Proxecto lavadores 2014 15

Lavadores: Pasado e presente da nosa

parroquia.

Proxecto didactico do CEIP o Pombal de Vigo. curso 2014/15

Lavadores: “Pasado e presente da nosa parroquia” Curso 2014/15. CEIP O Pombal

2

ÍNDICE

1. Limiar …………………………………………………………………..….Pax.3

2. Xustificación do proxecto…………………………….…………………Pax 3

3. Situación sociolingüística da zona………………….……………….. Pax 4

4. Obxectivos……………………………………………….……………... Pax. 5

5. Contidos …………………………………………………..…………… Pax. 6

6. Metodoloxía e temporalización ……………………..……..…………. Pax.7

7. Actividades propostas a realizar……………………………………….. Pax.9

Coas familias……………………….……………………………...Pax.9

Co alumnado ……………………….……………………………. Pax.9

8. Colectivo implicado …………………………..………………………. Pax. 10

9. Orzamento……………………………………………………………….. Pax.11

10. Utilización dos recursos existentes e colaboracións con institucións do

contorno ……………………………………………………………...…. Pax.11

11. Bibliografía………………………………………………………………..Pax. 12


3

1. LIMIAR

O CEIP “O Pombal” é un centro educativo situado no barrio do Calvario en Vigo-

Lavadores, contando cunha ratio de 330 alumnos-as.

O Calvario é un barrio obreiro, que quedou absorbido polo crecemento da cidade

de Vigo pero ata fai pouco era unha zona rural como seguen sendo noutras

parroquias de Lavadores.

Lavadores ,como indica o topónimo

era un lugar pródigo en lavadoiros ,

ademais de fontes e muíños;é dicir,

que tiña moita auga.

Foi concello de seu durante 104 anos,

dende a desaparición administrativa

do Reino de Galicia ata o ano 1941,

cando Vigo o anexionou trala guerra

civil.

Daquela, a actividade sindical dos

obreiros e mariñeiros de Lavadores fixo que a parroquia collese o nome de “Rusia

pequena”

Anteriormente, Lavadores convertérase nun dos núcleos do agrarismo,redactándose

no 1912 o “Manifesto de Agosto”, encabezado polo frade Basilio Álvarez.

2. XUSTIFICACIÓN DO PROXECTO

Observamos que a meirande parte do alumnado non coñece o seu barrio; os seus

costumes, tradicións,a súa historia,…o que sí coñecen son os centros comerciais

onde pasan a meirande parte do fin de semana .

Con este proxecto pretendemos que:

O alumnado coñeza a historia do” Concello de Lavadores”, do barrio onde vive

e se sintan partícipes del, porque coñecendo a súa historia aprenderán a

valoralo.


4

Fomentar o galego oral: utilizando a lingua galega como eixo da comunicación

entre toda a comunidade educativa, coa creación de novos ámbitos de uso que

favorezan a utilización da lingua dentro e fóra das aulas.

Fomentar o galego escrito: Con xornais, fondos bibliográficos,búsqueda de

información en páxinas web,…

Como no noso centro conviven alumn@s de varios países, e tendo en conta que

nós tamén fomos un pobo emigrante,queremos que o alumnado respecte e valore

a importancia do noso patrimonio e doutras culturas.

3. SITUACIÓN SOCIOLINGÜÍSTICA DA ZONA

Tendo en conta a última enquisa feita ás familias sobre o uso da lingua galega;

constatamos que o colexio está nun entorno castelán falante cun 90% de

familias que se decantan polo castelán como lingua familiar na vida diaria. A

situación variou no centro e na zona, co aumento paulatino da poboación

emigrante e en consecuencia do alumnado de procedencia estranxeira.

Moitas familias do noso alumnado son de parroquias rurais de Pontevedra e

Ourense que levan anos vivindo en Vigo. Outras familias, en casos moi puntuais,

son galego falantes por concienciación e manifestan utilizar a lingua galega para

comunicarse en tódolos ámbitos.

O proceso desgaleguizado é moi forte na zona e non está a remitir. En

xeral, partimos de avós galego falantes a pais galego oíntes e fillos (o noso

alumnado), que basicamente manifestaban nas últimas enquisas realizadas ,

escoitar falar en galego só na televisión e no colexio. Tamén manifestaban

preferir a lectura de libros en castelán.

En cuestións de actitude cara á lingua galega por parte dos pais/nais ,parécenos,

que cada vez hai máis prexuízos á hora de preferir lingua galega como vehículo

de ensino.


5

4. OBXECTIVOS

Cara ó profesorado

Elaboración dunha unidade didáctica para que o alumnado coñeza as orixes

históricas do concello de Lavadores e os seus elementos etnográficos máis

salientables.

Estimular no alumnado o interese por coñecer e descubrir o seu entorno máis

preto a través dunha aprendizaxe de investigación.

Concienciar ó alumnado da importancia de coñecer as súas orixes e a súa

historia.

Iniciar ó alumnado na aprendizaxe por descubrimento na toponimia de

Lavadores e zonas e que gardan relación coa auga.

Cara ó alumnado

Descubrir os lavadoiros e as fontes como parte da nosa cultura a extinguir.

Lendas entorno á auga: As Mouras,…

Visualizar o pasado e os elementos etnográficos de Lavadores utilizando as

redes sociais:Blogues,twitter,pax web,..

Fomentar no alumnado unha concienciación histórica.

Establecer canles para que o alumnado forme unha actitude crítica ante a

importancia dos personaxes da historia da súa cidade.


6

5. CONTIDOS

1º.-Historia do Concello de Lavadores:

a) Concello independente de Vigo.

b) Os seus recursos naturais e a súa evolución.

c) Elementos etnográficos:

Os lavadoiros: utilidade,uso e estado no que se atopan na actualidade.

As fontes: tipo de auga( Potable,non potable).Localización e uso. (Visitar os

máis cercanos ó centro).

Lendas arredor das fontes e lavadoiros: As mouras.

2º.- Toponimia da zona de Lavadores:

a) Lugares e rúas que fan referencia á auga ou o seu campo semántico.

b) Persoeiros relevantes da zona.Realizar un traballo de investigación sobre a súa

importancia,quen eran e que pegadas deixaron.

c) Rúas con nomes de: Alcaldes,indianos, políticos, escultores,… do concello de

Lavadores

3º.- Localización de pazos e construcións de interese na zona.


7

6. METODOLOXÍA E TEMPORALIZACIÓN

Este proxecto realizarase cun eixo transversal ó longo dos 3 trimestres e será

supervisado polo Equipo de Dinamización Lingüística do centro.

Primeiro trimestre

Partiremos dunha enquisa para saber o grado de coñecemento que teñen sobre o

seu barrio e os resultados,servirán de punto de partida. Despois de analizar as

enquisas desenvolveremos o noso proxecto.

Queremos levar a cabo unha aprendizaxe significativa baseada na investigación e

na interacción do alumnado co medio e utilizando tódolos recursos: humanos,redes

sociais,consulta de fondos bibliotecarios.

A metodoloxía para realizar o proxecto estará conformada polas seguintes técnicas:

Cuestionario pechado :confeccionarase un cuestionario para a Comunidade

Educativa no que se recollerá información sobre o coñecemento da zona .

LAVADORES:

De Concello independente a

parroquía de Vigo

Historia e orixe.

Personaxes de interese.

Toponimia e microtoponimia

relacionada coa auga

Elementos arquitectónicos:Os

lavadoiros,as fontes.Lendas


8

Investigación documental: Conformarase unha recompilación de libros ,

información de Internet , artigos de revistas que aportarán información e datos para

o estudo previo á elaboración dos materiais.

2º trimestre:

Entrevistas semiestructuradas : co fin de achegarnos máis á realidade cotiá da

zona de Lavadores , seleccionarase unha mostra de persoas que, pola súa andaina

persoal ,pola súa idade , polos seus coñecementos …, poidan aportar información

útil para o estudo. Para organizar a recollida de información a través deste método,

elaboraremos un pequeno guión de entrevista adaptado ós obxectivos marcados .

Traballo de campo:realizaranse,visitas ós lugares a investigar: O río Lagares que

pasa pola zona, onde nace,e se no transcurso aínda existen muíños, lavadoiros e

fontes.Os lavadoiros máis próximos: recompilando información sobre o seu uso e

o tipo de auga relacionarase coas lendas sobre as mouras e as súas cantigas.

3º trimestre

Neste trimestre traballaremos máis como está na actualidade o noso barrio; o nome

das rúas onde viven e as súas orixes. Realizaremos uns pequenos rueiros para

poder guiarse polo barrio e visitar elementos de interese como: O Pazo de Rivera

Atienza, a Igrexa de Sta Cristina,O monumento “A fiestra a Libertade…”


9

7. ACTIVIDADES PROPOSTAS A REALIZAR:

COAS FAMILIAS

Informar ás familias ó inicio do curso do proxecto e pedir a súa colaboración

na contestación da enquisa.Tamén solicitaremos a súa participación ó longo

do curso (aproveitando que todos contan cun móbil) para que aporten fotos

dos lavadoiros,as fontes ou elementos curiosos da zona onde viven e as

envíen por correo electrónico á dirección do centro.

Colaboración con aqueles familiares que son de Lavadores e poidan relatar

algunha historia da evolución da zona.

Reunión coa ANPA para explicarlles o proxecto en profundidade e facelos

partícipes do mesmo.

Difusión de todo o que se vaia facendo na páxina web do centro,nos blogs,..

CO ALUMNADO

No colexio:

Traballo de investigación utilizando os libros da biblioteca escolar para

procura de información.

Na aula de informática utilizaremos os recursos tecnolóxicos cos que

contamos para navegar pola rede e buscar información utilizando blogs

google maps,…

Crearemos un blog dentro da páxina web do colexio onde iremos subindo a

información coa colaboración do alumnado de 4º,5º e 6º.

No barrio: “visita ó barrio con outra ollada”.

Realizaremos varias saídas e dependendo da idade dos alumnos o

percorrido será de maior ou menor distancia .


10

Para as visitas proporcionaráselles un esquema utilizando pistas coma “ no

código Da Vinci”(na procura da igrexa románica,agora continúa pola rúa que

leva nome de alcalde, pasa polo edificio que foi sede de,...)

Tamén levarán rueiros nas andainas próximas ó colexio de xeito que

aprendan a guiarse utilizando este medio. Sempre que se poida,serán os

propios alumnos os encargados da reportaxe fotográfica.

Recoller información en asociacións veciñais,culturais, xente da rúa,

concello,…

8.- COLECTIVO IMPLICADO

Este proxecto pretende facer partícipe á maior parte da comunidade educativa.

- As familias:

A través da participación da ANPA.

Con tódalas familias que cumprimentarán as enquisas sobre o grao de

coñecemento do barrio, aportación de fotos,información,…

- O alumnado:

O proxecto está pensado para desenvolver co alumnado de 2º e 3º ciclo,se ven

tamén poden participar os alumnos máis pequenos nas actividades da visita ás

zonas máis próximos ó colexio,nome da súa rúa,…


11

9. ORZAMENTO

O centro é de doble línea e temos unha media de 320 alumnos por curso.O

alumnado a quen vai dirixido este proxecto (3º,4º,5ºe 6º de primaria) son cerca de…

Como no centro contamos soamente cun ordenador por aula e moi vello,

contabamos utilizar a dotación para mercar:

- 10 Tablets para realizar traballos de investigación nas aulas e tamén poder

levalos as saídas para facer fotos, gravacións nas entrevistas,…

- 1 encerado dixital para unha aula do 2º ciclo. (na actualidade soamente

temos 1 encerado na aula de 3º ciclo)

- Contratación dos autobuses que precisamos para as saídas.

10. UTILIZACIÓN DOS RECURSOS EXISTENTES E COLABORACIÓNS CON

INSTITUCIÓNS DO CONTORNO.

Os recursos que imos utilizar pódense agrupar en dous apartados:

a) Materiais:

Consultar bibliografía

Utilización de Internet,ordenadores,tablets,… Utilizar os localizadores

xeográficos Google Earth, Google Maps ,(conta cunha interfaz en galego)

Para traballar a toponimia utilizaremos: Entre os recursos editados polo

concello de Vigo para educación primaria:” Os Bolechas queren saber… a

orixe dos nomes dos lugares “. Quebracabezas das parroquias e da historia

de Vigo.Viaxe ás covas do Folón. (http://www.viaxeascovasdofolon.com/)

“Meu” (en formato CD) inclúe as unidades didácticas: “Vigo espazo

xeográfico”, “O galego de Vigo”, “De onte a hoxe”, “A conservación da

toponimia” .

Utilización de rueiros

Distintos soportes e materiais para creacións artísticas.

Utilización de cámara e vídeo dix

http://www.google.es/url?q=http://earth.google.es/&ei=bnK-Sq6gCM_ajQeq0qki&sa=X&oi=smap&resnum=1&ct=result&cd=1&usg=AFQjCNGxTIK1oJenbNctWPZcmQNT3mggZA

http://maps.google.com/

http://www.viaxeascovasdofolon.com/


12

b) Humanos:

A asociación “ O fiadeiro.” AAVV de Lavadores,asociacións de veciños de

Pardavila, do Calvario ( que xa iniciaron unha procura de información e

recompilación fotográfica e que está visible na súa páx web)

Biblioteca de cercanía “ Xosé Neira Vilas”,Pazo de Rivera Atienza,…

Consellería do Medio Ambiente e equipo de Normalización Lingüística do

Concello de Vigo .

Comunidade educativa do CEIP O Pombal.

Tenda de música galega que temos no barrio:”inquedanzas sonoras” que nos

poden axudar a descubrir músicos da zona e cancións que fan referencias as

lendas das mouras.

Información das familias.

11.- BIBLIOGRAFÍA

“Os campesiños de Lavadores”.Isidro Román Lago. Ed.A Nosa Terra.

Toponimia do Val de Fragoso.Lavadores. Iván Sestay Martínez .Área de

Normalización Lingüística do concello de Vigo.

O antigo Concello de Lavadores,unha aproximación histórica.Xesús Giráldez

Rivero

Os Alcaldes e os Concellos de Vigo. Lalo Vázquez Xil . Edicións Cardeñoso.

Proxecto lavadores 2014 15

Documents

Transcript of Proxecto lavadores 2014 15