SABELEAN - Erein argitaletxea · Perzebal GALAXIA BAT SABELEAN Karlos Gorrindo Etxeandia Galaxia...

Perzebal, 38

GALAXIA BATSABELEANKarlos Gorrindo Etxeandia

Galaxia bat sabalean.QX:Maquetación 1 16/10/18 15:47 Página 3

Obra honen edozein erreprodukzio modu, banaketa, komunikazio publiko edo aldaketa egiteko,nahitaezkoa da jabeen baimena, legeak aurrez ikusitako salbuespenezko kasuetan salbu.

Obra honen zatiren bat fotokopiatu edo eskaneatu nahi baduzu, jo CEDROra(Centro Español de Derechos Reprográficos, www.conlicencia.com;

91 702 19 70 / 93 272 04 47)

Liburuaren diseinua:Iturri

Azaleko marrazkia:Iván LandaMaketazioa:

Erein© Karlos Gorrindo Etxeandia© EREIN. Donostia 2018ISBN: 978-84-9109-345-9L. G.: SS-1092/2018

EREIN Argitaletxea. Tolosa Etorbidea 10720018 Donostia

T 943 218 300 F 943 218 311e-mail: [email protected]

www.erein.eusInprimatzailea: Itxaropena, S. A.

Araba kalea, 45 ZarautzT 943 835 008 F 943 130 822e-mail: [email protected]

www.itxaropena.net

1. argitalpena: 2018ko urrian

Liburu honek Eusko Jaurlaritzako Kultura eta Hizkuntza Politika Sailaren diru-laguntza jaso du.


GALAXIA BATSABELEANKarlos Gorrindo Etxeandia


Galaxia bat duzu sabelean,planetak ari dira jirabiranzure eguzki sisteman,zuk erakarri eta urrundu egiten dituzuindar zentripetoa eragiten baituzumaite zaituztenengan,izar nagusi zara eta, izan gogoan!

Soleri maitasunez!


1

Euria ari zuen zarra-zarra gauez itzartu zenean.Gero eta sarriago itzartzen zen gauetan. Gau--gauean, goizaldean.

Eguna zabaldu barik zegoen artean eta per-tsiana erdi jaitsiaren barrena kaleko farolen argiahula sartzen zen logelara. Ez zuen iluntasun osoanlo egiterik atsegin. Nahiago zuen erdi ilunpetan lo-kartu.

Eztulak itzartu zuen beste behin ere. Eztulaegiten baitzuen sarri, gauetan batik bat. Eta sabairabegira jarri zen begiak zabal-zabalik. Gurasoen lo-gelara joatea bururatu zitzaion, baina artean gaubetea zela eta, berehala lokartuko zelakoan, ezke-rreko hormaren apalean zeuden jostailu eta libu-ruei begira jarri zen une batez. Gurasoak lo zu-rrunga gozoan zeuden, aditzen zuen soinuarenarabera. Biek ziharduten zurrungan, batak bes-teak baino ozenago eginagatik ere.

Jira batera eta bira bestera, ezin lo hartu, etagogoratu zuen aitak esaten ziola lokartzeko ez ze-goela gauza hoberik arrainetan pentsatzea baino.

9


Lur planetan ura zegoela gehiago lurra baino,eta horregatik, pertsona baino arrain gehiago ze-goela.

Jonek bazekien hori guztia liburuetan iraku-rrita, eta arrain mota asko ezagutzen zituen: pai-lazo-arraina, manta-arraina, hegaluzea, sardina,zapoa, antxoa, legatza, mailu-arraina, marrazoa,balea…

Bada, arrainetan pentsatzeko esaten zion aitak.Eta arnasa hartzeko, eta pentsatzeko arrainak zer-gatik ez ziren ur barruan itotzen eta gu pertso-nok, ostera, bai. Eta zergatik arrainak uretatikkanpo itotzen ziren eta gu, aldiz, ez. “Zergatik,aita?”, galdetu zion behin, eta aitak erantzun:“Arrainek zakatzak dituzte eta hortik bideratzendute oxigenoa, eta guk, pertsonok, birikietatik”.Jonek ez zion dena ulertu aitari, eta aita ez zen ursakonetan sartu azalpen gehiago emateko. Bainapentsatzeko arrainetan, eta horrela geratuko zelalo, lorik zergatik egiten ez zuen pentsatzen egonbarik.

Jonek ohetik altxatzea eta gurasoen logelarajoatea erabaki zuen. “Amore, ma che cosa sta succe-dendo?”, galdetu zion amak beraren aurrean Jonzutunik ikusi zuenean.

–Ezin dut lorik egin.Mantak jaso, leku egin ohean eta sartzeko

agindu zion ahapetik, aita ez itzartzearren. Beraren

10


altzoaren baitan kokatu zuen semea, eta amarenbesarkada babeslean lo geratu zen ez bat ez bi.

Ikastolan zegoela, Jonek sukarra edo gogo txarrasentitu zuen. Alditxartuta ibili zen egun osoan. Bu-ruko minsorraz, gogorik ezaz, lagunak ere albo ba-tean utzita eta bere burua zokoratuta, berba egi-teko ere indar barik edo. Bazkaldu ere apenasbazkaldu zuen gurasoen tabernako sukaldean. Hanbazkaltzen zuen egunero. Ama bila joan ohi zi-tzaion ikastolara eta tabernan bazkaltzen zutenbarruko aldean zuen sukalde txiki batean.

Bazkaldu eta gero, amak berriro eraman zuenJon ikastolara, kalenturarena ikastolara ez joatekoaitzakia zelakoan. Bekokian jarri zion eskua amakJoni eta ikastolarakoa erabaki zuen. “Pinocchio”esan zion irribarre gozoa ezpainetan. Baina arra-tsaldean ikastolara bila joan zitzaionean, ande-reño Irunek komentatu zion gogo txartuta ikusizuela Jon eta arreta izateko ea hasi ote zen gaixo-ren bat inkubatzen.

Etxera eraman zuen amak zuzen-zuzen. Ingele-seko partikularra izaten zuen asteartero, bainaegun hartan ez eramatea erabaki zuen. Merienda-rik hartzeko gose ote zen galdetu zion semeari.Baina aurpegiaren zurbila ikusita, ohera joateko

11


agindu zion amak. Ez zuen Jonek dutxarik hartu,eta horrek poztu egin zuen. Kalentura neurtzekotermometroa jarri zion galtzarbean amak, eta ha-marren batzuk baino ez zituela ikusi zuen. Izaraketa manta ondo egokitu eta musu eman zion ko-petan amak. “Edozer behar izatekotan, ezkara-tzean egongo naiz”, entzun zion Jonek amari lo-gelatik urruntzean.

Gripea zelakoan, hurrengo egunean anbulato-riora eramango zutela esan zion amak aitari,etxeratu zenean. Goizaldean baina, eztulka eta su-kartuta egon zen semea eta termometroaren ten-peratura ikusitakoan, berrogeitik hur, goizean goizohetik jaiki, eta anbulatoriora barik, zuzen-zuzeneraman zuten herriko ospitalera, larrialdietara,han anbulatorioan baino sakonago artatuko zute-lakoan.

Ospitalera sartu eta harrera gelan plastikozkoeskuturreko zuria jarri zioten Joni; eskuturrekoanberaren izen-abizenak zekartzan idatzita. Eta zaingeratu ziren itxarongelan. Eta itxarotea ezin luze-agoa egin zitzaion Joni.

Jon aspertu eta aspertu egin zen eta aita eta amanazkatu eta nazkatu, harik eta Jonen izen-abizenakbozgorailuan entzun zuten arte. “Jon AldagaitzMancini, triajera”. Jonek arraro begiratu zien gu-rasoei, triaje berba ez baitzuen inoiz entzun. Tria-tloia bai, eta duatloia, kirola egitea zen. Inoiz

12


eginda zegoen Jon duatloia herriko erdigunekokaleetan zehar. Korrikan lehendabizi eta bizikle-taren gainean gero. Baina triaje ez, ez zuen inoizentzun berba hori.

Gurasoek eskutik oratu eta gela batera sartu zu-ten. Bi emakume zeuden bertan. Bata, mahai ba-ten atzean jesarrita eta, bestea, zutik. Gurasoekazaldu zioten mahaiaren beste aldean jesarrita ze-goen uniforme urdindun andreari zer gertatzen zi-tzaion semeari. Zutik eta arrosa-koloreko jantzia-rekin zegoena Jonengana inguratu eta ahoazabaltzeko eskatu zion. “Cierra la boca, guapo”,agindu zion gero. Eta itxarongelara joateko aginduzien gurasoei jantzi urdineko emakumeak, medi-kuak deitu arte.

Jon gogaitzen hasita zegoen eta etxera nahizuela esan zien gurasoei muturra okertuta. Aitaaulkitik altxatu eta pasilloan barrena ikusi zuen eri-zain bati galdetu zion ea noiz hartuko zituen me-dikuak, ordu erdi joanak zirela-eta triajen izan zi-renetik. Lasai egoteko erantzun zion emakumeak,gaixotasunaren larritasunaren arabera hartzen zi-tuela medikuak eta.

–Eta nork dio nire semearena ez dela larria?–galdetu zion Jonen aitak erizainari. Sorbaldakuzkurtu eta bulegora egin zuen uniforme urdin-dunak.

Itxarongelan apenas zegoen jenderik.

13


Bozgorailutik izen-abizenak entzuten egon zi-ren luzaroan, ordu eta erdi bai, Jonen amaren ara-bera. Eta aita berriro zutundu eta erizainarenerabarik, medikuarenera egin zuen zuzen-zuzen. Jo-nek atzetik jarraitu zion. “Espere su turno”, aginduzion medikuak, “o haga una reclamación”. Eta Jo-nen aita berotu egin zen hasieran, eta amak lasaiegoteko eskatu zion. Baina Jonen aita horrelakoazen, pospoloa, zioen amak, berehala pizten zen ho-rietakoa. Eta su hartu zuen pospoloak eta “lotsa-garria”, esan zuen, “barre egiten digute; ez dago es-kubiderik!”, eta jakina egingo zuela erreklamazioaedo salaketa edo dena delakoa. Iskanbila izan, etadenbora laburrera hartu zituen neska mantal zu-ridun batek.

Berba bi arraro erabili zituen mediku mantalzuridunak: laringitisa eta amigdalitisa. Makilatxobat erabili zuen aho barrukoa ikusteko. Eta gora-galea eman zion makilatxoak mihia zapaltzean.

Txikia zen mediku andrea, Jonen gurasoen al-dean. Ile kizkurduna zen eta azal ilun kolorekoa.Eta berbalduna.

–Ez da ohikoa izaten –hasi zen–, gripeak ez bai-takar berez eta derrigorrez eztarri inguruko han-patu horiek. Baina eztarri ingurua asaldatuta etaurratuta dauka.

–Bai –Jonen amak erantsi–, eztul eta eztul da-bil egun osoan, gauetan batez ere.

14


Jonek erdiak ere ez zizkion medikuari ulertu.“Ama zer da laringitisa? Eta amigdalitisa?”, galdetuzion amari behin kontsultatik kanpora. Eta amaahalegindu zen azaltzen beraren euskara mordoi-loan, amigdalak eta laringea eztarri inguruan zeu-den organoak zirela eta handituta zituela. “-Tis”atzizkiaz amaitzen ziren gaixotasunek handituaesan nahi zutela: amigdaliTIS, laringiTIS, otiTIS.Eta azken honek begiko handituaren gaixotasunaizan behar zuela pentsatu zuen Jonek.

Behin orkatila handitu zitzaion futbolean ero-riko txar baten ostean, hanka trokatuta. Eta or-duan ikasi zuen zein izen zuen handitasun hark:orkatiliTIS.

Kalenturak beherantz egin zuen etxera iritsi zi-renerako. Dalsy eman zioten ospitalean eta ho-bera egin zuen Jonen aldarteak.

15


SABELEAN - Erein argitaletxea · Perzebal GALAXIA BAT SABELEAN Karlos Gorrindo Etxeandia Galaxia...

Documents

Transcript of SABELEAN - Erein argitaletxea · Perzebal GALAXIA BAT SABELEAN Karlos Gorrindo Etxeandia Galaxia...