T.C. ANTALYA ÇVR V ŞHİRİLİK İL MÜÜRLÜĞÜ...i T.C. ANTALYA VALİLİĞİ ÇVR V ŞHİRİLİK...
Transcript of T.C. ANTALYA ÇVR V ŞHİRİLİK İL MÜÜRLÜĞÜ...i T.C. ANTALYA VALİLİĞİ ÇVR V ŞHİRİLİK...
i
T.C. ANTALYA VALİLİĞİ
ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜ
ANTALYA İLİ 2016 YILI ÇEVRE DURUM RAPORU
HAZIRLAYAN:
ÇED VE ÇEVRE İZİNLERİNDEN SORUMLU ŞUBE
MÜDÜRLÜĞÜ
ANTALYA - 2017
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
ii
"Hiç Şüphesiz ki Antalya Dünyanın En Güzel Yeridir!" M. Kemal ATATÜRK
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
iii
İnsanların hayatları boyunca yaşamlarını sürdürdükleri ve uyum sağlamaya çalıştıkları fiziki,
sosyal ve kültürel ortam olarak belirtilen çevre, basit anlatımıyla içinde bulunduğumuz ve bizi
etkileyen dış etkenlerin tümünü kapsayan yaşadığımız ortamdır.
Yaşam ve çevre birbirine bağlı ayrılmaz bir bütünün parçaları olup, aynı zamanda birbirini
olumlu ve olumsuz etkilemektedir. Bu olumsuz etkilerin en büyük göstergesi de insanoğlunun doğal
kaynakları yanlış ve aşırı kullanması sonucu ortaya çıkan ve yine insanoğlunun düzeltmek için çaba
harcadığı çevre kirliliğidir. Hızlı nüfus artışı ile birlikte endüstrinin hızla gelişmesi ve beraberinde
gelen çevresel kirlilik, planlama ve uygulamalarda yaşanan bazı aksaklıklar ve çevre bilincinin
yetersizliği ile birlikte doğal kaynakların yok olma tehlikesi insan ve çevre sağlığını olumsuz
etkilemektedir.
İlimizde; çevre sorunları ile ilgili olarak, ilgili kanun ve yönetmelikler çerçevesinde ekolojik
sistemin korunması ve iyileştirilmesi, her türlü çevre kirliliğinin önlenmesi, ilimizin doğal bitki ve
hayvan varlığı ile doğal zenginliklerin korunması ve kamuoyunda çevre bilincinin oluşması için birçok
kurum ve kuruluş ile iş birliği içerisinde çalışmalar sürdürülmektedir.
Başta turizm olmak üzere tarihi ve kültürel zenginlikleri açısından oldukça önemli bir değere
sahip olan İlimizin; hava, su ve toprak kirliliği gibi çevre değerleri ile doğal kaynaklarının incelenmesi
ve araştırılması sonucu oluşturulan “Antalya İli Çevre Durum Raporu’nun önemli bir ihtiyacı
gidereceğine ve ilimizde yaşayan herkesin çevre değerlerine sahip çıkacağına inancım sonsuzdur.
Çevre Durum Raporunun hazırlanmasında emeği geçen İl Müdürlüğündeki çalışma
arkadaşlarıma ve ellerindeki bilgileri bizimle paylaşan tüm kamu kurum/kuruluşlarına teşekkür
ediyorum.
Çevreye gösterilen saygı, insanlığın kendisine gösterdiği saygının en büyük göstergesidir.
Temiz ve yaşanabilir bir çevrede yaşamak dileğiyle…
Tevfik ALTINAY
Antalya Çevre ve Şehircilik İl Müdürü V.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
iv
İçindekiler GİRİŞ .........................................................................................................................................................1
A. HAVA ....................................................................................................................................................3
A.1. Hava Kalitesi ..................................................................................................................................3
A.2. Hava Kalitesi Üzerine Etki Eden Unsurlar ......................................................................................6
A.3. Hava Kalitesinin Kontrolü Konusundaki Çalışmalar ......................................................................9
A.4. Ölçüm İstasyonları...................................................................................................................... 12
A.5. Egzoz Gazı Emisyon Kontrolü ..................................................................................................... 13
A.6. Gürültü ....................................................................................................................................... 14
A.7. İklim Değişikliği Eylem Planı Çerçevesinde Yapılan Çalışmalar .................................................. 16
A.8. Sonuç ve Değerlendirme ............................................................................................................ 16
B. SU VE SU KAYNAKLARI....................................................................................................................... 18
B.1. İlin Su Kaynakları ve Potansiyeli ................................................................................................. 18
B.1.1. Yüzeysel Sular ...................................................................................................................... 18
B.1.2. Yeraltı Suları ........................................................................................................................ 24
B.1.3. Denizler ............................................................................................................................... 25
B.2. Su Kaynaklarının Kalitesi ............................................................................................................ 27
B.3. Su Kaynaklarının Kirlilik Durumu ................................................................................................ 30
B.3.1. Noktasal kaynaklar .............................................................................................................. 30
B.3.2. Yayılı Kaynaklar ................................................................................................................... 31
B.4. Sektörel Su Kullanımları ve Yapılan Su Tahsisleri ....................................................................... 31
B.4.1. İçme ve Kullanma Suyu ....................................................................................................... 31
B.4.2. Sulama ................................................................................................................................. 43
B.4.3. Endüstriyel Su Temini .......................................................................................................... 44
B.4.4. Enerji Üretimi Amacıyla Su Kullanımı .................................................................................. 45
B.4.5. Rekreasyonel Su Kullanımı .................................................................................................. 46
B.5. Çevresel Altyapı .......................................................................................................................... 46
B.5.1. Kentsel Kanalizasyon Sistemi ve Hizmeti Alan Nüfus .......................................................... 46
B.5.2. Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) ve Münferit Sanayiler Atıksu Altyapı Tesisleri ................. 51
B.5.3. Katı Atık Düzenli Depolama Tesisleri ................................................................................... 51
B.5.4. Atıksuların Geri Kazanılması ve Tekrar Kullanılması ........................................................... 51
B.6. Toprak Kirliliği ve Kontrolü ......................................................................................................... 52
B.6.1. Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalar ................................................................................... 52
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
v
B.6.2. Arıtma Çamurlarının Toprakta Kullanımı ............................................................................ 53
B.6.3. Madencilik faaliyetleri ile bozulan arazilerin doğaya yeniden kazandırılmasına ilişkin
yapılan çalışmalar .......................................................................................................................... 54
B.6.4. Tarımsal Faaliyetler İle Oluşan Toprak Kirliliği .................................................................... 54
B.7. Sonuç ve Değerlendirme ............................................................................................................ 55
C. ATIK ................................................................................................................................................... 56
C.1. Belediye Atıkları (Katı Atık Bertaraf Tesisleri) ............................................................................ 56
C.2. Hafriyat Toprağı, İnşaat Ve Yıkıntı Atıkları ................................................................................. 58
C.3. Ambalaj Atıkları .......................................................................................................................... 58
C.4. Tehlikeli Atıklar ........................................................................................................................... 59
C.5. Atık Madeni Yağlar ..................................................................................................................... 60
C.6. Atık Pil ve Akümülatörler ........................................................................................................... 61
C.7. Bitkisel Atık Yağlar ...................................................................................................................... 63
C.8. Ömrünü Tamamlamış Lastikler (ÖTL) ......................................................................................... 64
C.9. Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyalar (AEEE) ................................................................................. 65
C.10. Ömrünü Tamamlamış (Hurda) Araçlar ..................................................................................... 66
C.11. Tehlikesiz Atıklar ...................................................................................................................... 66
C.11.1 Demir ve Çelik Sektörü ve Cüruf Atıkları ............................................................................ 68
C.11.2 Kömürle Çalışan Termik Santraller ve Kül .......................................................................... 68
C.11.3 Atıksu Arıtma Tesisi Çamurları ........................................................................................... 68
C.12. Tıbbi Atıklar .............................................................................................................................. 68
C.13. Maden Atıkları .......................................................................................................................... 69
C.14. Sonuç ve Değerlendirme .......................................................................................................... 70
Ç. BÜYÜK ENDÜSTRİYEL KAZALARIN ÖNLENMESİ ÇALIŞMALARI .......................................................... 72
Ç.1. Büyük Endüstriyel Kazalar .......................................................................................................... 72
Ç.2. Sonuç ve Değerlendirme ............................................................................................................ 72
D. DOĞA KORUMA VE BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK ......................................................................................... 73
D.1. Flora ........................................................................................................................................... 73
D.2. Fauna ......................................................................................................................................... 79
D.3. Ormanlar ve Milli Parklar ........................................................................................................... 81
D.3.1. Ormanlar ............................................................................................................................. 81
D.3.2. Mili Parklar .......................................................................................................................... 82
D.4. Çayır ve Mera ............................................................................................................................. 87
D.5. Sulak Alanlar .............................................................................................................................. 89
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
vi
D.5.1. Avlan Gölü Sulak Alanı: ....................................................................................................... 90
D.6. Tabiat Varlıklarını Koruma Çalışmaları ....................................................................................... 90
D.6.1. Tabiat Parkları ..................................................................................................................... 90
D.6.2. Tabiat Anıtları...................................................................................................................... 93
D.6.3. Tabiatı Koruma Alanları ...................................................................................................... 95
İlimiz sınırları içerisinde ilan edilmiş bulunan 3 adet Tabiatı Koruma Alanı mevcuttur. ................... 95
D.6.4. Yaban Hayatı Geliştirme Sahası .......................................................................................... 97
D.6.5. Deniz Kaplumbağası Yuvalama Alanları ............................................................................ 101
D.6.7. Özel Çevre Koruma Bölgeleri ............................................................................................ 105
D.7. Sonuç ve Değerlendirme .......................................................................................................... 106
E. ARAZİ KULLANIMI ............................................................................................................................ 107
E.1. Arazi Kullanım Verileri .............................................................................................................. 107
E.2. Mekânsal Planlama .................................................................................................................. 109
E.2.1. Çevre Düzeni Planı ............................................................................................................. 109
E.3. Sonuç ve Değerlendirme .......................................................................................................... 110
F. ÇED, ÇEVRE İZİN VE LİSANS İŞLEMLERİ ............................................................................................ 111
F.1. ÇED İşlemleri ............................................................................................................................. 111
F.2. Çevre İzin ve Lisans İşlemleri .................................................................................................... 113
F.3. Sonuç ve Değerlendirme .......................................................................................................... 115
G. ÇEVRE DENETİMLERİ VE İDARİ YAPTIRIM UYGULAMALARI ............................................................ 116
G.1. Çevre Denetimleri .................................................................................................................... 116
G.2. Şikâyetlerin Değerlendirilmesi ................................................................................................. 117
G.3. İdari Yaptırımlar ....................................................................................................................... 118
G.4. Çevre Kanunu Uyarınca Durdurma Cezası Uygulamaları ......................................................... 119
G.5. Sonuç ve Değerlendirme .......................................................................................................... 119
H. ÇEVRE EĞİTİMLERİ .......................................................................................................................... 120
EK-1: 2016 YILINA AİT İL ÇEVRE SORUNLARI VE ÖNCELİKLERİ ARAŞTIRMA FORMU .......................... 121
BÖLÜM I. HAVA KİRLİLİĞİ ................................................................................................................ 121
BÖLÜM II. SU KİRLİLİĞİ .................................................................................................................... 125
BÖLÜM III. TOPRAK KİRLİLİĞİ .......................................................................................................... 129
BÖLÜM IV. ÖNCELİKLİ ÇEVRE SORUNLARI ...................................................................................... 130
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
vii
ÇİZELGELER DİZİNİ
Sayfa Çizelge A.1 - Ulusal Hava Kalite İndeksi Kesme Noktaları ....................................................................4
Çizelge A.2 - EPA Hava Kalitesi İndeksi ................................................................................................4
Çizelge A.3 - Geçiş Dönemi Uzun Vadeli Ve Kısa Vadeli Sınır Değerleri Ve Uyarı Eşikleri ................5
Çizelge A.4 - Antalya ilinde 2016 Yılında Evsel Isınmada Kullanılan Katı Yakıtların Cinsi, Yakıtların
Özellikleri ve Bu Yakıtların Temin Edildiği Yerler (AÇŞİM, 2016) ......................................................8
Çizelge A.5 – Antalya ilinde 2016 Yılında Sanayide Kullanılan Katı Yakıtların Cinsi, Yakıtların
Özellikleri ve Bu Yakıtların Temin Edildiği Yerler (AÇŞİM, Antalya Büyükşehir Beld., 2016) ...........8
Çizelge A.6 – Antalya ilinde 2016 Yılında Kullanılan Doğalgaz Miktarı (Enerya Antalya Gaz Dağıtım
A.Ş., 2016l) ..............................................................................................................................................9
Çizelge A.7 – Antalya ilinde 2016 Yılında Kullanılan Fuel-oil Miktarı (EPDK, 2016) ..........................9
Çizelge A.8 – Antalya ili Muratpaşa, Kepez, Konyaaltı, Döşemealtı, Aksu, Gazipaşa, Alanya,
Manavgat, Serik, Kemer, Kumluca, Finike, Demre, Kaş İlçelerinde satılabilecek ve tüketilecek Isınma
amaçlı kullanılan yakıtlar ve kriterleri. (Antalya Büyükşehir Beld., 2016) .......................................... 10
Çizelge A.9 – Antalya ili Akseki, Gündoğmuş, Korkuteli, Elmalı İlçelerinde satılabilecek ve
tüketilecek Isınma amaçlı kullanılan yakıtlar ve kriterleri. (Antalya Büyükşehir Beld., 2016) ............ 11
Çizelge A.10 – Antalya ilinde Satılacak Ve Tüketilecek Olan Kömür Briketinin Kriterleri. (Antalya
Büyükşehir Beld., 2016)........................................................................................................................ 11
Çizelge A.11 – Antalya ili 2016 Yılı Katı Yakıt (Kömür) Denetim Çalışmaları (Antalya Büyükşehir
Beld., 2016) ........................................................................................................................................... 11
Çizelge A.12 - Antalya ilinde Hava Kalitesi Ölçüm İstasyon Yerleri ve Ölçülen Parametreler
(havaizleme.gov.tr - Antalya Büyükşehir Belediyesi, 2016) ................................................................ 12
Çizelge A.13 - Antalya ilinde 2016 Yılı Hava Kalitesi Parametreleri Aylık Ortalama Değerleri ve Sınır
Değerin Aşıldığı Gün Sayıları (havaizleme.gov.tr, 2016) (µg/m3; CO: mg/m
3) ................................... 13
Çizelge A.14 - 2016 Yılında Antalya İlindeki Araç Sayısı ve Egzoz Ölçümü Yaptıran Araç Sayısı (İl
Emniyet Müdürlüğü, 2016) ................................................................................................................... 14
Çizelge 15 – Antalya İlinin Su Kaynakları (DSİ 13. Bölge Müdürlüğü, 2016) .................................... 18
Çizelge B.16 – Antalya İlinin Akarsuları (DSİ 13. Bölge Müdürlüğü, 2016) ...................................... 19
Çizelge B.17 – Antalya İlinin Akarsularında Bulunan Balık Çiftlikleri (İl Gıda Tarım ve Hayvancılık
Müdürlüğü, 2016) ................................................................................................................................. 20
Çizelge B.18 - Antalya ilinde Mevcut Sulama Göletleri (DSİ 13.Bölge Müdürlüğü, 2016) ................ 23
Çizelge B.19 - Antalya ilinde Mevcut Barajlar (DSİ 13.Bölge Müdürlüğü, 2016) .............................. 24
Çizelge B.20 – Antalya ilinin Yeraltı Suyu Potansiyeli (DSİ 13. Bölge Müdürlüğü, 2016) ................ 24
Çizelge B.21 - Antalya ilinde 2016 Yılı Yüzey ve Yeraltı Sularında Tarımsal Faaliyetlerden
Kaynaklanan Nitrat Kirliliği İle İlgili Analiz Sonuçları (İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü,
2016) ..................................................................................................................................................... 28
Çizelge B.22 – Antalya ilinde 2016 Yılı Sulama Tesisleri (DSİ 13.Bölge Müdürlüğü, 2016) ............. 44
Çizelge B.23 – Antalya ilinde 2016 Yılı Devir Durumlarına Göre Sulama Tesislerinin Dağılımı (DSİ
13.Bölge Müdürlüğü, 2016) .................................................................................................................. 44
Çizelge B.24 – Antalya ilinde Yıllara Göre Su Kullanım Miktarları (TÜİK, 2016) ............................. 45
Çizelge B.25 – Antalya ilinde 2016 Yılı itibarı ile İşletmeye Açılmış HES Projeleri (DSİ 13.Bölge
Müdürlüğü, 2016) ................................................................................................................................. 45
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
viii
Çizelge B.26 – Antalya ilinde Belediyeye ait Atıksu Arıtma Tesislerinden Çıkan Arıtma Çamuru
Analizleri (ASAT, 2016) ....................................................................................................................... 48
Çizelge B.27 – Antalya ilinde 2016 Yılı Kentsel Atıksu Arıtma Tesislerinin Durumu (ASAT, 2016) 49
Çizelge B.28 – Antalya ilinde 2016 Yılı OSB’lerde Atıksu Arıtma Tesislerinin Durumu (Antalya
OSB, 2016) ............................................................................................................................................ 51
Çizelge B.29 - Antalya ilinde 2016 Yılı İçin Tespit Edilen Noktasal Kaynaklı Toprak Kirliliğine
İlişkin Veriler (AÇŞİM, 2016) .............................................................................................................. 52
Çizelge B.30 – Antalya ilinde 2016 Yılında Kullanılan Ticari Gübre Tüketiminin Bitki Besin Maddesi
Bazında ve Yıllık Tüketim Miktarları (İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü, 2016) ................... 54
Çizelge B.31 - Antalya ilinde 2016 Yılında Tarımda Kullanılan Girdilerden Gübreler Haricindeki
Diğer Kimyasal Maddeleri (Tarımsal İlaçlar vb) (İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü, 2016) .. 55
Çizelge B.32 - Antalya ilinde 2016 Yılında Topraktaki Pestisit vb Tarım İlacı Birikimini Tespit Etmek
Amacıyla Yapılmış Analizin Sonuçları (İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü, 2016) ................. 55
Çizelge C.33 Antalya ilinde 2016 Yılı İçin İl/İlçe Belediyelerince Toplanan ve Yerel Yönetimlerce
(Büyükşehir Belediyesi/ Belediye/ Birliklerce Yönetilen Belediye Atığı Miktarı ve Toplanma,
Taşınma ve Bertaraf Yöntemleri (Antalya Büyükşehir Beld., 2016) .................................................... 57
Çizelge C.34 - Antalya ilinde 2016 Yılı Ambalaj ve Ambalaj Atıkları İstatistik Sonuçları (AÇŞİM,
2016) ..................................................................................................................................................... 58
Çizelge C.35 - Antalya ilinde atık işleme ve miktarı (Atık Yönetimi Uygulaması, 2016) ................... 60
Çizelge C.36 – Antalya ilinde 2016 Yılı için Atık Madeni Yağ Geri Kazanım ve Bertaraf Miktarları
(Atık Yönetimi Uygulaması, 2016) ....................................................................................................... 61
Çizelge C.37 – Antalya ilinde 2016 Yılında Toplanan Akümülatörlerle İlgili Veriler (Atık Yönetimi
Uygulaması, 2016) ................................................................................................................................ 62
Çizelge C.38 – Antalya ilinde Yıllar İtibariyle Atık Akü Kazanım Miktarı (Ton) (Atık Yönetimi
Uygulaması. 2016) ................................................................................................................................ 63
Çizelge C.39 – Antalya ilinde Yıllar İtibariyle Toplanan Atık Akü Miktarı (Kg) (Atık Yönetimi
Uygulaması ve 2015 Çevre Durum Raporu. 2016) ............................................................................... 63
Çizelge C.40 - Antalya ilinde Yıllar İtibariyle Toplanan Atık Pil Miktarı (Kg) (Atık Yönetimi
Uygulaması ve 2015 Çevre Durum Raporu. 2016) ............................................................................... 63
Çizelge C.41 – Antalya ilinde 2016 Yılı İçin Atık Bitkisel Yağlarla İlgili Veriler (Antalya Büyükşehir
Beld., 2016) ........................................................................................................................................... 63
Çizelge C.42 – Antalya ilinde 2016 Yılında Oluşan Ömrünü Tamamlamış Lastikler İle İlgili Veriler
(Antalya Büyükşehir Beld., 2016) ......................................................................................................... 64
Çizelge C.43 – Antalya ilinde Geri Kazanım Tesislerine ve Çimento Fabrikalarına Gönderilen Toplam
ÖTL Miktarları (ton/yıl) (AÇŞİM, 2016) ............................................................................................. 64
Çizelge C.44 – Antalya ilinde 2016 Yılı AEEE Toplanan ve İşlenen Miktarlar (AÇŞİM, Antalya
Büyükşehir Beld., 2016)........................................................................................................................ 66
Çizelge C.45 - Antalya ilinde 2016 Yılı Hurdaya Ayrılan Araç Sayısı (AÇŞİM, 2016) ...................... 66
Çizelge C.46 – Antalya ilinde 2016 Yılı İçin Sanayi Tesislerinde Oluşan Tehlikesiz Atıkların
Toplanma, Taşınma ve Bertaraf Edilmesi İle İlgili Verileri (Atık Yönetim Uygulaması *, 2016) ....... 67
Çizelge C.47 – 2016 Yılında Antalya İli Sınırları İçinde Oluşan Yıllık Tıbbi Atık Miktarı (AÇŞİM,
2016) ..................................................................................................................................................... 69
Çizelge C.48 - Antalya ilinde Yıllara Göre Tıbbi Atık Miktarı (AÇŞİM, 2016) .................................. 69
Çizelge C.49 – Antalya ilinde 2016 Yılında Maden Zenginleştirme Tesislerinden Kaynaklanan Atık
Miktarı (AÇŞİM, 2016) ........................................................................................................................ 70
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
ix
Çizelge Ç.50 – Antalya ilinde 2016 Yılı Seveso Kuruluşlarının Sayısı (AÇŞİM, 2016)...................... 72
Çizelge Ç.51 – Antalya ili Genel Flora Bilgileri (ÇDR 2015, 2016) .................................................... 74
Çizelge Ç.52 – Antalya ili Genel Fauna, Habitat ve Topluluklar (ÇDR 2015, 2016) ........................... 79
Çizelge D.53 –Antalya ilinde bulunan Milli Parklar (Orman ve Su İşleri Bakanlığı VI. Bölge
Müdürlüğü, 2016) ................................................................................................................................. 82
Çizelge D.54– Antalya ilinde Mera Islan ve Amenajman Yapılan alanlar (İl Gıda, Tarım ve
Hayvancılık Müdürlüğü, 2016l) ............................................................................................................ 88
Çizelge D.55 –Antalya ilinde bulunan Tabiat Parkları (Orman ve Su İşleri Bakanlığı VI. Bölge
Müdürlüğü, 2016) ................................................................................................................................. 90
Çizelge D.56 –Antalya ilinde bulunan Tabiat Anıtları (Orman ve Su İşleri Bakanlığı VI. Bölge
Müdürlüğü, 2016) ................................................................................................................................. 93
Çizelge D.57 –Antalya ilinde bulunan Tabiatı Koruma Alanları (Orman ve Su İşleri Bakanlığı VI.
Bölge Müdürlüğü, 2016) ....................................................................................................................... 95
Çizelge D.58 –Antalya ilinde bulunan Yaban Hayatı Geliştirme Sahaları (YHGS) (Orman ve Su İşleri
Bakanlığı VI. Bölge Müdürlüğü, 2016) ................................................................................................ 97
Çizelge D.59 – Antalya ilinde 2016 Yılı Arazi Kullanım Durumu (İl Gıda Tarım ve Hayvancılık
Müdürlüğü, 2016) ............................................................................................................................... 107
Çizelge E.60 –Antalya ilinde Arazilerin Kullanımına Göre Arazi Sınıflandırılması (Orman ve Su İşleri
Bakanlığı Bilgi işlem Dairesi Başkanlığı Corine Veritabanı, 2016) ................................................... 108
Çizelge F.61 – Antalya İlinde Bakanlık merkez ve ÇŞİM tarafından 2016 Yılı İçerisinde Alınan ÇED
Olumlu ve ÇED Gerekli Değildir Kararlarının Sektörel Dağılımı (www.eced.csb.gov.tr, 2016) ...... 111
Çizelge F.62 – Antalya ilinde 2016 Yılında ÇŞİM Tarafından Verilen Geçici Faaliyet Belgesi ve
Çevre İzni/Çevre İzni ve Lisansı Belgesi Sayıları (http://izinlisans.cevre.gov.tr/, 2016) ................... 113
Çizelge G.63 - Antalya ilinde 2016 Yılında ÇŞİM Tarafından Gerçekleştirilen Denetimlerin Sayısı
(ÇŞİM, 2016) ...................................................................................................................................... 116
Çizelge G.64 – Antalya ilinde 2016 Yılında ÇŞİM’e Gelen Tüm Şikâyetler ve Bunların
Değerlendirilme Durumları (ÇŞİM, 2016) .......................................................................................... 117
Çizelge G.65 – Antalya ilinde 2016 Yılında ÇŞİM Tarafından Uygulanan Ceza Miktarları ve Sayısı
(ÇŞİM, 2016) ...................................................................................................................................... 118
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
x
ŞEKİLLER DİZİNİ
Sayfa Harita A.1 – Antalya ilinde Bulunan Hava Kirliliği Ölçüm Cihazlarının Yerleri (AÇŞİM, 2016) .........9
Şekil A.2 - Antalya ilinde Bakanlık İstasyonu PM10 Parametresi Günlük Ortalama Değer Grafiği
(havaizleme.gov.tr, 2016)...................................................................................................................... 12
Şekil A.3. - Antalya ilinde Bakanlık İstasyonu SO2 Parametresi Günlük Ortalama Değer Grafiği
(havaizleme.gov.tr, 2016)...................................................................................................................... 13
Şekil A.4 – Antalya ilinde 2016 Yılında Gürültü Konusunda Yapılan Şikayetlerin Dağılımı ............. 14
Şekil A.5 – Antalya ilinde 2016 Yılında Gürültü Konusunda Yapılan Şikâyetlerin, Şikâyet Kanalına
Göre Dağılımı (AÇŞİM, 2016) ............................................................................................................. 15
Şekil A.6 – Antalya ilinde 2016 Yılında Gürültü Konusunda Yapılan Şikâyetlerin Gürültü Kaynağına
Göre Dağılımı (AÇŞİM, 2016) ............................................................................................................. 15
Şekil B.7 – Antalya ilinde 2016 Yılı itibariyle Mavi Bayrak Almış Plaj, Marina ve Yatların Sayısı
(Türkiye Çevre Eğitim Vakfı (TÜRÇEV), 2016) ................................................................................. 27
Şekil B.8 - Antalya ilinde 2014 Yılı Belediyeler Tarafından İçme ve Kullanma Suyu Şebekesi İle
Dağıtılmak Üzere Temin Edilen Su Miktarının Kaynaklara Göre Dağılımı (TUİK, 2016) .................. 32
Şekil B.9 - Antalya ilinde 2016 Yılı Kanalizasyon Hizmeti Verilen Nüfusun Belediye Nüfusuna Oranı
(ASAT, 2016) ........................................................................................................................................ 47
Şekil B.10 – Antalya ilinde 2016 Yılı Atıksu Arıtma Tesisi İle Hizmet Edilen Nüfusun Toplam
Belediye Nüfusuna Oranı (ASAT, 2016) .............................................................................................. 47
Şekil B.11 – Antalya ilinde 2016 Yılında Belediyelerden Kaynaklanan Arıtma Çamuru Bertaraf
Yöntemi (ASAT, 2016) ......................................................................................................................... 48
Şekil B.12 - Antalya ilinde 2016 Yılında Belediyelerden Kaynaklanan Arıtma Çamurunun Yönetimi
(AÇŞİM, ASAT, 2016) ......................................................................................................................... 53
Şekil B.13 – Antalya ilinde 2016 Yılında Sanayiden Kaynaklanan Arıtma Çamurunun Yönetimi
(AÇŞİM, OSB, 2016) ............................................................................................................................ 53
Şekil C.14 - Antalya ilinde katı atık kompozisyonu (Antalya Büyükşehir Belediye Başkanlığı,2016) 56
Şekil C.15 - Antalya ilinde 2016 Yılı Kayıtlı Ekonomik İşletmeler (Ambalaj Bilgi Sistemi, 2016) .... 59
Şekil C.16 – Atık Yönetim Uygulaması Verilerine Göre İlimizdeki Tehlikeli Atık Yönetimi (Atık
Yönetim Uygulaması, 2016) ................................................................................................................. 59
Şekil C.17 – Antalya ilinde Atık Madeni Yağ Toplama Miktarları (kg)* (Atık Yönetimi Uygulaması,
2016) ..................................................................................................................................................... 61
Şekil C.18 – Antalya ilinde Yıllar İtibariyle Atık Akü Toplama ve Geri Kazanım Miktarı (Ton) (Atık
Yönetimi Uygulaması, 2016) ................................................................................................................ 62
Şekil C.19 – Antalya ilinde Geri Kazanım Tesislerine ve Çimento Fabrikalarına Gönderilen Toplam
ÖTL Miktarları (Ton/Yıl) (AÇŞİM, 2016) ........................................................................................... 64
Şekil C.20 - Antalya ilinde 2016 Yılı Atık Elektrikli ve Elektronik Eşya Toplama Miktarları (ton)
(AÇŞİM, 2016) ..................................................................................................................................... 65
Şekil C.21 - Antalya ilinde 2016 Yılı AEEE İşleme Tesis Sayıları (AÇŞİM, 2016) ............................ 66
Şekil C.22 – Antalya ilinde 2016 Yılında Madencilikte Proses Atıklarının Bertarafı (AÇŞİM, 2016) 70
Şekil D.23 – Antalya ilinde Mevcut Ormanlık Alanlardaki Ağaç Türleri (Antalya Orman Bölge
Müdürlüğü, 2016) ................................................................................................................................. 82
Şekil E.24 – Antalya ilinde 2016 Yılı Arazi Kullanım Durumu (İl Gıda Tarım ve Hayvancılık
Müdürlüğü, 2016) ............................................................................................................................... 108
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
xi
Şekil F.25 – Antalya İlinde 2016 Yılında ÇED Olumlu Kararı Verilen Projelerin Sektörel Dağılımı
(www.eced.csb.gov.tr, 2016) .............................................................................................................. 112
Şekil F.26 – Antalya İlinde 2016 Yılında ÇED Gerekli Değildir Kararı Verilen Projelerin Sektörel
Dağılımı (http://eced.csb.gov.tr/ced, 2016) ......................................................................................... 112
Şekil F.27 – Antalya ilinde 2016 Yılında Verilen Çevre İzni veya Çevre İzni ve Lisans Belgelerinin
Sektörlere Göre Dağılımı (AÇŞİM, 2016) .......................................................................................... 114
Şekil F.28 - Antalya ilinde 2016 Yılında Verilen Lisansların Konuları (AÇŞİM, 2016) ................... 114
Şekil G.29– Antalya ilinde ÇŞİM Tarafından 2016 Yılında Gerçekleştirilen Planlı ve Ani Çevre
Denetimlerinin Dağılımı (ÇŞİM, 2016) .............................................................................................. 117
Şekil G.30 – Antalya ilinde 2016 Yılında ÇŞİM Gelen Şikâyetlerin Konulara Göre Dağılımı (ÇŞİM,
2016) ................................................................................................................................................... 118
Şekil G.31 – Antalya ilinde 2016 Yılında ÇŞİM Tarafından Uygulanan İdari Para Cezalarının
Konulara Göre Dağılımı (ÇŞİM, 2016) .............................................................................................. 119
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
xii
HARİTALAR DİZİNİ
Sayfa No:
Harita A.1 - Antalya ilinde Bulunan Hava Kirliliği Ölçüm Cihazlarının Yerleri……...…….. 9
Harita B.2 - Termessus (Kırkgöz)Kaynakları Koruma Alanları………………………….…. 35
Harita B.3 - Duraliler Kaynakları Koruma Alanları………………………………………… 36
Harita B.4 - Yemişpınarı-Kargılıçeşme Kaynakları Koruma Alanları……………………… 37
Harita B.5 - Tekirpınarı Kaynakları Koruma Alanları………………………………………. 38
Harita B.6 - Gürkavak Kaynakları Koruma Alanları (DSİ 13. Bölge Müdürlüğü, 2016)…... 39
Harita B.7 - Boğaçayı Yer altı Suyu Kaynağı Koruma Alanları (DSİ 13. Bölge Müdürlüğü,
2016)………………………………………………………………………………………… 40
Harita B.8 - Doyran Kaynağı Koruma Alanları (DSİ 13. Bölge Müdürlüğü, 2016)…………41
Harita B.9 - Aksu Çayı Yeraltısuyu Kaynağı Koruma Alanları (DSİ 13. Bölge Müdürlüğü,
2016)………………………………………………………………………………………… 42
Harita B.10 - DSİ 13. Bölge Müdürlüğü Enerji Projeleri Genel Vaziyet Planı…………….. 45
Harita E.11 - Antalya-Burdur-Isparta Planlama Bölgesi 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı
(2016)……………………………………………………………………………………… 108
1
GİRİŞ
Genel Bilgiler: Antalya ilimiz tarihi güzellikleri, doğası ve kültürel zenginliği ile
Türkiye'nin en gelişmiş turizm şehirlerinden birisidir. Güzel coğrafi yapısı ve uygun iklim koşulları
ile Nisan ayından kış aylarının başına kadar tüm yerli ve yabancı turistler için en ideal tatil
fırsatlarını sunan şehir, 24 saat canlı bir yapıya sahiptir. Milli parkları, zengin tarihi kalıntıları ve
ödüllü marinası ile Akdeniz'in incisi durumundaki Antalya, ilçeleri ve tatil merkezleri ile Türk
turizminin en önemli kenti durumundadır.
Nüfusu: 20.723 km² yüzölçümüne sahip Antalya İlinin 2016 yılı itibari ile nüfusu 2.328.555
olup en kalabalık 5. İlimizdir. 2016 yılı için yıllık ortalama nüfus artışı % 17,4 dir. Antalya, 81 il
içerisinde aldığı göç ile 6., verdiği göç ile 4., net göç rakamı ile 15. ve net göç hızı büyüklüğü ile
36. sıradadır.
İklimi: Akdeniz ikliminin hâkim olduğu Antalya’da, kışlar ılıman ve yağışlı, yazlar ise
sıcak ve kurak geçer.
Coğrafi Konumu: Antalya ili, Türkiye’nin güneyinde, merkezi Akdeniz kıyısında olan bir
turizm merkezidir. Kuzeyinde; Burdur, Isparta, Konya, doğusunda; Karaman, Mersin, batısında;
Muğla illeri vardır. Güneyi, Akdeniz ile çevrelenmiştir. Türk Riviera’sı Antalya kıyılarının
uzunluğu 630 km’yi bulur.
Antalya Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde; Akseki, Aksu, Alanya, Demre,
Döşemealtı, Elmalı, Finike, Gazipaşa, Gündoğmuş, İbradi, Kaş, Kemer, Kepez, Konyaaltı,
Korkuteli, Kumluca, Manavgat, Muratpaşa ve Serik olmak üzere toplam 19 İlçe Belediyesi
bulunmaktadır.
Tarihçe: Antalya adını kurucusu, Bergama Kralı II. Attalos`dan alır. Attalos`a atfen Attalia
adını alan kente Türkler önce Adalya daha sonra da Antalya adını verirler.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
2
Yapılan arkeolojik kazılarla Antalya ve bölgesinde günümüzde 40 bin yıl önce insanların
yaşadığı kanıtlanmıştır. Antalya`nın 27 km. kuzeybatısında, Yağcılar sınırları içindeki Karain
Mağarasında bulunan kalıntılar Paleolitik, Mezolitik, Neolitik ve bronz çağlarına aittir.
M.Ö. 2000 yılından bu yana bölge, sırası ile Hitit, Pamphylia, Lykia, Kilikya gibi kent
devletleri, Pers, İskender, Antigonos, Ptolemais, Selevko, Bergama Krallığı egemenliklerini
tanımıştır. M.S. 7. yüzyıldan sonra bölge Selçuklular ile Bizanslılar arasında sık sık el değiştirmiş,
1207 yılında Selçukluların eline geçmiştir. Bunu Tekelioğulları, Osmanlılar, Karamanoğulları,
sonra tekrar, Osmanlı egemenlikleri izlemiştir.
Turizm: Antalya'da kültür turizmi başta olmak üzere deniz, spor, sağlık, kış, kongre, yayla,
mağara, kamp ve inanç turizmi yapılabilmekte bu turizm seçenekleri için tesisler bulunmaktadır.
Sanayi: Turizm ve tarımın ön plana çıkması nedeniyle sanayi alanında Türkiye
ortalamasının altında kalmaktadır. En önemli sanayi alanları arasında; Organize Sanayi Bölgesi,
Serbest Bölge, Küçük Sanayi Siteleri (15 adet), Teknoloji Geliştirme Bölgesi ve Sanayi Odaları (4
adet) gelmektedir.
Ulaşımı: Karayolu, havayolu ve denizyolu ile ulaşım sağlanmaktadır. Antalya havalimanı
uluslararası hava trafiğine açıktır.
İl Müdürlüğü Yapısı: İl Müdürlüğümüz, Meltem Mahallesinde bulunan 17.235,71 m2lik
kampüs alanında, 9.150 m2’lik kapalı alana sahip 2 ayrı hizmet binası ile Kızıltoprak Mahallesinde
6.503 m2’lik araziye sahip 2. bir kampüs alanında hizmet vermektedir. Bu alanda 1.440 m
2 idari
hizmet binası ve 1.600 m2 lojman olmak üzere, 4.155 m
2’lik kapalı alanın 1.115 m
2’lik kısmı depo
mahiyetindedir. 13 adet tahsisli lojman mevcuttur. Temizlik ve ulaşım hizmetleri hizmet alım
yoluyla gerçekleştirilmektedir.
Bakanlık Taşra Teşkilatının Yapısı ve Görevleri kapsamında B tipi il teşkilatları arasında yer
alan İl Müdürlüğümüzün Çevre Bölümü; ÇED ve Çevre İzinlerinden Sorumlu Şube Müdürlüğü ve
Çevre Yönetimi ve Denetimden Sorumlu Şube Müdürlüğü olmak üzere iki adet şube
müdürlüğünden oluşmaktadır. ÇED ve Çevre İzinlerinden Sorumlu Şube Müdürlüğünde 15
personel, Çevre Yönetimi ve Denetimden Sorumlu Şube Müdürlüğünde 18 personel olmak üzere
toplam 33 personel, 2 Şube Müdürü ve 1 İl Müdür Yardımcısı ile çalışmalarına devam etmektedir.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
3
A. HAVA
A.1. Hava Kalitesi
Modern yaşamın getirdiği şehirleşmenin bir sonucu olan hava kirliliği, yerel ve bölgesel olduğu
kadar küresel ölçekte de etki alanına sahiptir. Hava kirliliğinin insan sağlığına önemli etkileri
olması sebebiyle, hava kalitesi konusuna tüm dünyada büyük önem verilmektedir. Hava kirliliği
problemlerini çözmek ve strateji belirlemek için, bilimsel topluluk ve ilgili otoritenin her ikisi de
atmosferik kirletici konsantrasyonlarını izlemek ve analiz etmek konusuna odaklanmışlardır
(Kyrkilis vd., 2007). Otoritelerin hava kalitesinin korunması ve iyileştirilmesi konusunda
sorumluluklarının yanı sıra, halk sağlığını doğrudan etki eden bir konu olması sebebiyle,
kamuoyuna iletişim araçları vasıtasıyla hava kirliliği güncel bilgilerini sunması da sorumlulukları
arasındadır. Ancak farklı kirleticilere ait ölçümleri anlamak bu konuda çalışan bir bilim insanı için
mümkün olsa bile genel halk ve yerel otoriteler için oldukça zor olmaktadır. Bu sebeple, hava
kirliliğinin/hava kalitesinin durumunu kamuoyuna açıklarken halkın kolayca anlayabileceği bir
sınıflama sistemi kullanılmaktadır. Tüm dünyada yaygın olarak kullanılan, Hava Kalitesi İndeksi
(HKİ) denilen bu sınıflama sistemi ile havadaki kirleticilerin konsantrasyonlarına göre hava
kalitesini iyi, orta, kötü, tehlikeli vb. şeklinde derecelendirme yapılmaktadır. Dünyanın pek çok
ülkesinde indeks hesaplanmasında kullanılan yöntem ve kriterler, kendi ülkelerinde uygulanan hava
kalitesi standartlarına uygun şekilde oluşturulmuştur.
Bir ulusun hava kalitesinin iyileştirilmesi konusundaki başarısı, yerel ve ulusal hava kirliliği
problemleri ve kirlilik azaltmadaki gelişmeler konusunda doğru ve iyi bilgilendirilmiş vatandaşların
desteğine bağlıdır (Sharma vd., 2003a). Bir bölgedeki kirletici seviyelerini anlamak için uygun bir
aracın geliştirilmesi büyük önem taşımaktadır. Bu araç, vatandaşın hava kirliliği seviyesi hakkında
doğru ve anlaşılabilir şekilde bilgi sağlarken, aynı zamanda ilgili otoritelerin toplum sağlığını
korumak için önlem almaları konusunda kullanılabilir olmalıdır (Kyrkilis vd., 2007).
Bu amaçla, geliştirilen standart değerler, gerek uyarıcı ve anlaşılabilir olması gerekse de kullanımı
açısından yaygın olarak bir indekse çevrilerek sunulabilmektedir. Belli bir bölgedeki hava
kalitesinin karakterize edilmesi için ülkelerin kendi sınır değerlerine göre dönüştürdükleri ve kirlilik
sınflandırılmasının yapıldığı bu indekse Hava Kalitesi İndeksi (HKİ) (Air Quality Index/AQI) adı
verilmektedir. İndeks belirli kategorilerde farklı tanım ve renkler kullanılarak ifade edilmekte ve
ölçümü yapılan her kirletici için ayrı ayrı düzenlenmektedir (Yavuz, 2010).
Ulusal Hava Kalitesi İndeksi, EPA (Amerika Birleşik Devletleri Çevre Koruma Ajansı) Hava
Kalitesi İndeksinin ulusal mevzuatımız ve sınır değerlerimize uyarlanması sonucu oluşturulmuştur.
5 temel kirletici için hava kalitesi indeksi hesaplanmaktadır. Bunlar; partikül maddeler (PM10),
karbon monoksit (CO), kükürt dioksit (SO2), azot dioksit (NO2) ve ozon (O3) dur.
Hava kalitesine ilişkin hava kalite indeksi karşılaştırması da Çizelge A.1’ de verilmektedir.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
4
Çizelge A.1 - Ulusal Hava Kalite İndeksi Kesme Noktaları
İndeks HKİ SO2 [µg/m³] NO2 [µg/m³] CO [µg/m³] O3 [µg/m³] PM10 [µg/m³]
1 Sa. Ort. 1 Sa. Ort. 8 Sa. Ort. 8 Sa. Ort. 24 Sa. Ort.
İyi 0 – 50 0-100 0-100 0-5.500 0-120L 0-50
Orta 51 – 100 101-250 101-200 5.501-10.000 121-160 51-100
Hassas 101 – 150 251-500 201-500 10.001-16.000L 161-180B 101-260
Sağlıksız 151 – 200 501-850 501-1.000 16.001-24.000 181-240U 261-400
Kötü 201 – 300 851-1.100 1.001-2.000 24.001-32.000 241-700 401-520
Tehlikeli 301 – 500 >1.101 >2.001 >32.001 >701 >521
L: Limit Değer B: Bilgi Eşiği U: Uyarı Eşiği
Çizelge A.2 - EPA Hava Kalitesi İndeksi
Hava Kalitesi
İndeksi
(AQI) Değerler
Sağlık
Endişe
Seviyeleri
Renkler Anlamı
Hava Kalitesi
İndeksi bu
aralıkta
olduğunda..
..hava
kalitesi
koşulları..
..bu renkler ile
sembolize
edilir..
..ve renkler bu anlama gelir.
0 - 50 İyi Yeşil Hava kalitesi memnun edici ve hava kirliliği az riskli veya hiç risk
teşkil etmiyor.
51 - 100 Orta Sarı
Hava kalitesi uygun fakat alışılmadık şekilde hava kirliliğine hassas
olan çok az sayıdaki insanlar için bazı kirleticiler açısından orta
düzeyde sağlık endişesi oluşabilir.
101- 150 Hassas Turuncu Hassas gruplar için sağlık etkileri oluşabilir. Genel olarak kamunun
etkilenmesi olası değildir.
151 - 200 Sağlıksız Kırmızı Herkes sağlık etkileri yaşamaya başlayabilir, hassas gruplar için
ciddi sağlık etkileri söz konusu olabilir.
201 - 300 Kötü Mor Sağlık açısından acil durum oluşturabilir. Nüfusun tamamının
etkilenme olasılığı yüksektir.
301 - 500 Tehlikeli Kahverengi Sağlık alarmı: Herkes daha ciddi sağlık etkileri ile karşılaşabilir.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
5
Çizelge A.3 - Geçiş Dönemi Uzun Vadeli Ve Kısa Vadeli Sınır Değerleri Ve Uyarı Eşikleri
(Hava Kalitesi Değerlendirme Ve Yönetimi Yönetmeliği) Kirletici Ortalama süre Sınır değer Sınır değerin yıllık azalması Uyarı eşiği
SO2
Saatlik 900 µg/m3
İlk seviye: 500 µg/m3
İkinci seviye: 850 µg/m3
Üçüncü seviye: 1.100 µg/m3
Dördüncü seviye:
1.500 µg/m3
(Verilen değerler 24 saatlik
ortalamalardır.)
-KVS-
24 saatlik
% 95 /yıl
-insan sağlığının korunması
için-
400 µg/m3 Sınır değer, 1.1.2009 tarihinde başlayarak 1.1.2014 tarihine kadar 250 µg/m3 (sınır
değerin % 62,5’u) olana kadar her 12
ayda bir eşit miktarda yıllık olarak azalır
Kış Sezonu Ortalaması
(1 Ekim – 31 Mart)
-insan sağlığının korunması
için-
250 µg/m³
Sınır değer, 1.1.2009 tarihinde başlayarak
1.1.2014 tarihine kadar 125 µg/m3 (sınır
değerin %50’si) olana kadar her 12 ayda bir eşit miktarda yıllık olarak azalır
Hedef Sınır Değer
(Yıllık aritmetik ortalama)
60 µg/m³
Hedef Sınır Değer
Kış Sezonu Ortalaması
(1 Ekim – 31 Mart)
120 µg/m³
-UVS-
yıllık
-insan sağlığının korunması
için-
150 µg/m3
-UVS-
yıllık
-hassas hayvanların, bitkilerin
ve nesnelerin korunması için-
60 µg/m3
Sınır değer, 1.1.2009 tarihinde başlayarak
1.1.2014 tarihine kadar 20 µg/m3 (sınır değerin %33’ü) olana kadar her 12 ayda
bir eşit miktarda yıllık olarak azalır
NO2
-KVS-
24 saatlik % 95 /yıl
-insan sağlığının korunması için-
300 µg/m3
-UVS-
yıllık
-insan sağlığının korunması
için-
100 µg/m3
Sınır değer, 1.1.2009 tarihinde başlayarak
1.1.2014 tarihine kadar 60 µg/m3 (sınır
değerin %60’ı) olana kadar her 12 ayda bir eşit miktarda yıllık olarak azalır
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
6
Çizelge A.3 - Geçiş Dönemi Uzun Vadeli Ve Kısa Vadeli Sınır Değerleri Ve Uyarı Eşikleri
(Hava Kalitesi Değerlendirme Ve Yönetimi Yönetmeliği) (devam)
Kirletici Ortalama süre Sınır Değer Sınır değerin yıllık azalması Uyarı eşiği
PM101
-KVS-
24 saatlik
% 95/yıl
-insan sağlığının korunması için-
300 µg/m3 Sınır değer, 1.1.2009 tarihinde
başlayarak 1.1.2014 tarihine kadar 100 µg/m3(sınır değerin %33’ü) olana
kadar her 12 ayda bir eşit miktarda
yıllık olarak azalır
İlk seviye: 260 µg/m3
İkinci seviye: 400
µg/m3
Üçüncü seviye: 520
µg/m3
Dördüncü seviye: 650
µg/m3
(Verilen değerler 24 saatlik ortalamalardır.)
Kış Sezonu Ortalaması
(1 Ekim – 31 Mart)
-insan sağlığının korunması için-
200 µg/m3
Sınır değer, 1.1.2009 tarihinde
başlayarak 1.1.2014 tarihine kadar 90
µg/m3 (sınır değerin %45’i) olana kadar her 12 ayda eşit bir miktarda
yıllık olarak azalır
-UVS-
yıllık
-insan sağlığının korunması için-
150 µg/m3
Sınır değer, 1.1.2009 tarihinde
başlayarak 1.1.2014 tarihine kadar 60
µg/m3 (sınır değerin %40’ı) olana
kadar her 12 ayda eşit bir miktarda
yıllık olarak azalır
Kurşun
-UVS-
yıllık
-insan sağlığının korunması için-
2 µg/m3 Sınır değer, 1.1.2009 tarihinde başlayarak 1.1.2014 tarihine kadar 1
µg/m3 (sınır değerin %50’si) olana
kadar her 12 ayda eşit bir miktarda yıllık olarak azalır
CO
24 saatlik
% 95/yıl
-insan sağlığının korunması için-
30 mg/m3 Sınır değer, 1.1.2009 tarihinde
başlayarak 1.1.2014 tarihine kadar 10
mg/m3 (sınır değerin %33’ü) olana kadar her 12 ayda eşit bir miktarda
yıllık olarak azalır
yıllık
-insan sağlığının korunması için-
10 mg/m3
A.2. Hava Kalitesi Üzerine Etki Eden Unsurlar
Hava kirliliği, doğrudan veya dolaylı olarak insan sağlığını etkileyerek yaşam kalitesini
düşürmektedir. Günümüzde hava kirliliği nedeniyle yerel, bölgesel ve küresel sorunlar yaygın
olarak yaşanmaktadır.
Yoğun şehirleşme, şehirlerin yanlış yerleşmesi, motorlu taşıt sayısının artması, düzensiz
sanayileşme, kalitesiz yakıt kullanımı, topoğrafik ve meteorolojik şartlar gibi nedenlerden dolayı
büyük şehirlerimizde özellikle kış mevsiminde hava kirliliği yaşanabilmektedir.
Bir bölgede hava kalitesini ölçmek, o bölgede yaşayan insanların nasıl bir hava teneffüs ettiğinin
bilinmesi açısından çok büyük önem taşımaktadır. Ayrıca, önemli bir nokta da, bir bölgede
meydana gelen hava kirliliğinin sadece o bölgede görülmeyip meteorolojik olaylara bağlı olarak
yayılım göstermesi ve küresel problemlere de (küresel ısınma, asit yağmurları, vb) sebep olmasıdır.
1 PM10, asılı partikül madde – siyah duman olarak da ölçülebilir. Siyah duman değerlendirmesi ve gravimetrik birimlere
çevrimi için, hava kirliliğini ölçme metotları ve anket teknikleri üzerine çalışan OECD grubunun standartlaştırdığı metot (1964), referans metot olarak alınır.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
7
Renksiz bir gaz olan kükürtdioksit (SO2), atmosfere ulaştıktan sonra sülfat ve sülfürik asit olarak
oksitlenir. Diğer kirleticiler ile birlikte büyük mesafeler üzerinden taşınabilecek damlalar veya katı
partiküller oluşturur. SO2 ve oksidasyon ürünleri kuru ve nemli depozisyonlar (asitli yağmur)
sayesinde atmosferden uzaklaştırılır.
Azot Oksitler (NOX), Azot monoksit (NO) ve azot dioksit (NO2), toplamı azot oksitleri (NOX)
oluşturur. Azot oksitler genellikle (%90 durumda) NO olarak dışarı verilir. NO ve NO2’din ozon
veya radikallerle (OH veya HO2 gibi) reaksiyonu sonucunda oluşur. İnsan sağlığını en çok
etkileyen azot oksit türü olması itibari ile NO2 kentsel bölgelerdeki en önemli hava kirleticilerinden
biridir. Azot oksit (NOX) emisyonları insanların yarattığı kaynaklardan oluşmaktadır. Ana
kaynakların başında kara, hava ve deniz trafiğindeki araçlar ve endüstriyel tesislerdeki yakma
kazanları gelmektedir.
İnsan sağlığına etkileri açısından, sağlıklı insanların çok yüksek NO2 derişimlerine kısa süre dahi
maruz kalmaları, şiddetli akciğer tahribatlarına yol açabilir. Kronik akciğer rahatsızlığı olan
kişilerin ise bu derişimlere maruz kalmaları, akciğerde kısa vadede fonksiyon bozukluklarına yol
açabilir. NO2 derişimlere uzun süre maruz kalınması durumunda ise buna bağlı olarak solunum yolu
rahatsızlıklarının ciddi oranda arttığı gözlenmektedir.
Toz Partikül Madde (PM10), partikül madde terimi, havada bulunan katı partikülleri ifade eder. Bu
partiküllerin tek tip bir kimyasal bileşimi yoktur. Katı partiküller insan faaliyetleri sonucu ve doğal
kaynaklardan, doğrudan atmosfere karışırlar. Atmosferde diğer kirleticiler ile reaksiyona girerek
PM’yi oluştururlar ve atmosfere verilirler. (PM10- 10 μm’nin altında bir aerodinamik çapa sahiptir)
2,5 μm’ye kadar olan partikülleri kapsayacak yasal düzenlemeler konusunda çalışmalar devam
etmektedir. PM10 için gösterilebilecek en büyük doğal kaynak yollardan kalkan tozlardır. Diğer
önemli kaynaklar ise trafik, kömür ve maden ocakları, inşaat alanları ve taş ocaklarıdır. Sağlık
etkileri açısından, PM10 solunum sisteminde birikebilir ve çeşitli sağlık etkilerine sebep olabilir.
Astım gibi solunum rahatsızlıklarını kötüleştirebilir, erken ölümü de içeren çeşitli ciddi sağlık
etkilerine sebep olur. Astım, kronik tıkayıcı akciğer ve kalp hastalığı gibi kalp veya akciğer
hastalığı olan kişiler PM10’a maruz kaldığında sağlık durumları kötüleşebilir. Yaşlılar ve çocuklar,
PM10 maruziyetine karşı hassastır. PM10 yardımıyla toz içerisindeki mevcut diğer kirleticiler
akciğerlerin derinlerine kadar inebilir. İnce partiküllerin büyük bir kısmı akciğerlerdeki alveollere
kadar ulaşabilir. Buradan da kurşun gibi zehirli maddeler %100 olarak kana geçebilir.
Karbonmonoksit (CO), kokusuz ve renksiz bir gazdır. Yakıtların yapısındaki karbonun tam
yanmaması sonucu oluşur. CO derişimleri, tipik olarak soğuk mevsimlerde en yüksek değere ulaşır.
Soğuk mevsimlerde çok yüksek değerler ulaşılmasının bir sebebi de inversiyon durumudur. CO’in
global arka plan konsantrasyonu 0,06 ve 0,17 mg/m3 arasında bulunur. 2000/69/EC sayılı AB
direktifinde CO ile ilgili sınır değerler tespit edilmiştir.
İnversiyon, sıcak havanın soğuk havanın üzerinde bulunarak, havanın dikey olarak birbiriyle
karışmasının engellenmesi durumudur. Kirlilik böylece yer seviyesine yakın soğuk hava tabakasının
içerisinde toplanır.
CO’in ana kaynağı trafik ve trafikteki sıkışıklıktır. Sağlık etkileri, akciğer yolu ile kan dolaşımına
girerek, kimyasal olarak hemoglobinle bağlanır. Kandaki bu madde, oksijeni hücrelere taşır. Bu
yolla, CO organ ve dokulara ulaşan oksijen miktarını azaltır. Sağlıklı kişilerde, daha yüksek
seviyelerdeki CO’e maruz kalmak, algılama ve gözün görme gücünü etkileyebilir. Hafif ve daha
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
8
ağır kalp ve solunum sistemi hastalığı olan kişiler ve henüz doğmamış ve yeni doğmuş bebekler,
CO kirliliğine karşı en riskli grubu oluşturur.
Kurşun (Pb), doğada metal olarak bulunmaz. Kurşun gürültü, ışın ve vibrasyonlara karşı iyi bir
koruyucudur ve hava yoluyla taşınır. Kurşun, maden ocakları ve bakır ve tunç (Cu+Sn) alaşımı
işlenmesi, kurşun içeren ürünlerin geriye dönüştürülmesi ve kurşunlu petrolün yakılmasıyla çevreye
yayılır. Kurşun içeren benzin ilavesi ürünlerinin de kullanılması, atmosferdeki kurşun oranını
yükseltir.
Ozon (O3), kokusuz renksiz ve 3 oksijen atomundan oluşan bir gazdır. Ozon kirliliği, özellikle yaz
mevsiminde güneşli havalarda ve yüksek sıcaklıkta oluşur (NO2+ güneş ışınları = NO+ O => O+ O2
= O3). Ozon üretimi uçucu organik bileşikler (VOC) ve karbon monoksit sayesinde hızlandırılır
veya güçlendirilir. Ozonun oluşması için en önemli öncü bileşimler NOX (Azot oksitler) ve
VOC’dır. Yüksek güneş ışınlarının etkisiyle ozon derişimi Akdeniz ülkelerinde Kuzey-Avrupa
ülkelerinden daha yüksektir. Sebebi ise güneş ışınlarının ozon’un fotokimyasal oluşumundaki
fonksiyonundan kaynaklanmasıdır.
Diğer kirleticilere kıyasla ozon doğrudan ortam havasına karışmaz. Yeryüzüne yakın seviyede ozon
karmaşık kimyasal reaksiyonlar yoluyla oluşur. Bu reaksiyonlara NOX, metan, CO ve VOC’ler
(etan (C2H6), etilen (C2H4), propan (C3H8), benzen (C6H6), toluen (C6H5), xylen (C6H4) gibi
kimyasal maddelerde eklenir. Ozon çok güçlü bir oksidasyon maddesidir. Birçok biyolojik madde
ile etkileşimde bulunur. Tüm solunum sistemine zarar verebilir. Ozonun zararlı etkisi derişim
oranına ve ozona maruziyet süresine bağlıdır. Çocuklar büyük bir risk grubunu oluşturur. Diğer
gruplar arasında öğlen saatlerinde dışarıda fiziksel aktivitede bulunanlar, astım hastaları, akciğer
hastaları ve yaşlılar bulunur.
Çizelge A.4 - Antalya ilinde 2016 Yılında Evsel Isınmada Kullanılan Katı Yakıtların Cinsi,
Yakıtların Özellikleri ve Bu Yakıtların Temin Edildiği Yerler (AÇŞİM, 2016)
Yakıtın
Cinsi (*)
Temin
Edildiği
Yer
Tüketim
Miktarı
(ton)
Yakıtın Özellikleri
Alt Isıl Değeri
(kcal/kg)
Uçucu
Madde
(%)
Toplam
Kükürt
(%)
Toplam
Nem
(%)
Kül
(%)
İthal Kömür Yurt dışı 499.143 7000
(-400 tolerans)
%12-31
(+2 tolerans) En çok %0,9
En çok
%10 En çok %14
Yerli Kömür Yurt içi 2.086,52 5500 %12-33
(+2 tolerans)
En çok %1,0
(%+0,2 tolerans)
En çok
%20
En çok %20
(+2 tolerans)
(*) Yerli kömür, ithal kömür, briket, biyokütle, Sosyal Yardımlaşma Vakfı kömürü, odun gibi.
Çizelge A.5 – Antalya ilinde 2016 Yılında Sanayide Kullanılan Katı Yakıtların Cinsi,
Yakıtların Özellikleri ve Bu Yakıtların Temin Edildiği Yerler (AÇŞİM, Antalya Büyükşehir
Beld., 2016)
Yakıtın
Cinsi (*)
Temin
Edildiği
Yer
Tüketim
Miktarı (ton)
Yakıtın Özellikleri
Alt Isıl
Değeri
(kcal/kg)
Uçucu
Madde
(%)
Toplam
Kükürt
(%)
Toplam
Nem
(%)
Kül
(%)
Yerli Kömür Yurt içi 27.358 --- --- --- --- ---
İthal Kömür --- --- --- --- --- --- ---
(*) Yerli kömür, ithal kömür, briket, biyokütle, Sosyal Yardımlaşma Vakfı kömürü, odun gibi.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
9
Çizelge A.6 – Antalya ilinde 2016 Yılında Kullanılan Doğalgaz Miktarı (Enerya Antalya Gaz
Dağıtım A.Ş., 2016l)
Yakıtın Kullanıldığı Yer Tüketim Miktarı (m3) Isıl Değeri (kcal/kg)
Konut 22.989.862 9.230,598
Sanayi 779.300.168 9.230,598
Çizelge A.7 – Antalya ilinde 2016 Yılında Kullanılan Fuel-oil Miktarı (EPDK, 2016)
Yakıtın Kullanıldığı Yer Tüketim Miktarı
(ton) Isıl Değeri (kcal/kg) Toplam Kükürt (%)
Konut
Sanayi
Toplam 2.953.200 --- ---
Antalya ilinde 2016 yılında kullanılan fuel-oil miktarı ile ilgili daha detaylı bilgiye ulaşılamamıştır.
Egzoz gazı emisyonlarının kontrolüne yönelik ilimizdeki faaliyetler A.5. Bölümünde verilmektedir.
A.3. Hava Kalitesinin Kontrolü Konusundaki Çalışmalar
Harita A.1 – Antalya ilinde Bulunan Hava Kirliliği Ölçüm Cihazlarının Yerleri (AÇŞİM,
2016)
Antalya İlimizde hava kalitesinin izlenmesi amacıyla Bakanlığımız tarafından kurulmuş olan bir
adet Hava Kalitesi İzleme İstasyonu mevcuttur. İstasyonda, Toz Partikül Madde (PM10) ve
Kükürtdioksit (SO2) ölçümleri 24 saat aralıksız olarak yapılmaktadır. Ölçümler sonucu elde edilen
değerler her saat başında Ulusal Hava Kalitesi İzleme Ağı’na online olarak ulaşmaktadır.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
10
Hava kalitesinin korunması ve iyileştirilmesi çalışmaları kapsamında; İlimize giriş yapan ısınma
amaçlı kullanılacak kömürlerin kalite ve ısıl değer kontrolleri Büyükşehir Belediyesi tarafından
gerçekleştirilmekte, kalitesi uygun olmayan kömürlerin şehre girişleri engellenmektedir. Şehir
genelinde doğal gaz kullanım oranı artmakta ve yeni doğal gaz hatları döşenmesi çalışmaları hızla
devam etmektedir.
Hava kalitesinin korunmasına yönelik yapılmış ve yapılacak çalışmaları değerlendirmek ve
uygulamaya yönelik yaptırımcı tedbirleri belirlemek için Valilik Makamınca alınan kararlar
doğrultusunda Büyükşehir Belediyesi organizasyonunda yaz ve kış sezonu halinde faaliyetler
yürütülmektedir.
Hava Kalitesinin Korunması ile ilgili tedbirler 2016 kış sezonu için 22/12/2014 tarih ve 14/04 nolu
İl Mahalli Çevre Kurulu Kararınca yürütülmektedir. İl Mahalli Çevre Kurulu Kararı ile belirlenen
kriterler doğrultusunda kaliteli yakıt temini ve kullanımına öncelik verilmiştir.
Aşağıdaki tablolarda Muratpaşa, Kepez, Konyaaltı, Döşemealtı, Aksu, Gazipaşa, Alanya,
Manavgat, Serik, Kemer, Kumluca, Finike, Demre, Kaş, Akseki, Gündoğmuş, Korkuteli, Elmalı
İlçelerinde Isınma amaçlı yakıt özellikleri ve sınır değerleri göstermektedir.
Çizelge A.8 – Antalya ili Muratpaşa, Kepez, Konyaaltı, Döşemealtı, Aksu, Gazipaşa, Alanya,
Manavgat, Serik, Kemer, Kumluca, Finike, Demre, Kaş İlçelerinde satılabilecek ve
tüketilecek Isınma amaçlı kullanılan yakıtlar ve kriterleri. (Antalya Büyükşehir Beld., 2016)
ÖZELLİKLER
SINIRLAR
Yerli Linyit Kömür İthal Taş ve Linyit
Kömür
Biyokütle Niteliği
Taşıyan Yakıt
Toplam Kükürt (Kuru
Bazda)
En Çok %1,0
(% + 0,2 tolerans) En Çok % 0,9 -
Alt Isıl Değer (Kuru Bazda) En Az 5500 Kcal/kg
(-200 tolerans)
En Az 7000 Kcal/kg
(- 400 tolerans)
3700 kcal/kg ( min)
(Orijinal Baz)
Uçucu Madde (Kuru Bazda) % 12-33 (+ 2 tolerans) % 12-31
(+ 2 tolerans ) -
Toplam Nem (Orijinalde) En Çok % 20 En Çok % 10 % 15 (max)
Yağ - - %1,5 (max)
(Orijinal Baz)
Sodyum - - 300 ppm (max)
(Orijinal Baz)
Kül (Kuru Bazda) En Çok % 20
(+ 2 tolerans) En Çok % 14 -
Boyut * (Satışa Sunulan)
18-150 mm (En Çok
%10 tolerans)
18-150 mm ( En
Çok ± %10 tolerans)
6 mm ( min ), (6mm’den
küçük ağırlıkça %5’i
geçemez. Ancak mekanik
beslemeli yakma tesisleri
için %50’ye kadar
olabilir.)
*Mekanik beslemeli yakma tesisleri için kömür boyutu en az 10-18 mm olabilir.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
11
Çizelge A.9 – Antalya ili Akseki, Gündoğmuş, Korkuteli, Elmalı İlçelerinde satılabilecek ve
tüketilecek Isınma amaçlı kullanılan yakıtlar ve kriterleri. (Antalya Büyükşehir Beld., 2016)
ÖZELLİKLER SINIRLAR
Yerli Linyit Kömür İthal Taş ve Linyit Kömür
Toplam Kükürt (Kuru Bazda) En Çok %2 En Çok % 0,9
(% +0,1 tolerans)
Alt Isıl Değer (Kuru Bazda) En Az 4.800 Kcal/kg (-200
tolerans)
En Az 6400 Kcal/kg ( - 200
tolerans )
Uçucu Madde (Kuru Bazda) - % 12-31 ( + 2 tolerans )
Toplam Nem (Orijinalde) En Çok % 25 En Çok % 10
Kül (Kuru Bazda) En Çok % 25 En Çok % 16
Boyut * (Satışa Sunulan)
18-150 mm (En Çok %10
tolerans)
18-150 mm ( En Çok ± %10
tolerans)
*Mekanik beslemeli yakma tesisleri için kömür boyutu en az 10-18 mm olabilir.
Muratpaşa, Kepez, Konyaaltı, Döşemealtı, Aksu, Alanya, Manavgat, Serik, Kemer, İlçelerinde
Kömür Briketlerinin Satışı Yasaktır.
Çizelge A.10 – Antalya ilinde Satılacak Ve Tüketilecek Olan Kömür Briketinin Kriterleri.
(Antalya Büyükşehir Beld., 2016)
Çizelge A.11 – Antalya ili 2016 Yılı Katı Yakıt (Kömür) Denetim Çalışmaları (Antalya
Büyükşehir Beld., 2016)
TABLO: Katı Yakıt (Kömür) Denetim Çalışmaları
2016
Tüketim Noktalarına Yapılan Denetim Sayısı 290
Satış Noktalarına Yapılan Denetim Sayısı 214
İdari Para Cezası (TL) 73.638,00
Şehir merkezinde trafik kaynaklı oluşan emisyonların azaltılmasını da amaçlayan Karayolları Genel
Müdürlüğü tarafından yapımı gerçekleştirilen Kuzey-Batı çevre yolu 2016 yılı içerisinde
En Az % 90 m/m En Az % 80 m/m
En Az % 75 m/m En Az % 65 m/m
Yastık Veya Yumurta
Şeklindeki BiriketlerdeEn Az 80 kgf En Az 60 kgf
Tabanı Düzgün Geometrik
Şekilli BiriketlerdeEn Az 130 kg/cm2 En Az 100 kg/cm2
En Az %70 En Az %70
En Az %75 En Az %75
En Fazla 8 g/kg En Fazla 12 g/kg
25-75 mm arasında
(25 mm'nin altında
en fazla %2 oranında)
25-75 mm arasında
(25 mm'nin altında
en fazla %2 oranında)
Suya Dayanım
Isıl Verimi
Duman Emisyon Oranı
Boyut
Kırılma Sağlamlığı
Düşme Sağlamlığı
Aşınma Sağlamlığı
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
12
tamamlanmış, Kuzey-Doğu çevre yolu çalışmaları hızla devam etmektedir. Yine 2016 yılı
içerisinde D400 karayolu üzerinde inşası tamamlanan 7 adet üst geçiş yolu ve şehir merkezinde
Büyükşehir Belediyesi tarafından inşa edilen üst geçiş yolu ile trafik kaynaklı emisyon azaltımına
katkı sağlanmıştır. Organize Sanayi Bölgesi başta olmak üzere hava emisyonuna neden olan
İlimizdeki sanayi kuruluşlarının denetim ve baca gazı ölçüm ve izleme çalışmaları 2016 yılında
artarak devam etmiştir.
Çizelge A.12 - Antalya ilinde Hava Kalitesi Ölçüm İstasyon Yerleri ve Ölçülen Parametreler
(havaizleme.gov.tr - Antalya Büyükşehir Belediyesi, 2016) İSTASYON
YERLERİ
KOORDİNATLARI HAVA KİRLETİCİLERİ
(Enlem, Boylam) SO2 NOX CO O2 HC PM
Meydan
(Bakanlık) 36.887565 - 30.702848 X X
Güllük (Antalya
Büyükşehir Beld.) 36.888760 - 30.689820 X X
Otogar (Antalya
Büyükşehir Beld.) 36.918533 - 30.666770 X X
Kepez (Antalya
Büyükşehir Beld.) 36.921268 - 30.704318 X X
A.4. Ölçüm İstasyonları
İlimizde Bakanlığımız tarafından kurulmuş olan hava kalitesi izleme istasyonlarının ölçmüş olduğı
SO2 ve PM parametrelerinin aylık ortalama değerleri (μg/m3 -mikrogram/metreküp) aşağıda yer
alan grafikte verilmiştir.
Şekil A.2 - Antalya ilinde Bakanlık İstasyonu PM10 Parametresi Günlük Ortalama Değer
Grafiği (havaizleme.gov.tr, 2016)
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
13
Şekil A.3. - Antalya ilinde Bakanlık İstasyonu SO2 Parametresi Günlük Ortalama Değer
Grafiği (havaizleme.gov.tr, 2016)
Çizelge A.13 - Antalya ilinde 2016 Yılı Hava Kalitesi Parametreleri Aylık Ortalama Değerleri
ve Sınır Değerin Aşıldığı Gün Sayıları (havaizleme.gov.tr, 2016) (µg/m3; CO: mg/m
3)
Meydan SO2 AGS* PM10 AGS* CO AGS* NO AGS* NO2 AGS* NOX AGS* OZON AGS*
Ocak 19 - 185 12
Şubat 16 - 177 14
Mart 6 - 118 7
Nisan 2 - 95 -
Mayıs 1 - 64 -
Haziran 2 - 71 -
Temmuz 2 - 63 -
Ağustos 2 - 85 -
Eylül 1 - 94 -
Ekim 3 - 133 -
Kasım 7 - 185 13
Aralık 13 - 201 14
*AGS: Sınır değerin aşıldığı gün sayısı
A.5. Egzoz Gazı Emisyon Kontrolü
Antalya İli’nde “Egzoz Gazı Emisyon Kontrolü Yönetmeliği” çerçevesinde 2016 Yılında toplam 39
istasyona Bakanlığımızca “Egzoz Gazı Emisyon Ölçüm Yetki Belgesi” verilmiştir. 2016 yıl sonuna
kadar 290.870 araç egzoz gazı emisyon ölçümü yaptırmıştır. Çizelge A.14’de yer alan Egzoz
Ölçümü Yaptıran Araç Sayısı için araç türlerine ait ayrıntılı verilere ulaşılamamıştır.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
14
Çizelge A.14 - 2016 Yılında Antalya İlindeki Araç Sayısı ve Egzoz Ölçümü Yaptıran Araç
Sayısı (İl Emniyet Müdürlüğü, 2016)
Araç Sayısı Egzoz Ölçümü Yaptıran
Araç Sayısı
Bin
ek
Oto
mo
bil
Ha
fif
Tic
ari
Ağ
ır
Tic
ari
Diğ
erle
ri
TO
PL
AM
Bin
ek
Oto
mo
bil
Ha
fif
Tic
ari
Ağ
ır
Tic
ari
Diğ
erle
ri
TO
PL
AM
448.201 181.764 32.981 334.712 997.658 -- -- -- -- 290.870
Not: Hafif ticari: minibüs ve kamyonet; ağır ticari: otobüs, kamyon, çekici ve tanker; diğerleri: traktör, özel amaçlı taşıt, arazi taşıtı, römork, yarı römork ve motosiklet olarak alınmıştır. Egzoz ölçümü yaptıran araç sayıları kümülatif olarak verilmiştir.
A.6. Gürültü
İl Müdürlüğümüze ulaşan gürültü konulu şikâyetlere ve rutin denetimlere istinaden şikâyet
mahallinde gürültü ölçümü ve denetim yapılmakta, işletmelerin mevzuata uygun çalışıp çalışmadığı
denetlenerek uygun çalışılmayanların tespiti halinde idari işlem uygulanmaktadır.
Antalya Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğümüze 2016 içerisinde 888 adet Gürültü konulu şikâyet ve
başvuru ulaşmıştır. Ulaşan şikayetlerin %74’lük oranı Bakanlığımız ALO181 hattı vasıtasıyla
ulaşmış bulunmaktadır. İşyerlerinden kaynaklı gürültü şikayetleri toplam şikayetler içerisinde en
büyük paya sahip olmuştur. Şikayetlere istinaden Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve
Yönetimi Yönetmeliği kapsamında yapılan denetimlerde çevresel gürültünün tespiti amaçlı
ölçümler yapılmakta, ölçüm sonuçlarının ilgili yönetmelikte belirtilen sınır değerleri aşması
durumunda gürültü kaynağı sahibi gerçek ya da tüzel kişilere idari yaptırım kararı uygulanmaktadır.
Aynı zamanda gerekli ses izolasyon ve önleyici diğer tedbirlerin aldırılması sağlanmaktadır. 2016
yılı içerisinde gerçekleştirilen denetimler sonucunda toplam 645.474,00 TL idari para cezası
uygulanmıştır.
Şekil A.4 – Antalya ilinde 2016 Yılında Gürültü Konusunda Yapılan Şikayetlerin Dağılımı
(AÇŞİM, 2016)
0
50
100
150
200
250
300
350
400
Eğlence Şantiye Sanayi Trafik İşyeri Diğer
132
3 0 0
393
360
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
15
Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği kapsamında Alanya, Manavgat ve
Kemer Belediye Başkanlıklarına yetki devri yapılmış olup, bu ilçelerin mülki sınırlarındaki denetim
ve şikayetler ilgili Belediyeler tarafından gerçekleştirilmektedir.
Şekil A.5 – Antalya ilinde 2016 Yılında Gürültü Konusunda Yapılan Şikâyetlerin, Şikâyet
Kanalına Göre Dağılımı (AÇŞİM, 2016)
Şekil A.6 – Antalya ilinde 2016 Yılında Gürültü Konusunda Yapılan Şikâyetlerin Gürültü
Kaynağına Göre Dağılımı (AÇŞİM, 2016)
0
100
200
300
400
500
600
700
Alo181 Bimer e-Posta Dilekçe
658
89 76 65
0
50
100
150
200
250
300
350
400
Ses Yükseltici Klima Jeneratör Makine Ekipman Diğer
141
15 13
37
0
360
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
16
A.7. İklim Değişikliği Eylem Planı Çerçevesinde Yapılan Çalışmalar
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı koordinasyonunda hazırlanan ve 3 Mayıs 2010 tarihinde Başbakanlık
Yüksek Planlama Kurulu tarafından onaylanan Ulusal İklim Değişikliği Stratejisinin uygulamaya
konulması amacıyla sera gazı emisyonu kontrolü ve iklim değişikliğine uyum konusunda 2011-
2023 yıllarına yönelik stratejik ilkeleri ve hedefleri içeren İklim Değişikliği Ulusal Eylem Planı
(İDEP) hazırlanmıştır.
İDEP’ in genel amacı, sera gazı emisyonlarını sınırlandırmaya yönelik ulusal koşullara uygun
eylemler belirleyerek iklim değişikliği ile mücadele edilmesi, iklim değişikliğinin etkilerinin
yönetilerek dayanıklılığın artırılması ve böylece Türkiye’de iklim değişikliği ile mücadele ve
uyumun teşvik edilmesidir.
İklim Değişikliği Eylem Planı’nda bulunan sektörel hedefler kapsamında İlimizdeki ilgili kurumlar
mevzuatları kapsamında çalışmalarını yürütmektedir. Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü olarak
uygulamakla yükümlü olunan mevzuatlar etkin şekilde uygulanarak iklim değişikliğini önleme ve
uyum sağlama noktasında işlemler yürütülmektedir.
A.8. Sonuç ve Değerlendirme
Şehirleşme ile sanayi tesislerinin yakın çevresindeki bölgelerdeki konutlaşmaların artması hava
kirliliğinin olumsuz etkilerini artırmaktadır. Çevre Mevzuatının kirletici vasfı yüksek tesisler olarak
nitelendirdiği enerji üretim tesisleri için mevzuatta özel emisyon sınır değerleri bulunmaktadır. Söz
konusu tesislerin kurulması ve işletilmesi için gerekli izinler, tesisten çıkan emisyonlar ve tesisin
etki alanı içerisinde hava kirliliğinin tespitine ilişkin usul ve esaslar Çevre Mevzuatında
belirlenmiştir. İlimizde hava kalitesini kontrol etmek amacıyla ilimiz sınırları içerisinde
Bakanlığımıza ait 1 adet sabit, Antalya Büyükşehir Belediyesine ait 3 adet sabit 1 adet Hava
Kalitesi Ölçüm İstasyonu bulunmaktadır. İl merkezinde bulunan hava kalitesi ölçüm istasyonunda
SO2 ve PM10 parametrelerinin ölçümleri yapılmaktadır.
İlimizde hava kirliliğinin asıl sebeplerinin başında; il merkezinin geçmiş yıllardan bugüne kadar
yapılan planlama hataları (hava koridorları oluşturacak şekilde yapılaşmaya izin verilmemesi)
gelmekte olup diğerleri arasında ısınmadan kaynaklı, trafikte seyreden motorlu taşıtlardan kaynaklı
ve sanayi tesislerinden kaynaklı hava kirliliği sayılabilir. İlimiz merkezinde hava kirliliğine neden
olabilecek sanayi tesisleri genellikle Organize Sanayi Bölgesinde yer almakta olup, şehir
merkezinde hava kirlenmesine neden olacak bir adet tesis bulunmaktadır. Organize Sanayi
Bölgesinde bulunan tesislerde yakıt olarak doğal gaz kullanılması nedeniyle hava kirliliği oluşumu
minimum seviyede kalmaktadır.
Özellikle İlimizin topoğrafik yapısı inversiyona neden olmakta olup, meteorolojik koşullar da
eklendiğinde de kış döneminde hava kirliliği İl Merkezinde bazı günlerde yoğunlaşmaktadır.
İlimiz merkezinde ağırlıklı madencilik faaliyeti olarak kalker ocakları ve kırma eleme tesisleri ile
mermer ocakları bulunmaktadır. Kalker ocakları ve kırma eleme tesislerinden kaynaklanan tozuma
çevre kirliliğine neden olmaktadır.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
17
İlimizde hava kirliliğinin önlenmesi için Meteorolojik Faktörlerin dikkate alındığı yapılaşma
modelinin benimsenmesi, ulaşım güzergahlarının hava kalitesini iyileştirecek şekilde düzenlenmesi
ve Temiz Hava Eylem Planlarının hayata geçirilmesinin desteklenmesi gerekmektedir.
Kaynaklar
1. Antalya Temiz Hava Eylem Planı, 2013
2. Antalya İl Çevre ve Durum Raporu, 2015
3. Antalya Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü veri tabanı
5. Antalya Büyükşehir Belediye Başkanlığı
6. Antalya Büyükşehir Belediye Başkanlığı 2016 Faaliyet Raporu
7. Türkiye İstatistik Kurumu
8. http://www.havaizleme.gov.tr, 2016
9. Enerya Antalya Gaz Dağıtım A.Ş.
10. EPDK (Petrol Piyasası 2016 Yılı Sektör Raporu), 2016
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
18
B. SU VE SU KAYNAKLARI
B.1. İlin Su Kaynakları ve Potansiyeli
Antalya ilinin toplam su potansiyeli 15.907 hm3 tür.
Çizelge 15 – Antalya İlinin Su Kaynakları (DSİ 13. Bölge Müdürlüğü, 2016) Su Potansiyeli Türü Miktar (hm
3)
Toplam Yerüstü Su Potansiyeli 15.118
Toplam Yeraltı Su Potansiyeli 786
Toplam Su Potansiyeli 15.907
B.1.1. Yüzeysel Sular
B.1.1.1. Akarsular
Türkiye’deki su potansiyelinin % 7,6’sı Antalya İlimizdedir. Antalya’da sayıları 29’u bulan akarsu
vardır. Bunlardan 25’i denize, 4’ü içerdeki göllere dökülür veya göllerden çıkıp ovalarda kaybolur.
Bu akarsuların bazıları yazın kuruyan küçük dereciklerdir. Fakat bunun yanında; Eşen Çayı, Aksu,
Köprüçayı ve Manavgat Irmağı gibi nehri andıran büyük akarsular da yok değildir. Bu büyük sular,
Toroslar’ın yaylalarından ve binlerce yıllık yalayışları ile dağlarda açtıkları vadilerden köpüre
köpüre akarak birçok yerde şelaleler oluştururlar. Antalya bölgesinin bu akarsuları, diğer Akdeniz
illerinde olduğu gibi rejimleri düzensiz dere ve çaylardır. Debileri mevsimlere göre büyük
değişiklik gösterir. Yazların sıcak ve kurak geçmesi yüzünden akarsuların yaz sonlarına doğru
suları çok azalır, hatta birçoğu tümden kurur. Sonbahar sonlarında yağmurların başlamasıyla su
düzeyi gittikçe yükselir ve ilkbaharda Toros Dağları’ndaki karların erimesiyle son aşamasına ulaşır.
Ayrıca; dağlar arasında kızgın ve korkunç gürültülerle akan bu sular ovalara inince uysallaşır;
hırçınlıkları gibi hızları da azalır. Çam, söğüt veya zakkum gibi ağaçların arasından kıvrıla kıvrıla
akarlar, yüksek bir falez üzerinden düşerler veya yumuşak bir kumsal yatağında denize karışırlar.
1965 yıllarına değin Antalya kentinin içinden geçen sular kıyıdaki 40-50 metre yükseklikteki
falezlerde 30 kadar şelale oluştururdu. Bunlar zamanla akarsuların akış yönlerinin değiştirilmesi
sonucu, sayıları birkaç taneye inmiştir.
Akarsular yönünden Antalya’nın en büyük özelliği de bir düdenler ve şelaleler beldesi olmasıdır.
Ortalama akım toplamları 338,4 m3/saniye olan il akarsularının en önemlileri şunlardır:
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
19
Çizelge B.16 – Antalya İlinin Akarsuları (DSİ 13. Bölge Müdürlüğü, 2016)
AKARSU İSMİ
Toplam
Uzunluğu
(km)
İl Sınırları
İçindeki
Uzunluğu
(km)
Toplam
Uzunluğa
Oranı
(%)
Debisi
(m3/sn)
İl Sınırları
İçinde Başlangıç
Ve Bitiş
Noktaları
Kullanım Amacı
DÜDEN ÇAYI 14 14 100 15.192 Aşağı Mahalle
Akdeniz (Antalya) Turizm
AKSU ÇAYI 112 55 49 16.163 Eğridir Gölü
Akdeniz (Aksu)
KÖPRÜ ÇAY 119 57 48 88.017 Yeşilbaş Mah.
Akdeniz (Serik)
Su sporları,
Turizm, Balıkçılık
MANAVGAT
ÇAYI 93 93 100 66.200
Simyon Yaylası
Akdeniz (Manavgat)
Su sporları,
Turizm, Balıkçılık
ALARA ÇAYI 82 82 100 25.336 Dereyurt Yaylası
Akdeniz (Alanya)
KARPUZ ÇAYI 30 30 100 1.446 Değirmen Taş.
Akdeniz (Alanya)
KARGI ÇAYI 45 45 100 1.883 Sıçanlı Yaylası
Akdeniz(Alanya)
OBAÇAYI 12 12 100 0.823 Avclar Mahallesi
Akdeniz (Alanya)
DİM ÇAYI 28 28 100 0.327 Alacami
Akdeniz (Alanya) Turizm, Balıkçılık
SEDRE ÇAYI 21 21 100 0.862 Tekne Dağı
Akdeniz (Alanya)
BIÇKICI DERESİ 27 27 100 3.073 Soğuk Oluk
Akdeniz (Gazipaşa)
SALAMUR ÇAYI 20 20 100 0.435 Taşkesiği
Korkuteli
ALAKIR ÇAYI 22 22 100 3.990 Göksar
Akdeniz (Finike) Balıkçılık
BAŞGÖZ ÇAYI 30 30 100 1.201 Başgöz Mahallesi
Akdeniz (Finike)
EŞEN ÇAYI 112,4 14,4 13 48.230 Karaçay
Kayadibi-Akdeniz
KORKUTELİ
ÇAYI 35,5 35,5 100 0.405 Söbüce Yaylası
Korkuteli Barajı
İlin akarsularında bulunan balık çiftliklerinde alabalık ve çipura besiciliği yapılmaktadır. İl
genelinde yer alan çiftliklere ait bilgiler aşağıda verilmektedir.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
20
Çizelge B.17 – Antalya İlinin Akarsularında Bulunan Balık Çiftlikleri (İl Gıda Tarım ve
Hayvancılık Müdürlüğü, 2016)
Sıra
No: İlçe İşletme adı
Kapasite
(t/yıl) Tür
Su
Kaynağı
Adı
1.Nokta 2.Nokta 3.Nokta 4.Nokta
1 Merkez Ayalar
Ltd.Şti.
40 Alabalık Gürkavak
Kaynağı
Doğu 30°30'46" 30°30'50" 30°30'52" 30°30'48"
Kuzey 36°57'27" 36°57'28" 36°57'27" 36°57'24"
2 Merkez Geyikbayırı
Ltd.Şti.
30 Alabalık İnler Önü Doğu 30°29'33" 30°29'32" 30°29'26" 30°29'25"
Kuzey 36°52'19" 36°52'17" 36°52'19" 36°52'21"
4 Merkez Yeşil Vadi
Alabalık
İşletmesi
20 Alabalık Akdamlar
Deresi
Doğu 30°30'02" 30°30'00" 30°29'56" 30°29'55"
Kuzey 36°52'13" 36°52'12" 36°52'13" 36°52'14"
5 Merkez Arkadaş 6 Alabalık Düden
Çayı
Doğu 30°43'45" 30°43'44" 30°43'44" 30°43'45"
Kuzey 36°57'42" 36°57'44" 36°57'44" 36°57'42"
6 Merkez Toklu Su
Ürünleri
5 Alabalık Kırkgöz Doğu 30°37'20" 30°37'21" 30°37'20" 30°37'19"
Kuzey 36°56'18" 36°56'18" 36°56'13" 36°56'13"
7 Merkez Karaöz Su
Ürün.Tur.
İnş. Zir.
Alet.
Ltd.Şti.
15 Alabalık Aksu Çayı Doğu 30°47'46" 30°47'42" 30°47'46" 30°47'48"
Kuzey 37°14'28" 37°14'34" 37°14'35" 37°14'27"
8 Konyaaltı Kemal
Balıkçılık
1000 Çipura Antalya
Körfezi
Doğu 30°35'26.90'' 30°35'39.00'' 30°35' 38.99'' 30°35'26.90''
Kuzey 36°46'00.97'' 36°46'00.97'' 36°45'48.00'' 36°45'48.00''
9 Merkez Yeşildere
Su
Ür.Tur.Ote
l ltd. Şti.
25 Alabalık Aksu Çayı Doğu 30°47'59" 30°47'53" 30°47'54"
Kuzey 37°14'19" 37°14'21" 37°14'23"
10 Akseki Karadere
alabalık
işlet.
28 Alabalık Karpuz
Deresi
Doğu 31°52'03" 31°51'58" 31°52'00" 31°52'00"
Kuzey 36°50'47" 36°50'45" 36°50'46" 36°50'44"
11 Akseki Sinanhoca
Alabalık
işletmesi
30 Alabalık Kozarası
Kaynağı
Doğu 31°37'52" 31°37'53" 31°37'55" 30°30'33"
Kuzey 36°58'14" 36°58'14" 36°58'12" 36°57'05"
12 Akseki Gümüşdam
la Alabalık
İşletmesi
7 Alabalık Ali Hoca
Kaynağı
Doğu 31°41'00" 31°41'00" 31°40'58" 31°40'57"
Kuzey 37°11'45" 37°11'44" 37°11'42" 37°11'43"
13 İbradı Üzümdere
Alabalık
İşlt. Ali
EROL
30 Alabalık Karamuar Doğu 31°42'55" 31°42'59" 31°43'02" 31°43'02"
Kuzey 37°09'30" 37°09'35" 37°09'36" 37°09'36"
14 İbradı Üzümdere
Alabalık
İşlt. Ahmet
ÖZEN
29 Alabalık Üzümdere Doğu 31°42'47" 31°42'50" 31°42'51" 31°42'49"
Kuzey 37°08'21" 37°08'25" 37°08'24" 37°08'21"
15 İbradı Özdemir
Alabalık
İşletmesi
12 Alabalık Soğukpınar Doğu 31°40'19" 31°40'18" 31°40'20" 31°40'20"
Kuzey 37°05'49" 37°05'52" 37°05'55" 37°05'54"
16 Gündoğmuş Kayabükü
Alabalık
İşletmesi
20 Alabalık Çokpınar Doğu 32°08'44" 32°08'42" 32°08'41" 32°08'43"
Kuzey 36°45'41" 36°45'42" 36°45'43" 36°45'43"
17 Gündoğmuş Türkyılmaz
Alabalık
İşletmesi
7,4 Alabalık Çokpınar Doğu 32°08'34" 32°08'34" 32°08'32" 32°08'32"
Kuzey 36°45'53" 36°45'53" 36°45'53" 36°45'54"
18 Gündoğmuş Taşlar
Alabalık
İşletmesi
100 Alabalık Çokpınar Doğu 32°08'32" 32°08'34" 32°08'31" 33°15'42"
Kuzey 36°45'53" 36°45'51" 36°45'49" 36°46'02"
19 Alanya Kocaman
alabalık
İşletmesi
10 Alabalık Kadı Pınarı Doğu 32°04'43" 32°04'42" 32°04'43" 32°04'41"
Kuzey 36°36'06" 36°36'04" 36°36'02" 36°36'01"
20 Alanya Yıldız
Alabalık
İşletmesi
7 Alabalık Dim Çayı Doğu 32°07'47" 32°07'46" 32°07'46" 32°07'47"
Kuzey 36°32'53" 36°32'53" 36°32'53" 36°32'53"
21 Alanya Pınarbaşı 7,5 Alabalık Dim Çayı Doğu 32°07'58" 32°07'56" 32°07'54" 32°07'55"
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
21
Alabalık
İşletmesi
Kuzey 36°32'56" 36°32'55" 36°32'55" 36°32'56"
22 Alanya Taşatan
Alabalık
İşletmesi
5 Alabalık Taşatan
Deresi
Doğu 32°08'11" 32°08'10" 32°08'07" 32°08'03"
Kuzey 36°39'53" 36°39'52" 36°39'52" 36°39'50"
23 Alanya Küçükgenç
Alabalık
İşletmesi
10 Alabalık Kozlu Dere Doğu 32°11'12" 32°11'12" 32°11'13" 32°11'13"
Kuzey 36°41'33" 36°41'36" 36°41'36" 36°41'36"
24 Manavgat Aydın
YILMAZ
4 Alabalık Abdullahın
Deresi
Doğu 31017'17,60’’ 31017'16,67’’ 31017' 13,59’’ 31017' 13,06’’
Kuzey 37011‘28,08’’ 37011‘26,66’’ 37011‘26,16’’ 37011‘26,70’’
25 Manavgat Feride
KOZAK
5 Alabalık Alataş
Deresi
Doğu 310 17'37,97’’ 310 17'35,48’’ 310 17'36,30’’ 310 17'38,73’’
Kuzey 37010‘08,25’’ 37010‘09,73’’ 37010‘10,96’’ 37010‘08,68’’
26 Manavgat Ensun 28 Alabalık Değirmend
ere
Doğu 310 20'18,67’’ 310 20'23,80’’ 310 20'23,95’’ 310 20'20,74’’
Kuzey 36052‘11,98’’ 36052‘12,94’’ 36052‘03,53’’ 36052‘08,25’’
27 Manavgat Sönmez
Alabalık
18 Alabalık Manavgat
Irmağı
Doğu 31°28'40" 31°28'37" 31°28'38" 31°28'40"
Kuzey 36°44'34" 36°44'36" 36°44'36" 36°44'35"
28 Manavgat Çeliksu
Alabalık
İşletmesi
25 Alabalık Manavgat
Irmağı
Doğu 31°28'35" 31°28'34" 31°28'34" 31°28'36"
Kuzey 36°44'37" 36°44'39" 36°44'39" 36°44'38"
29 Manavgat Yıldırım
Alabalık
İşletmesi
40 Alabalık Manavgat
Irmağı
Doğu 31°28'18" 31°28'17" 31°28'18" 31°28'19"
Kuzey 36°44'48" 36°44'52" 36°44'52" 36°44'49"
30 Manavgat Çoraman
Alabalık
İşletmesi 2
Alabalık Manavgat
Irmağı
Doğu 31°27'30,01" 31°27'34,04" 31°27'34,01" 31°27'29,98"
Kuzey 36°47'46,73" 36°47'46,59" 36°47'46,11" 36°47'46,24"
31 Manavgat Yılmazlar
Alabalık
İşletmesi
25 Alabalık Manavgat
Irmağı
Doğu 31°26'32" 31°26'33" 31°26'33" 31°26'32"
Kuzey 36°47'32" 36°47'32" 36°47'30" 36°47'29"
32 Manavgat Çoraman
Alabalık
İşletmesi 1
10 Alabalık Manavgat
Irmağı
Doğu 31°27'03" 31°27'01" 31°27'02" 31°27'03"
Kuzey 36°48'55" 36°48'56" 36°48'56" 36°48'55"
33 Manavgat Bağcı
Alabalık
İşletmesi
6 Alabalık İkizpınar Doğu 31°16'27" 31°16'29" 31°16'29" 31°16'27"
Kuzey 37°23'34" 37°23'34" 37°23'36" 37°23'33"
34 Serik Yıldırım
Alabalık
İşletmesi
10 Alabalık Çetince
Kaynağı
Doğu 31°00'54" 31°00'52" 31°00'52" 31°00'52"
Kuzey 37°13'22" 37°13'19" 37°13'20" 37°13'22"
35 Serik Pınargözü
Alabalık
İşletmesi
14 Alabalık Pınargözü
Kaynağı
Doğu 30°59'26" 30°59'27" 30°59'28" 30°53'21"
Kuzey 37°16'58" 37°17'00" 37°16'59" 37°16'50"
36 Serik Değirmenci
oğlu
Alabalık
İşletmesi
60 Alabalık Çetince
Kaynağı
Doğu 31°00'37" 31°00'38" 31°00'40" 31°00'39"
Kuzey 37°13'15" 37°13'14" 37°13'13" 37°13'12"
37 Elmalı Ali Yapıcı 10 Alabalık Öküzgözü Doğu 30°02'10"
Kuzey 36°55'09"
38 Serik Çoban
alabalık
İşletmesi
7,5 Alabalık Pınargözü
Kaynağı
Doğu 30°59'51" 30°59'51" 30°59'52" 30°59'51"
Kuzey 37°11'52" 37°11'52" 37°11'51" 37°11'51"
39 Kemer Taşlar
Alabalık
Üretim
Tesisi
80 Alabalık Ulupınar Doğu 30°26'13" 30°26'11" 30°26'10" 30°26'08"
Kuzey 36°26'58" 36°26'57" 36°27'00" 36°27'00"
40 Kemer Narlı
Alabalık
Üretim
Tesis
4 Alabalık Narlı Doğu 30°27'39" 30°27'38" 30°27'37" 30°27'38"
Kuzey 36°29'53" 36°29'53" 36°29'53" 36°29'55"
41 Kemer Sak
Alabalık
Üretim
Tesis
4,5 Alabalık Ulupınar Doğu 30°25'56" 30°25'57" 30°25'58" 30°25'15"
Kuzey 36°26'56" 36°26'57" 36°26'58" 36°48'34"
42 Kemer Akkelle 11 Alabalık Ulupınar Doğu 30°26'00" 30°25'59" 30°26'00" 30°26'02"
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
22
Alabalık
İşletmesi
Kuzey 36°26'53" 36°26'54" 36°26'56" 36°26'57"
43 Kemer Köylüoğlu
Alabalık
Yetiştirme
Tesisi
17 Alabalık Ulupınar Doğu 30°25'54" 30°25'54" 30°25'51" 30°25'51"
Kuzey 36°26'58" 36°26'57" 36°26'56" 36°26'57"
44 Kemer Doğan
Akkelle
Alabalık
tesisi
16 Alabalık Ulupınar Doğu 30°26'03" 30°26'03" 30°26'05" 30°26'05"
Kuzey 36°27'01" 36°27'02" 36°27'03" 36°27'02"
45 Kumluca Özer
Alabalık
3 Alabalık Höllüce
Kaynağı
Doğu 30°20'53" 30°20'52" 30°20'52" 30°20'53"
Kuzey 36°34'18" 36°34'21" 36°34'21" 36°34'18"
46 Kumluca Çepel
Alabalık
İşletmesi
950 Alabalık Alakır
Göleti
Doğu 30°14'29" 30°14'34" 30°14'35" 30°14'30"
Kuzey 36°26'05" 36°26'05" 36°25'57" 36°25'57"
47 Kumluca Yavuz
Alabalık
29 Alabalık Altınyaka
Pınargözü
Kaynağı
Doğu 30°20'35" 30°20'34" 30°20'35" 30°20'34"
Kuzey 36°33'34" 36°33'34" 36°33'35" 36°33'35"
48 Finike Çoban
alabalık
İşletmesi
10 Alabalık Badıl Çayı Doğu 30°04'19" 30°04'20" 30°04'21" 30°04'20"
Kuzey 36°29'44" 36°29'44" 36°29'42" 36°29'42"
49 Finike Badıl
Alabalık
İşletmesi
7,5 Alabalık Badıl Çayı Doğu 30°04'29" 30°04'29" 30°04'29" 30°04'28"
Kuzey 36°29'48" 36°29'45" 36°29'45" 36°29'46"
50 Finike Çatallar
Alabalık
İşletmesi
7 Alabalık Badıl Çayı Doğu 30°09'31" 30°09'47" 30°10'09" 30°10'17"
Kuzey 36°27'00" 36°26'53" 36°26'41" 36°26'37"
51 Finike Altın
Alabalık
Tesisi
5 Alabalık Badıl Çayı Doğu 30°10'13" 30°10'21" 30°02'51" 30°11'15"
Kuzey 36°25'05" 36°25'00" 36°31'24" 36°24'20"
52 Finike Halil
Urtepe
alabalık
İşletmesi
4 Alabalık Akçay
Deresi
Doğu 30°06'24" 30°06'24" 30°06'25" 30°06'26"
Kuzey 36°28'19" 36°28'21" 36°28'20" 36°28'19"
53 Finike Elçi
Alabalık
İşletmesi
7 Alabalık Köşlükavak Doğu 30°07'53" 30°07'53" 30°07'57" 30°07'57"
Kuzey 36°19'29" 36°19'30" 36°19'29" 36°19'29"
54 Finike Sazak
çipura
600 Çipura Finike
Körfezi
Doğu 30°09'57,76'' 30°10' 03,73'' 30°10' 03,49'' 30°09' 57,51''
Kuzey 36°16'46,70'' 36°16'46,21'' 36°16'44,27'' 36°16'44,76''
55 finike KILIÇ Su
Ürün Ltd.
Şti.
2000 Çipura Finike
Körfezi
Doğu 30°11'08,70'' 30°11'24,63'' 30°11'24,02'' 30°11'08,09''
Kuzey 36°16'45,99'' 36°16'44,68'' 36°16'39,84'' 36°16'41,15''
56 kemer zeki yalçın 1000 Çipura Antalya
Körfezi
Doğu 30°30'15,89'' 30°30'18,30'' 30°30' 16,40'' 30°30' 14,00''
Kuzey 36°25'38,47'' 36°25'32,97'' 36°25'32,43'' 36°25'37,93''
57 Korkuteli Nur
Alabalık
İşletmesi
29 Alabalık Kördeşe Doğu 30°04'22" 30°04'21" 30°04'22" 30°04'21"
Kuzey 37°10'37" 37°10'37" 37°10'35" 37°10'35"
58 Korkuteli Çoban
alabalık
İşletmesi
6 Alabalık Kördeşe Doğu 30°04'22" 30°04'22" 30°04'23" 30°04'24"
Kuzey 37°10'40" 37°10'42" 37°10'42" 37°10'43"
59 Korkuteli Nebioğlu
alabalık
İşletmesi
500.000
adet/yıl
yavru
Alabalık Kördeşe Doğu 30°04'27" 30°04'27" 30°04'26" 30°04'21"
Kuzey 37°10'57" 37°10'56" 37°10'56" 37°10'57"
60 Korkuteli Kemal
Yıldırım
Alabalık
tesisi
10 Alabalık Kördeşe Doğu 30°04'28" 30°04'29" 30°04'27" 30°04'27"
Kuzey 37°10'54" 37°10'55" 37°10'55" 37°10'55"
61 Korkuteli Karateke
Alabalık
İşletmesi
20 Alabalık Kördeşe Doğu 30°04'21" 30°04'26" 30°04'26" 30°04'21"
Kuzey 37°11'08" 37°11'06" 37°11'05" 37°11'05"
62 Korkuteli Değirmen
Alabalık
İşletmesi
10 Alabalık Yarıkpınar Doğu 30°03'00" 30°03'02" 30°03'03" 30°03'00"
Kuzey 37°10'18" 37°10'18" 37°10'17" 37°10'16"
63 Korkuteli Gencer
Alabalık
İşletmesi
7,5 Alabalık Palaz Doğu 30°02'37" 30°02'41" 30°02'42" 30°02'38"
Kuzey 37°09'54" 37°09'54" 37°09'53" 37°09'54"
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
23
64 Korkuteli Aarmahan
ÖZDEMİR
29 Alabalık Korkuteli
Barajı
Doğu 30°09'40" 30°09'42" 30°09'42" 30°09'40"
Kuzey 37°04'45" 37°04'45" 37°04'48" 37°04'48"
65 Korkuteli AldemirAla
balık
Küçük Aile
İşletmesi
3 Alabalık Korkuteli
Çayı
Doğu 30°05'54" 30°05'52" 30°05'51" 30°05'51"
Kuzey 37°06'46" 37°06'48" 37°06'38" 37°06'48"
66 Korkuteli Erdem
Alabalık
İşletmesi
8 Alabalık Korkuteli
Çayı
Doğu 30°02'47" 30°02'48" 30°02'52" 30°02'51"
Kuzey 37°08'58" 37°08'59" 37°08'56" 37°08'55"
67 Korkuteli Çağlayan
Alabalık
İşletmesi
75 Alabalık Kozağacı
Göleti
Doğu 29°56'21,47" 29°56'24,33" 29°56'24,37" 29°56'21,51"
Kuzey 36°56'53,10" 36°56'53,17" 36°56'52,17" 36°56'52,09"
68 Korkuteli İbrahim
GENÇ
100 Alabalık Yeşil Yayla
Göleti
Doğu 30°12'40" 30°12'39" 30°12'37" 30°12'38"
Kuzey 37°15'25" 37°15'24" 37°15'25" 37°15'23"
69 Korkuteli Mehmet
GENCER
50 Alabalık Yelten
Göleti
Doğu 30°12'13,42" 30°12'14,43" 30°12'15,56" 30°12'14,55"
Kuzey 37°13'15,44" 37°13'15,98" 37°13'14,63" 37°13'14,09"
70 Korkuteli Murat
ŞİMŞİR
150 Alabalık Osmangalf
alar Göleti
Doğu 29°53'02,87" 29°53'04,48" 29°53'03,00" 29°53'01,38"
Kuzey 37°06'49,97" 37°06'47,00" 37°06'46,48" 37°06'49,45"
71 Korkuteli Muharrem
BÜYÜK
100 Alabalık Hacıbekar
Göleti
Doğu 30°12'34,22" 30°12'34,69" 30°12'33,41" 30°12'32,93"
Kuzey 37°19'54,88" 37°19'52,19" 37°19'52,04" 37°19'54,74"
72 Korkuteli Hacıoğlu
Alabalık
İşletmesi
15 Alabalık Gürleyik Doğu 35°51'10" 35°51'05" 35°51'05" 35°51'04"
Kuzey 37°07'13" 37°07'13" 37°07'14" 37°07'14"
73 Kaş Ayhan
ALP
200 Alabalık Çayboğazı
Barajı
Doğu 29°40'53,73'' 29° 40'55,22'' 29° 40'52,95'' 29° 40'51,46''
Kuzey 36° 31'32,65'' 36° 31'32,16'' 36° 31'27,65'' 36° 31'28,14''
74 Kaş Ulutaş
alabalık
işletmesi
10 Alabalık Gökçesi Doğu 35°24'08" 35°24'12" 35°24'12" 35°24'08"
Kuzey 36°28'27" 36°28'26" 36°28'23" 36°28'23"
75 Kaş Çağlayan
Alabalık
İşletmesi
20 Alabalık Beypınarı Doğu 35°39'22" 35°39'23" 35°39'25" 35°39'26"
Kuzey 36°33'05" 36°33'05" 36°33'07" 36°33'06"
B.1.1.2. Doğal Göller, Göletler ve Rezervuarlar
İlde bulunan sulama göletlerine ait bilgiler Çizelge B.18’de mevcut Barajlara ait bilgiler Çizelge
B.19’da verilmiştir.
Çizelge B.18 - Antalya ilinde Mevcut Sulama Göletleri (DSİ 13.Bölge Müdürlüğü, 2016)
Göletin Adı Gölet Yeri İşletmeye
Açıldığı Tarih
Göl hacmi,
hm3
Sulama Alanı
(net), ha
Kozağacı Göleti Korkuteli 1988 2,566 555
Dikenli Göleti Korkuteli 1989 0,929 300
Ekşili Göleti Merkez 1991 1,664 117
Baranda Gölü (Doğal Göl) Elmalı 3,2 500
Cevizli Göleti Korkuteli 1994 2,1 160
Hatipler Göleti Merkez 2003 1,623 148
Doyran Göleti Merkez 2004 2,2 170
Yeşilyayla Göleti Korkuteli 2007 3,12 935
Hacıbekar Göleti Korkuteli 2009 2,23 285
Sümeni Göleti Gündoğmuş 2016 0,305 98
Asar Göleti Korkuteli 2016 0,426 147
Karabayır Göleti Korkuteli 2016 0,934 240
Toplam 21,297 3.665
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
24
Çizelge B.19 - Antalya ilinde Mevcut Barajlar (DSİ 13.Bölge Müdürlüğü, 2016)
Baraj Adı Baraj Yeri
İşletmeye
Açıldığı
Tarih
Depolama Hacmi
hm3
Sulama Alanı
ha
Kurulu
Güç
MW
Oymapınar Barajı Manavgat 1984 235,996 540
Manavgat Barajı Manavgat 1987 83,8 48
Karacaören 2 Barajı Ant-Isparta İl Sınırı 1993 29,707 47,2
Alakır Barajı Kumluca 1971 39,96 6.752
Korkuteli Barajı Korkuteli 1976 38,9 5.986
Çayboğazı Barajı Kaş-Gömbe 2002 54,95 13.593
Dim Barajı Alanya 2009 255 3.650 38,25
Naras Barajı Manavgat 2016 104,03
Yelten Barajı Korkuteli 1994 1,430 160
Osmankalfalar Barajı Korkuteli 2003 8,19 1.100
Taşağıl Karabekir Barajı Manavgat 2010 1,19 132
Toptaş Barajı Kumluca 2010 1,19 125
Akbaş Barajı Serik 2016 3,97 657
Çağman Barajı Korkuteli 2016 2,137 716
Çığlık Barajı Korkuteli 2015 0,835 320
B.1.2. Yeraltı Suları
İlin yeraltı suyu potansiyeli aşağıda Çizelge B.20’de verilmiştir.
Çizelge B.20 – Antalya ilinin Yeraltı Suyu Potansiyeli (DSİ 13. Bölge Müdürlüğü, 2016)
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
25
B.1.2.1. Yeraltı Su Seviyeleri
İldeki yeraltı su seviyesi ile ilgili olarak son yıllarda bir çalışma yapılmamıştır.
B.1.3. Denizler
Türkiye'nin en önemli turizm merkezi olan Antalya’nın kıyılarının uzunluğu, girinti, çıkıntı dahil
640, düz hat olarak da yaklaşık 500 km’dir. Antalya'nın batı kıyılarında dağların denize dik inmesi
nedeniyle deniz derindir ve plajlar süreklilik göstermez. Ancak Kemer, Tekirova, Kumluca, Finike,
Demre ve Kaş kıyılarında iyi olanaklı tabii plajlar vardır.
Antalya'nın merkezinde bulunan iki büyük plaj olan Lara ve Konyaaltı arasında kalan bölgeye falez
oluşumları hakimdir. Falez oluşumları ortalama 40 m yüksekliğe ve deniz altında da 14 metreden
25 metre derinliğe kadar inerler. Daha sonra dip yapısı yerini kumluğa ve mil tabakasına bırakır. Bu
yüzden en enteresan noktalar ilk 20 metre civarındadır.
İlin doğu kesiminde ise dağların denize paralel uzanması, dağlarla deniz arasında bir ova
oluşumunu sağlamış, böylece Antalya'dan başlayıp Lara, Kundu, Belek, Boğazkent, Manavgat,
Alanya ve Gazipaşa yakınlarına kadar ince kumdan meydana gelen eşsiz güzellikteki plajlar
oluşmuştur.
Mavi Bayrak, Uluslararası Çevre Eğitim Vakfı'nın (FEE) 1987'den beri yürüttüğü; deniz ve göl
sularının temizliğini, çevre yönetiminin önemini, plaj hizmetlerindeki donanım ve güvenliği
yükseltmeyi amaçlayan bir programdır. Plaj ve marinaların yanı sıra 2004 yılından bu yana deniz
kirliliğine etkileri göz önüne alınarak teşvik özendirme amacıyla yatlarda da uygulanmaya
başlamıştır. Ülkemizde de 2008 yılından bu yana yatlarda Mavi Bayrak uygulaması devam
etmektedir. Mavi Bayrak Ödülü konusunda plajlar için 33, marinalar için 25, yatlar için de 5 kriter
ve 16 davranış kuralı belirlemiştir. Kriterler FEE tarafından güncel gelişmeler doğrultusunda revize
edilmektedir. Plajlar için belirlenen kriterler çevre eğitimi ve bilgilendirme, yüzme suyu kalitesi,
çevre yönetimi, can güvenliği ve hizmetler ile ilgili ana başlıklardan oluşmaktadır.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
26
Mavi Bayrak Programı Ülkemizde, Uluslararası Çevre Eğitim Vakfı (FEE) üyesi Türkiye Çevre
Eğitim Vakfı (TÜRÇEV) tarafından yürütülmektedir. Vakıf 1993 yılında Kültür ve Turizm
Bakanlığı öncülüğünde kurularak çalışmalarına başlamıştır. Mavi Bayrak Programı, çoğunluğu
Avrupa Ülkesi olmak üzere Dünyada toplam 49ülkede uygulanmaktadır.
İlimizde Mavi Bayrak yüzme sezonu 15 Mayıs - 30 Eylül tarihleri arasında olup bu tarihler arasında
deniz suyunun kontrolü amacı ile plajlardan 15 gün ara ile deniz suyu numunesi alınmakta,
mikrobiyolojik düzeyde ve üç parametrede analizler yapılmaktadır. Bu analizler Avrupa Birliği
Yüzme Suyu Direktifi (2006/7/EC) kapsamında değerlendirilmektedir. Marinalar için deniz suyu
mikrobiyolojik analizi istenmemekte sadece deniz suyunun fiziksel olarak temizliği
değerlendirilmektedir. Yatlar için de denizlerin kirletilmemesine yönelik uyulması gereken kriterler
ve davranış kuralları belirlenmiştir.
Antalya’da Mavi Bayrak Programı kapsamında 231 noktadan deniz suyu numunesi alınmaktadır.
Bunlardan 10tanesi yüzeysel suların denize döküldüğü noktalardan alınan akarsu izleme
noktalarıdır. Ödül verilmesi aşamasında deniz suyu kalitesinin istenilen standartta çıkması ön
koşuldur. Bir plajın aday olabilmesi için geriye dönük 4 yılın analiz değerleri esas alınmakta, AB
Yüzme Suyu Direktifine göre mükemmel kalitede olanlar ödül için başvuru yapabilmektedir. Ödül
başvuruları her yıl yenilenmektedir. Numune alma ve analiz işlemleri Antalya Halk Sağlığı
Müdürlüğü tarafından yapılmaktadır. Numune alım ve analiz giderleri Sağlık Bakanlığı tarafından
karşılanmakta olup, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca da bir kısmı finanse edilmektedir.
Antalya genelinde yer alan Mavi Bayrak yüzme suyu numune noktalarından 2016 yılına ait analiz
sonuçları esas alındığında, 221 numune noktasında deniz suyu kalitesi "Mükemmel (A) “sınıfında
yer almıştır.
İlimizde Mavi Bayrak programının daha koordineli ve etkin bir şekilde faaliyet gösterebilmesi
amacıyla; Antalya Valiliği Başkanlığında, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, Kültür ve Turizm İl
Müdürlüğü, Halk Sağlığı İl Müdürlüğü ve TÜRÇEV Antalya Şubesi tarafından oluşturulan Antalya
İl Mavi Bayrak Komisyonu, 2003 yılından bu yana çalışmalarını sürdürmektedir. 2016 yılında İl
Mavi Bayrak Komisyonu tarafından 467 plaj, marina ve yat denetimi gerçekleştirilmiştir. İlimizde
2003 yılında 59 olan Mavi Bayraklı plaj sayısı, 2016 yılında 201’e çıkmıştır. Ayrıca 5 marina ve 5
yat Mavi Bayrak ödülü almıştır. 2016 yılında Ülkemizde 444 plaj, 21 marina ve 12 yat ödül almaya
hak kazanmıştır. 588 plaj sayısı ile 1. olan İspanya’nın ardından Türkiye 2. sırada yer almaktadır.
Antalya hem Ülkemizde hem de Dünya’da sahip olduğu 201 Mavi Bayraklı plaj sayısı ile Dünyanın
en fazla Mavi Bayrağının bulunduğu kent konumundadır.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
27
Şekil B.7 – Antalya ilinde 2016 Yılı itibariyle Mavi Bayrak Almış Plaj, Marina ve Yatların
Sayısı (Türkiye Çevre Eğitim Vakfı (TÜRÇEV), 2016)
Antalya il sınırlarında yer alan denizlerde 2016 yılı itibari ile 2 adet balık çiftliği bulunmakta olup,
çipura ve levrek yetiştiriciliği yapılmaktadır.
B.2. Su Kaynaklarının Kalitesi
Yüzey ve yeraltı suları için, 7 Nisan 2012 tarih ve 28257 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan
“Yeraltı Sularının Kirlenmeye ve Bozulmaya Karşı Korunması Hakkında Yönetmelik” ve 30 Kasım
2012 tarih ve 28483 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan “Yüzeysel Su Kalitesi Yönetimi
Yönetmeliği”ne göre işlemler yürütülmekte olup, Yüzey ve Yeraltı Sularında Tarımsal
Faaliyetlerden Kaynaklanan Nitrat Kirliliği İle İlgili Analiz Sonuçları Çizelge B.21’de
verilmektedir.
0
50
100
150
200
250
Mavi Bayraklı Plaj Mavi Bayraklı Marina Mavi Bayraklı Yat
201
5 5
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
28
Çizelge B.21 - Antalya ilinde 2016 Yılı Yüzey ve Yeraltı Sularında Tarımsal Faaliyetlerden
Kaynaklanan Nitrat Kirliliği İle İlgili Analiz Sonuçları (İl Gıda Tarım ve Hayvancılık
Müdürlüğü, 2016)
POZ
NUMA-
RASI
İSTASYON
NOKTALARI KUZEY DOĞU
TAHLİL
ARALIĞI
SUYUN
ÇEŞİDİ
SUYUN
FAALİYETİ
YILLIK
ORTALAMA
NİTRAT
DEĞERİ
1 07-001 Düden Demokrası
kavşağı Ant1 36.906.137 30.767.748 1 Ay Yüzey Aktif 5,96
2 07-003 Aksu Çayı Ant 3 36.938.960 30.907.755 1 Ay Yüzey Aktif 2,94
3 07-004 Şenkale Sontaj Ant 4 36.925.718 30.765.157 3 Ay Yer Altı Aktif 85,7
4 07-005 Bircan Tarım Ant 5 36.954.521 30.772.805 3 Ay Yer Altı Aktif 39,63
5 07-006 Bayat Köyü Korkuteli
KO1 37.057.455 30.320.103 3 Ay Yer Altı Aktif 12,08
6 07-007 Yazır köyü Korkuteli
KO2 37.023.940 30.279.204 3 Ay Yer Altı Aktif 23,25
7 07-008 Korkuteli İmrahor-1 37.056.364 30.204.097 3 Ay Yer Altı Aktif 37,4
8 07-009 Yeşilyurt İskele Mah.
Finike F1 36.331.137 30.132.907 3 Ay Yer Altı Aktif 4,59
9 07-011 Alara Çayı Alanya
AL1 36.667.123 31.652.512 1 Ay Yüzey Aktif 1,94
10 07-015 Merkez Sanayı Sit
Kumluca KU1 36.316.334 30.306.537 3 Ay Yer Altı Aktif 31,61
11 07-016
Akmaz mevkii
beykonak Kumluca
KU2
36.293.601 30.344.215 3 Ay Yer Altı Aktif 3,83
12 07-017 Eşektaşı Beyonak
KumlucaKU3 36.324.780 30.287.870 3 Ay Yer Altı Aktif 7,44
13 07-018 Örümler Mevkii
Başıkçı Kumluca KU4 36.339.214 30.307.220 3 Ay Yer Altı Aktif 23,05
14 07-019
Yapraklı Mevkii
Mavikent Kumluca
KU5
36.358.292 30.325.605 3 Ay Yer Altı Aktif 97,1
15 07-020 SERİK-KARADAYI 36.867.545 31.115.427 3 Ay Yer Altı Aktif 123,74
16 07-021 Çandır Serik S2 36.953.249 31.039.959 1 Ay Yüzey Aktif 3,89
17 07-022 Eminceler Serik S3 36.902.389 31.064.761 3 Ay Yer Altı Aktif 67,17
18 07-023 Kaş-Çavdır-Yusuf 36.316.200 29.315.835 3 Ay Yer Altı Aktif 78,74
19 07-024 Ova Artezyen KAŞ K2 36.364.626 29.346.525 3 Ay Yer Altı Aktif 5,86
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
29
20 07-026 Köşkler köprü yanı
koop DEMRE DM1 36.270.856 29.995.398 3 Ay Yer Altı Aktif 3,57
21 07-027 Alakent Merkez koop
DEMRE DM2 36.276.686 29.996.789 3 Ay Yer Altı Aktif 5,64
22 07-028 Alakent Güvercinlik
Koop DEMRE DM3 36.271.413 29.993.173 3 Ay Yer Altı Aktif 39,79
23 07-029 Köşkler Mezarlık yanı
koop Demre DM4 36.274.741 29.990.441 3 Ay Yer Altı Aktif 5,64
24 07-030 Ulualan Manavgat
MN1 36.719.781 31.563.115 3 Ay Yer Altı Aktif 0,93
25 07-031 Seydiler Köyü
Manavgat MN2 36.751.869 31.522.929 3 Ay Yer Altı Aktif 53,87
26 07-032 Çeltikçi köy okulu
yanı ManavgatMN3 36.796.578 31.483.548 3 Ay Yer Altı Aktif 44,3
27 07-033 Akçay Elmalı petrol
ofisi E1 36.608.343 29.757.812 3 Ay Yer Altı Aktif 25,45
28 07-034
Zümrüt ova Elmalı
Gültekinler soğuk hava
deposu E2
36.598.917 29.807.468 3 Ay Yer Altı Aktif 17,01
29 07-035 Mehmet Üstün Yeni
mah Gazipaşa G1 36.266.970 32.328.572 3 Ay Yer Altı Aktif 38,51
30 07-036 Osman Güven Bakılar
mah Gazipaşa G2 36.294.461 32.294.759 3 Ay Yer Altı Aktif 13,19
31 07-037 Tekirova Cumayeri
Kemer KM1 36.513.829 30.524.265 3 Ay Yer Altı Aktif 5,71
32 07-038 Kırkgöz kaynak suyu
yer altı Ant 6 37.111.494 30.580.741 3 Ay Yer Altı Aktif 4,41
33 07-039
İskele
Mah.Köşklükavak -
FİNİKE F3
36.213.239 32.389.000 3 Ay Yer Altı Aktif 13,73
34 07-040 Ali Uncuoğlu Gazipaşa
G3 36.234.442 32.377.826 3 Ay Yer Altı Aktif 18,05
35 07-041 AKSU-KARAÇALLI 36.907.558 30.877.225 3 Ay Yer Altı Aktif 53,26
36 07-042 SERİK -
AŞAĞIKOCAYATAK 36.901.381 30.973.356 3 Ay Yer Altı Aktif 96,75
37 07-043 GAZİPAŞA-KORU 36.243.254 32.298.603 3 Ay Yer Altı Aktif 141,32
38 07-044 SERİK-KÖPRÜÇAYI 36.914.306 31.163.570 1 Ay Yüzey Aktif 2,87
39 07-045 ALANYA-KARGI
ÇAYI 36.610.244 31.798.874 1 Ay Yüzey Aktif 3,56
40 07-046 MANAVGAT ÇAYI 36.798.080 31.452.453 1 Ay Yüzey Aktif 1,26
41 07-047 DEMRE-MOİL
İSTASYONU 36.237.809 29.979.176 3 Ay Yer Altı Aktif 75,43
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
30
42 07-048 DEMRE-SHELL
İSTASYONU 36.239.156 30.001.386 3 Ay Yer Altı Aktif 117,92
43 07-049 DEMRE-ANTALYA
DIŞ TİCARET 36.248.516 30.028.872 3 Ay Yer Altı Aktif 13,1
44 07-050 KONYAALTI-
BAHTILI 36.885.780 30.608.070 3 Ay Yer Altı Aktif 5,48
45 07-051 DÖŞEMEALTI-
ODABAŞI 37.008.670 30.660.400 3 Ay Yer Altı Aktif 31,78
46 07-052 ELMALI-KARAMIK 36.614.772 29.917.177 3 Ay Yer Altı Aktif 8,83
47 07-053 ELMALI-PİRHASAN 36.668.388 29.860.316 3 Ay Yer Altı Aktif 42,95
48 07-054 KORKUTELİ
İMRAHOR-2 37.052.511 30.220.062 3 Ay Yer Altı Aktif 47,29
49 07-055 KAŞ-ÇAVDIR-
AHMET 36.363.785 29.347.928 3 Ay Yer Altı Aktif 82,19
50 07-056 KAŞ-KASABA 36.302.063 29.732.051 3 Ay Yer Altı Aktif 4,46
51 07-057 FİNİKE -HASYURT 36.329.440 30.220.520 3 Ay Yer Altı Aktif 49,13
52 07-058 KORKUTELİ-
KIZILCADAĞ 37.025.448 29.949.031 3 Ay Yer Altı Aktif 24,69
53 07-059 KORKUTELİ-
YEŞİLOBA 37.035.772 29.886.964 3 Ay Yer Altı Aktif 40,1
54 07-060 MANAVGAT-
EVRENSEKİ 36.830.835 31.343.182 3 Ay Yer Altı Aktif 23,11
55 07-061 MANAVGAT-ÇAKIŞ 36.917.452 31.181.502 3 Ay Yer Altı Aktif 123,74
56 07-062 ALANYA-ELİKESİK 36.597.976 31.919.489 3 Ay Yer Altı Aktif 87,61
57 07-063 ALANYA-KONAKLI 36.595.000 31.859.444 3 Ay Yer Altı Aktif 39,79
B.3. Su Kaynaklarının Kirlilik Durumu
B.3.1. Noktasal kaynaklar
B.3.1.1. Endüstriyel Kaynaklar
İlimizde 1 adet faal Organize Sanayi Bölgesi (OSB), 15 adet Küçük Sanayi Siteleri, 1 adet
Teknoloji Geliştirme Bölgesi, 1 adet Serbest Bölge ve 4 adet Sanayi Odaları bulunmaktadır.
İlimizde, su kaynaklarını kirletecek kirlilik kaynağı yüksek bir işletme yer almamaktadır. İl
merkezinde bulunan Antalya Organize Sanayi Bölgesinde yer alan işletmelerden kaynaklanan atık
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
31
sular OSB’ye ait Atık Su Arıtma Tesisinde arıtıldıktan sonra Hurma Atık Su Arıtma Tesisine
verilmektedir.
İl ve ilçelerde faal olan küçük sanayi sitelerinden kaynaklı endüstriyel kirlilik söz konusu
olabilmektedir. Ayrıca Maden ocaklarından kaynaklanabilecek kirlilikler ile ilgili ihbarlar ve
şikayetler İl Müdürlüğümüze ulaşmaktadır. Yapılan denetim çalışmaları ile söz konucu oluşması
muhtemel kirliliklerin önüne geçilmektedir.
B.3.1.2. Evsel Kaynaklar
İlimizde oluşan evsel nitelikli atıksular sonu arıtma ile sonlanan kanalizasyon sistemine verilmekte,
kanalizasyon sistemi olmayan yerlerde ise sızdırmasız fosseptiklerde toplandıktan sonra yine en
yakın atıksu arıtma tesisine gönderilmesi sağlanmaktadır. Ayrıntılı bilgiler B.5. bölümde verilmiştir.
B.3.2. Yayılı Kaynaklar
B.3.2.1. Tarımsal Kaynaklar
Tarımda alternatif üretim tekniklerinin ve modern teknolojinin kullanılarak ülkemizin ve dünya
insanının beslenmesine katkıda bulunan Antalya ilimiz; elverişli iklim şartlarıyla yıllardır gerek
narenciye gerek se meyve ve sebze üretiminde Türkiye'nin kalbi statüsünde olmuştur.
Açık alan veya örtü altı tarımında pestisit ve gübre kullanımından kaynaklı su kirliliğine karşın ilgili
kurum tarafından bilinçlendirme ve eğitim çalışmaları yapılarak tarımsal kirliliğin engellenmesi
sağlanmaya çalışılmıştır.
B.3.2.2. Diğer
Büyükşehir Belediyesi sınırları dâhilinde; Kumluca Katı Atık Düzenli Depolama Sahası, Patara
Katı Atık Düzenli Depolama Sahası, Manavgat Katı Atık Düzenli Depolama Sahası, Alanya Katı
Atık Depolama Sahası (Bakanlığımız tarafından revizyon istenmiştir), Kızıllı Katı Atık Düzenli
Depolama Sahası bulunmaktadır. Düzensiz depolama sahalarının rehabilitasyon çalışmaları devam
etmektedir.
B.4. Sektörel Su Kullanımları ve Yapılan Su Tahsisleri
B.4.1. İçme ve Kullanma Suyu
B.4.1.1 Yüzeysel su kaynaklarından kullanılan su miktarı ve içmesuyu arıtım tesisi
mevcudiyeti
DSİ 13. Bölge Müd. İşletme halindeki 4 barajımızın içme suyu amacı vardır. Bu barajlar:
1- Alanya Dim Barajı
2- Karacaören II Barajı
3- Manavgat Barajı
4- Oymapınar Barajı
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
32
Bu barajlarımızın rezervuar alanları Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine göre
korunmaktadır.
Şekil B.8 - Antalya ilinde 2014 Yılı Belediyeler Tarafından İçme ve Kullanma Suyu Şebekesi
İle Dağıtılmak Üzere Temin Edilen Su Miktarının Kaynaklara Göre Dağılımı (TUİK, 2016)
İlde içme ve kullanma suyu şebekesi ile hizmet verilen yirmi belediye olup, bu kapsamda 2.178.111
kişi hizmet almaktadır. 2014 yılı temin edilen su miktarı 22.220.900 m3/yıl dır. (TUİK resmi
verilerine göre güncel veri 2014 yılı olduğu için bu değer alınmıştır.)
B.4.1.2. Yeraltı su kaynaklarından temin edilen su miktarı ve içmesuyu arıtım tesisi
mevcudiyeti
Antalya’nın yeraltı sularının oluşumunda jeolojik formasyon en önemli faktörü oluşturmaktadır.
Güneyde Akdeniz, batıda Toroslar’ın Beydağları, doğuda Aksu Vadisi, kuzeyde Torosların güney
etekleri yer almakta olup, kireçtaşı ve traverten denilen formasyonlardan meydana gelmiştir.
Antalya travertenleri olarak da adlandırılan bu yapı takriben 630 km2’lik alanı kaplamaktadır.
Ortalama kalınlığı 250 m dolayında olduğu tahmin edilen bu travertenin yaşının 7 milyon yıl olduğu
araştırmacılar tarafından bildirilmektedir.
Kırkgöz Kaynakları: Toros Dağları’ndan çıkan ve ortalama debisi 15 m3/sn olan bu kaynağın
kirlenme riski beslenme havzasına bağlıdır. Bu suyun sertliği 38-57 arasında değişmekle beraber,
genellikle 45-50 arasında olmaktadır. pH parametresi bazı aylarda 6,7’ye kadar düşmektedir.
Amonyak azotu parametresi bakımından 1.ve 2.sınıf arasında değişmekte; fosfor bakımından, 1 ve
3. sınıf arasında değişmekte, bakteriyolojik parametre (toplam koliform) bakımından 2.sınıf diğer
parametreler açısından da 1.sınıf sulara girmektedir. Kaynak çevresinde yer alan göl alanının
korunması ve çevresinde görülen her türlü yapılaşmanın önlenmesi gerekmektedir.
Akarsu
0%
Baraj
0%
Göl-Gölet
0%
Kaynak
17%
Kuyu
83%
Akarsu Baraj Göl-Gölet Kaynak Kuyu
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
33
Geniş bir beslenme havzasına (Isparta, Burdur, Korkuteli) sahip olan Toros Dağlarının en büyük
kaynağını Kırkgözler oluşturmaktadır. Bu kaynaklar takriben 1 km lik zon boyunca 300 m kotunda
karstik kireç taşlarından çıkmaktadır. Büyük bir sulak alan oluşturan bu suların büyük bir kısmı
Kepez Hidroelektrik Santrali için alınmakta, bir kısmı da Düden ve geçirimli olan traverten
içerisinde karstik su yolları ile yukarı platoda yeraltına girmektedir. Büyük su rezervlerine sahip
olan Toros Dağlarının Boğaçayı ırmağı ile Kemerağzı arasında kalan geniş alanda kara ve deniz
kaynakları olarak ortaya çıktığı tahmin edilmektedir. Bu nedenle kaynakların birbiri ile olan
ilişkileri klorür iyonu konsantrasyonları ile değişmektedir. DSİ 13. Bölge Müdürlüğünün yapmış
olduğu çalışma sonucunda Kırkgöz kaynakları ile Düden Şelalesi, İskele, Kemerağzı, Arapsuyu,
Mağara ve Duraliler kaynakları benzer özellikler göstermiştir. Birçok kaynakla ilişkisi olan bu
Kırkgöz kaynağının korunmasına özel bir önem verilmesi gerekmektedir.
Gürkavak Kaynağı: Antalya’nın kuzeybatısında Düzlerçamı Milli Parkı içerisinde bulunan ve
kirlenme riski olmayan bir kaynaktır. Şehrin cazibe ile su temin ettiği en eski kaynaklardan biridir.
Sertliği 15-20 arasında olan bu suyun bakteriyolojik (toplam koliform) bakımından 2.sınıf, diğer
parametreler açısından 1.sınıf olduğu DSİ 13. Bölge Müdürlüğünce tespit edilmiştir. Mevcut
kaynaklar günün şartlarına göre yeniden geliştirilirse özellikle yağışlı mevsimlerde daha fazla su
temin etmek mümkün olabilir.
Mağara Kaynağı: Şehir içme suyunun sağlandığı bu kaynak Konyaaltı Plajının karşısındaki
falezlerden çıkmaktadır. Amonyak azotu ve fosfor parametreleri bakımından 1.ve 2.sınıf arasında
değişmekte, olup diğer parametreler bakımından 1.sınıf kalitededir. Ağır metal olarak kurşun
parametresi bakımından 5 yılda iki defa 3.sınıf, bir defa 2.sınıf, çinko parametresi bakımından 5
yılda bir defa 2.sınıf, krom parametresi olarak beş yılda bir defa 3.sınıf, kadmiyum, civa ve arsenik
bakımından 1.sınıf sular kalitesinde olduğu saptanmıştır.
Şehir içinde olması ve sadece klorlama yapılarak şehir içme suyu olarak kullanılması son derece
ekonomik olmasına karşın, yerleşim alanları içerisinde kalması nedeni ile en riskli kaynaklardan
birini oluşturmaktadır. Kaynakta bakteriyolojik olarak bir kirlenme tespit edilmemiş olmasına
karşın bu suyun daha uzun bir süre kullanılmasının mümkün olmayacağı tahmin edilmektedir.
Duraliler Kaynağı: Duraliler Köyünde bulunan bu kaynağın yerleşim ve tarım alanları içerisinde
bulunması nedeniyle kirlenme potansiyeli yüksek olan kaynaklardan birisidir. Toplam Fransız
sertliği 30-32 arasında değişen bu suyun amonyak azotu 1.ve 2. Sınıf, ortofosfat olarak da 2.ve 3.
sınıf arasında değiştiği, diğer parametreler bakımından 1. Sınıf olduğu görülmektedir.
Bakteriyolojik olarak zaman zaman kirlilik gösteren bu kaynak, ağır metal bakımından kurşun
olarak 2. sınıf, çinko, bakır ve krom olarak 1. sınıf sular kalitesinde bulunmaktadır.
İskele Kaynağı (Mescit Alanı): Yat limanındaki mescit altından çıkan bu kaynağın kirlilik
parametreleri diğer tüm kaynakların değerinden daha yüksek çıkmaktadır. Bakteriyolojik olarak da
kirlilik gösteren bu suyun amonyak azotu olarak 2.sınıf, ortofosfat olarak 4.sınıf su kalitesinde
olduğu tespit edilmiştir. Toplam Fransız sertliği derecesi 30-32 arasında olan bu suyun nitrat azotu
değeri de 3-4 mg/l ile tüm kaynaklarda tespit edilen en yüksek değer olmaktadır. Bu kaynak, yer altı
suyu kirliliğinin gözlenmesi açısından önemli bir noktada bulunmaktadır.
Hurma Pınarları: Antalya’nın batısında Hurma köyü içerisinde bulunan bu kaynaklar en kaliteli
ve kirlenme riski olmayan sulardan birisidir. Yakın zamana kadar şehrin içme suyu ihtiyacının da
karşılandığı bu kaynak şimdi terk edilmiş durumda bulunmaktadır. Bu kaynakların son yıllarda
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
34
yaşanan kuraklığın tesiri ile bakımsız, bozulmuş ve terkedilmiş olarak boşa akmakta olduğu
görülmektedir. Toplam Fransız sertliği 20 olan bu suyun ortofosfat olarak 2. sınıf, diğer
parametreler bakımından da 1. sınıf, kalitesinde olduğu tespit edilmiştir.
Arapsuyu I: Arapsuyu köyünde bulunan bu kaynak kirlenme riskini en çok taşıyan kaynaklardan
biridir. Akdeniz Üniversitesi’nin güneyinde çevre yoluna yakın bir yerde çıkan bu kaynak,
çevresindeki diğer sulara göre daha fazla klorür konsantrasyonu ihtiva etmektedir. Bakteriyolojik
olarak da kirlilik gösteren bu kaynağın amonyak azotu 2. Sınıf, ortofosfat değeri olarak 3. Sınıf
diğer parametreler bakımından 1. Sınıf su kalitesinde olduğu saptanmıştır. Yerleşim alanı içerisinde
kalan bu kaynağın da gelecekte daha fazla kirleneceği tahmin edilmektedir. Bu kaynağın da yer altı
suyu kirliliğinin izlenmesi bakımından önemi büyüktür.
Arapsuyu II: Arapsuyu köyünde bulunan bu kaynağın yerleşim ve tarım alanları içinde kalması
nedeniyle, kirlenme potansiyeli fazla olan sulardandır. Toplam Fransız sertliği 30-33 arasındadır.
Bakteriyolojik olarak zaman zaman kirlilik gösteren bu kaynak amonyak azotu bakımından 2. Sınıf
ortofosfat bakımından 3. Sınıf, diğer özellikler bakımından 1. Sınıf su kalitesindedir.
Boğaçayı Keson Kuyuları: Boğaçayı havzasındaki alüvyonlarda bulunan bu kuyuların en büyük
riski tarım alanlarının hemen altında bulunmasıdır. Bulunduğu formasyon ne kadar ince taneli ise
kirlenme potansiyeli de o kadar az olacaktır. İnce malzeme filtre görevi yapacağından kuyuların
daha uzun bir süre hizmet vermesi mümkün olabilir. Aksi halde, karstik kaynaklar gibi iri
malzemeli tabakalar da suyun kirlenmesini kolaylaştırabilir. Bakteriyolojik olarak kirlenme
saptanmamış olan bu kaynağın amonyak azotu olarak 2. sınıf ortofosfat olarak 2.sınıf, diğer
parametreler bakımından 1. Sınıf kalitede olduğu tespit edilmiştir. Toplam Fransız sertlik derecesi
28 olan bu suyun çevresinde mutlaka koruma alanları oluşturulmalıdır
Düden Şelalesi Kaynağı: Düden Şelalesinin altından çıkan bu kaynak, Kırkgöz kaynaklarına
benzer özellikler göstermektedir. Ortalama olarak bu kaynak 15 m3/sn’lik debisi ile oldukça fazla su
boşalımı yapmaktadır. Yukarı platoda bulunan Bıyıklı Düdeninden atılan boyalar, 83 saat sonra
kaynaktan çıkmıştır. Yer altı karst yolunun Bıyıklı Düdeni, Varsak Düdeni ve Düden Şelalesi
kaynağı istikametinde olduğu yapılan araştırmalarla tespit edilmiştir.
Yukarı plato ve Varsak bölgesindeki yoğun yapılaşma (konut ve fabrika yoğunluğu) ve atıkların
travertene verilmesi halinde kaynaktaki kirlenme kaçınılmaz olacaktır. Bu kaynağın fazla yağışlı
dönemlerde (özellikle Korkuteli’ den gelen sularla) bulanık aktığı ve bununda denize kadar
taşınarak denizin kirlenmesine neden olduğu gözlenmiştir. Bakteriyolojik olarak kirli olan suyun
amonyak azotu olarak 1.sınıf suları biraz aşıp, 2.sınıf olduğu, ortofosfat olarak 3.sınıf, diğer
parametreler bakımından da 1.sınıf sular kalitesinde olduğu saptanmıştır. Toplam Fransız Sertliği
genel olarak 40-45 arasında değişmektedir. Beslenme alanının ve denize kadar olan çevrenin
korunması için, gerekli stratejiler tespit edilerek uygulama planları hazırlanmalıdır.
Duraliler Kuyusu: Duraliler Köyü ’nün kuzeyinde, yerleşim ve tarım alanlarının dışında bulunan
bu kuyuların şimdilik kirlenme riski yoktur. Ancak bu durumun böyle devam edebilmesi için,
yukarı platonun da kirlenmeye karşı korunması gerekmektedir. Bu yapılmadığı taktirde travertende
mevcut yer altı su yolları ile kirliliğin kuyulara taşınması mümkündür. Bilhassa yer altı su
hareketinin yönü ve mevcut formasyonun yapısı incelenerek koruma alanları oluşturulmalıdır.
Toplam Fransız Sertlik derecesi 29 olan bu suyun fiziksel, kimyasal ve bakteriyolojik olarak 1.sınıf
sular kalitesinde olduğu tespit edilmiştir. Şehir içme suyunun sağlandığı bu kuyular iyi korunduğu
taktirde uzun yıllar hizmet verebilir.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
35
Meydan Kuyuları: Antalya’nın Meydan Semti’nde bulunan bu kuyular, yerleşim alanlarının
ortasında kalmıştır. Şehir içme suyunun bir kısmını sağlayan bu kuyuların kirlenme potansiyelleri
de oldukça fazladır. Sürekli olarak kalite gözlemleri yapılan bu kuyuların analiz sonuçlarına göre
aşağıdaki değerlendirmeler yapılmıştır. Amonyak azotu olarak 2.sınıf, orto fosfat bakımından
3.sınıf olan bu sular, diğer fiziksel, kimyasal parametreler ile bakteriyolojik ve ağır metal analizleri
bakımından da 1.sınıf sular kalitesindedir. Toplam Fransız sertlik derecesi 28 dir.
B.4.1.3. İçme Suyu temin edilen kaynağın adı, mevcut durumu, potansiyeli vb.
Antalya Kenti Su Kaynakları Koruma Alanları
I. Antalya Termessus (Kırkgöz) Kaynağı İçme Suyu Kuyuları Koruma Alanı İlanı 1- Ekli haritada Termessus (Kırkgöz) Kaynakları ve İçme Suyu Kuyularının bulunduğu alan
"Mutlak Koruma Alanı" olarak belirlenmiştir. Bu alanda yalnız Mevcut içme kullanma suyu
tesislerinin yanında yeni ilave edilecek yeraltı suyu işletme tesislerinin inşasına, Orman Genel
Müdürlüğünün Ormanları korumak amacıyla yapacakları çalışmalara müsaade edilir. Ayrıca mutlak
koruma alanı içerisinde yer alan Karain ve Termessus antik kentlerinin tarihi kalıntılarının açığa
çıkarılması amacıyla yapılacak çalışmalara müsaade edilir. Bu alan tel ile çevrilerek koruma altına
alınır ve başka hiçbir amaçla kullanılamaz.
2- Termessus (Kırkgöz) Kaynağı düdenlerinin çevresi tel ile çevrilerek koruma altına alınacak ve
mutlak koruma alanı koruma tedbirleri uygulanacaktır.
3- Ekli haritada Termessus (Kırkgöz) Kaynakları ve İçme Suyu Kuyularının I. ve II. Derece
Koruma alanı olarak belirtilen alanlarda; Su kirliliği Kontrol Yönetmeliği 22. maddesine
uyulmalıdır.
4- Ekli haritada Termessus (Kırkgöz) Kaynakları ve İçme Suyu Kuyularının I. Derece Koruma alanı
olarak belirtilen alanda yeni çöp alanı inşa edilemez, yeni mezarlıklar inşa edilemez, Nükleer
reaktör ve radyoaktif hammadde işleyen fabrika, metalürji tesisi, mezbaha, rendering tesisi,
petrokimya tesisi, petrol rafinerisi kurulamaz. Bu alanda daha önce inşa edilerek faaliyette olan
mevcut tesislerin en kısa sürede ıslah edilmesi sağlanmalıdır. Ayrıca I. Derece koruma Alanı
içerisinde yeni verilecek maden ruhsatlarının; Kovanlık, Ilıca, Karataş ve Karaveliler Yeraltısuyu
işletme kuyularına en az 4 km uzaklıkta olacak şekilde olması sağlanmalıdır
5- Termessus (Kırkgöz) Kaynakları ve İçme Suyu Kuyularının II. Derece Koruma alanında yer alan
yerleşim yerlerinin kanalizasyon sistemlerinin deşarjı düdenler ve fosseptik kuyuları ile yeraltına
verilmemelidir. Bucak ilçesinin kanalizasyon sisteminin Kestel Düdenine verilmesi öncelikle
durdurulmalıdır.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
36
Harita B.2- Kırkgöz Kaynakları Koruma Alanı (DSİ 13. Bölge Müdürlüğü, 2016)
II. Antalya Duraliler Kaynağı İçme Suyu Kuyuları Koruma Alanı İlanı 1-Ekli haritada Duraliler Kaynağı İçme Suyu Kuyularının ve Düdenlerin içerisinde bulunduğu alan
"Mutlak Koruma Alanı" olarak belirlenmiştir. Bu alanda yalnız Mevcut içme kullanma suyu
tesislerinin yanında yeni ilave edilecek yeraltısuyu işletme tesislerinin inşasına, Orman Genel
Müdürlüğünün Ormanları korumak amacıyla yapacakları çalışmalara müsaade edilir. Bu alan tel ile
çevrilerek koruma altına alınır ve başka hiçbir amaçla kullanılamaz.
2- Ekli haritada Duraliler Kaynağı İçme Suyu Kuyuları I. ve II. Derece Koruma alanı olarak
belirtilen alanlarda; Su kirliliği Kontrol yönetmeliğinin 22 maddesine uyulmalıdır. Ayrıca bu
alanlarda yeni çöp alanı inşa edilemez, yeni mezarlıklar inşa edilemez, Nükleer reaktör ve
radyoaktif hammadde işleyen fabrika, metalürji tesisi, mezbaha, rendering tesisi, petrokimya tesisi,
petrol rafinerisi kurulamaz. Yukarda sözü edilen alanlarda daha önce inşa edilerek faaliyette olan
mevcut tesislerin en kısa sürede ıslah edilmesi sağlanmalıdır.
3- Duraliler Kaynağı İçme Suyu Kuyuları Mutlak Koruma Alanı içerisinde yer alan Duraliler
mahallesinin kanalizasyon altyapısı öncelikli olmak üzere I. ve II. Derece Koruma alanında yer alan
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
37
yerleşim yerlerinin kanalizasyon altyapısının öncelikli olarak tamamlanması sağlanarak merkezi
sisteme bağlanmalı, açılacak yeni yerleşim alanlarının öncelikle kanalizasyon altyapısının
tamamlanması ön şartı aranmalıdır. II. Derece Koruma alanında açılacak yeni yerleşim alanlarının
kanalizasyon sistemine bağlanması mümkün olmayanlarının sızdırmaz çukurlar yapılarak,
atıklarının yeraltına süzülmesi önlenmelidir.
Harita B.3- Duraliler Kaynakları Koruma Alanları (DSİ 13. Bölge Müdürlüğü, 2016)
III. Antalya Yemişpınarı-Kargılıçeşme İçme Suyu Kaynakları Koruma Alanı İlanı
1-Yemişpınarı-Kargılıçeşme İçme Suyu Kaynaklarının bulunduğu alan "Mutlak Koruma Alanı"
olarak belirlenmiştir. Mutlak Koruma alanında mevcut içme kullanma suyu tesislerinin yanında
yeni içme suyu işletme tesislerinin inşaatı yapılabilir. Bu alanda Orman Genel Müdürlüğünün
ormanları korumak amacıyla yapacağı çalışmalara müsaade edilir. Bu alan tel ile çevrilerek koruma
altına alınır ve başka hiçbir amaçla kullanılamaz.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
38
2- Ekli haritada Yemişpınarı-Kargılıçeşme İçme Suyu Kaynaklarının I. ve II. Derece Koruma alanı
olarak belirtilen alanlarda; Su kirliliği Kontrol Yönetmeliği 22. maddesine uyulmalıdır. Ayrıca bu
alanlarda yeni çöp alanı ve yeni mezarlıklar inşa edilemez, nükleer reaktör ve radyoaktif hammadde
işleyen fabrika, metalürji tesisi, mezbaha, rendering tesisi, petrokimya tesisi, petrol rafinerisi ve
kimyasal atığı olan fabrikalar kurulamaz. Mevcut yerleşim yerlerinin çöpleri koruma alanı dışına
taşınmalıdır.
3- Yemişpınarı-Kargılıçeşme İçmesuyu kaynaklan I. Derece Koruma alanı içerisinde yer alan
yerleşim yerlerinin kanalizasyon sistemlerinin tamamlanması, kanalizasyon inşaatı tamamlanıncaya
kadar bu bölgedeki yeni yapılacak konutların fosseptik çukurlarının sızdırmazlıkları sağlanmalıdır.
Harita B.4- Yemişpınarı-Kargılıçeşme Kaynağı Koruma Alanları (DSİ 13. Bölge
Müdürlüğü, 2016)
IV. Antalya Tekirpınarı İçme Suyu Kaynakları Koruma Alanı İlanı
1- Ekli haritada Tekirpınarı İçme Suyu Kaynaklarının bulunduğu alan "Mutlak Koruma Alanı"
olarak belirlenmiştir. Mutlak Koruma Alanında mevcut içme kullanma suyu tesislerinin yanında
yeni ilave edilecek içme suyu işletme tesislerinin inşaatı yapılabilir. Bu alanda Orman Genel
Müdürlüğünün ormanları korumak amacıyla yapacağı çalışmalara müsaade edilir. Bu alan tel ile
çevrilerek koruma altına alınır ve başka hiçbir amaçla kullanılamaz.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
39
2- Ekli haritada Tekirpınarı İçmesuyu Kaynaklarının I. Derece Koruma alanı olarak belirtilen
alanlarda; Su kirliliği Kontrol Yönetmeliğinin 22. maddesine uyulmalıdır. Ayrıca bu koruma
alanlarında yeni çöp alanı ve mezarlık inşa edilemez ve yerleşim yerlerinin çöpleri Koruma alanları
içerisinde depolanmamalıdır.
3- Tekirpınarı İçmesuyu Kaynaklarının I. Derece Koruma alanı içerisinde yer alan yerleşim
yerlerinin kanalizasyon sistemlerinin tamamlanması, kanalizasyon inşaatı tamamlanıncaya kadar bu
bölgedeki yeni yapılacak konutların fosseptik çukurlarının sızdırmazlıkları sağlanmalıdır.
Harita B.5- Tekir Pınarı Kaynağı Koruma Alanları (DSİ 13. Bölge Müdürlüğü, 2016)
V. Antalya Gürkavak İçme Suyu Kaynakları Koruma Alanı İlanı
1- Ekli haritada Gürkavak İçme Suyu Kaynaklarının bulunduğu alan "Mutlak Koruma Alanı" olarak
belirlenmiştir. Mutlak Koruma alanında mevcut içme kullanma suyu tesislerinin yanında yeni ilave
edilecek yeraltısuyu işletme tesislerinin inşaatı yapılabilir. Bu alanda tarihi kalıntıların açığa
çıkartılması amacıyla yapılacak çalışmalara ve Orman Genel Müdürlüğünün ormanları korumak
amacıyla yapacağı çalışmalara müsaade edilir. Bu alan tel ile çevrilerek koruma altına alınır ve
başka hiçbir amaçla kullanılamaz.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
40
2- Ekli haritada Gürkavak kaynakları I. ve II. Derece Koruma alanı olarak belirtilen alanlarda; Su
kirliliği Kontrol Yönetmeliği 22. maddesine uyulmalıdır. Ayrıca bu alanlarda yeni çöp alanı ve yeni
mezarlıklar inşa edilemez, Nükleer reaktör ve radyoaktif hammadde işleyen fabrika, metalürji tesisi,
mezbaha, rendering tesisi, petrokimya tesisi, petrol rafinerisi ve kimyasal atığı olan fabrikalar vb.
kurulamaz.
Harita B.6- Gürkavak Kaynağı Koruma Alanları (DSİ 13. Bölge Müdürlüğü, 2016)
VI. Antalya Boğaçay Kaynağı İçme Suyu Kuyuları Koruma Alanı İlanı
1 - Ekli haritada Boğaçay kuyularının içerisinde bulunduğu alan "Mutlak Koruma Alanı" olarak
belirlenmiştir. Bu alanda yalnız mevcut içme kullanma suyu tesislerinin yanında yeni ilave edilecek
yeraltı suyu işletme tesislerinin inşasına müsaade edilir. Bu alan tel ile çevrilerek koruma altına
alınır ve başka hiçbir amaçla kullanılamaz.
2 - Ekli haritada Boğaçay Kaynağı İçme Suyu Kuyuları I. ve II. Derece Koruma alanı olarak
belirtilen alanlarda; Su kirliliği Kontrol Yönetmeliği 22. maddesine uyulmalıdır. Ayrıca bu
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
41
alanlarda yeni çöp alanı ve yeni mezarlıklar inşa edilemez, nükleer reaktör ve radyoaktif hammadde
işleyen fabrika, metalürji tesisi, mezbaha, rendering tesisi, petrokimya tesisi, petrol rafinerisi ve
kimyasal atığı olan fabrikalar kurulamaz. Yukarıda sözü edilen alanlarda daha önce inşa edilerek
faaliyette olan mevcut tesislerin en kısa sürede ıslah edilmesi sağlanmalıdır.
3 - Koruma alanlarında yer alan yerleşim yerlerinin kanalizasyon altyapısı öncelikli olarak inşa
edilerek sisteme bağlanması sağlanmalıdır.
4 - Boğaçay Mutlak Koruma Alanı ile I. ve II. Derece Koruma alanlarında kum çakıl malzemesi
temini yasaktır.
Harita B.7- Boğaçayı Yer altı Suyu Kaynağı Koruma Alanları (DSİ 13. Bölge Müdürlüğü,
2016)
VII. Antalya Doyran İçme Suyu Kaynakları Koruma Alanı İlanı
1- Ekli haritada Doyran içme suyu kaynaklarının bulunduğu alan "Mutlak Koruma Alanı" olarak
belirlenmiştir. Mutlak Koruma alanında Mevcut içme kullanma suyu tesislerinin yanında ilave
edilecek yeni içme suyu işletme tesislerinin inşaatı yapılabilir. Bu alanda Orman Genel
Müdürlüğünün ormanları korumak amacıyla yapacağı çalışmalara müsaade edilir. Bu alan tel ile
çevrilerek koruma altına alınır ve başka hiçbir amaçla kullanılamaz.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
42
2- Ekli haritada Doyran İçme Suyu Kaynaklarının I. Derece Koruma alanı olarak belirtilen
alanlarda; Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği 22. maddesine uyulmalıdır. Ayrıca bu alanlarda yeni
çöp alanı ve yeni mezarlıklar inşa edilemez, nükleer reaktör ve radyoaktif hammadde işleyen
fabrika, metalürji tesisi, mezbaha, rendering tesisi, petrokimya tesisi, petrol rafinerisi ve kimyasal
atığı olan fabrikalar kurulamaz.
Harita B.8- Doyran Kaynağı Koruma Alanları (DSİ 13. Bölge Müdürlüğü, 2016)
VIII. Antalya Aksu Çayı Yeraltısuyu Kaynağı İçme Suyu Kuyuları Koruma Alanı İlanı
1 - Ekli haritada sınırları belirtilen; Aksu çayı kenarındaki, içmesuyu sondaj kuyularının içerisinde
bulunduğu alan, "Mutlak Koruma Alanı" olarak belirlenmiştir. Bu alan içerisinde, sadece mevcut
içme, kullanma suyu tesislerine ilave edilecek, yeraltı suyu işletme tesislerinin inşaasına müsaade
edilir. Mutlak Koruma Alanı tel çit ile çevrilerek koruma altına alınır ve başka hiçbir amaçla
kullanılamaz.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
43
2 - Ekli haritada sınırları belirtilen; Aksu çayı kenarındaki İçme Suyu Kuyularının I. Derece
Koruma alanı olarak belirtilen alanlarda; Su kirliliği Kontrol Yönetmeliği 22. maddesine
uyulacaktır. Ayrıca bu alan içerisinde yeni çöp alanı, mezarlıklar inşa edilemez, nükleer reaktör ve
radyoaktif hammadde işleyen fabrika, metalürji tesisi, mezbaha, rendering tesisi, petrokimya tesisi,
petrol rafinerisi ve kimyasal atık bırakan fabrikalar kurulamaz. Yukarıda sözü edilen alanlarda daha
önce inşa edilerek, faaliyette olan mevcut tesisler, atık arıtma tesislerini en kısa sürede inşa
edecektir.
3 - Koruma alanlarında yer alan yerleşim yerlerinin kanalizasyon sistemi, öncelikli olarak inşa
edilecektir.
4 - Aksu Çayı Yeraltısuyu Kaynağı İçmesuyu Kuyuları I. Derece Koruma alanı içerisinde, kum ve
çakıl malzemesi alımı yasaktır.
5 - Aksu çayı koruma alanları üzerinde yapılan tarımsal faaliyetlerde; içme suyu kalitesini
bozabilecek, Tarım ve Köy İşleri Bakanlığının ilgili birimleri tarafından izin verilmeyen tarımsal
ilaç ve gübreler kullanılamaz.
6 - Aksu çayı kenarında bulunan yerleşim yerleri ve sanayi tesislerinde üretilen atık suların arıtma
işlemine tabi tutulmadan, Aksu çayı ve kollarına verilmesi, içmesuyu kuyularında su kalitesini
olumsuz yönde etkileyeceğinden yasaktır.
7 - Bu Koruma Alanı İlanı, Çevre ve Orman Bakanlığının Onay'ı ve Resmi Gazete’de
yayımlanmasını müteakip yürürlüğe girer.
Harita B.9- Aksu Çayı Yeraltısuyu Kaynağı Koruma Alanları (DSİ 13. Bölge Müdürlüğü,
2016)
B.4.2. Sulama
Antalya’nın 367.172 hektar tarım arazisinde 49.624 hektarında açık ve örtü altı sebze-süs bitkisi
73.947 hektarında meyvecilik, 204.514 hektarında tarla bitkileri tarımı yapılmakta 39.087 hektarı
ise nadas alanıdır.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
44
B.4.2.1. Salma sulama yapılan alan ve kullanılan su miktarı
Çizelge B.22 – Antalya ilinde 2016 Yılı Sulama Tesisleri (DSİ 13.Bölge Müdürlüğü, 2016)
İŞLETMEDEKİ SULAMA TESİSLERİ (85 Adet-146.165 ha)
Sulamalar Brüt Sulama Alanı(ha) Net Sulama Alanı(ha)
Devredilen Sulamalar (45 adet) 125.623 81.299
DSİ Sulamaları (11 adet) 12.886 9.592
YAS Sulamaları (31 adet) 7.656 7.656
Genel Toplam (85 adet) 146.165 98.547
DSİ Genel Müdürlüğünün 30.12.2014 tarih ve 833757 sayılı Olurları ile 13 adet Pompa
İstasyonunun iptali gerçekleştirilmiş olup, 2.502 ha brüt sulama alanı envanterden düşülmüştür.
Çizelge B.23 – Antalya ilinde 2016 Yılı Devir Durumlarına Göre Sulama Tesislerinin Dağılımı
(DSİ 13.Bölge Müdürlüğü, 2016)
DEVİR DURUMLARINA GÖRE SULAMA TESİSLERİ (82 Adet)
Kuruluş Adet Devredilen Alan (ha) Oran (%)
Birlik 24 108.030 74
DSİ 11 11.703 8
Belediye 4 13.561 9
Yas Kooperatifi 31 7.656 5
Yerüstü Kooperatifi 12 5.213 4
TOPLAM 82 146.145 100
B.4.2.2. Damlama, yağmurlama veya basınçlı sulama yapılan alan ve kullanılan su miktarı
Damlama, yağmurlama veya basınçlı sulama yapılan alan ve kullanılan su miktarı ile ilgili sağlıklı
bir veriye ulaşılamamıştır.
B.4.3. Endüstriyel Su Temini
İlimizde bulunan 1 adet Organize Sanayi Bölgesinde ve Küçük Sanayi Sitelerinde yer alan tesisler
için şehir şebeke suyu ve DSİ tarafından izin verilen kuyulardan faydalandırmalar mevcuttur.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) güncel (2014) verilerine göre; 99.994.111 m3 suyun yaklaşık %
11,29’u (11.294.296 m3) ticari faaliyetler tarafından tüketilmektedir.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
45
Çizelge B.24 – Antalya ilinde Yıllara Göre Su Kullanım Miktarları (TÜİK, 2016)
B.4.4. Enerji Üretimi Amacıyla Su Kullanımı
Çizelge B.25 – Antalya ilinde 2016 Yılı itibarı ile İşletmeye Açılmış HES Projeleri (DSİ
13.Bölge Müdürlüğü, 2016) AŞAMASI Toplam Kurulu Güç(MW) Toplam Yıllık Enerji(GWh/yıl)
HES ADI DSİ/EİE ÖZEL Toplam DSİ/EİE ÖZEL Toplam
AKSU ŞAHMALLAR HES 14 14 51,39 51,39 ALAKIR HES 2,06 2,06 14,06 14,06
ANAK REG. VE HES 3,75 3,75 15,07 1,.07 BUCAKKÖY HES 8,7 8,7 40,59 40,59 ÇANDIR1 HES 1,71 1,71 6.5 6.5
ÇENGER 1 REG VE HES 5,69 5,69 20,33 20,33 DEĞİRMEN REG. VE HES 6,84 6,84 20,91 20,91
DİM BARAJI HES 38,25 38,25 122,89 122,89 ESKİKÖY REG VE HES 2,63 2,63 9,45 9,45 KARACAÖREN 2. HES 47,2 47,2 206 206 KEPEZ I. HES PROJESİ 26,4 26,4 169 169 KEPEZ 2. HES PROJESİ 5,8 5,8 21 21 KOZDERE REG VE HES 9,265 9,265 40,69 40,69 KÜRCE REG. VE HES 11,84 11,84 47,11 47,11
MANAVGAT BAR. VE HES PRJ 48 48 220 220 OYMAPINAR BAR. VE HES PROJESİ 540 540 1.620 1.620
SUGÖZÜ KIZILDÜZ HES 16 16 50,88 50,88 TINAZTEPE HES 7,5 7,5 56,62 56,62
TOCAK I HES 4,76 4,76 14,93 14,93 TURUNÇOVA FİNİKE HES 0,53 0,53 1 1
YAPRAK REG VE HES 8,97 8,97 24,84 24,84 YALNIZARDIÇ BARJ VE BERAT HES 32,38 32.38 73,101 73,101
TOPLAM 716,79 116,22 833,01 2.442,05 404,311 2.846,311
Dağıtılan su
miktarı(m3/yıl) %
Dağıtılan su
miktarı(m3/yıl) %
Dağıtılan su
miktarı(m3/yıl) %
Dağıtılan su
miktarı(m3/yıl) %
Dağıtılan su
miktarı(m3/yıl) %
Resmi kuruluşlar 1.844.774 2,15 3.198.152 4,63 4.422.377 4,23 5.571.274 4,79 5.066.309 5,07
Sağlık kurumları 199.343 0,23 169.375 0,25 221.023 0,21 116.824 0,10 - 0,00
Okullar 237.477 0,28 241.812 0,35 384.842 0,37 984.609 0,85 - 0,00
Sanayi işletmeleri 220.454 0,26 166.245 0,24 133.695 0,13 391.964 0,34 - 0,00
Ticarethaneler 15.049.736 17,52 29.891.668 43,26 23.403.342 22,40 26.744.602 23,01 11.294.296 11,29
Meskenler 62.563.794 72,83 29.979.337 43,39 68.474.929 65,53 76.849.294 66,13 81.158.261 81,16
Park, bahçe ve WC ler 375.411 0,44 1.163.307 1,68 1.294.324 1,24 424.966 0,37 28.230 0,03
Din ve hayır kurumları 1.986.578 2,31 173.298 0,25 108.232 0,10 151.421 0,13 107.228 0,11
İnşaatlar 3.275.559 3,81 4.105.543 5,94 5.406.136 5,17 4.738.442 4,08 2.071.115 2,07
Diğer 149.901 0,17 10.320 0,01 233.953 0,22 238.169 0,20 268.672 0,27
Toplam 85.903.027 69.099.057 104.498.317 116.211.565 99.994.111
2006 2008 2010 2012 2014
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
46
Harita B.10- DSİ 13. Bölge Müdürlüğü Enerji Projeleri Genel Vaziyet Planı (DSİ 13.Bölge
Müdürlüğü, 2016)
B.4.5. Rekreasyonel Su Kullanımı
İlimizde rekreasyonel su kullanımı belediyelerce ve turistik tesislerce park, bahçe ve havuz suları
kullanımında yapılmaktadır.
B.5. Çevresel Altyapı
B.5.1. Kentsel Kanalizasyon Sistemi ve Hizmeti Alan Nüfus
2003 yılında 22 adet olan merkezi atıksu arıtma tesisi sayısı 2016 yılında 34’e çıkmıştır. Finike ve
İbradı Atıksu Arıtma Tesislerinin yapımı devam etmektedir. 2016 yılında Atıksu Arıtma Tesisi
hizmeti verilen nüfusun toplam belediye nüfusuna oranı %83’e ulaşmıştır.
Kanalizasyon şebekesi ile hizmet verilen nüfusun toplam belediye nüfusuna oranı belirtilerek Şekil
B.9 ve Şekil B.10 oluşturulmuştur.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
47
Şekil B.9 - Antalya ilinde 2016 Yılı Kanalizasyon Hizmeti Verilen Nüfusun Belediye Nüfusuna
Oranı (ASAT, 2016)
Şekil B.10 – Antalya ilinde 2016 Yılı Atıksu Arıtma Tesisi İle Hizmet Edilen Nüfusun Toplam
Belediye Nüfusuna Oranı (ASAT, 2016)
Belediyenin atıksu arıtma tesislerinden çıkan arıtma çamurunun analizleri çizelgede verilmiştir.
13 12 14 19
22
35 35 38
45
51 56
62
72 77
83
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
1994 1995 1996 1997 1998 2001 2002 2003 2004 2006 2008 2010 2012 2014 2016
13 12 14 19
22
35 35 38
45
51 56
62
72 77
83
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
1994 1995 1996 1997 1998 2001 2002 2003 2004 2006 2008 2010 2012 2014 2016
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
48
Çizelge B.26 – Antalya ilinde Belediyeye ait Atıksu Arıtma Tesislerinden Çıkan Arıtma
Çamuru Analizleri (ASAT, 2016) TESİS Çamur Tipi TKM (mg/lt) UKM (mg/lt) AKM (mg/lt)
Hurma AAT Ham Çamur 35.542 27.724 29.661
Hurma AAT Biyolojik Çamur 13.823 11.053 11.000
Hurma AAT Çürük Çamur 29.700 20.163 21.792
Lara AAT Biyolojik çamur 8.940 7.586 7.507
Kalkan AAT Biyolojik çamur 8.630
Kaş AAT Biyolojik çamur 8.111
Kumluca AAT Biyolojik çamur 42.311
Korkuteli AAT Biyolojik çamur 16.940
Serik AAT Biyolojik çamur 16.100 13.250
Belek1 AAT Biyolojik çamur 18.025
Belek 2 AAT Biyolojik çamur 12.700
Çolaklı AAT Biyolojik çamur 18.100
Manavgat AAT Biyolojik çamur 12.350
Konaklı AAT Biyolojik çamur 13.950
Oba AAT Biyolojik çamur 11.330
Mahmutlar AAT Biyolojik çamur 26.800
Şekil B.11 – Antalya ilinde 2016 Yılında Belediyelerden Kaynaklanan Arıtma Çamuru
Bertaraf Yöntemi (ASAT, 2016)
Tehlikesiz Atık
Lisansına Sahip
Bertaraf Firmasına
Gönderilen
72%
Kurutma Prosesi
Uygulanarak
Yakmaya Gönderilen
28%
Arıtma Çamuru Bertaraf Yöntemi
Tehlikesiz Atık Lisansına Sahip Bertaraf Firmasına Gönderilen
Kurutma Prosesi Uygulanarak Yakmaya Gönderilen
49
Çizelge B.27 – Antalya ilinde 2016 Yılı Kentsel Atıksu Arıtma Tesislerinin Durumu (ASAT, 2016)
Yerleşim Yerinin Adı
Belediye Atıksu Arıtma Tesisi/ Deniz Deşarjı
Olup Olmadığı? Belediye Atıksu Arıtma
Tesisi Türü
Mevcut Kapasitesi (ton/gün)
Arıtılan /Deşarj Edilen Atıksu
Miktarı (m
3/sn)
Deşarj Noktası Koordinatları
Deniz Deşarjı
Hizmet Verdiği Nüfus
Oluşan AAT Çamur
Miktarı(ton/gün)
Var İnşa/plan
aşamasında Yok Fiziksel Biyolojik İleri
İl M
erk
ez
i
MURATPAŞA
(LARA AAT) X X X X 60.000 50.220
36050’’13.40’’ K
30051’05.47’’ D X 250.000 44,5
KONYAALTI
(HURMA AAT) X X X X 210.000 162.432
36047’54.49’’ K
30035’34.97’’ D X 1.400.000 168,2
DÖŞEMEALTI (HURMA AAT)
X X X X 210.000 162.432 36047’54.49’’ K 30035’34.97’’ D
X 1.400.000 168,2
KEPEZ
(HURMA AAT) X X X X 210.000 162.432
36047’54.49’’ K
30035’34.97’’ D X 1.400.000 168,2
AKSU
(LARA AAT) X X X X 60.000 50.220
36050’’13.40’’ K
30051’05.47’’ D X 250.000 44,5
İlçe
ler
ALANYA (ALANYA AAT) X X X 70.000 38.820 37037’08.54’’ K 31056’01.04’’ K
X 280.000 6,2
ALANYA (KONAKLI
AAT) X X X 30.000 12.360
36033’’24.15’’ K
31054’06.53’’ D X 150.000 3,6
ALANYA (MAHMUTLAR
AAT) X X X 20.000 13.558
36028’’856’’ K
32004’945’’ D X 117.647 7,0
ALANYA (OBA-TOSMUR AAT)
X X X 31.000 17.768 36031’’29.47’’ K 32002’06.69’’ D
X 110.000 8,9
ALANYA (OKURCALAR
AAT) X X X 20.000 9.272
36039’’34.35’’ K
30038’29.49’’ D X 46.000 3,2
ALANYA (GAZİPAŞA
AAT) X X X 8.800 7.831
36015’’39.16’’ K
32017’30.03’’ D AKARSU 45.000 1,1
KAŞ (KAŞ AAT) X X X 5.400 3.820 36011’’33.54’’ K
31038’29.49’’ D X 36.000 2
KAŞ (KALKAN AAT) X X X 4.000 3.071 36040’’30.95’’ K
30035’16.11’’ D ZERZEMİN 25.000 0,3
KEMER (KEMER AAT) X X X 21.400 6.550 36040’’30.95’’ K 30035’16.11’’ D
X 71.300 5,3
KEMER (ÇAMYUVA
AAT) X X X 21.900 3.670
36032’’26.26’’ K
30034’17.64’’ D X 73.164 3,1
KEMER (GÖYNÜK AAT) X X X 16.300 3.800 36040’’30.95’’ K
30035’16.11’’ D X 54.408 2,3
KORKUTELİ (KORKUTELİ AAT)
X X X 14.900 2.465 DSİ 80.000 5,9
KUMLUCA (KUMLUCA
AAT) X X X 17.300 12.880 X 100.000 9,1
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
50
MANAVGAT (MANAVGAT AAT)
X X X X 75.000 36.050 36043’59.12’’ D
31030’’14.98’’ K X 240.000 25,2
MANAVGAT (ÇOLAKLI
AAT) X X X 15.000 13.050 X 50.000 9,8
MANAVGAT (KUMKÖY
AAT) X X X X 75.000 35.350
31020’’04.51’’ D
36046’57.51’’ K X 240.000 5,1
MANAVGAT (TİTREYENGÖL AAT)
X X X 10.700 4.840 36040’’30.95’’ K
30035’16.11’’ D X 35.000 2,9
SERİK (SERİK AAT) X X X X 25.000 10.990 AKARSU 80.000 6,9
SERİK (BELEK 1 AAT) X X X 13.100 12.700 X 65.500 6,2
KEMER (TEKİROVA
AAT) X X X 9.000 2.210
36029’’09.12’’ K
30032’35.29’’ D X 32.616 3,8
ALANYA (İNCEKUM AAT)
X X X 15.000 8.440 X 75.000 7,4
SERİK (BELEK 2 AAT) X X X 22.600 15.200 X 90.400 3,8
KEMER (BELDİBİ AAT) X X X 22.700 4.320 36040’’30.95’’ K
30035’16.11’’ D X 78.183 3,8
ELMALI X X X 2.300 1.675 DSİ 25.000 2,97
TÜRKLER TURAŞ X X X 15.000 8.000 X 59.194 3,4
SERİK (ÇANDIR PAKET
ARITMA) X X X 4.000 200 AKARSU 0,0027
SERİK (BOĞAZKENT AAT TURAŞ)
X X X 11.000 11.000 AKARSU 55.000 4
DEMRE (DEMRE AAT) X X X 8.200 4.115 36023’’39.32’’ K
30001’02.01’’ D X 69.231
AKSEKİ (AKSEKİ AAT) X X X 500 250 YERALTI 5.000
İBRADI (İBRADI AAT) X X X 550 5500
FİNİKE (FİNİKE AAT) X X X 8.540 59590
GÜNDOĞMUŞ X
Konyaaltı Belediyesi, Kepez Belediyesi ve Döşemealtı Belediyesi sınırları içerisinde oluşan evsel atıksular Hurma İleri Biyolojik Atıksu Arıtma Tesisinde,
Muratpaşa Belediyesi ve Aksu Belediyesi sınırları içerisinde oluşan evsel atıksular Lara İleri Biyolojik Atıksu Arıtma tesisinde arıtılmaktadır.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
51
B.5.2. Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) ve Münferit Sanayiler Atıksu Altyapı
Tesisleri
Antalya Organize Sanayi Bölgesinde evsel ve endüstriyel Atıksu Arıtma Tesisi
bulunmaktadır. Kurulu kapasitesi 20.000 m3/gün olup, fiili kapasitesi 2016 yılı ortalaması
9.920 m3/gün’dür. 2014 yılı Aralık ayından itibaren ASAT’a ait kanalizasyon şebekesine
bağlantı yapılmış olup, alıcı ortama atıksu deşarjı yapılmamaktadır.
Atıksu Arıtma Tesisi’ndan kaynaklanan arıtma çamurları ön susuzlaştırma ünitesinden
geçirildikten sonra Solar Çamur Kurutma Tesisinde kurutulmakta ve Lisanslı Çimento
fabrikalarına ek yakıt olarak gönderilmektedir. 2016 yılında 908 ton arıtma çamuru
bertarafa gönderilmiştir.
Çizelge B.28 – Antalya ilinde 2016 Yılı OSB’lerde Atıksu Arıtma Tesislerinin
Durumu (Antalya OSB, 2016) OSB Adı Mevcut
Durumu
Kapasitesi
(m3/gün)
AAT Türü AAT
Çamuru
Miktarı
(ton/gün)
Deşarj
Ortamı
Deşarj
Koordinatları
Antalya Organize
Sanayi Bölgesi
Atıksu Arıtma
Tesisi
Faal 22.000
Endüstriyel AAT
(Fiziksel, Kimyasal
ve Biyolojik)
2,49
ASAT
Kanalizasyon
Şebekesi
Y.287882,32
X:4105454,56
B.5.3. Katı Atık Düzenli Depolama Tesisleri
İlimiz, Kepez İlçesi, Kızıllı Mahallesi Asar Orman İşletme Şefliği sınırları içerisinde yer
alan Kızıllı Katı Atık Düzenli Depolama Tesisinden kaynaklanan sızıntı suyu sızdırmasız
lagünlerde biriktirilerek ön arıtma sonrası ASAT Kanalizasyon sistemine kanalizasyon
bağlantı hattı ile verilmektedir.
Manavgat İlçesi Kızıldağ Köyü sınırları içerisinde yer alan Katı Atık Düzenli Depolama
Tesisinden sızıntı suyu sızdırmasız lagünlerde biriktirilerek vidanjörlerle taşınarak
ASAT’ın Merkezi Atıksu Arıtma Tesisine verilmektedir.
Kumluca İlçesi, Güzören Köyü, Ordu Mezarlığı Mevkiinde Katı Atık Düzenli Depolama
Tesisinden sızıntı suyu sızdırmasız lagünlerde biriktirilerek vidanjörlerle taşınarak
ASAT’ın Merkezi Atıksu Arıtma Tesisine verilmektedir.
Kaş İlçesi Bölük Palamut Mevkiinde Katı Atık Düzenli Depolama Tesisinden sızıntı suyu
sızdırmasız lagünlerde biriktirilerek vidanjörlerle taşınarak ASAT’ın Merkezi Atıksu
Arıtma Tesisine verilmektedir.
B.5.4. Atıksuların Geri Kazanılması ve Tekrar Kullanılması
ASAT Genel Müdürlüğü tarafından çıkış suyunun tarımsal sulama maksatlı geri
kazanımına ilişkin 5 adet, her biri 400 m3/gün kapasiteli, ‘’Membran Üniteli Paket Atıksu
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
52
Arıtma Tesisi’’ ve “Korkuteli Atıksu Arıtma Tesisi Çıkış Suyu Filtrasyon-Dezenfeksiyon
Ünitesi ‘’yapım işleri devam etmekte olup, tamamlandığında arıtılmış atıksuların geri
kazanılarak tarımsal sulama amaçlı kullanılması planlanmaktadır.
B.6. Toprak Kirliliği ve Kontrolü
B.6.1. Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalar
“Toprak Kirliliğinin Kontrolü ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmelik”
gereğince, Yönetmeliğin Ek-2 Tablo 2’sinde yer alan faaliyetler listesinde bulunan
işletmeler, Yönetmeliğin Ek 3’ünde yer alan faaliyet ön bilgi formunu Çevre Bilgi
Sistemi’nden Kirlenmiş Sahalar Bilgi Sistemi uygulamasını kullanarak doldurmuş ve
formlar İl Müdürlüğümüzce onaylanmıştır. Faaliyet ön bilgi formlarının onaylanması
neticesinde şüpheli saha olarak görünen tesislerin, yerinde incelenmesi ve denetlenmesi
işlemleri devam etmektedir.
Çizelge B.29 - Antalya ilinde 2016 Yılı İçin Tespit Edilen Noktasal Kaynaklı Toprak
Kirliliğine İlişkin Veriler (AÇŞİM, 2016)
Var Yok Varsa Ne/Neler Olduğunu Belirtiniz
Potansiyel kirletici faaliyetler var mı? X 1312 tesis başvuru yapmıştır.
Tespit Edilmiş
Kirlenmiş Sahanın
Yeri
Tespit
Edilmiş
Kirlenmenin
Nedeni
Kirlenmiş sahaların
temizlenmesi ile ilgili
çalışma var mı?
Kirlenmiş sahaların temizlenmesi ile
ilgili çalışmalarda ne tür temizleme
faaliyetleri* yapılıyor? (Aşağıdaki
temizleme yöntemleri dikkate
alınmalıdır) Var Yok
1. --- --- --- ---
2.
3.
*Noktasal Kaynaklı Toprak Kirliliği Temizleme Yöntemleri
Biyoremediasyon
Fitoremediasyon
Parsel arıtımı
Buharlaştırma
Biyo havalandırma
Elektrokinetik arıtma
Yerinde oksidasyon
Solvent ekstraksiyonu
Hava ile dağıtma (Air sparging)
Buharlaştırma
Termal arıtma
Reaktif Barrier teknolojisi
Yerinde yıkama (In-situ Flushing)
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
53
B.6.2. Arıtma Çamurlarının Toprakta Kullanımı
“Evsel ve Kentsel Arıtma Çamurlarının Toprakta Kullanılmasına Dair Yönetmelik”
(EKAÇTKDY) kapsamında, İlimizde arıtma çamurları toprakta kullanılmamaktadır.
Arıtma çamurlarının toprakta kullanılabilirliği bazı projelerin hayata geçirilebilmesinden
sonra yapılabilecektir.
Şekil B.12 - Antalya ilinde 2016 Yılında Belediyelerden Kaynaklanan Arıtma
Çamurunun Yönetimi (AÇŞİM, ASAT, 2016)
Şekil B.13 – Antalya ilinde 2016 Yılında Sanayiden Kaynaklanan Arıtma Çamurunun
Yönetimi (AÇŞİM, OSB, 2016)
Belediya Çöp Alanına
Dökülen
0%
Lisasnlı Firmalar ile
Bertaraf Edilen
72%
Düzenli Depolanan
0%
Geçirimsiz Zeminde
Bekletilen
0%
Maden Sahasında
Dolgu Amacıyla
Kullanılan
0%
Toprakta Kullanılan
0%
Yakma (Lisanslı
Tesislerde)
28%
Belediya Çöp Alanına Dökülen Lisasnlı Firmalar ile Bertaraf Edilen
Düzenli Depolanan Geçirimsiz Zeminde Bekletilen
Maden Sahasında Dolgu Amacıyla Kullanılan Toprakta Kullanılan
Yakma (Lisanslı Tesislerde)
Belediya Çöp Alanına
Dökülen
0%
Lisasnlı Firmalar ile
Bertaraf Edilen
0%
Düzenli Depolanan
0%
Geçirimsiz Zeminde
Bekletilen
0%
Maden Sahasında
Dolgu Amacıyla
Kullanılan
0%
Toprakta Kullanılan
0%
Yakma (Lisanslı
Tesislerde)
100%
Belediya Çöp Alanına Dökülen Lisasnlı Firmalar ile Bertaraf Edilen
Düzenli Depolanan Geçirimsiz Zeminde Bekletilen
Maden Sahasında Dolgu Amacıyla Kullanılan Toprakta Kullanılan
Yakma (Lisanslı Tesislerde)
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
54
B.6.3. Madencilik faaliyetleri ile bozulan arazilerin doğaya yeniden kazandırılmasına ilişkin yapılan çalışmalar
Madencilik işletmeleriyle doğal kaynaklar olan madenler ve mineraller insan refahı için bir
taraftan ekonomiye kazandırılırken, diğer taraftan ekoloji çevreye tahribat ve zarar
verebilmektedir. Söz konusu faaliyetlerin çevreye vereceği zararların minimuma
indirilmesi amacıyla, “Madencilik Faaliyetleri ile Bozulan Arazilerin Doğaya Yeniden
Kazandırılması Yönetmeliği” kapsamında 2016 yıl sonu itibariyle 58 adet Doğaya Yeniden
Kazandırma Planı onaylanmış olup, onaylanan bu planlara uygun faaliyet gösterip
göstermediklerinin tespiti amacıyla yıllık izleme çalışmaları yapılmaktadır
B.6.4. Tarımsal Faaliyetler İle Oluşan Toprak Kirliliği
Tarımda alternatif üretim tekniklerinin ve modern teknolojinin kullanılarak ülkemizin ve
dünya insanının beslenmesine katkıda bulunan Antalya ilimiz; 156.000 çiftçi ailesiyle 9,53
milyar TL Tarımsal üretim değerleri itibari ile 2. Sırada, Türkiye Bitkisel Üretim Değerinin
% 6,79'sını karşılayarak 1. sırada Türkiye Tarımının lokomotifi konumundadır.
Antalya bölgesi, elverişli iklim şartlarıyla yıllardır meyve ve sebze üretiminde Türkiye'nin
kalbi statüsünde olmuştur. Entansif tarımın uygulandığı İlimizde, üretim gelirinin yanında
tarım sektörünün istihdam yaratmış olması, Türkiye ekonomisi açısından çok önemlidir.
Antalya İlinin bitkisel ve hayvansal üretim yapısı, tohumculuk sektörü, kesme çiçek
üretimi, tıbbi ve aromatik bitkiler, biyolojik mücadele ajan üretimi, gen kaynakları,
endemik bitki zenginliği, uygun iklim çeşitliliği, doğal zenginlikleri ve tarımsal ürün
ihracat değerleri ile kullanılan tarım teknolojisi, üretimdeki çeşitlilik ve pazara yönelik
üretim açısından dikkat çekmektedir.
İlde kullanılan gübre (bitki besin maddesi bazında), pestisit miktarları ve bunların çeşitleri
ile ilgili bilgiler Çizelge B.25, Çizelge B.26 ve Çizelge B.27 de verilmiştir.
Çizelge B.30 – Antalya ilinde 2016 Yılında Kullanılan Ticari Gübre Tüketiminin Bitki
Besin Maddesi Bazında ve Yıllık Tüketim Miktarları (İl Gıda Tarım ve Hayvancılık
Müdürlüğü, 2016)
Bitki Besin Maddesi
(N, P, K olarak)
Bitki Besin Maddesi Bazında
Kullanılan Miktar
(ton)
İlde Ticari Gübre Kullanılarak
Tarım Yapılan Toplam Alan
(ha)
Azot 21.689
324.292 Fosfor 9.916
Potas 5.454
TOPLAM 37.059 324.292
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
55
Çizelge B.31 - Antalya ilinde 2016 Yılında Tarımda Kullanılan Girdilerden Gübreler
Haricindeki Diğer Kimyasal Maddeleri (Tarımsal İlaçlar vb) (İl Gıda Tarım ve
Hayvancılık Müdürlüğü, 2016) Kimyasal Maddenin
Adı Kullanım Amacı
Miktarı
(ton)
İlde Tarımsal İlaç
Kullanılarak Tarım Yapılan
Toplam Alan (ha)
İnsekdisitler
Herbisitler
Fungisitler
Rodentisitler
Nematositler
Akarisitler
Kışlık ve Yazlık Yağlar
Böcek mücadelesi
Yabancı ot mücadelesi
Mantari Hastalık Mücadelesi
Kemirgen Mücadelesi
Nematod Mücadelesi
Akar (Kırmızı örümcek) Mücadelesi
Kabuklubit ve Unlubit Mücadelesi
761
344
748
13
1.233
240
479
324.292
TOPLAM 3.818 324.292
Çizelge B.32 - Antalya ilinde 2016 Yılında Topraktaki Pestisit vb Tarım İlacı
Birikimini Tespit Etmek Amacıyla Yapılmış Analizin Sonuçları (İl Gıda Tarım ve
Hayvancılık Müdürlüğü, 2016) Analizi Yapan
Kurum/Kuruluş
Analiz Yapılan Yer
(İlçe, Köy, Mevkii,
Koordinatları)
Analiz Tarihi Analiz Edilen
Madde
Tespit Edilen Birikim Miktarı
(μg/kg- fırın kuru toprak)
- Yok Analiz yapılmadı Yok Yok
B.7. Sonuç ve Değerlendirme
Antalya’nın merkezinde bulunan Konyaaltı, Muratpaşa, Kepez, Döşemealtı, Aksu İlçeleri
ve Serik, Kemer İlçelerinin atıkları Antalya Büyükşehir Belediyesi Kızıllı Düzenli
Depolama alanında bertaraf edilmektedir.
Antalya’da bulunan tüm arıtma tesislerinden çıkan toplam günlük ortalama çamur miktarı
yaklaşık 425 ton arasındadır. İlimizde, Geçici Faaliyet Belgesi alan 1 adet (solar kurutma),
Çevre İzin ve Lisans Belgesi alan 2 adet arıtma çamuru kurutma tesisi (1 adet solar
kurutma, 1 adet solar+termal kurutma) bulunmaktadır. İlimiz merkezinde ise sadece Hurma
ve Lara Atıksu Arıtma Tesislerinden çıkan çamurları işleme alan ASAT Termal Kurutma
Tesisi bulunmaktadır. Bu tesisin ise mevcutta günlük işlem kapasitesi 110 ton’dur.
Organize Sanayi Bölgesinde bulunan Atıksu Arıtma Tesisinden kaynaklanan arıtma
çamurları solar kurutma işlemine tabii tutulduktan sonra Lisanslı firmalarca bertaraf
edilmektedir.
Kaynaklar
-İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü
-Antalya OSB Müdürlüğü
-Antalya Çevre Ve Şehircilik İl Müdürlüğü
-Türkiye İstatistik Kurumu
-Antalya Büyükşehir Belediyesi ASAT Genel Müdürlüğü
-DSİ 13. Bölge Müdürlüğü
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
56
C. ATIK
Bu bölümde 2016 yılı verilerinin olmadığı kısımlarda mevcut en son yılın verileri
verilmiştir.
C.1. Belediye Atıkları (Katı Atık Bertaraf Tesisleri)
Antalya Büyükşehir Belediyesi mülki sınırları dâhilinde 5 adet (Alanya, Manavgat, Kızıllı,
Patara, Kumluca) düzenli depolama tesisi bulunmaktadır. (Alanya Katı Atık Bertaraf alanı
Bakanlığımız tarafından rehabilitasyon istenmiştir.) Düzenli depolama tesislerinden
Antalya merkezde mevcut olan Kızıllı Düzenli Depolama Tesisinde çöp sızıntı suyu arıtma
tesisi mevcuttur. Çöp suları arıtıldıktan sonra kanalizasyon hattına deşarj edilmektedir.
Ayrıca Kızıllı Katı Atık Düzenli Depolama Sahasında Antalya il mülki sınırları dâhilinde
oluşan tıbbi atıkların 10 ton/gün kapasiteli Tıbbi Atık Sterilizasyon tesisinde bertarafı
gerçekleştirilmektedir.
14.10.2016 tarihinde yapılan yer teslimi ile Kızıllı Katı Atık Düzenli Depolama Tesisinde
Entegre Atık Değerlendirme, Geri Dönüşüm ve Bertaraf Tesisi inşaatına başlanmış olup;
tesis 18 ay içerisinde tamamlanarak devreye alınacaktır.
Entegre tesisin devreye girmesi ile birlikte Antalya’nın merkez ve Demre, Elmalı, Finike,
Kaş, Kemer, Korkuteli, Kumluca, Serik ilçelerinde oluşan; projelendirme çalışmaları
devam eden transfer istasyonlarında toplanan evsel katı atıkların tesiste bertarafı
sağlanacaktır.
Şekil C.14 - Antalya ilinde katı atık kompozisyonu (Antalya Büyükşehir Belediye
Başkanlığı,2016)
Mutfak ve Bahçe
Atıkları
50%
Metal Atıklar
1%
Plastik, Poşet ve Pet
Atıklar
19%
Cam Atıklar
3%
Kağat-Karton Atıklar
7%
Diğer Atıklar
20%
Mutfak ve Bahçe Atıkları Metal Atıklar Plastik, Poşet ve Pet Atıklar
Cam Atıklar Kağat-Karton Atıklar Diğer Atıklar
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
57
Çizelge C.33 Antalya ilinde 2016 Yılı İçin İl/İlçe Belediyelerince Toplanan ve Yerel Yönetimlerce (Büyükşehir Belediyesi/ Belediye/
Birliklerce Yönetilen Belediye Atığı Miktarı ve Toplanma, Taşınma ve Bertaraf Yöntemleri (Antalya Büyükşehir Beld., 2016)
*Belediye(B), Özel Sektör(OS), Belediye Şirketi(BŞ) seçeneklerinden uygun olanın sembolünü yazınız.
Büyükşehir/İl/İlçe
Belediye veya
Birliğin Adı
Büyükşehir
Belediyesi/ Birlik
ise birliğe üye olan
belediyeler
Nüfus
Toplanan
Ortalama Katı
Atık Miktarı
(ton/gün)
Kişi Başına
Üretilen
Ortalama Katı
Atık Miktarı
(kg/gün)
Transfer
İstasyonu
Varsa
Sayısı
Atık Yönetimi
Hizmetlerini
Kim
Yürütüyor?
Mevcut Belediye Atığı Yönetim Tesisi
Yaz-Kış ortalama
Yaz-Kış
ortalama Yaz-Kış
ortalama Düzenli
Depolama
Ön İşlem (Mekanik Ayırma/
Biyokurutma/ Kompost/
Biyometanizasyon)
Yakma Düzensiz
Depolama
Antalya Büyükşehir
(Muratpaşa+Konyaaltı
+Kepez+Aksu+Döşeme
altı+Serik+Kemer)
1.455.231 646.602,20
_
Büyükşehir
Belediyesi X
Kızıllı Entegre Atık
Değerlendirme ve Geri
Dönüşüm Tesisi Kapsamında
İnşaatı Sürüyor.
Kepez 508.123
170.944,95
0,92
Belediye
Muratpaşa 486.408
174.771,80
0,98
1 Belediye
Alanya 294.558
137.861,79
1,28
Belediye X
Manavgat 224.664
111.011,43
1,35
Belediye X
Konyaaltı 164.332
58.564,65
0,98
1 Belediye
Serik 120.790
75.921
1,72
Belediye
Aksu 69.629
22.002,80
0,87
Belediye
Kumluca + Finike 115.103
38.579,93
0,92
Belediye X
Döşemealtı 58.451
18.450,90
0,86
Belediye
Kaş (Palamut/Patara) 56.720
8.633,52
0,42
Belediye X
Korkuteli 53.347
21.900
1,12
Belediye X
Gazipaşa 49.207
18.250
1,02
Belediye X
Kemer 41.925
64.843
4,24
1 Belediye
Elmalı 38.623
14.600
1,55
Belediye X
Demre 25.959
14.600
1,54
Belediye X
Akseki 10.729
2.555
0,65
Belediye X
Gündoğmuş 7.309
2.190
0,82
Belediye X
İbradı
2.678
1.095
1,12
X
İl Geneli 3.732.738 1.421.377,97
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
58
C.2. Hafriyat Toprağı, İnşaat Ve Yıkıntı Atıkları
Hafriyat toprağı depolama ve İnşaat / Yıkıntı atıkları geri kazanım alanları için Antalya il
sınırları genelinde Antalya Büyükşehir Belediyesi, Maliye Hazinesi ve Antalya Orman
Bölge Müdürlüğü hüküm ve tasarrufunda bulunan 12 adet alan belirlenmiştir. Antalya
Büyükşehir Belediyesi tarafından, bu alanlar ile ilgili izin işlemleri ve Çevre ve Şehircilik
Bakanlığından Cezai muayede için yetki devri çalışmaları devam etmektedir.
C.3. Ambalaj Atıkları
İlimizde ambalaj atıklarının yönetimi; Belediyelerin çevre lisanslı/geçici faaliyet belgeli
ambalaj atığı toplama ayırma tesisleri aracılığıyla, belediyenin ambalaj atıkları yönetim
planına uygun olarak diğer atıklardan ayrı biriktirilerek ve kaynağında ayrı toplanarak
yürütülmektedir. İlimizde bulunan 17 Belediyenin ambalaj atıkları yönetim planı İl
Müdürlüğümüzce onaylanmıştır.
Bu kapsamda İlimizde 15 adet ambalaj atığı toplama ayırma, 6 adet ambalaj atığı toplama
ayırma ve ambalaj atığı geri kazanım, 32 adet ambalaj atığı geri kazanım konusunda
faaliyet gösteren çevre lisanslı/geçici faaliyet belgeli işletme bulunmaktadır.
Çizelge C.34 - Antalya ilinde 2016 Yılı Ambalaj ve Ambalaj Atıkları İstatistik
Sonuçları (AÇŞİM, 2016) Ambalaj Cinsi Üretilen
Ambalaj
Miktarı
(kg)
Piyasaya Sürülen
Ambalaj Miktarı
(kg)
Geri
Kazanım
Oranları
(%)
Geri Kazanılması
Gereken Miktar
(kg)
Geri
Kazanılan
Miktar (kg)
Gerçekleşen
Geri Kazanım
Oranı (%)
Plastik 18.628.720 10.773.240 52 5.602.084 16.530.332 295
Metal - 1.061.101 52 551.772 9.420.150 1.707
Kompozit - 922.527 52 479.714 870.760 181.5
Kâğıt - Karton 2.892.830 13.416.287 52 6.976.469 - -
Cam - 2.554.393 52 1.328.284 2.064.100 155
Ahşap 13.768.772 3.273.554 7 229.148 100.060 43,6
Toplam 35.290.322 32.001.102 15.167.471 30.651.926 202
2016 yılı itibarı ile İlimizde 44 adet ambalaj üreticisi firma ve 490 adet piyasaya süren
firma mevcuttur.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
59
Şekil C.15 - Antalya ilinde 2016 Yılı Kayıtlı Ekonomik İşletmeler (Ambalaj Bilgi
Sistemi, 2016)
C.4. Tehlikeli Atıklar
İlimizde 2 adet tehlikeli atık bertaraf/geri kazanım tesisi, 1 adet atık yağ geri kazanım tesisi
bulunmaktadır. Atık Yağ geri kazanım tesisinin 1.515 ton/yıl üretim kapasitelidir. Tehlikeli
atık bertaraf/geri kazanım tesislerin kabul edilen atık türleri ve toplam işleme kapasitesi
aşağıdaki tabloda yer almaktadır.
İldeki Atık Yönetim Uygulaması sistemine kayıtlı tesislerden elde edilen veriler
doğrultusunda Şekil C.16 ve Çizelge C.35 oluşturulmuştur.
Şekil C.16 – Atık Yönetim Uygulaması Verilerine Göre İlimizdeki Tehlikeli Atık
Yönetimi (Atık Yönetim Uygulaması, 2016)
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
500
2011 2012 2013 2014 2015 2016
313
364
423
478
446
490
11 11 12 13 38 44
Piyasaya Süren Firma Sayısı Ambayaj Üreticisi Firma Sayısı
0
5000
10000
15000
GeriKazanım
Bertaraf Tesis İçi Stok İhracat Toplam
2015 6177 5988 0 97,4 3,2 12265,6
2016 5985 2895 0 94,5 59,2 9033,7
Tehlikeli Atık Miktarı (Ton)
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
60
Çizelge C.35 - Antalya ilinde atık işleme ve miktarı (Atık Yönetimi Uygulaması, 2016)
ATIK İŞLEME
YÖNTEMİ KODU
(R/D)
ATIK İŞLEME YÖNTEMİ ADI MİKTAR
(kg)
R1 Enerji üretimi amacıyla başlıca yakıt olarak veya başka
şekillerde kullanma 1.555.915
R2 Solvent (çözücü) ıslahı/yeniden üretimi 20
R4 Metallerin ve metal bileşiklerinin ıslahı/geri dönüşümü 418.319
R5 Diğer anorganik maddelerin ıslahı/geri dönüşümü 68
R9 Kullanılmış yağların yeniden rafine edilmesi veya diğer
tekrar kullanımları 1.041.759
R12 Atıkların R1 ile R11 arasındaki işlemlerden herhangi
birine tabi tutulmak üzere değişimi 1.519.007
R13
R1 ile R12 arasında belirtilen işlemlerden herhangi birine
tabi tutuluncaya kadar atıkların stoklanması (atığın
üretildiği alan içinde geçici depolama, toplama hariç)
1.419.007
D1 Toprağın altında veya üstünde düzenli depolama (örn:
düzenli depolama vs.) 49
D5
Özel mühendislik gerektiren toprağın altında veya üstünde
düzenli depolama (çevreden ve her biri ayrı olarak izole
edilmiş ve örtülmüş hücresel depolama ve benzeri)
57.276
D9
D1 ile D12 arasında verilen işlemlerden herhangi biri ile
bertaraf edilen nihai bileşiklere veya karışımlara
uygulanan ve bu ekin başka bir yerinde ifade edilmeyen
fiziksel-kimyasal işlemler (örn: buharlaştırma, kurutma,
kalsinasyon ve benzeri)
2.690.550
D10 Yakma (karada) 129.341
D15
D1 ile D14 arasında belirtilen işlemlerden herhangi birine
tabi tutuluncaya kadar atığın üretildiği alan içinde geçici
depolama (ara depolama tesisleri ve toplama işlemi hariç)
18.636
Çizelge 35, Atık Yönetim Uygulamasında bulunan Standartlardan elde edilebilmektedir.
C.5. Atık Madeni Yağlar
Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği gereği, Kullanılmış benzinli motor, dizel motor,
şanzıman ve diferansiyel, transmisyon, gres ve diğer özel taşıt yağları ile hidrolik sistem,
türbin ve kompresör, kızak, açık-kapalı dişli, sirkülasyon, metal kesme ve işleme, metal
çekme, tekstil, ısıl işlem, ısı transfer, izolasyon ve koruyucu, izolasyon, trafo, kalıp, buhar
silindir, pnömatik sistem koruyucu, gıda ve ilaç endüstrisi, kağıt makinesi, yatak ve diğer
endüstriyel yağlar ve endüstriyel gresler, kullanılmış kalınlaştırıcı, koruyucu, temizleyici
ve benzeri özel müstahzarlar ve kullanıma uygun olmayan yağ ürünleri gibi atık yağların
su, toprak gibi alıcı ortamlara doğrudan verilmesini ve kanalizasyona boşaltılmasını
önlemek için toplama, taşıma, geri kazanım ve bertaraf çalışmalarının yürütülmesi
amacıyla “Atık Yağların Yönetimine İlişkin Protokol” imzalanmıştır.
İlimizde 1 adet atık yağ geri kazanım tesisi bulunmaktadır. Yıllık madeni yağ geri
dönüşüm kapasitesi 1.515 tondur.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
61
Şekil C.17 – Antalya ilinde Atık Madeni Yağ Toplama Miktarları (kg)* (Atık
Yönetimi Uygulaması, 2016) * Atık Yönetimi Uygulamasında beyan edilen atık miktarı stok ve tesis içi hariç olarak değerlendirilecektir.
Atık motor yağı kodları : 13 02 04*, 13 02 05*, 13 02 06*, 13 02 07*, 13 02 08*
Atık endüstriyel yağ kodları : 12 01 06*, 12 01 07*, 12 01 10*, 12 01 12*, 13 01 01*, 13 01
04*, 13 01 05*, 13 01 09*, 13 01 10*, 13 01 11*, 13 01 12*, 13
01 13*13 03 01*, 13 03 06*, 13 03 07*, 13 03 08*, 13 03 09*,
13 03 10*, 13 05 06*, 19 02 07*
Çizelge C.36 – Antalya ilinde 2016 Yılı için Atık Madeni Yağ Geri Kazanım ve
Bertaraf Miktarları (Atık Yönetimi Uygulaması, 2016)
Geri
kazanım*
(ton)
Nihai
bertaraf
(ton)
İhracat
(ton)
Stok
(ton)
Atık Minimizasyonu
(Tesis İçi)
(ton)
743 0,02 59 13 0
*Ek yakıt olarak kullanım dahildir.
C.6. Atık Pil ve Akümülatörler
Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde; Antalya
Büyükşehir Belediyesi koordinatörlüğünde ilçe belediyeler ve TAP (Taşınabilir Pil
Üreticileri ve İthalatçıları Derneği İktisadi İşletmesi) arasında geçerliliği olan "Atık Pillerin
Toplanması, Taşınması ve Bertarafı Projesi Uygulama Protokolü" çerçevesinde çalışmalar
yürütülmüştür.
Bu çalışmalar ile ilgili belediye sınırları içerisindeki atık pillerin çevreyi kirletmeyecek
0
100000
200000
300000
400000
500000
600000
700000
2011 2012 2013 2014 2015 2016
45
2.8
93
,00
51
8.9
95
,00
52
7.1
78
,00
55
.76
2,0
0
60
4.6
68
,00
60
8.0
34
,00
22
.82
9,0
0
60
7.9
87
,00
33
4.0
38
,00
45
3.0
93
,00
26
1.6
17
,00
19
4.3
12
,00
Atık Motor Yağı Atık Endüstriyel Yağ
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
62
şekilde, doğrudan ve dolaylı olarak alıcı ortama verilmesinin önlenmesi için evsel ve diğer
atıklardan ayrı toplanması ve bertarafının yapılması amaçlanmıştır. Yıl boyu toplanan atık
piller TAP tarafından teslim alınarak geri kazandırılmakta ve doğaya zararı önlenerek
ekonomiye de katkı sağlamaktadır. 2016 yılı içerisinde toplanan atık pil miktarı 26.160 kg '
dır.
Öğrencileri bilgilendirmek amacıyla, okullara geri kazanıma yönelik broşürler ve pil
biriktirme kutuları dağıtılmaktadır.
Çizelge C.37 – Antalya ilinde 2016 Yılında Toplanan Akümülatörlerle İlgili Veriler
(Atık Yönetimi Uygulaması, 2016)
ATIK AKÜMÜLATÖRLER
Atık Akümülatör Geçici
Depolama İzni Verilen Toplanan Atık
Akümülatör
Miktarı (ton)
İldeki Atık Akümülatör
Geri Kazanım Tesisleri
Geri kazanım Tesislerinde
İşlenen Atık Akümülatör
Miktarı
Depo
Sayısı
Kapasitesi
(ton) Sayı
Kapasite
(ton/yıl)
Miktarı
(ton) %
1 13 417,436 1 14.257 402,522 96,4
16 06 01*: Kurşunlu Akümülatörler için kullanılan atık kodu
Şekil C.18 – Antalya ilinde Yıllar İtibariyle Atık Akü Toplama ve Geri Kazanım
Miktarı (Ton) (Atık Yönetimi Uygulaması, 2016)
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
500
2012 2013 2014 2015 2016
355,23 327,187
213,842
457,293
417,436
344,622
309,307
197,677
438,865
402,522
Toplanan Akü Geri Kazanım
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
63
Çizelge C.38 – Antalya ilinde Yıllar İtibariyle Atık Akü Kazanım Miktarı (Ton) (Atık
Yönetimi Uygulaması. 2016)
2012 2013 2014 2015 2016
Kurşun 1.205.532,52 1.404.201,8 1.823.635,2 1.752.000 1.568.480
Plastik 146.618,82 170.781,3 205.159 260.000 232.943
Cüruf 154.764,31 180.269,15 216.556,7 1.353.000 1.211.302
Asitli Su 122.182,35 142.317,75 170.965,8 104.000 93.177
TOPLAM 1.629.098 1.897.570 2.279.544 3.469.000 3.105.901
191204-Atık lastik ve plastik atıkları
100401*-Birincil ve ikincil işlem curüfları
100402*-Birincil ve ikincil üretimden kaynaklanan cüruf ve köpükler
Çizelge C.39 – Antalya ilinde Yıllar İtibariyle Toplanan Atık Akü Miktarı (Kg) (Atık
Yönetimi Uygulaması ve 2015 Çevre Durum Raporu. 2016)
2013 2014 2015 2016 327.187 213.842 457.293 417.436
Kurşunlu Akümülatörler için kullanılan atık kodu 16 06 01*
Çizelge C.40 - Antalya ilinde Yıllar İtibariyle Toplanan Atık Pil Miktarı (Kg) (Atık
Yönetimi Uygulaması ve 2015 Çevre Durum Raporu. 2016)
2012 2013 2014 2015 2016
3.949 2.870 2.543 2.292 1.654 Atık piller için kullanılan atık kodları: 16 06 02*, 16 06 03*, 16 06 04, 16 06 05
C.7. Bitkisel Atık Yağlar
Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği kapsamında bitkisel atık yağların su, toprak
gibi alıcı ortamlara doğrudan verilmesini ve kanalizasyona boşaltılmasını önlemek
amacıyla Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından lisanslı firmalar aracılığı ile toplama,
taşıma, geri kazanım ve bertaraf çalışmaları gerçekleştirilmektedir.
Çizelge C.41 – Antalya ilinde 2016 Yılı İçin Atık Bitkisel Yağlarla İlgili Veriler
(Antalya Büyükşehir Beld., 2016)
Bitkisel Atık Yağ Ara
Depolama Lisansı Verilen
Tesis1
Toplanan Bitkisel Atık Yağ Miktarı
(kg)2
Lisans Alan Geri Kazanım
Tesisi
Kullanılmış
Kızartmalık Yağ
(20 01 26*)
Kullanım Ömrü
Dolmuş Yağlar
(20 01 25)
Sayısı Kapasitesi
(ton/yıl) Sayısı Kapasitesi
(ton)
8 240 1.669.732
1 Bitkisel atık yağlar için 6.6.2015 tarihinden önce verilen Bitkisel Atık Yağ Geçici Depolama İzinleri dahil
2 Atık Yönetim Uygulamasında beyan edilen atık miktarı stok ve tesis içi hariç olarak değerlendirilecektir.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
64
C.8. Ömrünü Tamamlamış Lastikler (ÖTL)
Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde; ömrünü
tamamlamış olan lastikler lisanslı geri dönüşüm firması tarafından alınarak geri kazanım,
enerji, geri dönüşüm ve yeniden kullanım sağlanarak değerlendirilmektedir. 2016 yılı
içerisinde toplanan atık lastik miktarı 3.607 ton'dur.
Çizelge C.42 – Antalya ilinde 2016 Yılında Oluşan Ömrünü Tamamlamış Lastikler
İle İlgili Veriler (Antalya Büyükşehir Beld., 2016)
ÖMRÜNÜ TAMAMLAMIŞ LASTİKLER (ÖTL)
ÖTL
Geçici
Depolama
Alanı
Geçici
Depolama
Alanlarındaki
ÖTL Miktarı
(ton)
ÖTL Geri
Kazanım Tesisi
Geri
Kazanılan
ÖTL
Miktarı
(ton)
ÖTL Bertaraf
Tesisi Bertaraf
Edilen ÖTL
Miktarı (ton)
Sayısı Hacmi
(m3) Sayısı
Kapasitesi
(ton/yıl) Sayısı
Kapasitesi
(ton/yıl)
3.607
Şekil C.19 – Antalya ilinde Geri Kazanım Tesislerine ve Çimento Fabrikalarına
Gönderilen Toplam ÖTL Miktarları (Ton/Yıl) (AÇŞİM, 2016)
Çizelge C.43 – Antalya ilinde Geri Kazanım Tesislerine ve Çimento Fabrikalarına
Gönderilen Toplam ÖTL Miktarları (ton/yıl) (AÇŞİM, 2016)
2012 2013 2014 2015 2016
Geri Kazanım Tesisi
Çimento Fabrikası 29,09 161,9 169,4 305,9
0
50
100
150
200
250
300
350
2012 2013 2014 2015 2016
0 0 0 0 0 0
29,09
161,9 169,4
305,9
Geri Kazanım Tesisi (ton) Çimento Fabrikaları (ton)
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
65
C.9. Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyalar (AEEE)
Avrupa Birliği’nin 2002/96/EC sayılı Atık Elektrikli ve Elektronik Eşya Direktifi ile
elektrikli ve elektronik eşyaların üretiminde kullanılan tehlikeli maddelerin kullanılmasını
yasaklayan 2002/95/EC sayılı elektrikli ve elektronik eşyalarda bazı zararlı maddelerin
kullanımının sınırlanmasına ilişkin direktiflerin ulusal mevzuatımıza uyumlaştırılması
çalışmaları kapsamında “Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Kontrolü Yönetmeliği”
hazırlanarak 22.05.2012 tarih ve 28300 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe
girmiştir.
Yönetmelik büyük ev eşyaları, küçük ev aletleri, bilişim ve telekomünikasyon ekipmanları,
tüketici ekipmanları, aydınlatma ekipmanları, elektrikli ve elektronik aletler (büyük ve
sabit sanayi aletleri hariç olmak üzere),oyuncaklar, eğlence ve spor aletleri, tıbbi cihazlar
(emplantasyon ürünleri ve hastalık bulaşıcı temaslarda bulunan ürünler hariç), izleme ve
kontrol aletleri ve otomat sınıflarına dâhil olan elektrikli ve elektronik eşyalar ile elektrik
ampulleri ve evsel amaçlı kullanılan aydınlatma gereçlerini kapsamaktadır.
Şekil C.20 - Antalya ilinde 2016 Yılı Atık Elektrikli ve Elektronik Eşya Toplama
Miktarları (ton) (AÇŞİM, 2016)
0
5
10
15
20
25
30
35
2011 2012 2013 2014 2015 2016
8,1
3,4
19,9
17,3
29,2
34,2
Toplanan AEEE (ton)
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
66
Şekil C.21 - Antalya ilinde 2016 Yılı AEEE İşleme Tesis Sayıları (AÇŞİM, 2016)
Çizelge C.44 – Antalya ilinde 2016 Yılı AEEE Toplanan ve İşlenen Miktarlar
(AÇŞİM, Antalya Büyükşehir Beld., 2016)
Belediyeler
Tarafından
Oluşturulan AEEE
Getirme Merkezleri
AEEE’lerin
Toplanması
Amacıyla
Oluşturulan
Aktarma
Merkezleri
Getirme
Merkezlerinde
ve Aktarma
Merkezlerinde
Biriken AEEE
Miktarı (ton)
AEEE İşleme Tesisi İşlenen
AEEE
Miktarı
(ton)
Sayısı Hacmi (m3) Sayısı Hacmi
(m3) Sayısı
Kapasitesi
(ton/yıl)
1 44 11 1 326 10,6
C.10. Ömrünü Tamamlamış (Hurda) Araçlar
“Ömrünü Tamamlamış Araçların Kontrolü Hakkında Yönetmelik” kapsamında İlde 4 adet
ÖTA Geçici Depolama Alanı mevcuttur.
Çizelge C.45 - Antalya ilinde 2016 Yılı Hurdaya Ayrılan Araç Sayısı (AÇŞİM, 2016) Oluşturulan ÖTA
Teslim Yerleri Sayısı
ÖTA Geçici Depolama
Alanı Sayısı
ÖTA İşleme Tesisi
Sayısı
İşlenen ÖTA Miktarı
(ton)
0 4 0 0
C.11. Tehlikesiz Atıklar
İlimizde, Bazı Tehlikesiz Atıkların Geri Kazanımı Tebliği Kapsamında 2016 yılında 44
adet toplama-ayırma belgesi düzenlenmiş olup, toplam firma sayısı 122 dir. 31 adet Çevre
İzin ve Lisanslı tehlikesiz atık geri kazanım tesisi mevcuttur.
0
0,1
0,2
0,3
0,4
0,5
0,6
0,7
0,8
0,9
1
2011 2012 2013 2014 2015 2016
0 0 0
1 1 1
Toplanan AEEE (ton)
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
67
Çizelge C.46 – Antalya ilinde 2016 Yılı İçin Sanayi Tesislerinde Oluşan Tehlikesiz
Atıkların Toplanma, Taşınma ve Bertaraf Edilmesi İle İlgili Verileri (Atık Yönetim
Uygulaması *, 2016)
Atık
Kodu**
2016
Atık
Miktarı
(ton/yıl)
Geri
Kazanım
Miktarı
(ton/yıl)
Geri
Kazanım
%’ si
Geri Kazanım
Yöntemi
Bertaraf
Miktarı
(ton/yıl)
Bertaraf
%’ si
Bertaraf
Yöntemi
02.01.10 45,160 45,160 100 R12 - - -
02.02.02 889,5 889,5 100 R1 - - -
02.03.04 3.087,67 3.087,67 100 R12 - - -
02.07.05 0,58 0,58 100 R13 - - -
03.01.05 286,32 286,32 100 R1/R12 - - -
03.03.08 30,99 30,99 100 R12 - - -
12.01.02 105,21 105,21 100 R12 - - -
12.01.05 42,8 42,8 100 R3 - - -
12.01.17 135,92 135,92 100 R1 - - -
15.01.01 815,22 815,22 100 R12 - - -
15.01.02 750,77 750,77 100 R3/R5/R12 - - -
15.01.03 1,7 1,7 100 R12 - - -
15.01.04 142,35 142,35 100 R12 - - -
15.01.06 861,67 861,67 100 R3/R5/R12/R13 - - -
15.01.07 250,90 250,90 100 R12 - - -
15.02.03 0,4 0,4 100 R12 - - -
16.01.03 337,95 337,95 100 R1/R3/R12/R13 - - -
16.01.17 123,04 123,04 100 R4/R12 - - -
16.01.18 406,88 406,88 100 R4/R12 - - -
16.01.19 12,13 12,13 100 R12 - - -
16.01.20 4,09 4,09 100 R12 - - -
16.01.22 19,97 19,97 100 R12 - - -
16.02.14 10,44 10,44 100 R12 - - -
17.02.01 123,76 123,76 100 R12 - - -
17.02.02 28,10 28,10 100 R12 - - -
17.02.03 70,35 70,35 100 R12 - - -
17.04.01 0,5 0,5 100 R12 - - -
17.04.02 32,15 32,15 100 R12 - - -
17.04.05 223,0 223,0 100 R12 - - -
17.04.07 367,8 367,8 100 R12 - - -
17.04.11 134,77 134,77 100 R12 - - -
18.01.09 6,6 - - - 6,6 100 D10/D15
19.08.05 92975,94 92975,94 100 R12 - - -
20.01.01 106,37 106,37 100 R12 - - -
20.01.02 35,18 35,18 100 R12 - - -
20.01.08 505,88 502,87 99 R1 0,5 1 D10
20.01.25 4 4 100 R9/R13 - - -
20.01.36 4,1 4,1 100 R12 - - -
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
68
Atık
Kodu**
2016
Atık
Miktarı
(ton/yıl)
Geri
Kazanım
Miktarı
(ton/yıl)
Geri
Kazanım
%’ si
Geri Kazanım
Yöntemi
Bertaraf
Miktarı
(ton/yıl)
Bertaraf
%’ si
Bertaraf
Yöntemi
20.01.38 535,25 535,25 100 R12 - - -
20.01.39 46,8 46,8 100 R12 - - -
20.01.40 798,56 798,56 100 R12 - - -
* İlde bulunan GFB/Lisanslı Atık İşleme Tesisleri’nin Atık Yönetim Uygulaması/Kütle Denge
Raporları kullanılarak doldurulacaktır.
C.11.1 Demir ve Çelik Sektörü ve Cüruf Atıkları
İlimizde demir çelik sektöründe çalışan tesis bulunmamaktadır.
C.11.2 Kömürle Çalışan Termik Santraller ve Kül
İlimizde kömürle çalışan termik santral yoktur.
C.11.3 Atıksu Arıtma Tesisi Çamurları
Antalya Büyükşehir Belediyesi Asat Genel Müdürlüğü tarafından işletilen evsel atıksu
arıtma tesisinden 2016 yılı içerisinde tüm tesislerde günlük ortalama 300-400 ton çamur
oluşmaktadır. Oluşan çamur kekinin %27,7’si Hurma AAT de bulunan 150 ton/gün
kapasiteli ASAT Termal Kurutma Tesisinde kurutulduktan sonra çimento fabrikalarına
yakma ve ara dolgu malzemeleri için gönderilmektedir. %72,3’ü ise Tehlikesiz Atık
Bertaraf Lisansına sahip firmalarına gönderilmektedir.
Antalya Organize Sanayi Bölgesinde bulunan işletmelerden kaynaklanan atıksular, OSB
Atıksu Arıtma Tesisinde arıtılmaktadır. Tesisten kaynaklanan arıtma çamurları tehlikeli
atık niteliğinde olup, OSB bünyesinde kurulmuş bulunan Arıtma Çamuru Kurutma
Tesisinde kurutularak ilgili yönetim tarafından lisanslı firmalara gönderilerek bertaraf
edilmektedir.
C.12. Tıbbi Atıklar
Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği’nin 52. Maddesi gereğince, Antalya Halk Sağlığı
Müdürlüğü personeline Antalya İl Milli Eğitim Müdürlüğü ile iş birliği içerisinde tıbbi atık
eğitimi 25.02.2016, 03.03.2016, 17.03.2016 tarihlerinde düzenlenmiştir. İl sınırları
içerisinde oluşan Tıbbi Atık miktarları Çizelge C.47 ve Çizelge C.48 oluşturulmuştur.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
69
Çizelge C.47 – 2016 Yılında Antalya İli Sınırları İçinde Oluşan Yıllık Tıbbi Atık
Miktarı (AÇŞİM, 2016)
İl/ilçe
Belediyesinin
Adı
Tıb
bi
Atı
k
Yö
net
im
Pla
nı
Tıb
bi
Atı
kla
rın
Ta
şın
ma
sı
To
pla
na
n
tıb
bi
atı
k
mik
tarı
Ber
tara
f
Yö
nte
mi
Ber
tara
f
Tes
isi
Ste
rili
zasy
on
/
Ya
km
a
Va
r
Yo
k
Öze
l
Ka
mu
ton
/yıl
Ya
km
a
Ste
rili
zasy
on
Bel
ediy
enin
Yet
kil
i
Fir
ma
nın
Tes
isin
Bu
lun
du
ğu
İl
Antalya
Büyükşehir
Belediye
Başkanlığı **
X 5 2.877,774 X X
*Tıbbi atık taşıma aracı sayısı “adet” olarak belirtilecektir.
**Antalya Büyükşehir Belediyesi, Antalya İlinin idari sınırlarının tamamına hizmet vermekte olup,
tüm ilçelerde dahil olmak üzere tıbbi atık toplamaktadır. Bu nedenle tablo veriler İlçe Belediyelerin
verilerini de kapsamaktadır.
Çizelge C.48 - Antalya ilinde Yıllara Göre Tıbbi Atık Miktarı (AÇŞİM, 2016) 2012 2013 2014 2015 2016
Tıbbi Atık Miktarı
(ton) 2.088,536 2.538,371 2.629,585 2.827,016 2.877
C.13. Maden Atıkları
İlimizde, (Muğla ili Fethiye ilçesinden çıkarılan krom cevherinin zenginleştirilmesi
amacıyla 1958 yılında kurulan) Ferrokrom tesislerinde “Düşük Karbonlu Ferrokrom” ve
“Ferrosilikokrom” üretimi gerçekleştirilmektedir. Üretimden kaynaklanan atıklar, yine
tesis sahası içerisinde kurulmuş bulunan Kırma-Eleme ve Zenginleştirme (Jig) tesisinde
değerlendirilmektedir. Bu zenginleştirme işlemi neticesinde, atık içerisinde bulunan metal
cevheri kazanılarak geride kalan pasa kısmı ise mucur ve dolgu malzemesi olarak geri
kazanılmaktadır. İlimizde, 2016 yılı içerisinde çalışan başka maden zenginleştirme tesisi
bulunmadığından Çizelge C.49 doldurulmamıştır.
İl genelinde bulunan diğer madencilik faaliyetleri II. Grup Maden ocaklarıdır. Bu maden
ocaklarından, Kalker işletmeciliği yapan ocaklardan herhangi bir atık oluşumu söz konusu
olamamaktadır. Mermer ocaklarından kaynaklanan pasalar ise, ocak sahaları içerisinde
uygun alanlarda stoklanmaktadır.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
70
Şekil C.22 – Antalya ilinde 2016 Yılında Madencilikte Proses Atıklarının Bertarafı
(AÇŞİM, 2016)
Çizelge C.49 – Antalya ilinde 2016 Yılında Maden Zenginleştirme Tesislerinden
Kaynaklanan Atık Miktarı (AÇŞİM, 2016)
Tesis Adı İşlenen Cevherin
Adı
Atık Miktarı
(ton/yıl)
Bertaraf
Yöntemi
Depolama
sınıfı
--- --- --- --- ---
C.14. Sonuç ve Değerlendirme
6360 Sayılı Kanun’la birlikte Antalya Büyükşehir Belediyesinin görev ve sorumluluk alanı
il mülki sınırına genişletilmiştir.
İlimizde atıklar lisanslı firmalar tarafından taşınarak lisanslı firmalarda bertaraf/geri
kazınım yapılmaktadır.
Kızıllı Katı Atık Düzenli Depolama Sahası II. sınıf düzenli depolama tesisi olup Atıkların
Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik kapsamında işletilmektedir. Atıkların
depolandığı depo tabanının tamamen geçirimsizliği sağlanmış olup, çöp sızıntı sularının
toprak ve yer altı sularının kirletme riski önlenmiştir. Depolama sahasında oluşan çöp
sızıntı suları sızıntı suyu drenaj sistemi ile toplanarak arıtma tesisine iletilerek arıtılmakta
olup herhangi bir çevre kirliliğine neden olmamaktadır.
Antalya’nın hâkim rüzgarının kuzey yönünde olması nedeni ile, depolama sahasında
kirlilik oluşturabilecek partiküller ve gazların serbest atmosfere bırakılması halinde hava
Depolama
100%
Dolgu
0%
Alıcı Ortama
Boşaltım
0%
Depolama Dolgu Alıcı Ortama Boşaltım
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
71
hareketlerinin ve meteorolojik hadiselerin olumsuz etkilerinin oluşumunun meteorolojik
açıdan sakıncası bulunmamaktadır.
Atıkların herhangi bir çevresel kirliğine neden olmaması için depolama sahasında ve
çevresinde sürekli olarak çevresel izleme çalışmaları yapılmakta, koku kontrolü, toz
kontrolü, uçuşan atıkların kontrolü, depo gazı izleme çalışmaları, sızıntı suyu ve yeraltı
suyu izleme çalışmaları düzenli olarak yürütülmektedir. Dolayısıyla depolama sahasının
oluşturabileceği çevresel kirliliği önlemek amacıyla gerekli tüm tedbirler alınmaktadır.
Kaynaklar
1. Antalya Büyükşehir Belediyesi ve İlçe Belediyeleri
2. Antalya Büyükşehir Belediyesi 2016 Faaliyet Raporu
3. AÇŞİM (Çevre Yönetimi ve Denetimi Şube Müdürlüğü)
4. Antalya İl Çevre Durum Raporu 2015
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
72
Ç. BÜYÜK ENDÜSTRİYEL KAZALARIN ÖNLENMESİ ÇALIŞMALARI
Ç.1. Büyük Endüstriyel Kazalar
Meydana gelen felaketler ve ülkemizde de yaşanan benzer kazalar sonucunda, ülkemizde
de ”Tehlikeli Maddeleri İçeren Büyük Kaza Risklerinin Kontrolüne İlişkin AB Konsey
Direktifi/Seveso II Direktifi”ni Türkiye mevzuatına uyumlaştıran “Büyük Endüstriyel
Kazaların Önlenmesi ve Etkilerinin Azaltılması Hakkında Yönetmelik” 30 Aralık 2013
tarihli ve 28867 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Yönetmelik, tehlikeli maddeler bulunduran kuruluşlarda büyük endüstriyel kazaların
önlenmesi ve muhtemel kazaların insanlara ve çevreye olan zararlarının en aza indirilmesi
amacıyla, yüksek seviyede, etkili ve sürekli korumayı sağlamak için alınması gereken
önlemler ile ilgili usul ve esasları belirlemeyi amaçlamaktadır. “Büyük Endüstriyel
Kazaların Önlenmesi ve Etkilerinin Azaltılması Hakkında Yönetmelik” hükümleri, Çevre
ve Şehircilik Bakanlığı ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile müştereken
yürütülmektedir. Bildirim maddesi, Yönetmeliğin yayımı tarihinde yürürlüğe girmiş olup,
diğer hükümleri 1/1/2016 tarihinde yürürlüğe girecektir. Tehlikeli madde içeren kuruluşlar,
öncelikle Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevre Bilgi Sistemi altında kurulmuş olan Seveso
(BEKRA) Bildirim Sistemi’ne bildirim yapmakla yükümlüdür. Bu bildirimler neticesinde
kapsamdaki kuruluşlar ve bunların, alt seviyeli ve üst seviyeli olmak üzere kategorileri
belirlenmektedir.
“Büyük Endüstriyel Kazaların Kontrolü Hakkında Yönetmelik” kapsamında Bakanlığımız
internet sitesinde bulunan “BEKRA Bildirim Sistemi”nden sorgulama yapılarak Çizelge
Ç.50 oluşturulmuştur.
Çizelge Ç.50 – Antalya ilinde 2016 Yılı Seveso Kuruluşlarının Sayısı (AÇŞİM, 2016)
KURULUŞ SAYISI
Alt Seviye 6
Üst Seviye 9
TOPLAM 15
Ç.2. Sonuç ve Değerlendirme
İlimizde Seveso kategorisi üst seviye olan kuruluşların Güvenlik Raporu ve Dahili Acil
Durum Planı hazırlama çalışmaları, Seveso kategorisi alt seviye olan kuruluşların Büyük
Kazaları Önleme Politika Belgesi hazırlama çalışmaları devam etmektedir.
Kaynaklar
BEKRA Bildirim Sistemi
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
73
D. DOĞA KORUMA VE BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK
D.1. Flora
Antalya havzası çeşitli iklim, toprak ve topografya şartlarına sahip olduğundan bitki
örtüsünde de çok çeşitlilik görülür. Havzada topografya ve yükseltinin elverişli olması
sebebiyle doğal bitki örtüsü olarak çok yıllık bitkiler vardır.
Çok yıllık bitkilerden genellikle denizden 0-600 m arasında değişen yüksekliklerde
Akdeniz maki topluluğu bulunur. Maki topluluğu fertlerinden en çok rastlananlar kermez
meşesi (Quercus coccifera), pırnal meşesi (Quercus ılex), erica (erica arborea), sakız
(Pistasia terenbentus), tesbih (Citrax officinalis), defne (Laurus nobilis), yabani zeytin
(Olea oleaster), menengiç (Pistacea lintiscus), keçi boynuzu (Celetonia cilicua), akça
kesme (Pleria medya) ve sandal (Arbutus andrechnea) dır.
Çok yıllık bitkilerden orman ağaç ve ağaççıkları bulundukları yüksekliklere göre aşağıda
belirtilmiştir.
0-1.200 m arasında değişen yüksekliklerde bölgenin en önemli orman ağacı olan kızıl çam
(Pinus brutia) yer alır. Önemli, gelişme süresinin kısa olması, selüloz sanayiinde
hammadde olarak kullanılması ve ucuzluğundan ileri gelmektedir.
1.000-1.400 m arasındaki yükseklerde sedir (Cedrus libani) ve karaçam (Pinus nigra) esası
teşkil eder. Sedir, bölgede yayılış ve yaşayışın uygun seviyesine erişmiŞ bulunmaktadır.
Boyu, şekli ve kerestelik evsafı sebebiyle bölgede büyük önem taşır. 180 cm göğüs
çapında ve 1000 yaşında olanlarına rastlamak mümkündür. Karaçam 1.000 m den itibaren
kızıl çamlarla birlikte 1.400 m de ise yalnız olarak yayılım gösterir. Karaçam ve sedir bazı
hallerde ardıç ormanları arasında dağınık olarak 2.100 m yüksekliğe kadar çıkabilir.
1.400-1.700 m arasındaki yüksekliklerde köknar (Abies cilicica) ve ardıç (Juniperus) yer
alır. Köknar, karaçam, sedir ve ardıçlarla karışık olarak bulunur. Ardıç kara çamlarla
karıŞık durumda olup, en yaygın hali 1.500 m‘nin üzerindeki yüksekliklerdir. Bölgede en
yaygın üç cinsi Juniperus durupasea, Juniperus exelsa‘dır.
Ayrıca havzanın hemen her tarafında bilhassa akarsu boylarında ve taban arazilerde söğüt,
kavak, yabani iğde, yabani armut, karaağaç, akça ağaç, çınar gibi ağaçlara çok olarak
rastlanır.
Antalya havzasında önemli saha kaplayan otsu bitkilerden 0-600 m yüksekliklerde
bulunanlar katır tırnağı (Spartium junceum), patlangıç (Caludea cilicia), laden (Cistus
laurafolius), hayıt (Witex onguscastus), mersin (Vistuss comminus) ve zakkum (Neriun
oleander), 600 m‘den daha yükseklerde bulunanlar ise kekik (Thymus vulgaris), sütleğen
(Euphorbiatine), deve dikeni (Circium spp.) ve günlük (Liquidambar orientalis)‘tür.
Antalya bölgesinde tabii olarak bulunan yıllık bitkiler çok çeşitli olarak karşımıza
çıkmaktadır. Çayır, mera ve yem bitkileri de dediğimiz bu topluluğun en önemlileri İngiliz
çimi (Lolium prenne), yabani yulaf cinsleri (Avena spp.), köper dişi (Cynodon dactylon),
domuz ayrığı (Dactylis glomereta), arpa çimi, pisipisi (Hordeum murinum), brom cinsleri
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
74
(Bromus spp.), kafkas darısı (Andropogon caucasicus), beyaz tırfıl (Trifolium repens),
çiçek tırfılı (Trifolium fragiferum), tarla tırfılı (Trifolium ervense), Şerbetçi otu yoncası
(Medicago spp.), yüksek otlak ayrığı (Agropyron elengatum), yumrulu arpa (Hordeum
bulbosum), sorguç otu (Stipa spp.), kır bromu (Bromus tecrorum), üzüm bromu (Bromus
racemosus), çavdar bromu (Bromus secalinus), yumrulu salkım otu (Poa bulbosa), çayır
tilki kuyruğu (Alopecurus protentis), yumak (Festuca ovina), otlak ayrığı (Agrapyron
cristatum), saz (Arundinaria tecta, Distichlis stricta, Sporobolus spp.), kaynaç (Phalaris
spp.), korunga (Onobtychis spp.), gazel boynuzu (Lotus corniculatus), geven (Astragalus
spp.), İran tırfılı (Trifolium resupinatum), geleman tırfılı (Trifolium meneghianum), kaba
tüylü fiğ (Vicia hirsuta) ve sarıtaŞ yoncası (Melilotus officinalis)‘dır.
Bölgenin genel florası aşağıda verilmiştir.
Çizelge Ç.51 – Antalya ili Genel Flora Bilgileri (ÇDR 2015, 2016) Ordo , Sınıf, Familya, Cins, Tür Habitat
Convolvulaceae
Convolvulus arvensis L. Açık alanlar
Verbenaceae
Vitex agnus – castus L. Kıyı, maki açıklıkları
Euphorbiaceae
Euphorbia rigida Nemli alanlar
E. Peplis Sahil
Andrachne telephoides Açık alanlar
EQUICETACEAE
Equicetum ramosissimum Desf. Nemli çayır
HYPOLEPIDACEAE
Pteridium aquilinum Nemli çayırlar sulak yerler
CRUCIFERAE
Cakile maritima Sahil
Aethionema arabicum Açıklıklar
Alyssum murale var. Murale Açıklıklar
Alyssum desertorum ssp.
desertorum
Açıklıklar
Cardaria draba ssp. Draba Yol kenarı
Thlaspi Perfoliatum L. Açık alanlar
Capsella bursa-pastoris açıklıklar
Resedaceae
Reseda lutea L. Var. Lutea Yol kenarı
Caryophyllaceae
Minuartia mesogitana ssp.
Mesoginata
Kumlu alanlar
Silene colorata Kumlu alanlar
Silene conoidea Açıklıklar
Silene vulgaris var. Vulgaris Çalılıklar
Apocınaceae
Vinca herbacea Maki
Nerium oleander Maki
Ephedraceae
Ephedra camphylophoda Maki
Chneopodıaceae
Chenepodium botyris Tahrip olmuş alanlar
Polygonaceae
Polygonum aviculare Açıklık kurak yerler
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
75
Malvsceae
Malva sylvestris Kıyılar, yol kenarları
Ericaceae
Erica manipluflora Maki
Elaegnaceae
Eleagnus angustifolia Yol kenarları
Legumınosae
Genista achanthoclada Maki
Calicotome villosa Maki
Ceratonia siliqua Maki
Lotus halophilus var halophilus Kumlu alanlar
Lathyrus annuus Çalılık
Lathyrus stenophyllus Kıyı
Melilotus officinalis Açıklık alanlar
Medicago marina Kıyı
M. orbicularis Açık alanlar
Trifolium campestre Meşe açıklıklar
Trifolium angustifolium Kumlu alanlar
Trifolium tomentosum Maki, açık alanlar
Trigonella monantha Açık alanlar
Coronilla parviflora Kıyı
Spartium junceum Maki
Onobrychys caput-galli Deniz kenarı
Colutea melanocalyx Yol kenarları, nemli alanlar
Cucurbitaceae
Ecballium elaterium Yol kenarı
Umbelliferae
Eryngium creticum Maki
E.maritimum Kumsal
Bupleurum gracile Maki
Ammi majus Açık alanlar
Turgelium hirsutum Açık alanlar
Daucus broteri Kumul alanlar
Dipsacaceae
Dipsacus laciniatus Yol kenarları, kıyı
Scabiosa atropurpurea ssp.
Maritime
Yol kenarları, kıyı
Compositae
Carduus nutans L. Maki içi açıklık
Achillea biebersteini
Xanthium stumarium ssp.
Stumarium
Tahrip edilmiş açıklıklar
X. spinosum Tahrip edilmiş açıklıklar
Bellis perennis Maki açıklığı
Bellis annua Maki
Chrysanthemum coronarium Maki
C.segetum Maki
Asteriscus aquaticus Yol kenarı
Anthemis chia Yol kenarı
Crupina crupinastrum Pinus açıklıkları
Crepis foetida ssp.foetida Maki, pinus örtüsü
Scolymus hispanicus Yol kenarları
Filago pyramidata Çalı açıklıkları
Gundelida tournefortii
var.turnefortii
Açık alanlar
Centaurea triumfetti Açık alanlar
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
76
Centaurea solstitialis ssp.
Solstitialis
Tahrip edilmiş açıklıklar
Circium inthybus Yol kenarları pinus ormanları
Cichorium inthybus Açık alanlar
Echinops viscosus Maki, yol kenarları
Inula viscosa Açık alanlar
Açık alanlar
Helichrysum pamphylicum Pinus korusu
Senecio vernalis Açık alanlar
Boragıneceae
Alkanna tinctoria ssp.
Subleiocarpa
Kumul, pinus altı
Anchusa azurea var.azurea Tahrip olmuş alanlar
Anchusa undulata ssp. Hybrida Kumul, pinus altı
Heliotropium hirsutissumum Yol kenarı
Echium angustifolium Maki, kıyı kumulları
Echium italicum Tahrip edilmiş alanlar
Cerinthe minor ssp.auriculata Yol kenarı
Moltkia coerulea Yol kenarı
Onosma aucheranum Pinus altı
Scrophularıaceae
Odontites verna Maki
Linaria chalepensis
var.chalepensis
Maki
Verbascum glomeratum Çalılık
Linum nodiflorum Kumlu alanlar
Linum trigynum Çalılık ve açık alanlar
Amaranthaceae
Amaranthus Kıyı
Rubiaceae
Asperula arvensis Açık alanlar
Galium verum ssp.galbrescens Çalılık alanlar
Amarıllıdaceae
Pancratium maritimum Kumsal, kıyı
II.SPERMATOPHYTA
A.GYMNOSPERMAE
Pinaceae
Pinus brutia ten Sahil+yüks.
Pinus pinae Sahil
Pinus nigra var. caramanica
(Loud)
Cedrus libani A. Richard
Cupressaceae
Cupressus sempervirens L. Maki
Cupressus sempervirens var.
Pyramidalis
Maki
Juniperoıdeae
Juniperus excelsaBieb. Maki
Delphinrum peregrinum Tarla kenarları
Ranunculus arvensis Yol kenarı
R.marginatus Yol kenarları
Anemo blanda schott & kotschy Çalılık
RHOEADALES
Papaveraceae
Papaver rhoeas L. Açıklık
Cistaceae
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
77
Cistus creticus Maki
Cistus salviifolius Maki
Capparidaceae
Capparis spinosa Açıklık alanlar
GUTTIFERALES
Guttferae
Hypericum perfoliatum Gölgelik yer
ROSALES
Rubus sanctus Yol kenarı
Potentilla reptans L.
Sarcopoterium spinosu yol kenarı kuru çayırlarm
MYRTACEAE
Myrtacea
Myrtus communis L. Maki
GRUİNALES
Geraniaceae
Geranium Pyrenaicum Koruluk kıyılar
Erodiummalocoides (L.) L’ . Herit
Erodium gruinum Açık alanlar
TEREBINTHALES
Pistacia terebinthus ssp Palaestina Maki
Pistacia lenthiscus Maki
UMBELLİFLORAE
Cornaceae
Cornus mas. L.
Araliaceae
Cephalaria dipsacodies Boiss&Bal
Scabiosa rotata Bieb.
Hedera helix Ağaçlar
Legumınosae
Genista achanthoclada Maki
Calicotome villosa Maki
Ceratonia siliqua Maki
Lotus halophilus var halophilus Kumlu alanlar
Lathyrus annuus Çalılık
Lathyrus stenophyllus Kıyı
Melilotus officinalis Açıklık alanlar
Medicago marina Kıyı
M. orbicularis Açık alanlar
Trifolium campestre Meşe açıklıklar
Trifolium angustifolium Kumlu alanlar
Trifolium tomentosum Maki, açık alanlar
Trigonella monantha Açık alanlar
Coronilla parviflora Kıyı
Spartium junceum Maki
Onobrychys caput-galli Deniz kenarı
Colutea melanocalyx Yol kenarları, nemli alanlar
Umbelliferae
Compositae
Carduus nutans L. Maki içi açıklık
Achillea biebersteini
Xanthium stumarium ssp.
Stumarium
Tahrip edilmiş açıklıklar
X. spinosum Tahrip edilmiş açıklıklar
Bellis perennis Maki açıklığı
Bellis annua Maki
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
78
Chrysanthemum coronarium Maki
C.segetum Maki
Asteriscus aquaticus Yol kenarı
Anthemis chia Yol kenarı
Crupina crupinastrum Pinus açıklıkları
Crepis foetida ssp.foetida Maki, pinus örtüsü
Scolymus hispanicus Yol kenarları
Filago pyramidata Çalı açıklıkları
Gundelida tournefortii
var.turnefortii
Açık alanlar
Centaurea triumfetti Açık alanlar
Centaurea solstitialis ssp.
Solstitialis
Tahrip edilmiş açıklıklar
Circium inthybus Yol kenarları pinus ormanları
Cichorium inthybus Açık alanlar
Echinops viscosus Maki, yol kenarları
Inula viscosa Açık alanlar
Açık alanlar
Helichrysum pamphylicum Pinus korusu
Senecio vernalis Açık alanlar
TUBIFLORAE
Thymus parnassicus Açıklık alanlar
Lamium psidicum Maki açıklıkları
Phlomis Iunarifolia Maki
Mentha sylvestris Nemli çayırlar
Sideritis Montana Çalılık koru
Micromeia myrtifolia Maki
Plantaginaceae
Plantogo lanceolata Maki, deniz kıyısı kumul alanlar
Phillyrea lotifolia L. Maki
Olea europeae var. oleaster Dc.
Ligustum vulgare L.
Jasminum officinale L.
Jasminun fruticans L.
Rubiaceae
Galium apprine Koruluk kıyılarda
Galium silvaticim
Rubia tinctorum L.
MONOCOTYLEDONAE
LILIFLORAE
Similax aspera L. Maki
Ruscus aculeatus L. Maki
Muscari comosum Yol kenarları maki açıklıkları
Asparagus acutifolius Maki
Asphodelus aestivus Maki
Allium myrianthum Maki
Crocus antalyensis Çalılık
Juncaceae
Juncus maritumus Kumul
Cyperaceae
Carex divisa Nemli alanlar
Cyperus capitatus Kumul alanlar
GLUMİFLORAE
Gramıneae
Poa annua Külüt ve nemli alanlar
Poa bulbosa Maki açıklıklar
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
79
D.2. Fauna
İl genelinde bulunan Fauna, Habitat ve Topluluklar şu şekildedir.
Çizelge Ç.52 – Antalya ili Genel Fauna, Habitat ve Topluluklar (ÇDR 2015, 2016) LATİNCE ADI, SINIF,
TAKIM FAMİLYA,
TÜR
TÜRKÇE ADI HABİTAT
AMPHIBIA Kurbağlar, Semenderler
URODELA Kuyruklu Kurbağlar
SALAMANDRIDAE Semenderler
Triturus vittatus Şeritli semender Az bitkili, taşlık alanlar
ANURA Kuyruksuz kurbağlar
PELOBATIDAE
Bufo viridis ssp.viridis Gece kurbağası Bahçe ve açık araziler
Bufo bufo Siğilli Kurbağa Bahçe, açık alanlar
HYLIDAE Yaprak kurbağları
Hyla arborea Ağaç kurbağası Ağaç, ağaçsı bitkiler üzerinde
RANIDEA
Rana ridibunda Ova kurbağası Bol bitkili, göl ve ağır akan sularda
PLEOBATIDAE
Pelobates syriacus Toprak kurbağası
REPTILA Sürüngenler
TESTUDINIDAE Kaplumbağlar
Testudo graeca Tosbağa Kumlu, kuru, taşlı araziler, bağ, bahçe araları
GEKKONIDAE Ev kelerleri
Hemidactylus turcicus Geniş parmaklı keler Taş altı, kaya yarıklarıile evler ve harabeler
AGAMIDAE
Agama stellio Dikenli keler
CHAMAELONIDAE
Chamaleo chamaleon Bukalemun
ANGUIDAE Yılanımsı kertenkele
Anguis fragilis Yılan kertenkele Orman, maki taş altı ve çayırlarda
Ophisops apodus Oluklu kertenkele Maki altı
LACERTIDAE Kertenkeleler
Ophisops elegans Tarla kertenkelesi Az bitkili açık alanlarda
Lacerta danforti Toros kertenkelesi Dere kenarları, çalılık, kayalık alanlar
Lacerta trilineata İri yeşil kertenkele Az bitkili açık alanlar
SICINCIDAE
Ablepharus kitaibeli İnce kertenkele
Mabuya aurata Tıknaz kertenkele
TYPHLOPIDAE
Thypıops vermicularis Kör yılan
COLUBRIDAE
Elaphe quatuerlinesia Sarı yılan Ovalarda taşlık dere kenarı, yamaç ve tarlalar
Colurber caspius Hazer yılanı
Bromus intermedius Kayalık alanlar, yol kenarı
Cynadon dactylon Bozuk tarlalarda
Alopecurus arundinaceus Yol kenarları
Vicia cracca Nemli alanlar
Agropyrum pal.
Phleum montanum Koru kenarları
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
80
Coluber jugularis Kara yılan
AVES Kuşlar
PODICIPEDIDAE
Podiceps cristatus Bahri Sulak alanlar
COLUMBIDAE
Columba livia Kaya güvercini Tarımsal alanlar, yerleşim yerleri, kayalıklar
Streptopelia decaoto Kumru İnsan yerleşimleri
S.senegalensis Küçük kumru Yerleşim yerleri
S.turtur Üveyik Ağaç dizileri, korular olan açık arazi
UPUPIDAE
Upupa epops İbibik Step, çalı ve bahçeler
PICIDAE
Picus viridis Yeşil ağaçkakan Orman, çalılık
Dendrocopus minor Küçük ağaçkakan
PARIDAE
Parus ater Çam baştankarası Çam ormanları
Parus major Baştankara Çam ormanları
CORVIDAE
Coleus monedula Cüce karga Seyrek ormanlar, bahçeler
Corvus frugilegus Ekin kargası Küçük koruluklar, yol boyu ağaçlar
Corvus corax Karakarga Az çok açık arazi, dağlar
Corvus corone cornix Leş kargası Tarım alanlarına yakın açıklıklar
Pica pica Saksağan Tek tük ağaç ve çalılar olan açık arazi
STURNIDAE
Sturnus vulgaris Sığırcık Hertürlü ağaçlıklar, parklar, bahçeler
FRINGILLIDAE
Carduelis spinus Sakakuşu İbreli ormanlar
Carduelis carduelis Saka Süs ve meyve bahçeleri
Carduelis chloris Florya, yelve kuşu Bahçeler, parklar, orman kenarları
CHARADRIIDAE
Charadrus dubius Kolyeli küçük yağmur kuşu Suya yakın açıklık
LARIDAE
Larus ridibundus Karabaş martı Deniz
CUCULIDAE
Cuculus canorus Gugukkuşu Ormanlar, ağaç ve çitler bulunan açık arazi
PASSERIDAE
Passer domesticus Ev serçesi İnsan yerleşimleri
PHASINIDAE
Coturnix cotunix Bıldırcn
Alectoris chukar Kınalı keklik
Phasianus colchicus Sülün
SCOLOPACIDAE
Scolopax rusticola Çulluk
FOLCONNIDAE
Falco eleonora Kara doğan
Falco subbuteo Delice doğan
ACCIPITRIDAE
Bueto buteo Şahin
CICONIDAE
Ciconia ciconia Ak leylek
Ciconia nigra Kara leylek
STRIGDAE
Bubo bubo Buhu
Otus scops Cüce baykuş
Athena noctua Kukumav
Strix aluco Alaca baykuş
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
81
TURDIDAE
Cercotrichas galactotes Kızıl çalı bülbülü
Turdus merula Kara tavuk
Turdus pilaris Ardıç
MAMALIA
CANIDAE
Vulpes vulpes Tilki Her yerde
Canis lupus Kurt
Canis aureus Çakal
CERVIDAE
Capreolus capreolus Karaca
GLIRIDAE
Dryomys nitedula Ağaç yediuyuru
Myomimus roachi Fare benzeri yediuyur
HYSTRIDAE
Hystrix cristata Oklu kirpi Step, açıklık
LEPORIDAE
Lepus evropoeus Yabani tavşan
MURIDAE
Mus musculus Ev faresi Yerleşim yerleri
Rattus rattus Sıçan Yerleşime yakın
Apodemus sylvaticus Orman faresi
TALPIDAE
Talpa europeus Köstebek Orman ve step
MUSTELIDAE
Mustela nivalis Gelincik Orman kenarı, çalılık ve fundalıklar
Meles meles Porsuk Ağaçlık, kayalık, çayırlar
Mortes mortes Ağaç sansarı
URSIDAE
Urcus arctos Boz ayı
SUIDAE
Sus scrofa Yabani domuz
SCIUDAE
Sciurus vulgaris Sincap
D.3. Ormanlar ve Milli Parklar
D.3.1. Ormanlar
İlimizdeki toplam orman alanı 1.146.199 Ha dır.
Ormanlık alanın 491.299 Ha.’ı (%42,86) Bozuk Orman, 654.900 Ha.’ı (%57,14) Verimli
Orman dır.
Mevcut ormanlık alanda % olarak ağaç türlerine göre;
Kızılçam : 56,10
Sedir : 7,11
Ardıç : 13,11
Karaçam : 5,42
Meşe : 9,60
Göknar : 3,11
Fıstık çamı : 0,26
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
82
Maki : 4,09
Defne : 0,19
Okaliptus : 0,04
Çınar : 0,02
Servi : 0,05
Diğer : 0,90
Şekil D.23 – Antalya ilinde Mevcut Ormanlık Alanlardaki Ağaç Türleri (Antalya
Orman Bölge Müdürlüğü, 2016)
D.3.2. Mili Parklar
Antalya ili sınırları içerisinde 5 adet Milli Park, 4 adet Tabiat Parkı, 3 adet Tabiat Koruma
Alanı, 10 adet Tabiat Anıtı, 8 adet Yaban Hayatı Geliştirme Sahası, 1 adet Ulusal Öneme
Haiz Sulak Alan, 33 adet Devlet Avlağı, 3 adet Genel Avlak, 5 adet Örnek Avlak Sahası, 9
adet Deniz Kaplumbağası Yuvalama Alanı bulunmaktadır.
Çizelge D.53 –Antalya ilinde bulunan Milli Parklar (Orman ve Su İşleri Bakanlığı VI.
Bölge Müdürlüğü, 2016)
KORUMA STATÜSÜ
ADI İLAN TARİHİ ALAN BÜYÜKLÜĞÜ
(Ha)
Milli Park Güllük Dağı (Termessos) Milli Parkı 03.11.1970 6.700
Milli Park Köprülü Kanyon Milli Parkı 12.12.1973 35.719,2
Milli Park Altınbeşik Milli Parkı 31.08.1994 1.146,6
Milli Park Saklıkent Milli Parkı 06.06.1996 1.643,3
Milli Park Beydağları Sahil (Olimpos) Milli Parkı 16.03.1972 31.165,9
Kızılçam; 56,1
Sedir; 7,11
Ardıç; 13,11
Karaçam; 5,42
Meşe; 9,6
Göknar; 3,11
Fıstık Çamı; 0,26
Maki; 4,09 Defne; 0,19 Okaliptüs; 0,04
Çınar; 0,02 Servi; 0,05
Diğer; 0,9
Ağaç Türleri (%)
Kızılçam Sedir Ardıç Karaçam Meşe Göknar Fıstık Çamı
Maki Defne Okaliptüs Çınar Servi Diğer
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
83
D.3.2.1. Güllük Dağı (Termessos) Milli Parkı
Döşemealtı ilçe sınırlarında yer alan 6.700 hektarlık saha, 03.11.1970 tarihinde Milli Park
ilan edilmiştir. 1969 yılında yapılmış Uzun Devreli Gelişme Planı mevcuttur. Antalya
ilinin 25 km kuzey-batısında, Güllük dağı ve çevresinde kurulmuştur.
Ana kaynak değerleri; Termessos Antik kenti, zengin biyolojik çeşitlilik ve jeolojik
oluşumlar (Mecene Kanyonu) dır.
Milli Park sahası içerisinde, idare ve ziyaretçi tanıtım merkezi (İnteraktif Tabiat Müzesi),
günübirlik kullanım alanı ve Termessos Antik kenti mevcuttur. Milli Parkı sahasını 2016
yılında 13.332 kişi ziyaret etmiştir.
Milli Park Girişi ve Ören Yeri Girişi Ücret Tahsilâtı; tek bilet uygulamasından dolayı,
14.03.2011 tarihli protokolle Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler
Genel Müdürlüğü’ne verilmiştir.
D.3.2.2. Köprülü Kanyon Milli Parkı
Antalya ili Manavgat ve Serik ilçeleri ile, Isparta ili Sütçüler ilçesi sınırları içerisinde yer
alan 35.719,2 hektarlık saha, 12.12.1973 tarihinde Milli Park ilan edilmiştir. 30.05.2014
tarihinde onaylanmış Uzun Devreli Gelişme Planı mevcuttur.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
84
Alanın ana kaynak değerleri; Kanyon, Köprü Çayı, Servi Ormanı, Selge Antik Şehri, Kızıl
akbaba, Adamkayaları’dır. Her yıl milli park sahasını yaklaşık 500.000 kişi ziyaret
etmektedir.
D.3.2.3. Altınbeşik Mağarası Milli Parkı
İbradı ilçesinde yer alan 1.146,6 hektarlık saha, 31.08.1994 tarihinde Milli Park ilan
edilmiştir. Uzun Devreli Gelişme Planı 07.01.2013 tarihinde onaylanmıştır.
Alanın ana kaynak değerleri; Altınbeşik Mağarası’dır.
Milli Park sahası içerisinde giriş kontrol kulübesi, yöresel mimari içerikli yürüyüş yolu ve
ziyaretçi dinlenme platformu mevcuttur. Milli Parkı sahasını 2016 yılında 8.455 kişi
ziyaret etmiştir.
Altınbeşik Mağarası Milli Parkının saha girişi, WC, Satış Stantları ve Genel Saha
Temizliği işi protokol ile Antalya Büyükşehir Belediye Başkanlığı’na 10 yıllığına
verilmiştir.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
85
D.3.2.4. Saklıkent Milli Parkı
Antalya ili Kaş ilçesi ile, Muğla ili Fethiye ilçesinde yer alan 1.643,3 hektarlık saha,
06.06.1996 tarihinde Milli Park ilan edilmiştir. Uzun Devreli Gelişme Planı, kurum
görüşleri aşaması tamamlanmış olup, Genel Müdürlüğümüzde makama sunum
aşamasındadır.
Alanın ana kaynak değerleri; Saklıkent Kanyonu’dur. Milli Parkı sahasını 2016 yılında
428.551 kişi ziyaret etmiştir.
Saklıkent Milli Parkı’nın yönetimi Doğa Koruma ve Milli Parklar Muğla Şube
Müdürlüğünce yapılmaktadır.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
86
D.3.2.5. Beydağları Sahil (Olimpos) Milli Parkı
Konyaaltı, Kemer ve Kumluca ilçelerinde yer alan 31.165,9 hektarlık saha 16.03.1972
tarihinde Milli Park ilan edilmiştir. Uzun Devreli Gelişme Revizyon Planı 26.10.2015
tarihinde onaylanmıştır. Göynük Kanyonu Tur Güzergâhının Uygulama Peyzaj Projesi
bulunmaktadır. Kesmeboğazı GKA ve Büyük Çaltıcak GKA koruma amaçlı imar planı
bulunmaktadır. 14.02.2012 tarihli ve 2012/2844 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile
Beydağları Sahil Milli Park Müdürlüğü kurulmuştur.
Alanın kaynak değeleri: Tahtalı(Olimpos) Dağı, Olimpos Antik Kentinin yakınında yer
alan Yanartaşı ve park içinde yer alan 25 adet yöre endemiği, 154 adet Türkiye endemiği
bitki türüdür.
Milli Park sahası içerisinde; Bahçecik-2 GKA, Beldibi-1 Durak Noktası, Beldibi-1 GKA,
Beldibi-1/B-1 GKA, Beldibi-1/B-2 GKA, Beldibi-1/C GKA, Beldibi-2 GKA, Beldibi-4
GKA, Büyük Çaltıcak GKA, Çıralı Yanartaş GKA, Çifteçeşmeler GKA, Göynük Çadırlı
Kamp Alanı, Göynük-2 Durak Noktası, Göynük-3 Durak Noktası, Göynük Kanyonu Tur
Güzergâhı, Kargıcak-1 GKA, Kargıcak-2 GKA, Kemer-1 Durak Noktası, Kemer-2 Durak
Noktası, Kesmeboğazı-1 GKA, Kesmeboğazı-2 GKA, Kındıl Çeşme Çadırlı Kamp Alanı,
Küçük Çaltıcak GKA, Sazak Koyu Mola Noktası, Tahtalı Dağı Yamaç Paraşütü, Topçam
GKA, Üçgen GKA, Yarıkpınar Mola Noktası, Atbükü Mola Noktası, Bahçecik-1 GKA,
Bahçecik-X GKA, Bahçecik-XX GKA, Beldibi-2 GKA, olmak üzere; 21 adet GKA, 5 adet
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
87
Durak Noktası, 3 adet Mola Noktası, 2 adet Çadırlı Kamp Alanı ve 1 adet Yamaç Paraşütü
işletmeciliği tesisleri bulunmaktadır.
Milli Parkı sahasını 2016 yılında 180.000 kişi ziyaret etmiştir.
D.4. Çayır ve Mera
4342 Sayılı Mera Kanunu 28.02.1998 tarihinde 23272 Sayılı Resmi Gazetede
yayımlanarak, Mera Yönetmeliği ve Mera Fon Yönetmeliği ise 31.07.1998 tarihinde 23419
Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Bu kanun ve yönetmeliklerin yürürlüğe girmesiyle birlikte ülkemiz mera, yaylak, kışlak ve
Umuma ait çayır ve otlakların tespiti, tahdidi ile ilgili köy ve belediyelere tahsislerinin
yapılması, belirlenecek kurallara uygun şekilde kullanımı, verimliliklerinin arttırılması,
denetlenmesi ve korunması mümkün olacaktır.
İlimizde Mera Kanunu çalışmalarını yürütmek amacıyla 1998 yılının Kasım ayında Mera
Komisyonu ve Komisyona bağlı olarak çalışan iki Mera Teknik Ekibi oluşturulmuş ve
yıllık programlar çerçevesinde tespit, tahdit, tahsis ve ıslah çalışmalarına başlanılmıştır.
Tespit, Tahdit ve Tahsis Çalışmaları:
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
88
4342 Sayılı Mera Kanunu uygulamaları gereğince mera faaliyetleri, İlimizde kurulan Mera
Komisyonu yönetiminde Alanya İlçesinde 2 teknik ekip, İl Merkezinde 4 Teknik ekip
aracılığı ile yürütülmektedir. 2017 yılı itibarı ile 1.927.095,05 dekar mera alanı tespit
edilmiştir. Bu alanın 603.258,80 dekarının tahdidi, 70.699,70 dekarının tahsisi
tamamlanmıştır. Islah çalışmaları kapsamında 12 köyün kullanımında 9 merada 41.348
dekar mera ıslah edilmiştir.
Islah ve Amenajman Çalışmaları: Mera Islah ve Amenajman Projeleri, İl Müdürlüğümüz, Akdeniz Üniversitesi Ziraat
Fakültesi ve Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü ile Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar
Genel Müdürlüğü arasında imzalanan protokol gereğince, Batı Akdeniz Tarımsal
Araştırma Enstitüsü ile birlikte hazırlanmakta ve yürütülmektedir.
İlimizde mera ıslah ve amenajman çalışmaları, 2004 yılında 5, 2006’da 1,2009 yılında 2,
2007’de 1 (Kiralama) proje olmak üzere toplam 8 proje ile sürdürülmüş ve projeler
tamamlanmıştır. Bunlar Aksu İlçesi Yenidumanlar ve Yurtpınar, Döşemealtı İlçesi
Aşağıoba, Yağca, Elmalı İlçesi Eymir ve Imırcık, Korkuteli İlçesi Küçükköy ve İbradı
İlçesi Eynif meralarıdır. Toplam 41.348 dekar uygulama alanı vardır. 8 köy/belde de Mera
Yönetim Birliği kurulmuş görevlerine devam etmektedir.
Çizelge D.54– Antalya ilinde Mera Islan ve Amenajman Yapılan alanlar (İl Gıda,
Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü, 2016l) İLÇE MAHALLE İŞBİRLİĞİ ALAN (Da) PROJE BAŞL. PROJE BİTİM
AKSU Yenidumanlar BATEM-AÜ. 302 2004 2009
DÖŞEMEALTI Aşağıoba BATEM-AÜ. 415 2004 2008
DÖŞEMEALTI Yağca BATEM-AÜ. 436 2004 2008
ELMALI Eymir BATEM-AÜ. 2.993 2004 2008
KORKUTELİ Küçükköy BATEM-AÜ. 15.000 2006 2011
İBRADI Eynif BATEM-AÜ. 20.607 2008 2014
AKSU Yurtpınar A.Ü. 360 2007
ELMALI Imırcık BATEM-AÜ. 79 2009 2014
Otlatma Planları: İlimizde tüm meralarda her sene başında İl otlatma planları hazırlanmakta ve
Kaymakamlıklara gönderilmektedir. Ayrıca ıslah ve amenajman çalışması yapılan tüm
köy/beldelerde otlatma planları hazırlanarak Mera Yönetim Birliklerine teslim edilerek
hayvancılıkla uğraşan çiftçilerimize duyurulmaktadır.
Gelecekteki Durum:
4342 Sayılı Mera Kanunu, geçim kaynağının büyük bir kısmını hayvancılığın teşkil
ettiği bölgemizde hayvansal üretime katkı sağlayacak doğal kaynakların
değerlendirilmesi ve sürdürülebilirliğinin sağlanması ve yöre çiftçisinin sosyo-
ekonomik yapısının iyileştirilmesi temini amacını gütmektedir.
Bu amaçla, hızlandırılmış kadastro çalışmalarına paralel bir çalışma ortamı
oluşturulmalıdır.
Tespiti biten yerlerde tahdit çalışmaları yapılarak mera, yaylak ve kışlakların
sınırları oluşturulmalıdır.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
89
Tespit ve tahdidi biten meralarda kullanım durumuna göre köy veya beldelere ya da
birkaç köy veya beldeye müştereken tahsis çalışmaları yapılmalıdır.
Tespit-tahdit ve tahsisi biten köy veya beldelerde gerekiyorsa ıslah ve amenajman
çalışmalarına başlanmalıdır.
Tüm meralarda mera yönetim birlikleri oluşturulmalı ve bu alanların yönetimi bu
birliklere bırakılmalıdır.
Özellikle bölgemizdeki yaylaklarda, günümüzde ulaşımın rahat olması ve gelişen
tarım teknolojileri nedeniyle farklı tarımsal faaliyetler yapılmak suretiyle yoğun
işgaller olmaktadır. Bu nedenle yaylakların yönetimi ve korunmasının
sağlanabilmesi için Yayla Barınakları Yönetmeliğinin kısa vadede yayınlanması
gerekmektedir.
Islah edilen meralarda sürdürülebilirlik açısından mera birlikleri ile birlikte en az 5
yıllık sürdürme projeleri yapılmalıdır.
Islah edilecek mera alanlarında en az 2-3 yıllık bilimsel denemeler yapılmalı daha
sonra ıslah projelerine geçilmelidir.
Büyük mera alanlarının (3000 da) ıslah çalışmaları tahsis yapılan köy veya belde ile
birlikte çevre köyleri de kapsayan hayvancılık tesisleri ve hayvansal ürün işleyen
tesislerinin (mandıra vb) geliştirilmesi çalışmaları birlikte organize edilmelidir.
D.5. Sulak Alanlar
04.04.2014 tarihli ve 28962 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Sulak Alanların
Korunması Yönetmeliği”nin 4. Maddesinde (ü) bendinde “Tabii veya suni, devamlı veya
geçici, suları durgun veya akıntılı, tatlı, acı veya tuzlu, denizlerin gelgit hareketlerinin
çekilme devresinde altı metreyi geçmeyen derinlikleri kapsayan, başta su kuşları olmak
üzere canlıların yaşama ortamı olarak önem taşıyan bütün sular, bataklık, sazlık ve
turbiyeler ile bu alanların kıyı kenar çizgisinden itibaren kara tarafına doğru ekolojik
açıdan sulak alan kalan yerleri” “Sulak Alan” olarak tanımlanmaktadır.
Antalya ilimiz sınırları içerisindeki sulak alanlarda “Sulak Alanların Korunması
Yönetmeliği” kapsamında iş ve işlemler Doğa Koruma ve Milli Parklar Antalya Şube
Müdürlüğü’nce yürütülmektedir.
Antalya ilimiz sınırları içerisinde bulunan başlıca sulak alanlarımız;
*Avlan Gölü,
*Olukköprü Kaynakları,
*Patara Kıyı Ekosistemleri,
*Aksu Deltası,
*Beymelek Lagünü,
*Demre Kuş Cenneti,
*Titreyen Göl,
*Oymapınar Baraj Gölü,
*Boğazkent Kuş Cenneti,
*Boğaçayı,
*Kırkgöz Kaynakları’dır.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
90
D.5.1. Avlan Gölü Sulak Alanı:
Avlan Gölü Sulak Alanı, 10.06.2016 tarihinde Ulusal Öneme Haiz Sulak Alan olarak tescil
edilmiştir. Avlan Gölü Sulak Alanı 11.062 ha.'dır. Avlan gölü sulak havzasında karasal ve
sucul olmak üzere iki ana ekosistem sınıfı yer almakta olup karasal olarak orman, tarım
alanları, üst zonlarda subalpin ve alpin zon ekosistemleri, sucul olarak da göl ekosistemi
yer almaktadır. Avlan Gölünün güneyinde Çığlıkara Tabiatı Koruma Alanı bulunmaktadır.
D.6. Tabiat Varlıklarını Koruma Çalışmaları
D.6.1. Tabiat Parkları
İlimiz sınırları içerisinde ilan edilmiş bulunan 4 adet Tabiat Parkı mevcuttur.
Çizelge D.55 –Antalya ilinde bulunan Tabiat Parkları (Orman ve Su İşleri Bakanlığı
VI. Bölge Müdürlüğü, 2016)
KORUMA STATÜSÜ
ADI İLAN TARİHİ ALAN BÜYÜKLÜĞÜ
(Ha)
Tabiat Parkı Kurşunlu Şelalesi Tabiat Parkı 21.05.1991 596,5
Tabiat Parkı İncekum Tabiat Parkı 08.12.2006 26,5
Tabiat Parkı Mavikent Tabiat Parkı 30.06.2009 42,5
Tabiat Parkı Tekirova Tabiat Parkı 20.04.2016 11,8
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
91
D.6.1.1. Kurşunlu Şelalesi Tabiat Parkı
Aksu ilçesinde yer alan 596,5 hekarlık saha, 21.05.1991 tarihinde Tabiat Parkı ilan
edilmiştir. Uzun Devreli Gelişme Planı 01.12.2011 tarihinde onaylanmıştır.
Alanın ana kaynak değerleri; yöreye adını veren irili ufaklı şelalelerin bulunması maki
formasyonlarının güzel örneklerini içermesi, flora, fauna ve özellikle nilüferli gölüyle
üstün bir peyzaj güzelliğidir.
Tabiat parkı içerisinde giriş kontrol ünitesi, otoparkı, satış büfeleri, cafe, günübirlik
kullanım alanı ve yürüyüş yolları mevcuttur. Tabiat Parkı sahasını 2016 yılında 20.739 kişi
ziyaret etmiştir.
Kapı girişi ücret tahsilâtı, hediyelik eşya reyonu, dondurma ve gözleme reyonu, büfe, kır
kahvesi, deve işletmeciliği, genel saha temizliği ve profesyonel fotoğraf çekimi özel
objeler üzerine baskı yapılması işletmeciliği; özel şirket tarafından işletilmektedir.
D.6.1.2. İncekum Tabiat Parkı
Alanya ilçesinde yer alan 26,5 hektarlık saha, 08.12.2006 tarihinde Tabiat Parkı ilan
edilmiştir. Uzun Devreli Gelişme Planı 12.08.2010 tarihinde onaylanmıştır.
Alanın ana kaynak değerleri; devlet mülkiyetinde olması ve halkın eğlenme dinlenme
potansiyeline uygun olması, manzara bütünlüğü içerisinde olmasıdır.
Tabiat parkı 2 kısımdan oluşmaktadır. I. kısmı, günübirlik amaçlar için kullanılmaktadır.
II. kısmı, yeni konaklama tesisinin yapılması çalışmaları tamamlanmıştır.
Tabiat Parkı sahasını 2016 yılında 35.980 kişi ziyaret etmiştir.
İncekum Tabiat Parkı I.Kısım - Kapı girişi, büfe, kır gazinosu, restoran, market, fırın, plaj
üniteleri, anfi tiyatro, çeşitlik kolaylık üniteleri (çamaşırhane, bulaşık yıkma yerleri, sıhhi
tesis kompleksi), vb. tesislerin işletilmesi ve sahanın genel temizliği; özel şirket tarafından
işletilmektedir.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
92
İncekum Tabiat Parkı II. Kısım - Plaj aktiviteleri, kapı girişi ücreti tahsilâtı, konaklama
üniteleri, restoran, büfe, toplantı salonu, disko aktivitesi işletilmesi; özel şirket tarafından
işletilmektedir.
D.6.1.3. Mavikent Tabiat Parkı
Kumluca ilçesinde yer alan 42,5 hektarlık saha, 30.06.2009 tarihinde Tabiat Parkı ilan
edilmiştir. Uzun Devreli Gelişme Planı 26.10.2009 tarihinde onaylanmıştır.
Kaynak Değeri: Alan içerisinde denize yakın kısımlarda Kıbrıs Akasyası ve fıstık çamı, iç
kısımlarda ise fıstık çamı, Kıbrıs Akasyası ve okaliptüs ağaçları bulunmaktadır.
Kapı girişi, çadır-karavan işletmeciliği ve genel saha temizliği; özel şirket tarafından
işletilmektedir.
D.6.1.4. Tekirova Tabiat Parkı
Kemer ilçesinde yer alan 11,8 hektarlık saha, 20.04.2016 tarihinde Tabiat Parkı ilan
edilmiştir. Gelişme Planı çalışmaları tamamlanmış olup, Bakanlıkta onay aşamasındadır.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
93
Tekirova Tabiat Parkı'nın en önemli kaynak değeri tabii özellikleri bozulmamış orman
ekosistemidir. Alan, küçük olmasına karşın flora ve fauna açısından da önemli unsurları
barındırmaktadır.
D.6.2. Tabiat Anıtları
İlimiz sınırları içerisinde ilan edilmiş bulunan 10 adet Tabiat Anıtı mevcuttur.
Çizelge D.56 –Antalya ilinde bulunan Tabiat Anıtları (Orman ve Su İşleri Bakanlığı
VI. Bölge Müdürlüğü, 2016)
KORUMA STATÜSÜ
ADI İLAN TARİHİ ALAN BÜYÜKLÜĞÜ
(Ha)
Tabiat Anıtı Kocakatran Lübnan Sediri Tabiat Anıtı 21.02.1995 0,25
Tabiat Anıtı Şah Ardıç Tabiat Anıtı 21.02.1995 0,25
Tabiat Anıtı Koç Sediri Tabiat Anıtı 21.02.1995 0,25
Tabiat Anıtı Aslan Ardıcı Tabiat Anıtı 21.04.1995 0,25
Tabiat Anıtı Karamık Köyü Sediri Tabiat Anıtı 21.04.1995 0,25
Tabiat Anıtı Koca Sedir Ağacı Tabiat Anıtı 13.09.2002 0,1
Tabiat Anıtı Dibek Sedir Ağacı Tabiat 13.09.2002 0,1
Tabiat Anıtı Gedelme Çınarı Tabiat Anıtı 06.05.2003 0,1
Tabiat Anıtı Zeytintaşı Mağarası Tabiat Anıtı 27.06.2013 45,9
Tabiat Anıtı Kocain Mağarası Tabiat Anıtı 16.08.2013 60,81
D.6.2.1. Kocakatran Lübnan Sediri Tabiat Anıtı:
Elmalı ilçesinde yer alan 0,25 hektarlık saha, 21.02.1995 tarihinde Tabiat Anıtı ilan
edilmiştir.
D.6.2.2. Şah Ardıç Tabiat Anıtı:
Elmalı ilçesinde yer alan 0,25 hektarlık saha, 21.02.1995 tarihinde Tabiat Anıtı ilan
edilmiştir.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
94
D.6.2.3. Koç Sediri Tabiat Anıtı:
Elmalı ilçesinde yer alan 0,25 hektarlık saha, 21.02.1995 tarihinde Tabiat Anıtı ilan
edilmiştir.
D.6.2.4. Aslan Ardıcı Tabiat Anıtı:
Elmalı ilçesinde yer alan 0,25 hektarlık saha, 21.04.1995 tarihinde Tabiat Anıtı ilan
edilmiştir.
D.6.2.5. Karamık Köyü Sediri Tabiat Anıtı:
Elmalı ilçesinde yer alan 0,25 hektarlık saha, 21.04.1995 tarihinde Tabiat Anıtı ilan
edilmiştir.
D.6.2.6. Koca Sedir Ağacı Tabiat Anıtı:
Elmalı ilçesinde yer alan 0,1 hektarlık saha, 13.09.2002 tarihinde Tabiat Anıtı ilan
edilmiştir.
D.6.2.7. Dibek Sedir Ağacı Tabiat Anıtı:
Kumluca ilçesinde yer alan 0,1 hektarlık saha, 13.09.2002 tarihinde Tabiat Anıtı ilan
edilmiştir.
D.6.2.8. Gedelme Çınarı Tabiat Anıtı:
Kemer ilçesinde yer alan 0,1 hektarlık saha, 06.05.2003 tarihinde Tabiat Anıtı ilan
edilmiştir.
D.6.2.9. Zeytintaşı Mağarası Tabiat Anıtı:
Serik ilçesinde yer alan 45,89 hektarlık saha, 27.06.2013 tarihinde Tabiat Anıtı ilan
edilmiştir. Alanın kaynak değeri; Zeytintaşı Mağarası içerisindeki sarkıt ve dikitlerin
olduğu jeolojik oluşumlarıdır.
Kapı girişi ücret tahsilatı, yöresel ürünler ile hediyelik eşya birimi ve büfe/kır
kahvesi birimi işletmeciliği protokol ile Serik Belediye Başkanlığı’na 5 yıllığına
verilmiştir.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
95
D.6.2.10. Kocain Mağarası Tabiat Anıtı:
Döşemealtı ilçesinde yer alan 60,81 hektarlık saha, 16.08.2013 tarihinde Tabiat Anıtı ilan
edilmiştir. Alanın kaynak değeri; Kocain Mağarası’nın giriş ağzının ve iç hacminin
büyüklüğü bakımından envanteri yapılmış mağaraların en büyüğü olup, dikit ve sütunların
çap ve boyları açısından da ülkemizde bilinen en önemli mağaradır.
D.6.3. Tabiatı Koruma Alanları
İlimiz sınırları içerisinde ilan edilmiş bulunan 3 adet Tabiatı Koruma Alanı mevcuttur.
Çizelge D.57 –Antalya ilinde bulunan Tabiatı Koruma Alanları (Orman ve Su İşleri
Bakanlığı VI. Bölge Müdürlüğü, 2016)
KORUMA STATÜSÜ
ADI İLAN TARİHİ ALAN BÜYÜKLÜĞÜ
(Ha)
Tabiatı Koruma Alanı Alacadağ Tabiatı Koruma Alanı 01.10.1990 423
Tabiatı Koruma Alanı Çığlıkara Tabiatı Koruma Alanı 05.07.1991 15.564,2
Tabiatı Koruma Alanı Dibek Tabiatı Koruma Alanı 31.12.1993 560,1
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
96
D.6.3.1. Alacadağ Tabiatı Koruma Alanı
Finike ilçesinde yer alan 423 hektarlık saha 01.10.1990 tarihinde Tabiatı Koruma Alanı
ilan edilmiştir.
Alanın ana kaynak değerleri; nadir orman ağacı türlerinin yer aldığı yirmiden fazla ağaç
türüne sahip oluşu, bozulmamış tabii dokusu ve anıt ağaçların mevcudiyeti ile nadir
bulunan ekosistemlerdendir.
D.6.3.2. Çığlıkara Tabiatı Koruma Alanı
Elmalı ilçesinde yer alan 15.889 hektarlık saha 05.07.1991 tarihinde Tabiatı Koruma Alanı
ilan edilmiştir. Alanda 02.12.2014 tarihinde sınır değişikliği yapılarak 15.564,2 hektar
olarak revizyon yapılmıştır.
Alanın ana kaynak değerleri; önemli bir orman ağacı olan Sedir’in optimum yayılış
alanıdır. Alanda aralarında endemik türlerin de bulunduğu 400’e yakın bitki türü vardır.
D.6.3.3. Dibek Tabiatı Koruma Alanı
Kumluca ilçesinde yer alan 560,1 hektarlık saha 31.12.1993 tarihinde Tabiatı Koruma
Alanı ilan edilmiştir.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
97
Alanın ana kaynak değerleri; anıt ağaç özelliğine sahip sedir meşçeresi ihtiva eden tabii
özellikleri bozulmamış bir orman ekosistemidir.
D.6.4. Yaban Hayatı Geliştirme Sahası
İlimiz sınırları içerisinde ilan edilmiş bulunan 8 adet Yaban Hayatı Geliştirme Sahası
mevcuttur.
Çizelge D.58 –Antalya ilinde bulunan Yaban Hayatı Geliştirme Sahaları (YHGS)
(Orman ve Su İşleri Bakanlığı VI. Bölge Müdürlüğü, 2016)
KORUMA STATÜSÜ
ADI İLAN TARİHİ ALAN BÜYÜKLÜĞÜ
(Ha)
Yaban Hayatı Geliştirme Sahası Üzümdere YHGS 16.10.2005 18.462,2
Yaban Hayatı Geliştirme Sahası Dimçayı YHGS 16.10.2005 48.133
Yaban Hayatı Geliştirme Sahası Cevizli Gidengelmez Dağı YHGS 16.10.2005 16.134
Yaban Hayatı Geliştirme Sahası Gündoğmuş YHGS 16.10.2005 8.404,4
Yaban Hayatı Geliştirme Sahası Kıbrıs Çayı YHGS 16.10.2005 3.554,9
Yaban Hayatı Geliştirme Sahası Sarıkaya YHGS 16.10.2005 40.397,7
Yaban Hayatı Geliştirme Sahası Sivridağ YHGS 16.10.2005 8.126,8
Yaban Hayatı Geliştirme Sahası Düzlerçamı YHGS 16.10.2005 28.972
D.6.4.1. Üzümdere Yaban Hayatı Geliştirme Sahası
Akseki ve İbradı ilçelerinde yer alan 18.462,2 hektarlık saha 16.10.2005 tarihinde Yaban
Hayatı Geliştirme Sahası ilan edilmiş olup, hedef türü yaban keçisidir.
Yönetim ve Gelişme Planı; 09.02.2011 tarihinde onaylanmıştır. Bölgeleme Kararları
revizyonu 01.06.2011 tarihinde yapılmıştır.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
98
D.6.4.2. Dimçayı Yaban Hayatı Geliştirme Sahası
Alanya ilçesinde yer alan 48.133 hektarlık saha 16.10.2005 tarihinde Yaban Hayatı
Geliştirme Sahası ilan edilmiş olup, hedef türü yaban keçisidir.
Yönetim ve Gelişme Planı; 07.08.2008 tarihinde onaylanmıştır. Bölgeleme Kararları
revizyonu 01.06.2011 tarihinde yapılmıştır.
D.6.4.3. Cevizli Gidengelmez Dağı Yaban Hayatı Geliştirme Sahası
Alanya ilçesinde yer alan 16.134 hektarlık saha 16.10.2005 tarihinde Yaban Hayatı
Geliştirme Sahası ilan edilmiş olup, hedef türü yaban keçisidir. Yönetim ve Gelişme Planı;
28.10.2015 tarihinde onaylanmıştır.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
99
D.6.4.4. Gündoğmuş Yaban Hayatı Geliştirme Sahası
Gündoğmuş ilçesinde yer alan 8.404,4 hektarlık saha 16.10.2005 tarihinde Yaban Hayatı
Geliştirme Sahası ilan edilmiş olup, hedef türü yaban keçisidir.
Yönetim ve Gelişme Planı; 28.10.2015 tarihinde onaylanmıştır.
D.6.4.5. Kıbrıs Çayı Yaban Hayatı Geliştirme Sahası
Kaş ilçesinde yer alan 3.554,9 hektarlık saha 16.10.2005 tarihinde Yaban Hayatı
Geliştirme Sahası ilan edilmiş olup, hedef türü yaban keçisidir.
Yönetim ve Gelişme Planı; 11.02.2013 tarihinde onaylanmıştır.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
100
D.6.4.6. Sarıkaya Yaban Hayatı Geliştirme Sahası
Finike ilçesinde yer alan 40.397,7 hektarlık saha, 16.10.2005 tarihinde Yaban Hayatı
Geliştirme Sahası ilan edilmiş olup, hedef türü yaban keçisidir.
Yönetim ve Gelişme Planı; 11.06.2012 tarihinde onaylanmıştır.
D.6.4.7. Sivridağ Yaban Hayatı Geliştirme Sahası
Merkez-Konyaaltı ilçesinde yer alan 8.126,8 hektarlık saha, 16.10.2005 tarihinde Yaban
Hayatı Geliştirme Sahası ilan edilmiş olup, hedef türü yaban keçisidir.
Yönetim ve Gelişme Planı; 14.07.2009 tarihinde onaylanmıştır.
D.6.4.8. Düzlerçamı Yaban Hayatı Geliştirme Sahası
Döşemealtı ilçesinde yer alan 28.972 hektarlık saha, 16.10.2005 tarihinde Yaban Hayatı
Geliştirme Sahası ilan edilmiş olup, hedef türü alageyik (Dama dama) ve yaban keçisidir.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
101
Yönetim ve Gelişme Planı; 02.06.2011 tarihinde onaylanmıştır.
Düzlerçamı Yaban Hayatı Geliştirme Sahası içerisinde 521 hektar büyüklüğünde
Eşen Adası Alageyik Üretim Merkezi yer almaktadır. Alanda ülkemize özgü ve son
yıllarda nesli tükenme tehlikesi altında ve alanın hedef türü olan 97 adet alageyik (Dama
dama) bulunmaktadır. 2016 yılında 10 adet alageyik yavrulamıştır.
D.6.5. Deniz Kaplumbağası Yuvalama Alanları
İlimiz sınırları içerisinde Mülga Çevre ve Orman Bakanlığı’nın “Deniz Kaplumbağalarının
Korunması" konulu 2009/10 sayılı Genelgesi'nde belirlenen 9 adet Deniz Kaplumbağası
Yuvalama Alanı mevcuttur.
D.6.5.1. Patara Deniz Kaplumbağası Yuvalama Alanı:
Bakanlığımızın "Deniz Kaplumbağalarının Korunması" konulu 2009/10 sayılı
Genelgesi'ne göre; 14 km uzunluğu olan Patara kumsalında 35-127 adet Caretta caretta ve
2 adet chelonia mydas yavru çıkış noktaları bulunmaktadır.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
102
D.6.5.2. Kale Deniz Kaplumbağası Yuvalama Alanı:
Bakanlığımızın "Deniz Kaplumbağalarının Korunması" konulu 2009/10 sayılı
Genelgesi'ne göre; 8,5 km uzunluğu olan Kale kumsalında 39-109 adet Caretta caretta
yavru çıkış noktası bulunmaktadır.
D.6.5.3. Kumluca Deniz Kaplumbağası Yuvalama Alanı:
Bakanlığımızın "Deniz Kaplumbağalarının Korunması" konulu 2009/10 sayılı
Genelgesi'ne göre; 14 km uzunluğu olan Kumluca kumsalında 75-305 adet Caretta caretta
ve 0-7 adet chelonia mydas yavru çıkış noktaları bulunmaktadır.
D.6.5.4. Çıralı Deniz Kaplumbağası Yuvalama Alanı:
Bakanlığımızın "Deniz Kaplumbağalarının Korunması" konulu 2009/10 sayılı
Genelgesi'ne göre; 3,2 km uzunluğu olan Çıralı kumsalında 23-105 adet Caretta caretta
yavru çıkış noktası bulunmaktadır.
D.6.5.5. Tekirova Deniz Kaplumbağası Yuvalama Alanı:
Bakanlığımızın "Deniz Kaplumbağalarının Korunması" konulu 2009/10 sayılı
Genelgesi'ne göre; 3,7 km uzunluğu olan Tekirova kumsalında 4-23 adet Caretta caretta
yavru çıkış noktası bulunmaktadır.
D.6.5.6. Belek Deniz Kaplumbağası Yuvalama Alanı:
Bakanlığımızın "Deniz Kaplumbağalarının Korunması" konulu 2009/10 sayılı
Genelgesi'ne göre; 29,3 km uzunluğu olan Belek kumsalında 68-1053 adet Caretta caretta
ve 2-8 adet chelonia mydas yavru çıkış noktaları bulunmaktadır.
D.6.5.7. Kızılot Deniz Kaplumbağası Yuvalama Alanı:
Bakanlığımızın "Deniz Kaplumbağalarının Korunması" konulu 2009/10 sayılı
Genelgesi'ne göre; 16,1 km uzunluğu olan Kızılot kumsalında 50-270 adet Caretta caretta
ve 0-3 adet chelonia mydas yavru çıkış noktaları bulunmaktadır.
D.6.5.8. Demirtaş Deniz Kaplumbağası Yuvalama Alanı:
Bakanlığımızın "Deniz Kaplumbağalarının Korunması" konulu 2009/10 sayılı
Genelgesi'ne göre; 7,8 km uzunluğu olan Demirtaş kumsalında 41-137 adet Caretta caretta
yavru çıkış noktası bulunmaktadır.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
103
D.6.5.9. Gazipaşa Deniz Kaplumbağası Yuvalama Alanı:
Bakanlığımızın "Deniz Kaplumbağalarının Korunması" konulu 2009/10 sayılı
Genelgesi'ne göre; 6,8 km uzunluğu olan Gazipaşa kumsalında 14-53 adet Caretta caretta
yavru çıkış noktası bulunmaktadır.
D.6.6. Avlaklar İlimiz sınırları içerisinde ilan edilmiş bulunan 33 adet Devlet Avlağı, 3 adet Genel Avlak ve 5 adet
Örnek Avlak Sahası mevcuttur.
D.6.6.1. Devlet Avlakları
1. Akseki Geriş Devlet Avlağı: Akseki ilçe sınırları içerisindedir. Alanı 16.267
hektardır.
2. Akseki Merkez Devlet Avlağı: Akseki ilçe sınırları içerisindedir. Alanı 35.230
hektardır.
3. Alanya Güzelbağ(Yaylaalan) Devlet Avlağı: Alanya ilçe sınırları içerisindedir.
Alanı 21.583,4 hektardır.
4. Alanya Mahmutlar-Demirtaş Devlet Avlağı: Alanya ilçe sınırları içerisindedir.
Alanı 29.385 hektardır.
5. Alanya Merkez Devlet Avlağı: Alanya İlçe sınırları içerisindedir. Alanı 11.245,9
hektardır.
6. Gazipaşa Doğanca Devlet Avlağı: Gazipaşa ilçe sınırları içerisindedir. Alanı
12.187 hektardır.
7. Gazipaşa Karatepe Devlet Avlağı: Gazipaşa ilçe sınırları içerisindedir. Alanı
24.172 hektardır.
8. Gazipaşa Merkez Devlet Avlağı: Gazipaşa ilçe sınırları içerisindedir. Alanı
23.532,5 hektardır.
9. Gündoğmuş Eskibağ Devlet Avlağı: Gündoğmuş ilçe sınırları içerisindedir. Alanı
23.194,4 hektardır.
10. Gündoğmuş Merkez Devlet Avlağı: Gündoğmuş ilçe sınırları içerisindedir. Alanı
26.179,2 hektardır.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
104
11. Güzelbağ Devlet Avlağı: Alanya ilçe sınırları içerisindedir. Alanı 4.776,1
hektardır.
12. İkizpınar Burhanyayla Devlet Avlağı: Kaş ilçe sınırları içerisindedir. Alanı 41.472
hektardır.
13. Kargı Devlet Avlağı: Alanya ilçe sınırları içerisindedir. Alanı 23.893,3 hektardır. 14. Kaş Gömbe Devlet Avlağı: Kaş ilçe sınırları içerisindedir. Alanı 12.339 hektardır. 15. Kaş Kalkan Devlet Avlağı: Kaş ilçe sınırları içerisindedir. Alanı 35.719 hektadır. 16. Kaş Kasaba Devlet Avlağı: Kaş ilçe sınırları içerisindedir. Alanı 51.229 hektardır. 17. Kaş Asas Dağları Devlet Avlağı: Kaş ilçe sınırları içerisindedir. Alanı 9.711
hektardır. 18. Korkuteli Devlet Avlağı: Korkuteli ilçe sınırları içerisindedir. Alanı 84.927
hektadır.
19. Korkuteli Bahçeyaka Devlet Avlağı: Korkuteli ilçe sınırları içerisindedir. Alanı
49.770 hektardır.
20. Korkuteli Yeşilyayla Devlet Avlağı: Gündoğmuş ilçe sınırları içerisindedir. Alanı
75.356 hektardır.
21. Lengüme Devlet Avlağı: Kaş ilçe sınırları içerisindedir. Alanı 24.271 hektardır.
22. Manavgat Yalçındibi Devlet Avlağı: Manavgat ilçe sınırları içerisindedir. Alanı
42.490 hektardır.
23. Serik Gebiz Devlet Avlağı: Serik ilçe sınırları içerisindedir. Alanı 36.023 hektardır. 24. Taşağıl Sağırin Devlet Avlağı: Manavgat ilçe sınırları içerisindedir. Alanı 66.079
hektardır. 25. Demre Devlet Avlağı: Demre ilçe sınırları içerisindedir. Alanı 26.647 hektardır. 26. Finike Devlet Avlağı: Finike ilçe sınırları içerisindedir. Alanı 41.616 hektardır. 27. Kumluca Alakır Devlet Avlağı: Kumluca ilçe sınırları içerisindedir. Alanı 52.676
hektardır. 28. Kumluca Adrasan Devlet Avlağı: Kumluca ilçe sınırları içerisindedir. Alanı 34.023
hektardır. 29. Elmalı Devlet Avlağı: Elmalı ilçe sınırları içerisindedir. Alanı 81.945 hektardır. 30. Elmalı Gölova Devlet Avlağı: Elmalı ilçe sınırları içerisindedir. Alanı 58.870
hektardır. 31. Döşemealtı Devlet Avlağı: Döşemealtı ilçe sınırları içerisindedir. Alanı 56.140
hektardır. 32. Akseki Cevizli Yarpuz Devlet Avlağı: Akseki ilçe sınırları içerisindedir. Alanı
21.057 hektardır. 33. İbradı Devlet Avlağı: İbradı ilçe sınırları içerisindedir. Alanı 79.848 hektardır.
D.6.6.2. Genel Avlaklar
1. Alanya Söğüt Genel Avlağı: Alanya ilçe sınırları içerisindedir. Alanı 31.444,6
hektardır.
2. Gündoğmuş Oğuz Genel Avlağı: Gündoğmuş ilçe sınırları içerisindedir. Alanı
61.043 hektardır.
3. Sivastı Çığlık Genel Avlağı: Alanya ilçe sınırları içerisindedir. Alanı 50.212,8
hektardır.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
105
D.6.6.3. Örnek Avlaklar
1. Akseki Cevizli-Kuyucak-Bademli Örnek Avlağı: Akseki ilçe sınırları içerisindedir.
Alanı 3.529,5 hektardır.
2. Alanya Alara Örnek Avlağı: Alanya ilçe sınırları içerisindedir. Alanı 4.242
hektardır.
3. Elmalı Kutuboğazı Örnek Avlağı: Elmalı ilçe sınırları içerisindedir. Alanı 7.390
hektardır.
4. Korkuteli Dereköy Örnek Avlağı: Korkuteli ilçe sınırları içerisindedir. Alanı 13.069
hektardır.
5. Korkuteli Naldöken Örnek Avlağı: Korkuteli ilçe sınırları içerisindedir. Alanı 9.424
hektardır.
D.6.7. Özel Çevre Koruma Bölgeleri
Antalya İli sınırları içerisinde 4 adet Özel Çevre Koruma Bölgesi bulunmaktadır. Bunlar;
1-Belek Özel Çevre Koruma Bölgesi: 21.10.1990 Tarihinde Resmi Gazetede
yayımlanması ile ilan edilmiş, 111,79 km2’
lik alan ve 23 km’lik sahil şeridine sahip olup,
Antalya ili, Serik ve Manavgat İlçeleri sınırları içerisindedir.
2-Patara Özel Çevre Koruma Bölgesi: 02.03.1990 Tarihinde Resmi Gazetede
yayımlanması ile ilan edilmiş, 197,10 km2’
lik alan ve 18 km’lik sahil şeridine sahip olup,
Antalya İli Kaş İlçesi sınırları içerisindedir.
3-Kaş-Kekova Özel Çevre Koruma Bölgesi: 8.11.2006 tarih ve 2006/11266 sayılı
Bakanlar Kurulu Kararıyla Kekova Özel Çevre Koruma Bölgesi sınırları genişletilmiş ve
ismi “Kaş-Kekova Özel Çevre Koruma Bölgesi” olarak değiştirilmiştir. Kaş-Kekova Özel
Çevre Koruma Bölgesi, Akdeniz Bölgesinde Antalya İli, Demre ve Kaş İlçeleri sınırları
içinde Yaklaşık 260 km2’lik bir alanı kapsayan bölgenin kıyısında yer alan Üçağız-Kale
yerleşimi yanında, iç kesimlerde Çevreli ve Kapaklı köyleri, Bayındır, Belenli, Boğazcık,
Kılıçlı köylerinin sahil kesimleri bulunmaktadır. Ayrıca Kaş ilçesi idari sınırları içinde
bulunan İnce burun’dan başlayarak Sulu Ada(Heybeli Ada), Kovan Ada, Kovanlı Ada,
Besmi Adası, Başak ve Sarıat Adalarını içine alarak Uluburun’dan Kekova Özel Çevre
Koruma Bölgesi’ne bağlanmıştır.
4-Finike Denizaltı Dağları Özel Çevre Koruma Bölgesi 16 Ağustos 2013 tarihli ve
28737 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla Resmi Gazete’de yayımlanarak ilan edilen
ülkemizin deniz alanında ilk koruma alanı olma özelliğini taşımakta olup Ülkemizin Ege
ve Akdeniz kıyıları ile Anadolu’nun çeşitli bölgelerinde yer alan toplam 15 adet Özel
Çevre Koruma bölgesine eklenen ve 1.124.173 ha’lık deniz koruma alanını ihtiva eden
Finike Denizaltı Dağları Özel Çevre Koruma Bölgesi; derin deniz biyolojik çeşitliliği,
ender bulunan banklar, denizaltı dağları gibi özel ekosistemler, nesli azalan türler ve nadir
ekosistemler açısından önem arz etmektedir.
Ayrıca İlimiz sınırları içerisinde 50 adet Doğal Sit Alanı, 123 adet anıt ağaç ve 35 adet
ağaç topluğu bulunmaktadır.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
106
D.7. Sonuç ve Değerlendirme
Antalya ili sınırları içerisinde 5 adet Milli Park, 4 adet Tabiat Parkı, 3 adet Tabiat Koruma
Alanı, 10 adet Tabiat Anıtı, 8 adet Yaban Hayatı Geliştirme Sahası, 1 adet Ulusal Öneme
Haiz Sulak Alan, 33 adet Devlet Avlağı, 3 adet Genel Avlak, 5 adet Örnek Avlak Sahası, 9
adet Deniz Kaplumbağası Yuvalama Alanı bulunmaktadır.
Antalya ilinin korunan alanlar toplamı 275.954,9 hektar olup, il alanına oranı %13,2’dir.
Kaynaklar
1-Orman ve Su İşleri Bakanlığı VI. Bölge Müdürlüğü Doğa Koruma ve Milli Parklar
Antalya Şube Müdürlüğü ve Beydağları Sahil Milli Park Müdürlüğü
2- Antalya Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü Tabiat Varlıkları Koruma Şube Müdürlüğü
3- Orman Bölge Müdürlüğü
4- Antalya İl Çevre Durum Raporu 2015
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
107
E. ARAZİ KULLANIMI
E.1. Arazi Kullanım Verileri
Antalya ili oldukça dağlık bir coğrafyada yer alması nedeniyle toplam arazinin ancak
%20,8’inde tarım yapılabilmektedir. Bu engebeli topografya içinde etkin ve sürdürülebilir
tarımsal üretimin gerçekleştirilmesi, verimliliğin artırılması, mevcut tarım arazilerinin
Arazi Kullanma Yetenek Sınıfları’na (AKKS) göre değerlendirilmesi ile mümkün
olabilecektir.
Topraklarımız tarımsal üretimin temel aracı olduğundan kullanım yeteneklerine göre
işlenmesi ve bu toprakların özürlerine uygun bitkisel üretim yapılması bizim için olduğu
kadar gelecek kuşaklarımız için de önemlidir.
Gerek etüdlerde, gerekse alınan numunelerin laboratuvarda analizleri sonucu tesbit edilen
toprak özelliklerinin çeşitli yönlerden değerlendirilip, derecelendirilmeleri yapılmaktadır.
Çok değişik topraklar ve çeşitli kullanım amaçları olduğundan sınıflamalarda değişik
amaçlarla yapılmaktadır. Bu sınıflamalardan biri olan Arazi Kullanma Kabiliyet
Sınıflaması, daha çok tarımsal amaçla yapılan bir sınıflamadır. Bu sınıflamaya göre 8 adet
sınıf mevcut olup, bunlar aşağıda açıklanmıştır. İlk 4 sınıf arazi, iyi bir toprak idaresi
altında, yöreye adapte olmuş tarla bitkileri ile orman-mera ve çayır bitkilerini iyi bir
şekilde yetiştirmeye müsaittir. VI. ve VII. Sınıflarda toprak ve su koruma önlemleri
alınması koşuluyla bazı özel bitkilerde yetiştirilebilir. VIII. Sınıf arazi çok etkin ve pahalı
ıslah çalışmaları ile üretime alınabilirse de mevcut piyasa koşullarında elde edilecek ürün
yatırım harcamalarını karşılayamaz.
Çizelge E.59 – Antalya ilinde 2016 Yılı Arazi Kullanım Durumu (İl Gıda Tarım ve
Hayvancılık Müdürlüğü, 2016)
Kullanılan Tarım
Arazisi Çayır-Mera Arazisi
Orman ve Diğer
Alanlar TOPLAM
Ha % Ha % Ha % Ha %
365.248 18,10 192.699 9,55 1.459.753 72,35 2.017.700 100
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
108
Şekil E.24 – Antalya ilinde 2016 Yılı Arazi Kullanım Durumu (İl Gıda Tarım ve
Hayvancılık Müdürlüğü, 2016)
Çizelge E.60 –Antalya ilinde Arazilerin Kullanımına Göre Arazi Sınıflandırılması
(Orman ve Su İşleri Bakanlığı Bilgi işlem Dairesi Başkanlığı Corine Veritabanı, 2016)
VERİ FORMATI
ANTALYA ALAN BÜYÜKLÜĞÜ
1990 2000 2006 2012
Arazi Sınıfı ha % ha % ha % ha %
1) Yapay Alanlar 15585,84 0,76 29142,49 1,42 30984,26 1,54 34237,19 1,70
2) Tarımsal Alanlar 522531,11 25,54 512884,91 25,07 513580,35 25,49 511410,65 25,38
3) Orman ve Yarı Doğal Alanlar 1501988,06 73,41 1497248,69 73,17 1463581,38 72,63 1461617,92 72,53
4) Sulak Alanlar 2015,41 0,10 1995,23 0,10 1490,25 0,07 1546,09 0,08
5) Su Yapıları 4008,81 0,20 4858,06 0,24 5575,19 0,28 6393,55 0,32
TOPLAM 2046129,23 100,00 2046129,38 100,00 2015211,43 100,00 2015205,4 100,00
Bu gösterge CORİNE Arazi Örtüsü katagorisine göre göreceli arazi örtüsü dağılımını gösterir.
Tarım Arazileri (ha);
365248; 18%
Çayır ve Meralar
(ha); 192699; 10%
Orman ve Diğer
Alanlar (ha);
1459753; 72%
Arazi Durumu
Tarım Arazileri (ha) Çayır ve Meralar (ha) Orman ve Diğer Alanlar (ha)
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
109
E.2. Mekânsal Planlama
E.2.1. Çevre Düzeni Planı
Antalya-Burdur-Isparta Planlama Bölgesi 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı, 644
sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 7.maddesi uyarınca 15/04/2014 tarihinde
onaylanmıştır.
15.04.2014 tarihinde onaylanmış olan “Antalya-Burdur-Isparta Planlama Bölgesi
1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı”, askı sürecindeki itirazların değerlendirilmesi
sonrasında 23.03.2015 tarihinde Bakanlık Makamı’nca onaylanmıştır.
644 sayılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun
Hükmünde Kararname’nin 7.maddesi uyarınca 23.03.2015 tarihinde onaylanmış olan
"Antalya-Burdur-Isparta Planlama Bölgesi 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı"na ilişkin
askı sürecinde iletilen itirazlar değerlendirilerek 27.08.2015 tarihinde Bakanlık Makamınca
onaylanmıştır.
644 sayılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun
Hükmünde Kararname’nin 7.maddesi uyarınca "Antalya-Burdur-Isparta Planlama Bölgesi
1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı Değişikliği" (Plan Paftası M24, Lejant Paftası, Plan
Değişikliği Açıklama Raporu) 01.07.2016 tarihinde Bakanlık Makamınca onaylanmıştır.
Bakanlığımızca onaylanan Antalya-Burdur-Isparta Planlama Bölgesi 1/100.000 ölçekli
ÇDP değişikliği ile 5.3 maddesine “Planlama bölgesindeki Büyükşehir Belediye sınırları
içerisinde, bu planın onayından sonraki iş ve işlemler, 644 sayılı kanun hükmünde
kararname ve büyükşehir belediyesi kanunu uyarınca Büyükşehir Belediyesince
yürütülür.” plan hükmü ilavesi yapılmış olup, Antalya Büyükşehir Belediye Başkanlığınca
değerlendirilmektedir.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
110
Harita E.11 Antalya-Burdur-Isparta Planlama Bölgesi 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni
Planı (2016)
E.3. Sonuç ve Değerlendirme
Arazi kullanımı ile ilgili değerlendirmeler; yetkileri dahilinde ilgili kamu kurumları ve
Antalya Büyükşehir Belediye başkanlığınca yürütülmektedir.
Kaynaklar
1- Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, İmar ve Planlama Şube Müdürlüğü
2- Antalya Büyükşehir Belediye Başkanlığı
3- Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Mekânsal Planlama Genel Müdürlüğü
4- İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
111
F. ÇED, ÇEVRE İZİN VE LİSANS İŞLEMLERİ
F.1. ÇED İşlemleri
2872 sayılı Çevre Kanunu’na istinaden 25.11.2014 tarih ve 29186 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirilmesi Yönetmeliği ile çevreyi
doğrudan ya da dolaylı olarak, olumlu ya da olumsuz yönde etkileyebilecek proje konusu
faaliyetlerin bütün çevresel etkilerinin bilimsel yöntemler ve tekniklerle irdelenmesi, bu
irdelemelere göre olumsuz etkilerini önlemek ya da çevreye zarar vermeyecek ölçüde en
aza indirmek için alternatif çözümlerin belirlenmesine ilişkin teknik, idari huşular ve
uyulması gereken genel kurallar belirlenmiştir.
Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği kapsamına giren tesisler adına Yeterlik Tebliği
kapsamında belge alan firmalar tarafından yapılan başvurular elektronik ortamda yapılarak
(e-ÇED) değerlendirilmektedir. e-ÇED uygulaması ile bugüne kadar basılı evrak üzerinden
yapılan başvurular yerine bilgi teknolojileri imkânları kullanarak elektronik başvuruya
imkân sağlanmaktadır. Bu amaçla geliştirilen web tabanlı yazılım sayesinde başvuruların
yapılması, bu başvuruların yetkili mercilere iletilmesi, değerlendirilmesi ve onaylanma
süreci online olarak gerçekleşmektedir.
Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği Ek-I listesi kapsamında yer alan projeler ile
ilgili ÇED Olumlu veya ÇED Olumsuz kararı Bakanlığımız tarafından, Ek-II listesi
kapsamında yer alan projeler ile ilgili ÇED Gerekli Değildir veya ÇED Gereklidir Kararı
Valiliğimizce (Antalya Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ) verilmektedir.
ÇED Yönetmeliği Ek-I listesi kapsamında yer alan ve Bakanlığımız nezdinde ÇED
süreçleri yürütülen projeler ile ilgili Halkın Katılımı Toplantılarının sekretarya hizmetleri
Valiliğimizce (İl Müdürlüğümüzce) gerçekleştirilmekte, söz konusu projeler ile ilgili ÇED
süreci kapsamında Bakanlığımızda gerçekleştirilen İnceleme ve Değerlendirme
toplantılarına katılım sağlanmaktadır.
Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği kapsamında Antalya ilinde yer alan faaliyetler
ile ilgili olarak Bakanlığımız ve İl Müdürlüğümüz tarafından verilen ÇED Olumlu, ÇED
Gereklidir ya da Gerekli Değildir Kararları ile ilgili veriler aşağıda verilmiştir.
Çizelge F.61 – Antalya İlinde Bakanlık merkez ve ÇŞİM tarafından 2016 Yılı
İçerisinde Alınan ÇED Olumlu ve ÇED Gerekli Değildir Kararlarının Sektörel
Dağılımı (www.eced.csb.gov.tr, 2016)
Karar Maden Enerji Sanayi Tarım-
Gıda
Atık-
Kimya
Ulaşım-
Kıyı
Turizm-
Konut TOPLAM
ÇED Gerekli
Değildir 51 5 4 8 9 2 12 91
ÇED Gereklidir - - - - - - - -
ÇED Olumlu
Kararı 2 1 - 1 - 2 2 8
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
112
Şekil F.25 – Antalya İlinde 2016 Yılında ÇED Olumlu Kararı Verilen Projelerin
Sektörel Dağılımı (www.eced.csb.gov.tr, 2016)
Şekil F.26 – Antalya İlinde 2016 Yılında ÇED Gerekli Değildir Kararı Verilen
Projelerin Sektörel Dağılımı (http://eced.csb.gov.tr/ced, 2016)
Maden; 2; 25%
Enerji; 1; 12%
Sanayi; 0; 0%
Tarım-Gıda; 1; 13% Atık-Kimya; 0; 0%
Ulaşım-Kıyı; 2; 25%
Turizm-Konut; 2;
25%
ÇED Olumlu
Maden Enerji Sanayi Tarım-Gıda Atık-Kimya Ulaşım-Kıyı Turizm-Konut
Maden; 51; 56%
Enerji; 5; 6%
Sanayi; 4; 4%
Tarım-Gıda; 8; 9%
Atık-Kimya; 9; 10%
Ulaşım-Kıyı; 2; 2%
Turizm-Konut; 12;
13%
ÇED Gerekli Değildir
Maden Enerji Sanayi Tarım-Gıda Atık-Kimya Ulaşım-Kıyı Turizm-Konut
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
113
F.2. Çevre İzin ve Lisans İşlemleri
Çevre İzin ve Lisans başvuruları sanayi tesisleri adına çevre görevlisi, çevre yönetim
birimi veya çevre danışmanlık firması olarak yeterlik almış kuruluşlar tarafından
yapılmaktadır. Başvurular elektronik ortamda yapılarak, çevreyi kirletici etkisi yüksek olan
tesisler için Bakanlık, çevreyi kirletici etkisi olan tesisler için ise Çevre ve Şehircilik İl
Müdürlükleri tarafından değerlendirme yapılmaktadır. Çevre İzni - Çevre İzin ve Lisansları
kısaca e-Çevre İzinleri uygulaması ile bugüne kadar basılı evrak üzerinden yapılan
başvurular yerine bilgi teknolojileri imkânları kullanarak elektronik başvuruya imkân
sağlanmaktadır. Bu amaçla geliştirilen web tabanlı yazılım sayesinde başvuruların
yapılması, bu başvuruların yetkili mercilere iletilmesi, değerlendirilmesi ve onaylanma
süreci online olarak gerçekleşmektedir.
2016 yılında Antalya İlinde Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği kapsamında 83 Geçici
Faaliyet Belgesi Başvurusu yapılmış, 68 işletmeye Geçici Faaliyet Belgesi düzenlenmiş ve
1 başvuru reddedilmiştir. 114 Çevre İzni/Çevre İzni ve Lisansı başvurusu yapılmış, 91
işletmeye Çevre İzni/Çevre İzni ve Lisansı Belgesi düzenlenmiş ve 14 başvuru
reddedilmiştir.
Çizelge F.62 – Antalya ilinde 2016 Yılında ÇŞİM Tarafından Verilen Geçici Faaliyet
Belgesi ve Çevre İzni/Çevre İzni ve Lisansı Belgesi Sayıları
(http://izinlisans.cevre.gov.tr/, 2016)
EK-1 EK-2 TOPLAM
Geçici Faaliyet Belgesi 9 59 68
Çevre İzni Belgesi 2 71 73
Çevre İzni ve Lisans Belgesi 2 16 18
TOPLAM 13 146 159
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
114
Şekil F.27 – Antalya ilinde 2016 Yılında Verilen Çevre İzni veya Çevre İzni ve Lisans
Belgelerinin Sektörlere Göre Dağılımı (AÇŞİM, 2016)
Şekil F.28 - Antalya ilinde 2016 Yılında Verilen Lisansların Konuları (AÇŞİM, 2016)
Ağaç-Kağıt; 14; 16%
Atık Yönetimi; 12;
13%
Gıda, Tarım,
Hayvancılık; 3; 3%
Enerji; 2; 2%
Kimya, Petro-kimya;
6; 7% Madde Depolama,
Doldurma; 3; 3%
Madencilik; 13; 14%
Metal; 2; 2%
Yüzey Kaplama; 0;
0%
Diğer; 36; 40%
İzin-Lisans Sektör Analizi
Ağaç-Kağıt Atık Yönetimi Gıda, Tarım, Hayvancılık
Enerji Kimya, Petro-kimya Madde Depolama, Doldurma
Madencilik Metal Yüzey Kaplama
Diğer
Ara Depolama ; 3;
17%
Arındırma; 0; 0%
Bertaraf; 0; 0%
Geri Kazanım ; 14;
78%
İşleme; 1; 5%
Lisans Konu Dağılımı
Ara Depolama Arındırma Bertaraf Geri Kazanım İşleme
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
115
F.3. Sonuç ve Değerlendirme
Antalya İlinde 2016 yılında 91 adet ÇED Gerekli Değildir ve 8 adet ÇED Olumlu Kararı
verilmiştir. Ayrıca 2016 yılı içerisinde 68 adet GFB, 73 adet Çevre İzni, 18 adet Çevre İzin
ve Lisansı verilmiştir. Halen e-çed ve e-çevre izinleri portalı üzerinden başvuru ve
değerlendirmeler başarılı bir şekilde devam etmektedir.
Kaynaklar
1- http://eced.csb.gov.tr
2- http://izinlisans.cevre.gov.tr
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
116
G. ÇEVRE DENETİMLERİ VE İDARİ YAPTIRIM UYGULAMALARI
G.1. Çevre Denetimleri
Bu rapor kapsamında denetim faaliyetleri değerlendirilirken, gerçekleştirilen denetimler
planlı (rutin) ve ani (plansız-rutin olmayan) denetimler olarak ikiye ayrılmıştır. Planlı
denetimler, bir ya da çok yıllık bir program çerçevesinde il müdürlüğümüz tarafından
haberli veya habersiz olarak gerçekleştirilen denetimlerdir. Plansız denetimler ise;
a) Izin yenileme prosedürünün bir parçası olarak,
b) Yeni izin alma prosedürünün bir parçası olarak,
c) Kaza ve olaylar sonrasında (yangın ve aniden ortaya çıkan kirlilikler gibi),
d) Mevzuata uygunsuzluğun fark edildiği durumlarda,
e) Bakanlık ya da ÇŞİM tarafından gerek görülen durumlarda,
f) İhbar veya şikâyet sonrasında
ani olarak gerçekleşen ve herhangi bir programa bağlı kalınmaksızın ÇŞİM tarafından
yapılan denetimlerdir.
Çevre Denetimi Yönetmeliği kapsamında, çevre mevzuatında yer alan tüm yönetmelikler
bazında çevre denetimleri gerçekleştirilmektedir. Çevre denetimleri, planlı ve ani
denetimler olarak iki şekilde gerçekleştirilmektedir. Planlı denetimler (birleşik denetim),
Bakan Onayı ile hazırlanan yıllık olarak programlanmış denetimlerdir. Ani denetimler ise
yeni izin alma, izin yenileme, kaza ve olaylar sonrasında mevzuata uygunsuzluk olduğu
durumlarda veya ihbar ve şikâyet sonrasında ani olarak gerçekleşen ve herhangi bir
programa bağlı kalınmaksızın yapılan denetimlerdir.
Çizelge G.63 - Antalya ilinde 2016 Yılında ÇŞİM Tarafından Gerçekleştirilen
Denetimlerin Sayısı (ÇŞİM, 2016)
Denetimler Toplam
Planlı denetimler 100
Ani (plansız) denetimler 538
Genel toplam 638
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
117
Şekil G.29– Antalya ilinde ÇŞİM Tarafından 2016 Yılında Gerçekleştirilen Planlı ve
Ani Çevre Denetimlerinin Dağılımı (ÇŞİM, 2016)
G.2. Şikâyetlerin Değerlendirilmesi
Çevre mevzuatında yer alan tüm yönetmelikler bazında çevre gerçekleştirilen denetimleri
planlı ve ani denetimler olarak iki şekilde gerçekleştirilmektedir.
Ani denetimle; yazılı dilekçe, Başbakanlık İletişim Merkezi (Bimer) veya Alo181 aracılığı
ile gelen şikayetlere istinaden yapılan denetimler sonrasında gerçekleşen ve herhangi bir
programa bağlı kalınmaksızın yapılan denetimlerdir. Müdürlüğümüzce 2016 yılında 1.376
şikâyetin 863 adedi yerinde yapılan denetimlerle cevaplandırılmıştır.
Çizelge G.64 – Antalya ilinde 2016 Yılında ÇŞİM’e Gelen Tüm Şikâyetler ve
Bunların Değerlendirilme Durumları (ÇŞİM, 2016)
Şikâyetler Hava Su Toprak Atık Kimyasallar Gürültü ÇED TOPLAM
Şikâyet sayısı 167 69 30 61 0 1.034 15 1.376
Denetimle sonuçlanan
şikâyet sayısı 141 52 22 49 0 586 13 863
Şikâyetleri denetimle
sonuçlanma (%) 85 75 73 80 0 57 87 63
Planlı Denetimler
16%
Ani (Plansız)
Denetimler
84%
Planlı Denetimler Ani (Plansız) Denetimler
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
118
Şekil G.30 – Antalya ilinde 2016 Yılında ÇŞİM Gelen Şikâyetlerin Konulara Göre
Dağılımı (ÇŞİM, 2016)
G.3. İdari Yaptırımlar
2016 yılı içerisinde İl Müdürlüğümüz tarafından uygulanan idari para cezalarına ilişkin
bilgiler kapsamında Çizelge G.60 ve Şekil G.32 oluşturulmuştur.
Çizelge G.65 – Antalya ilinde 2016 Yılında ÇŞİM Tarafından Uygulanan Ceza
Miktarları ve Sayısı (ÇŞİM, 2016)
Hava Su Toprak Atık Kimyasallar Gürültü ÇED Diğer TOPLAM
Ceza Miktarı
(TL) 0 98.196 245.475 633.084 0 719.112 380.736 0 2.076.603
Uygulanan
Ceza Sayısı 0 1 5 5 0 29 11 0 51
Hava; 167; 12%
Su; 69; 5%
Toprak; 30; 2%
Atık ; 61; 5%
Kimyasallar; 0; 0%
Gürültü; 1034; 75%
ÇED; 15; 1%
Hava Su Toprak Atık Kimyasallar Gürültü ÇED
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
119
Şekil G.31 – Antalya ilinde 2016 Yılında ÇŞİM Tarafından Uygulanan İdari Para
Cezalarının Konulara Göre Dağılımı (ÇŞİM, 2016)
G.4. Çevre Kanunu Uyarınca Durdurma Cezası Uygulamaları
ÇED Yönetmeliğine göre izin almadan faaliyete geçtiği tespit edilen 10 adet işletmeye
durdurma cezası uygulanmıştır. İzin alındıktan sonra durdurma cezası kaldırılmıştır.
G.5. Sonuç ve Değerlendirme
2016 yılı içerisinde İl Müdürlüğümüze gerek dilekçe ile yazılı olarak, gerekse Başbakanlık
İletişim Merkezi aracılığı ve ALO 181 şikayet hattı aracılığıyla ulaşan gürültü, atık, hava,
su toprak vb. çevre kirliliği ile ilgili şikayet dilekçelerine istinaden 2872 sayılı Çevre
Kanunu ve bu kanuna istinaden yayımlanmış yönetmelikler kapsamında denetimler
gerçekleştirilmiştir.
Kaynaklar
1- Antalya Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü
Hava
0% Su
5%
Toprak
12%
Atık
30%
Kimyasallar
0%
Gürültü
35%
ÇED
18%
Diğer
0%
Hava Su Toprak Atık Kimyasallar Gürültü ÇED Diğer
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
120
H. ÇEVRE EĞİTİMLERİ
2016 yılında yıl boyunca 30 İlköğretim Okuluna Çevre ve Çevre Kirliliği eğitimi
verilmiştir. 5 Haziran Dünya Çevre Günü etkinliği kapsamında; İl Müdürlüğümüz ve
Antalya İl Milli Eğitim Müdürlüğü organizasyonunda, bir ilköğretim okulunda etkinlikler
düzenlenmiştir. Söz konusu etkinlik çerçevesinde: öğrenciler tarafından halk oyunları
gösterisi sergilenmiş, okulda düzenlenen ses yarışmasında dereceye giren öğrenciler
performanslarını sergilemişlerdir. Etkinlik sonunda ise Antalya Çevre ve Şehircilik İl
Müdürlüğü tarafından öğrencilere tişört, şapka, kalemlikten oluşan hediye paketleri
dağıtılmıştır.
Ayrıca; Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği gereğince İl Milli Eğitim Müdürlüğü ile iş
birliği içerisinde Antalya Halk Sağlığı Müdürlüğü personeline tıbbi atık eğitimi verilmiştir.
Hava kirliliğinden, atık yönetimine, su kaynaklarının temizliğinden tasarrufuna kadar
bilinç ve farkındalık oluşturmak için, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından organize
edilen ve 10 ayrı pilot ilde düzenlenmesi planlanan 'Çevrem Sensin' etkinliğinin üçüncüsü
İlimizde gerçekleştirilmiştir. Antalya Atatürk Kültür Merkezinde gerçekleştirilen
programa, Bakanlığımız Çevre Yönetimi Genel Müdür Yardımcımız Recep AKDENİZ,
Atık Yönetimi Daire Başkanımız Ahmet VARIR, Vali Yardımcımız Ekrem BÜYÜKATA,
Antalya Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreterimiz Birol EKİCİ Antalya Çevre ve
Şehircilik İl Müdürümüz Tevfik ALTINAY ile il ve ilçe muhtarları ve 3 ilköğretim
okulundan öğrenciler katılmışlardır.
“Çevrem Sensin” projesinin özellikle çocuklar tarafından da sahiplenilmesi ve
benimsenmesi için, Dünyanın çöl haline geldiği ve insanların uzay gemisine binip başka
bir gezegene kaçmasını konu alan Nuh'un Uzay Gemisi isimli tiyatro ilgiyle
izlenirken, hava kirliliği, atık yönetimi, su kaynaklarının temizliği ve tasarrufuna ilişkin
sunumlar, okullarımıza ödüller ve sivil toplum kuruluşları tarafından açılan stantlar gibi bir
dizi etkinlik düzenlenmiştir.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
121
EK-1: 2016 YILINA AİT İL ÇEVRE SORUNLARI VE ÖNCELİKLERİ ARAŞTIRMA FORMU
BÖLÜM I. HAVA KİRLİLİĞİ I.1. Hava Kalitesi İndeksine göre sınıflandırma Hava Kalitesi İndeksi Kesme Noktaları
İndeks HKİ SO2 [µg/m³] NO2 [µg/m³] CO [µg/m³] O3 [µg/m³] PM10 [µg/m³]
1 Sa. Ort. 1 Sa. Ort. 8 Sa. Ort. 8 Sa. Ort. 24 Sa. Ort.
1 (İyi) 0 – 50 0-100 0-100 0-5500 0-120L 0-50
2 (Orta) 51 – 100 101-250 101-200 5501-10000 121-160 51-100L
3 (Hassas) 101 – 150 251-500L 201-500 10001-16000
L 161-180
B 101-260
U
4 (Sağlıksız) 151 – 200 501-850U 501-1000 16001-24000 181-240
U 261-400
U
5 (Kötü) 201 – 300 851-1100U 1001-2000 24001-32000 241-700 401-520
U
6 (Tehlikeli) 301 – 500 >1101 >2001 >32001 >701 >521 L: Limit Değer B: Bilgi Eşiği U: Uyarı Eşiği
I.1.1. İlimize ait 2016 yılı içindeki aylık ortalama ölçüm değerleri, yukarıdaki Hava Kalitesi İndeksine göre sınıflandırılmıştır.
AYLAR Aylık Ortama (μg/m3) Olarak Hava Kalitesi İndeksine (*) Göre Sınıflandırma
SO2 NO2 CO O3 PM10 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6
OCAK X X
ŞUBAT X X
MART X X
NİSAN X X
MAYIS X X
HAZİRAN X X
TEMMUZ X X
AĞUSTOS X X
EYLÜL X X
EKİM X X
KASIM X X
ARALIK X X
* Hava Kalitesi İndeksi: 1 (iyi) , 2 (orta) , 3 (hassas), 4 (sağlıksız), 5 (kötü), 6 (tehlikeli)
Kaynak: http://www.havaizleme.gov.tr
I.1.2. İlimize ait Kış sezonu ortalama ölçüm değerlerini (2015 yılı Ekim- 2016 Mart arası 6 aylık ortalama) Hava Kalitesi İndeksine göre sınıflandırılmıştır.
Kış sezonu ortalama ölçüm değeri; raporu hazırlanan yılın bir önceki yılının Ekim ayı ile raporu hazırlanan yılın Mart ayı arasındaki 6 aylık ortalamayı ifade etmektedir.
Kış Sezonu (Ekim-Mart) 6 Aylık Ortama (μg/m3) Olarak Hava Kalitesi İndeksine (*) Göre Sınıflandırma
SO2 NO2 CO O3 PM10 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6
Kış Sezonu (Ekim-Mart)
X X
* Hava Kalitesi İndeksi: 1 (iyi) , 2 (orta) , 3 (hassas), 4 (sağlıksız), 5 (kötü), 6 (tehlikeli)
Kaynak: http://www.havaizleme.gov.tr
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
122
I.1.3. İlinize ait Yaz sezonu ortalama ölçüm değerlerini (2016 yılı Nisan-Eylül arası 6 aylık ortalama) Hava Kalitesi İndeksine göre sınıflandırılmıştır.
Yaz sezonu ortalama ölçüm değeri; raporu hazırlanan yılın Nisan ayı ile Eylül ayı arasındaki 6 aylık ortalamayı ifade etmektedir.
Yaz Sezonu (Nisan-Eylül) 6 Aylık Ortama (μg/m3) Olarak Hava Kalitesi İndeksine (*) Göre Sınıflandırma
SO2 NO2 CO O3 PM10 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6
Yaz Sezonu (Nisan-Eylül)
X X
* Hava Kalitesi İndeksi: 1 (iyi) , 2 (orta) , 3 (hassas), 4 (sağlıksız), 5 (kötü), 6 (tehlikeli)
Kaynak: http://www.havaizleme.gov.tr I.2. İlinizde hava kirliliğine neden olan kaynakları önem sırasına göre rakam* ile belirtilmiştir.
Hava kirliliğine neden olan kaynaklar önem sırasına göre en önemliden az önemliye doğru 1, 2, 3, .... şeklinde numaralandırılmıştır.
KAYNAK GEÇEN
YILKİ ÖNEM SIRANIZ
BU YILKİ ÖNEM
SIRANIZ2
ÖNEM SIRASINDA DEĞİŞİKLİK
YAPTIYSANIZ SEBEBİNİ
AÇIKLAYINIZ
a. Evsel ısınma 1 1
b. İmalat Sanayi İşletmeleri 4 4
c. Maden İşletmeleri 3 3
d. Termik Santraller - -
e. Diğer Sanayi Faaliyetleri (Belirtiniz)…………………………. - -
f. Karayolu Trafik 2 2
g. Diğer Kaynaklar (Belirtiniz)…………………....................... - -
2En önemliden az önemliye doğru 1, 2, 3, … şeklinde numaralandırınız. Seçeneklerin hepsinin numaralanması zorunlu olmayıp, ilinize
uygun seçenekleri numaralandırınız.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
123
I.3. Hava kirliliğinin önlenmesi amacıyla yıl içinde il/ilçelerde alınan tedbirler “X” ile işaretlenmiştir.
YERLEŞİM YERİNİN ADI ALINAN TEDBİR/TEDBİRLER
a b c d e f g h i
İL M
ERK
EZİ
Büyükşehir Belediye Başkanlığı X X X
1. Aksu X X
2. Döşemealtı X X
3.Kepez X X
4. Konyaaltı X X X
5. Muratpaşa X X X
İLÇ
ELER
1.Akseki X X
2.Alanya X X
3.Demre X X
4.Elmalı X X
5.Finike X X
6.Gazipaşa X X
7.Gündoğmuş X X
8.İbradi X X
9.Kaş X X
10.Kemer X X
11.Korkuteli X X
12.Kumluca X X
13.Manavgat X X
14.Serik X X
Kaynaklar: Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, Antalya Büyükşehir Belediye Başkanlığı, Egzoz Emisyon Yetki
Belgesine Sahip İşletmeler
Tedbirler:
a. Kaliteli katı/sıvı yakıt kullanımı
b. Doğalgaz kullanımı
c. Bilgilendirme ve bilinçlendirme çalışmaları
d. Ağaçlandırma çalışmaları/orman alanlarının, yeşil alanların artırılması
e. Motorlu taşıtların egzoz gazı ölçümleri
f. Sanayi kuruluşlarının emisyon izni almaları
g. Sanayi tesislerinin yerleşim yeri dışına çıkarılmaları
h. Denetim
i. Diğer ( Varsa yukarıya ayrılan bölümde belirtiniz).
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
124
I.4. Hava kirliliğinin giderilmesinde, yıl içerisinde, il/ilçelerde karşılaşılan güçlükler önem sırasına göre rakam ile belirtilmiştir.
I.4.’de hava kirliliğinin önlenmesinde, yıl içinde, İlimizde karşılaşılan güçlüklerin önem
sırasına göre en önemliden az önemliye doğru 1, 2, 3, 4, .... şeklinde numaralandırılmıştır.
Karşılaşılan Güçlükler
GEÇEN YILKİ
ÖNEM SIRANIZ
BU YILKİ ÖNEM
SIRANIZ*
ÖNEM SIRASINDA DEĞİŞİKLİK
YAPTIYSANIZ SEBEBİNİ
AÇIKLAYINIZ
a. Yeterli denetim yapılamaması
b. Ateşçilerin eğitimsiz veya bilinçsiz olması
c. Halkın alım gücünün düşük olmasından dolayı kalitesiz yakıt kullanılması 1 1
d. Kaliteli yakıt temininde zorluklar 2 2
e. Kurumsal ve yasal eksiklikler
f. Toplumda bilinç eksikliği 3 3
g. Meteorolojik faktörler
h. Topografik faktörler
i. Diğer (Belirtiniz)......................................................................................... En önemliden az önemliye doğru 1,2,3,4,… şeklinde numaralandırınız. Seçeneklerin hepsinin numaralanması zorunlu olmayıp, ilinize uygun seçenekleri numaralandırınız.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
125
BÖLÜM II. SU KİRLİLİĞİ II.1. İl sınırları içerisinde bulunan su kaynaklarının kalite değerlendirmesi
Su kirliliği, II.1.1-II.1-3’de il sınırları içerisinde, yıl içinde, kirliliğe maruz kalmış su
kaynaklarının (yerüstü, yeraltı ve yüzme suları) adları, kalite sınıfları ile bunların çizelgede belirtilen kirlenme nedenleri dikkate alınarak işaretlenmiştir. II.1.1. İl sınırlarında bulunan yerüstü sularının kalite sınıflarını Yerüstü Su Kalitesi Yönetimi Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde belirtilerek muhtemel kirlenme nedenleri işaretlenmiştir.
Yerüstü Suyu Adı
Kalite sınıfı Kirlenme Nedenleri
1 2 3 4
a b c d e f g h i
Evsel Atıksular
Evsel Katı
Atıklar
Sanayi Kaynaklı Atıksular
Sanayi Atıkları
Zirai İlaç ve Gübre Kullanımı
Hayvan Yetiştiriciliği
Madencilik Faaliyetleri
Denizcilik Faaliyetleri
Diğer (Belirtiniz)
Eşen-Karaçay - - - - X X
Demre Deresi - - - - X X
Finike –Karasu - - - - X X X
Finike- Başgöz Çayı X X
Finike Tekke Pınarı X X
Finike Alakır Çayı X X X
Finike Salur Çayı X X X
Kırgözler Çayı X X X
Düden Çayı X X X
Aksu Çayı X X X X
Köprüçay X X X X X
Manavgat Çayı X X X X X X Tekne gezileri
Karpuz Çayı X X X X X X
Alara Çayı X X X X X X
Kargı Çayı X X X X
Dim Çayı X X X X
Sedre Çayı X X X
Bıçkıcı Çayı X X X
Kaynaklar: 2015 Çevre Durum Raporu
II.1.2. Son yıllarda yeraltı suyu seviyesi ile ilgili bir çalışma yapılmadığından, İl sınırlarında
bulunan yeraltı sularının kalite sınıflarını Yeraltı Sularının Kirlenmeye ve Bozulmaya Karşı Korunması Hakkında Yönetmelik çerçevesinde muhtemel kirlenme nedenleri tespit edilememiştir.
Yeraltı suyunun
bulunduğu bölge
Yeraltı Su Kalite Sınıfı
Kirlenme Nedenleri
İyi Zayıf Yeterli
veri yok
a b c d e f g h i
Evsel Atıksular
Evsel Katı
Atıklar
Sanayi Kaynaklı Atıksular
Sanayi Atıkları
Zirai İlaç ve Gübre Kullanımı
Hayvan Yetiştiriciliği
Madencilik Faaliyetleri
Deniz Suyu
Girişimi
Diğer (Belirtiniz)
---
---
---
Kaynaklar: DSİ 13. Bölge Müdürlüğü
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
126
II.1.3. İl sınırlarında bulunan yüzme sularının kalite sınıflarını Yüzme Suyu Kalitesi Yönetmeliği çerçevesinde belirtilerek muhtemel kirlenme nedenlerini işaretlenmiştir.
Yüzme Suyunun bulunduğu bölge/plaj
Mavi Bayrak Ödülü
Yüzme Suyu Kalite Sınıfı (*)
Kirlenme Nedenleri
Var
(**) Yok A B C D
a b c d e f g
Evsel Atıksular
Evsel Katı
Atıklar
Sanayi Kaynaklı Atıksular
Sanayi Atıkları
Zirai İlaç ve Gübre Kullanımı
Deniz/Göl Taşımacılığı
Diğer (Belirtiniz)
Kaş – (13) X (9) X X
Demre (6) X X X
Finike (10) X X X
Kumluca (9) X (1) X X X
Kemer (55) X (43) X
Konyaaltı (12) X (11) X
Muratpaşa (13) X (9) X
Aksu (10) X (9) X
Serik (27) X (26) X
Manavgat (47) X (45) X
Alanya (50) X (46) X
Gazipaşa (7) X (2) X X X
Toplam (259) (201)
(*): A sınıfı çok iyi/mükemmel, B sınıfı iyi kalite, C sınıfı kötü kalite ve D sınıfı çok kötü kalite/yasaklanması gereken olarak kalite kategorilerini temsil etmektedir. (**): Parantez içindeki rakamlar, o ilçedeki toplam mavi bayrak sayılarını vermektedir. Kaynaklar: http://yuzme.saglik.gov.tr/
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
127
II.2. Yıl İçinde, İl sınırları içindeki il/ilçelerde atıksuların yol açtığı kirlenmenin nedenlerini uygun
seçenekleri “X” ile işaretleyerek belirtiniz.
II.2.’de, il sınırları içerisindeki yerleşim merkezlerinde (il merkezi ve ilçelerin her biri için) atıksulardan kaynaklanan kirliliğin nedenlerinin çizelgenin altında belirtilen maddeler dikkate alınarak ve (X) koymak suretiyle işaretlenmiştir.
Yerleşim Yerinin Adı Atık Sulardan Kaynaklanan Kirliliğin Nedenleri
a b c d e f g h i j k l m
İl M
erk
ezi
1. Aksu X
2. Döşemealtı X X X
3.Kepez
4. Konyaaltı
5. Muratpaşa
İlçe
ler
1.Akseki X X X
2.Alanya X
3.Demre X X
4.Elmalı X
5.Finike X X X X
6.Gazipaşa X X
7.Gündoğmuş X X
8.İbradi X X
9.Kaş X
10.Kemer
11.Korkuteli X
12.Kumluca X X
13.Manavgat X
14.Serik X X X
Kaynaklar: İşaretlemeye ilişkin verinin nereden alındığı
Kirlilik Nedenleri: a. Kanalizasyon şebekesinin olmaması veya yetersiz olması b. Yerleşim yerlerinde evsel nitelikli atıksuların arıtılmaması c. Büyük sanayi kuruluşlarının atıksularını arıtmaması d. Küçük sanayilerde toplu arıtmanın olmaması e. Foseptik çukurların sağlıklı şekilde inşa edilmemesi f. Foseptik atıkların vidanjörlerle çekildikten sonra gelişigüzel yerlere boşaltılması g. Zirai mücadele ilaçlarının kullanımı h. Kimyasal gübre kullanımı i. Arıtma tesisi kapasite ve verimlerinin yetersiz olması j. Arıtma tesisinde görevli olan personelin yetersiz olması k. Hayvancılık atıkları l. Maden atıkları m. Diğer (Yukarıda ayrılan bölümde belirtiniz).
İlimiz Büyükşehir sınırları içerisinde ve ilçelere ait 34 adet Atıksu Arıtma Tesisi mevcut
olup, Müdürlüğümüz teknik personelinin sıkı denetimleri nedeniyle yukarıdaki tabloda
belirtilen atıksu kaynaklı kirlilikler minimum düzeyde yaşanmaktadır. Kanalizasyon
bağlantısının olmadığı yerleşim yerlerinde ise Belediyeler veya özel firmalar aracılığıyla
atıksular Atıksu Arıtma Tesislerine verilmektedir.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
128
II.3. Su kirliliğinin önlenmesi amacıyla alıcı ortamlarda hangi tedbirlerin alındığı çizelgede (x) işareti koyarak belirtilmiştir.
Alıcı Ortamın Adı Su Kirliliğinin Önlenmesi Amacıyla Alınan Tedbirler
a b c d e f g h i
Deniz
1.… X X X X X X
Göller
1.…
Akarsular
1.… X X X X
Havzalar
1.… X X X X
Yeraltı Suları
1.… X X X X X X
Jeotermal Kaynaklar
1.…
Diğer Alıcı Su Ortamları (Baraj ve Göletler)
1.… X X X X X X
Kaynaklar: Antalya Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü Alınan Tedbirler: a. Kanalizasyon şebekesinin yapılması ya da yenilenmesi b. Arıtma tesisi /deniz deşarjı /depolama alanları yapılması c. Yerleşim merkezinde foseptik kullanılması d. Tarımsal faaliyetlerde kullanılan zirai mücadele ilacı ve gübrenin aşırı ve yanlış kullanımının önlenmesi e. Yönetmelikler çerçevesinde denetim yapılması f. Deniz araçlarının atıklarını boşaltabilmeleri için uygun yerlerin hazırlanması g. Sanayi kuruluşlarının atıksuları için deşarj izni alması h. Toplumsal bilgilendirilme ve bilinçlendirme faaliyetleri i. Diğer (Yukarıda ayrılan bölümde belirtiniz).
II.4. Su kirliliğinin giderilmesinde/önlenmesinde il sınırları içerisinde karşılaşılan güçlükler en
önemliden az önemliye doğru numara vererek (1,2,3,…) işaretlenmiştir.
KARŞILAŞILAN GÜÇLÜKLER
GEÇEN YILKİ
ÖNEM SIRANIZ
BU YILKİ ÖNEM
SIRANIZ*
ÖNEM SIRASINDA DEĞİŞİKLİK YAPTIYSANIZ SEBEBİNİ
AÇIKLAYINIZ
a. Yeterli denetim yapılamaması
b. Mali imkansızlıklar nedeniyle arıtma tesislerinin kurulamaması
c. Kurumsal ve yasal eksiklikler 1 Kurumlar, yetkileri dahilinde görevlerini yerine getirmektedirler.
d. Toplumda bilinç eksikliği 1
e. Diğer (Belirtiniz)...................................................................
En önemliden az önemliye doğru 1,2,3,…şeklinde numaralandırınız. Seçeneklerin hepsinin numaralanması zorunlu olmayıp, ilinize uygun seçenekleri numaralandırınız.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
129
BÖLÜM III. TOPRAK KİRLİLİĞİ
III.1. İlimizde toprak kirliliğine neden olan kaynaklar önem sırasına göre rakam ile işaretleyerek* belirtilmiştir.
İl sınırları içerisinde toprak kirliliğine neden olan kaynaklar önem sırasına göre, en önemliden, az önemliye doğru, 1,2,3,4.... şeklinde numaralandırılmıştır.
Kirlenme Kaynağı GEÇEN
YILKİ ÖNEM SIRANIZ
BU YILKİ ÖNEM
SIRANIZ*
ÖNEM SIRASINDA DEĞİŞİKLİK
YAPTIYSANIZ SEBEBİNİ AÇIKLAYINIZ
a. Sanayi kaynaklı atık boşaltımı 4 3
b. Madencilik atıkları 3 2
c. Vahşi depolanan evsel katı atıklar 2 1
d. Vahşi depolanan tehlikeli atıklar
e. Plansız kentleşme 1
f. Aşırı gübre kullanımı
g. Aşırı tarım ilacı kullanımı
h. Hayvancılık atıkları
i. Diğer (Belirtiniz)……………………………….. En önemliden az önemliye doğru 1,2,3,4,… şeklinde numaralandırınız. Seçeneklerin hepsinin numaralanması zorunlu olmayıp,
ilinize uygun seçenekleri numaralandırınız.
Kaynaklar: Antalya Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü
III.2. Toprak kirliliğinin önlenmesi amacıyla il sınırları içerisinde, alınan tedbirler önem sırasına
göre rakam* ile belirtilmiştir.
III.2’de, toprak kirliliğinin önlenmesi amacıyla il sınırları içerisinde belirtilen tedbirler önem sırasına göre, en önemliden, az önemliye doğru, 1,2,3,4.... şeklinde numaralandırılmıştır.
ALINAN TEDBİRLER
GEÇEN YILKİ
ÖNEM SIRANIZ
BU YILKİ ÖNEM
SIRANIZ *
ÖNEM SIRASINDA DEĞİŞİKLİK
YAPTIYSANIZ SEBEBİNİ
AÇIKLAYINIZ
a. Sanayi/Madencilik tesislerinin sıvı, katı ve gaz atıklarının mevzuata uygun olarak bertarafının sağlanması
4 4
b. Kentleşmenin Çevre Düzeni Planlarına uygun olarak gerçekleştirilmesi
2 2
c. Mevzuata uygun olarak gübreleme, ilaçlama ve sulamanın yapılması
3 3
d. Erozyon mücadele çalışmaları
e. Geri dönüşüm/yeniden kullanım uygulamaları 1 1
f. Diğer (Belirtiniz).............................................................................. En önemliden az önemliye doğru 1,2,3,4,… şeklinde numaralandırınız. Seçeneklerin hepsinin numaralanması zorunlu olmayıp, ilinize uygun seçenekleri numaralandırınız.
Kaynaklar: Antalya Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
130
BÖLÜM IV. ÖNCELİKLİ ÇEVRE SORUNLARI IV.1. Aşağıdaki Konu Başlıklarını Dikkate Alarak, yıl sonu itibariyle, İl Sınırları İçinde Görülen
Çevre Sorunları Önem ve Önceliklerine Göre Rakam (Önem sırasına göre en önemliden az önemliye doğru 1, 2, 3, 4, 5, ... şeklinde numaralandırınız) Vererek Sıralanmıştır.
IV.1’de, sıralanan çevre sorunları dikkate alınarak, yıl sonu itibariyle, il sınırlarınız
içerisinde, görülen bu sorunların önem ve önceliklerine göre, en önemliden en az önemliye doğru 1,2,3,4,5.... şeklinde iliniz için geçerli olan sorunları öncelik sırasına göre numaralandırılmıştır. Ayrıca çizelgede yer alan her çevre sorunu için iliniz sınırları içinde geçerli olan nedenleri işaretlenmiştir.
NOT: Ölçüm değerleri, göstergeler, her bölümün sonundaki sonuç ve değerlendirme kısımları, konularına göre
şikayetler, şikayetin ceza ile sonuçlanma oranı, konularına göre verilen cezalar, yapılan denetimler sonucu edinilen
deneyimler vb. çevre sorunlarının hangi alanda yoğunlaştığı konusunda yol gösterici olabilir. Sıralanma yapılırken
sorunun çevre ve insan sağlığı için taşıdığı önem göz önünde bulundurulmalıdır.
ÇEVRE SORUNLARI
GEÇEN YILKİ
ÖNEM SIRANIZ
BU YILKİ ÖNEM
SIRANIZ *
ÖNEM SIRASINDA DEĞİŞİKLİK
YAPTIYSANIZ SEBEBİNİ
AÇIKLAYINIZ
a. Hava kirliliği 2 2
b. Su kirliliği
c. Toprak kirliliği
d. Atıklar
e. Gürültü kirliliği 1 1
f. Erozyon g. Doğal çevrenin tahribatı (Orman, Mera, Sulak
alan, Kıyı, Biyolojik çeşitlilik ve habitat kaybı)
En önemliden az önemliye doğru 1,2,3,4,… şeklinde numaralandırınız. Seçeneklerin hepsinin numaralanması zorunlu olmayıp, ilinize uygun seçenekleri numaralandırınız.
IV.2. İl Sınırları İçerisinde IV.1’de Tespit Edilen Her Bir Öncelikli Çevre Sorunu ile İlgili Olarak;
Yukarıda IV.1’de Belirlemiş Olduğunuz Öncelik Sırasına Göre; IV.2’de, IV.1’de sıralanan her bir öncelikli çevre sorunları dikkate alınarak; a) Çevre sorununun nedenlerini, b) Bu nedenlerde daha çok hangi faktör veya sektörlerin etkili olduğunu, c) Çevreye vermiş olduğu olumsuz etkilerini d) Bu sorunların giderilmesinde karşılaşılan güçlüklerini, e) Bu sorunları gidermek amacıyla alınan, alınması planlanan veya alınması gereken
tedbirlerin neler olduğunu, f) Ayrıca bu başlık altında yer almasını istediğiniz diğer görüşlerinizi belirten bilgi notunu,
sistematik ve yeterli seviyede açıklayınız.
ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU - 2016
131
I. ÖNCELİKLİ ÇEVRE SORUNU (Gürültü Kirliliği)
İlimizde, özellikle canlı müzik yayını yapan eğlence yerlerinden, turizm işletmelerinden, otellerden, sanayi tesislerinden ve ticari işletmelerden kaynaklanan gürültü kirliliği oluşmaktadır. Eğlence yerlerinin çoğunlukla şehrin merkezinde kalmasından dolayı gürültü kirliliğine ilişkin olarak yoğun şikayetler alınmaktadır. Canlı müzik yayını yapan eğlence yerlerinin yer seçiminin uygun yapılmaması nedeniyle yerleşim yerleri ile iç içe yer almaktadır. İl Müdürlüğümüz teknik personellerince gündüz ve gece olmak üzere ekipler halinde gürültü denetimleri yapılmaktadır.
II. ÖNCELİKLİ ÇEVRE SORUNU (Hava Kirliliği)
Evsel ısınma ve sanayi üretiminde yoğun olarak kömür kullanılması hava kirliliği oluşturmaktadır. Topografik yapı ile Meteorolojik sebepler kirliliğin artmasında önemli rol oynamaktadır. Özellikle kış aylarında meydana gelen hava kirliliği ile çevre ve insan sağlığına olumsuz etkileri yaşanmaktadır. İlimizdeki hava kirliliği sorunuyla mücadele için, vatandaşlar özellikle doğalgaz kullanımı ve doğalgaz altyapısı bulunmayan bölgelerde de kaliteli katı/sıvı yakıt kullanmaları için yönlendirilmektedir. İlimizde hava kalitesindeki iyileşme çalışmalarına katkıda bulunacak faaliyetlere devam edilmekte ve 1 adet Bakanlığımıza ait, 3 adet Büyükşehir Belediyesine ait hava kalitesi ölçüm istasyonu vasıtasıyla da hava kalitesinin sürekli izlenmesi sağlanmaktadır.