Tema 9.- Os grandes descubrimentos xeográficos. › centros › iesagraorzan › system ›...
Transcript of Tema 9.- Os grandes descubrimentos xeográficos. › centros › iesagraorzan › system ›...
Tema 9.- Os grandes descubrimentos xeográficos.
1.- As grandes viaxes marítimas.
1.1.- Causas dos grandes descubrimentos.
factores
técnicos
perfeccionamento
dos instrumentos
de navegación
xeneralización do uso do compás
difusión das cartas de navegación
uso do astrolabio e o cuadrante
melloras nas
embarcacións
temón móbil e áncora de brazos separados
difusión da carabela
desenvolvemento
da cartografía
aparición e difusión dos mapas portolanos
escolas de cartografía
factores
económicos
Conquista de Constantinopla polos turcos ⟹ interrupción das grandes rutas
comerciais entre Europa e o Extremo Oriente (a ruta da seda e a ruta das especias)
Necesidade de atopar novas rutas comerciais para acceder aos produtos orientais
(sobre todo especias e seda), de gran valor en Occidente
outros
factores
políticos as exploracións como unha continuación do espírito de cruzada
desexo de ampliar os dominios dos Estados
espirituais desexo de estender a relixión cristiá
culturais afán de explorar e descubrir territorios ata entón descoñecidos
desexo de adquirir fama, gloria e riqueza persoal
Portolano século XIV
1.2.- As expedicións portuguesas
Datas clave dos grandes descubrimentos.
Data Descubrimento
1418 Portugal ocupa as illas Madeira
1431 Portugal anexiona as illas Azores
1446 Portugal anexiona as illas de Cabo Verde
1460 Os portugueses chegan ao golfo de Guinea, onde establecen colonias comerciais para obter
ouro, marfil e escravos
1488 Bartolomeu Dias chega ata o cabo de Boa Esperanza ou das Tormentas
1492 Cristobal Colón chega a América
1498 A expedición de Vasco da Gama alcanza a costa da India
1511 Os portugueses chegan ás Molucas e illas adxacentes, coñecidas como as illas das especias
1513 Vasco Núñez de Balboa descobre o océano Pacífico
1519-1522 Fernando de Magalláns e Juan Sebastián Elcano dan a primeira volta ao mundo
1518-1521 Hernán Cortés conquista o imperio azteca
1531-1535 Francisco Pizarro conquista o imperio inca
2.- Castela atopa un novo continente.
2.1.- O proxecto de Colón.
2.2.- As catro viaxes colombianas.
As viaxes de Colón
Viaxe Saída desde... Data Ruta / terras descubertas Retorno
1ª Palos de la
Frontera (Huelva)
3 agosto
1492
Canarias - océano Atlántico - illa de Guanahaní
(nas Bahamas) - Cuba [Juana] -A Española (Haití -
República Dominicana) – retorno Lisboa / Baiona
15 marzo
1493
2ª Cádiz 25 set
1493
Canarias - Guadalupe (Pequenas Antillas) - Porto
Rico [San Juan Bautista]- A Española - Cuba -
Xamaica - retorno
11 xuño
1496
3ª
Sanlúcar de
Barrameda
(Cádiz)
30 mai
1498
Madeira - Canarias - Cabo Verde - Trindade -
desembocadura do río Orinoco - retorno
25
novembro
1500
4ª Cádiz 11 mai
1502
Canarias - Martinica (Pequenas Antillas) - Cuba -
percorreu as costas de América Central
(Honduras, Nicaragua, Costa Rica e Panamá) –
Xamaica - retorno
7 novembro
1504
2.3.- A repartición entre Castela e Portugal.
Planisferio do ano 1502 que mostra o meridiano designado no Tratado de Tordesillas (7 de xuño de 1494).
O mapa imaxinado por Colón
O descubrimento do océano Pacífico
O nome de América
Universalis Cosmographia (1507) de Martin Waldseemüller, cartógrafo e xeógrafo alemán que denominou América ao novo mundo.
A primeira volta ao mundo (1519-1522).
3.- Os pobos precolombianos.
Civilización Maia Imperio azteca Imperio Inca
Localización península de Iucatán (en
América Central)
Centro e Sur de México (con
capital en Tenochtitlán)
América do Sur, na cordilleira
dos Andes (centro en Cuzco,
Perú)
Países
actuais
SE de México, Guatemala e
Belice México
·Ecuador, Perú, Bolivia, NO de
Arxentina e N de Chile
Cronoloxía Entre os séculos V e XV Entre 1200 e 1519 (conquista) Entre 1100 e 1532 (conquista)
Organización
política
∙ Confederación de cidades-Estado,
gobernadas por un xefe supremo
(rei-sacerdote)
* Imperio guerreiro, dirixido por un
gran xefe político e relixioso
(emperador)
* Imperio gobernado por un
emperador, considerado como un
deus (fillo do Sol, e recibía o nome
de Inca
Economía
* Eran agricultores que vivían
fundamentalmente do cultivo do millo
* Principais actividades: agricultura e
comercio. Desenvolveu unha
próspera civilización urbana
* Pobo de agricultores (millo e pataca).
Na gandería destacan as llamas e
alpacas
Sociedade
∙ Baseábase na familia e organizábase
en torno a catro clases: os nobres /
os sacerdotes / os campesiños / os
escravos
∙ Organizada en tribos, dentro de cada
unha das cales existían varias clases:
os sacerdotes / os nobres / os
homes libres / os escravos
∙ Organizada en clans: o inca, fillo do
sol / a aristocracia: os sacerdotes,
os guerreiros e os funcionarios / o
pobo / os servos e escravos
Relixión
∙ Politeísmo: os seus deuses principais
eran Chac (chuvia), Centéotl (millo)
e Kukulcán (vento)
∙ Sacrificios humanos, danzas rituais e
xogos na súa honra
∙ Politeísmo. Deuses principais:
Quetzalcoatl (creador e fundador), e
Huitzilopochtli (guerra)
∙ Sacrificios humanos, sobre todo de
prisioneiros de guerra
∙ Politeísmo: os seus deuses principais
eran o Sol, Viracocha e a Lúa
∙ Sacrificios humanos ocasionais
Cultura
* Posuían grandes coñecementos de
astronomía e matemáticas, e sistema
de escritura xeroglífico. Construíron
fermosos templos e palacios
* Ao igual que os maias, construíron
grandes templos en forma de
pirámide escalonada
* Construíron impresionantes
fortalezas no corazón dos Andes,
como Machu-Picchu
4.- Conquista e organización do Imperio americano.
4.1.- As grandes conquistas e expedicións.
Unha
conquista
rápida, por
superioridade militar: armas, cabalos, armaduras, pólvora...
superioridade científica: xeógrafos, botánicos, enxeñeiros militares...
afán de aventuras e de riqueza
loitas internas entre os pobos indíxenas
os indíxenas pensaban que os conquistadores eran deuses (armas, armaduras, cabalos, cans...)
profecías indíxenas que predicían a chegada de enviados dos deuses
Expedición de conquista Data Protagonistas
Conquista do Imperio azteca entre 1518 e 1521 dirixida por Hernán Cortés
Dominio da civilización maia entre 1523 e 1524
Conquista do Imperio inca entre 1531 e 1535 dirixida por Francisco Pizarro
Exploración de Florida, Texas e California
1528 Álvar Núñez Cabeza de Vaca
Conquista de Chile entre 1536 e 1553 Diego de Almagro e Pedro de Valdivia
Exploración do río Amazonas 1541-1542 Francisco de Orellana
Conquista das illas Filipinas (no océano Pacífico)
entre 1565 e 1571 Miguel López de Legazpi e Andrés
Urdaneta
Fundación de Bos Aires e Santa Fe (Arxentina)
1580 Juan de Garay
1518-1521
1531-1535
1523-1524
4.2.- A organización do Imperio americano.
Institucións Data de creación Funcións
ESPAÑA
Consello
de Indias
1524
(sen sede fixa)
Institución que se encargaba dos asuntos americanos,
asesoraba o rei neles e redactaba as leis específicas para os
territorios conquistados.
Casa de
Contratación
1503
(Sevilla)
Institución que controlaba todo o tráfico de persoas e
mercancías con América.
Aseguraba a recadación do quinto real para a Coroa
AMÉRICA
Vicerreinados
e vicerreis
Nova España en
1534
Perú en 1542
O vicerrei era o representante directo do rei.
Acumula funcións de gobernador, presidente da Audiencia e
capitán xeneral.
Audiencias
A primeira foi
establecida en
1511
Función administrativa e xudicial. Están baixo o control dos
vicerreis.
A finais do século XVI había 4 en Nova España e 6 en Perú.
Gobernacións
ou provincias A primeira en 1502
Territorios baixo o mando dun gobernador nomeado polo rei.
Función administrativa e xudicial. Están subordinados ás
Audiencias.
A finais do século XVII había 37.
Cabidos A partir de 1507 Órgano de goberno e administración dun municipio.
5.- A colonización da América española.
Unha encomenda española en América
A mita
Principais consecuencias da conquista de América
Económicas
Incremento do comercio, e intercambio de produtos
de América a Europa: pataca, millo, cacao, tabaco, tomate, pemento,
cacahuete, pavo de Indias, vainilla, ananás, aguacate, xirasol, dalia, petunia...
de Europa a América: trigo, arroz, cana de azucre, vide, oliveira, vaca, cabalo,
ovella, porco, galiña, café, laranxa, limón, pera, melocotón, coliflor, leituga,
caravel...
Aumento da produción artesanal europea
Auxe das cidades e portos atlánticos
Sociais e
demográficas
Emigración europea ⇒ mestura de razas
Diminución da poboación indíxena polas guerras e novas enfermidades levadas
polos europeos
Desaparición da sociedade e cultura tradicionais das civilizacións precolombianas
Traslado forzado de poboación negra escrava desde África cara a América
Políticas
Formación dos imperios coloniais de España e Portugal
Rivalidade entre os Estados europeos polo control das novas terras e das rutas
marítimas
Culturais
Ampliación do mundo coñecido
Confirmación da esfericidade da Terra
Cambios nos costumes e nas dietas pola chegada a Europa de novos produtos
Inicio da europeización do mundo
Expansión da relixión católica