TEMA 4 A ESPAÑA DO SÉCULO XIX: A CONSTRUCIÓN DUN RÉXIME LIBERAL

Laura Martínez Rodríguez 4ºESO

GUERRA E REVOLUCIÓN LIBERAL

A CRISE DA MONARQUÍA BORBÓNICA

Carlos IV (1788-1808).

Manuel Godoy, o ministro máis influente do monarca.

Tratado de Fontainebleau (1807)

Motín de Aranjuez (1808); forozu a dimisión do ministro e a

abdicación do rei no seu fillo Fernando VII.

Xosé I (1810-1813) quería impoñer os principios liberais da Revolución

Francesados, desexosos de poñerlle fin ao Antigo Réxime.

A GUERRA DA INDEPENDENCIA

2 de maio de 1808: rebelión popular.

Fases da Guerra de Independencia:

-Resistencia popular (1808); patriotas. Guerrillas.

Batalla de Bailén.

-Ofensiva francesa (1808-1812).

-Victorias anglo-españolas (1812-1814); mariscal Wellintong. Los

Arapiles.

-Tratado de Valençay

AS CORTES DE CÁDIZ

Xuntas locais e provinciais de defensa.

Xunta Suprema Central.

En 1812 redactouse unha Constitución que reflectiu os principios

básicos do liberalismo político.

As Cortes de Cádiz aprobaron unhas leis destinadas a abolir o Antigo

Réxime.

Lexislación gaditana.

ENTRE O ABSOLUTISMO E O LIBERALISMO

A RESTAURACIÓN DO ABSOLUTISMO (1814-1820)

Fernando VII, “o desexado” regresou a España en 1814.

Derrogación da lexislación de Cádiz.

Fernando VII clausurou as Cortes, anulou a Constitución e derrogou

as leis durante a guerra; voltou ó Anrigo Réxime.

Moitos liberais tiveron que exiliarse para evitar a represión.

Múltiples pronunciamentos que foron reprimidos e, o seus dirixentes,

executados.

O TRIENIO LIBERAL (1820-1823)Pronunciamento de coronel Riego.

O rei viuse obrigado a acatar a Constitución de 1812.

Milicia Nacional: voluntarios armados que defendían o réxime liberal.

Santa Alianza, formada polos chamados Cen Mil Fillos deSan Luís.

A DÉCADA OMINOSA (1823-1833)A volta do absolutismo foi seguida dunha gran represión contra os

liberais e a destrucción de toda obra do Trienio.

Gran crise económica.

Conflicto dinástico; Leis Sálica, Pragmática Sanción.

Coa morte do monarca estalou a guerra civil.

A INDEPENDENCIA DA AMÉRICA HISPÁNICA

AS CAUSAS DA INDEPENDENCIA

*A nivel externo; influíron a difusión dos princiìos de liberdade e

igualdade promovidos pola Revolución Francesa. Proclamación da

independencia de Estado Unidos (1776).

*A nivel interno; descontento da burguesía crioula. Debilidade da

monarquía española.

PRIMEIRA FASE (1808-1814)Formáronse as Xuntas nas colonias, que comezaron a

autogobernarse.

1811: independencia de Paraguai.

Destacan: Simón Bolívar, Antonio José de Sucre e José de San Martín.

1814: Fernando VII freou este proceso de autogoberno.

SEGUNDA FASE (1816-1826)1816: independencia de Arxentina.

-O xeneral San Martín dirixiu unha expedicón que derrou ós españois,

-Simón Bolívar fundou a Gran Colombia,

-Iturbide logrou a rebelión de México.

-Antonio José de Sucre derrou aos españois (Ayacucho) e emancipou

Perú e Bolivia.

A REVOLUCIÓN LIBERAL

A PRIMEIRA GUERRA CARLISTA (1833-1839)Conflicto dinástico.

Carlistas: partidarios de Carlos; querían manter a monarquía absoluta.

Liberais; isabelinos: quería defenderos dereitos de Isabel, que só tiña 3

anos.

Carlismo: movemento rural, zxa que as cidades estaban controladas

polos isabelinos.

O Convenio de Vergara (1839) púxolle fin a este conflicto.

AS REFORMAS LIBERAISModerados e progresistas.

Consitución de 1837, basada en principios progresistas.

Disolución do réxime señorial, desvinculación da propiedade e

desamortización.

Economía capitalista e de libre mercado.

11837: xiro conservador á revolución liberal.

1840: Mar´´ia Cristina vese obrigada a diimtir.

A REXENCIA DE ESPARTERO (1840-1843)O progresista xeneral Espartero foi nomeado rexente.

1843: novo pronunciamento moderado que obrigou a Espartero a

dimitir e as Cortes adiantaron a maioría de idade de Isabel.

A ETAPA ISABELINA

A DÉCADA MODERADA (1843-1854)Partido Liberal Moderado. Xeneral Narváez.

O novo réxime moderado

Sistema conservador e centralista. Nova Constitución (1845),

Concordato coa Santa Sé (1851). Administración estatal e municipal,

dereitos forais. Código penal, Instrucción pública nacional.

As limitacións do sistema político

-Intramisión da coroa.

-Camarillismo.

-Inxerencia política do exército.

-Falseamento electoral.

O BIENIO PROGRESISTA (1854-1856)1854: triunfou o pronunciamento militar en Vicálvora.

A raíña entregoulles o poder aos progresistas e Espartero formou un

novo goberno.

Reformas económicas.

A CRISE DO SISTEMA ISABELIINO (1856-1868)Foi a alternancia no goberno entre os moderados e a Unión Liberal.

1854: Partido creado por O’Donnell.

Impulsouse unha política exterior colonialista.

Xurdiron novos grupos políticos como os demçocratas e os

republicanos.

O SEXENIO DEMOCRÁTICO

A REVOLUCIÓN DE 1868As causas da Revolución

-Grave crise económica.

-Monopolio do poder.

-Descrédito da monarquía.

-Difusión dos novos ideais democráticos.

O estalido da Revolución

A Gloriosa (1868) Almirante Topete, Juan Prim e Francisco Serrano.

Alcolea: guerra onde as tropas fieis ao Goberno e a raíña foron

vencidos.

A formación dun goberno provisional

Prim e Serrano.

Constitución de 1869.

A MONARQUÍA DEMOCRÁTICA (1870-1873)Amadeu de Savoia; rei.

Tiña o apoio dos progresistas, unionistas e demócratas, pero contou

coa oposición de moderados, carlistas e da Igreza.

Dous conflictos.

1873: Amadeu renuncia ao trono e volve a Italia.

A PRIMEIRA REPÚBLICA (1873-1874)As Cortes votaron por unha gran maioría a proclamación da

República.

Os republicanos prepararon un programa de reformas sociais e

pretendeuse organizar o Estado de forma federal.

A República viviu unha permanente inestabilidade.

1874: golpe de Estado protagonizado polo xeneral Pavía.

A RESTAURACIÓN DA MONARQUÍA

1874: o xeneral Martínez Campos proclamou rei de España a Afonso de Borbón.

O SISTEMA CANOVISTAAntonio Cánovas del Castillo. Pacificación.

A Constitución de 1876

Carácter moderado. Soberanía compartida. Flexibilidade.

Bipartidismo e quenda pacífica

-Partido conservador: Antonio Cánovas.

-Partido liberal; Práxedes Mateo Sagasta.

Caciquismo e corrupción electoral,

OS NACIONALISMOS-En Cataluña: Renaixença. Unión Catalanista, Liga Regionalista.

-No País Vasco; movemento de protesta que culminou na creación do

Partido Nacionalista Vasco.

-En Galicia: o galeguista mantívose durante anos;

Rexurdimento.

A CRISE DO 981895: nova insurreción en Cuba.

España perdeu as últimas colonias.

Xurdiron movementos rexeneracionistas.