o ,eìK' tu úkaÈ;hka fndfyda fofkla Y%S ,xldfõ isák ksid fuu úia;r ;yjqre l< fkdyels úh' tfia jqj;a Tjqka úia;r l< isoaëka fjk;a uQ,dY%j,ska ,nd .;a f;dr;=re iu. fndfyda úg .e,fma' 634' t,aààBh mjq,aj,g lrk ,o ìhjeoaÈï iy ysßyer ksid;a meyer .ekSï iy n,y;aldrfhka n|jd .ekSï jd¾;d fkdlrk f,ig wjjdo lr ;snq ksid;a fldñáfhka /ia lrk ,o f;dr;=rej,ska fuu ;;ajfha mßudKh ksjerÈj bÈßm;a fkdjkq we;' tfukau mjq,a iuyrúg ;u {d;Ska ksoyia lr .ekSug fyda Tjqka ms<sn| f;dr;=re ,nd .eksug wdKavqfõ fyda fjk;a ixúOdkj,g meñKs,s lrkq fjkqjg iDcqju t,aáàB ld¾hd,j,g f.dia we;' 635' t,aààBfhka 2004 § fjkaùfuka miqj lreKd lKavdhu o úfYaIfhkau <uhska meyer f.k hEu iy n,y;aldrfhka n|jd .ekSu mq¿,a jYfhka flf<ah' fuu n|jd .ekfSï rgd iy <uhska fhdod .ekSu ms<sn| XII mßÉfþofha f,aLk.; lr we;' t,aààBh úiska isÿ lrk ,o meyer.ekSï iy n,y;aldrfhka n|jd .ekSfï rgdjka 636' t,aààBh f.dv ke.Sfï uq,a jirj, iuyre foaYmd,k fya;= ksido" ;j;a wh úfYaIfhkau fou< iq¿;rhg tfrysj fjkia fldg ie,lSfuka lrk ,o W,a,x>kh lsÍïj,ska fldam jq ksid;a" t,aààB m%pdrh ksid;a fndfyda fofkl= Bg iafõÉPdfjkau tla jQy'571 637' 2006 § tÈßjdÈlï kej; weröu;a iu. t,aààBhg iïnkaO jQ msßi wvqùfuka ixúOdkhg n,y;aldrfhka n|jd .ekSu flf¾ jeäfhka fhduq jkakg isÿ úh' igka úrdu .súiqfuka meyeÈ,sju idudkH ck;dj meyer f.k hEu" ysßyer lsÍu iy ;¾ckh lsÍu ;ykï lr ;snqKo 2002 iy 2007 w;r ld,fha § jeäysáhka meyer f.k hEï ms<sn|j meñKs,s 1"248 la SLMM fj; ,eìK' ta fndfyduhla n|jd .ekSï iïnkaOfhks' fndfydaúg kef.kysr m<df;ka ,enqKq meñKs,sj,ska jerÈlrejka t,aààBh o lreKd lKavdhuo hkak meyeÈ,sj fjka fldg olajd ke;ehs SLMM i|yka lrhs' flfia jqj;a 2004 ka miqj iuyr isoaëka ta jk úg wdKavqfõ yuqod iu. iyfhda.fhka lghq;= l< lreKd lKavdhu úiska isÿ lrkakg we;ehs lsj yelsh' 638' meyer f.k hEfï isoaëka LLRC572 iy w;=reoyka jQ mqoa.,hka ms<sn| meñKs,s úu¾Ykh lsÍug m;a l< ckdêm;s fldñifuka o f,aLk .; lr we;' ckdêm;s fldñiu 2015 wfm%a,a ui ksl=;a l< w;=re jd¾;dj wkqj ,eî ;snqK ,sÅ; meñKs,s 13"378 lska ishhg 17 la t,aáàBh úiska lrk ,o meyer .ekSï iïnkaOfhks' 639' t,aààBfhka isÿ lrk ,o meyer .ekSï iy n,y;aldr n|jd .ekSï tys md,kh hgf;a mej;s ish¨u m%foaYj,;a fuu fldñáfhka wdjrKh jk ld, iSudj ;=<;a isÿ úh' jd¾;d jQ meyer .ekSï jeä jYfhkau isÿj we;af;a t,aáàB md,kh hgf;a mej;s N+ñ m%foaY jk uq,;sjq iy ls,sfkdÉÑ Èia;s%lal j,h' tfy;a hdmkh" jjqkshdj iy

571 UTHR Trauma in the Vanni, Human Grist to the Mills of Dual Hypocrisy 8 July 2008 572 LLRC fj; bÈßm;a lrk ,o bÈßm;a lsßï wkqj t,aààBh iïnkaO meyer .ekSfï isoaëf.ka ie,lsh hq;= ixLHdjla jd¾;d jQfha fldñiu uvl,mqj" hdmkh iy ukakdrug .sh wjia:dj,§h'

Page 146: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

146

uvl,mqj Èia;s%lalj,;a th isÿ úh' 2004 § lreKd bj;aùfuka miqj n,y;aldrfhka n|jd .eksu jvd;a m%pKav f,i isÿ úh' t,aààBfhka n|jd .;a fndfyda fofkl= lreKd lKavdhu iu. t,aààBfhka bj;a jQ ksid" Tjqkaf.a igka Yla;sh mj;ajd .ekSug ysgmq igkalrejka kej; n|jd .ekSug b,lal lr .ekSug t,aáàBhg isÿ úh'573 640' t,aààBh ;u fiajh i|yd ;reK ;reKshka n,y;aldrfhka iy ys;=jlaldr f,i n|jd .;af;ah' ;u md,kh hgf;a mej;s m%foaYj, isá iEu mjq,lskau tl idudðlfhl= ,nd §fï tl mjq,lska tl mqoa.,fhla hk m%;sm;a;sh wksjd¾h flf<ah'574 mjq,aj,g fuu zfldagd l%uhZ .ek ±kqï ÿkafka jdykj,ska m%pdrh lsÍfuka" f.hska f.g hEfuka iy n|jd .ekSfï ksfhda. iy t,aààBhg jd¾;d lrk f,i ±kaùï we;=<;a ,sms u.sks' 641' .egqfï wjidk wÈhrg fmr jirj,§ idudkH ck;dj Tjqkaf.a ksfjia" mkai,a" m,a,s' mdi,a" jev lrk ia:dk yd t,aààB uqr lfmd¿j,§ meyer .kakd ,§' ;reKhka t,aààB uqr lfmd¿j,§ k;r lr.;a úg Tjqkaf.a ye÷kqï m;a mßlaId lr Tjqkaf.a mjq,aj,ska lsisfjl= t,aáàBhg iïnkaO ù we;a±hs úuikq we;' tu ;eke;a;dg Tyqf.a$wehf.a mjqf,a wh t,aáàBhg fiajh l< nj ikd: l< fkdyels jqjfyd;a Tjqka meyer .ekSfï iy n,y;aldrfhka n|jd .ekSfï wjodkug ,la fõ'575 642' n|jd .ekSfuka miqj Tjqkag t,aáàB l|jqrl mqyqKqj ,nd foa' .eyekq i|yd fjku l|jqre mej;sK'576 t,aààB n,ldhg n,y;aldrfhka n|jd .;a úkaÈ;hkag igka lsÍu" ;=jd, ,;a ld¾hOrhkag id;a;= fiajh$w;=re ffjoH fiajh" iemhqï ixúOdkh yd mßmd,k lghq;= we;=<;a úúO ld¾hka mejf¾' mßmd,k ;k;=re mejreK fyda t,aààBhg iydh i|yd fjk;a ld¾hj, fh§ isá wh fmruqKq igkaj,g fkdhjkq we;'577yuqod mqyqKqj úfYaIfhkau ikakoaO .egqfï wjidkhg wdikakfha § b;d flá jQfhahehs jd¾;dfõ' iuyr wjia:dj, w¨;ska n|jd .;a wh igka ìug heúug fmr mqyqKqj ,nd § we;af;a Èk lSmhl§h' 643' mjq,a ;u {d;Ska n|jd .ekSfuka .,jd .ekSug W;aidy flf<aa Tjqka È.= l,la iÕjd ;nd .ekSfuks'578wdrïNfha § újdylhka n,y;aldrfhka n|jd .ekSfuka ksoyia l< ksid fndfyda fokd újdy jQy'579 tys m%;sM,hla jyfhka 2006 wf.dia;= udifhka miq isÿ lrk ,o újdy ish,a, wj,x.= jk nj t,aààBh m%ldY flf<ah'580 meyer f.k hEï je<elaùug ;e;a l< {d;Skag ysßyer iy m%pKav;ajhg uqyqK §ug isÿ jQ w;r Tjqka t,aààB m%;sm;a;sj,g wkql+,;djh fkd±laùu ksid meyer f.k hEfï iy m%pKav;ajhg ,la lrk njg ;¾ckh flßK' t,aààBh Tjqka fidhk mqoa.,hd fkdisàkï ta fjkqjg mjqf,a fjk;a idudðlfhl= n,y;aldrfhka f.k hk ,§' 581

573 Human Rights Watch '' ìfhka Ôj;aùu''<ud fid,aodÿjka iy Y%S ,xldfõ fou< fldá, 2004 p.37 574 Norwegian refugee Council/ Displacement Monotoring Centre (NRC/IDMC)Y%S ,xldfõ kef.kysrg wdmiq meóKSu tfy;a W;=f¾ wj;ekaùï, 27 wf.daia;= 2008 available at

http://www.refworld.org/docid/48b5428726.html 575 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 576 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 577 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 578 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 579 Human Rights Watch: fldgqjQjka iy fkdie,lSu. jkaksfha isú,a ck;djg tfrys wmyrK 2008 msgqj 580 ICG, Y%S ,xldfõ udkj whs;sjdislï w¾nQoh msgqj 12 2006

581 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ

Page 147: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

147

644' .e,ù m,d hEug iu;a jQ wh kej; jrla t,aáàBfhka meyer f.k f.dia o~qjï muqKqjd we;' ksoiqkla jyfhka 2005 § n,y;aldrfhka n|jd .;a mqoa.,fhl= m,d hEug ;e;a l< ksid 2007 – 08 jirj, udi .Kkla r|jd f.k we;' r|jdf.k isá ld,fha § Tyqg myr ÿka njo jd¾;dfõ' ksoyia lsÍfuka miqj Tyqg kej; jrla igkalrefjl= f,i ne£ug n, lr we;'ia;%shla t,aààB .eyekq ld¾hOrhka úiska n,y;aldrfhka f.k f.dia l|jqrl § m%Yak lr we;ehs jd¾;dfõ' bka miq weh yuqod mqyqKqjg hjd we;' ;j;a lKavdhula iu. m,d hñka isáh§ weh kej; jrla t,aáàB uqr lfmd,a,la§ w,a,d f.k we;'582 fjk;a isoaêhl§ úkaÈ;fhla 2009 fmnrjdß ui mqyqKq l|jqrlg f.k hEug fmr w¨;ska n|jd .kakd wh r|jd .kakd t,aààB nkaOkd.drhl isá nj lSfõh' tys isá iuyr wh n|jd .ekSfuka miqj m,d hEug W;aidy l< njo jd¾;dfõ' 583 tfia r|jd .;a wh l=vd lKavdhï jYfhka oïje,lska tlg .eg .id ;snqK w;r meñKs,s l<fyd;a myr ÿka njo jd¾;dfõ' 584 645' t,aààBh flf¾ yuqod mSvKh jeä fj;au 2008 iema;eïn¾ udifhka miqj ztl mjq,lska tl mqoa.,fhl=Z m%;sm;a;sh fjkia fldg mjqf,a ixLHdj wkqj tl mjq,lska fofofkl= fyda Bg jeä ixLHdjla wjYH nj m%ldY flf<ah'585t,aààB ld¾Orfhda ukakdrfï f.hska f.g f.dia ;reKshka" mqreIhka iy <uhska n,y;aldrfhka n|jd .kakd .;ay' 586

646' t,aààBh n,y;aldrfhka n|jd .;a whg tfia ;nd .kakd ld,iSudj fyda Tjqka f.k hk ia:dkhla ±kqï ÿkafka ke;' tfiau mjq,aj,g o ta .ek ±kqï §ula flf<a ke;' mjq,aj,g ;u {d;Ska isák ia:dkh .ek lsishï f;dr;=rla ,enqfKa Tjqka t,aààBfhka r|jd f.k isákq ÿgq whf.ks' meyer f.k t,aààB mqyqKq l|jqrlg f.k .sh iuyrekag meh lSmhla fyda Èk lSmhla ;u f.org hEug bv ,nd § we;' ;j;a wjia:dj, mjq,aj,g t,aààB l|jqrej, isák ;u {d;Ska ne,Sug bv ÿka kuq;a th yeuúgu ,nd ÿka wjia:djla fkdfõ' 647' igfka § ñh .sfhahehs lshk whf.a isrere fndfydaúg t,aààB ks,OdÍka úiska tu mjq,aj,g Ndr fokq ,nhs' ksoiqkla jYfhka tl isoaêhl§ ;reKfhl= mdf¾ § meyer f.k f.dia we;' Èk lSmhlg miq Tyqf.a u, isrer wdmiq f.k tk ,§' Tyqf.a uj iy fidfydhqßh ksjfia isáh§ 2008 § meyer f.k .sfhahehs mejfia' Tjqkag isÿ jQ fohla ±k .kakg ke;'587 648' ;u {d;Ska f.a meyer .ekSu tu mjq,aj, wh t,aààB ld¾hd,hg fukau cd;sl udkj ysñlï fldñiug iy$fyda fmd,Sishg jd¾;d l<y' tfia jqj;a Tjqkag isÿ jQ foh fyda isák ;ek .ek meyeÈ,s lsÍula ,enqfKa l,d;=rlsks' 649' igfka wjidk i;sj,§ t,aáàBh igka uqla; l,dmfhka we;=¿j n,y;aldrfhka n|jd .ekSu úYd, jYfhka jeä flf<ah'588l+vdrïj,ska o ñksiqka meyer f.k .sh njg jd¾;d we;'589hqo yuqodfõ fI,a fjäj,ska ñh hEfï fukau n,y;aldrfhka n|jd .ekSfï ìfhkao miq jQ nj fndfyda idlaIslrefjda úia;r l<y'

582 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 583 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 584 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ HRW fldgqjQjka iy fkdie,lSu. jkaksfha isú,a ck;djg tfrys wmyrK 2008 msgqj 585 HRW fldgqjQjka iy fkdie,lSu. jkaksfha isú,a ck;djg tfrys wmyrK 2008 msgqj 586 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 587 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 588 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 589 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ

Page 148: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

148

650' 2009 ud¾;= ui fjka fjka jYfhka jQ isoaëkaj,§ tlai;a cd;Skaf.a cd;sl ld¾h uKav,fha idudðlhka fofofkl= iy Tjqkaf.a mjq,aj, hefmkakka ;sfofkl= t,aààBh úiska n,y;aldrfhka n|jd f.k we;' fuu udkqISh fiajlhka iy Tjqkaf.a mjq,aj, wh ksoyia lrk f,i tlai;a cd;SSka kej; kej;;a b,a,Sï l< o t,aààBh Bg m%;spdr ±la jQfha ke;' flfia jqj;a wjidkfha § Tjqka ksoyia l< o ta Èkh fyda tu jd;djrKh .ek úu¾Yk fldñáhg ±k .kakg ,enqfKa ke;' 651' W;=re m<df;a j,hd¾uvï ys idka; fïß m,a,sfha § t,aààB ld¾hOrhkaf.a lKavdhula 2009 ud¾;= w. § ;reK jeäysáhka iy <uhska úYd, ixLHdjla meyer f.k hEfï isoaêhla fuu fldñáfhka f,aLk .;lr we;'590ta jk úg idudkH ck;dj" rdcH fkdjk ixúOdkj, fiajlhka iy by;§ n,y;aldrfhka n|jd f.k miqj ksoyia lrk ,o t,aààBfha ysgmq igkalrejka iuyreka o we;=¿j úYd, ixLHdjla hqo yuqodfõ fI,a fjäj,ska fukau t,aààB n,y;aldrfhka n|jd .ekSfuka wdrlaId ùug tys /iaj isáhy'591 mQclhka lSm fofkl= o tys isg we;'592iuyr jd¾;d wkqj t,aààB kdhlhka jk b,ïmß;s iy t,s,dka hk t,aààB wKfokakka tys isá irKd.;hka Ndr fok f,i mQclhkag n, l< kuq;a Tjqyq th m%;slafIam l<y' 593

652' LLRC g iy w;=reoyka jQ mqoa.,hka iïnkaOfhka we;s meñKs,s úu¾Ykh lsÍfï ckdêm;s fldñiug lrk ,o bÈßm;a lsÍï iy idlaIs iu. .e,fmk594 fuu fldñáfhka /ia lrk ,o idlaIslrejkaf.a m%ldY595wkqj t,s,dka iy b,ïmß;s f.a kdhl;ajfhka ikakoaO t,aààB ld¾hOrhka úYd, ixLHdjla iu. weúo f.k iy jdykj,ska m,a,shg meñK we;' iuyr jd¾;d wkqj ñksiqka m,d hEu je<elaúug;a m,a,sfhka msg; isá wh ^ iuyr wh m,a,sh ;=< isá <uhskaf.a foudmshka h'& ld¾hOrhkag myr§ug;a" lE .eiSug yd úfrdaOh ±laùg;a bÈßm;a jQ ksid wyig fjä ;nd we;'596 t,aààB ld¾hOrhka ñksiqka mfilg lrñka m,a,sh bÈßhg meñK tys fodr lvd oukq idlaIslrejka fofofkl= ±l we;'597m,a,sh we;=f<a isá t,aààBfha ysgmq ld¾hOrhka iuyre n,fhka we;=¿ jQ t,aààB ld¾hOrhkag úfrdaOh mEug W;aidy l<y' 598 653' <uhska iy ;reK jeäysáhka ish .Kkla n,y;aldrfhka f.k hk ,o599 w;r Bg úfrdaOh mE mjq,aj, idudðlhkag t,aààBfhka YdrSrslj myr § we;'600 uo fõ,djlg miq m,a,sh wi<g wd idlaIslrefjl=g m,a,s N+ñh foiska jdykj, Yíoh weiqK w;r m,a,sfhka msgj hk jdyk lSmhla ±l we;'601 tajd ;reK ;reKshkaf.ka msÍ mej;sK' m,a,sh ;=< úYd, msßila isá ksid Tjqka f.k hEug jdykj,g .uka jdr lSmhla meñKSug isÿ úh' 602 Tjqka tÈk ijia ld,fha m,a,shg .sh úg t,aààBh úiska

590 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 591 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 592 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 593 University Teachers for Human Rights, Tjqkag l;d lsÍug bv yßkak', III jeks fldgi zud;,kaZuqyqfoa m,dhEu ure le|jhs' kej;s isàu Bg;a jvd krlh , Special Report No. 34 13 December 2009, para 3 594 LLRC Report, para 5.84 595 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõw;=reoykajQjka ms,sn| meñKs,s úu¾Ykh lsÍfï ckdêm;s fldñiu w;=re jd¾;dj ^ 2015 wfm%a,a& 596 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 597 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 598 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 599 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 600 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 601 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 602 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ

Page 149: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

149

n,y;aldrfhka n|jd .eksu i|yd ;reK ;reKshka iy <uhska ish .Kkla f.k .sh nj idlaIslrejka fofofkdg ±k .kakg ,eî we;'603 654' meyer .;a ñksiqka nxl¾ lekSu jeks lghq;= i|yd n,y;aldrfhka jevg fhdod .;a nj úu¾Yk fldñáhg ±k .kakg ,eî we;'604n,y;aldrfhka n|jd .ekSfuka ñ§ug fyda ikakoaO .egqfï wjidk wÈhrj,§ t,aáàB md,k m%foaYj,ska msgj hEug ;e;a l< idudkH ck;dj yuqod jev lghq;=j, n,y;aldrfhka fhoùug fyda t,aààB fmruqKq m%foaYj, w.,a lemSug fhdod .;a nj ±lafjk f;dr;=re fuu fldñáhg idlaIslrejkaf.ka ,eî we;' tfia fhoùfuka Tjqyq wdikakfha isÿjk m%ydrj,g fukau igkaj, n,mEug o yiq jQy' 655' Bg wu;rj fndfyda úg mjq,aj, whg ;u {d;Ska fidhd .; fkyels jQ ksid n|jd .ekSug meyer f.k .sh fndyda fofkl=f.a wd.sh w;la ±k .kakg ke;' jeä ÿrg;a ikakoaO .egqfuka Èú .,jd .;a wh 2009 uehs udifha § wdKavqfõ md,kh hgf;a mj;sk m%foaYj,g meñKS miq Tjqka t,aáàBhg n,y;aldrfhka n|jd .;af;a Èk lSmhlg fmr jqj;a t,aààB ld¾hOrhka f,iska i,lk ,§' tuksid Tjqka fuu jd¾;dfõ l,ska úia;r wdldrhg kS;s úfrdaë iy ys;=jlaldr r|jd .ekSu" jOysxid meñKùu iy fjk;a W,a,x>kh lsÍïj,g ,laùfï wjodkula ;sìK'

XII <uhska igkaj,g n|jd .eksu iy fhdod .ekSu ye¢kaùu 656' fuu mßÉfþofhka fuu fldñáfha uekafâÜ ld, iSudj ;=< Y%S ,xldfõ igkaj,g <uhska n|jd .ekSu iy Tjqka fhdod .ekSfï rgdjka fukau Tjqka ksoyia lr .ekSu i|yd jQ l%shd;aul ie,iqï f,aLk .; flf¾' 657' Y%S ,xldj 1990 § wmrdkqu; lrk ,o <uhdf.a whs;sjdislï ms<sn| ikaOdkh ^CRC& wkqj rdcH md¾Yajhka zzikakoaO .egqulska mSvdjg m;ajk <uhskaf.a wdrlaIdj iy /ljrKh iy;sl lsÍug .;yels ish¨ mshjr .; hq;=h'ZZ 605

658' Y%S ,xldjo md¾Yajhla jk ikakoaO .egqïj,§606 <uhska iïnkaO lr .ekSu ms<sn| <uhdf.a whs;sjdislï ms<sn| ikaOdkfha ffjl,amsl uQ, m;%h wkqj rdcH fkdjk ikakoaO lKavdhï úiska 18 g wvq <uhska n|jd .ekSu fyda fhdod .eksu ;ykï lrhs'607rdcH ikakoaO yuqodj,g jhi ms<sn| iy;slhla iy foudmshkaf.a fyda ks;Hdkql+, Ndrlrejkaf.a wkque;sh we;=¿j iqÿiq wdrlaIdjka mj;skafka kï jhi wjqreÿ 18 g jvd wvq wh iafõÉPdfjka n|jd .; yelsh' flfia jqjo igkaj,g iyNd.sùfï § wju jhi kshuj we;af;a wjqreÿ 18 ks' 659' ikakoaO yuqodj,g fyda lKavdhïj,g jhi wjqreÿ 15 g jvd wvq <uhska n,y;aldrfhka n|jd .ekSu fyda we;=<;a lr .ekSu fyda igkaj,g608 Tjqka l%shd;aulj

603 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 604 HRW. fldgqjQjka iy fkdie,lSu. jkaksfha isú,a ck;djg tfrys wmyrK 2008 msgqjmsgqj 11 605 <uhdf.a whs;sjdislï ms<sn| ikaOdkh 38 ^4& j.ka;sh' 606 Y%S ,xldj 2000 iema;eïn¾ 8 Èk wmrdkqu; lrk ,§' 2002 fmnrjdß isg n,d;aul úh' 607 ikakoaO .egqïj,§ <uhska iïnkaO lr .ekSu ms<sn| <uhdf.a whs;sjdislï ms<sn| ikaOdkfha ffjl,amsl uQ, m;%h 1 j.ka;sh iy 4^1& j.ka;sh 608 wka;¾cd;sl wmrdO wêlrKfha frdau jHjia:dj 2002 8^2&(e)(vii)

Page 150: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

150

fhdod .ekSu iïm%odhsl wka;¾cd;sl wmrdO kS;sh hgf;a fukau wka;¾cd;sl wmrdO úksYaph iNd kS;s o¾Ykfhka fy<sjk wdldrhg hqo wmrdOhls'609 660' Y%S ,xldj 2001 § wmrdkqu; l< b;du;a krlu wdldrfha <ud Y%uh ms<sn| wka;¾cd;sl lïlre ixúOdkfha ikaOdkh tys úIh m:h ks¾jpkh lrkafka zz'''' <uhska ikakoaO .egqïj,§ fhdod .eksu i|yd n,y;aldrfhka fyda wksjd¾fhka n|jd .ekSu we;=<;a n,y;aldr fyda wksjd¾h Y%uh jeksZZ jy,a Ndjhg iudk Ndú;d iy jy,a Ndjfha ish¨ wdldrhka we;=<;a jk wdldrfhks'610 661' Y%S ,xld n,OdÍkag rdcH fkdjk ikakoaO lKavdhï úiska igkaj,g <uhska fhdod .ekSu iy n|jd .eksu k;r lsÍfï woyiska mshjr .ekSug ne£ula mj;S' jeä ÿrg;a tjeks lKavdhï úiska n,y;aldrfhka n|jd .;a fyda fhdod .;a <uhskag .egqu wjidkfha wdrlaIdj iy wdOdr ,nd fok nj ;yjqre lsÍug Tjqka mshjr .; hq;=h' 662' fuu ld, iSudfõ <uhska n|jd .ekSu .ek ikakoaO lKavdhï .Kkdjla j.lsj hq;= jqjo fuu jd¾;dfjka uQ,sl jyfhka wjOdkh fhduq lrkafka t,aààB iy TMVP$lreKd lKavdhu flf¾h' ta Tjqka <uhska n|jd .;a m%udKh ksidh' <uhska n|jd .;a iy tlai;a cd;Skaf.a <uhska iy ikakoaO .egqï611ms<sn| jd¾;dfõ kï lrk ,o lKavhï jkafka bksh Ndr;S"&612 ,shd mÈxÑ foaYmd,k mlaI jk maf,dÜ iy BmSãmS iy l,ska TMVP idudðl iy kef.kysr m<df;a uy weu;s isjfkai;=frhs pkaøldka;ka h' ^ ms,af,hdka kñka o ye¢kafõ')613

663' t,aáàBh ikakoaO .egqu uq¿,af,au <uhska oyia .Kkla n|jd fhdod f.k we;' iuyreka n|jd f.k we;af;a 2004 wfm%a,a udifha § t,aààBfhka ì£ hEug fmr kef.kysr m<df;a t,aààB wK fokakdj isá lreKd úisks' 2006 jk f;la t,aáàB md,kh hgf;a mej;s kef.kysr m<df;a n|jd .ekSï jvd;a úYd, jYfhka jQ nj;a tfia n|jd .;a wh wfkla m%foaYj,g jvd jhiska wvq nj;a jd¾;dj,ska fmkakqï flf¾' t,aáàBfhka ì£ hEfuka miqjo lreKd lKavdhu <uhska n|jd .eksu È.gu isÿ flf<ah' TMVP$lreKd lKavdhu <uhska n|jd .;a rgdj" t,aààB n|jd .ekSfuka fjka fldg i|yka lrkq we;' 664' úu¾Ykfha fldgila f,i fuu fldñáh <uhska n|jd .ekSfï úkaÈ;hka iy idlaIslrejka iu. .eUqre ryis.; idlÉPd mj;ajk ,§' Bg <ud jhfia § n|jd .kq ,enq mqoa.,hka" n|jd .kq ,enq <uhskaf.a foudmshka fyda mjqf,a fjk;a idudðlhka" t,aáàBfha ysgmq idudðlhka" fuu fldñáfha uekafâÜ ld, iSudfõ Y%S ,xldfõ jev l< <ud wdrlaIK wdh;k ld¾h uKav, fukau <uhska n|jd .ekSu iy igkg fhdod .ekSu ms<sn|j f;dr;=re we;s mqoa.,hka iy lKavdhï wh;A fõ' ;u <uhska n|jd .;a njg;a iuyr wh igkaj,§ ñh .sh njg;a fpdaokd lrk foudmshkaf.a ie, lsÍï

609 Special court for Sierra Leone and International Criminal Court 610 International Labour Organization Worst Forms of Child Labour Convention 182, Article 3(a) 611 tlai;a cd;Skaf.a uy f,alï Y%S ,xldfõ <uhska yd ikakoaO .egqï ms<sn| m<uq jd¾;dj ^S/2006/1006& <uhska iy ikakoaO.egqï ms<sn| wdrlaIl uKav,fha l%shdldÍ lKavdhug ^SCWG-CAAC bÈßm;a lsÍfuka wk;=rej th 2007 fmnrjdß 9 fuu jd¾;dj ie,ls,a,g f.k 2007 cqks 13 ks.uk m%ldYhg m;a lrk ,§' ^S/AC51/2007/9& fuu lKavdhu uy f,alïf.a úfYaI ksfhdac;hdf.a jd¾;dj, i|yka lr we;' 612 2009 foieïn¾SRSG-CAAC f.a Y%S ,xld ixpdrfhka miqj Tyqf.a m<uq jd¾;dfjka bksh Ndr;S úiska wïmdr Èia;s%lalfha <uhska n|jd .ekSu iy kej; n|jd .ekSfï wk;=re .ek lKiai,a, u;= flf<ah' 613 wod, SRSG n,kak' <uhska iy ikakoaO .egqï ms<sn| uy f,alï f.a úfYaI ksfhdað;hdf.a 2010 fmnrjdß 4 m%ldYh iy <uhska iyikakoaO .egqï ms<sn| OSRSG g tlai;a cd;Ska f.a Y%S ,xldfõ ks;H ksfhdað; bÈßm;a l< ,smsh'

Page 151: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

151

.Kkdjla úu¾Yk fldñáhg ,eìK' iuyr wjia:dj, ñh .sh <uhdf.a isrer wdmiq mjq,g ,nd § we;' 665' idlÉPdjg n÷ka jQ ;eke;a;d 18 g jvd wvq nj" iuyr úg n|jd .kakd õsg 15 g;a jvd wvq nj meyeÈ,sju olakg ;snqK;a t,aáàB ld¾hOrhka fuu m%Yakh .ek idlÉPd lsÍug ue,s jQ nj úu¾Yk fldñáhg fmksK' iuyre tjeks Ndú;hla ;snqfKao hkak mjd m%;slafIam l<y' 666' iudf,dapkhg ,la jQ ld, isudj ;=< Y%S ,xld ksÍlaIK ¥; fufyh ^SLMM& iy wdrlaIl uKav,fha 1612 wëlaIK iy jd¾;d lsÍfï hdka;%Kh ^ MRM& hqksfima ^UNICEF& kdhl;ajfhka hq;a ld¾h idOl n,ldh we;=<;a <uhska n|jd .ekSfï iy fhdod .ekSfï isoaëka f,aLk.; lsÍu wëlaIKh lsÍfï hdka;%K .Kkdjla ;sìK'

667' 2002 fmnrjdrs igka úrdu .sjsiqfuka ^CFA& zzidudkH ck;dj meyer .ekSu" ysßyer lsÍu iy ìhjeoa§u jeks ls%hd we;=<;a idudkH ck;djg tfrys tÈßjdÈ l%ShdZZ ;ykï flf<ah' tys <uhska n|jd .ekSu ksYaÑ;j i|yka fkdjk kuq;a SLMM ks¾jpkh flf<a th wdjrKh jk fiah' SLMM ish fufyhqï 2002 wdrïNfha isg ráka msgj hk f;la jhiska wvq wh n|jd .ekSfï fndfyda isoaëka igka úrdu .súiqu W,a,x>kh lsÍï f,i kshu fldg f,aLk.; flf<ah' 668' 2005 § Y%S ,xldj wdrlaIl uKav, fhdackd wxl 1612 hgf;a tlai;a cd;Skaf.a kdhl;ajfhka wëlaIKh iy jd¾;d lsÍfï hdka;%Kh l%shd;aul lsÍug tlai;a cd;Ska f;dard .;a kshuq rgj,a yf;ka tlla úh'614 fhdackd 1612 wkqj ikakoaO .egqul § <uhskag tfrysj isÿ lrk nrm;< W,a,x>kh lsÍï yhla ms<sn|j wdrlaIl uKav,hg jd¾;d l< hq;= úh' ikakoaO .egqïj,g <uhska n|jd .ekSu iy fhdod .ekSu" <uhska ueÍu iy ;=jd, lsÍu" <uhskag tfrys ,sx.sl m%pKav;ajh" mdi,a iy frday,aj,g myr §u" <uhska meyer f.k hEu" udkqISh wdOdr ,nd .ekSu wysñ lsÍu hkdÈhhs' fuu mßÉfþofhka <uhska n|jd .ekSu iy fhdod .ekSu ms<sn| fhdackd 1612 jd¾;d lsÍu .ek o i|yka jkq we;' 669' úu¾Yk fldñáh /ialr .;a f;dr;=re wkqj" igkaj,g <uhska n|jd .ekSu iy fhdod .ekSfï iïmQ¾K mßudKh" úfYaIfhkau .egqfï wjidk ld,fha §" wdKavqj 2008 iema;eïn¾ udifha § ish¨ wka;¾cd;sl wdh;kj,g jkaksfhka bj;aúug ksfhda. lsÍfuka miqj" by; i|yka lrk ,o hdka;%K f,aLk .; lrk ,o m%udKhg jvd jeähehs úYajdi lsÍug fya;= mj;sk nj ±lafõ' we;af;kau fuu bj;a lr .ekSfuka ieneúkau woyia jQfha <uhska n|jd .ekSu ksÍlaIKh lsÍug iajdëk ksÍlaIlhka fkdùuh' cd;sl ld¾h uKav, idudðlhkag msgj hEug t,aààBh bv fkdÿka ksid Tjqka /£ isá kuq;a wëlaIKh lsÍfï yelshdj iy tajd t,aààBfhka m%Yak lsÍfï yelshdj m,s.ekSug ,laúh yelshehs jQ ìh ksid iSud úh' jeä ÿrg;a .egqfï wjidk ld, iSudfõ § tlai;a cd;Skaf.a ld¾h uKav, idudðlhkaf.a {d;Ska mjd t,aààBh úiska n,y;aldrfhka n|jd .;a wh w;r úh' 2009 fmnrjdß ui tlai;a cd;Ska f.a

614 Y%S ,xldj 2006 cq,s ui W,a,x>kh lsÍï f,aLk.; lsÍug iy l%shd;aul lsÍu i|yd ie,iqï f.dv ke.Su yryd jQ mshjr ilia lsÍug wjYH MRM ld¾h idOl n,ldh ia:dms; flf<ah' 2006 § ld¾h idOl n,ldh tys m<uq jd¾Isl jd¾;dj <uhska yd ikakoaO .egqï ms<sn| uy f,alï f.a úfYaI ksfhdað;hdf.a ld¾hd,hg Ndr ÿkafkah' ^OSRSG-CAAC& hqksfima iu. tlai;a cd;Skaf.a fkajdisl ksfhdað;$udkqISh iïnkaëDldrl iu iNdm;s jqjo f,dj wfkla ;ekaj, fuka fkdj Y%S ,xldfõ MRM ld¾h idOl n,ldfha wdKavqfõ wdh;ko ksfhdackh úh' m%isoaO lr we;s jd¾;d wkqj ld¾h idOl n,ldfha cd;sl wdKavqfõ n,OdÍka isàu tys wmlaImd;s;ajh iy uOHia:Ndjh yE,a¨jg ,la lsÍula fukau MRM id¾:lj ls%hd;aul lsÍug ndOdjla úh'

Page 152: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

152

ld¾h uKav,fha idudðlfhl=f.a 16 yeúßÈ ÈhKshla we;=¿j tys ld¾h uKav,fha iuyr wh n,y;aldrfhka n|jd .ekSu fy<d olsñka m%ldYhla ksl=;a flf<ah'615 670' t,aààBh fndfydaúg wka;¾cd;sl m%cdfõ ksfhdað;hka iu. ;¾l flf<a <uhska" úfYaIfhka jhi wjqreÿ 16 ;a 18 ;a w;r <uhska" ziafõÉPdfjkau tl;= jQfhah hkqfjks' foudmshka ñh f.dia isàu" mjq,a fjkaj hEu" wj;ekaùu" wdydr fkdue;sùu" f,v frda." oßø;djh" wdKavqfõ yuqod úiska ysßyer lsÍu" r|jd .eksu" wOHdmk iy /lshd wjia:d fkdue;sùu" ksjfia § wmyrKhg ,laùu" t,aààB wruqK iu. wkkHùu fyda i;=rd flf¾ ffjrhla we;sùu jeks fya;= .Kkdjla bÈßm;a flßK'616 fïjd iajdëk iólaIlhka úiska fjk;a ikao¾Nhka617 ;=< f,aLk .; lrk ,o fmdÿ fya;= jk w;r fndfyda wjia:dj, n|jd .ekSfï idOl o úh' flfia jqj;a wka;¾cd;sl ks;sh hgf;a fukau Y%S ,xldfõ kS;sh hgf;a § rdcHhl ikakoaO yuqodj,ska fjkia jQ ikakoaO lKavdhï úiska jhi 18 jvd wvq <uhska iafõÉPdfjka fyda n,y;aldrfhka igkaj,g n|jd .eksfï iy fhdod .ekSfï ish¨ lghq;= ;ykïh' 671' fndfyda isoaëka iïnkaOfhka <uhska fndfydaúg ksjfika" mdif,ka" mkaif,ka iy uqr lfmd¿j,§ n,y;aldrfhka n|jd .;af;ahehs úYajdi lsÍug idOdrK fya;= mj;S' fndfyda wjia:dj,§ Tjqkag igka mqyqKqjla ,nd § fmruqKq igkaj,g hjd we;' fuu <uhskaf.ka fndfyda fokl= wd.sh ;ekla ;ju;a fidhd .; fkdyelsh'618hqoaOh wjidkfha § wdKavqfõ mqkre;a:dmk iy kej; iudc .; lsÍfï jev igykaj,g úêu;aj we;=<;a lr f.k we;af;a t,aáàBh yd iïnkaO <uhska 500 la muKs' wfkla fndfyda fofkl= w;=reoyka jQ fyda fidhd.; fkdyels wh úh yelsh' 672' Y%S ,xldfõ <uhska n|jd .ekSfï Ndú;h mq¿,a jYfhka" ksoiqkla jYfhka SLMM yd wfkl=;a wka;¾cd;sl wdh;k u.ska fy<d ±l we;' t,aààBha iy lreKd lKavdhu iy tys TMVP mlaIh jeks w;=re yuqod lKavdhïj, fcHIaG wKfok ks,OdÍkag <uhskag tfrysj isÿ lrk m%pKav;ajh iy Tjqkag wod,jk wka;¾cd;sl ne£ï .ek ±kqj;a lsÍï isÿ jqjo" ikakoaO lKavdhïj, fY%aKSkaf.ka <uhska ksoyia lsÍug yd n|jd .ekSu k;r lsÍug fmdfrdkaÿ jqjo 2009 .egqu wjika jk f;la iy iuyr wjia:dj, bka Tíng;a fuu Ndú;djka isÿ úh' <uhska n|jd .ekSfï iy fhdod .ekSfï rgd' t,aààBfhka <uhska n|jd.ekSu iy fhdod .ekSu 673' <uhska oyia .Kkla igkalrejka yd fjk;a ld¾hka i|yd úia;S¾Kj iy l%udkql+,j n|jd .ekSfï §¾> b;sydihla t,aààBhg ;sìK' 1990 .Kkaj, t,aáàBh igka flf<a iïmq¾Kfhkau <ud igkalrejkaf.ka ieÿï,;a ì%f.av fhdod .ksñks'619;u fY%aKska ;=< <uhska isák nj ms<s.;a t,aàáBh <uhska n|jd .eksu iy igkaj,g fhdod .ekSu wjika lsÍug fmdfrdkaÿ jqjo kej; kej;;a tu fmdfrdkaÿ lv flf<ah' 1998 uehs udifha ikakoaO .egqï ;+< <uhska n|jd .ekSu iy fhdod .ekSu ms<sn| tlai;a cd;skaf.a uy f,alïf.a úfYaI ksfhdað;hd Y%S ,xldfõ l< ixpdrfhka

615 tlai;a cd;Skaf.a ld¾h uKav, idudðlhd n,y;aldrfhka n|jd .kS', Colombo, 16 March

2009,Office of the Resident /Humanitarian Coordinator 616 Former SLLM staff former UNICEF staff 617 ksoiqkla jYfhka n,kak Wessells M (2005) <ud fid,aodÿjka iduh" wOHdmkh iy iduh i|yd mYapd;a .egqï ksfhdackh 618 LLRC Chapter 9 para 9.75 619 Human Rights Watch,2004ìfhka Ôj;aùu: <ud fid,aodÿjka iy Y%S ,xldfõ fou< fldá idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ

Page 153: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

153

miqj ikakoaO .egqïj,§ <uhska fhdod fkd.eksug t,aààBh tlÕ jqjo 2009 .egqu wjika jk f;la fuu Ndú;h isÿ úh' 674' 2003 § t,aáàBh <uhskag yuqod mqyqKqj wdrïN lsÍug jvd;a iqÿiq jhi jkafka wjqreÿ 15 iy bka by<g nj SLMM fj; ±kqï ÿkafkah'620 2006 Tlaf;dan¾ 15 jeksod t,aáàBh n|jd .ekSfï wju jhi wjqreÿ 17 f,i ia:dmkh lsÍfï m%;sm;a;shla kshu flf<ah'6212007 Tlaf;dan¾ udifha È t,aààBh ikakoaO .egqï iy <uhska i|yd jQ uy f,alï f.a úfYaI ksfhdað;hd fj; ,smshka hjñka ikakoaO .egqïj,§ <uhska fhdod .ekSu ms<sn| <uhdf.a whs;sjdislï ms<sn| ikaOdkfha ffjl,amsl uQ, m;%hg wkql+, fjñka n|jd .ekSfï wju jhi wjqreÿ 17 isg 18 olajd fjkia lrk nj ±kajQfhah' flfia jqj;a úu¾Yk fldñáh ,nd .;a f;dr;=re wkqj fmdfrdkaÿj bgq lsÍug t,aààBh wfmdfydi;a jQ nj fmfka' <uhska n|jd .eksu;a igkaj,g fhdod .eksu;a È.gu isÿ úh' 675' tlai;a cd;ska 2006 § t,aáàBh úiska <uhska n|jd .ekSfï idudkH jhi wjqreÿ 16 la úh yelshehs .Kkh flf<ah'622flfia jqj;a t,aààBh ta ld,fha §;a jhi wjqreÿ 15 g jvd wvq iuyr <uhska" iuyrúg wjqreÿ kufha <uhska mjd n|jd .;a nj jd¾;d fõ'623th wêlrKhlska ikd: jqjfyd;a hqo wmrdOhla f,i .sKsh yelsh' 676' 2002 isg .egqu wjika jk f;la hqksfima ixúOdkh <uhska n|jd .ekSu ms<sn|j o;a isoaëka we;=<;a o;a; nexl=jla mj;ajd f.k wdfõh' th .eyekq <uhska 2689 la we;=¿j t,aáàBfhka n|jd .;a <uhska 6"905 la f,aLk .; lr we;' SLMM o tys uekafâÜ ld, iSudj ;=< <uhska n|jd .ekSu ms<sn|j foudmshkaf.ka ,enqKq meñKs,s fndfyda ,shd mÈxÑ lr we;' flfia jqj;a l,ska ±la jQ wdldrhg fuu ixúOdkj,ska /ial< f;dr;=re" fndfyda mjq,a n|jd .ekSu .ek jd¾;d lsÍug wlue;s jQ ksid mej;s ;;ajfha iïmQ¾K mßudKh ksfhdackh jkafka ke;' 677' ta Èkj, Y%S ,xldfõ jev lrñka isá wka;¾cd;sl <ud wdrlaIK ld¾h uKav, idudðlfhda ZZ .egqfï wjidk wÈhf¾ È t,aáàBh úiska <uhska n|jd .ekSu w;s úYd, f,i jeä flf<ahehsZZ i|yka l<y' 624 fkdfhl=;a jd¾;d wkqj .egqfï wjidk udi lsmh we;=<; t,aáàBh wjqreÿ 15 g jvd wvq <uhska mjd jeä jeäfhka n|jd f.k we;'625

n|jd .ekSfï ls%hdj,sh 678' jir .Kkdjlau t,aààBh ;u md,kh hgf;a mej;s m%foaYj, ixúOdkhg iEu mjq,lskau tl <ufhla ,nd §fï m%;sm;a;shla h:d¾:hla jYfhkau l%shd;aul flf<ah' igka úrduh mej;s ld,h uq¿,af,au t,aáàBh <uhska n|jd .;a w;r 2006 § igka

620 SLMM f,aLk

621 S/2007/758/ Y%S ,xldfõ<uhska iy ikakoaO .egqï ms<sn| uy f,alï f.a jd¾;dj" 2007 foieïn¾ 21

622 S/2006/1006, Y%S ,xldfõ<uhska iy ikakoaO .egqï ms<sn| uy f,alï f.a jd¾;dj" 2006 foieïn¾ 20 623 S/2006/1006, Y%S ,xldfõ<uhska iy ikakoaO .egqï ms<sn| uy f,alï f.a jd¾;dj" 2006 foieïn¾ 20 S/2009/325 ikakoaO .egqïj, <uhska ms<sn| uyf,alï f.a jd¾;dj 2009 cqks 25 624 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ

625 S/2009/325 ikakoaO .egqïj, <uhska ms<sn| uyf,alï f.a jd¾;dj

Page 154: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

154

úrduh ì| jeàu;a iu. n|jd .eksu jeä jq njg i,l=Kq we;' miqj" úfYaIfhkau 2008 isg iuyr wjia:dj," iuyr m%foaYj, mjq,lska <uhska ;=ka fofkl= fyda y;r fofkl= .;a nj tla idlaIslrefjl+ jd¾;d flf<ah'626fndfyda wjia:dj, mjq,aj,g t,aààBhg <uhska §u yer l< yels fjk;a fohla ;snqfKa ke;' m%;slafIam l< whg ysßyer" m%pKav;ajh iy mjqf,a fjk;a idudðlhka meyer .ekSug uqyqK Èug isÿjk ksidh' 679' <uhska n|jd .ekSu t,aààBh isá iEu m%foaYhlu isÿ úh' jeä ÿrg;a wdKavqfõ md,kh hgf;a mej;s m%foaYj,skao <uhska n|jd f.k jkakshg f.k f.dia we;' <uhska n|jd .ekSug úfYaIfhkau iyNd.sù we;af;a foaYmd,k wxYh" ldka;d wxYh iy iuyr wjia:dj, nqoaê wxYhhs' 680' t,aààBhg ne£u m%;slafIam l< <uhska myr §ug fyda m%pKav;ajhg ,la lsÍfï wk;=rla ;sìK' úfrdaOh mEug bÈßm;a jQ {d;Skag fyda Ndrlrejkag fndfydaúg myr § we;' ;u fidfydhqrka fyda fidfydhqßhka n,y;aldrfhka f.khEu je<elaùu i|yd t,aààBhg ziafõÉPdfjkauZ ne£ug bÈßm;a jQ isoaëkao úu¾Yk fldñáfhka f,aLk .; lr we;'627 n|jd .ekSug úreoaO jQ ksid t,aààB ld¾hOrhka úiska <uhskag myr fokq ÿgq idlaIslrejka iu. fuu fldñáh idlÉPd lr we;' fujeks Ndú;d .ek ;j;a jd¾;d o ,eìK'628orejka n|jd .ekSu je<elaúug bÈßm;a jQ foudmshkag yd Ndrlrejkag t,aààBfha myr §ug" msysfhka wekSug iy$fyda meyer f.k hEug ,la jQ nj fjk;a idlaIslrefjda o fldñáhg lSy' 629

681' kef.kysr § n|jd .;a <uhska n|jd .ekSfuka Èk follg;a jvd wvq ld,hl§ jkakshg hejq njg úYajdi lghq;= jd¾;dj,ska ±lafõ' jd¾;djk wdldrhg tl wjia:djl uvl,mqfjka n|jd f.k jkakshg /f.k .sh whf.ka ishhg 90 ;au jhi 18 g jvd wvq <uhska nj fmfkkafkahehs hqo yuqodj ksÍlaIKh lr we;'630wdKavqfõ md,kh hgf;a we;s m%foaYhlska n|jd .;a <ufhla jkaksfha t,aààB yuqod jHqyhg udre lr hejQ miq Tyq ksoyia lr .ekSug we;af;a iSñ; wjia:djla nj SLMM ys ysgmq ksÍlaIlfhda jd¾;d l<y'631 Tjqka wdKavqfõ md,kh hgf;a we;s m%foaYj, isák úg mjqf,a idudðlhka úiska fyda wka;¾cd;sl wdh;k úiska úfYaIfhkau foaYmd,k wxYh iu. idlÉPd l<fyd;a <uhd ksoyia lr .ekSug wjia:djla ,efnkq we;' 682' wvqu jYfhka 2003 isg t,aààBh <uhska igkg tla ùug fmd<Ujd .ekSug mq¿,a m%pdrl jHdmdrhla f.k .sfhah' Tjqyq mdi,a wi< Yío úldYk hka;% iú fldg foaYfm%añ .S; yd zkrúrejkaf.aZ l;d úldYkh lr ck;dj igkg tl;=ùug Èßu;a l<y' t,aààBh mdi,aj,§ wjqreÿ 13 l muK <uhska igkalrejka jYfhka tlaùug fmd<Ujd .ekSfï woyiska m%pdrd;aul kdgH we;=<;a iudchSh iy ixialD;sl jev igyka mj;ajkq we;' tjeks l%shdldrlï ÿmam;a m%cdj b,lal lr .kakd w;r <uhska ;==< Tjqkag mdi,a hEug;a wdydr iy uqo,a jeks m%;s,dNo w;ajkafkah hk úYajdih we;s lrjhs' 683' <uhska igkg tl;= ùug fmd<Ujd .ekSu i|yd t,aààB ld¾hOrhka mdi,aj,g hk njg jd¾;d /ila mj;S' ksoiqkla jYfhka 2004 § úfYaIfhka hdmkh" ukakdru

626 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ

627 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ

628 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ

629 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ

630 SLMM m%f,aLk 631 uQ,dY%h jd¾;dfõ

Page 155: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

155

iy jjqkshdfõ mdi,aj, iy fjk;a ia:dkj, t,aáàB ld¾hOrfhda ish .Kkla tjeks jev igyka meje;a jQy' iuyr úg tjeks jev igykka wjika jq jydu <uhska foudmshkag;a fkdokajd f.k f.dia we;' fjk;a <uhska meyer f.k we;af;a mdi,g hk úg fyda mdif,a isg wdmiq meñfKk úg fudag¾ ihsl,aj,ska fyda iqÿ jEkaj,ska632 meñfKk mqoa.,hka úiska <uhskaf.a foudmshkag;a ±kqï Èula lrkafka ke;sjh' W;=re m<df;a 2007 fkdjeïn¾ udifha § jhi wjqreÿ 15 l YsIHdjla mdif,a isg wdmiq meñfKñka isáh§ idudkH we÷fuka ieris mqoa.,hka ;sfofkl= weh msgqmi ¨yqne| we;' weh /f.k hEug mdi,g meñKs wef.a mshd Tjqkag ne.Em;a jqjo Tjqyq mshdg myr ÿkay' YsIHdj wef.a mdi,a ks, we÷u iu.u f.k hk ,§' ±ßhf.a mshdg weh t,aààBh;a iu. igka ìfï isák nj olajd ,smshla ,eìK' miqj igfka È ñh .sh wehf.a isrer wjika lghq;= i|yd ksjig tjd we;'633fujeks l%shd ud¾.h hqksfima iy SLMM ksÍlaIlhkag Tjqkaf.a fiajd ld,fha § ksrka;rfhkau jd¾;d úh' 684' t,aààBfha n|jd .ekSï isÿ lrkafkda <uhskaf.ka fyda fh!jkhkaf.ka t,aààBhg ne£ug ziafõÉPdfjkaZ bÈßm;ajk f,i okajñka .ï yd k.rj, f.hska f.g f.dia foudmshkag ,sms fn¥y' t,aààBh 2006 § f.hska f.g hEfï § fndfyda úg jhi wjqreÿ 14 iy 15 <uhska Tjqkaf.a ujqjreka ú,dm k.oa§ meyer f.k .sh wdldrh idlaIslrefjda úia;r l<y'634 zzksoiqkla jyfhka 2004 § jdyfrhs .ug meñKs t,aààB ld¾hOrhka ish .Kkla .fï iEu f.orlgu f.dia ck;djg tl ia:dkhlg /iajk f,i okajd tys§ <uhska n,y;aldrfhka meyer .;a njg jd¾;d fuu fldñáhg ,eìK'635ZZ

685' t,aààBh ;u fY%aKSkag n,y;aldrfhka n|jd .ekSu i|yd uvl,mqj" jjqkshdj iy ukakdru Èia;s%lalj, wkd:d.dr" frday,a iy úfYaIfhka W;aij ld,fha § mkai,aj,g f.dia <uhska meyer .;af;ah' t,aààBh 2004 § uvl,mqj wi< mkai,l W;aijhla meje;a fjk úg igkg n|jd .ekSu i|yd <uhska 20 lg jeä ixLHdjla meyer .;af;ah' <ud wdrlaIK wdh;kj, ueÈy;aùfuka fuu <uhska fndfyda fofkl= wjidkfha ksoyia flßK'6362008 § frday,lg we;=¿ jQ t,aààB fmd,Sisfha ;sfofkl= n|jd .ekSu je<elaùug637 bÈßm;a jQ ffjoHjrhdg myr § <uhska iy ;reK jeäysáhka meyer .;ay'<uhska weo f.k hkúg ujqjreka t,aààBhg idm lsÍfï ixfla;hla jk je,sj,ska oud .eiQ wdldrh tl wdrxÑ ud¾.hla úia;r flf<ah' 638

686' .egqï mej;s ld,h mqrdu mjq,a ;u orejka n,y;aldrfhka n|jd .eksfuka je<elaùug Tjqka ksfjia ;+<" wE; le,Efõ ryia ia:dkj,Z"639 fldaú,a" mdi,a" m,a,s fyda frday,a" iy fjk;a Èia;%slalj, {d;s f.j,aj, iÕjd ;eìu jeks úúO mshjr .;ay' 2007 § jQ tl isoaêhl§ <uhska yd ;reKhka 20 lg muK n|jd .ekSfuka .e,ùu i|yd ls,sfkdÉÑfha frday,a N+ñfha isáug bv ,eìK' ukakdru wi< .ul t,aààBh úiska mj;ajk ,o n|jd .ekSfï m%pdrl jHdmdrhlska miqj mjq,lska tl mqoa.,fhla ne.ska ziafõÉPdfjkaZ bÈßm;ajk f,i l< b,a,Su Tjqka m%;slafIam lsÍu ksid ;¾ckh lsÍï iy meyer .ekSïj,g ,la jQ w;r tl mjq,la uvq m,a,sfha /ljrKh ,nd .;af;ah'640 ieÕù isá <uhska fidhd .kq ,enqj fyd;a Tjqka n|jd f.k t,aààBfhka foudmshkag ;Èka myr fokq we;'641

632 uQ,dY%h jd¾;dfõ 633 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 634 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 635 OISL ÿgq wka;¾cd;sl ixúOdkhl wNHka;r f,aLklska 636 OISL ÿgq wka;¾cd;sl ixúOdkhl wNHka;r f,aLklska 637 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 638 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 639 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 640 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 641 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ

Page 156: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

156

687' ;u orejka újdy jqjfyd;a n|jd .ekSfuka uqod .; yelshehs iuyr foudmshka úYajdi l< ksid wvq jhfika újdy ùfï rgdjla we;s úh'642

688' ;u orejka t,aààB l|jqrg .sh nj fyda f.k.sh nj ÿgq wh mejiQfõhehs fndfydaúg hqksfima fyda SLMM ld¾hd,j,g meñfK foudmsfhdaa lsh;s' foudmshka ;u orejka b,a,d f.k t,aààB l|jqrej,go hkq we;' tys§ Tjqkag iuyr úg t,aààB ld¾hOrhkaf.ka neKqï weiSug;a myr lEug;a ,la úh yelsh'643fndfyda wjia:dj, t,aáàBh iu. .; l< uq¨ ld,h ;=<u <uhskag ;u mjq,a iu. lsis iïnkaO;djhla meje;aùug yelshdjla ;snqfKa ke;' 6442004 § hqksfima wdh;kh ;u orejka meyer .ekSug ,la jQ foudmshka 63 la iu. l;d flf<ah' ta lsisfjl=g <uhska iu. iïnkaO;djhla mj;ajd .eksug fkdyelsj we;' 689' t,aààBhg iïnkaO jQ <uhska t,aààBh yer hEug iQodkï jqjfyd;a Tjqka fyda Tjqkaf.a mjq,aj, wh urd ouk njg iuyrúg t,aáàBh ;¾ckh lr we;' <uhska .,jd .ekSug iu;a jQ <ud wdrlaIK wdh;k Tjqka kej; n|jd .eksfuka fyda o~qjï Èfuka uqod .ekSu i|yd .egqï mej;s m%foaYj,ska wE; wh mjd fndfydaúg wdrlaIs; ia:dkj,g f.k hkq ,efí' t,aààBh úiska kej; w,a,d .;a <uhskag jOysxid meñKùu ms<sn| jd¾;d fuu fldñáhg ,eî we;'645 690' <ud wdrlaIK wdh;kj,g jd¾;d jQ iqmqreÿ isoaêhla jkafka kej; w,a,d .;a 17 yeúßÈ .eyekq <ufhl=f.a l;djhs' wdrlaIs; ksjil isá weh ;u udud flfkl=f.a wju.=,lg iyNd.sùu i|yd wdmiq uvl,mqjg .shdh' t,aààBh úiska w,a,d .;a weh Èk ;=kla ;siafia fmd<jg ;nd weK .id ;sìK' wehg b| ysg îug fyda j;=r fmdola ,enqfKa Èk folla ±ä wõfõ ;eùfuka miqjh' bka miqj weh g iykhla ysñ úh' 691' 2009 § jhi 14 fyda Bg jvd wvq .eyekq iy msßñ <uhska jvd;a n|jd .;a nj wdrxÑ ud¾. .Kkdjlska i|yka flßK' 646<uhska ú,dm k.ñka wdmiq ;u foudmshka fj; Èj hEug ;e;a l< wdldrh ÿgq nj idlaIslrefjda úia;r l<y'647 ^ .egqfï fuu wÈhf¾ § <uhska n|jd .eksu isÿ jQfha igka iy fI,a fjä m%ydr jvd;a ;shqKq jQ miqìula hgf;a nj i|yka l< hq;=h'& 2009 fmnrjdß 17 jeks od hqksfima ixúOdkh .egqï mj;sk m%foaYj, <uhskaf.a wdrlaIdj .ek lKiai,a, m< flfrk m%ldYhla ksl=;a flf<ah' tys fufia o i|yka úh' zzt,aààBh idudkH ck;dj n|jd .ekSu jvd;a jeä lr we;s nj;a wjqreÿ 14 jeks l=vd <uhska mjd ±ka b,lal lr f.k we;s nj;a meyeÈ,sj ±lafjk f;dr;=re wmg ,eî we;'ZZ 692' 2009 ud¾;= udifha w.§ mjq,la ;u orejd ieÕùug ;ekq fndre ì;a;shla iys; nxlrhla iy ;j;a wjia:djl ujla ;u orejka ;sfokd Èh keyeùug rd;s%fha f.k hk wdldrh ÿgq nj;a l=vd orefjl=f.a ujla fuu fldñáhg úia;r l<dh' t,aààBh Tjqkag fjä ;enQ úg <uhska m,d .sh kuq;a uj fjä je§ ñh f.dia we;ehs jd¾;dúh' weh tu wjia:dfõ È n|jd .ekSfuka .e,ù we;af;a idudkH we÷fuka isá ikakoaO lKavdhula – weh úYajdi lrk wdldrhg t,aààB ld¾hOrhka – weh n,y;aldrfhka g%la r:hlg kexúug W;aidy lsÍfï §h' weh úfrdaOh mE úg wehg Tjqka myr ÿka kuq;a wehf.a ÿj wehg w~.ikq weiSu ksid ld¾hOrhka weh w;yer oud we;'648

642 http//www.hrw.org/reports/2004/srilanka1104/srilanka1104.pdf 643 uQ,dY%h jd¾;dfõ 644 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 645 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 646 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 647 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 648 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ

Page 157: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

157

693' .egqfï wjidk udi lSmfha§ n,y;aldrfhka n|jd .ekSu ms<sn| jvd;a nrm;< isoaëkaf.ka tlla jkafka 2009 ud¾;= ui w. Nd.fha§ t,s,dka iy b,ïmr;s f.a kdhl;ajfhka hq;a t,aàà ld¾hOrhka msßila j,hd¾uvï m,a,sfha /ljrKh ,nd isá jeäysáhka iy <uhska ish .Kkla meyer f.k .sh njg we;s fpdaokdjhs' fuu isoaêh l,ska mßÉfþofha § úia;r lr we;'649

694' <uhska n|jd .ekSu ms<sn| j.lSu mejfrkafkahehs i|ykajk t,aààBfha by< uÜgfï ;j;a kdhlfhl= jkafka t,aààB l%Svd wxYfha m%Odks mmdh'650 jd¾;d jk wdldrhg Tyq 2009 wfm%a,a udifha È ;j;a t,aààB ld¾hOrhka iu. iqÿ jEka r:hlska j,hd¾uvï m,a,shg meñK bka nei mdf¾ .uka lrñka isá ;reK .eyekq <ufhla ^jhi wjqreÿ 17 la muK jk& iy weh f.k hEu je<elaùug ;e;a l< mqoa.,fhl= meyer f.k f.dia we;' ñksiqka fuu isoaêh ±l we;s kuq;a ueÈy;aù ke;af;a ;uka o urd oukq fyda n|jd .kq we;ehs ìh ksidh'651 695' ikakoaO .egqfï wjidk udi iy i;s lsmh ;=< t,aààBh ;u fY%aKSka mqrjd .eksug jvd;a idyislj ls%hd lsÍu;a iu. n,y;aldrfhka n|jd .ekSu" úkaÈ;hka úh yels jQ wh ;=< ìh iy fõokdj jvd;a jeä lrúh' ksrka;rfhkau wj;ekaúu;a iu. n|jd .ekSfuka .,jd .ekSug <uhska ieÕùu jvd;a wiSre úh' <uhska nxl¾j, iÕjd ;snq wjia:do jd¾;dúh' jd¾;d jQ ;j;a isoaêhl § n|jd .ekSfuka ñ§ug nxlrhl ieÕù isá .eyekqka iy ;reKshka lKavdhula jd¾;djk wdldrhg hqo yuqodj foiska meñKs fI,a fjä,a,la je§ ñh .shy' 652

t,aààBh igkaj,g <uhska fhdod .ekSu 696' t,aààBh <uhska uyd igkaj,§ fmruqfKau igka lsÍug fhoùu we;=<;a úúO wdldrfhka fhdojd f.k we;' t,aààBh Tjqka mdn, yuqod Nghka" wdrlaIl iy nqoaê wxYfha ks,OdÍka iy urdf.k uefrk fndaïnlrejka jYfhka mjd fhdod f.k we;'653.egqu wjidkfha § idudkH ck;dj .egqï mej;s l,dmfhka bj;aj hEug ;e;a lrk úg Tjqka ;=jlal= fmkajd je<elajQjka w;r <uhska o isá njg jd¾;d úu¾Yk fldñáhg ,eî we;' Tjqyq meyeÈ,sju ÿlafõokdfjka miq jQy'654 697' n|jd .;a <uhskag wdhqO mßyrKh we;=¿ lsishï igka mqyqKqjla ,nd § we;' iuyrúg tu mqyqKqj <uhska igkg heùug fmr Èk folla jeks flá ld,hlg iSud úh' <uhska i|yd mqyqKq l|jqre msysgd ;snqfKa j,smqkdï ys mv;=rmam,s mdi," mf,hs ys tßuf,ahs l|jqr iy wdkkaomqrï ysh' tjeks l|jqrl <uhska 3000 ;a 4000 ;a w;r ixLHdjla isáh yels nj;a Tjqkaf.ka fndfyda fofkl= jhi wjqreÿ 15 g jvd wvq w;r iuyreka wjqreÿ 9 jeks l=vd wh nj;a tl wdrxÑ ud¾.hla i|yka flf<ah'655

698' tla idlaIslrefjl= uvl,mqfõ § n|jd f.k hdmkh wi< igka ìulg hjk ,o wjqreÿ 13 l <ufhl= iu. 2003 § idlÉPd lr we;' tu idlaIslrejdu zzmeyeÈ,sju jhiska wvq igkalrejkaZZ kef.kysr m<df;a t,aáàB wK fokakd jQ lreKdf.a le,Ejl msysá wK §fï uOHia:dia:dkhl /lj,g fhdod isákq ±l we;'656 jhiska wvq <uhska yuqod mqyqKqj657 ,nk njo" uqr lfmd¿j,g fhdod we;s njo" hqO gexls kdYl

649 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 650 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 651 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 652 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 653 http://www.hrw/org/report/2007/01/23/complicit-crime/state-collusion-abductions-and-child-

recruitment-karuna-group 654 n,kak tyd fuyd hEu ms<sn| iSud mekùu XIV mßÉfþoh 655 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 656 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 657 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ

Page 158: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

158

wú we;=¿ wú mßyrKh lrk njo SLMM ksÍlaIlhka ±l we;' 658 nxl¾ lekSug" wdrlaIl fiajhg iy igka ìfï § ñh .sh Nghkaf.a wdhqO .ekSug o <uhska fhdod f.k we;' 699' <uhska nqoaê f;dr;=re /ialsÍu" n|jd .ekSu iy foaYmd,k lghq;= jeks igkaj,g iïnkaOhla ke;s N+ñldj,o fhdod f.k we;' 2003 isgu <uhska t,aáàB nqoaê wxYfha jev lrk njg ie,lsh hq;= ;rï jd¾;d ,eìK' ksoiqkla jYfhka 2004 § m,d wd miq <ud wdrlaIK wdh;khl iydh ,nd .;a .eyekq <uhska y;r fofkl= fld<U wdKavqfõ m%Odk ia:dkj, GPS LKavdxl igyka lsÍu we;=¿j" rfÜ úúO m%foaYj, fhojQ nj jd¾;d l<y' .eyekq <uhska i|yd t,aààBfha idudkH mqreoao jQfha n|jd .ekSfuka miq fldKavh fldgg lemsuh' t,aààBh tu .eyekq <uhska f.a fldKavh jeã iudchg tl;=jk f;la tu flia ;nd .;af;ah' 700' <uhska fldmuK igka fmruqKg heõfõo" .egqu mej;s jir .Kkdj ;=< <uhska lS fofkla ñh .sfhao hkak ±k .kakg ke;' uq,a jirj,§ ñh .sh whf.a isrere iuyr úg mjq,aj,g wdmiq ndr È we;'659;u orejka t,aáàBh úiska meyer f.k .sh nj w;=reoyka mqoa.,hka ms<sn| ckdêm;s fldñiug bka miqj meñKs,s l< foudmshka fndfyda fofkl= ;u orejka ±ka ñh.sh" w;=reoyka jQ fyda ikakoaO .egqfïÈ w;=reoyka jQjka w;r úh yelshehs is;;s' <uhska n|jd .eksfï iïmQ¾K jmißh iy f;dr;=rla ke;sj isák whf.a m%udKh ;SrKh lsÍug iïmQ¾K úu¾Ykhla lsÍfï wjYH;djh mj;S' <uhska n|jd .ekSu wjika lsÍu iy ksoyia lsÍu i|yd jQ t,aààB l%shd;aul ie,eiau' 701' wdrlaIl uKav, fhdackd wxl 1460 ^2003& wkqj ,ehsia;= .; lrk ,o md¾Yajhka ikakoaO .egqïj,§ <uhska n|jd .ekSu iy fhdod .ekSu wjika lsÍug meyeÈ,s ld, iSud olajk .súiqulg t<öu i|yd l;sldjla werôh hq;=h' 702' 2003 § n¾,ska k.rfha mej;s idu idlÉPdj,sla miqj t,aààBh <uhska ;u fY%aKSka ;=<g n|jd fkd.ekSfï iy Tjqka yd iïnkaOj isák <uhska ksoyia lsÍfï fmdfrdkaÿj ls%hd;aul lsÍug mshjr .eksu i|yd hqksfima ixúOdkh yuqùug tlÕ jQfhah'660 Y%S ,xldfõ W;=re kef.kysr ikakoaO .egqfuka mSvdjg m;a <uhska i|yd l%shd;aul ie,eiaulg 2003 cqks 16 Èk wdKavqfõ iy t,aààBfha wkque;sh m<úh' 2003 Tlaf;dan¾ ui ls,sfkdÉÑfha § t,aààBfhka fjka lrk <uhska i|yd ixl%dñh uOHia:dkhla t,aààB wK fokakka bÈßfha újD; úh' <uhska y;<sia kuhla – msßñ <uhska 27 la .eyekq <uhska 22 la jYfhka – t,aààBfhka bj;a flßK' 2003 cq,s isg 2005 cqks olajd jir foll jev igykla f,i l%shd;aul ie,eiau ilia lrk ,oafoa wka;¾cd;sl md¾Yajlrejkaf.a iyfhda.h we;sjh' miqj th 2006 cq,s olajd Ⱦ> flßK'661 703' l%shd;aul ie,eiafï fldgila f,i <uhska n|jd .ekSï ish,a, k;r lsÍug t,aààBh fmdfrdkaÿ jqjo n|jd .ekSï È.gu isÿ úh' hqksfima ixúOdkfha ixLHd f,aLk wkqj l%shd;aul ie,eiau w;aika lsÍfuka miq .;jQ udi 12 we;=<; t,aààBh wvqu jYfhka <uhska 1"406 la n|jd .;a w;r <uhska 625 la ksoyia flf<ah'662 658 uQ,dY%h jd¾;dfõ 659 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 660http://www.priu.gov.lk/news_update/Current_Affairs/ca200302/20030203child_soldiers_released_unicef

_chief.htm 661 UNSCR 1612 wkql+,j Y%S ,xldfõ .egqï mej;s m%foaYj, <ud whs;sjdislï nrm;< f,i W,a,x>kh lsÍu ms<sn| jd¾;dj,1 November 2005- 31 October 2006 662 udisl jd¾;dj, UNICEF ixLHd;' tajd SLMM yd Y%S ,xldfõ jev lrk fjk;a wka;¾cd;sl ixúxOdk iu. yqjudre lr .kakd ,§

Page 159: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

159

t,aààBfhka ksoyia l< <uhska ixLHdj fl;rï my; jegqfKa o h;a <uhska ksoyia lsÍfï ukao.dó Ndjh ksidu 2005 § ls,sfkdÉÑh uOHia:dkh jid ±óug isÿ úh' 704' 2009 uehs udifha § ikakoaO .egqu wjika jk f;la t,aààBfhka ikakoaO .egqug <uhska n|jd .ekSu iy fhdod .ekSu tlai;a cd;Skaf.a wdrlaIl uKav,fha kHdh m;%fha ;sìK' .egqu wjidkfha t,aààBh yd iïnkaO jQ <uhska ksoyia lsÍu iy m%;s iudc.; lsÍu' 705' 2006 iema;eïn¾ udifha È ckdêm;s rdcmlaI <uhska we;=¿j .egqfuka zzNdr jQZZ ish,a,kagu wod,j mqkre;a:dmk j.lSï ksYaÑ;j mejreK mqkre;a:dmk flduidßia ckrd,a jrfhl= m;a flf<ah' tu flduidßia ckrd,a Èia;%sla n,OdÍka iy m<d;a mßjdi flduidßiajreka iy <ud /ljrKh iy fiajd iy cd;sl <ud wdrlaIK wêldßh iu. idlÉPd lsÍfuka miq t,aààBhg iïnkaOj isá <uhska Ndr .ekSu i|yd zzwdrlaIs; kjd;eka iy mqkre;a:dmk uOHia:dkZZ ye¢k .;af;ah' t,aààBh yd iïnkaOj isá <uhska f.a wdrlaIs; /ljrKh" mqkre;a:dmkh iy m%;s iudc.; lsÍu ms<sn| m%;sm;a;s cd;sl <ud wdrlaIK wêldßfha uQ,sl;ajfhka ilia lrk ,§' 706' 2008 foieïn¾ 15 ksl=;a l< wxl 1580$5 yÈis ks;s fr.=,disj,g mjq,a kej; tl;= lsÍfï ufyia;%d;ajrfhl= ;srKh l< hq;= fyda <uhd wdrlaIs; <ud kjd;eka uOHia:dkhlg heùu jeks úl,am we;=<;a <ud zzNdrjQjkaZZ iïnkaOfhka wkq.ukh l< hq;= ksYaÑ; ls%hd mámdá we;=<;a fõ' 707' ikakoaO .egqu wjidkfha jkaksfhka msg;g tk <uhska uq,§ jeäysá mqkre;a:dmk uOHia:dkj,g f.k hkq ,enqj o miqj wjidkfha § <ud wdrlaIK kjd;eka uOHia:dk ;=klska tllg f.khk ,§' 2010 jkúg újD;j mej;sfha fld<u r;au,dk uOHia:dkh muKs' <uhska 350 lg wêl ixLHdjla foudmshkag Ndr §u fyda ixl%dóh l|jqrej,g hjd ;sìK' 708' Y%S ,xld wdrlaIl yuqod 2009 wfm%a,a udifha § ´ukaf;a iy irKd.; /|jqï l|jqrej,§ zNdrjQjkaZZ f,iska y÷kajk t,aààBh yd iïnkaOj isá <uhska ,shd mÈxÑ lsÍu wdrïN flf<ah' 2009 cqks jk úg hqo yuqodj <uhska 181 la y÷kd.;a w;r bka ishhg 91 la wjqreÿ 16 ;a 18 ;a w;r jk w;r ishhg 9 la wjqreÿ 14 ;a 16 ;a w;r fj;s'663 mßlaId lsÍfï § .eyekq <uhska 200 la muK we;=¿j <uhska 556 la y÷kd f.k uOHia:dkj,g f.k hk ,§' úu¾Yk fldñáh o ÿgq ryiH jd¾;djla wkqj bka jeä fofkl= t,aààBh iu. .; fldg we;af;a udi tfla isg yhla jeks ld,hls' 709' hqksfima iy wdrlaIl uKav,fha <uhska iy ikakoaO .egqï i|yd jq úfYaI ksfhdað; f.a úfYaI ksfhdað;hd <uhska w¨;ska n|jd .eksu je<elaúu iy Tjqka mqkre;a:dmkh lsÍug wdKavqfõ we;s lemùug m%Yxid lr we;' fuu fldñáho wdKavqj <uhska mqkre;a:dmkh lsÍug fhduq lr we;s wjOdkh úfYaIfhka i|yka l< hq;=h' .egqu wjidkfha § 18 g wvq <uhskag iydh ,nd fok w;ru <ud wdrlaIK wdh;k iy wfkl=;a wh ta Èkj,u lreKq .Kkdjla .ek ish lKiai,a, m%ldY l<y' ksoiqka jYfhka <uhska yd ikakoaO .egqï ms<sn| wdrlaIl uKav,fha úfYaI ksfhdað;hdf.a úfYaI ksfhdað; Tyqf.a ¥; fufyh .ek bÈßm;a l< jd¾;dfõ fuu uOHia:dk yuqod ld¾h uKav,fhka fkdj isú,a ks,OdÍka úiska md,kh úh hq;=hehs b,a,d isáfhah' ta Èkj, tl l|jqrl <uhskag mjq,a iu. iïnkaOùug we;s m%udoh .eko iuyr lreKq u;= lr we;' jeä ÿrg;a jhiska wvqj isáh§ n|jd .;a kuq;a .egqu wjidkfha § jeäysá jhig m;aj we;s wh .ek m%;smdok ke;' 663 UNICEF wNHka;r f,aLkh, IDP protection WG second Quarterly Update, 2009

Page 160: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

160

lreKd lKavdhu$;ñ,a ulal,a úÿ;f,hs mq,sl,a ^fou< cd;sl úuqla;s fldá fyj;a TMVP & 710' t,aáàBfhka ì£ hk wjia:dfõ È lreKd lKavdhu l,ska t,aààBfha isá <uhska úYd, ixLHdjla iïnkaO lr .;af;ah' meyer .ekSï iy <uhska n|jd .ekSu fuu lKavdhfï iuia; yuqod Wmdh ud¾.hg uQ,sl úh'664 n|jd .ekSfï ls%hdj,sh' 711' lreKd lKavdhu ^iy 2007 isg tys foaYmd,k mlaIh jk TMVP & úiska wvqu jYfhka 2008 jk f;la <uhska n|jd .ekSu isÿ flf<ah' wdKavqfõ yuqodj,g iudka;rj uvl,mqj" wïmdr iy ;s%l=Kdu,h m%foaYj, ls%hd;aul jQ lreKd lKavdhu f.hska f.g f.dia meyer .ekSula úh yels ;;ajhka hgf;a <uhska yd ;reK ;reKshka n|jd .;af;ah' 712' lreKd lKavdhu n|jd .kakd <uhskaf.a idudkH jhi wjqreÿ 17 la úh yelshehs tlai;a cd;Ska 2005 § .Kkh lr ;sìK'665 2009 jk úg jd¾;d jQ isoaëkaj, idudkH jhi 15'9 olajd my; jeáK'666 flfia jqj;a bka miqj .Kkh lsÍïj,g mokï jQfha jd¾;d jQ isoaëka muKla ksid tjd flf;la ÿrg jhia jHdma;sh mQ¾K jYfhka ksfhdackh flfrkafka o hkak meyeÈ,s ke;' 713' lreKd lKavdhfï msßia 2006 cqks udifha § uvl,mqj lsrdka ys mkai,l mej;s wd.ñl W;aijhl§ meyer .;a 18 fokd w;r <uhska y;r fofkl=- o jqy'667 lreKd lKavdhu n|jd .eksug Èßu;a lsÍula jYfhka úfYaIfhka hym;a wd¾Ól ;;ajhla ke;s mjq,aj,g mqyqKqfjka miq udisl §ukdjl wdldrfhka uQ,H Èß.ekaùï ,nd ÿka njo jd¾;dfõ'668 714' lreKd lKavdhfï idudðlfhda 2006 cq,s udifha uvl,mqj wi< l,a,ä jdyf¾ ys tl mjq,lska tla msßñ <ufhla" iuyr wjia:dj, wjqreÿ 12 jeks l=vd <uhska mjd iafõÉPdfjka ,nd fok f,i b,a,ñka ijia ld,fha f.hska f.g f.dia we;' msßñ <ufhl= ke;skï n|jd .kafkda .eyekq <uhska ,nd .;ay' tjeks wjia:dj, ú,dm k.k foudmshkaf.ka <uhska n,y;aldrfhka meyer f.k hkq idlaIslrejka ±l we;'669 715' lreKd lKavdhu <uhska iy ;reKhka meyer .ekSfuka miqj wdikakfhau we;s ;u foaYmd,k ld¾hd,fha ;djld,slj r|jd .kS' TMVP foaYmd,k ks,OdÍkag ks;ru hqo yuqodfõ iy fmd,Sisfha wdrlaIdj ,enqK nj o jd¾;dfõ' 716' úu¾Yk fldñáhg lreKd lKavdhu úiska n|jd .kakd ,o <uhskaf.a ixLHdj ;yjqre lr .ekSug fkdyels úh' hqksfima ixúOdkh lreKd lKaavdhu$TMVP 2006 iy 2009 w;r ld,fha n|jd .kakd ,o .eyekq <uhska fofofkl= we;=<;a <uhska 596 la ,shd mÈxÑ lr we;'

664 SLMM m%f,aLk 665 S/2006/1006, Y%S ,xldfõ<uhska iy ikakoaO .egqï ms<sn| uy f,alï f.a jd¾;dj" 2006 foieïn¾ 20

666 S/2009/325 ikakoaO .egqïj, <uhska ms<sn| uyf,alï f.a jd¾;dj 2009 cqks 25 667 United Nations, <uhska iy ikakoaO .egqï ms<sn|j uy f,alï f.a jd¾;dj 2006 668 United Nations Y%S ,xldfõ<uhska iy ikakoaO .egqï ms<sn| uy f,alï f.a jd¾;dj 2007 iy 2009 669 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ

Page 161: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

161

717' fuu fldñáh ,nd .;a f;dr;=re wkqj lreKd lKavdhu^ iy miqj TMVP & <uhska n|jd .;a nj wdKavqfõ yuqod ±k isáfhahehs úYajdi lsÍug idOdrK fya;= mj;S' kef.kysr m<d; 2006 isgu wdKavqfõ md,kh hgf;a mej;s w;r n|jd .ekSï isÿ jQfha fmd,Sish iy hqo yuqod l|jqre wi<h' w¨;skau n|jd .;a <uhska hqo yuqod uqr lfmd¿ ;=<ska ndOdjla ke;sj f.k hd yels úh'670 2007 jk úg lreKd lKavdhu iïmQ¾Kfhkau ikakoaOù kef.kysr wdrlaIl uqr lfmd¿ yryd újD;ju .uka flf<ah'671 718' <uhska yd ikakoaO .egqï ms,sn| tlai;a cd;Skaf.a úfYaI WmfoaYl we,ka frdla 2006 § Y%S ,xldjg meñKSfuka miqj ksl=;a lrk ,o m%ldYkfha zz wdKavqfõ wdrlaIl yuqodfõ iuyr fldgia lreKd md¾Yajh úiska isÿ lrk <uhska meyer f.k hEug iy n|jd .ekSug iyfhda.h ,nd fok njg yd iuyrúg iDcqju Bg iyNd.s jk njg m%n, iy úYajdi lghq;= idlaIs mj;sk njZ Tyq i|yka lrhs'672 Tyq uvl,mqj Èia;s%lalfha § meyer .;a <uhskaf.a foudmshka .Kkdjlau yuq jQfhah' óg iudk fpdaokd úYajdi lghq;= fjk;a udkj whs;sjdislï ixúOdk lSmhlskau bÈßm;a lr we;' wdrlaIl yuqod lreKd lKavdhu iy TMVP iu. tl;=j n|jd .ekSu i|yd <uhska meyer .ekSug lghq;= lsÍu iïnkaO isoaëka we;=<;aj igka úrdu .súiqu W,a,x>kh lsÍï SLMM jd¾;d lrhs'673

<uhska fhdod .ekSu' 719' t,aààBfhka ì£ hEfuka miqj lreKd lKavdhu iu. iïnkaO jQ <uhskag hqo yuqodfõ mqyqKq l|jqrla wdikakfha je,slkao wi< lreKd lKavdhfï m%Odk l|jqf¾§ ksoiqkla jYfhka uQ,sl yuqod mqyqKqjla ,nd § we;'674 úu¾Yk fldñáh idlÉPd l< tla idlaIslrefjl-= 2005 È je,sTh § hqo yuqodfõ ;ks fld< mdg ks, we÷qï we| .;a <uhska ±l we;'675;%sl=Kdu,fha § lreKd lKavdhfï wjqreÿ 14 l n|jd .;a wfhl= wús we;sj hqo yuqod l|jqrla wdikakfha rdcldßfha fh§ isákq ±l we;'676

720' foaYmd,k mlaIhla f,i f,aLk .; lr we;s lreKd lKavdhu$TMVP ikakoaO .egqï ;;ajhkays§ <uhska fhdod .kakd nj ikakoaO .egqï iy <uhska ms<sn| uy f,alïf.a úfYaI ksfhdað; 2006 iy 2007 jirj, wdrlaIl uKav,hg bÈßm;a l< jd¾;dj, i|yka lr we;'677<uhska yd ikakoaO .egqï ms<sn| tlai;a cd;Skaf.a wdrlaIl uKav,fha l%shdldÍ lKavdhu 2007 jif¾ bÈßm;a l< jd¾;dfõ Y%S ,xldfõ ;;ajh fufia i|yka lrñka zz jd¾;d lsÍfï ld, mßÉfþoh ;=< iy l%shdldÍ lKavdhu ksl=;a l< m%isoaO m%ldYk ^S/AC 51/2007/11& jqj;a" lreKd lKavdhu$TMVP <uhska n|jd .ekSu iy fhdod .ekSu È.gu isÿ l< w;r tys fY%aKsj, isák <uhska ksoyia lsÍug wfmdfydi;aj iy <uhska ksoyia lsÍu iy <uhska n|jd .ekSu ;ykï lrk wNHka;r fr.=,dis ksl=;a lsÍug iuyr mshjr .;a kuq;a wëlaIKh iy jd¾;d lsÍug ksYaÑ; ld, iSud ±lafjk l%shd;aul ie,eiaula ilia lsÍu i|yd tlai;a cd;Skaf.a ld¾h idOl

670 OISL ÿgq cd;Hka;r ixúOdkhl f,aLkhlska 671 SLMM m%f,aLk 672<uhska iy ikakoaO .egqï ms,sn| úfYaI WmfoaYlf.a m%ldYh( 2006 fkdjeïn¾ 13 fld<U' 673 SLMM m%f,aLk 674 US diplomatic cable lreKd lKavdhu kef.kysr § jvd;a Èßu;a fõ. 2007 ud¾;= 20 https://www.wikileaks.org/plusd/cables/07COLOMBO460_a/html 675 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 676 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 677 A/61/529-S/2006/826, AS/2007/757, A/62/609-S/2007/257

Page 162: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

162

n,ldh iu. M,odhS ixjdohlg tl;=ùug wfmdfydi;a jQZZ ùu .ek n,j;a lKiai,a, m%ldY lr we;'678 TMVP$lreKd lKavdhfï <uhska ksoyia lsßu i|yd jq l%shd;aul ie,eiau' 721' TMVP$ lreKd lKavdhu <uhska n|jd .eksu iy fhdod .ekSu k;r lsÍfï iy ;u fY%aKsj, isák <uhska ksoyia lsÍfï l%shd;aul ie,eiaulg fmdfrdkaÿúug 2008 foieïn¾ ui wdKavqj iy hqksfima iu. tlÕ jQfhah' l%shd;aul ie,eiau w;aika lsÍfuka miq <uhska 122 la ksoyia l< w;r bkamiqj .egqfï b;sß ld, iSudj ;=< hqksfima ixúOdkhg jd¾;d jQfha <uhska 26 fofkl= n|jd .ekSfï isoaëka muKs'679

lreKd lKavdhu$TMVP l%shd;aul ie,eiau ms<sme§u ksid uy f,alï 2011 § wdrlaIl uKav, fhdackd wxl 1612 ka th ,eia;=fjka bj;a flf<ah'680 ms,af,hdka o ^ ta jk úg Tyq lreKdf.ka ì£ f.dia isáfhah'& ;u fY%aKSka ;=< ;ju;a isák <uhaska ksoyia lsÍug iy m%;siudc.; lsÍug y÷kd .ekSfï § wdKavqfõ n,OdÍka iu. iyfhda.fhka lghq;= flf<ah' <uhska n|jd .ekSu iy fhdod .ekSu ms<sn| hqla;sh iy j.ùu 722' Y%S ,xldfõ jHjia:d wkqj <uhska n|jd .eksu iy fhdod .ekSu wmrdOhls' ikakoaO .egqul § <uhska fhdod .ekSu iy ta i|yd <uhska n|jd .ekSu o~qjï ,eìh yels jrola nj oKavk kS;s ix.%yfha ^2006& i|yka fõ' zz<ufhl=ZZ hkak wka;¾cd;sl ks;shg wkql+,j ks¾jpkh lr we;af;a jhi wjqreÿ 18 g wvq wfhl= f,isks'681 723' <uhska n|jd .ekSu zzt,aáàBh isÿ lrk ,o nrm;<u wmrdOj,ska tllaZZ nj mjik LLRC kef.kysr wfkl=;a lKavdhï úiska lrk ,o <uhska n|jd .ekSï .ek ish lKiai,a, m%ldY lr we;' zzigkalrejka f,i <uhska n|jd .eksu ms<sn|j neÆ ne,aug idlaIs mj;skafka kï ^ prima facie & lsishï tjeks isoaëka .ek úu¾Ykh lr jerÈlrejka wêlrKh yuqjg bÈßm;a lsÍugZZ ks¾foaY lr we;' LLRC t,aààBhg fyda fjk;a foaYmd,k mlaIlg iïnkaê; kS;s úfrdaë ikakoaO lKavdhï úiska isÿ flf<ahehs lshk <uhska n|jd .ekSu ms<sn| meñKs,s" jerÈlrejka ks;sh bÈßhg f.k tafï wruqfKka úu¾Ykh l< hq;=hehso ks¾foaY lrhs'682 724' flfia jqj;a <uhska n|jd .eksug tfrysj t,s,dka iy mmd jeks t,aáàBfha ysgmq idudðlhkag fyda lreKd lKavdhug fyda fjk;a w;=re yuqod kdhlhkag tfrysj wNsfpdaokd bÈßm;a l< njla úu¾Yk fldñáhg ±k .kakg ke;' 2009 uehs 18 jeks od t,s,dka iy mmd wjika jrg olsk úg wdKavqfõ w;a wvx.=fõ isg we;' lreKd iy ms,af,hdka bka miqj uOHu rcfha iy m<d;a iNdfõ weu;s ;k;=re ord we;' fuh jvd;au meyeÈ,s l< fkdyels ;;ajhla jkafka <uhska n|jd .ekSu 2006 isgu wmrdOhla nj m%ldY lr ;sìu;a n|jd .ekSu isÿj we;af;a wdKavqfõ md,kh hgf;a we;s m%foaYj,§;a isÿùfï fya;=fjks' 725' wdKavqj 2007 wf.daia;= udifha § Y%S ,xld wdrlaIl yuqod fldgia <uhska n|jd .ekSug wdOdr wkqn, ÿkafkahehs k.d we;s fpdaokd úu¾Ykh lsÍug by< uÜgfï

678 S/AC.51/2008/11, <uhska iy ikakoaO .egqï ms<sn| ls%hdldß lKavdhfï YS% ,xldfõ<uhska iy ikakoaO .egqï ms<sn| ks.uk 2008" Tlaf;dan¾ 21

679 2011 tlai;a cd;Ska" Y%S ,xldfõ <uhska iy ikakoaO .egqï ms<sn| uy f,alï f.a jd¾;dj' 680 https://childrenandarmedconflict.un.org/our-work/action-plans/ 681 Y%S ,xldfõ oKavk kS;s ix.%yh 2006 358 w j.ka;sh 682 LLRC 9 mrsÉfPaoh uQ,sl ksrSlaIK iy ks¾foaYj, idrdxYh fPao 9'79

Page 163: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

163

wka;¾ wud;H fldñáhla ia:dmkh flf<ah' flfia jqj;a wka;¾ wud;H fldñáh úiska lrk ,o lsishï lghq;a;lg wod,j fyda tu jevj, m%;sM,hla .ek lsisÿ f;dr;=rla fuu fldñáhg ,nd .; fkdyels úh' 726' <ud wdrlaIK wêldßh iy fmd,sisfha úfYaI úu¾Yk lKavdhula <uhska n|jd .;af;ahehs fpdaokd bÈßm;aj we;s ;j;a lKavdhula jk bksh Ndr;S lKavdhu úiska isÿ flf<ahehs lshk <uhska n|jd .ekSï ms<sn|j mQ¾j úu¾Ykhla l<y' tfy;a fuu fldñáhg tu úu¾Ykfha m%;sM,hla .ek ±k .kakg ,enqfKa ke;'683 fuu lKavdhu 2012 § wdrlaIl uKav,fhka f,aLkj,ska bj;a lrk ,§' 727' tlai;a cd;Skaf.a uy f,alï úiska 2012 os Y%S ,xldj <uhska iy ikakoaO .egqï ms<sn| tlai;a cd;skaf.a wdrlaIl uKav,fha jd¾;dfõ II weuqKqfuka bj;a lrk ,§'684 tlai;a cd;Skaf.a wdrlaIl uKav,fha l%shdldÍ lKavdhu tys miqúmrï ks.ukj,ska Y%S ,xldKavqfjka fufia b,a,d isák ,§( zzikakoaO .egqu mej;s ld, iSudfõ § wod, jk cd;sl iy cd;Hka;r kS;sj,g mgyeks wdldrfhka ish¨ md¾Yajhka <uhskag tfrysj isÿ lrk ,o W,a,x>kh lsÍï iy wmyrK úu¾Ykh È.gu isÿ lrk f,i;a ikakoaO .egqu mej;s ld, iSudfõ § isÿ lrk ,o W,a,x>kh lsÍï iy wmyrK ms<sn|j j.lsj hq;= wh ;yjqre lr .ekSug;a ta ms<sn|j Tjqka j.lshk ;;ajhg m;a lrk f,i;a b,a,d isáfhah'685

XIII ikakoaO .egqfï wjidk wÈhf¾ § idudkH ck;dj iy Tjqkag fiajd iemfhk ia:dkj,g igkaj,ska we;s jQ n,mEu ye¢kaùu 728' fuu mßÉfþofhka wdKavqfõ jkaks yuqod fufyhqfï wjidk wÈhf¾ §" 2009 ckjdß iy uehs udi w;r ld,fha § jeä jYfhkau idudkH ck;djg iy Tjqkag fiajd iemfhk ia:dkj,g t,a, lrk ,o m%ydr ms<sn| isoaëka úNd. flf¾' ikakoaO .egqfï l,ska wÈhrj,È o idudkH ck;djg ydks isÿ jqjo fldñáh wjidk udi lSmh .ek úu¾Ykh lsÍug m%uqL;djh fokafka .egqïj, ;Sj%;djh iy idudkH ck;djg iy wdrlaIs; ia:dkj,g mq¿,a n,mEula we;s l< ksidh' 729' fuu fldñáfha úu¾Ykh fhduq jkafka idudkH ck;djg fiajd iemfhk ia:dk" úfYaIfhkau frday,a fyda ;=jd,lrejka" frda.Ska iy idudkH ck;djg wdrlaIdj i|yd msysgqjk ,o fjk;a l,dmj, jQfhahehs lshk isoaëka flf¾h' tlai;a cd;skaf.a flakaøia:dk iy udkqISh iyk ia:dk Y%S ,xld hqo yuqodfõ m%ydrl ia:dkj,ska t,a, jQ m%ydr j,g ksrka;rfhkau ,la jQfhahehs fpdaokd kef.a' fuu isoaëka .egqfï md¾Yajhka fjka fldg y÷kd.eksfï iy m%udKdkql+, Ndjfha uQ,O¾u ms<smeÈu iy idudkH ck;djg iy Tjqkag fiajd iemfhk ia:dkj,g ydks isÿùu je<elaùug fyda wju lsÍug .;yels wdrlaIdldÍ mshjr .ekSug we;s j.lSu meyeÈ,s lsÍug úNd. lrkq we;'686 flfia jqj;a isÿ úh yelsjQ W,a,x>kh lsÍuj,g fya;= jQ idOl iy jd;djrKh iy j.lSï y÷kd .ekSu ;yjqrelr .ekSu iajdëk wêlrKhl lghq;a;ls'

683 fla' mqIam l=ud¾ ^ bksh ndr;s o kñka ye¢kafõ&TMVP ys ysgmq w;=re yuqod kdhlhd fukau Y%S,ksm wïmdr Èia;%sla iïnkaëldrl' Tyqf.a lKavdhu <uhs iy ikakoaO .egqï ms<sn| uy f,alïf.a jd¾;dj, iy by;ska i|yka l< 2012 jd¾;dfõ o i|yka lr we; 684 S/AC 51/2012/3 <uhska iy ikakoaO .egqï ms<sn| l%shdldß lKavdhu Y%S ,xldfõ<uhska iy ikakoaO .egqï ;;ajhka ms<sn| ks.uk

685 S/AC 51/2012/3 <uhska iy ikakoaO .egqï ms<sn| l%shdldß lKavdhu Y%S ,xldfõ<uhska iy ikakoaO .egqï ;;ajhka ms<sn| ks.uk fþo 9we 686 V mßÉfþohffk;sl rduqj n,kak

Page 164: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

164

730' fuu mßÉfþofhka úia;r flrkafka wdKavqfjka m%ldYhg m;a lrk ,o zigka uqla; l,dmZZ^NFZ& ;=kla ;=< idudkH ck;djg wk;=re isÿjQfhahehs lshk m%ydr .ekh' úu¾Yk fldñáh fuu úfYaI isoaëka f;dard .kq ,enqfha wêl idudkH ck.yKhla mej;s m%foaYj, isÿ jq ydksfha iy úkdYfha m%udKh;a isÿ jQfhahehs lshk W,a,x>kh lsÍïj, nrm;<lu;a ksidh' úNd. l< isoaëka fndfyduhla isÿ jQfha igka uqla; l,dm ;=<h' ta hqo yuqodj bÈßhg t;au wj;eka jQ udkqISh myiqlï igka uqla; l,dm ;=<g f.k wd ksidh' flfia jqj;a idudkH ck;dj iy Tjqkag fiajd iemfhk ia:dkj,g fI,a fjä t,a,ùu iuyr kso¾Ykj,ska biau;= lr ±lafjk wdldrhg igka uqla; l,dmj,g muKla iSud jQfha ke;' 731' wka;¾cd;sl udkqISh ks;sh hgf;a úfYaIfhkau idudkH ck;djg iy Tjqkag fiajd iemfhk ia:dkj,g ydksùfï wk;=r wju lsÍug .;yels ish¨ mshjr .ekSug t,aààBfha we;s ne£ug wod,j Tjqka fhdod .;a Wmdh ud¾. o fuu úNd.fhka úu¾Ykh flf¾'687 t,aààBh frday,a jeks wdrlaIs; ia:dk wdikakfha isg fyda tjd ;+< isg m%ydr t,a, l< njg we;s fpdaokd .eko úu¾Yk fldñáfha wjOdkh fhduq jkq we;' t,aáàBfha md,kh hgf;a ;snq m%foaYj, Ôj;a jQ idudkH ck;djf.a tyd fuyd hEu flf¾ Tjqka mek jQ iSudj, iajNdjh iy mßudj XIV mßÉfPofha fjku úNd. flfrkq we;' igka lsÍu( wdKavqfõ yuqod 732' fuu fldñáh igkg wod, W,a,x>kh lsÍï biau;= lr ±laùug ksYaÑ; isoaëka lSmhla f;dard .;a kuq;a tajd ±lsh hq;af;a .egqu úldYkhùfï mq¿,a ikao¾Nhla ;=<h' 2008 w. Nd.fha §$ 2009 uq,§ t,aààBh i;=j ;snqK ls,sfkdÉÑ iy mqÿl=äbßmamq n, m%foaYj, md,kh Tjqkag wysñ úh' t;eka isg t,aààBfha hqouh mrdch wksjd¾h jQ nj úu¾Yk fldñáh úuiQ igka ms<sn| úYaf,aIlhkaf.a woyi úh' hqo yuqodfõ äúIK ;=ka me;a;lska Bidk È. n,d wefokakg úh' t,aààBh iy t,aààB md,k m%foaYj, isá idudkH ck;dj tkak tkaku tla;rd wdldrhlska wdKavqfjka m%ldYhg m;a lrk ,o Bkshd wdrlaIs; l,dm fyda zzhqo uqla; l,dmZZ hkqfjka l=vd m%foaYhlg iSud lsÍu wdKavqfõ yuqodj, Wmdh ud¾.h úh' zzidudkH ck;djg isÿjk wk;=re Y=kH lsÍfïZZ wdKavqfõ m%;sm;a;sh' 733' .egqu mej;s iufha iy bka miqj fndfyda wjia:dj, wdKavqj iy wdrlaIl yuqod ;uka zzidudkH ck;djg jk wk;=re Y+kH lsÍfïZZ m%;sm;a;shla jkaksfha fufyhqïj,§ mj;ajd .;a mejiqfõh' wdKavqj th ye¢ka jQfha t,aààB .%yKh hgf;a isá idudkH ck;dj uqod .ekSfï udkqISh fufyhqula f,isks'688 734' wdrlaIl f,alï f.daGdNh rdcmlaI 2010 È LLRC bÈßfha l< ie, lsÍïj,§ fufia i|yka flf<ah( zz hqo yuqod uQ,ia:dkh" kdúl yuqod uq,ia:dkh iy .=jka yuqod uQ,ia:dkfhka ksl=;a flfrk ish¨ ish¨ fufyhqï ksfhda.j,§ m<uqfjkau isú,a ck;djg isÿjk wk;=re je<elaùug .;yels ish¨ mshjr .kakd zisú,a ck;djg isÿjk wk;=re Y+kH lsÍfïZ m%;sm;a;shla wkq.ukh lsÍug ckdêm;s iy wdrlaIl uKav,fha wms ;srKh flf<uq' wjOdrKh l< mKsjqvh jQfha uQ,ia:dkfha isg negE,shka olajd ish¨ uÜgïj, ish¨ fokd idudkH ck;djg isÿjk wk;=re je<elaùug ie,iqï lsÍï b;du;a jeo.;a nj Tjqka ±k isáh hq;=h hkakhs'ZZ689

687 V mßÉfþohffk;sl rduqj n,kak 688 Humanitarian Operation: Factual analysis MOD July 2006 Op cit 689 689wdrlaIl wud;HdxYfha f,alï f.daGdNh rdcmlaI 2010 wf.daia;= 17 LLRC hg lrk ,o ksfhdackh

Page 165: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

165

735' wdKavqfõ ia:djrh jQfha my; i|yka mshjr ;=<ska idudkH jeishkag isÿjk ydks je<elaùfï m%;sm;a;shla wkq.ukh lsÍuh(

ckdêm;s ksfhda.h jkafka zzidudkH ck;djg isÿjk wk;=re Y+kH lsÍfïZZ m%;sm;a;sh ilia lrk ish¨ ie,iqïj, iy fokq ,nk ish¨ ksfhda.j,§ ie,ls,a,g .; hq;= m%Odk lreKla nj yd wdrlaIl yuqod igka lsÍfï kshuhkaf.a moku nj ikakoaO yuqodj, ish¨ fY%aKSkag meyeÈ,sj ±kqï Èh hq;=h hkakhs'690

igfka fh§ isák wKfok ks,OdÍka iy Ng lKavdhï idudkH ck;djf.a wdrlaIdj iy udkj whs;sjdislï wdrlaId lsÍu ms<sn|j iy igka lrk ld,fha § iqÿiq iy ±kqj;a ;srK .eksu iïnkaOfhka Tjqkaf.a j.lSu .ek ±kqj;a lsÍug udkj whs;sjdislï ks;sh iy wka;¾cd;sl udkqISh kS;sh ms<sn|j Y%S ,xld wdrlaIl yuqodj,g iúia;rd;aul mqyqKqjla ,nd §u'691

uQ,sl jYfhka kshuqjka rys; .=jka hdkd ^UAV& j,ska ,nd .;a nqoaê f;dr;=rej,ska igka lrk m%foaYfha idudkH ck;dj fkdisák nj ;yjqre lr .ekSu i|yd meyeÈ,s f;dr;=re wKfok ks,OdÍkag ,nd fok ,§'692 tla ckrd,a flfkl= mejiQ wdldrhg zz kshuqjka rys; .=jka hdkd wmg idudkH ck;djg úh yels wk;=re wju lsÍug w;súYd, iydhla jQjd' ta u.ska wm yßhgu t,aààB isákafka fld;eko hkak;a" yßhgu t,aààB w;sf¾l n, weKs we;af;a fld;eko hkak;a" yßhgu t,aààBh n, fiakd /ia lrkafka fld;eko hkak;a" idudkH ck;dj tl;= jkafka fld;ekgo hkak;a yßhgu wm ±k isáhd' tuksid wmg idudkH ck;djg ysßyerhla fkdjk wdldrhg t,aáàBhg myr §ug yels jqkd' tal yßhg weia bÈßmsgu isÿ jkakla jf.a'ZZ693

idudkH ck;djg igka l,dmj,ska bj;aúug fmdÿ wjjdo ,nd fok ,§' m%ydrhg fmr ksYaÑ; wk;=re yeÕùï flßK' igka l,dmj,ska idudkH ck;dj msgj f.dia we;s nj ;dlaIKh Ndú;d lsÍfuka ;yjqre lr .eksK'694

wdrlaIl yuqodjg ;uka wruqKq lrk b,lalj,gu myr jÈk njg ±ä mqyqKqjla ,nd ÿka w;r th igka ìfï ydks ;lafiarejlska jeä ÈhqKq flßK'695

wkfmalaIs;j isÿúh yels ydks ^collateral damage& wju lsÍug .=jka yuqodj Y+laIau wú fhdod .ekSu'696 ld,;=jlal= m%ydr fhdod .;af;a ia:dk.; lsÍfï WmlrK iu.h' tu fjä m;s;jk ia:dkh f¾vd¾ u.ska ±laúK'697

iqÿiq b,lalj,g muKla myr fok nj ;yjqre lr.ekSug b,lalh f;dard.ekSu" we.hsu iy igka lsÍu i|yd iúia;rd;aul ;SrK .eksfï ls%hd mámdá'698;sìK' .=jka yuqodfõ wd{dm;s fufia lSfõh' zz uu mqoa.,slju b,lal kej; mßlaId lrkjd' wkfmalaIs; ydkshla isÿùug bvla we;ao hkak fidhd n,kjd'699 hqo yuqodfjka t,a, lrk m%ydr iïnkaOfhka yuqodm;s fufia lSfõh' zzwms .=jka úÿ,s iïnkaO;dj,ska mßlaId lr n,kjd' wmf.a m%ydr .ek

690 LLRC Report paragraph 3.17 691 Humanitarian Operation Factual Analysis MOD July 2006 Op cit. paragraph 249 692 Humanitarian Operation: Factual Analysis Op cit paragraph 240 693 53 jeks äúIKfha wK fok ks,Odß fïc¾ ckrd,a lu,a .=Kr;ak 2010 iema;eïn¾ 10 LLRC gbosrsm;a lsrSu 694 Humanitarian Operation: Factual Analysis Op cit paragraph 168, 228 695 Humanitarian Operation: Factual Analysis Op cit paragraph 242, 244 696 Humanitarian Operation: Factual Analysis Op cit paragraph 243 697 yuqodm;s ckrd,a c.;a chiQßh 2010 iema;eïn¾ 08 LLRC g l< bosrsm;a lsÍu 698 Humanitarian Operation: Factual Analysis MOD Op cit paragraph paragraph 239 699 thd¾ jhsia ud¾I,a W D R M J .=K;s,l 2010 iema;eïn¾ 08 LLRC bÈßfha l< ksfhdackh Humanitarian Operation: Factual Analysis MOD Op cit paragraph 183

Page 166: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

166

md,khla ;snqKd' ta wkqj mßlaId lsÍug;a ta wkqj wdrlaIs; mshjr .eksug;a wms Wmfoia ÿkakd'ZZ700

736' wdKavqfõ jd¾;djla jk udkqISh fufyhqu( i;H ú.%yhla ys idudkH fufyhqï ls%hd mámdá yd idudkH ck Ôú; wdrlaId lsÍu hk fldgfia yuqodj i|yd b,lal y÷kd .eksu iy igka wNHdi" ixialD;sl foafmd< wdrlaId lsÍu" ld,;=jlal= iy fudagd¾ ksÍlaIKh lsÍfï f¾vd¾" kshuqjka rys; .=jka hdkd ^UAV& iy b,lal i;H jYfhka y÷kd .ekSu iy ksrjoH;djh iy;sl lsÍu i|yd bjy,aùug .sks wú md,lhka ^fire Controllers& ms<sn| mqyqKqj .ek i|yka fõ' tys fufia o i|yka fõ' zz m%ydrhkag fmr wjYHjk wdldrhg úúO wk;=re yeÕùï lrk w;r idudkH ck;dj bj;aj .sh nj ;yjqre lr .eksug iy wkfmalaIs; ydks wju lr .eksug Wiiau ;dlaIKh fhdod .kakd ,§'ZZ701 737' úu¾Yk fldñáh .=jka yuqodj wkq.ukh l< b,lal f;dard .ekSfï ls%hd mámdá .ek i|ykajk f,aLk .Kkdjla ÿgq w;r wdKavqfõ iy fjk;a ks,OdÍkaf.a m%ldYk iudf,dapkh flf<ah' .=jka yuqodj iïnkaOfhka n,k úg iqÿiq b,lal mÍlaIdldÍj f;dard .;a nj wdrlaIl f,alï f.daGdNh rdcmlaI LLRC bÈßfha lshd isáfhah' Tyq fufia o i|yka flf<ah( zzlsishï .=jka m%ydrhla isÿ flf<a .=jka yuqodm;sf.a wkque;sh ,nd .ekSfuka miqj muKla nj ;yjqre lrk b;d meyeÈ,s l%shdj,shla wmg ;snqKd'ZZ .=jka yuqodm;s thd¾Ö*a ud¾I,a .=K;s,l LLRC bÈßfha l< m%ldYfha fufia i|yka úh' zz wm b,lalhlg m%ydr t,a, lsÍug fmr mßlaIdldÍúug fl;rï l%shd mámdá wkq.ukh flf<ao"''''''' wmg Èklg meh 24 mqrdu fidaÈisfhka isák mqoa.,hka isáhd' i;=rd mshjrla .kakd jydu wmg th ksÍlaIKh l< yelshs' bkamiq thg wm myr ÿkakd' ke;skï yuqodjg fyda kdúl yuqodjg ±ka jQjd'ZZ 738' bkamiq Tyq tu l%shd mámdáfha wx. ,laIK ishqï wdldrhg úia;r flf<ah' zzuq,skau wmg nqoaê f;dr;=re rdYshla ,efnkjd'''' wms wfma .=jka kshuqjka rys; hdkd fyda îÉl%d*aÜ hjkjd'''' tu ia:dkfha idudkH ck;dj isákafka±hs fidhd n,kjd' .=jka m%ydrhla t,a, l< fyd;a úkdYúh yels lsisjla we;a±hs fidhd n,kjd' wm iEySug m;a jq úg tu mska;+r m%ydrh lsÍug kshu jk m%ydrl lKavdhug ,nd fokjd' b,lalhg .e,fmk wú f;dard .kakjd' wms kshuqjka rys; hdkd wyig kxjd tu ld¾h kshu jQ lKavdhug iÔù mska;+r ,nd fokjd' tfukau tu b,lalh .=jka yuqod uq,ia:dkfha §;a È.gu ksÍlaIKh lrkjd' 739' Tyq jeä ÿrg;a fufia lSfõh( zzfuu b,lal iQodkï lrkafka .=jka yuqod fufyhqï wOHlaIl' '''''' wkfmalaIs; ydkshla isÿúh yels±hs ud kej; jrla tu b,lalh mqoa.,slju mßlaId lr n,kjd'ZZ fuu ls%hd mámdáh ±äj wkq.ukh l< ksid zziEu wjia:djlu wms ishhg ishhlau ksjerÈj myr ÿkakdZZhs Tyq iy;sl jQfhah' 740' úY%dñl .=jka yuqod ks,Odßfhla úu¾Yk fldñáhg l< ie, lsÍul§ ld¾hlaIu wK iy md,kh i|yd mqyqKqj" ishqï f,i b,lal f;dard .ekSfï l%ufõo j¾Okh lsÍu" f.dvìï yuqod iu. fmruqKq .=jka md,lhka ?|ùu" l%shd mámdáh jeä ÈhqKq lsÍug iy .=jka kshuqjkag miqúmrula ,nd §u i|yd iEu .=jka m%ydrhlskau miq

700 yuqodm;s ckrd,a c.;a chiQßh 2010 iema;eïn¾ 08 LLRC g l< bosrsm;a lsÍu Y%S ,xldfõ m%cd;ka;%Sh iudcjd§ ckrcfha wdrlaIl wud;HdxYh( t,aáàBh wú ìu ;nkafka kï iajhxl%Shj igka úrduhla-weu;s BBC Hardtalk idlÉPfõ § lshhs', http://www.defence.lk/new.asp?frame=2009036_02

701 Humanitarian Operation: Factual Analysis MOD Opcit paragraph 228

Page 167: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

167

m%ydrfhka isÿ jQ ydksh ;lafiare lsÍfï moaO;shla we;=¿j iqÿiq b,lal f;dard .ekSfï iy zzm%udKd;aul NdjhZZ ;yjqre lsÍfï mshjr ;j ÿrg;a úia;r flf<ah' 741' b,lal f;dard .ekSfï È .=jka yuqodfõ l%shd mámdá .ek iúia;rd;aul idlaIs ,nd §ug fjkiaj hqo yuqodfõ ld,;=jlal= m%ydr t,a, lsÍfï ls%hd mámdá ms<sn| úia;r LLRC f,aLkd.drfha fyda fjk;a ,sms f,aLkj,ska ,nd .; fkdyels úh' wdKavqfjka b,a,sï l< kuq;a Y%S ,xld wdrlaIl yuqod fhdod .;a igka lsÍfï kshuhka ys ^Rules of

Engagement & fyda igka ìfï ydks ;lafiare lsÍfï msgm;a úu¾Yk fldñáhg ,nd .; fkdyels úh' .egqï iufha jkakksfha wdrlaIl yuqod uQ,ia:dkfha wd{dm;s iy miqj yuqodm;s jQ ckrd,a c.;a chiQßh LLRC bosßfha l< ;u ie,lsÍfï § fufia mejiqfõh(702zznr wú iy .sks n,h fhdod .ekSfï È isudjka .Kkdjla ;sìK' hqo gexls lsisúfgl fhdod .;af;a ke;'ZZ ld,;=jlal= iy fudagd¾ fhdod .ekSfï § tys ksrjoH;djh .ek Tyqg yeu úgu iy;slhla ;snqKs' ta zz wmg ia:dk.; lsÍfï WmlrK ;snqKd' ? iy oj,a fjä,a,la m;s; jk m%foaYh ±lafjk f¾vd¾ wmg ;snqKd' iEu yuqod ldKavhlgu Tjqka isák ia:dkfhka bÈßhg ls'ó'35 la ±lafjk ld,;=jlal=j,g iú lrk f¾vd¾ ^Artillery Fire Radar& ,nd È ;snqKd'ZZ 742' ;udg iy ;u hg;a wKfok ks,OdÍkag igka ìu .ek ukd iuia; ±lau;a mj;ajd .eksug yels jQfha hqo ìfï mj;sk ;;ajh .ek ±k .eksu i|yd Èjd ld,fha;a rd;%S ld,fha;a fkdlvjdu kshuqjka rys; .=jka hdkd fhdod .;a fyhsks''''''''' th idudkH ck;djg isÿjk wk;=re wju lsÍug;a" Y+kH wk;=re m%;sm;a;sh mj;ajd .eksug;a bjy,a ùhehs Tyq lSfõh' ish¨ .sks n,h ksis wdldrfhka l<ukdlrKh l< nj i|yka lrñka ckrd,a chiQßh fufiao mejiqfõh' zzwms wmf.a .=jka úÿ,s ikaksfõokh ;=,ska fïjd mßlaId l<d' wmg wmf.a .sks n,h .ek md,khla ;snq ksid fï .ek mßlaId lsÍug;a ta wkqj wjYH wdrlaIdj ie,isug;a wm Wmfoia ÿkakd'ZZ 743' fïc¾ ckrd,a lu,a .=Kr;ak703 LLRC bÈßfha fufia mejiqfõh' zz wmg ;snq jdish – ud jdish hk jpkh mdúÉÑ lrkak leu;shs' - ;uhs kshuqjka rys; hdkdj, iydh we;sj fufyhqï ueÈßh ;=<gu wjm;k ikaOdk ^down-link& myiqlï yryd ;;H ld,Sk f;dr;=re ,nd .; yelsùuhs' wmg iydhg iy iïnkaëlrKhg .=jka yuqodfjka §¾> ld,sk m<mqreÿ .=jka kshuqjka ,nd È ;snqKd'ZZ704 744' fuu m%ldYkj,ska fmks hkafka my; jd¾;d lrk idudkH ck Ôú; ke;súu iy idudkH ck;djf.a foafmd<j,g ydks isÿùu wka;¾cd;sl udkqISh ks;sh lvlrñka wdKavqj iy yuqod kdhlhka wfmalaId l<" ±k isá iy ms<s.;a tlls hkakhs' iDcq iy jl% .sks n,h fhdod .ekSu 745' wêl ck.yKhla we;s m%foaYj,È md¾Yajhka igka lsÍfï È f;dard .kakd wúj, wdldrh iy tajd fhdod .kakd wdldrh ie,lsh hq;= m%udKhlska idudkH ck;dj flf¾ bjla njla ke;sj fyda m%udKh blaujd n,mEï we;s lsÍfï wjia:d mj;S' jl% .sks n,h

702 LLRC bÈßfha fmkS isák úg ckrd,a chiQßh yuqodm;s ;k;=rg Wiia lrk ,§ 703 uq,skau 53 äùIKfha wd{dm;s" W;=re FDL ys hdmkh SFHQ hgf;a ;sìK' miqj Tyqg jkaksfha irKd.;hska Ndr .ekSfï ld¾h mejßK' 58 äùIKfha wd{dm;s Ifõkaø is,ajd LLRC l< ie,lsÍïj,§ kshuqjka rys; .=jka hdkdj, ^UAV & w.h .ek fujeksu woyia m< flf,ah' 704 UAV නැවත නැවත භාවතය බ ොබ ෝ සාකෂකරවන ත වර කළා ඩබ ෝන දැක බකට කලකට පස

බෙල බවඩ ප ා බ ොබ ෝ වට එලල වය

Page 168: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

168

hkq wdhqOh iy b,lalh w;r meyeÈ,s o¾Ykhla ke;sj fjä ;eìug fhdod .kakd wdhqOj,ska ksl=;a lrk WKavhs' fujeks wúhlska ksl=;a lrk WKavhla pdmhl wdldrfhka by<g .uka fldg my;g jefÜ' fujeks wdhqO fhdod .; yels jkafka b,lalh t;rï ksjerÈ fkdjk úgh' fï fya;=j ksid b,lalhg hjk tl WKavhla fjkqjg fI,a fjä .Kkdjla ksl=;a flf¾' zzm%foaY wúZZ ^Area Weapon& f,i fhdod .kakd fïjdfha msmsreï n,h úYd, m%foaYhlg ±fkkq we;' ld,;=jlal= iy fudagd¾ we;=¿ jl% .sks n,hlska hq;a wdhqO fhdod .ekSfuka zzidudkH ck;dj flf¾ flá ld,Sk iy §¾> ld,sk n,mEula we;s lrjñka úYd, m%foaYhlg ydks isÿ lrhs'705 746' iDcq .sks n,h hkqfjka woyia lrkafka wdhqOh iy woyia lrk b,lalh w;r iDcq o¾Ykhla mej;suh' túg b,lalh idudkHfhka jvd;a ksjerÈh' úu¾Yk fldñáh WmfoaYk ,nd .;a yuqod uQ,dY% wkqj Y%S ,xld hqo yuqodjg iDcqj fhdod .kakd wdhqO we;=¿j mq¿,a mrdYhl úúO wú ;sî we;' flfia jqj;a th fhdod f.k we;af;a frdlÜ fm%dfm,a f.%fkaâ ^RPG& jeks uQ,sl jYfhka iDcq .sks n,h i|yd ie,iqï l< wdhqOfha ÿr m%udKh jeä lrk kuq;a wdhqOfha ksrjoH;djh wvq lrk" tuksidu idudkH ck;djg ydks isÿúfï wjodku jeä wdhqOhs'706 747' Y%S ,xld wdrlaIl yuqod úiska isoq lrk ,o .=jka fidaosisj,ska b,lal ksjerosj y÷kd .ekSug yels jkakg we;' ta wkqj by< uÜgul ksrjoH;djhlska b,lalhg myr §ug yels wdhqO fhdod .ekSug;a b,lalh wjg m%foaYhg wkfmalaIs;j isÿjk ydks wju lr .ekSug;a yelshdj ;sìK' tfia jqj;a Y%S ,xld hqo yuqodj ld,;=jlal= iy u,aáner,a frdlÜ úÈk hka;% ^MBRL& hqo uqla; l,dm wjg m%foaYj, ia:dk .; fldg fhdod .;a w;r th .egqfï wjidkh jk f;lau isÿ úh'707

748' nr wú fhdod .ekSu iSud l< nj;a igfka wjidk i;s lSmh ;=< tajd fhdod .ekSu iïmQ¾Kfhkau k;rl< nj;a wdKavqj È.ska È.gu lshd isáfhah' Y%S ,xldfõ wdrlaIl f,alï mjik wdldrhg zzwjidk wÈhrj,§ isú,a ck;dj ksid;a b;d l=vd m%foaYhlg iSud ùu ksid;a ld,;=jlal=" fudagd¾ iy .=jka m%ydr jeks jl% .sks n,h fhdod .ekSu iSud lsÍug ckdêm;s ;SrKh l< ksid yuqodjg ieye,a¨ wú muKla fhdod .ekSug isÿ úh'''708;u fufyhqu zzm%dK wemlrejka .,jd .ekSfïZZ udkqISh m%h;akhla f,i ye¢ka jQ rch zz,enqKq Wmfoia wkqj wdrlaIl yuqod idudkH ck;djg wk;=re isÿ úh yels nr wú iy m%ydrl .=jka hdkd iy .=jkska fhdod .kakd wú ^ Aerial Weapons& fhdod .ekSu wjika flf<ahehs i|yka flf<ah'ZZ709 749' zznr wú fhdod .ekSu i|yd lsisu idOdrK fya;=jla fkd;snqfKaheZZhs wdmod l<ukdlrK iy udkj whs;sjdislï weu;sjrhd 2009 ud¾;= udifha È lSfõh' 710 zzigka fufyhqï tys wjidkh lrd <Õdù we;ehs wdKavqj wfm%a,a 27 jeks od m%ldY flf<ah' zzidudkH ck;djg wk;=re úh yels nr wú" m%ydrl .=jka hdkd iy .=jkska fhdod .kakd wú fhdod .ekSu wjika lrk f,i wmf.a wdrlaIl yuqodj,g Wmfoia fok ,§' m%dK wemlrejka jYfhka r|jd f.k we;s idudkH ck;dj .,jd .ekSfï m%h;ak

705 United Nations November 30,2013. ikakoaO .egqï ;=< isú,a ck;dj wdrlaId lsrSu ms<sn|j uy f,alïf.a jd¾;dj fPaoh 69 706 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 707 uy f,alï f.a Y%S ,xldj ms<sn| úfYaI{ uKav,hg iydh jkq i|yd UNOSAT l< N+ wjldY úYaf,aIKh Geo-spatial 708 2010 wf.daia;= 17 wdrlaIl wud;HdxYfha f,alï f.daGdNh rdcmlaI LLRC bÈßfha l< ksfhdackh' 709 Humanitarian Operation: Factual Analysis MOD Op cit paragraph 183 710 Y%S ,xldfõ m%cd;ka;%Sh iudcjd§ ckrcfha wdrlaIl wud;HdxYh( t,aáàBh wú ìu ;nkafka kï iajhxl%Shj igka úrduhla-weu;s BBC Hardtalk idlÉPfõ § lshhs', http://www.defence.lk/new.asp?frame=2009036_02

Page 169: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

169

wmf.a wdrlaIl yuqod È.gu isÿ lrk w;r Ôú; wdrlaId lsÍug by<u m%uqL;djh fokq we;'ZZ711

750' my; ±lafjk wdldrhg" idlaIslrejkaf.a m%ldY iy rdcH ;dka;%sl uQ,dY% " rdcH fkdjk ixúOdk iy fjk;a jd¾;d mßlaId l< yuqod úYaf,aIlhska mjik wdldrhg Y%S ,xld wdrlaIl yuqod igka uqla; l,dm ;=kg iy ta wjg m%foaYj,g ikakoaO .egqfï wjidk wÈhr uq¿,af,au idudkH ck;dj fhdod .kakd há;, myiqlïj,g buy;a ydks isÿjk iy idudkH ck Ôú; wysñ jk wdldrhg ld,;=jlal= iy MBRL we;=¿ jl% .sks n,h fhdod f.k we;' idlaIslrejkaf.a m%ldY wkqj wvqu jYfhka ffjoH myiqlï iemfhk ia:dk y;rlg" PTK " uqf,hsjhslald,a" Wohd¾ldvq iy mqÿud;,ka MBRL jeks b,lalhla ksYaÑ; ke;s ^Unguided weapons& wú iy fjä m%ydr t,a, lr we;' yuqod úfYaI{;djh we;s iuyre we;=<;a idlaIslrefjda fjä ;eîu Èh;a lsÍu weiqK wdldrh;a" tajd .uka l< wdldrh .Kkh lsÍug yels jQ wdldrh;a iy iuyr wjia:dj, fhdod .;a wú j¾.h ksYaph lsÍug yels jQ wdldrh;a úia;r l<y'712wfkl=;a whg msmsÍfuka isÿ jQ ydksh iy th meñKs ÈYdj ;SrKh lsÍug yels úh'713

751' fhdod .;a fmdl=re fndaïn ^iuyreka th ye¢ka jQfha zfld;a;= l=kavqx hkqfjks& Wvq .=jfka§ len,sj,g mqmqrd l=vd fndaïn ìu m;s; ùu;a iu. kej; mqmqrd hk wdldrh .ek fndfyda idlaIslrefjda úia;r l<y' fmdl=re fndaïn b,lalhg <Õdùug fmr l=vd fndaïn .Kkdjlg fjkaù úYd, m%foaYhl mqmqrd hhs' flfia jqj;a jl% .sks wúj,ska ksl=;a lrk fndaïn by< wyfia len,s j,g fjkaj hEug yels nj is;sh yelsh' fmdl=re fndaïn fhdod .;af;ahehs ks;r ks;r kef.k fpdaokd ksid tajd fhdod .;af;ao keoao hkak ;srKh lsÍug jeä ÿrg;a úu¾Ykh l< hq;=hehs úu¾Yk fldñáh úYajdi lrhs' 752' ta wdldrhgu iqÿ fmdiamria úfYaIfhkau .egqfï wjidk i;s lSmh ;=< fhdod .;a njg fpdaokdo fuu fldñáhg ,eìK' fujeks fndaïn j,ska ;shqKq ms<siaiSï we;sjk w;r iu l¿ meye .efka' iqÿ fmdiamria fhdod .;af;ao hkak ;yjqre lr .ekSug m%udKj;a f;dr;=re /ialr .ekSug úu¾Yk fldñáhg fkdyels jQ ksid fuu fpdaokd jeä ÿrg;a úu¾Ykh l< hq;=hehs fldñáh úYajdi lrhs' igka uqla; l,dm msysgqùu 753' wdKavqj 2009 ckjdß iy uehs ui we;=<; tys zwk;=re we;sùu Y+kH lsÍfï m%;sm;a;shZZ hgf;a jßka jr zhqo uqla; l,dmZ ^NFZ& fyda zwdrlaIs; m%foaYZ ;=kla m%ldYhg m;a flf<ah' fuu fldgfika tu l,dm ;=k we;s lssÍu ms<sn| iuia; ±laula bÈßm;a flf¾' tla tla igka uqla; l,dmhg úfYaIs; jQ f;dr;=re my; Wm fldgiaj,ska fjka fjkaj ta tla tla l,dmhg t,a, jQ m%ydr ms,sn|j f,aLk .; flfrkq we;' 754' wdKavqj igka uqla; l,dm m%ldYhg m;a flf<a t,aààBh iu. tlÕ;djhla ke;sj tal mdlaIsljh' .egqfï md¾Yajhka folu tajd wdrlaIs;" uOHia: m%foaY f,i ms<s.;af;a ke;' kï lrk ,o ia:dk mej;sfha t,aáàB md,k m%foaYj, jk w;r ta Èkj, wdKavqfõ yuqodjg tajdg msúiSug yelshdjla ;snqfKa ke;' 755' wj;eka jQ ck;dj ;ekska ;ekg hEu iy Y%S ,xld hqo yuqodfõ bÈß .uk;a iu. miq nisk t,aààBfha md,kh hgf;a mej;s N+ñ m%foaYh l=vd ùu;a iu. tla tla igka uqla; l,dmh Bg fmr tllg jvd N+ñ m%udKfhka wvq úh' Bg wu;rj wdKavqj frday,a

711 www.defence.lk/new.asp?name=200904_06 712 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 713 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ

Page 170: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

170

iy udkqISh wdh;kj, ld¾hd, we;=<;a ish¨ wdrlaIs; ia:dk jgd lsf,da ñgrhl m%foaYhla zw;sf¾l wdrlaIs; l,dmZ jYfhka m%ldYhg m;a flf<ah'714 756' igka úrdu l,dm m%ldYhg m;a lsÍug miqìï jQ woyi fnfyúka .eg¨ iy.;h' tajd kï l< m%foaY t,aààB yuqod ia:dk we;+<; jQ w;r igka uqla; l,dmh kï lsÍug fmr t,aààBh bka bj;a jQfha ke;'715 m<uq l,dmh m%ldYhg m;a lrk ,oafoa Y%S ,xld hqo yuqodj bÈßhg .uka lrñka isá ls,sfkdÉÑfha isg mqÿl=äbßmamq ^PTK kñka o ye¢kafjk& iy uq,;sjq olajd we;s A 35 uyd ud¾.h wi<h' mqÿl=äbßmamq ys ;u n, m%foaYh wdrlaId lr .ekSug t,aààBhg m<uq igka uqla; l,dmfha isg Y%S ,xld hqo yuqodjg myr Èug isÿ jkakg we;' igka we;sùug ie,lsh hq;= wjia:djla mj;sk m%foaYhl igka uqla; l,dmhla msysgqùfuka Y%S ,xld hqo yuqodfõ wruqK .ek m%Yak u;= lrhs' 757' LLRC ish jd¾;dfõ fufia i|yka lr we;' zz t,aààBh úiska hqo uqla; l,dmfha mdßY=oaO Ndjh wmyrKh l< ;;ajhla hgf;a woyia lrk ,o udkqISh wruqKqj,g t,aáàBfha wkql=,;djh ;yjqre lr .ekSug lsishï tlÕ;djhla we;s lr fkd.ekSu;a" wdKavqj tal mdlaIslj m%ldYhg m;a lrk ,o hqo uqla; l,dm ms<sn| jev ms<sfj<g t,aáàBh wkql+,;djhla ±la jQfha o hkak ;yjqre lr .ekSug ud¾.hla fkdue;sùfï ;;ajh ksid;a igka l,dmh ;=< msysá t,aààB fha wú ia:dk.; l< ;ekaj, isá fjä m%ydr t,a, lsÍfï § wdrlaIl yuqod Bg m%;s m%ydr t,a, lsÍfuka idudkH ck;djg wk;=re isÿ jkakg we;ehs ks.ukh lsÍu idOdrKh'ZZ 758' wdrlaIl f,alï LLRC fldñiug lrk ,o ish bÈßm;a lsÍfï § hqo uqla; l,dm msysgqjk ,oafoa cd;sl wdrlaIl uKav,h iy ckdêm;s w;r mej;s idlÉPd j,ska miqjh' zzidudkH ck;djg meñKSu i|yd hqo uqla; l,dm hkqfjka m%foaY fjka lrk ,oafoa ckdêm;sjrhdh' túg yuqodjg wfkl=;a m%foaYj, fufyhqï lghq;= isÿ l< yelshZZ716Tyq jeä ÿrg;a fufia lSfõh' zzwmf.a woyi jQfha idudkH ck;djg jv jvd;a iómùuh' túg Tjqkag wdKavqfõ md,k m%foaYj,g meñKsh yelsh'ZZ 759' hqo uqla; l,dm msysgqùu idudkH ck;djg ±kqï § Tjqkag wdrlaIdj ie,fik tu m%foaYj,g hk f,i Tjqka Èßu;a l< nj;a fï f;dr;=re .egqï mej;s m%foaYj,g .=jkska fy<k ,o m;%sldj,ska iy Yío úldYk hka;% u.ska ck;dj ±kqj;a l< nj;a wdKavqj i|yka flf<ah'717wdKavqj i|yka lrk wdldrhg 2009 ckjdß 16 isg wfm%a,a 29 olajd ld,h we;=<; úúO m;%sld j¾. 13 l msgm;a 127"000 la .=jkska fy<d we;' fuu fldñáh idlÉPd l< idlÉPd l, idlaIslrefjda tu m;%sld ÿgq nj;a miq wjia:dj,§ Y%S ,xld yuqodj idudkH ck;djg tu m%foaYj,g meñKSu Èßu;a l< nj;a mejiQy'718 tjeks m;s%ld lSmhla fuu fldñáhgo ,eìK'

714 2011 fkdjeïn¾ LLRC jd¾;dfõ 47 mdo igyfka yuqodm;s 2009 ckjdß 19 ICRC uQ,ia:dkhg hjk ,o ,smshlska hqo uqla; l,dm iy frday,a wi< wdrlaIs; m%foaY msysgqùu ksfõokh flf<ah' 715 UNOSATsatellite imagery seen by OISL 716 wdrlaIl wud;HdxYfha f,alï f.daGdNh rdcmlaI 2010 wf.dia;= 17 LLRC yuqfõ l< bÈßm;a lsÍu 2010 iema;eïn¾ 8 yuqodm;s ckrd,a c.;a chiQßh l< ksfhdackh n,kak Humanitarian Operation factual Analysis MOD Op cit paragraph 174 717 m;%Sldj, msgm;a úu¾Yk fldñáh ÿgqfõh' 718 tu m;s%ldj, ck;djg Èjd ld,fha È meñfKk f,i okajd ;snqK kuq;a th isú,a ck;djg WNf;dafldaálhla jQfha túg t,aáàBfha m,s.ekSïj,g ,la úh yels ksid Tjqkag m,d hEug isÿ jQfha rd;s% ld,fha § ùfuks'

Page 171: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

171

760' idudkH ck;djg hqo uqla; l,dm 1 g meñfKk f,i okajd ;snq m;%sldjl fufia i|yka fõ' 719 zzwms Tn jeks wysxil ck;djg wdrlaIdj iy Tng wjYH lrk wfkl=;a myiqlï ,nd osug n,dfmdfrd;a;=fjka isáuq' wdKavqfõ md,kh hgf;a we;s m%foaYj,g meñfKk Tng tu myiqlïj,g wu;rj Èklg re' 100 ne.ska Èukdjla" rEmjdysks ne,Sug yd ÿr l;k weu;=ï ,nd .ekSug myiqlï o iemfhkq we;' l|jqre wi< mqia;ld, myiqlï iy fjk;a úfkdaodYajdoh ,nd .ekSfï wjia:do mj;S' ;j;a n,d isákafka ke;sj lreKdlr wm fj; meñfKkak' Tnf.a meñKSu wfmalaIdfjka wms my; o< is;shfï ±lafjk m%foaYfha isákafkuq' ta 31 ud¾.fha Wohd¾lâvq ykaÈfha isg uq,;sjq ys ly md,u olajd hqo uqla; l,dmhla jkq we;'ZZ ^hqo uqla; l,dmfha t;rï meyeÈ,s ke;s o< is;shula o m;%sldjg wuqKd ;sìK' th w;aika lr ;snqfKa hqo yuqodfõ wd{dm;s ¨;skka ckrd,a jYfhks'ZZ& 761' zzjkaksfha uyck;djg wms wdrlaIs; ia:dkhla ks¾udKh flf<uqZz hk ud;Dlfjka hq;a m;%sldjla fldñáhg ±l .ekSug yels úh' bka idudkH ck;djf.ka yels muK blauKska wdrlaIl l,dmhg ^ hqo uqla; l,dmhg& hk f,i b,a,d isà' zzBg jkaksfha my; i|yka m%foaY wh;ajkq we;' mqÿl=äbremamq" mrka;ka" ta 35 ud¾.fha ly md,u" Wohd¾lâvq ykaÈfha isg breoaÿuvq iy foaúmqrï olajd ls'ó' 4 l ÿr m%udKhla we;=<;a jkq we;' tu ksYaÑ; m%foaY wj;eka jQ ck;dj fjkqfjka fjka lr we;s ksid yuqodfjka .=jka m%ydr fyda fI,a fjä m%ydr t,a, lsÍula fkdjkq we;' 762' hqo uqla; l,dm wdrlaIs;hehs iy;sl jqjo tajdg ksrka;rfhkau fI,a fjä t,a, úh' nr wú fhdod .;a nj wdKavqj m%;slafIam l< kuq;a .egqfï wjidk wÈhf¾ §" 2009 ckjdß isg uehs olajd hqo uqla; l,dm ;=k wdikakfha jfÜgu nr wú ia:dk .; flf<ah' tlai;a cd;Skaf.a úfYaI{ uKav,hg ,nd ÿka pkaÈ%ld PdhdrEm úYaf,aIKh lsÍfuka miqj zzY%S ,xld hqo yuqodj .egqfï wjidk udi myl ld,h uq¿,af,au irKd.;hskaf.ka ckdlS¾K jQ m%foaYj,g iy hqo uqla; l,dm jYfhka fjka lrk ,o m%foaYj,g ie,lsh hq;= m%udKhlska ld,;=jlal= m%ydr t,a, lsÍfï yuqod l%shdkaú; yelshdj ia:dmkh lsÍu" mj;ajd .eksu iy hdj;ald,Sk isÿ lsÍu isÿ l< njg n,j;a idlaIs mj;skafkahehsZZ ks.ukh flf<ah'720 763' idudkH ck;djg wk;=re isÿùu t,aààBh ckdlS¾K m%foaY" hqo uqla; l,dm iy wfkl=;a wdrlaIs; ia:dkj, ;u l%shdkaú; iy wú wdhqO is;d u;du ieÕùfï ks;Hdkql+, fkdjk Wml%u kskaod iy.;j f;dard .ekSu;a t,aáàBh hqo uqla; l,dm iy ffjoH myiqlï ,nd §fï ia:dk wdikakfha isg ld,;=jlal= iy fjk;a wú kej; kej;;a fhdod .ekSfï;a m%;sM,hla nj ;¾l lrñka hqo uqla; l,dmj,g ish¨ m%ydr t,a, lrk ,oafoa wka;¾cd;sl udkqISh ks;shg wkql+,j nj wdKavqj È.ska È.gu lshd isáfhah'721

764' my; idlÉPd lrk wdldrhg t,aààB l%shdjka iuyr wjia:dj, ;u md,kh hgf;a isák idudkH ck;dj m%ydrfhka we;sjk n,mEfuka wdrlaId lsÍug .; yels ish¨ wdrlaIs; mshjr .ekSug wka;¾cd;sl udkqISh ks;sh hgf;a we;s Tjqkaf.a ne£u lv lsÍuls' bka Y%S ,xld hqo yuqodj ish¨ wjia:djkays tla w;lska idudkH ck;dj iy Tjqka fhdod .kakd ia:dk yd wfkla w;g ks;Hdkql+, b,lal w;r fjkia fldg y÷kd

719 tu m;%Sld isxyf,ka iy fouf<ka ;snq w;r mßj¾;kh úu¾Yk fldñáfha mßj¾;l úiska ,nd fok ,§' 720 uy f,alï f.a Y%S ,xldj ms<sn| úfYaI{ uKav,hg iydh jkq i|yd UNOSAT l< N+ wjldY úYaf,aIKh Geo-spatial

721 LLRC ksÍlaIK l%shd;aul lsÍu ms<sn| yuqod uKav,fha iïmQ¾K jd¾;dj www.army.lk/docimages/image/LLRC_2013pdfys we;

Page 172: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

172

.ekSug;a tfukau l=uk ;;ajhla hgf;a jqjo idudkH ck Ôú;hg wkfmalaIs;j isÿjk ydks" idudkH ck;djg isÿjk ;=jd, iy Tjqka fhdod .kakd ia:dkj,g jk ydks je<elaùug fyda wju lsÍug .; yels ish¨ wdrlaIs; mshjr .ekSfï j.lSfuka ksoyia jkafka ke;' 765' idudkH ck;dj hqo uqla; l,dmj,g hEug wdKavqfjka l< b,a,su ms<s.;a nj m%ldY .Kkdjlska fmfka' tfy;a m%ydr ms<sn| ksoiqkaj,ska ±lafjk wdldrhg wdKavqfjka we;s l< hqo uqla; l,dm idudkH ck;djg wdrlaIs; ia:dk jQfha ke;' frday,a jeks idudkH ck;djg fiajh ie,fik wdrlaIs; ia:dk we;=<;a hqo uqla; l,dm msysgqúu;a iu. tajd Y%S ,xld wdrlaIl yuqodj, m%ydrj,g ,laúh' tu ia:dkj, /ljrKh ,nd isá idudkH ck;djg hqo uqla; l,dmh ;=< yuqod fufyhqula isÿ úh yelshehs wk;=re yeÕùula fyda ±kqï Èula fyda bj;aj hEug m%uKj;a ld,hla wdKavqj$ hqo yuqodj ,nd ÿkafka ke;' 766' irKd.;hkaf.a udkj whs;sjdislï ms<sn| tlai;a cd;skaf.a uy f,alïf.a ksfhdað; 2009 wfm%a,a udifha Y%S ,xldfõ l< ixpdrhlska miqj zzfojk hqo uqla; l,dmh wjYHfhkau t,aáàBh yuqod m%ydrj,ska fldka lrk ,o .egqï l,dmh ;=<u mj;S' fuh b;sßj isák idudkH ck;djg w;sYh udrdka;sl ;;ajhla we;s lrjhs' fuu l,dmfha iSñ; bv m%udKh iy wêl ck >k;ajh ksid buy;a m%fõYfuka iy idudkH ck;dj iy igkalrejka fjkia fldg ye¢ka .ekSfï uQ,O¾uhg .re lrñka lsishï yuqod fufyhqula isÿ jqjfyd;a th iajNdjfhkau bjla njla ke;sj iy idudkH ck;dj w;r wm%udK jQ wkfmalaIs; ydkshla úh yelshehs i|yka flf<ah'722

igka lsÍu( t,aáàB 767' ;u md,kh hgf;a we;s m%foaYj, isák idudkH ck;djg iy Tjqkag fiajh iemfhk ia:dk' m%ydrj,ska we;sjk n,mEfuka wdrlaId lsÍug .; yels ish¨ mshjr .eksug wka;¾cd;sl udkqISh ks;sh hgf;a t,aààBhg ne¢ula mj;S' yels;dla ÿrg wêl ck >k;ajhlska hq;a m%foaY ;=< fyda ta wi< yuqod fufyhQï ia:dk.; lsÍu fukau .egqfï md¾Yajhl md,kh hgf;a we;s m%foaY wdikakfha we;s yuqod ia:dkj,ska isú,a ck;dj iy Tjqkag fiajh iemfhk ia:dk bj;a lsÍug .; yels ish¨ mshjr .ekSuo tu ne£ug wh;ah' 723

768' wú wdhqO iy wfkl=;a hqouh WmlrK ia:dk.; lsÍu 769' idudkH ck;djg fiajh iemfhk ia:dk yuqoduh lghq;= i|yd fhdod .kafka kï tys wdrlaIs; ;;ajh ke;s fõ'724tuksid idudkH ck;djg fiajh iemfhk myiqlï úfYaIfhkau frday,a ;=< yuqod WmlrK ia:dk.; lsÍfuka iy tu myiqlï i;=rdg ydks isÿfjk lghq;= lsÍu i|yd fhdod .ekSfuka je<lsug t,aààBh flf¾ ne£ula mj;S' 770' t,aáàB md,k m%foaYj, ish¨u frday,aj, frday,a we;=<g .sks wú f.k tau ±äj ;ykï flfrk meyeÈ,s kshuhka ;snqK w;r tajdg jd¾;djk wdldrhg .re l< nj fndfyda idlaIslrefjda fuu fldñáhg ±kqï ÿkay'725weiska ÿgq idlaislrejka mjik

722 t cd uy f,alïf.a irKd.;hkaf.a udkj whs;sjdislï ms<sn| ksfhdað;hdf.a Y%S ,xld ixpdrh 2009 wfm%a,a 2 - 6 723 iïm%odhsl wka;¾cd;sl udkqIsl ks;sh ms<sn| ICRC o;a; nexl=j kshuhka 23 – 24 724 iïm%odhsl wka;¾cd;sl udkqISh kS;sh ms<sn| ICRC o;a; nexl=j 725 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ

Page 173: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

173

wdldrhg ;=jd, jq ñksiqka frday,aj,g f.k taug iydh jQ t,aààB ld¾hOrhka idudkHfhka meñKsfha ksrdhqOjh'726 771' wdKavqfjka md,kh jQ fyda fjk;a frday,a iy .s,ka r: t,aáàBh úiska yuqod lghq;= i|yd fhdod .;a nj ±lafjk f;dr;=re lsisjla fuu fldñáhg ,enqfKa ke;' fldñáh idlÉPd l< ffjoH fyda udkqISh iyk fiajlhka lsisfjla ffjoH myiqlï yuqod fufyhqï i|yd fhdod .ekSug t,aáàBh lsisúfgl W;aidy l< njla jd¾;d flf<a ke;' fldñáhg ,enqKq f;dr;=re wkqj frday,a we;=<; t,aáàB yuqod WmlrK ia:dk.; lsÍula isÿj ke;' 772' tuksid fuu f;dr;=re mokï lr f.k Y%S ,xld hqo yuqodj m%ydr Èh;a l< wjia:dfõ frday,a we;=<; ks;Hdkql+, ñ,sgß b,lal mej;s nj úYajdi lsÍug idOdrK fya;= úu¾Yk fldñáhg ;snqfKa ke;' ;=jd, ,;a t,aààB yuqod ld¾hOrhka iuyr frday,aj, m%;sldr ,nñka isàu ksid tajdfha wdrlaIs; ;;ajfha fjkila isÿ jkafka ke;' ta tu mqoa.,hka tu wjia:dfõ iDcqj igkaj,g iïnkaO fkdùuhs' 773' flfia jqj;a t,aáàBh frday,a ióm ia:dkj, isg m%ydr Èh;a l< njg úYajdi lsÍug idOdrK fya;= mj;sk nj ±lafjk f;dr;=re úu¾Yk fldñáfhka /ia lr f.k we;' my; úia;r flfrk isoaëkaj,ska t,aààBh ñ,sgß wdrlaIs; ia:dk ^ jeä jYfhka mia jeá iy w.,a& msysgqùu iy frday,aj,g iómfha fyda iuyr úg ta wdikakfha iy irKd.;hkaf.a ;djld,sl uvq iy l+vdrï úYd, ixLHdjla mej;Sfuka iksgqyka jk fnfyúka ckdlS¾K m%foaY jgd ld,;=jlal= iy fjk;a wú wdhqO ia:dk.; l< nj ±lafõ'727 tfia lsÍfuka t,aààBh idudkH ck;dj m%ydrj,ska wdrlaId lsÍug .; yels ish¨ mshjr .ekSug we;s tys ne£u ms<sme§ug wfmdfydi;a jQfhah' 774' Bg wu;rj ffjoH myiqlï wi< yuqod wú wdhqO ia:dk.; lsÍï je<elaúug fyda m,s.ekSï jYfhka m%;s m%ydr t,a, lsÍfï bvla mj;sk fyhska frday,a ld¾h uKav,hg wju wdrlaIs; mshjr .eksug bvie,fik wdldrhg frday,a wi< isá ;u m%ydr Èh;a lsÍfï woyila mj;sk njg wk;=re yeÕùfï ud¾.hla we;=¿j idudkH ck;djg isÿ úh yels wk;=re je<elaúug fyda wju lsÍug l,a ;nd mshjr .ekSug t,aààBfha fcHIaG kdhl;ajh l%shdl< nj ±lafjk f;dr;=re lsisjla fuu fldñáhg ,enqfKa ke; 775' wêl f,i ckdlS¾K m%foaYj, wka;¾cd;sl udkqISh ks;sfhka wdrlaIs; ia:dk wdikakfha fyda ióm ia:dkj, yuqoduh ia:dk msysgqùu ksid m%;sm%ydr t,a,ù idudkH ck;djg wk;=re isÿúh' tfia lr we;af;a yuqoduh ia:dk fyda m%foaY m%ydrhkaf.ka wdrlaId lr .ekSugo ke;skï iïm%odhsl wka;¾cd;sl ks;sh W,a,x>kh lsÍula úh yels Y%S ,xld hqo yuqodfõ m%ydr t,a, lsÍug fm<Uùfï woyiska jqj;a fujeks l%shd msgqmi we;s wruqK nrm;< m%Yak u;=lrhs' 776' Y%S ,xld hqo yuqodj t,aààBh iy isú,a ck;dj jv jvd;a l=vd jk m%foaYhlg ;,a¨ lsÍu ksid yuqoduh ia:dk ffjoH myiqlï iy wfkl=;a wdrlaIs; ia:dkj,ska fjka fldg bj;a lsÍfï bv m%ia:d iSñ; jQ njo i|yka flßK' ;;ajhkaf.a fuu fjkiaùfuka .egqfï lsishï md¾Yajhla wka;¾cd;sl ks;sfha we;s fjkia fldg ye¢k .ekSu" m%udKdkql+, Ndjh iy m%ydr iy bka we;sjk n,mEu je<elaùug .; yels ish¨ mshjr .ekSfï ms<sn| uQ,O¾u hgf;a we;s ne£ïj,ska ksoyia jkafka ke;s nj úu¾Yk fldñáh wjOdrKh lrhs' tfia jqj;a fuu ne£ïj,g wkql+,ùu i|yd .egqfï md¾Yajhka idudkH ck;dj wk;=rg m;ajk wdldrfhka fldgq fkdùug ;u Wml%u fhdod .;a hq;=h'

726 idlaIslref.a m%ldYh f.dKqfõ 727 UNOSAT, Geo-spatial analysis in support to the Secretary-General’s Panel of Experts on Sri Lanka

Page 174: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

174

777' wdKavqj tal mdlaIslj m%foaY zzwdrlaIs; l,dmZZ f,i kï lsÍfï § t,aààBfha tlÕ;djh ,nd fkd.;a nj fuu fldñáh isysm;a lrhs' flfia jqj;a hqo uqla; l,dm msysgqjd we;s ia:dk iy tys m%ldYs; wruqK jkafka idudkH ck;dj wdrlaId lsÍu nj t,aààBh ±k isákakg we;' t,aààBh ;u md,kh hgf;a mj;sk m%foaYj, ck;djg tyd fuyd hEug mekjQ iSudjka ;=<ska ck;dj .egqï mej;s m%foaYhlg iSud flf<ah' ta ;=<ska tys ck;dj yuqod fufyhqï j,ska wk;=rg m;a fjk ;;ajhla we;s flßK' .egqfï wjidkh jk f;la t,aààBh tyd fuyd hEu ms<sn|j mek jQ iSudjka ms<sn| úia;r XX mßÉfþofha olajd we;' n,y;aldrfhka n|jd .ekSug jeäysáhka meyer .ekSu iy <uhska n|jd .ekSu iy igkaj,g fhdod .ekSu o hqo uqla; l,dmh ;=< isÿ jQ w;r tajd wod, mßÉfþoj, úia;r lr we;'

ikakoaO .egqfï wjika udi ld,h ;=< isú,a ia:dk fj; t,a, flreKq m%ydr

ms<sn| ixlaIsma; ú.%yh

778. t,aààB-md,s; m%foaYj, oi oyia .Kkska isú,a jeishka isàu w;HjYH udkqIjd§

iydh yd Ôú;drlaIK ffjoH i;aldr iemhSu wjYH lf<a h' YS% ,xld yuqodfõ uy;a

fI,a m%ydrhkaf.a b,lalhj ;snQ wkqhd; hqo uqla; l,dm ;=<g ck.yKh ixflakaø.;

jQ fyhska fuh iïmQ¾Kfhkau jdf.a jvd;a nrm;, m%Yakhla jQfha h' XV jk

mßÉfþoh jkaks m%foaYfhys udkqIjd§ m%fõYh yd iydh ms<sn| m%Yakh úu¾Ykh lrhs'

fuu fldgi fiajd imhk ,o myiqlïj,g fI,a m%ydr t,a, lsÍu o isú,a ckhd u;

tys n,mEu o mÍlaIdlr n,hs'

779. wdKavqj ;j ÿrg;a Tjqkaf.a wdrlaIdj iy;sl l< fkdyels nj m%ldY l< ksid

tlai;a cd;Skaf.a úfoaY ksfhdað;dh;kj, yd udkqIjd§ ixúOdkj, ld¾h uKav,j,g

2008 iema;eïn¾j, § jkaksh yer hkakg isÿ jqj o fndfyda úg t,aààBh úiska bj;aj

hdug bv fkdfok ,o fuu ixúOdkj, YS% ,dxlSh ld¾h uKav, jefvk iSud mekùï"

kej; kej;;a isÿjk wj;eka ùï yd Tjqka uqyqK ÿka wk;=r fkd;ld Tjqkag yels

Wmßu wkaoñka iyh iemhSug m%h;ak ±rEy'728 .egqfï wjika wÈhrhka ;=< § udkqIjd§

ls%hdldÍka .Kkdjlg Tjqkaf.a Ôú; wysñ ùug fyda nrm;, f,i ;=jd, ùïj,g

uqyqK mEug isÿ úh' tajdhska fndfyduhla isÿ jQfha fI,a WKav len,sj,sks'729

780. fndfyda wNHka;r wj;eka jQfjda tlai;a cd;Ska yd wfkl=;a udkqIjd§ ixúOdk

úiska msysgqjkq ,en ;snqKq ffjoH yd wdydr fnod yeÍfï myiqlï iemhqï ia:dk

wdikakfha jdiia:dk bÈ lr .;ay' tfia lf<a fuu ia:dk wfkl=;a m%foaYj,g jvd

wdrlaId iys; h hk úYajdifhks' tlai;a cd;Skaf.a myiqlï idudkHfhka ksÍlaIK

728 lñgqj úiska olakd ,o ,shlshú,sjg wkqj taldnoaO fufyhqï uQ,ia:dkh 2008 iema;eïn¾j, § zzuqod

fkd.;a m%foaYj,ZZ ^t,aààB-md,s; m%foaYj,g wdKavqj fhdok moh& fkdyels nj udkqIjd§ ixúOdk .Kkdjlg okajd ;snqKs'

729 Zz.egqï m%foaYj, ;=kajk ICRC idudðlhd ñh .sfhah"ZZ ICRC 2009 uehs 13" udOH ksfõokh 09$100" Zz.egqï m%foaYj, ICRC idudðlhd ñh .sfhah"ZZ ICRC 2009 wfm%a,a 08" udOH ksfõokh 73$09" ZzYS% ,xldfõ .egqfï § flhd¾ wdOdr fiajlhd ñh .sfhah"ZZ CARE 2009 ud¾;= 18" udOH ksfõokh WS on file"

Page 175: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

175

fufyhqï mej;aùu i|yd YS% ,xld wdrlaIl yuqodjka úiska fhdod .;a ksuqjka rys;

ksÍlaIK .=jka hdkdj,g ^UAVs& meyeÈ,sj olakg ,efnk tlai;a cd;Skaf.a

,dxPkfhka yd Ocfhka i,l=Kq lr ;snqKs' flfia jqj o tajd iy wfkl=;a udkqIjd§

myiqlï ia:dk o udkqIjd§ ls%hdldÍka yd Tjqkaf.a lghq;= muKla fkdj isú,a ckhd o

wjodukg fy<k ,o fI,a m%ydrj,ska je<l=fKa ke;'

781. .egqu iuh ;=< ffjoH myiqlï ;=jd, jQ yd wikSm jQ idudkH jeishka hk

fomd¾Yjhgu b;du jeo.;a Ôú; i;aldr m%;sldr imhhs' tfyhska ffjoH myiqlï"

ffjoH ld¾h uKav,h yd m%;sldr ,nkakjqka - Tjqka idudkH jeishka fyda ;=jd, ,nd

fyda wikSm ùu ksid igka l< fkdyels ;;a;ajhg m;aj isák mqoa.,hska ^hors de

combat& fõjd cd;Hka;r kS;sh hgf;a b,lal lrkq fkdyels h'

782. hqo uqla; l,dm we;=¿ t,aààB-md,s; m%foaY we;=<; ffjoH myiqlï fiajd

ia:dk .Kkdjlau jQfha h' frday,a ld¾h uKav, fndfyduhla iukaú; jQfha rcfha

fiajlhska f.ks' tajd r;= l=rei ,dxPkfhka i,l=Kq lr ;sìKs' ksoiqka f,i tu

,dxPk jy,j, fyda fldäj, meyeÈ,sj ±lsh yels f,i mska;dre lr ;sìKs' úu¾Yk

lñgqj ^OISL& ±l ;sfnk ñksiqka rys; ksÍlaIK .=jka hdkd ^UAV& ùäfhda mghl

mqÿlal=ähsremamq frdayf,a ^PTK Hospital& jyf,a r;= l=rei ,dxPkh meyeÈ,sj olakg

;sfí' pkaøsld PdhrEm o fuu fldgfia i|yka lrkq ,nk frday,a f.dvke.s,sj, r;=

l=rei ,dxPkh meyeÈ,sj i,l=Kq lr ;sfnk nj ;yjqre lrhs'

783. YS% ,xld yuqodfõ bÈß.uk isÿ jk úg ffjoH myiqlï fndfyda úg mdi,a ;=<g

h<s ia:dk.; flÍ we;s w;r .egqu wjidkh lrd .uka lrk úg l+vdrï yd fjk;a

;djld,sl jHqyhka fj; f.k f.dia we;' ffjoH yd wfkl=;a myiqlï h<s ia:dk.;

l< ia:dk o ,dxPkh meyeÈ,sj i,l=Kq lr ;sìh§;a fI,a fjä m%ydrj,g ,laj we;'

nrm;, f,i frda.S jQ frda.Ska we;eï wjia:dj, ffjoH myiqlï i|yd f.k hk ,oafoa

b;du;au wvudk ;;a;ajhka ;=< h'730 m%ydr m%;sldr ,nñka isá frda.Ska o >d;khg yd

;=jd, lsÍïj,g n÷ka flßK' ;;a;ajhka jvd;a krl w;g yefrk úg frda.Skag

m%;sldr lsÍfï ffjoH ld¾h uKav,fha Odß;dj jvd;a È. yereKs' tfy;a ffjoH

jD;a;slhska Tjqka fj; uy;a wjodkula ord .ksñka Tjqkaf.a j.lSï bgq lsÍug

wêIaGdk lr f.k ;snqKs' fI,a m%ydrj,ska ñh .sh wh w;r ffjoH msßia o jQy'731

frday,a lrd hk udj;aj, yd wdikakfha o we;=¿j fkdkej;S t,a, flreKq fI,a m%ydr

m%foaYfhys fjk;a m%ydrhkaf.ka ;=jd, jQ idudkH jeishka frday,a fj; läkïj f.k

hdu fndfyda úg j<lajd,S h'

730 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 731 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 176: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

176

784. úu¾Yk lñgqj ^OISL& úiska ±l ;sfnk tlai;a cd;Ska yd udkqIjd§ ls%hdldÍka

we;=¿ ÿgqjkaf.a idlaIs yd wkql+,jk ,sms fmkakqï lrkqfha hqoaOh ksid kej;

ia:dk.; lrk ,o tajd we;=¿ fndfyda frday,a yd wfkl=;a udkqIjd§ myiqlï fiajd

ia:dk m%ydrhkaf.ka wdrlaId lsÍu iy;sl lsÍu msKsi tajdfha f.da,Sh msysgqï moaO;s

LKavdxl ^GPS coordinates& wdKavqjg" jjqkshdfõ wdrlaIl yuqod uQ,ia:dkhg yd

wfkl=;a wdrlaIl yuqodj,g fukau t,aààBhg o iïfm%aIKh lr ;snQ nj h'732

785. hg;a msßfihska wjia:d foll § iïnkaëlrKh lsÍï m%udo ùfuka iq¿ ld,

mrdihlg miq j,a,smQkï yd Wohd¾ldvq frday,aj,g m%ydr isÿ flÍ ;sfí'733 tfiau

idlaIslrejka frday,a yd udkqIjd§ ls%hdldrlhska frday,aj,g fI,a m%ydr t,a, lr

;sfíh hk lreK iïnkaOfhka yuqod yd wdKavqfõ ks,OdÍka ±kqj;a lr fI,a m%ydr

k;r lrk f,i b,a,d isá nj úu¾Yk lñgqjg ^OISL& mjid we;' we;eï wjia:dj, §

YS% ,xld yuqodfõ ia:dk.;ùïj, isg È.gu fI,a m%ydr t,a, flÍ we;s w;r fjk;a

wjia:dj, § fjä ;eîu fjkia lr ;sfí' thska fmkakqï lf<a fI,a m%ydr md,kh

lsÍug YS% ,xld yuqodj yels jQ nj h'734

786. idlaIslrejkag wkqj ie`.ù mej;Sfï yd m%ydr t,a,ùfï bvlv wvqlr .ekSfï

m%h;akhla jYfhka hg;a msßfihska tla ;djld,sl ffjoH iemhqï fiajd ia:dkhla

^rdcH fkdjk& r;= l=rei ,dxPkh fhdod .ekSu kj;d we;' fuh wdrïN lr we;af;a

2009 ckjdßj, Wohd¾ldvq frday,g t,a, jQ m%ydrj,ska ál l,lg miqj h'735 tu

myiqlï fiajd ia:dkh ls%hd;aulj mj;soa§ fI,a m%ydr t,a, fkdjQ nj idlaIslre

mejiSh'

787. ;=jd, ,;a t,aààB igkalrejkag m%;sldr lrk ,oafoa t,aààBfhau ffjoH

myiqlï fiajd ia:dk u.sks' tfy;a we;eï wjia:dj, wdKavqj úiska mj;ajd f.k .sh

myiqlï fiajd ia:dkhkays § o m%;sldr lr we;' wdKavqj u.ska mj;ajd f.k hk we;eï

frday,aj, t,aààB igkalrejkag m%;sldr ,nd § ;sfnk nj o tfiau ksrdhqO t,aààB

Y,H ffjoHjreka fuu frday,aj, jev l< nj yd ;=jd, ,;a t,aààB igkalrejka yd

idudkH jeishka hk fofldgigu m%;sldr ,nd § we;s nj o fi!LH yd fmdaIK lghq;=

wud;HdxYh ±k isáfha h'736 ffjoH myiqlï fiajd ia:dk we;=<; idudkH frda.Ska

isák jdÜgqj, fyda fjku jdÜgqj, ;=jd, ùu ksid igkska bj;a jQjka f,i r|jk ,o

t,aààB igkalrejka isàu myiqlï fiajd ia:dkj, fyda tajdfha fkajdislj isá

mqoa.,hskaf.a wdrlaIs; ;;a;ajh flfrys n, fkdmEfõ h'

732 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ' lñgqj úiska olakd ,o YS% ,xld wdKavqjg yd YS% ,xld yuqodjg tlai;a

cd;Ska yd udkqIjd§ ixúOdk hjk ,o ,sms 733 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 734 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 735 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 736 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 177: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

177

788. ffjoH myiqlï fiajd ia:dk b,lal l< nj fyda we;eï wjia:dj, tajd fI,a

m%ydrj,g ,la jQ nj fyda wdKavqj ms<s fkd.kS'737 W.;a mdvï yd m%;sikaOdkh ms<sn|

fldñiu ^LLRC& tys jd¾;dfõ § th zzish¨ ;;a;ajhka ie,ls,a,g .;a úg ienúkau

ydks we;slrñka yd urK isÿ lrñka ffjoH myiqlï fiajd ia:dk fj; fI,afjä t,a,

ù we;s njg iEySug m;a jQZZ nj i|yka lr ;sfí' flfia jqj o zz;laIKsl iajNdjhla

.kakd uQ,sl idlaIs ,nd .; fkdyelsùu yd tfiau ta i|yd wdOdrljk idudkH

jeishkaf.a idlaIs iajNdjfhka iel Wmojk iq¿ h hk lreK fI,a fjä t,a, lsÍu

iïnkaOfhka j.lsj hq;af;a tl md¾Yjhla o ke;fyd;a wfkla md¾Yjh o hkak ms<sn|

ksYaÑ; ks.ukhlg tkakgZZ th iu;aj ke;'738

789. flfia jqj o tys úu¾Yk ld¾hfha § lñgqj ^OISL& úiska tla/ia lr .kakd ,o

f;dr;=re olajkafka fuu m%ydr yqol,d isoaê fkdj YS% ,xld yuqodj wdrlaIs; myiqlï

fiajd ia:dkj,g m%ydr t,a, fkdlrk nj iy;sl lsÍfï ksis mshjr .ekSug wiu;ajQ

ia:dkj,§ muKla fkdj we;eï wjia:dj, ys;du;du tu myiqlï b,lal lrkq ,eìh

yels rgdjl fldgila jQ nj h'

790. úYd, jYfhka ckdlS¾K jQ m%foaYj,g yd wdrlaIs; myiqlï fiajd ia:dk msysgd

;sfnk nj YS% ,xld yuqodj ±k isá m%foaYj,g WÑ; fkdjk wdldrhlska u,aá ner,a

frdlÜ f,dakapr jeks >Dcq b,lalhlska f;dr .sks wúj, l%udkql+, Ndú;h m%ydrhka

u.ska ms<sìUq lrhs' .=jka hdkd yd kshuqjka rys; ksÍlaIK .=jka hdkd fhdod .ksñka

wLKav fidaÈis lrñka isáh§;a tajd fkd;ld tÈßjdÈlï W;aikakjk úg urK yd

há;, myiqlïj,g ydks f.k foñka fuu ia:dk h<s h<s;a t,a, lrk ,o ld,

;=jlal= yd .=jka m%ydrhkag ,la flÍ we;' m%;sM,hla jYfhka we;eï wjia:dj,

fndfyda jdrhla ld¾h uKav," frda.Ska yd WmlrK h<s ia:dk.; lsÍug n, flÍ we;'

791. hqo uqla; l,dmj, iSud udhsï we;=<; ksYaÑ; flá mrdihka ;=< ld,

;=jlal=j,ska frday,aj,g myr §ug t,aààBhg yelsj ;snqfKah hkak is;sh fkdyels h'

flfia jqj o úáka úg frday,a yd tlai;a cd;Skaf.a mßY%hka wdikakfha t,aààB hqo

msysgejqï ia:dk.; lsÍu yd we;eï wjia:dj, frday,a wdikakfha isg tu ia:dk m%ydr

t,a, lsÍu i|yd fhdo .ekSu m%ydrhkaf.a m%;súmdlhkaf.ka idudkH ck;dj iy isú,a

ia:dk wdrlaId lsÍug ish¨ idOH mQ¾j wdrlaIl mshjr .kakd njg § we;s Tjqkaf.a

fmdfrdkaÿj,g t,aààBh .re lf<a o hk m%Yakh u;= lrhs'

792. my;ska tk fldgi frday,a yd ;djld,sl ffjoH myiqlï fiajd ia:dkj,g"

tlai;a cd;Skaf.a uOHia:dk yd wdydr fnod yeÍfï uOHia:dkj,g t,a, l< m%ydr

737 www.nydailynews.com: Motar shell strike wor zone sole functioning medical facility, article 1.4122744 738 LLRC jd¾;dj 4'288 yd 4"293 fþo

Page 178: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

178

úia;rd;aulj olajhs' fïjd fndfyda fihskaa isÿ jQfha hqo uqla; l,dmj, h' úu¾Yk

lñgqj ^OISL& 2008 Tlaf;dan¾ yd 2009 uehs w;r jkaksfha úúO ffjoH myiqlï fiajd

ia:dkj,ska kjhlg t,a, jQ we;eï úg jeä jdr .Kkla jQ m%ydr úu¾Ykh lf<a h'

tjdhska y;la t,a, jQfha hqo uqla; l,dm hhs lshkq ,nk m%foaYj, ia:dk.; lr ;snQ

tajdg h'

m<uqjk igka uqla; l,dmh m%ldYhg m;a lsÍug fmr myr fok ,o frday,a yd tlai;a cd;Skaf.a yd wfkl=;a udkqIjd§ myiqlï fiajd ia:dk ls,sfkdÉÑfha tlai;a cd;Skaf.a yd rdcH fkdjk ixúOdkj, ld¾hd,739

793. jkaksfha tlai;a cd;Skaf.a ld¾hd, msysgqjd ;snqfKa ls,sfkdÉÑ k.rfhys

zzls,sfkdÉÑ isá fndlaiaZZ fyda zzfndlaiaZZ hkqfjka lshkq ,nk m%foaYhl h' ls,sfkdÉÑ

k.rh t,aààB n,fldgqjla jQfha kuqÿ zzfndlaiaZZ m%foaYh wdKavqj úiska ms<s.kq ,en

;snqfKa jkaksfhys udkqIjd§ jev igyka yd ls%hdldrlï wdrlaIs;j lr f.k hdu

iy;sl lsÍug yd myiqlrKhg ks¾udKh lr we;s zzwdrlaIs;ZZ m%foaYhla jYfhks'

fuf,i wdKavqj m%foaYfha udkqIjd§ myiqlï fiajd ia:dk msysgd ;sîu ms<sn|j ±kqj;aj

isáfha h' wdKavqj yd tlai;a cd;Ska w;r fuu wjfndaOh ;sìh§;a zzfndlaiaZZys tlai;a

cd;Skaf.a myiqlï fiajd ia:dk YS% ,xld yuqodj úiska t,a, lrk ,o fndaïn m%ydrj,g

Ndckh úh' tfiau t,aààBhg o ls,sfkdÉÑ k.rhg wdikakj ld, ;=jlal= msysgejqï

we;=¿ hqo msysgejqï ;snqKs' flfia jqj o idlaIs m%ldYhkag wkqj fndlaia m%foaYhg fI,a

fjä m%ydr t,a, l< ld,fhys t,aààBh fndlaiaj, isg m%ydr t,a, lr ke;'740

794. 2008 cQ,s yd Tlaf;dan¾ w;r YS% ,xld yuqodfõ 57 fjks yd 58 fjks n, fiakdxl

ls,sfkdÉÑh n,d bÈßhg tk úg fndlaia m%foaYh yd ta wjg m%foaYh .=jka fndaïn yd

fI,a fjä m%ydrj,g Ndckh lrkq ,eìK' 2008 cQ,sj, t,a, lrk ,o .=jka m%ydrhl §

rdcH fkdjk ixúOdkhl wx.khg iq¿ ydks we;s úh'741 iema;eïn¾ 3 fjks Èk YS%

,xld yuqodj ls,sfkdÉÑhg fI,a m%ydrhla t,a, lf<a h' tl fI,a fndaïnhla fndlaia

m%foaYfha tlai;a cd;Skaf.a f,dal wdOdr jevigyfka ^WFP& wx.khg ógr 300 l o

rdcH fkdjk ixúOdkhl wx.kfha isg ógr 100 l o ÿßka jeà we;' fuu fI,a

m%ydrfhka miq iema;eïn¾ 4 fjks Èk ls,sfkdÉÑh mdol lrf.k isá ish ld¾h

uKav,fha wdrlaIdj ms<sn|j ie,ls,su;a fjñka tlai;a cd;Ska wdKavqj iu. fuu

ldrKh u;= lf<a h' Bg miq Èk o h<s;a iema;eïn¾ 8 fjks Èk o wdKavqj tajdfha

739 fuu fldgi isú,a ia:dkj,g t,a, lrk ,o fI,a m%ydrj,g wjOdkh fhduq l< o wfkla uQ,dY%

olajkafka fI,a m%ydr ls,sfkdÉÑfha wjg m%foaYj, isú,a ckhdg o tajdhska ydks meñKqk njhs' ksoiqka f,i foieïn¾ 26 Èk jd¾;d jQ fI,a m%ydrj, m%;sM, jYfhka ksjdi foll isá y;a fofkl= ñh f.dia we;' jd¾;djQ mßÈ tu m%foaYfha t,aààB l|jqre fkd;sìK' idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

740 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 741 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 179: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

179

ld¾h uKav,j, yd mßY%hkaf.a iqrlaIs;nj yd wdrlaIdj iy;sl lsÍug fkdyels

fyhska udkqIjd§ ixúOdk ls,sfkdÉÑfhys ish ld¾hd, jid ±ñh hq;= hhs Wmfoia

ÿkafka h' cd;Hka;r r;= l=rei ixúOdkhg yd leßgdia ixúOdkhg muKla jkaksfha

/£ isàug wjir fokq ,eìK'

795. wdKavqfõ Wmfoiaj,g wkqj tlai;a cd;Ska iema;eïn¾ 8 fjks Èk isg ish ld¾h

uKav, bj;a lr .ekSu wdrïN lf<a h'742 iema;eïn¾ 9 fjks Èk fndlaiaj, tlai;a

cd;Skaf.a nvq .nvdjla wdikakfha ld,;=jlal= fI,a fjähla mqmqrd .sfha h'743 oyia

.Kka isú,a ckhdg m,d hkakg i,iajñka YS% ,xld wdrlaIl yuqodjkaa Tjqkaf.a

ls,sfkdÉÑh n,d bÈßhg hdu È.gu lr f.k hkakg jQ w;r tlai;a cd;Skaf.a

myiqlï fiajdjkag ;jÿrg;a ydks isÿ flßK'744 iema;eïn¾ 10 fjks Èk mdkaor YS%

,xld .=jka yuqodj fndlaiaj, tlai;a cd;Skaf.a myiqlï fiajdjkag ydks muqKqjñka

ls,sfkdÉÑhg fndaïn fy<S h' iuyr fI,a fjä fldkalS%Ü ;dmam mqmqrejñka tlai;a

cd;Skaf.a nxlrhlg ógr 50 la muK ÿßka jegqKs'745 iema;eïn¾ 28 fjks Èk tlai;a

cd;Skaf.a wx.khla wi, m;s; jQ fI,a fjählska isú,a jeishka mia fofkl=g ;=jd,

isÿjqKs'746 Tlaf;dan¾ 3 fjks Èk wdrlaIl yuqod úiska t,a, lrk ,o fndaïn

m%ydrhlska ls,sfkdÉÑfha fndlaia m%foaYfha tlai;a cd;Skaf.a f.dvke.s,s ;=klg ydks

isÿ úh'747 iema;eïn¾ 16 jk úg ish¨u cd;Hka;r ld¾h uKav, msg;aj f.dia ;sìK'

t,aààBh mkjd ;snQ .ukd.uk iSudjka fya;= fldg f.k tlai;a cd;Skaf.a foaYSh

ld¾h uKav, idudðl idudcsldjkag msg;aj hd fkdyels jQ w;r Tjqkag o wjidkfha §

fI,a m%ydr ksid m,d hdug isÿjk f;lA udkqI wdOdr È.gu fnod yeÍu i|yd

ls,sfkdÉÑfha /£ isàug isÿ úh'748

ls,sfkdÉÑ frday,

796. ls,sfkdÉÑ frday, È.= ld,hla mqrd wdKavqj úiska mj;ajdf.k hk ,oaod jQ o

tfiau ls,sfkdÉÑh n,d bÈßhg wefok úg YS% ,xld yuqodjkaf.a kej; kej; isÿ

flreKq fI,a fjä m%ydrhkag ,la jQjd jQ o ffjoH myiqlï fiajd uOHia:dkhla úh'

frday, 2008 Tlaf;dan¾ 25" foieïn¾ 24 yd foieïn¾ 30 hk Èkj, f.dvke.s,sj,g

ydks muqKqjñka fI,a fjä m%ydrhkag ,la úh'749 idlaIslrejka mejiqfõ fI,a fjä

m%ydr t,a, jQfha ls,sfkdÉÑfha ol=fKys ia:dk.; YS% ,xld yuqod msysgejqïj, Èidfõ

742 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 743 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 744 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 745 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 746 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 747 lñgqj úiska olakd ,o 2008 Tlaf;dan¾ 8 fjks Èk tlai;a cd;Ska úiska úfoaY lghq;= wud;Hjrhdg

hjk ,o ,smsh 748 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 749 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 180: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

180

isg nj h'750 frday,g iój ia:dk.; lrk ,o t,aààB yuqod msysgejqï ;snqfKa ke;'751

foieïn¾ 31 fjks Èk ffjoH fiajd fjk;a ia:dkhlg f.k hkq ,eìK'752

uq,;sõ frday,

797. uq,;sõ frday, wdKavqfõ wruqo,aj,ska mj;ajdf.k .sh jkaksfha merKs;u

frday,aj,ska tlla jQ w;r tys msysàu YS% ,xld wdrlaIl yuqod úiska ukdj ±k isáh

hq;=j ;sìKs' th r;= l=rei ,dxPkfhka meyeÈ,sj i,l=Kq lr ;snqK w;r tys ksjerÈ

msysàu olajk f.da,Sh msysgqï moaO;s LKavdxl ^GPS coordinates& udkqIjd§ yd ffjoH

ld¾hOrhka úiska wjia:d .Kkdjl § u wdKavqj fj; iïfm%aIKh lrkq ,en ;sìKs'753

2008 wf.daia;= yd 2009 ckjdß w;r wjia:d .Kkdjl § u frday,a ìug yd wjg

m%foaYhg fI,a fjä m%ydr t,a, lrkq ,eìK'754

798. 2008 wf.daia;= 8 fjks Èk uOHu rd;s%h yd fm' j' 1 w;r uq,;sõ frday,

wdikakfhau jgdmsgdj ;=< 40 lg wdikak fI,a fjä .Kkla mqmqrd .sfha h'755 jd¾;d jQ

wkaoug m%ydrh t,a, flÍ we;af;a YS% ,xld yuqodfõ bÈßhg tk n, fiakd md,s;

m%foaYhl uq,;sõ isg lsf,da ógr 10 muK ÿrl isg h'756 fI,a m%ydrh t,a, fjoa§

frday,a f.dvke.s,sj,g ydks isÿ ù we;s kuqÿ nrm;, ;=jd, isÿ ùï jd¾;d ù fkdue;'

ilaIs jd¾;d olajkqfha frdayf,a isg ógr 200 la muK ÿßka t,aààB fmd,sia ia:dkhla

msysgqjd ;snQ nj yd jd¾;djk mßÈ m%ydrfha § Bg ydks isÿj ;sfnk nj h'757 isoaêh

ms<sn|j ±kqï ÿka úg jd¾;djk mßÈ fI,a m%ydr t,a, lsÍfï j.lSu YS% ,xld yuqodj

m%;slafIam lr ;sfí' tfia jqj o YS% ,xld yuqodjg ±kqï §fuka wk;=rej fI,a m%ydr t,a,

ùu kej;S we;'758

799. 2008 Tlaf;dan¾ yd fkdjeïn¾j, § uq,;sõys ol=Kg fjkakg jQ YS% ,xld yuqod

msysgejqïj, isg u,aá ner,a frdlÜ f,dakaprj,ska t,a, l< m%ydr we;=¿ fI,a m%ydrhka

t,a, lrk w;r;=r kej; jrla frday,g fI,a fjä je§ ;sfí'759 tajdhska frday,a

750 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 751 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 752 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 753 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 754 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 755 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ OHCHR ys úfYaI mámdá fldÜGdifha ikaksfõokh" ðkSjdj, tlai;a

cd;Skaf.a ld¾hd,fha YS% ,xldj ms<sn| iaÓr ¥; lKavdhug kS;sfhka neyer ,>q fyda ys;=jlaldr >d;k ms<sn| úfYaI ksfhdað;hd úiska hjk ,o fpdaokd ,smsh AL/GS0214(33-24)LKA16/2008, 6 Tlaf;dan¾ 2008

756 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 757 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 758 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 759 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 181: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

181

f.dvke.s,sj,g ydks isÿù we;s w;r mqoa.,hska fofofkl=g iq¿ ;=jd, isÿj we;'760 2008

foieïn¾ 2009 ckjdß frday, wdikak m%foaY we;=¿ uq,;sõj, fI,a m%ydr W;aikak jQ

úg761 ffjoH ld¾h uKav,h frday, jid ±óg;a th j,a,smQkïj, kej; msysgqùug;a

;SrKh lf<a h'762

800. 2008 wf.daia;=" Tlaf;dan¾" foieïn¾ yd 2009 ckjdßj, m%ydr isÿjk ld,fha

uq,;sõ frday,a m%foaYh ;=< fyda wdikak jgdmsgdfõ t,aààB hqo msysgejqï ia:dk.; lr

;snqKq nj ±lafjk f;dr;=re úu¾Yk lñgqjg ^OISL& ,eî ke;' fï mokñka .;a l,

tys ±kqj;a hqo b,lalhla fkd;snQ w;r frday, yd wjg m%foaYj,g m%ydr t,a, lsÍfï

idOdrK fya;=jla fkdue;'

801. 2009 ckjdß uq, ls,sfkdÉÑ w,a,d .ekSfuka miq YS% ,xldfõ 58 fjks n,

fiakdxlh A35 m%Odk ud¾.h Tiafia t,aààB md,s; k.r jk úYajuvq yd

mqÿlal=ähsremamq lrd kef.kysr foig tys .uk È.gu lr f.k .sfha h' Y%S ,xld

yuqodj bÈßhg hk úg mqÿlal=ähsremamq yd wjg m%foaY wdKavqfõ n, fiakd fj;ska

ie,lsh hq;= fndaïn m%ydrhka w;a Èàh' frday,a o tlai;a cd;Ska yd udkqIjd§ ixúOdk

úiska Ndú;d lrk ,o myiqlï fiajd ia:dk o we;=¿ isú,a há;, jHqyh fjä

m%ydrhkag ,la úh' we;eï wjia:dj, t,aààBh ck;d flakaøia:dkhkag wdikak

m%foaYj, isg bÈßhg wefok yuqod n, weKs iu. igkaj, ksr;jQ w;r frday,a

wdikakfha msysgqjk ,o hqo msysgejqïj, isg fjä m%ydr t,a, lsÍu m%ydrj,

m%;súmdlhkaf.ka isú,a ckhd yd isú,a ia:dk wdrlaId lrk njg cd;Hka;r udkqIjd§

kS;sh hgf;a jQ tys fmdfrdkaÿ meyeÈ,sj W,a,x>kh lsÍuls'

igka uqla; l,dmh ;=< yd mqÿlal=ähsremamqj, isú,a ckhdg yd isú,a ia:dkj,g myr §u ms<sn| WodyrK igka uqla; l,dmh 1 yd mqÿlal=ähsremamqj,g t,a, l< m%ydr 802. m<uqjk hqo uqla; l,dmh 2009 ckjdß 29 fjks Èk m%ldYhg m;a lrk ,oafoa

jkaks YS% ,xld yuqod wd{dm;s fïc¾ fckrd,a c.;a chiQßh úisks'763 hqo uqla; l,dmh

A35 m%Odk ud¾.fha W;=r olajd Wohd¾ldvq ykaÈh yd ly md,u w;r j¾. lsf,daógr

35'5la wdjrKh lf<a h'764 isú,a ckhdg tys fl<jrj,a fldfya o hkak ±k .ekSu

wiSre lrñka is;shul i,l=Kq lrk ,o wfkl=;a iSud udhsï N+ñfhys lsisÿ ms<s.; yels

úfYaI i,l=Kla u.ska olajd fkd;snqKs' hqo uqla; l,dmfha lsisÿ meyeÈ,s iSudjlaj;a

760 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 761 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 762 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 763 w;aika lrk ,o m%ldYkh úu¾Yk lñgqj fj; we;s idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 764 wNHka;r OCHA is;shu úu¾Yk lñgqj fj; we;s idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 182: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

182

th wdjrKh lrk ,o m%foaYh úia;r lsÍulaj;a olajk lsisÿ w;a m;s%ldjla úu¾Yk

lñgqj ^OISL& úiska ±l fkd;snqKs' t,aààB md,kh hgf;a mej;s Wmdh ud¾.sl

mqÿlal=ähsremamq k.rh msysáfha hqo uqla; l,dmfhka msg; w.aks È.g jkakg h'

803. igka uqla; l,dmh 1 ys l,ska mej;=Kq t,aààB hqo myiqlï ia:dk wvx.= úh'765

th msysgd ;snqfKa yuqod bÈß wdrlaIl j<¨j,g iómj jk w;r isú,a ckhd i|yd

fíÍ hdug i,id § ;snqfKa ud¾. lsysmhla muKs' tfia jqj o cd;Hka;r ixúOdk isàu

u.ska h<s iy;sl lrkq ,eîfuka yd th wdrlaId iys; jQfha hhs úYajdi lrñka isú,a

ckhd hqo uqla; l,dmh 1 ;=<g fmdÈ lld tla frdla jQ kuqÿ fI,a fjä m%ydr t,a, ùu

fya;= fldg f.k iïmQ¾Kfhkau jdf.a th w;ayer oud hkakg mgka .;ay' my;ska

±lafjkafka igka uqla; l,dmh ;=<g fyda wdikakhg t,a, jQ fI,a fjä m%ydr ms<sn|

WodyrK h'

j,a,smQkï frday,

804. hqo uqla; l,dmh 1 udhsfuys A35 m%Odk ud¾.fha j,a,smQkï yd foaúmqrï w;r

msysá j,a,smQkï frday, f.dvke.s,s .Kkdjlska iukaú;j ;sìK' frday, wjg m%foaYh

.egqu u.ska wj;eka lrk ,ÿj ;djld,sl jdiia:dk bÈ lr f.k isá isú,a ckhdf.ka

ckdlS¾Kj mej;sfha h'766 2009 ckjdß 18 fjks Èk yd kej;;a ckjdß 20 fjks Èk

frdayf,a f.da,Sh msysgqï moaO;s LKavdxl ^GPS coordinates& yuqodm;s fckr,a

f*dkafialdg yd jkaks wd{dm;s fïc¾ fckrd,a c.;a chiQßhg ikaksfõokh lrkq

,eìK'767 úu¾Yk lñgqj ^OISL& 57 fjks" 58 fjks yd 59 fjks n, fiakdxl fukau YS%

,xld yuqodfõ 2 fjks" 3 fjks yd 4 fjks hk ld¾h idOl n,ldhka fj; j,a,smqrï

frdayf,a f.da,Sh msysgqï moaO;s LKavdxl ^GPS coordinates& ±kqï foñka ikaksfõokh

lrk ,o fm' j' 10'50 ckjdß 24 Èke;s yuqod ksfõokhl msgm;la ±l ;sfí' Bg fmr

N+ñfha § tu LKavdxl yuqodjg ikaksfõok lf<a o hkak oek .ekSug ke;'

805. hqo uqla; l,dmh 1 m%ldYhg m;a lsÍug ál ld,hlg fmr 2009 ckjdß 19

fjks Èk YS% ,xld yuqodj úiska md,kh lrk ,o m%foaYj, isg t,a, lrk ,o fI,a

fjä j,a,smQkï frday,g je§ we;'768 w;r fjä t,aààB igkalrejkag m%;sldr lrk

,o ;djld,sl jdÜgqjla wi,g jeà we;'769 i;H ldrKhla jkqfha fuh udkj ysñlï

fldñifï úu¾Yk lKavdhfï ^OISL& f;dr;=rej,g wkqj wdKavqjg ±kqï § ;sîu h'

765 tlai;a cd;Skaf.a mqyqKq yd m¾haIK wdh;kfha fufyhqï pkaøsld kshe¨ï jevigyk (UNOSAT) 766 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 767 LLRC weuqKqï" weuqKqu 3" 94 msgqj

<http://www.llrcaction.gov.lk/assests/downloads/reports/en/Annex-3_en.pdf> u.ska wka;¾ cd,fhka ,nd .; yels h'

768 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 769 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 183: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

183

806. hqo uqla; l,dmh 1 m%ldYhg m;a lsÍfuka miq bkslaì;ju ckjdß 21 yd 22

w;r m%Odk f.dvke.s,a,g" ffjoH há;, myiqlïj,g" .s,ka r:hg yd ;djld,sl

ffjoH ksfjiakj,g ydks muqKqjñka fI,a fjä ;=kla j,a,smQkï frday,a wx.kh

we;=<; mqmqrd f.dia ;sfí'770 jd¾;d jQ mßÈ isoaêfha § hg;a msßfihska isú,a jeishka mia

fofkl= urKhg m;aj we;s w;r ;j;a 22 fofofkl=g ;=jd, isÿj we;' myrg ,la jQ

tla jHqyhla jQfha frdayf,a § ta jk úg;a m%;sldr lr ;jÿrg;a ;=jd,j,ska mSvd ú¢ñka

isá frda.Ska r|jd isá ;djld,sl jdÜgqjls'

807. j,a,smQkïys frday, wjg m%foaYh o m%ydrhkag ,la úh' Tyqf.a ld¾hd,fha isák

úg § u,aá ner,a frdlÜ f,dkap¾j,ska t,a, lrk m%ydr Tyq Y%jkh l< wkaou tla

idlaIslrefjla úia;r lf<a h' wi, ffjoHjrfhl=f.a ksjiska weiqKq we`ãu weiSfuka

tys Èj .sh Tyq ±l we;af;a f.h jfÜ ;snqK .iaj, w;= fI,a m%ydrj,ska mqmqrd leã

f.dia ;sfnk wdldrh h' msmsÍïj,ska ueáfhka yd .fvd,ska ;ekQ f.hs tla me;a;la

lvd jeà ;snqKs' ffjoHjrhd ìu jeà isá w;r Tyqf.a Worfha fldgia WKav

len,a,lska lemS f.dia t<shg tñka ;sìK' Tyqf.a ;=jd, ksid ffjoHjrhd miqj ñh

.sfha h'771 ;j;a idlaIslrefjl= 2009 fmnrjdß uq, j,a,smQkï frday,g wdikak

m%foaYhlg zzfmdf<djg ógr 20 isg 25 olajd by<ska ueo wyfia § mqmqrdf.dia ;j;a

l=vd fndaïn 40-45lg fn§ hk zzfmdl=re fndaïnZZ m%ydr t,a, lrk ,o nj úu¾Yk

lñgqjg ^OISL& mejiSh'772

808. úu¾Yk lñgqj ^OISL& úiska úu¾Ykh lrk ,o j,a,smQkï frdayf,a pkaøsld

PdhdrEm frday,a wx.kfhys mqmqrd hdulska yg.;a wdjdg folla yd fjka fjka

f.dvke.s,s ;=kl mqmqrd.sh uqÿka jy, y;rla o tla f.dvke.s,a,l leã .sh fldgila

yd iïmQ¾Kfhka úkdY jQ ;j;a f.dvke.s,s wgla o fmkakqï lrhs' fï ish,a,u isÿj

we;af;a 2009 ckjdß 21 yd fmnrjdß 18 w;r h' wdKavqj úiska zzw;sf¾l wdrlaIsl

l,dmhlaZZ f,i kï lrk ,o m%foaYhla jk frdayf,a isg tl lsf,daógrhl w¾O

úIalïnhla we;=<; 50 lg wêl w;sf¾l ld,;=jlal= .egqï ìï ±lsh yels ùu w¿f;ka

m%ldYhg m;a lrk ,o hqo uqla; l,dmh we;=<; msysgd ;sìh§;a frday, yd tys

jgdmsgdj ksrka;r fI,a m%ydrj,g újD;j ;snQ nj fmkakqï lrhs'

809. úu¾Yk lñgqj ^OISL& úiska o¾Ykh lrk ,o pkaøsld PdhdrEm j,a,smQkï

frday,g wdikak jYfhka ógr 650 la muK w.aks È.g jkakg t,aààBfha mia neïula

fyda wdrlaIs; msysgejqula ;sìh yels nj fmkakqï lrhs'773 lsishï isú,a ia:dkhl isg

hï ÿrlska tjeks hqo msysgejqula ;sîu kS;Hdkql+, b,lalhla bÈßm;a lrkafka jqj o

770 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ" LLRC jd¾;dj 4'118 yd 4'120 fþo 771 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 772 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 773 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 184: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

184

pkaøsld PdhdrEm fmkakqï lrkafka j,a,smQkï frday,a m%foaYhg fI,a m%ydr t,a, l<

iufha Bg myr ÿka njg i,l=Kq fkdue;s njhs'

810. j,a,smQkï frday,g t,a, lrk ,o m%ydrhkaf.a iajNdjh mÍlaId lsÍfï §

frday, fj; m%ydr t,a, lsÍu iïnkaOfhka idOdrK hhs ta;a;= .ekaúh yels lsisÿ

;¾lKhla fmfkkakg ke;' úu¾Yk lñgqjg ^OISL& frdayf,a t,aààBhg hqo msysgejqï

;snqK nj olajk f;dr;=re ,eî ke;' m%ydrfha wruqK m%;sldr ,nñka isá t,aààB

igkalrejka jQfha kï tajd kS;Hdkql+, b,lal fkdù h' ;j o isú,a jeishka úYd,

jYfhka ckdlS¾Kj fjfik m%foaYhla ;=< jd¾;d ù we;s len,s ù hk fjä WKav

Ndú;h isú,a jeishkag fukau frday,a we;=¿ wdrlaIs; ia:dkj,g o jk ie,lsh hq;=

wjodku Wmßu lrkq we;' th ;yjqre jqjfyd;a tajd cd;Hka;r udkqIjd§ kS;sh hgf;a

jk fmdfrdkaÿ iu. wkql+, jQfha hhs is;kakg fkdyels h'

Wohd¾ldvq frday," m<uqjk hqo uqla; l,dmh we;=<; tlai;a cd;Skaf.a myiqlï fiajd yd wdydr fnod yeÍfï uOHia:dkh

811. Wohd¾ldvq frday, msysgd ;snqfKa hqo uqla; l,dmh 1 ys ksß; È. fl<jfrys A35

m%Odk ud¾.fha W;=re me;af;a f,dl= mdi,l h' wdikak jYfhka iaÓr f.dvke.s,s 11

lska iukaú; jQ th r;= l=rei ,dxPkfhka meyeÈ,sj i,l=Kq lr ;snQ w;r ;djld,sl

jdÜgq jYfhka Ndú;hg .;a ;djld,sl jdiia:dkj,ska jgù ;sìK'774 ffjoH ld¾h

uKav,h yd udkqIjd§ ld¾hOrhska m<uqfjka ckjdß 18 fjks Èk o kej;;a ckjdß 20

fjks Èk o frday, msysá ia:dkfha f.da,Sh msysgqï moaO;s LKavdxl ^GPS coordinates&

wdrlaIl yuqodjka fj; iïfm%aIKh lr ;snqKs'775

812. tlai;a cd;Skaf.a udkqIjd§ myiqlï fiajd ia:dkhla ckjdß 23 fjks Èk

wdikak jYfhka frday,g ógr 700 la muK ÿrlska A35 m%Odk ud¾.fha W;=rg

fjkakg újD; N+ñhl msysgqjkq ,eìK'776 ckjdß 23 fjks Èk fyda bkslaì;ju tlai;a

cd;Skaf.a w¿;a myiqlï fiajd ia:dkh ms<sn| f.da,Sh msysgqï moaO;s LKavdxl ^GPS

coordinates& wdrlaIl yuqodjkag ikaksfõokh flßK'777 YS% ,xld ikakoaO yuqodjkag

wh;a ksÍlaIK fv%dakd hdkd ckjdß 23 fjks Èk ysig by<ska wyfia olskakg ,eìK'778

Èia;s%la f,alï ld¾hd,h úiska l<ukdlrKh lrk ,o .nvd uOHia:dkhlska iukaú;

jQ wdydr fnod yeÍfï uOHia:dkhla yd wdikak jYfhka m%foaYhl fnod yeÍfï tall

774 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 775 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ" LLRC weuqKqï" weuqKqu 3" 94 msgqj 776 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 777 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 778 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 185: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

185

10 la tlai;a cd;Skaf.a udkqIjd§ myiqlï fiajd ia:dkhg hdnoj msysgqjd ;sìK'779

tfiau wdikakfha udkqIjd§ ixúOdk lsysmhl ld¾hd, o msysgqjd ;sìK'780

813. ógr 100 l muK ÿßka W;=rg fjkakg l=vd wú iys; ldv¾jreka y;r

fofkl=f.ka hq;a msysgejqula t,aààBhg ;snqK w;r wdikak jYfhka ógr 100 la

ol=Kg fjkakg t,aààB .=jka úÿ,s ia:dkhla o msysgd ;sìK'781

814. tlai;a cd;Skaf.a udkqIjd§ myiqlï fiajd ia:dkh ia:dmkh lrñka ;sfnk úg

ckjdß 23 fjks Èk wmr Nd.fha tlai;a cd;Skaf.a myiqlï fiajd ia:dkh yd frday,

wjg m%foaYhg YS% ,xld yuqodfõ fI,a fjä m%ydr t,a, jQfha h' jd¾;d jQ mßÈ tlai;a

cd;Skaf.a fiajd ia:dkfha isg hka;ï ógr 60 l muK ÿßka msysá bÈ lsÍï ìul jev

lrñka isá tlai;a cd;Skaf.a fiajlhka lsÜgqju jegqKq fI,a fjä ;=klska hg;a

msßfihska isú,a jeishka 23 fofkl= urKhg m;aj we;'782 ol=Kg fjkakg ia:dk.;

lr ;snQ YS% ,xld yuqodfõ msysgejqï foiska t,a, fjñka ;snqKq m%ydrj,g u,aá ner,a

frdlÜ f,dakapr m%ydr yd iq¿ .sks wú m%ydr o wvx.= úh'783 yuqod ks,OdÍkag l;d l<

úg Tjqyq myr foñka isá nj m%;slafIam l<y' flfia jqj o jd¾;d jQ mßÈ fI,a

m%ydrfhys ;djld,sl kej;Sula isÿj ;snqK o th t;rï l,a mej;S ke;'784

815. rd;s% ld,h ;=< tlai;a cd;Skaf.a uOHia:dkhg wdikakj t,a, jQ hg;a

msßfihska 12 lg jeä fI,a fndaïn u.ska ;j;a isú,a jeishka urKhg m;aj ;sfí' tl

fI,a fndaïnhla jeà we;af;a tlai;a cd;Skaf.a ld¾h uKav, idudðl idudðldjkag

myiqlï ie,iQ nkalrhl isg ógr wgla ÿßks'785 tlai;a cd;Skaf.a l|jqrg iómfha

msysgqjd ;snqK ;djld,sl jdiia:dk yryd fõ.fhka yUd .sh fndaïn len,s ksid

urKhg m;a jQ yd ;=jd, ,o úkaÈ;hska w;r <fuda o jQy'786 fI,a fjä m%ydrfha §

jhil ñksfil=g Tyqf.a ÈhKsh yd uqkqmqre$ñksmsßhka fofofkl= wysñ úh' úu¾Yk

lñgqj ^OISL& fj; bÈßm;a lrk ,o PdhdrEm f;dr;=re tlai;a cd;Skaf.a nkalrhla

wi, .ila Wvg jeà ;snqK mqmqrd len,s ù .sh l=vd orefjl=f.a isrerla we;=¿ m%foaYh

isidrd úisr .sh úkaÈ;hskaf.a lemS fjka jQ ysia yd ;e,S fmdäù .sh YÍr fldgiaj,

o¾Yk fmkakqï lrhs'787

779 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 780 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 781 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 782 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 783 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 784 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 785 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 786 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 787 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ" úu¾Yk lñgqj úiska olakd ,o PdhdrEm

Page 186: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

186

816. ckjdß 24 fjks Èk mdkaor ksye`ähdjlska miq wdikak jYfhka fm' j' 10 muK

isg Wohd¾ldvqj,g ol=fKka yd w.aks È.ska msysá YS% ,xld yuqodfõ msysgejqïj, isg ±ä

ld,;=jlal= m%ydr h<s wdrïN úh'788 fI,a fjä m%ydr fkd;ld oyia .Kkla isú,a ckhd

fnod yeÍfï ia:dkj,ska wdydr i,dl ,nd .ekSug fmda,sx .eiS isáhy'789 t,a, fjñka

;snqKq fjä m%ydr <`.ska wefikakg jQ úg ckhd ìu È.d jQy'790 jd¾;d jQ wkaoug 20

fofkl= urKhg m;a lrñka yd fndfyda fofkl=g ;=jd, isÿ lrñka wdydr fmda,sx

lsÜgqju fI,a WKav myla jeà we;'791 tla idlaIslrefjl= o¾Ykh úia;r lf<a

zziïmQ¾K wjq,a cd,hlaZZ yd zzwdydr f.k hdug meñKs ckhd f.k .sfha u< isrere hZZ

lshd h'792

817. ckjdß 24 fjks Èk m' j' 4 g muK tl fI,a WKavhla Wohd¾ldvq frday,g

jeÿKq w;r ;j;a tlla frday,a wx.khg iómj mqmqrd .sfha h' úu¾Yk lñgqjg ^OISL&

,enqKq f;dr;=rej,g wkqj my;a oy ;=k;a w;r .Kkla urKhg m;aj we;s w;r 27

fofkl= ;jd, ,nd we;' udrl wk;=rej,g ,la jQ tla wfhl= jQfha f.dvke.s,s fol

w;ßka .uka lrñka isá fndaïn len,a,la jeÿKq fyÈhls'793

818. tlai;a cd;Skaf.a mqyqKqj yd m¾fhaIKh i|yd jQ wdh;kfha fufyhqï pkaøsld

kshe¨ï jevigyk ^UNOSAT& úiska úu¾Yk lñgqj ^OISL& fj; imhk ,o pkaøsld

PdhdrEm úYaf,aIKh frdayf,a újD; ñÿf,a yEÍ .sh wdjdg ;=k o jy, uqÿfka lvd

f.k .sh úYd, isÿre ;=k yd úkdYhg m;a w;sf¾l f.dvke.s,s ;=k o fmkakqï lrhs'

y÷kd.;a yEÍ .sh wdjdg yd ydksh ksrka;rj isÿ jQ ld,;=jlal= m%ydr u.ska we;s jQ tajd

h'

819. ckjdß 25 fjks Èk YS% ,xld wdrlaIl uKav, m%Odksf.a Wmfoia wkqj794 tlai;a

cd;Ska yd we;eï udkqIjd§ ixúOdk igka uqla; l,dmh w;ayer wdmiq mqÿlal=ähsremamq

lrd udre úh'795 tlai;a cd;Skaf.a ld¾h uKav, idudðlhska A35 m%Od ud¾.h Èf.a .uka

.kakd úg úkdYhg m;a isoaëkaf.a o¾Yk ±l ;sfí' zzwm A35 m%Odk ud¾.hg msúi

mqÿlal=ähsremamq foig yereKq úg ìysiqKq o¾Ykhla wm tk f;la n,d isáfha h' mdr

788 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 789 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 790 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 791 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 792 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 793 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ" ICRC ¥; uKav, m%Odks YS% ,xld yuqodm;s ¨;skka fckr,a f*dkafiald

fj; hjk ,o ,sÅ; ikaksfõokh"2009 ckjdß 24" LLRC weuqKqï" weuqKqu 3" 94 msgqj <http://www.llrcaction.gov.lk/assests/downloads/reports/en/Annex-3_en.pdf> u.ska wka;¾ cd,fhka ,nd .; yels h'

794 tlai;a cd;Skaf.a m%Odk wdrlaIl WmfoaYl wdrlaIl udKav,sl m%Odks fj; hjk ,o ,smsh" 2009 fmnrjdß 4 LLRC weuqKqu" <http://www.llrcaction.gov.lk/assests/downloads/reports/en/Annex-3_en.pdf> u.ska wka;¾ cd,fhka ,nd .; yels h'

795 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 187: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

187

u; yd fome;af;ys yeu ;eku isú,a jeishkaf.a isrere úisÍ ;sìK'ZZ796 ;j;a

idlaIslrefjl= úu¾Yk lñgqjg ^OISL& lshd isáfha hqo uqla; l,dmfhys zzienúkau

lsisjlau mdfya b;sß ù fkd;snqKsZZ lshd h'797

820. fI,a m%ydrj, ;Sj%;djh fya;= fldg f.k fmnrjdß uq, § Wohd¾ldvq frday,

wdrlaIs; m%foaYhlg f.k hdug ;SrKh lrkq ,eîh'798 tla ffjoH fiajlfhl= úu¾Yk

lñgqjg ^OISL& mejiqfõ Wohd¾ldvq frday,g m%ydr t,a, lsÍfuka ál fj,djlg miq

Tyq wdKavqj u.ska md,kh lrk frday,aj,ska iajdëkj jvd l=vd ;djld,sl idhkhla

msysgq jkakg ;SrKh l< nj h' Tyq f.dvke.s,sj,g r;= l=rei ,dxPkh fhdod fkd.;a

w;r myiqlï fiajd ia:dkfha msysàu wêldÍkag ±kqï ÿkafka ke;' fuu idhkhg myr

ÿkafka ke;'799

821. udkqIjd§ myiqlï fiajd ia:dk jgdmsgdfõ t,aààBhg msysgejqï ;sìK' tajdg

.=jka úÿ,s úldYk ia:dkhla yd iïfm%aIK hka;%hla iys; l=vd msysgejqula o we;=<;a

úh' jd¾;djk wkaoug fI,a m%ydrj, m%;sM, jYfhka th bj;a lr f.k we;'800 idlaIs

jd¾;d bÈßm;a lrkqfha ckjdß 23 fjks Èk t,aààBh tlai;a cd;Skaf.a myiqlï fiajd

ia:dkhg wdikak jYfhka ógr 300 la muK ÿßka ia:dk.; lr ;snQ msysgejqul isg

ld,;=jlal= m%ydr t,a, l< nj h' tfy;a ckjdß 24 fjks Èk rd;s% ld,fhys t,aààB

fjä ;eîï isÿj ke;'801

mqÿlal=ähsremamq frday, yd tlai;a cd;Skaf.a uOHia:dkh

822. mqÿlal=ähsremamq frday, b;du;au fnfyúka m%ydrhkag ,la jQ ffjoH myiqlï

fiajd ia:dkhkaf.ka tlls' th msysgd ;snqfKa mqÿlal=ähsremamq ykaÈfha isg

lsf,daógrhla muK ÿßka A35 m%Odk ud¾.hg milska h' wdKavqj u.ska md,kh l<

frday,la jQ th m%Odk f.dvke.s,s 10 lska yd Wm f.dvke.s,s 20 lg jeä .Kklska

iukaú; ixlS¾Khla úh' .=jfka isg yd pkaøsld PdhdrEmj,ska meyeÈ,sj ±lsh yels mßÈ

frday, r;= l=rei ,dxPkj,ska i,l=Kq lr ;sìK'802

823. ls,sfkdÉÑh yer hdfuka miqj tlai;a cd;Ska we;eï ld¾hd, yd ld¾h uKav,

frdayf,a isg ógr 30-- --40 la ÿßka msysgqjd ;snQ tlai;a cd;Skaf.a myiqlï fiajd

ia:dkhl h<s ia:dmkh flßK'803 tlai;a cd;Skaf.a uOHia:dkh o we;=¿j ^by;

796 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 797 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 798 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 799 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 800 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 801 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 802 tlai;a cd;Skaf.a mqyqKq yd m¾haIK wdh;kfha fufyhqï pkaøsld kshe¨ï jevigyk (UNOSAT) 803 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 188: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

188

n,kak& igka uqla; l,dmh we;=<; jQ ±ä fI,a m%ydr fya;= fldg f.k ckjdß 25

fjks Èk tlai;a cd;Skaf.a ld¾h uKav, idudðl idudðldjka jeä m%udKhla

mqÿlal=ähsremamqj, kej; ia:dk.; flßK' frdayf,a yd tlai;a cd;Skaf.a myiqlï

fiajd ia:dk hk foflysu f.da,Sh msysgqï moaO;s LKavdxl ^GPS coordinates& wdKavqjg

±k .ekSug i,iajd ;sìK'804 idlaIs m%ldYk olajkafka ñksiqka rys; ksÍlaIK .=jka

hdkd ^UAVs& fhdod .ksñka wdrlaIl yuqod úiska m%foaY ksrka;rj fidaÈishg ,la lrk

,o nj h'805 tfyhska YS% ,xld yuqodj mqÿlal=ähsremamqfõ frday, yd tlai;a cd;Skaf.a

myiqlï fiajd ia:dkj, ksjerÈ msysàu oek isáh hq;=u h'

824. 2009 ckjdß 10 yd fmnrjdß 6 w;r mqÿlal=ähsremamqfõ frday, yd tlai;a

cd;Skaf.a myiqlï fiajd ia:dk ie,lsh hq;= fndaïn m%ydrhkag ,la lrkq ,eìK'

ckjdß 13 fjks Èk fm' j' 10 yd 11 w;r jd¾;d jk mßÈ YS% ,xld yuqodj úiska md,kh

lrk ,o m%foaYj, isg f.dvke.s,sj,g ydks we;s lrñka yd hg;a msßfihska frda.Ska

fofofkl=g nrm;, ;=jd, isÿ lrñka fl,skau frday, fj; fI,a fjä folla t,a,

lr we;'806 m%ydrh .ek i|yka lrñka tlai;a cd;Skaf.ka ,enqK ,smshlg m%;spdr

olajñka Y%S ,xld úfoaY lghq;= ms<sn| wud;HdxYh jkaksfha tys fufyhqïj, zzY+kH

isú,a ck ydks ms<sn| m%;sm;a;shZZ h<s h<s;a mjid isáñka lshd isáfha zzYS% ,xld yuqodj

^fuu& jd¾;dù we;s isoaêhg lsisÿ iïnkaOhla we;ehs hkak iïmQ¾Kfhkau m%;slafIam

lrkZZ nj h'807

825. idlaIslrejkag wkqj 2009 ckjdß 26 yd fmnrjdß 4 w;r mqÿlal=ähsremamqfõ

frday,a m%foaYh we;=<; yd wjg m%foaYh YS% ,xld yuqodfõ msysgejqïj, isg w¿f;ka

t,a, lrk ,o ld,;=jlal= fI,a fjä yd frdlÜ fjä m%ydrj,g ,la jQfha h'808 YS% ,xld

yuqodj u,aá ner,a frdlÜ f,dakapr fhdod f.k myr §fï yelshdj f.k yer olajñka

ilaIslrefjda b;d flá ld, mrdihla we;=<; frday,g fndfyda fihska tl msg tl

WKav m;s; ùu úia;r l<y'809 m<uqjk hqo uqla; l,dmhg l,ska t,a, lrk ,o

m%ydrj, § ;=jd, jQjka fukau th wrlaId iys; ia:dkhla hhs úYajdi lrñka frday,a

wx.kfhys jdiia:dk lr f.k isá isú,a jeishka o we;=¿j 500 la muK frda.Syq frday,

we;=<; jQy'810 frday, frda.Skaf.ka msÍ b;sÍ f.dia ;snQ w;r we|ka ys`.h fya;= fldg

f.k fndfyda frda.Skag ìu fukau Yd,dj, yd msg; ìfuys o isàug isÿj we;'811

idlaIslrejka úu¾Ylhskag mejiqfõ ish wka;YaffYßl wdú,hsk ^Intravenous drips& o

804 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 805 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 806 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ" LLRC jd¾;dj 4'130 fþoh 807 lñgqj úiska olakd ,o YS% ,xld úfoaY lghq;= ms<sn| wud;Hdxfha ,smsh 808 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 809 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 810 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 811 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 189: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

189

/f.k Èj .sh frda.Ska lsysm fofkl= we;=¿j ckhd fI,a fjä jefgk úg wdjrKh

ùu i|yd frdayf,ka msg; msysá nkal¾ fj; Èj .sh nj h'812

826. jd¾;d.; jk mßÈ 2009 ckjdß 26 yd 27 YS% ,xld yuqod n, fiakd ia:dk.;j

isá ol=fKa yd kef.kysr isg .s,ka r:j,g yd wfkl=;a frday,a jdykj,g ydks

muqKqjñka frday, foig fI,a fjä yd frdlÜ fjä uqr t,a, lr we;'813 ckjdß 28 yd

29 Èkj, rd;s%fhys ner ld,;=jlal= yd u,aá ner,a frdlÜ f,dakapr fhdod .ksñka

kej; jrla m%foaYhg m%ydr t,a, lr we;'814 ckjdß 29 fyda 30 frdayf,a msßñ jdÜgqjg

tl fI,a WKavhla je§ we;s w;r fI,a WKav folla frday,a N+ñh u; m;s; ù we;'815

827. jd¾;djk mßÈ Tâvqiqvdka wjg YS% ,xld yuqod msysgejqïj, isg 2009 fmnrjdß 1

fjks Èk wjia:d ;=kl § hg;a msßfihska mia fofkl=g ure le|jñka yd <ufhl=

we;=¿ ;j;a .Kkdjlg ;=jd, isÿ lrñka mqÿlal=ähsremamq frday,g fl,skau fI,a fjä

m%ydr t,a, lrkq ,en we;'816 m' j' 3 yd 4 w;r fI,a fjä folla t,a, lr we;s w;r

fofjks urKh" hg;a msßfihska tl mqoa.,fhl= ureuqjg m;aj we;'817 ikaOHdfõ w.

Nd.fha ;=kajk m%ydrh ia;S%ka yd <uqka isá jdÜgqjlg t,a, ù we;s w;r hg;a msßfihska

frda.Ska y;r fofkl= ñh f.dia o 14 fofkl= ;=jd, ù o we;'818 miq Èk ikaOHd ld,fha

kej;;a frday,g m%ydrhla t,a, jQ w;r bka <ud jdÜgqjg ydks meñK we;s w;r

jd¾;djk mßÈ tla ffjoH ld¾h uKav, idudðlfhl= yd <orejl= we;=¿ mqoa.,hska 7

fofkl= ureuqjg m;a ù o 15 fofkl= ;=jd, ù o we;'819 fndfyda úg fmnrjdß 3 fjks

Èk t,a, jQ ld,;=jlal= m%ydrhlska frdayf,a Y,Hd.drhg o ydks isÿ ù ;sfí'820

828. 2009 rd;s% uq¿,af,ys È.gu m%ydr t,a, ù we;s w;r fmnrjdß 4 fjks Èk Wfoa

ld,fha ;shqKq fI,a fjä m%ydr t,a, jQfha h'821 urK yd ;=jd, o frday,a

f.dvke.s,sj,g úYd, ydks o we;s lrñka frday,a N+ñhg hg;a msßfihska fI,a fjä 50

812 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 813 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 814 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 815 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 816 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ idlaIslre m%ldY f.dkqfõ " ICRC udOH ksfõokh 29$09" 2009 fmnrjdß

4" jkaks frday, bj;a lrhs-ffjoH fiajd yd ;=jd, ,oaojqka yd frda.Ska wdrlaId lsÍug md¾Yj Wmßu W;aidy orhs'

817 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ" 2009" ICRC YS% ,xldj( ICRC fI,a fjä m%ydr t,a,jQ frday, kv;a;= lrhs" <http://www.icrc.org/eng/resources/documents/inteviews/sri-lanka-interview-020209.htm> u.ska wka;¾ cd,fhka ,nd .; yels h'

818 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 819 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 820 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 821 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 190: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

190

muK m;s; ù we;'822 frdayf,a we;=,a ùfï fodrgqj wi, fI,a fjä m;s; jQ úg tajdhska

mqoa.,hska mia fofkl= ureuqjg m;a ù we;'823

829. tla frday,a fiaúldjla fmnrjdß 4 fjks Èk jk úg frdayf,a ;;a;ajh úia;r

lf<a th weh bka fmr lsisodl fkdÿgq zzukqIH ixydrhlaZZ n÷ nj h'824 kgnqkaj mej;s

ffjoH há;, myiqlï iys;j yd isÿ fjñka mej;s fI,a fjä m%ydr fya;= fldg f.k

nxlrj, ie`.fjkakg n, flreKq frday,a ld¾h msßia iu. ffjoH ld¾h uKav,

idudðlfhda fkdlvjd meñfKñka isá ish .Kka ;=jd, jQ frda.Skag i;aldrh iemhSug

wr., lrñka isáhy'825

830. 2009 ckjdß 21 iy fmnrjdß 5 w;r hg;a msßfihska mqÿlal=ähsremamq frdayf,a

m%Odk f.dvke.s,s 10 la o Wm f.dvke.s,s 20 la o tlaflda nrm;,a f,i ydkshg m;a

ù ke;fyd;a úkdYhg m;a ù we;s nj pkaøsld PdhdrEm fmkakqï lrhs' hg;a msßfihska

frday,a ixlS¾Kh mqrd È.gu t,a, flreKq ld,;=jlal= m%ydr ksid jy, uqÿkaj,

yEÍ.sh újr 30 la y÷kd .kq ,en ;sfí'826 PdhdrEm tf;l=;a ls%hd;aul fjñka mej;s

ie,lsh hq;= fndaïn m%ydrhkag fuu ld, mßÉfþoh w;r;=r mqÿlal=ähsremamq frday,g

md;% jkakg isÿjQ njg iajdëk ;yjqre lsÍula imhhs'

831. jd¾;d jk mßÈ YS% ,xld wêldÍka mqÿlal=ähsremamq frday, jid oud frda.Ska yd

ffjoH ld¾h uKav, YS% ,xld yuqodj úiska md,kh lrk ,o m%foaYj,g f.k hkakehs

frday,a l<ukdlrKfhka b,a,d ;snqKs'827 flfia jqj o mqÿlal=ähsremamq frday, jkaksfha

mej;s fndfyda frda.Skag fiajh lrk Y,Hd.drhla iys; tlu ia:djr frday, úh'828

832. wdKavqj yd wdrlaIl yuqod frdayf,a msysàu o th ls%hd;aul fjñka mej;s nj o

±k isáfha h' tlai;a cd;Ska yd mqÿlal=ähsremamqfõ isá wfkl=;a ixúOdk frday,

m%ydrhkag ,la fjñka ;snQ nj fndfyda wjia:djkays § wdKavqjg yd YS% ,xld yuqodjg

±kqï § ;sìK'829 wdKavqj m%ldYhg m;a lrk ,o igka uqla; l,dmfhka msg; ;sfnk

fyhska mqÿlal=ähsremamq frday, kS;Hdkql+, b,lalhla hhs 2009 fmnrjdß 2 fjks Èk

wdrlaIl f,alï f.daGdNh rdmlaI úiska m%ldY lrk ,o rEmjdyskS mqj;a idlÉPdjla

úu¾Yk lñgqj ^OISL& úiska ±l ;sfí'830 zzhqo uqla; l,dmfhka Tífnys lsisjla

822 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 823 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 824 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 825 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 826 tlai;a cd;Skaf.a mqyqKq yd m¾haIK wdh;kfha fufyhqï pkaøsld kshe¨ï jevigyk (UNOSAT) 827 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 828 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 829 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 830 Sky News, “Packed Sri Lanka Hospital Shelled”, 2009 fmnrjdß 2"

<http://news.sky.com/story/667068/packed-sri-lanka-hospital-shelled> ùäfhda mgh http://www.youtube.com/watch?v=pKmM2qg95R0> j,ska ,nd .; yelsh'

Page 191: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

191

fkd;sìh hq;= hZZ hs Tyq i|yka lf<a h' zzTn lshkafka th igka uqla; l,dmfhka msg;

jkafka kï th kS;Hdkql+, b,lalhla jkafka hhs lshd ±ZZhs m%Yak úpdrl weiQ úg Tyq

zzTõ" lsisÿ frday,la m%foaYh ;=< ls%hd;aul fkdúh hq;= hZZ hkqfjka iy;sl lr lshd

isáñka ms<s;=re ÿkafka h'

833. úu¾Yk lñgqjg ^OISL& t,aààBh úiska mqÿlal=ähsremamq frday, hqo lghq;= i|yd

fhdod .kq ,enQ njg lsisÿ f;dr;=rla ,enqfKa ke;'831 flfia jqj o frday,a mßY%fha isg

hg;a msßfihska ógr 400 la muK ÿßka msysá neïula u; msysgejqï mj;ajd .;a

t,aààBhg mqÿlal=ähsremamq Wmdh ud¾.sl k.rhla jQfha h'832 fndfyda úg frday,g iómj

ia:dk.; l< cx.u msysgejqul isg t,aààBh fudagd¾ m%ydr t,a, l< nj

idlaIslrefjl= jd¾;d l< kuqÿ tf;l=;a ta frday,a N+ñfhka msg; isg h'833 tfiau

t,aààB hqo jdyk frday,a N+ñfha me;a;lska Èfjk A35 m%Odk ud¾.fha .uka lr

;sfí'834

834. úu¾Yk lñgqjg ^OISL& t,aààB kdhl;ajh mqÿlal=ähsremamq frday,g iómj hqo

msysgejqï ia:dk.; lsÍfuka tys yuqod je<laùfï mshjr f.k ;sfnk nj fhdackd

lrkakg lsisÿ f;dr;=rla fkdue;s w;r th hqo msysgejqïj,g wdikak m%foaYj,ska bj;a

fjkakg isú,a ckhdg lsisÿ wjjdo lsÍula o lr fkdue;'

2009 ckjdß 21 fjks Èk m%ldYhg m;a lrk ,o wdrlaIs; l,dmh ^uQ,dY%h( wdrlaIl wud;HdxYh&

igka uqla; l,dmh 2 ;=< isú,a ia:dkj,g t,a, l< m%ydr

835. ks, jYfhka isú,a ck;d wdrlaIs; l,dmh hkqfjka i|yka lrkq ,nk ^CSZ&

fojk igka uqla; l,dmh ^NFZ2& ks¾udKh lrk ,oafoa 2009 fmnrjdß 12 fjks Èk

h'835 W;=f¾ mqÿud;a;,kays isg ol=fKa fj,a,uq,sffjlald,a olajd fjr< Èf.a mgq ;Srejl

me;=reKq thg j,h¾uoï" wïn,jkafmdlalfkhs yd lrhshduq,a,sffjlald,a hk .ï

we;=<;a úh' th j¾. lsf,daógr 14 la wdjrKh l< w;r m<uqjk igka uqla; l,dmfha

m%udKfhka iïmQ¾Kfhkau jdf.a ;=fkka tlla muK jQfha h'836 fojk hqo uqla;

l,dmh ks¾udKh lsÍu tlai;a cd;Skag yd wfkl=;a cd;Hka;r ksfhdað;dh;kj,g

831 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 832 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 833 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 834 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 835 wdrlaIl udKav,sl m%Odksf.ka ueuh" idlaIslre m%ldY f.dkqfõ OISL" 836 OCHA map on file with OISL"

Page 192: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

192

fukau N+ñfhys wdrlaIl yuqodjkag o ikaksfõokh l< w;r th .=jka úÿ,sh u.ska o

úldYkh lrkq ,eî h'837

836. fojk hqo uqla; l,dmh ks¾udKh lsÍug fmr fndfyda isú,a ckhd fuu

m%foaYh fj;g f.dia ;sìK' zzt,aààBh ish¨u isú,a ckhd ^m<uqjk& hqo uqla;

l,dmfhka fjk;a ia:dkhlg f.k f.dia ;snqK nj wm wjfndaO lr .;a úg wms hqo

uqla; l,dmh tu m%foaYhg udre flf<uqZZ hs wdrlaIl f,alï f.daGdNh rdcmlaI W.;a

mdvï yd m%;sikaOdk fldñiu yuqfõ mejiSh'838 flfia jqj o ,nd.; yels f;dr;=re

fmkakqï lrkqfha isú,a ckhdg t,aààB md,s; m%foaYfha fldgiaj,g hkjd úkd fjk;a

lsis úl,amhla fkd;snQ nj yd Tjqkag jqjukd ;snqfKa ù jqj o jd¾;djk wkaoug fI,a

fjä m%ydrj,ska fyda t,aààB msysgejqïj,ska fíÍ hdfï wdrlaIl ux fm;a fkd;snqK

nj h'

837. my;ska tk fldgi úu¾Yk lñgqj ^OISL& úiska m%f,aLkh lrk ,o fojk hqo

uqla; l,dmfhys isú,a ia:dkj,g t,a, l< m%ydrhkaf.ka iuyrla tajd úia;r lrhs'

wfm%a,a 21 fjks Èk .egqfï ;Sj%;djh u.ska yd zzisú,a ckhd w;r úYd, Ôú; ydksZZ

u.ska läkï lrk ,ÿj cd;Hka;r r;= l=rei ixúOdkh fojk hqo uqla; l,dmh ;=<

zz;jÿrg;a f,a je.sÍï isÿ ùu wju lsÍfï úfYaI mQ¾jdrlaIK mshjr .kakeZZhs

fomd¾Yjfhkau b,a,d isáñka udOH ksfõokhla ksl=;a lf<a h' th ish igkalrejka

yd hqo iïm;a zzisú,a ckhd ixflakaøKh ù isák ia:dkj,ska ie,lsh hq;= ;rï wE;g

f.k bj;aj hdug wjYH isú,a ckhdg wdrlaId iys;j tfia hkakg bv i,iajkakeZZhs

t,aààBfhka b,a,d isáfha h' tfiau th wdKavqfjka o zzTjqka ls%hdjg k.k hqoaOfha

l%ufõo yd udOHhka tla w;lska isú,a ckhd yd isú,a ia:dk o wfkla w;ska hqo ia:dk

o meyeÈ,sj fjka lr .ekSug yels jkfia iy;sl lrkakeZZhs o b,a,d isáfha h' fuu

;;a;ajh hgf;a wms úfYaIfhkau ld,l=jlal= jeks wú fhdod .ekSfuka isú,a ckhd u;

we;s l< n,mEu ms<sn|j ie,ls,s u;a fjuq'839

mqÿud;,ka frday, yd tlai;a cd;Skaf.a uOHia:dkh

838. 2009 fmnrjdß 5 fjks Èk tlai;a cd;Ska" cd;Hka;r r;= l=rei ixúOdkh"

ffjoH fiajlhska yd wdKavqfõ ks,OdÍka mqÿlal=ähsremamq isg kef.kysr fjrf<a msysá

mqÿud;a;,ka ^we;eïúg ud;a;,ka hhs i|yka flf¾& yd j,h¾uoïj, kej; ia:dk.;

lrkq ,eìK'840 udkqIjd§ ksfhdað;dh;kj,g tajd r: fm<lska .uka l< fyhska

brfkhsmf,hsys § fI,a m%ydrhkag yd .=jka m%ydrhkag uqyqKq fokakg isÿ jQ w;r

837 yuqodm;s c.;a chiQßh úiska 2010 iema;eïn¾ 8 Èk LLRC fj; lrk ,o bÈßm;a lsÍu" wdrlaIl

udKav,sl m%Odksf.ka ueuh" úu¾Yk lñgqj fj; we;s idlaIslre m%ldY f.dkqfõ" idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

838 f.daGdNh rdcmlaI úiska 2010 iema;eïn¾ 8 Èk LLRC fj; lrk ,o bÈßm;a lsÍu" 839 ICRC udOH ksfõokh 2009 wfm%a,a 21" ICRC zzigka uqla; l,dmhZZ ;=< ;jÿr f,a ye,Su wju lsÍfï

iqúfYaI mQ¾jdrlaIK mshjr .kakehs b,a,hs' 840 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 193: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

193

bÈßhg we;s mdr Èf.a .=jka m%ydr t,a, ùu fya;=fjka tajdg ;djld,slj kej;Sug n,

flßK'841

839. mqÿlal=ähsremamq frday, bj;a lsÍfuka miq fi!LH fiajlfhda mqÿlal=ähsremamq lrd

hk ud¾.hg hdno kkaÈ lvd,a l,mqfõ fjr< ;Srh wdikakfha mqrjk ,o ìï

fmfoil l,ska mej;s mdi,a f.dvke.s,a,l ;djld,sl frday,la ia:dms; l<y'842 tys

jyf,a yd ì;a;sj, r;= l=rei ,dxPkh iys;j frday, meyeÈ,sj igyka lr ;snqKs'843

tlai;a cd;Skaf.a fiajlhska frday,a f.dvke.s,s yd l,mq fjr< w;r frday,g hdnoj

l=vd flakaøia:dkhla ia:dmkh l< w;r tlai;a cd;Skaf.a fldä Tijd ;snQ ksid iy

fudag¾ ßhj, yd g%la r:j, ixúOdkfha ,dxPkh meyeÈ,sj ±lsh yels jQ ksid th

tlai;a cd;Skaf.a ia:dkhla jYfhka y÷kd.; yelsj ;snqKs'844

840. frdayf,a yd tlai;a cd;Skaf.a uOHia:dkfha f.da,Sh msysgqï moaO;s LKavdxl

^GPS coordinates& l,mqj yryd wdikak jYfhka lsf,daógrhla muK ÿßka yd frday,

yd tlai;a cd;Skaf.a flakaøia:dkh mshú weiska ±lsh yels ÿßka ia:dk.;j isá YS% ,xld

wdrlaIl yuqodjkag ikaksfõokh lr ;snqKs'845 tfiau wdKavqfõ wdrlaIl yuqodfjda o

.=jka ksÍlaIK yryd frdayf,a yd tlai;a cd;Skaf.a flakaøia:dkfha msysàu yd

ls%hdldß;ajh ±k isáhy'846 fuys isá wdrlaIl yuqodjkag YS% ,xld yuqodfõ 53 fjks yd

58 fjks n, fiakdxl o 8 fjks ld¾h idOl n,ldh o we;=<;a úh'847

841. wdikak jYfhka frday,g ógr 350 la muK ÿßka l,mq fjr< ;Srfhys t,aààBh

msysgejqï ia:dms; lr ;snqKs'848 tfy;a fjrf<a wfkla me;af;ys frday, yd YS% ,xld

yuqodj w;r tajd ia:dmkh lr ;snqfKa ke;'849 mqÿlal=ähsremamq jeàfuka miq yd 2009

ud¾;= yd wfm%a,aj, mqÿud;a;,ka m%foaYfha igka W;aikak jQ úg t,aààBfha msysgejqï

Yla;su;a lrkq ,eìK' frdayf,a isg ógr 100 we;=<;g w.,a È.= lrkq ,eìK'850 ;=jd,

,;a t,aààB igkalrejkag mqÿud;a;,ka frdayf,a § m%;sldr lrkq ,enqj o Tjqka ;nkq

,enqfõ fjku h' tfiau frdayf,ys t,aààBfha isàula fkdù h'851

841 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 842 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 843 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 844 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 845 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 846 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ " 847 f;dr;=re" úu¾Yk lñgqj fj; we;s f.dkqj 848 tlai;a cd;Skaf.a mqyqKq yd m¾haIK wdh;kfha fufyhqï pkaøsld kshe¨ï jevigyk (UNOSAT) 849 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 850 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ" tlai;a cd;Skaf.a mqyqKq yd m¾haIK wdh;kfha fufyhqï pkaøsld kshe¨ï

jevigyk (UNOSAT) 851 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 194: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

194

842. frday, we;=<; ;;a;ajh w;sYhskau ÿIalr úh( frda.Skaf.a ixLHdj frdayf,a

Odß;dj blau ù h' tfyhska frda.Ska ;nk ,oafoa meÿre yd gdfmd,ska u; h' WmlrK

ys`.h fya;= fldg f.k ksoiqka f,i wka;YaffYßl wdú,hsk ^Intravenous drips&

WmlrK .iaj, t,a,d frda.Ska tajd háka ;nkq ,eìK'852 frday, yd tlai;a cd;Skaf.a

uOHia:dkh wjg m%foaYhg fndfyda isú,a jeisfhda meñKs w;r l+vdrï .id f.k

tajdfha kej;S isáhy' fndfyda fofkl= m%ydrj,ska wdrlaId jkq we;e hs úYajdifhka

hq;=j l+vdrïj, iqÿ fldä o Tijd ;snqKs'853

843. 2009 fmnrjdß 9 yd wfm%a,a 20 w;r mqÿud;a;,ka frday,g yd tlai;a cd;Ska

uOHia:dkhg hdno m%foaYhg fI,a m%ydr t,a, lsÍfï isoaëka /ila ms<sn|j úu¾Yk

lñgqj ^OISL& fj; ,eìK' fmnrjdß 9 Èk fI,a m%ydrj, § mqÿud;,ka frdayf,a frda.Ska

16 fofkl= ureuqjg m;aj we;s w;r frdayf,a udhsï neïu ydkshg m;aj ;sfí'854

udkqIjd§ fiajlfhda fmnrjdß 12 fjks Èk wdKavqj úiska frday,a m%foaYh fojk igka

uqla; l,dmh ;=<g jefgk nj m%ldYhg m;a lrkq ,eîu zzfyd| m%jD;a;shlaZZ f,iska

idorfhka ms<s.;ay'855 flfia jqj o fI,a m%ydr wLKavj isÿ flßK'

844. hqo uqla; l,dmh m%ldYhg m;a lsÍfuka miq Èk" tkï fmnrjdß 13 fjks Èk YS%

,xld wdrlaIl yuqodjka úiska t,a, lrkq ,eî hhs úYajdi l< ld,;=jlal= fI,a

WKavhla <uqka fofofkl= we;=¿j hg;a msßfihska ;sfofkl=g ure le|jñka frdayf,a

l=iais l+vdru ;=<g m;s; ù we;'856 fmnrjdß 18 fjks Èk rd;s% ld,fhys ld,;=jlal=

fI,a WKavhla Y,H jdÜgqj wi, m;s; jQ wjia:dfõ § hg;a msßfihska frdayf,a frda.Ska

fofofkl= ureuqjg m;a jQ nj o frday,a udhsfï fl<jf¾ msysá Tjqkaf.a jdiia:dkh

u; fI,a WKavhla m;s; jQ wjia:dfõ § tl mjq,l idudðl idudðldjka yh fofkl=

ureuqjg m;a jQ nj o idlaIslrefjda jd¾;d l<y'857

845. ud¾;= 16 fjks Èk iq¿ wú m%ydrhla yd wd¾mSÔ ^frdlÜ-m%pd,s;-fndaïn& m%ydrhla

t,a, lrk ,o w;r tajdhska frdayf,a jy,g ydks muqKqjd fofofkl= ureuqjg m;a lr

;sfí'858 ud¾;= 24 fjks Èk YS% ,xld yuqodfõ yuqod msysgejqïj, isg l,mqj yryd

kej;;a frday, fj; iq¿ wú" ld,;=jlal= yd wd¾mSÔ m%ydr t,a, úh' hg;a msßfihska

ureuqjg m;a jQ ;sfofkd w;ßka tla wfhla ia;s%hla jQjd h' weh ñh f.dia ;snqfKa

wd¾mSÔ fndauhla wef.a ll=,g je§fuks'859 miqj tÈku tlai;a cd;Skaf.a uOHia:dkh

wdikakfha isú,a u.S nihlg t,a, jQ wd¾mSÔ fndaïnhlska wjqreÿ yhla jhie;s msßñ

852 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 853 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 854 ICRC, udOH ksfõokh 34$09" 2006 fmnrjdß 10" zz ICRC ;=jd,lrejka yd frda.Ska 240 jeä ixLHdjla

uqyqÿ u.ska bj;a lr .kshs' idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 855 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 856 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 857 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 858 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 859 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 195: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

195

<ufhl= ureuqjg m;aj we;'860 miq Èk tkï ud¾;= 25 fjks Èk tlai;a cd;Skaf.a

l|jqrg wd¾mSÔ m%ydrhla t,a, jQ wjia:dfõ § tla mqoa.,fhl=g ;=jd, isÿ úh'861 ud¾;= 26

fjks Èk ysñÈß mdkaor mqÿud;,ka frday,g w¿f;ka wd¾mSÔ m%ydrhla t,a,jQ wjia:dfõ

§ fi!LH fiajlhka fofofkl= ;=jd, ,eîh'862 wfm%a,aj, § mqÿud;,ka frday,g

wLKavju ;shqKq fI,a fjä m%ydr t,a, úh' wfm%a,a 9 fjks Èk fyda ta wdikakfha

frdayf,a m%fõY fodrgqj wi, § fI,a fjäj,ska mqoa.,hska ;sfofkl= urKhg m;aj

;sfí'863

846. wfma%,a ui 20 fjks Èk YS% ,xld yuqodfõ 58 fjks n, fiakdxlh mqÿud;,ka

fj; meñKsfha h' 2010 iema;eïn¾ 8 fjks Èk W.;a mdvï yd m%;sikaOdk fldñiu

fj; fok ,o Tyqf.a m%ldYkfha § 58 fjks n, fiakdxlfha wd{dm;s Ifõkaø is,ajd

t,aààB wdrlaIl j<¨ lvd ì|f.k .sh mqÿud;,ka w,a,d .kSfï fufyhqug

kdhl;ajh §fï ld¾hh bgq lf<a Tyq nj ;yjqre lf<a h' zzmqÿud;,kays ñksiqka rys;

ksÍlaIK .=jka hdkd ^UAV& PdhdrEm úiska fmkajk ,o f,dalfha isú,a ckhd .,jd

.ekSfï úYd,;u fufyjr bgq lsÍu''''ZZTyqg mejß ;snqK nj o zzfldudkafvda fin¿ka

yd úfYaI n,ldhka iu. fuu uq¿uy;a fufyhqu uf.a fiakdxlhg mjrd ;snqKdZZ hhs

o Tyq mejiSh' tfiau Tyq Tyqf.a uQ,ia:dkfhys ñksiqka rys; ksÍlaIK .=jka hdkd

^UAV& myiqlï ;snQ nj o mejiSh'

847. frday,a f.dvke.s,sj,g ydks we;s lrñka tlai;a cd;Skaf.a uOHia:dkh yd

frday, wi, t,aààBh yd YS% ,xld yuqodj w;r fjä yqjudre yg .;af;a h'864 fndfyda

fofkla urKhg o ;=jd, ùïj,g o md;% jQy' tla idlaIslrefjl=g wkqj zzfI,a m%ydr

ksid ffjoHjrekag ñh .sh yd ñh hñka isá wh fj; hd fkdyels jQ w;r fjä

;eîïj, m%udKh Tjqkag b;d wk;=reodhl ;;a;ajhla we;s lf<a h'ZZ865 wfm%a,a 21 fjks

Èk ld,;=jlal= fI,a m%ydr iu. w;sk;a f.k .=jkska t,a, lrk ,o fndaïn m%ydr

uqyqo wi, je,s nxlr lrd fíÍ hd yels jQjkag fíÍ hdug i,iajñka frdayf,a frda.Ska

yd Tjqkaf.a {d;Ska ,e.=ï f.k isá l=vdrïj,g .sks weú, jQfha h'866

848. mqÿud;,ka frday, jgdmsgdj we;=¿j igka uqla; l,dmfhys igk ;shqKqj

wLKavj flÍ f.k .sh w;r cd;Hka;r r;= l=rei ixúOdkh th úia;r lf<a zzuyd

úm;a;shlg wvq lsisjla fkdfõZZ lshd h' ld,;=jlal= jeks wú fhdod .ekSu isú,a ckhd

u; we;s lrk n,mEu ms<sn|j úfYaI ie,ls,a,la m%ldY l< cd;Hka;r r;= l=rei

860 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 861 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 862 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 863 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 864 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 865 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 866 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 196: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

196

ixúOdkh ikao¾Nh zzb;du;au ckdlS¾K m%foaYhl isÿjk widudkH tllaZZf,i úia;r

lrñka fomd¾Yjfhkau iïmQ¾K mQ¾jdrlaIKhka .kakd f,i b,a,d isáfha h'867

849. mqÿud;,ka frday,g yd tlai;a cd;Skaf.a fiajd ia:dkj,g fI,a m%ydr t,a,

lrk ,o njg úu¾Yk lñgqj ^OISL& úiska tla/ia lrk ,o idlaIslre idlaIs pkaøsld

PdhdrEm u.ska ;yjqre lrhs'868 fjk fjku frday,a f.dvke.s,s ;=kl jy,j,a u; hg;a

msßfihska fI,a m%ydrj,ska yEÍ .sh l=yr yhla y÷kdf.k ;sìK' frday, wi,

;djld,sl l=vd bÈlsÍï .Kkdjlau úkdY ù ;sìK' tfiau pkaøsld PdhdrEm o frday,a

wx.kfha ógr 400 la we;=<; hg;a msßfihska ld,;=jlal= fjäj,ska yEreKq 20 lg jeä

wdjdg .Kkla fmkakqï lrhs' tajdhska iuryla tlai;a cd;Skaf.a uOHia:dkhg ydks

we;s lf<a h'

850. idlaIslrefjda YS% ,xld ikakoaO yuqodjka úiska mqÿud;,ka frday,g yd tlai;a

cd;Skaf.a uOHia:dkhg t,a, lrk ,o Tjqkaf.a m%ydrhkays § fmdl=re j¾.fha fndaïn

wdÈh Ndú;d l< njg fpdaokd l<y'869 ffjoH ld¾h uKav,h jd¾;d lf<a zzfml=re

fndaïnhZZl m%;sM,hla f,i isÿ jQjd hhs lshk ;=jd,j,ska mSvdjg m;aj isá

ldka;djlf.a ll=, Tjqka lmd bj;a l< nj h'870 l,ska ±la jQ mßÈ fmdl=re fndaïn

wdÈh Ndú;d lr ;snqfKa o hkak ;yjqre lr .ekSu i|yd úu¾Ykhla lsÍu wjYH lrhs'

tfiau YS% ,xld yuqodj úiska msysgejqïj, isg l,mqj yryd tajd jeÿKq ;ekaj, isg

wdikak jYfhka ógr 800 muK ÿr isg wd¾mSÔ fndaïn m%ydr o t,a, lr ;sfí'871 fuu

mrdifha isg wd¾mSÔj,ska fjä ;eìh hq;af;a jl%dldrj Wkak; mrdj,hlsks' th

b,lalfha ksjerÈ Ndjh úYd, jYfhka wvq lrk w;r tf,i tjeks fjä ;eîï bjla

njla ke;s fjä ;eîï fõ'872

851. YS% ,xld yuqodfõ 58 fjks n, fiakdxlfha w{dm;s fïc¾ fckrd,a Ifõkaø

is,ajdg wkqj wdKavqfõ yuqod Tjqkaf.a msysgejqïj, isg l,mqj yryd fI,a m%ydr t,a,

lf<a y÷kd.;a t,aààB b,lalj,g h'873 fI,a m%ydrj, § t,aààB msysgejqïj,g m%ydr

t,a,ù ;sfnk nj pkaøsld PdhdrEm fmkakqï lrhs'874

852. fïc¾ fckrd,a Iùkaø is,ajd W.;a mdvï yd m%;sikaOdkh ms<sn| fldñiu fj;

lrk ,o Tyqf.a m%ldYfha § mqÿud;,ka m%ydrh m%;slafIam l< w;r myiqlï fhdod

867 ICRC udOH ksfõokh 09$81" 2009 wfm%a,a 21" ICRC zzhqo uqla; l,dmhZZ ;=< ;jÿr f,a ye,Su wju

lsÍfï iqúfYaI mQ¾jdrlaIK mshjr .kakehs b,a,hs' 868 f.dkqfõ ;sfnk tlai;a cd;Skaf.a mqyqKq yd m¾haIK wdh;kfha fufyhqï pkaøsld kshe¨ï jevigyk (UNOSAT) 869 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 870 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 871 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 872 lñgqj lrk ,o hqo WmlrK úYaf,aIKh 873 2010 iema;eïn¾ 8 Èk YS% ,xld yuqodfõ 58 fjks n, fiakdxlfha wd{dm;s fïc¾ fckrd,a Ifõkaø

is,ajd úiska LLRC fj; lrk ,o bÈßm;a lsÍu' 874 tlai;a cd;Skaf.a mqyqKq yd m¾haIK wdh;kfha fufyhqï pkaøsld kshe¨ï jevigyk (UNOSAT)

Page 197: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

197

.;af;a t,aààB igkalrejkag tfrysj nj;a tu m%foaYj, isú,a jeishka fkdisá nj;a

;rfha lshd isáfha h' flfia jqj o fuh frda.S Ndjh fyda ;=jd,ùu u.ska igkska

bj;ajQjka f,i ;nd isá t,aààB igkalrejka cd;Hka;r udkj ysñlï kS;sh hgf;a

b,lal l< fkdyels neúka wdrlaIl ia:dkhla f,i frdayf,a iajNdjh lsis f,ilska

fjkia fkdlrkq we;' flfia jqj o úu¾Yk lñgqj ^OISL& úiska tla/ia lrk ,o idlaIs

isoaëka ms<sn| fuu úia;rhg ±ä fia mriamr fjhs' mqÿud;,ka frday, fhdod .;af;a

isú,a jeishkag m%;sldr lsÍu i|yd h' th kej; kej;;a m%ydrhkag ,la úh'875

j,hd¾udoï m,a,sh yd frday,

853. mqÿlal=ähsremamq yer hdfuka miq fndfyda ffjoH fiajlhska yd tlai;a cd;Ska

mqÿud;,kaj, h<s ia:dk.; jqj o we;eï udkqIjd§ ixúOdk ia:dk.; jQfha lsf,daógr

;=kla muK ol=Kg fjkakg jQ j,hd¾udoïj, h'876 fuu ia:dkh ;djld,sl m<d;a

md,k uOHia:dkhla f,i o fhdod f.k ;snQ tlls'877 fndfyda isú,a jeisfhda tu

ia:dkfhysu m,a,s f.dvke.s,s jdiia:dk lr .ksñka isáhy'878 j,hd¾udoï m,a,sfha isg

wdikak jYfhka ógr 150 l muK ÿßka l=vd frday,a myiqlï fiajd ia:dkhla msysgd

;snqKs'879

854. fmnrjdß 22 fjks Èk YS% ,xld yuqodfõ msysgejqïj, isg j,hd¾udoï Èidjg

fudagd¾ fI,a m%ydr t,a, flßK' wdKavq fiajlfhl= urKhg m;a lrñka tl fI,a

WKavhla m<d;a md,k uOHia:dkhg t,a, úh'880 ud¾;= ueo fkdokakd urK ixLHdjla

isÿ lrñka j,hd¾udoïys udkqIjd§ ixúOdkhl ld¾hd, wi, wNHka;r wj;eka jQjka

isá m%foaYhlg YS% ,xld yuqod msysgejqïj, isg t,a, lrk ,o fI,a fndaïn m;s; ù

we;'881

855. 2009 wfm%a,a 21-22 hk Èkj, m,a,s wx.kh yd ffjoH myiqlï fiajd ia:dk

we;=¿ j,hd¾uoï we;=<; yd wjg m%foaYhg tl È.g jQ fI,a m%ydr t,a, lr ;snqKs'882

idlaIslrejkag wkqj ta jk úg m,a,sh yd tys wx.kh wdrlaIdj m;d meñK isá 1"000

lg wêl wNHka;r wj;eka jQjkaf.ka msÍ mej;sK'883 udkqIjd§ fiajlfhl= m%ydrhkaf.a

m%;súmdl úia;r lf<a fufia h( zzth ìysiqKq o¾Ykhla Wkd' mqmqrd len,s ù .sh isrere

875 isß;a ne¢ cd;Hka;r udkqIjd§ kS;sh" 28" 35 kS;s 876 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 877 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 878 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 879 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 880 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 881 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 882 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 883 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 198: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

198

fldgia yeu ;eklu úisÍ ;snqKd' .iaj, t,af,ñka ;snqK w;a mjd ux ±lald' jdyk

mqrdu ñksia isrerej, fldgia ux ±lald'ZZ884

856. wNHka;r wj;eka jQjkaf.a tla jdiia:dkhg m;s; jQ fI,a WKavhlska fyda

fndaïn len,a,lska ureuqjg m;a jQjka w;r isú,a jeisfhda mia fofkla jQy' frdayf,a §

ureuqjg m;a jQjka w;r ufkda fi!LH ffjoHjrfhl= o jQfha h' Tyq laI;shg m;a jQ

ÿisï .Kka isú,a jeishkag úfYaIfhkau fI,a m%ydr fya;= fldg f.k mjqf,a

idudðlhska wysñ jQjkag WmfoaYk fiajd imhñka isá lKavdhul idudðlfhl=j

isáfha h'885 ;j;a fldmuK fofkl= urKhg m;a ù o fyda ;=jd, ùïj,g ,la jQjd o

okafka ke;' tfy;a tla jd¾;djla i|yka lrkafka frday,g we;=<;a lsÍfuka miq

ishhlg jeä fofkl= ñh .sh nj h' 886

857. fuu isoaëkaj, § fndaïn ìu m;s; ùug fmr Wv § zzl=vd fndaïnZZj,g mqmqrd

hk nj idlaIslrefjda .Kkdjla kej; úia;r l<y' fI,a fjäj,ska ;=jd, ,;a tla

iellrefjla Tyqg zzfndaïn t,a, lrk y`vla" msmsÍul Yíoh yd wk;=rej l=vd msmsÍï

40 l fyda 50 l Yíoh mq¿,a m%foaYhla mqrd weiSug yels jQZZ nj mejiSh'887 ;j;a tjeks

fndaïnhla frdayf,a jy, u; m;s; ù we; o msmsÍ ke;'888

858. t,aààBh úáka úg j,hd¾udoï m,a,s ìfuys yd wjg ikakoaO fmkS isàula lr

;snqKs'889 i;a;lskau ud¾;=j, § t,aààBh m,a,sh jg,d t,aààBh úiska n|jd .kq

,eîfuka .e,ùu i|yd fyda wdrlaIdj i|yd tys rlaIdjrKh m;d isá ;reKhska ÿisï

.Kkla nf,ka n|jd f.k ;snqKs ^n,y;aldr n|jd .ekSï ms<sn|j XI mßÉfþoh

n,kak&' flfia jqj o wfm%a,aj, § fI,a m%ydr t,a, l< wjia:dfõ m,a,s N+ñh ;=< fyda

wjg t,aààB hqo msysgejqï fkd;snQ nj o ke;fyd;a m,a,shg fI,a m%ydr t,a, lrk úg

m,a,sh yd tys wjg isg t,aààBh m%ydr t,a, fkdl< nj o idlaIslrefjda mejiQy'

wdydr fnod yeÍfï fmda,sïj,g t,a, l< m%ydr

859. fojk hqo uqla; l,dmfhys wdydr fn§fï lghq;=j, ksr;j isá idlaIslrefjda

fndfyda wjia:dj, wdydr ,nd .ekSu i|yd fmda,sïj, isá ck;djg fI,a m%ydr t,a,

flrefKa flfia o hkak úia;r l<y' wdydr fnod yeÍfuys kshq;=j isá udkqIjd§

ixúOdk wdydr fnod yeÍfï ia:dk msysgqùug fmr fnod yeÍï isÿ lrk ia:dkfha

msysàu YS% ,xld yuqodjg ±kqï § ;sfí'890

884 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 885 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 886 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 887 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 888 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 889 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 890 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 199: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

199

860. tla idlaIlrefjla 2009 ud¾;= 11 fjks Èk j,hd¾udoïj, yd,a yd mßmamq fnod

yßk f;la n,d f.k isá ckhdf.a fmda,sulg fI,a m%ydr t,a, lsÍu iïnkaOfhka

jd¾;d lf<a h'891 idlaIslrejd YS% ,xld yuqodfõ fI,a m%ydrj,g l,ska fndfyda úg

by<ska ñksiqka rys; ksÍlaIK .=jka hdkdjla ^UAV& mshdir lrkq ÿgq nj jd¾;d lf<a

h' ñks;a;= lsysmhlg miq idlaIslref.a uj o we;=¿j mqoa.,hska úYd, ixLHdjla

ureuqjg m;a lrñka fI,a WKav ÿisï .Kkla m;s; jQ nj idlaIslre jd¾;d lf<a h'

861. 2009 ud¾;= 25 fyda wdikakj fm' j' 11 g muK wdikakfha msysá

wïm,jkafmdlalfkhsj, n;a fnod yßñka isá uOHia:dkhl ish .Kkla ckhdg

jd¾;d ù w;s mßÈ lmamm,djqys YS% ,xld yuqod msysgejqïj, isg fI,a m%ydrhla t,a, ù

we;'892 fI,a m%ydrh wdikak jYfhka úkdä 15 la muK mej;S we;s w;r fuu ld,h

;=< fI,a fjä 50 la muK m;s; jQ nj;a893 thska mqoa.,hska .Kkdjla ureuqjg m;a jQ

nj;a894 lrñka tla idlaIslrefjla i|yka lf<a h' wdydr fnod yeÍfï ld,h ;=< .=jka

ksÍlaIK hdkdjla m%foaYhg by<ska olakg ,eî we;'895

862. 2009 wfm%a,a 8 fjks Èk Wfoa igka uqla; l,dmh2 ys mq¿,a f,i jd¾;d jQ ;j;a

isoaêhl § fmdlalfkhsys lsß msá fnod yßñka ;snqKq m%d:ñl fi!LH idhkhla fj;g

fI,a fjä m%ydrhla m;s; ùuhs'896 897 ÿ¾,N NdKavhla jQ lsßmsá Èklg fyda follg

fmr kejlska fnod § ;snqK w;r miq Èk idhkhg f.dia tajd ,nd .kakd f,i

m%foaYfha ck;dj Èß.kajd Yío úldYk hka;% u.ska ksfõokh lr ;snqKs'898 fnod

yeÍfï fõ,dj iy ia:dkh o udkqIjd§ wdh;k úiska wdKavqjg ikaksfõokh lr

;snqKs'899 w;sf¾l jYfhka ksÍlaIK .=jka hdkdjla m%foaYhg by<ska mshdir lrñka

;snqK w;r Bg isú,a ckhdf.a jeä jYfhkau ia;S%kaf.a yd <uqkaf.a fmda,sï ±lsh yelsj

;snqKs'900 ;j o YS% ,xld yuqodj ia:dk.;j isáfha ógr 800 l muK ÿßks'901

863. <orejka yd ;reK <uqka we;=¿j hg;a msßfihska 50 fofkl= muK .Kkla fï

m%ydrfhka ureuqjg m;a jQ nj ilaIslrefjda úu¾Yk lñgqjg ^OISL& mejiQy'902 msmsÍï

we;s jQ ìfuys b;d oreKq f,i ydkshg m;a isrere o yeu;eku úisÍ ;snqK isrere

fldgia o ÿgq wkaou Tjqyq úia;r l<y' wdikakfha frday,l ;=jd, jQjkag m%;sldr

lrñka ;snqK zzlïmdfjka we<,S .sh ;;ajhlZZ o¾Ykhla olakg ;snqKs( zztys urKhg

891 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 892 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 893 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 894 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 895 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 896 wïmkd¾fmdlalfkhs hkqfjka o i|yka fõ' 897 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 898 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 899 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 900 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 901 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 902 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 200: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

200

m;a jQ yd ;=jd, isÿ jQ ia;S%yq yd <fuda isáhy […] iuyrekaf.a ysig o iuyrekaf.a

Worhg o ;=jd, isÿ ù ;sìKs' <uqka o we;=¿j wfkla whf.a w;a yd fomd lE,s lE,s ù

f.dia ;sìKs' ;=jd, jQ fuu Ôú; .,jd .ekSug ffjoHjre Wu;=fjka fuka W;aidy

orñka isáhy'ZZ903

864. wdydr fnod yeÍïj, wdikakfha isÿ jQ by; tl isoaêhlaj;a ikakoaO t,aààB

ls%hdldß;ajhla njg lsisÿ f;dr;=rla úu¾Yk lñgqjg ^OISL& ,enqfKa ke;' YS% ,xld

.=jka yuqodj wdydr fnod yeÍïj, ia:dkh yd fõ,dj l%udkql+,j ±kqï § ;sfnk nj

ksYaÑ; fyhska úu¾Yk lñgqjg ^OISL& tu m%ydr ys;du;du t,a, lrk ,o tajd hhs

úYajdi lrkakg idOdrK mokï ;sfí' 904

uq,a,sffjlald,a frday,a

865. fkdkej;S t,a, lrk ,o fI,a m%ydrj, m%;sM,hla jYfhka j,hd¾udoï frday,

2009 wfm%a,a 29 fyda ta wdikakfha bj;a lrk ,o w;r idhkh uq,a,sffjlald,a j,

kej; msysgqjkq ,eìK'905 kej;Sug wdrlaId iys; ia:dkhla fidhd.ekSug ;snQ l,n,h

ksid mjq,aj,g Tjqkaf.a urKhg m;a jQ wdorKShhka ñysoka lsÍug fõ,djla

fkd;snqKs'906 j,hd¾udoïj, tla frda.sfhla Tyqj uq,a,sffjlald,aj,g f.k .sfha

flfia o hkak yd ;j;a frda.Ska 50 fofkl= muK ixLHdjla iu. l+vdrul Tyq k;r

lr isáfha flfia o hkak úia;r lf<a h'907 uq,a,sffjlald,ays fi!LH myiqlï fiajd

ia:dk folla msysgqù h' tlla uq,a,sffjlald,a m%d:ñl fi!LH i;aldr myiqlï fiajd

ia:dkh h' wfkl ta ld,fha igka uqla; l,dmh2 ys b;sß ù mej;s tlu frday, jQ

uq,a,sffjlald,a frday, h'908

866. uq,a,sffjlald,a ngysr hkqfjka o m%lg uq,a,sffjlald,a frday,

lrhdkauq,a,sffjlald,ays frday,la njg yrjk ,o mdi,a f.dvke.s,a,la jQ w;r iqÿ

fldäj,ska yd r;= l=rei ,xPkfhka meyeÈ,sj i,l=Kq lr ;sìK'909 jd¾;djk mßÈ

wfma%,a 26 fjks Èk fyda wdikakfha frdayf,a f.da,Sh msysgqï moaO;s LKavdxl ^GPS

coordinates& YS% ,xld wdrlaIl yuqodjkag iïfm%aIKh lr ;snqKs'910 Bg wu;rj YS% ,xld

903 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 904 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 905 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 906 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 907 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 908 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 909 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 910 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ" YS% ,xldfõ j.ùu ms<sn| tlai;a cd;Skaf.a uy f,alïjrhdf.a úfYaI{

lKavdhfï jd¾;dj" 2011 ud¾;= 31

Page 201: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

201

wdrlaIl yuqod m%foaYfha ks;sm;d lrk .=jka ksÍlaIK mj;ajd ;sfí'911 frday, msysgd

;snqfKa m%d:ñl fi!LH i;aldr uOHia:dkhg hdnoj h'912

867. igka uqla; l,dmh2 ys ;;a;ajh tkakg tkagu fnfyúka ÿIalr ;;a;ajhg

m;ajk úg f.dvke.s,sj, läuqäfha fi!LH fiajd ia:dk njg yrjk ,o ;djld,sl

tajdg jvd hka;ï fohla jQ fuu b;sßù mej;s fi!LH i;aldr myiqlï ia:dk

frda.Skaf.ka msÍ b;sÍ .sh" T!IO yd wfkl=;a iemhqïj, w;sYh W.% ys`.hkaf.ka msß

tajd úh' ffjoH msßia w;sYhska fjfyig m;aj ;snqKs'913 tla idlaIslrefjl= fuu

;;a;ajh úia;r lf<a zzjev lsÍug b;du;au fÄockl jQ ld,hla' yeu;eku mej;sfha

ukqIH ixydrhls' fI,a" fndaïn yd wd¾mSÔ m%ydrj,ska iy rhsm,a WKavj,ska mjd ;=jd,

jQ oyia .Kka ckhd jQy'ZZ lshd h' uq,a,sffjld,a Y,Hd.drh .ek lSfõ

zzjdiia:dkhlgZZ jeä fohla fkdùh lshd h'914 uq,a,sffjlald,aj, o¾Ykh zzúia;r l<

fkdyelsZZ tlla hhs ;j;a idlalslrejl= mejiSh( we|ka ys`.h fya;= fldg f.k frda.Ska

msg; je,af,a je;sr isá w;r isrere WIaKfhka l=Kqfjñka mej;sK'915

868. W.% fI,a m%ydrj,ska wk;=rej wfm%a,a 20 Èk YS% ,xld yuqodj t,aààB wdrlaIl

ndOl lvd ±ófuka miq igka uqla; l,dmh2 fldgia follg fjka lf<a h' m%;sM,hla

jYfhka ,laIhla muK isú,a jeisfhda fukau we;ï t,aààB ls%hdOrfhda o wú ìu ;nd

t,aààB-md,s; m%foaYfhka m,d f.dia wdKavqj úiska md,s; N+ñ m%foaYhg meñKshy' tys§

Tjqka ;shqKq mÍlaIdjkag ,la flreKq w;r l|jqrej, /|ùu fyda iellrejka f,i

yuqod w;awvx.=jg .ekSu fyda lrkq ,eìK' jd¾;dj,g wkqj hqo uqla; l,dmh2 my<

fldgfiys 150"000 la muK fokd /£ ;sfí'916

869. wfm%a,a 27 Èk YS% ,xld yuqodjg nr wú mdúÉÑh k;r lrkakg Wmfoia § ;snQ

nj wdKavqj úiska m%ldYhg m;a lrkq ,en ;snqKs' flfia jqj o fI,a m%ydr k;r fkdjQ

w;r we;eï uQ,dY%j,g wkqj we;eï úg W;aikak flÍ we;'917 wfm%a,a 27 muK isg

;ju;a igka uqla; l,dmh2 ;=< msysá uq,a,sffjlald,a frday, mqÿlal=ähsremamq Èidfõ YS%

,xld yuqod msysgejqïj, isg tl È.g t,a, lrk ,o ld,;=jlal= fI,a m%ydrhkag ,laj

;sfí'918 wfm%a,a 28 Èk m%d:ñl fi!LH i;aldr ia:dkh fj; fI,a fjä m;s; jQ

wjia:dfõ § jd¾;djk mßÈ ldka;djla yd <uqka o we;=¿j hg;a msßfihska mqoa.,hska yh

fofkl= ureuqjg m;aj we;'919 wfm%a,a 29 Èk fI,a fjäj,ska frday,a jdÜgqjl jy,g

911 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 912 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ" f.dkqfjys ;sfnk tlai;a cd;Skaf.a mqyqKq yd m¾haIK wdh;kfha

fufyhqï pkaøsld kshe¨ï jevigyka (UNOSAT) jd¾;dj 913 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 914 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 915 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 916 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 917 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 918 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 919 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 202: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

202

ydks ù we;s w;r mqoa.,hska kj fofkl= ñh f.dia 15 fofkl=g jeä .Kkla ;=jd, ,o

nj jd¾;d úh'920

870. isú,a ckhdf.a lghq;= by<u uÜgul mej;sh § uehs 2 fjks Èk Wfoa frday,

;=<g yd wjg m%foaYhg t,a, l< fI,a m%ydrh nrm;, Ôú; ydks we;s lf<a h'921 msg;

oud ;snQ u< isrere 30 la fyda 40 la muK ÿgq nj isys .eka jQ tla idlaIslrefjla

;=jd,j, nrm;, Ndjh ksid tajdhska iuyrla y÷kd.; fkdyels nj mejiSh'922 Bg

wu;rj frdayf,a wdikaku jgdmsgdfõ nxlrhlg fI,a WKavhla jeÿK wjia:dfõ §

mqoa.,hska y;a fofkl= ureuqjg m;aj we;'923 tla idlaIslrefjl= o¾Ykh fufia úia;r

lf<a h( zztys yeu ;eku u< isrere fndfyduhla ;snqKd' .=jfka úisÍ ;sfnk fI,a

j,ska ksl=;a jQ ÿfï .kaOh ug ;ju;a wd>%dkh l< yelshs' f,a .| iy ;=jd,jQjkaf.ka

ke.=Kq fl¢ßh w;sYhskau nrm;,hs' tys ñh .sh fndfyda .eyeKqka yd <uqka isáhd'ZZ924

871. úu¾Yk lñgqj ^OISL& úiska olakd ,o pkaøsld PdhdrEm uq,a,sffjlald,aj,

fi!LH myiqlï fiajd ia:dk ld,;=jlal= m%ydrj,g ,la jQ nj yd tys m%;sM,hla

jYfhka tajdg ydks isÿj we;s nj ;yjqre lrhs'925 uq,a,sffjlald,a frdayf,a frday,a

f.dvke.s,s y;rl jy,j, hg;a msßfihska fjka fjkaj yEÍ .sh l=yr wgla

y÷kdf.k ;sìK' m%d:ñl fi!LH i;aldr myiqlï ia:dkhg hdno wx.kfha hg;a

msßfihska fudagd¾j,ska yEÍ .sh j,j,a folla y÷kdf.k we;' fuu yEÍ .sh l=yr yd

j,j,a uq,a,sffjlald,a Èia;s%lalh yd hqo uqla; l,dmh2 uq¿,af,a me;=reKq úYd,

fndaïn m%ydr je,l fldgila nj pkaøsld PdhdrEm fmkakqï lrhs'

872. III mßÉfþofhys i|yka l< mßÈ .egqfï tu wÈhf¾ § t,aààBh ;jÿrg;a

ixúOdkd;aul" ix.; igka n,ldhla jQfha ke;' uq,a,sffjlald,aj, t,aààB

fin¿kaf.a lKavdhï isú,a ckhd iu. ñY%j isá w;r t,aààB hg;a msßfihska

frdayf,a isg ógr 200 l muK ÿßka kkaÈ lvd,a l,mqj wdikakfha l=vd msysgejqï

lsysmhla msysgqjd ;sìK'926 pkaøsld PdhdrEm yd idlaIslre jdÑl idlaIsj,ska ,enqK

f;dr;=re u; mokïj uq,a,sffjlald,a yd j,hd¾udoï frday,a we;=<; t,aààB yuqod

msysgejqï ;snqKd hhs úu¾Yk lñgqj ^OISL& úYajdi fkdlrhs'

920 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 921 úu¾Yk lñgqfõ f.dkqfõ wNHka;r ,shú,a,la 922 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 923 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 924 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

925 úu¾Yk lñgqfõ f.dkqfõ tlai;a cd;Skaf.a mqyqKq yd m¾haIK wdh;kfha fufyhqï pkaøsld kshe¨ï jevigyk (UNOSAT)

926 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 203: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

203

2009 fmnrjdß 12 fjks Èk m%ldYhg m;a lrk ,o wdrlaIs; l,dmh ^uQ,dY%h( wdrlaIl wud;HdxYh&

igka uqla; l,dmh3 fj; t,a, lrk ,o m%ydr yd ikakoaO .egqfï wjidk ojia

873. 2009 uehs 8 fjks Èk wdKavqj ;=kajk yd wjidk hqo uqla; l,dmh m%ldYhg m;a

lf<a h' YS% ,xld yuqodfõ wNsl%uKhkag wk;=rej tf;l=;a t,aààBh md,kh hgf;a

b;sßj mej;shd jQ j¾. lsf,daógr follg fkdwvq l=vd m%foaYhla wdjrKh lrñka hqo

uqla; l,dmh2 ys ueo fldgi kj hqo uqla; l,dmh3 g we;=<;a flßK' is;shï o

we;=¿j hqo uqla; l,dmh3 m%ldYhg m;a lsÍfï ikaksfõokhka cd;Hka;r ixúOdkj,g

bÈßm;a lrk ,o w;r m%foaYh jglr isá YS% ,xld yuqodfõ 53 fjks" 55 fjks" 58 fjks"

yd 59 fjks n, fiakdxl we;=¿ YS% ,xld yuqodfõ wd{dm;Skag o hjkq ,eìK'927 jd¾;d

jk mßÈ .=jkska fy<k ,o m;s%ld u.ska igka uqla; l,dmh3 ms<sn|j isú,a ckhd

±kqj;a lrkq ,eìK'928

874. oi oyia .Kka isú,a ckhd fuu l=vd m%foaYh ;=<g w;=re isÿre fkdue;sj

tlafrdla jQfjda h' úYd, l,mqfõ tla me;a;l wdKavqfõ yuqodj isá w;r t,aààBh

wfkla me;af;a úh' isú,a ckhd isáfha t,aààBhg msgqmiska ;rula ÿßks'

875. N+ñfha hqo fufyhqïj,g kdhl;ajh ÿka 58 fjks n, fiakdxlfha wd{dm;s

fïc¾ fckrd,a Ifõkaø is,ajd W.;a mdvï yd m%;sikaOdkh ms<sn| fldñiu fj;

bÈßm;a lrk ,o Tyqf.a m%ldYfha msgm;g wkqj929 Tyq fufia i|ykalr we;(

zzfufyhqfï wjidk wÈhrhkays § wms kslïu wkaO f,i fkd.sfhuq' yeu fohlau

ñksiqka rys; ksÍlaIK .=jka hdkd ^UAV& mska;+r u.ska ie,iqï lrk ,o w;r isú,a

ckhd isáfha fldfya o" t,aààBh isáfha flfya o hkak wms ksjerÈj ±k isáfhuq'

tfiau t,aààB ldv¾jrekag fnfyúka iómj isú,a ckhd isáfha o keoao hkak ms<sn|j

b;d l=vd fyda jHdl+,;djla wmg we;s jQfha kï fjk;a udOHhkaf.a msysg me;Sug yd

md¾Yj fol fjka lr .ekSug ld,h .ekSug wmg isÿj ;sìK'ZZ

876. flfia jqj o wLKavj t,a, flreKq fI,a m%ydr yd fI,a ìu m;s; ùfuka we;s

l< uy;a úkdYh idlaIslrefjda úia;r l<y' tla uQ,dY%hlg wkqj uehs 12 fjks Èk

f;la t,aààBfha ld,;=jlal= ;snqfKa isú,a ckhdg bÈßfhka bÈß wdrlaIl j<,af,a h'

tfy;a isÿ jQfha YS% ,xld yuqodfjka t,a, jQ fjä m%ydrhka t,aààB bÈß wdrlaIl

j<,a,g Wäka f.dia zzta msgqmi isá isú,a ckhdg je§u h'ZZ930 yeu fokdgu l=vd ìï

927 LLRC jd¾;dj 4'44 - 4'88 fþo 928 LLRC jd¾;dj 4'45 fþoh 929 2010 iema;eïn¾ 8 Èk YS% ,xld yuqodfõ 58 fjks n, fiakdxlfha wd{dm;s fïc¾ fckrd,a Ifõkaø

is,ajd úiska LLRC fj; lrk ,o bÈßm;a lsÍu' 930 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 204: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

204

len,a,l tlg isrù f.k isàug isÿj ;snqK w;r úfYaIfhkau fI,a WKavhla jefgk

yeu wjia:djlu m%dfhda.sl jYfhka Tjqkag ;=jd, ,nkakg yd ureuqjg m;ajkakg isÿj

;sìK hkqfjka Tyq mejiSh' Tjqka tla/iaj isá ,s|la wi, wU .ilg fI,a WKavhla

jeÿKq wjia:dfõ § mqoa.,hska kj fofkl= urKhg m;a fjkq ;uka ÿgq nj ;j;a

idlaIslrefjla mejiSh' wehf.a nxlrhg fI,a WKavhla je§fuka ñh .sh ia;s%hl

wfhla ±l we;' wehg uyK ueIsula ;snqK w;r nxlrh i|yd je,s msrùug frÈ u¨

ueiqjd h' zzks;ru jf.a mjq,a idudðlhska ureuqjg m;ajqK úg ckhd m,d h;s' Tjqkag

fYdal ùug fyda u<jqka ñysoka lsÍug fõ,djla fkd;snqKs''''ZZ ;j;a idlaIslrefjla

Tyqf.a nxlrh wi, <uhska o we;=¿j u< isrere 100 lg jeä m%udKhla ÿgq o¾Ykhla

úia;r lf<a h'

877. uq,a,sffjlald,a kef.kysr hkqfjka o m%lg fj,auq,a,sffjlald,ays m%foaYfha

ish¨u isú,a jeishkag ;snqfKa tl fi!LH myiqlï fiajd ia:dkhla muKs'931 th msysgd

;snqfKa l,ska mej;s merKs mdi,l h' tfukau w;sf¾l gdfmd,skaj,ska yd ;djld,slj

l+vdrï frÈj,ska wdjrKh l< bÈ lsÍïj, h' tajd isú,a ckhd fjfik fndfyda

jdiia:dkj,ska jg ù ;sìK'932

878. hqo uqla; l,dmh3 YS% ,xld yuqodfõ ld,;=jlal= fiakdxlh" .=jka yuqodj yd

kdúl yuqodj úiska t,a, lrk ,o ±ä ffoksl fndaïn m%ydrhkag ,la jQ fyhska uehs 8

yd 12 w;r fi!LH myiqlï fiajd ia:dkj,g wjia:d .Kkdjl § u fI,a m%ydr t,a,

úK'933 md¾Yj folu igfka ksYaÑ; wdikak ;;a;ajhkays § wjodkï ;jÿrg;a jeä

lrñka iq¿ wú m%ydrj, o ksr; úh'

879. idlaIslrejkag wkqj uehs 12 fjks Èk fm' j' 9 g muK YS% ,xld yuqodj úiska

t,a, lrk ,o fI,a WKav ffjoH myiqlï fiajd ia:dkfha frda.Ska we;=,a lr .ekSfï

jdÜgqj bÈßfhys fl,skau m;s; ù we;' thska Èia;s%la fi!LH mßmd,lfhl=" ffjoH

iafjÉPd fiajlhska" fyÈhla yd frda.Ska fndfyda fofkl= we;=¿ hg;a msßfihska

mqoa.,hska 20 fofkl= ureuqjg m;aj we;'934 fndfyda fofkla tieku u<y' wfkl=;a

wh ;=jd,j,ska ñh hñka isáhy' we;efula ffjoH i;aldrh yd T!IO fkdue;sj ñh

.shy'

880. fI,a m%ydr t,a, jQfha l,ska m%ydrhkaf.ka ;=jd, ,;a fndfyda isú,a jeishka

m%;sldr .ekSu i|yd n,d isá ojfia ld¾h nyq, wjia:djl § h'935 zztlsfklska fjkaj

.; fkdyels fndfyda u< isrere tys úh' yeu ;eku isrere len,s o úisÍ ;sìK'''ZZ

931 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 932 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 933 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 934 ñh .shjqka 20 fofkl=f.a ;ks ;ks mska;+r we;=¿ ,shú,s" úu¾Yk lñgqfõ f.dkqj 935 uehs 9-10 ;djld,sl jdiia:dkj,g fI,a m%ydr t,a, lsÍfï § jd¾;d ù we;s mßÈ fndfyda <uqka

we;=¿j m%;sldr ,nd .ekSug meñK isá fndfyda isú,a jeishka ;=jd, ù o ;j;a isú,a jeishka fndfyda fofkl= urKhg m;a ù o we;'

Page 205: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

205

hkqfjka tla idlaIslrefjl= lñgqjg ^OISL& mejiSh'936 zzfrday, we;=<; yeu;eku ñh

.sh iy ñh hñka isá ñksiqkaf.ka msß ìysiqKq o¾YkhlsZZ hhs ;j;a uQ,dY%hla mejiSh'937

;=kajk idlaIslrejd fndfyda ;=jd, ,;a frda.Ska iy fndfyda ñh .sh isrere ish,a,u

tlg tlu ;ekl isáfha yd yeu ;eku ñksiqka y`vñka isáfha flfia ± hs úia;r lf<a

h' ffjoH iemhqï iïmQ¾Kfhkau jdf.a wjikaj ;sìK'938

881. tÈku miqj tla fyÈ iydhsldjla ureuqjg m;a lrñka yd ;j;a yh fofkl=

nrm;, ms,siaiSïj,g Ndckh lrñka frday,a ld¾h uKav,h yd iafjÉPd fiajlhskag

myiqlï iemhQ l+vdrula wi, fI,a WKavhla m;s; úh'939 tu wjia:dfõ widudkH

ms,siaiSïj,ska hq;a frda.Ska f.k tk ,o nj hg;a msßfihska idlaIslrejka fofofkla

lshd isáhy' Tjqkaf.a tla wfhl= úia;r lf<a frda.Skaf.a YÍrfha úúO fldgia l¿meye

.ekaù ;snqfKa zzl¿ w`.=reZZ jf.a iula mßoafoka lshd h'940

882. uehs 13 jk úg yd;ami yd we;ïúg frday,a wx.khg jefgk fI,a WKav;a iu.

Èh yelsj ;snQ tlu m%;sldrh jQfha uQ,sl m%:udOdr yd fí;afya;a lsÍu muKs'941 tu

ld,h ;=< Ôú; .,jd .ekSfï m%;sldr i|yd frda.Ska f.k hdfï tlu yelshdj ù

;snqK cd;Hka;r r;= l=rei ixúOdkfha fk!ldjg h' Bg wLKavj t,a, lrñka mej;s

fI,a yd fjä m%ydr ksid fjr<g <`.d ùug fkdyels jQ942 w;r w;sYhska th wjYH lrk

,o m%;sldr m%udo lf<a h' zzish Ôú; wk;=f¾ jQ <uqka yd jhia.; jQjka o we;=¿ ;=jd,

,oaokag yd frda.Skag iqÿiq ffjoH m%;sldr ,nd .ekSug yelsjkq we;s tlu ud¾.h

jkafka Tjqka bj;a lr .ekSu h' Tjqka yels blaukska bj;a lr .; hq;=j ;sìK'ZZ fI,a

m%ydr jvd;a ióm yd jvd;a ±ä jkakg jQ úg uehs 14 jk úg b;sß ù ;snqK ;djld,sl

frday, o ls%hd;aul ùu k;r úh'943

883. ffjoH ld¾h msßia iqÿ fldähla Tijñka iuyr frda.Ska rlaIia:dkhlg f.k

hkq oelsh yels úh' wk;=rej Tjqka hkakg yels frda.Ska iu. ol=Kg fjkakg jQ

jâvqjld,a md,u foig weúo f.k hdu wrUd we;'944 we;euqkaf.a ;=jd, tyd fuyd hd

fkdyels ;rï nrm;, jQ fyhska frda.Ska 150 muK yer oud hkakg isÿj we;s w;r

Tjqka kej u.ska bj;a lr .; fkdyels ù we;'945

936 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 937 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 938 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 939 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 940 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 941 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 942 ICRC udOH ksfõokh 09$97" ICRC nrm;, f,i ;=jd, ,oaojQka bj;alr .ekSug igk ;jÿrg;a ndOd lrhs' 943 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 944 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 945 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 206: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

206

884. uehs ueo .egqfï wjika Èkj, t,aààB idudðlhka o we;=¿j b;sß ù isá oyia

.Kka isú,a ckhd fukau wú ìu ;enQ t,aààB igkalrefjdaa yd ±ka ;=jd, fyda frda.S

ùu ksid igkska bj;a jQjka njg m;aj isá ^hors de combat& t,aààB igkalrefjdaa o

md,u ;rKh lr wdKavqfõ yuqodjkag Ndr jQy'

885. fndfyda idlaIslrefjda hqo uqla; l,dm we;=<; fI,a m%ydr u.ska ureuqjg m;aj

iS iS lvj úisr ;snQ ish .Kka fokdf.a isrere iys; úkdYfha o¾Yk ms<sn| úia;r

l<y'946 nxlrj, wdrlaIdj ,nñka isáhjqka fndaïn m;s; ùfuka ureuqjg m;aj ;snqfKa

uq¿uy;a mjq,a msáka h' Tjqka fI,a m%ydr u.ska ;jÿrg;a wj;eka lrkq ,enQ fyhska ñh

.sh mjqf,a idudðlhska yer oud hkakg isÿ ùu .ek idlaIslrefjda l;d l<y' fI,a

m%ydr ms<sn| Tjqkaf.a w;a±lSï yd u;lhka o Tjqka w;aÿgq uyd úkdYh o u.ska fndfyda

idlaIslrefjda laI;shg m;aj isáhy'

886. Tjqka wjidkfha § wdKavqfõ md,s; m%foaY lrd .uka lsÍu wdrïN lrk úg

isú,a ckhdf.a YdÍßl ;;a;ajh wvmKj ;snQ wkaou idlaIslrefjda úia;r l<y' frda.Syq

we;=¿ ckhd id .skafkka fmf<ñka isáhy' <fuda oDYHudk f,i ukaofmdaIKhg

f.dÿrej isáhy' jhil jQfjda b;du;au ÿ¾j,j isáhy'947

887. úu¾Yk lñgqj ^OISL& YS% ,xld yuqodj .egqfï wjidkfhka miq .egqï

l,dmfhys j, oud ;snqKq isrere ydrd f.dv f.k mq¿iaid ±óu we;=¿ idlaIs úkdYlr

;sìh yelsh hk nrm;,a fpdaokdjka u.ska ixfõ.hg m;aj isà' frday,aj, ñh .sh

jQjkag wu;rj fndfyda idlaIs j<,ñka ;snqK isú,a mjq,a idudðlhka .ek fyda

wfkla wh läkñka m,d hdug fmr fI,a m%ydrj, § ureuqjg m;a jQjka j<,kq ±lSu

úia;r lrhs' hqoaOfha mgka ñkS ydrd f.dv .ekSu ms<sn| l%udkql+, jd¾;d ;nd .ekSula

;sî ke;' j<,k ,o yd úu¾Ykj, fldgila jYfhka tlS isrere mÍlaId lrkq ,eìh

yels úia;SrK fjdaydßl udkj úoHd;aul úfYaI{;djla wjYH flfrkq we;'

2009 uehs 8 fjks Èk m%ldYhg m;a lrk ,o wdrlaIK l,dmh ^uQ,dY%h( wdrlaIl wud;HdxYh&

2009 uehs 13 fjks Èk jk úg ;;a;ajh ^uQ,dY%h( wdrlaIl wud;HdxYh&

XIV hdï Bï ms<sn| md,khka

ye¢kaùu

946 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 947 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 207: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

207

888. t,aààBh úiska lrk ,o hdï Bï md,kh fuu úu¾Ykh úiska wdjrKh lrkq

,nk ld, mßÉfþofha wdrïNhg fmr fndfyda wjqreÿ .Kklska wdmiaig hhs' t,aààB-

md,s; m%foaYj,ska msgj hk úg wjir §u i|yd mdúÉÑ lrk ,o wjirm;a l%uhla

u.ska th m%lg h' wjirm;a l%uh ±älfï úúO uÜgïj,ska hq;=j ls%hd;aul lrkq

,eìK' flfia jqj o 2009 wdrïNfha isg iSud mekùï jvd;a nrm;, njg m;a jQ w;r

yÈis ffjoH m%Yak iïnkaO ldrKdj, § yer wjirm;a l%uh kj;kq ,eìK'

889. fuu fldgi t,aààBh úiska Tjqka md,kh lrk ,o N+ñ m%foaY ;=< isú,a

jeishkaf.a hdï Bï u; mkjk ,o jeä fjñka mej;s ysxidldÍ md,khka yd iSud

mekùï" tajdfha § isú,a jeishka m%foaYfhka msg;g hdfuka je<la jQ wdldrh yd wod<

wh:d ls%hdjka yd wmrdO mÍlaIdlr n,hs' tfiau th fuu ls%hdjka cd;Hka;r udkqIjd§

kS;shg wkql+,j isú,a jeishka udkj m,syj,a f,i fhdod .ekSula f,i .sksh yels o

hkak i,ld n,hs' tfiau hdï Bï ms<sn| fuu md,khka iSudjka i,ld ne,sh hq;af;a

l,ska fldgfia tk isú,a jeishka fj; t,a, l< m%ydr yd t,aààB hqo iïm;aj, msysàu

iu. iïnkaOfhka hq;=j h'

890. cd;Hka;r udkj ysñlï kS;sh N+ñ m%foaYhla we;=<; kS;Hdkql+,j isák iEu

mqoa.,fhl=gu hdï Bï ksoyig yd wfhl=f.a mÈxÑh f;dard .ekSfï ksoyig we;s whs;sh

iy;sl lrhs'948 fuu whs;sh cd;sl wdrlaIdj" uyck iduh" uyck fi!LHh fyda

iodpdrhka fyda wkHhkaf.a whs;sjdislï yd ksoyi wdrlaId lsÍu msKsi wjYH kS;sh

u.ska mkjkq ,nk iSud lsÍïj,g Ndckh úh yels h' flfia jqj o hdï Bï whs;sh

iSud lrk ´kEu mshjrla wjYH;d uQ,O¾uh yd wfkl=;a iy;sl lrk ,o udkj

whs;sjdislï iu. wkql+,ùfï wjYH;dj u.ska md,kh úh hq;= h'949 by;ska olajk ,o

fldkafoais iu. wkql+, fkdjk ´kEu iSud mekùula hdï Bï ksoyig we;s whs;shg

ys;=jlaldr w; fmùula yd iudk fjhs'

891. ikakoaO .egqï ;;a;ajhla ;=< ikakoaO .egqug iïnkaO md¾Yj ;ks ;ks isú,a

jeishka fyda isú,a ck;dju wod< isú,a ckhdf.a wdrlaIdfõ m%udKhg fyda wksjd¾h

hqo fya;+ka tfia b,a,d isák ;dla ÿrg bj;a lrkakg fyda fjk;a ;eklg f.k

hkakg mq¿jk'

892. mqoa.,hskaf.a fyda lKavdhïj, hdï Bï u; ys;=jlaldr iSudjka mekùu iqÿiq

ksjdi i|yd whs;sh" iqÿiq Ôjk ;;a;ajhlg ^wdydr" c,h" ikSmdrlaIdj wd§& we;s

whs;sh" wOHdmkhg we;s whs;sh" jO ysxikh fyda wudkqISh ie,lSu ;ykï lsÍu"

948 ICCPR 12 j.ka;sh" zzhdï Bï ksoyi mqoa.,fhl=f.a ksoyia ixj¾Okh i|yd ke;sju neß

fldkafoaishls' th rdcH md¾Yjj,ska ,enk jd¾;d yd mqoa.,hskaf.ka ,efnk ikafoaYkhka i,ld ne,Sfï lñgqfõ Ndú;h fndfyda úg fmkajd we;s mßÈ iïuq;sfhys .eí fldg we;s wfkl=;a whs;Ska .Kkdjla iu. wfkHdkH jYfhka ls%hd lrhs'ZZ hdï Bï ksoyi ms<sn|j" fmdÿ újrKh" wxl 27" ^12 j.ka;sh&" CCPR/C/21/Rev.1/Add9,1999,para 1

949 tu 2 fþoh

Page 208: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

208

mqoa.,hdf.a ksoyig yd wdrlaIdjg we;s whs;sh" we;eï ;;a;ajhka hgf;a Ôj;a ùfï

whs;sh mjd jeks udkj ysñlï ud,djla u whq;= f,i W,a,x>kh lsÍula úh yels h'950

893. fuu fya;=j ksid j.lSï orkakka mqoa.,hska fyda lKavdhï n,y;aldrfhka

wj;eka lsÍfuka fyda Tjqkaf.a .uka ìuka ys;=jlaldÍ f,i iSud lsÍfuka muKla fkdj

n,y;aldrfhka wj;eka lrk ,oaojqkaf.a fyda ikakoaO .egqula fyda iajdNdúl wdmod

fya;= fldg f.k .uka ìuka iSud lrk ,oaojqkaf.a ;;a;ajh jeä ÈhqKq lsÍu wruqKqlr

.;a mshjr .ekSu wjYH flf¾'

894. 2009 fmr t,aààBfha wjirm;a l%ufha m%;sM,hla jYfhka hdï Bï u; mekjQ

md,khka yd iSudjka

895. 1990 .Kkaj, uq, t,aààBfha nqoaê wxYfha m%Odkshd jk fmdÜgq wïudka

t,aààB-md,s; m%foaYj,g we;=,a ùu fyda tajdhska msgùu iSud lsÍfï wjirm;a l%uhla

ia:dms; lf<a h' 2002 yd 2006 w;r igka úrdu .súiqfuka wk;=rej t,aààB yd wdKavqj

md,s; m%foaYj, hdï Bï wvqfjka iSud flßK' ta ld,fha t,aààBh wjqreÿ oyfhka by<

ish¨ fokdg .ukd.uk we;=,aùfï m;la ^Transport Admission Card&951 ksl=;a l< w;r

mqoa.,hskag yd mjq,aj,g ;rula ÿrg myiqfjka t,aààB-md,s; m%foaYj,ska msgùu yd

tajdg we;=,a ùug yels úh'

896. flfia jqj o wdKavqj yd t,aààBh-md,s; N=ñ m%foaY w;r hdï Bï i|yd jQ

t,aààB iSudjka ,sys,a lsÍu md,khka f;dr ùula fkdù h' m%Yak lsÍï" jdyk mÍlaId

lsÍï yd we;eï úg jd¾;d jQ mßÈ ysßyer lsÍug iudk ls%hd úfYaIfhkau YS% ,xld

yuqodj úiska lrk ,o ls%hdjka we;s lrñka md¾Yj folu we;=,a ùfï yd msgùfï uqr

fmd<j,a mj;ajd f.k hdu wLKavju lr f.k hkq ,eîh'

897. flfia jqj o 2006 § igka úrdu .súiqu ì| jeàu;a iu. t,aààBh l,ska

ls%hd;aul l, tys ;ks we;=,a ùfï yd msgùfï .uka n,m;% l%uh kej; y÷kajd ÿkafka

h'952 l,ska wjreÿj, mßoafokau t,aààB-md,s; m%foaYj, jdih lrk ´kEu wfhla

wdKavqj-md,s; m%foaYj,g hdug wfmalaId lrkafka kï t,aààBfhka ,sÅ; wjirh

950 idudkHfhka n,kak ta't*a" nfh*aials yd *sÜiameá%la ^ixialdrljre& udkj ysñlï yd n,y;aldr

w;=reoyka lsÍï" ;=kajk ixialrKh" Tlaia*¾â úYajúoHd, uqøKd,h" Tlaia*¾â" 2007 ^Brill/Nijhoff,2001,G.S Goodwin-Gill and J.McAdam, The Refugee in Interítioíl Äw, 3rd edn, Oxford University Press, Oxford 2007 &

951 Trapped and Mistreated, LTTE Abuse against Civillians in the Vanni, yshquka rhsÜia fjdÉ" 2008 foieïn¾ "

952 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 209: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

209

,nd.; hq;=j ;sìK' .uka n,m;%h t,aààB-md,s; m%foaYj,ska msg; ixpdrh lrkakdg

isáh yels ld,fha iSudj olajd ;snqKs'953

898. t,aààB-md,s; m%foaYj, jdih lrk mqoa.,hskag .uka n,m;%hg iajhxlS%h

whs;shla fkd;snqKs' n,m;%h ;ks .ukla i|yd jQ w;r tlla ,nd .; yelafla ljrl=g

o hkak ms<sn| iSud ;sìK' wjir m;%hla ,nd .ekSfï mQ¾j wjYH;djla jQfha ixpdrh

lrkakdg ixpdrh lrkakd wdmiq tau iïnkaOfhka j.lshk wemlrefjl= jYfhka

mjqf,a idudðlfhl= kï l< hq;=j ;sîu h' tlai;a cd;Skaf.a ld¾h uKav,hg .uka

W.;a mdvï yd m%;sikaOdkh ms<sn| fldñiu ^LLRC& n,m;% ksl=;a lrk úg o we;=¿j

t,aààBh úiska fï iSud lsÍu ±ä f,i ls%hd;aul lrkq ,eîh'954

899. .uka n,m;%hla ksl=;a lrkq ,enQ yd ixpdrh lrkakd jkakshg wdmiq meñKSug

wiu;a jQ wjia:djl § kï lrk ,o mjq,a idudðlhd t,aààBh úiska o`vqjï lsÍfï

wjodkug ,la úh yels h'

900. .uka n,m;% l%uh m%;sM,odhS f,i isú,a ckhd t,aààBfha md,khg ±äj ne|

ouk ,o w;r t,aààB m%foaYh yer hk mqoa.,hska wdmiq meñfKkq we;s nj iy;sl

lf<a h' ksoiqka f,i ckhd jkaksfhka msg; È.= ld, iSudjka /£ isáhfyd;a

t,aààBfha lghq;= ms<sn| f;dr;=re wkdjrKh lr .ekSug Tjqkag wdKavqfõ mSvkhg

md;% ùfï wjodkug uqyqK fokakg isÿ jkq we;ehs hk úYajdihla jQfha h'955 ;uka

ck;dj Wfoid lrkjd hhs lshd isák ms<sn| úYajikShNdjh fyda iqcd;Ndjh ck;dj

jkaksh yer .sfhd;a ke;s fjkq we;ehs t,aààB ldv¾jreka ks;ru jdf.a mejiQ nj

idlaIslrefjda .Kkdjla lshd isáhy'956 iEu oñ<fhl=gu t,aààBfha wr.,hg iyh

§fï iopdruh ne£ula ;snqKdh hkak t,aààBfha u;h úh' tfyhska Tjqkag yer hd

fkdyels h'957

901. t,aààBfha .uka n,m;% l%uh tlaflda hqo lghq;= i|yd ke;fyd;a t,aààBfha

hqo wdrlaIl bÈ lsÍï ^jeä jYfhkau mia neñ yd w.,a& we;=¿ n,y;aldr Y%uh i|yd

mqoa.,hska n,y;aldrfhka n|jd .ekSu we;=¿ tys n|jd .ekSfï m%;sm;a;sh iu. iómj

ne£ ;snqKs'958 .uka n,m;%hla i|yd whÿï lrk úg mjqf,a idudðlfhl= ta jkúg;a

n|jd f.k ;sfnkafka hhs iy;sl lrk t,aààBfha foaYmd,k wxYh úiska ksl=;a lrk

953 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 954 S.S v Netherlands, Communication No. 191/2001,U.N.Doc.CAT/C/30/D/191/2001 (2003), 1996

meñKs,slreg Tyqf.a ñh.sh ujg f.!rjdpdr lsÍu i|yd ;s%l=Kdu,hg jqjukd úh" tfy; Tyqfjkqfjka iy;sl lrkakg lsisfjl= fkdisá ksid t,aààBh úiska .uka wjir m;%hla §u m%;slafIam lrkq ,eîh'

955 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 956 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 957 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 958 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 210: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

210

,o iy;sl m;%hla bÈßm;a lsÍu wjYH lrkq we;'959 t,aààBhg ne|ùula ,nd § ke;s

mjq,aj,g .uka n,m;% ksl=;a lsÍu m%;slafIam flßK'960

902. t,aààBhg n|jd.; yelshjqkaf.a úYd, ixÑ;hla wjYHj ;snQ fyhska ls%hdldÍ

fiajh i|yd iqÿiq hhs i,lk ,o ;reK ckhd úu¾Yk lñgqj ^OISL& úiska iïuqL

idlÉPdjg ,la lrk ,o tla ;reKshlf.a isoaêfha § fuka bj;aj hdug wjir

fkd§fï wjodkug uqyqK mEy' tu ;reKhd 2006 § bj;aj hdfuka j<lajk ,o w;r

miqj weh m,d hdug iu;a jQjd h'961

903. tl uQ,dY%hlg wkqj t,aààBhg bvï fyda fjk;a uQ,H fyda øjHuh fyda wdOdr

imhk ,o mjq,a we;eï úg mjq,a idudðlfhl= zziafjÉPdfjka ne£fukaZZ ksoyia lrkq

,en we;s w;r idudkHfhka t,aààB m%foaYh yer hdfï wjirh m%odkh flrS we;'962

yshquka rhsÜia fjdÉ ^Human Rights Watch& jd¾;djlg wkqj iaÓr jYfhka m%foaYh yer

hdug mjq,a bvu we;=¿ Tjqkaf.a ish¨ foafmd< t,aààBhg Ndr Èh hq;=j ;sìK'963

904. 2008 § .egqu W;aikak jQ úg .uka n,m;% l%uh jkaksfha § ,nd .; fkdyels

m%;sldr i|yd ffjoHjrfhl= úiska fhduq lrkq ,nk yÈis frda.sfhl= i|yd yer ;j

ÿrg;a ksl=;a fkdflreKq uÜgug jv jvd;a iSud lsÍfï ;;a;ajhla we;s úh' úYajikSh

uQ,dY%hlg wkqj t,aààBh ffjoH fhduq lsÍï ls%hdj,sh u; mjd hï md,khla

ls%hd;aul lr ;sfí'964 t,aààB-md,s; m%foaYj,ska msg; m%;sldr i|yd ffjoHjreka úiska

fhduq lrk ,o mqoa.,hskaf.a fm!oa.,sl úia;r yd fi!LH ;;a;ajh mÍlaId lsÍfï yd

ienE njg iy;sl lsÍfï j.lSu .uka n,m;% t,aààB ldv¾jrekag mjrd ;sìK'

905. tuksid W;=f¾ hqo fufyhqï W;aikak jkakg mgka .;a úg 2008 wjidkh jk

úg § jkaksfha isú,a jeisfhda ta jk úg;a .uka ìukaj, nrm;, md,khka yd iSud

lsÍï bjid ord .ksñka isáfhda h' Tjqkag Wjukd jqj;a ke;;a t,aààB-md,s; N+ñ

m%foaYj, kej;S isákjd yer fjk;a úl,amhla fkd;snqKs'

hdï Bï iSud lsÍfï n,y;aldr mshjr y÷kajd §u- 2009

906. 2009 uq, jk úg t,aààBhg l%ul%ufhka moku wysñ fjkakg jQ úg" .egqu

W;aikak jQ úg yd YS% ,xld yuqodfõ bÈß .uk iu. ck;dj bj;aj hdu jv jvd;a

bjla njla ke;s ;;a;ajhg m;a jQ úg ck;dj bj;aj hEfuka je<la ùfï mshjr tkag

959 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 960 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 961 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 962 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 963 Trapped and Mistreated, LTTE Abuse against Civillians in the Vanni, yshquka rhsÜia fjdÉ" 2008 foieïn¾ 964 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 211: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

211

tkagu ysxidldÍ njg m;a jQfha h' úu¾Yk lñgqjg ^OISL& ,enqKq fndfyda m%ldYj,ska

2009 uq, fndfyda fihska u ckjdßj, isú,a ckhd bj;aj hdug W;aidy l<fyd;a Tjqka

ish¨ fokdu bj;aj hdfuka je<laùug t,aààB kdhl;ajh úiska .;a ;SrKhla ;snQ nj

meyeÈ,sj u;= úh'965 m%;sm;a;sh ls%hdjg ke.Sug t,aààBfha hqo wxYhg Wmfoia §

;snqKs'966 we;eï uQ,dY% mejiqfõ mekhkakjqka wdmiq tau m%;slafIam lrkafka kï ìug

fjä ;nkakg o Tjqka miqneiSu ;ju;a m%;slafIam lrkq ,nkafka kï wKfokakkaf.ka

Wmfoia m;kakg o hqo ldv¾jrekag Wmfoia § ;snqK nj h'967

907. bj;aj hkakg W;aidy orkakjqkag fl,skau fjä ;nkakg fcHIaG kdhl;ajh

Wmfoia § ;snqKd o hkak ms<sn|j úu¾Yk lñgqjg ^OISL& ,enqfKa mriamr úfrdaë

f;dr;=re h' Tjqka bj;aj hkakg W;aidy l<fyd;a Tjqkag Tjqkag fjä ;nkakehs

fcHIaG kdhlfhl= wK fokq Tjqkag weiqKq nj hg;a msßfihska tla uQ,dY%hla mejiSh'

wfkla w;g tla uQ,dY%hla lshd isáfha úu¾Yk lñgqjg ^OISL& fuh ;yjqre l<

fkdyels jqj o tjeks fjä ;eîfï isoaOhla we;s jQ úg Bg j.lsj hq;= jQ whg t,aààB

kdhlhska úiska o`vqjï lr ;snqK nj h'968 tfyhska úu¾Yk lñgqjg ^OISL& my;ska

jd¾;d ù ;sfnk >d;k t,aààBfha ks, m%;sm;a;sfha fldgila jQfha o ke;fyd;a ;ks

;ks ldv¾jrekaf.a ls%hdjka jQfha o hkak ;yjqre l< fkdyels h'

908. cd;Hka;r m%cdj Tjqkaj wdrlaId lsrSug ueosy;ajkq we;s fyhska Tjqkag bj;a úh

fkdyels hhs t,aààBh isú,a ckhdg mejiQ nj idlaIslrefjda i|yka l<y' we;eï

uQ,dY% lshd isákafka isú,a jeishkag bj;aj hdug bv fkd§ug fya;=j jQfha we;eï

t,aààB kdhlhska YS% ,xld yuqodj bÈßhg tk úg isÿjk by< isú,a ck urK

cd;Hka;r m%cdfõ ueÈy;aùug fmd<Ujkq we;ehs úYajdi lsÍu nj h'969

909. ,nd .; yels f;dr;=re fhdackd lrkafka t,aààBh uqr fmd<j,a yd /lj,a

ia:dk msysgqùu we;=¿ th md,kh lrk ,o m%foaYj,ska ck;dj bj;aj hdu je<laùfï

YdÍßluh mshjr ls%hdjg kexjQ nj h' t,aààBfha cx.u uqr ixpdrl tall iu. tlaj

fuu msysgejqï wdKavqfõ md,s;-m%foaYj,g mek hdug W;aidy lrk isú,a ckhd

j<lajkq olskakg ;sìK'

910. Tjqkag miq neiSug n, lrñka .egqï m%foaYh yer hdug W;aidy lrk úg

t,aààB ldv¾jreka Tjqkaf.a ud¾.h wjysr lf<a flfia ± hs idlaIslrefjda úia;r l<y'

we;uqkag ;¾ckh l< njg yd ìh .ekaùug Ndckh l< njg fpdaokd ;sìK' we;ï

wjia:dj, ck;djg myr fokq ,eìK' bka wk;=rej t,aààBh úiska tys bÈß fmruqKq

msysgejqï Èf.a w.,a bÈ lsÍu jeks hqo lghq;=j,g iyNd.s lr .ekSug we;eï wh

965 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 966 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 967 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 968 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 969 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 212: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

212

n,y;aldrfhka n|jd .kq ,en ;sìK'970 m%;sysxik ìh fndfyda úg fndfyda fokd bj;aj

hdu je<laùug m%udKj;a úh'971

911. 2009 fmnrjdß 9 fjks Èk fin¿ka .Kkdjla yd <ufhl= we;=¿j hg;a

msßfihska isú,a jeishka wg fofkl= ureuqjg m;a lrñka urdf.k uefrK

fndaïnldßkshla uq,;sõ Èia;s%lalfha úYajuvqj, msysgqjd ;snqKq wNHka;r wj;eka jQjka

,shd mÈxÑ lrk ia:dkhlg mek fndaïnhla mqmqrejd f.k ñh .shd h' ta ld,fha YS%

,xldfõ tlai;a cd;Skaf.a m%ldYlhd m%ldY lf<a zztlai;a cd;Ska wysxil isú,a jeishka

úfYaIfhkau igk ksid m,d hkakjqka ureuqjg m;a lrk ,o yd wk;=rg m;a lrk ,o

m%ydrh fy<d olshsZZ lshd h'

912. wdKavqj lshd isáfha t,aààBh ish¨u isú,a jeishka zzm%dK wemlrejka jYfhka

;nd .kq ,enZZ fyda zzñksia m,syj,aZZ jYfhka fhdod .kq ,en isá nj;a ;u wruqK

jQfha Tjqka ksoyia lr .ekSu nj;a h' we;eï idlaIslrejka úu¾Yk lñgqjg ^OISL& lshd

isáfha Tjqka t,aààBh iu. .sfha t,aààBh id¾:l f,i YS% ,xld yuqodjg uqyqK fokq

we;ehs yd igka úrduhla m%ldY lrkq we;ehs fyda cd;Hka;r m%cdj ueÈy;a ùula lrkq

we;ehs lshd Tjqka úYajdi l< ksid nj h' t,aààBh igka lf<a oñ< ck;dj fjkqfjka

hhs Tjqka úYajdi l< ksid Tjqkaj wkq.ukh lsÍfï iodpdruh ne£ula ms<sn| ye`.Sula

;snQ nj we;efula lshd isáhy'

913. tfiau bÈß fmruqKq msysgejqï yryd mkskakg W;aidy lrk w;r;=r

fomd¾Yjfha fjä yqjudrelr .ekSïj,g wiqfõ hhs ìh jQ ksid Tjqka t,aààB m%foaYj,

/£ isá nj o idlaIslrefjda .Kkdjla lshd isáhy' zzt,aààBh ck;dj jkaksh yer hdu

yd igka lrkakka w;r bÈr wdrlaIl j<¨ mkskakg W;aidy lsÍfï wka;rdhka

^fndfyda úg ìï fndaïn& hk fofla tl;=jla w;r wms wirKj yd isrj isáfhuqZZhs tla

idlaIslrefjl= mejiSh'972 wfkl=;a wh lshd isáfha Tjqkag t,aààBh iu. mjq,a

idudðlfhl= fyda {d;sfhl= -n,y;aldrfhka n|jd .;a wh we;=¿j isá fyhska Tjqkag

t,aààB m%foaY yer oud hd fkdyels hhs Tjqka is;+ nj h' ;j;a we;eï lsysm fofkla

Tjqkag fndfyda jhia.; fyda wikSm fyda ;=jd, jQ {d;Ska isá ksid m%foaYh yer hd

fkdyels jQ nj;a tuksid jkaksfha /£ isàug ;SrKh l< nj;a lshd isáhy'

914. tfiau fndfyda fofkla Tjqka wfkla me;a;g .shfyd;a YS% ,xld yuqodj úiska

lrkq ,nkq we;s ysßyer yd wmfhdackhkag ìh jQy'973 we;eï idlaIslrefjda YS% ,xld

yuqodj úiska lrkq ,nk ,sx.sl ysßyerhg yd wmfhdackhg" t,aààB wdOdrlrejka hhs

fndrejg fpdaokd lrkq ,eîug fyda f;areï .kq ,eîug fyda zziqÿ jEkaj,ska meyer

f.k hkq ,eîugZZ yd w;=reoyka lrkq ,eîug o ìh jQy' wdKavqj md,kh l<

970 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 971 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 972 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 973 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 213: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

213

wNHka;r wj;eka jQjkaf.a l|jqrej, § Tjqka Ndckh lrkq we;s fidaÈis lsÍfï

ls%hdj,shg wod<j w;awvx.=jg .ekSu yd wk;=rej ksoyi wysñ lsÍu ms<sn|j iuyre

lshd isáhy'

915. tfia jqj o ,nd .; yels f;dr;=rej,ska bÈßm;a jkafka fuu ìh tfiau jkaksh

w;ayer hdu je<laùu i|yd ck;dj wffO¾hhg m;a lsÍfï ud¾.hla f,i t,aààBh

úiska Wml%ñlj we;s lrk ,oaola o nj h' t,aààBh YS% ,xld yuqodj úiska lrf.k hkq

,nk wmfhdackhka ms<sn|j ck;djg wk;=re ye`.ùfï /iaùï meje;aùh'974 jd¾;djk

mßÈ t,aààB kdhlhska 2009 wfm%a,aj, mj;ajk ,o /iaùul § ia;S%ka ¥IKh lrkq

,nkjdh hk ìh ck;dj jkaksh w;ayer hdfuka je<laùu idOdrKSh lrkq i|yd

ldrKhla f,i fhdod f.k ;sfí'975

916. idlaIslrejka bj;aù hdug Tjqka W;aidy ±refõ kï t,aààBfhka ,efnk o`vqju

ms<sn| ìh úia;r l< w;r fuh YS% ,xld yuqodj úiska t,a, lrkq ,enQ uq¿ukskau

fkdkj;sk m%ydrhka hgf;a mej;s m%foaYhl kej;S isàug n, lrk ,o Tjqkaf.a

wkjr; ika;%diSh iajNdjh W;aikak lf<a h' fldgqù isák .uka ld,;=jlal= yd

fjä m%ydrj,g ksrdjrKh ùu ;=<ska Tjqka wLKavj mSvd ú¢ udkisl laIs;sl ye`.Su

idlaIslrefjda úu¾Yk lñgqjg ^OISL& lshd isáhy'976

917. úu¾Yk lñgqjg ^OISL& jd¾;d jQ fjä ;eîfï isoaê fndfyduhla wyig yd ìug

fjä ;eîug iïnkaO jQ tajd h' jd¾;d jQ mßÈ wjia:d lsysmhl § t,aààBfha hqo

ldv¾jreka mek hdug W;aidy l< isú,a jeishkag fl,skau fjä;nd urK isÿ lr

;sfí' fïjdhska iuyr tajd fjk;ekaj, je§ wd fjä WKavj,ska we;s jQ ;=jd, h

^my;ska n,kak&' úu¾Yk lñgqjg ^OISL& jd¾;d jQ fndfyda isÿùï isÿ ù ;sfnkafka 2009

ud¾;=j, yd iaj,amhla wfm%a,aj, h'

918. by< isú,a jeis urK we;s lrñka fkdkj;ajdu fI,a fjä m%ydr t,a, fjñka

meje;s m%foaYhl /£ isàug oi oyia .Kka isú,a jeishkag n, lsÍfï fï m%;sm;a;sh

fkdi,ld yd ;¾ck yd ysxidldÍ udOH Tiafia ck;dj m%foaYh yer hdu je<laùug

t,aààBh úiska orK ,o W;aidyhka fkd;ld fndfyda fofkla tfia lsÍug W;aidy

l<y' .egqfï wjidk i;s lsysmh ;=< ;shqKq fI,a m%ydr yd fjä ;eîï" n,y;aldr

n|jd .ekSï" wdydr" c,h yd ikSmdrlaIl myiqlï ke;slfï fya;=fjka fndfyda isú,a

jeishka fukau we;eï ldv¾jreka o m,d hdug oreKq f,i W;aiql jQ nj o fjä

yqjudrej,g f.dÿreùug fyda t,aààBfha m%;sysxikhkag Ndckh ùug iQodkï jQ nj o

iuyr idlaIs f.k yer olajhs'

974 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 975 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 976 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 214: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

214

919. tfia lsÍfuka Tjqka YS% ,xld yuqodj úiska fjä ;nkq ,eîfï wjodkug uqyqK

mEfõ jqj o ck;dj m,d .sfha Tjqka ±lsh fkdyels úgl rd;s% fha § h'977 wfkl=;a wh

m%foaYfha Tjqka o;a t,aààB ldv¾jreka iu. l;d lr tl`.;ajh ,nd .ksñka m,d

.shy'978 ksoiqka f,i fmnrjdß 4 fjks Èk l,ska wjir fkdfok ,o mjq,a 50 l muK

lKavdhulg Tjqka iuyfrl= ±k isá m%foaYfha t,aààB wK fokakl=f.ka wjidkfha §

bj;aj hdfï wjirh ,nd .; yels úh' fomd¾Yjfhau fjä ;eîï fkd;ld fldagqjl

ne¢ iqÿ fldä Tijd f.k Tjqyq l,mqj ;rKh l<y'979 wfm%a,a 20 fjks Èk wdKavqfõ

yuqod t,aààBfha wdrlaIl j<¨ ì| ouk úg 100"000 la muK m,d f.dia ;sìK'

920. jd¾;dj,g wkqj uehs 14 fjks Èk t,aààB kdhl m%Ndlrka ck;djg bj;aj

hdfï ksoyi ;sfnk njg yd t,aààBh úiska Tjqka kj;ajkafka ke;s njg ksfhda. ÿka

w;r tajd ck;djg ±k .ekSug i,iajkq ,eìK'980 bkamiq oi oyia .Kka fokd

wdKavqj-md,s; m%foaY fj; meñKshy'

jkaks yer hdug W;aidy lsÍu ms<sn| úfYaIs; m%;sysxik isoaëka

921. uq,dY% .Kkdjlau úu¾Yk lñgqjg ^OISL& mejiqfõ isú,a ckhd m%foaYh yer

hdug W;aidy l< úg ck;djg fjä ;enQ nj fyda fjä ;nk nj Tjqkag weiqKq nj h'

lñgqjg ^OISL& isú,a jeishka urd ouk ,o nj lshk isoaê lsysmhla ms<sn| fpdaokd

we;=¿ úfYaIs; isoaê .Kkdjla ms<sn| f;dr;=re fjk;a ud¾.j,ska ,eìK' tla wúfYaI

jQ Èkhl uOHu rd;s%fhys Tjqka 40 fyda 50 la fjk;a msßila iu. udkqISh iemhqï f.k

tñka ;snQ kejlska hdug W;aidy ord ;sfí' tfy;a t,aààBh Èfhys uqr fmd<j,a msysgqjd

;snqK w;r Tjqka miq lr hkakg W;aidy lf<d;a fjä ;nk njg ;¾ckh lr ;sfí'

Tjqka fjk;a ud¾.hla .ekSug W;aidy l< o kej;;a t,aààBh úiska Tjqka kj;d we;'

Tjqkaf.a ks, we÷ï ksid iy fh!jkhska fuka fmkqk ksid Tjqka Tjqkaj w¿f;ka n|jd

.kq ,enQjka f,i y÷kd f.k ;sfí' úia;rhg wkqj lKavdhfï wfhl= ldv¾jrekag

lE .iñka Tjqkag hkakg fokakehs lS úg tla ldv¾jrfhl= Tyqf.a mmqjg udrka;sl

fjä myrla t,a, lr we;'981 jd¾;djk mßÈ miqj lKavdhu ikakoaO fh!jkhskaf.aa

l=vd lKavhula úiska j<lajd we;s w;r Tjqkaf.a ld¾hh iïnkaOfhka meyeÈ,sj is;a

mSvdjg m;aj we;' wjidkfha § Tjqka lKavdhug bÈßhg hkakg bv § ;sfí'

922. fmnrjdß 4 fjks Èk Wohd¾ldÿj, § we;s jQ ;j;a isoaêhl § <uhska o we;=¿j

ish .Kkla l=Uqrla yryd wdKavqfõ me;a;g hkakg W;aidy l< úg ikakoaO t,aààB

977 isú,a jeishka fndfydaúg mek hdug W;aidy lf<a rd;s%ld,fha § jqj o lñgqj ±l ;sfnk m;s%ldj,

kej; kej;a Tjqkaf.ka b,a,d ;snqfKa Tjqka oyj,a ld,fha tfia l< hq;= nj h' 978 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 979 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 980 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 981 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 215: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

215

hqo ldv¾jreka lKavdhula úiska kj;kq ,en ;sfí'982 ckhdg wdmiq hkakehs lSj o

Tjqka bÈßhg f.dia ;sfí' jd¾;d jk mßÈ ldv¾jreka wyig;a wk;=rej je§ fik.

foig t,a,jk fia ìug;a wk;=re ye`.ùfï fjä ;nd ;sfí' ìu je§ wd WKav

mqoa.,hska .Kkdjlf.a ll=,aj, je§ ;=jd, jQ nj yd m%;sM,hla jYfhka tla

mqoa.,fhl= ureuqjg m;a jQ nj jd¾;d ù we;'983 ;j;a wjia:djl § fjä WKavj,ska oK

ysfika my; ;=jd, isÿjQ isoaêhla jd¾;d ù we;' jd¾;djk mßÈ th isÿj we;af;a

wfm%a,aj,§ ñksiqka fofofkla mek hkakg W;aidy l< wjia:dfõ Tjqkag fjä

;eîfuks' ;=jd, isÿ jQfha fl,skau t,a, lrk ,o fjä myrj,ska o ke;fyd;a ìu je§

wd fjä WKavj,ska o hkak meyeÈ,s ke;'984

923. ud¾;=j, jd¾;d ù we;s wfkla isoaêj,g wjqreÿ 12 <ufhl=g fjä ;eîu yd

;=jd, lsÍu we;=<;a h' mek hdu i|yd l,mqj foig hk úg weh isáfha wef.a

foudmshka yd wef.a ke.Ksh iu. h' t,aààB ldv¾jreka meñK .eyeKq <uhdf.a

l,jhg ;=jd, lrñka yd mjq,g j;=rg jefgkak i,iajñka Tjqkag fjä ;nd we;'

miqj t,aààBh úiska Tjqkaj fjr<g f.kú;a .eyeKq <uhdg m%;sldr lsÍug f.k

f.dia we;'985 tl ldv¾jrfhl= idlaIslreg lshd we;af;a ck;dj mek hkak W;aidy

lrkjd kï Tjqkag fjä ;nk f,i ;ukag ksfhda. ,eî ;snqK nj hs'

924. ud¾;= 20 fjks Èk fyda wdikakfha muK we;s jQ ;j;a isoaêhl § jd¾;d jQ mßÈ

l,ska rd;s%fha § msßila mek hdfuka je<laùug t,aààBh fjä ;enQ úg hg;a msßfihska

b;d l=vd <ufhl= ureuqjg m;a ùfuka miq oyia .Kka fokd fjr<g tla/ia ù we;'

mek hkakg W;aidy lsÍfï § ;j;a wh o urKhg m;a jQ nj we;eï jd¾;d olajhs'

úfrdaOh mdñka isá ck;dj udkqISh wdOdr fnod §ug yd n,j;a f,i frda.d;=r jQ

frda.Ska bj;a lr .kSug meñK ;snqK cd;Hka;r r;= l=rei ixúOdkfha kejlg Tjqka

/ef.k hk fuka b,a,d we;' t,aààBh fï wdldrhg ck;djg i,lkafka hhs Tjqka

lsisodl n,dfmdfrd;a;= fkdjQ ksid fuu isoaêj,ska miq ck;dj uy;a lïmkhlg yd

n,dfmdfrd;a;= lvùulg m;a jQ nj idlaIslrefjda mejiQy'986 wjidkfha § ckldh ish

.Kkla t,aààB ldv¾jreka úiska úiqrejd yßkq ,eìK' jd¾;djk mßÈ fjrf<a we;s jQ

fuu isoaêhg ueÈy;a jQjka w;r tjlg t,aààBfha n|jd .ekSfï wxYfha m%Odkshd jQ

fcHIaG t,aààB kdhl t,s,dka o isg we;'

925. ud¾;=fjys jd¾;d jQ ;j;a ;j;a isoaêhl § odyla ;rï jQ ckldhla l,mqj yryd

mek hdug W;aidy ord we;' flfia jqj o t,aààBh l,mqj wi, uqr fmd<j,a msysgqjd

;snqKs' mek hdug W;aidy l< iuyrekag fmd¨j,ska yd mSùiS mhsmam ngj,ska myr §

we;' jd¾;d jQ mßÈ msßñ nxlr bÈ lsÍug f.k f.dia ;sfí' wdikak jYfhka wjqreÿ 14

982 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 983 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 984 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 985 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 986 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 216: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

216

la muK jhie;s ;reK wh Tjqkag yd Tjqkaf.a mjq,aj, is;a mSvd we;s lrñka

n,y;aldrfhka n|jd .kq ,en ;snqKs'987

926. YS% ,xld yuqodj mqÿud;,ka frday, wikaku jgdmsgdj we;=¿ m%foaYj,g ;shqKq

fI,a m%ydr t,a, lsÍfuka miqj wfm%a,a 22 fjks Èk isú,a jeishka oyia .Kkla t,aààB-

md,s; m%foaYh yer hdug W;aidy ±rE wjia:dfõ we;s jQ ;j;a isoaêhla idlaIslrefjda

úia;r l<y' tla ilaIslrefjl=f.a idlaIshg wkqj ck;djg miqniskakg n, lrk ,o

W;aidyhl § t,aààBh Tjqkag ;¾ckh lr Tjqka ìh .ekaùug wyig fjä ;nd we;'988

miqj tu rd;s%fhau Tjqka fï wjia:dfõ YS% ,xldfõ yuqodfõ msysgejqïj, isg t,a,jq

wLKav fI,a yd fjä m%ydr fkd;ld t,aààB-md,s; m%foaYfhka m,d hdug iu;aj we;'

idlaIslre idlaIshg wkqj igka m%foaYj,ska m,d hdug bjla njlska f;dr jQ ck;dj

kkaÈlvd,a l,mqj foig weúo f.k hkakg mgka .;ay' we;eïyq ;=jd, fyda wêl

fjfyig m;aùu fya;= fldg f.k weúo .kakg fkdyels jQ Tjqkaf.a ñ;=rka fyda

{d;Ska Tijd f.k .shy' t,aààBh fï wjia:dfõ Tjqka keje;aùug W;aidy ord ke;s

w;r we;eï ldv¾jre Tjqkag Woõ mjd o lr we;' ;yjre fkdl< jd¾;d lshkafka ta

wjia:dfõ t,aààB yuqodj ia:dk.; ù ;snqKq m%foaYh me;af;a isg m%;sm%ydrhla t,a,

fkdjQ ksid mek taug W;aidy l<jqkaf.ka iuyreka YS% ,xld yuqodj l< fjä

;eîïj,ska ñh hkag we;s nj h'989

927. jd¾;d jQ mßÈ fjk;a isoaêj,§ ;ks ;ks mqoa.,hskag" ud¾;= 18 fjks Èk tl

mqoa.,fhl=g mqoa.,hska 200 muK msßila iu. mek hkakg W;aidy l< wjia:dj jeks

wjia:djkays § t,aààBh úiska myr fok ,o nj jd¾;d úh' wjidkfha § fldamhg m;a

ck;dj md,kh lrkakg t,aààBh wiu;a jQ úg" ck;djg m%foaYh yer hdug yels úh'

;j;a idlaIsldßhla isysm;a lf<a weh mek hkakg ;e;a l< úg t,aààB ldv¾jreka

wehg fmd,a,lska myr fokq ,eîu h' tfiau weh wfkla whg o myr fokq oel ;sfí'

tfiau iSud mksk úg YS% ,xld yuqodj úiska fjä ;nkq ,eîfï wjodkug Tjqka uqyqK

ÿkak o ck;dj t,aààB m%foaY w;a yer hdug ±la jQfha bjla njla ke;s wk,ia Ndjhla

nj idlaIslrefjda mejiQy'

928. 2009 ud¾;= 14 Èk muK mqÿlal=ähsremamq wi, tla isoaêhl § jd¾;d jQ mßÈ

t,aààBh hqj<lg Tjqka m%foaYh yer hdu je<laùu i|yd YdÍßl jYfhka myr § we;'990

Èk lSmhlg miq Tyq m,d hdug iu;a jqj o weh úYajdi lrkafka t,aààBh úiska

msßñhd t,aààBfha bÈß fm< wdrlaIl msysgejqï wi, hqo lghq;= i|yd n,y;aldrfhka

f.k hk ,o nj h'

987 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 988 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 989 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 990 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 217: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

217

t,aààB m%foaYj, isg cd;sl udkqISh ld¾h Orhskaf.a yd Tjqkaf.ka hefmkakkaf.a

.uka ms<sn| iSud mekùï

929. tfiau jkaksfha isg udkqISh jevj, ksr;j isá tlai;a cd;Skaf.a yd cd;Hka;r

rdcH fkdjk ixúOdkj, cd;sl ld¾h uKav, o 2006 tajd kej; y÷kajd ÿka ;eka isg

jkaksfhka msgùfï § yd we;=,a ùfï § .uka n,m;% ,nd .ekSug ne£ isáhy'991 bÈßfha

§ ±lsh yels mßÈ fuh .egqfï wjidk wÈhrhkays § cd;sl ld¾h uKav,hg .egqï

l,dmfhka msg;a ùu wjYH jQ úg fndfyda fofkl=g msg ùug wjir fkdÿka fyhska

;SrKd;aul m%Yakhla njg m;a úh' ls,sfkdÉÑh jefgk f;lau t,aààB iïnkaëldrl

ks,Odßfhl= udkqISh ksfhdað;dh;k iu. jev lrñka isá foaYShhkaf.a .uka ìuka

i|yd jQ .uka n,m;% whÿïm;a iïnkaOfhka lghq;= lsÍfï m%Odkshd jQfha h'992 t,aààB-

md,s; m%foaYj, isg wdKavqj-md,s; m%foaYj,g cd;sl ld¾h uKav, idudðlfhl= úiska

hkq ,nk ´kEu .ukl § t,aààB .uka n,m;%hla fukau YS% ,xld wdrlaIl

wud;HdxYfhka wkqu;shla hk folu wjYH úh'993

930. wdKavqj wdrlaIl fya;+ka ksid cd;Hka;r udkqIjdoS ksfhdð;dh;khkag

jkaksfhka bj;a fjkakehs Wmfoia oSfuka ál l,lg miq 2008 iema;eïnrfha § tlai;a

cd;Ska tys cd;sl ld¾h uKav,hg yd Tjqkaf.ka hefmkakkag .uka n, m;% b,a,d

isáfha h' t,aààB foaYmd,k wxY kdhlhka iu. lrk ,o wdkqIx.sl ueÈy;a ùfï §

tlai;a cd;Ska cd;Hka;r kS;sh hgf;a isú,a ckhdf.a hdï Bïj, wdrlaIdj yd ksoyi

;yjqre lsÍug t,aààBh § ;sfnk m%;s{djg wkql+,j jev lrkakehs Tjqkaf.ka b,a,d

isáfha h'994 wjidkfha § cd;sl ld¾h uKav,fha ish¨ fokdgu fkdj iaj,am fofkl=g

.uka n,m;% ,nd ÿkak o ish¨u hefmkakkag .uka n,m;% §u m%;slafIam flreKs'995 996

wdKavqj-md,s; m%foaYj,g isú,a jeishkag we;=¿ ùug Tjqka bv ÿkafka kï ck;dj

wdrlaId lsÍfï Tjqkaf.a ne£u yd j.lSu bgq lsÍug Tjqka wiu;a jkq we;s nj t,aààB

kdhl;ajh tlai;a cd;Skag mejiSh'997

931. tlai;a cd;Skaf.a ^m%Odk jYfhka cd;sl& ld¾h uKav,h yd hefmkakka

ls,sfkdÉÑfha isg mqÿlal=ähsremamqj, kej; ia:dk.; lsÍfuka ál l,lg miq 2009

ckjdßfha § Tjqkag yd Tjqkaf.ka hefmkakkag Tjqkaf.a hdï Bïj,g wjir fok f,i

t,aààB kdhl;ajfhka b,a,d isàfï W;aidyhka kej; .kq ,eìK' t,aààBh kej;;a

m%;sfIaOd;aulj m%;spdr ±laùh' jd¾;d jQ mßÈ t,aààBh lsisÿ .uka n,m;%la tlai;a 991 YS% ,xldfõ <uqka yd ikakoaO .egqu ms<sn|j uy flduidßiajrhdf.a jd¾;dj" S/2007/758, 2007 foieïn¾ 21 992 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 993 jkakshg hdug wfmalaId lrk cd;Hka;r udkqIjd§ ls%hdldrlfhl= t,aààB wjir m;%h .ekSu wjYH

fkdjQ w;r l< hq;=j ;snqfKa tys md,k m%foaYj,g meñKSfï § yd msgùfï § ,shd mÈxÑ ùu muKs' 994 tlai;a cd;Skaf.a wNHka;r ikaksfõokh" 2009 ckjdß 15" idlaIslre m%ldY f.dkqfõ OISL" 995 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 996 t,aààB fmd,sia wxY m%Odks î' kfâika uy;d iu. tlai;a cd;Skaf.a ,sms yqjudrej 2008 wf.daia;= 21"

2008 iema;eïn¾ 15" 2008 iema;eïn¾ 17" iema;eïn¾ 19" úu¾Yk lñgqj fj; ;sfnk f.dkqj 997 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 218: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

218

cd;Skaf.a cd;sl ld¾h uKav,hg fyda Tjqkaf.a mjq,aj,g ksl=;a fkdlrkq we;s nj

tlai;a cd;Skag mjid we;'998

932. 2009 ckjdß 21 fjks Èk 100 lg jeä tlai;a cd;Skaf.a cd;sl ld¾h uKav,sl

idudðlhska yd Tjqkaf.ka hefmkakka mqÿlal=ähsremamq isg tlai;a cd;Skaf.a udkqIjd§

r: pdßldfõ fldgila f,i ^r: pdßldj 11& jjqkshdj olajd .uka lrkakg kshñ;j

;snQ r: pdßldßldj mqÿlal=ähsremamqj,ska msg;a ùu t,aààBh úiska j<lajkq ,eî h'

idlaIs úia;rj,g wkqj r: pdßldj wdikak jYfhka tlai;a cd;Skaf.a f,dß 50 lska

iukaú; jQ w;r bka y;la cd;sl ld¾h uKav,h yd Tjqkaf.ka hefmkakka f.k hñka

;sìK' tlai;a cd;Skaf.a iemhqï fiajd uOHia:dkfha isg wdikak jYfhka ógr 100 la

muK ÿrl § th msg;a jQ .ukau jdf.a t,aààB fmd,Sish úiska r: pdßldj kj;kq

,eìK' jd¾;d jQ mßÈ t,aààB fmd,sish úYd, jYfhka iajhxlS%h wúj,ska ikakoaOj isá

w;r wd¾mSÔ .sks wúj,ska ikakoaO jQ t,aààB ldv¾jreka msßjrd isáfha h'999

933. weiska ÿgq idlaI úia;rhlg1000 wkqj t,aààB wK fokakl= fukau úYd,

ixLHdjla ldv¾jreka yd fmd,Sish o tys isg we;' Tjqkaf.ka lSm fofkla nr wúj,ska

yd iq¿ wúj,ska o wfkla wh fmd¨j,ska o ikakoaOj isáhy'1001 t,aààB fmd,Sish

fmd¨j,ska tlai;a cd;Skaf.a jdykj, me;sj,g myr fokakg o ld¾h uKav,h yd

Tjqkaf.ka hefmkakka-m%Odk jYfhka ia;S%ka yd <uqka w;r NS;sh we;s lrñka we;=f,a

bkakjqkag t<shg niskakehs lE.ikakg o mgka .;ay' we;eï t,aààB fmd,sia msßia

Tjqka jdykj,ska nf,ka neiaiùug W;aidy l<y' ldv¾jre yd úfrdaOlrejkaf.a

lKavdhula jfÜ /iaù ;ukaf.au msßila urd oud ;sfnk w;r;=r jkaksh yer oud

hdug W;aidy lrñka isáhjqka fødaySka ù we;ehs Tjqkag wdl%uKYS,Sj fpdaokd l<y'1002

934. tlai;a cd;Ska cd;sl ld¾h uKav,h i|yd msúiqula l;sld lr .ekSug wiu;a jQ

w;r r: pdßldjg wdmiq mqÿlal=ähsremamq tlai;a cd;Skaf.a l|jqrg wdmiq hkakg isÿj

;snqKs' Tjqka wdmiq meñKSfï § t,aààB ldv¾jre yd fmd,Sish tlai;a cd;Skaf.a l|jqr

;=< jQy' we;eï ld¾h udKav,slhka yd hefmkakka bj;aj hdug W;aidy lsÍu

iïnkaOfhka w;a wvx.=jg .kakd njg ;¾ckh l< w;r wfkla ldv¾jre Tjqkaj

ùäfhda .; lsÍug mgka .;ay' tlai;a cd;Skaf.a ld¾h uKav,h wjidkfha § t,aààBh

wx.kfhka msg;a lrùug iu;a úh' flfia jqj o t,aààBh tlai;a cd;Ska úiska tys

cd;sl ld¾h uKav,hg yd Tjqkaf.ka hefmkakkag jkaksh yer hkakg wjir

fokakehs lrk ,o b,a,Sï È.gu m%;slafIam lf<a h' wjidkfha § Tjqkaf.ka .Kkdjla

.egqu wjidk ùug fmr m,d hdug iu;a jQy'1003

998 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 999 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1000 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1001 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1002 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1003 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 219: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

219

XV. udkqISh iydh m%;slafIam lsÍu

ye¢kaùu

935. N+ñ m%foaYh t,aààBh úiska md,kh lrkq ,enqj o wdKavqj jir fndfyda

.Kkla wdKavqfõ Èidm;sjreka yryd tu m%foaYj, wOHdmkh yd fi!LHh jeks

fiajdjka iemhSh' tfiau th hqoaOfhka úm;g m;a wj;eka jQ yd iqkdñfhka úm;g m;a

ck;djkag udkqISh iydh o iemhSh' tu iydh tlai;a cd;Ska yd wfkl=;a cd;Hka;r

udkqIjd§ ixúOdk úiska o imhkq ,eî h' flfia jqj o fuu ixúOdk úiska imhk ,o

udkqI iydh m%;smdokh .egqfï wjidk wÈhrg fmr wjqreÿj, mjd tajdfha m%fõYh yd

we;eï NdKav m%jdykh ms<sn| iSudjka iu. ks;ru jdf.a wNsfhda.d;aul úh' udkqIjd§

fiajlhska t,aààBh iu. iïnkaOlï we;ehs wdKavqj úiska ks;ru jdf.a ielhg

Ndckh lrkq ,eìK' ke;fyd;a fpdaokd lrkq ,eìK'1004 m%;sM, jYfhka

W,a,x>khkaf.ka yd mßydihkaf.ka mSvdjg m;a flßK'

936. W.;a mdvï yd m%;sikaOdkh ms<sn| fldñiu tys wjidk jd¾;dfõ § zzth

yuqfõ mej;s f;dr;=re mrSlaId lsÍfuka wk;=rej fldñiu YS% ,xld wdKavqj cd;Hka;r

m%cdj úfYaIfhkau by; i|yka lrk ,o wdh;k fukau isú,a iudc lKavdhï iu.

mej;s iyfhda.h we;sj iyfhda.fha yd iyfhda.s;dfõ Ôj .=Khlska hq;=j mj;sk

w;suy;a iemhqï ÿIalr;djka fkd;ld fldgqù isák isú,a jeishka ish¨ fokdgu wdydr

yd ffjoH iemhqï o wfkl=;a w;HdjYH foaj,a o ,nd §ug yels ish¨ mshjr .; hq;= h

hk u;h orhsZZ hkqfjka ks.ukh lf<a h ^9'19 yd 9'20 fþo&'

937. flfia jqj o fuu mßÉfþoh YS% ,xld yuqodj t,aààB-md,s; N+ñ m%foaYh ;=<g

fkdkej;S bÈßhg hk úg .egqfï wjidk udi lsysmh ;=< udkqISh iydh iemhSfuys §

udkqIjd§ ixúOdk uqyqK ÿka jeä fjñka mej;s ndOl úia;r lrhs' 2008 iema;eïn¾j,

§ udkqISh ls%hdldrlhskag" Tjqkaf.ka fndfyduhlg uOHia:dkhlaj ;snqK ls,sfkdÉÑh

yer hkakg n, lrkq ,eìK' t;eka mgka udkqIjd§ wdOdr fnod yeÍu tkag tkagu

wiSre njg m;a jQjd muKla fkdfõ fnod §u i|yd n,h fok ,o iemhqïj, m%udKh

yd iajNdjh isú,a ck;dj i|yd m%udKj;a wdydr" c,h" ikSmdrlaIdj yd Ôú;drlaIl

fi!LH i;aldrh ms<sn| uQ,sl wjYH;d mjd imqrdÆfha ke;s w;r th w;sYh ydkslr

n,mEula o we;s lf<a h'

938. udkqIjd§ iyk yd iïnkaO cd;Hka;r kS;sh wod<j .;a l, úu¾Yk lñgqj

^OISL& udkj ysñlï" tajd w;r fhda.H Ôjk ;;a;ajhlg ^m%udKj;a wdydr" c,h yd

ksjdi jeks w;HjYH hemqï whs;Ska we;=¿&" wOHdmkhg yd YdÍßl yd udkisl

fi!LHhg we;s whs;Ska ikakoaO .egqfï ld,h ;=< wLKavj ls%hd;aul l< hq;= nj

isysm;a lrhs' udkj ysñlï kS;sh hgf;a j.lSï-Wiq,kakkag hg;a msßfihska fuu

1004 ryiH rdcH fkdjk ixúOdk bÈßm;a lsÍula

Page 220: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

220

whs;Skaf.a wju w;HjYH uÜguj;a1005 tkï w;HjYH wdydr øjH" w;HjYH uQ,sl

fi!LH i;aldrh" uQ,sl b÷ï ysgqï yd ksjdi fukau wOHdmkfha b;du;au uQ,sl

wdldrj;a1006 iemhSu u.ska imqrd,Su iy;sl lsÍfï flakaøSh ne£ula ;sfí' ;j o tf,iu

isú,a ck;djf.a uQ,sl wjYH;d imqrkq ,eîu iy;sl lsÍfï ne£u cd;Hka;r udkqIjd§

kS;sh hgf;a o ms<s.kq ,efí' cd;Hka;r kS;sh iyk iemhqïj,g ys;du;du wjysr lsÍu

we;=¿ Tjqkaf.a meje;au msKsi w;HjYH foaj,a Tjqkag wysñ lsÍu u.ska hqo l%ufõohla

f,i isú,a ckhdj fÉ;kdkaú;j l=i .skafka ;eîu ;ykï lrhs' tfiau tjeks

l,als%hdjla isß;a ne¢ cd;Hka;r kS;sh hgf;a o hqo wmrdOhla .Khg jefgkq we;'1007

939. ld,h uq¿,af,au th m%udKj;a iemhqï hjd ;sfnk njg flfrk wdKavqfõ

iy;sl ùï fkd;ld fuu mßÉfþofha § bÈßm;a lrkq ,nk f;dr;=re jkakshg <`.d jQ

wdydr" ffjoH yd wfkl=;a iemhqï m%udKh iSud lsÍfï tys wNs,dI ms<sn| nrm;,

m%Yak u;= lrhs' th wdKavqj fl;rï ÿrg fufia cd;Hka;r udkj ysñlï kS;sh ^IHL&

yd cd;Hka;r udkqIjd§ kS;sh ^IHRL& W,a,x>kh lr ;sfí o yd th tys hqo uQf,damdfha

hym; Wfoid isú,a ckhdf.a whs;Ska hg;a lf<a o hkak úNd. lrhs' tfiau w;HjYH

wdOdr iemhSug thg fkdyelsj fyda wleu;sj isá nj meyeÈ,sj ;sfnk úg § wdKavqj

.egqï m%foaYfhka cd;Hka;r udkqIjd§ ls%hdldÍka ish,a, iïmQ¾Kfhkau jdf.a j<lajd

Æfha uka o hk nrm;, m%Yak o ;sfí'

940. 2009 ckjdß 29 fjks Èk udkj ysñlï ms<sn| ysgmq uy flduidßia kú ms,af,hs

zzhqoaOfha udi fndfyda .Kklg miq isú,a ckhdf.a fidamøj ;;a;ajh" nyqúO

wj;ekaùu yd ;on, jeis yd .xj;=rZZ yd iajdëk wëlaIlhska yd udkqIjd§

ls%hdldrlhka i|yd m%fõYh fkdue;slu ms<sn|j wjOdkh fhduq l< w;r th u;=

lrkafka zz;;a;ajh wm wjfndaOlr .kakjdg jvd krl úh yelshZZhkak ms<sn|j

wjOdkhka muKla hhs weh mejiqjd h'

941. udi mylg miq 2009 uehs 14 fjks Èk cd;Hka;r r;= l=rei lñgqj udOH

ksfõokhlska zzis;sh fkdyels udkqISh jHikhlaZZf,iska úia;r lrñka w;sYh oreKq

udkqISh ;;a;ajh iïmsKavkh lf<a h'1008 zzby< uÜgfï iy;slùï fkd;ld N+ñfha

wdrlaIdj ke;sùu hkafka f;areu wfma uqyqÈka flfrk fufyhqï wLKavj k;rùu h'

fuh wkqu; l< fkdyelalls' lsisÿ udkqIjd§ ixúOdkhlg j;auka ;;a;ajhka hgf;a

Tjqkag ^isú,a ckhdg& wdOdr lrkakg fkdyels h' ck;dj Tjqkaf.au l%u fidhd

1005 rdcH md¾Yjj, ne|Sïj, iajNdjh ms<sn| fmdÿ újrKh wxl 3 ^1990&^iïuq;sfha 2 ^1& j.ka;sh& 10 fþoh CESCR 1006 tu 10 fþoh" CESCR fmdÿ újrKh wxl 12" fþoh 6¦ ,nd.; yels by<u fi!LH m%ñ;sh ,nd .ekSfï

whs;sh ^j.ka;sh 12& ms<sn| fmdÿ újrKh wxl 14 ^2000& 47 fþoh iy c,hg we;s whs;sh ms<sn| fmdÿ újrKh wxl 15 ^2003& ^iïuq;sfha 11 yd 12 j.ka;s& 40 fþoh

1007 isß;a ne¢ cd;Hka;r kS;sh ms<sn| ICRC o;a; .nvdj 1008 udkqIjd§ wdOdrj,g ;j ÿrg;a isú,a jeishka fj; <`.d úh fkdyels h" 2009 uehs 14 ICRC udOH ksfõokh 09$103

Page 221: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

221

.ekSug yer oud ;snqKs ''''' ish .Kka ckhdf.a Ôú; fírd .ekSu msKsi wmg wdrlaIdj

yd wndê; m%fõYh wjYH h'ZZ udOH ksfõokh zzÿ,n mdkSh c,h yd wdydr fidhd

.ekSu Bg;a jvd;a ÿIalr njg m;a lrñka nkal¾j, wdrlaIdj m;kakg isÿj ;snQ oyia

.Kka isú,a ckhdf.a ;;a;ajhZZ úia;r lf<a h'

wdOdr iemhSfï yd iïnkaëlrKfha wdKavq hdka;%K

942. t,aààBh hdmfkag we;=,aùfï$msgùfï ,laIHh jQ uqyuf,ag myr §fuka miq

wf.daia;=j, § wdKavqj hdmfka w¾Ooaùmfha yd jkaksfha zzuqod fkd.;a m%foaYj,ZZ

w;HjYH fiajd mj;ajd .ekSu msKsi w;HjYH fiajd ms<sn| uy flduidrsiajrfhl=

^CGES& m;a lf<a h'1009 miq udifhys th zz.egqfuka úm;g m;a ck;djg uOH.;j

iïnkaëlrKh lrk ,o wdldrhlska udkqISh wdOdr iemhSu msKsiZZ udkqISh wdOdr

ms<sn| WmfoaYk lñgqj ^CCHA& ia:dms; lf<a h' th 2006 Tlaf;dan¾j, isg wjia:d 28

l § le|ùh'1010

943. udkqISh wdOdr ms<sn| WmfoaYk lñgqfõ uQ,dikh ork ,oafoa wdmod

l<ukdlrK yd udkj ysñlï ms<sn| wud;Hjrhd úisks' thg cd;sh f.dv ke.Su"

kej; mÈxÑ lsÍu wdmod iyk fiajd" fi!LH" wOHdmk yd úfoaY lghq;= hk

wud;HdxYj, ksfhdað;fhda o iyNd.s jQy' tlai;a ckmo" fkda¾fõ yd cmka

;dkdm;sjreka yd ^l,ska idu ls%hdodufha iu iNdm;sjreka f,i& hqfrdamSh ix.ï

iNdm;sf.a ksfhdað;hska" tlai;a cd;Skaf.a fkajdisl iïnkaëldrl" tlai;a cd;Skaf.a

ksfhdað;dh;kj, ish¨u m%OdkSka" cd;Hka;r r;= l=rei lñgq yd hqfrdamSh m%cdfõ

udkqISh wdOdr ld¾hd, ^ECHO& ksfhdað;hska iu. wdrlaIl f,alï" w;HjYH fiajd

ms<sn| uy flduidßia yd W;=re m<df;a wdKavqfõ Èidm;sjre o Bg iyNd.s jQy'

944. W.;a mdvï yd m%;sikaOdkh ms<sn| fldñiu ^LLRC& fj; bÈßm;a l< ish

m%ldYfha § wdrlaIl f,alïjrhd i|yka lf<a udkqISh wdOdr ms<sn| WmfoaYk lñgqfõ

^CCHA& ish¨ /iaùï mj;ajk ,oafoa wdrlaIl wud;HdxYfha § nj h' tys zzwud;Hjrhd

úiska uq,iqk ±rej o ud tys isáfha wod< isoaëkaf.ka ckhdg hkakg bv fokjd o

ke;fyd;a w;HjYH foaj,a f.k hdug bv fokjd o jeks fndfyduhla m%Yak wdrlaIl

wud;HdxYh yd iïnkaO ksid hZZ lshd h'1011

945. fuu /iaùïj, § udkqIjd§ ksfhdað;dh;kj,g yd wkHhkag wjYH Wjukd

tmdlï u;= lsÍug o udkqISh wdOr ms<sn| m%;smdokj,g iïnkaO b,a,Sï ilia lsÍug o

wjia:djla ie,iqKq w;r udkqIjd§ ks,OdÍyq Ôú; .,jd .ekSfï w;HjYH wdOdr hhs 1009 YS% ,xldfõ udkqISh m%h;akh" W;=re m<df;a kej; mÈxÑ lsÍu" ixj¾Okh yd wdrlaIdj i|yd jQ

ckdêm;s ld¾h idOl n,ldh 2011" ii, iii msgq 1010 tu 1011 wdrlaIl wud;HdxYfha f,alï f.daGdNh rdcmlaI uy;d 2010 wf.daia;= 17 Èk LLRC fj; lrk ,o bÈßm;a lsÍu

Page 222: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

222

Tjqka ie,l+ foaj,a heùug Tjqka l< b,a,Sï m%;slafIam lrkq ,enQ wjia:d f.kyer ±la

jQy'

946. úYd, jYfhka wdKavqfõ Èidm;sjrekaf.a b,a,Sï u; mokï jQ udkqISh wdOdr

m%jdykh lsÍu i|yd tlai;a cd;Ska yd cd;Hka;r rdcH fkdjk ixúOdk úiska lrk

,o b,a,Sï .ek i|yka lrñka 2008 fkdjeïn¾ 20 fjks Èk w;HjYH fiajd ms<sn|

flduidßia fckrd,ajrhd jjqkshd" uq,;sõ yd ls,sfkdÉÑ Èidm;sjrekag wdydr yd wdydr

fkdjk foaj,a i|yd ;j;a lsisÿ b,a,Sula tlai;a cd;Skaf.a ksfhdað;dh;kj,g yd

cd;Hka;r rdcH fkdjk ixúOdkj,g bÈßm;a lsÍu ;ykï l< w;r ish¨ b,a,Sï Tyq

yryd l< hq;=j ;snqKs hhs Wmfoia ÿkafka h'1012 fuh jkakshg hjk wdOdr m%;smdok

ms<sn| uOHu wdKavqfõ md,kh ;j;a ±ä lf<a h'

947. W;=re m<df;a kej; mÈxÑ lsÍu" ixj¾Okh yd wdrlaIdj ms<sn| ckdêm;s ld¾h

idOl n,ldfha zzYS% ,xldfõ udkqISh m%h;akhZZ 2011 jd¾;dfõ .egqu uq¿,af,au zzt,aààB

n,mEu hgf;a mej;s tajd o we;=¿j ish¨ m%foaYj,g udkqISh wdOdr iemhSh' th tys

lemùu ls%hdjg k.ñka wdydr" T!IO yd wfkl=;a w;HjYH øjHj, ndOd úrys;

m%udKj;a iemhqï ud¾.hla mj;ajd .ekSug iEu m%h;akhlau ±Í h' .egqfï W;aikaku

ld, mßÉfþofha § iemhqï ud¾. t,aààBh úiska myr fokq ,eîug Ndckh ù ;sìh§;a

iemhqï hjkq ,eìK'''' wdKavqj úiska isú,a ckhd i|yd hjk ,o iemhqïj,ska

t,aààBhu;a hefmk nj .ek wdKavqj ±kqj;aj isáh o ish lemùfuys,d wdKavqj

fo.sähdjg m;a jQfha ke;ZZhs i|yka lf<a h'1013

948. t,aààBh iemhqï .;a;d fyda fkd.;a;d jqj tf;l=;a jkaksfha isú,a ck;djg

m%udKj;a wdydr yd iemhqï iy;sl lsÍu wdKavqfõ ne£ula ù ;snqKs' my;ska úia;r

lrkq ,nk mßÈ yÈis m%;spdr ±laùfuys,d cd;Hka;r yd foaYSh udkqIjd§

ls%hdldrlhskaf.a ueÈy;a ùu je<laùfuka yd .egqï l,dmfhka ljr fyda cd;Hka;r

b£ula bj;a lsÍfuka wdKavqjg tys fldkafoais u; udkqISh lghq;= lr f.k hdug o

tys w;sYhska jeo.;a wdrlaIK wruqKj,g bv i,id .ekSug o yels úh' zwdrlaIl

m%YakZ ms<sn| mq¿,a úfYaISh udlDldj hgf;a wdKavqj jkakshg yd yels ffjoH iemhqï"

c,h" ikSmdrlaIKh yd wdydr u; oreKq yd úiudkqmd;sl iSudjka mekùh' th isú,a

ckhd u; Tjqka tkag tkagu ÿn, lrkakd jQ n,mEula we;s lf<a h'

t,aààB-md,s; m%foaYj,g NdKav f.k hdu ms<sn| wdKavqfõ iSud mekùï

949. 2002 igka úrdu .súiqu t,aààB m%foaYj,g yd tajdhska msgg ^ta ld,fha W;=re yd

kef.kysr m<d;a& f.khk NdKav u; we;eï iSud È.gu mkjk ,o j.ka;s wvx.=lr

1012 w;HjYH fiajd flduidßia fckrd,a tia' î' Èjdr;akf.a 2008 fkdjeïn¾ 20 ,smsh 1013 tfiau YS% ,xldfõ ish¨u fokd yd úfYaIfhka wNHka;rj wj;eka jQ mqoa.,hska fjkqfjka wdKavqfõ

fiajdjka www.defence.lk/PrintPage.asp?fname=20081206_13 n,kak

Page 223: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

223

.;af;a h( ;ykï lrk ,o whs;u jQfha ñ,sgß fkdjk wú yd fjä WKav" mqmqrK øjH"

ÿria: md,l WmlrK" lgq lïì" nhsfkdlshq,r yd ¥r o¾Yl" ud,sud hka;% yd

fmka,hsÜ negß h' Bg wu;rj th ãi,a yd fmÜr,a m%jdykh u; ±ä iSud md,k mekjQ

w;r tajd m%jdykh l< hq;= jQfha wdKavqfõ ksfhdað;hska yryd h' tfiau isfuka;s yd

hlv l+re hk folu f.k hdfï mámdá yd m%udKhka kshu flreKs' fojekak l,ska

;ykï lr ;sìK' úfYaIfhkau ãi,a yd fmÜr,a ffjoH myiqlï yd wdydr ksIamdokh

i|yd ;SrKd;aul úh'1014 tfiau bÈ lsÍï øjH u; iSud mekùu úfYaIfhka nrm;,

jQfha t,aààB-md,s; m%foaY we;=<; bÈ lsÍïj,g nrm;, f,i ndOd muqKjñka 2004

iqkdñj,ska miq;a tajd ls%hd;aulj mej;s ksid h'

950. tÈßjdÈlï W;aikak jQúg jvd nrm;, iSudjka kej; mkjkq ,eìK' kej;

jrla NdKav yd ksIamdÈ; mrdihla jkakshg we;=,aùu ;ykï flßK' msßisÿ lrk ,o

c,h jeks tajdhska we;eï tajd uQ,sl wjYH;d m%;smdok i|yd w;HjYH tajd úh' tfiau

bkaOk yd bÈ lsÍï i|yd isfuka;s yd hlv l+re m%jdykh u; mek jQ ;yku kej;

mkjkq ,eìK' m%jdykh i|yd m%udKhkaf.ka bkaOk ,nd .ekSug tlai;a cd;Skag yd

wdKavqfõ fomd¾;fïka;=j,g muKla bv fok ,o w;r tajd wdKavqj úiska wkqu; l<

hq;=j ;sìK' thg jkakshg f.k hdug wjir fok ,o udkqISh NdKav yd bkaOk

iïnkaOfhka iyk jevj,g n,mE wvqmdvqj,g wjOdkh fhduq lrjñka ks;sm;d

wdKavqj iu. l;sld lrkakg tlai;a cd;Skag isÿj ;snqKs' 1015

951. úu¾Ykhg Ndckh jQ ld,h uq¿,af,au jkakshg we;=¿ jQ ljr fyda iyk

wdOdrhla iïnkaOfhkau wjidk wêldrh ;nd f.k ;snqfKa wdrlaIl wud;HdxYh hs'

m%foaYS uÜgfï § YS% ,xld yuqodjg yd kdúl yuqodjg NdKav m%jdykh lsÍu wj,x.=

lsÍfï fyda wjir §u m%udo lsÍfï yelshdj ;sìK'1016

952. udkqIjd§ ixúOdk u; iSud mekùï

953. tlai;a cd;Skaf.a yd cd;Hka;r udkqIjd§ ixúOdkj, ld¾h uKav, idudðl

idudðldjka we;=¿ ish¨ mqoa.,hska ´ukaf;a miqlr hk úg wdrlaIl wud;HdxYfhka

m%f,aLkh lsÍu wjYH flf¾' Tjqka uqr fmd<j, § mÍlaId lsÍïj,ska ksoyia lr

fkd;sìK' Tjqkaf.a ,shú,s yd foam< YS% ,xld yuqodj úiska w;a wvx.=jg .ekSfuka

wdrlaId lr fkd;sìK' tajdfha cd;sl ld¾h uKav, idudðl idudðldjka ysßyerhg"

w;awvx.=jg .ekSug yd wfkl=;a W,a,x>khkag myiqfjka Ndckh úh yelsj ;sìK'1017

1014 igka úrdu .súiqu" 2002" weuqKqu w' 1015 lñgqj úiska olakd ,o tlai;a cd;Skaf.a ,sms yqjudrej" 2008 cQ,s 24 1016 http://www.odihpn.org/humanitarian-exchange-maÜzine/issue-05/feedback-jqne-1996-membeß-

contribution-banned-restricted-or-seìitive-working-with-the-military-in-sri-lanka 1017 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 224: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

224

954. tfiau tlai;a cd;Skaf.a ld¾h msßia we;=¿ cd;slhska t,aààBfhka o wkqu;sh

,nd .; hq;= j ;snqK w;r jkaksfhka msg;a ùug wjir ,enqfKa t,aààB .uka n,m;%

;snQ whg muKs ^n,kak XIV mßÉfþoh&' fuu iSudjka ;sìh §u tlai;a cd;Ska yd

udkqIjd§ ixúOdk tajd fkrmd yßk f;la jkaksfha /£ isá w;r jkaksfha t,aààB-

md,s; m%foaYj, wjYH;d we.hSug yd wdOdr jevigyka mj;ajd f.k hdug iu;a úh'

955. 2008 iema;eïn¾ 3 fjks Èk tlai;a cd;Skaf.a ish¨u ksfhdað;dh;k yd rdcH

fkdjk udkqIjd§ ixúOdkj,g iema;eïn¾ 29 fjks Èk jk úg t,aààB-md,s;

m%foaYfhka bj;ajk f,i ksfhda. lf<a h' taldnoaO fufyhqï uQ,ia:dkh zzuqod fkd.;a

m%foaYj, udkqIjd§ ld¾h uKav,j, wdrlaIdj iy;sl l< fkdyels nj yd

´ukaf;aj,ska Tífnys isg jkaksh ;=<g ;jÿrg;a .ukd.ukh i|yd wjir m%odkh

fkdlrk nj tlai;a cd;Skag ,smshla u.ska okajk ,§'1018 l,ska úia;r lrk ,o mßÈ

ksfhda.h fok ,ÿj bkslaì;ju jdf.a tlai;a cd;Skaf.a wx.k wjg fI,a m%ydr t,a,

flßK' iema;eïn¾ 12 fjks Èk tlai;a cd;Ska ish ld¾h uKav, idudðl idudðldjka

wdrlaIl fya;+ka ksid jydu bj;alr .kakd nj m%ldY l< w;r th ck;dj w;r Èk

;=kl úfrdaO;djka wjq jd,Sh' tlai;a cd;Skaf.a myiqlï yd cd;Hka;r ld¾h uKav,

idudðl idudðldjka iema;eïn¾ 16 fjks Èk jjqkshdfõ kej; ia:dmkh lrkq ,eìK'

flfia jqj o cd;sl ld¾h uKav, idudðl idudðldjkAf.a mjq,aj,g yd we;eï cd;sl

ld¾h uKav, idudðl idudðldjkag kej; ia:dk.;ùu i|yd wjir m;% §u t,aààBh

úiska m%;slafIam lrkq ,eìK ^n,kak( XIV mßÉfþofha hdï Bï md,kh&'

956. zziema;eïn¾ 29 Èk ls,sfkdÉÑfhka msg;a ùu iïmQ¾K lrkq ,eîfuka miq YS%

,xld wdKavqj tu m%foaYj, /£ isák tlai;a cd;Skaf.a lsisÿ ld¾h uKav,hla

ms<s.ekSfï ;;a;ajhl fkdisákq we;eZZhs iema;eïn¾ 18 fjks Èk ,smshlska úfoaY lghq;=

w;sf¾l f,alïjrhd tlai;a cd;Skag ±kqï fokq ,eîh'1019

957. fuu mshjr yd wdkqIdx.sl ls%hdjka u.ska YS% ,xld wdKavqj t,aààBh úiska

Tjqkag bj;aj hdug wjir §u m%;slafIam lr ;sfnk nj ±kqï fokq ,en ;sìh§;a

tlai;a cd;Skaf.a cd;Hka;r ld¾h uKav, idudðl idudðldjka yd Tjqkaf.a mjq,a

wdrlaId lsÍfï tys ne£u ms<s.ekSu m%;slafIam lr ;sfí'

958. tlai;a cd;Skaf.a yd wfkl=;a cd;Hka;r udkqIjd§ ixúOdkj, n,y;aldr m%;s

ia:dk.; lsÍu isú,a ckhd u; tys hqo fufyhqïj, n,mEu hqo ìfuka fy<sorõ ùu

ms<sn| f;dr;=re .,d hdu wju lsÍfuys,d Y%S ,xld wdKavqj iu;a jQ úúO ud¾.hkaf.ka

1018 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ idlaIslre m%ldY f.dkqfõ" 2008 iema;eïn¾ 4 tlai;a cd;Skaf.a ,sms

yqjudrej¦ http://www.island.lk/2008/09/10/news16.html¦ wdmod l<ukdlrK yd udkj ysñlï wud;HdxYfha udOH ksfõokh" 2008 Tlaf;dan¾ 3

1019 úfoaY lghq;= ms<sn| w;sf¾l f,alï m%idoa ldßhjiï tlai;a cd;Skag hjk ,o ,smsh" 2008 iema;eïn¾ 18

Page 225: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

225

tlls'1020 tlai;a cd;Ska yd wfkl=;a cd;Hka;r udkqIjd§ ixúOdk È. yefrñka mej;s

udkqIjd§ w¾nqoh iajdëkj kshdukh lsÍug yd udkqIjd§ wdOdr fnod yeÍug iu;a

fkdùh' .egqï l,dmfha isàfuka f;drj tf,iu tajdg iS>%fhka fjkiajk ;;a;ajhla

;=< ck;djf.a wjYH;d ks;H jYfhka ;lafiare lsÍug fyda tlS udkqIjd§

wjYH;djkag läkïj wduka;%Kh lsÍug fyda iu;a jQfha ke;' cd;Hka;r kSÍlaIlhska

fkdue;sùu úfYaIfhkau myiq f.dÿrejk ck;dj t,aààBh yd wdKavqj hk foflau

yuqod úiska lrk ,o lDDrlïj,g yer ±ó h'

959. 2008 iema;eïn¾j, § wdKavqfõ m%jD;a;s fomd¾;fïka;=j úiska ksl=;a lrk ,o

m%ldYkhl1021 wdmod l<ukdlrK yd udkj ysñlï ms<sn| wud;Hjrhd zzwdKavqj tajk

úg;a fuu m%foaYj, wjYH;dfjka fmf<k mqrjeishkag m%udKj;a udkqISh yd iyk

fiajd imhk fyhska t,aààBh w,a,df.k isák m%foaYj,ska rdcH fkdjk ixúOdkj,

yd cd;Hka;r rdcH fkdjk ixúOkj, m%;sia:dmkh u.ska iyk lghq;=j, kej;Sula

isÿ fkdjkq we;eZZhs i|yka lf<a h' zzj¾;udkfha § wdKavqfõ ud¾. yryd jkaksfha

isú,a ckhdg NdKav yd fiajdjkaf.a wLKav .,d hdula isÿfõZZ hhs i|yka l< Tyq

t<fUk Èk uq¿,af,ys th zzYla;su;ajkqZZ we;ehs mejiSh' flfia jqj o wdKavqfõ

m%ldYhg mgyeksj iemhqï .,d hdu laIh ù .sfha h'

960. 2008 foieïn¾j, wdrlaIl wud;HdxYfha fjí wvúfhys uq,skau olakg ,enqKq

m%ldYhlska wdKavqj È.gu lshd isáfha th wNHka;r wj;eka jQjkag wdOdr fnod

yeÍfï lghq;= iïnkaOfhka fyd|u ia:dkh jQfha hhs lshd isáñka wdKavqj wLKavju

t,aààB-md,s; m%foaYj, bkakjqka o we;=¿j .egqï l,dmfhys wdOdr wjYH lrk ish¨

fokdgu ksoyia iudc fiajd iemhSu lrk nj h'1022

jkakshg udkqIjd§ wdOdr m%jdykh lsÍug mej;s ndOd

mdr u.ska m%jdykh

961. 2009 ckjdß wjidkfha § ud¾. m%jdykh k;rjk f;la ud¾.h Tiafia

jkakshg we;=,ajk NdKav ms<sn| iSud ls%hd;aul lrk ,oafoa ´ukaf;a uqr fmdf<a yuqod

mÍlaIdjka yd wdKavqj-md,s; N+ñ m%foaYh yd t,aààB-md,s; m%foaYh w;r ol=fKa isg

m%Odk udrejk ia:dkh jQ ueojÉÑh uqr fmdf<a yuqod mÍlaIdjka u.sks' jkaksfha

t,aààB m%foaYj,g udre ùu msKsi ish¨ mqoa.,hska" jdyk yd udkqISh wdOdr we;=¿

NdKav wdrlaIl wud;HdxYfhka yd YS% ,xld yuqodfjka wkqu; ùu wjYH úh'1023 úYd,

1020 tlai;a cd;Skaf.a wNHka;r jd¾;djla" 2009"

http://home.wfp.org/stellent/groups/public/documents/communications/wfp225450.pdf 1021 http://www.defence.lk/new.asp 1022 YS% ,xldfõ ish¨u fokd yd úfYaIfhka wNHka;rj wj;eka jQ mqoa.,hska fjkqfjka wdKavqfõ

fiajdjka http://www.defence.lk/new.asp?fname=20081206_03 1023 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 226: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

226

g%la r: we;=¿ ish¨u jdyk yuqodj u.ska mÍlaId lrkq i|yd tajdhska ìug nE hq;=j

;sìK' fodr mqjre bj;a lsÍu yd ghrj, yq<x neiaiSu we;=¿j jdyk ;rfha mÍlaId

flßK'1024 .egqu W;aikakjk úg wdrlaIl mÍlaId lsÍï yd fidaÈis jvd;a ±ä úh'

ol=fKa isg hk jdKsc jdyk ´ukaf;hsys § tajdfha nvq nE hq;= jQ w;r yuqodj tajdg

wkqu;sh §fuka wk;=rej jkakshg m%jdykh i|yd W;=f¾ isg meñKs g%la r:j,g tajd

kej; megúh hq;=j ;sìK'

962. fndfyda úg ojilg g%la r: 20 lg fkdjeä .Kk mÍlaId flßK' fuu

mÍlaIdjka §¾> m%udohkag yd krla úh yels NdKav krla ùug fya;= úh' fld<U §

fyda jjqkshdfõ § yuqodj úiska mÍlaIdlr uqød ;nk ,o tlai;a cd;Skaf.a g%la r:

´ukaf;a § tajdfha nvq nd mÍlaId lsÍu wjYH fkdù ;snqK o jrm%ido yd uqla;Ska lv

lrñka tlai;a cd;Skaf.a jdyk o tu iïmQ¾K mÍlaIdjkag Ndckh flreKs' wdydr r:

lKavdhï iu. .sh tlai;a cd;Skaf.a msßiaj,g leurd fyda pkaøsld ÿrl:k" tlai;a

cd;Skaf.a wdrlaIl fr.=,disj,g wkqj miqj lS WmlrK w;HjYH NdKav f,i ie,l=K

o f.k hdug wjir fkdÿks'1025 idlaIslrejkag wkqj udkqISh wdOdr /.;a jdyk r|jd

.ekSfï §¾> m%udohka m%;sldr i|yd jkaksfha isg jjqkshdj frday,g f.k tau i|yd

/£ isá nrm;, f,i frda.S jQ fyda ;=jd, jQ frda.Skaf.a Ôú; wk;=rg m;a ùfï

wjodkug ,la lf<a h'1026

963. udkqISh ksfhdað;dh;k ls,sfkdÉÑfha isg jkaksfha wka ;ekl ia:dk.; ùug

fmr 2008 iema;eïn¾ 15 Èk f,dal wdydr jevigyfka wjidk wdydr fnod §fï §

156"000 la ckhdg Èk yhl wdydr i,dlhla iemhSh' h<s ia:dk.;ùfuka miq 2008

Tlaf;dan¾ yd 2009 ckjdß w;r tlai;a cd;Ska r: lKavdhï 11 lska jkakshg udkqISh

wdOdr m%jdykh lf<a h' flfia jqj o tajdfha .ukdka;hg <`.d ùfï § tajdg ndOl

rdYshlg uqyqK fokakg isÿ jQ w;r m%udKj;a jdiia:dk" c,h yd ikSmdrlaIKh

fkdue;sj isá oi oyia .Kka ckhdf.a wjYH;djkag m%;spdr ±laúh hq;=j ;snqKs' tfiau

u;= fjñka mj;akd c,fhka yg .kakd frda. me;sÍfï ;¾ckhg uqyqK Èh hq;=j

;sìK'1027

964. tlai;a cd;Skaf.a tla tla jdyk lKavdhu msg;a ùug fmr tlai;a cd;Ska" YS%

,xld yuqodj yd t,aààBh w;r jdyk lKavdhu hd hq;=j ;sfnk ud¾.h ms<sn|j o

jdyk lKavdhïj,g wdrlaIs;j .uka lsÍu i|yd ;djld,sl igka kej;a ùula ms<sn|j

o tl`.;djlg meñK ;snqKs' wdydr yd wdydr fkdjk øjH i|yd wjir fokq ,enQ úg

l,ska úia;r l< mßÈ ish¨u g%la r: jjqkshdfõ yuqodfõ ióm mÍlaIdj yd wëlaIKh

hgf;a nvq mgjd .; hq;=j ;snqK w;r yuqodj úiska g%la r: uqød ,nkq ,eìK' hg;a

1024 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1025 tlai;a cd;Skaf.a ,sms yqjudrej" 2008 foieïn¾ 16 1026 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1027 HRW, 2008 f±ieïn¾ 23" http://www.hrw.org/news/2008/12/22/sri-lanka-end-detentions-and-aid-restrictions

Page 227: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

227

msßfihska wjia:d ;=kl § w;HjYH jdiia:dk yd ikSmdrlalIl NdKav jeks wdydr

fkdjk udkqISh wdOdr mgjd ;snqK g%la r: yuqodj wjir §u m%udo lsÍu ksid fyda

wjir fkd§u ksid r: lKavdhfuka bj;alr .ekSug isÿ jqKs'1028

965. 2008 foieïn¾ 23 Èk wNHka;r wj;ekajQjka iïnkaO udkj ysñlï ms<sn| uy

flduidßiajrhdf.a jd¾;dlre jdyk lKavdhï .Kkdjlg jkakshg we;=¿ùfï iSud

mekùfï m%;sM,hla jYfhka kj wj;ekaùï yd ±ä j¾Idj zzfndfyda isú,a jeishkag

m%udKj;a wdydr" c,h" jdiia:dk yd ikSmdrlaIKhZZfkdue;sj isàug isÿjkq we;ehs

Tyqf.a ìh m< lrñka wdrlaIl f,alïjrhdg ,sùh' Tyq wêldÍkaf.ka zzish¨u isú,a

jeishka lrd <`.d ùug udkqISh iykj,g yd udkqIjd§ ls%hdldÍkag ie,lsh hq;= ;rñka

jeä m%fõYhla i,ikakeZZhs b,a,d isáfha h'zz'''isú,a ck;djf.a jefvk wjYH;d ±ka

,efnk iyk m%udKhka u.ska imqrd,sh fkdyels njg uu .eUqre f,i ie,ls,u;a

fjñZZ hs Tyq mejiSh' i;sm;d hk jdyk lKavdhug muKla m%jdykhg bv § ;sfnk

nj i|yka lrñka Tyq ck;djf.a w;HjYH yd Ôú; .,jd .ekSfï wjYH;dj,g

wduka;%Kh lsÍug ffjoH iemhqï" yÈis jdiia:dk øjH" c,h yd ikSmdrlaIl

WmlrKj,g m%udKj;a m%udKhlska wjir Èh hq;= nj wjOdrKh lf<a h'

966. jdyk lKavdhïj,g wdrlaIs; .ukd.ukhg wjir §fï tl`.;djka yd .uk

uq¿,af,au tajd kshu jYfhka isá ia:dk ±k isàu fkd;ld jdyk lKavdhïj,g b;d

wdikakhgu fI,a fjä m%ydr t,a, lsÍfuka wjia:d .Kkdjl § u tajdfha wdrlaIdj

wjodkulg ,la lsÍu yd w;HjYH udkqISh wdOdr mud lsÍu fyda je<laùu lrkq

,eìK'1029 idlaIslrejkag wkqj jd¾;d jQ mßÈ YS% ,xld yuqodj yd t,aààBh hk folu

Tjqkaf.a yuqod bÈßhg f.k hdu msKsi jdyk lKavhï wdjrKhla f,i Wmfhda.S lr

f.k we;'1030

967. jdyk lKavdhïj,g .uka lsÍug wjir §ug md¾Yj fol úiskau meyeÈ,s

tl`.;djkag meñK ;sîfïka miq udkqISh wdOdr jdyk lKavdhï wdikak jgdmsgdjg

fI,a m%ydr t,a, lsÍu ys;du;du jdyk lKavdhï wk;=rg m;a lsÍfï fyda je<laùu

fyda m%udo lsÍu wruqKq l<d o hkak we;=¿j tyd wNs,dIh ms<sn| m%Yak u;= lrhs'

968. jdyk lKavdhï 11 ka wjika lKavdhu 2009 ckjdßj, .egqï l,dmh ;=< §

;djld,sl fldgq ùulg m;a jQ ^XIII mßÉfþoh n,kak& w;r tlai;a cd;Ska t;eka mgka

;ukag m%udKj;a wdrlaIK iy;slhkaf.a wvqj yd fnfyúka ìï fndaïn j<,k ,o

mdrj,a fya;= fldg f.k udkqISh wdOdr fn§u l< fkdyels nj m%ldY lf<a h'1031

1028 http://www.logcluster.org/sites/default/files/documents/Minutes_logcluster_LKA_Vavunia_081006.pdf 1029 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1030 War on displaced (wj;ekajQjka u; hqoaOh) yshquka rhsÜia fjdÉ" 2009 fmnrjdß 19¦ tlai;a cd;Skaf.a

,sms yqjudrej 2008 Tlaf;dan¾ 17' 1031 YS% ,xldj( hqo l,dmfha 250"000 la ckhdg wdydr wjYH h" f,dal wdydr jevigyk" 2009 fmnrjdß 6"

http://www.wfp.org/stories/sri-lanka-vanni

Page 228: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

228

969. wdKavqfõ Èidm;sjre udkqISh wdOdr jdyk lKavdhï iu.u jkakshg wdydr yd

wdydr fkdjk udkqISh wdOdr m%jdykh lrk l=vd jdyk lKavdhï o iQodkï lr ;snqK

w;r tajdg ndOdjlska f;drj meñKsh yels úh' ksoiqka f,i 2008 Tlaf;dan¾j, m<uq

i;s fol ;=< wdKavqfõ jdyk lKavdhï fuá%la fgdka 714 l wdydr m%jdykh lr

;snqKs'1032 2008 ckjdß 1 Èk wdKavqfõ Èidm;sf.a jdyk lKavdhula bkaÈhdj úiska

m%odkh lrk ,o wdydr yd wfkl=;a øjH fuá%la fgdka 591'7 la m%jdykh lf<a h'1033

2009 ckjdß 29 Èk wdKavqj úiska wjidk jdyk lKavdhu jkakshg <`.d ùug

ixúOdkh l< w;r f,dal wdydr ixúOdk jevms<sfjf,a wdydr fuá%la fgdka 153 la

f.k .sh nj f,dal wdydr jevigyk i|yka lf<a h'1034

keõ u.ska m%jdykh

970. i;s ;=klg jeä m%udohlska miq 2009 fmnrjdß 10 fjks Èk m<uqjk cd;Hka;r

r;= l=rei fk!ldj jkakshg udkqISh wdOdr m%jdykh lsÍu wdrïN lf<a h' ud¾. jdyk

m%jdyk lKavdhï w;aysgqjkq ,eîfuka miq jkakshg wdydr m%jdykh lsÍfï tlu

ud¾.h jQfha uqyqÿ ud¾.h hs' wdKavqj úiska wjir fok ,o muKg jqj o keõj,

m%d:ñl ld¾hh jQfha isú,a ck;dj i|yd wdydr yd wfkl=;a øjH m%udKhka f.k hdu

yd nrm;, frda.d;=r jQ fyda ;=jd, jQ mqoa.hska jkaksfhka msgg f.k hdu h' 2009

jd¾Isl jd¾;djg wkqj uehs 9 fjks Èk meñKs wjidk kefjka f.k tk ,o msßi;a

iu. iuia;hla jYfhka cd;Hka;r r;= l=rei lñgqj 13"000 lg jvd frda.Ska yd id;a;=

imhkakka keõ u.ska bj;a lr f.k hkq ,eî h'

971. idlaIslrejkag wkqj Tjqka msg;aj .sh ia:dkfha isg ;s%l=Kdu,hg udkqISh

wdOdr f.k hñka isá keõj,g nvq megùu i|yd yuqodj úiska b;d ±ä mámdá mkjd

;sìK' kej msg;aùug kdúl yuqodfjka mQ¾j wjirh ,nd ;sìh hq;= jQ w;r yuqod

mámdáj,g wkqj kdúl yuqodj wdydr yd T!IO o we;=¿j kejg mgjk ,o ffjoH

WmlrK" .=jka úÿ,s ikaksfõok WmlrK yd wod< ,shú,s we;=¿ ish¨ NdKav mÍlaId

lr n,d uq¿uy;a kejgu wjir Èh hq;=j ;sìK'1035 we;eï wêldÍka wjir fokq ,enQ úg

mjd we;eï wjia:dj, wjidk ñks;a;=fõ § keõj,g NdKav megùug wjir fkdÿks

^my;ska tk c,hg yd ikSmdrlaIdj fj; m%fõYh n,kak&'1036

972. hg;a msßfihsska tla isoaêhl § wfma%a,a 22 fjks Èk fjrf<a isg YS% ,xld yuqodj

r;= l=rei kejla jfÜg hqo gexls yd fudag¾ m%ydr t,a, lrk ,o nj idlaIslrejka

1032 IASC Situation Report#148, 9-16 October 2008, http:/reliefweb.int/report/sri-lanka/sri-lanka-jaffna-

kilinochchi-mullaitivu-mannar-vavuniya-trincomalee-and-batticalo-1 1033 IASC Situation Report#,155,

http:/reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/B571FB28A4286F049257520001F4754-

Full_Report.pdf 1034 YS% ,xldj( hqo l,dmfha 250"000 la ckhdg wdydr wjYH h" f,dal wdydr jevigyk" 2009 fmnrjdß 6"

http://www.wfp.org/stories/sri-lanka-vanni 1035 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1036 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 229: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

229

úiska úu¾Yk lñgqjg ^OISL& jd¾;d lrkq ,eìK' YS% ,xld yuqodj fjä ;enQ msysgejqu

l,mqj yryd meyeÈ,sj ±lsh yels jQ nj idlaIslrefjda mejiQy' fI,a m%ydr k;r lrkq

,enQ úg wjidkfha § kej th meñK tl;=lr f.k hd hq;=j ;snQ frda.Ska mgjd .ekSug

wu;aj we;'1037

jkaksfha wdOdr wjYH flÍ ;snqK weia;fïka;=.; isú,a jeishka .Kk ms<sn|

wdKavqfõ .Kka yeisrùu

973. 2009 uehs wjidkh jkúg isú,a jeishka 284"000 la muK .egqï l,dmfhka

msg;g meñK isg we;s nj yd wNHka;r wj;eka l|jqrej,g udrelr ;snQ nj wdKavqj

;yjqre lf<a h' W.;a mdvï yd m%;sikaOdkh ms<sn| fldñiug ^LLRC& yd tlai;a

cd;Skaf.a udkj ysñlï hdka;%Khkag wdKavqj bÈßm;a l< fndfyduhla m%ldYkj, §

wNHka;r wj;eka jQjkag th imhk ,o udkqISh wdOdr ms<sn|j o .egqu ld,h ;=< th

fldmuK wdOdr m%udKhla imhd ;snqfKa o hkak ms<sn|j o wjOdrKh lr ;sfí'

tfy;a jkakshg heùug ;sfnk wdydr yd ffjoH iemhqï m%udKhka ms<sn|j idÉPd

lrk úg fld<U wdKavqfõ ks,OdÍka kej; kej;;a ;sr fldg lshd ;snqfKa tys isáfha

isú,a jeishka 70"000 la muKla nj h'

974. ksoiqka f,i 2009 fmnrjdß 7 fjks Èk zzjkaksfha isr ù isák isú,a jeishkaf.a

ienE .Kk 100"000 lg wvqZZ1038 nj wdrlaIl f,alïjrhdf.a m%ldYhla Wmqgd olajñka

udOH jd¾;d lf<a h' 2009 fmnrjdß 18 fjks Èk ksl=;a l< m%ldYhl § wdmod

l<ukdlrK yd udkj ysñlï wud;H uyskao iurisxy wdKavqfõzzu;h hqo uqla;

l,dmfha wNHka;r wj;eka jQ ckykh j¾;udkfha § 100"000 g wvqhZZ hkak h<s;a

lshd isáfha h'1039 2008 Tlaf;dan¾j, isg t,aààB-md,s; m%foaYj,g jdyk lKavdhï

f.k hk ,o wdydr fnod yeßhd hhs lshk wNHka;r wj;ekajQjka 230"000 jeälr

lshk .Kka nj ;jÿrg;a mejiQ Tyq N+ñfhys wdKavqfõ Èidm;sjrhdf.a ixLHdj,

fo.=Kùï o oaú;aj .Kkhka o ;sfí hhs o i|yka lf<a h' tla wjia:djl § wdKavqfõ

ks,Odßfhla Èidm;sjrhdf.a ixLHd f,aLk zzys;=u; yd mokï úrys;ZZ tajd f,i úia;r

lf<a h'1040 tfy;a wdKavqfõ Èidm;sjreka 320"000 lg muK ffjoH yd wdydr iemhqï

i|yd Tjqkaf.a b,a,Sïj, lrk i|yka lsÍu wdKavqj lshd isák ixLHdjkag jvd ksjerÈ

nj Tmamq ù ;sfí' wdKavqj 2009 ckjdßj, § .egqï l,dmfhka msgj tk wNHka;r

wj;eka jQjka r|jd ;eîfï i|yd jk tys ie,iqï mokï lr .;af;a 200"000 la ckhd

1037 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1038 zziïmQ¾K i;H lshkakZZ wdrlaIl f,alï - "Tell the whole Truth”, Daily News 2009 fmnrjdß 7"

http://archives.dailynews.lk/2009/02/07/sec01.asp 1039 wdmod l<ukdlrK yd udkj ysñlï wud;HdxYh" wdKavqj uq,;sõ hqo uqla; l,dmfha ck;djg

wdydr hjhs 2009 fmnrjdß 18 1040 cd;sl bÈ lsÍï yd j;= há;, myiqlï ixj¾Ok wud;HdxYfha f,alï ví'fla'fla'l=udrisßf.a ,smsh" 2009 ud¾;= 18

Page 230: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

230

u; h ^XVI mßÉfþofha wNHka;r wj;ekajQjkaf.a iq,uq, mÍlaId lsÍu yd ksoyi wysñ

lsßu" n,kak&'

975. 2009 m<uqjk ld¾;=fõ § udkqISh wdOdr wjYH;djkag wod<j wdKavqj kej;

kej;;a fok ,o ixLHdjka jQfha 70"000 l muK isú,a jeishka m%udKhla nj udkqIjd§

ls%hdOrhka o ;yjqre lr ;sfí' W.;a mdvï yd m%;sikaOdkh ms<sn| fldñiu ^LLRC&

i|yka lf<a zzcd;Hka;r r;= l=rei lñgqj yd f,dal wdydr jevigyk'''' jeks

cd;Hka;r ksfhdað;dh;k iu. iïnkaëlrKfhka hq;=j YS% ,xld wdKavqj úiska .kakd

,o b;d fjfyilr m%h;akhka igka l%ufõohla f,i isú,a ck;dj id.skafka ;eîfï

wNs,dIfhka hqo uqla; l,dmj, isú,a ckhdf.a ixLHdj wvqfjka ±laùfï úh yels lsisÿ

±kqj;a wNsm%dhla ;snqfKa h hk wkqudkhlg bvla fkdfohsZZ hkqfjks'

976. wdKavqfõ uQ,hka ;¾l lrkafka w;sßla;h Tjqka fjkqfjka .; yels ksid

t,aààBh ck ixLHdj jeälr olajd ;snqK nj h' t,aààBhg úYd, ckldhlska Tjqkag

iyh ;sfnkjd hhs lshd mEug fukau jkakshg f.k tk udkqISh wdOdr w;sßla;h weo

.ekSug ck ixLHdjka jeäfhka ±laùfï Wjukdjla ;snqKd úh yels h' flfia jqj o

lñgqj ^OISL& úiska iïuqL idlÉPdjkag Ndckh l< úYajikSh uQ,dY% .Kkdjlau

úiska t,ààBh wdKavqfõ ks,OdÍkag ck.yk ixLHd jeäfhka ±laùug n,mEï lf<a h

hkak m%;slafIam lrkq ,eîh'1041

977. wdOdr fnod §u tkag tkagu wiSre fjñka mej;s ksid wdOdr iemhqï t,aààBh

w;g .sfha o" ke;fyd;a fldmuK m%udKhlska .shd o hkak ;lafiare lsÍug iajdëk

o;a; we;af;a ke;' tfia jqj o wdydr fmda,sïj,g fI,a m%ydr t,a, lsÍfï wjodku

;sìh§;a isú,a jeishkag wdOdr fnod §u isÿ jQ nj idlaIslrefjda úia;r l<y'

978. we;eï wjia:dj, t,aààB ffjoH iemhqï isú,a ffjoHjrekag tajd wjYH jQúg

Tjqka iu. yjqf,a mdúÉÑ l< njg1042 o t,aààBhg wdKavqfõ Èidm;sf.a iemhqïj,ska

iajdëk Bgu jQ iemhqï ud¾. ;snQ njg o iajdëkj .kakd ,o jdÑl idlaIs .Kkdjla

úu¾Yk lñgqjg ^OISL& ,enqKs'

979. .egqfï j¾Okh fjñka mej;s ;Sj%;dj ksid fukau t,aààB-md,s; m%foaYh yd

bka msg; jQ nyqúO wj;ekaùï u.ska o jkaksfha ck.ykh ksjerÈ f,i .Kkh lsÍu

ixlS¾K jq nj úu¾Yk lñgqj ^OISL& ms<s.kS' flfia jqj o wdKavqj úiska imhk ,o

ixLHd yd wjika wÈhrhkays § wjidkfha .egqï m%foaYfhka u;=jqKq isú,a ck ixLHdj

w;r jk ie,lsh hq;= fjki wdKavqfõ me;af;ka flfrk idjoH bÈßm;a lsÍï u.ska

meyeÈ,s l< fkdyels h'

1041 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1042 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 231: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

231

980. ñksiqka rys; ksÍlaIK .=jka hdkd ^UAVs& fyda fv%dak hdkd .=jka PdhdrEm tl;=

lrñka .egqï l,dmhg by<ska ks;sm;d mshdir l< nj idlaIslrefjda fndfyda fofkla

úu¾Yk lñgqjg ^OISL& ±kqï ÿkay' ñka we;eï tajd wdrlaIl wud;HdxYfha fjí

wvúfha m< lr ;snQ w;r úu¾Yk lñgqj ^OISL& o tajd ±l ;sfí' ksoiqka f,i 2009

wfma%,a 20 fjks Èk ñksiqka rys; ksÍlaIK .=jka hdkd ^UAVs& PdhdrEm l+vdrï yd

fjrf<a bkakd ck;dj o we;=¿j mqÿud;,kays § ck;dj m,d hk o¾Yk b;d meyeÈ,sj

fmkakqï lrhs'1043 th .egqï m%foaYhg by<ska ksrka;rj mshdir l< ñksiqka rys;

ksÍlaIK .=jka hdkd ^UAVs& ìfï isÿjkafka l=ula o hkak ms<sn| ksis ld, mska;+r

Tjqkag imhkq ,enqfõ hhs 2014 Tlaf;dan¾j, § tlai;a cd;Skaf.a udkj ysñlï lñgqjg

mejiSu we;=¿j wdKavqju wjia:d .Kkdjl § i|yka lr ;sfí'

fi!LHh" wdydr" c,h yd ikSmdrlaIdjg we;s whs;Ska u; wdKavqfõ ls%hdjkaf.a n,mEu

981. my;ska ±lafjk fldgia isú,a ckhdg .egqfï wjika mia udih ;=< Tjqka kej;

kej;;a wj;eka ùu ksid wdydr" c,h" ikSmdrlaIdj yd Ôú;drlaIl ffjoH i;aldrh

iemhSu u; mkjk ,o iSudjka úiska we;s lrk ,o n,mEu úoyd olajhs' tlai;a

cd;Skaf.a <ud wruqo, ^UNICEF& 2009 wfm%a,a 28 fjks Èk ksl=;a lrk ,o tys udkqIjd§

ls%hd hdj;ald,Skfha § ^Humanitarian Action Update& zzmdkSh c,h" ikSmdrlaIKh

ke;slu" m%udKj;a fkdjk fi!LH i;aldrh yd T!IO fukau wdydr ys`.h ^jhi myg

wvq <uqkaf.ka y;rg tllg jvd ukao fmdaIKfhka fmf<a& we;=¿jZZ .egqï l,dmfhys

uE; § wj;eka jQ isú,a jeishkag orkakg isÿ ù ;snqK zzwka; ;;a;ajhkaZZ wjOdrKh

lr ;sfí'1044 tfiau tlai;a cd;Skaf.a <ud wruqo, zz.egqï l,dmfhka msg;g tk isú,a

jeishka wikSmfhka" l=i .skafkka yd ukao fmdaIKfhka yd úc,kfhka mSvd

ú¢kjdhZZ hk lreK flfrys o wjOdkh fhduqlr ;sfí'1045

982. idlaIslrhka yd wfkl=;a ,shlshú,s fI,a yd fjä m%ydrj,ska ñh hkjdg

wu;rj l=i .skafkka" wêl fjfyfika fyda ffjoH i;aldrh fkdue;s ùfuka ñhhk

fndfyda fokd ms<sn|j i|yka lrhs' wdydr yd ffjoH i;aldrhg m%fõYh fkdue;s ùfï

m%;sM,hla jYfhka ñh .sh fndfyda ckhd úfYaIfhkau jhia.; jQjka yd <uqka jeks

fnfyúkau myiqfjka úm;aj,g Ndckh úh yels ckhd ñh .sfha flfia o hkak

úu¾Ykh lsÍug ;sfí'

1043 YS% ,xld wdrlaIl wud;HdxYfha fjí wvúh(http://www.defence.lk/main_res.asp?fname=videos_ATRO 1044 <uqka iïnkaO w¾nqoh( .egqï l,dmfhka 100"000 m,d h;s' oi oyia .Kkla ;ju;a isrù isá;s

UNICEF, Humanitarian Action Update, Sri Lanka, 2009 wfm%a,a 28 1045 UNHCR, uehs 20

Page 232: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

232

wdydr whs;shg wysñ lsÍu

983. .egqfï wjidk udi my ;=< jkakshg f.k hdug wjir ÿka wdydr yd ffjoH

iemhqï iq¿ m%udKhka idOdrKh lsÍug wvqfjka olajk ,o ck ixLHdjka Wmfhda.Slr

.ekSu ^my;ska n,kak& jefvñka mej;s ukao fmdaIKfha yd W.% ukao fmdaIKfha uÜgï

iu. wdydrj,g m%fõYh wvq lsÍu u.ska fï jk úg;a n,mEug m;aj isá ck;djla

u; nrm;, m%;súmdl we;s lr ;snqKs' 2003 jk úg;a jkaksfha ck;dj w;r ukao

fmdaIKfha nyq,;ajh cd;sl uÜgug jvd fnfyúka jeä nj iólaIKhla u.ska fidhd

f.k ;sìK'1046iólaIKh mj;ajk ,oafoa m%foaYhg we;=¿jk øjH u; mkjk ,o

iSudjkaf.ka jir .Kkdjlg miqj h' wdKavqj igka úrdu ld,mßÉfþoh iufha wdydr

yd wdydr fkdjk ksIamdÈ; jkakshg f.khdu u; mkjd ;snQ nrm;, iSud ;djld,slj

,sys,a lf<a jqj o iólaIKfha m%;sM, .egqfï iy wdKavqj úiska mQ¾j oYlj, §

jkaksfha ck;dj u; mkjk ,o iSudjkays È.= ld,Sk n,mEu ms<sìUq lrhs'

984. 2006 § tÈßjdÈlï W.%ùu;a iu. wNHka;r wj;ekajQjkaf.a ixLHdj kej;;a

jefvkakg jQ w;r jkakshg tk NdKav u; mek jQ iSudjka jvd;a nrm;, úh' nrm;,

iSudjka kej; mekùfuka miq bkaOk ys`.h fya;= fldg f.k 2006 Tlaf;dan¾j,

uq,;sõj, l=Uqrej,ska j.d lsÍug yels ù we;af;a ishhg 30-40 ;a m%udKhla nj f,dal

wdydr jevigyk weia;fïka;= lf<a h' tfiau ãi,a ;yku ù fuda,aj, lghq;=j,g o

n,mEfõ h'1047 ck.ykfha úYd, mßudK wj;ekaùu f.dùkag Tjqkaf.a j.djka w;ayer

±ñug n, lf<a h' f.dùka wdmiq tau j,lajñla YS% ,xld yuqodj úiska f.dú ìï m%foaY

úYd, m%udKhla fy<s fmfy<s flßK' tfiau YS% ,xld yuqodj iuyr c,dYj, yd

fõ,sj, md,kh w;alr .;a w;r f.dú ìïj,g c,h .,d hdu iSud lf<a h' 2008

fkdjeïn¾j, fudaiï iufha .xj;=r iy ksId iq<s iq<`. b;sßj ;snQ hï j.djla ù kï

th o úkdY lf<a h'

985. .egqu j¾Okh ù .sh úg yd m%cdjka Tjqkaf.a ksjdi w;ayer oud m,d .sh úg

m%;sM,hla jYfhka jkaksfha wdydr ksIamdokh ie,lsh hq;= wkaoñka my; jeáK'1048

uq,;sõys bvïj,ska ;ju;a m%fõY úh yelafla ishhg mKylg muKla nj 2008

foieïnrfha § jkaksfha wdKavqfõ ks,Odßfhl= tlai;a cd;Skag ±kqï ÿks'1049 hqoaOh fya;=

fldg f.k jQ È.= ld,Sk wkdrlaIs;Ndjh" ìï fndaïn j<,d ;sîu yd uyd mßudK

1046 c¾uka Agro Action u.ska mj;ajk ,o fmdaIK mdol iólaIKh" 2004 ud¾;=" .Sikaj, Justus – Liebig

iriúh http://www.uni-giessen.de/cms/fbz/fb09/institute/ernaehrungswisseìchaft/ag/krawinkel/forschung/nutrition-baseline-report

1047 jkaksfha yÈis wdydr iqrlaIs;d we.hqu" 2006 Tlaf;dan¾" f,dal wdydr jevigyk" http://documents.wfp/stellent/groups/public/documents/ena/wfp130895.pdf?iframe

1048 Keen, p. 13 1049 wNHka;r jd¾;djla" tlai;a cd;Skaf.a wka;¾-ksfhdað;dh;k jkaks wdOdr ¥; lKavdhu" lKavdhu

9" 2009 foieïn¾ 29-30

Page 233: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

233

wj;eka ùu bvïj,g m%fõYh wvq l< w;r m%;sM, jYfhka foaYSh jYfhka ksIamdÈ;

yd,a iy t<j¿j, ys`.hla yd uQ,sl wdydrj, ñ, ;shqKq f,i jeäùula isÿ úh' wdydr

yd wfkl=;a ksIamdÈ;j, ys`.h fya;= fldg f.k jkaksfha NdKavj, ñ, idudkHfhka

ks, fjf<| fmd< ñ, fuka mia .=Kfha isg 10 .=Kh olajd úh'1050

986. tlai;a cd;Ska yd udkqIjd§ ixúOdk ls,sfkdÉÑfhka fjk;a ;ekl ia:dk.;

ùfuka miq wdydr iykdOdr fn§u jvd;a wiSre njg m;a úh' tlai;a cd;Skaf.a ud¾.

jdyk lKavdhï ls%hd;aulj ;snqKq udi y;rl ld,h ^2008 Tlaf;dan¾ yd 2009 ckjdß&

;=< úúO wdrlaIl isoaëka ;sìh§;a uilg fnod yßk ,o wdydr f;d.h fuá%la fgdka

3"639 l idudkHhla úh' fuu .Kkg wdKavqfõ wdydr m%odkhka fukau bkaÈhdkq

wdKavqfjka yd rdcH fkdjk ixúOdkj,ska ,enqKq m%odkhka o we;=<;a úh'1051

987. flfia jqj o 2009 ckjdß 16 ka miq jkakshg f.k hdug wjir ÿka wdydr

m%udKh iS>%fhka my; jeáK' 2009 ud¾;=fõ § tlai;a cd;Skaf.a fkajdisl

iïnkaëldrljrhdf.a ld¾hd,h 150"000 ;a 200"000 ;a w;r ck;djla i|yd uilg

hg;a msßfihska fuá%la fgdka 3"000 la wjYH jQ nj ±laùh'1052 2009 fmnrjdß 17 yd-

wdydr heùu keõj,ska hjkakg wdrïN l< Èk yd kefjka l< wjidk fnod yeÍfï

Èkh jk uehs 9 fjks Èk olajd1053 wjir ,o yd fnod fok ,o uq¿ wdydr f;d.

m%udKh wdmod l<ukdlrK yd udkj ysñlï wud;HdxYhg wkqj uq¿ ld,hu i|yd

fuá%la fgdka 2"442 la muKs'1054 2009 fmnrjdß yd uehs w;r hjk ,o NdKav m%udKh

úia;r lrñka wud;HdxYh úiska iïmdokh lrk ,o j.=jla fmkakqï lrkafka

wdydrj,ska jeä m%udKhla imhkq ,en we;af;a f,dal wdydr jevigyk úiska nj h'

wdmod l<ukdlrK yd udkj ysñlï wud;Hjrhd fmnrjdß 17 fjks Èk wdKavqj

zzuq,;sõ hqo uqla; l,dmfha ck;djg wdydr heùugZZ isá nj lSj o uq¿ mia uia ld,

mßÉfþohgu hjd ;snqfKa fuá%la fgdka 105 la muKs' uehs 7 od;ñka cd;Hka;r r;=

1050 jkaksfha yÈis wdydr iqrlaIs;d we.hqu" 2006 Tlaf;dan¾" f,dal wdydr jevigyk"

http://documents.wfp/stellent/groups/public/documents/ena/wfp130895.pdf?iframe¦ IASC

Situation Reports#,158 and #159¦ oñ< iyk ixúOdkh" jkaksfha udkqIjd§ w¾nqoh" 2008 iema;eïn¾" http://sangam.org/2008/09/TRO_Crisis_Vanni.php?uid=3066¦ SEDOT, Vanni Situation Report, 2008 iema;eïn¾" http://www.padippakam.com/document/ltte/genaral/v100670.pdf

1051 jkaksfha wNHka;r wj;ekajQjkag wdydr fnod§u" 2009 ud¾;=" tlai;a cd;Skaf.a fkajdisl

iïnkaëldrljrhdf.a yd udkqIjd§ iïnkaëlrljrhdf.a ld¾hd,h 1052 tu 1053 ud¾;= 14 fjks Èk ICRC kejla wdydr fuá%la fgdka 25 la f.dvnEug yd ffjoH u.Ska msßila /f.k

hdug W;aidyhla ±rej o W.% igka fya;=fjka wdmiq hdug isÿ úh' tfiau f,dal wdydr ixúOdkfha wdydr wdOdr hgf;a fuá%la fgdka 500 la f.khñka ;snQ ;j;a kejlg o tÈku fjr<g <`.d úh fkdyels úh' ICRC udOH ksfõokh 09$103 udkqIjd§ wdOdrj,g ;j ÿrg;a isú,a jeishka fj; <`.d úh fkdyels h" 2009 uehs 14

1054 wdydr yd w;HjYH øjH uqyqÈka uq,;sõj,g heùh" udkj ysñlï tallh" wdmod l<ukdlrK yd udkj ysñlï wud;HdxYh 2009

Page 234: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

234

l=rei lñgqj ksl=;a lrk ,o udOH ksfõokhl1055 th fuu ld,h ;=< f,dal wdydr

jevigyfka wdydr fuá%la fgdka 2"300 fnod yer ;snqK nj i|yka lf<a h' fuh by;

i|yka lrk ,o hjk ,o wdydr f;d. ms<sn| wdKavqfõ ,ehsia;=fõ o we;=<;a lr ;sfí'

988. fuf,i fuu f;dr;=rej,g wkqj udi my i|yd fnod yßk ,o uq¿ wdydr

m%udKhg tlalr ;sfnkafka weia;fïka;= lrk ,o wj;eka jQjkaf.a .Kk u; mokïj

.Kkh lrk ,o uilg wjYH fuá%la fgdka 3"000 -th m%foaYfha wdKavqfõ ks,OdÍka

úiska fok ,o .Kkaj,g;a ie,lsh hq;= ;rï wvq fldgila muKs'1056 wdydr iemhqï

iSud iys; jQjd muKla fkdfõ" wdydr fnod §fï fmda,sïj,g yd .nvdlr ;snQ

ia:dkj,g fI,a m%ydr t,a, lsÍu f;d. ;j ÿrg;a wvq lf<a h' ksula ke;s idlaIs

m%ldYk fI,a m%ydr t,a,ùfï wjodku fkd;ld wdydr i|yd fmda,sï .eiS isàu yd

wjidk wdydr fidÉpu ,nd .ekSfï bjla njla ke;s W;aidyhka fyda fkdokakd me,Eá

lk yd m%;sM, jYfhka frda.d;=rjk ckhd .ek úia;r lr ;sfí'1057

989. wdydr yd wdydr iemhqïj, ys`.fha n,mEu úfYaIfhka myiqfjka úm;g ,lajk

jhia.; jQjka yd <uqka iïnkaOfhka b;d .eUqre úh' tlai;a cd;Skaf.a <ud wruqof,a

2009 udkqIjd§ ls%hd jd¾;dj YS% ,xldfõ .egqfuka úm;g m;a Èia;s%lal ksoka.; yd W.%

ukaofmdaIKh wod< cd;sl idudkHhg jvd by< ixLHd fmkakqï lrk nj i|yka lr

;sfí'1058 .egqï m%foaYh yer hk <uqka w;r W.% ukaofmdaIKfha j¾Okhjk uÜgï

y÷kd .kq ,eìK' 2009 uehs jkúg lñgqjg fok ,o iólaIK jd¾;djlg wkqj W.%

ukaofmdaIKh ud¾;=j, ishhg 25 isg 35 olajd jeã ;sìK' 2009 ud¾;=j, udi 6 isg 60

olajd jhie;s <uqka 678 l wyUq ksheÈhla mdol lr f.k lrk ,o m%dfoaYSh

iólaIKhla ishhg 69'91 la wvq n/;s nj fmkakqïlr ;sfí'1059

990. tlai;a cd;Skaf.a ksfhdað;dh;k udkqISh wdOdr ms<sn| WmfoaYl lñgq /iaùï

we;=¿ /iaùïj,§ hjk wdOdr f;d.j,g nrm;,a f,i ukaofmdaIs; <uqka i|yd wê

Yla;s BP-100 m%;sldrd;aul wdydr we;=<;a lrk b,a,d isá kuq;a wdKavqj zzwdrlaIl

wud;HdxYh úiska m%ldY lrk ,o nrm;, m%;sIaGdjkaZZ olajñka tu b,a,Sï m%;slafIam

lf<a h' ñh .sh t,aààB ldv¾jrfhl=f.a YÍrfhys wê Yla;s BP-100 wdydr ;snQ nj

wdrlaIl wud;HdxYh j¾;d lr ;snqK w;r wdKavqj th t,aààBh úiska wdydr ;uka

fj;g yrjd f.k ;sfnk njg idlaIshla f,i fhdod .;af;a h'1060 wdKavqj ;uka tjeks

wdydr hjñka isá nj i|yka lf<a h' flfia jqj o th iaÓr lr ;snqfKa ke;' .egqu

1055 ICRC .egqï l,dmfhka 495 bj;alr .kshs" wdydr fuá%la fgdka 25 la fnohs" udOH ksfõokh 09$93" 2009 uehs 7 1056 w;HjYH fiajd flduidßia fckrd,ajrhdg wkqj fï ld, mßÉfþoh ;=< fuá%la fgdka 3150 la keõ.; lr we;' 1057 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1058 udkqIjd§ ls%hd jd¾;dj" 2009 hqksfi*a" Humanitrian Action Report 2009

http://www.org/har09/files/har09_srilanka_countrychapter.pdf 1059 fmdaIK iólaIKh" 2009 ud¾;= 25-31" fi!LH fomd¾;fïka;=j 1060 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 235: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

235

wjidkfha § wNHka;r wj;eka jQjkaf.a l|jqrej,g meñKs miq ,shd mÈxÑ lrk ,o

<uqka ;=< jQ W.% ukaofmdaIKfha by< uÜgï bÈßm;a lrkqfha tjeks wdydr iEfyk

muK ,nd .ekSug fkd;snqK njhs'

991. ffjoH jD;a;sldúhl jQ tla idlaIsldrshla wef.a mjqf,a <ufhl=f.a ;;a;ajhka

úia;r lf<a fufia h( zzudi 18 la jhie;s <uhskaf.ka tla wfhl= nrm;, Yla;s

ySk;djlska fm¿Kd' wehg ke.skakg weúÈkakg neye' yeu wjia:dfõu Tijd f.k

hkak ´k' wm <uqkag wdydr ,nd ÿkak o Tjqkaf.a mdoj, uia msvq laIhùula fmkakqï

l<d' Tjqkaf.a Wor bÈó ;snqKd' yu ;=<ska b, weg fmfkkakg Wkd' fï jhfia

<ufhl=f.a ;sfhkak ´k idudkH fïo ;Ügqj fkdfmkS f.dia ;snqKd'ZZ1061 ;j;a

idlaIslrefjl= mejiqfõ zzyeu fokdu ysáfha yduf;a' <uqka ukaofmdaIKhg m;afj,d

bkakjd" jhia.; wh fndfydu ÿ¾j,j bkakjd ug olskak yels Wkd'ZZhkqfjkq hs'1062

992. jkaksfha jev lrñka isá m<df;a md,k ks,OdÍka fukau udkqIjd§ ixúOdk

udi .Kkdjla ;siafia wk;=re ye`.ùï lr ;snqK w;r 2009 ud¾;= uq, jd¾;d jhia.;

mqoa.,hska .Kkdjlau l=i .skafkka ñh .sh nj olajd ;sìK'1063 2009 wfm%a,aj,

jjqkshdj ufyaia;%d;ajrhd id.skak ksid hhs Tyq olajk ,o urK ud,djla ksid jhia.;

mqoa.,hska l|jqrej,ska ksoyia lrkakg ksfhda. lf<a h ^ XVI mßÉfþofha wNHka;r

wj;eka jQjkaf.a iq,uq, mÍlaId lsÍu yd ksoyi wysñ lsßu" n,kak&' idlaIslrefjda

fndfyda fofkla jhia.; mqoa.,hska wdydr imhd .ekSfï § uqyqK fok ÿIalr;d o È.ska

È.gu isÿjk wj;eka ùï iu. wdydr yd i;aldrlhka fkdue;sj Tjqka ÿ¾j, ù ;sfnk

wkaou o u;=lr ±la jQy'

993. Tjqka jkaksfhka wj;eka jQ iekskau jdf.a wNHka;r wj;eka jQ mqoa.,hska uqK

.eiqK udkqIShjd§ ls%hdOrfhla o ukaofmdaIKfha i,l=Kq Tjqkag ±lsh yelsj ;snqK nj

;yjqre lf<a h'1064 tlai;a cd;Skaf.a tla fcHIaG ks,Odßfhla Tjqka tf;la fuf;la ±l

;snqK krlu ukaofmdaIs; mqoa.,hka w;r Tjqka isá nj mejiSh' ud¾;= ueo § weh

´ukaf;aj, lgq lïì .id ;snqK m%foaYj,g msgqmiska leyegq ù .sh .eyeKqka" msßñka yd

<uqka ÿgq nj;a tla jhil ñksfil= weh jefgka tyd me;a;g ùis l< j;=r fnda;,h

wer .ekSug fmr jeà ñh hñka isá whqre ÿgq nj;a lñgqjg mejiqjd h'1065 idlaIslrejka

lñgqj fj; bÈßm;a lrk ,o 2009 ud¾;= yd uehs w;r .kakd ,o PdhdrEm yd ùäfhda

mg msg;g fkrd ;snqK weiaj,ska" yug háka ±lsh yels b, weg l+vqj,ska yd b;d isyska

w;amdj,ska hq;a jeyeÍ .sh meyeÈ,s ,laIK fmkakqï lrñka isá <uqka fmkakqï lf<a h'

1061 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1062 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1063 l,dmSh fi!LH wOHlaIjrhdf.a ,sms yqjudrej" 2009 ud¾;= 2 1064 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1065 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 236: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

236

994. tlai;a cd;Skaf.a ksfhdað;dh;k" udkqIjd§ ixúOdk yd rdcH fkdjk ixúOdk

wdydr ys`.h ms<sn| m%Yakh yd .egqï l,dmfha isú,a jeishkaf.a ;;a;ajh ryiH

idlÉPdj, § yd m%isoaO m%ldYhkays § ks;sm;d wdKavqj yuqfõ u;= lf<a h'1066 fmnrjdß

27 fjks Èk udkqIjd§ lghq;= yd yÈis iyk iïnkaëlrKh ms<sn| tlai;a cd;Skaf.a

iyldr uy f,alï fcdaka fydaïia uy;d wdydr" ffjoH iemhqï" mdkSh c,h"

ikSmdrlaIl myiqlï yd jdiia:dkj, w;Hka; ys`.h wjOdrKh lrñka yd iemhqï

fnod yeÍï zzfnfyúka jeä lrkakgZZ b,a,d isáñka wdrlaIl uKav,h fj; Tyqf.a YS%

,xld ixpdrh ms<sn|j lreKq ±laùh1067 2009 uehs 20 fjks Èk ksl=;a lrk ,o m%ldYhl

irKd.;hska ms<sn| tlai;a cd;Skaf.a uy flduidßia ld¾hd,h zzfrda.d;=r jQjka" l=i

.skafkka yd W.% ukaofmdaIKfhka yd úc,kfhka fmf<kakjqkaZZ f,i .egqï

l,dmfhka msg;g tñka isá isú,a jeishka ms<sn| úia;r ±laùh'1068

995. wdKavqfõ ks,OdÍka" tlai;a cd;Skaf.a ksfhdað;dh;k fyda wkHhka hk ljfrl=

úiska jqj wdydr ys`.hka iïnkaOfhka th iu. u;= lrkq ,en ;snqK ´kEu m%;sIaGdjla

wdKavqj wdkqIdx.slj m%;slafIam lf<a h' zzwdKavqfõ Èidm;Ska fyda wdydr yd iemhqï

ms<sn| wxY lñgqj úiska fyda tlai;a cd;Ska úiska fyda wfkl=;a ksfhdað;dh;k úiska YS%

,xld wdKavqj úiska w;sf¾l wjOdkhla fhÈh hq;= m%Yakhla jYfhka u;= lrk ,o

wdydr ys`.hla lsisÿ wjia:djl fkdùh'ZZ1069

996. c,hg yd ikSmdrlaIKhg we;s whs;sh

997. ta jk úg;a wdKavqj úiska ma,diaála j;=r gexls" jeisls,s yd bkaOk i|yd jk

j;=r fmdïm jeks wdydr fkdjk NdKav jjqkshdjg m%jdykh lsÍu ms<sn| È.= ld,Sk

iSud mkjkq ,en ;sìK' m%;sM,hla jYfhka úfYaIfhkau .egqu W;aikakjk úg c, yd

ikSmdrlaIK myiqlïj, ys`.hka jeä jQ w;r tu.ska c,fhka WmÈk frda. wjodku

jeä lf<a h'

998. ksoiqka f,i 2009 fmnrjdßfha § udkqIjd§ ixúOdk wj;eka jQ ixLHdj jeäùfï

;;a;ajh ;=< yd m%dfoaYSh <sx îu" fia§u yd msiSu i|yd m%udKj;a ;rï c,h fkdimhk

fyhska mdkSh c,fha ys`.h m%Odk udkqIjd§ m%Yakhla jk nj tajk úg;a ix{d lr

;sìK' tlai;a cd;Ska 2009 ud¾;=fõ § fojk hqo uqla; l,dmfha isrù isák ck;djf.a

1066 ksoiqka f,i 2009 fmnrjdß 6 Èk zzYS% ,xldfõ( hqo l,dmfha 250"000 la ckhdg wdydr wjYH hZZ hk

isria;,h hgf;a f,dal wdydr jev igyk udOH ksfõokhla ksl=;a lf<a h' https://www.wfp.org/stories/sri-lanka-vanni

1067 udkqIjd§ lghq;= yd yÈis iyk iïnkaëlrKh ms<sn| tlai;a cd;Skaf.a iyldr uy f,alï fcdaka fydaïia uy;d úiska YS% ,xldfõ udkqIjd§ ;;a;ajh ms<sn|j 2009 fmnrjdß 27 Èk wdrlaIl uKav,hg lreKq meyeÈ,s lrñka bÈßm;a lrk ,o m%ldYh' http://www.innercitypress.com/srilholmes022709.pdf

1068 YS% ,xldfõ wNHka;r wj;eka l|jqrej, ;;a;ajh ms<sn|j UNHCR ie,ls,a, fhduq fõ' 2009 uehs 20' 1069 YS% ,xldfõ udkqIjd§ m%h;akh" ckdêm;s ld¾h idOl n,ldh" 48 fþoh" 17 msgqj

Page 237: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

237

wjYH;d miqrd,Sug iemfhk c,h mia .=Khla wjYH flÍ ;snqK nj i|yka l< w;r

iemfhk c,h fiajd i,ikafka Èklg 35"000 lg wvq ck;djlg nj ±laùh'1070

999. tfiau wfkl=;a udkqIjdoS ixúOdk o tu udifhau c,h yd ksis ikSmdrlaIKfha

wvqj fya;= fldg f.k we;sjk jix.;j, wjodku f.k tñka mdkSh c,h ÿ¾,N njg

m;afjñka ;sfnkjdh hk lreKg wjOdkh fhduq lr jQfha h' ±ä fia wjYHj ;snqK

c,h msßisÿ lsÍfï fm;s yd j;=r gexls iemhSug wjir§u wêldÍka úiska m%;slafIam

lrk ,o nj tlai;a cd;Skaf.a fcHIaG ks,Odßfhla lñgqjg mejiSh' 2009 uehsj, tla

wjia:djl cd;Hka;r r;= l=rei lñgqfõ kejl NdKaj,g laf,daÍka mSmam we;=<;a

lsÍug tlai;a cd;Skaf.a ksfhdað;dh;khlg uQ,sl wkqu;sh ,eî ;snqK o tajd

fndaÜgqjlg mgjk úg t,aààBh úiska tajd wdhqO f,i mdúÉÑ l< yelsh hk moku

u; yuqodj tajdg wkqu;sh §u m%;slafIam lf<a h'

1000. .egqfï wjidk udij, úfYaIfhkau oyia .Kka ckhd l=vd" isr jQ bvlvl

tlsfkld u; f.dv .eiS jdf.a Ôj;a jQ ;=kajk hqo uqla; l,dmfha mej;s ìhlre Ôjk

;;a;ajhka idlaIslrefjda úia;r l<y' Tjqyq c,h i|yd jQ È.= fmda,sï yd ish¨u

mjq,aj,gu we`. fidaod .kakg uqyqog hkakg isÿj ;snqfKa flfia o hkak úia;r l<y'

Tjqkaf.au mjqf,a idudðlhska yd wfkl=;a oyia .Kka fokd bÈßfha we;eïúg fv%dak

hdkd ysig by<ska mshdir lroa§ fjr< Èf.a isrer lsi lrkakg isÿj ;sîfï ysßyerh

yd ks.rej fndfyda fofkla úia;r l<y' fjr< Èf.a c,h ¥Is; ù ;sìK' tfy;a

wj;eka jQ ckhd lshd isáfha tu uqyqÿ c,fhka we`.m; yd Whk msyk WmlrK fidaod

.ekSu yer fjk;a úl,amhla Tjqkag fkd;snqK njhs' ëjrfhda fuu ¥Is; c,fhka ud¿

w,a,d l=i .skafkka fmf<k ckhdg úl=KQy' tla idlaIslrefjla úu¾Ykfha § fufia

mejiSh' zzud¿ we,a¨fõ ¥Is; ù ;snqK c,fhka nj uu ±k isáhd" kuq;a ug fjk;a

úl,amhla ;snqfKa keye' ud uf.a mjq,g lkak fndkak Èh hq;=j ;snqKd'ZZ1071

yÈis ffjoH i;aldr fj; m%fõYh wysñ lsÍu

1001. cd;Hka;r udkqIjd§ kS;shg wkqj .egqu ueoafoa mjd isú,a jeishka yd ;jÿrg;a

tÈßjdÈlïj, fkdfh§ isákakka hk fomd¾Yjfhau frda.SjQjkag yd ;=jd,lrejkag

Ôú;drlaIl ffjoH fiajdjka iemhSu wjYH flf¾' wdKavqfõ m%ydrh w;r;=r udi

bl=;aj hk úg ffjoH i;aldr iemhqï ,eîu fndfyda fya;+ka ksid nrm;, wkaoñka

ySk ù .sfha h' tu fya;+ka jQfha kej;Sula ke;s fI,a m%ydr yd ffjoH iemhqï ú;eka

ùu" Tjqkaf.a ;shqKq W;aidyhka yd lemùï fkd;ld i;aldr iemhSfï ffjoH

fiajlhskaf.a Odß;dj wvqùu" úfYaIfhkau oreKq fI,a m%ydrj, fya;=fjka frda.Ska

m%udKfha jeäùu yd ú;ekaùu ksid jk wysñùï" fI,a m%ydrj,ska úkdY ùu yd

1070 tlai;a cd;Skaf.a fkajdisl iïnkaëldrljrhdf.a yd udkqIjd§ iïnkaëlrljrhdf.a ld¾hd,h"

c,h" ikSmdrlaIKh" fi!LHh yd fmdaIKh" 2009 ud¾;= 1071 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 238: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

238

w;HjYH ffjoH iemhqï jkakshg we;=,aùu u; jQ nrm;, iSudjka u.ska ,nd.; yels

ffjoH iemhqï m%udKhka wvqùu hk tajd h'

1002. t,aààB-md,s; m%foaYj, fndfyda frday,a wdKavqj úiska wruqo,a imhk ,o tajd jQ

ksid tajd úYd, jYfhka fld<U ks, ud¾. yryd ,fnk iemhqï u; r|d mej;sK'

wjidkfha ;s%l=Kduf,a § kdúl yuqodj úiska iemhqï keõj,g megùug fmr wkq.ukh

lrk ,o weKjqï lsÍfï" wkqu; lsÍfï yd mÍlaId lsÍfï ixlS¾K ls%hdj,sh w;HjYH

iemhqïj, nrm;, ys`.hka we;s lsÍug fya;= úh'

1003. fi!LH yd fmdaIK lghq;= wud;HdxYh úiska T!IO yd ffjoH WmlrK imhk

,oafoaa ta ta Èia;s%lalfha l,dmSh fi!LH fiajd wOHlaIjrhd ^RDHS& úiska wdKavqfõ

Èidm;sjrhdg bÈßm;a lrkq ,enQ ff;%udisl b,a,Sï yd wk;=rej Tyq úiska wud;HdxYhg

bÈßm;a lrkq ,enQ tu b,a,Sï u; mokïj nj idlaIslrefjda lñgqjg mejiQy' ia:dms;

mámdáhg wkqj jkakshg ish¨u ffjoH iemhqï m%jdykh lsÍug fmr wdKavqfõ

Èidm;sjrhd wdrlaIl wud;HdxYfhka mQ¾j wkqu;sh ,nd .ekSu wjYH úh' wdKavqj

b,a,d isák ,o iemhqïj, m%udKh l%udkql+,j wvq l< nj o wkqu; lsÍu m%udo l<

nj o we;eï úg fnod yeÍu l,a±uQ nj o ta w;r we;eï wjia:dj,§ yuqodj iuyr

ffjoH iemhqï jkakshg f.khdug wjir §u m%;slafIam l< nj o idlaIslrefjda lñgqg

mejiQy'1072 iemhqï fld<ôka jjqkshdjg m%jdykh lsÍug wjir fokq ,enqj o tajd yeu

úgu jkakshg m%jdykh lr ke;'1073 wfkla whs;u fukau jkakshg mdfrka m%jdykh

lrk ,o ish¨u ffjoH iemhqï o ´ukaf;a§ jdykj,ska ndkq ,en yuqodj úiska mÍlaId

lrkq ,eìK' 2006 ta jk úg;a jkaksfha fi!LH wxYh krl f,ig ydkshg m;aj ;snQ

nj f,dal wdydr jevigyk jd¾;d lf<a h( md,k j<,a, yryd w;HjYH lghq;= i|yd

mdúÉÑ lsÍug bkaOk yd fí;afya;a f.k taug idudkHfhka wjir fokq ,eìK' tfy;a

j;auka kS;s wmeyeÈ,s w;r fi!LH myiqlï fiajd ia:dk Ôú;drlaIl lghq;= mj;ajd

.ekSug fmdr noñka isà'1074

1004. 2009 ckjdß isg yuqodj fi!LH wxYh yd ffjoH iemhqï u; jeä md,khla

mekùh' ffjoH iemhqï keõj,ska m%jdykh lrkq ,enQ úg ixlS¾K wkqu; lsÍfï

ls%hdj,shla ls%hd;aul flßK' .egqï l,dmfha wdKavqfõ ffjoH msßia ffjoH iemhqï

i|yd fi!LH yd fmdaIK lghq;= wud;HdxYhg b,a,Sula heùu wjYH flreKq w;r tu

wud;HdxYh wdrlaIl wud;HdxYfhka wjir ,nd .; hq;= úh' wjir ,nd .ekSfuka miq

fi!LH wud;HdxYh ffjoH iemhqï ;s%l=Kdu,hg m%jdykh lr tajd kdúl yuqodjg Ndr

Èh hq;= úh' blaì;sj kdúl yuqodj iemhqï mÍlaId lr wdrlaIl wud;HdxYfhka

;jÿrg;a iy;sl lr .ekSu ,nd .; hq;=j ;snqKs' wk;=rej kdúl yuqodj wdKavqfõ

1072 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1073 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1074 yÈis wdydr iqrlaIs;;d we.hqu" jkaksh" YS% ,xldj" f,dal wdydr jevigyk 2006

Page 239: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

239

ffjoH iemhqï mÍlaId lr jkakshg m%jdykh lsÍu i|yd keõj,g megúh hq;=j

;snqKs'1075

1005. wdmod l<ukdlrK yd udkj ysñlï wud;HdxYhg wkqj 2009 fmnrjdß 19 Èk

isg uehs 9 fjks Èk olajd wjia:d kjhl § cd;Hka;r r;= l=rei lñgqfõ keõj,ska

f.khk ,o wdKavqfõ ffjoH iemhqï iSudiys; m%udKhka jkaksfha ffjoH msßia úiska

,nd .kq ,en ;sfí'1076 úfYaIfhkau hqo ;=jd,j,ska yd msßfyñka mej;s Ôjk ;;a;ajhka

úiska we;s lrk ,o frda.j,ska fmf<k frda.Skag m%;sldr i|yd w;HjYH Ôú;drlaIl

f,a u¿" flguhska jeks ks¾úkaol yd ffY,H íf,aâ ;, i|yd kej; kej;;a lrk

,o b,a,Sï fkd;ld tajd keõ .; lsÍug wjir § fkdue;'1077 m%;sÔjl" f,afglaia

w;ajeiqï" fõokd kdYl T!IO yd fj¿ï má jeks wjir fok ,o ffjoH iemhqï

m%udKhka fi!LH yd fmdaIK lghq;= wud;HdxYh úiska wvq lrk ,o nj Tjqka úYajdi

lrkafka hhs we;eï idlaIslrefjda lñgqjg mejiQy'1078

1006. ks¾úkaol i|yd lrk ,o tl b,a,Sulg m%;spdr jYfhka fi!LH yd fmdaIK

lghq;= ms<sn| wud;HdxYfha f,alïjrhd 2009 ud¾;= 17 Èke;s ,smsh u.ska fufia mjihs(

zzfrda.Skaf.a wdrlaIdj i,ld n,d ks¾úkaol hjkq ,nkafka tajd mdúÉÑ lsÍug mqyqKq

ks¾úkaol ffjoHjreka isák yd ie;alï lsÍug Y,H ffjoHjreka isák frday,aj,g

muKs' Tfí frdayf,a Tjqkaf.ka tla wfhl=j;a fkdisák fyhska tajd iemhSug

yelshdjla fkdue;'ZZ1079 hqo ;=jd,lrejkag m%;sldr lrk ffjoH msßiaj,g fcHIaG

ffY,H ffjoHjreka we;=<;aj isá nj;a Tjqkaf.ka fndfyda fokd wdKavqfõ frday,aj,

fiajfha fh§ isá nj;a idlaIslrefjda úu¾Yk lñgqjg lshd isáhy'

1007. jd¾;d ù we;s mßÈ wjir fok ,o NdKav iemhqï f;d.j,g tla tla wjia:dj,

frda.S jQjkaf.a yd ;=jd, ,enQjkaf.a wjYH;dj,g iq¿ in|;djla mj;sk T!IO yd

iemhqï tla tla m%udKhka wvx.=lr ;sî we;' ksoiqka f,i 2009 ud¾;= 3 fjks Èk

wjir § we;af;a fjkia fjkia m%udKhkaf.ka T!IO j¾. y;rla muKs' ldrKh

meyeÈ,s lrñka b,a,d isák ,o T!IO j¾. 55 ka j¾. myla muKla 2009 wfm%a,a 1 fjks

Èk kefjka tõfõ uka ± hs fld<U ffjoH iemhqï fldÜGdi wOHlaIjrhdg meyeÈ,s

lsÍfï § ;s%l=Kduf,a l,dmSh ffjoH iemhqï wxY ^RMSD& m%Odk ks,Odßhd i|yka lf<a

kdúl yuqod ks,OdÍka zzld,h ys`.ùu fya;= fldg f.k l,dmSh ffjoH iemhqï

wxYfhka ,enqK ,ehsia;=fõ wfkla whs;u m%jdykh lrkakg fkdyels jQZZ nj ±kqï ÿka

1075 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1076 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ" W;=re m<df;a l,dmSh ffjoH iemhqï fldÜGdifha yÈis ffjoH iemhqï

,ehsia;=j' fi!LH wud;HdxY f,alïjrhdf.a ,smsh" 2009 cQks 2" http://www.refworld.org/pdfid/4d89afd815c5.pdf¦ wdydr yd w;HjYH øjH uqyqÈka uq,;sõj,g heùh" udkj ysñlï tallh" wdmod l<ukdlrK yd udkj ysñlï wud;HdxYh 2009

1077 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1078 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1079 lñgqfõ ,smsh 2009 ud¾;= 17

Page 240: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

240

nj h' m%jdykh fkdl< ffjoH iemhqïj,g wka;Ya ffYßl m%;sÔjl" wka;Ya ffYßl

fõokd iukl yd fj¿ï má we;=<;a úh'1080

1008. 2009 wfm%a,a 27 fjks Èk kefjka udre lrk ,o wjir ,;a ffjoH iemhqïj,g

wvx.=j ;snqfKa b,a,k ,o iemhqï ,ehsia;=j ;sìh § j¾. 10 l tkak;a yd j¾. foll

Wm;a md,k T!IO muKs'1081

1009. ta ld,fha cd;Hka;r r;= l=rei lñgqfõ udOH ksfõok ffjoH iemhqïj, ys`.h

wjOrKh lr ±laùh' ksoiqka f,i wfm%a,a 20 fjks Èk th zzysr ù isák ckhd fj;

läkïj wjYHù ;sfnk ffjoH iemhqï yd ikSmdrlaIl WmlrK m%udKh jeä

lrkakg w;sYh ±ä f,i W;aidy lrñkaZZ isá nj i|yka lf<a h'1082 tfiau th b;du

w;HjYH ffjoH iemhqïj, W.% ys`.h yd ikSmdrlaIKfhka f;dr ;;a;ajhka fya;=

fldg f.k ;=jd, wdidokhkaf.a wjodku jeäù ;sfnk nj wjOdrKhlr ±laùh' uehs

7 fjks Èk ;j;a udOH ksfõokhlska cd;Hka;r r;= l=rei lñgqj zztys fjfik

ck;djf.a uQ,sl wjYH;d wdjrKh lrkakg fnod § b;sßj ;sfnk wdydr yd ffjoH

iemhqï m%udKj;a fkdjkZZ nj i|yka lf<a h'

1010. úÿ,s ckl hka;%" YS;lrK yd .s,ka r: ls%hd;aul lrùu bkaOk wjYH jQ neúka

bkaOk ys`.h u.ska frday,aj, jev lsÍfï Odß;djg o ndOd meñKsfha h' 2007 wjidkh

jk f;la ls,sfkdÉÑfha frday,aj,g wjir § ;snqfKa wdKavqfõ Èidm;sjrhd yryd

bkaOk ,Sgr 6"250 la ,nd .ekSug muKla nj idlaIslrefjda lñgqjg mejiQy' 2008

wdrïNfha § fuu m%udKh lsisÿ meyeÈ,s lsÍulska f;drj ,Sgr 2850 olajd wvqlrkq

,eîh'1083 tfiau jkaksfha frday,aj,g bkaOk heùfï m%udohla o ;snqKs' ksoiqka f,i

2008 iema;eïn¾ isg fkdjeïn¾ olajd fi!LH fiajd i|yd bkaOk iemhqï wkqu; lr

fkdue;s nj jd¾;d flreKq w;r m%;sM,hla jYfhka iuyr .s,ka r: fiajdjka kj;d

we;'1084 fuh wod< frday,aj,§ yÈis wjia:djka i|yd bkaOk b;sß lr .ekSug i|yd

l¿jf¾ ;eîfï l%uhla y÷kajd §ug u. mE§ h'1085 lñgqj u.ska ,nd .kakd ,o

1080 lñgqfõ ,smsh 2009 wfm%a,a 2 1081 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1082 YS% ,xldj( fmnrjdß isg .egqï l,dmfhka 10"000 lg jeä msßila bj;alr ;sfí' ICRC udOH ksfõokh

wxl 09$13" 2009 wfm%a,a 20¦ ICRC .egqï l,dmfhka 495 bj;alr .kshs" wdydr fuá%la fgdka 25 la fnohs" udOH ksfõokh 09$93" 2009 uehs 7

1083 IASC Situation Report#,140, 2009 wf.daia;= 14-21

http:/reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/AADCC7F5BCF3CBAC1574B000480D3D-

Full_Report.pdf 1084 IASC Situation Report#,145, 2008 iema;eïn¾ 18-25

http:/reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/5285B569C0A68021C12574D600427670-

Full_Report.pdf 1085 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 241: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

241

f;dr;=rej,g wkqj 2009 jdyk lKavdhï iemhqï k;r l< úg .egqu wjika jk

f;la jkakshg bkaOk f.k hkq ,enqfõ ke;'

1011. isÿfjñka mej;s .egqu yd frday,a ksrka;rj wka;ekaj,g f.k hdug isÿùu

u.ska we;s l< bkaOk ys`.hka fya;=fjka frday,a yd ffjoH myiqlï ia:dk ls%hd;aul

lsÍu i|yd wjYH úÿ,sh iemhqug o n,mEï we;s lf<a h' tfiau bkaOk ys`.h frda.Ska

m%jdykh i|yd .s,ka r: mdúÉÑh o iSud lf<a h'

1012. .egqu wdKavqfõ frday,a msysgd ;snqKq m%foaY jg fldg isÿ flreK ksid ffjoH

msßia frda.Ska" WmlrK yd fí;a fya;a l%udkql+,j wdrlaIs; m%foaYj,g f.k .shy'

frday,a f.k .sh úg frday,a jgd jdiia:dk bÈlr f.k isá ckhd o tajd iu. .shy'

1013. YS% ,xld yuqodj m%foaYh w,a,d .kq ,enQ úg ffjoH iemhqï o l%ul%ufhka

ke;sù .sfha h' uq, § ffjoH msßia ffjoH iemhqï yd WmlrK úYd, m%udKhla w¿;a

ia:dkj,g f.k hdug iu;a jQ w;r tajdhska frday,a fyd|g iukaú;lr .; yels

úh'1086 flfia jqj o .egqu l%ul%ufhka j¾Okh jk úg /ialr f.k isá tajd laIh

jkakg úh' ta w¾O jYfhka w¿;a ia:dkj,g iemhqï f.k hdu ÿIalr jQ ksid h' tla

fi!LH fiajlfhl= lshd isáfha 2008 iema;eïn¾j, ls,sfkdÉÑ frday, ls,sfkdÉÑfhka

f.k hk úg wdrïNfha § úYd, g%la r:j,ska iemhqï f.k hdug Tjqka iu;a jQ nj h'

2009 uehs ueo jk úg b;sßj isá ffjoH ld¾h msßia ál fokdg iemhqï /f.k hdug

yels jQfha iq¿ m%udKhls' Tjqka tajd /f.k .sfha fIdmsx nE.j, h' 2010 ckjdß

wjidkfha § ls,sfkdÉÑ frday, Wohd¾ldÿj,ska f.k f.dia wka;ekl ia:dmkh lrk

úg ffjoH ld¾h msßiaj,g ffjoH iemhqï m%jdykh lsÍug fkdyels jQ w;r tajd u.

fomi yer oud hdug isÿj ;snqKs'1087

1014. frday,a wjg ±ä fI,a m%ydr t,a, jQ úg frda.Skag m%;sldr lsÍu i|yd imhd .;

yels ffjoHjrekaf.a yd fyofyÈhkaf.a ixLHdj wvq flfrñka ffjoH ld¾h msßia o

;=jd, ,eîu fyda urKhg m;aùu isÿ úh' wjia:d .Kkdjl § u ffjoH ld¾h

msßiaj,g meh .Kkdjla Tjqkaf.a nkalr yer hdug fkdyels ù we;s w;r tla

wjia:djl § kej;Sula fkdjQ fI,a m%ydr ksid uq¿uy;a ojilau nkalrj, /£ isàug

isÿj we;'1088 ^isú,a ckhd yd isú,a ia:dk flfrys tÈßjdÈlïj, n,mEu .ek XIII

mßÉfþoh n,kak&'

1015. .egqfï ;Sj%;djh iu. ffjoH ld¾h msßia l=vd ixLHdjla yd fidÉpï ffjoH

iemhqï u; ±jeka; mSvkhla mgjñka ffjoH m%;sldr wjYH lrk hqoaOh yd ne¢ ;=jd,

iys; frda.Skaf.a ixLHdj jeä úh' w;ßka m;r ,efnk úrduhkays § jkakshg ffjoH

iemhqï hjkq ,enQ w;r jeä fjñka mej;s ;=jd, ,;a yd frda.d;=r jQ frda.Ska ixLHdjg

m%;sldr lsÍug ffjoH iemhqï m%udKhka m%udKj;a jQfha ke;' ksoiqka f,i m%;sÔjl yd

1086 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ" ,sms f.dkqfõ Èjqreï m%ldYh we; 1087 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1088 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 242: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

242

wka;Ya ffYßl wdú,hsk WmlrK ys`.h fya;= fldg f.k <orejl=f.a ujla wef.a

mdofha ;=jd,hla wdidokh ù f,a úI ùfuka ñh .sh nj idlaIslrefjl= lñgqjg

mejiSh'1089 tfukau ffjoH ld¾h msßiaj,g Tjqka m%;sldr lsÍu msKsi ÿIalr f;dard

.ekSï lsÍug isÿj ;sìK' 1090

1016. frday,aj,g m%udKj;a .nvd myiqlï yd YS;lrK i|yd bkaOk fkd;snqKs'1091

f,a okafokakkaf.a yd reêr nE.j, ys`.h mdrú,hkh i|yd reêrh tl;= lsÍu

je<lSh' .egqu b;du;au ;Sj% jQ úg f,a oka fokakkag frday,aj,g meñKSu yd ffjoH

ld¾h msßiaj,g reêrfha fhda.H;dj yd frda. mÍlaId lsÍu ÿIalr úh' m%;sM,hla

jYfhka ffjoH ld¾h msßia iuyr úg frda.shdf.a YÍr l=yrfha tla/iaù ;snqKq reêrh

ÔjdkqyrKh lrk ,o msiakdjlska tl;= lr f.k ÔjdkqyrKh lrk ,o nyd¨jlg

udrelr miqj frda.shdg mdrú,hkh lrk l%uhla jk iajhx-mrdú,hkh l<y'1092

1017. tl;=lr .kakd ,o f;dr;=rej,g wkqj ks¾úkaol ys`.h fya;= fldg f.k

ffjoH ld¾h msßia lsisÿ ks¾úkaolhla Ndú;d fkdlr udxY ;=jd,j,ska fndaïn len,s

bj;a lsÍu jeks we;eï iq¿ Y,Hl¾u l<y'1093 .egqu wjika ùug Èk lsysmhlg fmr

lrkakg ;snqK isfiaßhdkq ie;alul § ksødjg m;a lrk ks¾úkaol iemhqKq w;r tajd

fhdod .;a nj lñgqj ;yjqrelr f.k ;sfí'1094

1018. r;= l=rei lñgqj jkaksfhka msg;g mdfrka fyda keõj,ska m%jdykh lr

Ôú;drlaIdjrKh fkdie,iqfõ kï yÈis ffjoH wjOdkh wjYH lrk frda.Ska fndfyda

fofkl= ñh hdug bv ;snqKs' 2009 ckjdß wjidkfha f.dv ìu yryd flfrk ish¨

m%fõYhka wjysr lrk f;la r;= l=rei lñgqj ks;sm;d jjqkshdfõ frday,aj,g uy

mdfrka frda.Ska udre lsÍfï lghq;= ixúOdkh lf<a h' idlaIslrejkag wkqj iudkH

Ndú;h jQfha frda.Ska yd Tjqka iu. hk id;a;= fiajd imhkakka ^n,d .kakka f,i

m%lg& i|yd ffjoHjrfhl=f.ka ,smshla ,ndf.k wk;=rej th wjir m;%hla ksl=;a

lsÍu i|yd t,aààBhg bÈßm;a lsÍu h' tfiau mdfrka m%jdykh lrkq ,nk ish,q

frda.Ska yd n,d .kakka ´ukaf;a § YS% ,xld yuqodfõ wkqu;sh ,nd .ekSfï mámdáh

Tiafia o hd hq;=j ;sìK' 2008 iema;eïn¾ yd 2009 ckjdß w;r udkqIjd§ jdyk

lKavdhïj, fldgila jYfhka r;= l=rei lñgqj frda.Ska m%jdykh lsÍu È.gu

lrf.k .sfha h'

1019. flfia jqj o we;eï wjia:dj, jdyk lKavdhïj,g wjysr lsÍu yÈis ffjoH

wjOdkh wjYH flreK frda.Ska i;s .Kkdjla m%udo flßK' 2009 ckjdß 29 fjks Èk

jkakshg we;=¿ jQ wjidk jdyk lKavdhu ;=jd, ,;a yd frda.S jQ frda.Ska 226 fofkl=

1089 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1090 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ" ICRC udOH ksfõok 1091 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1092 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1093 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1094 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 243: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

243

jkaksfhka jjqkshdj frday,g m%jdykh lsÍug iu;a úh'1095 2009 fmnrjdß 10 fjks Èk

kefjka bj; f.k hdu wdrïN flßK' r;= l=rei lñgqj tys iEu .ukl § u frda.Ska

yd legqj hk i;aldrlhska 500 l idudkHhla f.k hkq ,eîh' 2009 fmnrjdß 10 iy

wfm%a,a 30 w;r Tjqka wikSm jQ yd ;=jd, ,;a frda.Ska yd legqj hk i;aldrlhska 13"000

lg jvd bj;a lr f.k f.dia ;sfí'1096

1020. ilaIslrejkaf.a idlaIs fmkakqï lrkafka jkaksfha ffjoH ld¾h msßia yd

iafjÉPd fiajlhska .egqu iufha ;=jd, jQ oyia .Kkla isú,a jeishkag ffjoHdOdr ,nd

§ug fjfyi fkdn,d jev l< nj h' Tjqyq nyq;aj ia:dk udre lsÍï" fkdj;sk fI,a

m%ydr yd T!IO yd ffjoH iemhqïj, oreKq ys`.hka iys; weoysh fkdyels ÿIalr

;;a;ajhka hgf;a jev l<y' ffjoH myiqlï laIh ù .sh yeu wjia:djlu Tjqkag ta

;ekaj,ska hdug isÿ úh' wjidkfha § ffjoH ld¾h msßia iu;a jQfha m%:udOdr iemhSug

muKs'

1021. tfy;a .egqu wjidkfha § Tjqkaf.a Ôú; wjodkug ;nd ish jeishkag ffjoH

fiajd imhkq ,enQjka wêldÍka úiska /|jqï Ndrfha ;nkq ,eîh'

1022. jkaksfha W.% fjñka mej;s nrm;, udkqI ;;a;ajh yd frday,aj,g yd ;djld,sl

ffjoH fiajd ia:dkj,g t,a, l< fI,a m%ydrhkaf.a n,mEu ms<sn| ±kqj;anj ;sìh§;a

wdKavqj yd wdrlaIl yuqod we;eï Ôú;drlaIK iemhqï we;=¿j yÈis ffjoH iemhqï

heùug wjir §u m%;slafIam lf<a h' tfiau wdKavqj fI,a m%ydr u.ska ffjoH ld¾h

msßiaj, yd myiqlïj, wdrlaIdj iy;sl lsÍug wiu;aj we;'

XVI wdjD; l|jqrej, wNHka;r wj;eka jQjka ;Sj% msßlaiqug Ndckh lsÍu yd ksoyi wysñ lsßu ye¢kaùu

1023. t,aààBh úiska mkjk ,o hdï Bï ms<sn| iSud ;sìh§;a 2009 fmnrjdßj, isg

t,aààB-md,s; m%foaYfha isg isú,a ckhdf.a iuQy kslaóu l%ul%ufhka jeãhdu wdrïN

ù ;snQ kuq;a nqre;= msáka .,d hkakg mgka .;af;a YS% ,xld yuqodj wfm%a,a 20 fjks Èk

t,aààB wdrlaIl j<,a, yd mqÿud;,kays fojk hqo uqla; l,dmh lmd ±ófuka Èk

lSmhlg miq h' thska miq ish wú ìu ;nd isá t,ààB igkalrejka we;=¿ isú,a

jeishka 100"000 lg jeä fofkla wdKavqfõ md,s; m%foaYhg meñKshy' wdKavqfõ ixLHd

f,aLkj,g wkqj uehs 15 iy 20 w;r iuia; ck ixLHdj 284"000 muK uÜgulg f.k

tñka ;j;a oi oyia .Kkska wjika igka l,dmfha isg wdKavqfõ md,s; m%foaYhg

meñK we;'1097

1095 ICRC udOH ksfõokh 09$25" 2009 ckjdß 29 1096 ICRC nq,ákh" 03$2009" ICRC jd¾Isl jd¾;dj 2009 1097 YS% ,xldfõ mYapd;a .egqï m%.;sh" úfoaY lghq;= ms<sn| wud;HdxYh 2010 iema;eïn¾

Page 244: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

244

1024. uehs 14 fjks Èk isg YS% ,xld yuqod fin¿ka fu.df*dakj,ska l< b,a,Sïj,g

weyqïlka fokq ,en isú,a jeisfhda oi oyia .Kkska YS% ,xld yuqod msysgejqï fm< .eiS

;snqKq A 35 ud¾.h Èf.a fiñka fiñka m%Odk udreùï ia:dkj,ska tlla jQ jâvqjld,a

md,u foig weúo f.k .shy' .e,ù.;a t,aààB igkalrejkaf.ka fndfyduhla

Tjqkaf.a ks, we÷ï bj; ,d" wdhqO yd wfkl=;a hqo wdïmkak ìu oud isú,a we÷ï we|

isáhy' wfkla t,aààB foaYmd,k ldv¾jreka iu. tlg Tjqyq Tjqkaf.a mjq,a iu.

fik. w;f¾ weúo f.k .shy'1098

1025. l,mqfõ mdfjñka ;snQ u< isrere n, n,d md,u foig mdr Èf.a úiqrejd ;snqKq

ish .Kka u< l|ka w;ßka weúo hdug isÿ jQ whqre idlaIslrefjda úia;r l<y'

Tjqkaf.ka fndfyda fokd .egqu iufha fndfyda jdrhla wj;ekaj isáhjqka jQ w;r

fndfyduhlg Tjqkaf.a fm!oa.,sl ika;lhka wysñj ;sìK' fndfyda fokd m%udKj;a

wdydr fkdue;sùfï m%;súmdlhkaf.ka mSvd ú¢ñka isá w;r wNHka;r wj;ekajQjka w;r

isá fndfyda fokd fI,a m%ydr yd iq¿ wú m%ydrj, m%;sM, jYfhka ;=jd, ,nd isáhy'

mjq,a idudðlhska úiska Tjqka o w;sYhska ÿn,j isá ksid ÿn," jhil {d;Ska w;ayer

oukq ,en .sfha flfia o hkak we;eï idlaIslrefjda úia;r l<y' 1099

1026. frda.S fyda ;=jd, jQ mqoa.,fhda wdOdr b,a,d wdhpkd l< wkaou wkHfhda úia;r

l<y' ;=jd, jQ fyda wdndê; mqoa.,hskag .uk hdfï § ie,lsh hq;= ÿIalr;d ;snqKs'

we;uqka mjq,a idudðlhska úiska frdao mqgqj, ;nd f.k ;,a¨lr f.k .sh w;r wfkla

wh lsys,slrej, wdOdrfhka fik. wiafia weúo f.k hkakg W;aidy lf<a flfia±hs

úia;r l<y'1100 we;eï mqoa.,fhda Tjqka mdfrka bj;g mekSug isÿ jQ úg ìïfndaïn

mqmqrd urKhg m;a jQy' ke;fyd;a ;=jd, ,enQy'1101

1027. jâvqjld,a md,u ;rKh lsÍfuka miq fik.g uq,;sõ k.rh wi, lgq

lïìj,ska jgfldg ;snqK úYd, m%foaYhlg <`.d ùug fmr YS% ,xld yuqodfõ fin¿ka

úiska fmkajk ,o ud¾.h Èf.a lsf,da ógr fofla isg ;=k olajd ÿrla weú§ug isÿj

;sìK'1102 fuh wNHka;r wj;eka jQjka hd hq;=j ;snqKq jegj,a ;=klska jg fldg ;snqKq

m<uq m%foaYh yd nyqúO wdrlaIl" fidaÈis yd ,shd mÈxÑ lsÍfï ls%hd,Skaf.a wdrïNh úh'

1028. wdydr yd c,h m%udKj;a fkdjQ nj yd tajd fndfyda úg g%la r:j, msg miafia

isg ckhd fj;g ùis lsÍu fyda myiqfjka úm;hg m;a úh yels fndfyda fokdg tajd

,nd .ekSug ÿIalr wkaoñka fjk;a .¾ys; wdldrhkaf.ka fnod yeÍu l< nj

ilaIslrefjda mejiQy'1103 wNHka;r wj;eka jQjkag w;mh fidaod .kSfï fyda jeisls,s

1098 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1099 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1100 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1101 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1102 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1103 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 245: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

245

myiqlï,g m%fõYh fkd;snqKs'1104 oi oyia .Kka fokdg jdiia:dk fkdùh' Tjqka

fndfyda fofkl=g ojia ;=kla t<suyfka isàug isÿ úh' flfia jqj o idlaIslrejkag

wkqj nrm;, f,i ;=jd, jQjka fyda frda.S jQjka fjka lr ffjoH myiqlï ia:dkj,g

f.k f.dia ;snqK o wk;=rej we;euqka /|jqï ia:dkj,g f.k f.dia ;sìK'1105

1029. fuu fldgi wNHka;r wj;eka jQjkag uqyqK mEug isÿ jQ iq<uq, mÍlaId

lsÍfï ;Sj% msßlaiqï ls%hdj,Ska yd wk;=rej wdjrKh lrk ,o l|jqrej, Tjqkaf.a

ksoyi wysñ lsÍu meyeÈ,s lrhs' udi fndfyda .Kklg miqj wdKavqj hdï Bï iSudjka

,sys,a lrkakg yd úYd, ixLHdjlg kej; mÈxÑùï i|yd wjir ,nd fokakg mgka

.kakd f;la h:d¾:fha § kS;suh mokulska f;drj Tjqkaf.a ksoyi Tjqkag wysñlr

;sfí'

1030. wdKavqj hdmkfha" ukakdrfï yd jjqkshdfõ úúO ia:dkj, /|jqï l|jqre msysgq

jqj o úu¾Yk lñgqfõ úu¾Ykh uQ,sl jYfhka flakaø.; ù ;sfnkafka 2009 wfm%a,aj,

yd 2012 iema;eïn¾ w;r w;Hka;fhkau úYd,;u wNHka;r wj;eka jQjkaf.a

ixflakaøKh wvx.=lr .;a jjqkshdfõ ueksla *dïj, ;;a;ajh flfrys h' wjidkfha §

th jid ouk úg tys by<u ixLHdj jQ 220"000 la muK r|jd isáfha h'

1031. fuu fldgi 2009 uehs ueo .egqu wjidkfha § jkaksfhka meñKhjqkaf.a yd

.egqu wjidk ùug fmr t,aààB-md,s; m%foaYj,ska m,d wd wfkl=;a idlaIslrejkaf.a

jdÑl idlaIs u; úia;D; jYfhka mokï fõ' lñgqj w;sf¾l jYfhka udkqIjd§

ls%hdOrhska iu. iïuqL idlÉPd" bÈßm;a lsÍï" wdKavqfõ yd tlai;a cd;Skaf.a jd¾;d yd

wfkl=;a újD; uQ,dY% idlaIs ,nd f.k ;sfí'

wdKavqj úiska ls%hd;aul lrk ,o mßmd,kuh /|jqï Ndrh

1032. udkj ysñlï kS;sh ksoyi wysñ lsÍu we;=¿j Tjqkaf.a ksoyig kS;s úfrdaëj

fyda w;a;fkdau;slj fyda w;fmùug tfrysj ish¨u mqoa.,hska wdrlaId lrhs'1106 tfiau

ksoyi w;a;fkdau;sl f,i wysñ lsÍu cd;Hka;r udkqIjd§ kS;sh hgf;a o ;ykï

flf¾' isú,a jeishkag yd ;=jd, ,nd fyda wikSm ùu ksid igka l< fkdyels

;;a;ajhg m;aj isák mqoa.,hskag ^hors de combat& udkqISh wkaoñka ie,lsh hq;=h hk

wdjYHl;dj ;=< tjeks ;ykula y`.jkq ,efí'1107 ikakoaO .egqï ;;a;ajhla ;=<

w;a;fkdau;slj fyda kS;súfrdaëj ksoyi wysñ lsÍu f,i .Kka .kqfha l=ula o hkak

;SrKh lrkq ,nkq we;af;a udkj ysñlï kS;sh yd cd;Hka;r udkqIjd§ kS;sh hk

folgu wod<j h'

1104 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1105 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1106 9 j.ka;sh" ICCPR, udkj ysñlï lñgqj zzw;a;fkdau;slZZ hkak w¾: ksrEmKh lrkq ,nkafka

zzwfhda.Hnj" whqla;sh" kS;sfha mQ¾jdkqfïh;djfha yd ksis ls%hdj,sfha wvqjZZwe;=<;a mQ¿,a wre;lsks' 1107 99 kS;sh" isß;a ne¢ cd;Hka;r udkqIjd§ kS;sh ms<sn| ICRC o;a; .nvdj

Page 246: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

246

1033. wêlrKhla úiska wmrdO kvqjla i|yd fyda o`vqjulg miqj fyda mqoa.,fhl=

r|jd ;eîfï ld¾hh i|yd /|jqï Ndrfha ;eîug wu;rj wêldÍkag wmrdO

fpdaokdjla ms<sn|j wNsfpdaokh .ek is;d n,kafka ke;sj mßmd,kuh /|jqula mekúh

yels h' fï iïnkaOfhka .;a l, udkj ysñlï lñgqj mßmd,kuh /|jqï Ndrh

ksoyi w;a;fkdau;slj wysñ lsÍfï nrm;, wjodkï bÈßm;a lrk nj iy th

idOdrKSh l< yels jkq we;af;a mqoa.,fhl= zzoDYHudk" >Dcq yd wksjd¾h ;¾ckhlaZZ

bÈßm;a lsÍfuys,djk b;du;au iqúfYaIs; ;;a;ajhka hgf;a nj wjOdkhg ,la lr

we;'1108 tjeks isoaëkaj, § mqoa.,hd tjeks ;¾ckhla bÈßm;a lrkafka h yd tu

;;a;ajh úl,am mshjr u.ska m%;sM,odhS f,i wduka;%Kh l< fkdyels h hkak fmkajd

§u Tmamq lsÍfï nr jefgkafka wêldÍka u; h' r|jd ;eîfï §¾>;dj iu. fuu nr

jeäjk nj lñgqj ;jÿrg;a wjOdrKh lf<a h'1109

1034. isú,a yd foaYmd,k whs;sjdislï ms<sn| cd;Hka;r iïuq;sfha 9 ^2& j.ka;sh

hgf;a Tjqkaf.a ksoyig wysñlr ;sfnk ´kEu wfhl=g Tjqka /|jqï Ndrfha ;nd

.ekSfï fya;=j yd Tjqkag we;s hï fpdaokd ;sfí kï tajd wm%udoj ±kqï Èh hq;= h hk

tys ne£fuka YS% ,xldj u. yer f.dia ;sfnk w;r u.yer hdu 9^2& j.ka;sh hgf;a YS%

,xldfõ ne£u iïmQ¾Kfhka w;aysgqjkjd fkdj ;;a;ajhkaf.a wjodkï u.ska ±ä fia

wjYH lrk ;dla ÿrg tjeks m%udohla mqoa.,hskag ±kqï §u m%udo lsÍula i|yd wjldY

,nd .ekSug tajd yev ;,d .kakjd muKs'

1035. Tjqkaf.a ksoyi wysñ lsÍu i|yd jQ fya;= mej;Su kej;=K jydu Tjqkaf.a

ksoyig wysñ lrkq ,en ;sfnk mqoa.,hska ksoyia l< hq;= h'1110

1036. wNHka;r jYfhka wj;eka jQ mqoa.,hska u; mkjk ,o mßmd,kuh

/|jqïNdrhg wod< wNHka;r wj;ekaùu ms<sn| tlai;a cd;Skaf.a u. fmkaùfï

uQ,O¾u1111 taldka; jYfhka wjYH jk úg yd ;;a;ajhka úiska b,a,d isák ld,hla

i|yd muKla jk iqúfYaIuh ;;a;ajhka hgf;a ñi wNHka;r jYfhka wj;eka jQ

mqoa.,hska l|jqrej, r|jd ;eîu fyda isrlr ;eîu fkdl< hq;af;a hhs wjOdrKh

lrhs'1112 yqfola wNHka;r wj;eka jQ mqoa.,hska f,i jk Tjqkaf.a ;;a;ajh mokï lr

f.k wNHka;r wj;eka jQ mqoa.,hskag Tjqkaf.a ksoyi wysñ lsÍu w;a;fkdau;sl r|jd

;eîu yd iudkjk w;r th ;ykï flf¾' ;j o wNHka;r wj;eka jQ mqoa.,hskaf.a

hdï Bï i|yd we;s whs;sh iy;sl lsÍug tjeks mqoa.,hskag l|jqrej,ska fyda wfkl=;a

moxÑ ia:dkj,ska ksoyfia we;=<g yd msg;g hdï Bï lsÍfï whs;sh ;sìh hq;= h'1113

1108 n,kak" fmdÿ újrKh 35" fþoh 15 Wod' wjidk ksÍlaIK fldf,dïìhdj 2010 fþoh 20¦ fcda¾odkh

2010 fþoh 11' tÈßjdÈlïj, >Dcqj iyNd.sjk mqoa.,fhl= úiska újdo iïmkak wdldrfhka bÈßm;a l< yels tjeks ;¾ck

1109 fmdÿ újrKh 35" fþoh 15 1110 fmdÿ újrKh 35" isß;a ne¢ cd;Hka;r udkqIjd§ kS;sh ms<sn| ICRC o;a; .nvdj" 128 kS;sh 1111 E/CN.4/1998/53/Add.2 1112 12 uQ,O¾uh 1113 14 uQ,O¾uh

Page 247: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

247

wNHka;r wj;eka jQ mqoa.,hskag Tjqkaf.a wj;ekaùu i|yd jQ fya;+ka mej;Su k;r jQ

jydu Tjqkaf.a iqmqreÿ fkajdisl m%foaYj,g iafÉPdfjka yd wdrlaIs;j wdmiq meñKSfï

whs;shla ;sfí'1114

uq,;sõ yd ´u;af;a § iq,uq, fiùfï ;Sj% msßlaiqï ls%hdj,Ska

1037. wdKavqjg wNHka;r wj;eka jQ mqoa., l|jqrej, isú,a ck yd udkqIjd§ iajNdjh

mj;ajd .ekSu yd wNHka;r wj;eka jQ mqoa.,hskaf.a wdrlaIdj yd iqrlaIs;;dj iy;sl

lsÍu msKsi wNHka;r wj;eka jQ mqoa.,hskaf.a iq,uq, fiùfï ne£ula yd ysgmq t,aààB

igkalrejka fjka lsÍfï ne£ula ;snqKs' tfiau th Tjqkaf.a ls%hdjkag j.lsj hq;=

cd;sl yd cd;Hka;r kS;s W,a,x>kh lr ;sfnk whj¨kaj w,a,d .ekSfï w;HjYH

m<uq mshjrls' flfia jqj o iq,uq, mÍlaId lsÍfï ls%hdj,Ska lr f.k hk ,o wdldrh

u.ska cd;Hka;r m%ñ;Ska imqrd,Sug wfmdfydi;a ù we;s w;r wksis ie,lSu yd

wmfhdackh iqidOH lr ;sfí'

1038. igkalrejka fjka lr .ekSu iïnkaOj irKd.;hska ms<sn| tlai;a cd;Skaf.a

uy flduidßia ld¾hd,fha ud¾f.damfoaY tu ls%hdj,sh ks¾jpkh lrkafka zzmqoa.,hd

isú,a ck;djkaf.ka fjkalr /|jqï Ndrfha ;eìh hq;= kï ta nj ;yjqre lr .ekSu

msKsi mqoa.,fhl= igkalrefjl= úh yels njg ±lafjk ,nd.; yels ish¨ idlaIs ksis

wêldßhla úiska mÍlaId lrkq ,nk ls%hdj,shlaZZ hkqfjkss'1115 ud¾f.damfoaY igkalrejka

y÷kd .ekSu i|ydjk ls%hdj,shg my; i|yka tajd we;=<;a úh hq;= nj m%ldY lrhs(

1039. igkalrefjl= f,i mqoa.,fhl= y÷kd .ekSfï ;SrK úu¾Ykh lsÍu msKsi

wfkla tajd w;r ls%hdj,sh wëlaIKh lsÍfï n,h iys; uKav,hla msysgqùu¦

1040. mqoa.,fhl= igkalrefjl= f,i ie,lSu i|ydjk meyeÈ,s ks¾kdhlhla we;=¿

meyeÈ,s fufyhqï mámdá ia:dms; lsÍu" ;SrK .ekSu i|yd l%ufõohla ixj¾Okh lsÍu

yd ;SrK úu¾Ykh lsÍfï ls%hdj,shla ks¾udKh lsÍu¦

1041. fjka lsÍfï ls%hdj,sh i|ydjk fya;=" ls%hd;aul lrk mámdá yd igkalrejka

f,i y÷kd .kq ,enq mqoa.,hskag úh yels m%;súmdl meyeÈ,s lsÍfï meyeÈ,s yd

ixlaIsma; f;dr;=re iemhSu¦

1042. ikakoaO yuqod fyda ikakoaO lKavdhï iu. iïnkaO ù we;s <uqka ms<sn|

uQ,O¾u yd ud¾f.damfoaY ^meßia uQ,O¾u jYfhka m%lg& igkalrejka fyda iydhl

ld¾hhkays kshef,k hk l=uk ;;a;ajlska jqj ikakoaO yuqod fyda ikakoaO lKavdhï

1114 isß;a ne¢ cd;Hka;r udkqIjd§ kS;sh ms<sn| ICRC o;a; .nvdj" 132 kS;sh

1115 rlaIKia:dkfha isú,a yd udkqISjd§nj mj;ajd .ekSu ms<sn| UNHCR ud¾f.damfoaY" 2006 iema;eïn¾"

http://www.refworld.org/pdf452b9ca2.pdf

Page 248: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

248

iu. iïnkaO ù we;s jhi 18 g wvq <uqka ksoyia lsÍu yd iudchg h<s tla lsÍu

i|ydjk úfYaIs; ud¾f.damfoaY olajd ;sfí' ^<uqka n|jd .ekSu yd Wmfhdackh ms<sn|

XII mßÉfþoh n,kak&'

1043. t,aààB iu. igka úrdu fyda idu .súiqula fkd;sfnk ;;a;ajhla ;=< fndfyda

úg .egqula wjidkfha § isÿjk mßÈ t,aààBh iu. iïnkaO ù isá igkalrejka fyda

wfkl=;a mqoa.,hska ksrdhqO lsÍfï" úiqrejd yeÍfï yd iudchg h<s tla lsÍfï úêu;a"

ukdj ks¾jpkh lrk ,o ls%hdj,shla ;snqfKa ke;' ta fjkqjg t,aààBh iu. lsishï

wdldrhl iïnkaO;d ;sfnk ´kEu wfhl= y÷kd .ekSu msKsi wdKavqj lghq;= wdrïN

lf<a mdroDYH ks¾Kdhlhka fyda mámdá w¾: ksrEmK fkdue;s jQ yd cd;Hka;r

m%ñ;Ska imqrd,Sug wiu;a jQ iq<uq, fidhd .ekSfï ls%hdj,Ska u; h' ls%hdj,sh

igkalrejka yd foaYmd,k fyda mßmd,k ld¾hOrhka w;r fjka lr .ekSfï

ls%hdj,shla fkdùh' t,aààBhg lsishï fyda iïnkaOhla ;snQ mqoa.,hska Tjqka úiska u

y÷kd .kq ,nkq we;ehs wfmalaId flßK' wdKavqjg bÈßm;a l< tys b,a,Su ;sìh§;a

isú,a jeishka yd t,aààB igkalrejka f,i iel l< fyda y÷kd.;a mqoa.,hska fjka

lsÍug fhdod.;a ks¾Kdhl yd mámdá ms<sn| lsisÿ f;dr;=rla lñgqjg ,enqfKa ke;'

1044. .egqï l,dmfhka meñKs iEu mqoa.,fhlau YS% ,xld yuqodfõ wdrlaIl mÍlaId

lsÍï" iq<uq, fidaÈis lsÍfï ia:dk yd w,a,df.k isák m%foaY oduhla Tiafia meñKsh

hq;=j ;sìK' wk;=rej wNHka;r wj;eka mqoa.,hskaf.a l|jqre ;=< o ta yd iudk iq<uq,

fidaÈis yd mÍlaId lsÍï lrkq ,eìK'

1045. wdKavqj úiska ia:dms; lrkq ,en yd uq,;sõ fyda ´uukaf;a m%Odk fidaÈis

ia:dkj,§ wNHka;r wj;eka jQ mqo.,hska fidaÈis lsÍu yd ,shdmÈxÑ lsÍu i|yd YS%

,xld yuqodj úiska lr f.k hkq ,en ;snqK ls%hdj,sh ms<sn| lsisÿ iajdëk wëlaIK

mshjrla fkdùh' hdj;ald, .súiqula yd kej; kej;;a lrk ,o b,a,Sï ;sìh§;a

cd;Hka;r ksfhdað;dh;kj,g fuu fidaÈis ia:dkj,g fyda miqj ueksla *dïj,g fyda

iïmQ¾K fyda wLKav m%fõYh ,nd fkdÿks' ksoiqka f,i irKd.;hska ms<sn| tlai;a

cd;Skaf.a uy flduidßia ld¾hd,hg ´ukaf;aj,g hï m%fõYhla ,nd ÿkak o tys ld¾h

uKav, idudðlhskag wNHka;r wj;eka jQ mqo.,hska iu. iajdëkj l;d lsÍug wjir

fkdÿks'1116 1117 fuu iSudiys; m%fõYh mjd 2009 uehsj, .egqfï wjika i;s lsysmh ;=<

wfydais flßK'1118 fuh iajdëk cd;Hka;r wdh;kj,g m%fõYh fkd§fï jd;djrKhla

ks¾udKh l< w;r th m%;sM, jYfhka mq¿,aj me;=reKq ÿYa -ie,lSï yd uyd

mßudKhla u; flreKq wfkl=;a W,a,x>khka úfYaIfhkau n,y;a w;=reoyka

lsÍïj,g myiqlï i,id,Sh'

1116 YS% ,xldfõ W;=f¾ wNHka;r wj;eka jQjkaf.a ;;a;ajh ms<sn| yÈis hdj;ald,Sk" 2009 uehs 14-18 1117 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1118 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 249: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

249

1046. <uqka we;=¿ mqoa.,hska ys;=jlaldÍ wkaoñka t,aààBh iu. iïnkaOù hhs

y÷kdf.k Tjqkaf.a mjq,aj,ska fjka lr /|jqï uOHia:dkj,g /f.k hkq ,eìK'

uq,;sõ yd ´ukaf;aj, fid,aodÿjka È.ska È.gu we;eï úg Yío úldYk hka;%j,ska

t,aààB idudðlhskaj isáhjqkag" tl ojila fyda t,aààBh fjkqfjka jev lr ;snqK

whj¨kag ;uka úiskau bÈßm;a fjkakehs ksfõokh l< wkaou idlaIslrefjda úia;r

l<y'1119 wêldÍka igkalrejka yd isú,a jeishka w;r fjkafldg .ekSula fkdlf<a h

hk lreK wNHka;r wj;eka jQjkaf.a l|jqrej,g fyda /|jqï uOHia:dkj,g udre l<

hq;=j we;af;a ljqrekao yd l=uk mokula o hkak ms<sn|j wúksYaÑ;;djla ks¾udKh

lf<a h' ;j o iellrejka f,i /f.k hk ,o fndfyda fofkl= ienúkau t,aààBh

úiska n,y;aldrfhka n|jd .kq ,en ;snqK mqoa.,hska jQ w;r ta lreK flfrys lsisÿ

ie,ls,a,la olajd fkd;sìK' isú,a uÜgulska t,aààBh iu. jev lr ;snqKq we;eï

wNHka;r wj;eka jQ mqoa.,hska ksoiqka f,i ffjoH ld¾h msßia o /|jqï uOHia:dkj,g

f.k f.dia ;sìK'

1047. fidaÈis lsÍfï yd ,shdmosxÑ lsÍfï ld,h ;=< wdrlaIl yuqod Tjqkaf.a fyda

Tjqkaf.a {d;Skaf.a t,aààBh iu. mej;s iïnkaOh we;=¿j kej; kej;a wNHka;r

wj;eka jQ mqoa.,hskaf.ka m%Yak lr ;sfí' t,aààBh iu. Tjqkaf.a iïnkaOh

ms<sfkd.;fyd;a Tjqkag nrm;, m%;súmdlj,g uqyqK fokakg isÿ jkq we;s njg

;reKhskag wk;=re y`.jkq ,eìK'1120 wNHka;r wj;eka jQ mqoa.,hskagj;a t,aààBh

iu. iïnkaOlï ;snqKd hhs y÷kd.;a mqoa.,hskagj;a ls%hdj,sh ms<sn| f;dr;=re imhkq

fkd,eîh'

1048. ;j o 2005 yÈis kS;s fr.=,dis ^19'1& u.ska {d;sfhl= w;a wvx.=jg .ekSu

iïnkaOj mjqf,a idudðlfhl=g ±kqï§u wjYH flÍ ;snqK o Tjqkaf.a {d;Ska f.k

.sfha fldydg o hkak ms<sn|j mjq,aj,g lsisÿ f;dr;=rla imhd fkd;sìK'

1049. uq,;sõj, md,u miq lsÍfuka miq wNHka;r wj;eka jQ mqoa.,hska miq l< hq;=j

;snqK /|jqï m%foaY ;=kla ;sìK' fndfyda fofkl= ;j;a /|jqï m%foaYhla lrd lgq lïì

.id fjka lrk ,o mgq mgqu.la Èf.a /f.k hkq ,enQ w;r;=r oyia .Kka wNHka;r

wj;eka jQjka meh .Kkdjla fyda /hla uq,;sõys m<uqjk /|jqï m%foaYfhys kej;S

isáh hq;= úh' uq,;sõys fojk /|jqï m%foaYfha § tla tla mqoa.,hd wdrlaIl mÍlaIdjla

hgf;a hdu wjYH úh'1121

1119 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1120 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1121 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 250: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

250

1050. we;eï wNHka;r wj;eka jQ mqoa.,hska je,s nE.j,ska ;ekQ uqr fmd<j,g1122 fyda

;,a fld<j,ska ;kk ,o fldgqj,g f.k hkq ,enQ w;r wfkla wh Tjqkaj wfkla

whg ±lsh yels m%foaYhl mgq ;Srhl r|jd ;sìK'1123 ldka;d wNHka;r wj;eka jQjka

.Kkdjlau msßñ fid,aodÿjka úiska Tjqka mÍlaId lrkq ,enQ nj jd¾;d l<y' we;eï

ia;S%ka fin,shka úiska mÍlaId lrkq ,enqj o Tjqka we÷ï bj;a lr mÍlaId lrkúg

fldgqj, uqÿfka isg mÍlaIdfjka isá msßñ fin¿ka Tjqkaf.a cx.u ÿrl;kj,ska

ksrej;a fyda wv ksrej;a mska;+r .ekSfï wjodku tf;l=;a ;sìK'1124 X mßÉfþofha

úia;r l< mßÈ fid,aodÿjka Tjqkaf.a rhs*,a ner,j,ska Tjqkaf.a mshhqre tnQ wkaou tla

idlaIsldßhla mejiqjd h'1125 ;j;a idlaIsldßhla mejiqfõ weh ksrej;alr mÍlaId lrkq

,enQ úg wehg zzu< ñkshla fukaZZ ye`.=Kq njh'1126

1051. uq,;sõys /|jqï m%foaY ;=fkau yd ´ukaf;ays isá w;=re yuqod lKavdhïj,

idudðlfhda fyda T;a;=lrejka njg m;aj isá ysgmq t,aààB igkalrefjda we;efula

Tjqkaf.a uqyqKq wdjrKh lr f.k ysgmq t,aààB igkalrejka" t,aààBfha idudðlhska

yd t,aààB fiajlhska y÷kd .ekSfï § yuqod nqoaê fiajd ks,OdÍkag iydh jQy'1127 hg;aj

isá fyda ie,lsh hq;= l,lg fmr w;a wvx.=jg .kq ,en isá we;eï ysgmq ta,aààB

igkalrejka Tjqkaf.a merKs i.hska y÷kd .ekSu i|yd yuqod nqoaê wxY ks,OdÍka

Tjqkaj uq,;sõj,g f.k .sh nj úu¾Yk lñgqjg ;yjqre l<y'1128

1052. t,aààB igkalrejkaj isá fyda isú,a uÜgulska t,aààBh fjkqfjka jevlr

;snqKq iuyr isú,a jeishka ;ukaju yuqod fin¿kag y÷kajd § ;snqK w;r iuyre

tfia lf<a ke;'1129 fin¿ka úiska fldg fldKav iys; ;reKshka t,aààB ldv¾jßhka

f,i myiqfjka y÷kd .kq ,enQ w;r úfYaIfhkau myiqfjka wk;=g f.dÿre ùfï

yelshdfjka hqla; úh' uq,;sõj, § ;uka úiskau t,aààB hhs y÷kajd fokq ,enQjka fyda

t,aààBh iu. iïnkaOlï ;snqfKa hhs iel lrk ,oaojqka me;a;lska ;nkq ,en yuqod

nqoaê wxY ks,OdÍka úiska m%Yak lrkq ,eìK'1130 Tjqka Tjqkaf.a mjq,aj,ska fjka lrkq

,ÿj /f.k hdug fmr újD; m%foaYhl r|jd fin¿ka úiska /lj,a lrkq ,eìK'1131

1122 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1123 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1124 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1125 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1126 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1127 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1128 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1129 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1130 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1131 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 251: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

251

1053. uq,;sõj, yd ´ukaf;aj, § t,aààB hhs ;uka úiskau y÷kajd fok ,o

we;euqkag fid,aodÿjka myr fokq ÿgq wkaou idlaIslrefjda úia;r l<y'1132 2009 uehsj,

§ irKd.;hska ms<sn| tlai;a cd;Skaf.a uy flduidßia ld¾hd,h jkaksfha fidaÈis

lsÍfï ls%hdj,sh ;=< YdÍßlj myr§fï jd¾;d ms<sn|j wjOdkhka u;= lrk ,o w;r

tjeks isoaëka iïnkaOfhka úu¾Ykh lrk f,i wdKavqfjka b,a,d isáfha h'1133

1054. jeäÿr ,shdmÈxÑ lsÍu" YdÍßl mÍlaId lsÍu" iq<uq, fiùu yd m%Yak lsÍu isÿ

l< ´ukaf;ays1134 úúO uÜgïj,ska t,aààB idudðlhska f,i fiajh l< mqoa.,hska

/iaúh hq;= m%foaY ;snqKs' fuu fidaÈis lsÍï ia:dk ´kEu tll § isú,a uÜgula ;=< o

we;=¿j t,aààBfha fldgilaj isá njg y÷kd .;a fyda ms<s.kq ,enQjka /f,k hkq

,eìK'1135 ;=jd, ,;a wNHka;r wj;eka jQjkag ffjoH ld¾h msßia ne,Sug wjir fok

,o w;r we;eï wh frday,aj,g udre flßK'1136

1055. úúO fidaÈis ia:dkj, § t,aààBh iu. iïnkaOlï fkd;snqK njg

y÷kd.;a;jqka wdKavqj úiska zziqn idOl .ïudkZZ f,i kï lrk ,o wdjD;

l|jqrej,g f.k hkq ,eìK' fndfyda fofkl= ueksla *dïj,g f.k hk ,o w;r th

yer hdug Tjqkag wjir fokq fkd,eìK'

wdjD; l|jqrej, wNHka;r wj;eka jQ mqoa.,hskaf.a ksoyi wysñ lsÍu

wNHka;r wj;eka jQ mqoa.,hska i|yd wdjD; l|jqre msysgqùu

1056. wdKavqj 2008 ud¾;=j, isg t,aààB -md,s; m%foaYj, isg meñKs hqo yuqod /lj,a

fh¥ wdjD; l|jqrej, isg wNHka;r wj;eka jQjkaf.a ksoyi wysñ lsÍu wdrïN lf<a h'

tjeks l|jqrej,ska m<uqjekak 2008 cQ,sj, § l,sfudâvdhsj, msysgqjk ,o1137 w;r

fojekak isrelkaod,aj, mshsgqjkq ,eìK'1138 folu msysáfha ukakdrï Èia;s%lalfha h'

l|jqre .egqfuka m,d hkakka i|yd wkq.ukh l< hq;=j ;snQ mQ¾j.dñlhla jQfha h' lgq

lïìj,ska jg lrk ,o yd wdrlaIl yuqod úiska /lj,a,k ,o l|jqrej, ksoyfia

1132 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1133 YS% ,xldfõ W;=f¾ wNHka;r wj;eka jQjkaf.a ;;a;ajh ms<sn| yÈis hdj;ald,Sk" 2009 uehs 14 1134 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1135 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1136 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1137 UNOCHA udkqIjd§ ixlaIsma;h" cQks 20 wkqj l,sfudâvdhs 2010 uehsj, jikq ,eîh' 1138 2009 cQksj, úl,am m%;sm;a;s flakaøh fYA%IaGdêlrKh fj; bÈßm;a l< uQ,sl whs;sjdislï

fm;aifuys fm;aiïlrejka i|yka l< mßÈ zzTjqka ksoyia lrkafka o lrkafka kï ljodo hkak

iïnkaOfhka m%isoaêfha ,nd .; yels lsisÿ f;dr;=rlska f;drj wNHka;r wj;eka jQjka ^700& udi

15l ld,hla È.gu l,sfudâvdhs yd isrelkao,a l|jqrej, Tjqkaf.a ksoyig wysñlr r|jd ;sfí'ZZ

uQ,sl whs;sjdislï fm;aiu" ú'm%'fla' tÈßj j.W;a;rlrejka mia fokd" 2009 cQks

Page 252: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

252

È.a.eiaiqKq wysñ lsÍu ^udi .Kkdjla& yd l|jqrej,ska msg;g hdu iïnkaOj mkjd

;snQ ±ä iSud wNHka;r wj;eka jQ mqoa.,hskag kej; mÈxÑ ùug fyda i;aldrl mjq,a

iu. bÿïysgqï ,eîug fyda bv fokq fkd,eìK'

1057. wNHka;r wj;eka jQjkaf.a udkj ysñlï ms<sn| uy f,alïjrhdf.a ksfhdað;

fjda,ag¾ ld,ska 2007 foieïn¾j, § Tyqf.a YS% ,xld ixpdrfhka miq iïmdokh lrk

,o ks¾foaY f.dkafkys yd wk;=rej udkj ysñlï ljqkais,hg bÈßm;a lrk ,o Tyqf.a

jd¾;dfjys YS% ,xldfõ wj;ekaùu ms<sn| ud¾f.damfoaYhkag .re lsÍfï jeo.;alu1139 yd

Tjqkaf.a rfÜ mqrjeishka f,i wNHka;r wj;eka jQ mqoa.,hska zzcd;Hka;r udkj ysñlï

yd cd;Hka;r udkqIjd§ kS;sfha ish¨ iy;slùïj,g ysñlï we;sj isákafka hZZhs

wjOdrKh lr ;snqKs' tfiau Tyq zzie,iafï ^isú,a ckhdf.a yÈis wjYH;djkag

wduka;%Kh lsÍfï& fldgila úh yels wdrlaIdjg wduka;%Kh lsÍu wjYHjk w;r th

iajNdjfhka udkqISh yd isú,auh úh hq;= hhs isys .ekaùh' úfYaIfhkau wNHka;r

wj;eka jQ mqoa.,hskaf.a hdï Bï ksoyig .re l< hq;= h' wNHka;r wj;eka jQ mqoa.,hska

l|jqrlg isrlr ;eìh fkdyels h'1140

1058. 2008 iy 2009 uq, uq¿,af,ys udkqIjd§ ixúOdk wNHka;r wj;eka jQjkaf.a

l|jqre msysgqùfï § .rel< hq;= wju m%Odk uQ,O¾u ms<sn|j wdKavqj iu. idlÉPdj,

ksr;ùu wLKavj lr f.k hkq ,eîh' 2008 wf.daia;=j, irKd.;hska ms<sn| tlai;a

cd;Skaf.a uy flduidßia ld¾hd,h WmfoaYk f,aLkhla ^Aide-Mémoire& ixj¾Okh

lf<a h' th zzthg wNHka;r wj;eka jQjkaf.a l|jqrej,g wdOdr l< yelafla tajdfha

YdÍßl wdrlaIdj yd iqrlaIs;;dj" wNHka;r wj;eka jQjkaf.a /ljrKh yd iqn idOkh

iy;sl lrkq ,efí kï muKsZZ hhs i|yka lf<a h' th zzwNHka;r wj;eka jQjkaf.a

l|jqre we;=<; fukau msg; o iïmQ¾K yd ndOd úrys; hdï Bï ksoyiZZwe;=¿j wkd.;

wNHka;r wj;eka mqoa.,hskaf.a l|jqre y÷kd .ekSfï § yd l|jqre l,ukdlrKfha §

irKd.;hska ms<sn| tlai;a cd;Skaf.a uy flduidßia ld¾hd,fha ueÈy;aùu i|yd jk

fldkafoais ±laùh' irKd.;hska ms<sn| tlai;a cd;Skaf.a uy flduidßia ld¾hd,h yÈis

jdiia:dk i|yd th jvd leu;s úl,amh jQfha mjq,a ieliau i|yd i;aldrh iemhSu h

hkak fjkqfjka fmkS isáfha h'1141

1059. 2009 ckjdßfha § W;=re m<df;a kej; mosxÑ lsÍu" ixj¾Okh yd wdrlaIdj

i|ydjk ckdêm;s ld¾h idOl n,ldfha iNdm;s neis,a rdcmlaI .egqï l,dmfhka

msg;g meñfKaú hhs wfmalaIs; wNHka;r wj;eka jQ mqoa.,hska 200"000 lg muK

zzwdrlaIdj yd iykdOdr iemhSfïZZ zziqn idOl .ïudkZZ f.dv ke.Sfï tys ie,iqï lgq

1139 E/CN.4/1998/53/Add 2 1140 tcd udkj ysñlï ljqkais,hg bÈßm;a l< wNHka;r wj;eka jQjka ms<sn| uy flduidßiajrhdf.a

ksfhdað;hdf.a jd¾;dj 2008 uehs 21" A/HRC/8/6/Add.4, 5 yd 22 msgq 1141 UNHCR fld<U WmfoaYk f,aLkh ^Aide-Mémoire& 2008 wf.daia;= 29"

http://www.un.org/press/en/2009/090424_Awad.doc.htm

Page 253: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

253

igyka lrk ,o wdKavqfõ zzjkaksfha ck;dj i|yd yÈis iyk jev igykZZ flgqïm;

udkqIjd§ ksfhdað;dh;kj,g yd m%odklhskag bÈßm;a lf<a h' fuu fhdackdj i|yd

fya;+ka f,i wdKavqj wdrlaIl m%;sIaGdjka yd ìï fndaïn bj;a lsÍu hk folu olajd

;snqKs'1142

1060. cd;Hka;r m%cdjg úfYaI wjOdkhla ;snQ foh jQfha wNHka;r wj;eka jQjka

r|jd ;eîu msKsi jegj,a .id yuqodfjka /lj,a lrkq ,nk w¾O ia:djr jHqyhka

jir ;=kla olajd mj;ajd .ekSfï wdKavqfõ m%ldYs; wNs,dIhka h' tfiau ta ld,fha"

wdKavqj 2009 ckjdßfha jkakshg iyk iemhSug wod<j 200"000 la muK wNHka;r

wj;eka jQjka Ndr .ekSug th iQodkï fjñka isák nj mejiSu yd ta iu.u th Bg

iïmQ¾Kfhkau iu.dój jdf.a tys b;sßj isáfha isú,a jeishka 70"000 la muKla hhs

;rfha lshd isàu igyka lsÍu wjOdkh weo .kakd iq¿ h'

1061. tu udifhau irKd.;hska ms<sn| tlai;a cd;Skaf.a uy flduidßia ld¾hd,h

wNHka;r wj;eka jQ mqoa.,hskaf.a l|jqrej,g wdOdr iemhSfï m%Odk uQ,O¾u kej;

kej;;a m%ldY lrñka" wNHka;r wj;eka jQ mqoa.,hskaf.a l|jqrej, l|jqre wdrlaIdj"

kS;sh yd iduh mj;aj .ekSu yd isú,a ck yd udkqIjd§ iajNdjh iy;sl lsÍfï

hdka;%Khla mj;ajd .ekSu wod< iy;slhka we;=¿ zzcd;Hka;r udkqIjd§ kS;shg yd

wNHka;r wj;ekaùu ms<sn| u. fmkaùfï uQ,O¾uj,g wdKavqfõ ne£ isàu u;

jjqkshdfõ" ukakdrfï yd hdmfka w¨;a l|jqrej,g udkqIjd§ wdOdr ,nd §u

;;a;ajdfrdamKh lrñka kj wNHka;r wj;eka l|jqrej,g wdOdr lsÍu ms<sn| ;jÿr

u. fmkaùfï f,aLkhla ixj¾Okh lf<a h'1143

1062. 2009 wfm%a,a ueo ud¾f.damfoaY igyk ms<sn| uOH-jd¾Isl úu¾Ykhla wdKavqfõ

uqÿkam;a lsÍï .Kkdjla biau;=lr olajk w;ru hdï Bï ksoyi jeks m%Odk

uQ,O¾uj,g .re lsÍug È.gu wiu;aj ;sfnk nj fmkajd § we;s w;r ikakoaO w;=re

yuqod yd hqo ld¾h msßia rd;s% ld,fha o we;=¿j l|jqre we;=f<a wLKavj isàu i|ykalr

;sfí'1144 irKd.;hska ms<sn| tlai;a cd;Skaf.a uy flduidßia ld¾hd,h zzwNHka;r

wj;eka jQ mqoa.,hska Tjqkaf.a hdï Bï ksoyi wdmiq ,nd §fï yd Tjqka l|jqrej,ska

ksoyia lsÍfï ld, rduq iys; ie,iaulaZZ i|yd o zzld, kshu iys; yd mdroDYH fidaÈis

ls%hdj,shla i|yd jk mámdáZZ i|yd o b,a,d ;sfí' 2009 uehs 15 fjks Èk fjda,ag¾

ld,ska zztjeks mqoa.,hskaf.a ksoyi §¾>j wysñ lsÍu ys;=jlaldr r|jd .ekSula yd

iudk jkjd muKla fkdfõ" th wkjYH f,i udkqISh ;;a;ajh ;Sj% lsÍula o fõZZ

hhs kej; wk;=re ye`. jQfha h'

1142 YS% ,xldfõ udkqIjd§ m%h;akh" W;=re m<df;a kej; mÈxÑh" ixj¾Okh yd wdrlaIdj ms<sn| ckdêm;s

ld¾h idOl n,ldh" 2011 1143 YS% ,xldfõ wj;eka jQjka ms<sn| yÈis hdj;ald,Skh ^Flash Update&" 2009 ckjdß 21" UNHCR ksfhdað; ld¾hd,h" fld<U 1144 jjqkshdfõ" hdmkfha yd ukakdrfï wNHka;r wj;eka jQjkag wdOdr lsÍu ms<sn| ud¾f.damfoaY

igyk iïnkaO ueÈjdr úu¾Ykh-fYaI m;%hla" 2009 wfm%a,a

Page 254: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

254

1063. cd;Hka;r m%cdj úiska wLKavj lrk ,o WmfoaYkhka ;sìh§;a 2009 cQks jk

úg yuqodj /lj,a lrk ,o yd yuqodj úiska mj;ajd f.k hk ,o 284"000 la muK

wNHka;r wj;ekajQjka r|jd isá wdjD; l|jqre 30 la jjqkshdfõ" ukakdrfï yd

hdmfka msysgqjd ;snqKs'1145 fuf,i t,aààB-md,s; .egqï l,dmfha isrù isá yd wk;=rej

wdjD; l|jqrej, isrù isá mjq,a" jhil wh" <uqka yd wdndê;hka we;=¿ isú,a ckhd

tajd yer hdug fyda wdmiq f.j,a n,d hudg fyda yels jkafka ljod ± hs meyeÈ,s;djla

fkdue;sj l|jqrej, isr.;j isáhy'

1064. ,xldKavql%u jHjia:dfjka fukau cd;Hka;r kS;sh hgf;a o hdï Bï ksoyig"

ys;=jlaldrj r|jd fkd.kq ,eîfï ksoyig we;s whs;Skag yd Tjqkaf.a ksoyi wysñ lrkq

,enQjka wm%ud§j úksYaphldrjrfhl= yuqjg f.k taug we;s whs;shg wod<j n,.;=

wdrlaIKhka ;sìh§;a1146 wjD; l|jqrej, isá ck;djg ys;=jlaldr r|jd .ekSug

tfrysj kS;S{hska yuqùug fyda Widúh yuqfõ Bg wNsfhda. lsÍug fyda wjldY

fkd;snqKs' tfia jqj o hg;a msßfihska YS% ,dxlSh rdcH fkdjk ixúOdkhla jk úl,am

m%;sm;a;s flkaøh ^CPA& lKavdhula jYfhka Tjqka r|jd ;eîug tfrysj uQ,sl

whs;sjdislï kvqjla mjrkq ,eîh ^my;ska n,kak&' wNHka;r wj;eka jQ mqoa.,hskaf.a

ksoyi wysñ lsÍu yd Tjqkaf.a ksoyi wysñ lsÍfï ld,h ;Skaÿ lsÍu md,kh lrk

kS;shla ke;' th ;Skaÿ jQfha hqo wêldÍkaf.a wNsu;h wkqj h'

1065. ìï fndaïn bj;a lsÍu kej; mÈxÑ lsÍug ndOd lrk ,o m%;sIaGdjla jQ w;r

wNHka;r wj;eka jQ mqoa.,hska hdï Bï ksoyiska f;drj wdjD; l|jqrej, È.= ld,hla

mqrd r|jd f.k isàfï m%Odk fya;=j ù ;snqfKa t,aààB iellrejka fidhd .ekSu

msKsi Tjqka iq<uq, fiùu i|yd nj fndfyda úia;rj,ska fukau wdKavqfõ m%ldYkj,ska

o meyeÈ,s h' ksoiqka f,i W;=re m<df;a wNHka;r wj;eka jQ mqoa.,hska ms<sn| ksis

n,Odß fïc¾ fckrd,a lu,a .=Kr;ak W.;a mdvï yd m%;sikaOdkh ms<sn| fldñiu

fj; 2010 iema;eïn¾ 8 fjks Èk lrk ,o Tyqf.a m%ldYfha §1147 zzwNHka;r wj;eka jQ

mqoa.,hskaf.a hdï Bï u; wmg iuyr iSudjka mekùug isÿù ;snqKa wNHka;r

wj;eka jQ mqoa., ckhd w;r Nhdkl wNHka;r wj;eka jQ mqoa.,hska isá ksid h' wm

fuu mqoa.,hskaf.a hdï Bïj,g lsisÿ ksoyila fokafka ke;ehs lshñka yeu flfklau

wm foig- wdKavqj yd wdrlaIl yuqod foig we`.s,s È.= lrhs'''' fuu ckhd w;r

igkalrejka úYd, ixLHdjla ie`.ù isá nj wm ±k isá ksid udi fol ;=kla muK1148

1145 wNHka;r wj;eka jQjka wdrlaId lsÍfï jev lKavdhu" wdrlaIK ixj¾Okhka ms<sn| fojk

ff;%udisl hdj;ald,Skh ^Second Quaterly Update on Protection Developments& 1146 12^3&" 13^2& yd 14^1&W! j.ka;s 1147 http://reliefweb.int W;am;kh lr we;s mßÈ udkqISh fufyjr iufha § wj;ekajQ isú,a ckhd kej;

mÈxÑ lsÍu" YS% ,xld wdKavqj" 2009 fkdjeïn¾ 26 1148 lñgqj úiska uQ,dY% mrdihla u.ska tla/ialr .kakd ,o f;dr;=rej,g wkqj ;j;a udi 2-3 lg jeä

ld,hla hdï Bï iSud mej;S ;sfí' tfiau fïc¾ fckrd,ajrhdf.a m%ldYhg mgyeksj iq<uq, fiùfï mÍlaIK yd m%Yak lsÍï 2010 olajd È.gu flÍ ;sfí'

Page 255: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

255

we;eï hdï Bï iSudjka hgf;a Tjqka ;nd .ekSug yd wmf.a T;a;= fiajd wdh;k ish,a,

Tjqka y÷kd .ekSu i|yd fho ùug wmg isÿ jqKs'ZZ

1066. flfia jqj o wdKavqj,g wNHka;r wj;eka jQ mqoa.,hskaf.a ksoyi ;djld,slj

wysñ lsÍug yd igkalrejka fjkalr .ekSug ysñlu ;snqfKa jqj o th yels wvqu

ld,hla i|yd úh hq;= h' ;j o wNHka;r wj;eka jQ mqoa.,hska f.a ksoyi wysñ lsÍug

bv Èh yelafla wNHka;r wj;eka jQ mqoa.,hska rdcHfha wdrlaIdjg nrm;, w.;shla

jkq we;s njg úYajdi lsÍug nrm;, yd kS;Hdkql+, fya;= ;sfí kï muKs' ;j o

wNHka;r wj;eka jQ mqoa.,hska È.gu r|jd .ekSug kS;Hdkql+, mokula yd tla tla

mqoa.,hdg tfrysj fpdaokd bÈßm;a lsÍu wjYH fjhs'

1067. 2009 cQks 11 fjks Èk úl,am m%;sm;a;s flakaøh zzmiqj lS j¾.fha l|jqrl ^tkï

zziqn idOlZZ fyda zzwj;ekaZZ l|jqrej,& j,x.= w;a wvx.=jg .ekSfï jfrka;=jlska

f;drj yd mqoa.,fhl= w;a wvx.=jg .ekSug wjir fok lsisÿ kS;shl fyda fr.=,dishl

wdëk;djlska f;drj idudkh isú,a jeisfhl=f.a ksoyi wysñ lsÍu kS;s úfrdaë yd

w;a;fkdau;sl w;awvx.=jg .ekSulg iudk fjhs'''' miqj lS j¾.fha l|jqrl r|jd

;sfnk tjeks ish¨ mqoa.,hska wdKavql%u jHjia:dj u.ska iy;sl lrkq ,en we;s uQ,sl

whs;Ska W,a,x>kh lrñka ienúkau kS;s úfrdaëj yd w;a;fkdau;slj w;a wvx.=jg

f.k ;sfí hhs i|yka lsÍu idOdrK h'ZZ hkqfjka lreKq olajñka fY%aIaGdêlrKh

yuqfõ uQ,sl whs;sjdislï kvqjla f.dkq lf<a h' fuu whs;Ska hdï Bï ksoyi iy;sl

lrk 14^1& j.ka;sfha wka;¾.; fõ' tfiau cd;Hka;r kS;sh o mqoa.,fhl= Tjqkaf.a

ksoyig wysñ lrkq ,nkafka kï cd;Hka;r m%ñ;Skag wkql+,j Tyqg$wehg w;a wvx.=jg

.ekSug yd r|jd ;eîug fya;= ±kqï Èh hq;= nj b,a,d isà'

1068. fm;aiu wfkla tajd w;r wdjD; zziqn idOlZZ l|jqrej, r|jd isák ish¨

wNHka;r wj;eka jQ mqoa.,hskaf.a hEï Bï ksoyi ;yjqre lsÍfï fukau kïlr ;sfnk

rdcH wêldr wNHka;r wj;eka jQ mqoa.,hskaf.a jHjia:duh whs;sjdislï W,a,x>kh lr

;sfnk nj fY%aIaGdêlrKh úiska ms<s .kq ,eîfï ksfhda.hla wfmalaId lrhs' 2009 cQks

18 fjks Èk fY%aIaGdêlrKh whÿu weiQ kuqÿ lSm wjia:djlau th l,a oeó h' lñgqjg

,enqK f;dr;=rej,g wkqj ldrKh ms<sn| ;Skaÿj m%ldYhg m;a lsÍug ;sfí'1149

1069. 2009 iema;eïnrfha § ;j;a ixpdrhlg miq wNHka;r wj;eka jQ mqoa.,hskaf.a

udkj ysñlï ms<sn| uy f,alïjrhdf.a ksfhdað; fjda,ag¾ ld,ska zzwjD; l|jqrej,

r|jd ;sfnk 250"000 lg jvd jeä wNHka;r wj;eka jQ mqoa.,hskaf.a hdï Bï ksoyi

1149 úl,am m%;sm;a;s flakaøh tÈßj wdrlaIl wud;Hjrhd ^SC FR 457/09& http://www.cpalanka.org/the-

centre-for-policy-alternatives-vs-minister-of-defence-sc-fr-45709.

Page 256: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

256

m%;sIaGdmkh lsÍu''' yÈis ldrKhla njg m;aj ;sfnk''' ZZ1150 nj i|yka lrñka

wNHka;r wj;eka jQ mqoa.,hska fmr<d heùfï ukao.dó fõ.h ms<sn|j .eUqre wjOdkh

m%ldY lf<a h' Tyq kej;;a wNHka;r wj;eka jQ mqoa.,hskag tlaflda i;aldrl mjq,a

iu. úiSug f.j,aj,g wdmiq hdug fyda ke;skï újD; udreùfï l|jqrej,g hdug

wjir fok f,i b,a,d isáfha h' tfiau Tyq zzcd;Hka;r kS;shg wkqj .egqfï

WÉpia:dkh ;=< isú,a jeishkaf.a ksoyi wysñ lsÍu kS;Hdkql+, yd wksjd¾h wdrlaIl

wjYH;djlehs idOdrKh l< yels jqj o fuu wdrlaIl m%;sIaGdjkag m%;spdr ±laùug

taldka; jYfhka wjYH jkjdg jvd È.= ld,hla tajd fkdmej;sh hq;= nj o isys

.ekaùh' ksoyi wysñ lsÍfï ;SrK jeäÿrg;a lKavdhï mokulg jvd mqoa., mokula

u; .kq ,eìh hq;= h' ksoyia fkdlrkq ,nk mqoa.hskag mqoa., mokula u; fya;=

ms<sn|j ±kqï Èh hq;= w;r iajdëk uKav,hla u.ska fuu ;SrKh úu¾Ykh lsÍug

wjHdc wjia:djla ,nd Èh hq;= h'1151

1070. zzwjD; l|jqre yd wvúj, l|jqre ckhd w;r isú,a ckhdj wLKavj isrlr

;eîu bÈß i;s lSmh ;=< hdï Bï ksoyi m%;sIaGdmkh lsÍfï ie,lsh hq;= m%.;shla isÿ

fkdfõ kï th iduqysl o`vqjul iajNdjh .ekSug mjd yels hZZhs fjda,ag¾ ld,ska

wk;=re ye`.ùh'

jjqkshd Èia;s%lalfha fpÜál=,ï fldÜGdifha ueksla *dï /|jqï l|jqr

1071. ueksla *dï muKlau fylaghdr 500 la muK yd lsf,da ógr .Kkdjla úys§

;snqK w;r l,dm y;lska iukaú; úh'1152 iEu l,dmhlau lgq lïìj,ska jg fldg ;snQ

w;r yuqod msßia úiska /lj,a lrkq ,eìK' wNHka;r wj;eka jQ mqoa.,hska m<uqfjkau

ueksla *dïj,g f.k ,oafoa 2009 fmnrjdßj, h' Tjqka w;r r;= l=rei lñgqfõ

keõj,ska bj;alr f.k tk ,o frda.Ska iu. meñKs id;a;= imhkafkda o m%;sldrj,ska

miq iqj jQ frda.Syq o jQy'1153 2009 uehs 17 yd cQ,s 9 w;r uq,;sõj,§ yd ´ukaf;a § fidaÈis

lsÍfuka miq wNHka;r wj;eka jQ mqoa.,hska 90"000 la muK ueksla *dïj,g f.fkkq

,eìK' tys by<u wjia:dfõ 284"000 la jQ uq¿ wNHka;r wj;eka jQ mqoa.,hskaf.ka

220"000 la muK ueksla *dïys r|jjkq ,en ;snqKs'

1150 Irinews Sri Lanka: wNHka;r wj;eka jQjka kej; mÈxÑ lsÍfï fõ.h ms<sn| jefvk lKiai,a,"

2009 iema;eïn¾ 30 http://www.irinews.org/report/86371/sri-lanka-concerns-growing-over-pace-of-idp-resettlement

1151 tcd udOH ksfõokh" Freedom of movement for a quarter of a million displaced, UN Representative

discusses with Sri Lankan government,2009 iema;eïn¾ 29 1152 l,dmh 0 ^lȾ.du¾ .u&" l,dmh 1 ^wdkkao l=udriajdñ .u&" l,dmh 2 ^fmdka rdukdoka .u&"

l,dmh 2 ^wreKdp,ï .u&" l,dmh 4 ^fpÜál=,ï&" l,dmh 5" 6" 7 ^ure;udvq iqn idOl uOHia:dkh& 1153 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 257: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

257

1072. wjirhlska f;drj ueksla *dï yerhdu wNHka;r wj;eka jQ mqoa.,hskag ;ykï

lrkq ,enqjd muKla fkdfõ" tfiau Tjqkag kshulr ;snqK l,dmh o yer hd fkdyels

úh' tfiau uq, § Tjqkag tlu l,dmfha wfkl=;a wxYj, isá {d;Ska ne,Sug hdug o

wjir fkdÿks' hdï Bï ksoyi fkdue;s ùu wfkla wxYj, fyda l,dmj, isá {d;Ska

fidhd hdfuka wNHka;r wj;eka jQ mqoa.,hska j<lajkq ,eìK' .egqu ld,h ;=< fyda

mÍlaIdjg Ndckh lsÍfï ld,h ;=<1154 foudmsfhda Tjqkaf.a <uqkaf.ka fjka lrkq ,en

;snqK w;r Tjqka fidhd .ekSfuys,d bjla njla ke;sj isáhy' mjqf,ka fjkaùu

wNHka;r wj;eka jQ mqoa.,hskaf.a m%Odk lKiai,a,la jQ w;r .egqï m%foaYfhka

meñfKñka isáhjqka ta jk úg;a ú| ;snqK w;a±lSug fohg th ;j;a fõokdlr Ñ;a;

mSvdjla tla lf<a h' we;euqkag úfYaIfhkau wdrlaIl yuqod úiska f.k f.dia ;snqK yd

Tjqka bkafka fldfya ± hs fkd±k isá fyda r|jd isg fjk;a uOHia:dkj,g udre lrk

,o whj¨kag fuh udi .Kkdjla wLKavj ú£ug isÿ úh'

1073. fndfyda wNHka;r wj;eka jQ mqoa.,hskag mjqf,a idudðlhskaf.a wju.=,aj,g

iyNd.s ùug wjir §u m%;slafIam l< nj idlaIslrefjda lñgqjg mejiQy'1155 ueksla

*dïj,ska msg; frday,aj,ska ffjoH m%;sldr ,nd .ekSu i|yd úfYaI wjirhla .ekSu

wjYH jQ w;r m%;sldr iïmQ¾K jQ úg wdmiq l|jqrg /lj,a iys;j f.k tkq ,eìK'

/|úhkag o tmßÈu h'1156 wNHka;r wj;eka jQ mqoa.,hska fj; l|jqfrka msg;ska

flfrk ixpdr o ±äj md,kh flßK' ,nd ÿka fj,dj bl=;a jQ jydu wuq;a;kag

msgjkakehs fid,aodÿfjda wK l<y' fjka lrk ,o ld,h úkdä myf,djlg jeä

fkdùh' fuu ;;a;ajhka ysf¾ bkak wfhl= n,kakg hkjd jeks hhs tla idlaIslrejla

mejiSh'1157

1074. wNHka;r wj;eka jQ mqoa.,hska ms<sn| hqolrK iajNdjh .;a wdKavqfõ m%fõYh

2009 wfm%a,aj, W;=re m<df;a wNHka;r wj;eka jQ mqoa.,hskaf.a m%Odk ksis n,Orhd

f,i fïc¾ fckrd,a pkaøisßf.a m;a lsÍu u.ska biau;=lr ±laúK' wk;=rej wjidk

m%ydrhg iïnkaOjQ YS% ,xld yuqodfõ 53 jk n, fiakdxlfha wK fok ks,Odß fïc¾

fckrd,a lu,a .=Kr;ak u.ska Tyqj wdfoaY flßK' wNHka;r wj;eka jQ mqoa.,hskaf.a

m%Yak l<ukdlrKhg isú,a wêldÍka o ueÈy;a jQ1158 kuq;a m%Odk N+ñldjka

úfYaIfhkau l,dmj,ska yd l|jqrej,ska msg;g yd we;=,g hdï Bï md,kh lsÍu wod<

N+ñldjka r`. mdk ,oafoa wdrlaIl wud;HdxYh yd YS% ,xld yuqodj úisks' fuh Tyq W.;a

mdvï yd m%;sikaOdkh ms<sn| fldñiug l< bÈßm;a lsÍfï § zziuia; ls%hdj,shu n,d

1154 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1155 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1156 fi!LH yd fmdaIK lghq;= wud;HdxY f,alïjrhdf.a ,smsh 2009 uehs 11" on file 1157 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1158 kej; mÈxÑ lsÍfï yd wdmod iyk fiajd wud;Hjrhd iNdN;s;ajh ±rE cd;sl fufyhqï lñgqjg

fjk;a wud;Hjre .Kkdjla o iïnkaO jQy' Èia;s%la uÜgfï § wdKavqfõ Èidm;sjrhd yd wfkl=;a wdh;k o iïnkaO jqKs' ^YS% ,xldfõ udkqISh m%h;akh" W;=re m<df;a kej; mÈxÑ lsÍu" ixj¾Okh yd wdrlaIdj ms<sn| ckdêm;s ld¾h idOl n,ldh&

Page 258: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

258

lshd .;af;a yuqodjhs' i;a;lskau wfkl=;a wdKavqfõ ks,OdÍka" wdh;k o tf,i

iïnkaO jQ kuq;a jevj,ska nyq;r fldgi ^wNHka;r wj;eka l|jqre msysgqùu& lrk

,oafoa yuqodj úisks'ZZ1159 hhs i|yka lrk úg wdrlaIl f,alï f.daGdNh rdcmlaI fuh

;yjqre lrkq ,eîh' ueksla *dï tfla tla tla l,dmh yuqod wd{dm;Ska úiska md,kh

lrk ,o w;r wNHka;r wj;eka jQ mqoa.,hskaf.a tÈfkod Ôú;h md,kh lsÍug yuqod

ld¾h msßia l|jqre uq¿,af,ysu isáfhda h'

1075. fidaÈis lsÍfï yd m%Yak lsÍfï ls%hdj,Ska- wNHka;r wj;eka jQ mqoa.,hskag

l|jqre yerhkakg bv fkd§u iïnkaO m%Odk ks, idOdrKSlrKh - 2009 uq¿,af,au

yd 2010 ;=< o l|jqre we;=<; È.gu isÿ úh' isú,a we÷ñka hq;=j ls%hd lrñka isá yuqod

nqoaê ks,OdÍka yd ryia fmd,sia ks,OdÍka ckhd w;r isàu t,aààB ldv¾jreka yd

igkalrejka fiùfï l%fudamdfha fldgila úh'

1076. T;a;=lrejka f,i jev l< w;=re yuqod lKavdhïj, idudðlfhda yd ysgmq

t,aààB igkalrefjda t,aààB idudðlhska y÷kd .ekSug yuqod nqoaê wxY ks,OdÍka

iu. ks;sm;d l|jqrej,g meñKshy'1160 Tjqka wNHka;r wj;ekajQ mqoa.,hska iu. weúo

mqoa.,hska fmkajd Èh hq;= jQ w;r fmkajd fokq ,enQjka m%Yak lsÍu i|yd f.k hkq

,eìK' we;eï wNHka;r wj;ekajQ mqoa.,hska w,a,d .kq ,enQ úg weo f.k f.dia

wfkl=;a wNHka;r wj;ekajQ mqoa.,hska bÈßfhau myr fokq ,enQ1161 w;r wfkla wh

rd;s%fha § /f.k hkq ,eìK'1162

1077. Tjqkaf.a ksoyi wysñ lr ;snQ ld,fha fndfyda úg fkdfhla wjia:dj, iel

lrk ,o t,aààBh iu. mej;s Tjqkaf.a in|;dj fyda l|jqf¾ isák t,aààB

idudðlhska ms<sn|j f;dr;=re Tjqkag ;snqfKa kï tajd ms<sn|j m%Yak lsÍug l|jqf¾

m%Yak lsÍfï ldurhlg ryia fmd,Sish Tjqka le|jQfha flfia o hkak idlaIslrefjda

úia;r l<y'1163 tfiau fjk;a uQ,dY% o we;eï wNHka;r wj;ekajQ mqoa.,hskaf.ka ryia

fmd,sia tacka;jreka úiska ks;sm;d m%Yak lrkq ,enQ nj yd we;eï wjia:dj, ysia

fld,hlg fyda Tjqkag lshùu wjir fkdÿka isxyf,ka ,shk ,o fld,hlg w;aika

.;a nj ±laùh' we;eï wNHka;r wj;ekajQ mqoa.,hska Èkm;d ryia fmd,Sishg jd¾;d

lsÍu wjYH úh' fidaÈis mÍlaIdjka l< yd /|jqï uOHia:dkj, r|jd isá ld,h ;=<

Tjqkaf.a ieñhkaf.ka fjka lr isá ysgmq t,aààB idudðlhskaf.a Nd¾hdjkaf.ka

Tjqkaf.a iñhkaf.a lghq;= ms<sn|j m%Yak lrkq ,eìK'

1159 LLRC fj; wdrlaIl f,alï f.daGdNh rdcmlaI uy;d úiska lrk ,o bÈßm;a lsÍu 2010 wf.daia;= 17 1160 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1161 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1162 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1163 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 259: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

259

1078. fin¿ka ks;sm;d ckhdg myr fok fyhska yd {d;Ska m%Yak lsÍug fyda /|jqï

uOHia:dkj,g f.k hdug /f.k .sh fyhska ksrka;r ìfhka miq jQ ;;a;ajhl Tjqka

Ôj;a jQfha flfia ± hs idlaIslrefjda úia;r l<y' wNHka;r wj;ekajQ mqoa.,hska

fin¿kaf.a ±ä Wmfoia ms<smeoafoa ke;s kï Tjqkag myr fokq ,eìK' jdÑlj nek jÈkq

,eìK'1164 mej;s krl ;;a;ajhka ms<sn|j fyda fin¿ka fyda ryia fmd,sish úiska Tjqkag

i,lk wdldrh ms<sn|j fyda meñKs,s lsÍug msysg me;Sfï ud¾.hla Tjqkag fkd;sìKs'

1079. tfiau yuqod msßiaj," fmd,sia ks,OdÍkaf.a yd w;=re yuqod lKavdhïj,

idudðlhskaf.a wLKav /£ isàu o wNHka;r wj;ekajQ mqoa.,hska iïnkaOfhka

wkdrlaIs; ;;a;ajhla ks¾udKh lf<a h' wjir fokq ,enQfha kï udkqIjd§ ls%hdOrhska

Èjd ld,h ;=< we;eï wjia:dj, ueksla *dïj,g meñKs w;r úfYaIfhkau rd;s% ld,fha

wdrlaIdjla fyda kshduk hdka;%Khka fkd;sîu wNHka;r wj;ekajQ mqoa.,hska

úfYaIfhka ia;S%yq yd .eyeKq <fuda myiqfjka úm;g m;ajk ;;a;ajhl miq jQy'

1080. 2009 iema;eïn¾j, § irKd.;hska ms<sn| tlai;a cd;Skaf.a uy flduidßia

ld¾hd,h l|jqrej, wdrlaIl isoaëka ms<sn| jd¾;d .ek .eUqre wjOdkh m%ldY lrñka

m%ldYhla ksl=;a lf<a h' th iema;eïn¾ 26 fjks Èk ueksla *dïj, we;sjq isoaêhla

jd¾;d lf<a h' tys § wNHka;r wj;ekajQ mqoa.,hska lKavdhula l,dm folla w;r

.uka lsÍfuka je<laùug wdrlaIl yuqod W;aidy l< úg .egqula we;s ùu yd yuqod

fin¿ka fjä ;eîu ms<sn| isoaêhls' bj; .sh WKavhla je§fuka <ufhl= wlS%h;ajg

m;aj we;s nj jd¾;d l< irKd.;hska ms<sn| tlai;a cd;Skaf.a uy flduidßia

ld¾hd,h wNHka;r wj;ekajQ mqoa.,hskaf.a wdrlaIdj yd ldhsl iqrlaIs;;dj iy;sl

lsÍfï mshjr .kakehs o fmr<d heùfï ls%hdj,sh fõ.j;a lrkakehs o tu wj;eka

jQjkag hdï Bï ksoyi m%;sIaGdmkh lrkakehs o b,a,d isáfha h'1165

l|jqre ;;a;ajhka

1081. l|jqrej, mej;s ;;a;ajhka úfYaIfhkau 2009 wfm%a,a wjidkfha yd uehsj,

úYd, .,d taïj,ska miq ;;a;ajhka - 2008 § mgka .kakd o ie,iqï yd idlÉPd ;sìh§;a

jQ wdKavqfõ krl iQodku ;=< wNHka;r wj;ekajQ mqoa.,hskaf.a ;;a;ajh W;aikak

lrkq ,eîh'

1082. 2009 fkdjeïn¾ 26 Èk ksl=;a lrk ,o m%ldYhl § zzwNHka;r wj;ekajQ

mqoa.,hskaf.a l|jqrej, Ôj;ajk ckhd úiska nqla;s ú¢kq ,nk idudkH ;;a;ajhla

iy;sl lrkq msKsi flá ld, mßÉfþohla we;=<; frday,a" nexl=" rcfha ld¾hd," mdi,a

1164 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1165 UNHCR, 2009 iema;eïn¾ 29 UNHCR YS% ,xldfõ wNHka;r wj;eka jQjkaf.a wdrlaIdj ms<sn|j

ie,ls,su;a fjhs" reliefweb.int

Page 260: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

260

yd if;di idmamq msysgqùug th iu;a úh'''ZZhhs wdKavqj lshd isáfha h'1166 2013 ckjdß 31

Èk tlai;a cd;Skaf.a udkj ysñlï lñgqjg th bÈßm;a lrk ,o jd¾;dfõ1167 § wdKavqj

zziEu iqn idOl .ïudkhlau ksjdi ldKavj,g fnokq ,eìK' tajdg úÿ,sh ,nd §

;snqK w;r iEu ldKavhlgu fjku l=iais" jeisls,s" kdk ia:dk yd <ud ys;ldó

wjldY ;snqKs' uOHia:dk we;=<; fmdÿ ia:dk yd úfkdaodhk lghq;=j,g úfYaI

m%uqL;ajhla fokq ,eìK' c, i,dlh f,dal fi!LH ixúOdkh úiska wkqu; lrk ,o

m%ñ;Ska blauùh' tfiau ikSmdrlaIl myiqlï o m%ñ;s ;;a;ajhl mj;ajd .eksK' wdydr

yd fmdaIKh wjOdkh fhduq l< úfYaI lafIa;%hla úh'''' iqn idOl .ïudkj,g úfYaI

fi!LHdrlaIK myiqlï yd m%udKj;a ffjoH iemhqï imhkq ,eìK'''ZZ hhs i|yka

lf<a h'

1083. ueksla *dï zziqn idOl .ïudkZZ ieliqk úúO l,dmj, ;;a;ajhka ie,lsh hq;=

wkaoñka úúO jQ w;r ld,hdf.a wejEfuka fjkia úh' flfia jqj o lñgqjg ,enqKq

idlaIslre m%ldYk fukau tlai;a cd;Skaf.a" udkqIjd§ ixúOdk" rdcH fkdjk

ixúOdk" W.;a mdvï yd m%;sikaOdkh ms<sn| fldñiu yd fjk;a tajd úiska bÈßm;a

lrk ,o jd¾;d wdKavqj úiska úia;r lrk ,o yd imhk ,o úia;r mßÈ l|jqrej,

;;a;ajhka w;r meyeÈ,s úIu;d fmkakqï lrhs'

1084. 2009 wfm%a,aj, § irKd.;hska ms<sn| tlai;a cd;Skaf.a uy flduidßia

ld¾hd,h wNHka;r wj;ekajQ mqoa.,hskaf.a l|jqrej, wêl ixflakaøKh yd ÿlaÅ;

;;a;ajhka ms<sn|j yd m%udKj;a fi!LHdrlaIKfha wvqj ms<sn|j wjOdkh u;= lf<a h'

jjqkshdfõ" hdmkfha yd ukakdrfï wNHka;r wj;ekajQ mqoa.,hskaf.a l|jqrej,g wod<j

irKd.;hska ms<sn| tlai;a cd;Skaf.a uy flduidßia ld¾hd,hg nrm;, wdrlaIl

m%;sIaGdjka .Kkdjla ;snQ nj ks.ukh l< úu¾Ykh wdKavqj úiska .; hq;= yÈis

mshjr iïnkaO ks¾foaYk bÈßm;a ldf<a h'1168

1085. 2009 wfm%a,aj, § fi!LH yd fmdaIK lghq;= ms<sn| wud;HdxYfha jix.; frda.

úoHd wxYh ksl=;a l< fjku jd¾;djl tys zz wNHka;rj wj;ekajQ mqoa.,hskaf.a fmdÿ

fi!LH m%Yak l<ukdlrKh lsÍu i|yd jQ ud¾f.damfoaYZZj,g wkqj jjqkshdfõ

wNHka;r wj;ekajQ mqoa.,hskaf.a l|jqre ms<sn| tys we.hSfï m%;sM, f.k yer

oelaùh'1169 jd¾;dj ta jk úg;a isÿj mej;s wNHka;r wj;ekajQ mqoa.,hskaf.a fhdaO

.,kh zziïm;a u; ±jeka; mSvkhla t,a,lr wêldÍka fj; wmuK m%Yak f;d.hla

1166 udkqISh fufyjr iufha wj;eka jQ isú,a ckhd kej; mÈxÑ lsÍu" YS% ,xld wdKavqfõ jd¾;dj" 2009

fkdjeïn¾ 26" reliefweb.intys jd¾;d jQ mßÈ h' 1167 CCPR/C/LKA/5,iïuq;sfha 40 jk j.ka;sh hgf;a rdcH md¾Yj úiska bÈßm;a lrk ,o jd¾;d i,ld

ne,Su" YS% ,xldj" 2013 ckjdß 31 1168 UNHCR uOH jd¾Isl úu¾Ykh" 2009 wfm%a,a 15 1169 2009 ckjdßj, iïu; flßK' ud¾f.damfoaY c,fha yd wdydrj, iqrlaIs;;dj" u,my yd wmøjH

wdrlaIs;j neyer lsÍu" frda.S ckhdg m%;sldr lsÍu yd l<ukdlrKh" frda. ksÍlaIKh iy;sl lsÍu we;=¿ fndajk frda. jHdma; ùu je<laùfï mshjr ks¾foaY lrhs'

Page 261: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

261

ks¾udKh lrk ,o nj ms<s.;a w;r wNHka;r wj;ekajQ mqoa.,hskaf.a l|jqrej,

wduka;%Kh lsÍu wjYH jQ ;;a;ajhkag wod< m%Odk fidhd .ekSï úia;r lf<a h'

jdiia:dk ;=< m%udKj;a fkdjk bvlv yd ÿ¾j, jd;dY%h¦ kEu yd frÈ fia§u i|yd

c,h ke;slu yd wdrlaIs; mdkSh c,h ke;slu¦ m%udKj;a fkdjk jeisls,s ixLHdj yd

we;eï W;=rd hk tajd o we;=¿j wi;=gqodhl jeisls,s kv;a;=j yd wdydr ms<sfh,

lsÍfuys§ m%Yia; fi!LHh iy;sl lsÍu ÿIalr njg m;a lr ;sfnk fmdÿ l=iaisj,

;;a;ajh hk tajd h'1170

1086. by; i|yka jd¾;d fol lñgqj úiska iïuqL idlÉPdjkag Ndckh lrk ,o

idlaIslrekaf.ka ,enqKq m%ldYk yd iudk úIu;djka( nrm;, ;onoh" fi!LH yd

ikSmdrlaIl m%Yak" jeisls,s ys`.h" W;=rd hk jeisls,s" 15 fofkl= jk f;la ;onofhka

msreKq l+vdrï ksjdi" úh,s ld,fhys ±ßh fkdyels WIaK;ajh yd fudaiï ld,fha

mdúÉÑhg .; fkdyels l+vdrï wdÈh u;=lr olajk wfkl=;a uQ,dY% u.ska ;yjqre lrhs'

ksoiqka f,i 2009 wf.daia;=j, § jd¾;d jQ mßÈ yÈis .xj;=r 4 l,dmfha l=vdrï ksjdi

2000 la úkdYhg m;aùu yd 2 l,dmh l=Kdgq c,h iu. jeisls,s 95 lska W;=rd .sh wm

øjH ñYs%; c,fhka hg ùu frda. wjodku jeä lf<a h'1171

1087. ueksla *dï ys 2 jk l,dmfha ;;a;ajhka idlaIslrefjl= úia;r lf<a fufia h(

zzfuu l|jqre yeu tllgu A isg Z olajd tall ;snqKd' uf.a l|jqf¾ iEu tallhlgu

15 fofkl= i|yd ;snqfKa ógr 6 X 6 bvla' Whkak ;snqfK;a tafl' fïjd ;djld,sl bÈ

lsÍï" iuyr tajdg ;snqfKa gdfmd,ska jy,j,a" iuyr tajdfha jy,j,a ;=kS ;=;a;kdh.ï

;yvqj,ska yo,d ;snqKd' A-C wxYj,g ;snqfKa 45 fofkl= muK i|yd tl jeisls,sh hs'

wmg È. fmda,sïj, n,d bkak isÿ Wkd' wmg ÿkak wdydrj,ska mdpkh yeÿkd' fndfyda

fofkl=g jeisls,s hkak Wfka t<sfha' ;;a;ajhka b;du;au ms<sl=,a iy.; Wkd'ZZ1172

1088. lñgqjg wfkl=;a idlaIslrejka lshd isáfha 2 jk l,dmfha ;snqfKa l+vdrï yd

jeisls,s f,i mdúÉÑ lrkakg ;snqKq jfÜ ,E,s .ymq j,j,a muKhs' l|jqrej, ;snqKq

jeisls,s jeäyßhla W;=rd hñka ;snqKd'1173 wdndê; mqoa.,hska i|yd jeisls,s yd we`.m;

fidaod .ekSfï myiqlï ;snqfKa keye' tal wdndê; whg yd hqoaOfhka ;=jd, ù isá whg

úfYaI ÿIalr;d yd mSvdjla we;s l<d'1174 l+vdrï ish .Kklg ,enqfKa tl w;a

1170 jjqkshdfõ" wNHka;r wj;eka jQjkaaf.a l|jqrej, ikSmdrlaIdj" iajia:;dj yd frda. ksÍlaIKh"

fi!LH yd fmdaIK lghq;= wud;HdxYfha jix.; frda. wOHhk wxYh" 2009 wfm%a,a 25' http://www.epid.gov.lk/web/attachments/article/150/Vol_36_NO_17_English.pdf

1171 tlai;a ckmo rdcH fomd¾;fïka;=fõ udkqIjd§ f;dr;=re tallh" YSS% ,xldj( ueksla *dïys wj;eka jQfjda fudaiï .xj;=r ;¾ckhg myiq f.dÿre fj;s" 2009 wf.daia;= 21

1172 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1173 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1174 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 262: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

262

fmdïmhlska ,enqK j;=r muKhs' wNHka;r wj;ekajQ mqoa.,hskag .f`.a kdkak ;snqKd'

.EKq wh kdk fldg ks;ru jf.a yuqod fin¿ka n,d isáhd lshd hs'1175

1089. iyk yd mqkre;a:dmk tallh yd ueksla *dïj, uQ,sl fi!LH idhk yhla

mj;ajd f.k .sh udkqIjd§ ksfhdað;dh;kj, taldnoaO tl;=j zzueksla l|jqr yd

jjqkshd yd hdmk Èia;s%lalfha taldnoaO fi!LH yd ffjoH fiajd jevigykZZ ms<sn|

Tjqkaf.a wjidk jd¾;dfjys 2009 fkdjeïn¾ 2 olajd 2 l,dmfha uQ,sl fi!LH

uOHia:dkhg meñKs frda.Skaf.a m%udKh jeä fjñka mej;s nj;a thg fya;=j ld,h

bl=;a jkúg l|jqre uq¿,af,ys frda. yd wikSm jHdma; ùug mgka .ekSu nj;aZZ1176

i|yka lf<a h' tfiau Tjqyq fydß jeks ifï frda. fukau mdpkh úfYaIfhka nyq,j

mj;sk nj jd¾;d l<y' zzfuu l|jqrej,g meñKshjqkag we|f.k wd we÷ï yd irK

,nd .;a ;djld,sl gdfmd,ska jdiia:dk yer wka lsisjla fkd;snqKs' ta ;;a;ajh

úfYaIfhkau mefmd,"1177 mdpkh" jhsria WK" weia wudre yd leiai hk frda. me;sÍfï

wjodku we;s lf<a h' fhda.H wdjrKj,ska f;dr újD; u,my lsÍu mq¿,aj me;sr

mej;=fka jeisls,s myiqlï fkdue;slu fya;= fldg f.k h'ZZjd¾;dj tys ks.ukhkays §

zzfi!LHhg ydkslr mßirh l|jqf¾ ksjeishka ^ueksla *dï& fj; ks;ru jdf.a frda.

fyda idudkH wikSm jHdma;ùula iy;sl lf<a hZZhs i|yka lf<a h'

1090. ls%hd;aul fjñka mej;s ffjoH myiqlï fj; meñKs úg wNHka;r wj;ekajQ

frda.S frda.S mqoa.,hskag meh .Kka fmda,sïj, isákakg isÿùu jeks ÿIalr;d o udkqIjd§

ls%hdOrfhda úia;r l<y' frda.Skag ffjoHjreka iu. l;d lrkakg ,efnkafka ke;slu

.ek ks;r jd¾;d úh' ffjoHjreka fndfyduhla l;d lf< isxyf,ka muKs'

frday,aj,g udrelr hjk frda.Ska we;eï wjia:dj, m%udKj;a f,i iqj ùug fmr

wdmiq l|jqr fj; tjd we;'1178 ;j o frday,g f.k hkq ,enQ mjqf,a idudðlhka iu.

iïnka;d meje;aùug l|jqr we;=f,a isák {d;Skag bv ,eî ke;' /f.k .sh frda.S

{d;Ska isákafka fldfya oehs ±k .ekSug Tjqkag l%uhla fkd;sìK' wNHka;r wj;ekajQ

mqoa.,hskag m%;sldr lsÍug wjir § ;snQ jjqkshdj frday, we;=<; yd msg; yuqod /lj,a

úh' ta ksid frday,g we;=¿ ùug fukau f;dr;=re ,nd .ekSu o iSud úh' uq, § frday,a

wêldÍka m%;sldr i|yd frday,a.;j isá wNHka;r wj;ekajQ mqoa.,hska ne,Sug Tjqkaf.a

{d;Skag wjir § ke;' udi .Kkdjlg miq wjir m;a l%uhla we;s lrk ,o w;r

frday,g {d;Ska ne,Sug taug wjYH wNHka;r wj;ekajQ mqoa.,hska l|jqf¾ ,shd mÈxÑ

úh hq;= úh' frday,g meñKSfï § o Tjqka yuqod ks,OdÍka fj; ,shd mÈxÑ úh hq;=j

;sìK' Tjqka tÈku m' j' 6 jk úg l|jqrg wdmiq meñKsh hq;=j ;snqKs'

1175 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1176 ueksla *dï yd jjqkshd yd hdmk Èia;s%lalj, taldnoaO fi!LH yd ffjoH fiajd jev igyk" iyk

yd mqkre;a:dmk tallh iy udkqIjd§ ksfhdað;dh;k tl;=j 2010 ud¾;= 1177 cQksj, mefmd, jHikhla frda.Ska 12"195 la jd¾;d lrkq ,eîug u. mdohs" by; jd¾;dju 1178 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 263: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

263

1091. udkqIjd§ jd¾;d olajkafka hdï Bï ksoyi iSud lsÍï yd m%jdykfha wvqj fya;=

fldg f.k wv jYfhka we;sjk ffjoH i;aldrh fkdue;slu" l|jqre ;;a;ajhka yd

ffjoH m%;sldr m%udoh je,laúh yels urKj,g fya;= ù we;s nj h' Tjqka

fndfyduhlg i;aldr lsÍug {d;Ska fkdue;s fyhska jhig m;a jQ wh myiqfjka

úm;g m;a úh yels wh w;r jQy' wfm%a,a 27 fjks Èk jjqkshd Èia;s%la ufyaia;%d;a

wêlrKh wjqreÿ 60 g jeä frda.S yd wNHka;r wj;eka mqoa., l|jqrej, {d;Ska

fkdue;s ish¨u wNHka;r wj;eka mqoa.,hska jeäysá ksjdij,g udre lrk f,i

ksfhda. lf<a h' ;SrKhg mokï jQfha wNHka;r wj;eka mqoa., l|jqrej, l=i .skak

yd ukaofmdaIKh ksid iEu Èklu jhia.; mqoa.,hka mylg jvd ñh hk njg Tyq l<

fidhd .ekSu yd bl=;a Èk ueksla *dïj, jhia.; mqoa.,hska 14 fofkl= ñh .sh nj

jd¾;d ùu;a h'1179

1092. 2009 cQksj, fjk;a l|jqrej, folla we;=¿j ìu je;sÍ isá jhil mqoa.,hskaf.a

isrre we;eï úg ;uka ÿgq nj udkqIjd§ fiajlfhda jd¾;d l<y'1180 fndfyda jhil

mqoa.,hska l|jqrej, isáfha ld;a ljqre;a ke;sj h' iuyr wjia:djkays § mjq,aj,ska

fjka lr we;s w;r mjqf,a wfkla wh isg we;af;a fjk;a l|jqrej, h' Tjqkag kej;

tl;= ùug ,eî ke;' tfiau fndfyda idlaIslrejka jhil wh úfYaIfhka .egqï

l,dmfha mej;s ;;a;ajhka u.ska ÿ¾j,ù isá nj úia;r lr ;snqKs' cQks udifha isg

m%uqL;djla f,i f.k jhil mqoa.,hska ksoyia lsÍu werUqK o fndfyda úg

wdh;kj,g hg;a msßfihska wdrïNfha § Tjqka /l n,d .ekSfï Odß;djla fkd;snqKs

^my;ska tk ksoyia lsÍï yd kej; mosxÑ lsÍï n,kak&1181

1093. W.;a mdvï yd m%;sikaOdkh ms<sn| fldñiu tys wjidk jd¾;dfjys

zz.egqfuka úm;g m;a m%foaYj, jhia.; mqoa.,hska uy;a fia mSvdjg m;aj ;sfíZZ hhs o

zzTjqka ú| ;sfnk ldhsl ÿIalr;d" ufkdaúoHd;aul laI;sh yd wd¾Ól ÿIalr;djkagZZ

zzjeä ms<s.ekSula wjYHZZ hhs o ^9'96 fþoh& ms<sf.k ;sfí' th wdKavqfjka yd

wfkl=;a mx.= md¾Yjlrejkaf.ka zz.egqï yd iïnkaê; udkisl mSvdj we;=¿ wn,;dj

yd wfkl=;a ld,hla uq¿,af,a fkd;ld yer ;snQ fi!LH m%Yak fya;= fldg f.k mek

ke.S ;sfnk jhia.; jQjkaf.a úfYaI wjYH;djkag wjOdkh fhduq lrkakeZZhs o

Tjqkaf.a úia;D; mjq,a /l n,d .ekSfuys,d iydh ùfï úêúOdk i,ikakehs o b,a,d

;sfí'

1094. wdKavqjg wkqj l|jqrej,g zzmYapd;a jHik la,u: wl%u;dfjka fmf<k

mqoa.,hskag iydh ùu we;=¿j ufkda úoHd;aul i;aldrh i|yd úfYaI myiqlï imhkq

1179 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1180 ueksla *dï yd jjqkshd yd hdmk Èia;s%lalj, taldnoaO fi!LH yd ffjoH fiajd jev igyk" iyk yd

mqkre;a:dmk tallh iy udkqIjd§ ksfhdað;dh;k tl;=j 2010 ud¾;= 1181 wNHka;r wj;eka jQjkaf.a wdrlaIK jev lKavdhu" 2009 cQks 31" fojk ;%hs udisl hdj;ald,Skh¦ idlaIslre m%ldY f.dkqfõ

Page 264: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

264

,en ;sfí'ZZ flfia jqj o úu¾Yk lñgqj úiska tla /ialr .kakd ,o f;dr;=rej,g

wkqj we;eï rdcH fkdjk ixúOdk tjeks fiajd iemhSug Tjqka iQodkï nj olajd

;sìh§;a udkisl fi!LH jD;a;slhskag l|jqrej,g m%fõYh m%;slafIam lr ;sfí'

fndfyduhla wNHka;r wj;ekajQ mqoa.,fhda hqoaOh ld,fha Tjqkag w;aú¢kag jQ ;=jd,"

mjq,a idudðlhskaf.a urK" {d;Ska bkafka fldfya o hkak ms<sn|j f;dr;=re ke;slu

yd Tjqkaf.a wkd.;h ms<sn| wúksYaÑ;;dj wdÈhg uqyqK fokakg fmdr noñka isáhy'

we;eï wh .egqu iufha Tjqkaf.a uq¿ mjq,u urd oukjd ±l ;snqKs' l|jqre we;=<; yd

msg; hdï Bï ksoyi ke;slu" Tjqkag fld;rï l,la l|jqrej, isákakg isÿfõ o

hkak ms<sn| wúksYaÑ;;dj yd w¾:j;a ls%hdldß;ajhka ke;slu wNHka;r wj;ekajQ

mqoa.,hskaf.a laI;sh W.% lf<a h'1182 jd¾;d ù we;s mßos wNHka;r wj;ekajQ mqoa.,hskag

2009 iema;eïn¾j, isgisú,a iudc ixúOdkj, wdOdrh we;sj uQ,sl udkisl fi!LH

fiajd imhd ;sìK' tfy;a tajd ±jeka; wjYH;d imqrd,Sug m%udKj;a fkdùh'1183

1095. 2009 cQksj, § kj wêlrK f.dvke.s,a,la újD; lsÍfuka miq ueksla *dïj,

l< ixpdrhlska wk;=rej tjlg w. úksiqre ir;a kkao is,ajd fufia lshd we;' zzTjqka

uqyqK md isák fÄokSh ;;a;ajh ug úia;r lrkakg fkdyels h' ug Tjqka ikid,sh

fkdyels úh' Tjqka Ôj;aj bkafka w;suy;a mSvdjla yd udkisl wd;;shla ueoafoa h'''' wms

wfma me;af;a fhdaO f.dvke.s,a,la bÈ lruq' tfy;a fuu wNHka;r wj;ekajQ mqoa.,hska

Ôj;a jkafka l+vdrï-ksjdij, h' wNHka;r wj;ekajQ mqoa.,hska 10 la tl l+vdrï

ksjil jdih lr;s' Tjqkag fl,ska ysg .; yelafla l+vdrï ksji ueoafoa muKs''''

wNHka;r wj;ekajQ mqoa.,hka fidndoyfuka weu;=ula tk;=re ms<s;=re iemhSfï

Tjqkaf.a jdrh .ekSug hdr 50-100 la È. fmda,sxj, n,d isákq ±lsh yels h' fpâäl=,ï

l|jqf¾ jkaks wNHka;r wj;ekajQ mqoa.,hskaf.a Ôú;h fuhhs'ZZ1184 zzTjqka Ôj;a jkafka

rfÜ kS;sfha wdrlaIdfjka mßndysrj h'''' wms fuu ck;djg úYd, jeroaola lrñka

isáuq'ZZ1185

1096. kej; mÈxÑ lsÍu i|yd jQ wdkqIdx.sl ksoyia lsÍï iu. l|jqrej, ;onoh ,sys,a

ùu ^my;ska n,kak& yd w;sf¾l fiajd iemhSu isÿ jqj o úáka úg jd¾;d jQ mdkSh c,h

,eîfï wvqmdvq" msßfyñka mej;s ksjdi" wdydr iïnkaO iSñ; m%fõYh" wys;lr

;;a;ajhka fya;= fldg f.k fndaúh yels frda. wjodkï ±.gu mej;Su ksid l|jqrej,

;;a;ajhka wjYHfhkau ÈhqKq fkdùh'

1097. wjqreoalg jeä ld,hlg miq 2010 wf.dia;=j, § W.;a mdvï yd m%;sikaOdkh

ms<sn| fldñifï iNdm;sjrhd ;ju;a tys isá wNHka;r wj;ekajQ mqoa.,hskaf.a

1182 cQksj, mefmd, jHikhla frda.Ska 12"195 la jd¾;d lrkq ,eîug u. mdohs" by; jd¾;dju 1183 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1184 ueksla *dï yd jjqkshd yd hdmk Èia;s%lalj, taldnoaO fi!LH yd ffjoH fiajd jev igyk" iyk

yd mqkre;a:dmk tallh iy udkqIjd§ ksfhdað;dh;k tl;=j 2010 ud¾;= 1185 úl,am m%;sm;a;s flakaøfha uq,sl whs;sjdislï fm;aifï Wmqgd olajd we;' tysu 2009 cQks

Page 265: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

265

m%ldYkj,g ijka §ug fpÜál=,ï l|jqfrys ^ueksla *dï& l< ixpdrh ;=< § l|jqre

;=< ;;a;ajh zzb;d krlZZ hhs úia;r l< w;r kej; mÈxÑ lsÍu läkï lrkakehs

Tjqka wdKavqjg ks¾foaY lrkq we;ehs lshd isáfha h'1186 wNHka;r wj;ekajQ mqoa.,hska

l|jqr ;=< Tjqkaf.a È.a.eiaiqKq ksoyi wysñ lsÍu" bis,sh fkdyels ;;a;ajhka" fya;=

mrdihla ksid Tjqka kej; mÈxÑ lsÍug md,lhska wiu;a ùu" wdydr ñ, § .ekSug

wdodhu yd wdOdr ke;slu ms<sn|j W.;a mdvï yd m%;sikaOdkh ms<sn| fldñiug

úia;rlr ;snqKs'

1098. 2011 zzYS% ,xldfõ udkqIjd§ m%h;akhZZ hk tys jd¾;dfjys wdKavqj 2009

ckjdßfha § cd;Hka;r m%cdjg th bÈßm;a lrk ,o ie,iau zztlai;a cd;Ska yd

cd;Hka;r ksfhdað;dh;k úiska iïmQ¾Kfhka wkqu; fkdlrk ,oafoaZZ zzYS% ,xld

wdKavqj È.= ld,hlg wNHka;r wj;ekajQ mqoa.,hska r|jd .ekSug ie,iqï lrñka

isáfha h hk Tjqkaf.a úYajdihZZ ksid nj;a zzi;a;lskau fuu úYajdih fndfyda

ksfhdað;dh;k fuu myiqlïj, jvd ia:djr jHqyhl uQ,hka ;snqK nj jgyd .kq ,enQ

ksid jvd fyd| myiqlï bÈ lsÍug úfrdaOh mEug i,iajk ,oZZ nj;a i|yka lf<a h'

m%;sM,hla jYfhka zzYS% ,xld wdKavqjg w;rueo tl`.;djlg tkakg yd mßmQ¾K

ie,iqïj,g jvd wvqfjka jev lrkakg isÿj ;snqKsZZhhs th lshd isáfha h' zzb;d §¾>

ld, mßÉfþohla i|yd wNHka;r wj;ekajQ mqoa.,hska r|jd .ekSu wdKavqfõ wNs,dIh

f,i Tjqka jrojd ÿgq ksid wdKavqfõ W;aidyh j<ld,Sug we;eï ksfhdað;dh;kj, ;snQ

nj fmfkk wêIaGdkh u.ska m%Yak .Kkdjla we;s lrkq ,eîh' fuh wNHka;r

wj;ekajQ mqoa.,hskag udi ;=klg jvd Tíng isàug isÿj ;snqKfyd;a fufia lrkq

we;ehs hk fmdfrdkaÿ ;sìh§;a myiqlï jeä ÈhqKq lsÍu m%;slafIam lsÍulg u. mE§h'

fuh lsis úfgl udi ;=klg jvd mdúÉÑ lsÍug wfmalaId fkdl< flá wdhq ld,hlska

hq;a l+vdrï" bÈ lsÍfï cd;sl m%ñ;Ska fkdi,ld yeß my< m%ñ;sfha jeisls,s iemhSu

iïnkaOfhka .;a l, wNHka;r wj;ekajQ mqoa.,hskag wmyiq;djla ks¾udKh l< w;r

;onoh wvqlsÍug iyh ùu m%;slafIam lsÍula jQfha h'ZZ hkqfjka i|yka lsÍug ;rï

th ÿr .sfha h'1187

1099. wNHka;r wj;ekajQ mqoa.,hskaf.a uQ,sl wjY;d iemhSu yd Tjqkag .re;ajfhka

hq;=j ie,lSu wdKKavvqfõ ne£ula jQ nj lñgqj i|yka lrhs' ;j o udkqIjd§

ksfhdað;dh;k l|jqre ;=< wdOdr iemhSfï § fndfyda ÿIalr;djkag uqyqK ÿkafka h'

uq, § Tjqka meñKs yeu wjia:djl § u Tjqkag ueksla*dï l|jqrg msúiSu i|yd flafj,a

lsÍug isÿj ;snqK kuq;a 2009 cQksj, § l|jqrej,g we;=¿ ùug l,ska wjir § ;snqK

tlai;a cd;Skag yd rdcH fkdjk ixúOdk ld¾h uKav,sl idudðl idudðldjkag

ye÷kqïm;a ksl=;a flßK' flfia jqj o 2009 foieïn¾ olajd jk f;lau udkqIjd§

1186 fpÜál=,ï l|jqf¾ § LLRC lreKq úNd. lsÍfuys msgm; 1187 YS% ,xldfõ udkqIjd§ m%h;akh" ckdêm;s ld¾h idOl n,ldh 83 msgqj" 159 fþoh

Page 266: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

266

ixúOdk l|jqrej,g m%fõYh ,nd .ekSug oaú;aj i;s mokula u; yuqodfjka wjir

,nd .ekSu i|yd b,a,qï lsÍu wjYH flßK'

1100. udkqIjd§ lshdldrlhka m%fõYh ,nd .;a miq Tjqka u; b;d ±ä fldkafoais

mkjkq ,eìK' l|jqrej,g we;=¿ ùug wjir fok ,o ld¾h uKav, idudðlhskaf.a yd

jdykj, iSudjla úh' l|jqre ;=<g cx.u ÿrl:k fyda leurd f.k hdug Tjqkag wjir

fkdÿks' l|jqre ;=< ish¨u udkqIjd§ ls%hdOrhskaf.a hdï Bï iómj wëlaIKh flreKq

w;r iuyr udkqIjd§ ixúOdkj,g l|jqf¾ iuyr m%foaYj,g we;=¿ ùug iSud mekúK'

Tjqkag wNHka;r wj;ekajQ mqoa.,hskaf.a l+vdrïj,g we;=¿ùug fyda Tjqka iu.

fm!oa.,slj l;d lsÍug wjir fkdÿka fyhska wjYH;d yd wdrlaIdj ms<sn| ldrKd

;lafiare lsÍug w;HjYH jQ o;a; tla/ialr .ekSug Tjqkag yels fkdùh'

1101. l|jqr we;=<; yeu ;eku fid,aodÿjkaf.a" fmd,sia ks,OdÍkaf.a yd

T;a;=lrejkaf.a /£ isàu udkqIjd§ ixúOdkj,g úia;SrK wjY;d we.hqï lsÍu fyda

l|jqf¾ ;;a;ajhka ms<sn|j wNHka;r wj;ekajQ mqoa.,hskaf.ka f;dr;=re ,nd .ekSu1188

o wk;=rej m%udKj;a udkqIjd§ wdOdr iemhSu ÿIalr lf<a h'1189

1102. hdï Bï u; iSudjka ,sys,a lsÍu

1103. 2009 foieïn¾ 1 fjks Èk f;la l|jqre ;=< wNHka;r wj;ekajQ mqoa.,hskaf.a

hdï Bï u; iSudjka ,sys,a lrkq ,enqfõ ke;s w;r fkdjeïn¾ 30 fjks Èk zzfï Èkfha

isg .ï újD; jQ f,i m%ldYhg m;a lrkq we;ehs o''' Tjqka Tjqkaf.a fm!oa.,sl úia;r

wod< wêldÍkag fokq ,enQ úgl ´kEu isú,a jeisfhl=g .ï yer hEfï ksoyi ,efnk

nj wdKavqj m%ldYlr we;ehsZZo kej; mÈxÑ lsÍfï yd wdmod iyk fiajd wud;H ßid;a

nÈhq§ka úiska fok ,o jd¾;d jQ iy;sl ùï1190 ;sìh§;a bka wk;=rej mjd l|jqre ;=<g

yd msg;g hdï Bï ±äj md,kh flßK'

1104. kej; mÈxÑh i|yd ueksla *dïj,ska uqod fkdyßkq ,enQjkag miq udi mqrdu

l|jqre yer hdug ;djld,sl wjir m;% ,nd .ekSug isÿj ;sìK' tajd ksl=;a lrk ,oafoa

ks;ru jdf.a l,dmfhka l,dmhg fjkiaj yd ld, iSudjkag hg;aj fjkia úh yels

mámdáj,g wkqj h' ish¨u wjir m;%j,g hqo wêldÍkaf.a wjirh wjYH flreKq w;r

w¨;a wjir m;% l%uh Tjqkag hdï Bïj, hï iSudiys; ksoyila ,nd ÿks' tfy;a thska

wNHka;r wj;ekajQ mqoa.,hskag wjirhla fkdue;sj l|jqre jfÜ" l,dm yd l|jqre w;r

jqj hdï Bï lsÍug yelsh hkak woyia flrefKa ke;' Tjqkaf.a ;djld,sl

1188 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1189 fld<U" tlai;a ckmo ;dkdm;s ld¾hd,fhka ks, flan,a mKsúvhla 2009 cQks 24

https://www.wikileaks.org/plusd/cables/09COLOMBO637_a.html 1190 www.defence.lk/new.asp?fname=20091130_04

Page 267: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

267

wjirm;aj, ld,h bl=;aj wdmiq l|jqrg meñfKk wNHka;r wj;ekajQ mqoa.,hska

iïmQ¾K wdrlaIl fidaÈis lsÍulg Ndckh flreKs'1191

1105. ienúkau fndfyda udi .Kklg miqj;a wNHka;r wj;ekajQ mqoa.,hska wfkla

l|jqrej, isák wNHka;r wj;ekajQ mqoa.,hska ne,Sug hdï u; ;ju;a iSudjka mej;s

nj jd¾;d flfrñka ;sìK' tajd l,dm w;r úúO úh' ksoiqka f,i 2010 uehsj, 1" 2 yd

3 l,dmj, wNHka;r wj;ekajQ mqoa.,hskag fm' j' 8'30 isg m' j' 5'30 olajd yuqod uqr

fmdf,ys Tjqkaf.a ye÷kqïm;a ;nd msg;g f.dia wdmiq meñKSfï § tajd fidhd n,d

wdmiq ,nd .; yels h' wfkla l,dmj, wNHka;r wj;ekajQ mqoa.,hska meh 24 lg

l,ska ;djld,sl wjir m;%hla i|yd whÿï l< hq;=j ;sìK' 2010 uehsj, 2 l,dmfha

mjq,l tl idudðlfhl=g muKla i;s lsysmhla i|yd l|jqr yer hdug ;djld,sl

wjir m;%hla ,nd .; yels úh'

wNHka;r wj;ekajQ mqoa.,hska uqod yeÍï yd kej; mÈxÑ lsÍu

1106. bkaÈhdfõ cd;sl wdrlaIl WmfoaYl yd úfoaY f,alï iy ckdêm;s uyskao

rcdmlaI yuqjlska miq 2009 uehs 22 fjks Èk ksl=;a lrk ,o taldnoaO m%ldYhl

wdKavqj zzyels;dla blaukska iqn idOl .ïudk wfydais lsÍu yd wNHka;r wj;ekajQ

mqoa.,hska ish¨ fokd Tjqkaf.a uq,a mÈxÑ ia:dkj, kej; mÈxÑ lsÍfï Èk 180

ie,iaula lshkq ,nk mßÈ flgqïm;a lsÍu Tjqkaf.a wNs,dIh jQ nj olajd ;sìK' 1192

1107. wdKavqj úiska fok ,o wfkal úO fmdfrdkaÿ ;sìh§;a wNHka;r wj;ekajQ

mqoa.,hska l|jqrej,ska uqod yer Tjqkaf.a .ïj,g wdmiq heùu isÿ jkafka b;d

ukao.dój h' l|jqrej,§ wêldÍka úiska fiajh ,nd .kakd ,o we;eï udkqIjd§

ls%hdOrhska yd ffjoH ld¾h msßia wêldÍka úiska 2009 uehs wjidkh jk úg uqod yer

;snqKs'1193 jhia.; jQfjda" ÿIalr;dj,g uqyqK foñka isá mqoa.,fhda m<uqfjka uqod yßk

,o wh w;r jQy' 2009 iema;eïn¾ jk úg 16"490 la muK i;aldrl mjq,a fj; yd

jeäysá ksjdij,g uqod yer ;sìK' wNHka;r wj;ekajQfjda ;j;a 35"822 la Tjqkaf.a uq,a

mÈxÑ ia:dkj,g wdmiq meñK ;sìK'1194 flfia jqj o tlai;a cd;Skaf.a udkqIjd§ lghq;=

iïnkaëlrK ld¾hd,hg ^OCHA& wkqj wNHka;r wj;ekajQfjda 238"000 la ta ld,fha

jjqkshdfõ l|jqrej, tf;l=;a b;sß ù isáhy'

1191 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1192 http://www.news.lk/ as accessed through reliefweb/web.int/report/sri-lanka/india-and-sri-lanka-agree-

idp-timetable-political-solution 1193 uQ,dY%h W-037 1194 tlai;a cd;Skaf.a taldnoaO udkqIjd§ hdj;ald,Skh" jd¾;dj # 11"Tlaf;dan¾ 10-23 Report # 11, 10 – 23

October 2009,

http://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/C14269A7E2A57F27C125765D00357EE3-

Full_Report.pdf

Page 268: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

268

1108. wfkl=;a wh wjirhlska f;drj l|jqre yer f.dia ;sfí' Tjqkaf.a uqodyeßu

myiqlr ;sfnkafka w,a,ia f.ùu yryd h' yuqod msßiaj,g úYd, w,a,ia f.ùu u.ska

Tjqkaf.a uqod .ekSu ms<sfh, lr we;af;a mjqf,a idudðlhska nj;a we;eï wjia:dj,

fïjd ms<sfh, lr ;sfnkafka BmSãmS w;=re yuqodjkaf.a iyfhka nj;a fndfyda

idlaIslrefjda mejiQy'1195 l|jqrej, uq,au ld,fha iajhxlS%h fg,¾ hka;% (ATM)

ia:dmkh lrk ,o nj;a tajd w,a,ia f.ùï myiqlrKh l< nj;a idlaIslrefjda

lñgqjg mejiQy' t,aààB ldv¾jrekaf.a mjq,a l|jqrej,ska Tjqka uqod .ekSu myiqlrKh

i|yd úYd, uqo,a f.jQy'1196 we;eï wNHka;r wj;ekajQ mqoa.,hska Tjqkaf.a mjq,a uqojd

.ekSug yuqod mqoa.,hskag mjqf,a iaj¾KdNrK Ndr § we;'1197

1109. 2009 iema;eïn¾ 9 fjks Èk j¾Okh jk cd;Hka;r n,mEfuka wk;=rej th

wNHka;r wj;ekajQ mqoa.,hskag l|jqre w;ayer Tjqkaf.a {d;Ska iu. Ôj;a ùug wjir

fok nj ksfõokh lf<a h'1198 2009 Tlaf;dan¾j, 50" 000la muK l|jqre w;ayer kej;

mÈxÑ ùug uqody< úg th uqod yeÍï /,a,la njg yerefka h'1199

1110. flfia jqj o 2009 foieïn¾ wjidkfha § wNHka;r wj;ekajQ mqoa.,hskag wdmiq

hdu i|yd wjika Èkhla kshu lr fkdue;s nj o ;ju;a l|jqrej, 100"000 lg jvd

b;sßù isák nj wdmod l<ukdlrK yd udkj ysñlï wud;Hjrhd ms<s f.k ;sfnk nj

o wdKavqj Wmqgd olajñka udOHfhys m< flßK'1200

1111. 2010 ckjdß 20 osk ckdêm;sjrKfhka miq wNHka;r wj;ekajQ mqoa.,hska wdmiq

hdu ie,lsh hq;= wkaoñka jeä úh' 2010 ud¾;= jkúg ueksla *dï ys 88"198 la we;=¿j

mqoa.,hska 92"000 la ;ju;a l|jqrej, isr ù isáfha1201 wLKavj mej;s hdï Bï iSudjkag

uqyqK foñks'1202 tfia jqj o 2011 fmnrjdß wjidkh jk úg ueksla *dïj, tf;l=;a

1195 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1196 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1197 idlaIslre m%ldY f.dkqfõ 1198 www.priu.gov.lk/news_update7Current _Affairs/ca200909/200909govt_to_release_idps_relatives.htm 1199 2009 Tlaf;dan¾ 29 jk úg wNHka;r l|jqre ia:dk yd Odß;dj" jjqkshdj" UNOCHA¦ jkaks wNHka;r

wj;eka l|jqre iy frday,a f;dr;=re" 2008 iema;eïn¾ 28 Èk jk úg hdj;ald,Sk lr ;snQ mßÈ 2008 wfm%a,a 1 Èk isg meñKSï¦ YS% ,xldj ish¨ hqo wj;eka jQjka ksoyia lrhs( ks,Odßfhla" AFP, fkdjeïn¾ 21

1200 Daily Mirror, Government now says no deadline to resettle IDPs, 2009 foieïn¾ 29,

http://www.dailymirror.lk/index.php/news/512-government-now-says-no-deadline-to-resettle-

idps.html 1201 UNOCHA 2010 ud¾;= 11 Èkg hdj;ald,Sk l< mßÈ wNHka;r wj;eka l|jqre yd kej; mÈxÑ lsÍfï f;dr;=re 1202 UNHCR ueksla *dï jeiSu;a iu. YS% ,xldfõ wj;ekaùfï mßÉfþoh ksud fjhs' 2009 iema;eïn¾ 27"

http://www.unhcr.org/506443d89.html; yuqodj úiska w;am;alr f.k ;snQ ksid wjika mjq,a 110 g Tjqkaf.a bvïj,g wdmiq meñKSug bv § fkdue;' Tjqka uq,;sõ Èia;s%lalfha fllms,djqj, rcfha bvïj, kej; mÈxÑ lrkq ,eìK'

Page 269: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

269

isáfha wNHka;r wj;eka jQ mqoa.,hska 17"701 ls'1203 2012 iema;eïn¾ 26 fjks Èk ueksla

*dï ks, jYfhka jik úg we;eï wNHka;r wj;eka jQ mqoa.,hka jir ;=klg jvd

jeä ld,hla tys .; lr ;snqKs'

1112. Tjqka Tjqkaf.a m%cdjkaj,g fyda kej; mÈxÑhg meñKSfuka miq úfYaIfhka

udkj ysñlï ljqkais,hg l,ska bÈßm;a l< irKd.;hska ms<sn| tlai;a cd;Skaf.a uy

flduidßia ld¾hd, jd¾;dj, f,aLk.; úYd, jYfhka yuqodlrKh jQ ksYaÑ;

jd;djrKhl fndfyda fofkla ksÍlaIKfha" ;¾ckhkaf.a yd ,sx.sl yd ia;S% mqreI

iudcNdj-mdol ysxikhkaf.a wjodkug uqyqK ÿkay' mjq,a idudðlhka ke;s ùu" .egqfï

;=jd, le,,a we;=¿ fndfyda fofkl= w;a ú| ;snQ ksYaÑ; w;a±lSï È.= ld,hla mqrd

mj;skq we;' 2013 wef.a YS% ,xld ixpdrh wjidkfha § ysgmq uy flduidßia kú ms,a,hs

fufia i|yka l<d h( zzigk wjika ù ;snqK o mSvdj wjikaj fkd;snqKs' ud ixpdrh

lr ;snqK ish¨ m%foaYj, ke;s jQ yd ñh .shjqkaf.a {d;Ska yd hqoaOfhka Èú fírd f.k

;sfnkakjqka w;r ug olskakg ,enqKq .eUqre udkisl lïmkh u.ska fukau kej;

m%lD;s ;;a;ajhg meñKSug we;s Tjqkaf.a yelshdj u.ska uu w;Hka;fhkau

Ñ;a;dfõ.hg m;aùñ''''ZZ hs i|yka l<d h'1204

3 fldgi

XVII. YS% ,xldj ms<sn|j udkj ysñlï ms<sn| tlai;a cd;Skaf.a uy flduidßia ld¾hd,fha úu¾Ykfha m%Odk fidhd .ekSï (OISL)

1113. my;ska tk fldgi lñgqj ^OISL& úiska tys úu¾Ykfha m%;sM,hla jYfhka yd

tys ika;lfha ;sfnk f;dr;=re u; ;yjqrelr .kakd ,o m%Odk fidhd .ekSï

iïmsKavkh lrhs' yqÿ fpdaokd m%udKh" tajdfha nrm;,lu" mqkrdj¾;kh yd tajdfha

ls%hdlrk úêfha iudk;ajhka fukau tajd fmkakqï lrk wkj;r p¾hd rgdj hk

ish,a, fhduq jkafka wmrdO moaO;shla lrd h' fuu nrm;, l< nj lshk

W,a,x>khkag j.lsj hq;a;kaf.a wkkH;dj ;yjqrelr .ekSu yeu úgu l< fkdyels

jQ w;r fuu fidhd .ekSï úu¾Ykhg Ndckh jQ ld, mßÉfþoh we;=<; ish¨ md¾Yj

úiska cd;Hka;r udkj ysñlï kS;sh nrm;, f,i W,a,x>kh lrkq ,en we;s njg"

cd;Hka;r udkqIjd§ kS;sh nrm;, f,i W,a,x>kh lrkq ,en we;s njg yd

cd;Hka;r wmrdO isÿ lrkq ,en we;s njg úYajdi lsÍug idOdrK mokï ;sfnk nj

fmkakqï lrhs' i;a;lskau wêlrKhla yuqfõ ;yjqre jqjfyd;a fuu fndfyda

fpdaokdjka ;;a;ajhkag hg;aj hqo wmrdO yd$fyda ukqIH j¾.hdg tfrys wmrdO f,i

1203 UNHCR, Shelter/ NFI Sector Meeting Thursday, 3 March 2011,

file:///D:/downloads/Shelter%20Meeting%20Minutes%20-%2003.03.2011.pdf 1204 YS% ,xldfõ wef.a ixpdrh ksuùu wjidkfha § uy flduidßia kú ms,af,hs úiska mj;ajk ,o udOH

idlÉPdj" 2013 wf.daia;= 31" fld<U

Page 270: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

270

ie,lsh yelsjkq we;' fuu isoaêj,ska" fuu ls%hdj,ska fndfyduhla lrkq ,en we;af;a

meyeÈ,sju fjkia fldg ie,lSfï mokï u; h'

1114. fuu fpdaokd ish,a, wm%udoj" iïmQ¾Kfhka yd iajdëkj úu¾Ykh l< hq;=

w;r >Dcqj fyda wd{dm;Ska fyda by<u m%OdkSka f,i fyda j.lsj hq;a;ka hqla;shg

yuqjg f.k wd hq;= h' úkaÈ;hska úfYaIfhka <ud úkaÈ;hska yd ,sx.sl ysxikfha

úkaÈ;hska wdrlaId lsÍug úfYaI mshjr .; hq;= w;r Tjqkag ufkda úoHd;aul iyh

we;=¿j iïmQ¾K m%lD;su;aùu i|yd m%fõYh iy;sl l< hq;= h' tfiau fuu fidhd

.ekSï wod< .eUqrg uq,anei.;a wdh;k jHqyhka yd ixialD;Ska o tajd kej; isÿ fkdùu

iy;sl lrkq msKsi .eUqre wdh;ksl fjkialï i|yd tajdg wduka;%Kh lsÍfï

wjYH;dj o biau;= lrhs'

1115. my;ska ,ehsia;=.; lr we;s fidhd .ekSï uQ,sl jYfhka cd;Hka;r udkj

ysñlï kS;sfha rduqj we;=<; úYaf,aIKh lrkq ,nk w;r isoaêh ikakoaO .egqug

iïnkaOjk wjia:djkaj, § .súiqfï yd isß;ane¢ cd;Hka;r udkqIjd§ kS;sfha wod<

kS;s fhdod .kakd nj i|yka lsÍu jeo.;a h' fïjdg úfYaIfhka 1949 ðkSjd iïuq;Ska

y;rg fmdÿ 3 j.ka;sh yd by; i|yka ffk;sl rduqj ;=< úia;r lrkq ,en we;s

tÈßjdÈlïj, yeisÍug wod< isß;ane¢ kS;s wvx.= fõ'

kS;s úfrdaë >d;k

1116. lñgqj úiska ,nd .kakd ,o f;dr;=rej, moku u; YS% ,xld wdrlaIl yuqodjka

yd tajd iu. iïnkaO jQ w;=re yuqod lKavdhï lñgqfõ jd¾;dj u.ska wdjrKh lrkq

,nk ld, mßÉfþoh iufha isú,a jeishkag yd wfkl=;a wdrlaIs; mqoa.,hskag tfrysj

mq¿,aj me;=reKq wdldrhlska kS;s úfrdaë >d;k lrf.k .sh njg idOdrK mokï

;sfnk nj .uHudk flÍ ;sfí' we;eï ld, mßÉfþoj, úfYaIfhka oñ<

foaYmd,{hka" udkqIjd§ ls%hdldrlhska yd udOHfõ§ka b,lallr ;snqK o idudkH

isú,a jeishka o úkaÈ;hska w;r fõ' >d;kj, ksoiqka f,i wdrlaIl yuqod uqr fmd<j,a

yd yuqod l|jqre jgdmsgdfõ" tfiau yuqod w;awvx.=fõ isá mqoa.,hkaf.a >d;kj,

meyeÈ,s rgdjla ;snQ nj fmfkkakg ;sfí' wêlrKhla yuqfõ ;yjqre jqjfyd;a fuu

fndfyda fpdaokdjka ;;a;ajhkag hg;aj hqo wmrdO yd$fyda ukqIH j¾.hdg tfrys

wmrdO f,i ie,lsh yelsjkq we;'

1117. ish¨ md¾Yj úiska lrk ,o fuu kS;s úfrdaë >d;k 2004 wfm%a,aj, lreKd

lKavdhu t,aààBfhka leã hdfuka miq ;Sj% úh' w;=re lKavdhï w;r iyfhda.s;dfõ

úfYaIfhka lreKd lKavdhu yd yuqodfõ úfYaI fufyhqï tall" yuqodfõ nqoaê fiajd

wxY yd fmd,Sisfha úfYaI ld¾h n,ldh we;=¿ wdrlaIl yuqodjkaf.a úúO YdLd w;r

iyfhda.s;dfõ iajNdjh yd jmißh úYd, jeo.;alula .kakd w;r ;jÿrg;a úu¾Ykh

Page 271: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

271

l< hq;= h' fcHIaG rcfha ks,OdÍka úiska wK fokq ,en lrk ,o >d;k fukau

w;=reoyka lsÍï ms<sn| fkdlvjd flfrk tfy;a i;Hdmkh lr fkdue;s fpdaokd

úfYaIfhka wK§ï odufha j.lSïj,g wkqj tu úu¾Ykfha fldgila úh hq;= h'

1118. tfiau úu¾Yk lñgqj t,aààBh o t,aààBhg mgyeks wkq.%dyl;ajhka orkjd

hhs wjfndaOlr .kakd oñ<" uqia,sï yd isxy, isú,a jeishka kS;s úfrdaëj >d;kh lr

we;s njg úYajdi lsÍug idOdrK fya;= ,nd fok f;dr;=re tla/ialr .kq ,en ;sfí'

t,aààBh úreoaO oñ< foaYmd,k mlaI" T;a;=lrejka hhs iel lrkq ,nkakka yd

foaYmd,k pß;" rdcH ks,OdÍka yd úoaj;=ka fukau úreoaO w;=re yuqod lKavdhïj,

idudðlhska we;=¿ úreoaO u; orK oñ<hka o b,lallr ;sfí' t,aààBfha bjla njla

ke;s urdf.k uefrk fndaïn m%ydr yd laf,afuda fndaïn m%ydr u.ska urKhg m;a jQ

fndfyda fokd w;r isú,a ckhd o jQy'1205 we;eï wjia:dj, ÿisï .Kka isú,a ck urK

isÿ lrñka isú,a jdyk hk tk ud¾.j, laf,afuda fndaïn mqmqrejd yeßhy' jdyk isú,a

jdykh" tajd m%jdykh lrkafka isú,a ckhd muKlah hk ±kqu ;sìh§;a fï fndaïn

mqmqrejd yeßh hq;= o" tjeks m%ydr ;;a;ajhkg hg;aj isú,a ckhdg yd isú,a foaj,g

>Dcq m%ydr t,a, lsÍfï ;yku W,a,x>kh lsÍula jkq we;' tfiau .egqfï wjidk

wÈhrhkays § t,aààBh iuyrla urK we;s lrñka yd ck;dj bj;aj hkakg W;aidy

lf<d;a oreKq m%;súmdl ú¢kakg isÿ jkq we;ehs hk mq¿,aj me;=reKq ìh wjq jd,ñka

.egqï l,dmh yer hdug W;aidy l< oñ< isú,a ckhdg fjä ;eîh' wêlrKhla úiska

;yjqre lrkq ,enqjfyd;a fïjd ;;a;ajhkag hg;aj hqo wmrdO yd$fyda ukqIH j¾.hdg

tfrys wmrdO f,i ie,lsh yelsjkq we;'

1119. lñgqj tfiau igfka wjidku wjia:dfõ fyda 2009 uehs 18 wdYs%;j y÷kd.;a

t,aààB ldv¾jreka yd y÷kd fkd.;a mqoa.,hska" Tjqkaf.ka iuyre yuqodjg Ndr jQ nj

m%lg h- kS;sfhka neyerj >d;kh l< njg we;s fpdaokd úu¾Ykh lf<a h' iuyr

lreKq ;yjqre lr .ekSug ;snqfKa jqj o jdÑl idlaIs u; fukau PdhdrEm yd ùäfhda

mska;+r u; mokïj wdrlaIl yuqod úiska Tjqka w;a wvx.=jg .ekSfuka miq wjia:d

lsysmhl § Tjqka urd ouk ,o nj ±lafjk m%udKj;a f;dr;=re olakg ;sfí'

wêlrKhla úiska ;yjqre lrkq ,enqjfyd;a jd¾;dfõ úia;rlr ;sfnk fndfyduhla

isoaê ;;a;ajhkag hg;aj hqo wmrdO yd$fyda ukqIH j¾.hdg tfrys wmrdO f,i

ie,lsh yelsjkq we;'

ksoyi wysñ lsÍug wod< W,a,x>khka

1120. lñgqj wdKavqfõ wdrlaIl yuqod úiska lrk ,o ys;=jlaldr w;awvx.=jg .ekSfï

yd r|jd ;nd .ekSfï È.= l,a mej;s rgd fukau Tjqkag iïnkaO w;=re yuqod ixúOdk

1205 tfiau lñgqj 2007 fkdjeïn¾j, u,a,dú wi, YS% ,xld yuqodj úiska mqmqrejd yßk ,±hs fmfkk

laf,afuda fndaïnhlska cd;Hka;r udkqIjd§ kS;sh hgf;a úfYaI wdrlaIKhla nqla;s ú¢ .s,ka r:hla ydkshg m;a tla isoaêhla jd¾;d lrhs'

Page 272: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

272

úiska ^kef.kysr lreKd lKavdhu yd W;=f¾ BmSãmS we;=¿& lrk ,o meyer .ekSï"

jd¾;djQ wkaoug tajd n,y;aldr meyer .ekSïj,g yd kS;sfhka neyer >d;kj,g u.

mdod ;sfí- f,aLk.; lr ;sfí'

1121. mqoa.,hka ys;=jlaldr w;a wvx.=jg .ekSï fyda meyer .ekSï iïnkaO Bgu

úfYaIs; úê l%uh ls%hdjg k.k ,oafoa we;eïúg w;=re yuqod lKavdhïj, iydh we;sj

i,l=Kq fkdue;s zziqÿjEkaZZu.ska ls%hd;aul jQ wdrlaIl yuqod msßia úisks' jd¾;d ù

;sfnk mßÈ fïjdg wdrlaIl uqr fmd<j,ska hdug o yuqod l|jqrej,g we;=,a ùug o

yels úh' fuu W,a,x>khka myiqlrKh lrkq ,enqfõ yd ;ju;a lrkq ,nkafka

;ju;a ls%hd;aul jk ;%ia;jdoh je<laùfï mk;ska ^PTA &fukau 2011 f;la ls%hd;aul

lrk ,o yÈis kS;s fr.=,dis hgf;a i,id we;s w;awvx.=jg .ekSfï yd r|jd .ekSfï

úia;SrK n,;, úiska h' yÈis kS;s hgf;a fyda ;%ia;jdoh je<laùfï mk; hgf;a §¾>

ld,hla mqrd w;a wvx.=fõ ;nd f.k isák /|úhkag idudkHfhka Tjqka r|jd ;nd

f.k b£fï úfYaI fya;= olajd ke;s w;r lsisÿ fpdaokdjla bÈßm;alr ke;' Tjqka

úksilrefjl= yuqjg f.kú;a Tjqka r|jd .ekSfï kS;Hdkql+,Ndjh wNsfhda.hg ,laa

lsÍug wjia:dj ,nd fokafka f,aLk.; kvq b;d iaj,amhlg muKs' Tjqkag kS;s

WmfoaYfhl= ,nd .ekSfï bv fkd;snQ w;r fndfyda úg r|jd .kq ,enqfõ msg;

f,dalhg m%fõYfhka f;drj yqol,d isr wviaisfha h' we;eï wjia:dj, § ;%ia;jdoh

je<laùfï mkf;a yd yÈis kS;s fr.=,dis hgf;a jQ iSñ; wdrlaIKhka mjd o W,a,x>kh

lrk ,o nj lshefõ'

1122. tjeks kS;s úfrdaë yd ys;=jlaldr w;awvx.=jg .ekSï yd r|jd ;eîï meyeÈ,sju

cd;Hka;r udkj ysñlï kS;sh hgf;a YS% ,xldfõ ne£ï W,a,x>kh lsÍuls' tu

ys;=jlaldr f,i r|jd.kq ,en isákakjqkaf.a {d;Skag Tjqkaj is;a ika;dmhg m;a

lrñka yd mSvdjgm;a lrñka fndfyda úg Tjqkaf.a {d;Ska w;a wvx.=jg .;a Èkh yd

r|jdf.k isák ia:dkh ±kqï § fkdue;' th fjkaj YS% ,xldfõ udkj ysñlï ne£ï

W,a,x>kh lsßuls'

1123. by;ska úia;r lrk ,o mßÈ meyer .kakd ,oaojqka fyda r|jd ;nk ,oaojqka

ks;ru jdf.a jO nkaOkhg yd$fyda wfkl=;a lDDr" wudkqIsl fyda ;=ÉP ie,lSug fyda

o`vqjug yd$fyda ,sx.sl ysxikhg Ndckh lrkq ,eìK' fuu W,a,x>khka yqfol,d fyda

läkalv fkdj jvd;au mq¿,aj me;=reKq wdldrhlska lrk ,o tajd úh'

n,y;aldr w;=reoyka lsÍï

1124. YS% ,xldj n,y;aldr w;=reoyka lsÍï ms<sn| f,dal mßudKj jd¾;d ù ;sfnk

by<u wkqmd;hka ;sfnk rgj,ska tlla fõ' tajdhska fndfyduhla oYl .Kkdjl

.egqï yd ler,sldß;ajfha uq,a ld, mßÉfþo olajd Èfõ' tys úu¾Yk ls%hdj,sh ;=< §

lñgqj tys jrfï ld, mßÉfþoh we;=<; rfÜ úúO fldgiaj," úfYaIfhka W;=r

Page 273: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

273

ydkef.kysr m<d;aj, nyq,j isÿ jQ n,y;aldr w;=reoyka ùï ish .Kkla ms<sn|j

úYajikSh f;dr;=re úu¾Ykh lf<a h' ;j o tÈßjdÈlï wjika ùfuka miq iuQy

r|jd .ekSfï l%uh o n,y;aldr w;=reoykaùïj,g u. mE¥ w;r {d;Syq È.gu /|úhka

isákafka fldfya o hkak fkd±k isáhy'

1125. 1970 .Kkaj, jd¾;d.; jQ m<uqjk n,y;aldr w;=reoyka lsÍfï isoaêfha isg

wkqhd; YS% ,xld wdKavq úúO jrï yd úúO ld, rduq iys;j wfkal úO úu¾Yk

fldñIka yd fjk;a hdka;%Khka msysgqjkq ,eìK' fuu fldñIkaj, we;eï tajd jkaÈ

m%odkh lsÍu fyda ixhqla; ks¾foaY bÈßm;a lsÍu lrkq ,eîh' flfia jqj o ls%hd;aul

lrk ,oafoa bka iaj,amhla yd j.ùu iy;sl lsÍu fyda tjeks Ndú;hka kej; we;s ùu

je<laùu i|yd .kakd ,oafoa mshjr lsysmhla muKs'

1126. n,y;aldr w;=reoyka lsÍï úkaÈ;hskaf.a brKu yd Tjqka isákafka fldfya o

hkak fkdokajd isák ;dla l,a th úúO whs;sjdislï wLKavj W,a,x>kh lsÍu

ksfhdackh lrk iqúfYaI yd taldnoaO ls%hd ud,djla ixia:dmkh lrhs' YS% ,xld

kS;slrKh wkqj urK iy;slhla fkdue;sj úY%dñlhla fyda fjk;a hemqï ud¾.hla

,nd §u wiSre lrk fyhska ikd: lsÍula ke;sj Tjqkaf.a wdorKShhdf.a urKh

m%;slafIam lrk mjqf,a idudðlhskag tf,iu fi!LHhg" wOHdmkhg" iudc

iqrlaIs;;djg" m%udKj;a Ôjk ;;a;ajhlg yd mjq,a Ôú;hlg we;s whs;sh jeks wd¾Ól"

iudc yd ixialD;sl whs;Ska .Kkdjlau wysñ flf¾'1206

1127. ,nd .; yels f;dr;=rej, moku u; lñgqjg YS% ,xld wêldÍka mq¿,aj

me;=reKq yd l%udkql+, wdldrhlska úkaÈ;hska ie,lsh hq;= ixLHdjlg Tjqkaf.a ksoyi

wysñlr ;sfnk nj o wk;=rej ksoyi wysñlr ;sîu ms<s.ekSu m%;slafIamlr fyda

w;=reoyka jQ mqoa.,hdf.a brKu yd bkakd ;ek jixlr ;sfnk nj o úYajdi lsÍug

idOdrK mokï ;sfí' fuh we;a;gu fuu mqoa.,hska kS;sfha wdrlaIdfjka bj;alr

Tjqka nrm;, wjodkulg m;alr ;sfí' tfiau isxy, fõjd" oñ< fõjd" uqia,sï fõjd

w;=reoyka jQ mqoa.,hskaf.a mjq,a idudðlhska o Tjqkaf.a f;dr;=re fiùug m%;spdrhla

jYfhka m,s.ekSïj,g" ysßyerhg yd r|jd .ekSïj,g Ndckh lrkq ,en ;sìK'

úkaÈ;hskag yd Tjqkaf.a {d;Skag i;Hhg we;s whs;sh W,a,x>kh lsÍu we;=¿ fuu

W,a,x>khka iïnkaOfhka ld¾h idOkSh ms<shulg we;s whs;sh m%;slafIam lrkq ,en

;sfí'

1128. n,y;aldr w;=reoyka lsÍï ksYaÑ; N+f.da,Sh wjldYhla yd ld, rduqjla ;=<

isú,a ck;djg tfrysj mq¿,aj me;=reKq yd l%udkql+, m%ydrhl fldgila f,i

ls%hd;aul lrkq ,en ;snQ nj" ta ;=< tu wdrlaIl yuqodu úiska Tjqkag jro lrkq ,en

;snQ nj yd th tu ck;dju b,lal lrkq ,en ;snQ nj úYajdi lsÍfï idOdrK mokï

1206 fuu ikao¾Nh ;=< w;=royka lsÍu ms<sn| ;;a;ajhka wjidk jYfhka úi|k" úkaÈ;hdf.a urKh

;yjqre lrk yd b;sß ldhsl fldgia mjq,g ,nd fok mdroDYH yd iajdëk wêlrK ls%hdj,shl fldgila jkafka kï ñi wdKavqj úiska urK iy;sl ksl=;a lsÍu u.ska isÿfjñka mj;akd W,a,x>khka ksu fkdjk nj i|yka lsÍu jeo.;a h"

Page 274: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

274

;sfí' úfYaIfhkau .egqu wjidkfha § Tjqkaj yuqodjg Ndr §fuka miq w;=reoyka jQjka

ys;du;du b,lal lrk ,oafoa Tjqka t,aààB jQ fyda t,aààB yuqodjka iu. iómj

iïnkaOj isáfha hhs m%;HlaIlr .kq ,enQ ksid fyda nj úYajdi lsÍug idOdrK mokï

;sfí'

jO ysxid fyda wfkl=;a wdldrfha l=ßre" wudkqIsl fyda wjuka iy.; ie,lSï

1129. jO ysxikh ikakoaO .egqu yd ks;H wmrdO hqla;s úksYaph l%uh hk folgu

wod<j YS% ,xldfõ È.= ld,hla ;siafia nyq,j mj;S' lñgqj úfYaIfhkau ikakoaO

.egqfï ksudfõ wdikak;u m%;súmdlh ;=< ysgmq t,aààB idudðlhska yd isú,a ck;dj

nqre;= msáka /|jqï Ndrfha ;nkq ,enQ úg YS% ,xld wdrlaIl yuqod úiska fhod .kakd ,o

jO ysxikfha úfYaIs; uD. Ndú;h o yuqod l|jqre" fmd,sia ia:dk yd

zzmqkre;a:dmkZZl|jqre fukau ryis.;" y÷kd fkd.;a ia:dk we;=¿ nyqúO ia:dkj, §

wdrlaIl yuqod mrdihla úiska iudk rgdjka wkq.ukh lrñka muqKqjk ,o jO ysxik

Ndú;h o m%f,aLkh lf<a h'

1130. lñgqj úiska ,nd .kakd ,o f;dr;=rej, moku u; fuu jO ysxikh mq¿,aj

me;=reKq mßudKhlska ls%hdjg k.d ;sfnk nj úYajdi lsÍug idOdrK mokï ;sfí'

fuh jO ysxikfha taldka; ;yku o YS% ,xldfõ cd;Hka;r .súiqï yd isß;a ne¢ ne£ï

o W,a,x>kh lrhs' fuu jO ysxik ls%hd wêlrKhla yuqfõ ;yjqre jqjfyd;a

;;a;ajhkag hg;aj tajd lrkq ,en ;sfnkafka mq¿,aj me;=reKq fyda l%udkql+, m%ydrhl

fldgila f,i jqjfyd;a ukqIH j¾.hdg tfrys wmrdO f,i o ikakoaO .egqu yd

iïnkaOhla ia:dms; jqjfyd;a hqo wmrdO f,i o ie,lsh yelsjkq we;'

,sx.sl yd ia;S%-mqreI iudc Ndj mokï m%pKav;ajh

1131. lñgqj úiska tla/ia lr .kakd ,o f;dr;=re wdrlaIl yuqod msßia úiska

úfYaIfhka hqoaOfhka miq ;;a;ajh ;=< mqreI yd ia;S% hk fomd¾Yjhgu tfrysj lrk

,o ¥IKh yd ,sx.sl ysxikh mq¿,aj me;=reKq tlla jQ njg úYajdi lsÍug idOdrK

mokï imhhs' ,sx.sl ysxikfha rgdjka fmkakqï lrkafka th f;dr;=re ,nd .ekSfï

yd t,aààBhg hï iïnkaOhla ;snqKd hhs wkqudk lrk ,o mqoa.,hkag wjuka lsÍfï

yd o`vqjï lsÍfï fyd|g ±kqj;a ysxik udOHhla jYfhka fhdod f.k ;snqfKah hkakhs'

rdcH ks,OdÍka úiska ,sx.sl ysxikh m%;slafIam lrkq ,eîu" úkaÈ;hskag wjuka lsÍu

yd tajd úu¾Ykh lsÍug wiu;a ùu fmkakqï lrkafka wêldÍka úiska tjeks Ndú;hka

bjid isákq ,enqjd fkdfõ kï wkqu; lrkq ,eîu h'1207

1207 ia;S%kag tfrys ish¨ wdldrfha fjkia fldg ie,lSï ;=rka lr,Su ms<sn| tlai;a cd;Skaf.a lñgqj YS%

,xldj ms<sn| 2011 tys mia fjks" yh fjks" yd y;a fjks wjika ksÍlaIKj, § zz.egqfï wjidk wÈhrhkays § yd mYapd;a .egqï wÈhf¾ § ia;S%ka ysxikhg yd fjkiafldg ie,lSug Ndckh fkdflreKs hk rdcH md¾Yjfha meyeÈ,s lsÍu ie,ls,a,g .kakd w;ru lñgqj fomd¾Yjfhau ia;S%kaf.a úfYaIfhka oñ< iq¿;r lKavdhfï" wNHka;r jYfhka wj;eka jQ ia;S%kaf.a yd ysgmq ia;S%

Page 275: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

275

1132. jd¾;d jQ úkaÈ;hka hhs lshkq ,enQjka jro lrkq ,enqjd hhs lshkq ,enQjkaf.a

w;a wvx.=fõ fyda md,kh hgf;a kS;s úfrdaëj" ys;=jlaldrj úYd, jYfhka yqol,d

/|jqïNdrfha isá wh h' úkaÈ;hska Ndckh lrk ,o njg jd¾;d flreKq ,sx.sl

wmrdOj,g ,sx.sl wjhjhla Tjqkaf.a YÍrfha fldgilg fyda úkaÈ;hdf.a .=ohg fyda

m%ckk bkaøsfha újrhg hï fohla fyda YÍrfha fldgila ld jeoa§u ke;fyd;a lshk

,o jerÈ l<jQka iu. ,sx.sl ls%hd lrkakg n, lsÍu we;=<;a h'

1133. ,sx.sl wmrdO n,y;aldrfhka fyda n,fha fyda ysxikfha ;¾ckh hgf;a lrk

,o njg úYajdi lsÍug idOdrK mokï ;sfnk w;r wdrlaIl yuqod úiska fuu nrm;,

YdÍßl yd udkisl fõokdj yd mSvkh mgjkq ,en we;af;a f;dr;=re ,nd .ekSu fyda

mdfmdaÉpdrKhla" o`vqjula" ìh .ekaùula fyda n,y;aldrhla fyda ckj¾.h yd$fyda ia;S%

mqreI fNaoh yd$fyda foaYmd,k iïnkaOh u; mokï jQ fjkiafldg ie,lSu jeks

wruqKq i|yd h'

1134. fuu úu¾Ykh uqyqK ÿka ndOl úfYaIfhka úkaÈ;hkaf.ka m,s .ekSug we;s

ìh yd wfkl=;a ndOl fya;= fldg f.k lñgqjg m%Yak lsÍfï jdr yd ysxik jdr hk

jdr foflys§u yd m%Yak lsÍfï jdrj,ska ndysrj isÿ flreK ¥IKh yd ,sx.sl ysxikfha

wkl=;a wdldr o we;=¿j r|jd .kq ,enQjkag tfrysj fhdod .kakd ,o ,sx.sl ysxikfha

mßudKh ;lafiare lrkakg yels jQfha ke;' ,sx.sl ysxikhg iïnkaO le,, yd

udkisl mSvkh iu. .;aúg ,sx.sl ysxikfha nyq,;ajh lñgqj úiska yd wfkl=;a

ixúOdk úiska m%f,aLkh lrkq ,enqjdg jvd fnfyúka jeä úh yels hhs úYajdi flf¾'

1135. tfia jqj o tla/ialr .kakd ,o f;dr;=re u; mokïj wdKavqfõ wdrlaIl yuqod

úiska lrkq ,en ;sfnk ,sx.sl ysxikhg wod<j cd;Hka;r udkj ysñlï kS;sfha yd

cd;Hka;r udkqIjd§ kS;sfha W,a,x>khka flÍ we;s njg úYajdi lrkakg idOdrK

mokï ;sfnk nj lñgqj i,lk w;r fï ls%hdjkaf.ka we;eï tajd hqo wmrdO yd

udkj j¾.hdg tfrys wmrdO f,i ie,lsh yels h'

meyer .ekSï yd n,y;aldr n|jd .ekSï

1136. úu¾Yk lñgqj 2009 olajd t,aààBh úiska n,y;aldrfhka n|jd .kq ,eîug

u. mE¥ meyer .ekSïj, rgdjla ±lafjk úYajikSh f;dr;=re tla/ialr we;'

n,y;aldrfhka n|jd .;af;da fndfyda úg Tjqkaf.a mjq,a iu. iïnkaO;d mej;aùfï

yelshdfjka f;drj hqo yd iydhl hk ld¾h folu bgq lsÍug ne£ isáhy' mjq,aj,g

t,aààBh úiska n,y;aldrfhka n|jd .kakd ,o Tjqkaf.a {d;Ska bkakd ia:dkh

igkaldßkshkaf.a oreKq udkj ysñlï W,a,x>khka ms<sn| jd¾;d .ek .eUqre wjOdkh we;sj isák njg o úfYaIfhkau lñgqj ikakoaO yuqod úiska" fmd,sia yd ikakoaO lKavdhï úiska lrk ,± hs lshk ,sx.sl ysxikh ms<sn| jd¾;d .ek ie,ls,a, fhduq lr isák njgZZ o ie,ls,a, m%ldY lr ;sfí' th wfkla tajd w;r zz,sx.sl ysxik ls%hd iïnkaOfhka wm%ud§j úu¾Ykh lr jerÈlrejkag tfrysj hqla;sh ls%hd;aul lr o`vqjï lrkakeZZhs wêldÍkaf.ka b,a,d isà' “CEDAW/C/LKA/CO/7, 40 yd 41 fþo

Page 276: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

276

fndfyda úg ±kqï fokq fkd,eîh' .egqfï wjidkh lrd tkúg n,y;aldr n|jd .ekSï

i|yd u. mdok meyer .ekSï jvd;a nyq, njg m;a úh' úfrdaOhmdkag ;e;a l<

úkaÈ;hskag yd mjq,aj,g ldhslj myr ÿka w;r ysßyerhg yd ;¾ckhg ,la flßK'

1137. n,y;aldr n|jd .ekSïj,g yd n,y;aldr Y%uhg u. mdok meyer .ekSï ðkSjd

iïuq;sj, fmdÿ 3 j.ka;sh o tÈßjdÈlïj,g >Dcqj iïnkaO fkdjk mqoa.,hskag fukau

frda.S ùu ksid fyda ;=jd, ùu ksid igkska bj;aj isák mqoa.,hskag ^hors de combat&

udkqIslj ie,lSug cd;Hka;r udkqIjd§ kS;sh hgf;a t,aààBfha ne£u o W,a,x>kh

lsÍula jk nj úu¾Yk lñgqj ksÍlaIKh lrhs'

1138. n,y;aldrfhka n|jd .kakd ,oaojqkaf.a hdï Bï nrm;, f,i iSud lrk ,o

wjia:dj, § th ksoyi wysñ lsÍula f,i ie,lsh yels nj lñgqj i,lhs' flfia jqj o

fuh l%udkql+, Ndú;hl fldgila jQfha o hkak ;yjqre lrkakg w;sf¾l f;dr;=re

wjYH fjkq we;'

1139. tfiau t,aààBh o jeäysáhka meyer .ekSu yd Tjqka n,y;aldr Y%uhg Ndckh

lsÍu yd jkaksh yer hdug W;aidy lsÍfï m%;sM,hla f,i o we;=¿j m%ydrj,g isú,a

ckhd wkdjrKh lsÍu u.ska cd;Hka;r udkqIjd§ kS;sh W,a,x>kh lr we;s njg

úYajdi lsÍug mokï ;sfí' wêlrKhla u.ska ;yjqre lrkq ,enqjfyd;a ;;a;ajhkag

hg;aj fuu W,a,x>khka hqo wmrdO yd$fyda udkj j¾.hdg tfrys wmrdO f,i

ie,lsh yels h'

<uqka n|jd .ekSu yd tÈßjd§lïj, fhdod .ekSu

1140. wjqreÿ fndfyda .Kkla mqrd t,aààBh úiska ikakoaO .egqfï § <uqka úia;SrKj

n|jd .ekSu yd fhdojd .ekSu lñgqj m%f,aLkh lrkq ,eîh' wjqreÿ 15 g wvq <uhska

iïnkaOlr .ekSu ms<sn| jd¾;d jeä ùu we;=¿ .egqfï wka;su udi lsysmh ;=< th ;Sj%

úh' úu¾Yk lñgqj tfiau t,aààBfhka leã hdfuka miq lreKd lKavdhu úiska yd

miqj àtïùmSh u.ska <ud n|jd .ekSï ms<sn|j f;dr;=re tl;= lf<a h' fuh wjqreÿ 18

wvq <uhska n|jd .ekSu yd fhdod .ekSu u.ska ikakoaO .egqfuys <uqka ksr; lsÍu

ms<sn| <ud whs;sjdislï ms<sn| iïuq;sh yd <ud whs;sjdislï ms<sn| iïuq;sfha

ffjl,amsl uQ,f,aLh W,a,x>kh lsÍula úh'

1141. fuu jd¾;dfjys m%f,aLkh lrkq ,en we;s <uqka n|jd .ekSfï isoaê isÿ lr

we;af;a Y%S ,xldfõ wNHka;r ikakoaO .egqï ikao¾Nhla ;=< yd Bg iïnkaê;j h'

t,aààBh yd àùtïmS$lreKd lKavdhu jhi 15 wvq Tjqka ±k isá <uqka n|jd f.k

tÈßjdÈlïj, ls%hdldÍj iyNd.s lrjd .kq ,eîh' wêlrKhla ;=< Tmamq lrkq

,enqjfyd;a hqo wmrdO ixia:dmkh l< yels isß;a ne¢ cd;Hka;r kS;sh t,aààBh yd

àùtïmS$lreKd lKavdhu hk folu W,a,x>khka lr we;s nj úYajdi lsÍfï

idOdrK mokï úu¾Yk lñgqjg ;sfí'

Page 277: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

277

1142. lñgqj úiska ,nd .kakd ,o f;dr;=re u; mokïj àùtïmS$lreKd lKavdhu

Tjkaf.a md,kh hgf;a mej;s m%foaYj, <uqka n|jd .kakd ,o nj wdKavqfõ wdrlaIl

yuqod ±k isákakg we;s nj úYajdi lrkakg idOdrK mokï ;sfí'1208 fuh wdKavqj o

th úiska wmrdkqu; lr ;sfnk <ud whs;sjdislï ms<sn| iïuq;sh ^CRC& yd tys

ffjl,amsl uQ,f,aLh" úfYaIfhka ikakoaO .egqfuka úm;g m;a <uqkaf.a wdrlaIdj yd

/ljrKh iy;sl lsÍu W,a,x>kh lr ;sfnk nj olajhs' 18 wvq jhfia <uqka n|jd

.ekSu yd fhdojd .ekSu o tfiau cd;Hka;r lïlre ixúOdkfha <ud Y%ufha krlu

wdldrhka ms<sn| iïuq;sh W,a,x>kh lsÍuls'

1143. <uqka n|jd .ekSu yd fhdojd .ekSu iïnkaOfhka j.lsj hq;a;ka úu¾Ykh yd

kS;sh yuqjg f.k hd hq;= hhs úu¾Yk lñgqj úYajdi lrhs' 2007 isg Y%S ,xld

jHjia:dlrKh <uqka n|jd .ekSug j.lsj hq;= jQjka kS;sh yuqjg f.k tau i|yd

fhdod .; yels úêúOdk wvx.=lr ;sfí' <uqka n|jd .ekSug j.lsj hq;= hhs mq¿,aj

iel lrkq ,nk mqoa.,hka rdcH ;k;=rej,g m;a lsÍu ñi fï iïnkaOfhka lsisjla

lr fkd;sîu lK.dgqodhl h' tfiau lñgqj <uqka yd ikakoaO .egqu iïnkaO uy

f,alïjrhdf.a úfYaI ksfhdað;hdf.a ^SRSG& jd¾;d we;=¿ bkshd Ndr;S úiska lrk ,o

<uqka n|jd .ekSu iïnkaO È.gu flfrk fpdaokd iïmQ¾Kfhkau úu¾Ykh lr

kS;shg yuqjg f.k hd hq;= nj o úYajdi lrhs'

1144. tfiau lsishï ikakoaO lKavdhula úiska n|jd .kakd ,o <uqka yd ke;s jQ

<uqka bkakd ;eka ;yjqre lr .ekSfï úfYaI m%h;akhka o ±ßh hq;= h'

isú,a ck;djg iy fmdÿ ia:dkj,g igkaj, n,mEu

1145. úu¾Yk lñgqj ika;lfha ;sfnk f;dr;=rej, moku u; fuu jd¾;dfõ

úu¾Ykh lrkq ,en we;s fndfyda m%ydr tÈßjdÈlïj, yeisÍu ms<sn| uQ,O¾uj,g

úfYaIfhka fjki ms<sn| uQ,O¾uhg ^principle of distinction& wkql+, fkdjQ njg

úYajdi lsÍug idOdrK fya;= ;sfí'

1146. tÈßjdÈlïj, m%;súmdlhkaf.ka zzisú,a jeishkag Wmßu wdrlaIdjZZiemhSfï

m%ldYs; wruqK iys;j wdKavqj úiska tal mdlaIslj m%ldYhg m;a lrk ,o hqo uqla;

l,dmj, isÿ jQ isoaëka fndfyduhla úu¾Ykh lrkq ,eìK' flfia jqj o fï hqo uqla;

l,dm ia:dms; lrk ,oafoa tajk úg;a t,aààB hqo msysgejqï ;snqK m%foaYj, h' m%;sM,

jYfhka fuu l,dm ;=< fyda msg; we;s jQ igka ie,lsh hq;= isú,ack urK we;s lsÍug

fya;= jQ w;r fuu isú,a urK yd ;=jd, iy isú,a foaj,g we;s l< ydksh iïnkaOj

wod< j.lSï iïnkaO m%Yak u;= lf<a h'

1208 2006 isg fumsgg kef.kysr m<d; mej;sfha wdKavqfõ md,kh hgf;a jk w;r n|jd .ekSï isÿ

jQfha fmd,sia ia:dk yd yuqod l|jqre wdikakfha h'

Page 278: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

278

1147. igka uqla; l,dm ;=< msysá hqo ia:dk b,lal lsÍug wdrlaIl yuqodjkag wjir

osh yelsj ;snQ w;r fuu myr§ï m%;sM, jYfhka isÿjk isú,a ck Ôú; wysñùï yd

isú,a foam<j,g ydks je<laùug fyda wju lsÍug .; yels ish¨ mQ¾j wdrlaIKhka

.ekSu we;=¿ tÈßjdÈlï ms<sn| p¾hdj iïnkaO kS;sj,g hg;a úh hq;=j ;sìK' fuu

jd¾;dfõ úu¾Ykhg Ndckh lrk ,o isoaëkaj, § fndfyda <uqka we;=¿j úYd, isú,a

ck ixLHdjla isàu" Tjqkaf.ka jeäfjñka mej;s ixLHdjla Yla;su;a wdrlaIdjlska fyda

nkalrj,g m%fõYhlska f;dr myiqfjka lefvk ìf|k jdiia:dkj, Ôj;aùu m%ydrhl

m%;sM,hla jYfhka igka uqla; l,dmh ;=< isÿ úh yels isú,a ck Ôú; ie,lsh hq;=

ixLHdjla wysñjk yd isú,a foam,j,g ydkshla f.k tk meyeÈ,s wjodkula u;= lf<a

h'

1148. ckdlS¾K m%foaY ;=< fyda wjg kS;Hdkql+, hqo b,lalj,g tfrysj yuqod

fufyhqï ls%hd;aul lsÍfï § we;s ffki¾.sl ixlS¾K;d úu¾Yk lñgqj ms<s.kshs' tfia

jqj o isú,a ck;dj m%Odk jYfhka isák m%foaY we;=<; isg fl,skau tÈßjdÈlïj,g

iyNd.s fjñka isá t,aààB ldv¾jreka isàu ck.ykfha iajNdjh fjkia lf<aj;a

cd;Hka;r udkqIjd§ kS;sh hgf;a isú,a ckhdg ,nd § ;snqK wdrlaIdjg n,mEfõj;a

ke;' .egqug iïnkaO md¾Yj yeu úgu cd;Hka;r udkqIjd§ kS;shg wkql+,j hqo

fufyhqï lr f.k hdfï ne£u we;sj isà' fuh igka uqla; l,dm iuia;hla f,i

kS;Hdkql+, hqo b,lalhla jYfhka ie,lsh fkdyels nj yd t,aààB hqo j;alï"

msysgejqï yd fl,skau tÈßjdÈlïj,g iïnkaOjkakjqka muKla kS;Hdkql+,j b,lal

lrkq ,eìh yels nj y`.jhs' m%ydr lr f.k .sh wdldrh bÈßm;a lrkafka wdrlaIl

yuqod igka uqla; l,dm ish,a, tl hqo b,lalhla f,i ie,l=jd úh yels njhs'

1149. úu¾Yk lñgqfõ úu¾Ykh fuu jd¾;dfjys úu¾Ykh lrk ,o tla tla

isoaêhla iïnkaO iudkqmd;sl;d we.hSula ms<sn| wjidkd;aul fkdjk w;r fuu

ldrKh úu¾Ykh l< hq;= nj th úYajdi lrhs'

1150. igka uqla; l,dmj, frday,aj,g n,mE m%ydr iïnkaO wfkla isoaê jeäuk;a

úu¾Ykh l< hq;= h' cd;Hka;r udkqIjd§ kS;sh hgf;a úfYaI wdrlaIdjla nqla;s ú¢k

frday,a yd wfkl=;a ffjoH tall yd ffjoH ld¾h msßia o m%ydrfha b,lal njg m;a

l< fkdyels h' wdrlaIdjg ysñlï ,nk ffjoH tall yd m%jdyk tajdfha udkqIjd§

ld¾fhka neyer tÈßjd§ ls%hd i|yd fhdod .kq ,en wef;d;a ñi ls%hd;aul ùu

kj;skafka ke;' flfia jqj o wk;=rej mjd cd;Hka;r udkqIjd§ kS;shg wkqj idOdrK

ld, iSudjla iys;j wjjdo §ula wjYH lrk w;r m%ydrhla isÿ lsÍug fmr tjeks

wjjdo lsÍulg lka fkd§ isàu isÿj ;sìh hq;= h' lñgqj fuh is;ays ord f.k jkaksfha

frday,aj,g kej; kej;;a t,a, lrk ,o fI,a m%ydr ms<sn| .eUqre wjOdkh igyka

lrhs' wdrlaIl yuqod frday,a msysá kshu ia:dk ±k isáfha h hk ldrKh ;sìh§;a

tjeks fI,a m%ydr kej; kej;;a t,a, lrkq ,eîu fuu m%ydrhka wyUq isoaëka jQfha h

hkak ms<sn|j nrm;, ielhka u;= lrhs'

Page 279: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

279

1151. tfiau igka uqla; l,dmj, wfkl=;a isú,a ia:dk o úfYaIfhka udkqIjd§

myiqlï yd wdydr fnod fok ia:dk o ydkshg m;a jqKs' ikakoaO yuqodjkag ks;sm;d

tajd kshu jYfhka msysgq ia:dk ±kqï fokq ,eìK' ;j o Tjqkaf.au fukau

idlaIslrejkaf.a o m%ldYj,g wkqj Tjqkag Tjqkaf.a ñksiqka rys; ksÍlaIK .=jka

hdkdj,ska ^UAVs& ,enqK ksis-ld, mska;+r ;sìK' fuh kej;;a fuu m%ydr wyUq isÿùï

jQfha h hkak ms<sn| nrm;, iel u;= lrhs' lñgqjg ,enqK f;dr;=re olajkafka

úu¾Ykh lrk ,o lsisÿ isÿùula fuu myiqlï hqo lghq;= i|yd fhdod f.k ;snqfKa h

hkak ;SrKh lsÍug wdrlaIl yuqodjkag idOdrK f,i u. mEÈh yels lsisÿ mokula

fkd;snqKq nj h' tuksid fuu myiqlï tajdfha isú,a iajNdjh mj;aj .kq ,enQ w;r

cd;Hka;r udkqIjd§ kS;sh hgf;a tajd >Dcqj b,lal l< yels fkdùh'

1152. tÈßjdoslïj,g >Dcqj iyNd.s fkdjk isú,a ia:dkj,g yd$fyda isú,a ckhdg

m%ydr t,a, lsÍu cd;Hka;r udkqIjd§ kS;sh nrm;, f,i W,a,x>kh lsÍula jk w;r

;;a;ajhkag hg;aj hqo wmrdOhla f,i ie,lsh yels h'

1153. ;j;a wjOdkh fhÈh hq;= ldrKhla jkafka wdrlaIl yuqod fhdojd ;snqK wú

ckdlS¾K m%foaYj, § mdúÉÑ lrk úg j.úNd.hla ke;s m%;súmdl we;s l< yelsj

;sîuhs' u,aá ner,a frdlÜ úÈk ^MBRLs& we;=¿ tjeks wú Ndú;h hqo uqla; l,dm fj;

fjä ;nk úg wkq.ukh l< tlg ne÷Kq Ndú;hlaj ;snQ nj fmks hhs' tjeks wdhqO

b,lal l< b,lalhlg myr §u i|yd fkdj lafIa;% m%ydr i|yd ie,iqï lrk ,o tajd

h' tajd ckdlS¾K m%foaYj, hqo b,lalj,g ksjerÈj m%ydr t,a, l< yels tajd fkdùh'

1154. ;j o wd¾mSÔ wú ^RPG’s& jeks >Dcq m%ydr t,a, lrk wúj,ska tajdfha Wmßu

M,odhs;d ÿrg Tífnka tajdfha ÿr mrdih jeä lsÍug w¾O jD;a;dldrfhkazzjl%

f,iZZfjä ;nkq ,en ;sfí' >Dcq t,a,hg fjä ;eîfï wú fï wdldrfhka mdúÉÑ

lsÍfuka úfYaIs; b,lalhlg myr§fï iïNdú;dj úYd, jYfhka wvq lrk ;rï

uÜgulg wúfha ksrjoH;dj wvq fõ' cd;Hka;r wmrdO óuxidj ta yd iudk

;;a;ajhkays § tjeks j.úNd.hla ke;s m%ydr isú,a ckhdg tfrys >Dcq m%ydr f,i

ie,lsh yels hhs i|yka lf<a h'1209 fuu úh yels ks.ukh ;yjqre lsÍfï idOlj,g

ureuqjg m;a yd ;=jd, ,o úYd, isú,a ck ixLHdjka" ydkshg fyda úkdYhg m;a jQ

ie,lsh hq;= isú,a ia:dk" hqo uqla; l,dmj, wLKav fndaïn m%ydr yd isú,a ck;dj

w;r Tjqka we;s lrk ,o NSIKh yd ìh wka;¾.; fõ'

1209 ICTY ^l,ska hqf.daiaf,aúhdj i|yd jQ cd;Hka;r wmrdO wêlrKfha& wNsfpdaol tfrysj .e,sla wxl

IT-98-29-T kvqfõ 2003 foieïn¾ 5 ;Skaÿj' kHIaál wú ms<sn| kvqfõ § cd;Hka;r wêlrKh zzrdcHhka lsis úfgl isú,a ckhd m%ydrfha b,lalh fkdlr.; hq;= h" tfiau isú,a ckhd yd hqo b,lal w;r fjkalr .ekSula lsÍug wiu;a wú lsisúfgl Ndú; fkdl< hq;= hZZ hkqfjka i|yka lsÍu u.ska isú,a ckhdg tfrys m%ydr bjla njla ke;s m%ydr ;ykï lsÍu yd iïnkaO lf<a h' cd;Hka;r wmrdO wêlrKfha frdau jHjia:dfõ 8 fjks j.ka;sfha 78 fþoh isú,a ckhdg fyda isú,a ia:dkj,g tfrysj fÉ;kdkaú;j t,a, lrk m%ydr hqo wmrdOhla f,i ,ehsia;=.; lrhs'

Page 280: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

280

1155. fuh wdrlaIl yuqodjkag Tjqkaf.a ffk;sl ne£ïj,g" úfYaIfhka fjkalr

.ekSfï yd mQ¾j wdrlaIKfha wjYH;djkag jvd fyd|g .relsÍu msKsi jvd ksjerÈ

wdhqO yd WKav Ndú;d lsÍfï ud¾. ;snqfKa h hk lrefKka jvd;a Yla;su;a fõ' Bg

wu;rj wdrlaIl yuqod Tjqka ika;lfha Tjqkaf.A ñksiqka rys; ksÍlaIK .=jka hdkd

^UAV’s& moaO;sfhka iïfm%aIKh lrk ,o ksis-ld, PdhrEm jeks tajd ;snqK nj;a tajd

Tjqkag hqo b,lalj, ksjerÈj b,lal lsÍug wdOdr lrk ,o nj;a m%isoaêfha m%ldY lr

;sfí'

1156. ;;a;ajhka úiska bv ,nd fkdÿkfyd;a ñi .egqulg iïnkaO md¾Yj .; hq;=

;j;a mQ¾jdrlaIl mshjrla jkqfha m%ydr t,a, lrk úg § m%ydr wdrïN lsÍug fmr

bj;a ùug m%udKj;a ld,hla ,nd foñka tajd isú,a ckhdg n,mE yels njg n, iys;

wk;=re ye`.ùï ksl=;a lsÍu hs' ls%hd;aul lrkakg isá yuqod fufyhqï ms<sn|j Tjqkag

±kqï foñka hqo uqla; l,dmj, isá ck;djg lsisÿ úfYaIs; wk;=re ye`.ùula l< njg

±lafjk lsisÿ f;dr;=rla lñgqjg ,eî ke;' fuh ie,ls,a,g .ekSu jvd;a jeo.;a

jkafka hqo uqla; l,dm ;=< isák isú,a ckhdg Tjqkaf.a wdrlaIdj i|yd fï l,dmj,g

hkakehs wdKavqj yd wdrlaIl yuqod úiska Tjqkaj Èß .kajk ,o ksid h'

1157. úu¾Yk lñgqfõ úu¾Ykh frday,a yd tlai;a cd;Skaf.a myiqlï we;=¿ isú,a

myiqlï t,aààBh úiska hqo lghq;= i|yd Ndú;d lr ;snqK nj ikd: lrk idlaIs

wkdjrKh lr .;af;a ke;' flfia jqj o igka uqla; l,dmj, ckdlS¾K isú,a

m%foaYj, t,aààB hqo msysgejqï yd ld¾h msßia isàula jQ nj lñgqfõ úu¾Yk fmkakqï

lrhs' úYajikSh f;dr;=re fmkakqï lrkafka t,aààB igkalrejka isú,a we÷ï we|

.;a;jqka o we;=¿j frday,a yd wdydr fnod yeÍfï uOHia:dk wdikak jgdmsgdfõ wdhqO

iys;j olakg ,enqK nj h' tfiau fuu ia:dkj,g wdikakfha isg t,aààBh m%ydr

Èh;a l< njg úYajdi l< yels idOdrK mokï ;sfí'

1158. ;j o t,aààBh udkqIjd§ yd ffjoH myiqlï ia:dk yd igka uqla; l,dmj,

wNHka;r wj;eka mqoa.,hska ixflakaøKh jQ m%foaY jfÜ o we;=¿j isú,a ckhd fjfik

m%foaYj,g wdikakfha we;eïúg hdnoj kej; kej;;a hqo /lj,a bÈ lsÍu ^úYd,

jYfhka mia neñ yd w.,a &" ld,;=jlal= yd wfkl=;a wdhqO ia:dk.; lsÍu lrkq ,eîh'

1159. fuu ls%hdldß;ajh YS% ,xld yuqod m%ydrhkaf.a j¾Okh fjñka mej;s wjodkug

wNsuqL lsÍu we;=¿ Tjqka wjg isÿ fjñka mej;s yuqod fufyhqïj, wka;rdhg isú,a

ckhd wkdjrKh lf<a h' fï moku u; t,aààBfha ls%hdldß;ajh cd;Hka;r udkqIjd§

kS;sh hgf;a m%ydrhkaf.a m%;súmdlhkag tfrysj isú,a ckhd yd isú,a ia:dk wdrlaId

lsÍug ish¨ YlH mshjr .kakd njg jQ tys ne£ï W,a,x>kh lrk ,o njg úYajdi

lsÍug idOdrK mokï ;sfí'

Page 281: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

281

1160. wjidk jYfhka cd;Hka;r udkqIjd§ kS;shg .re lsÍfï j.lSu wfkHdkH;djh

u; ;;a;ajdfrdamKh fkdjk fyhska cd;Hka;r udkqIjd§ kS;sh hgf;a ikakoaO

.egqulg iïnkaO ish¨ md¾Yjj, ne£ï úreoaO md¾Yjfha ls%hdldß;ajh u; mokï

fkdjk nj u;lhg f.k tau jeo.;a h' cd;Hka;r udkqIjd§ kS;sh W,a,x>kh lsÍï

.egqfï md¾Yjj,ska tllg wdfrdamKh lsÍu úreoaO md¾Yjfha me;af;ka Bg wkql+,

fkdùu idOdrKsh fkdlrhs'

hdï Bï md,kh

1161. lñgqfõ fidhd .ekSï t,aààBhg wjqreÿ .Kkdjla uq¿,af,a wjir m;% l%uhla

u.ska jkakshg we;=,a ùfï yd msgùfï isú,a ckhdf.a hdï Bï md,kh lsÍfï yd

tu.ska Tjqkaf.a hdï Bï ksoyig kS;s úfrdaëj w; fmùfï meyeÈ,s by< uÜgfï

m%;sm;a;shla ;snqK njg úYajdi lsÍug idOdrK mokï ;snQ nj fmkakqï lrhs' tfiau

2009 ckjdßj, isg m%;sm;a;sh ±ä lrk ,o nj;a lsisfjl=g t,aààB m%foaYh yer hdug

wjir fkdÿka nj;a f;dr;=re fmkakqï lrhs' tfia jqj o úfYaIs; Wmfoiaj,g wkqj

t,aààB ldv¾jreka hï wfhl= m%foaYh yer hdu je<laúh hq;af;a flfia o hkak

meyeÈ,s lr .ekSu wjYH h' tla/ia lr .kakd ,o f;dr;=re fmkakqï lrkafka ckhd

m%foaYh yer hkakg W;aidy l< úg t,aààBh úiska Tjqkaf.a Ôú;hg yd ldhsl

tald.%;djg we;s whs;sh W,a,x>kh lrñka <uqka .Kkdjla we;=¿ mqoa.,hska .Kkdjla

fjä ;nd urd oud wfkl=;a whg ;=jd, lr o myr § o we;s nj h' fuu ls%hdjka

cd;Hka;r udkqIjd§ kS;sh W,a,x>kh lrñka tÈßjdÈlïj,g >Dcqj iyNd.s ù fkdue;s

ckhdg >Dcqj myr §ula f,i ie,lsh yels h' wêlrKhla yuqfõ ;yjqre jqjfyd;a

tjeks yeisÍula ;;a;ajhkag hg;aj hqo wmrdOhla f,i ie,lsh yels h'

1162. tjeks fjä ;eîï isú,a jeishka m%foaYh yer hdfuka je<laùfï t,aààBfha ks,

m%;sm;a;sfha fldgila jQfha kï th ;yjqre lr .ekSug isú,a ckhd m,d hdug W;aidy

l< wjia:djkays § isú,a ckhdg fl,skau fjä ;enQ ;ekaj, isoaëkaf.a iajNdjh"

mßudKh yd jdr ixLHd;h ;jÿrg;a úu¾Ykh lsÍu wjYH flf¾' tmßoafokau

iïnkaO ldv¾jreka je<laùug yd$fyda Tjqkag o`vqjï lsÍug t,aààB kdhl;ajh úiska

hï mshjrla f.k ;snqfKa kï ta mshjr fudkjd o hkak ;SrKh lsÍug ;jÿrg;a

úu¾Ykh lsÍu wjYH flf¾'

1163. isú,a jeishkag ls%hdldÍ tÈßjd§lïj,ska hq;a m%foaYhla ;=< /£ isákag n, lsÍu

o m%foaYh yer hdu wffO¾hu;a lsÍfï m%h;akhl § Tjqkag ;¾ckh lsÍu yd ìh

.ekaùu o u.ska t,aààBh cd;Hka;r udkqIjd§ kS;sh hgf;a wdrlaIl yuqodj,

Page 282: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

282

m%ydrhkaf.a m%;súmdlhkag tfrysj th hgf;a isák isú,a ckhd wdrlaId lsÍug ish¨

YlH mshjr .kakd njg jQ tys ne£ï W,a,x>kh lr ;sfí' úu¾Yk lñgqj úiska ,nd

.kq ,en ;sfnk f;dr;=rej,ska fmkakqï lrkafka wdrlaIl yuqod th b,lal lrkq we;s

nj t,aààBh ±k isáfha h ke;fyd;a ±k isàug fya;= ;snqfKa h" tfy;a fuu ±kqu

fkd;ldu th hqo ia:dkj, jgdmsgdfjka isú,a ckhd bj;a lsÍfï mshjr .;af;aj;a

ke;fyd;a th isú,a ckhdg wk;=re ye`. jQfhaj;a ke;af;a h" ta fjkqjg th lf<a

ienúkau isú,a jeishkaf.a hdï Bï wjysr lsÍu u.ska tys m%;súreoaO foh h hkak h'

m%;sM, jYfhka isú,a ckhdg m%ydrhkaf.a myiq f.dÿre ùfï yelshdj jeä l<

m%udKj;a ldhsl wdrlaIKhla ke;s jHqyhkaj, YS% ,xld yuqodj úiska ksrka;rju jdf.a

t,a, lrk m%ydr hgf;a mej;s m%foaYhl /£ isàug n, flßK' tfyhska fuu

;;a;ajhka ;=< t,aààBh isú,a ckhdj yuqod fufyhqïj,g úfYaIfhkau yuqodfõ fI,a

yd fjä m%ydrj,g wkdjrKh l< njg úYajdi lrkakg idOdrK mokï ;sfnk nj

fmkS hhs'

1164. lñgqj tfiau t,aààBh úiska jkaksfha isú,a ckhdf.a hdï Bï u; mkjk ,o

wjysr ck;dj w;r ìh jHdma; ùfï m%;súmdlhla we;s lr ;snqK nj igyka lrhs'

ld,;=jlal= m%ydrj,g yd fjä m%ydrj,g újD; jk w;r Tjqkaf.a hdï Bï iSud lrkq

,eîfuka Tjqka È.gu ufkdaúoHd;aul mSvdjkaf.ka fmf<kakg ie,ia jQ nj

idlaIslrefjda lñgqjg mejiQy'

udkqISh wdOdr wysñ lsÍu

1165. ikakoaO .egqu uq¿,af,au wdKavqj udkqIjd§ iyk we;=¿ jkakshg tk ish¨u

NdKav u; ±ä iSudjka mj;ajd f.k .sh nj lñgqj ÿgqfõ h' t,aààBfha hqo

m%h;akhkag wkq.%dyS úh yelsj ;snqK NdKav yd øjH m%jdykh lsÍu iSud lsÍfï

wdrlaIl mshjr .ekSug wdKavqjg ysñlu ;snqK w;r thg wdydr" wdydr fkdjk

udkqISh wdOdr" T!IO yd ffjoH iemhqï u; nrm;, iSudjka mkjkjdg jvd

fjkiafldg fkdie,lSfï wdldrhlska iS>% yd ndOd úrys; iajdëk yd wmlaImd;S

udkqISh iyk msúiqula mj;ajdf.k hdug bv §fï yd myiqlrKh lsÍfï ne£ula ;snqKq

nj úu¾Yk lñgqj igyka lrhs'

1166. YS% ,xld wdKavqj udkqIjd§ ld¾h msßiaj, hdï Bï ksoyi u; yd jkaksfha

udkqIjd§ ls%hdldrlï u; ie,lsh hq;= iSudjka mekùh' fuu iSudjka udkqIjd§

ixúOdkj, yd ld¾h msßiaj, Tjqkaf.a lghq;= M,odhSj ls%hdjg ke.Sfï yd msysg wjYH

isú,a jeishkag iyk ,nd .ekSu iy;sl lsÍfï Odß;dj flfrys n,mEfõ h' tn÷

iSudjka idOdrKSh l< yelafla wksjd¾h hqo wjYH;dj u.ska muKs' lñgqjg ,nd.;

yels jQ f;dr;=rej,g wkqj wdKavqj tjeks idOdrKslrKhla imhd fkdue;s w;r

iSudjka wmlaImd;S udkqIjd§ iykj,g iS>% yd ndOd úrys; msúiqug bv §fï yd

myiqlrKh iemhSfï ne£u W,a,x>kh lsÍula ixia:dmkh lrk nj fmkS hhs'

Page 283: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

283

1167. tfiau t,aààBh o udkqIjd§ iyk ld¾h msßiaj,g .re lsÍfï yd Tjqkag

wdrlaIdj ie,iSfï o Tjkaf.a hdï Bï ksoyi iSud fkdlsÍfï o tys ne£ïj,g .re

lsÍug wiu;a ù we;s njg úYajdi lsÍug idOdrK mokï ;sfí'

1168. úu¾Yk lñgqjg ,nd.; yels jQ f;dr;=rej,g wkqj udkqIjd§ jdyk lKavdhï

wdikakfha fI,a m%ydr t,a, lsÍfï isoaëkag wod<j .;a l, YS% ,xld yuqodj yd

t,aààBh hk folu udkqIjd§ iyk ld¾h msßia yd ia:dkj,g .re lsÍug yd wdrlaId

lsÍug iy isú,a ck Ôú;j, wdkqIx.sl wysñùu fyda isú,a ia:dkj,g ydks we;sùu

je<laùfï ish¨ YlH mshjr .kakd njg jQ tys ne£ug .re lsÍug wiu;aj ;sfí'

1169. wdKavqjg jkaks m%foaYfha isú,a jeishkaf.a ixLHdj idfmalaI ksrjoH;djlska

hq;=j ;SrKh lsÍug tkhska Tjqkaf.a udkqISh wjYH;d ;SrKh lsÍug wjldY i,ikq

we;s nyqúO f;dr;=re uQ,dY%hkag yd fuj,ïj,g m%fõYh ;snqKs' fïjdg jkaksfha jev

lrñka isá wdKavqfõ fi!LH jD;a;slhskaf.ka" udkqIjd§ ixúOdkj,ska ,enqK b,a,Sï"

fv%dak mska;+r yd ks;sm;d wdKavqfõ md,s; m%foaYj,g <`.djk mqoa.,hskaf.a ;;a;ajhka

we;=<;a h' úu¾Yk lñgqj 2009 ud¾;= uehs w;r fmdaIK uÜgïj, wkqrEmS rgdjka

cd;sl idudkHhg ie,lsh hq;= ;rï my< uÜgul mej;Su yd W.% ukaofmdaIK msßySï

uÜgï o tfukau id.skak fya;= fldg f.k isÿjk urK o ie,ls,a,g .kS' wdKavqj

.egqï l,dmfhys wdOdr lghq;= ixúOdkh lrñka isá ;ukaf.au Èidm;sjrekaf.ka

,enqKq f;dr;=reo we;=¿j wod< m%foaYj, isú,a ckhdf.a ienE udkqIjd§ wjYH;d ±k

isá njg fyda ±k isákakg fya;= ;snqK njg o tfy;a iykj, msúiqu yd udkqIjd§

ld¾h msßiaj, hdï Bï ksoyi u; nrm;, iSudjka mek jQ njg o úYajdi lsÍug

lñgqjg idOdrK mokï ;sfí' fuh meyeÈ,sju jkaks m%foaYfha isú,a ck;djg Tjqkaf.a

meje;au i|yd w;HjYH m%udKj;a uQ,sl wdydr øjH yd ffjoH iemhqï wysñ lsÍug

fya;= jQ w;r th ukdj m%f,aLkh lrkq ,en ;sfí' wêlrKhla u.ska ;yjqre lrkq

,enqjfyd;a fuu ls%hd yd meyer yeÍï cd;Hka;r udkqIjd§ kS;sh W,a,x>kh lsßï

njg m;ajk w;r ;;a;ajhkag hg;aj cd;Hka;r udkqIjd§ kS;sh hgf;a ;ykï lrkq

,en ;sfnk isú,a ckhdf.a id.skak hqo l%ufõohla f,i fhdod .ekSula hhs ie,lsh

yels h'1210 tjeks l,als%hdjla wêlrKhl § Tmamq lrkq ,enqjfyd;a ;;a;ajhkag hg;aj

hqo wmrdOhla ixia:dmkh lrkq we;'

1170. Bg wu;rj cd;Hka;r udkqIjd§ kS;sh hgf;a lñgqj wdKavq wêldÍka hg;a

msßfihska w;HjYH wdydr øjH" w;HjYH uQ,sl fi!LH/ljrKh" uQ,sl ksjyka yd

ksjdi fukau wOHdmkfha b;du;au uQ,sl wdldr we;=¿ wd¾Ól" iudc yd ixialD;sl

whs;Skaf.a1211 w;HjYH wju uÜgula fyda imqrd,Sfï m%h;akhl § ish¨ iïm;a

1210 isß;a ne¢ cd;Hka;r udkqIjd§ kS;sh ms<sn| o;a; .nvdj" 53 jk kS;sh 1211 CESCR, fmdÿ újrKh wxl 3 ^1990&" rdcH md¾Yjj, ne£ïj, iajNdjh ms<sn|j" iïuq;sfha 2^1& j.ka;sh 10 fþoh

Page 284: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

284

Tjqkaf.au ;SrKhkag wkqj fhdod .kakd njg jk Tjqkaf.a flakaøSh ne£u bgq lsÍug

wiu;aj ;sfnk nj fidhd f.k we;'

1171. wd¾Ól" iudc yd ixialD;sl whs;Ska imqrd,Sfï ne£ug wu;rj rch fuu

whs;sjdislïj,g .re lsÍfï yd tajd wdrlaId lsÍfï ne£u flfrys ksfIaOkSh

wdldrfhka n,mdkq we;s ´kEu ls%hdjlska fyda meyer yeÍulska je<lsh hq;= h' fuu

wiu;aùu m%udKj;a Ôjk ;;a;ajhlg we;s whs;sh nqla;s ú£u flfrys muKla fkdj

wd¾Ól" iudc yd ixialD;sl whs;sjdislï ms<sn| cd;Hka;r iïuq;sfha ^ICESCR& 11 yd 12

j.ka;sj, iy;sl lr ;sfnk ldhsl yd udkisl fi!LHfha w;alr .; yels by<u

m%ñ;sh nqla;s ú£u flfrys o n,mE yels w;r tfiau b;du wdka;sl ldrKdj, § Ôj;a

ùfï whs;sh we;=¿ wfkl=;a whs;Ska .Kkdjla bgq lr .ekSug ndOdjla úh yels h'

;Sj% msßlaiqu yd wNHka;rj wj;eka jQ mqoa.,hskaf.a ksoyi wysñ lsÍu

1172. ueksla *dï yd wfkla wdjD; l|jqrej, r|jd isá wNHka;r wj;eka jQjkag

cd;Hka;r udkqIjd§ kS;sh hgf;a bv ie,ish yelsj ;snqKq ld,hg jvd fndfyda fihska

Tíng .sh ld, mßÉfþohla Tjqkaf.a ksoyi wysñlr ;snQ nj lñgqj úYajdi lrhs'

Tjqkaf.a wú ìu ;nd ;snQ t,aààB igkalrejka wfkla isú,a jeishkaf.ka fjkalr

.ekSu idOdrKSh l< yelsj ;snqK w;r tjeks hï we.hSula l< hq;=j ;snqfKa mqoa.,

mokula u; h' Bg wu;rj wdrlaIl mokï u; ksoyfia hï wysñ lsÍula kS;sh u.ska

ie,ish hq;= h' tfukau th wjidk ms<shula f,i úh hq;= w;r r|jd .kq ,en isá tla

tla mqoa.,hd >Dcq yd wksjd¾h ;¾ckhla bÈßm;a lrk njg ;ks ;ks kS¾Khl

m%;sM,hla úh hq;= h' tf,iu fuu kS¾Kh Widúhla fyda iajdëk;ajfha fyda

wmlaImd;SNdjfha iudk wx. ,laIK ysñ lr .kakd fjk;a úksYaph iNdjla u.ska

ks;H jdßl úu¾Ykhlg Ndckh l< hq;= h' wdKavqj úiska fuu ks¾Kdhlhkag yd

mámdàkag .re lrkq ,eîug wiu;a ùu fya;= fldg f.k we;s jkakd jQ wdkqIdx.sl

ksoyi wysñ lsÍu ys;=jlaldr r|jd ;nd .ekSula f,i ie,lsh yels h'

1173. oyia .Kka wNHka;r wj;eka jQ mqoa.,hskaf.a hdï Bï ksoyi u; nrm;,

iSudjkag wu;rj Tjqkaf.a ksoyi wysñ lsÍu u.ska cd;Hka;r udkj ysñlï kS;sh

fjkaj W,a,x>kh lsÍula woyia fjhs' ;j o fuu wjD; wNHka;r wj;eka jQjkaf.a

l|jqrej, øjHuh ;;a;ajhka fi!LHhg we;s whs;sh yd wdydr" c,h" ksjdi yd

ikSmdrlaIKh we;=¿ m%udKj;a Ôjk ;;a;ajhlg we;s whs;sh W,a,x>kh lsÍula f,i

ie,fla' myiqfjka úm;g m;aúh yels mqoa.,hska iïnkaO ldrKhl § fuu

W,a,x>khka jd¾;dfõ m%f,aLkh lr we;s mßÈ urK wjodkula by< oeóulg u. mE§

h' tfiau ;;a;ajhkag hg;aj tjeks ;;a;ajhka o cd;Hka;r udkj ysñlï kS;sh u.ska

ks¾jpkh lr we;s mßÈ wudkqIsl yd ;=ÉP ie,lSula f,i ie,lsh yels h'

1174. úu¾Yk lñgqj ika;l f;dr;=rej, moku u; wNHka;r wj;eka jQjkag

iellrejka f,i i,lkq ,en we;af;a yd Tjqka r|jd .kq ,en we;af;a Tjqkaf.a oñ<

Page 285: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

285

ckjd¾.sl;dj ksid iy Tjqka meñK we;af;a t,aààB-md,s; m%foaYfhka ksid njg

úYajdi lsÍug idOdrK mokï ;sfí' fuh cd;Hka;r udkj ysñlï kS;sh hgf;a fjkia

fldg ie,lSula f,i ie,lsh yels w;r wêlrKhla úiska ;yjqre lrkq ,enqjfyd;a

udkj j¾.hdg tfrys ysxikh ms<sn| wmrdOhla f,i ie,lsh yels h'

XVIII hqla;sh yd j.ùu

1175. YS% ,xldfõ ±ä udkj ysñlï W,a,x>khka" cd;Hka;r udkqIjd§ kS;sfha yd

cd;Hka;r wmrdO kS;sfha nrm;, W,a,x>khka iïnkaOfhka j.lsjhq;= jrolrejka

hqla;sh yuqjg f.k taug wiu;a ùu lñgqfõ jr,;a úu¾Yk ld, mßÉfþohg fmr

fndfyda ld,hla wE;g Èj hk w;r udkj ysñlï ms<sn| uy flduidßia" udkj ysñlï

lñgqj yd úfYaI mámdá jru-orkakka jeks tlai;a cd;Skaf.a uKav, úiska yd cd;sl

yd cd;Hka;r rdcH fkdjk ixúOdk úiska wjqreÿ .Kkdjla mqrd jd¾;dj,"

ksÍlaIKj, yd m%ldYkj, kej; kej;;a u;=lr olajd ;sfí' tfiau udkj ysñlï

ljqkais, fhdackd o zzish¨u YS% ,dxlslhska i|yd hqla;sh" idOdrKh" j.ùu yd iu.s

ikaOdkh iy;sl lsÍfï úYajikSh yd iajdëk mshjr .ekSu wdrïN lsÍfuys,djk tys

ffk;sl ne£ï yd lemùu bgq lrkakeZZhs wdKavqfjka b,a,d ;sfí'1212

1176. W.;a mdvï yd m%;sikaOdkh ms<sn| fldñiuu;a ^LLRC& tys wjika jd¾;dfõ §

zzkS;sfha wdêm;Hh mej;aùug wiu;aùuZZ flfrys wjOdkh fhduqlr we;s w;rzzish¨

fpdaokd úu¾Ykh lsÍu o mßmd,kh yd hqla;sh flfrys ck;dj w;r úYajdih mqnqÿjkq

msKsi Tjqkaf.a foaYmd,k ne¢hdjka fkd;ld jerÈ lrk ,oaojqka hqla;sh yuqjg

muqKqjd o`vqjï ,nd §u o l< hq;= hZZhs wjOdrKh lr ;sfí' tfiau W.;a mdvï yd

m%;sikaOdkh ms<sn| fldñIka jd¾;dj zztjeks mshjrla kS;sfha wdêm;Hhg .re lsÍu

iy;sl lsÍfï n,.;= ix{djla ksl=;a lsÍula yd wkqhd;j iqjm;a lsÍfï ls%hdj,shg

odhl ùfï keñhdjla jkZZfyhska kS;sfhka neyer >d;k iïnkaO jrolrejka ms<sn|j

úu¾Ykj, yd hqla;sh yuqjg f.k taïj, jeo.;alu o wjOdrKh lrhs'1213

1177. 2011 ud¾;=j, tlai;a cd;Skaf.a uy f,alïjrhd fj; bÈßm;a lrk ,o tys

jd¾;dfjys zz.egqu wjika ùfuka miq wjqreÿ follg wdikak ld,hl tys m%h;akhka

j.ùu ms<sn| cd;Hka;r m%ñ;Skaf.a uÜgg <`. ùug nrm;, f,i wiu;aj ;sfnk w;r

YS% ,xldfõ ffk;sl hq;=lï imqrd,Sug o wiu;aj ;sfnkZZ nj ks.ukh lr ;sfí'

tfiau th wdKavqj wjxl úu¾Ykhla mj;ajd fkdue;s nj o zztfia lsÍfï lsisÿ

wNs,dIhl ,l=Kla j;a fmkajd ke;sZZ nj o j.ùu ms<sn| tys m%fõYh zzi;Hh" hqla;sh

yd úkaÈ;hskag ydksmQ¾KhZZ wjOdrKh lrk uQ,sl cd;Hka;r m%ñ;Skag wkqrEmS

fkdjkZZnj o ks.ukh lr ;sfí'1214

1212 A/HRC/22/ .1/Rev.1: YS% ,xldfõ iu.s ikaOdkh yd j.ùu m%j¾Okh lsÍu" 2013 ud¾;= 19 1213 LLRC jd¾;dj 9'120 yd 9'213 fþo 1214 YS% ,xldfõ j.ùu ms<sn| tcd uy f,alïjrhdf.a úfYaI{hskaf.a lKavdhfï jd¾;dj" 2011 ud¾;= 31

Page 286: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

286

1178. úu¾Yk lñgqj úu¾Yk ls%hdj,sfha § tla/ialr .kakd ,o f;dr;=re oKavk

uqla;sh YS% ,xldfõ .eUqre f,i ia:dms;j ;sfnk nj yd ±ä udkj ysñlï W,a,x>khka"

cd;Hka;r udkqIjd§ yd wmrdO kS;sh ms<sn| nrm;, W,a,x>khka úkaÈ;hskag §¾>

ld,hla mqrd ms<shï yd ydksmQ¾Kh ,nd .ekSfï whs;sh m%;slafIam lr ;sfnk nj h<s;a

jrla ;yjqre lrhs' ta fjkqjg fmd,Sishg fyda wêlrKhg meñKs,s bÈßm;a lsÍug

wfmalaId lrk úg ks;ru jdf.a Tjqka ;¾ckj,g" ìh .ekaùïj,g fyda YdÍßl

jOysxikj,g uqyqK md ;sfí' È.gu uqyqK mdñka ;sfí' YS% ,xldjg meñKs Tyqf.a ¥;

.ufka § kS;sfhka neyer ,>q fyda ys;=jlaldr >d;k ms<sn| ms<sn| úfYaI jd¾;dlre

úiska 2005 § i|yka lrk ,o mßÈ zzwdKavqj ysxikh m%;sM,odhS wkaoñka hqla;sh yuqjg

f.k taug wiu;aùu .eUqßka ±kqk m%Yakhls' yuqod fid,aodÿjl= fyda fmd,sia

ks,Odßfhl= jeks wdKavqfõ ks,Odßfhl= oñ<fhl= >d;kh lsÍu iïnkaOfhka we;s

kvqj, ys`.h tla ksoiqklsZZ oKavk uqla;sfha úLdok m%;súmdlfha m%;sM,hla f,i

zzkS;sfha wdêm;Hh u.ska Tjqkaf.a Ôú; wdrlaId jkq we;ehs hkak fndfyda ckhd iel

lr;s'ZZ1215

1179. l,ska wjqreÿj, tajk úg;a nrm;, wkaoñka ì| jeà ;snqK kS;sfha wdêm;Hh

úu¾Ykhg .ekqKq ld, mßÉfþoh ;=< úfYaIfhkau ckdêm;sjrhdg yd jeäuk;a

n,;, o ksOdÍkag oKavk uqla;sh o m%odkh lsÍu;a iu. jvd;a Ldokh jk ;;a;ajhg

m;a jQfha h' ksoiqka f,i yÈis kS;s úêúOdkj, fufia i|yka fõ' zzfuu úêúOdk

m%ldrj ls%hd lsÍug YS% ,xld wdKavqj úiska úfYaI jYfhka n,h mjrk ,o hï rcfha

fiajlfhl=g fyda fjk;a hï mqoa.,fhl=g tfrysj fuys i,id we;s mßÈ tu ;ek;a;d

ls%hdlr we;af;a ioa Ndjfhka yd Tyqf.a ks, rdcldß bgq lsÍu i|yd jQ úg lsisÿ mshjrla

.ekSu fyda kvq mejÍula fkdl< hq;= h'ZZ1216

1180. wdh;k.; j.ùu we;s lrk .eUqrg .sh m%;sixialrK f.k taug taldka;

m%uqL;djla §u w;HjYH h' tlai;a cd;Skaf.a úfYaI{hska 10 fokd1217 wdh;ksl

ieliafuys uQ,sl fjkil wjYH;dj 2009 fmnrjdß 9 fjks Èk l< m%ldYhl

wjOdrKh l< y' Tjqyq fufia i|yka l<y( zz.egqï m%foaYj, wmfhdackhkaf.a

nrm;,Ndjh flfiaj;=ÿ m%Yakh jvd;a wdfõKsl tlla nj wjOdrKh lsÍug

1215 kS;sfhka neyer" ,>q fyda ys;=jlaldr >d;k ms<sn| úfYaI ksfhdað;hdf.a jd¾;dj" 19-20 msgq 1216 yÈis kS;s úêúOdk mk; ^uyck wdrlaIl wd{d mk;" 40 mßÉfþoh& 2006 foieïn¾ 6 1217 YS% ,xldj( tlai;a cd;Skaf.a úfYaI{hska úfõpkh u¾okh lsÍu yd wvqjlska f;dr jQ oKavk uqla;sh

.eUqßka ie,ls,a,g .kS" 2009 fmnrjdß 9" udkj ysñlï wdrlaIlhskaf.a ;;a;ajh ms<sn| úfYaI ksfhdað;" u;hla ±Ífï yd m< lsÍfï ksoyig we;s whs;sh m%j¾Okh lsÍu yd wdrlaId lsÍu ms<sn| úfYaI ksfhdað;" n,y;aldr fyda wkqÉPdkq. W;=reoyka lsÍu ms<sn| jev lKavdhfï ^WGEID& iNdm;s" w;a;fkdau;sl /|jqïNdr ms<sn| jev lKavdhfï iNdm;s" ldhsl yd udkisl fi!LHh ms<sn| w;alr .; yels by<u m%ñ;sh nqla;s ú£ug yeu flfkl=gu we;s whs;sh ms<sn| úfYaI ksfhdað;" úksilrejkaf.a yd kS;S{hskaf.a iajdëk;ajh ms<sn| úfYai ksfhdað;" wdydr whs;sh ms<sn| úfYaI ksfhdað;" kS;sfhka neyer" ,>q fyda ys;=jlaldr >d;k ms<sn| úfYaI ksfhdað;" jO ysxikh yd wfkl=;a lDDr" wudkqIsl fyda my;a fldg ie,lSu fyda o`vqjï meñKùu ms<sn| úfYaI ksfhdað;" fhda.H ksjdi ms<sn| úfYaI ksfhdað;" fjkia fldg fkdie,lSfï whs;sh ms<sn| úfYai ksfhdað;

Page 287: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

287

úfYaI{hska leu;s h' .egqu YS% ,xldj mqrd fkdwvqj isÿ fjkakg yer ;sfnk oKavk

uqla;sfhka wjOdkh fjk;lg yrjhs' M,odhS úu¾Ykj, yd kS;s lD;Hhkays wvqj iu.

úkaÈ;hskag yd idlaIslrejkag tfrys m,s.ekSïj, ìh lvd ±ñh hq;= oKavk uqla;s

pl%hlg u. mdod ;sfí'ZZ;jÿrg;a nrm;, udkj ysñlï W,a,x>khka mqkrdj¾;kh

ùu je<laùug md,kfha fmdÿ l%ufhys fjkialï wjYH lrk nj Tjqyq wjOdrKh

l<y'

1181. my;ska y÷kdf.k ;sfnk fndfyda ndOlhkag wduka;%Kh lsÍug úia;SrK

ixl%uKSh hqla;s mis|,Sfï jevigykla i|ydjk wjYH;dj fuu jd¾;dfõ m%Odk

ks¾foaYj,ska tlla fõ' fuhg i;H fiùfï hdka;%Khka" úu¾Yk" lshkq ,nk jerÈ

l<jqkag tfrys kS;s lD;Hhka yd o`vqjï lsÍï ydksmQ¾K yd ysxik yd wmfhdackhkaf.a

rgdjka kej; we;sùu je<laùfï mshjr we;=<;a úh hq;= h'

1182. j.ùu iïnkaO ndOl fndfyda h" tajd kej; kej; m%f,aLkh lr ;sfí(

foaYmd,k wêIaGdkfha wvqj¦ wêlrK fukau udkj ysñlï fldñifï yd wfkla

uKav, m;aùïj, iajdëk md,khl wvqj¦ úOdhlh wêlrK lghq;=j,g w; fmùu¦

m%.;shlska f;drj wjqreÿ fndfyda .Kka Widúj, ld,h lk kvqj, wkjYH m%udoh¦

fndfyda úg iajdëk;ajhla ke;s" fndfyduhla jd¾;d lsisodl m%ldYhg fkdlrk

úu¾Yk fldñIka iNd m;a lsÍu¦ cd;sl yd tlai;a cd;Skaf.a uKav, úiska j.ùu

iïnkaOj bÈßm;a lrk ,o ks¾foaY ls%hd;aul lsÍug wiu;aùu¦ wdrlaIl yuqod yd

wdKavqfõ ks,OdÍkag tfrysj meñKs,s lrkakjqkag tfrys ;¾ck yd m,s.ekSï yd

idlaIslrejkaf.a wdrlaIKh i|yd M,odhS hdka;%K fkdue;slu h' ;j;a ndOlhla

jkafka cd;Hka;r wmrdO wmrdOlrKSh lsÍug wod< kS;slrKhl yd wd{dm;Skaf.a

fyda by< m%OdkSkaf.a j.ùu we;=¿ j.lSï udÈ,s ixia:dmkh lsÍïj, wvqjhs'

úkaÈ;hskag" idlaIslrejkag yd wfkl=;a whg tfrys m,s .ekSï$idlaIslre wdrlaIKfha

wvqj

1183. i;H fiùfï yd tajd lr f.k hdfï wêlrKuh mámdá we;=¿ ixl%uKSh

hqla;s mis|,Sfï hdka;%Khka we;s lsÍu msKsi úkaÈ;hskag yd wfkl=;a idlaIslrejkag

ìfhka f;drj iyNd.s úh yels úYajdifha yd wdrlaIdfõ jd;djrKhla ia:dms; lsÍu

wjYH h' tjeks jd;djrKhla YS% ,xldfõ ;ju;a fkdmj;sk w;r j.ùfï yd iu.s

ikaOdkfha lsishï m%.;shla i|yd mQ¾j wjYH;djla f,i th ks¾udKh l< hq;= h' 2015

fmnrjdßj, wdKavqj úkaÈ;hska yd idlaIslrejka wdrlaId lsÍfï kS;shla iïu; l< o

wjYH iqrlaIs;;dj yd wdrlaIdj iemfhk lsisÿ hdka;%Khla ;ju;a msysgqjd ke;'

1184. tys úu¾Yk ls%hdj,sfha § úu¾Yk lñgqjg yuqodfjka yd$fyda fmd,Sisfhka

ú¢kag isÿ jQ ysßyer yd we;eïúg ldhsl wmfhdack ms<sn|j yd W,a,x>khka jd¾;d

lsÍug yd úu¾Ykj, § idlaIs §ug we;s Tjqkaf.a ìh ms<sn|j idlaIslrejkaf.ka

Page 288: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

288

wfkalúO yd ix.; jd¾;d ,eìK' 2015 ckjdß wdKavqj fjkia lsÍfuka Tíng .sh

tjeks fpdaokd tlai;a cd;Skaf.a udkj ysñlï ms<sn| uy flduidßia ld¾hd,h fj;

È.gu ,enqKs'

1185. ,sÅ;j yd ÿrl:kfhka Tjqkag urK ;¾ck ,enqfKa" yuqod fyda fmd,sia msßia

ksrka;rj Tjqkaf.a ksfjiaj,g meñKsfha" uqr fmd,j, § ;¾ckd;aul yeisÍïj,g

uqyqK ÿkafka" fjk ;ekaj, mÈxÑ ùug we;eï wjia:dj, rg yer hkakg n, lf<a

flfia o hkak idlaIslrefjda lñgqjg úia;r l<y' 2008 wfm%a,aj, tys ¥; fufyjr

ksud lsÍfï tys ;SrKh iïnkaO m%Odk m%;sIaGdjkaf.ka yd fya;=j,ska tlla f,i

cd;Hka;r úYsIag mqoa.,hkaf.a iajdëk lKavdhu ^IIGEP& ±la jQ tla lreKla jQfha

idlaIslre wdrlaIK jevigykla fkdue;s ùuhs'1218 udkj ysñlï lñgqfõ meñKs,s

mámdá Widú yryd Tjqka hqla;sh ,nd .kakg W;aidy l< úg meñKs,slrejkag kej;

kej; uqyqK §ug isÿ jQ m,s.ekSï we;=<;a ;ks ;ks isoaê ud,djlau m%f,aLkh lr

;sfí'

1186. md¾,sfïka;=j 2015 fmnrjdßj, § wmrdO úkaÈ;hskag yd idlaIslrejkag iydh

ùfï yd wdrlaIdj ie,iSfï mk; iïï; lf<a h' flgqïm; uq,skau ilia lr ;snqfKa

jir wglg;a jeä l,lg fmr h' th m%;sm;a;shla jYfhka bÈßhg ;enQ Okd;aul

mshjrla jQ w;r isú,a iudch yd cd;Hka;r ls%hdldrlhka úiska flgqïm;aj,g wod<j

bÈßm;a lrkq ,en ;snQ we;eï m%;sIaGdjkag wduka;%Kh lr ;sfí' th ;ju;a ls%hd;aul

lrkakg ;sfnk w;r ld¾h idOkSh wdrlaIK hdka;%Khla ùu msKsi thg ixfYdaOk

.Kkdjla wjYH lrhs'

1187. jeä ÈhqKq lsÍu wjYH lrk m%Odk me;sj,ska tlla jkafka úkaÈ;hdg fyda

idlaIslrejdg wdrlaIdj Èh hq;= o hkak ;SrKh lrk úg i,ld ne,sh hq;=

ks¾Kdhlhka ms<sn| meyeÈ,s w¾: ksrEmKhls' fojk ndOdj jkafka jevigyfka

fldgia fol ;kk hdka;%K fofla iajdëk;ajh ms<sn| iy;slhkaf.a wvqjhs' wmrdO

úkaÈ;hskaf.a yd idlaIslrejkaf.a wdrlaIdj i|yd cd;sl wêldßhla m;a lsÍu mk;ska

wjYH flf¾' flfia jqj o iqúfYaIju m%ùk;dj u; mokïj iajdëk m;aùï lsÍug

ydks f.k §fï wjodku we;s lrñka cd;sl wêldßhg m;alrk we;eï m%Odk m;a lsÍï

lrkq ,nkafka ckdêm;sjrhdf.a taldka; wNsu;fhks' ;j o wêldßfha ks¾foaY

wkq.uH fkdfõ' fuf,i mqoa.,fhl=g fyda wdh;khlg ,efnk wdrlaIdj yd ne÷kq

ks¾foaYhla ls%hd;aul lsÍug th ne£ fkdisà' ie,ls,a,g .kakjd muKs'

1188. mk; u.ska ia:dms; lrk fojk uKav,hla jkafka wêldßh úiska imhkq

,nk ud¾f.damfoaYj,g wkqj wmrdO úkaÈ; yd idlaIsldr jevigykla ilia lr

ls%hd;aul lsÍug jrh fok wmrdO úkaÈ;hskag yd idlaIslrejkag wdOdr yd wdrlaIdj

1218 IIGEP fha wjidk m%isoaO m%ldYkh" 2008 wfm%a,a 15

Page 289: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

289

iemhSfï fldÜGdih hs' fmd,siam;sjrhd úiska msysgqùug kshñ; fuu fldÜGdih

wdrlaIdj iemhSu i|yd jk w;r hï ;¾ckhla fyda m,s.ekSula iïnkaO úu¾Ykh

lrhs' flfia jqj o mk; fuu fldÜGdih b;sß fmd,sia n,ldfhka iajdëk iajdh;a;

tallhla f,i fkdmsysgqjhs' udkj ysñlï wod< wmrdO iïnkaOfhka úu¾Ykhg

Ndckh lrkakjqka w;r fmd,sia msßia isàug bv we;s fyhska fldÜGdifha

iajdh;a;;dfõ wvqj úfYaIfhkau cd;sl wêldßh úiska lrkq ,nk ks¾foaY ls%hd;aul

lsÍug fldÜGdifha me;af;ka ne£ula fkdue;s ksid wdrlaIK hdka;%Kfha ld¾h

iM,;ajh nrm;,a f,i mrÿjg ;nk ;;a;ajhla we;súh yels h'

1189. wdrlaIdj iïnkaO wjia:djl § wêlrKhla fyda fldñiula u.ska Y%jH-oDYH

idlaIs ,nd .ekSug mk; wjldY i,ihs' tfy;a idlaIshla fokq ,eìh yelafla

úfoaYhl isg fokjdg jvd YS% ,xldj we;=<; zzÿria: ia:dkhlZZ isg muKs' tfiau

rdcH ks,Odßfhl= bÈßfha h' ;j o kS;sm;sjrhd tjeks idlaIshla zzwfhda.HZZhhs

i,lkafka kï Widúh fyda fldñiu tu u;h u.ska ne¢h hq;=j ;sfí' m%Odk

idlaIslrejka .Kkdjlau úfoaYfha isg ùäfhda iïnkaOlhla u.ska Wo,d.u fldñiu

yuqfõ idlaIs iemhqj o tu idlaIs 2008 uehsj, § fl,skau neyer lrk ,o nj lñgqj

igyka lrhs'

1190. wjYH ixfYdaOkj,g wu;rj mk; ls%hd;aul lsÍu iïnkaOfhka uQ,H yd

udkj hk fowxYfhkau úia;SrK iïm;a yd wjodkug ,lajkakkaf.a m,odhS

wdrlaIKh i|yd wjYH lrk fufyhqï mámdá o wjYH h'

1191. tfiau idlaIsldr wdrlaIK mk; iïmQ¾Kfhka ls%hd;aul flreK o idlaIs ,nd

§u i|yd wdrlaIs; mßirhla ks¾urKh lsÍu o wjYH h' wdKavqj ksula ke;s úkaÈ;hska

yd idlaIslrejka bÈßhg tau j<lajkq ,nk muKla fkdj úu¾Ykh lsÍfï yd

wjl,als%hdjkaf.a jerÈlrejka hqla;sh yuqjg meñKùfï Tjqkaf.a jD;a;Sh jru bgq

lsÍfuka Woafhda.su;a wêlrK yd wfkla ks,OdÍka j<lajkq ,nk wdfõKsl ;¾ck"

ysßyer yd ìh .ekaùu wjika lsÍfï wêIaGdk iy.; mshjr .; hq;= h'

wdh;k flfrys úOdhlfha n,hg ueÈy;aùu$md,kh kS;sfha wdêm;Hhg yd j.ùug h;=r h

1192. 2001 Tlaf;dan¾j, iïu; lrk ,o wdKavql%u jHjia:dfõ 17 fjks ixfYdaOkh

wfkla tajd w;r ue;sjrK fldñiu" udkj ysñlï fldñiu" cd;sl fmd,sia fldñiu

yd w,a,ia yd ¥IK fpdaokd úu¾Ykh lsÍfï fldñiu we;=¿ we;eï fldñIka iNdj,g

ks¾foaY lsÍfï fyda m;aùï wkqu; lsÍfï n,h ;snqK nyq mdlaIsl yd iajdëk

idudðlhskaf.ka iukaú; jHjia:d iNdjla ks¾udKh lf<a h' tfiau thg kS;sm;s"

fmd,siam;s" w.% úksYaphldrjrhd yd wfkl=;a wNshdpk yd fY%aIaGdêlrK

úksYaphldrjreka we;=¿ rdcH fiajfha fcHIaG ks,OdÍka m;alsÍu wkqu; lsÍfï n,h o

Page 290: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

290

;sìK'1219 Tjqkaf.a m;aùï wëlaIKh lsÍu u.ska kS;sfha wdêm;Hhg yd j.ùug h;=r jQ

we;eï wdh;kj, yd ks,OdÍkaf.a iajdëk;ajh iy;sl lsÍfï ud¾.hla f,i jHjia:d

iNdj wfmalaId lrkq ,eìK'

1193. flfia jqj o jHjiaaaaaaa:d iNdj 2002 yd 2005 w;r ls%hd;aul jQ w;r tys m<uqjk

;=ka wjqreÿ ld,h wjidkfha § iNdjg w¨;a idudðlhska m;a lsÍu ms<sn|j jQ foaYmd,k

wjysrhla fya;= fldg f.k tys ls%hdldß;ajh kej;sK' t;eka mgka ndysr md,khlska

f;drj ^2002 g fmr tajd flreK mßoafoka& kS;sfha wdêm;Hfha wdh;k úOdhlfha

n,hg k;= lsÍug yd tajd foaYmd,kSlrKh lsÍug odhl;ajh imhñka ckdêm;sjrhd

úiska fldñIka iNd yd fcHIaG rdcH ;k;=rej,g m;a lsÍï lrkq ,eîh' fuu Ndú;h

17 fjks ixfYdaOkh Y+kH lr jHjia:d iNdj wfydais lrkq ,enQ wdKavql%u jHjia:dfõ

18 fjks ixfYdaOkh u.ska ;jÿrg;a Yla;su;a flßK'

1194. 2010 § ckdêm;s f,alï ld¾hd,hg kS;sm;s fomd¾;fïka;=j udre lsÍu u.ska

kS;sm;sjrhdf.a iajdëk;ajh lj ÿrg;a mrÿjg ;eìK' 2015 ckjdß 18 fjks Èk th

wdmiq wêlrK wud;HdxYh fj; .eiÜ ksfõokhla u.ska ks, jYfhka wkqhqla;

lrñka ksjerÈ lrkq ,eîh'

1195. 2015 wfm%a,a 15 fjks Èk md¾,sfïka;=j úiska 19 fjks jHjia:d ixfYdaOkh

iïu; lsÍu u.ska jHjia:d iNdj h<s ia:dms; flßK' th ksis mßÈ ls%hd;aul jqjfyd;a

m%Odk fldñIka iNdj, yd wdh;kj, iajdëk;ajh m%;sIaGdmkh lsÍug wdOdr jkq

we;' fuh ,shk wjia:dfjys jHjia:d iNdfõ idudðlhska y;a fofkl= ^l;dkdhl"

w.ue;s" úmlaIkdhl" yd wfkla md¾,sfïka;= uka;S%ka y;r fokd& iaÓr ù ;sìK' tfy;a

iNdfõ isú,a iudc ksfhdað;hska ;sfokd kï lsÍu md¾,sfïka;=j úiska tf;l=;a wkqu;

l< hq;=j ;sìK'

udkj ysñlï fldñiu

1196. YS% ,xldfõ udkj ysñlï fldñiu ia:dms; lrk ,oafoa 1996 § md¾,sfïka;= mk;

^1996 wxl 21 orK& u.sks' uQ,sl whs;sjdislï ms<sn| zzW,a,x>khka fyda isÿ ùug

wdikak W,a,x>khkaZZ iïnkaO meñKs,s úu¾Ykh lsÍfï tys ksYaÑ; n,;,j,g wkqj

j.ùu iïnkaOfhka m%Odk N+ñldjla thg ;sìh hq;= úh' fuu úu¾Yk n,;,j,g

my;ska tk tajd we;=<;a úh(

1197. -idlaIs ,nd .ekSu yd Ndr .ekSu" idlaIs §u idlaIslrejka le|ùu yd úNd. lsÍu

fyda ,shú,s fyda wfkl=;a whs;u bÈßm;a lsÍu ^j.' 18&¦

1198. -kvq mejÍug fyda W,a,x>kh l<dh lshk ;ek;a;dg tfrys wfkl=;a mshjr

wdrïN lsÍug ks¾foaY lsÍu¦ ^15'1 w&

1199. -ldrKh wod< wêlrKhlg fhduq lsÍu¦

1219 tu lD;shu 23 msg

Page 291: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

291

1200. -tjeks zzW,a,x>khla je<la ùug fyda ms<shï fh§ugZZ ksis wêldßhlg fyda

woyila we;s mqoa.,hskag ks¾foaY lsÍu

1201. 2006 jk f;la fldñiu tys jrug wkql+,j fndfyda lghq;= lf<a h' ksoiqka

f,i kS;s úfrdaë w;a wvx.=jg .ekSï yd r|jd ;eîï iïnkaOfhka ueÈy;aùu' udkj

ysñlï fldñiu iu. iyfhda.fhka jev lrkakehs 2006 § ckdêm;s rdcmlaI

ksfhda.hla § ;sìh §;a fuu ksfhda. ls%hd;aul l< njg bÈßm;a l< yelafla iq¿

f;dr;=re m%udKhls'

1202. 2006 fmr udkj ysñlï fldñiu úfYaI úu¾Yk o ksoiqka f,i 2003 hdmfka

isÿ jQ w;=reoyka ùï iïnkaO úu¾Ykhla ^n,y;aldr w;=reoykaùï ms<sn| mßÉfþoh

n,kak& Èh;a lf<a h' tfiau udkj ysñlï fldñiu 2006 ud¾;=j, .egqï yd ne¢

udkj ysñlï W,a,x>khka ms<sn|j úu¾Ykh lsÍug úfYaI ksfhdað;fhl= m;a lf<a h'

Tyq 2006 ;s%l=Kdu,fha mia fokdf.a isoaêh ^my;ska n,kak& yd 2005 wlalfrhsm;a;=

uqia,sï m,a,shg t,a, l< m%ydrh we;=¿ >d;k isoaê y;rl jrolrejka úh yelsjqka

y÷kd .;a w;r jeäÿr úu¾Yk i|yd ks¾foaY lf<a h' jd¾;dj lsisodl m%ldYhg m;a

lf<a ke;s jqj o 2014 ckjdßj, § udOHhg fy<s úh' lñgqfõ ±kqug wkqj m%f,aLkh

lrk ,o isoaêj, § wmrdO úu¾Yk lghq;= lr f.k hdfï iM, mshjrla fkdùh'

1203. flfia jqj o 2006 § ckdêm;sjrhd jHjia:d iNdfõ mámdáfhka neyerj kj

idudðlhska m;a l< úg fldñifï .re;ajh yd iajdëk;ajh b;d nrm;, wkaoñka

mrÿjg ;eìK' wkqhd; flduidßiajreka fï moku u; h<s;a m;a lf<a h' 2007 §

cd;sl wdh;kj, cd;Hka;r ms<s.ekSu wëlaIKh lrk udkj ysñlï m%j¾Okh yd

wdrlaId lsßu i|yd jQ cd;sl wdh;kj, cd;Hka;r iïnkaëlrK lñgqj md¾Yùh

jYfhka tys iajdëk;ajhg wod< m%;sIaGdjka fya;= fldg f.k fldñiu zzB-;;ajhgZZ

^B-status& my; fy<S h' fldñifï ;;a;ajh my; fy<Sug ±la jQ fya;+ka w;r jQfha

zzfldñifï ienE Ndú;h úfYaIfhka 2000 w;=reoykaùï ms<sn| isoaê miq úmru 2006

cQ,sj, kej;a ùug wod<j ;=,s;" ixhqla; yd ks¾ foaYmd,ksl o hkak meyeÈ,s ke;sj

mj;skafka hZZ hkak h'1220

1204. udkj ysñlï fldñiug ck;dj úiska meñKs,s bÈßm;a lsÍu wLKavj flreKq

w;r tys ld¾h uKav, idudðlfhda úfYaIfhka Èia;s%la uÜgfï È.gu jev l<y'

flfia jqj o w;=reoyka jQjkaf.a {d;Ska we;=¿ uQ,dY% mrdihlska ,enqKq f;dr;=re

lshkafka iq¿ miqúmrula yereKq úg W,a,x>khkag iïnkaO hhs lshk wdh;kj,g-tu

wdh;k m%;spdr ±lajQfha l,d;=rlsks- tajd fhduqlrkjdg jvd hula flrefKa ke;s nj

h' w;=reoykaùï ms<sn| isoaê lsysmhl § wka wh lshk mßÈ udkj ysñlï fldñiu

1220 udkj ysñlï m%j¾Okh yd wdrlaId lsÍu i|yd jk cd;sl wdh;kj, cd;Hka;r iïnkaëlrK

lñgqj" ks, ms<s.ekSu ms<sn| wkq lñgqfõ jd¾;dj yd ks¾foaY" ðkSjd" 2007 Tlaf;dan¾ 22-26¦ 2006 cQks 29 Èke;s igykl fldñifï f,alïjrhd zzwdKavqfjka úfYaI ksfhda. ,enqfKd;a ñi ±kgZZ fuu meñKs,s ms<sn| úu¾Ykh lsÍu kej;aùug th ;SrKh lr ;snqK nj mejiSh'

Page 292: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

292

meñKs,s ,shd mÈxÑ lsÍu m%;slafIamlr ;sfí' ^n,y;aldr w;=reoykaùï ms<sn| mßÉfþoh

n,kak&

1205. 2013 fkdjeïnrfha § wdKaavqj udkj ysñlï fldñiu fmdÿ rdcH uKav, f,alï

ld¾hd,fha wdOdrh we;sj 2009 yd 2013 w;r lrk ,o jO ysxid lsÍï ms<sn| fpdaokd

iïnkaOfhka cd;sl úu¾Ykhla lrkq we;s nj ksfõokh lf<a h' tfy;a iaj,am

ld,hla ;=< th Èk kshñhlska f;drj l,a ±ñK'1221

1206. fldñifï jevj,g ;jÿr ndOlhla jQfha fldñiu u.ska wêlrKj,g kvq

fhduq l< yels mámdá wdrïN lsÍug yelshdj ,nd fok kS;slrKhla fkdue;s ùuhs'

fldñifï idudðlhska h< h<s;a tjeks kS;slrKhla b,a,d isáfha jqj o tajd lsisodl

flgqïm;a flrefKa ke;' tfiau fldñiug tys ksfhda. ls%hd;aul lsÍfï n,;, o

fkdùh'

1207. udkj ysñlï wdrlaId lsÍfï tys jrh" úfYaIfhka udkj ysñlï W,a,x>kh

lsÍï ms<sn| meñKs,s úu¾Ykh lsÍfï jrh ls%hd;aul lsÍfï iajdëk uKav,hla f,i

tys m%Odk N+ñldj bgq lsÍug yelsjkq msKsi udkj ysñlï fldñiu w¿;a lsÍu yd

Yla;su;a lsÍu w;HjYH h' 2012 § ckdêm;s rdcmlaI úiska m;a lrk ,o j;auka

flduidßiajrekaf.a jrï ld,h 2015 isg wjidkhlg m;a fõ' Tjqka fjkqjg wdfoaY

lrkakka mQ¾K jYfhka ls%hd;aul jk jHjia:d iNdjla u.ska yd Tjqkaf.a iajdëk;ajh

iy;sl lsÍfï cd;Hka;r m%ñ;Skag wkql+,j l< hq;= h'

úu¾Yk fldñIka iNd ^CoI&

1208. úYd, jYfhka flreKq cd;Hka;r yd cd;sl n,mEug m%;spdr jYfhka wkqhd;

YS% ,xld wdKavq by< jeo.;alula .kakd m%Yak yd isoaê úu¾Ykh lsÍfï úu¾Yk

fldñIka iNd ^CoI& ud,djlau msysgqjd ;sfí' 1948 yd 2011 w;r m%Yak mrdihla úu¾Ykh

lsÍug úu¾Yk fldñIka iNd 32 msysgqjd ;sfí' uq,ald,Sk fldñIka iNd uQ,H" jdKsc

fyda mßmd,k m%Yak úu¾Ykhg keñhdjla ±lajq w;r miqj wd fldñIka iNd m;a lrk

,oafoa jvd;au udkj whs;jdislï yd iïnkaO isoaê úu¾Ykh lsÍug h' ksoiqka f,i

1990 .Kkaj, n,y;aldr w;=reoyka lsÍï ms<sn| mÍlaId lsÍug fldñIka iNd

ud,djlau m;a lrkq ,eìK' n,y;aldr w;=reoyka lsÍï ms<sn| mßÉfþoh 1991 isg

fldñIka iNd fndfyda .Kkla msysgqjd ;sìh§;a w;=reoyka lrkq ,enQjkaf.a brKu

wmeyeÈ,sj mj;skafka yd tajdg j.lsj hq;a;ka È.gu oKavk uqla;sh nqla;s ú¢kafka

flfia o hkak fmkajd fohs'

1209. úu¾Yk lñgqfõ úu¾Ykh u.ska wdjrKh lrkq ,nk ld, mßÉfþoh ;=<

w¿;a fldñIka iNd .Kkdjla msysgqjk ,o w;r tajdhska nyq;rhg mejrefKa kS;sfhka

neyer >d;k yd$fyda w;=reoyka lsÍï ms<sn| mÍlaId lsÍu h(

1221 A/HRC/25/23, YS% ,xldfõ iu.s ikaOdkh yd j.ùu m%j¾Okh lsÍu" 2014 fmnrjdß 24

Page 293: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

293

- 2006 wf.daia;=( uvl,mqj md¾,sfïka;= uka;S% fcdaima mrrdcisxyï >d;kh¦

- 2006 fkdjeïn¾( w;=reoyka jQjka ms<sn| ckdêm;s fldñIka iNdj ^uydkdu

;s,lr;ak fldñiu jYfhka m%lg h&( meyer .ekSï" w;=reoyka lsÍï" y\qkd fkd.;a

u< isrere yd meyeÈ,s ke;s >d;k ms<sn| mÍlaId lsÍu¦

- 2006 fkdjeïn¾( 2005 wf.dia;= 1 Èk isg isÿfjñka mej;s nj lshk nrm;, udkj

ysñlï W,a,x>khka ms<sn| úu¾Yk yd mÍlaIK lsÍfï úu¾Yk fldñiu ^th jev

lghq;= wdrïN lsÍfuka miq Wo,d.u fldñiu kñka m%lg&( >d;k yd n,y;aldr

w;=reoyka lsÍfï isoaê 16 úu¾Ykh lsÍfï jru mejßK'1222 tys lghq;= ksÍlaIKh

lsÍu i|yd cd;Hka;r úYsIag mqoa.,hkaf.a iajdëk lKavdhu ^IIGEP& m;a lrkq

,eìK¦

- 2007 uehs" w;=reoyka ms<sn| mÍlaId lsÍug uydkdu ;s,lr;ak f.ka hq;a fojk

fldñiula m;a lrkq ,eìK'

1210. fuu fldñIka iNdj, fidhd .ekSï m, lrk ,oafoa l,d;=rlska jk w;r

wmrdO úu¾Yk Tiafia lr ;sfnk nj fmfkkafka M,odhS miqúmrï iaj,amhls' tys

úu¾Yk ls%hdj,sfha § lñgqj m%ldYhg m;a fkdl< úu¾Yk fldñIka jd¾;d .Kkdjla

,nd .;a w;r tajd wod< mQ¾j mßÉfþoj, úNd. lrkq ,en ;sfí'

1222 2006 wxl 1471$16 .eiÜ m;%h my; i|yka isoaê úu¾Ykh lsÍu i|yd 2005 wf.daia;=j, isg mek

k.sk lshkq ,nk nrm;, udkj ysñlï W,a,x>khka ms<sn| úu¾Ykh yd úNd. lsÍu i|yd m;a lrk ,o ckdêm;s úu¾Yk fldñIka iNdj ks¾udKh lf<a h( 1. YS% ,xldfõ úfoaY wud;H ckdêm;s kS;S{ lre ,laIauka lÈr.du¾f.a >d;kh 2. 2006 wf.daia;= uq, cd;Hka;r rdcH fkdjk ixúOdkhla jQ welafIdka fldkaá f,a *ï ^Action

contre La Faim&ixúOdkfha wdOdr fiajlhska 17 fokdf.a >d;k 3. 2006 wf.daia;= uq, uq;a;+¾ys lrk ,± hs lshk uqia,sï .ïjeishkaf.a >d;kh yd je,slkafoa §

uq;a;+¾j, isg .s,ka r:j,ska m%jdykh lrñka isá mqoa.,hska 14 fofkl=f.a >d;k 4. 2005 foieïn¾ 25 Èk md¾,sfïka;= uka;S% fcdaima mrrdcfialrï uy;df.a >d;kh 5. 2006 ckjdß 21 fyda wdikak Èkl ;s%l=Kdu,fha ;reKhka mia fokdf.a >d;kh 6. 2006 wf.daia;= 12 Èk YS% ,xld idu f,alï ld¾hd,fha ksfhdacH wOHlaI fckrd,a fla;SIa

f,da.kdoka uy;df.a >d;kh 7. 2006 wf.da;=j, koao,dfudÜgkal=,ïys § ^fikafpdaf,hs& mqoa.h,hska 51 fokdf.a urK 8. 2006 wf.daia;= 28 fjks Èk w,a,dhsmsäys ms,sma fkaßia foajia:dkfha .re ksyd,a ðï n%jqka

msh;=udf.a w;=reoykaùu 9. 2006 cQks 17 fjks Èk fmaidf,a fjrf<a § yd fmaidf,a foajia:dkfha § êjrhska 5 fofkl=f.a yd

;j;a mqoa.,fhl=f.a >d;kh 10. 2006 uehs 13 fjks Èk lhsÜia fmd,sia m%foaYfha § mqoa.,hska 13 fofkl=f.a >d;kh 11. 2006 iema;eïn¾ 17 fjks Èk fmd;=ú,a r±,af,a § uqia,sï .ï jeishka 10 fofkl=f.a >d;kh 12. 2006 cQks 15 fjks Èk leì;sf.d,a,Efõ § mqoa.,hska 68 fofkl=f.a >d;kh 13. 2006 wfma%,a 29 fjks Èk wúiaidfõ,af,a § ysi ke;s u,l|ka myla fidhd .ekSfï isoaêh 14. 2005 uehs 29 fjks Èk je,slkafoa mqoa.,hska 13 fofkl=f.a >d;kh 15. 2006 Tlaf;dan¾ 16 fjks Èk iS.sßfha È.ïm;dfka § wdlaIl yuqodjkaf.a idudðlhska 98

fokdf.a >d;kh miq Èkhl oS 16 fjks isoaêh f,i 2006 fkdjeïn¾ 10 fjks Èk kvrdcd rjdrdÊ >d;kh tl;= lrkq ,eìK'

Page 294: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

294

1211. by;ska olajk ,o mßÈ 2006 fkdjeïn¾j, § ckdêm;s rdcmlaI Wo,d.u

fldñiu yd fldñifï lghq;= ksÍlaIKh lsÍug cd;Hka;r úYsIag mqoa.,hkaf.a

iajdëk lKavdhu ^IIGEP& m;a lf<a h' úu¾Yk fldñiug isoaëka 16 ms<sn| úu¾Yk

meje;aùfï ld¾hh mjrkq ,enqj o iïmQ¾K lf<a th lshQ mßÈ tys iïm;aj,ska

fndfyduhla Wlyd .;a id.skakg tfrys ls%hdldß;ajfha ^ACF& ls%hdldÍka >d;k isoaêh

yd ;s%l=Kdu,fha 5 fokdf.a isoaêh we;=¿ isoaê y;la muKs ^lñgq jd¾;dfõ iúia;rj

olajd we;&'

1212. úYsIag mqoa.,hskaf.a lKavdhu fldñIka úNd.j, § ksÍlaIKhg iyNd.s jQ w;r

úNd.j, wmlaImd;s;ajfha wvqj ms<sn| kej; kej;;a lKiai,a, m%ldY lf<a h'

fldñiug mjrk ,o isoaê ms<sn| úYajikSh úu¾Yk lsÍu wiSre hhs th ie,l+ ksid

ksid úYsIag mqoa.,hkaf.a lKavdhu kS;sm;sjrhdf.a N+ñldfõ ms<sne¢hd .egqu" ld¾h

idOkSh úkaÈ; yd idlaIsldr wdrlaIdjla fkd;sîu" úNd.j, mdroDYHNdjfha yd

ldf,daÑ; Ndjfha wvqj" rdcH wdh;kj, iïmQ¾K iyfhda.fha wvqj yd fldñifï uQ,H

iajdëk;ajfha wvqj hk fya;= olajñka 2008 wfm%a,aj, § tys ¥; fufyh k;r lrkakg

;SrKh lf<a h'

1213. tfiau fmd,sia úu¾Ykj,g Wmfoia foñka yd rdcH ks,OdÍka fjkqfjka fmkS

isák w;ru kS;sm;sjrhd wdrlaIl yuqodjkag tfrys isoaê ms<sn| úu¾Yk fldñifï

úNd. fufyh ùfï § m%uqL N+ñldjla r`. mEfõ h' tfiau wêlrKfha § jeä ÿr wmrdO

úu¾Ykh i|yd fhduq lrkafka úu¾Yk fldñifï l=uk kvq o hkak ;SrKh lf<a o

kS;sm;sjrhd h' úYsIag mqoa.,hskaf.a lKavdhu úiska fuu ms<sne¢hd .egqu m%Odk

m%;sIaGdjla f,i u;= lrk ,o w;r úu¾Ykj, iajdëk;ajh yd wmlaImd;s;ajh ms<sn|

cd;Hka;r m%ñ;Ska iu. wkkql+,jk nj ie,lSh'1223

1214. úYsIag mqoa., lKavdhfï fuu w;a±lSu fmkakqï lrkafka úu¾Ykuh

hdka;%Khkays ´kEu cd;Hka;r ueÈy;aùul § u meyeÈ,sj ks¾jpkh l< yd n,iys;

N+ñldjla ,nd Èh hq;= nj yd tajdfha iajdëk;ajh yd ld¾h iM,;ajh iy;sl lrkq

msKsi tajd úNd.j,g taldnoaO l< hq;= nj h'

1215. Wo,d.u fldñiu tys wjidk jd¾;dj 2009 uehsj, § ckdêm;sjrhdg Ndr

ÿkafka h' flfia jqj o fuh úu¾Yk fldñiu ks¾udKh lrk ,o ckdêm;s ksfhda.fha

§ tys jd¾;dj kS;s lD;Hhka wdrïN lsÍu i|yd m%ldYhg m;a lsÍu" md¾,sfïka;=jg

bÈßm;a lsÍu yd kS;sm;sm;sjrhd fj; ,nd §u l< hq;= hhs i|yka lr ;sfí hk lreK

;sìh§;a lsisodl m%ldYhg m;a lf<a ke;'

1223 úl,am m%;sm;a;s flakaøh( YS% ,xldfõ wdKavqj úiska m;a lrk ,o úu¾Yk fldñIka iNd yd lñgq

,ehsia;=jla ^2006 - 2013 fkdjeïn¾&¦ j.ùfuka f;dr wêldrh( YS% ,xldfõ oKavk uqla;sh ms<sn| w¾nqoh" ICJ 2012 fkdjeïn¾" úu¾Yk fldñIka iNdj, kS;sm;sjrhdf.a N+ñldj ms<sn| 2008 wxl 16 ixfYdaOkhg ;snqK n,mEu idlÉPd lrhs'

Page 295: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

295

1216. lñgqjg th i;H hhs úYajdi lrk m%ldYhg m;a fkdlrk ,o Wo,d.u

fldñIka jd¾;dfõ msgm;a ,eî ;snqKs' jd¾;djg wkqj isoaëka 16 úu¾Ykh lsÍug jir

fol yudrl jrula thg ;sìh§;a fldñiug yels ù we;af;a isoaê 16 ka 7 l úu¾Yk

wjika lsÍug muKs'1224 zb;sß isoaê kjh iïnkaOfhka .;a l, fok ,o jrï ld,h

;=<Z tys ld¾hh ksu lsÍu iïnkaOj tys fkdyelshdjg n,mE fya;= w;r

idlaIslrejkaf.a fkdue;sùu yd ld,h m%udKj;a fkdùu hk lreKq olajñka fldñiu

tajd ms<sn|j úu¾Yk meje;aùug yels ;;a;ajhl fkdisá nj jd¾;dj i|yka lf<a h'

th úYsIag mqoa.,hskaf.a lKavdhu úiska bÈßm;a lrk ,o kS;sm;sjrhdf.a N+ñldjg

wod< fpdaokdj we;=¿ we;eï fpdaokdjkag wNsfhda. lf<a h' tys jd¾;dj idlaIsldr

wdrlaIK hdka;%Khka Yla;su;a lsÍu" wkd.; úNd,j, § zzúOdk j.lSïZZfhdod .ekSfï

kS;s ixfYdaOkh lsÍu yd zztjeks ls%hdjkag ksjdrlhla f,i nrm;, udkj ysñlï

W,a,x>khka ms<sn| iAÓr iajdëk fldñIka iNdjlaZZ ia:dms; lsÍfï fhdackdjla we;=¿

ks¾foaY .Kkdjlska ksud lr ;snqKs'

W.;a mdvï yd m%;sikaOdkh ms<sn| fldñiu ^LLRC&

1217. 2010 § ckdêm;s rdcmlaI úiska W.;a mdvï yd m%;sikaOdkh ms<sn| fldñiu

^LLRC& ia:dmkh lrk ,oafoa úu¾Yk fldñiula f,i fkdfõ' tfy;a thg 2002 igka

úrdu .súiqu wid¾:l ùug u. mE¥ lreKq yd ;;a;ajhka úu¾Ykh lsÍfï jrula

,eìK' W.;a mdvï yd m%;sikaOdkh ms<sn| fldñiu tys wjidk jd¾;dj 2011

fkdjeïn¾ 15 Èk ckdêm;sjrhdg Ndr ÿka w;r tys ld,h 2002 isg 2001 olajd úysÿjd

;sìK' fldñiu wdKavql%u m%;sixialrK i|ydjk ÿrÈ. hk ks¾foaY fukau iu.s

ikaOdkh yd úkaÈ;hskag ydksmQrK olajd jk ks¾foaY bÈßm;a lrkq ,eîh'

1218. fldñifï jrï ld, mßÉfþoh uq¿,af,ys lshkq ,nk kS;sfhka neyer >d;k

yd wfkl=;a W,a,x>khka yd wmfhdackhka by< ixLHdjla ;sìh§;a th lrkafka

hqoaOfha wjidk wÈhrg fmr tjeks ls%hd iïnkaO iSñ; i|ykla muKs' tfia jqj o th

zzWo,d.u fldñifï ks¾foaY úfYaIfhka 2006 ckjdßfha ;s%l=Kdu,fha isiqka mia

fokdf.a yd 2006 wf.daia;=j, id.skakg tfrys ls%hdldß;ajfha ^ACF& wdOdr fiajlhska

17 fokdf.a >d;k isoaëkaj,g iïnkaO jrolrejka ms<sn|j ;jÿrg;a úu¾Ykh lsÍu

yd hqla;sh yuqjg f.k tau iïnkaO ks¾foaY ls%hd;aul lsÍug ±ä f,i ks¾foaYlr

;sfíZZ^5'163 fþoh&' W.;a mdvï yd m%;sikaOdkh ms<sn| fldñiu tys wjidk jd¾;dfõ

§ zzkS;s úfrdaë ikakoaO lKavdhïZZ ksrdhqo lsÍfï tys ks¾foaY ls%hd;aul lr fkd;sîu

.ek lK.dgqjg m;afjk w;r zzikakoaO lKavdhïj,g tfrys fpdaokdjkag wod<j ksis

mÍlaIK meje;aúh hq;=hZZ^9'73 fþoh& hkak kej;;a lshd ;sfí' zzM,odhS ms<shïldrl

mshjr .ekSfuys,d m%udoh kS;sh yd iduh ì|jeàug yd wdkqIdx.slj kS;sfha wdêm;Hh

1224 úu¾Ykh lrk ,o isoaê y; my; ms<sfj,g fõ' 5" 2" 12" 15" 11" 7" 3 ^úia;r i|yd by; õia;rh n,kak&

Page 296: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

296

ì| jeàug o iu.s ikaOdk l%shdj,sfha § ck;djf.a úYajdih ì|jeàug o muKla fya;=

úh yelshZZ^8'190 fþoh& hs o th wk;=re y`.jd ;sfí'

isú,a urK yd iïnkaO hqo wêlrK úu¾Ykh

1219. 2012 ckjdß 2 fjks osk yuqodm;s fckrd,a c.;a chiQßh zz01'01'09 isg 19'05'09

olajd ld, mßÉfþoh ;=< isú,a ckhd Ôj;a jQ m%foaYj, fyda igka uqla; l,dm ;=<

ys;du;d yd fÉ;kdkaú; wdldrhlska Tjqkag ydkshla yd$fyda w,dN ydkshla lsÍfïZZ

woyilska hq;=j isú,a ckhd u; yuqodj úiska yd$fyda tys idudðlhska úiska hï

m%ydrhla t,a, lrkq ,enqfõ o hkak we;=¿ isú,a ck urK yd iïnkaOj W.;a mdvï

yd m%;sikaOdkh ms<sn| fldñiu úiska u;= lrkq ,en we;s m%Yak mÍlaIdlr ne,Su

msKsi úu¾Yk yuqod wêlrKhla msysgqùfï le|jqï ksfhda.hlg w;aika ;eîh' yuqod

wêlrKfha jrfha fojk fldgi jQfha pek,a f*da jd¾;duh Ñ;%mgh mÍlaId lsÍu yd

fmkajkq ,en ;sfnk ls%hd lrñka isáhjqka YS% ,xld yuqodfõ idudðlhka f,i y÷kd

.; yels o" fmkajk ,o ia;S% YÍrhkays ¥IK fyda ,sx.sl ysxik idlaIs ;snqfKa o fyda

ñh .sh ia;S%kaf.a YÍrj,g ks.re fldg ;sfí o hkak úu¾Ykh lsÍu h' úu¾Yk yuqod

wêlrKfha iïmQ¾K fidhd .ekSï lsisodl m%ldYhg m;a lr fyda lñgqjg ,nd .ekSug

yels ù fyda ke;'

1220. wdrïNfha isgu úu¾Yk yuqod wêlrKfha iajdëk;ajh yd wmlaImd;SNdjh

m%Yakhg ;=vq ÿkafka h' fckrd,a chiQßh úu¾Ykhg Ndckh jk .egqï ld,h iufha

jkaksfha wdrlaIl wxY uQ,ia:dkfha m%Odkshdj isáfha h' tfyhska Tyq N+ñfhys yuqod

fufyhqï iïnkaO j.lsj hq;= fõ' úu¾Ykj, m<uqjk fldgfia fidhd .ekSï ms<sn|

zyuqodm;sjrhdf.a u;hZhk ud;Dldj hgf;aa jQ lñgqj úiska ,nd .kq ,en ;sfnk

Tyqf.a jd¾;dfõ1225 Tyq ks.ukh lr we;af;a zzúu¾Yk wêlrKh yuqjg bÈßm;a lrk

,o idlaIs i,ld ne,Sfï § uf.a u;h jkafka W.;a mdvï yd m%;sikaOdkh ms<sn|

fldñifï jd¾;dfõ i|yka lr ;sfnk lshkq ,nk fI,a m%ydr ms<sn| isoaëka YS% ,xld

yuqodj úiska lrk ,o tajd fkdj t,aààBh úiska tlaflda isú,a jeishka m,d hdu

je<laùu msKsi ksjdrlhla f,i fÉ;kdkaú;j fyda ke;fyd;a wi;=gqodhl wkaoñka

mqyqKqj ,;a ;=jlal=lrejka úiska fkd.e,fmk yd nd, ld,;=jlal= WKav fhdod .ksñka

t,ààBfha nd, ld,;=jlal=j,ska t,a, lrk ,o m%ydr fya;=fjka wyUqj isÿ lrk ,o

isoaëka nj h'ZZ

1221. Tyq tys zzld,;=jlal= frðfïka;= fjä ;eîfï Èkh$fj,dj" b,lal ia:dkh

wdÈhg wkqj ksjerÈ f;dr;=re ,nd fok b;d ksjerÈ f,d.a fmd;a mj;ajd .;af;a h'

tfiau úu¾Yk yuqod wêlrKh yuqfõ ,enqK idlaIs m%ydr wdrïN lsÍug fmr isú,a

ckhd fkdisá nj iy;sl lr .ekSu i|yd ish¨u b,lal ksrks hdkd ^UAVs&" .=jka

1225 udkj ysñlï lñgqj fj; bÈßm;a lrk ,o 2013 wdKavqfõ jd¾;dfõ YS% ,xld yuqodj ksfodia lsÍfï

fidhd .ekSïj, flá idrdxYhla o we;=<;a lrkq ,en ;snqKs'

Page 297: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

297

mQ¾fõlaI" È. ÿr mQ¾fõlaI uqr ixpdr" udkj nqoaê f;dr;=re wdÈh u.ska iïmQ¾K

jYfhka i;Hdmkh lr .kq ,enQ nj fy<s lr ;sfí'ZZ hhs i|yka lf<a h'

1222. Zzld,;=jlal= yd mdn, fiakdxl wd{dm;Skaf.a idlaIsj,ska Tjqka tjeks igka

uqla; l,dmj, hdno m%foaYj, isg t,aààBh úiska ±ä ld,;=jlal= m%ydr t,a, lrñka

isáh§;a igka uqla; l,dmj,g m%ydr t,a, fkdl< nj;a we;eï wjia:dj, fuu ;ukau

mkjd .;a ;djld,sl ;yku úYd, yuqod urKj,g fya;= jQ nj;a meyeÈ,s h'ZZ hhs

lshk jd¾;dj ;jÿrg;a fufia o lshhs' zzudkqIsl fufyhqfï iEu wÈhrl § u YS% ,xld

yuqodj isú,a ckhdf.a urK je<elaùug b;d meyeÈ,s mshjr .ksñka b;d jD;a;Shuh

wdldrhlska ls%hdlr ;snqKs' tfiau YS% ,xld yuqodj w;g m;a w;a wvx.=jg.;a$hg;ajQ

t,aààB ldv¾jreka we;=¿ ish¨ mqoa.,hskag cd;Hka;r iïuq;s u.ska mkjd ;sfnk mßÈ

ukdj i,lkq ,en ;snqKs'ZZ

1223. cd;Hka;r kS;sh W,a,x>kh lsÍï ms<sn| úYajikSh úu¾Ykhlg wjYH lrk

iajdëk;ajfha yd wmlaImd;SNdjfha wju m%ñ;Skaj;a imqrd fkdue;s nj fmfkk fyhska

úu¾Yk yuqod wêlrKfha iajdëk;ajh yd wmlaImd;SNdjh lñgqj m%Yak lrhs' ta

fjkqjg th lshkq ,nk oreKq udkj ysñlï W,a,x>khka" cd;Hka;r udkj ysñlï

kS;sfha nrm;, W,a,x>khka yd fuu jd¾;dfõ m%f,aLkh lr we;s cd;Hka;r wmrdO

wdjrKh lsÍug yd jeroao t,aààBh fj;g udre lsÍug YS% ,xldfõ yuqodjka úiska

ork m%h;akfha fldgilaj ;sfnk nj fmkS hhs'

wêlrK kS;s lD;Hhka1226

1224. 2000 foieïn¾j, hdmkh wi, ñreiqú,ays § isÿ lrk ,o mia úhe;s msßñ

<ufhl= we;=¿ wNHka;r wj;eka jQjka kj fofkl=f.a iuQy >d;khla iïnkaOfhka

2015 cQ,sj, § fld<U uydêlrKh1227 yuqod ierhkajrfhl=g urK oKavkh kshu lf<a

h' pQÈ; wfkla y;r fokd ksoyia flßK' th nrm;, udkj ysñlï W,a,x>khla

iïnkaOfhka wdrlaIl yuqod idudðlfhl= jrolrefjl= lrk ,o úr, isoaêhla jQ w;r

Widúj,g tjeks úu¾Yk lsÍug yels nj fmkakqï lf<a h'

1225. fojk isoaêhl § 2015 wf.daia;=j, wdrlaIl yuqodj,g iïnkaO mqoa.,hska y;r

fofkl= ^YS% ,xld yuqodfõ ierhkajrfhl= yd lreKd lKavdhfï fldgila úh yels hhs

is;k ysgmq t,aààB ldv¾jreka fofofkl=& m%.S;a tlake,sf.dvf.a w;=reoykaùug

iïnkaOj w;awvx.=jg .kq ,eìK' úOdkhka hgf;a jQjka fyda by< j.lSu we;a;ka

1226 wêlrK úu¾Yk ms<sn| jeä ÿr úYaf,aIKh i|yd n,kak( hqla;sh miq niS( YS% ,xldfõ kS;s jD;a;sfha

iajdëk;ajh yd kS;sfha wdêm;Hh ms<sn| jd¾;djla hk cd;Hka;r wêlrK ^ICJ& jd¾;dj¦ cd;Hka;r kS;S{ ix.ufha udkj ysñlï wdh;kh" 2009 uehs¦ tfiau j.ùfuka f;dr wêldrh( YS% ,xldfõ oKavk uqla;sh ms<sn| wNsfhda.h" ICJ, 2012 fkdjeïn¾¦ /jàfï jir fod,yla( YS% ,xldfõ úu¾Yk fldñIka" cd;Hka;r laIud ixúOdkh" 2009 cQks

1227 YS% ,xld kS;slrKh hgf;a w. úksiqrejrhdg jrfoa iajNdjh ksid hqla;sfha hym; i|yd th wjYH lrkafka hhs Tyq úYajdi lrk úg kvqjla uydêlrK úksiqrejreka ;sfofkl=f.ka hq;a cQßhlska f;dr úfYaI wêlrKhlska úNd. lrkakg kshu l< yels h'

Page 298: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

298

we;=¿ tu wmrdO iïnkaOfhka j.lsj hq;a;ka y÷kdf.k hqla;sh yuqjg f.k tkq

,eîu iy;sl lrkq msKsi fuu isoaê iïnkaO lghq;=j, m%.;sh kshdukh lsÍu wjYH

h'

1226. fïjd l,ska .egqï ld, mßÉfþoj, isg tk" wka fndfyduhl ixfla;uh tajd

jk" mqreoaola jYfhka l,a ouk yd Widúhlska Widúhlg fyda úksilrejl=f.ka

úksilrejl=g udre lrk wêlrK moaO;sh ;=< ld,h lñka wLKavj mj;ajdf.k hk

tajd fõ( by; iuQy >d;k isoaêfha § th jir 15 ls' tlake,sf.dvf.a isoaêfha § jir

myls' j;auka jd¾;dfõ ,sx.sl yd ia;S%-mqreI iudcNdj ysxikh ms<sn| mßÉfþofhys

úia;r lrkq ,nk ;j;a isoaêhl § tu isoaêh ù jir mylg miq;a kvqj úNd.hg

.ekSug ;ju;a n,d isà'

1227. úu¾Yk lñgqfõ ±kSug wkqj fuu jd¾;dfõ i|yka W,a,x>khka yd

wmfhdackh ms<sn| fndfyda isoaëka iïnkaOfhka wêlrKh u.ska jrolrejkag o`vqjï

,nd § ke;' ksoiqka f,i >d;k isoaëka iïnkaOfhka .;a l, uq,skau tajd fmd,Sish

úiska fhduq lrkafka ufyaia;%d;a wêlrKhg h' tys § ,>q fkdjk kvq úNd. wdrïN

lrkq ,efí' fïjdfha wjidkfha § ufyaia;%d;ajrhd kvqj bÈßhg mj;ajdf.k hdug

m%udKj;a idlaIs ;sfí hhs i,lkafka kï kvqj uydêlrKfha úNd. lsÍu i|yd

wêfpdaokd ilia lsÍug kS;sm;sjrhd fj; hjkq ,efí'

1228. tjeks kvq ufyaia;%d;a wêlrK uÜgfï § kvqjla wdrïN lsÍfï uQ,sl

wÈhrhkaf.ka yd wmrdO ia:dkhla n,kakg hdula" we;eïúg idlaIs igyka lr .ekSu

jeks iSñ; fmd,sia úu¾Ykj,ska Tíng hkafka l,d;=rlsks' tfiau fuu uq,a wÈhrhkays

§ mYapd;a urK mÍlaIK meje;aùu yd jO ysxidj yd wfkl=;a urKSh fkdjk isoaëka

we;=¿j wêlrK ffjoH idlaIs we.hSu we;=¿j wêlrK ffjoH ks,OdÍka o ueÈy;a úh

yels h' idlaIslrejka mejiqfõ ufyaia;%d;ajreka wdrlaIl yuqodjka iïnkaO wmrdO

úu¾Ykh lsÍug fuu mshjrj,ska Tíng hdug miqndk nj;a jeäÿrg;a kvq úNd.

lrkafka l,d;=rlska nj;a h' uq, § isoaê lsysmhl § wdrlaIl yuqod iudðlhska

w;awvx.=jg .kq ,enqjd úh yels jqj;a kS;súfrdaë >d;k ms<sn| mßÉfþofhys fmkajd §

we;s mßÈ fndfyda fofkl= o`vqjï lsÍfuka f;drj ksoyialr ;sfí'

1229. tfiau rdcH ks,OdÍka iïnkaO udkj ysñlï yd iïnkaO kvq iïnkaOfhka

ls%hd lsÍug W;aidy lrk wêlrK yd fjk;a jD;a;slhskag tfrys m,s.ekSï tjeks kvq

bÈßhg f.k hdug we;s ndOdjls' n%jqka mQcljrhdf.a w;=reoyka jQ isoaêh yd fjk;a

isoaëka úu¾Ykh lsÍug W;aidy l< ufyaia;%d;ajrhdf.a isoaêh yd id.skakg tfrys

ls%hdldß;ajfha ^ACF& fiajlhka mia fokd >d;kh l< isoaêh úu¾Ykh l<

ufyaia;%d;ajrhdg ;¾ckh t,a, l< isoaêh fuu rgdj Ñ;%kh lr olajhs'

Page 299: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

299

1230. 1990 .Kkaj, l,dmSh fldñIka ;=k yd iuia; ,xld fldñiu u.ska y÷kd

.kakd ,o lshkq ,enQ jrolrejka ms<sn| kS;s lD;Hhka iïnkaOfhka ls%hd lsÍu i|yd

kS;sm;s fomd¾;fïka;=j ;=< úfYaIfhka ks¾udKh lrk ,o w;=reoyka ùï úu¾Ykh

lsÍfï tallhg yd ke;sjQ mqoa.,hska ms<sn| tallhg hjd ;snqK fndfyda kvq úNd.

lsÍug Widúj, wiu;a ùu n,y;aldr w;=reoyka lsÍu ms<sn| mßÉfþofha fmkakqï lr

;sfí' y÷kdf.k ;snQ ndOlhkaf.ka tlla jQfha ;u i.hskag" úfYaIfhka isoaëkaj,g

iïnkaO úh yelsj ;snqKq fcHIaG fmd,sia yd yuqod ks,OdÍkag tfrysj úu¾Yk È.gu

lr f.k hdug úu¾Ykj,g iïnkaO fmd,sia ks,OdÍka miqng jQjd h hk lreKhs'

1231. fY%aIaGdêlrKhg uQ,sl whs;sjdislï fm;aiï bÈßm;a lrk ,o úg mjd tlaflda

kvq weiSfï ke;fyd;a ;Skaÿ m%ldYhg m;a lsÍfï tfia ke;fyd;a foflau kej; kej;

we;s jQ m%udohkaf.a f;areu tu isoaêj,g iïnkaO wdKavqfõ fyda wdrlaIl yuqodjkaf.a

mqoa.,hska iïíOfhka mshjr f.k ;snqfKa l,d;=rlska nj h' l,ska olajd we;s mßÈ

2009 cQksj, wNHka;r wj;eka jQjka r|jd isàu iïnkaOfhka fY%aIaGdêlrKhg bÈßm;a

lrk ,o uQ,sl whs;sjdislï fm;aiu iïnkaO ;Skaÿj lsis ojil § fkdue;'

1232. tlai;a cd;Skaf.a udkj ysñlï lñgqj YS% ,xldjg wod< uQ,sl whs;sjdislï

fm;aiula f.dkq lr wjreÿ yhlg miq 2006 § ta ms<sn|j fY%aIaGdêlrKh ;Skaÿjla ÿka

jO ysxikh meñKùfï isoaêh we;=¿ mqoa., meñKs,s ms<sn| ;SrK .Kkdjla ksl=;a lr

;sfí' fY%aIaGdêlrKh úiska lshkq ,nk j.lSu iïnkaOfhka fmd,sia lKavdhula kï

lrkq ,enqj o Tyqf.a iïnkaOh ms<sn| nrm;, idlaIs ;sìh§;a fcHIaG fmd,sia

ks,Odßfhl= ksfodia fldg ksoyia lf<a h' wê fpdaokd ilialr ;snqKs hhs wdKavqfõ

iy;slhka ;sìh§;a wjqreÿ follg miq;a fY%aIaGdêlrK ;Skaÿfjys kS;s úfrdaë r|jd

.ekSfï yd jO ysxikhg meñKùfï wmrdOj,g iïnkaO hhs kï lrk lrK ,o

fmd,sia lKavdhug tfrysj ;ju;a wêfpdaokd Ndr § ke;'1228

1233. iellrejka wdrlaIl yuqodjkag wh;ajk úg wêlrK j.ùu bgq lsÍfuys,d jk

wNsfhda. W.% jkq fmfka' W.;a mdvï yd m%;sikaOdkh ms<sn| fldñiu wêlrKh yd

fmd,sia úu¾Yk foaYmd,kSyrKh lsÍfï wjYH;dj wjOdrKh lf<a h' lñgqj úiska

m%f,aLkh lrk ,o isoaê .Kkdjl § u wdrlaIl yuqod idudðlfhda úu¾Ykj,g ndOd

lsÍu yd$fyda ueÈy;a ùu l<y' wdrlaIl yuqod úkaÈ;hska ;%ia;jd§ka njg ms<s .ksñka

,shú,sj,g w;aika lrkakg {d;Skag n,lsÍug fyda mYapd;a urK mÍlaIK mej;aùu

iïnkaOfhka j.lsj hq;= wêlrK ffjoHjreka fjk;a ffjoHjreka wdfoaYkh lsÍug

wêldÍkag n,mEï lsÍug W;aidy lr ;sfí ^my;ska ieflúka olajd we;s ;s%l=Kduf,a

mia fokdf.a isoaêh n,kak&'

1228 CCPR/C/95/D/1432/2005 : Communication 1432/2005 ; 2009 wfm%a,a 23 : (tfiau Widú yryd hqla;sh

fidhd hdfï § mqoa., meñKs,slrefjl== úiska uqyqK fok ,o ndOl ms<sn| iúia;r úia;rhla i|yd Communication 1862/2009 n,kak

Page 300: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

300

1234. úOdhlfha ueÈy;a ùï u.ska kS;s úfrdaë >d;k yd n,y;aldr w;=reoyka

lsÍï ms<sn| isoaëka iïnkaO úu¾Ykj,g ndOd muqKqjd we;s w;r tu.ska úu¾Yk

fjk;a wêlrK n, iSudjkag fyda úksYaphlrejkag wfoaY lr ;sfí' wdrlaIl

yuqodjkag mejfrk j.lSfuka tajd neyer lrk wdrlaIl wud;HdxYfha m%isoaO m%ldYk

ksl=;a lsÍfï Ndú;h u.ska wmlaImd;S wmrdO úu¾Yk je<laùug W;aidy lr ;sfí'1229

1235. 2006 cQ,s isg 2009 uehs olajd udkqISh fufyhqfï mßisoaêuh úYaf,aIKh1230 hk

tys jd¾;dfjys wdrlaIl wud;HdxYh 2005 yd 2010 w;r YS% ,xld yuqodj úiska lrk ,o

>d;k isoaê wgla wêlrKh yuqjg f.kú;a ;sfí hhs lshd isáfha h' isoaêj, úia;r

tys imhd fkd;snqKs' flfia jqj o kvq ;=kl § wêlrKh u.ska ksoyia lsÍï ;=kla

jd¾;d ù ;sfnk w;r wfkla tajd th m%ldYhg m;a lrk úg ;Skaÿj §ug kshñ;j

;sìK' yuqodj iïnkaOfhka .;a l, jd¾;dj tla wfhl= ksoyia l< nj" wfhl= zzfjk;a

o`vqulgZZNdckh l< nj yd úu¾Yk wêlrKhla kvq yhl idlaIs igyka lr .ksñka

;snqK nj i|yka lf<a h' jd¾;djg wkqj 2005 yd 2007 w;r isoaê wfgka yhla isÿj

we;af;a wjqreÿ .Kkdjlg fmr h' 2014 iema;eïnrfha § wdKavqj úiska udkj ysñlï

lñgqjg imhk ,o f;dr;=re o ta yd iudkju fkdmeyeÈ,s w;r >d;khla

iïnkaOfhka id¾:l wkaoñka jrolre lrk ,o tl kvqjla .ek muKla i|yka

lrhs'1231

1236. úu¾Yk lñgqj úu¾Yk fldñIka iNdj,g bÈßm;a lrk ,o fnfyda ryia

fmd,sia jd¾;d yd fok ,o fmd,sia idlaIs úu¾Ykh lr ;sfnk w;r tajdfha wvx.=jk

fmd,sia jd¾;dj, yd m%Odk isoaê .Kkdjla ;=< wdrlaIl yuqod úiska bÈßm;a lr

;sfnk m%ldYj, isoaëka ms<sn| .e,mSula ke;s yd úYajdi l< fkdyels f;dr;=re igyka

lr f.k ;sfí' wmrdO isÿùï ksis f,i f,aLk.; lr .ekSfuys yd idlaIs igyka lr

.ekSfuys,d fmd,Sisfha wiu;alu wmrdO úu¾Yk ;jÿrg;a háka ì| oud ;sfí' úu¾Yk

lñgqj b;d jeo.;a idlaIs ke;sù ;sîfï fyda fjkia lr ;sîfï isoaê m%f,aLkh lr

;sfí' iuyr isoaêj, m%Odk idlaIs ,nd .ekSug W;aidy lr ke;' ksoiqka f,i WKav

yd fldmq tl;= lr ke;' ÿr l;k l;d j¾;d b,a,d ke;' úu¾Yk lñgqj úu¾Ykh

lr ;sfnk m%ldYhg m;a fkdl< 2009 Wo,d.u fldñIka jd¾;dfõ i|yka lr we;s

mßÈ zzm%dfoaYSh fmd,Sish fukau wmrdO mÍlaIK fomd¾;fïka;=j o úiska mj;ajk ,o

úu¾Yk wiïmQ¾K yd Wäka m,af,ka lrk ,o'''' tajd h' fmd,Sish uQ,sl úu¾Yk lr

;sfnk wdldrh jD;a;Sh Ndjfhka wvq h'ZZ1232

1229 ksoiqkla i|yd welafIdka fldkaá f,a *ï ^ACF&" Tjqkaf.a foaYSh wdOdr fiajlhska 17 fokdf.a

urKfha § Tjqkaf.a N+ñldj" 2014 cQks" YS% ,xldfõ wdrlaIl wud;HdxYh úiska m;a lrk ,o úfYaI{hskaf.a lKavdhu

1230 udkqISh fufyhqu mßisoaêuh úYaf,aIKh" wdrlaIl wud;HdxYh" thu 78 msgqj 1231 SP Reply to the CCPR LOIs Qs 9 and 11, September 2014. 1232 2005 wf.daia;= 1 isg 2009 uehs olajd isÿ flreK nrm;, udkj ysñlï W,a,x>khka ms<sn|

úu¾Ykh yd úNd. lsÍu i|yd m;a lrk ,o ckdêm;s úu¾Yk fldñIka iNdfõ jd¾;dj

Page 301: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

301

isiqka mia fokdf.a kS;s úfrdaë >d;kh ^;s%l=Kdu,fha mia fokd&( oKavk uqla;sh ms<sn|

kso¾Ykhls

1237. kS;s úfrdaë >d;k ms<sn| mßÉfþofha úia;r lr ;sfnk 2006 ckjdßfha

;s%l=Kduf,a mia fokdf.a isoaêh tjeks kvq kS¾Kh lsÍfï § wmrdO hqla;s l%ufha

l%udkql+, wiu;alu u;=lr fmkajhs' wmrdO ia:dkh wdrlaId lr .ekSfï yd wod<

idlaIs tla/ia lr .ekSfï wiu;alu uQ,sl wiu;alula úh' wdrlaIl yuqod idudðlfhda

.Kkdjlau miqj m%ldY §fï § isoaêh ÿgq nj fyda lsisÿ fjä y`vla weiqKq nj

m%;slafIam lf<da h' wdrlaIl yuqod úiska Ndú;d l< .sks wú jydu w;awvx.=jg f.k

wêlrK ffjoH úu¾Ykhg Ndckh lf<a ke;' isoaêh jQ Èkfha rd;s%fha udOH

ksfõokhla ksl=;a lrñka wdrlaIl yuqod w;a fndaïn m%ydrhl § ;%ia;jd§ka mia

fofkl= ureuqjg m;a jQ nj lshd isáfha h' ;;ald, fmd,sia jd¾;djlg wkqj isoaêh jQ

ia:dkfha isá u< isrere frday,g f.k tk ,o fmd,sia ks,Odßfhl= úkaÈ;hskaf.aa

isrerej, jQ ;=jd, w;a fndaïn msmsÍï fya;= fldg f.k isÿ jQ tajd nj m%ldY lr ;snqKs'

fuh isiqka miafokd ñh f.dia we;af;a fjä ;eîïj,ska isÿjQ nyqúO ;=jd, fya;= fldg

f.k nj yd Tjqkaf.ka ;=ka fofklg ióm ÿrl isg ysig fjä ;eîfuka úYd, msgjqï

;=jd, ;=kla ;sfnk nj b;d meyeÈ,sj lshk úu¾Yk lñgqj úiska o wOHhkh lr

we;s mYapd;a urK mÍlaIK jd¾;dj,g iïmQ¾Kfhkau mgyeks nj fmkakqï lrhs'

mYapd;a urK mÍlaIK meje;aùu iïnkaOfhka j.lshk wêlrK ffjoH ks,Odßjrhd

^JMO& udre lsÍug o wid¾:l W;aidyhla ord ;sìK'

1238. fmd,Sish úiska frdayf,a § {d;Ska ìh .kajkq ,en ;sìK' u< isrere uqod yeßh

yelafla ñh.shjqka t,aààB hhs i|yka lrñka ,shú,a,lg w;aika l<fyd;a muKla hhs

Tjqkag lS nj Tjqyq lshd isáhy' ish¨u {d;Ska tjeks ,shú,a,lg w;aika lsÍu

m%;slafIam lr ;snqKs' isoaêj,ska ál fj,djlg miq urd ouk ,o isiqkaf.a mjq,aj,g

,sÅ; ;¾ck we;=¿ ;¾ck t,a, ùug mgka f.k we;' Tjqkaf.a f.j,aj,g .,a .id

;snqKs' rd;s% ld,fha Tjqkaf.a f.j,aj, úÿ,sh lmkq ,eìK' uqr fmd<j,aj, § yd m%isoaO

ia:dkj, § wdrlaIl yuqod úiska Tjqkag ysßyer lr ;snqKs' urK mÍlaIKfha § idlaIs

fok ,oafoa we;eï {d;Ska muKs' ksy`vj isàu m%;slafIam l< tla mjq,a idudðlfhl=g

l;d l< wdKavqfõ wud;Hjrfhl= isoaêh ms<sn|j l;d lsÍu kej;ajqjfyd;a Tyqg uqo,a

;Hd.hla fok nj mjid we;' ñh .sh <uqkaf.a mjq,aj,g wka ;ekaj, mÈxÑùug n,

flreK w;r wjidkfha rg yer .shy' úu¾Yk fldñIka iNdj yd úYsIag mqoa.,hskaf.a

lKavdhu úfoaYj, isák m%Odk idlaIslrejka iu. ùäfhda idlaIs úuiSug lghq;=

iQodkï lrkq ,eìK' flfia jqj o úfYaI mqoa.,hskaf.a wjidk jd¾;djg wkqj idlaIs

lsysmhla .ekSfuka miq ckdêm;sjrhd fjkqfjka ls%hdlrñka ckdêm;s f,alïld¾hd,h

ueÈy;a ù kS;sm;sjrhf.ka Wmfoia ,nd f.k Tjqka fok ,o idlaIs bj;a lr ;sfí'

Page 302: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

302

1239. 2006 § úfYaI ld¾h n,ld fin¿ka 13 fofkl= w;a wvx.=jg .ekqK o flá

l,lska ksoyia flßK' 2013 cQ,sj, Tjqka kej; w;awvx.=jg .;a kuqÿ 2013

Tlaf;dan¾j, § h<s;a ^kej;& ksoyia lsÍug muKs' ta ld,fha úfYaI ld¾h n,ldfha

wd{dm;s wmrdO ia:dkfha isá nj y÷kd .kq ,eìK' flfia jqj o w;awvx.=jg .;a

úfYaI ld¾h n,ld ks,OdÍka w;r Tyq fkdùh' ta fjkqjg Tyq È.gu m%foaYfha /£ isá

w;r Wiia ùula o ,nd ÿks' 2014 § wdKavqj úfoaYj, idlaIslrejka y÷kd .ekSu msKsi

kvq úNd.h w;aysgqjd ;snQ nj lshd isáfha h'

1240. tfiau ;s%l=Kdu,fha mia fokdf.a isoaêh o Wo,d.u fldñiu úiska úu¾Ykh

lrk ,o w;r úYsIag mqoa.,hskaf.a lKavdhu úiska ksÍlaIKh flßK' zwmrdOh lsÍfï

§ ks, we÷ï we|.;a mqoa.,hkaf.a ueÈy;aùu wkqudk lrkakg n,.;= mokï ;sfíZ hhs

Wo,d.u fldñIka jd¾;dj i|yka lrhs' 2011 § W.;a mdvï yd m%;sikaOdkh ms<sn|

fldñiu o mQ¾j fldñIka iNdj, ks¾foaY ls%hd;aul lrkakg úfYaIfhka

;s%l=Kdu,fha mia fokdf.a isoaêh úu¾Ykh lr jrolrejkag tfrysj kS;suh mshjr .;

hq;= njg b,a,d isáfha h ^9'120&'

YS% ,xldfõ hqo wmrdO yd udkj j¾.hdg tfrys wmrdOj,g tfrysj kS;suh mshjr

.ekSu

1241. udkj whs;Ska wdrlaId lrñka yd m%j¾Okh lrñka rg fmrg f.k hdu msKsi

±ä udkj ysñlï W,a,x>khka" cd;Hka;r udkqIjd§ kS;sfha yd wmrdO kS;sfha nrm;,

W,a,x>khka úfYaIfhkau mYapd;a .egqï ;;a;ajhka ;=< kS;sh yuqjg f.k tkafka

flfia o hkak ms<sn| ;SrK úkaÈ;hskag i;Hhg" hqla;shg yd ydks mQrKhkag we;s

whs;Ska idlaId;a lr .ekSu i|yd ;SrKd;aul jk w;r th iu.s ikaOdkh yd jHjia:d

m%;sixialrK we;s lsÍfï m%h;akhka iu. tlla miq mi tlla jYfhka lr f.k hdu

wjYH h'

1242. wmrdOj, ksYaÑ; iajNdjh yd úYd,;ajh u.ska úu¾Yk lrf.k hdu yd j.lsj

hq;a;ka kS;sh yuqjg f.k tau flfrys fndfyda wNsfhda. t,a, fjhs' m<uqjekak kS;suh

fhda.H;djkag wod<fjhs( cd;Hka;r wmrdO .Khg jefgk wmrdO yqfola idudkH

wmrdO mßoafoka fkdj oKavk uqla;shg tfrysj igka lsÍfï" ms<shulg yd

ydksmQrKhkag úkaÈ;hskag we;s whs;sh idlaId;a lr .ekSfï yd kej; we;s fkdùu

iy;sl lsÍfï wruqKq m%udKj;aj imqrd .ekSu msKsi jk mßÈ kS;sh yuqjg meñK úh

hq;= h' zzidudkH oKav kS;s jroj,a mßoafoka cd;Hka;r wmrdO kS;sh yuqjg f.k tau

cd;Hka;r wmrdO ms<sn| w¾:ksrEmKhka ;=< wjYHfhkau mj;sk mq¿,aj me;=reKq"

Page 303: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

303

l%udkql+, yd jHqyd;aul uQ,hka fkdi,ld yßkZZ nj YS% ,dxlSh kS;sfõ§ka i|yka lr

;sfí'1233

1243. we;eï cd;Hka;r wmrdO ±kgu;a YS% ,xld kS;slrKhg wka;¾.; lr ;sfí'

ksoiqka f,i 1994 jO ysxikhg tfrys iïuq;s mk;1234 u.ska foaYSh kS;slrKh ;=<g jO

ysxikhg tfrys iïuq;sh taldnoaO lr ;sfí' tmßoafkau 2006 § tÈßjd§lïj, § <uqka

n|jd .ekSu yd Tjqka fhdojd .ekSu wmrdOlD; lr ;sfí' flfia jqj o wfkla

cd;Hka;r wmrdO úfYIfhka hqo wmrdO" udkj j¾.hdg tfrys wmrdO yd n,y;aldr

w;=reoyka lsÍfï wmrdO foaYSh kS;sh hgf;a ;ju;a w¾: ksrEmKh l< hq;=j ;sfí'

cd;Hka;r wmrdO iïnkaOfhka j.ùu m%j¾Okh lsÍug .e,fmk kS;suh rduqjla

j.lSï udÈ,s ud,djla úfYaIfhka úOdk ke;fyd;a by<u j.lSu we;=<;a lr .; hq;=

h' úu¾Yk iïnkaOfhka .;a l, uyd mßudK wmrdO i|yd jk ld¾h idOkSh kS;s

lD;H l%fudamdhka my< fY%aKsj, fyda my< j.lSula we;a;jqkag jvd wmrdO

ie,iqïlrkakka yd ixúOdhlhka u; flakaø.; l< hq;= h' cd;Hka;r wmrdO hkq

idudkHfhka .;a l, jroj,a lsÍug ixúOdkuh uÜgula wjYH lrk mßudKfha tajd

fõ'

1244. uyd mßudK wmrdO i|yd jk ld¾h idOkSh kS;s lD;H l%fudamdhka my<

fY%aKsj, fyda my< j.lSula we;a;jqkag jvd tu wmrdOj, l%udkql+, iajNdjh yd

tajdfha ie,iqïlrejka yd ixúOdhlhska o úêu;a yd wúêu;a$fijke,s úOdk oduh u;

o flakaøSh wjOdkh fhduq lrhs' tjeks úu¾Ykhkag wmrdO moku m%;sks¾udKh lsßu

muKla fkdj yuqod fyda w;=re yuqod ixúOdkj, yd tajdfha ixúOdk jHqyhka ^úêu;a

yd wúêu;a&¦ isoaëkaf.a fmdÿ iudc-ft;sydisl ikao¾Nh¦ foaYSh ikao¾Nh yd ysxikfha

.;slhka¦ uyck yd j¾.SlrKh lrk ,o idlaIsj, ikao¾Nh yd .;slhka úYaf,aIKh

lsÍu o wjYH h' tajd tajdfha ixLHd;h" ia:dkh yd iajNdjh u.ska" wmrdO ls%hdjg

k.kakjqkag Tífnka hï uÜgul ie,iqï lsÍu yd uOH.; md,khla y`.jk yd

nyqúO uÜgïj, § mqoa., wmrdO j.lSu kS¾Kh lsÍfuys,d ;SrKd;aul úh yels

rgdjka y÷kd .ekSug W;aidy lrhs'

1245. idudkH wmrdO iïnkaOfhka ukdj .e,msh yels YS% ,xldfõ jeks ixlS¾K

kS;s moaO;Skag mjd cd;Hka;r wmrdO iïnkaOfhka ld¾h idOkSh f,i wduka;%Kh

lsÍfï Odß;dj wvq úh yels h' fndfyda foaYSh úu¾Ylhska wjYH lrk úúO ksmqK;d

yd úYaf,aIK l%u fhdod .ekSfuys,d mqyqKqj ,nd ke;' fndfyda foaYSh Widú úldYkh

ù ;sfnk cd;Hka;r wmrdO kS;s óuxidjg yqremqreÿ ke;' tfiau cd;Hka;r kS;sh

1233 Zzfouqyqka wêlrKhla" YS% ,xldj Wfoid woyiaZZ- rëkd o w,aúia yd ksrdka wekalfg,a" kS;s

wOHhkh i|ydjk ol=Kq wdishd flakaøh 1234 jO ysxikhg tfrys lñgqj ^CAT& tl`.;ajhg meñK we;s cd;Hka;r w¾: ksrEmKh iïmQ¾K

jYfhka imqrd,Sug mkf;a i,id we;s w¾: ksrEmKh ixfYdaOkh l< hq;= nj ks¾foaY lr ;sfí' w¾: ksrEmKh i|yka lrkafka zznrm;, fõokdjla we;s lrkZZ ´kEu ls%hdjla hkqfjka muKs' zzmSvdjZZ hk jpkh bj;a lr we;' CAT/C/LKA/CO/3-4 2011 foieïn¾ 8'

Page 304: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

304

hgf;a wmrdO iïnkaO ixlS¾K kvq iïnkaOj ls%hd lsÍfï w;a±lSu fkdue;s úh yels

h' fuu wNsfhda.h wmrdO hqla;s mis|,Sfï l%uh n,.;= foaYmd,k" wdrlaIl yd hqo

rx.slhska úiska w; fmdjkq ,eîug yd n,mEï lrkq ,eîug myiqfjka md;% ùfï

yelshdj ;sfnk ÿ¾j," mYapd;a-ikakoaO .egqï mßirhl jvd;a úYd, wNsfhda.hla fõ'

wfkla rgj, by<skau foaYmd,kSlrKh jQ jd;djrKhla ;=< isÿjk kvq úNd.j, §

fmkakqï lr ;sfnk ndOlhka ms<sn| b;du;au fmdÿ meñKs,a, ù ;sfnkafka tajd

fufyhjkq ,nkqfha foaYmd,k m%;sIaGdjka" m,s .ekSu fyda ch.%dylhskaf.a hqla;sh

u.ska h hkak h' Tjqkaf.a ckjd¾.slNdjh" foaYmd,k mlaImd;SNdjh fyda fjk;a

iïnkaOlï l=ula jqj o úkaÈ;hskag lrk ,o wmrdO iïnkaO j.ùu ie,iaùug

WmldÍjk Okd;aul" ish,a, we;=<;a lr.kakd jQ jd;djrKhla yd wmrdO u.ska

jeäh;au úm;g m;a úkaÈ;hska m,odhS wkaoñka we;=<;a lr.kakd ld,rduqjla

ks¾udKh lsÍu YS% ,xld wdKavqfõ j.lSu jk nj úu¾Yk lñgqj úYajdi lrhs'

1246. fuu ;;a;ajhka ;=< YS% ,xldfõ j.ùï hdka;%Khla id¾:l lr .ekSu i|yd

foaYSh hdka;%Khlg jeä hula wjYH flfrkq we;ehs lñgqj úYajdi lrhs' YS% ,xldj

úfYaIfhkau YS% ,xldfõ foaYmd,kSlrKh jQ yd fnfyúka O%eùlrKh jQ jd;djrKhl

ls%hdj,sfha iajdëk;ajh yd wmlaImd;s;ajh ;=< ish¨u YS% ,dxlslhskag úfYaIfhka

úkaÈ;hskag úYajdih ,nd §u i|yd w;HjYHjkq we;a;d jQ cd;Hka;r úksilrejka"

wNsfpdaolhska" kS;s{hska yd úu¾Ylhska wkql,kh lrk fouqyqka úfYaI wêlrK

iu.ska id¾:l ù ;sfnk wfkla rgj, W.;a mdvï yd hy Ndú;hka Wlyd .; hq;= h'

1247. YS% ,xldj we;=<; j.ùu wdY%s; újdoh úYd, jYfhka flakaø.; ù ;sfnkafka

.egqu wjidkfha isÿ lrk ,o wmrdO úNd. lsÍu iïnkaO wêlrK iNd jfÜ h'

flfia jqj o fuu jd¾;dj fmkajd ;sfnk mrsÈ úfYaIfhkau fndfyduhla wmrdOj,

iuia;uh jHdma;s iajNdjh ksid lrk ,±hs lshk wmrdOj, mßudKh yd ld,rduqj

wduka;%Kh l< hq;= jvd mq¿,a ld, mßÉfþohla mqrd me;sfrhs' kS;s lD;Hhka fyda

wfkl=;a ixl%uKSh hqla;s mis|,Sfï hka;%Khka l=vd ld, mßÉfþohlg iSud lsÍu"

ksoiqka f,i .egqfï wjidkhg fyda W.;a mdvï yd m%;sikaOdkh ms<sn| fldñifï

jru úiska wdjrKh lrk ,o ld, mßÉfþohg - rgdjka" jro lrk ,oaojqka yd

wmfhdackhg iïnkaO wdh;k ms<sn| wiïmQ¾K Ñ;%hla ,nd §fï wk;=r we;s lrhs'

fuf,i th oKavk uqla;sfha rgdjkag úia;SrK f,i wduka;%Kh lsÍug wiu;a jkq

we;s w;r iu.s ikaOdkh flfrys ksfYaOkSh we;s lrkakg mq¿jk'

1248. tfyhska úkaÈ;hska" jro lrk ,oaojqka úYd, ixLHdjla iïnkaO wmrdOj,g

wduka;%Kh lsÍu yd .eUqre l%udkql+, fjkilg uq,msÍu u.ska oKavk uqla;s ysvei

msrùu i|yd w;HjYH jk wmrdO hqla;sh i;H fiùu" ydks mQrK jevigyka yd

wdh;ksl m%;sixialrK jeks wfkl=;a ixl%uKSh hqla;s mis|,Sfï ls%hdj,Ska iu.

taldnoaO lsÍu w;HjYH h'

Page 305: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

305

ydksmQ¾K

1249. ydksmQ¾Khka mYapd;a .egqï ;;a;ajhl j.ùfï yd iqjm;a lsÍfï ls%hdj,shl

ixl%uKSh hqla;s meflacj, wúfhdackSh fldgila ;khs' tajdg my;ska tk tajd

wka;¾.; fjhs(

1250. -m%;sIaGdmkh - zzcd;Hka;r udkj ysñlï kS;sh ms<sn| ±ä W,a,x>khka yd

cd;Hka;r udkqIjd§ kS;sh ms<sn| nrm;, W,a,x>khka isÿùug fmr ;;a;ajhkag

úkaÈ;hska m%;sIaGdmkh lsÍfïZZ mshjr" ksoiqka f,i ksoyi" udkj ysñlï nqla;s ú£u"

wkkH;dj" mjq,a Ôú;h yd mqrjeisNdjh" wfhl= jdih l< ia:dkhg wdmiq meñKSu"

/lshdj m%;sIaGdmkh lsÍu yd foam< wdmiq §u¦

1251. -jkaÈ f.ùu- zzcd;Hka;r udkj ysñlï kS;sh ms<sn| ±ä W,a,x>khkaf.a yd

cd;Hka;r udkqIjd§ kS;sh ms<sn| nrm;, W,a,x>khkaf.a m%;sM, jYfhka we;s jQ

W,a,x>kfha nrm;,lug yd tla tla ldrKfha ;;a;ajhkag iß,k yd iudkqmd;sl

wysñ jQ wjia:d" wysñ jQ bmhqï yd iodpdruh ydksh jeks wd¾Ól jYfhka ;lafiare l<

yels ´kEu ydkshla i|yd¦

1252. -mqkre;a:dmkh- ffjoH yd ufkda úoHd;aul iydh we;=¿j¦

1253. uQ,sl jYfhka jkaÈf.ùfï m%Yakhg wduka;%Kh lsÍu i|yd YS% ,xldfõ úúO

wdKavq úiska wjqreÿ .Kkdjla mqrd úúO ;;a ld¾h mshjr .kq ,en ;sfí' tfyhska

úm;g m;a ish¨ m%cdjkaf.a yd mqoa.,hskaf.a wjYH;d ie,ls,a,g f.k iïmQ¾K

mrdihl mshjr ixj¾Okh lrkq ,eîu yd ls%hd;aul lrkq ,eîu iy;sl lsÍu msKsi

ydksmQ¾K ms<sn| cd;sl m%;sm;a;shla wjYH flf¾'

1254. W.;a mdvï yd m%;sikaOdkh ms<sn| fldñiu tys wjidk jd¾;dfjys zzkej;

mosxÑ lsÍu yd iu.s ikaOdkh myiqlrKh lsÍfï jkaÈ iykj,ZZ N+ñldj i|yka

lrk w;r tajd i|ydjk mqoa.,hska" foam< yd l¾udka; mqkre;a:dmkh lsÍfï wêldrh

^REPPIA& jeks wdh;k tajdg jrï fok ,oaojqkaf.a-zz;%ia;jd§ ysxikfha yd wdKavqfõ

wdrlaIl yuqodjkaf.a fufyhqïj,ZZ m%;sM,hla f,i w,dN fyda ydksj,ska mSvdjg

m;ajQjkaf.a jkaÈ wjYH;djkag iïmQ¾K jYfhka wduka;%Kh lsÍug iu;a ù fkdue;s

nj lshd isà' 1990 .Kkaj, w. l,dmSh yd iuia; ,xld fldñIka iNd ks¾foaYj,ska

miq w;=reoyka jQjkaf.a {d;Skag hï jkaÈhla f.jd we;s kuqÿ tu jkaÈ f.ùu

l%udkql+,j flÍ ke;' ;j o w;=reoyka jQjkaf.a we;eï {d;Skag we;eï wd¾Ól m%;s,dN

yd kS;suh ,shú,s ,nd .ekSu msKsi urK iy;sl bÈßm;a lsÍug n, lrkq ,en ;snqKs'

1255. zzish Ôú; nrm;,a wkaoñka wjq,g m;a lrk ,o .egqfï nrg lr .eiSug isÿj

;snqfKa ckhd w;r ia;S%ka" <uqka yd jhil wh hk m%j¾.hkag nj;a fndfyda ia;S%kag

tlaflda ish ieñhka wysñj ;snqK ke;fyd;a Tjqka isákafka fldfya ± hs ±k isáfha

Page 306: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

306

ke;s nj;a tjeks udkisl mSvdjla yd ÿIalr;d ;sìh§;a Tjqka ;reK <uqka yd jhia.;

foudmshka iys; ish mjq,a wLKavju /l n,d.;a nj;a ZZmeyeÈ,sj olakg ;snqfKa hhs

W.;a mdvï yd m%;sikaOdkh ms<sn| fldñiu ish jd¾;dfjys ^9'85 fþoh& ms<sf.k

;sfí'

1256. W.;a mdvï yd m%;sikaOdkh ms<sn| fldñiu zzia;S%kaf.a úfYaIfhkau fndfyda

úg ;ukaf.a l=gqïnj, uQ,slhka njg m;aj isák jekaoUqjkaf.a yÈis wjYH;d imqrd,sh

hq;=ZZ nj yd zzfuu yÈis wjYH;djkag Tjqka yd Tjqkaf.a mjq,a j¾;udkfha Ôj;ajk

±jeka; wd¾Ól ÿIalr;d yd È<s÷lu wvq l< yels jk fia Tjqkag Ôjk ud¾. iemhSfï

ud¾.hla jYfhka wd¾Ól wdOdr o wfkl=;a wdodhï Wmhk ud¾. o ie,iSu we;=<;a úh

hq;=ZZ nj úfYaIfhka wjOdrKh lr ;sfí ^9'86" 9'87 fþo&'

1257. bvï wdmiq ,nd §u yd kej; mÈxÑ lsÍu .egqfï wjidkfhka miq b;du;a yÈis"

±fjk m%Yakj,ska tlla f,i W.;a mdvï yd m%;sikaOdkh ms<sn| fldñiu úiska úiska

u;= lr olajk ,o ;j;a m%Yakhls' úfYaIfhkau W;=re m<df;a fm!oa.,sl ysñlï ;snQ

bvï fndfydul yuqodj mÈxÑj isà' tfiau 1990 isg t,aààBh úiska W;=re m<df;ka

m,jd yer oyia .Kkska wj;eka lrk ,o uqia,sï ckhd iïnkaOfhka o bvï wdmiq

,nd §u o jeo.;a m%Yakhls' W.;a mdvï yd m%;sikaOdkh ms<sn| fldñiu zzmerKs yd

w¿;aZZ hk fomd¾Yjhgu bvï wdmiq ,nd §u cd;sl m%;sm;a;shla f,i ms<s.ekSfï zzoaú

md¾Yùh wjfndaOhlaZZb,a,d isà' 2015 ckjdßj, isg kj wdKavqj bvïj,ska iuyrla

tajdfha l,ska whs;slrejkag wdmiq §fï ls%hdj,shla wdrïNlr ;snqK o yuqodfõ we;eï

wxYj,ska Bg úfrdaOhla t,a,ù we;s nj jd¾;d ù ;sfí'

1258. m%Odk wjYH;djla jk ;j;a lafIa;%hla jkafka úkaÈ;hskag ffjoH yd

ufkdaúoHd;aul wdOdr iemhSu hs' i;Hh" hqla;sh" ydksmQ¾Kh yd kej; we;s fkdùu

iy;sl lsÍu ms<sn| úfYaI jd¾;dlre meíf,da ä f.%hs*a 2015 wfma%a,aj, YS% ,xldfõ

Tyqf.a m<uqjk ixpdrfhka miqj bÈßm;a lrk ,o Tyqf.a ksÍlaIKj, § b;du;a yÈis

wjYH;djkaf.ka tlla jQfha YS% ,xldfõ úkaÈ;hskag ufkdaúoHd;aul wdOdr ,nd §u hhs

i|yka lf<a h' fuu lafIa;%h iïnkaOfhka wêIaGdk iy.; yd yÈis mshjrla .kakehs

Tyq wdKavqfjka b,a,d isáfha h' jd¾;dfjys úia;r lrk ,o mßÈ .egqu wjidkfha §

wNHka;r wj;eka jQjkaf.a l|jqrej, r|jd ;nk ,o isú,a ckhd úiska ú¢k ,o

±jeka; udkisl mSvdj ;sìh§;a tl, ,nd§ ;snqfKa iq¿ ufkdaúoHd;aul iydhls'

t,aààBh úiska fõjd ke;fyd;a wdKavqfõ yuqod úiska fõjd .egqu iufha ls%hd;aul

lrk ,o ysxikfhka mSvdjg m;a ish,a,kag tjeks iydh ,nd .ekSfï wjia:d ie,ish

hq;= h' tfiau lñgq úu¾Ylhska olajd ;sfnkafka Tjqka iïuqL idlÉPdjkag Ndckh l<

úkaÈ;hskaf.ka yd Èú .,jd.;ajqkaf.ka iuyrlg tjeks wdOdrhla ,eî fkd;snqK nj;a

tfia jqj o Tjqka meyeÈ,s f,iu ;ju;a Tjqkaf.a w;a±lSïj,ska .eUqre f,i mSvd ú¢ñka

isá nj;a h'

Page 307: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

307

1259. wjidk jYfhka" iqjm;a lsÍfï yd m%;sIaGdmkfha ls%hdj,sfhka fldgila

fomd¾Yjh úiskau lrk ,o jerÈ ms<s.kq ,eîu wjYH flf¾' 2015 fmnrjdßj, §

wdKavqj ksoyia Èkh fjkqfjka ksl=;a lrk ,o úfYaI idu m%;s{djl § yd bÈß

wjqreÿj, zzisys lsÍfï ÈkhlaZZ meje;aùug fhdackd lrñka ish¨ md¾Yjj, mSvdjka ms<s

.ekSu lrd uQ,sl hdj;ald, mshjrla ;nd ;sfí' tfy;a yuqodfõ l;kaorh úfYaIfhka

Tjqka isú,a ckhd wdrlaId lf<a h yd .egqï l,dmj,ska .,jd .;af;ah hkak È.ska

È.gu lshd isàu fjkia ùu wjYH h' ta w;ru YS% ,xldj ;=< oñ< m%cdjka yd ixúOdk

iy úfoaY.; oñ< m%cdj hk fomd¾Yjhu t,aààBh úiska lrk ,o ÿIag ls%hdjka

ms<s.ekSu wjYH h' fuu ms<s.ekSïj,ska f;drj iu.s ikaOdkh ÿIalrjkq we;'

1260. wod< ffk;sl uKav, hgf;a i,id ;sfnk mßÈ cd;Hka;r udkj ysñlï kS;sh

yd cd;Hka;r udkqIjd§ kS;shg .re lsÍug yd tajd ls%hd;aul lsÍug úkaÈ;hska i|yd

ms<shï iemhSfï ld¾hh o we;=<;a fõ' fuu ne£ïj,g my;ska tk tajd we;=<;a fõ(

^w& W,a,x>khka je<laùug fhda.H jHjia:duh yd mßmd,kuh iy wfkl=;a fhda.H

mshjr .ekSu¦

^wd& W,a,x>khka ld¾h idOkShj" wm%ud§j" iïmQ¾K jYfhka iy wmlaImd;Sj

úu¾Ykh lsÍu yd ksis wjia:dj, lshkq ,nk j.lsj hq;a;kag tfrysj foaYSh yd

cd;Hka;r kS;shg wkql+,j mshjr .ekSu¦

^we& udkj ysñlï fyda udkqIjd§ kS;sh W,a,x>kh lsÍul úkaÈ;hska hhs lshkq

,nkakjqkag my;ska olajd we;s mßÈ W,a,x>kh iïnkaOj wjidkfha j.lsj hq;a;d úh

yelafla ljfrl= o hkak fkdi,ld hqla;sh fj; iudk yd ld¾h idOkSh m%fõYh

ie,iSu¦ yd

^wE& úkaÈ;hskag ydks mQ¾Kh we;=¿ ld¾h idOkSh ms<shï ie,iSu1235

1261. fuu mßÉfþoh we;=¿j fuu jd¾;dj uq¿,af,ysu fmdÿ yqh ù ;sfnkafka fuu

ne£ï bgq lsÍfuys,d YS% ,xldfõ wkqhd; wdKavqj, wLKav wiu;aNdjhka h' bl=;a

wjqreÿ ±l ;sfnkafka w;=re yuqod lKavdhï iu. tl;=j wdKavqfõ yuqod úiska o

t,aààBh úiska o lrk ,o nrm;, udkj ysñlï W,a,x>khka yd wmfhdackhka ms<sn|

fpdaokd úYajikSh f,i úu¾Ykh lsÍfï" i;Hh ia:dms; lr .ekSfï" j.lsj hq;a;ka

y÷kd .ekSfï" j.ùu iy;sl lsÍfï yd úkaÈ;hskag ms<shï iyk iemhSfï foaYSh

hdka;%Khkaj, iïmQ¾K wiu;aNdjh hs' we;eï ;ekaj, iuyr mshjr f.k ;sfnkafka

fndfyda úg ta ;ekaj, úkaÈ;hskaf.a by< ;rd;sru ksid h' jrolrejka hhs lshkq ,enQ

t,aààB ldv¾jreka jQ úg Widú yryd hdug fndfyda bv ;snqKs' wdrlaIl yuqodj,g

1235 cd;Hka;r udkj ysñlï kS;sh ms<sn| oreKq yd cd;Hka;r udkqIjd§ kS;sh nrm;, W,a,x>khkaf.a

úkaÈ;hska i|yd ms<shulg yd ydksmQrKhlg we;s whs;sh ms<sn| tlai;a cd;Skaf.a uQ,sl uQ,O¾u yd ud¾f.damfoaY" uyd uKav, fhdackdj 60$147

Page 308: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

308

iïnkaO jrolrejka hhs lshk ,oaoka w;awvx.=jg .;a úg tla wfhl= fyda jeä fofkl=

mjd yeu úgu mdfya ksoyia lrkq ,eîfï jd¾;d.; isoaëka fldmuK ixLHdjla jQfha o

hkak ie,lsh hq;a;ls'

1262. 2015 ckjdß isg kj wdKavqj isoaëka lsysmhla iïnkaOfhka n,dfmdfrd;a;=

;eìh yels mshjr .Kkdjla f.k ;snqKs' tfia jqj o fï mshjrhkays § wjqreÿ fndfyda

.Kkla ;siafia mej;Sf.k wd oKavk uqla;sh ms<sn| me,mÈhïj mej;s Wreuh yd

tjeks isoaëkag iïnkaOj YS% ,xld wêlrK moaO;sh mqrd iuia; jYfhka me;sÍ mej;s

m%Yak iïnkaOfhka nrm;, f,i úNd. lsÍu o tfiau mq¿,a n,mEula iys; wdh;ksl

yd wdrlaIl wxY m%;sixialrK o wjYH fõ' fuu jd¾;dfõ f,aLk.; lr ;sfnk

wjqreÿ .Kkla mqrd ia:dmkh lrk ,o fndfyda hdka;%Khkaf.a wid¾:l;ajhka

fmkakqï lrkafka zziuia; iudchgu bÈßhg hdug bv fokq msKsi bl=;a

W,a,x>khkag ms<shï fhdokZZ È.= ld,Sk" úia;SrK m%;sm;a;shla ie,iqï lsÍug ks¾NS;"

¥r o¾YS yd iyNd.s;aj m%fõYhla wjYH lrk nj h'1236

1263. 2014 ud¾;=j, tys 25$1 fhdackdfõ § udkj ysñlï ljqkais,h zzwfkla tajd w;r

mqoa., kS;s lD;Hhka" ydksmQrK" i;H .fõIKh" wdh;ksl m%;sixialrK" rdcH

fiajlhska yd ks,OdÍka ishqï mÍlaIdjg Ndckh lsÍu we;=¿ wêlrKuh yd

wêlrKuh fkdjk mshjr mQ¾K mrdih taldnoaO lrkZZ ixl%uKSh hqla;sh lrd jk

úia;SrK m%fõYhl jeo.;alu wjOdrKh lf<a h'

1264. wjqreÿ fndfyda .Kkdjla ;siafia hï ksfhda.hla" ls%hdjla fyda meyer yeÍula

iïnkaO j.lsj hq;= mqoa.,hska we;=¿j jro lrk ,oaojqka hhs lshkq ,nkakka úiska

nqla;sú¢k ,o oKavk uqla;sh wjika lsÍug wjYH hhs th úYajdi lrkakd jQ YS% ,xld

wdKavqjg yd cd;Hka;r m%cdjg wduka;%Kh lrk mshjr ud,djla my;ska tk ks¾foaY

u.ska úia;rlr olajhs' wduka;%Kh l< hq;=j ;sfnk wNsfhda.hkaf.a mßudKh

ffO¾hh yd foaYmd,k wêIaGdkh" ffk;sl yd wdh;ksl m%;sixialrK" úia;D; uQ,H

yd udkj iïm;a yd cd;Hka;r wdOdr yd iydfhka m%;s,dN ,nkq we;s úkaÈ;hskaf.a yd

idlaIslrejkaf.a wdrlaIdj i|ydjk iúu;a jevigykla b,a,d isáhs'

ks.uk yd ks¾foaY

1265. 2002 yd 2011 w;r isÿ jQ udkj ysñlï W,a,x>khka yd ta yd wod< wmrdO

iïnkaOj úia;SrK úu¾Ykhla lr f.k hdfï ld¾hh úu¾Yk lñgqjg mjrkq ,eìK'

t;rï flá ld,hla ;=< tu ld¾hh bgq lsÍug W,a,x>khkaf.a ksYaÑ; jmißh" ,nd

.; yels f;dr;=rej, m%udKh fukau úu¾Ykhg ;snQ ndOl o ±jeka; wNsfhda. t,a,

1236 i;Hh" hqla;sh" ydksmQrKh yd kej; we;s fkdùfï iy;slhka m%j¾Okh lsÍu ms<sn| úfYaI

ksfhdað; meíf,da ä f.%hs*a uy;d YS% ,xldfõ Tyqf.a m<uq ixpdrh ksudfõ § bÈßm;a lrk ,o ksÍlaIK" 2014 wfm%a,a 6

Page 309: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

309

lf<a h' flfia jqj o fuu jd¾;dj ikakoaO .egqfï wjidk wÈhrhkays § muKla

fkdj lñgqfõ jru u.ska wdjrK lrk ,o iuia; ld, mßÉfþoh ;=< § fia u Bg

fmr o isÿù ;sfnk cd;Hka;r udkj ysñlï yd udkqIjd§ kS;sh W,a,x>kh lsÍïj,

wLKav;dj" mßudKh yd nrm;,Ndjh flfrys jeäuk;a wdf,dalhla fy<Sug W;aidy

ord ;sfí'

1266. jd¾;dj ikakoaO .egqfï wjidk wÈhrhkays § ikakoaO yuqod úiska t,a, lrk

,o ;shqKq fI,a m%ydr jkaksfha isú,a ck;dj w;r uy;a mSvdjla yd Ôú; wysñ lsÍula

lr we;s nj fmkajd ;sfí' idlaIslrefjda ixydrfha" f,a je.sÍfï yd fndaïn m%ydrj,ska

mjq,a msáka ñh .shjqkaf.a ufkdaúoHd;aul mSvkfha fÄockl úia;r lñgqjg ,nd ÿkay'

wdKavqj úiska jkakshg we;=,aùug wjir fok ,o iemhqïj, ±ä md,khka ksid yg.;a

wdydr" c,h yd ffjoH m%;sldr ys`.h Tjqkaf.a iqn idOkh u; ;j ÿrg;a n,mEï jeä

l< w;r ksielju wu;r urK we;s lf<a h' jeäysáhka yd <uqkag Tjqkaf.a fY%aKsj,g

ne£ bÈß fmruqKqj, igka lrkakg n, lsÍu u.ska t,aààBh ;jÿrg;a Tjqkaf.a

udkisl mSvkh jeä lf<a h' t,aààBh úiska isú,a ckhdg .egqï m%foaYh /£ isákakg

n, lrkq ,en ;snqqfKa h yd Tjqka yer hkakg W;aidy l<fyd;a m,s.ekSïj,ska mSvd

ú¢kakg isÿ jQfha h hk lreK Tjqka ú|jñka .; l< udkisl mSvkh ;j;a jeä lf<a

h'

1267. úfYaIfhkau YS% ,xldfjys úm;g m;a m%foaYj,g yd m%cdjka fj;g iïmQ¾K

m%fõYhlska f;drj ikakoaO .egqfï úúO wjëka ;=< isú,a ck urKj, kshu ixLHdj

.Kkh lsÍu fyda ;lafiare lsÍu wiSre h' tfy;a lñgqj úiska m%ydrj, mq¿,aj

me;=reKq mßudKh olajñka tla/ia lrk ,o f;dr;=rej, moku u; oyia .Kka

fndfyda úg oi oyia .Kka fokdg Tjqkaf.a Ôú; wysñ jQ njg ielhla fkdue;'

m%ydrhkaj, mq¿,aj me;=reKq ,laIKh iu. tlg ne÷Kq oreKq udkj ysñlï

W,a,x>khka yd cd;Hka;r udkqIjd§ kS;sfha nrm;, W,a,x>khka lrk ,o rgdjka"

tajdfha l%udkql+, iajNdjfha o¾Yl ish,a,u t,a, jkafka úhyels cd;Hka;r wmrdO

ls%hdldß;ajhla fj;g h' fuu fpdaokd wm%ud§j" iïmQ¾Kj yd iajdëkj úu¾Ykh

lrkq ,eìh hq;= w;r j.lsj hq;a;ka hqla;sh yuqjg f.k wd hq;= h'

1268. .egqu 2009 uehs 18 Èk wjika jqj o hqoaOh wjika jQ úg isú,a ckhdf.a

;;a;ajfhys fjkila we;s fkdùh' 250"000 lg wêl msßilg Tjqkaf.a ksoyi wysñ

lrk ,ÿj udi .Kka yuqodj úiska md,kh lrk ,o wdjD; wNHka;r wj;eka

l|jqrej, isákakg isÿ jQ w;r wdrlaIl yuqodj ysgmq t,aààB ldv¾jreka fidhd

.ekSug l|jqre ;=< fufyhqï lr f.k hkq ,eìK' wNHka;r wj;eka jQjkaf.a /|jqï

l|jqrej,ska ^wdKavqj úiska zziqn idOk .ïZZ kñka úia;r lrk ,o& ksoyia lrkq ,enQ

miq;a Tjqka ;j ÿrg;a ksÍlaIKh" r|jd .ekSu" jO ysxikhg ,la lsÍu yd mSvdldÍ

ie,lSu iy ,sx.sl ysxikh jeks wmfhdackhkaf.a wjodkug ,la jqKs' ysgmq t,aààB

Page 310: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

310

ldv¾jreka yd wkHhka YS% ,xld yuqodjg Ndr §fuka miqj ryfia urd ouk ,o nj

úYajdi flf¾'

1269. ikakoaO .egqfï wjidk wÈhf¾ § uyd mßudKhla u; woyd.; fkdyels ;rfï

W,a,x>khka isÿ ù we;s w;r fuu jd¾;dj lñgqfõ jru u.ska wdjrKh flfrk ld,

mßÉfþoh ;=< muKla fkdj bl=;a oYl .Kkdj mqrd oi oyia .Kka mqoa.,hskag

fukau isxy," oñ< yd uqia,sï hk iuia; m%cdjkagu n,md ;sfnk nrm;, udkj

ysñlï W,a,x>khkaf.a" wmfhdackhkaf.a yd wod< wmrdOhkaf.a wLKav;djh o úia;r

lrkq ,en ;sfí' fïjdg wjqreÿ .Kkdjla ;siafia wdKavqfõ yuqod úiska fukau tajdg

iïnkaO w;=re yuqod ixúOdk o úiska oKavk uqla;sh we;sj lrk ,o kS;sfhka neyer

>d;kj, úia;D; yd wdfõKsl rgdjka" n,y;aldr w;=reoyka lsÍï" meyer .ekSï" kS;s

úfrdaë w;awvx.=jg .ekSï yd ys;=jlaldr r|jd ;eîï" jO ysxik yd ,sx.sl ysxik

we;=<;a fõ' tfiau tajdg t,aààBh úiska lrk ,o nyqúO kS;s úfrdaë >d;k" fndfyda

isú,a jeishka ureuqjg m;a l< yd oreKq wx. úl,;ajhg m;a l< bjla njla ke;s urd

f.k uefrk fndaïn yd laf,afuda fndaïn m%ydr yd t,aààBh yd w;=re yuqod lKavdhï

úiska lrk ,o <uqka n|jd .ekSï yd Tjqkaj tÈßjd§lïj, fhdojd .ekSï o we;=<;a

fõ'

1270. jvd jeo.;a jkqfha W,a,x>khkag yd wmrdOj,g j.lsj hq;= jHqyhka

fndfyduhla ls%hd;aulj mej;Su wjYH jQ úg h<s ls%hd;aul ùug fukau j.ùug

wduka;%Kh lsÍug wod< m%.;sh je<laùug iQodkï h hkak h' i;a;lskau tajd kej;

we;sùu je<laùug oYl .Kkdjla mej;s u¾okSh yd mSvdldÍ wdl,am" Ndú;hka yd

jHqyhka wjika lsÍfï .eUqre wdh;ksl fjkialï l< hq;= nj lñgqj úYajdi lrhs'

fuys we;eï tajdg ld,hla .;jk kuqÿ W,a,x>khka fkdbjikq we;s nj olajñka

rdcH ks,OdÍkag yd wdrlaIl yuqodjkag ±ä Wmfoia ksl=;a lsÍug o wdKavqj fjkialï

we;s lsÍug wÈgka lr f.k ;sfnk njg mKsúvhla heùug o läkï mshjr .; yels

h' tfiau jro lrk ,oehs lshfjkakka wdrlaIl yuqodj,ska bj;a lsÍug nrm;,a f,i

mÍlaId lr ne,Su o ls%hdj,sfha fldgila úh hq;= h' w;=re yuqod lKavdhï ksrdhqo l<

hq;= w;r wdKavqfõ ks,OdÍka yd wdrlaIl yuqodj, idudðlhska úiska fuu

lKavdhïj,g fok ,o iydfha jmißh" iajNdjh yd wkkH;djh we;=¿j Tjqkaf.a

lghq;= iïmQ¾K f,i yd iajdëkj úu¾Ykh lrkq ,eìh hq;= h'

1271. wêlrK wxYhg foaYmd,k w;fmùï wjika lsÍu we;=¿j kS;s md,k wdh;k

Yla;su;a lsÍfï wjYH;djh W.;a mdvï yd m%;sikaOdkh ms<sn| fldñiu úiska

wjOdrKh lr olajkq ,en ;sfí' jHjia:d iNdj m%;sIaGdmkh lsÍu YS% ,xldfõ udkj

ysñlï fldñiug yd wfkl=;a fcHIaG ;k;=rej,g jvd iajdëk idudðlhska m;a

lsÍfï n,dfmdfrd;a;=j we;slrhs' fï iïnkaOfhka .;a l, kj wdKavqj YS% ,xldfõ

udkj ysñlï fldñifï iajdëk;ajh m%;sIaGdmkh lsÍfï o Widúhg kvq fhduq lsÍfï

Page 311: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

311

tys n,;, ms<sn| kS;slrKh u.ska tys jru Yla;su;a lsÍfï o yÈis mshjr .kq we;ehs

lñgqj n,dfmdfrd;a;= r|jhs' 2006 isg fldñifï ld¾h idOkShNdjh nrm;, f,i

Ldokh ù ;sfí' tfy;a th udkj ysñlï wdrlaId lsÍu o j.ùug odhl;ajh iemhSu o

ms<sn| m%Odk wdh;khla fõ'

1272. iu.s ikaOdkh yd l%udkql+, udkj ysñlï wmfhdackhkaf.a yd me,mÈhï jQ

oKavk uqla;sfha uQ, fya;+kag wduka;%Kh lsÍu kj wdKavqfõ YS% ,xldj i|ydjk ±lau

wdrlaId lr .ekSfuys,d ;SrKd;aul fjhs' i;H mejiSfï" hqla;sfha yd ydksmQrKhkaf.a

ls%hdj,Ska we;=¿ j.ùu tu ±lafï fldgila úh hq;= h' th isú,a ckhd wdrlaId l< nj"

.egqï l,dmhg yd wNHka;r wj;eka jQkaf.a uQ,sl wjYH;d i|yd m%udKj;a udkqIjd§

wdOdr iemhQ nj lshk miq .sh wdKavqfõ fkdkefuk l;dka;rh fï isoaëka uOHfha

Ôj;a jQ idlaIslrejkaf.a ksula ke;s iúia;r lreKq ±laùïj,g uq¿ukskau mgyeksj

hhs' tfyhska th fjkia úh hq;= h'

1273. ta yd iudkju oñ< m%cdj w;r o ksoiqka f,i t,aààBh úiska isú,a ckhd yd

m%cdjka u; mgjk ,o úkdYh yd ydksh ms<s.ekSula ;sìh hq;= h' ;jÿrg;a t,aààBhj;a

th md,kh lrk m%foaYhlaj;a mj;skafka ke;s w;r úYd, yd iïmQ¾K oKavk

uqla;sfhka hq;=j lrk ,o wjNdú;hkaf.a Wreuh b;sßj ;sfnk w;r thg wduka;%Kh

l< hq;= h' ±ka mjd YS% ,xldfõ we;eï fldgiaj, t,aààBh úiska lrk ,o

wjNdú;hkaf.a úkaÈ;hska isÿ jQfha l=ula o hkak .ek merKs t,aààB ldv¾jreka

bÈßfha l;d lsÍug ìh h'

1274. i;H fiùfï hdka;%Khla fyda w;=roykaùï iïnkaO wkd.; hdka;%Khla jeks

´kEu hdka;%Khl ks¾udK ie,iau wjxl" ±kqj;a yd úfYaIfhkau úkaÈ;hska yd

Tjqkaf.a mjq,a iu. iyNd.s;aj WmfoaYkfhka hq;a ls%hdj,shla Tiafia iïmdokh l<

hq;= h' tfiau w;S;hg wduka;%Kh lsÍfï yd wkd.; W,a,x>khka iïnkaO j.ùug

bv ie,iSfï m%.;sh lrdjk jeo.;a uq,sl mshjrla mSvdjg m;a lrkq ,eîfï ìfhka

f;drj úkaÈ;hkag yd wfkl=;a idlaIslrejkag idlaIs Èh yels jd;djrKhla ks¾udKh

l< hq;= h' m<s.ekSï ms<sn| ìh fndfyda fofkl= i;Hh" hqla;sh yd ydksmQrK m;d

bÈßhg tafuka j<ld ;sfí' flfia jqj o w;=reoyka jQjkaf.a {d;Ska wdKavq úiska j.lSu

m%;slafIam lsÍug yd wjq,alr ±óug fndfyda yd kej; kej; lrk ,o W;aidyhka

fkd;ld Tjqkaf.a ke;sù we;s wdorKShhka ms<sn| i;Hh fiùfï jEhu ks¾NS; f,i

È.gu lr f.k f.dia ;sfí'

1275. idlaIs §ug yd ixjdohg WmldÍjk jd;djrKhla ks¾udKh lsÍug iajdëk"

ld¾h idOkSh idlaIslre wdrlaIK l%uhla ;sîu wjYH lrhs' 2015 idlaIslre wdrlaIl

mk; wdrïNhla i,l=Kq lrk w;r th cd;Hka;r m%ñ;Skag yd fyd|u Ndú;hkag

wkql+, jk fia ixfYdaOkh lsÍu wjYH fjhs' fuh kj wdKavqfõ m%uqL;djla úh hq;= h'

Page 312: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

312

ta w;ru tjeks jd;djrKhla ks¾udKh lsÍug úkaÈ;hskag fyda Tjqkaf.a mjq,aj,g

;¾ckh lsÍfuka yd wksis n,mEï lsÍfuka wdrlaIl yuqod yd wkHhka je<laùfï

mshjr wjYH fjhs'

1276. lñgqfõ jd¾;dj fndfyda ;ks ;ks ks,OdÍkaf.a jD;a;SuhNdjh yd

úfYaI{;djh ;sìh§;a YS% ,xldfõ wdh;k mqrdu oKavk uqla;sh .eUqre wkaoñka

me,mÈhï ù we;af;a flfia o hkak fmkajd § ;sfí' 1994 yd 1998 msysgqjk ,o úu¾Yk

fldñIka iNd yerkakg úu¾Yk fldñIka iNd fndfyduhla ks¾udKh lrkq ,en

;sfnkafka j.ùu ilS%h lsÍfï ld¾h idOkSh hdka;%Khka f,ig jvd by< wjOdkhlg

,lajQ isoaê iïnkaO úfõpk fjk;l yerùu i|yd nj fmfka' tfia jqj o tajdfha fodaI

;sìh§ u jro lrk ,oaojqka we;=¿j fndfyda isoaê m%f,aLkh lr ;sfí' tkuqÿ jrolrk

,±hs lshkakjqkaf.a nyq;rh lsisodl kS;sh yuqjg f.kú;a ke;s w;r wdrlaIl yuqod

we;=<; we;euqkag t;eka isg Wiiaùï o fokq ,en ;sfí'

1277. YS% ,xldfõ isÿ lrk ,± hs lshk W,a,x>khka yd wmrdO kS;sh yuqjg f.k tau

i|yd wjYH lrk hdka;%Khka ms<sn|j foaYSh jYfhka fukau cd;Hka;r jYfhka o

;shqKq újdohla we;sj ;sfí' újdofha jeä yßhla flakaø.;j we;af;a j.ùu uqÿkam;a lr

.ekSu i|yd jvd;au WÑ; jkq we;af;a l=uk j¾.fha hdka;%Khka o yd tajd .; hq;=

wdldrh ms<sn|j h' tfia kuq;a udkj ysñlï ljqkais,fha odhl;ajh ;ks ;ks kS;s

lD;Hhka" ydksmQ¾K" i;H fiùu" wdh;ksl m%;sixialrK yd rdcH fiajlhska yd

ks,OdÍka mÍlaIdjkag Ndckh lsÍï we;=¿ wêlrKuh yd wêlrKuh fkdjk mshjr

iïmQ¾K mrdih taldnoaO lrk ixl%uKSh hqla;sh i|yd jQ úia;SrK m%fõYhl

wjYH;dj wjOdrKh lrk 25$1 fhdackdfjka ,nd § we;'1237

1278. úfYaIfhkau we;eï foaYmd,k mlaI o yuqodfõ yd iudcfha fldgia o .eUqßkau

úreoaOj isák ikao¾Nhl foaYSh ls%hdj,shla yryd j.ùu iïnkaOfhka ls%hd lsÍug kj

wdKavqj úiska lrkq ,nk lemùu m%Yxid lghq;= h' flfia jqj o YS% ,xldfõ wmrdO

hqla;s l%uh fuu jd¾;dfjys wvx.= fpdaokd iïnkaOfhka wm%ud§j zziajdëk fyda

úYajikSh úu¾YkhZZ lsÍug fyda udkj ysñlï ljqkais,h úiska b,a,kq ,en we;s mßÈ

zztjeks W,a,x>khka iïnkaOfhka j.lsj hq;a;ka j.lsj hq;= njg i,lkakg ;ju;a

iQodkï fyda iïmQ¾K jYfhka wjYH ;;a;ajhkaf.ka iukaú;j fyda ke;s nj úu¾Yk

lñgqj úYajdi lrhs'1238 fuu jd¾;dfõ hqla;sh yd j.ùu ms<sn| mßÉfþoh fï iïnkaO

ixlS¾K fya;= o YS% ,xldfõ j.ùï hdka;%Khla id¾:l ùug foaYSh hdka;%Khlg jvd

jeä fohla wjYH lrk nj uy flduidßiajrhd úYajdi lrkafka uka o hkak o úia;r

lrhs' YS% ,xldj cd;Hka;r úksilrejka" wNsfpdaolhska" kS;s{hska yd úu¾Ylhska

wkql,kh lrk fouqyqka úfYaI wêlrK iu.ska id¾:l ù ;sfnk wfkla rgj, W.;a

mdvï yd hy Ndú;hka Wlyd .; hq;= h' úfYaIfhkau YS% ,xldfõ foaYmd,kSlrKh jQ 1237 A/HRC/RES/25/1, mQ¾úldj 1238 tu

Page 313: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

313

yd fnfyúka O%eùlrKh jQ jd;djrKhl ls%hdj,sfha iajdëk;ajh yd wmlaImd;s;ajh

;=<ska ish¨u YS% ,dxlslhskag úfYaIfhka úkaÈ;hskag úYajdih ,nd §u i|yd tjeks

hdka;%Khla w;HjYHjkq we;' fuu uq,msÍïj,g cd;Hka;r m%cdj iyfhda.h fok nj

o tfiau ixhqla; m%;sM, fkdue;s kï wjYH úh yels cd;Hka;r uÜgfï § .; hq;=

jeäÿr mshjr .ekSug Tjqka fuu j¾Okhka wLKavju kshdukh lrk nj o jeo.;a

jkq we;'

1279. isú,a ckhdg yd udkqIjd§ wdOdrj,g t,a, lrk ,o m%ydr ms<sn|j úu¾Yk

lñgqfõ fidhd .ekSï we;eï úg tys jd¾;dfjys W.;a mdvï yd m%;sikaOdkh ms<sn|

fldñifï fidhd .ekSïj,ska fjkia úh yels jqj o W.;a mdvï yd m%;sikaOdkh

ms<sn| fldñifï fidhd .ekSï fndfyduhla yd ks¾foaY wog wod< nj yd fuu

jd¾;dj" úfYaIfhka r|jd ;eîu yd w;=reoykaùï" úúO m%cdjka fndfyduhlf.a

ÿla.ekú,s yd iu.s ikaOdkh i|yd jk fhdackdj,g wod< miq úmrfï fldgila f,i

ie,lsh hq;= nj úu¾Yk lñgqj úYajdi lrhs' iïmQ¾Kfhkau jdf.a wjqreÿ mylg

muK fmr Tjqka bÈßm;a l< udkj ysñlï wdrlaId lsÍug wdOdr úh yels m%Odk

ks¾foaY fndfyduhla ;ju;a ls%hd;aul lrkakg b;sßj ;sîu lK.dgqodhl h'

1280. ckjdßfha § n,hg meñKs wdKavqj úiska udkj ysñlï jeä ÈhqKq lsÍug .kakd

,o mshjr o 2015 n,hg meñKs kj wdKavqj fjkila we;s lsÍug lr ;sfnk lemùu o

lñgqj ms<s .kshs' W.;a mdvï yd m%;sikaOdkh ms<sn| fldñiu úiska wjOdrKh lrkq

,en we;s mßÈ zzwka;¾ /¢hdfjka hq;a" hqla;siy.;" idOdrK" újD; yd úúO;ajfhka

hq;a iudchla ms<sn| fmdÿ ±laulaZZ m%ldYhg m;a lsÍug kj wdKavqj fuu úYsIag

wjia:dj .%yKh lr .kq we;ehs uy flduidßiajrhd wjxlju wfmalaId lrhs' mj;sk

;;a;ajhg wNsfhda. lsÍug yd tys ish¨ mqrjeishka i|yd udkj ysñlï ms<sn| mQ¾K

wdrlaIdj m%;sIaGdmkh msKsi È.= l,a mj;akd fndfyda ÿla.ekú,sj,g wduka;%Kh

lsÍug ffO¾hhla yd foaYmd,k wêIaGdkhla wjYH jkq we;'

1281. fuu jd¾;dj tu ±lau ixj¾Okh lsÍug odhl;ajhla imhkq we;ehs o wdrlaIK

yd tlsfkldg fodia mjrk l;sldjka ;=<g jefgkjdg jvd idOkSh f,i bÈßhg hdfï

ud¾.hla jYfhka th je<| .kq we;ehs o udkj ysñlï ms<sn| uy flduidßia

ld¾hd,h wfmalaId r|jhs' my;ska tkafka tys ck;djf.a Okd;aul iïm;aj,g yd

úúO;ajhg iïmQ¾K hqla;sh bgq lrk fjkfia ±laula yd jevigykla ks¾udKh lsÍfï

ls%hdj,sfha fldgila f,i ls%hd;aul l< hq;= hhs th úYajdi lrk ks¾foaY f.dkakls'

tfiau cd;Hka;r m%cdjg o fjkig wdOdr lsÍfï yd w;S; W,a,x>khka yd

wmfhdackhka iïnkaO j.ùu iy È.= ld,Sk iu.s ikaOdkh fmrg f.k hdfï jeo.;a

N+ñldjla r`. mdkakg ;sfí'

ks¾foaY

fmdÿ

Page 314: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

314

1. miq.sh wjqreÿ 30 udkj ysñlï W,a,x>khkag wduka;%Kh lsÍu yd tajd

mqkrdj¾;kh ùu je<laùu i|yd úia;SrK ixl%uKSh hqla;s m%;sm;a;shla ixj¾Okh

lsÍu¦

2. iudfhdað;" ld, kshu iys; ie,iaula ixj¾Okh lsÍug yd fuu jd¾;dfõ yd

udkj ysñlï ljqkais,hg uy flduidßiajrhd úiska bÈßm;a lrk ,o mQ¾j

jd¾;dj, ks¾foaY fukau W.;a mdvï yd m%;sikaOdkh ms<sn| fldñifï yd w;S;

úu¾Yk fldñIka iNdj, ls%hd;aul lsÍug ;sfnk ks¾foaY ls%hd;aul lsrSfï

m%.;sh wëlaIKh lsÍug by< uÜgfï úOdhl lKavdhula ia:dmkh lsÍu¦

3. udkj ysñlï ;;a;ajh kshdukh lsÍu" uy flduidßiajrhdf.a ks¾foaY yd udkj

ysñlï ljqkais,fha ish¨ fhdackd ls%hd;aul lsÍu ms<sn| Wmfoia ,nd .ekSu yd

;dlaIKsl iydh ,nd .ekSu i|yd iïmQ¾K fkajdisl ksfhdackhla ia:dmkh

lsÍug udkj ysñlï ms<sn| uy flduidßiajrhdf.a ld¾hd,hg wdrdOkd lsÍu¦

4. ixl%uKSh hqla;sh ms<sn|j úfYaIfhka i;H fiùu" ydksmQ¾K yd isysm;alrKh

ms<sn|j uyck;dj" úkaÈ;hska yd idlaIsldr lKavdhï" isú,a iudch yd wfkl=;a

mx.= md¾Yjlrejka iu. wjxl Wmfoia úpdrKhkag uq,msÍu' fïjd ls%hdj,sh ;=<

±kqj;a iyNd.s;ajh iy;sl lrk uyck wOHdmk jevigyka iu. tlg hd hq;= h'

i;Hh" hqla;sh" ydksmQ¾K yd kej; we;s fkdùfï iy;slhka ms<sn| jd¾;dlreg

fuu ls%hdj,sfha § tlaj lghq;= lsÍug yd Wmfoia §ug yelsjk fia Tyqf.a wLKav

ld¾h kshqla;sh i|yd wdrdOkd lsÍu¦

5. udkj ysñlï ljqkais,fha úfYaI mámdá iu. iïmQ¾K iyfhda.s;dj iy;sl lsÍu'

.egqu yd iïnkaê; ,sx.sl ysxikh ms<sn| uy f,alïjrhdf.a úfYaI ksfhdað;hdg"

<uqka yd ikakoaO .egqu ms<sn| uy f,alïjrhdf.a úfYaI ksfhdað;hdg" kS;sfhka

neyer >d;k yd jO ysxikh ms<sn| úfYaI jd¾;dlrejkag" ys;=jlaldr r|jd ;nd

.ekSï ms<sn| jev lKavdhug yd wfkl=;a wod< úfYaI mámdá jrï orkakkag l,a

we;sj rfÜ ixpdrhkays fhfokakg wdrOkd lsÍu¦

wdh;ksl m%;sixialrK

6. YS% ,xldfõ udkj ysñlï fldñiu jeks m%Odk wdh;kj,g Wmßu iajdëk;ajfhka

yd .re;ajfhka hq;a iqÿiqlï ,;a kj idudðlhska m;a l< yelsjk fia yels ;dla

blaukska jHjia:d iNdj iïmQ¾K jYfhka ls%hd;aul ùu iy;sl lsÍu¦

7. udkj ysñlï fldñifï iajdëk;ajh yd Widúj,g kvq fhduq lsÍfï tys yelshdj

Yla;su;a lsÍug kS;slrKh úu¾Ykh lsÍu¦

Page 315: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

315

8. foaYSh kS;sh ;=< cd;Hka;r udkj ysñlï .súiqïj, WmfhdacHNdjh iy;sl lrkq

msKsi isxyrdid1239 kvqfõ tys ;Skaÿj ms<sn|j fY%aIaGdêlrK úu¾Ykhla b,a,d

isàug yd mqoa., meñKs,s i,ld ne,Su i|yd tlai;a cd;Skaf.a udkj ysñlï

lñgqfõ Ylakq;dj kej; ia:dms; lsÍug mshjr .ekSu¦

9. jO ysxikh" ,sx.sl ¥IKh" ,sx.sl ysxikh yd wfkl=;a udkj ysñlï W,a,x>khka

;ykï lrkq ,nk njg yd tlaflda >Dcqj ke;fyd;a wK fokakd f,i fyda by<

ks,Odßhd f,i j.lsj hq;a;ka úu¾Ykh lrkq ,nk njg yd o`vqjï fokq ,nk

njg yuqodfõ yd wdrlaIl yuqodj, ish¨ YdLdjkag meyeÈ,s" m%isoaO yd ksiel

Wmfoia ksl=;a lsÍu' ksis ls%hdj,shlg hg;aj tjeks ls%hdjkag iïnkaO njg iel

lrkq ,nk ´kEu wfhl= ld¾h idOkSh úu¾Ykhla iïmQ¾K lrkq ,nk f;la

jydu fiajh w;aysgqúh hq;= h' isú,a iudc ls%hdldÍkag" udkj ysñlï wdrlaIlhskag

yd udOHfõ§kag tfrys ish¨ ksÍlaIK" ysßyer yd m,s.ekSï keje;aùug ksfhda.

l< hq;= h¦

10. kS;sh yd iduh ms<sn| n,ldhkaj, isú,a iajNdjh" iajdëk;ajh yd jD;a;ShNdjh

iy;sl lsÍu msKsi wdrlaIl wxY m%;sixialrKh yd wNHka;r wdrlaIl lghq;=j,

yuqodfõ N+ñldj wvq lsÍu i|yd iuia; ie,iaula ilia lsÍu¦

11. wmrdO úu¾Yk fomd¾;fïka;=j yd ;%ia; úu¾Yk fldÜGdih hk úúO nqoaê wxY

we;=¿j wdrlaIl n,ldhkaf.a ish¨ YdLd iïnkaO N+ñld yd úOdk odu meyeÈ,s

l< hq;= h¦

12. Tjqka udkj ysñlï W,a,x>kh lr ;sfnk njg úYajdi l< yels idOdrK mokï

;sfnk úg yuqod yd wdrlaIl n,ld msßia yd fjk hï rdcH ks,Odßfhl= moúfhka

bj;a lsÍfï ksis ls%hdj,shg wod< wx. iïmQ¾K mÍlaIK ls%hdj,shla ixj¾Okh

l< hq;= h¦

13. YS% ,xld yuqodjkaf.a lsisÿ idudðlfhl= wK fokakka o we;=¿j lsisÿ wdldrhlska

udkj ysñlï W,a,x>khkag fyda wmrdO ls%hdjkag iïnkaO ù fkdue;s njg

;yjqre lr .ekSfï ishqï mÍlaIdjlska f;drj tlai;a cd;Skaf.a idu idOl

ld¾hhlg fkdhjkq ,nk nj iy;sl l< hq;= h' idu idOl ld¾hhkaj, kshq;=j

isák w;r;=r YS% ,xld idu idOlhska iïnkaO wmfhdackhka ms<sn| ´kEu

fpdaokdjla wêldÍka úiska iïmQ¾K úu¾Ykhlg Ndckh lrkq ,eìh hq;= h¦

14. yuqodj úiska w;am;a lr .kq ,en ;sfnk fm!oa.,sl bvï wdmiq ,nd §ug yd isú,a

lghq;=j,g yuqod ueÈy;aùu wjika lsÍug m%uqL;ajh Èh hq;= h¦

1239 Nallaratnam Singarasa v Attorney General, SC Special App. (LA) No.182/99, decided on Sept. 15,

2006

Page 316: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

316

15. foaYmd,k mlaIj,g iïnkaO lKavdhï y÷kd .ekSug yd ksrdhqo lsÍug o

wdrlaIl yuqod" nqoaê fiajd yd wfkl=;a wdKavq wêldr iu. tajfha we;s

iïnkaOlï lmd yeÍug o läkï mshjr .; hq;= h¦

16. tajd wfydais lsÍfï yd cd;;Hka;r kS;sh iu. iïmQ¾Kfhka wkql+,jk kj cd;sl

wdrlaIl rduqjla ilia lsÍfï ±laulska hq;=j ;%ia;jdoh je<laùfï mk; ^PTA& yd

tys úêúOdk o uyck wdrlaIl mk; o ms<sn|j by< uÜgfï úu¾Ykhlg uq,

msßh hq;= h¦

hqla;sh

17. idlaIslrejka wdrlaId lsÍfï jevigyfka iajdëk;ajh yd ld¾h idOkSh;ajh

i|yd jvd fyd| wdrlaIKhka taldnoaO lsÍfï ±laulska hq;=j úkaÈ; yd idlaIsldr

wdrlaIK mk; úu¾Ykh l< hq;= h' idlaIsldr wdrlaIK wêldßhg m;a lrk

,oaokaf.a iajdëk;ajh yd .re;ajh iy;sl l< hq;= w;r fuu jev igykg

wkqhqla; lrkq ,nk fmd,sia ld¾h msßia mQ¾K mÍlaIdjg ,la lrkq ,eìh hq;= h'

idlaIsldr wdrlaIK l%uh i|yd cd;Hka;r iydh we;=¿j m%udKj;a iïm;a

iy;sl l< hq;= h' <uqka yd ,sx.sl ysxikfha úkaÈ;hska i|yd úfYaI wdrlaIK

hdka;%Khka iy;sl l< hq;= h¦

18. jHjia:duh iSudjkaf.ka f;drj hqo wmrdO" udkj j¾.hdg tfrys wmrdO" ck

ixydrh yd n,y;aldr w;=reoyka lsÍï idmrdëlrKh lsÍfï kS;s mekúh hq;= h'

úúO wmrdO j.lSï udÈ,s" úfYaIfhka úOdk fyda by<;r j.lSfï udÈ,s mekúh

hq;= h¦

19. ish¨ mqoa.,hska n,y;aldr w;=reoyka lsÍïj,ska wdrlaId lsÍu ms<sn| cd;Hka;r

iïuq;sh" ðkSjd iïuq;Skaf.a ffjl,amsl uQ, f,aL yd cd;Hka;r wmrdO

wêlrKfha frdau jHjia:dj wmrdkqu; l< hq;= h¦

20. ;ukaf.au iajdëk úu¾Yk yd wNsfpdaok wjhjhla" ú;a;sjdpl ld¾hd,hla yd

úkaÈ;hska wdrlaIK jevigykla iys;j ,sx.sl wmrdO yd <uqkag tfrys wmrdO

we;=¿j hqo wmrdO yd udkj j¾.hdg tfrys wmrdO úNd. lsÍfï jru,;a

cd;Hka;r úksilrejka" wNsfpdaolhska" kS;sfõ§ka yd úu¾Ylhska taldnoaO lrk

;;a ld¾h fouqyqka ^hybrid& úfYaI wêlrKhla ia:dms; lsÍfï úfYaI kS;shla

iïu; l< hq;= h¦

21. ksu lr fkdue;s nrm;, udkj ysñlï W,a,x>khka yd iïnkaO wmrdO úu¾Yk"

ynhdia fldamqia" uQ,sl whs;sjdislï fm;aiï fukau ish¨u úu¾Yk fldñIka

iNdj, fidhd .ekSïj,ska y÷kd f.k ;sfnk úfYaIs; kvq ms<sn| úia;SrK

ie,iaula ls%hd;aul l< hq;= w;r fuu kvq úfYaIs; Widúh msysg jQ miqj Bg fhduq

l< hq;= h' ke;s jQ mqoa.,hska iïnkaO meñKs,s úu¾Ykh lsÍfï ckdêm;s

fldñiu jrolrejka y÷kd f.k ;sfnk isoaëka we;=¿ neÆ ne,aug idlaIs ;sfnk

ish¨u isoaëka iïnkaO kS;s lD;Hhka wdrïN l< hq;= h¦

Page 317: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

317

22. úOdk j.lSï oduh we;=¿j y÷kd .ekSu i|yd ;j ÿrg;a úu¾Ykh lsÍu wjYH

wdkqIdx.slj Widú u.ska ksoyia lrk ,o kvqj, pQÈ;hskaf.a isoaëka o we;=¿j

w;=reoyka jQjka ms<sn| úu¾Yk tallhg yd ke;s jQ mqoa.,hska ms<sn| tallhg

l,dmSh yd iuia; ,xld fldñIka iNd úiska bÈßm;a lrk ,o ish¨ isoaê

úu¾Ykh l< hq;= h¦

23. ,shd mÈxÑlr yd mqkre;a:dmkhlr ;sfnk njg jd¾;d.; lr ;sfnk t,aààBhg

iïnkaO hhs wjfndaOlr .;a fyda ±k.;a 11"000 lg jeä mqoa.,hskaf.a ish¨ isoaê

wdkqIdx.slj lsisjl= w;=reoyka ù ke;ehs iy;sllr .ekSug Tjqka ±ka isákd ;eka

.Kkh lr .ekSug úu¾Ykh l< hq;= h¦

24. ;%ia;jdoh je<laùfï mk; hgf;a r|jd isák /|jqïlrekaf.a ish¨ kvq úu¾Ykh

l< hq;= w;r tlaflda Tjqka ksoyia l< hq;= h" ke;fyd;a jydu kvq mejßh hq;= h'

;%ia;jdoh je<laùfï mk; hgf;a jrolrejka lrk ,o yd §¾> isr o`vqjï ú¢ñka

isákakjqkaf.a úfYaIfhkau jO ysxidj hgf;a ,nd .;a mdfmdaÉpdrK u; mokïj

jrolrejka njg m;alrk ,oaojqkaf.a kvq úu¾Ykh l< hq;= h¦

i;Hh$±k .ekSug we;s whs;sh

25. ke;s jQ mqoa.,hska ms<sn| j;auka ckdêm;s fldñiu wfydais lr th yuqfõ we;s kvq

w;=reouka jQjkaf.a mjq,a iu. woyia úpdrKfhka hq;=j ixj¾Okh lrk ,o

úYajikSh yd iajdëk wdh;khlg udre l< hq;= h¦

26. iajdëk i;Hdmkhla iys;j {d;Skag r|jd isák mjq,a idudðlhska isákd ;eka

ms<sn| f;dr;=re ±k .; yels ish¨ /|úhkaf.a uOHu o;a; .nvdjla ixj¾Okh

l< hq;= h¦

27. ish¨u /|jqï uOHia:dkj, .eiÜ lrk ,o ,ehsia;=jla m%ldYhg m;a l< hq;= w;r

;ju;a mj;sk ks, fkdjk tajd jid ±ñh hq;= h¦

28. udkj ysñlï yd iïnkaO fndfyda úu¾Yk fldñIka iNdj," ke;s jQjka ms<sn|

ckdêm;s fldñifï yd isú,a jeis urK ms<sn| úu¾Yk yuqod wêlrKfha

m%ldYhg m;a fkdlrk ,o ish¨ jd¾;d m%ldYhg m;a l< hq;= h¦

29. udkj ysñlï W,a,x>khkag wod< mj;sk ish¨ jd¾;d yd m%f,aLk tajd ;nd f.k

;sfnkafka rdcH fyda fm!oa.,sl wdh;k jqj ixrlaIKh lsÍu i|yd úia;SrK

ie,iaula$hdka;%Khla ixj¾Okh l< hq;= h¦

ydks mQrKh

30. ia;S%ka yd <uqka we;=¿j tla tla úkaÈ;hdf.a úfYaIs; wjYH;d ie,ls,a,g .ksñka

úkaÈ;hska yd Tjqkaf.a mjq,a iu. woyia úpdrKfhka hq;=j rdcH whjefhka wod<

mßÈ uQ,Hh ,nd .kakd cd;sl ydks mQ¾K m%;sm;a;shla ixj¾Okh l< hq;= h¦

Page 318: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

318

31. .egqfï ish¨ úkaÈ;hska i|yd ufkdaúoHd;aul iydh jevigyka ixj¾Okh lsÍu

yd Yla;su;a lsÍu l< hq;= h¦

32. ke;s jQ mqoa.,hska i|yd urK iy;sl ,nd f.k ;sfnk whg Tjqkaf.a

wdorKShhkag isÿ jQfha l=ula o hkak ksYaph lr .ekSfï wêlrK kvq mejÍfuka

Tjqkaj fkdj<lajkq ,eîu iy;sl lsÍu msKsi kS;s ixfYdaOk f.k wd hq;= h¦

33. bvï kej; ,nd §u" kej; mÈxÑ lsÍu yd ÔjkdOdr Tiafia merKs yd w¿;a

wj;eka jQ ck;djka i|yd l,a mj;akd úi÷ï iy;sl l< hq;= h¦

tlai;a cd;Skaf.a moaO;shg yd idudðl rdcHhkag

34. ixl%uKSh hqla;s hdka;%Khka ixj¾Okh lsÍu i|yd tajdg i,id ;sfnk cd;Hka;r

m%ñ;Ska imqrd .ekSug ;dlaIKsl yd uq,H iydh ie,ish hq;= h' ixl%uKSh hqla;s

ls%hdj,shg wdOdr lsÍug flakaøs; yd ixflkaøs; m%h;akhka iy;sl lsÍug YS%

,xldfõ m%odklhska w;r iïnkaëlrK hdka;%Khla msysgqúh hq;= h¦

35. idu idOl lghq;=" yuqoduh yqjudre yd mqyqKq jevigyka i|yd y÷kdf.k ;sfnk

YS% ,xld fmd,sia yd yuqod ld¾h msßia i|yd ±ä msßlaiqï mámdá wkq.ukh l< hq;=

36. yels ljr fyda úgl úfYaIfhkau úYaùh wêlrK n,h hgf;a jO ysxikh" hqo

wmrdO fyda udkj j¾.hdg tfrys wmrdO iïnkaOfhka j.lsj hq;= hhs lshkakjqka

úu¾Ykhg yd kS;s lD;Hhkag Ndckh l< hq;= h¦

37. Tjqka ;jÿrg;a wmfhdackhkag úfYaIfhka jO ysxikhg yd ,sx.sl ysxikhg md;%

fkdjkq we;s njg m%udKj;a kej; we;s fkdùfï iy;slhka ,efnk f;la jO

ysxikfhka yd fjk;a udkj ysñlï W,a,x>khkaf.ka mSvd ú| ;sfnk oñ< ckhd

iïnkaOfhka ish rgg wdmiq fkdheùfï m%;sm;a;shla iy;sl l< hq;= h'

38. ie,lsh hq;= oñ< ck.ykhla isák rgj, W,a,x>khkaf.a úkaÈ;hka njg m;aj

isáhjqka i|yd ufkdaúoHd;aul iydh iïnkaO wjYH;d yd tjeks fiajd ixj¾Okh

lsÍu i|yd wjYH jk wruqo,a ms<sn| we.hSula l< hq;= h¦

39. udkj ysñlï ljqkais,h yryd udkj ysñlï ixj¾Okhka o j.ùu yd iu.s

ikaOdkh lrd jk m%.;sh o kshdukh lsÍu wLKavj lrf.k hd hq;= h'

m%udKj;a m%.;shla fkdue;af;a kï udkj ysñlï ljqkais,h cd;Hka;r wmrdO

iïnkaOfhka j.ùu iy;sl lsÍfï jeä ÿr cd;Hka;r mshjrla i,ld ne,sh hq;= h'

Page 319: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

319

weuqKqï

YS% ,xldj ms<sn| udkj ysñlï ms<sn| uy flduidßiajrhdf.a ld¾hd,fha úu¾Ykh ^OHCHR&

úIh kshuhka

1. jru yd jd¾;dlrK j.lSï zzYS% ,xldfõ iu.s ikaOdkh" j.ùu yd udkj ysñlï m%j¾Okh lsÍuZZ ms<sn|j 2014 ud¾;=j,

iïu; lrk ,o A/HRC/25/1 hk tys fhdackdfjka tlai;a cd;Skaf.a udkj ysñlï ljqkais,h

tlai;a cd;Skaf.a udkj ysñlï ms<sn| uy flduidßiajrshf.ka zzW.;a mdvï yd m%;sikaOdkh

ms<sn| fldñiu ^LLRC& úiska wdjrKh lrk ,o ld, mßÉfþoh ;=< YS% ,xldfõ md¾Yj fol

úiskau lrk ,±hs lshk nrm;, udkj ysñlï W,a,x>khka yd wmfhdackhka yd wod< wmrdO

iïnkaOfhka úia;SrK úu¾Ykhla meje;aùug o oKavk uqla;sh u. yeÍfï yd j.ùu iy;sl

lsÍfï ±laulska hq;=j wod< úfYaI{hskaf.a yd úfYaI mámdá jrï orkakkaf.a iydh we;sj

lrk ,±hs lshk tjeks W,a,x>khka yd lrk ,o wmrdO ms<sn| lreKq yd wjia:djka ;yjqre

lrk f,i oZZ b,a,d isáfha h'

ljqkais,h tys úis y;afjks ieisfha § jdÑl hdj;ald,Skhla bÈßm;a lrk f,i o úis wgfjks

ieisfha § úu¾Yk ms<sn|j úia;SrK jd¾;djla bÈßm;a lrk lrk f,i o uy

flduidßiajrhdf.ka b,a,d isáfha h'

fuu jrug wkql+,j t'cd' udkj ysñlï ms<sn| uy flduidßiajrhd ðkSjd mdol lr.;a udkj

ysñlï ms<sn| uy flduidßia ld¾hd,fha YS% ,xldj ms<sn| úu¾Yk lñgqj ^OISL& ia:dms; lf<a

h'

2. ld, rduqj úu¾Ykhg Ndckh jk ld, mßÉfþoh zzW.;a mdvï yd m%;sikaOdkh ms<sn| fldñiu ^LLRC&

úiska wdjrKh lrk ,o tkï 2002 fmnrjdß 21 isg th tys jd¾;dj ckdêm;sjrhdg

ms<s.kajk ,o 2011 fkdjeïn¾ 15 Èk olajd ld,mßÉfþoh hs' tfiau lñgqj isoaëka ms<sn|j jvd

fyd| wjfndaOhla iemhsh yels fyda udkj ysñlï W,a,x>khka wLKavj isÿùu iïnkaOfhka

Page 320: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

320

wod< úh yels fuu ld, rduqfjka msg;g jeáh yels hï ikao¾NSh yd fjk;a wod< f;dr;=re o

ie,ls,a,g .kakjd we;'

3. ffk;sl rduqj lñgqfõ jru .egqfï md¾Yj fol úiskau lrk ,±hs lshk udkj ysñlï ms<sn| nrm;,

W,a,x>khka yd wmfhdackhka úu¾Ykh lsÍu wfmalaId lrhs' úu¾Ykh mokïjk ffk;sl

rduqj cd;Hka;r udkj ysñlï .súiqï hgf;a YS% ,xldj Ndr f.k ;sfnk yd isß;a ne¢

cd;Hka;r kS;sh hgf;a wod< lr .; yels ish¨ ne£ïj,ska iukaú; fjhs' rdcH fkdjk

rx.slfhl= úêu;a f,i udkj ysñlï .súiqïj, md¾Yjhla njg m;aúh fkdyelafla jqj o

rdcHhl N+ñ m%foaYhl fldgil ;;a;ajdldr md,kh ls%hdjg kxjk rdcH fkdjk lKavdhï

tu N+ñ m%foaYfha mqoa.,hskaf.a we;eï udkj ysñlï ne£ïj,g .re l< hq;= hhs ±ka jv jvd;a

ms<s .ekS ;sfí'

úu¾Ykh u.ska wdjrKh lrkq ,nk ld, mßÉfþoh ;=< cd;Hka;r udkqIjd§ kS;sh

úfYaIfhka cd;Hka;r fkdjk ikakoaO .egqïj,g wod< ðkSjd iïuq;sfha úêúOdk ls%hdjg

ke.Su wjYH lrk wdKavqj yd rdcH fkdjk ikakoaO lKavdhï hk fomd¾Yjhu .egqfï §

yeisÍu ñksh hq;= wNHka;r .egqula mej;sK' tkhska ffk;sl rduqj zzW.;a mdvï yd

m%;sikaOdkh ms<sn| fldñiu ^LLRC& úiska Ndú;d lrk ,o rduqju fõ' tfiau tys jru wmrdO

lr ;sfí o hkak ;SrKh lsÍfï úu¾Ykh hgf;a lñgqj isoaëka yd wjia:djkag cd;Hka;r

wmrdO kS;sh fhdod .ekSu o wfmalaId lrhs'

4. úfYaI{fhda

2014 cQksj, § uy flduidßiajrhd úu¾Ykh uq¿,af,au wdOdrl yd WmfoaYl N+ñldjla r`.mEu

i|yd fukau iajdëk i;Hdmkhl fh§u i|yd úYsIag úfYaI{hska ;sfofkl= jk *ska,ka;fha

ysgmq ckdêm;s ud¾á wdáif¾ uy;d" kjiS,ka;fha ysgmq uydêlrK úksiqre is,aúhd ldÜrhsÜ

fufkúh yd mlsia:dkfha ysgmq udkj ysñlï flduidßia wiaud cyka.S¾ fufkúh m;a lf<a h'

tfiau ljqkais, fhdackdj wfmalaId l< mßÈ úu¾Yk lñgqj kS;sfhka neyer >d;k"

w;=reoykaùï" wNHka;r wj;eka jQjka" ys;=jlaldr r|jd ;nd .ekSï" ia;S%kag tfrys ysxikh yd

jO ysxikh we;=¿ ldrKd ms<sn| úfYaIs; úfYaI mámdá jrï orkakkaf.a iydh o ,nd .kq

we;'

5. jev lsÍfï l%ufõo

md¾Yj fol úiskau lrk ,± hs lshk W,a,x>khka" wmfhdackhka yd wmrdO ms<sn|

lreKq yd ;;ajhka ;yjqre lr .kq msKsi úu¾Yk lñgqj wdKavq yd isú,a iudc jd¾;d

we;=¿ mj;sk ,shú,s yd f;dr;=re ms<sn|j fïi úu¾Ykhla mj;ajkq we;s w;r

úkaÈ;hskaf.a idlaIs yd Èú .,jd .;a;jqkaf.a" idlaIslrejkaf.a yd jro lrkq ,enQjka

hhs lshkakjqkaf.a úia;r ±laùï tla /ia lsÍu yd m%f,aLkh lsÍu fukau pkaøsld mska;+r"

i;H hhs ;yjqrelr.;a ùäfhda yd PdhdrEmuh idlaIs yd ks, f,aLk jeks fjk;a wod<

uQ,dY%hkaf.ka f;dr;=re fidhd .ekSu lrkq we;' tla /ialr .kakd ,o f;dr;=re

Page 321: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

321

úYaf,aIKh lsrSfï oS tl`. jQ idlaIs ms<sn| m%ñ;sh imqrd,Sug lreKq yd úia;r ikd:

lsÍug wfmalaId lrhs ^my;ska n,kak&'

ljqkais,fha fhdackdfjys olajd we;s mßÈ th YS% ,xldfõ wdKavqj iu. È.gu lghq;=

lsÍug ls%hd lrkq we;' uy flduidßiajrhd lñgqjg ,xldjg meñK wdKavqfõ ks,OdÍka

yd wfkla wh uqK .eiSug bv ,nd fok f,i o tfukau wod< ish¨ ,shlshú,sj,g

m%fõYh ,nd fok f,i o È.gu b,a,d isákq we;'

úu¾Yk lñgqj úfYaIs; ksfhdað;dh;k we;=¿ tlai;a cd;Skaf.a wdh;k" Wkkaÿjla

olajk wdh;k yd úoaj;=ka yd rdcH fkdjk yd m%cd ixúOdk iu. ks;H ixjdoh yd

iyfhda.s;dj ixj¾Okh lsÍug wfmalaId lrhs'

´kEu rdcHhlg" mqoa.,fhl=g fyda ixúOdkhlg lñgqj fj; ,sÅ;j f;dr;=re bÈßm;a

l< yels h' lñgqj fj; flfrk bÈßm;a lsÍï [email protected] fj;

bÈßm;a lrkakg mq¿jk' tys lghq;= lr f.k hdfï § lñgqj yeu úgu iajdëk;ajfha"

wmlaImd;SNjfha" úIhnoaO;djfha" mdroDYHNdjfha" mQ¾K;ajfha yd zzlsisÿ ydkshla

fkdlrkqZZ hk m%;sm;a;sfha uQ,O¾u u.ska u. fmkaùu ,nkjd we;'

6. idlaIsldr wdrlaIdj

úu¾Yk lñgqj idlaIsldr yd úkaÈ; wdrlaIdj ms<sn| m%;sIaGdjkag wduka;%Kh lsÍfï ksis

mshjr .kakd w;r tys jev lghq;=j, iEu wÈhrhkays § u tjeks mqoa.,hska wdrlaId lsÍu

wruqKqlr .;a mámdá yd jev lsÍfï l%ufõo fhdod .kq ,nkjd we;'

tfiau YS% ,xld wdKavqjg o úu¾Yk lñgqj iu. in|;d mj;ajk úkaÈ;hska yd idlaIslrejka o

wfkla wh o wdrlaId lsÍfï ne£ula ;sfnk w;r tjeks iïnkaO;djl m%;sM,hla jYfhka tjka

lsisÿ mqoa.,fhl= mSvdjg" ysßyerhg" ;¾ckj,g" ìh .ekaùfï ls%hdjkag" ÿYa-ie,lSïj,g fyda

m,s.ekSïj,g ,la fkdlrk njg m%;s{djla fokakehs b,a,d isákq ,efí'

7. f;dr;=re ms<sn| ryiHNdjh

úu¾Yk lñgqj fhda.H mßÈ tys m%isoaO jd¾;dj, mqoa.,hskaf.a kï fy<s fkdlsÍu o we;=¿j

f;dr;=rej, ryiHNdjh wdrlaId lsÍug wjYH ish¨ mshjr yd mQ¾jdrlaIKhka .kq we;' tys

jevj, wjidkfha § lñgqj ±ä f,i ryiH ,sms f,aLk i|yd jk tlai;a cd;Skaf.a iïu;

mámdáj,g wkql+,j ish¨ ryiH ,sms f,aLk f,aLkd.dr.; lrkq we;'

8. idlaIs ms<sn| m%ñ;sh

tlai;a cd;Skaf.a lreKq fiùfï wfkl=;a uKav,j, Ndú;hkag wkql+,j lñgqj zzúYajdi lsÍfï

mokï mdolZZ idlaIs ms<sn| m%ñ;shla u; iajlSh fidhd .ekSï mokï lr .kq we;' lñgqj

f;dr;=re ,nd f.k ;sfnkafka f;dr;=re ms<sn| úYajikSh uKav,hlska kï" tajd wfkla

f;dr;=rej,g wkql+, jkafka kï" tajdfha iu.dñ;ajh olajkafka kï isoaêhla fyda

W,a,x>khkaf.a rgdj fyda isÿ jQ wmrdO fyda úYajdi lsÍug idOdrK mokï ;sfí' idlaIs ms<sn|

fuu m%ñ;sh cd;Hka;r udkqIjd§ yd udkj ysñlï ms<sn| kS;sh" cd;Hka;r wmrdO ms<sn| kS;sh

Page 322: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

322

W,a,x>kh lsÍï iïnkaOfhka wêlrK úu¾Yk mj;ajkakehs b,a,d isàug by<skau m%udKj;a

úh yels h' W,a,x>kh lsÍïj,g iïnkaOj ;sfnkjd hhs lshk mqoa.,hska y÷kd .kakd f;dr;=re we.hSug

,la lsÍu iïnkaOfhka .;a l, lñgqj mqoa.,fhl= wmrdOhla isÿ lsÍfï § iïnkaOù ;sfí hhs

idOdrK f,i iel l< yels nj fmkakqï lsÍug mdol jk wfkl=;a i;Hdmkh lr .kakd ,o

;;a;ajhkag wkql+,jk úYajikSh idlaIs iuia;hla wjYH lrkakd jQ m%ñ;Skag wkql+,j lghq;=

lrkq we;' lñgqj idmrdë jrola iïnkaOfhka wjika ;Skaÿ fkdfohs" jeäuk;a th lrkq

we;af;a wkd.; wmrdO úu¾Ykhkag u. mEÈh yels úh yels iellrejka ms<sn| ;lafiare

lsÍuls'

9. YS% ,xld wdKavqj iu. iyfhda.s;djh

ljqkais,h tys fhdackdfõ § fhdackdj ls%hd;aul lsÍfï § udkj ysñlï ms<sn| uy

flduidßiajrhdf.a ld¾hd,h iu. iyfhda.fhka jev lrkakehs YS% ,xld wdKavqfjka b,a,d

isáfha h' tu iyfhda.s;dfjka N+ñh uq¿,af,a hdï Bï ksoyi" ish¨ ia:dkj,g yd wdh;kj,g

ndOdúrys; m%fõYh" cd;sl" m%dfoaYsh yd yuqod wêldÍkaf.a" m%cd kdhlhskaf.a" rdcH fkdjk

ixúOdk yd wfkl=;a wdh;kj, ksfhdað;hska yd tys jru bgq lsÍu i|yd wfhl=f.a idlaIsh

wjYH hhs i,lkq ,nkafka kï tjeks ´kEu mqoa.,fhl= uqK .eiSfï yd iïuqL idlÉPd lsÍfï

m%fõYh o woyia fjhs' tfiau lñgqj tajdfha N+ñ m%foaY ;=< úkaÈ;hska" idlaIslrejka yd uQ,dY%

iïuqL idlÉPdjg Ndckh l< yels yd f;dr;=re tla/ia l< yels wfkl=;a wdKavqj,g o tlS

fldkafoais hgf;au úu¾Ykh iu. iyfhda.S jkakehs wdrdOkh flf¾'

10. jrm%ido"uqla;Ska yd myiqlï

úu¾Yk lñgqfõ úfYaI{hska 1948 tlai;a cd;Skaf.a jrm%ido yd uqla;Ska ms<sn| iïuq;sfha IV

j.ka;sh hgf;a ¥; fufyjfrys fhfok úfYaI{hskag m%odkh lr ;sfnk jrm%ido yd uqla;Ska

nqla;s ú¢h hq;= w;r úu¾Yk lñgqfõ udkj ysñlï ms<sn| uy flduidßiajrhdf.a ld¾hd,

ld¾h uKav,slhska úu¾Ykh meje;a ùfï § iïuq;sfha V yd VII j.ka;s hgf;a ks,OdÍka ms<sn|

jrm%ido yd uqla;Ska nqla;s ú¢h hq;= h'

ish¨u wdKavqj,g fuu ne£u isysm;a lrkq ,nk w;r úu¾Ykh iajdëkj meje;aùu

i|yd wjYH lrk myiqlï ie,iSu iy;sl lrkakehs wdrdOkd lr isà'

Page 323: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

323

udkj ysñlï ljqkais, A/HRC/25/1 fhdackdfjka n,h mjrk ,o YS% ,xldj ms<sn| udkj ysñlï ms<sn| uy flduidßiajrhdf.a ld¾hd,fha úu¾Ykh

^OHCHR& bÈßm;a lsÍï le|ùu

2004 wf.daia;= 1

miqìu

tlai;a cd;Skaf.a udkj ysñlï ljqkais,h ^HRC& f,dj uq¿,af,ys udkj ysñlï

m%j¾Okh yd wdrlaIdj Yla;su;a lsÍu iïnkaOfhka j.lsj hq;= tlai;a cd;Skaf.a

moaO;sh we;=<; by<u wka;¾-wdKavq uKav,h fõ'

2014 ud¾;=j, § udkj ysñlï ljqkais,h tlai;a cd;Skaf.a udkj ysñlï ms<sn| uy

flduidßiajßhf.ka zzW.;a mdvï yd m%;sikaOdkh ms<sn| fldñiu ^LLRC& úiska

wdjrKh lrk ,o ld, mßÉfþoh ;=< YS% ,xldfõ md¾Yj fol úiskau lrk ,±hs lshk

nrm;, udkj ysñlï W,a,x>khka yd wmfhdackhka yd wod< wmrdO iïnkaOfhka

úia;SrK úu¾Ykhla meje;aùug o oKavk uqla;sh u. yeÍfï yd j.ùu iy;sl lsÍfï

±laulska hq;=j wod< úfYaI{hskaf.a yd úfYaI mámdá jrï orkakkaf.a iydh we;sj

lrk ,±hs lshk tjeks W,a,x>khka yd lrk ,o wmrdO ms<sn| lreKq yd wjia:djka

;yjqre lsÍug oZZ b,a,d isáñka A/HRC/25/1 fhdackdj iïu; l<d h' YS% ,xldj ms<sn|

tlai;a cd;Skaf.a udkj ysñlï ms<sn| uy flduidßiajßhf.a ld¾hd,fha úu¾YkfhA

jrug cd;Hka;r udkj ysñlï kS;sh W,a,x>kh lsÍï yd wmfhdackhka o cd;Hka;r

udkqIjd§ kS;sh W,a,x>kh lsÍï o tfukau ta yd iïnkaO wmrdO o we;=<;a fõ'

fuu fhdackdjg wkqj tlai;a cd;Skaf.a udkj ysñlï ms<sn| uy flduidßiajßh YS%

,xldj ms<sn| tlai;a cd;Skaf.a udkj ysñlï ms<sn| uy flduidßiajßhf.a ld¾hd,

úu¾Yk lñgqj ^OISL& ia:dms; l<d h' A/HRC/25/1 fhdackdjg wkqj uy

flduidßiajßh úiska m;a lrk ,o iajdëk" úYsIag úfYaI{hska ;sfokd( ud¾á wdáif¾

uy;d" is,aúhd ldÜrhsÜ fufkúh yd wiaud cyka.S¾ fufkúh úu¾Ykh uq¿,af,au

lñgqjg iydh úu o Wmfoia §u o lrkq we;'

Page 324: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

324

A/HRC/25/1 fhdackdjg wkqj tlai;a cd;Skaf.a udkj ysñlï ms<sn| uy

flduidßiajßh úu¾Ykfha m%;sM,h ms<sn| úia;SrK ,sÅ; jd¾;djla 2015 ud¾;=fõ §

udkj ysñlï ljqkais,hg bÈßm;a lrkq we;'

lñgqj ^OISL& fj; bÈßm;a lsÍï

2011 fmnrjdß 21 isg 2011 fkdjeïn¾ 15 olajd YS% ,xldfõ ikakoaO .egqug iïnkaO

md¾Yj foflka l=uk tlla jqj isÿ lrk ,±hs lshkq ,nk udkj ysñlï ms<sn|

nrm;, W,a,x>khka yd wmfhdackhka o ta yd wod< wmrdO o ms<sn|j f;dr;=re

bÈßm;a lsÍug yd$fyda m%f,aLkh lsÍug mqoa.,hskag" ixúOdkj,g yd wdKavqj,g

wdrdOkh lrkq ,efí'

bÈßm;a lsÍï 2014 Tlaf;dan¾ 30 Èk ðkSjd fõ,dfjka uOHu rd;s%h jkúg bÈßm;a

lrkq ,eìh hq;= h' fuh úu¾Yk lKavdhug tys jd¾;dj flgqïm;a lsÍug fmr tl;=

lr .kakd ,o ish¨ f;dr;=re úYaf,aIKh lr.ekSug ld,h ,nd §u i|yd h' ud¾;=j,

udkj ysñlï ljqkais,hg jd¾;dj bÈßm;a lsÍug fmr flgqïm;a lsÍu iïmQ¾K lsÍu

i|yd hg;a msßfihska udi folla wjYH jkq we;'

bÈßm;a lsÍï ms<sn| mámdáh

bÈßm;a lsÍï ,sÅ; wdldrfhka úh hq;= w;r l;=jrhd$jßhf.a$jrhskaf.a iïnkaO;d

úia;r we;=<;a l< hq;= h' bÈßm;a lsÍï fyda tajdfha fldgia ryiHj ie,ls,a,g .;

hq;= kï bÈßm;a lsÍï lrkq ,nk wdh;k$mqoa.,hska tajd úfYaIs;j ±laúh hq;= h'

bÈßm;a lsÍï ,eîu wkqj tlai;a cd;Skaf.a udkj ysñlï ms<sn| uy flduidßiajßhf.a

ld¾hd,h l;=jrjßhkaf.a fyda bÈßm;a lsÍïj, kïlr we;s fjk hï mqoa.,hskaf.a fyda

fm!oa.,sl úia;r ms<sn| ryiHNdjh wdrlaId lsÍug wjYH ish¨ mshjr .kq we;'

bÈßm;a lsÍï bx.S%isfhka" isxyf,ka yd fouf<ka úh yels h' tajd msgq 10 fkdblau úh

hq;= h' lñgqjg w;sf¾l f;dr;=re ,nd .; hq;= kï th bÈßm;a lsÍï lrk ,o

l;=jrhd$jßh$jr$jßhka yd iïnkaO jkq we;'

bÈßm;a lsÍïj,g wod< ùäfhda" ´äfhda fyd PdhdrEmh idlaIs úoHq;a ;emE, u.ska

fkdtúh hq;= h' tajd úl,am ud¾.j,ska tùu iQodkï lrkakg lñgqj yd iïnkaO

jkak'

bÈßm;a lsÍï i|yd úoHq;a ;em,a yd ;em,a ,smsk

Page 325: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

325

úoHq;a ;emE,( [email protected]

;emE,( OISL UNOG-OHCHR 8-14 Rue de la Paix CH-1211 Geneva 10 Switzerland udkj ysñlï ljqkais, ^HRC& fhdackdj" lñgqfõ ^ OISL& iuqoafoaY fldkafoais ^Terms of Reference& yd lñgqj ms<sn| fjk;a f;dr;=re i|yd( http://www.ohchr.org/EN/HRBodies/HRC/Pages/OISL.aspx 2014 foieïn¾ 10

W;=udfKks"

2015 foieïn¾ 22 Èk Tn;=ud iu. jQ uf.a uqK .eiSug wu;rj ;jÿrg;a ud

,shkafka udkj ysñlï ljqkais,fha 25$1 fhdackdfjka n,h mjrk ,o YS% ,xldj

Page 326: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

326

ms<sn| tlai;a cd;Skaf.a udkj ysñlï ms<sn| uy flduidßiajrhdf.a ld¾hd,fha

úu¾Ykhg wod< m%Yak ms<sn| f;dr;=re b,a,d isàug h'

fuu udkj ysñlï ljqkais, jrug wod<j YS% ,xld wdKavqj f.k ;sfnk

iyfhda.h fkd§fï wdia:dkh uu ie,ls,a,g .ksñ' tfia jqj o úu¾Yk lñgqfõ jrï

,o ld,h iufha isÿ flreKq nrm;, udkj ysñlï W,a,x>khka yd ta yd iïnkaO

wmrdO ms<sn| fpdaokdjkag wod< lreKq úYaf,aIKh lsÍfï § ie,ls,a,g .; yels

wod< f;dr;=re yd m¾hdjf,dal yqjudre lr .ekSug wjia:djla wdKavqjg kej; ,nd

§ug uu leu;af;ñ'

cd;Hka;r m%ñ;Skag yd Ndú;hkag wkql+,j fuu fpdaokdjkag wod<j úIhnoaO

úia;rhla ia:dms; lr.kq msKsi f;dr;=re ;yjqre lr .ekSug uf.a ld¾hd,h wfmalaId

lrhs' wdrlaIl wud;HdxYfha udkqISh fufyhqu mßisoaêuh úYaf,aIKh 2006 cQ,s-2009

uehs jd¾;dj o wdKavqfõ udkj ysñlï lñgqj fj; miafjks jdßl jd¾;dj o tajd iu.

wod< m%Yak ,ehsia;=jg YS% ,xldfõ ms<s;=re o tfukau W.;a mdvï yd m%;sikaOdkh

ms<sn| fldñiu úiska bÈßm;a lrkq ,enQ jd¾;dfõ wvx.= lreKq o we;=¿ wdKavqj úiska

ksl=;a lr ;sfnk m%isoaêfha ,nd .; yels f;dr;=re wms úu¾Ykh lr we;af;uq' fuu

b,a,Su bÈßm;a lsÍu u.ska jeäuk;a wod< f;dr;=re fyda ,shú,s imhkakehs YS% ,xld

wdKavqjg l< uf.a wdrdOkh kej;;a bÈßm;a lsÍug uu leue;af;ñ'

b,a,d isák ,o f;dr;=re ,ehsia;=jla wuqKd we;' Tfí wdKavqfõ Okd;aul

i,ld ne,Su iy b,a,d isák ,o fukau wfkl=;a wod< f;dr;=re 2005 ckjdß 10

jkúg ,eîu uu fnfyúkau w.h lrñ'

W;=udfKks" lreKdlr udf.a by<u wjOdkfhka hq;a iy;slhka ms<s.kak'

fihsoa rd woa w,a yqfiaka

udkj ysñlï ms<sn| uy flduidßia

w;s.re uydpd¾h Ô' t,a' mSßia

úfoaY lghq;= ms<sn| wud;H

ckrc f.dvke.s,a,"

fld<U 1

YS% ,xldj

Page 327: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

327

weuqKqu- YS% ,xldj ms<sn| udkj ysñlï ms<sn| uy flduidßiajrhdf.a ld¾hd,fha úu¾Ykh ^OISL&

f;dr;=re i|yd YS% ,xld wdKavqj fj; lrk b,a,Su 2014 foieïn¾

t,aààBh

1. lreKdlr úu¾Ykfha jru ,o ld, mßÉfþohg wod< udkqISh fufyhqu mßisoaêuh úYaf,aIKh

2006 cQ,s-2009 uehs jd¾;dfõ A-E olajd weuqKqïj, ,ehsia;=.; lr ;sfnk t,aààBhg

wdfrdamKh lr we;s >d;k yd wfkl=;a wmfhdackhka ms<sn| isoaëka tl tl iïnkaO

;Skaÿj,g taug mokï jQ úu¾Yk yd hï kS;s lD;Hhka ms<sn| f;dr;=re imhkak ^my;ska tk

mßÈ&'

weuqKqu A( isoaê 59-82" 114-136" 147-148" 157-160¦ weuqKqu B( isoaê 104-137¦

weuqKqu C( isoaê 102-109¦ weuqKqu D( isoaê 20-21¦ weuqKqu E( isoaê 34-39

2. lreKdlr t,aààBh úiska <uqka n|jd .ekSfï ;ks ;ks isoaê yd <uqka n|jd .ekSu

iïnkaOfhka j.lsj hq;= t,aààBh we;=<; jQ jHqyhka hk folu ms<sn|j Tn wdKavqj i;=j

;sìh yels hï f;dr;=rla fõ kï ta f;dr;=re" t,aààBfhka <uqka fjka lr f.k h<s iudchg

taldnoaO lsÍfï wdKavqfõ ls%hdj,sh ms<sn| f;dr;=re imhkak' W.;a mdvï yd m%;sikaOdkh

ms<sn| fldñifï ^LLRC& jd¾;dfõ zzigkalrejka f,i <uqka nf,ka n|jd .;a njg neÆ ne,aug

idlaIs ;sfnk ´kEu isoaêhla úu¾Ykh lr jro lrk ,oaojqka hqla;sh yuqjg f.k tau iy;sl

l< hq;= hZZ ^9'79& hk ks¾foaYhg wkqj yd rdcH md¾Yjfha <ud whs;sjdislï ms<sn| iïuq;sh

^CRC& yd ikakoaO .egqfuys <uqka ksr;lrùu ms<sn| ffjl,amsl uQ, f,aLh ^OPAC& wmrdkqu;

lsÍu iy 2006 ckjdß 1 Èk wxl 16 orK oKav kS;s ix.%yh ^ixfYdaOk& mkf;ys ikakoaO

.egqu i|yd <uqka fhdojd .ekSu yd n|jd .ekSu idmrdëlrKh lsÍu i,ld n,d lreKdlr

t,ààBh úiska fukau w;=re yuqod lKavdhï <uqka n|jd .kq ,eîug wod<j mj;ajk ,o

wmrdO úu¾Yk ms<sn| f;dr;=re imhkak' tfiau lreKdlr 2002 yd 2009 w;r hqo lghq;=

i|yd jeäysá wh nf,ka n|jd .ekSu ms<sn|j Tfí wdKavqj i;=j ;sìh yels imhd.kq ,eìh

yels hï f;dr;=re imhkak'

3. udkqISh fufyhqu mßisoaêuh úYaf,aIKh 2006 cQ,s-2009 uehs jd¾;dfõ 191 yd 195 fþoj,g

wod<j lreKdlr t,aààBh Tjqkaf.a md,kh hgf;a mej;s m%foaY yer hdug isú,a ckhd

W;aidy l< wjia:dfõ § Tjqkag fjä ;enQ njg yd isú,a jeishka wdrlaIl m,syj,a fyda m%dK

wemlrejka f,i ;nd .;a njg we;s fjdaokd iïnkaOj nqoaê fiajd we.hqï" ksrks hdkd mska;+r"

wjysr lsÍï fyda fjk;a hï f;dr;=re imhkak'

4. lreKdlr t,aààBfha foaYmd,k yd hqo wxYj, jHqyh" Tjqkaf.a fufyhqï ie,iqï ls%hdj,sh" nr

wú yd urd f.k uefrk Wml%u Ndú;hg wod< úOdk yd md,kh úia;r lrk Tfí wdKavqj

i;=j ;sìh yels hï w;sf¾l ,shú,s imhkak'

Page 328: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

328

5. lreKdlr úfYaIfhka 2009 ckjdß yd uehs w;r wdrlaIs; myiqlï ;=< fyda wdikakfha

t,aààBfha wdhqO ia:dk.; lsÍï yd yuqod msysgejqï olajk ñksiqka rys; ksÍlaIK .=jka hdkd

PdhdrEm we;=¿ ,nd .; yels hï f;dr;=re imhkak'

wdrlaIl yuqod$tÈßjdÈlïj, p¾hdj

6. udkqISh fufyhqu mßisoaêuh úYaf,aIKh 2006 cQ,s-2009 uehs jd¾;dfjys ,nd .; yels

f;dr;=rej,g wu;rj lreKdlr ie,iqï lsÍu" m%;sm;a;sh" igfkys kshe,Sfï kS;s" ksfhda."

miq-ls%hd we.hqï" ñksiqka rys; ksÍlaIK .=jka hdkd f;dr;=re mg we;=¿j yuqod fufyhqïj,g"

wú Ndú;hg yd isú,a ckhdf.a wdrlaIdjg jd¾;dj u.ska wdjrKh lrk ld,mßÉfþoh i|yd

jk hï jeäuk;a f;dr;=re imhkak' tfiau lreKdlr udkj ysñlï lñgqjg bÈßm;a lrk

,o YS% ,xldfõ mia fjks jd¾Isl jd¾;dfõ i|yka lr ;sfnk mßÈ zzwdrlaIs; ia:dkZZ ms<sn|j

isú,a jeishka oekqj;a lrñka zz.=jka úÿ,s ksfõok u.ska yd Yío úldYk u.ska l<

ksfõokj,ZZ iajNdjh" Èk yd ksYaÑ; ia:dk ms<sn| ,shú,sj, msgm;a" zz.=jkska fy<k ,o m;s%ld

yd cd;Hka;r ksfhdað;dh;k yryd hjk ,o b,a,Sïj, msgm;aZZ imhkak'

7. lreKdlr my; i|yka tajd o we;=¿j 2002-2011 ld, mßÉfþoh iufha wdrlaIl wud;HdxYfha

yd cd;sl wdrlaIl uKav,fha o yuqodfõ" kdúl yuqodfõ yd .=jka yuqodfõ o uÜgñka ixúOdk

yd úOdk iy md,k hk jHqyhka folu ms<sn| f;dr;=re imhkak(

22 fjks yd 23 fjks n, fiakdxl yd iajdêk fiakdxlh we;+¿j Wm tall

53" 55" 56" 57" 58 yd 59 hk n, fiakdxl yd iajdëk fiakdxl we;=¿ Wm tall

1" 2" 3 yd 4 ld¾h idOl n,ldhka yd iajdëk fiakdxl we;=¿ Wm tall

fldudkafvda ì%f.avh

úfYaI n,ld ì%f.avh

È. ÿr ksÍlaIK uqr ixpdrl lKavdhï

8. lreKdlr wmrdO úu¾Yk fomd¾;fïka;=j" ;%ia; úu¾Yk fldÜGdih yd úfYaI ld¾h idOl

n,ldh we;=¿ fmd,sia n,ldhkaj, ixúOdkuh" úOdk jHqy oduh" ksfhda. yd fufyhqï

ud¾f.damfoaY yd jrhka ms<sn| fukau .egqï ld,h iufha fmd,Sish yd yuqodj w;r

iïnkaO;dj ms<sn| f;dr;=re imhkak'

/|jqï Ndrh

9. lreKdlr yÈis kS;s úêúOdk hgf;a yd ;%ia;jdoh je<laùfï mk; hgf;a fukau wfkl=;a

kS;s hgf;a r|jd ;nd .ekSu yd m%Yak lsÍfï mámdá hk folu ms<sn| f;dr;=re imhkak'

tfiau lreKdlr .egqfï wjidk i;s lsysmh ;=< yd 2001 olajd W;=frys fukau /|úhka f.k

.sh ia:dkj, ishqï fidaÈis lsÍu" fjka lsÍu" r|jd ;eîu yd m%Yak lsÍu ms<sn| f;dr;=re

imhkak' tfiau lreKdlr jO ysxid ms<sn|j lrf.k f.dia ;sfnk hï úu¾Yk o tajdfha

m%;sM, o ms<sn| f;dr;=re imhkak'

Page 329: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

329

úu¾Yk

10. lreKdlr 2014 Tlaf;dan¾j, udkj ysñlï lñgqjg bÈßm;a lrk ,o zzm%Yak ,ehsia;=jg YS%

,xldfõ ms<s;=reZZZ jd¾;d l< mßÈ zzW.;a mdvï yd m%;sikaOdkh ms<sn| fldñifï jd¾;dfjys

i|yka lrk ,o fI,a m%ydr ms<sn| isoaê YS% ,xld yuqodj úiska isÿ lrk ,o tajd fkdjk w;r

isú,a ck urK isÿúh yelsj ;snqfKa t,aààBh úiska lrk ,o kS;s úfrdaë ls%h fya;= fldg

f.k h'''ZZ hkak ks.ukh lsÍug úu¾Yk yuqod wêlrKh úiska Wmfhda.S lr .kakd ,o idlaIs

ms<sn|j jeäuk;a f;dr;=re imhkak'

11. lreKdlr W.;a mdvï yd m%;sikaOdkh ms<sn| fldñiu úiska lrk ,o ks¾foaYj, ikao¾Nh

;=< o ^ks¾foaY 9'120" 9'9" 9'37w yd 9'41& we;=¿j lñgqj úiska úu¾Ykhg Ndckh lrk ld,

mßÉfþoh iufha isÿ lr ;sfnk njg jd¾;d ù ;sfnk kS;sfhka neyer >d;k" n,y;aldr

w;=reoyka lsÍï" ,sx.sl ¥IK" jO ysxid yd wfkl=;a W,a,x>khka ms<sn| fpdaokd iïnkaOfhka

mgka f.k ;sfnk úu¾Yk yd tajdfha m%;sM, ms<sn| fjk hï f;dr;=re imhkak'

12. lreKdlr by; 11 jk fþohg wod< 2005 wf.daia;= 1 isg mek ke.S ;sfnkjd hhs lshkq ,nk

udkj ysñlï ms<sn| nrm;, W,a,x>khka ms<sn| úu¾Ykh yd mÍlaIKh lsÍug m;a lrk ,o

ckdêm;s úu¾Yk fldñIka iNdjg wod< wjidk jd¾;dfõ ^Wo,d.u fldñIka jd¾;dj& yd miq

úmrfï úia;r imhkak'

13. tfiau lreKdlr by; 11 jk fþohgu wod< udkj ysñlï lñgqjg bÈßm;a lrk ,o miafjks

jdßl jd¾;djg wod< m%Yak ,ehsia;=jg YS% ,xldfõ ms<s;=re jd¾;dfõ 46 jk fþofha i|yka

lrkq ,nk wdrlaIl yuqod msßia iïnkaO ia;S%kag tfrys ysxik isoaê 39 ms<sn|j jeäuk;a

f;dr;=re imhkak'

14. lreKdlr n,y;aldr w;=reoyka lsÍïj,g wod< l%ufõoh" hï uQ,sl fidhd.kSïj, úia;r"

úu¾Ykh i|yd kS;sm;s fomd¾;fïka=;jg Ndr § ;sfnk isoaê" idlaIslrejka iïnkaO wdrlaIK

mshjr" ñysgqjd ;sfnk hï iyk yd ydks mQ¾K mshjr we;=¿ W;=re yd kef.kysr m<d;aj, ke;s

jQ mqoa.,hska ms<sn| meñKs,s úu¾Ykh lsÍfï ckdêm;s fldñIka iNdj ms<sn| f;dr;=re

imhkak' tfiau lreKdlr W.;a mdvï yd m%;sikaOdkh ms<sn| fldñiu úiska ks¾foaY lrk

,o mßÈ foaYSh kS;sh hgf;a n,y;aldr w;=reoyka lsÍu idmrdë jrola f,i ia:dms; lsÍug

f.k we;s mshjr ms<sn| f;dr;=re imhkak'

Page 330: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

330

Page 331: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

331

Page 332: udkj ysñlï uKav,h - OHCHR | Home...wod, wmrdO iïnkOfhka yd wod, úfYaI{hkaf.a iy uekafâÜ n,h ysñlrejkaf.a iydh we;sj o~qjï fkd,en isàu je

332