Teoría Contable - Luis Martínez Contreras [Universidad de Nuevo León]

download Teoría Contable - Luis Martínez Contreras [Universidad de Nuevo León]

of 55

Transcript of Teoría Contable - Luis Martínez Contreras [Universidad de Nuevo León]

  • U N I V E R S I D A D DE N U E V O L E O N

    ! -

    i

    Mm JlarUnex enir eras

  • IN

    DI

    CE

    P

    gin

    a

    Ca

    pt

    ulo

    I:

    La

    Co

    nta

    bil

    ida

    d.-

    A

    nte

    ced

    en

    tes

    His

    tri

    cos'

    . 1

    Ca

    pt

    ulo

    n-

    . E

    l C

    ap

    ita

    l.

    9

    Ca

    pt

    ulo

    IH

    : E

    l B

    ala

    nce

    G

    en

    era

    l.

    11

    Ca

    pt

    ulo

    IV

    : L

    a P

    arti

    da

    Do

    ble

    . 1

    7

    Ca

    pt

    ulo

    V

    : L

    a C

    ue

    nta

    . 21

    Ca

    pt

    ulo

    V

    I:

    Est

    ud

    io

    Ind

    ivid

    ua

    l d

    e la

    s C

    ue

    nta

    s.

    24

    Ca

    pt

    ulo

    V

    II:

    El

    Est

    ad

    o d

    e P

    rd

    ida

    s y

    Ga

    na

    nc

    ias

    . 2

    6

    Ca

    pt

    ulo

    V

    III:

    C

    arg

    os

    Dif

    eri

    do

    s.

    36

    Ca

    pt

    ulo

    IX

    : C

    rd

    ito

    s D

    ife

    rid

    os.

    4

    0

    Ca

    pt

    ulo

    X

    : A

    mo

    rtiz

    aci

    n

    , D

    ep

    reci

    aci

    n

    y C

    ue

    nta

    s P

    erd

    ida

    s.

    -4

    2

    BI

    BL

    IO

    GR

    AF

    IA

    5

    1

  • PR

    OL

    OG

    O

    Co

    n e

    ste

    bre

    ve

    en

    say

    o d

    e T

    eo

    ra

    Co

    nta

    ble

    , q

    ue

    rem

    os

    po

    ner

    en

    m

    a

    no

    s d

    e lo

    s e

    stu

    dia

    nte

    s d

    e C

    on

    tab

    ilid

    ad

    en

    las

    carr

    era

    s d

    e C

    on

    tad

    or

    P

    bli

    -

    co

    , L

    ice

    nci

    ad

    o en

    E

    con

    om

    a,

    Lic

    en

    cia

    do

    en

    Ad

    min

    istr

    aci

    n

    e In

    ge

    nie

    ro

    In-

    du

    stri

    al

    Ad

    min

    istr

    ado

    r,

    as

    co

    mo

    de

    tod

    os

    los

    est

    ud

    ioso

    s d

    e ta

    n a

    pa

    sio

    na

    n

    tes

    tem

    as,

    d

    esa

    rro

    lla

    do

    de

    acu

    erd

    o co

    n la

    s

    ec

    ue

    nc

    ia

    de

    los

    nu

    ev

    os

    pla

    ne

    s

    de

    est

    ud

    ios

    po

    r s

    em

    es

    tre

    s.

    Co

    nsi

    de

    ran

    do

    el

    pri

    mer

    se

    me

    stre

    q

    ue

    con

    tie

    ne

    -

    est

    a p

    rim

    era

    par

    te

    y el

    se

    gu

    nd

    o se

    me

    stre

    en

    u

    n to

    mo

    po

    r se

    pa

    rad

    o co

    mo

    -

    un

    a u

    nid

    ad

    b

    sic

    a d

    e e

    stu

    dio

    q

    ue

    cap

    aci

    ta

    al

    est

    ud

    ian

    te

    par

    a ad

    qu

    irir

    h

    abi_

    lid

    ad

    y cr

    iter

    io

    co

    nta

    ble

    . N

    o s

    e h

    ace

    n g

    ran

    n

    mer

    o d

    e e

    jerc

    icio

    s p

    ara

    de

    -

    jar

    la

    op

    ort

    un

    idad

    a

    l m

    ae

    stro

    d

    e la

    m

    ate

    ria

    par

    a q

    ue

    de

    acu

    erd

    o co

    n su

    e

    x

    pe

    rie

    nci

    a h

    ag

    a el

    - p

    lan

    teo

    de

    ca

    so

    s se

    me

    jan

    tes

    a lo

    s e

    jem

    plo

    s tr

    ata

    do

    s s

    o-

    bre

    to

    do

    en

    "la

    teo

    ra

    de

    la

    par

    tid

    a d

    ob

    le",

    e

    n la

    e

    lab

    ora

    ci

    n d

    el

    Ba

    lan

    ce

    Ge

    ne

    ral

    y en

    el

    E

    sta

    do

    de

    Pr

    did

    as

    y G

    an

    an

    cia

    s q

    ue

    form

    an

    elj

    giy

    ote

    d

    ia-^

    ma

    nti

    no

    de

    l e

    stu

    dio

    co

    nta

    ble

    en

    e

    ste

    pri

    mer

    se

    me

    stre

    .

    He

    mo

    s se

    gu

    ido

    los

    pla

    ne

    s d

    e e

    stu

    dio

    v

    ige

    nte

    s en

    la

    U

    niv

    ers

    ida

    d -

    Na

    cio

    na

    l A

    ut

    no

    ma

    de

    M

    xic

    o y

    en

    las

    Fa

    cult

    ad

    es

    de

    Co

    me

    rcio

    y

    Ad

    min

    is-

    tra

    ci

    n d

    e la

    U

    niv

    ers

    ida

    d d

    e N

    uev

    o L

    e

    n y

    la

    Un

    ive

    rsid

    ad

    Re

    gio

    mo

    nta

    na

    .

    Si

    en

    la

    ex

    po

    sici

    n

    con

    cep

    tua

    l h

    ay

    erro

    res

    de

    do

    ctri

    na

    con

    tab

    le

    ro

    ga

    ra

    mo

    s a

    los

    cate

    dr

    tico

    s d

    e la

    m

    ate

    ria

    ha

    cern

    os

    las

    sug

    est

    ion

    es

    qu

    e -

    cre

    an

    per

    tin

    ente

    s a

    fin

    de

    qu

    e e

    sta

    s o

    bri

    tas

    va

    ya

    n p

    erf

    ecc

    ion

    n

    do

    se

    ha

    cie

    n

    do

    nu

    est

    ra

    lite

    ratu

    ra

    con

    tab

    le

    un

    resu

    lta

    do

    de

    nu

    est

    ras

    ne

    ce

    sid

    ad

    es

    na

    cio

    -

    na

    les

    .

  • Gra

    cia

    s p

    or

    an

    tici

    pa

    do

    a q

    uie

    ne

    s n

    os

    fav

    ore

    zca

    n co

    n su

    a

    ten

    ci

    n

    en

    es

    tos

    pro

    p

    sito

    s ta

    n n

    ob

    les.

    Sep

    tiem

    bre

    d

    e 1

    96

    9

    C.P

    . L

    UIS

    M

    AR

    TIN

    EZ

    CO

    NT

    RE

    RA

    S

  • CA

    PI

    TU

    LO

    I

    LA

    CO

    NT

    AB

    ILID

    AD

    .-

    An

    tece

    de

    nte

    s H

    ist

    rico

    s e

    Imp

    ort

    an

    cia

    .

    1.1

    E

    xp

    lica

    ci

    n d

    e lo

    q

    ue

    es

    la

    Co

    nta

    bil

    ida

    d.-

    L

    a C

    on

    tab

    ilid

    ad

    es

    la

    tc

    nic

    a ci

    en

    tfi

    ca

    qu

    e ti

    en

    e p

    or

    ob

    jeto

    re

    gis

    tra

    r en

    fo

    rma

    ord

    ena

    da

    y er

    o

    no

    lg

    ica

    las

    op

    era

    cio

    ne

    s q

    ue

    rea

    liz

    a u

    na

    em

    pre

    sa

    (per

    son

    a f

    sic

    a o

    mo

    ral)

    p

    ara

    con

    oce

    r la

    s v

    ari

    aci

    on

    es

    de

    lo

    qu

    e ti

    en

    e,

    lo

    qu

    e d

    eb

    e y

    lo

    -

    qu

    e i

    = p

    ert

    n

    ec

    esy

    sa

    be

    r e

    n u

    n m

    om

    ento

    d

    ad

    o su

    si

    tua

    ci

    n fi

    na

    nci

    era

    par

    a su

    b

    ue

    na

    ad

    min

    istr

    aci

    n

    y p

    rog

    reso

    .

    Es

    un

    a -t

    cn

    ica

    po

    rqu

    e e

    s u

    n co

    nju

    nto

    d

    e re

    gla

    s p

    ara

    ha

    ce

    r b

    ien

    un

    a c

    osa

    (

    reg

    istr

    ar

    ) co

    n u

    n m

    nim

    o e

    sfu

    erz

    o y

    un

    m

    xim

    o p

    rov

    ech

    o.

    Es

    cie

    nt

    fica

    p

    orq

    ue

    se

    ap

    oy

    a en

    o

    tra

    s c

    ien

    cia

    s p

    ara

    pe

    rfe

    ccio

    na

    rse

    ; -

    tale

    s co

    mo

    las

    Ma

    tem

    ti

    ca

    s,

    el

    De

    rec

    ho

    , la

    E

    con

    om

    a

    y la

    E

    sta

    ds

    tica

    .

    1.2

    A

    q

    uie

    ne

    s in

    tere

    sa

    qu

    e u

    n co

    me

    rcia

    nte

    ll

    ev

    e C

    on

    tab

    ilid

    ad

    .-

    La

    Co

    nta

    bil

    ida

    d e

    s ta

    n im

    po

    rta

    nte

    q

    ue

    pu

    ede

    inte

    resa

    r a

    tod

    as

    las

    pe

    rso

    na

    s q

    ue

    se

    inte

    rese

    n p

    or

    la

    ev

    alu

    aci

    n

    de

    recu

    rso

    s;

    per

    o e

    n p

    art

    icu

    lar

    po

    dem

    os

    me

    nci

    on

    ar

    los

    sig

    uie

    nte

    s:

    a)

    A

    los

    pro

    pie

    tari

    os

    de

    los

    ne

    go

    c io

    s co

    me

    rcia

    les

    par

    a c

    on

    oc

    er

    cu

    nto

    tie

    ne

    n,

    cu

    nto

    d

    eb

    en

    , cu

    n

    to

    les

    qu

    ed

    a d

    e su

    in

    ve

    rsi

    n y

    cu

    nto

    h

    an

    ga

    na

    do

    .

    b)

    A

    los

    go

    bie

    rno

    s:

    mu

    nic

    ipa

    l,

    loca

    l y

    fed

    era

    l p

    ara

    com

    pro

    ba

    r la

    s b

    ase

    s

    sob

    re

    los

    cu

    ale

    s cu

    bre

    n su

    s im

    pu

    est

    os

    en

    ate

    nci

    n

    a la

    s le

    ye

    s q

    ue

    los

  • de

    term

    ina

    n.

    c)

    A

    los

    Acr

    ee

    do

    res

    y P

    rov

    ee

    do

    res

    de

    me

    rca

    nc

    as

    par

    a co

    no

    cer

    la

    cap

    a

    cid

    ad

    de

    pa

    go

    y p

    od

    er

    pro

    teg

    er

    sus

    de

    rec

    ho

    s,

    ya

    sea

    lim

    ita

    nd

    o e

    l C

    r

    dit

    o o

    au

    me

    nt

    nd

    olo

    se

    g

    n su

    s p

    art

    icu

    lare

    s in

    tere

    ses:

    . d

    ) A

    lo

    s B

    an

    cos

    par

    a c

    on

    oc

    er

    las

    po

    sib

    ilid

    ad

    es

    de

    oto

    rga

    r p

    rst

    am

    os

    de

    ma

    yo

    r o

    men

    or

    cu

    an

    ta

    .

    e)

    A

    los

    Inv

    ers

    ion

    ista

    s e

    n p

    ers

    pe

    ctiv

    a p

    ara

    con

    oce

    r e

    l re

    nd

    imie

    nto

    d

    el

    cap

    ita

    l y

    po

    der

    c

    olo

    ca

    r su

    s a

    ho

    rro

    s e

    n in

    ve

    rsio

    ne

    s p

    rod

    uct

    iva

    s.

    f)

    A

    los

    Fu

    nci

    on

    ari

    os,

    e

    mp

    lea

    do

    s y

    ob

    rero

    s p

    ara

    co

    no

    ce

    rla

    s u

    tili

    da

    de

    s

    qu

    e co

    nfo

    rme

    a la

    L

    ey

    pu

    eden

    te

    ne

    r d

    ere

    cho

    a u

    na

    pa

    rtic

    ipa

    ci

    n.

    1.3

    P

    rin

    cip

    ale

    s d

    isp

    osi

    cio

    ne

    s le

    ga

    les

    .-

    La

    Co

    nta

    b

    ida

    d e

    n d

    eter

    min

    ad

    os

    as

    pe

    cto

    s d

    eb

    e su

    jeta

    rse

    a la

    s d

    isp

    osi

    cio

    ne

    s co

    nte

    nid

    as

    en

    las

    ley

    es

    de

    l p

    as

    . E

    n n

    ue

    stro

    p

    as

    lo

    s p

    rin

    cip

    ale

    s so

    n el

    C

    d

    igo

    de

    Co

    me

    rcio

    ,

    el

    C

    dig

    o F

    isc

    al

    de

    la

    Fe

    de

    raci

    n

    y la

    L

    ey

    de

    l Im

    pu

    esto

    S

    ob

    re

    la

    Ren

    ta

    y su

    R

    eg

    lam

    en

    to.

    Est

    as

    dis

    po

    sici

    on

    es

    son

    :

    a)

    El

    art

    cu

    lo

    33

    de

    l C

    d

    igo

    de

    Co

    me

    rcio

    q

    ue

    est

    ab

    lec

    e "E

    l co

    me

    rcia

    n

    te

    es

    t

    ob

    lig

    ad

    o a

    lle

    va

    r cu

    en

    ta

    y ra

    z

    n d

    e to

    da

    s su

    s o

    pe

    raci

    on

    es

    en

    tre

    s li

    bro

    s a

    lo

    me

    no

    s,

    qu

    e so

    n:

    El

    lib

    ro

    de

    Inv

    en

    tari

    os

    y B

    ala

    nc

    es,

    el

    lib

    ro

    ge

    ne

    ral

    de

    Dia

    rio

    y e

    l li

    bro

    m

    ay

    or

    o d

    e C

    ue

    nta

    s C

    orr

    ien

    tes"

    .

    La

    s S

    oci

    ed

    ad

    es

    y C

    om

    pa

    a

    s p

    or

    ac

    cio

    ne

    s ll

    ev

    ar

    n ta

    mb

    in

    un

    li

    bro

    o

    lib

    ros

    de

    ac

    tas

    , e

    n lo

    s q

    ue

    con

    sta

    rn

    tod

    os

    los

    acu

    erd

    os

    qu

    e s

    e

    refi

    era

    n a

    la

    ma

    rch

    a y

    op

    era

    cio

    ne

    s so

    cia

    les

    tom

    ad

    os

    po

    r la

    s ju

    nta

    s g

    e

    er

    a le

    s y

    los

    co

    ns

    ejo

    s d

    e a

    dm

    inis

    tra

    ci

    n.

  • b)

    El

    art

    cu

    lo

    34

    del

    m

    ism

    o C

    d

    igo

    an

    teri

    or

    es

    tab

    lec

    e q

    ue

    : L

    os

    lib

    ros

    qu

    e se

    p

    resc

    rib

    en

    de

    rig

    uro

    sa

    ne

    ce

    sid

    ad

    en

    el

    ord

    en

    de

    la

    Co

    nta

    bil

    ida

    d

    me

    rca

    nti

    l e

    sta

    rn

    en

    cua

    de

    rna

    do

    s,

    forr

    ad

    os,

    fo

    lia

    do

    s y

    sell

    ad

    os

    con

    el

    tim

    bre

    co

    rre

    spo

    nd

    ien

    te

    en

    la

    form

    a q

    ue

    pre

    ve

    ng

    an

    las

    ley

    es

    .

    c)

    El

    art

    cu

    lo

    95

    de

    l C

    d

    igo

    Fis

    ca

    l d

    e la

    F

    ed

    era

    ci

    n e

    sta

    ble

    ce

    qu

    e:

    -

    "Lo

    s su

    jeto

    s q

    ue

    de

    acu

    erd

    o co

    n la

    s d

    isp

    osi

    cio

    ne

    s fi

    sca

    les,

    e

    st

    n o

    bli

    ga

    do

    s a

    lle

    va

    r li

    bro

    s d

    e C

    on

    tab

    ilid

    ad

    y R

    eg

    istr

    os,

    o

    bse

    rva

    rn

    l as

    si

    gu

    ien

    tes

    reg

    las:

    I.-

    L

    os

    sist

    em

    as

    con

    tab

    les

    pre

    via

    men

    te

    a su

    u

    tiz

    ac

    in

    de

    be

    rn

    ser

    au

    tori

    za

    do

    s p

    or

    la

    Se

    cre

    tar

    a d

    e H

    aci

    en

    da

    y C

    rd

    ito

    P

    bli

    co.

    ,

    II.-

    L

    os

    asi

    en

    tos

    de

    con

    tab

    ilid

    ad

    ser

    n e

    spe

    cif

    ica

    do

    s,

    de

    be

    rn

    corr

    ers

    e

    den

    tro

    de

    los

    sese

    nta

    d

    as

    sig

    uie

    nte

    s a

    la

    fech

    a e

    n q

    ue

    rea

    lice

    n la

    s

    op

    era

    cio

    ne

    s re

    spe

    cti

    va

    s.

    III.

    - L

    os

    reg

    istr

    os

    y d

    ocu

    me

    nta

    ci

    n co

    mp

    rob

    ato

    ria

    de

    los

    asi

    en

    t os

    res

    pe

    ctiv

    os

    y lo

    s co

    mp

    rob

    an

    tes

    de

    ha

    be

    r cu

    mp

    lid

    o co

    n la

    s o

    bli

    ga

    ci o

    ne

    s -

    fis

    ca

    les

    deb

    er

    n co

    nse

    rva

    rse

    en

    el

    do

    mic

    io

    d

    el

    suje

    to

    po

    r u

    n p

    laz

    o

    mn

    imo

    de

    cin

    co

    a

    os

    . E

    n c

    as

    o d

    e cl

    au

    sura

    o

    liq

    uid

    aci

    n

    , el

    p

    laz

    o

    con

    tar

    a

    par

    tir

    de

    las

    fec

    ha

    s d

    e la

    s m

    ism

    as.

    d)

    El

    art

    cu

    lo

    17

    de

    la

    Ley

    d

    el

    Imp

    ue

    sto

    So

    bre

    la

    R

    en

    ta,

    Pr

    rafo

    2

    o.,

    est

    ab

    lec

    e "E

    n e

    sta

    ley

    se

    den

    om

    ina

    n c

    au

    san

    tes

    ma

    yo

    res

    a q

    uie

    ne

    s te

    n

    ga

    n p

    erc

    ep

    cio

    ne

    s a

    cum

    ula

    be

    s en

    u

    n e

    jerc

    icio

    re

    gu

    lar

    po

    r ca

    nti

    da

    d q

    ue

    ex

    ce

    da

    de

    $1

    50

    ,00

    0.0

    0,

    o p

    erc

    ep

    cio

    ne

    s m

    eno

    res

    en

    un

    eje

    rcic

    io

    irre

    gu

    lar

    si

    div

    idid

    o el

    m

    on

    to

    de

    las

    mis

    ma

    s en

    tre

    el

    n

    mer

    o d

    e d

    as

    de

    l

    eje

    rcic

    io

    y m

    ult

    ipli

    can

    do

    po

    r 3

    65

    , e

    l re

    sult

    ad

    o fu

    ere

    sup

    erio

    r a

    la

    can

  • tid

    ad

    cit

    ad

    a.

    Se

    den

    om

    ina

    n c

    au

    san

    tes

    me

    no

    res

    a la

    s p

    ers

    on

    as

    cuy

    as

    pe

    rce

    pci

    on

    es

    ac

    um

    ula

    ble

    s,

    det

    erm

    ina

    do

    s co

    mo

    an

    tes

    se

    Ind

    ica

    , fu

    ero

    n

    ha

    sta

    de

    $1

    50

    ,00

    0.0

    0 .

    El

    art

    cu

    lo

    42

    de

    la

    ley

    an

    tes

    cita

    da

    es

    tab

    lec

    e:

    Lo

    s c

    au

    san

    tes

    ma

    yo

    -

    res

    de

    imp

    ue

    sto

    al

    ing

    reso

    g

    lob

    al

    de

    las

    em

    pre

    sas

    tie

    ne

    n,

    ad

    em

    s

    de

    las

    ob

    lig

    ac

    ion

    es

    en

    otr

    os

    pre

    cep

    tos

    de

    est

    a le

    y,

    los

    sig

    uie

    nte

    s:

    I.-

    L

    lev

    ar

    su

    con

    tab

    ilid

    ad

    de

    acu

    erd

    o co

    n la

    s d

    isp

    osi

    cio

    ne

    s d

    e e

    sta

    ley

    , su

    re

    gla

    me

    nto

    y

    el

    C

    dig

    o d

    e C

    om

    erc

    io.

    Cu

    an

    do

    la

    Se

    cre

    tar

    a d

    e

    Ha

    cie

    nd

    a y

    Cr

    dit

    o P

    b

    lico

    , d

    e a

    cue

    rdo

    con

    la

    C

    ma

    ra

    de

    Co

    me

    rcio

    o

    de

    Ind

    ust

    ria

    resp

    ec

    tiv

    a,

    ap

    rue

    be

    ca

    tlo

    go

    s,

    un

    ifo

    rmes

    d

    e cu

    en

    tas

    po

    r

    ram

    as

    de

    act

    ivid

    ad

    o p

    or

    reg

    ion

    es,

    lo

    s c

    au

    san

    tes

    mie

    mb

    ros

    de

    dic

    ho

    s

    org

    an

    ism

    os,

    d

    eb

    er

    n a

    just

    ars

    e a

    ell

    os;

    II.-

    E

    xp

    edir

    d

    ocu

    me

    nto

    s q

    ue

    acr

    ed

    ite

    n la

    s v

    en

    tas

    qu

    e e

    fect

    e

    n y

    con

    serv

    ar

    un

    a co

    pia

    d

    e la

    s m

    ism

    as

    a d

    isp

    osi

    ci

    n d

    e la

    S

    ecr

    eta

    ra

    de

    %

    cie

    nd

    a y

    Cr

    dit

    o P

    b

    lico

    .

    El.

    - P

    ract

    ica

    r b

    ala

    nce

    a

    la

    fech

    a q

    ue

    par

    a e

    l e

    lec

    to

    eli

    jan

    , la

    cu

    al

    no

    po

    dr

    n m

    od

    ific

    ar

    sin

    la

    au

    tori

    za

    ci

    n p

    rev

    ia

    de

    la

    Se

    cre

    tar

    a d

    e H

    aci

    en

    da

    y C

    rd

    ito

    P

    bli

    co;

    a la

    fe

    cha

    del

    b

    ala

    nce

    d

    eber

    p

    ract

    ica

    rse

    inv

    en

    tart

    o d

    e e

    xis

    ten

    cia

    s d

    e a

    cue

    rdo

    con

    las

    dis

    po

    sici

    on

    es

    reg

    lam

    en

    tari

    as

    -

    resp

    ec

    tiv

    as,

    e

    tc

    ..."

    e)

    El

    art

    cu

    lo

    57

    del

    R

    egla

    men

    to

    de

    la

    Ley

    d

    el

    Imp

    ues

    to

    So

    bre

    la

    R

    en

    ta.

    La

    Fra

    cci

    n II

    e

    sta

    ble

    ce

    qu

    e lo

    s c

    au

    san

    tes

    con

    ing

    reso

    s m

    ay

    ore

    s

    pre

    sen

    tar

    n p

    ara

    su

    au

    tori

    za

    ci

    n lo

    s.

    lib

    ros

    ma

    rca

    do

    s p

    or

    el

    C

    dig

    o d

    e

    Co

    me

    rcio

    .

  • La

    Fra

    cci

    n m

    a

    uto

    riz

    a q

    ue

    los

    ca

    usa

    nte

    s co

    n in

    gre

    sos

    ma

    yo

    res

    lie

    ve

    n lo

    s li

    bro

    s en

    la

    fo

    rma

    qu

    e in

    dic

    a e

    l a

    rtic

    ulo

    3

    4 d

    el

    C

    dig

    o d

    e C

    o

    me

    rcio

    o

    en

    ho

    jas

    sue

    lta

    s si

    s

    e ll

    ev

    an

    sist

    em

    as

    me

    c

    nic

    os

    ,

    f)

    El

    art

    cu

    lo

    58

    de

    l R

    eg

    lam

    en

    to

    ob

    lig

    a a

    los

    ca

    usa

    nte

    s m

    ay

    ore

    s d

    e -

    $3

    .00

    0,0

    00

    .00

    a ll

    ev

    ar

    po

    r se

    pa

    rad

    o u

    n li

    bro

    d

    e co

    mp

    ras

    y o

    tro

    de

    ve

    n

    tas

    , d

    eb

    ida

    me

    nte

    a

    uto

    riz

    ad

    os.

    1.4

    F

    ine

    s p

    rin

    cip

    ale

    s q

    ue

    pe

    rsig

    ue

    .-

    Lo

    s fi

    ne

    s q

    ue

    pe

    rsig

    ue

    la

    con

    tab

    ili

    da

    d e

    s p

    rop

    orc

    ion

    ar

    info

    rma

    ci

    n c

    lara

    , v

    er

    dic

    a y

    op

    ort

    un

    a ta

    n e

    xte

    nsa

    com

    o se

    n

    ec

    es

    ite

    , a

    las

    dis

    tin

    tas

    pe

    rso

    na

    s a

    qu

    ien

    es

    inte

    resa

    d

    e -

    acu

    erd

    o co

    n e

    l p

    un

    to

    2.

    1.5

    R

    ela

    ci

    n d

    e la

    C

    on

    tab

    ilid

    ad

    con

    las

    Cie

    nc

    ias

    .-

    La

    con

    tab

    ilid

    ad

    se

    re

    laci

    on

    a e

    sen

    cia

    lme

    nte

    co

    n la

    s M

    ate

    m

    tic

    as,

    la

    E

    sta

    ds

    tic

    a,

    la

    Eco

    no

    ma

    y

    el

    De

    rech

    o.

    Se

    au

    xil

    ia

    de

    las

    ma

    tem

    ti

    cas

    con

    la

    rep

    rese

    nta

    -

    ci

    n n

    um

    ric

    a y

    en

    el

    uso

    d

    e to

    da

    cla

    se

    de

    op

    era

    cio

    ne

    s y

    c

    lcu

    los

    ma

    tem

    ti

    cos

    par

    a d

    eter

    min

    ar

    y cu

    an

    tifi

    car

    los

    imp

    ort

    es

    qu

    e se

    v

    an

    a

    reg

    istr

    ar.

    La

    est

    ad

    sti

    ca

    tie

    ne

    entr

    e su

    s o

    bje

    tiv

    os^

    acu

    mu

    lar

    y c

    lasi

    fic

    ar

    da_

    tos

    par

    a co

    mp

    ara

    rlo

    s y

    en

    co

    ns

    ec

    ue

    nc

    ia,

    la

    con

    tab

    ilid

    ad

    se

    au

    xil

    ia

    en

    ell

    a,

    ya

    qu

    e a

    tra

    v

    s d

    e d

    ich

    as

    com

    pa

    raci

    on

    es

    se

    pro

    po

    rcio

    na

    la

    info

    r

    ma

    ci

    n n

    ece

    sari

    a a

    la

    ad

    min

    istr

    aci

    n

    de

    la

    em

    pre

    sa

    par

    a q

    ue

    reg

    ule

    su

    po

    lti

    ca

    de

    op

    era

    cio

    ne

    s.

  • La

    eco

    no

    ma

    co

    mo

    cie

    nci

    a s

    oc

    ial,

    in

    ve

    stig

    a la

    s re

    laci

    on

    es

    hu

    ma

    a

    s p

    ara

    sati

    sfa

    ce

    r ca

    da

    ve

    z m

    ejo

    r su

    s n

    ec

    es

    ida

    de

    s,

    gu

    a

    y o

    rga

    niz

    a

    las

    div

    ers

    as

    act

    ivid

    ad

    es

    qu

    e la

    co

    nta

    bil

    ida

    d re

    gis

    tra

    y co

    mp

    uta

    .

    La

    con

    tab

    ilid

    ad

    se

    rela

    cio

    na

    con

    el

    De

    rech

    o e

    n v

    irtu

    d d

    e q

    ue

    s

    te

    est

    ab

    lec

    e n

    orm

    as

    qu

    e re

    ga

    lan

    las

    act

    ivid

    ad

    es

    me

    rca

    nti

    les,

    tr

    ibu

    ta-

    ria

    s y

    el

    reg

    istr

    o d

    e la

    s o

    pe

    rac

    ion

    es.

    1.6

    Bmve

    re

    se a

    h

    ist

    rica

    .-

    Has

    ta

    el

    Sigl

    o XI

    V s

    olo

    exis

    tan

    no

    tas

    aisl

    a

    das

    de l

    as

    cuen

    tas

    (par

    tida

    sim

    ple)

    po

    r el

    po

    co

    desa

    rrol

    lo

    econ

    mic

    o

    que

    hab

    a p o

    r el

    us

    o lim

    itad

    o de

    l cr

    dit

    o.

    Fu

    e a

    fin

    es

    de

    l S

    iglo

    X

    V

    en

    el

    a

    o d

    e 1

    49

    4 cu

    an

    do

    el

    Mo

    nje

    Fra

    y.

    Lu

    ca

    Pa

    cio

    li

    pu

    bli

    c

    en

    Ve

    ne

    cia

    su

    lib

    ro

    inti

    tula

    do

    de

    com

    pu

    tis

    et

    Scr

    iptu

    ris

    -de

    las

    cue

    nta

    s y

    esc

    ritu

    ras-

    en

    el

    * cu

    al

    est

    ab

    lec

    e lo

    s

    lib

    ros

    de

    i nv

    en

    tari

    o,

    bo

    rra

    do

    r,

    dia

    rio

    y m

    ay

    or,

    y

    da

    reg

    las

    par

    a e

    l m

    a

    ne

    jo

    de

    cad

    a u

    no

    .

    En

    el

    Sig

    lo

    XV

    III

    en

    17

    95

    , E

    dm

    on

    d L

    e G

    ran

    ge

    pu

    bli

    c

    en

    Pa

    rs

    un

    tra

    tad

    o d

    e te

    ned

    ur

    a d

    e li

    bro

    s re

    com

    end

    an

    do

    el

    lib

    ro

    may

    or

    en

    fqr

    raa

    colu

    mn

    ar

    qu

    e v

    ien

    e a

    ser

    el

    pre

    curs

    or

    de

    los

    sist

    em

    as

    tab

    ula

    res.

    Fu

    e h

    ast

    a fi

    ne

    s d

    el

    Sig

    lo

    XIX

    y

    la

    pri

    mer

    a m

    itad

    d

    el

    Sig

    lo

    XX

    , cu

    an

    do

    alc

    an

    z

    la

    con

    tab

    ilid

    ad

    su

    m

    xim

    o d

    esa

    rro

    llo

    sob

    re

    tod

    o en

    lo

    s E

    sta

    do

    s U

    nid

    os

    de

    No

    rte

    am

    ri

    ca,

    po

    r su

    g

    ran

    au

    ge

    eco

    n

    mic

    o,

    lle

    g

    nd

    ose

    a lo

    s,s

    iste

    ma

    s m

    ec

    n

    ico

    s,

    qu

    e p

    erm

    iten

    li

    mp

    iez

    a,

    rap

    idez

    y

    ex

    act

    itu

    d.

  • Re

    spe

    cto

    a la

    co

    nta

    bil

    ida

    d y

    con

    tad

    ore

    s e

    n M

    x

    ico

    seg

    n

    la

    Bre

    ve

    His

    tori

    a d

    el

    Co

    me

    rcio

    d

    e A

    lber

    to

    Ma

    . C

    arr

    e

    o P

    g

    . 2

    86

    "En

    el

    21

    de

    oct

    ub

    re

    de

    19

    02

    el

    Lic

    en

    cia

    do

    en

    De

    rech

    o y

    Do

    cto

    r H

    on

    ori

    s C

    au

    sa

    de

    la

    Un

    ive

    rsid

    ad

    Na

    cio

    na

    l d

    e M

    x

    ico

    , D

    on

    Joa

    qu

    n

    D.

    C

    sa

    s

    s,

    fue

    no

    mb

    rad

    o p

    or

    la

    Se

    cre

    tar

    a d

    e E

    du

    caci

    n

    P

    bli

    ca,

    Dir

    ect

    or

    de

    la

    Esc

    ue

    la

    Su

    per

    ior

    de

    Co

    me

    rcio

    y

    Ad

    min

    istr

    aci

    n

    , n

    om

    bre

    q

    ue

    ofi

    cia

    lme

    nte

    d

    a

    ba

    el

    Go

    bie

    rno

    de

    M

    xic

    o a

    l P

    lan

    tel.

    Ca

    sa

    s

    s,

    eco

    no

    mis

    ta

    dis

    tin

    gu

    ids

    imo

    , a

    uto

    r d

    el

    pro

    ye

    cto

    de

    l C

    dig

    o d

    e C

    om

    erc

    io,

    qu

    e si

    n re

    form

    as

    est

    uv

    o en

    . v

    igo

    r p

    or

    med

    io

    sig

    lo

    y

    cuy

    as

    ba

    se

    s fu

    nd

    am

    en

    tale

    s su

    bsi

    ste

    n a

    n

    ; a

    uto

    r d

    el

    est

    ud

    io

    qu

    e p

    rod

    u

    jo

    la

    ley

    de

    Inst

    itu

    cio

    ne

    s d

    e C

    rd

    ito

    de

    18

    97

    ; p

    resi

    de

    nte

    d

    el

    Ba

    nco

    -

    Ce

    ntr

    al

    Me

    xic

    an

    o y

    de

    nu

    me

    rosa

    s o

    tra

    s co

    mp

    a

    as

    de

    nd

    ole

    fi

    na

    nci

    e

    ra,

    com

    pre

    nd

    i

    de

    sde

    lue

    go

    la

    imp

    ort

    an

    cia

    qu

    e te

    nd

    ra

    cre

    ar

    de

    ma

    ner

    a

    esp

    ec

    fic

    a la

    ca

    rrer

    a d

    e co

    nta

    do

    r.

    En

    tre

    g

    se

    pu

    es

    a e

    stu

    dia

    r d

    ete

    nid

    am

    en

    te

    las

    con

    dic

    ion

    es

    de

    la

    Ejs

    cu

    ela

    , q

    ue

    solo

    e

    xp

    ed

    a

    el

    ttu

    lo

    de

    corr

    edo

    r d

    e co

    me

    rcio

    ; fo

    rmu

    l

    el

    nu

    ev

    o p

    lan

    de

    est

    ud

    ios

    qu

    e h

    ab

    ra

    de

    pro

    du

    cir

    el

    con

    tad

    or

    de

    co

    me

    r-

    cio

    a

    la

    ma

    ner

    a d

    e lo

    s e

    xis

    ten

    t es

    con

    ttu

    lo

    es

    pe

    cia

    l e

    n E

    uro

    pa

    y en

    lor*

    E

    sta

    do

    s U

    nid

    os;

    y

    som

    eti

    do

    al

    Go

    bie

    rno

    de

    la

    Re

    p

    bli

    ca

    po

    r c

    on

    -

    dv

    So

    de

    la

    Se

    cre

    tar

    a d

    e E

    du

    caci

    n

    P

    bli

    ca

    a cu

    yo

    fren

    te

    se

    enco

    ntr

    a

    y&

    i e

    l L

    ice

    nci

    ad

    o Ju

    sto

    Sie

    rra

    , fu

    e a

    pro

    ba

    do

    de

    tod

    o e

    n to

    do

    y p

    ue

    sto

  • De

    sde

    qu

    e e

    l D

    oct

    or

    Ca

    sa

    s

    s se

    h

    izo

    carg

    o d

    e la

    E

    scu

    ela

    , re

    for

    z

    el

    ya

    mu

    y d

    isti

    ng

    uid

    o p

    rofe

    sora

    do

    qu

    e te

    na

    co

    n re

    pu

    tad

    os

    esp

    ec

    ia

    list

    as;

    y

    el

    27

    de

    ma

    yo

    de

    19

    07

    el

    jov

    en

    Fe

    rna

    nd

    o D

    iez

    Ba

    rro

    so

    su

    s-

    ten

    t

    el

    ex

    am

    en

    pro

    fesi

    on

    al

    req

    uer

    ido

    , y

    ob

    tuv

    o e

    l p

    rim

    er

    ttu

    lo

    de

    -

    Co

    nta

    do

    r d

    e C

    om

    erc

    io

    ofi

    cia

    lme

    nte

    o

    torg

    ad

    o.

    El

    x

    ito

    fue

    .ta

    n g

    ran

    de

    , q

    ue

    die

    z a

    o

    s m

    s

    tard

    e,

    aq

    ue

    llo

    s p

    rm

    cip

    alm

    en

    te

    po

    r la

    in

    cia

    tiv

    a d

    el

    pri

    mer

    ti

    tula

    do

    . F

    em

    an

    do

    Die

    z B

    arr

    oso

    org

    an

    iza

    ron

    en

    19

    17

    la

    Aso

    cia

    ci

    n d

    e C

    on

    tad

    ore

    s T

    itu

    bad

    os;

    se

    is

    a

    os

    m

    s ta

    rde

    en

    el

    6 d

    e o

    ctu

    bre

    d

    e 1

    92

    3 le

    ca

    mb

    iaro

    n e

    l n

    om

    bre

    p

    or

    el

    Inst

    itu

    to

    de

    Co

    nta

    do

    res

    P

    bli

    cos

    Tit

    ula

    do

    s d

    e M

    x

    ico

    , y

    fin

    alm

    ente

    , e

    l

    19

    de

    feb

    rero

    d

    e 1

    92

    4,

    lo

    con

    vir

    tier

    on

    en

    un

    a so

    cie

    da

    d ci

    vil

    p

    or

    es

    cri

    tura

    p

    b

    lica

    su

    scri

    ta

    an

    te

    el

    No

    tari

    o Jo

    s

    G.

    Sil

    va

    .

  • CA

    PIT

    UL

    O

    n

    EL

    C-

    PIT

    AL

    Co

    nce

    pto

    fi

    na

    nci

    ero

    y

    ec

    on

    m

    ico

    .-

    De

    sde

    el

    pu

    nto

    d

    e v

    ista

    fi

    na

    nci

    ero

    se

    en

    tie

    nd

    e p

    or

    cap

    ita

    l to

    da

    sum

    a d

    ad

    o p

    rst

    am

    o o

    inv

    erti

    da

    en

    va

    lo

    res

    o b

    ien

    es

    , a

    fin

    de

    pro

    du

    cir

    un

    ren

    dim

    ien

    to

    (in

    ter

    s,

    ren

    ta,

    div

    iden

    do

    , e

    tc.)

    .

    En

    la

    Eco

    no

    ma

    s

    e e

    nti

    en

    de

    po

    r ca

    pit

    al

    un

    o d

    e lo

    s fa

    cto

    res

    de

    -

    la

    pro

    du

    cci

    n,

    sie

    nd

    o e

    sto

    s lo

    s si

    gu

    ien

    tes:

    a).

    L

    os

    Ele

    me

    nto

    s N

    atu

    rale

    s.

    b).

    E

    l" t

    rab

    ajo

    , cu

    ya

    fun

    ci

    n e

    s m

    od

    ific

    ar

    dic

    ho

    s e

    lem

    en

    tos

    na

    tura

    les

    par

    a q

    ue

    sati

    sfa

    ga

    n n

    ec

    es

    ida

    de

    s.

    c).

    E

    l c

    ap

    ita

    l,

    qu

    e co

    mp

    ren

    de

    los

    mis

    mo

    s e

    lem

    en

    tos

    na

    tura

    les,

    m

    od

    ifi

    cad

    os

    po

    r el

    tr

    ab

    ajo

    p

    ara

    ay

    ud

    ar

    a e

    ste

    mis

    mo

    , ta

    les

    com

    o m

    aq

    uin

    ari

    a

    y h

    err

    am

    ien

    tas.

    d).

    O

    rga

    niz

    aci

    n

    , q

    ue

    coo

    rdin

    a lo

    s o

    tro

    s fa

    cto

    res

    de

    la

    pro

    du

    cci

    n p

    a

    ra

    su

    ma

    yo

    r e

    fic

    ac

    ia.

    Ca

    pit

    al

    en

    Co

    nta

    bil

    ida

    d.-

    S

    e le

    ll

    am

    a a

    s

    a la

    d

    ife

    ren

    cia

    en

    tre

    los

    re

    curs

    os

    (act

    ivo

    ) y

    las

    ob

    lig

    aci

    on

    es

    (pa

    siv

    o)

    de

    un

    a p

    ers

    on

    a f

    sic

    a o

    mo

    ral.

    - A

    ctiv

    o,

    Pa

    siv

    o y

    Ca

    pit

    al.

    - A

    ctiv

    o e

    s e

    l co

    nju

    nto

    d

    e b

    ien

    es

    y d

    ere

    cho

    s

    de

    qu

    e d

    isp

    on

    e u

    na

    per

    son

    a f

    sic

    a o

    mo

    ral,

    ta

    les

    com

    o d

    ine

    ro,

    mer

    can

    ca

    , m

    ue

    ble

    s,

    eq

    uip

    o d

    e o

    fic

    ina

    , eq

    uip

    o d

    e re

    pa

    rto

    , d

    eud

    as

    de

    los

    -

  • cli

    en

    tes

    , d

    ocu

    me

    nto

    s p

    or

    cob

    rar,

    te

    rre

    no

    s,

    ed

    ific

    ios,

    e

    tc

    Pa

    siv

    o,

    es

    el

    con

    jun

    to

    de

    nu

    est

    ras

    ob

    lig

    ac

    ion

    es,

    ta

    les

    com

    o d

    eu

    da

    s

    a fa

    vo

    r d

    e n

    ue

    stro

    s p

    rov

    ee

    do

    res,

    d

    ocu

    me

    nto

    s p

    en

    die

    nte

    s d

    e p

    ag

    o,

    hi

    po

    tec

    as

    sob

    re

    inm

    ue

    ble

    s d

    e n

    ues

    tra

    pro

    pie

    da

    d,

    etc

    .

    El

    Ca

    pit

    al,

    d

    ife

    ren

    cia

    entr

    e A

    ctiv

    o y

    Pa

    siv

    o,

    de

    be

    cla

    sifi

    ca

    rse

    ind

    ica

    n

    do

    cu

    l e

    s la

    in

    ve

    rsi

    n o

    rig

    ina

    l,

    qu

    u

    tili

    da

    de

    s lo

    h

    an

    incr

    em

    en

    tad

    o,

    o q

    u

    pr

    did

    as

    lo

    ha

    n re

    du

    cid

    o en

    lo

    s

    ltim

    os

    a

    os

    y q

    u

    uti

    lid

    ad

    o

    pr

    did

    a h

    a h

    ab

    ido

    en

    el

    lt

    imo

    a

    o (v

    er

    An

    exo

    No

    . 1

    y E

    jerc

    icio

    II

    -A).

  • CA

    PIT

    UL

    O

    III

    EL

    BA

    LA

    NC

    E G

    EN

    ER

    AL

    Co

    nc

    ep

    t o.-

    S

    e ll

    am

    a B

    ala

    nce

    G

    en

    era

    l a

    l d

    ocu

    me

    nto

    d

    e c

    ar

    cte

    r fi

    na

    n

    cie

    ro

    qu

    e m

    ues

    tra

    la

    situ

    aci

    n

    act

    ua

    l d

    e u

    na

    pe

    rso

    na

    fsi

    ca

    o m

    ora

    l a

    un

    a fe

    cha

    det

    erm

    ina

    da

    med

    ian

    te

    la

    ex

    po

    sici

    n

    de

    su

    ac

    tiv

    o,

    pa

    siv

    o y

    ca

    pit

    al.

    Fe

    cha

    a q

    ue

    se

    refi

    ere

    .-

    El

    ba

    lan

    ce

    pu

    ede

    pra

    ctic

    ars

    e e

    n cu

    alq

    uie

    r

    fec

    ha

    , p

    ero

    tcn

    ica

    me

    nte

    co

    nv

    ien

    e q

    ue

    se

    refi

    era

    sie

    mp

    re

    a c

    iclo

    s -

    igu

    ale

    s ll

    am

    ad

    os

    eje

    rcic

    ios

    , a

    fin

    de

    po

    der

    e

    sta

    ble

    ce

    r c

    om

    pa

    rac

    ion

    es.

    En

    M

    xic

    o s

    e ti

    en

    e a

    do

    pta

    do

    un

    eje

    rcic

    io

    de

    un

    a

    o,

    no

    imp

    ort

    an

    do

    la

    fech

    a d

    el

    ba

    lan

    ce

    , si

    emp

    re

    qu

    e se

    a fi

    ja.

    El

    ba

    lan

    ce

    con

    el

    qu

    e se

    in

    icia

    u

    n e

    jerc

    icio

    s

    e le

    ll

    am

    a b

    ala

    n-

    ce

    inic

    ial,

    y

    el

    ba

    lan

    ce

    qu

    e se

    p

    ract

    ica

    al

    cie

    rre

    de

    l e

    jerc

    icio

    , s

    e le

    lla

    ma

    ba

    lan

    ce

    fin

    al,

    e

    l cu

    al

    es

    a su

    v

    ez

    el

    ba

    lan

    ce

    inic

    ial

    par

    a e

    l si

    gu

    en

    te

    eje

    rcic

    io.

    Fo

    rmu

    laci

    n

    de

    l B

    ala

    nc

    e.-

    S

    e fo

    rmu

    la

    el

    ba

    lan

    ce

    me

    dia

    nte

    re

    cue

    nto

    s

    de

    tall

    ad

    os,

    q

    ue

    com

    pre

    nd

    en:

    a).

    E

    l a

    cti

    vo

    , fo

    rmad

    o p

    or

    tod

    os

    los

    recu

    rso

    s co

    n q

    ue

    se

    cu

    en

    ta.

    b).

    E

    l p

    asi

    vo

    , q

    ue

    ab

    arc

    a lo

    s a

    de

    ud

    os

    qu

    e ti

    en

    e e

    l n

    eg

    oc

    io.

    c).

    E

    l ca

    pit

    al

    qu

    e e

    s la

    d

    ife

    ren

    cia

    entr

    e e

    l A

    ctiv

    o y

    el

    Pa

    siv

    o,

    y q

    ue

    deb

    e d

    eta

    lla

    rse

    en

    la

    form

    a in

    dic

    ad

    a e

    n e

    l ca

    pt

    ulo

    a

    nte

    rio

    r.

  • El

    ba

    lan

    ce

    da

    lug

    ar

    a la

    s si

    gu

    ien

    tes

    frm

    ula

    s:

    A

    = P

    C

    , P

    = A

    -

    C,

    C

    = A

    -

    -P

    m^

    f^

    ni

    n

    de

    l A

    cti

    vo

    .-

    Se

    cla

    sifi

    ca

    de

    acu

    erd

    o co

    n e

    l g

    rad

    o d

    e

    dis

    po

    nib

    ilid

    ad

    de

    sus

    ren

    glo

    ne

    s ,

    y co

    mp

    ren

    de

    va

    lore

    s d

    e tr

    es

    na

    tura

    le

    za

    s.

    a).

    C

    irc

    ula

    nte

    , q

    ue

    com

    pre

    nd

    e to

    do

    s lo

    s b

    ien

    es

    y d

    ere

    cho

    s q

    ue

    pa

    r:

    cip

    an

    en

    form

    a d

    ire

    cta

    en

    la

    rea

    liz

    aci

    n

    de

    l c

    iclo

    o

    pe

    rati

    vo

    de

    l n

    eg

    ci

    y

    qu

    e en

    su

    o

    rden

    d

    e d

    isp

    on

    ibil

    ida

    d so

    n:

    Din

    ero

    en

    Ca

    ja.

    Din

    ero

    en

    cue

    nta

    s b

    an

    ca

    ria

    s.

    Din

    ero

    en

    v

    alo

    res

    de

    fc

    il

    rea

    liz

    ac

    in

    .

    Do

    cum

    en

    tos

    po

    r co

    bra

    r.

    Ad

    eud

    os

    de

    cli

    en

    tes

    .

    Otr

    os

    ad

    eu

    do

    s.

    Ex

    iste

    nc

    ia

    de

    me

    rca

    nc

    as.

    b).

    A

    ctiv

    o fi

    io.

    com

    pre

    nd

    e:

    Inv

    ers

    ion

    es

    per

    ma

    nen

    tes

    o a

    larg

    o p

    laz

    o.

    .

    com

    o so

    n m

    ue

    ble

    s,

    eq

    uip

    os

    de

    ofi

    cin

    a y

    de

    rep

    art

    o,

    teT

    en

    os

    y e

    dif

    i

    Cio

    s p

    ara

    usa

    rla

    s en

    la

    s o

    pe

    raci

    on

    es

    del

    n

    eg

    oc

    io.

    El

    Act

    ivo

    fijo

    co

    mp

    ren

    de

    tam

    bi

    n in

    ve

    rsio

    ne

    s in

    tan

    gib

    les,

    co

    mo

    -

    son

    pa

    ten

    tes

    y m

    arc

    as,

    c

    on

    ce

    sio

    ne

    s y

    cr

    dit

    o m

    erca

    nti

    l o

    der

    ech

    o d

    e

    gu

    an

    tes.

    c).

    A

    ctiv

    o d

    ifer

    ido

    o ca

    rgo

    s d

    ife

    rid

    os,

    q

    ue

    se

    refi

    eren

    a

    ga

    sto

    s q

    ue

    se

    v a

    ue

    van

    a

    be

    ne

    fici

    ar

    va

    rio

    s m

    ese

    s o

    a

    os

    ha

    ce

    n en

    fo

    rma

    an

    tici

    pa

    da

    y q

    ue

    van

  • po

    r lo

    cu

    al

    se

    dif

    iere

    su

    a

    pli

    caci

    n

    a g

    ast

    os

    par

    a e

    l fu

    turo

    , ta

    les

    co

    mo

    seg

    uro

    s p

    ag

    ad

    os

    po

    r a

    de

    lan

    tad

    o,

    com

    pra

    s im

    po

    rta

    nte

    s d

    e p

    ap

    eler

    a,

    y

    tile

    s d

    e e

    scri

    tori

    o,

    ga

    sto

    s d

    e o

    rga

    niz

    aci

    n

    , g

    ast

    os

    de

    ad

    ap

    taci

    n

    o in

    sta

    laci

    n

    , e

    tc.

    Cla

    sifi

    ca

    ci

    n d

    el

    pa

    siv

    o.-

    S

    e c

    lasi

    fic

    a e

    l p

    asi

    vo

    de

    acu

    erd

    o co

    n lo

    s

    gra

    do

    s d

    e e

    xig

    ibil

    ida

    d,

    es

    de

    cir,

    en

    e

    l o

    rdn

    e

    n q

    ue

    de

    be

    n c

    ub

    rirs

    e-

    las

    ob

    lig

    ac

    ion

    es.

    El

    Pa

    siv

    o co

    mp

    ren

    de

    tam

    bi

    n tr

    es

    gru

    po

    s:

    a)

    Pa

    siv

    o C

    ircu

    lan

    te,

    tam

    bi

    n ll

    am

    ad

    o fl

    ota

    nte

    o

    a co

    rto

    pla

    zo

    qu

    e -

    com

    pre

    nd

    e o

    bli

    ga

    cio

    ne

    s q

    ue

    de

    be

    n cu

    bri

    rse

    an

    tes

    de

    un

    a

    o y

    qu

    e p

    ro

    vie

    ne

    n g

    en

    era

    lme

    nte

    d

    e d

    eu

    da

    s co

    ntr

    ad

    as

    par

    a h

    ace

    r in

    ve

    rsio

    ne

    s en

    a

    c

    tiv

    o ci

    rcu

    lan

    te.

    Eje

    mp

    los:

    fa

    ctu

    ras

    de

    pro

    vee

    do

    res

    pe

    nd

    ien

    tes

    de

    pag

    o,

    do

    cum

    en

    tos

    ace

    pta

    do

    s a

    'fav

    or

    de

    los

    ba

    nc

    os

    po

    r p

    rst

    am

    os

    ob

    ten

    ido

    s

    y o

    tro

    s a

    de

    ud

    os,

    co

    mo

    son

    imp

    ues

    tos

    pe

    nd

    ien

    tes

    de

    pa

    go

    , re

    nta

    s p

    en

    die

    nte

    s d

    e p

    ag

    o,

    etc

    .

    b)

    Pa

    siv

    o F

    ijo

    , ll

    am

    ad

    o ta

    mb

    in

    con

    soli

    da

    do

    o a

    larg

    o p

    laz

    o,

    qu

    e co

    ra

    pre

    nd

    e d

    eud

    as

    a p

    laz

    o m

    ayo

    r d

    e u

    n a

    o

    y q

    ue

    se

    con

    tra

    en

    ge

    ne

    ralm

    en

    te

    par

    a h

    ace

    r in

    ve

    rsio

    ne

    s en

    a

    ctiv

    o fi

    jo

    o p

    ara

    ha

    bil

    ita

    r o

    refa

    ccio

    na

    r

    un

    a e

    mp

    resa

    in

    du

    stri

    al

    y a

    gr

    cola

    . E

    jem

    plo

    s:

    cr

    dit

    os

    de

    ha

    bil

    ita

    ci

    n

    o a

    vo

    q

    ue

    se

    ob

    tie

    ne

    n en

    lo

    s b

    an

    cos

    a p

    laz

    os

    de

    un

    o a

    do

    s a

    o

    s,

    me

    dia

    nte

    es

    crit

    ura

    a

    nte

    C

    orr

    edo

    r o

    No

    tari

    o P

    b

    lico

    , p

    ara

    inv

    erti

    rse

    en

    la

    pro

    du

    cci

    n d

    e la

    s in

    du

    stri

    as

    cr

    dit

    os

    refa

    ccio

    na

    rio

    s si

    mil

    are

    s a

    los

    an

    teri

    ore

    s,

    per

    o a

    pla

    zo

    s d

    e 2

    a 1

    0 a

    o

    s-y

    co

    ntr

    ad

    os

    par

    a in

    ve

    rtir

    se

    en

  • l

    ma

    qu

    ina

    ria

    , in

    sta

    laci

    on

    es

    e in

    mu

    eb

    les

    par

    a u

    na

    ind

    ust

    ria

    ; d

    ocu

    men

    tos

    po

    r d

    eu

    da

    s a

    pla

    zo

    s m

    ay

    ore

    s d

    e u

    n a

    o

    y fi

    na

    lme

    nte

    , cr

    d

    ito

    s h

    ip

    te

    S.

    cari

    os

    qu

    e se

    g

    ara

    nti

    za

    n co

    n b

    ien

    es

    inm

    ue

    ble

    s y

    se

    con

    tra

    en

    gen

    erj

    .

    me

    nte

    p

    ara

    ha

    cer

    inv

    ers

    ion

    es

    en

    act

    ivo

    fijo

    .

    c)

    Pa

    siv

    o d

    ifer

    ido

    o cr

    d

    ito

    s d

    ife

    rid

    os,

    q

    ue

    com

    pre

    nd

    e p

    rod

    uct

    os

    pe

    rci

    bid

    os

    en

    form

    a a

    nti

    cip

    ad

    a,

    po

    r lo

    q

    ue

    se

    con

    sid

    era

    n co

    mo

    un

    Pa

    siv

    o

    y se

    d

    ifie

    re

    su

    ap

    lica

    ci

    n co

    mo

    pro

    du

    cto

    , e

    jem

    plo

    : re

    nta

    s o

    inte

    rese

    s

    cob

    rad

    os

    po

    r a

    de

    lan

    tad

    o,

    p

    liz

    as

    de

    serv

    icio

    d

    e T

    ele

    vis

    in

    co

    bra

    da

    s-

    po

    r a

    de

    lan

    tad

    o,

    etc

    .

    Fo

    rma

    s d

    e p

    rese

    nta

    ci

    n d

    el

    Ba

    lan

    ce

    .-

    La

    dis

    po

    sici

    n

    o c

    olo

    ca

    ci

    n d

    e

    los

    da

    tos

    de

    un

    ba

    lan

    ce

    de

    be

    ha

    cers

    e d

    ebid

    am

    ente

    cl

    asi

    fica

    do

    s p

    or

    los

    con

    cep

    tos

    de

    acu

    erd

    o co

    n lo

    q

    ue

    he

    mo

    s d

    eja

    do

    est

    ab

    leci

    do

    pu

    di

    nd

    ose

    pre

    sen

    tar

    el

    ba

    lan

    ce

    en

    2 fo

    rma

    s p

    rin

    cip

    ale

    s:

    a).

    F

    orm

    a d

    e cu

    en

    ta,

    con

    sist

    en

    te

    en

    de

    scri

    bir

    a

    la

    izq

    uie

    rda

    tod

    o e

    l a

    c

    tiv

    o y

    a la

    d

    ere

    cha

    tod

    o eU

    pa

    siv

    o y

    el

    ca

    pit

    al,

    d

    e m

    aner

    a q

    ue

    est

    os

    -

    do

    s

    ltim

    os

    con

    cep

    tos

    den

    la

    m

    ism

    a su

    ma

    qu

    e e

    l a

    cti

    vo

    . L

    a fo

    rma

    de

    cue

    nta

    e

    st

    ba

    sad

    a en

    la

    f

    rmu

    la

    de

    l a

    ctiv

    o:

    A

    = P

    C

    .

    b).

    F

    orm

    a d

    e re

    po

    rte

    , q

    ue

    co

    nsi

    ste

    en

    de

    scri

    bir

    p

    rim

    ero

    el

    ac

    tiv

    o,

    de

    ba

    jo

    y a

    con

    tin

    ua

    ci

    n e

    l p

    asi

    vo

    y fi

    na

    lmen

    te

    po

    r re

    sta

    de

    los

    do

    s co

    nce

    j>

    tos-

    d

    el

    ca

    pit

    al.

    L

    a fo

    rma

    de

    cue

    nta

    e

    st

    ba

    sad

    a e

    n la

    f

    rmu

    la

    de

    l c

    a

    pit

    al:

    C

    =

    A

    - P

    . (v

    er

    An

    exo

    1 y

    Eje

    rcic

    io

    II-A

    ).

  • 15

    AN

    EX

    O

    I

    SOM

    BR

    ER

    ER

    IA

    "CR

    ISO

    L"

    Ped

    ro

    Fe

    rn

    nd

    ez

    BA

    LA

    NC

    E G

    EN

    ER

    AL

    AL

    31

    DE

    DIC

    IEM

    BR

    E D

    E 19

    _

    AC

    TI

    VO

    Ci

    rc

    ul

    an

    te

    : C

    aja

    B

    an

    cos

    cue

    nta

    d

    e c

    he

    qu

    es

    Tt

    ulo

    s v

    alo

    res

    de

    fci

    l re

    ali

    za

    ci

    n D

    ocu

    me

    nto

    s p

    or

    cob

    rar

    Cli

    en

    tes

    Deu

    do

    res

    Me

    rca

    nc

    as

    dis

    po

    nib

    les

    Otr

    o A

    ct

    iv

    o:

    De

    p

    sito

    s en

    g

    ara

    nt

    a d

    e co

    ntr

    ato

    s T

    tu

    los

    va

    lore

    s co

    n fi

    ne

    s d

    e in

    ve

    rsi

    n D

    eud

    ore

    s h

    ipo

    teca

    rio

    s F

    ij

    o: E

    dif

    icio

    M

    en

    os:

    D

    ep

    reci

    aci

    n

    acu

    mu

    lad

    a M

    ue

    ble

    s y

    ti

    les

    Me

    no

    s:

    De

    pre

    cia

    ci

    n a

    cum

    ula

    da

    Eq

    uip

    o d

    e R

    epa

    rto

    Me

    no

    s:

    De

    pre

    cia

    ci

    n a

    cum

    ula

    da

    Pa

    ten

    tes

    y m

    arc

    as

    Me

    no

    s:

    Am

    ort

    iza

    ci

    n a

    cum

    ula

    da

    Ca

    rg

    os

    Di

    fe

    ri

    do

    s:

    Ga

    sto

    s d

    e o

    rga

    niz

    aci

    n

    e in

    sta

    laci

    n

    Me

    no

    s:

    Am

    ort

    iza

    ci

    n a

    cum

    ula

    da

    Seg

    uro

    s p

    ag

    ad

    os

    por

    a

    nti

    cip

    ad

    o In

    tere

    ses

    pa

    ga

    do

    s p

    or

    an

    tici

    pa

    do

    SU

    MA

    E

    L A

    CT

    IVO

    l A

    S

    H

    O

    X C

    A

    P

    IT

    A

    L

    Ci

    rc

    ul

    an

    te

    o f

    lo

    ta

    nt

    e:

    Pro

    vee

    do

    res

    Do

    cum

    en

    tos

    po

    r p

    agar

    A

    cree

    do

    res

    Fij

    o o

    co

    ns

    ol

    id

    ad

    o:

    Acr

    eed

    or

    hip

    ote

    cari

    o C

    rd

    ito

    s D

    ifer

    ido

    s:

    Inte

    rese

    s co

    bra

    do

    s p

    or

    an

    tici

    pa

    do

    Ca

    pit

    al

    Su

    per

    v

    it

    SU

    MA

    N

    PA

    SIV

    O

    Y C

    AP

    ITA

    L

    $ 10

    0,00

    0.00

    20

    ,000

    .00

    $ 4

    3,0

    00

    . 0

    0 8

    ,60

    0.

    00

    $ 9

    0,0

    00

    . 0

    0 3

    6,0

    00

    . 0

    0

    $ 4

    5,0

    00

    . 0

    0 4

    ,50

    0.

    00

    $ 7

    0,0

    00

    . .0

    0 1

    0,5

    00

    . .0

    0

    $ 1,

    000.

    00

    12

    ,50

    0.0

    0 2,

    000.

    00

    28,0

    00.0

    0 60

    ,000

    .00

    ' 8,

    000.

    00

    75

    ,00

    0.0

    0

    $ 2

    5,0

    00

    .00

    50

    ,00

    0.0

    0 60

    ,000

    .00

    $ 80

    ,000

    .00

    $ 3

    4,4

    00

    .00

    $ 5

    4,0

    00

    .00

    $ 4

    0,5

    00

    .00

    $ 5

    9,5

    00

    .00

    6,0

    00

    .00

    8,00

    0.00

    $ 1

    86

    ,50

    0.0

    0

    $ 1

    35

    ,00

    0.0

    0

    $ 2

    08

    ,90

    0.0

    0

    73

    ,50

    0.0

    0 $

    60

    3,9

    00

    .00

    $ 2

    3,9

    00

    .00

    80,0

    00.0

    0

    50

    ,00

    0.0

    0 $

    15

    3,9

    00

    .00

    50

    ,00

    0.0

    0

    3,5

    00

    .00

    $3

    00

    ,00

    0.0

    0 9

    6,5

    00

    .00

    $ 3

    96

    ,50

    0.0

    0 $

    60

    3,9

    00

    .00

  • EJ

    ER

    CI

    CI

    O

    II-A

    Co

    n la

    si

    gu

    ien

    te

    info

    rma

    ci

    n e

    lab

    ore

    e

    l B

    ala

    nce

    G

    en

    era

    l d

    e la

    Ref

    acc

    ion

    ari

    a "A

    n

    hu

    ac"

    a

    l 3

    1 d

    e d

    icie

    mb

    re

    de

    19

    __

    .

    Ca

    a

    $ 3

    00

    -0

    0

    o ,

    , 2

    9.7

    25

    .00

    Su

    per

    v

    it

    Cu

    en

    tas

    po

    r co

    bra

    r ^

    "o

    Ca

    pit

    al

    n

    Est

    ima

    ci

    n p

    ara

    cue

    nta

    s in

    cob

    rab

    les

    onn

    nn

    Ren

    ta

    cob

    rad

    a p

    or

    ad

    ela

    nta

    do

    "-"

    j D

    ocu

    me

    nto

    s p

    or

    cob

    rar

    2S

    W.

    00

    Hip

    ote

    ca

    po

    r p

    ag

    ar

    isn

    00

    Inte

    rese

    s a

    cum

    ula

    do

    s p

    or

    cob

    rar

    Inte

    rese

    s a

    cum

    ula

    do

    s p

    or

    pag

    ar

    U

    " In

    ven

    tari

    os

    o m

    erc

    an

    ca

    dis

    po

    nib

    le

    ie

    000

    00

    Cu

    en

    tas

    po

    r p

    ag

    ar

    IO

    W.O

    O

    Ter

    ren

    o Q

    Q

    Se

    gu

    ros

    pa

    ga

    do

    s p

    or

    an

    tici

    pa

    do

    40

    ,00

    0!0

    0 E

    dif

    icio

    q

    qn

    nn

    Re

    serv

    a p

    ara

    de

    pre

    cia

    ci

    n d

    e eq

    uip

    o d

    e o

    fici

    na

    bb

    u.u

    u

    Res

    erv

    a p

    ara

    de

    pre

    cia

    ci

    n d

    e e

    dif

    icio

    000

    00

    Eq

    uip

    o d

    e o

    fici

    na

    ,'c

    nn

    nn

    Re

    serv

    a p

    ara

    de

    pre

    cia

    ci

    n d

    e eq

    uip

    o d

    e re

    par

    to

    1.5

    00

    .00

    Mu

    eb

    les

    y E

    nse

    res

    3'0

    00

    *.

    00

    Eq

    uip

    o d

    e re

    pa

    rto

    n_

    Res

    erv

    a p

    ara

    de

    pre

    cia

    ci

    n d

    e m

    ueb

    les

    y e

    nse

    res

    1.5

    00

    .0U

  • CA

    PIT

    UL

    O

    IV

    LA

    PA

    RT

    IDA

    D

    OB

    LE

    1.

    La

    s o

    pe

    raci

    on

    es

    me

    rca

    nti

    les

    y su

    s e

    fec

    tos

    en

    las

    form

    ula

    s d

    el

    Ba

    lan

    ce

    .-

    La

    s o

    pe

    raci

    on

    es

    me

    rca

    nti

    les

    tie

    ne

    n u

    na

    do

    ble

    re

    pe

    rcu

    si

    n en

    la

    frm

    ula

    d

    el

    ba

    lan

    ce

    , d

    e ta

    l m

    an

    era

    qu

    e se

    c

    on

    serv

    e si

    em

    pre

    la

    ig

    uaj

    .

    da

    d.

    A

    = P

    . -

    C.

    = A

    ctiv

    o ig

    ua

    l P

    asi

    vo

    m

    s C

    ap

    ita

    l.

    2.

    Reg

    las

    de

    la

    Par

    tid

    a D

    ob

    le.-

    S

    i a

    na

    liz

    am

    os

    los

    dis

    tin

    tos

    mo

    vim

    ien

    tos

    qu

    e o

    rig

    ina

    n la

    s o

    pe

    rac

    ion

    es,

    p

    od

    em

    os

    ob

    serv

    ar

    las

    sig

    uie

    nte

    s re

    pe

    rcu

    s io

    ne

    s.

    Lo

    s a

    um

    en

    tos

    de

    l A

    ctiv

    o p

    ued

    en

    com

    pe

    nsa

    rse

    :

    a)

    Co

    n a

    um

    en

    tos

    de

    l P

    asi

    vo

    .

    b)

    Co

    n a

    um

    en

    tos

    de

    l C

    ap

    ita

    l.

    c)

    Co

    n d

    ism

    inu

    cio

    ne

    s d

    el

    pro

    pio

    a

    cti

    vo

    .

    La

    s d

    ism

    inu

    cio

    ne

    s d

    el

    Act

    ivo

    pu

    eden

    co

    mp

    en

    sars

    e:

    a)

    Co

    n d

    ism

    inu

    cio

    ne

    s d

    el

    Pa

    siv

    o.

    b)

    Co

    n d

    ism

    inu

    cio

    ne

    s d

    el

    Ca

    pit

    al.

    c)

    Co

    n a

    um

    en

    tos

    de

    l p

    rop

    io

    Act

    ivo

    .

    Lo

    s a

    um

    en

    tos

    de

    l P

    asi

    vo

    se

    com

    pe

    nsa

    n:

    a)

    Co

    n a

    um

    en

    tos

    de

    l A

    ctiv

    o.

    b)

    Co

    n d

    ism

    inu

    cio

    ne

    s d

    el

    pa

    siv

    o m

    ism

    o.

    c)

    Co

    n d

    ism

    inu

    cio

    ne

    s d

    el

    Ca

    pit

    al.

    La

    s d

    ism

    inu

    cio

    ne

    s d

    el

    Pa

    siv

    o se

    co

    mp

    en

    san

    :

    a)

    Co

    n d

    ism

    inu

    cio

    ne

    s d

    el

    Act

    ivo

    .

  • b)

    Co

    n a

    um

    en

    tos

    de

    l C

    ap

    ita

    l.

    c)

    Co

    n a

    um

    en

    tos

    de

    l P

    asi

    vo

    mis

    mo

    .

    Lo

    s a

    um

    en

    tos

    de

    l C

    ap

    ita

    l s

    e co

    mp

    en

    san

    :

    a)

    Co

    n a

    um

    en

    tos

    de

    l A

    ctiv

    o.

    b)

    Co

    n d

    ism

    inu

    cio

    ne

    s d

    el

    Pa

    siv

    o.

    c)

    Co

    n d

    ism

    inu

    cio

    ne

    s d

    el

    mis

    mo

    Ca

    pit

    al.

    La

    s d

    ism

    inu

    cio

    ne

    s d

    el

    Ca

    pit

    al

    se

    com

    pe

    nsa

    n:

    a)

    Co

    n d

    ism

    inu

    cio

    ne

    s d

    el

    Act

    ivo

    .

    b)

    Co

    n a

    um

    en

    tos

    de

    l P

    asi

    vo

    .

    c)

    Co

    n a

    um

    en

    tos

    de

    l m

    ism

    o C

    ap

    ita

    l,

    (ver

    E

    jerc

    icio

    IV

    -A).

  • EJ

    ER

    CI

    CI

    O

    IV

    -A

    Co

    n la

    s si

    gu

    ien

    tes

    op

    era

    cio

    ne

    s in

    diq

    ue

    cm

    o s

    e a

    fec

    tan

    los

    ren

    glo

    ne

    s d

    el

    ba

    lan

    ce

    uti

    liz

    an

    do

    en

    un

    a h

    oja

    d

    e su

    cu

    ad

    ern

    o e

    l e

    nc

    ab

    ez

    ad

    o si

    gu

    ien

    te:

    Cu

    en

    ta

    afe

    cta

    da

    Tip

    o d

    e cu

    en

    ta

    C

    mo

    se

    afe

    cta

    De

    be

    Ha

    be

    r

    1.

    Ca

    ja

    Ca

    pit

    al

    2.

    Me

    rca

    nc

    as

    Ca

    ja

    Pro

    vee

    do

    res

    Act

    ivo

    Ca

    pit

    al

    Act

    ivo

    Act

    ivo

    Pa

    siv

    o

    Au

    men

    ta

    Au

    men

    ta

    Au

    men

    ta

    Dis

    min

    uy

    e A

    um

    enta

    $1

    00

    ,00

    0.0

    0

    80

    ,00

    0.0

    0

    $1

    00

    ,00

    0.0

    0

    $ 5

    0,0

    00

    .00

    $ 3

    0,0

    00

    .00

    1.

    El

    se

    or

    Ag

    ust

    n

    Ro

    ldn

    a

    po

    rta

    $1

    00

    ,00

    0.0

    0 en

    e

    fect

    ivo

    par

    a in

    icia

    rla

    s

    op

    era

    cio

    ne

    s d

    e u

    n n

    eg

    oc

    io.

    2.

    Co

    mp

    ra

    me

    rca

    nc

    as

    al

    con

    tad

    o p

    or

    $5

    0,0

    00

    .00

    y $

    30

    ,00

    0.0

    0 a

    cr

    dit

    o

    en

    cue

    nta

    a

    bie

    rta

    .

    3.

    Co

    mp

    ra

    un

    cam

    in

    par

    a e

    ntr

    eg

    ar

    las

    me

    rca

    nc

    as

    a lo

    s c

    lie

    nte

    s e

    n $

    40

    ,00

    0.0

    0 la

    m

    ita

    d a

    l co

    nta

    do

    y la

    o

    tra

    mit

    ad

    con

    do

    cu

    me

    nto

    s.

    4.

    De

    po

    sita

    en

    el

    b

    an

    co

    en

    cue

    nta

    d

    e ch

    eq

    ue

    s $

    20

    ,00

    0.0

    0

    5.

    Ven

    de

    al

    con

    tad

    o m

    erc

    an

    ca

    s p

    or

    $3

    0,0

    00

    .00

    6.

    Co

    mp

    ra

    me

    rca

    nc

    as

    al

    con

    tad

    o p

    or

    $8

    ,00

    0.0

    0

    7.

    En

    treg

    a a

    un

    pro

    vee

    do

    r u

    n d

    ocu

    men

    to

    por

    $

    2,0

    00

    .00

    8.

    Pa

    ga

    div

    ers

    os

    sue

    ldo

    s y

    ga

    sto

    s p

    or

    $3

    ,60

    0.0

    0

    9.

    El

    co

    sto

    de

    la

    me

    rca

    nc

    a q

    ue

    ve

    nd

    i

    es

    de

    $2

    0,0

    00

    .00

    10

    . C

    om

    pra

    p

    ap

    ele

    ra

    par

    a u

    so

    de

    la

    ofi

    cin

    a $

    1,6

    00

    .00

    11

    . V

    end

    e a

    cr

    dit

    o m

    erc

    an

    ca

    po

    r $

    12

    ,00

    0.0

    0

    12

    . E

    l c

    ost

    o d

    e la

    m

    erc

    an

    ca

    ven

    did

    a e

    s d

    e $

    13

    ,00

    0.0

    0

    13

    . P

    ag

    a a

    un

    o d

    e su

    s p

    rov

    eed

    ore

    s $

    2,0

    00

    .00

    en

    efe

    ctiv

    o

  • 14

    . G

    ira

    un

    ch

    eq

    ue

    par

    a p

    ag

    ar

    la

    luz

    po

    r $

    75

    0.0

    0

    15

    . C

    am

    bia

    m

    erc

    an

    ca

    po

    r m

    ue

    ble

    s d

    e o

    fici

    na

    va

    lua

    do

    s e

    n $

    6,0

    00

    .00

    el

    imp

    ort

    e d

    e la

    m

    erc

    an

    ca

    en

    tre

    ga

    da

    es

    de

    $4

    ,50

    0.0

    0

    16

    . R

    etir

    a d

    el

    ba

    nc

    o p

    ara

    su

    uso

    p

    ers

    on

    al

    el

    Sr.

    R

    old

    an

    $5

    90

    .00

    17

    . D

    esc

    ue

    nta

    a

    un

    clie

    nte

    p

    or

    pro

    nto

    p

    ag

    o $

    18

    7.0

    0

    18

    . C

    ob

    ra

    inte

    rese

    s p

    or

    cue

    nta

    s p

    en

    die

    nte

    s d

    e co

    bro

    $

    28

    5.0

    0

  • i

    CA

    PIT

    UL

    O

    V

    LA

    C

    UE

    NT

    A

    Se

    lla

    ma

    cue

    nta

    e

    l re

    gis

    tro

    ind

    ivid

    ua

    l d

    e lo

    s a

    um

    en

    tos

    y d

    ism

    i

    nu

    cio

    ne

    s d

    e ca

    da

    con

    cep

    to

    de

    ba

    lan

    ce

    , co

    n e

    l fi

    n d

    e d

    eter

    min

    ar

    en

    -

    cua

    lqu

    ier

    mo

    men

    to

    su

    imp

    ort

    e a

    ctu

    al.

    Te

    cn

    icis

    mo

    s.-

    L

    a cu

    en

    ta

    tie

    ne

    en

    su

    par

    te

    sup

    erio

    r e

    l n

    om

    bre

    d

    el

    ren

    gl

    n o

    con

    cep

    to

    a q

    ue

    se

    refi

    ere

    , y

    su

    cuer

    po

    es

    t

    form

    ad

    o fu

    nd

    am

    en

    talm

    en

    te

    po

    r d

    os

    colu

    mn

    as:

    u

    na

    par

    a a

    um

    ento

    s y

    otr

    a p

    ara

    las

    dis

    min

    u

    cio

    ne

    s.

    La

    s a

    no

    taci

    on

    es

    en

    el

    lad

    o iz

    qu

    ierd

    o se

    ll

    am

    an

    carg

    os

    o d

    bit

    os

    y la

    s q

    ue

    se

    ha

    cen

    en

    el

    lad

    o d

    ere

    cho

    , a

    bo

    no

    s o

    cr

    dit

    os.

    La

    sum

    a d

    e lo

    s ca

    rgo

    s se

    ll

    am

    a m

    ov

    imie

    nto

    d

    eud

    or

    y la

    d

    e lo

    s

    ab

    on

    os,

    m

    ov

    imie

    nto

    a

    cre

    ed

    or.

    L

    a d

    ife

    ren

    cia

    entr

    e a

    mb

    os

    mo

    vim

    ien

    tos

    se

    lla

    ma

    sald

    o,

    y p

    ued

    e se

    r d

    eud

    or

    o a

    cre

    ed

    or,

    se

    g

    n q

    ue

    el

    mo

    vi-

    mie

    nto

    d

    eud

    or

    sea

    ma

    yo

    r o

    vic

    ev

    ers

    a.

    Si

    am

    bo

    s m

    ov

    imie

    nto

    s su

    ma

    n

    igu

    al,

    se

    d

    ice

    qu

    e la

    cu

    en

    ta

    est

    sa

    lda

    da

    . L

    a p

    art

    e iz

    qu

    ierd

    a d

    e la

    cue

    nta

    s

    e ll

    am

    a D

    eb

    e y

    la

    par

    te

    de

    rech

    a se

    ll

    am

    a H

    ab

    er.

    Ap

    arte

    d

    e lo

    s d

    ato

    s m

    en

    cio

    na

    do

    s,

    a

    cue

    nta

    d

    eb

    e te

    ne

    r en

    ca

    da

    op

    era

    ci

    n q

    ue

    reg

    istr

    e,

    la

    fech

    a co

    rre

    spo

    nd

    ien

    te.

    Mo

    de

    los

    de

    cu

    en

    ta.-

    L

    os

    pri

    nci

    pa

    les

    son

    :

    a)

    Cu

    en

    ta

    a d

    ob

    le

    p

    gin

    a.

    b)

    Cu

    en

    ta

    con

    un

    a so

    la

    p

    gin

    a,

    con

    in

    dic

    aci

    n

    de

    l sa

    ldo

    .

  • 3.

    El

    Lib

    ro

    Ma

    yo

    r.-

    E

    ste

    lib

    ro

    es

    el

    con

    jun

    to

    de

    las

    cu

    en

    tas

    qu

    e in

    di-

    vid

    ua

    lme

    nte

    s

    e ll

    ev

    an

    a c

    ad

    a c

    on

    ce

    pto

    . E

    n o

    tra

    s p

    ala

    bra

    s,

    el

    lib

    ro

    Ma

    yo

    r s

    e d

    est

    ina

    par

    a a

    bri

    r u

    na

    ho

    ja

    o fo

    lio

    a c

    ad

    a c

    on

    ce

    pto

    d

    el

    ba

    lan

    ce

    .

    4.

    Sa

    ldo

    de

    las

    cu

    en

    tas

    de

    l A

    cti

    vo

    .-

    El

    sald

    o d

    e la

    s c

    ue

    nta

    s d

    e a

    cti

    vo

    de

    be

    ser

    sie

    mp

    re

    de

    ud

    or,

    y

    a q

    ue

    va

    mo

    s a

    con

    ve

    nir

    en

    q

    ue

    los

    au

    men

    tos

    va

    ya

    n a

    la

    izq

    uie

    rda

    y la

    s d

    ism

    inu

    cio

    ne

    s a

    la

    de

    rec

    ha

    .

    5.

    Sa

    ldo

    en

    las

    cue

    nta

    s d

    e P

    asi

    vo

    y C

    ap

    ita

    l.-

    La

    s cu

    en

    tas

    de

    Pa

    siv

    o d

    e

    be

    n te

    ne

    r si

    em

    pre

    sa

    ldo

    acr

    ee

    do

    r,

    ya

    qu

    e v

    am

    os

    a co

    nv

    en

    ir

    en

    qu

    e su

    s

    au

    me

    nto

    s v

    ay

    an

    a la

    d

    ere

    cha

    y su

    s d

    ism

    inu

    cio

    ne

    s v

    ay

    an

    a la

    iz

    qu

    ierd

    a.

    La

    s cu

    en

    tas

    de

    ga

    sto

    s (d

    ism

    inu

    cio

    ne

    s d

    e ca

    pit

    al)

    d

    eb

    en

    ten

    er

    sald

    o d

    eu

    do

    r y

    las

    cue

    nta

    s d

    e p

    rod

    uct

    os

    (au

    men

    tos

    de

    cap

    ita

    l)

    de

    be

    n te

    ne

    r si

    em

    pre

    sa

    ldo

    acr

    ee

    do

    r.

    La

    cue

    nta

    d

    el

    cap

    ita

    l y

    las

    qu

    e re

    pre

    sen

    tan

    uti

    lid

    ad

    es

    acu

    mu

    lad

    as

    tam

    bi

    n d

    eb

    en

    ten

    er

    sie

    mp

    re

    sald

    o a

    cre

    ed

    or.

    6.

    Ta

    bla

    d

    el

    carg

    o y

    de

    l a

    bo

    no

    de

    las

    cu

    en

    tas

    .-

    Un

    a cu

    en

    ta

    se

    carg

    a:

    a).

    C

    ua

    nd

    o a

    um

    en

    ta

    el

    Act

    ivo

    .

    b).

    C

    ua

    nd

    o d

    ism

    inu

    ye

    el

    Pa

    siv

    o.

    c).

    C

    ua

    nd

    o d

    ism

    inu

    ye

    el

    Ca

    pit

    al.

    Un

    a cu

    en

    ta

    se

    ab

    on

    a:

    a)

    Cu

    an

    do

    dis

    min

    uy

    e e

    l A

    ctiv

    o.

    b)

    Cu

    an

    do

    au

    me

    nta

    e

    l P

    asi

    vo

    .

    c)

    Cu

    an

    do

    au

    me

    nta

    e

    l C

    ap

    ita

    l.

  • rr

    t

    Dic

    ho

    en

    otr

    as

    pa

    lab

    ras,

    la

    s c

    ue

    nta

    s d

    el

    Act

    ivo

    se

    carg

    an

    cua

    n

    do

    au

    me

    nta

    n,

    y s

    e a

    bo

    na

    n cu

    an

    do

    dis

    min

    uy

    en

    . L

    as

    cu

    en

    tas

    de

    l P

    asi

    vo

    se