MA 1.- FUNCINS SOCIAISSOCIOLINGSTICATEMA 1.- FUNCINS SOCIAIS DA LINGUA. CONFLITO E DIGLOSIA. ESTEREOTIPOS E PREXUZOS LINGSTICOS: A SA REPERCUSIN NOS USOS

A coexistencia lingstica a situacin mis habitual dado que as aproximadamente 5.000 linguas coecidas reprtense nuns 200 Estados existentes. De feito no Estado espaol, o 40% da poboacin vive nunha zona bilinge. Pero raramente esta convivencia pacfica. O conflito lingstico existe nunha sociedade cando das linguas compiten por desempear as mesmas funcins, dicir, todas as posibles para unha lingua: funcin de comunicacin e outras mis especficas (funcin de identidade, familiar, laboral, local, institucional, cultural e internacional). A coexistencia de das linguas dse por diferentes motivos:Procesos de expansin e unificacin poltica.Presin cultural e econmica.Movementos migratorios.

No caso do galego, foi o primeiro factor o que provocou unha situacin de dominio por parte de Castela, sobre Galicia, o que implicou un intento de dominio e sometemento lingstico. Nese contexto no que aparece a situacin de conflito lingstico entre galego e casteln.O casteln comezou a substitur o galego nos usos cultos e esa substitucin comezou polas clases altas. Polo tanto, co paso dos anos o casteln pasou a ser a lingua de prestixio, a lingua das clases altas, mentres que o galego quedou como a lingua desprestixiada, das clases menos poderosas. Nese contexto considrase que o dominio do casteln necesario para lograr o ascenso social e sern moitos os galegofalantes que rexeiten a sa propia lingua e que mesmo cambien na sa fala habitual cara ao casteln, pola presin social. Os galegofalantes sntense inferiores, pola identificacin galego = clase inferior, e mesmo aparece un autoodio que se traduce nun menosprezo cara lingua propia.Como acabamos de ver, o conflito lingstico percbese na sociedade, pero tamn aparece na actualidade nos medios de comunicacin, nas novas tecnoloxas, na terminoloxa, onde o galego ten que loitar co ingls, xa que a lingua mis difundida na actualidade, pero tamn co espaol, xa que segue a ser a lingua dominante en moitos destes mbitos.

BilingsmoO bilingismo a capacidade de dominar, de forma similar, das linguas. Pero podemos diferenciar entre bilingismo individual, referndonos capacidade que ten unha persoa de comunicarse en das linguas coas mesmas destrezas, e o bilingismo social, referido a unha comunidade bilinge, onde a maior parte dos seus individuos teen o mesmo dominio desas das linguas.Na prctica existen dbidas sobre a existencia do bilingismo, xa que difcil que un individuo tea un dominio idntico de das linguas. E anda mis complicado que unha comunidade sexa bilinge, de tal forma que a maior parte dos seus individuos tean un dominio similar de das linguas e mesmo que esas das linguas se atopen en situacin de igualdade dentro da comunidade. O habitual que os individuos empreguen a lingua A para uns usos e a lingua B para outros. Estariamos falando, polo tanto, mis que de bilingismo, de diglosia.

DiglosiaDiglosia un termo acuado en 1959 por Charles Ferguson para describir situacins en que existen das variedades lingsticas dentro dunha sociedade con usos ben diferenciados e condicionados por diferentes factores. No caso galego teriamos:o hbito (o cambio de lingua implica romper co hbito de estar falando toda a vida unha lingua)a competencia (sentirse menos competente nunha lingua nova)o contorno urbano (nestes espazos o casteln a lingua maioritaria)a influencia de grupos de pertenza (falar unha lingua diferente que fala o seu grupo significa desmarcarse).

3. Os prexuzos lingsticos en Galicia

Pdese falar de vellos prexuzos, como a vinculacin do galego co mundo rural e o atraso, tamn aos mbitos informais; e de novos prexuzos, como a asociacin do galego a un determinado perfil poltico prximo ao nacionalismo ou os prexuzos sobre a sa imposicin nalgns mbitos como o ensino ou a administracin. Nos prexuzos, o estereotipo vai sempre acompaado de sentimentos de rexeitamento e dunha tendencia discriminacin. Do mesmo xeito que se prioriza o moderno fronte ao tradicional, tamn se lle concede grande importancia utilidade (o que produce un beneficio, a poder ser econmico). Neste sentido o casteln considrase mis til porque permite maior mobilidade xeogrfica e amplaa as posibilidades de acceso ao mundo do traballo. Isto tradcese na prctica en outorgar mais importancia aprendizaxe do casteln fronte ao galego.A superacin dos prexuzos s veces non abonda, pois hai outros factores determinantes do uso lingstico como os que acabamos de ver ao falar da diglosia.En definitiva, En Galicia hai moitos factores que empurran a utilizar unha lingua sobre a outra, de a que resulte cuestionable a liberdade de eleccin lingstica.