Tema 14 Lecciones 1-5

16
Tema 14 Lección 1. A globalización e a crise do Estado

description

 

Transcript of Tema 14 Lecciones 1-5

Page 1: Tema 14  Lecciones 1-5

Tema 14Lección 1. A globalización e a crise do

Estado

Page 2: Tema 14  Lecciones 1-5

A crise do Estado Nación• A unidade dos Estados se rompe debido á erosión interna que

ten dende os seus comezos.• Características:

– Movementos secesionistas: estes movementos poñen en cuestión as fronteiras dos Estados e incluso a súa propia existencia (por exemplo, nos países xurdidos despois da descomposición da URSS).

– Estados frustrados: • Non conseguiron asentarse, polo que viven nun clima de

inestabilidade.• Nestes lugares, amplos territorios non están baixo o control do

goberno, senón de xefes militares ou señores da guerra.• Vívese nun clima de corrupción constante (unha familia ou mesmo

un clan aprópianse da maior parte dos recursos, saqueando constantemente o país).

– Redes mafiosas: actúan a través dos paraísos fiscais (países ou zonas económicamente autónomas que ofrecen impostos moi baixos e non revelan información sobre as operacións dos seus clientes)

Page 3: Tema 14  Lecciones 1-5

Choque ou encontro de civilizacións

• Unha vez disolveuse a Unión Soviética (URSS), e con ela a Guerra Fría, diversos estudiosos da política (politólogos) proclamaron que isto significaba o fin da historia tal e como a coñecemos e o inicio dunha era de paz e progreso global.

• Desgraciadamente non foi así, posto que dende 1991 aumentaron as desigualdades entre ricos e pobres, e, con elas, os conflitos.

• Tampouco se acabou co conflito nuclar, posto que nos anos noventa, moitos máis países estaban en condicións de fabricar bombas atómicas.

• Aumentouse o terrorismo a escala global e tamén o número de desprazados.

• Todos estes problemas desenvolveron o que se chama hoxe en día “choque de civilizacións”, é dicir, xa non estamos ante conflictos entre distintos Estados-Nación, senón entre áreas máis grandes que comparten tradicións e culturas (por exemplo o enfrontamento entre a civilización occidental e o mundo islámico).

• Ao contrario, outros politólogos consideran que todavía existen moitos conflictos que enfrontan a países dunha mesma civilización e tamén, alianzas entre áreas culturales diversas (exemplo: conservadores estadounidenses cos emiratos petroleiros árabes).

Page 4: Tema 14  Lecciones 1-5

Tema 14

Lección 2. Europa Oriental tras a caída da URSS

Page 5: Tema 14  Lecciones 1-5

Europa do Leste• Durante a década de 1980, a tensión entre o

bloque capitalista e o bloque comunista facía pensar en que a Guerra Fría acabaría tendo confrontacións violentas; sen embargo, o bloque soviético (comunista) acabou por derrubarse dende dentro, debido a:– A crise económica que sufría.– A falta de renovación do seu sistema político.

• A transición dos réximes comunistas de aqueles países que formaban parte da URSS a outros réximes (democráticos ou autoritarios), foi distinta dependendo de cada país.

Page 6: Tema 14  Lecciones 1-5

• Checoslovaquia: a súa división en República Checa e República Eslovaca foi tan pacífica que foi chamada Revolución de Veludo (Terciopelo).

• Iugoslavia: a súa división interna deu lugar a guerras moi sanguentas que motivaron a intervención internacional. Nestas guerras púxose en práctica a chamada limpeza étnica, é dicir, aqueles habitantes que eran considerados “incómodos” pola súa relixión ou lingua eran expulsados das rexións onde había enfrontamentos, para poder acadar unha maior homoxeneidade (en lugar de tratar de conseguir un territorio multicultural onde se garantisen todos os dereitos). O resultado foi unha marea de refuxiados e desplazados.

Page 7: Tema 14  Lecciones 1-5

• La URSS nació como una unión de cuatro repúblicas socialistas soviéticas, formadas dentro del territorio del Imperio ruso abolido por la Revolución rusa de 1917, y creció a 15 "repúblicas de la unión" hacia 1956: RSS de Armenia, RSS de Azerbaiyán, RSS de Bielorrusia, RSS de Estonia, RSS de Georgia, RSS de Kazajstán, RSS de Kirguistán, RSS de Letonia, RSS de Lituania, RSS de Moldavia, RSFS de Rusia, RSS de Tayikistán, RSS de Turkmenistán, RSS de Ucrania y la RSS de Uzbekistán.

• Los límites geográficos de la Unión Soviética variaron con el tiempo, pero después de las últimas anexiones territoriales principales y la ocupación de los países Bálticos (Lituania, Letonia, y Estonia), del este de Polonia, Besarabia, y algunos otros territorios durante la Segunda Guerra Mundial, desde 1945 hasta la disolución, los límites correspondieron aproximadamente a aquellos de la extinta Rusia Imperial, con las exclusiones notables de Polonia, la mayor parte de Finlandia, y Alaska.

Page 8: Tema 14  Lecciones 1-5

Tema 14Lección 3.

Os espazos conflitivos en Asia

Page 9: Tema 14  Lecciones 1-5

Oriente Próximo e Asia Central

• Oriente Próximo está conformado por Estados con trazos culturais (relixión musulmana) e económicos comúns, además de ser unha das zonas máis conflitivas do mundo.

• Historia de Oriente Próximo:– Hasta a Primeira Guerra Mundial a maior parte da

rexión formaba parte do Imperio Otomán.– Un tempo despois foi colonizada por Francia e o

Reino Unido.– Dende a súa descolonización (tras a Segunda Guerra

Mundial) sucedéronse os conflitos.

Page 10: Tema 14  Lecciones 1-5

• Principais conflitos:– Conflito israelí-palestino:

• A pesares de que nos noventa comezaron os avances para acadar o proceso de paz nestes territorios, o asasinato de Isaac Rabín (primeiro ministro israelí) motivou a segunda intifada (rebelión dos palestinos) e o crecemento dos fundamentalismos islámicos.

– Importancia estratéxica do petróleo:• Nestes zonas se atopan os maiores

depósitos mundiais, o que supón outra fonte de conflito, tanto por parte dos sectores fundamentalistas destes lugares como por aprte dos países occidentais que interviñeron na zona en numerosas ocasións para defender os seus intereses.

– O fundamentalismo islámico:• A finais da Guerra Fría foi fomentado

polos propios países occidentais para dominar a influencia comunista, sen embargo, co paso do tempor converteuse na principal ameaza terrorista para Estados Unidos e os seus aliados (ex: atentados de Al-Qaeda en Nova York o 11 de Setembro de 2001)

– Conflitos étnicos:• Entre árabes e persas ou estes dous

contra os kurdos.

KURDISTÁN

Page 11: Tema 14  Lecciones 1-5

O Subcontinente Indio• Comprende a India e os países limítrofes: Paquistán,

Bangladesh, Nepal, Bután e Sri Lanka (A poboación destes lugares en conxunto é equivalente á de China. 1/5 da humanidade).

• A pesares de compartir unha historia común e, incluso, unha situación política (democracia) unitaria, as súas sociedades teñen graves diferencias:– Conflitos étnicos e relixiosos. O maior conflito neste campo é o

conflito entre Pakistán (de maioría musulmana) e a India (de maioría hindú), que se desenvolveu dende a independencia da India do Imperio Británico e que se leva a cabo sobre todo na rexión fronteriza entre ambos territorios de Caxemira (maioría musulmá pero ubicada na India).

– Profundas desigualdades sociais.

Page 12: Tema 14  Lecciones 1-5

A gran potencia asiática: China• Tras a morte de Mao Zedong e o intento de dominio comunista da

“Banda dos Catro” (altos cargos do partido do que formaba parte Jiang Qin, viuba do ditador), o poder foi ocupado por Deng Xiaoping, que emprendeu un programa de cara á modernización económica do país. A súa medida máis polémica foi a política do fillo único, para tratar de reducir o crecemento demográfico.

• Paralelamente ao crecemento económico, que crecía unido ao modelo capitalista, ata o punto de converterse en unha das grandes potencias mundiais (por detrás dos Estados Unidos) o sistema político continuou sendo monopartidista (un único partido comunista)

• Ao mesmo tempo que se desmantelaba o bloque soviético (1989), xurdiu en China a chamada Primavera de Pequín, que pretendía instaurar a democracia en China, sen embargo as autoridades (Ejército Popular de Liberación) puxeron fin ás protestas a favor da democracia cos seus tanques na praza de Tiananmen.

• Visita:– http://es.wikipedia.org/wiki/Pol%C3%ADtica_de_la_Rep%C3%BAblica_Po

pular_China– http

://es.wikipedia.org/wiki/Protestas_de_la_Plaza_de_Tian'anmen_de_1989

Page 13: Tema 14  Lecciones 1-5

Tema 14.

Lección 4. África:Un presente lastrado polas guerras

Page 14: Tema 14  Lecciones 1-5

• A situación do continente africano na actualidade non pasa polo seu mellor momento, debido a varias causas:– En moitos casos, a descolonización puxo aos novos países en

mans corruptas e grupos militares que adicáronse a extraer os recursos deste continente para o seu beneficio persoal. Mentres, a democracia e os dereitos humanos escasean.

– O neocolonialismo: as empresas que se asentaron neses países seguen exercendo dominio económico sobre esas antigas colonias (incluidos diversos organismos internacionais, como o FMI).

– Os recursos naturais están sendo espoliados, é dicir, se lles está despoxando do que lles pertence (en ocasións de xeito violento). A riqueza que lles xeran as ventas dos seus recursos desvíanse cara á compra de armamento. E habitual que en moitos casos o descubrimento dun depósito de petróleo ou diamantes, desencadee de xeito inmediato unha guerra na zona para controlar os recursos.

– As fronteiras entre territorios froito da descolonización, foron situadas de xeito arbitrario, de xeito que moitos grupos étnicos foron separados en dous Estados distintos, incluso chegando a estar en países de tribos inimigas.

Page 15: Tema 14  Lecciones 1-5

Tema 14

Lección 5.Os Estados Unidos

tras a fin da Guerra Fría

Page 16: Tema 14  Lecciones 1-5

• Nas últimas décadas, os Estados Unidos pasaron por dúas fases:– Dende 1991 ata 2001: a desaparición do bloque soviético conferiulle a

sensación de ser a única superpotencia que quedaba, xa que China todavía estaba moi atrás, a pesares do seu rápido crecemento económico.

– A partir de 2001: os atentados terroristas do 11 de Setembro en Nova York e Washington romperon o clima de confianza e optimismo da década anterior.

• A partires destes ataques, debidos –segundo investigancións- a sauditas dirixidos por Osama Bin Laden (apoiado e adiestrado, nos anos oitenta, por Estados Unidos na guerra de Afganistán contra os soviéticos), o presidente George Bush (fillo) fomentou a “guerra contra o terrorismo” que tivo como consecuencias, entre outras, a invasión de Afganistán (xa que o réxime talibán deste territorio apoiara á rede terrorista de Al-Qaeda, vinculada a Osama Bin Laden) baixo a bandeira de Iraq (non implicado no terrorismo internacional) e a bandeira da ONU (que non apoiaba esta guerra). Lonxe de acabar co terrorismo, dende o 2001 acrecentáronse estes movementos por todo o mundo.

• Fronte a estas circunstancias, comenzaron a cobrar forza os movementos neoconservadores (neocons):– Son partidarios de exercer unha política exterior agresiva, sin importarlle se

se frean avances sociais actuais.– Como consecuencia destes movementos, medrou o poder dos lobbies

(grupos de presión que inflúen na política de forma indirecta, a través do seu apoio financeiro), como a Asociación do Rifle ou os fundamentalistas protestantes.