TESTU LIBURUEN BIDEZ ZABALTZEN

AL DITUGU SEXU-BALOREAK ?

NON GAUDE?

Gizon eta e m a k u m e a k e z bere iz teko has tapena sozia lk i onar tu ta

eta a i t o r t u a d a g o e s k u b i d e bezela g u r e l e g e d i a n , b a i n a o r a i n d i k

gaur ez dago Euskad in gauza tua .

E M A K U N D E / E m a k u m e a r e n Euskal E rakundeak bere 1991-94

E m a k u m e e n t z a k o ek in tza p o s i t i b o r a k o p l a n g i n t z a n , aukera

be rd inak bu l tza tzeko zenba i t neu r r i p r o p o s a t z e n d i t u ; eta

b a i t a E u s k a d i n s e x u a l o r r e a n d a g o e n bere izke ta r i b u r u z e u s k a l

g iza r tea sens ibe ra t zeko ere.

H o r r e g a t i k l i b u r u x k a h o n e k , Hezkun tza r i b u r u z k o ikerke ta

zaba lago ba ten b a r r u a n koka tu r i k , s e n s i b i l i t a t e h o r i l o r t zeko

t r esna izan nah i d u .

Esko laknah iz eta be rd in tasun he lburuak a i t o r t u , sexista ereduak

zaba l t zen j a r ra i t zen du eta ande reek i ko j okae ra desegok iak

gauza tzen j a r ra i t zen d u . Hau esko lako e g u n e r o k o b iz i tzan

nabar ia da eta ga rb i ager tzen da l i b u r u t e s t u e t a n .

S e x i s m o a r e n j a r d u e r a k esko lan esan nah i du honek ez due la

baiz ik eta g i z a r t e a n d a g o e n a u r r e r i t z i a k b e r r i t z e n , n e s k e e n eta

m u t i l e n g a n gau r e g u n g o g iza r teko e r rege lak eta ba lo reak

sar re raz i bes te r i k ez bai t du eg i t en esko lak . L i bu ru t e s t u e t a n

ere bere izke ta e redu haiek ga rb i k i ager tzen d i ra . .

Ba iez tapen hauek la r reg i bezala ager da i tezke zeren eta beg i

b i s tan ez bai t da ager tzen gu re g iza r teko a r -ku tsu guz t ia eta

au rk i t zeko ikerketa sakona eg in behar ba i ta .

Nahiz eta kon t z i en tek i hez iketa sex is ta h o n e n bu l t za tza i leak

ez i zan ; behar rezkoa d u g u ausna rke ta sakon bat eg i tea arazo

hon i bu ruz , n e s k a - m u t i l a k h e z i t z e a n ba lo re eta j a r re ra sex is tak

us tekabean i raka ts i d ieza izk iegu lako . Lehenengo ur ra tsa d u g u

au r re r i t z i sex is ta hauek l i b u r u e t a n au rk i t zea , geroz b ide ra

d i t z a g u n , j a k i n e z u m e e n eta gaz te t xoen l i b u r u a k d i r e l a ba lo re ,

e redu eta p e n t s a m o l d e sex is tak zaba l tzeko b i d e r i k e g o k i e n a k .

ZERTARAKO LIBURUXKA HAU ?

H e l b u r u a da gu rasoak eta i r akas legoa sens ibe ra tzea eta t es tu

l i b u r u e t a n d a u d e n au r re r i t z i sex is tak t o p a t z e n i kas teko t resna

bat iza tea. Hone ta rako E m a k u n d e k bi i ke rke ten o n d o r i o a k

a rg i t a ra t zen d i t u :

• " M A S K U L I N O ETA F E M E N I N O ERROLAK E U S K A R A Z K O

O . H . O . K O T E S T U L I B U R U E T A N " E M A K U N D E / E M A K U M E A R E N

E U S K A L E R A K U N D E A , 1990 .

• " E R E M U M A S K U L I N O ETA F E M E N I N O O . H . O . K O T E S T U

L I B U R U E T A N . " N. G A L A R R E T A Y P. C A R E A G A . K U L T U R

M I N I S T E R I T Z A . E M A K U M E A R E N I N S T I T U T O A , 1987.

Bi ikerketa haue tan ager tzen dena d e s k r i b a t u bes te r i k ez da

e g i t e n , e r rea l i t a tea e g i a z t a t u , bes te la d e s a g e r t u t a e g o n g o

l i t z a t e k e e n a a g e r t a r a z i , h o r r e l a e s k o l a k b e n e t a k o

b e r d i n t a s u n a r e n aurka doazen e ragozpen guz t iak desager

d i t zan

ZIPRISTIN 3. M A I L A K O L IBURUARI DAGOKIO.

1.EUSKARAZK0 TESTUEN ANALISIA

« M A S K U L I N O ETA F E M E N I N O ERROLAK E U S K A R A Z K O O.H.O.KO

TESTU ETA I R A K U R K E T A L I B U R U E T A N »

E M A K U N D E / E m a k u m e a r e n Euskal E rakundea , 1.990.

Euskarazko t e s t u e n ana l i s i - l an h a u , g u r e A u t o n o m i E lka r tean

eg i t en den l e h e n e n g o a da eta arazoaz kon tz ien te izanik lanean

a s p a l d i t i k a r i d i r e n i rakas le /andereño ta ldeekad i tzera emandako

beha r r i zana r i e ran t zu ten d i o .

A z t e r k e t a n , h i ru h izkuntz e r e d u e t a n , A. B. eta D.n, e rab i l t zen

d i r e n t es tuak az te r tu d i ra , ba ina euskaraz so r tuak ba ino ez;

i t zu lpen i k ez, beraz.

O .H .O .koz i k lo ezbe rd i ne tan ( H a s i e r a n , E r d i k o a n eta 2. Etapan)

e rab i l t zen d i ren 12 tes tu l i b u r u eta 7 i rakurke ta l i b u r u r e k i n

eg in da lan . 4 a r g i t a l e t x e ezbe rd i nenak d i ra

B eta D e r e d u e t a t i k H izkuntza eta Gizar tea hau ta tu d i ra eta A

e reduan euskara a s i g n a t u r a . Hau take ta hau eg i teko a r razo iak

h o n a k o h a u e k i z a n d i r a : l e n g o a i a r e n b i d e z k a n p o k o e l e m e n t u a k

eta e r re fe ren tz iak har tuz g a i n , pe r t sona bako i tzak , n o r t a s u n a

abe ras ten eta he l tzen l agun tzen d u t e n bere b a n a k o t a s u n ,

s e n t i m e n d u eta p e n t s a m e n d u a k komun ika t zen dizkiela bestee i .

Eta g i za r t ea ren b idez bako i tzak bizi duen g izar tea i n t e r p r e t a t u

eta ba lo ra t zeko gakoak eska in tzen d i r e l a .

Ana l i s i - un i t a tea p e r t s o n a i a d a eta tes tu bako i tzean h i r u e s p a r r u

e z b e r d i n e t a n az te r tu da: i r ud iak , t es tuak eta a r i ke tak , eta

f e m e n i n o , m a s k u l i n o eta m u g a g a b e bezala sa i l ka tu d i r a .

Pe r t sona ia bako i t zean h o n a k o a l de rd i hauek az te r tu d i ra :

1.1. Presentz ia , no lako ma iz tasunaz ager tzen d i r e n .

1.2. Duen p r o t a g o n i s m o a .

1.3. Ze in espaz io tan m o l d a t z e n d e n .

1.4. A is i eta j o las ek in tzak.

1.5. Lan-ek in tza .

1.6. E txe -ek in tza .

1.7. S e n i d e t a s u n - h a r r e m a n a k .

Eta guz t i h o r i , sexu ba ta ren eta bes tearen a r teko gonpa rake tak

eg inaz eta e z b e r d i n t a s u n e s a n g u r a t s u e n a k h a u t e m a n e z .

K o n k l u s i o g l o b a l eta o r o k o r t u a honako hau da: sexu ba ta r i eta

b e s t e a r i e m a t e n z a i o n t r a t a m e n d u a e z b e r d i n a de la eta

e m a k u m e a bet i g u t x i e s t e n de la .

A n a l i z a t u t a k o ata l bako i t zeko da tu e s a n g u r a t s u e n a k h o n a k o

hauek d i ra .

1.1. Pertsonai-presentzia femenino/maskulinoa

A z t e r t u d i r e n 1.558 p e r t s o n a i e t a t i k , 4 1 1 , %26,38 f e m e n i n o a k

d i r a , 940 , %60 ,33 m a s k u l i n o a k eta 207 , %13 ,29 j e n e r o

m u g a g a b e k o a k .

Femen. Maskul. Mugagab. Guztira

I r ud iak 258 624 76 958

Tes tua 116 250 80 446

A r i k e t a k 37 66 51 154

Guz t iak k o p . 411 940 207 1.558

o/ /0

26,38 60,33 13,29 100

PERTSONAIA FEMENINO, MASKULINO ETA MUGAGABEA Irudietan, testuan eta ariketetan

^ Femeninoa

4ff Maskulinoa

< ^ Mugagabea

Irudiak Testua Ariketak

Per tsona ia m a s k u l i n o e n k o p u r u a f e m e n i n o e n a ba ino ia bi

b ider eta e rd i g e h i a g o da

Presentz ia m a s k u l i n o a r e n a ldeko sos la ia nabar ia da, au r reko

lauk ian eg iaz ta da i t ekeen bezala .

o

1.2. Pertsonaiaren Protagonismoa

Per tsona iaren gar rantz ia , berak duen p ro tagon i smoak mugatzen

d u : p r o t a g o n i s m o n a g u s i a , b e s t e p r o t a g o n i s t a b a t e k i n

b a n a t u t a k o p r o t a g o n i s t a edo b i g a r r e n m a i l a k o papera edo

paper b e t e g a r r i a .

P E R T S O N A I A P R O T A G O N I S T A

Sa r r i en ager t zen den p r o t a -

g o n i s m o - m o t a bana tua da,

% 8 2 , 9 a ; b a n a k o a b e r r i z ,

% 2 7 , 1 .

P r o t a g o n i s m o - m o t a r e n bat

d u t e n p e r t s o n a i e n %60 ,4

m a s k u l i n o a k d i ra eta %25,8

f e m e n i n o a k . Femen. Maskul . Mugag.

^Femeninoa <fe Maskulinoa ^ Mugagabea

P r o t a g o n i s m o b a n a t u a n

a g e r t z e n d i r e n k a s u e t a n ,

e redu m a s k u l i n o a k %58,7a

d i ra eta f e m e n i n o a k %27a .

Guz t i z e s a n g u r a t s u a da

ga ine ra ikustea no la doan

ja i t s iz p r o t a g o n i s m o f e m e -

n i m o a h a s i e r a z i k l o t i k 2.

e t apa ra , ma i laz i g o n aha la

PROTAGONISTA BANATUA

Mugagabea Femeninoa

Maskul inoa

Sexu ba ta r i eta bes tear i eska in tzen za izk ion e reduak , i kus ten

denez, zeharo d e s b e r d i n a k d i r a . Hor re la neskek eta m u t i l e k ,

b iek, j oko du te m u t i l a k har tzera p r o t a g o n i s t a t z a t , b a i e k i m e n e i

zein an to lake ta r i dagok iene tan , eta neskak 2. mai lakotzat ikus iko

d i t uz te , edo g e h i e n ere p r o t a g o n i s m o b a n a t u a n . Dagoen beste

e s t e r e o t i p o bat , hauxe da

H I Z K U N T Z A 6. M A I L A t e s t u - l i b u r u k o a da

H u r r e n g o i r ud i ak , p r o t a g o n i s m o m a s k u l i n o a indar tzeaz g a i n ,

o h i t u r a k g i zonezkoa r i e r a n t s i t a k o " g o g o r r a r e n " papera eta

e m a k u m e z k o a r i " a h u l a r e n a " azp ima ra t zen d u .

ZIPRISTIN 3. M A I L A tes tu - l i bu rukoa da.

1.3. Pertsonaiak agertzen diren espazioa

P e r t s o n a i a m a s k u l i n o e k , b e r d i n h a u r r e k ze in n a g u s i e k ,

p e r t s o n a i a f e m e n i n o e k ba ino espaz io g e h i a g o du te lan edo

j o l as e g i t e k o . Ga ine ra , g e h i a g o izateaz g a i n , k u a l i t a t i b o k i ere

ezbe rd inak d i r a : l e h e n e n g o e n espaz ioak , z a b a l a g o , i rek iago

eta soz ia lagoak d i r a ; b i g a r r e n e n a k , os te ra , t x i k i ak , he r ts iak

eta f a m i l i i n g u r u a r e k i n ze r i kus i du tenak .

Per tsonaia masku l i noa ager-

t zen d i r e n 306 g i r o e d o

espaz io t i k , 272 (%88) i rek iak

d i r a ( s o r o , h o n d a r t z a ,

e r r e p i d e , ...) edo g i z a r t e -

e s p a r r u k o a k ( b u l e g o , t r e n ,

k a l e , . . . ) e t a 3 4 ( % 1 1 , 1 ) f a m i l i

i n g u r u t i k hu r rekoak (e txea ,

d e n d a , . . . ) .

ESPAZIO M A S K U L I N O A K

Famil iakoa

Irekia edo soziala

Pertsonaia f e m e n i n o a k ager-

t zen d i r e n 135 e s p a z i o t i k

( g i z o n e z k o e n e s p a z i o a r e n

erdia ba ino gu t t i ago , hortaz) ,

93 (%68,9) i rek ia d i ra eta

42%31,1 ) fami l i i ngu rua rek in

ze r i kus i d u t e n a k .

ESPAZIO F E M E N I N O A K

Fa m i I i a k o a ^ ^ ^ ^ ^ _

Irekia edo soziala

1.4. Aisi eta jolas ekintzak

Jo las ek in tzetan geh ien ager tzen d e n p e r t s o n a i a e r e m a s k u l i n o a

da. N e s k e k e u r e k b a k a r r i k e g i t e n d i t uz ten ek in tzak g u t t i izateaz

g a i n , d i n a m i k a g u t t i k o a k eta e k i m e n p r e m i n a g u t t i k o a k d i r a ;

m u t i l e k ba ino eg i t en ez d i t uz tenak o r d e a , m o t a asko ta r i koak

d i ra eta d i n a m i s m o a eta s o r m e n a d i ra eu ren e z a u g a r r i .

A ta l h o n e t a k o k o n k l u s i o e s a n g u r a t s u e n a k , h o n a k o h a u e k d i r a :

A i s i e k i n t z e t a k o t r a t a m e n d u a , ha la k a l i t a t e a n no la

k a n t i t a t e a n , bet i da g i z o n e z k o a r e n a l dekoa .

Ga ine ra o r a i n d i k h a n d i a g o a da d e s b e r d i n t z a p e n a , sexu

bata eta bestea nagus i bezala ad ie raz ten d i r e n e a n .

D e s b e r d i n t z a p e n a , l e h e n e n g o ku r t so t i k has i ta age r t zen

den a r r e n , geh i t uz doa esko l ma i l a au r re ra j o a n aha la .

G i z o n e z k o e i 8 7 a i s i a h a l b i d e

ezbe rd in eska in tzen za izk ie ,

eta e u r e t a r i k o bat b a i n o ez

da p a s i b o a , beg i r a l ea ha in

z u z e n . N e s k e i , o r d e a , 45

ba ino ez zaizkie eska in tzen

eta eure ta t ik 4 pas iboak d i ra .

132 ek in t ze ta t i k 87 , hau da

% 6 5 , 9 , m u t i l e i e s k a i n t z e n

zaizkie eta 45, %34,1 beraz ,

neske i .

AISI AHALBIDEAK

1.5. Lan-ekintza

D i s k r i m i n a z i o r i k h a n d i e n a ata l h o n e x e t a n de tek ta t zen da.

Gizonezkoak ha inbat lanbide ezberdin d i tu bere eskura; kategor ia

guz t i ak har tzen d i t uz ten 78 l anb ide ha in zuzen .

Neskei lan-ek in tza m u g a t u a g o a eska in tzen zaie, hala kopu rua r i

d a g o k i o n e z (30) no la l a n b i d e - m o t e i d a g o k i e n e z . Ga ine ra

l i bu rue tan agertzen d i r e n l a n b i d e f e m e n i n o e n e r e d u a k , gehienak

ez d i ra d e s i r a g a r r i a k eska in tzen d i t uz ten e k o n o m i eta g iza r te

e r a a i n a a r r i e t a t i k b e a i r a t u t a .

A g e r t z e n d i r e n 108 l a n b i -

deeta t ik 78 ( %72,2) m a s k u -

l ino bezala ager tzen d i ra eta

30 (%27,8) f e m e n i n o bezala .

EREDU FEMENINO ETA MASKULINOKO LANBIDEAK

Femeninoa k

Maskul inoa

D e s b e r d i n t z a p e n - m a i l a h a n d i e n a g o i k o m a i l e t a n ager tzen da;

h e m e n ek in tza f e m e n i n o e n k o p u r u a t t i k i a g o a izateaz g a i n ,

f u n t s e a n d i ra m a s k u l i n o e n g a n d i k ezbe rd inak .

Eredu hauek , batez ere OHOko azkenengo k u r t s o e t a n d i ra

a r r i s k u t s u a k , b a l d i n k o n t u t a n h a r t z e n b a d u g u OHO

a m a i t z e r a k o a n har tzen de la l a n b i d e hau take ta rek i n zer ikus i

d u e n l e h e n e n g o e rabak ia .

O n d o a n d o a z e n i r u d i e k a ta l h o n e t a n a i p a t u d i r e n

d e s b e r d i n t a s u n a k h a i n b e s t e n a r t e a n a g e r i a n j a r t z e n

d i t u z t e n e t a r i k o a d i b i d e bi d i r a .

ZUBIA 4. M A I L A tes tu l i b u r u k o a da.

K U X K U X 4. M A I L A t es tu l i b u r u k o a da.

1.6. Etxe-ekintza

L e h e n e n g o m a i l e t a n bi sexuak ager t zen d i ra e txe -ek in tzak

e g i t e n , a d i n a r e k i n z e r i k u s i r i k i z a n g a b e , b a i n a d e s a g e r t u z d o a

au r re ra eg in aha la .

Bes ta lde , e m a k u m e h e l d u a r e n i r ud ia e t x e - l a n e t a n « tekn iko»

bezala ager t zen da: lan g a r r a n t z i t s u e n a k berak eg i t en d i t u

(e r raz tu , h a r r i k o a , e roske tak eta j ana r i a e g i n , ...) eta hau r rek

eta g izonezko he lduek lagun tza- lanak edo lan osagar r i ak eg i ten

d i tuz te ( landareak u rez ta tu , ga rb i t u t ako ontz iak l e h o r t u , maha ia

i p i n i , . . . ) .

H I Z K U N T Z A 6. M A I L A tes tu l i b u r u k o a da.

Age r t zen d i r e n l a n a k % 5 0 e r a daude bana tu ta bi sexuen a r t ean ,

nahiz eta g a r r a n t z i t s u e n e n %71,4 e m a k u m e e k eg i t en d i t uz ten

eta %28,6 g i zonezkoek . P ropo r t z i oa a lde ran tz i zkoa da , ba ina

p i t t i n bat t t i k i a g o a , lan o s a g a r r i e n kasuan .

LAN GARRANTZITSUAK LAN OSAGARRIAK

Gizonezkoek eginak

Emakumeek eginak

Emakumeek eginak Gizonezkoek eginak

1.7. Senidetasun-harremanak Ez d i ra u n i f o r m e a k z ik lo g u z t i e t a n . Has iera Z i k l o a n f a m i l i a

nuk lea r rak age r t zen d i ra . S e n a r - e m a z t e e n s e m e - a l a b e k i k o

pape re tan ez da naba r i e z b e r d i n t a s u n i k , bai o rdea j a r r e r e t a n ,

ama b i h o t z e k o a g o a de la r i k .

Erdi Z i k l o a n eta 2. E tapan ba l io g e h i a g o e m a t e n zaie f a m i l i

h a r r e m a n e i eta ama s e m e - a l a b e n a h o l k u l a r i eta l agun tza i l e

er ro la bete tzen ager tzen da. Erdi z ik loan 59 per tsona ia ager tzen

d i ra f a m i l i l o t u r a r e n b a t e k i n , e u r e t a r i k o 32 f e m e n i n o a k eta 27

m a s k u l i n o a k d i re la r i k .

M a s k u l i n o e n a r tean a i ta da g e h i e n a ipa tzen den f i g u r a eta

f e m e n i n o e n a r t e a n , a m a .

2. GAZTELANIAZKO TESTUEN ANALISIA

" E R E M U M A S K U L I N O A ETA F E M E N I N O A O . H . O . K O T E S T U

L I B U R U E T A N . " Ku l t u r M i n i s t e r i t z a . E m a k u m e a r e n I ns t i t u t ua

1987.

Azterketa, 14 arg i ta le txe ezberd inetako OHOko 36 tes tu l i bu ru tan

eg in da.

P e r t s o n a i a , i r u d i e t a n , t e s t u a n eta g r a m a t i k a - a d i b i d e eta

a r i ke te tan az te r tu da.

A z t e r t u t a k o a l de rd i ak , h o n a k o hauek izan d i r a :

2 . 1 - p e r t s o n a i a r e n ezaugar r i ak .

2 . 2 - p r o t a g o n i s m o a .

2 .3 -Og ib ide eta b i z i b ideak .

2.1. Pertsonaien ezaugarriak

A g e r t u eta az te r t u tako 8.228 p e r t s o n a i e n guz t i zko t i k 4.562

h izkuntza a r l okoak d i ra eta 3.666 G iza r tekoak .

Eu re ta r i ko 2.105 (%25,6) fe -

m e n i n o a k d i r a eta 6.123

(%74,4) m a s k u l i n o a k . Pre-

sentz ia m a s k u l i n o a , bada ,

f e m e n i n o a ba ino p rak t i kan

h i r u b i d e r h a n d i a g o a da .

Por tzen ta i banake ta b e r d i n -

t s u a da h i z k u n t z a n eta

G iza r tean .

PERTSONAI PRESENTZIA

Femeninoa

Maskul inoa

I rud ie i dagok ienez , H izkun tza ren a r l o a n , p resentz ia z e r t x o b a i t

h a n d i a g o a d u p e r t s o n a i a f e m e n i n o a k H a s i e r a k o Z i k l o a n , % 3 2 , 8 ;

ba ina g u t t i t u z doa ad ina geh i t uz doan h e i n e a n , Erdi Z i k l o a n ,

%24,2 eta 2. E tapan , %23,8. Gizar tean ez da ager tzen au r re rapen

h o r i . HIZKUKNTZAKO IRUDIAK GIZARTEKO IRUDIAK

Eskolak, l e h e n e n g o m a i l a t i k be r ta t i k ma rka t zen du m u n d u

f e m e n i n o a r i b u r u z k o no rakoa eta p r o t a g o n i s t a nagus i t za t

m a s k u l i n o a k d i t u e n m u n d u b a t a u r k i t u eta ikas tera b ide ra tzen

du a p u r k a - a p u r k a .

M a s k u l i n o a r e n p resen tz ia t e s t u e t a n , i r u d i e t a n ba ino %3 eta

a d i b i d e e t a n b a i n o % 1 , 5 h a n d i a g o a d a . B a d i r u d i d e s p r o p o r t z i o

h a n d i a g o hau e m a t e n dela h i zkun tzan g e h i a g o e rab i l t zen

de lako m a s k u l i n o a .

HIZKUNTZAKO TESTUA HIZKUNTZAKO ARIKETAK

Gizar tean p e r t s o n a i a f e m e -

n i n o e n presentz ia %16,3koa

ba ino ez da , m a s k u l i n o e n a

%83,7 den b i ta r tean . Hasiera

Z i k l o a n ba ino ez du g a i n -

d i t zen ba tezbes teko hau .

PERTSONAIAK TESTUETAN (Gizartean)

Femeninoa

Maskul inoa

H u r r e n g o z i k l o e t a n , 6 k u r t s o t a n zehar , e m a k u m e a %11 ,5e tan

ba ino ez da age r t zen . Emai tza hauek a u r r e a n izan ik , no rk hi tz

eg in al du hezkuntza be rd ink ideaz? .

2,2. Pertsonaiaren protagonismoa P e r t s o n a i e n p r o t a g o n i s m o a r e n

l a b u r p e n o r o k o r r a k ad ie raz ten du

p r o t a g o n i s m o nagus ia d u t e n 977

p e r t s o n a i a t i k %22a f e m e n i n o a k

d i r e l a e ta %78a m a s k u l i n o a k .

P o r t z e n t a i a h a u e k 10 p u n t u t a n

a l d a t z e n d i r a p r o t a g o n i s m o a

b a n a t u a d e n e a n , %32,3 f e m e n i n o a

eta %67,7 m a s k u l i n o a .

Oso adierazgarr ia da nola aurkezten

den a d i n e k o e m a k u m e a p r o t a -

g o n i s m o p r o p i o r i k gabe .

PROTAGONISTA NAGUSIA

PROTAGONISTA BANATUA

2.3. Ogibide eta bizibideak L e h e n e n g o e z b e r d i n t a s u n a k o p u r u e t a n d a g o , 74 p e r t s o n a i a

f e m e n i n o (%14,8) eta 424 m a s k u l i n o (%85,2) H izkun tzan eta

45 (%15) eta 255 (%85) G iza r tean .

Ba ina ez da g u t t i a g o esan

g u r a t s u a b i g a r r e n a , b i z i b i d e

m a s k u l i n o e n eta f e m e n i n o e n

a r t eko b a r i e t a t e a n da tzana

a leg ia, kopuru hain t t ik ia izanik

zeharo es te reo t ipa tu ta daude-

l ako ; a rda tza z e r b i t z u e t a n ,

merkatar i tzan eta laguntza esta-

tusean duten lanbideak di ra.

EREDU MASKULINO ETA FEMENINOKO BIZIBIDEA

Femeninoa

Maskul inoa

E r e d u f e m e n i n o a b e r a r i a z d i s k r i m i n a t u a g o l a n b i d e a n ager tzen

d a , e m a k u m e a r i a h a l b i d e a u k e r a l a b u r r a g o a eskaintzen zaio lako.

0ND0RI0AK E g i n d a k o az te rke ten ema i t zek e rakus ten d i g u t e ezen, nahiz

eta eskola mix toa izan eta cu r r i cu luma neska eta mut i l guzt ientzat

esp resk i b e r d i n a , j e n e r o - e s t e r e o t i p o a k , i ga r r i ere eg in gabe

sar tu eta indar tzen d i tuz ten d idak t i ka -ba l iab ideak , kasu hone tan

tes tu eta i raku rke ta l i b u r u a k , e rab i l t zen j a r ra i t zen de la .

Esko lak eg iazko a u k e r a - b e r d i n t a s u n a sexu ba ta r i eta bes tear i

eska in d i e z a i e n , beste lan ba tzu ren a r tean esko l t e s t u e t a n ,

i kus i d u g u n beza la , o r a i n d i k d i r a u t e n e redu e s t e r e o t i p a t u eta

d i s k r i m i n a t z a i l e a k ezabatu beha rko d i ra

E sko lak b e r e b u r u a r i e z a r r i b e h a r d i o n h e l b u r u

p r e m i a z k o e n e t a r i k o bat h o n a k o hau da: p r o t a g o n i s t a izatea

j e n e r o e n a r teko b e r d i n t a s u n e r rea la eza r t ze rakoan , a leg ia .

H o r r e t a r a k o e s t e r e o t i p o sex is ta guz t iak ezabatzera j o k o d u ,

e m a k u m e eta nesken i r u d i p o s i t i b o a s u s t a t u k o ; e r ro l p o s i b l e

guzt ie tan aurkeztuko d i tu eta d i tuz ten ga i tasun guzt iak erabi l tzen

e lkar ikus deza ten eta g a i n o n t z e k o e k ikus d i t za ten bu l t za tuko

e ta , a m a i t z e k o , ez du u tz iko d i s k r i m i n a t z a i l e den egoera bat

ere pasa tzen , nahiz eta e r rea l -e r rea la i zan , a z t e r t u , k r i t i ka tu

eta h a u t a b i d e a k a u r k i t u g a b e . Hau ez eg i teak esan g u r a du

d e s b e r d i n t a s u n a k o n a r t u e g i t e n d i r e l a , i n p l i z i t o k i b a i n o e z p a d a

ere, hau da: desberd in tasuna indar tzeko m o d u konkre tu bate tan.