SOKRATES AURRESOKRATIKOAK - webgardenmedia0.webgarden.es/files/media0:54181c5470426.pdf.upl/...2...

1

SOKRATESBAINO LEHENAGOKO

FILOSOFOAK:AURRESOKRATIKOAK





MITO LOGOS

Errealitate osoaren gaineko azalpena izan nahi dute biek.

1.Sinesmenaz onartu beharrekoazalpena.

2.Irudimenak sortutakoa.

3.Gertaerak jainkoen borondatearbitrarioaren menpe daude edohalabeharrezko patuaren menpedaude.

4.Frogatu ezinak diren kausaezkutatuak proposatzen ditu.

5.Azalpen asko eskaintzen ditu,elkarren kontra jartzen direnak.

1.Arrazoietan oinarritutakoazalpena.

2.Arrazoimenaz lortutakoa

3.Gertatzen dena beharrezkoaketa unibertsalak diren legeenbitartez azaltzen da.

4.Frogatu daitezkeen kausakproposatzen ditu.

5.Azalpen gutxi eskaintzen ditu,bat datozenak.

2



Gauzak ez dira gertatzen zoriarenmenpe daudelako.

Gauzak gertatzen dira gertatu behardirelako, gertatu behar direnean.

ZORIA BEHARREZKOTASUNA

Beharrezkoa: beste modu batez ezin izan daitekeena.Baina “ezin”hori logika-indar hutsez sortua da, edo naturaren bertutezhalabeharra gertatzen da; adibidez 2+2=4 eragiketan “lau” ezindira ez izan



BEHAKETA:

EGONKORRA ETA IRAUNKORRA DEN ZERBAITEXISTITZEN DA

MUGIMENDUETAN ZEHAR (ALDEKETETAN ZEHAR)

Gauzen baitan iraunkor den horri “eidos”(esentzia) deitzen zaio, eta aldakor den horri,berriz, itxura.

3



Hortik sortzen da lehen filosofoek aurreegiten zioten bilakuntza:

Gure aurrean agertzen diren gauza guztiezharaindi, horietatik haratago, fenomenoetatikharatago, gauza guztiei batasuna ematen dienelementu bat egongo ote den, aldakorra denhorren azpian dagoen iraunkorra den elementuhori.Elementu hori ARKHÉ edo lehen ekaia izangoda. Lehen ekai hori, aldi berean, gauza guztienPRINTZIPIOA izango da.

ARKHÉ horrek azalduko du zertan datzanbenetako errealitatea.



PRINTZIPIOA:Gauza bat den bezalakoa zergatik denazaltzen duen arrazoia.

4


FILOSOFOAK:AURRESOKRATIKOAK NATURARI BURUZKO KEZKA ETA GALDERA

NAGUSITU ZEN

LEHENFILOSOFOAK

FISIKARIAK



NATURA nascor : jaio, sortu

phyo: ekoiztu, haziPHYSIS

Natura eta physis baliokideak dira

Sortzen dena, hazten dena, bilakatzen denaordena baten menpe

5



MITO:NATURA – KAOSA- ZORIA

LOGOS:NATURA – KOSMOSA- BEHARREZKOTASUNA



• Dinamikoa.• Norabide baterantz zuzenduta.(Anaxímenes: Unibertsoa “Nous”baten zuzendaritzapean dago.“Nous” = “Gogamen gorena”)

Naturaren ezaugarri nagusiak:

6



MILETOKO ESKOLA

K.a. VI. Mendea, Joniako Mileto hirian.

Mundu fisikoa azaltzen duen printzipioa (arkhé),aldaketa guztien azpitik irauten duena.

TALES URAANAXIMANDRO APEIRONANAXIMENES AIREA


FILOSOFOAK:AURRESOKRATIKOAK SENTIMENEK:

Mundua aldakorra eta anitza da

ADIMENAK:Aldeketa horien azpitik zerbaitegonkorra eta iraunkorra dago

7



HERAKLITO EFESOKOA:

Existitzen dena sentimenek erakusten digutenada: aldakorra eta anitza den mundu fisikoa.Existitzen dena MUGIMENDUA bera da.

DIALEKTIKA: Aurkarien arteko kotrakotasuna etasintesia.Mundu fisikoan gertatzen den dinamismo horrenarabera azaltzen dena.



Heraklitori buruz Platonek zera dio:

“Nonbait Heraklitok dio dena mugitzen ari dela etaezerk ere ez duela irauten, eta, gauza guztiak ibaibaten aldean jarriz, ezin garela bitan sartu ibaiberean.”

“Inoiz ezer ez da izaten, beti bilakatzen ari da:horretan bat datoz jakintsu guztiak – Parmenidesezik –, Protagoras, Heraklito, Enpedokles.”

8



PARMENIDES ELEAKOA

Existitzen dena adigarria dena da

Printzipio logiko bat:“Gauza bati buruz ezin da aldi berean delaeta ez dela esan”

Printzipio metafisikoa:“Existitzen dena printzipio logiko horrenaraberako da. Beraz, aldaketa ez da.



Parmenidesen ustez, bilakaera ilusio bat da:

Onartzen badugu zerbait momentu jakin bateanizaten hasten dela gerta daitezke bi gauza:

a) horren sorburu Izatea dela; eta kasu horretanesan beharko genuke zerbait hori betidanik zela;

b) horren sorburu Ez-Izatea dela; eta kasuhorretan esan beharko genuke ezerezetik Izateasortzen dela. Azken hau, zentzugabea etakontraesankorra.

9



Zein izan zen Parmenidesen doktrinarenemaitza?

Parmenides bi mundu bereiztera ailegatu zen:

Aniztasuna, aldaketa eta denboraren mundua:Itxuren mundua, sentimenen bitartezhautematen ditugun itxuren mundua, sortu etahiltzen diren gauzen mundua, agertu etadesagertzen diren gauzen mundua. Ilusiozkomundua, erreala ez dena: sentimenek ezagutzeraematen digutena.

Erreala, bakarra, betierekoa, mugiezina, aldaezinaden mundua: Adimenak, eta ez beste inork,ezagut dezakeen mundua.



PITAGORAS ETA ESKOLA PITAGORIKOA

Zenbakiek gauzen zer eta nolakoak direnesplikatzen dute.Zenbakiek gauzen izatea eratzen dute.

Gauzak zer eta nolakoak diren esplikatzenduena ZERBAIT ADIGARRIA DA

10



PITAGORAS ETA ESKOLA PITAGORIKOA

Giza-gorputzean hilezkorra eta espiritualaden errealitate bat dago:ARIMA (PSYCHÉ)

METEMPSIKOSIA:Arima gorputzean atxilotuta dago erru batordaintzeko.Gizakiak duen azken xedea jainkoenganaitzultzea.Horretarako bidea: Jakiteari ekitea da.



ATIKAKO PLURALISTAK

Naturan gertatzen diren fenomenoak ongiazaltzeko beharrekoa da gertaera horiekprintzipio bakarra ez dela esatea, anitza baizik.

ENPEDOKLES Lau elementuak:Ura, lurra, aire, sua

ANAXAGORAS Haziak (Homeomeriak)

LEUZIPO, DEMOKRITO Atomoak

SOKRATES AURRESOKRATIKOAK - webgardenmedia0.webgarden.es/files/media0:54181c5470426.pdf.upl/...2...

Documents

Transcript of SOKRATES AURRESOKRATIKOAK - webgardenmedia0.webgarden.es/files/media0:54181c5470426.pdf.upl/...2...