MARMOKAK taldea

Antxia, AraitzArana, Arrate

Arraiza, IratiAyala, SilviaBerge, SilviaBrazo, Ruth

Esango al zenuke ondoko animalietatik zeintzuk diren ornodunak eta zeintzuk ornogabeak? Bide batez izendatu.

Ornogabea Ornoduna Izena

Animalia guztiak ezberdinak dira nahiz batzuek elkarren artean antza daukaten. Hala ere, animalia guztiak bi talde nagusitan bereiztu daitezke:

Ornodunak

Ornogabeak.

• Eskeletoa dute, baina eskeleto hauek aski desberdinak dira elkarrekiko.

• Azpi talde desberdinak bereiztu daitezke:

1. Ugaztunak

2. Hegaztiak

3. Arrainak

4. Narrastiak

5. Anfibioak

ORNODUNAK

ORNOGABEAK

• Ornogabeak animalia txikiak izaten dira.

• Ezin dute pisu handirik izan, ez baitute barne hezurdura edo

eskeletorik.

• Ornogabe ezagunenak eta ugarienak INTSEKTUAK dira.

• Intsektu guztiak arrautzetatik jaiotzen dira.

• Beste batzuek maskorra izaten dute gorputza babesteko,

barraskiloen modura, eta besteek oskola, karramarroen antzera.

Klikatu izenburuan irudi batzuk ikusteko

Bete ezazu ondoko gurutzegrama ematen dizkizuegun animalien izenekin. Bukatutakoan margotu kolore batez ornodunak eta beste batez ornogabeak:

• Tximeleta

• Elefantea

• Ardia

• Karramarroa

• Sugea

• Dortoka

• Inurria

• Matxinsaltoa

• Zizarea

• Ahatea

• Kastorea

• Marigorringoa

x e

d

r

s

d

n

z

h

Ornogabeak, zazpi azpitaldeetan bereizten dira, behatu ondorengo taulak:

Itsas animaliak dira, koralak eta marmokak adibidez. Polipoek eszizioz marmoka sortzen dute eta hauek sexualki ugaltzen dira polipo berri bat sortuz.

Phylum Knidarioa

Gorputz biguna dute, baina askok oskol batez babesturik dute.Ugalketa sexuala dute.Gasteropodoak: barraskiloak, bareak, ...Bibalboak: txirlak, muskuiluak,...Zefalopodoak: olagarroak, txibiak,...            

Phylum Moluskoak

Gorputza segmentatua dute eta kanpoko eskeletoa dute.Ugalketa sexuala dute eta garapen aldean metamorfosia jasaten dute.Miriapodoak:  ehunzangoak, tximeletak,...Krustazeoak:  karramarroa, miserak, otarrainak,...Araknidoak:  eskorpioiak, armiarmak,...Intsektuak:  3 hanka pare dituzte: erleak, matxinsaltoak, inurriak,...

Phylum Artropodoak

Belakiak dira sinpleenak. Zulo batzuk dituzte bertatik ura pasa araziz (poro inhalatzaileak). Sexualki edo asexualki ugal daiteke.

Phylum Poriferoak

Platelmintoak, gorputz laua dute, ez dute arnas ez zirkulazio aparaturik Nematodoak zilindrikoak, ez dute arnas ez zirkulazio aparaturik Anelidoak larruazal arnasketa dute, zirkulazio sist. itxia dute.

Phylum Nematodoak

Eraztunez eginak daude. Oligoketoak: ile gutxi dituztenak, adib. Lur-zizareaPoliketoak: ile asko eta luzea, adib. Itsas-zizareaHirudineoak: izainak (odol xurgatzaileak dira).

Phylum Anelidoak

Bururik ez duten itsas animaliak dira.Simetria pentaradiala dute. Ugalketa sexuala dute. Birsorkuntza gaitasun handia dute: itsas izar bat erditik ebakitzen bada, zati bakoitzak izar berria osatuko du.

Phylum Ekinodermatuak

Ondoren ematen dizkizuegun animalia ornogabeen zerrenda sailka itzazue aurreko taulan dauden taldeetan. Talde handian egin daiteke irakaslearen laguntzaz.

MarigorringoaErlastarraBeldarraLiztorraArkanbelea

EhunzangoaKukurutxaZizareaBarraskiloaEuliaTximeleta

ArmiarmaMariartaziaGurgurioaEltxoaBareaInurria

Phylum Poriferoak

Phylum Nematodoak

Phylum Anelidoak

Phylum Ekinodermatuak

Phylum Knidarioak

Phylum Moluskoak

Phylum Artropodoak

Ea kontzeptuak ondo barneratu ditugun. Ondoren agertzen diren animalietatik zeintzuk dira ornogabeak?

SAIATU BERRIRO…

OSO ONDO !!