San Tomasetan Txistorra egiteko erabiltzen diren txerrien gutxi gorabeherako kopurua.

4

description

www.facebook.com/askekintza Twitter: @askekintza

Transcript of San Tomasetan Txistorra egiteko erabiltzen diren txerrien gutxi gorabeherako kopurua.

Page 1: San Tomasetan Txistorra egiteko erabiltzen diren txerrien gutxi gorabeherako kopurua.
Page 2: San Tomasetan Txistorra egiteko erabiltzen diren txerrien gutxi gorabeherako kopurua.

SAN TOMASETAN ERABILI DIREN TXERRI KOPURUAREN ESTIMAZIOAASKEKINTZA

2

DONOSTIAKO SAN TOMASETAN KONTSUMITZEN DEN TXISTORRA EGITEKO ERABILI DIREN TXERRI KOPURUAREN ESTIMAZIOA

Urtero abenduaren 21ean milaka pertsonok txis-torra jateaz eta sagardoa edateaz gozatzen dugu, Donostian ospatzen den San Tomas azokan. Baina, nondik dator estimazioen arabera 10,6 tonetara iristen den txistorra guzti hori?

Lehenik eta behin, estimazioa egiteko, beharrezkoa zaigu txerrien gorpuak nola definitzen diren jaki-tea:

Txistorra: Txerri haragiz eta urdaiez (gihar, lep-ape,hirugihar…) egina dago. Hau zati txikitan moztu eta xehatu ondoren gatza, baratxuria eta piperrautsa bezalako espeziak gehituz oratzen da. Gehienetan arkume hestean galkatzen dute, txerri-arena baino meheagoa delako, ala ere sintetikoa ere izan daiteke.

Gihar: Urdaiazpikotik, besotik edo solomutik ater-atako zati txikie deitzen zaie.

Lepape: Animaliaren lepo azpian kokatutako zatia da eta 5kg inguru pisatzera iritsi daiteke. Honen azpiko partean zulatzen zaie odolusteko.

Hirugiar: Animaliaren sabeleko kanpoko aldea den urdaiez (urdaiazpiko-xerrak) egina dago.

Txerri Kanala: Animaliaren gorpuak eraildu, lepoa moztu, odolustu eta barruak hustu ondoren hot-zean duen pisuari deiten zaio. Osorik edo erditik luzeran zatituta dagoela.

Page 3: San Tomasetan Txistorra egiteko erabiltzen diren txerrien gutxi gorabeherako kopurua.

SAN TOMASETAN ERABILI DIREN TXERRI KOPURUAREN ESTIMAZIOAASKEKINTZA

3

Txistorra egiteko erabiltzen den haragi kantitatea kontuan hartuz, kalkulua egiteko hiru kasu plantea-tu ditugu. Datua zaila da zehaztea, izan ere harakin bakoitzak bere formula propioa du eta San Tomas egunean kontsumitzen den txistorra leku ezberdin askotakoa da. Hauek dira:

1.%100 hirugiarra den txistorra

• Txerria: 109-114 kg/txerriko• Pisua kanelan: 90 kg/kanaleko• Txistorra ondutzerakoan galdutako pisua: %15 • Hirugiarra: 14kg/txerriko• 1kg txistorra egiteko lepapea: 1,15kg (galdutako

pisua kontuan izanda)• Txerri bakoitzetik ateratako hirugiarra: 1kg-ko

12,17kg txistorrentzat

2013-ko San Tomasetako txerri kopuruaren esti-mazioa: 871 txerri.

2. %80 hirugiarra %20 gihar den txistorra

• Txerria: 109-114 kg/txerriko• Pisua kanalean: 90 kg/kanaleko• Txistorra ondutzerakoan galdutako pisua: %15• San Tomas 2013: 10.600 kilo txistorra (GARA)

• Giharra: 7,5kg/txerriko• 1kg txistorra egiteko giharra: 0,23kg (galdutako

pisua kontuan izanda)• Txerri bakoitzetik ateratako giharra: 1kg-ko

32,6 txistorrentzat • Hirugihar: 14kg/txerriko• 1kg txistorra egiteko giharra: 0,92kg (galdutako

pisua kontuan izanda)• Txerri bakoitzetik ateratako hirugiarra: 1kg-ko

15,21 txistorrentzat

Giharra 325 txerritatik ateratzen da.Hirugiarra 697 txerritatik ateratzen da.2013-ko San Tomasetan erabilitako txerrien esti-mazioa: 697 txerri.

3. %80 hirugiarra %20 lepapea den txistorra.

• Txerria: 109-114 kg/txerriko• Pisua Kanalean: 90 kg/kanaleko• Txistorra ondutzerakoan galdutako pisua: %15• San Tomas 2013: 10.600 kilo txistorra (GARA)

• Lepapea: 5 kg/txerriko• 1kg txistorra egiteko lepapea: 0,23kg (galdutako

pisua kontuan izanda)• Txerri bakoitzetik ateratako lepapea: 1kg-ko

21,7 txistorrentzat

• Hirugiarra: 14kg/txerriko• 1kg txistorra egiteko hirugiarra: 0,92kg

(galdutako pisua kontuan izanda)• Txerri bakoitzetik ateratako hirugiarra: 1kg-ko

15,21 txistorrentzat

Lepapea 488 txerritatik aterako da.Hirugiarra 697 txerritatik aterako da. 2013-ko San Tomasetako txerri kopuruaren esti-mazioa: 697 txerri.

Beraz, estimazio honen arabera, San Tomasetan kontsumitzen diren txerrien zifra 697 eta 871-tara iritsi daiteke.

Page 4: San Tomasetan Txistorra egiteko erabiltzen diren txerrien gutxi gorabeherako kopurua.

SAN TOMASETAN ERABILI DIREN TXERRI KOPURUAREN ESTIMAZIOAASKEKINTZA

4

Iturriak:

Txistorra egiterakoan erabilitako lehengaiak:

https://www.google.es/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&-source=web&cd=4&ved=0CDIQFjADahUKE wiB5OznzZ-3JAhUHtxQKHTvfASQ&url=http%3A%2F%2Fwww.saluxproject.eu%2Fdocpublic%2Fdownload%2Fname%-2FUB%2520Study.pdf-241&usg=AFQjCNESaKvIdoZqAL-LYVPshGlshWRXvg&sig2=TFRxn-N943qjmQ2Xr0H9DQ&-cad=rja

Txerri bakoitzetik ateratako gutxigora-beherako pisua kg/txerri-kanaleko eta kg/lepapeko:

http://www.mercadosmunicipales.es/Productos/Porcino/GUIAPORCINO/capitulo%204 %20PORCINO.pdf

Giharren portzentaila txerriki kanalean:

http://www.uco.es/zootecniaygestion/img/pict-orex/23_15_58_Tema_53.pdf

2013-ko Donostiako San Tomasetan kontsumituta-ko txistorra kopurua:

http://www.diariovasco.com/v/20131224/san-sebastian/fe-ria-santo-tomas-consumio20131224.html

http://www.naiz.eus/es/hemeroteca/gara/editions/gara_2013-12-23-0600/hemeroteca_articles/10-600-ki-los-de-txistorra-se-consumieron-en-donostia-en-unsanto-to-mas-abarrotado?slug=10-600-kilos-de-txistorra-se-consumi-eron-en-donostiaen-un-santo-tomas-abarrotado

Galdutako pisua ondutzerakoan:

Txistorra ondutzerakoan galdutako pisua: Bertan ondutako hestebeteetan %20-%40-ko pisu galera dela jartzen du. Baina, txistorra erdi-ondutako produktua denez, ez dugu uste hainbestera irits daitekeenik, horregatik %15-a erabili dugu kalku-luetarako.

http://www.consumer.es/web/es/alimentacion/tenden-cias/2007/10/24/171026.php

Eskerrak

Julen Garciari eskerrak nahi dizkiogu eman, tx-osten hau eskaintzeagatik.

KONTAKTU BIDEAK:Emaila: [email protected] Xabier: 675 709 404