Proiektua xabier mendiguren

45
MASTER AMAIERAKO PROIEKTUA IKT-ak hezkuntzan DERRIGORREZKO BIGARRE HEZKUTZA, BATXILERGOA, LABIDE HEZIKETA ETA HIZKUTZE IRAKASKUTZA IRAKASLE GISA ARITZEKO GAITZE DUE UIBERTSITATE MASTER OFIZIALA 2009-2010 ikasturtea HUMANITATE ETA HEZKUNTZA ZIENTZIEN FAKULTATEA

Transcript of Proiektua xabier mendiguren

Page 1: Proiektua xabier mendiguren

MASTER AMAIERAKO PROIEKTUA

IKT-ak hezkuntzan

DERRIGORREZKO BIGARRE� HEZKU�TZA�,

BATXILERGOA�, LA�BIDE HEZIKETA� ETA HIZKU�TZE�

IRAKASKU�TZA� IRAKASLE GISA ARITZEKO GAITZE�

DUE� U�IBERTSITATE MASTER OFIZIALA

2009-2010 ikasturtea

HUMANITATE ETA

HEZKUNTZA ZIENTZIEN

FAKULTATEA

Page 2: Proiektua xabier mendiguren

EGILEA

Xabier Mendiguren Igarzabal

CLAROLI�E PLATAFORMA Plataformaren erabilera eta ematen dituen aukerak lanbide

heziketako jardueratan

Page 3: Proiektua xabier mendiguren

Master Amaierako Proiektua 3

Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala

AURKIBIDEA

1. SARRERA...................................................................................................... 4

2. HEZKU�TZA XXI. ME�DEA�................................................................. 5

2.1 XXI. mendeko ikaslearen irudiari hurbilpena........................................... 5

2.2 Eskola XXI: Baloreen garrantzia eta Konpetentzien araberako

ikaskuntza..................................................................................................

9

2.3 Hezkuntza konpetentzia orokorrak eta oinarrizko konpetentziak............. 13

3. IKTeen ERAGI�A HEZKU�TZA�........................................................... 16

3.1 Berrikuntza, zertarako?............................................................................. 16

3.2 Konpetentzia digitala. Oinarriak............................................................... 20

3.3 Teknologia digitala: WEB 2.0.................................................................. 21

3.4 Web 2.0k eskeintzen dituen baliabideak.................................................. 23

3.5 Baliabideen ekarpena konpetentziak garatzeko........................................ 30

4. CLAROLI�E PLATAFORMA DIGITALA................................................ 32

4.1 Sarrera....................................................................................................... 32

4.2 Claroline plataformaren oinarriak............................................................. 33

4.3 Zertarako balio du? Funtzioak.................................................................. 34

4.4 Plataforma osotzen duten atalak............................................................... 35

4.5 Praktika on bat. Plataformara egokitutako ikasgaiak............................... 37

4.5.1 Enpresa kudeaketa eta bezeroari arreta........................................... 37

4.5.2 Nazioarteko merkataritza................................................................ 37

5. O�DORIOAK.................................................................................................. 38

6. BIBLIOGRAFIA............................................................................................. 40

� ERA�SKI�AK

Eranskina I: Konpetentzia digitalaren garapen osoa

Eranskina II: Claroline plataformara egokitutako jarduerak

Page 4: Proiektua xabier mendiguren

Master Amaierako Proiektua 4

Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan

irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala

1. SARRERA

Proiektu honetan, hezkuntza esparruan, lanbide heziketako goi mailako zikloan hain

zuzen ere, Informazio eta Komunikazio Teknologien (IKTak) erabilera duen eragina

aztertu egingo da. Azalduko dugu zein neurrian laguntzen duten IKTeek eskeintzen

dizkiguten baliabide ezberdinen erabilera ikaslearen ikaste etekinean.

Espainiar Estatuko Maiatzaren 3ko 2/2006 Hezkuntzako Lege Organikoa (LOE) ezarri

zenetik, Hezkuntza Sailak zehaztu egin du gaur egungo hezkuntza, aldez aurretik

finkatutako konpetentzia batzuen arabera oinarritu behar dela. Hainbat oinarrizko

konpetentzia ezagutzen ditugu eta ikasleek konpetentzia guztiak landu behar dituzte,

hezkuntza egoki bat jaso ahal izateko. Konpetentzia hauen artean, digitala deritzona

daukagu. Proiektu honetan konpetentzia digitalean sakonduko dugu, aipatutako

IKTeen erabileraren bitartez.

Proiektua goitik beherako norabidea izango du. Hau da, lehenengo zatian egungo

hezkuntzak azaltzen duen ikuspuntu orokorretik hasiko gara, bigarren zatirako IKTeen

eragina eta praktika on baten azalpena utziz. Hurrengo diagraman azalzen da

aipatutakoa:

Taula I: Proiektuaren egitura orokorra

Hezkuntza XXI. mendean

IKTeen eragina hezkuntzan

Praktika on bat:

CLAROLINE

plataforma

Pro

iekt

ua

ren

ed

uki

en g

oit

ik b

eher

ako

no

rab

idea

Iku

spu

ntu

oro

korretik, a

plika

zio b

aten

zehazta

pen

era

Page 5: Proiektua xabier mendiguren

Master Amaierako Proiektua 5

Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan

irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala

2. HEZKU�TZA XXI. ME�DEA�

2.1 XXI. mendeko ikaslearen irudiari hurbilpena

Gaur egungo hezkuntzaren egoeraren analisia bi ataletan banatuko da. Lehenengo

batean, XXI. mendeko ikaslearen erradiografia egingo da, honen arabera, bigarren

atalean, irakaslearen erronkak zeintzuk diren definitzeko.

Gaur egungo irakasleak, motibazio gabeko ikasleekin tratatzen du. Dena den, motibazio

hau suspertu egiten da ikasleek telebistaren, zinemaren edo teknologia berrien aurrean

jartzen direnean. Gazteek ikusle edo begirale adituak izatera pasatzen dira, eta

motibazioa sentzuen edo pertzepzioen bitartez lortzen den giza-esperientziaren bidez

lortzen dute, eta ez hainbeste kontzientzia edo hitzen bitartez.

XIX. mendean eskola publikoa asmatu zen, eta honekin batera irudi berri bat izan

genuen gure artean: herritarraren irudia, eskolan irakurtzen eta idazten zuena. XX.

mendean, aldiz, komunikazioa landu genuen, hitzaren poterea ezagutu eta entzuten ikasi

genuen. Eta dirudienez, XXI. mendeko erronka begiratzen ikastea da. XXI. mendean,

beraz, ikuslea da protagonista.

Baina zer ezagutzen dugu ikuslearen irudiaren inguruan? Gauza

gutxi, teknologiak eskeintzen dizkigun esperientzien inguruan

mugitu beharrean, hitzak ematen dizkigun esperientzien inguruan

mugitzen bait gara. Ikusleak bizitzen duen esperientzia nagusia ez

da bakarrik ikustearen bitartez heltzen dena, baizik eta sentzuen

bitartez informazioa hartzera lortzen dena.

Irakurtzen eta idazten ikasteko eskola asmatu genuen. Baina ikusten

ikasteko, zer moduko baliabideak ditugu? Seguru aski, eskolak

egungo gazteetatik ikasi behar du, eskola berak ikusten irakatsi

beharrean.

Hirurogei eta hamarreko hamarkadako gazteen identitatea eta kontzientzia liburuen

bitartez osatu zen. Egungo gazteena, aldiz, telebistaren eta irudiaren garaian osatu egin

da. Baina kontuz, gizarte berak osotu ditu gazte hauek, gaur egungo hezkuntzaren

protagonistak direnak. Familiaren papera ere hemen dugu, esanguratsua bezain

mugatua. Jadanik, familian bertan ospatzen diren batzarretan ez da hitz egiten. Hitz jario

bakarrak telebistak eskeintzen dituen etenetan ematen dira. Gaurko gazteek kolorez

beteriko telebistarekin jaiotzen dira. Beraientzat dena da ikusgarria, dena da

entzungarria. Paul Viriliok (1990) aipatu zuen bezala, jadanik dena eskura dute,

gutxieneko ahalegina egin gabe.

Telebistatik heltzen zaizkigun irudi eta koloreen bonbardaketa axolagabetasuna eta

etorkizunaren inguruan dugun ideiaren disoluzioa besterik ez du ekartzen, eredu

ekonomiko desegokien bitartez iragankortasunaren ideia nagusiki ezarriz.

Page 6: Proiektua xabier mendiguren

Master Amaierako Proiektua 6

Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan

irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala

Beraz, egungo gaztediaren jarrerak kontutan harturik, merezi du hurrengo galderak

egitea: gazteak zelan begiratzen dute?, zer begiratzen dute?, zer ikusten dute begiratzen

dutenean? eta esanguratsuena dena, zer pentsatzen dute begiratzen daudenenan? Beraz,

eztabaida sortarazteko tesi bat planteatu beharko genuke: baldintzapean, telebista

subjektibitatea sortzen du. Beste modu batean esanda, posible da ingurunean

daukagunaren bitartez esperientziak izatea, baina zein sentzutan posiblea da?

Erronka haundiena: aspertuta dagoenari hezi

Informazioaren bitartez sortzen diren esperientziei buruz hitz egiten dugunean, gaur

egungo baldintza giza-kulturalei buruz eta gizarteak jasatzen dituen aldaketei buruz hitz

egin beharko genuke. Eskola, ingurune sendo batean funtzionatzeko sortua izan zen,

baldintza arrunten inguruan eta aurrerapen garai ezberdinetan murgilduta. Hau da,

eskolak etorkizuneko gizon-emakumenak hezitzen ditu. Eskolak, familia moduko beste

erakunde batzuekin batera garatu egiten da. Baina gertatzen dena zera da, aipatutako

sendotasun hori bukatu egin dela. Gaur egungo gizarteak eskeintzen dizkigun ikus-

entzunezko baliabideen erruz, pertsonen ikuspuntuak zatitu egiten dira. Telebistak

ikuslea “zatitu” egiten du, ez islatzen duen balore desegokiengatik, baizik eta nekatzen

duelako, aspertzen duelako.

Beraz, agertzen zaigun erronka, aspertuta dagoenari hezitzea da. Zer egiten du eskolak

aspertuta dagoenarekin? Nolakoa da aspertuta dagoenaren pedagogia? Asperraldiaren

edo asetasunaren bitartez sortzen diren esperientziak honako esanahia daukate:

pertsonarengan eraginik ez dauka bere ingurunean gertatzen diren gertakari edota

egoera ezberdinak.

Kultura eskolarra eta kultura hipermediatikoa

Aspalditik zalantzan jarri bada eskolaren gaitasuna erakunde sozializatzaile bezala, zer

esanik ez dago irakasleak pairatu dituen erreformak bere jardueren inguruan. Gainera,

irakasleek legitimitate haundia galdu dute azkenengo urteotan, kultura mediatikoak,

eskolaren aurrean, sortarazi dituen sentsibilitate eta lenguai berriengatik.

Beraz, hezkuntza, espazio berdinean talka egiten duten bi kultura ezberdinekin topo

egiten dugu, eta honen aurrean ezinbestekoa da irakaslearen formakuntza birkokatu.

Irakaslearen formakuntzaren arazoa gaur egun ez dator irakasteko erabiltzen diren

teknika edo bide desegokietatik, baizik eta formakuntzaren arazoaren oinarria zerikusi

haundiagoa dauka kulturarekin.

Alde batetik kultura eskolarra daukagu, eskolatik ateratzen diren jardueren eta

ezagutzen multzoa osatzen duena. Kultura honetan, “logika eskolarra”ren arabera,

gizartean suertatzen diren ezagutzen komunikazio eta transmizioa ere sartuko genituzke.

Beste aldetik, kultura mediatikoa edo hipermediatikoa daukagu. Hedabideen eta

teknologia berrien eraginagatik, gaur egungo gizartean egokitzen ari diren praktika eta

ezagutzen multzoa irudikatzen duena (Bettetini eta Colombo, 1995). Gainera, kultura

Page 7: Proiektua xabier mendiguren

Master Amaierako Proiektua 7

Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan

irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala

honen transmizioa eta eragina ez da gelditzen gizartearen azaleko geruza batean, baizik

eta giza-bizitzako forma eta eredu guztietatik hedatu egin da.

Horrela izanda, irakaslegoa nahaste sakon batean murgiltzen da, azken urteotan kultura

mediatikoak gazteek irakaslearen autoritateari faltatzea eta irakaste jardueren

egokitasuna zalantzan jartzea eragin bait ditu. Beraz, irakasleak egoera honi aurre

egiteko, kultura mediatikoa baztertu egiten du, bere deformazioan kontsakratu den

kultura eskolarrarekin aurrez aurre ipiniz.

Zelan ulertu dezakete irakasleek zalantzazkoa eta iluna den

kultura mediatiko hori? Zelan hezi kultura horren bitartez

“eraiki” den zuzendu ezineko eta inproduktiboa den pertsona

hori? Tradizioak eta obsesioak galarazten dute kultura

mediatikoa ulertzea eta oztopatzen dute kultura hori sortu

duten gazteen hezkuntza. Askotan hobeagoa da konformismo

batean murgiltzea, irakaslea eraldatzaile intelektual bezala

ikustea baino.

Kultura mediatikoaren aurrean bi jarrera gerta daitezke.

Lehenengoa, kultura eskolarrean babestu, hedabideak eta

teknologia berriak duten eragina ukatuz. Eta bigarrena, kultura mediatikoak sortarazi

dezakeen baikortasun pedagogikoa, hurrengo hiru ataletan baieztatu daitekena:

� Teknologia berriak eskolarentzat eredu bezala hartzea, hezkuntza jarduera, prozesu entretenigarri bezala ulertuz, eraginkortasuna eta produktibitatea helburu bezala eukiz.

� Aurrerapen teknologikoen bitartez bizitza pozgarriago bat lortzea, eta beraz, teknologia berrien erabileraren bidez bizitza kalitatea hobetuko genuke. Ilusio honi esker,

<<krisialdiaren irteera>> komunikazio teknologien bitartez lortuko da, eta Mattelart

(1996) aipatzen duen bezala, teknologia berriak, erlijioak meendeetan zehar egin duen

bezala, gizakia bateratzearen eginkizuna izango luke aurrerantzean. IKTak, bizitza

hobeago baten ametsa bezala jarri dute jadanik, <<teknoutopia>> deritzona. Ilusioa ere

ikaste-irakaste prozesuan instalatu egin da

� Eskolak ahalegin guztiak batu beharko lituzke <<hartzailea hezitzeko>>. Hau da, eskola interpretazio komunitate bezala ulertu beharko litzateke. Horrela, eskolak eta

irakasleek, kontsumitzailearen arrazionaltasunean lan egingo lukete, informazioaren

eta gardentasunaren arabera.

Testuinguru audiobisuala eta irakasleen formakuntza

Ikaskuntzaren eragina dator ikaslea erantzuten duenean bere ingurunetik heltzen

zaizkion gaitasun ideologikoz beteriko ahots ezberdinei. Egoera honetan, ikus-

entzunezkoak, nahiz eta hezkuntza ez formalean jardun, ez litzateke hezkuntza eskolarra

baino gutxiago izan behar. Horrela lortzen dugu irudikatzen irakaskuntzaren gaur

egungo kokapena.

Page 8: Proiektua xabier mendiguren

Master Amaierako Proiektua 8

Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan

irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala

Irakaskuntzan, aldiz, eragina izugarria dute baldintza eskolarrekin batera datozen

baldintza politiko, ekonomiko eta kulturalak. Eta hauekin ere lotuta datorkigu urteetan

zehar tradizioak utzi dizkigun irakasle eredu ezberdinak:

� Eredu kontserbadorea / irakasle transmisorea: irakaslea edukien transmisore hutsa da. Garrantzitsuena irakasleak ikasgaia ondo kontrolatzea da, formakuntza pedagogikoa

bigarren lerro batera pasatuz. Eredu honetan teknologia ez da sartzen ezagutza esparru

barruan.

� Eredu teknologikoa / irakasle teknikoa: hirurogeigarren eta hirurogei eta hamargarren hamarkadetan garatutako eredua dugu. Irakaslea teknikan aditua da arazoak

konpontzeko. Baliabide teknikoak tresna hutsak dira prozesua arrazionalizatzeko.

Irakaslea teknikoa da, prozesuak kontrolatzeko parte hartzen duena, honen bukaeran

produktibitatea eta berrikuntza lortzeko asmoarekin.

Teknologiaren muga honek ingurunera hedatzen da eta hezkuntza komunitatean ondo

finkatuta dago, non teknologia berriak tresna hutsak izan beharrean, ezagutza eremu

propio bezala ulertu beharko lirateke.

� Profesional autonomo eta aktiboaren eredua: laurogeigarren hamarkadan sorturikoa, garai hartako hezkuntzaren erreformen emaitza.

Aipatutakoa kontutan harturik, zelan eskatuko diogu irakasle honi kultura mediatiko

berria txertatzea bere eguneroko jardueratan? Kultura mediatikoa aspaldi etorri zen eta

hezkuntza komunitatea oraindik egokitzapen fasean dabil, baliabide gutxikin, ikasleen

motibazio ezarekin, nahastearekin eta zalantza ugariekin.

Egoera honetan, ezinbestekoa da planteatzea zelan pasatuko garen informazioaren

gizartetik ezagutzaren gizartera. Erronka hau hezkuntza esparru guztietan eragina

dauka, klasean erabilitako metodologiatik irakaslearen formakuntzaraino.

Egungo hezitzaileek kontutan hartu behar dute ikasleek jasotzen duten informazioa

<<ikuskizunean>> bilduta dagoen ikuspegi ideologikoz inguratuta dagoela.

Ezinbestekoa da eztabaida eragingo duen ikaste-egoerak sortzea; testuinguru honek

eskatzen duena zera da: denbora gehiago eman eztabaidari azalpenari baino, datuen

analisiari informazioaren batzeari baino.

Ezaguna da hezitzaileen gaitasun falta teknologia eremuko linguaiarekin ohitzeko.

Analfabetismo teknologikoari buruz hitz egin dezakegu maila guztietan. Teknologiaren

inguruko ezaugarririk esanguratsuena produktu teknologikoaren kontsumoa da eta ez

teknologiaren ulermena eta eskeintzen dituen aukeren erabilera.

Beraz, egungo egoera ikasgelan hurrengo konpromezu hau eskatzen du: ikaskuntzaren

berrikustea. Ikaskuntza bi sentzutan berreskuratu behar da: alde batetik, giza praktika

bezala eta beste aldetik, gizarte praktika bezala, momentu bakoitzean honek mugitzen

den modura egokituz (Contreras Domingo, 1990). Argi izan behar dugu ikus-

entzunezko hezkuntza, teoria pedagogiko batean oinarritzen dela, eta honek, aldi berean,

Page 9: Proiektua xabier mendiguren

Master Amaierako Proiektua 9

Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan

irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala

gizarte proiektu baten barruan kokatzen den planteamendu politiko baten parte dela

(Masterman, 1993).

2.2 Eskola XXI: Baloreen garrantzia eta konpetentzien araberako ikaskuntza

Hona hemen asmo problematiko bat: baloreen arabera hezi eta bizitzarako prestatu.

Gizarteak eskolari -eta azken batean hezitzaileei- eskatzen dio kontraesankorra den

misio bat. Alde batetik eskolari eskatzen zaio ikasleak baloreen arabera hezitzea:

bakezaletasuna, elkartasuna, tolerantzia, justizia, berdintasuna, etab. Bizitza da, neurri

haundi batean, bortitza, insolidarioa, intolerantea, faltsua, etab. Eta bizitzari buruz hitz

egiten dugunean, kultura elikatzen dituen baloreak adierazten ditugu. Balore hauek bere

pentsamoldean barneratzen dituen pertsona, gizarte honen biktiman bihurtzen da.

Eskolak, bere funtzionamenduan, orientabide hauek jarraitzen baditu, babesgabeko

pertsonak jarriko ditu gizarte maltzur honetan. Eskola honetan formatutako ikasleak,

gizartean galtzaile suertatzeko baldintza guztiak beteko zituzten.

Hezkuntza proiektu guztien oinarria, ikaslea bizitarako prestatzea izan beharko luke.

Ikaskuntza sentzua bereganatzen du ikasleen gizarte prestakuntzarako erabiltzen denean

(Domenech eta Guerrero, 2005).

Zaila da eskola sistema aldaketaren protagonista bihurtzea,

gizarteak patroi kultural batzuk jarraitzea eskatzen dionean.

Kontraesanahiak agertzen dira ere familia asko eskolaren

bitartez bilatzen dituzten helburuetan. Horrela, guraso askok

ikusten ditugu ez dutela beraien seme-alabak eskola

batzuetara bidaltzen, hauek ijito edo etorkin batekin

partekatu beharko luketeelako ikasmahaia. Denok hitz

egiten dugu eskolaren neutraltasunari buruz, eta gero jarrera kontraesankorrekin

topatzen gara. Gainera, gizartean jarrera onuraduna dutenek, eskolaren neutraltasuna

goraipatzen dutenak dira. Ez dira konturatzen inmobilitatea bultzatzea onurazko egoeran

daudenen alde jarduntzen dutela. Hori ez da neutraltasuna. Hori abantailarekin jokatzea

da: <<kultura zapaltzailea eskolan, neutraltasunetik urrun, lenguai mota

pribilegiatuagatik, arrazoibideengatik eta giza-harremanen antolaketa selektiboagatik

bereizten zen.>> (Giroux, 1992).

Erakundean kontzentratzen den arazo hau, zaildu egiten ditu bertan lan egiten duten

langileen jarduerak eta formakuntza. Irakasleei formatzen zaie ezagutzak irakasteko, eta

ez hainbeste jarrerak irakasteko. Hauetariko askok, beraien irakasgaian aditutzat jotzen

dute bere burua, baina ez dira ikasleen hezitzaile sentitzen. Eta hona hemen arrazoibide

bikoitza: ikasleek konpromezu etiko, politiko eta sozial garbi eta eraginkor baten

bitartez hezi beharrean, irakasleek ahalegin guztiak batzen dituzte ikasgaien ikaste-

irakaste metodologian. Hezkuntzak etengabeko eguneratzea exijitzen du, denbora pasa

ahala, baldintza sozialak, formakuntza beharrak eta pertsonen psikologia aldatzen

direlako.

Nahiz eta profesionalak nahi ez izan, eskolak funtzio ugaltzailea betetzen du gizartean

(Lerena, 1983).

Page 10: Proiektua xabier mendiguren

Master Amaierako Proiektua 10

Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan

irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala

Konpetidoreak

Egungo eskolak dituen erronkak beste faktore batzuen eraginagatik zaildu egiten dira,

hauen artean, adibidez, telebista eta publizitatea ditugu. Ingurunearen filosofiatik

abiatuta, baloreetan oinarritutako hurrengo hierarkia bereiztuko genuke:

� Arrakastaren filosofia: arrakasta, poztasunaren sinonimoa da. Arrakasta lortzen duena,

gizartean irabazlea da.

� Konpetentziaren filosofia: ondokoa baino gehiago izatea, hedabideek aurkezten duten

giza-jokabideen gakoa.

� Kuantifikazioaren filosofia: gizakia, kantitatearen zeinuaren menpe bizi da. Lanean

irabazten dun diru kopurua, asteburuko hildakoen kopurua, salerositako autoen

kopurua, etab.

� Erabilgarritasunaren filosofia: jokaerak, etekinaren eta efikaziaren arabera neurtzen

dira. Zein abantail ditu?, Zertarako balio du?, etab.

� Indibidualismoaren filosofia: norberari, berea dena bakarrik inporta zaio, norberak

bere burua bizitzan besteen kontra borroka egiten ikusten du.

� Kontsumoaren filosofia: merkatuak etengabe sortarazten dizkigu behar edo nahi

berriak. Elikagaiak, jantziak, edariak, objektuak, etab.

� Itxuraren filosofia: hedabideetan itxura aurkezten da errealitate bera izango balitz

bezala. Etxe perfektuak, tresna izugarriak, pertsona liluragarriak, etab.

� Presaren filosofia: Guztia dago neurtuta zehaztasun izugarriz. Gauza asko egin behar

dira, helburu asko lortu behar dira, etab.

� Behin-behinekotasunaren filosofia: <<presentismoaren>> garrantzia. <<Honek orain

interesatzen zait>>, <<oraintxe berta hemen oso ondo egoten da>>, etab. � Sentimenduaren filosofia: gure jokabideak sentsazioen arabera neurtzen dira,

arrazoibideen arabera izan beharrean. Ezinbesteko galdera “zer da egin behar

duguna?” izan beharrean, “zer gustatzen zaigu?” egitea da. � Edukitzea edo jabetzaren filosofia: <<ez dut ezertara uko egingo>> tesi batean

bihurtzen da, bizitza estilo batean. Natura berak erakusten dizkigun eskuraezinak diren

gauzak, gizakiak bere asmoen ukapen bezala ulertzen ditu. � Biolentziaren filosofia: gauzak indarraren bitartez konpontzen dira, gatazkak

poterearen bitartez konpontzen dira. Hedabideetan erailketa ugari zabaltzen dituzte,

beste hainbat berri bezala, zeozer arrunta izando balitz bezala.

Page 11: Proiektua xabier mendiguren

Master Amaierako Proiektua 11

Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan

irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala

Hedabideek, beraz, limurtze gaitasun izugarria dute. Aditu askok musika, irudia, hitza

eta akzio dramatikoa lenguai ikonikoan analfabetoa den publiko batentzat erabiltzen

dituzte. Irudiaren magia, ikuslea erakartzeko eskrupulurik gabe erabiltzen da. Eta ikusle

honekiko lortu nahi den eragin interesatu honen aurrean eskola daukagu, hausnarketaren

eta konpromezuaren bideen bitartez eredu berriak proposatzen. Ez da erraza lehiatzea.

Gakoa, haize kontran borrokatzean datza.

Konponbideak

Egungo eskolak eskuratu beharko lituzkeen konpromezuak argi izan behar ditu: ikasleei

lagundu giza-errealidadeak aztertzen, errealidade hauek zergatik gertatzen diren

arrazoien oinarriak ulertzen, arazoei konponbidea bilatzen. Azken finean, errealidadea

ez dator zerutik, neurri haundi batean gizakiaren eskuetan dago.

Egungo ikasleek, eguneroko esperientzian barneratzen dituzten zehaztasun gutxiko

ezagutzak ondo ebaluatu behar ditu eskolak. Eskolak ikasleari irizpideak eman behar

dizkio ezagutza hoien esanahia ulertzeko eta benetazko giza baloreen zerbitzura

jartzeko.

Konpetentzien garapena hezkuntzan

Beraz, gure eskolak osatzen dituzten ikasleei, errealidadearen ikertze-gaitasunean

sakontzen laguntzeko, azken urteotan hezkuntza sistema aldaketa nabarmenak jasan

ditu. Orain arte bukaezina zen kurrikulum batetik, malgua den eredu kurrikular batetara

pasatu da. Interdisziplinarra, ikaskuntzan zentratua eta esanguratsuena dena:

konpetentziatan oinarrituta.

Konpetentzien araberako hezkuntzaren inguruan azaldutako proposamenik

garrantzitsuenak Europatik datoz. Alde batetik, Tuning deituriko proiektua dugu,

Europer Batasunak bultzatuta eta, beste aldetik, DeSeCo proiektua (“Definición y

Selección de Competencias”), OCDEk bultzatuta.

Konpetentzien inguruan asko hitz egin da, baina gauza gutxi dakizkigu: zer esanahi du

konpetentzia kontzeptua?, zelan bereiztu abilezia, ezagutza, gaitasun eta jarrera

kontzeptuekin?, zelan inplementatu konpetentzien araberako kurrikuluma?, zelan

ebaluatu?

Konpetentzia, ezagutzaren edo abileziaren inguruan dakigunaren baino gehiago da.

Testuinguru berezi batean arazoei aurre egiteko gaitasuna da, egiten jakin konplexu bat,

egiazko egoera ezberdinetan erabilitako integrazioaren, ezagutzaren, jarreren emaitza

(Pérez Gómez, 2008). DeSeCok hurrengo modu honetan definitzen du konpetentzia

terminoa: “arazo konplexuei aurre egiteko gaitasuna eta lan ezberdinak burutzea era

egoki batean. Konpetentzia, abilezien, ezagutzen, motibazioaren, baloreen, jarreren eta

emozioen konbinazioa da, elkar lan egiten dutenak akzio eraginkor bat lortzeko.”

Laburbilduz, edozein konpetentzia “ezagutza” bat dauka, “egiten jakin” bat eta “egiten

nahi izan” bat, testuinguru ezberdinetan, helburuen arabera.

Page 12: Proiektua xabier mendiguren

Master Amaierako Proiektua 12

Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan

irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala

Gimeno Sacristan-ek (2008), konpetentzien planteamenduan, hiru ikuspuntu ezberdin

bereizten ditu: a) konpetentzien araberako hezkuntza, ohiko ikasketa tradizionalen

kontra erantzuten du, hauek gaitasunik ez bait dute ematen pertsonari, eta behin edukiak

memorizatu direla, memorian bertan ahaztu egiten dira ezagutzarik utzi gabe; b)

hezkuntza mota honen orientabide zehatzago batek lanbide heziketako esperientziatan

oinarritzen da. Abilezia, gaitasun edo konpetentzia batzuen menperatzea,

formakuntzaren oinarria da; eta c) funtzionalitatea hezkuntzaren xedea da, ikasitakoa

gizakiaren edozein ekintzaren baliabide bezala erabili daitekena (esku-ekintzak,

jarrerazko ekintzak, intelektualak, komunikaziozkoak edo besteekin harremanetan

jartzeko beharrezkoak diren ekintzak).

Iturria: Konpetentzia eredua (Poblete, 2006)

Informazioan oinarritutako gizarteak, hezkuntzaren erronken inguruan zera esaten du:

pertsonen, organizazioen eta erakundeen biziraupena, informazioaren analisiaren,

erabileraren eta komunikazioaren menpe dago. Herritarraren hezkuntz-eskaerak hain

haundiak dira, eskolaren birmoldaketa beharrezkoa egiten dela, eskola berak, ezagutzak,

abileziak, jarrerak eta baloreen garapena estimularazi ditzan. Ez dezagun ahaztu egungo

herritarrak informazioz beteriko giza-testuingu aldakor batetan bizi direla,

superkonplexutasunean oinarrituta.

Konpetentzien inguruko azkenengo hausnarketa, hauen ebaluazioari buruzkoa izango

da. Konpetentzien azalpenak metodoaren garrantzia azpimarratzen du eta alde batera

uzten ditu hezkuntza prozesuaren beste elementu batzuk. Hauen artean ebaluazioa dugu,

egitura kurrikularrean osagarri den elementua. Konpetentzien jardueran, ebaluazioa,

kontrol ariketa hutsera murrizten da. Bukatuta bezala ulertzen den prozesu batek eman

dituen emaitzen kontrola bilatzen da. Eta ebaluazioa kalifikazioarekin bukatuko da,

aldez aurretik ezarritako estandarrak eredu bezala erabiliz.

Ez dezagun ahaztu proposamen pedagogiko berrian, irakasleek behar izango duten

formakuntzaren inguruan aipamen gutxi egiten direla. Ez da erreferentziarik egiten gero

Page 13: Proiektua xabier mendiguren

Master Amaierako Proiektua 13

Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan

irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala

eta zailagoak diren aplikazio testuinguruei buruz. Egia da “beharrezkoa dela

ebaluazioaz eta ebaluazioarekin ikastea”, baina konpetentzien ikuspuntutik aukera gutxi

ikusten dira honen inguruan. Honekin batera, ezin dugu ahaztu “egituren birmoldaketa

eta aldi berean pentsamoldeen, jardueren eta emaitzen hobetzea, oso zailak suertatzen

diren asmoak direla” (Escudero Muñoz, 2006).

2.3 Hezkuntza konpetentzia orokorrak eta oinarrizko konpetentziak

Hezkuntzan landu beharreko konpetentzien inguruko sarrera egin dugu. Atal honetan,

arautuak dauden konpetentziatan sakondu eta, aurrerago, hauen inguruan landu den

sailkapena egingo da.

Oinarrizko Hezkuntzak, batik bat, goi-mailako ikasketak egiteko behar den prestakuntza

emateari eta ikasleei ikasketa horiek egiteko behar diren ezagutzak emateari eman izan

dio garrantzia, eta ez dio hainbeste erreparatu helduen bizitzarako garatu behar diren

gaitasun pertsonalak, sozialak eta lan-arlokoak lantzeari eta bizitzan osoan ikasteko

behar diren oinarriak prestatzeari.

Egungo curriculumaren planteamenduak ikasleek eskuratu beharreko konpetentziak ditu

oinarri. Hori finkatuta, agerian jarri nahi du curriculumak, Oinarrizko Hezkuntzaren

helburuak betetzeko, goi-mailako ikasketak egiteko prestatu behar dituela ikasleak,

baina, horrekin batera, behar bezala landu behar dituela hezkuntzaren gainerako

alderdiak, pertsonak gizaki moduan garatzeko beharrezkoak direnak. Bestela esanda,

curriculumak indartu egin behar du hezkuntzaren izaera hezitzailea, eta gauzak egiten

jakiteko prestatu behar ditu ikasleak. Hezkuntzaren ikuspegi horren ildotik jaso dira

curriculumean hezkuntza-konpetentzia orokorrak eta oinarrizko konpetentziak.

Alde batetik, hezkuntza-konpetentzia orokorrak ditugu, heziketa oso baterako

erreferentziazko ardatzak direnak, bai oinarrizko hezkuntzarako, bai bizitza osoan zehar

ikasteko prozesurako, eta hezkuntza-testuinguru guztietan ikasten dira, fomaletan nahiz

ez formaletan. Hezkuntza-konpetentzai orokor horiek ezin dira zuzenean ebaluatu; izan

ere, hezkuntza prozesu osoko plangintzaren eta haren gauzapenaren loturazko eta

bitartekaritzako lanak egiten dituzten aldagai kostanteak dira. Horien bidez, hezkuntza

planteamendu integrala egiten da, eta askotariko konpetentziak eskuratzeko modua dute

ikasleek. Ikuspegi hori jorratzen du ELGE antolakundeko DeSeCo programaren

planteamenduak, adierazten baitu badirela zenbait konpetentzia giltzarri elkarri lotuta

daudenak eta beharrezkoak direnak pertsonen garapenerako eta gizartearen

funtzionamendua egokia izateko.

Europar Batasunak izenpetutako tratuek aldatu egin dituzte unibertsitate-curriculumak,

eta aldaketa horien ondorioz, finkatu da aurtengo urterako, bizitza osorako

konpetentzien eta ikaskuntzaren ildoari jarraituko diotela goi-mailako ikasketek, horiek

izango baitira graduko eta graduondoko titulu berrien egiturazko ardatzak. Europako

herrialde ugari antzeko planteamenduak egiten ari dira. Gurean egindako bi

proposamenak ere -<<Derrigorrezko eskolaldirako Euskal Curriculuma>> 2006koa eta

<<Euskal Herrirako Curriculuma>>- ikuspegi hori hartu dute oinarritzat.

Page 14: Proiektua xabier mendiguren

Master Amaierako Proiektua 14

Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan

irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala

Beste aldetik, Europar Batasunak egindako proposamenak adierazten du hauek direla

oinarrizko konpetentziak: <<pertsona guztiek izan behar dituztenak giza errealizazioa

eta garapen pertsonala lortzeko eta herritartasun aktiboa, laneratzea eta enplegua

erdiesteko>>. DeSeCo proiektuak adierazten duenez, konpetentzia bat oinarrizkotzat

joketzo, hiru baldintza hauek bete behar ditu: balio pertsonal edo sozial haundiko

emaitzak eskuratzen lagundu behar du, testuinguru edo esparru adierazgarri ugarietan

aplikatzeko modukoa izan eta aukera eman behar du pertsonek eskakizun konplexuak

behar bezala bete ditzaten. Hau da, konpetentzia oinarrizkoa izango da, baldin eta

baliagarriak badira herritar guztientzat, alde batera utzita herritarren sexua, gizarte eta

kultura maila eta familia ingurunea.

Jakintzak erabiltzen jakin behar dela nabarmentzeak ez du esan nahi Oinarrizko

Hezkuntzan lortu beharreko konpetentziak ikuspegi utilitarista batera mugatu behar

direnik, ezta baztertu egin behar denik ere ikaskuntzak bertako nahiz munduko ondare

kulturala berregiteko eta transmititzeko duen garrantzia. Gizakiaren izatearen parte dira

jakintzak, bizipenak, sentipenak eta jarrerak, eta horiek guztiak funtsezkoak dira

bizitzan, gizakia eta gizartea nolakoak diren ulertzen laguntzen baitigute. Jakintza

horiek pentsamoldea eta izaera osatzen dute, eta hori guztia gauzak egiteko moduan

islatzen da. Oinarrizko konpetentzien esparruak berdinak dira leku orotan baina gaitasun

horiek eskuratzea eta erabiltzea ezberdina da testuinguru zehatz bakoitzean.

Hezkuntza-konpetentzia orokorrak eta oinarrizko konpetentziak euskal curriculumean

jasota eta horien integrazioa eginda, berariaz azpimaratu beharko lirateke Euskal

Herrian eta munduan bizitzeko behar diren ikaskuntzak, planteamendu integratzaile bat

eginez eta eskuratutako jakintzen aplikazioa xedetzat hartuta. Oinarrizko konpetentziak

lantzeko, hezkuntza-sistemako ikasketei norabide jakin bat eman behar zaie, ikasleek

jarduteko modu anitz balia ditzaten eta egoera berriei aurre egiteko ahalmena eskura

dezaten. Oinarrizko Hezkuntzako amaieran lortu beharko lirateke oinarrizko

konpetentziak, gizakia heldua izateko behar den neurrian. Gerora, gaitasun horiek

garatu, mantendu eta eguneratu egin behar dira, bizitza osoko ikaskuntza baten zatitzat

jota.

Europako Parlamentuak 2006ko irailaren 26an emandako gomendioari erantzunez,

aintzat hartuta hezkuntzari buruzkoa den maiatzaren 3ko 2/2006 Lege Organikoak

oinarrizko hezkuntza arautzeko esparru berri bat finkatu duela eta kontuan izanda

Euskal Herriko hezkuntza-komunitateak egindako <<Euskal Herriko Curriculuma>>

proposamena, EAEk erabaki du hezkuntza-konpetentzia orokorreko eta oinarrizko

konpetentzien esparru hauek jasotzea Oinarrizko Hezkuntza antolatzeko arau-

xedapenetan.

Hurrengo taulan arautuak dauden Hezkuntza Konpetentzia Orokorrak eta Oinarrizko

Konpetentziak aipatzen dira.

Page 15: Proiektua xabier mendiguren

Master Amaierako Proiektua 15

Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala

Hezkuntza Konpetentzia Orokorrak

1.- Arduraz eta autonomiaz bizitzen ikastea eta izadiaz eta natura

baliabideez arduraz gozatzen ikastea

2.- Ikasten eta pentsatzen ikastea, eta informazioa interpretatzea,

sortzea eta ebaluatzea

3.- Hizkuntza ofizialetan, eta, gutxienez, atzerriko hizkuntza

batean hitz egiten ikastea, eta, berariaz, IKTak irizpide kritikoz

erabiltzen eta interpretatzen ikastea

4.- Elkarrekin bizitzen ikastea eta, berariaz, harreman positiboak

izaten eta, gatazka egoeratan, elkarrizketara eta negoziaziora

jotzen ikastea

5.- Pertsona gisa garatzen ikastea, nork bere burua modu

positiboan eta errealistan balioestea

6.- Egiten eta ekiten ikastea, erabakiak hartzeko ekimena izatea,

zailtasunak gainditzeko ahalegina balioestea eta ekintzailea izatea

Oinarrizko Konpetentziak

a) Zientzia-, teknologia- eta osasun-kulturarko gaitasuna

b) Ikasten ikasteko gaitasuna

c ) Matematikarako gaitasuna

d) Hizkuntza-komunikaziorako gaitasuna

e) Informazioa tratatzeko eta teknologia digitala erabiltzeko

gaitasuna

f) Gizarterako eta herritartasunerako gaitasuna

g) Giza eta arte-kulturarko gaitasuna

h) Norberaren autonomiarako eta ekimenerako gaitasuna

Taula II. Hezkuntza Konpetentzia Orokorrak eta Oinarrizko Konpetentziak

Page 16: Proiektua xabier mendiguren

Master Amaierako Proiektua 16

Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan

irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala

3. IKTeen ERAGI�A HEZKU�TZA�

Aurreko taulan, Oinarrizko konpetentzien barruan azpimarratu egin da Informazioa

tratatzeko eta teknologia digitala erabiltzeko gaitasuna. Konpetentzia honetan

zentratuko gara eta lanbide heziketako bigarren zikloko ikasleen gaitasun honen

garapenean murgilduko gara.

Beraz, laugarren atalean aztertuko diren gaitasuna lantzeko jarduera ezberdinetan

sakondu baino lehen, hirugarren atal honetan gaitasun digitalaren oinarrizko

kontzeptuak ezagutuko ditugu hurrengo urratsak jarraituz: zertarako berrikuntza

hezkuntzan, konpetentzia digitalari hurbilpen labur bat eta XXI. mendeko hezkuntzan

lantzen den WEB 2.0 teknologiaren eta honek eskeintzen dituen baliabideen inguruko

ezagutza.

3.1 Berrikuntza, zertarako?

Albert Einstein-ek aipatzen zuen: << Emaitza ezberdinen bila bazabiltza, ez ezazu egin

beti berdina>>.

Berrikuntza, aldaketa bat suposatzen du, gauzak era ezberdin batean egitea,

eraginkortasun haundiagoz eta baldintza ezberdinei egokituz. Pasa den mendean

aipatzen zen, berritzen ez zekiena eta garai berrietara egokitu, desagertu egingo zela

profesional edo enpresa bezala. XXI. mendean ez du balio egokitzea, aurreratu egin

behar da, errealitateari aurreratu eta aurrerapen hori baloreak sortuko dituen estrategian

bihurtu. Horrela, gure eskoletan, eragina, arrakasta eta ikasleen emaitzetan puntakoa

izatea lortuko dugu.

Berrikuntza mota ezberdinak bereiztu ditzakegu. Akzio mailaren arabera, honako hauek

azpimarratuko ditugu:

� Zuzenezko berrikuntza: Ad hoc sortua zerbitzu edo produktu bat hobetzeko asmoz

� Ez zuzenezko berrikuntza: prozesuetan edo ekintza ezberdinetan izaten diren aldaketen

ondorioz sortarazten den berrikuntza

Berrikuntza gai teknologikoekin lotu dezakegu, baina berrikuntza ez da zergatik gai

zehatz honekin erlazionatu behar, antolakuntza edo komertzial esparruekin ere lotura

nabarmenak bait ditu. Beraz, honako berrikuntza arloak identifikatu ditzakegu:

� Berrikuntza teknologikoa: teknologia erabiltzen denean aldaketa sortarazteko asmoz

� Berrikuntza antolatzailea: antolakuntzan ekintza ezberdinen ardura duen zuzendaritzan

aldaketa bat dagoenean

� Merkataritza berrikuntza: Marketinarekin lotuta dagoen edozein kontuaren inguruan

aldaketa egiten denean

Page 17: Proiektua xabier mendiguren

Master Amaierako Proiektua 17

Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan

irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala

Argi dago berrikuntza hain garrantzitsuak diren aldaketak eragiten dituela. Dena den,

zergatik gaur egun esaten da berrikuntza aurrerapenaren beharrezko gakoa dela?

Hurrengo lerrotan saiatuko gara galdera honi erantzuten.

Eboluzio teknologikoa garai industrialean hasi zen, produktuaren kalitatea garrantzi

guztia pilatzen zuena. Geroago informazioaren garai heldu zen, eta garai honetan

informazioaren kudeaketa aurrerapenaren gakoan bilakatu zen.

XXI. mendean, teknologia berrien garapena suertatu da. Ezagutzaren gizartean,

informazioa edukitzea ez da nahikoa. Informazio hau sortzen, kudeatzen eta saltzen

jakin behar da. Horrela bakarrik informazioa poterea ematen du, eta erakunde

ezberdinek ahalegin haundia egin behar dute gizarteak duen IKTeekiko ezjakintasunari

eta interes faltari buelta emateko, hau da, alfabetatze digitala lortzeko.

Iturria: <<Alfabetización digital 2.0>> http://3w.fiap.org.es/2jad/presentacion.htm

Baina, kontuz, informazioaren kudeaketaren bitartez lortzen den potere honek,

gizartearen gaitasun kritikoa aldatzea izan behar du helburu. 2007ko <<Alfabetatze

Digitala 2.0 Foroan>> aipatu zen bezala:

<<Informazioaren eta ezagutzaren gizartea, teknologiaren gizartea izan beharrean,

pertsonen gizartea izan behar da, horregatik “eten digitala” deituriko gaitza sahiesteko,

hezkuntzak duen garrantzia izugarria da. Horrela izanda, gizarteak lehentasuna eman

beharko lioke ezagutzari, eta honek esan nahi du, lehenengo gauza “ikasten ikasi”

irakatsi behar dela. Hau da, pertsonei baliabide teknologikoz baliatu, gizartearekiko

izan beharreko ikuspuntu kritikoa landu ahal izateko>>

Page 18: Proiektua xabier mendiguren

Master Amaierako Proiektua 18

Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan

irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala

Giza-alderdia

Gaur egungo gazteak, Y deituriko belaunaldiaren barruan kokatzen ditugu.

Laurogeigarren eta laurogei eta hamargarren hamarkadan jaiotako gazteak dira,

segurtasunaren inguruan izugarrizko ardurak hartzen dituen gizartean. Internetaren

belaunaldia da, etengabe aldatzen ari diren teknologia berrien belaunaldia.

Gazte hauek alderdi guztiak zalantzan jartzen dituzte, ez dute irakurri nahi eta daukaten

idazteko gaitasuna oso txarra da. Hezkuntzak argi izan behar du ezagutzak eskuratzeko

dagoen belaunaldien aldea, oinarrizko faktorea izan beharko lukeelako ezagutza eta

berrikuntza kudeatzeko garaian.

XXI. mendeko eskolak ilusioa injektatu behar du ikasleei, hauen jakinmina pizteko

asmoarekin. Egonezin honen bitartez, bidea irekitzen zaigu ikasleek abileziak

bereganatu ditzaten etengabeko ikasketa autoerregulatu bat lortzeko. Beste modu batean

esanda, ikaslea ikasten ikasi dezala malgutasunez eta buru-argitasunez.

Ikasketa esanguratsu baten bitartez, ikasleak informazioari aurre egingo dio modu

selektibo eta hierarkiko batean, hau da, teknologia berriak erabiliaz, konfidantza eta

erregulazio maila haundiagoekin elkarri eragingo diote ikasleek, informazioa bilatzen,

aukeratzen, ebaluatzen, elkartrukatzen eta zabaltzen ikasiko bait dute.

Beraz, egungo eskolak argi izan behar du zertarako nahi duen hezi Ezagutzaren

Gizartean.

Metodoa, printzipioekin

ez nahasteko, gizarte

hau ez baita soilik

IKTeen gizartea

Hedabiden bitartez

heltzen zaigun IKTeen

inguruko irudi

desegokia aldatzeko

“Pentsamendu bakarra”

sahiesteko eta IKTeen

bitartez ikaste-

komunitate ezberdinen

pentsamendu partekatua

lortzeko

Autonomia, askatasuna,

erabakiak hartzea,

ekimena, ikuspegi

propioa, parte-hartzea,

elkarbizitza indartzeko

Hezkuntza, Ezagutzaren

Gizartean

Page 19: Proiektua xabier mendiguren

Master Amaierako Proiektua 19

Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan

irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala

Egungo gizartea, ezagutzaren inguruan mugitzen ari da (“Building the knowledge by a

powered society”). Gizartearen energia ezagutza da, pertsonak duten poterearen arabera

indartzen dena, ikaskuntzak ematen duen energiaren arabera adierazten dena eta

integrazio giza-kulturala suertatzeko aukerak ematen dituena.

Horregatik, aipatutako ezagutza bideratzeko, IKTak ematen dituen aukerak ikasi,

irakatsi eta praktikan jarri beharko dira, hauen erabilera zentzuduna bilatzeko

asmoarekin. Ikasten badugu IKTak eskeintzen dizkigun baliabideak noiz, zelan eta zer

erabili momentu bakoitzean, hezkuntza kalitatea lortzeko bide egokia hartuko genuke.

Berritzailearen perfila

Hezkuntzan berrikuntzak ezarri nahi baditugu, berritzaileak beharko dira horretarako.

Fernandez Acebes-ek (2006) aipatzen duen bezala, antolaketa-sistemak kudeatzen

dituzten profesionalak, beraien emozioak ezagutu behar dituzte eta hauekin bizitzen

jakitea. Horrela, beharrezkoa da profesional hauek besteen lekuan jartzea jakitea. Bide

bakarra da ingurunean dagoen guztiari baloreez hornitzeko eta balorerik ez bada

transmititzen, ezinezkoa da berrikuntza egotea. Bide honetan, berrikuntza, jarrera edo

kultura bat baino gehiago da, <<izate era>> bat izan beharko litzateke.

Kuczmarski Thomas-ek (1997), gizarteko esparru ezberdinetan berritzaile batek izan

beharko lituzkeen ezaugarri ezberdinak aipatzen ditu:

� Esperientzien aniztasuna (jakintza-alor anitzak)

� Baikorra izatea

� Auto-konfidantza apur bat izatea

� Arazoak ebazteko gaitasuna

� Porrot egin izana iraganean eta porrot hoiei erantzuna emateko gaitasunak erakutsi

� PASIOIA sentitu, transmititu eta exijitu gauza berriak sortzeko

Pasioia transmititzeko eta partekatzeko gaitasuna, faktore erabakigarria da

berrikuntzaren kulturan. José Aguilarrek (2007), aldaketa kudeaketan adituak, esaten

duen bezala, <<bizitzako edozein arlotan, pasioia baliagabetzen duen pertsonak, ezin

izango du errutinatik atera, erabaki eroak bait dira bizitza eta antolakuntzak eraldatzen

dutenak>>.

Beraz, berrikuntza, dotoretasuna bezala, jarrera bat da, izate era bat. Berritzailea izatea,

errutinekin bukatzeko gaitasuna erakustea da, betiko arazoei aukera berriak proposatzea,

talentuan landuz, emaitza eraginkorrakoak lortzeko asmoarekin. Berritzailea,

konfidantza eta indarra partekatu behar ditu, berezko ametsak eta besteenak aurrera

eramateko ahalmena erakutsi.

Page 20: Proiektua xabier mendiguren

Master Amaierako Proiektua 20

Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan

irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala

3.2 Konpetentzia digitala. Oinarriak

Aipatu egin da 2007ko Alfabetatze Digitala 2.0 Foroan azpimarratu ziren ideien artean

garrantzitsuenetariko bat: hezkuntzak duen garrantzia, gizarteak lehentasuna eman

beharko liokeelako ezagutzari – ikasten ikasi irakatsi - eta biztanleari baliabide

teknologikoz baliatu, gizartearekiko izan beharreko ikuspuntu kritikoa landu ahal

izateko.

Eta justu, Oinarrizko Hezkuntzan landu beharreko INFORMAZIOA TRATATZEKO

ETA TEKNOLOGIA DIGITALA ERABILTZEKO GAITASUNA zuzenean ikutzen du

gizarteak gaur egungo gazteei eskatzen dien, ezagutzaren erabileraren bitartez, landu

beharreko kritikotasuna. Hau da, IKTak erabili, pertsona bezala garatu ahal izateko.

Gaitasun hau ondo ulertzeko, hurrengo ezaugarri hauek bereiztu beharko genituzkeen:

1) Konpetentzia digitala, informazioa bilatu, lortu, prozesatu eta jakinarazteko eta hori

ezagutza bihurtzeko abilezia izatean datza.

2) Informazioa ezagutza bihurtzeak, antolatu, lotu, aztertu, laburtu eta konplexutasun

maila ezberdineko inferentziak eta dedukzioak egiteko arrazoibide trebetasunak

eskatzen ditu; azken batean, ulertzea eta ezagutzaren aurretiko eskemetan barne

hartzea.

3) Gaitasun digitalak bidea ematen du honako hau egiteko: informazio ugari eta

konplexua egoki prozesatu eta kudeatu, benetako arazoak konpondu, erabakiak

hartu eta ikasteko komunitate formal eta informaletan parte hartzeko komunikazio-

inguruak handituz, lankidetza-inguruetan lan egin

4) Konpetentzia digitala aukera ematen du ere informazioa aprobetxatzeko eta lan

pertsonal autonomoaren eta lankidetza-lanaren bidez modu kritikoan aztertzeko

5) Arazo errealak eragimenez konpontzeko eskura dauden baliabide teknologikoen

ohiko erabilera egitea. Aldi berean, informazio-iturri berriak eta berrikuntza

teknologikoak ebaluatu eta aukeratzeko aukera ematen du

Labur esanda, informazioa tratatzeko eta teknologia digitala erabiltzeko gaitasunak

pertsona autonomoa, eraginkorra, arduratsua, kritikoa eta zuhurra izatea dakar,

informazioa eta honen iturriak eta tresna teknologikoak aukeratu, tratatu eta erabiltzean;

jarrera kritikoa eta zuhurra izatea eskura den informazioa baloratzean, behar denean

alderatuz, eta gizartean ezarritako jokatzeko arauak errespetatzea euskarri ezberdinetan

informazioaren eta honen iturrien erabilera arautzeko.

Page 21: Proiektua xabier mendiguren

Master Amaierako Proiektua 21

Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan

irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala

3.3 Teknologia digitala: WEB 2.0

Proiektu honen hasieratik XXI. mendeko ikaslea sakontasunez aztertu egin da eta

Ezagutzaren Gizartean eskolak duen garrantzia ere azpimarratu egin da. Teknologia

berrien erabilera zentzudunaren garaia da, Euskal Curriculumak eskatzen duen

konpetentzien araberako hezkuntza burutzeko asmoz, eta atal honetan, IKTeen inguruan

egungo eskolak egiten ari dituen egokitzapenak aztertuko dira.

Gaur egungo eskolaren deskribapena egingo bagenu, litekeena da orain dela urte

batzuetako berbera egitea. Azken batean, salbuespenak salbuespen, eskolak antzera

jarraitzen du. Nolakoa da, beraz, gaur egungo eskola? Agian gauzak muturrera

eramanez gero, esan liteke eskoletan irakaslea dela erreferente nagusia eta berarengan

zentratzen dela jarduna. Era berean, gainerako euskarrien gainetik koka litzateke testu

idatzia eta horrekin batera ohiko testuliburu, koaderno eta arkatzen nagusitasuna.

Ikasleen parte hartzerako aukerak testuliburuak zehazturiko uneetara mugatzen dira.

Eta teknologiari dagokionez? Egungo

eskolatan gutxi erabiltzen dira ikasleen

eskolaz kanpoko errealitatean presentzia

haundia duten tresnak. Beste era batean,

nolabaiteko desoreka aitortu daiteke

eskola barruko eta eskolaz kanpoko

errealitateen artean. Esan daiteke eskolak

talka egiten duela gizartearekin, gutxienik,

arlo teknologikoari dagokionez. Ildo

horretatik, IKTeei dagokionez, testuinguru

eskolarra uhartetzat ere hartu izan da

gizartea itsasotzat hartu den bitartean.

Kontuak kontu, ez da erraza errealitate

honen arrazoiak zehaztea. Egia da egungo

ikasleak ez bezala, irakasleagoa ez da jaio,

hazi eta hezi gizarte teknologiko honetan. Hau izan daiteke arrazoietako bat eskoletan

teknologia esanguratsuki ez sartzeko. Edonola ere, onartu behar da egon badagoela

beste arrazoi garrantzitsu bat: baliabide eza.

Aipatutakoa kontutan harturik, jarraian eskolaren egitekoak zehaztuko ditugu. Modu

horretan, espero da gaiari irtenbideak eta aukerak ematen hastea. Beraz, XXI. mendeko

eskolak dituen erronkak honako hauek izango lirateke:

� Gizarte ezaugarriei hobeto egokitzea eta alfabetatze digitala: eskolak esanguratsuki

erabili behar ditu IKTak, modu horretan, gaur egungo gizarteari hobeto egokitzeko.

Ikasle gehienek eskolatik at erabiltzen dituzte IKTak, noski, baina eskolak eskaini

behar die alfabetatze digitala, irakurketa-idazketarekin gertatzen den bezala.

Zergatik digitalki alfabetatu? Gaur egun, Coll eta Illerak (2008) dioten bezala,

IKTeen bitartez eskuratzen delako ezagutzaren zati haundi bat. Ondorioz, ezan

beharrik ez dago IKTeen erabilera funtsezkoa izango dela pertsonaren garapenerako,

eskolan zein eskolatik at.

Page 22: Proiektua xabier mendiguren

Master Amaierako Proiektua 22

Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan

irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala

� Eten digitala sahiestu eta inklusio digitala bultzatu: kontuan izan behar da

gizartearen zati batek ez duela aukerarik IKTak erabiltzeko. Etxean teknologia

eskuragarri ez dutenek arrisku haundia daukate eskotan definitutako eten digitala

pairatzeko, hau da, IKTetara sarbidea dutenen eta ez dutenen arteko ezberdintasuna

gero eta nabarmenagoa izatea.

Beraz, ezberdintasun horiek parekatzeko, gutxienik eskolak eskaini behar du

teknologia, hau da, eskolak IKTak integratu behar ditu eten digitala sahiesteko, eta,

horrenbestez, guxitan aipatzen den inklusio digitala bultzatzeko. Azken batean, urrats

hori ematea ezinbestekoa da berdintasunezko gizartea lortzeko.

� Hezkuntza eredua berritu: gaur egungo eskolak, teknologia ez erabiltzeaz gain,

oraindik ere irakaslea izan ohi da protagonista, testuliburua eta testu idatziak oinarri

bait dira. Horregatik beharrezkoa da IKTak gure eskoletan txertatzea, hauen

erabileraren bitartez, hurrengo egoerak bultzatuko luketelako: ikasle aktiboagoak

lortu, ikasleek talde lanean sakondu, diziplinartekotasuna bultzatu - horrenbestez

ikasleek gai ezberdinak lotu - eta eskolaz kanpoko errealitatearekin bat egin.

Dena den, argi izan behar da teknologiak ez duela hezkuntzarako baliorik per se,

besteak beste teknologiarekin ere klase tradizionalak eman daitezkeelako. Beraz,

IKTeak aldarrikatu behar dira, baina ez helburu bezala, baizik eta tresnatzat

sakontzeko ikasleen aktibotasunean, talde lanean, gaien arteko eta errealitatearekiko

loturetan eta motibazioan. Zergatik? Ikuspegi eraikitzailearekin lotzen den bide

horretatik soilik eman daitekeelako ikaste esanguratsua; hau da, bide hori delako

bakarra hezkuntzaren funtzio nagusia emateko: ikasleek benetan ikastea.

Egungo hezkuntzan, ikaste esanguratsuak duen garrantzia kontutan harturik, IKTak

kontzeptu berri bat eskeintzen digute, ikasleak behar duen ikaste-prozedura egokia

lortzeko asmoarekin. Kontzeptu berri hau WEB 2.0 da, hau da, lankidetza eta

partaidetza oinarri dituen Interneten erabilera islatzeko kontzeptua (O´Reilly, 2004).

Horrenbestez, Web 2.0aren bitartez ulertzen da Interneten aro berria, erabiltzailea duena

irakurle hutsa izatetik, parte hartzailea izatera. Ildo beretik, parte hartzaile izaterakoan,

lankidetza eta trukea ditu oinarri Web 2.0ak. Web 2.0aren ildotik, gainera,

informatikaren hurrengo aroa datorkigu: hodeian edo sarean lan egitea, Interneten

alegia.

Orokorrean esanda, Web 2.0 kontzeptua aipatzen dugunean, erabiltzaile multzo baten

inteligentzian oinarritzen diren aplikazio eta web guneez ari gara, horren bitartez sareko

zerbitzu interaktiboak ematen ditugularik, funtsean, erabiltzaileari bere datuen kontrola

eskaintzen zaiolarik.

Honen bidez, 2.0 horrela uler dezakegu: "Datu base batetan oinarritzen diren

Interneteko zerbitzu eta tresnetaz ari gara, berauk zerbitzuaren erabiltzaileengatik

aldatua izan daitekelarik, bai bere edukien aldetik (aurretik dagoen informazioari

informazioa gehituz, aldatuz edo ezabatuz edo metadatuak erlazionatuz), aurkezteko

eran edo eduki eta moduan aldi batera."(Ribes, 2007)

Page 23: Proiektua xabier mendiguren

Master Amaierako Proiektua 23

Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan

irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala

Beraz, Web 2.0aren printzipioek bat egiten dute hezkuntzarako aldarrikatu ditugunekin:

aplikazioaren erabiltzaileen aktibotasuna, partaidetza, talde lana, errelitatearekiko

loturak eta azken honekin batera komunitatearekikoedo sare sozialekiko harremana.

Nahiz eta dagoeneko Web 3.0az hitz egiten hasi, kontzeptu hori alboratu eta aipatuko

ditugu Web 2.0ak hezkuntzarako eskeintzen dituen zenbait tresna, hurrengo atalean

laburbilduta.

3.4 Web 2.0k eskeintzen dituen baliabideak

Web 2.0ren oinarrietan sakondu ostean, oriangoan hizpide izango ditugu teknologia

berak eskaintzen dituen aukerak, ikasleen izaera aktiboa azalarazten lagunduko

gaituztenak.

Blogak edo weblogak

Aldizka eguneratutako eta kronologikoki egile edo egileen artikuluak jasotzen dituen

Interneteko webgune bat da. Lehendabizi Bargerrek (1997) izendatutako tresna honen bi

ezaugarri nagusienetakoak dira blogaren egileak baliabide multimediak jar ditzakeela

eta bisitariak komentarioak uzteko aukera daukala.

Hezkuntzari dagokionez, hainbat dira eman

dakizkiokeen erabilerak. Adibidez, irakasleak bertan jar

ditzake ikasgaiari buruzko informazioa, artikuloak,

bideoak, argazkiak eta ikasleek komentarioak egin.

Beste aukera bat izan daiteke ikasleek beraiek euren

bloga izatea, modu horretan, ikus-entzunezko

materiarekin batera, euren testu idatziak zabalduz eta,

adibidez, hizkuntza landuz. Edo, beste erabilera posible

bat aipatzearren, nabarmendu daiteke zenbait eskolatan

bloga darabiltela hezkuntza komunitateari berriak

helarazteko eta bereziki gurasoekiko harremana

lantzeko.

Blog baten ezaugarriak honako hauek dira:

� Libreak dira: Nahi duena esan dezake norberak bere blogean

� Kronologikoak dira: Gaur idatzitakoa atzokoaren aurretik azaltzen da

� Irekiak dira: Orokorrean irakurleek iruzkinak idatz ditzakete mezuetan, egileak

horretarako baimena ematen badu

� Kategoriatan banatuta daude: Argitaratzen den sarrera bakoitza kategoria bat edo

gehiagotan sar daiteke, horrela gai desberdinetako sarrerak sailkatu daitezkeelarik

Page 24: Proiektua xabier mendiguren

Master Amaierako Proiektua 24

Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan

irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala

� Etiketatan banatuta daude: Kategorien antzera, argitaratzen den sarrera bakoitzak

etiketa bat edo gehiago izan ditzake, horrela gai desberdinetako sarrerak sailkatu

daitezkeelarik

“Klasearen blogak” deiturikoak oso erabiliak dira irakasleen artean. Klase arrunten

jarraipen bezala uler daitezke eta blogean, irakasleak klasean aurkeztutako ariketak, lan

ezberdinen aurkezpen datak edo azterketa egunak jar daitezke. Gainera, blogak testu-

dokumentuen, irudien, kontsultarako web horrialdeen eta diapositiben bidezko

aurkezpenen laguntza-materiala eskeini dezakete.

Bestalde, blogaren erabilera eskolan ez da irakasleen eremura bakarrik mugatzen.

Ikasleek ere blogak izan ditzakete klasean bizi izandako esperientziak bertan

argitaratzeko. Honekin batera ikasleak berak eguneroko jardueran egindako aplikazioak

gehitu beharko lirateke blogean, hau da, klaseko lanak, web helbide ezberdinen

komentarioak edo ikaskideen blogetan izaten diren iritzien inguruan ekarpenak.

Wikiak

Wikiak Interneteko webguneak dira, edonork sortu, aldatu, eraldatu eta ezabatu

ditzaketenak. Blogetan egileak soilik idatzi dezake eta bisitariak, berriz, komentarioak

utzi. Wikietan aldiz, edonork du aukera idazteko, edukia aldatzeko edo, are gehiago,

ezabatzeko. Gainera, erregistraturik gelditzen dira edonork eginiko aldaketa guztiak.

Wikipedia da wikirik ospetsuena eta Google Docs

har daiteke wiki teknologian oinarrituriko

adibiderik erabilerrazteko bat bezala.

Wiki plataforma batek web orriak sortzeko

ematen dituen erraztasunen artean honako

hauek aipatuko ditugu: interfaze sotila - aise

menderatzen dena -, erabiltzaileei ematen dien

askatasuna, editatu ahala argitaratzeko bat-

batekotasuna, edukiak garatzeko abiadura eta

erosotasuna eta web orriak gaurkotzeko eta

eraldatzeko erraztasuna.

Teknologia konplexuena ere erabilita, teknologia ikusezinaren froga da wikia; halaber,

web orri bildumak sortzean zailtasunak saihesteko adibide garbia. Horretarako,

erabiltzaileek beraiek sortu duten marka hizkuntza sinple bat erabiliz zera egin

dezakete:

• gai bat erraz garatu,

• garapen horren ibilbidea gorde,

• eman diren edizio pauso zehatz batera itzuli,

• gaien arteko lotura erraztu,

• ia aldi berean argitaratu.

Page 25: Proiektua xabier mendiguren

Master Amaierako Proiektua 25

Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan

irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala

Beste aldetik, Wikiak dituen ezaugarri aipagarrienak honako hauek dira:

� Auzolana. Lehen, nabigatzaile baten bidez, wiki testua erabilita, jakinduria

partekatzeko aukera paregabea

� Irekiera. Askotan erregistratu gabe ere wiki orriak edita daitezke

� Erabiltzaileenganako konfiantza

Normalean, wikia produktu burututzat hartzen da, ikerkuntza baten emaitza, sailkatuta

ematen den ezaguera, kontsultagarria dagoen jakintza; dena den, oso aberatsa izan

daitekeen beste erabilpen bat ere badago: wikia ikasketa prozesu baten oinarri gisan

erabiltzea, egin ahala ikasten denaren metodologia.

Hori dela eta, wiki bat eraikitzean garatzen diren zenbait trebetasun aipatuko ditugu

jarraian:

� Informazioaren kudeaketa eta trebetasun digitala:

o informazioa bilatu, aurkitu, aztertu, kudeatu, bereganatu, laburtu, azaldu

eta partekatzeko trebetasunak

o aurreko prozesua aurrera eramateko ezaguera lortzea,

o hainbat euskarritan gordetzen jakitea,

� Partaidetzaz eta elkarlanaz sortutako lan gunea gauzatzea

� Norabide bakarreko eta mailakatua ez den ikas prozesu bat posiblea egin duen

trebetasuna gauzatzea

� Ikaste-prozesu bateko eragile guztien artean ezaguera garatzea.

Plataforma gisan, wikiak arrakasta handia lortzen ari dira, irakaskuntzan bereziki. Zer

dela eta? Esan bezala, ikaste/irakaste prozesu baten bilakaera eta wiki baten eraikuntza

elkarren parean joan daitezkeelako, batak bestea indartuz. Hona hemen irakaskuntzan

wikien erabilera arrakastatsuaren zenbait adibide:

• Eduwikiak, ikas-prozesu baten bitartekoa

o ikaskuntzaren gune birtualak sortzean,

o ikaskuntza baten baliabide gisan: adibidez, artikulu zientifikoak nola

idazten diren lantzeko aitzakian, Wikipedian parte hartu, sarrerak

txertaraziz,

o Interneten norberaren nortasuna nola eraiki eta besteekiko harremanak

nola sortu sustatzean,

o Portafolioa, taldearen zein ikasle bakoitzaren apunteen pilaketa egitean,

o Taldelanean osatu den ikaskuntza prozesu baten euskarria hedatzean,

o Baloreen aldarrikapena egitean: esate baterako, auzolanaren balioa

geureganatzeko, txikizioen aurka

Page 26: Proiektua xabier mendiguren

Master Amaierako Proiektua 26

Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan

irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala

• Ikastetxeen baliabide bat, zenbait ekintzaren euskarri:

o Aldizkari digitala

o Eskolaz kanpoko ekintzak

o Esperientzien argitalpenak

o Bitartekoen bildumak

• Web gune pertsonalak

o Irakasleen ezaguera edota baliabideen datu basea antolatzeko

o Irakasleek ikasleei eskura jarritako bitarteko bilduma errazterako

Beraz, hezkuntzari dagokionez, wikiak tresna aparta dira talde lanerako. Azken batean,

taldekideek egin dezakete lan dokumentu bakarraren gainean “zuzenean” elkarren

ondoan egon gabe. Beraz, wikiak baliagarriak dira elkarlana bultzatzeko eta talde lanak

errazteko. Gainera, aldaketa guztiak erregistraturik gelditzen direnez, irakaslearen

jarraipena errazten dute.

Webquestak

Webquestak, ikasleak ikertzera bultzatzen dituzten webguneak dira. Irakasleak

webguneak prestatzen du eta ikasleei jarduera proposatu eta gero, ikasleek informazioa

eskuratu behar dute, nagusiki, irakasleak prestaturiko webguneetatik. Beraz, Dodgek

1995ean zehazki hezkuntzarako sortutako tresnak ikasleak eramaten ditu Interneten

informazioa eskuratzera.

Yoderren (1999) ustez, hau WWW-ri ematen dizkion

errekurtsoak unitate didaktikoa da. Ikasleak eszenatoki

baten aurrean kokatuak dira eta ataza bat ematen zaie.

Ataza honetan arazo bat konpondu behar dute edo

proiektu bat egin. Ikasleek Interneteko errekurtsoak

erabil ditzakete eta informazioa analizatu eta

sintetizatu behar dute beraien sormenezko irtenbideak

asmatuz. Gainera ikasleek lan-taldeak egiten dituzte

WebQuestak burutzeko eta bakoitzak badauka

informazio zehatza perspektiba propio bat edukitzeko

edo aurreikusitako rola antzezteko.

WebQuest batek honako egitura du:

� Sarrera: Honetan ikasleek egin beharreko lana azaltzen da eta hauen interesa saiatuko

da mantentzen erakargarria den formulazio baten bitartez. Proiektuak begi-bistan

interesanteak izan behar dira, baita ikasleen esperientziak edo helmugak kontuan

hartuko dituzte ere. Atal honen helburua irakurleak prestatzea da, atazarekiko interesa

sortzea, baina ez zehaztea egin behar den guztia.

Page 27: Proiektua xabier mendiguren

Master Amaierako Proiektua 27

Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan

irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala

� Ataza: Atal honetan argi eta garbi azaldu behar da zein den ikasketazko ekintzen

helburua. Honako ataza hauek izan ahal dira: razo edo misterio bat ebaztea, ikuspuntu

bat formulatzea eta defendatzea, produktu bat diseinatzea, errealitate konplexu bat

analizatzea, intuizio pertsonala artikulatzea, laburpen bat egitea, eragile den mezu bat

edo kazetaritzazko tratamendu bat ekoiztea, arte lan bat sortzea, edozein gauza

baliagarria dena ikasleen jasotako informazioa tratatzeko eta eraldatzeko

Amaierako produktuan ezinbestekoa bada erreminta bat erabiltzea, (adibidez: web,

bideoa, PowerPoint, e.a.) hemen azaldu behar da. Kontutan izan behar da, ataza

WebQuest baten zatirik garrantzitsuena dela.

� Prozesua: Proposatutako ataza egiteko nondik joan behar du ikasleak? Zerrenda

batean urratsak bilduz gero lagungarria izango zaio. Atal honetan ikasleek ulertuko

dute zer egin behar duten eta zer ordenetan ere. Beste irakasle batzuek erabiltzen

badute WebQuest hau konturatuko dira ekintzaren nondik norakoa eta beren gustura

molda dezakete. Beraz, hobe da ahalik eta azalpen gehien ematea.

Gogoratu beharra dago, dokumentu hau ikasleari zuzenduta dagoela horretaz,

idaztean komenigarria da bigarren pertsona erabiltzea. (lehenbizi, 4 kideko talde

batean sartuko zara).

Prozesuan online eta offline

erabiltzekoak diren errekurtsoak

azalduko dira. Atal honetan ere,

zenbait aholku eman daitezke

informazioa ondo lantzeko, taulak,

grafikoak, kontzeptu mapak e.a.

egokiro erabiltzeko.

� Baliabideak: Atal honetan irakasleak

baliabide sorta bat seinalatuko die

ikasleei ikerketa lanari hasiera

emateko.

� Ebaluazioa: Orri honi esker ikasleek

jakingo dute nola izango diren

ebaluatuta. Ia taldearentzat nota

komuna izango den edo banakakoa

� Ondorioak: Ondorioetan zenbait esaldi ager daitezke laburtuz ikasleek zer lortu duten

WebQuesta burutzean. Honetaz gain, zerbait galdera erretorikoak edo esteka

gehigarriak jar ditzakegu ikasleek sakon dezaten egindako ikasgaian. Lana bukatzeko

ondo legoke ikerketa lanaren prozesuari buruzko ikasleek norbanako hausnarketa

egitea. WebQuesta hobetzeko eta ikaskideei animatzeko.

� Egileak eta erreferentziak: Oso komenigarria da erabili diren informazio iturri guztiak aipatzea (egileak, testuak, irudiak, musika, WebQuestak eta abar).

Page 28: Proiektua xabier mendiguren

Master Amaierako Proiektua 28

Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan

irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala

Beraz, zehazki hezkuntzarako tresna denez, edozein gai jorratzeko baliagarriak dira

webquestak. Gainera, ikasleak aktibo bihurtzen ditu eta autonomoki Interneten ikertzera

bideratzen ditu. Beraz, webquesten diseinua irakaslearen esku utzi arren, tresna

baliagarria da ikasleen ikerketa lan autonomorako, bakarka edo taldeka.

Marka-gune sozialak

Marka-gune sozialak Interneteko estekak gordetzeko, sailkatzeko eta partekatzeko

baliagarriak dira. Beste era batean esateko, erabiltzaileak bere gustuko webguneak

gorde, sailkatu eta parteka ditzake beste batzuekin guztion artean zerrenda osatuz eta,

nolabait estekak hobetsiz.

Marka-guneen sailkapenerako etiketak

eta kategoriak baliatzen dira, modu

horretan, bilaketa errazteko. Marka-

gune sozialik garrantzitsuena da

del.icio.us, gainontzekoek bezala

edonon zaudela interneten sartuta osatu

dezakezuna.

Hezkuntzari dagokionez, marka-gune

sozialak baliagarriak izan daitezke

hurrengo arrazoiengatik:

� Irakasleak ikasleekin gai zehatz baten inguruko esteka interesgarriak partekatzeko

� Ikasleek beraiek talde txikian edo haundian zerrendatzeko gai zehatz bati buruz edo

azpi-gaiei buruz interneten dauden intereseko web-guneak

� Marka-gunen bitartez, mezu batean edukia laburtu daiteke formatu ezberdinetan

(irudia, testua, etab.), honek ematen dituen abantailekin

Irakasle eta ikasleentzako erabilera baliagarri eta egoki bat izango litzateke Delicious

erabiltzea, programa curricularren inguruan edo jakin-min orokorreko jardueren

inguruan faboritoen zerrenda tematikoak sortzeko. Jarduera hauek, adibidez, aldaketa

klimatikoaren, naturaren kontserbazioaren edo zientziaren dibulgazioaren inguruan

antolatu genezakeen.

Page 29: Proiektua xabier mendiguren

Master Amaierako Proiektua 29

Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan

irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala

LMS Plataformak

Azken urteotan gero eta indar haundiagoa hartu dute tresna hauek, bereziki, DBHtik

aurrerako zikloetan. LMS (Learning Management System) pataformak aukera ematen

dute ikastaroak sortzeko eta kudeatzeko: hau da, interneten kokatutako plataforma

hauek irakaslea baimentzen dute ikastaroak sortzeko ikasleei jarduera ezberdinak

planteatuz. Plataforma hauen abantaila bat da duten tresna aniztasuna. Azken batean,

bertan koka daitezke irakurketak, wikiak, foroak, galdetegiak, etab.

Kasu honetan ere, hezkuntzari bideratutako tresnak ditugu.

Zenbaitetan, on line ikasketetarako euskarri gisa erabili

dira. Beste hainbatetan, berriz, baliatu dira ohiko

presentziazko klaseen osagarri gisa ikasleei gelatik kanpoko

irakurketak eskeintzeko, bakarka zein taldeka lana

bideratzeko, eztabaidak bultzatzeko, etab.

Laburbilduz, aplikazioa hauen bitartez, On-line kurtsoak kudeatu daitezke, hainbat

aukeren artean, hurrengoak eskeiniz:

� Erabiltzaileak kudeatu: altak edo bajak eman, ediziorako edo ikusarazteko baimenak

eman, irakasle-ikasle rolak, etab.

� Baliabideak txertatu edo editatu: testu dokumentuak, jarduerak, ebaluaketak barne

hartzen ditu

� Kurtsoarekin batera, gertaera ezberdinen egutegia eraman

� Parte-hartzailei oharrak bidali

Beharbada, irakaslearen ikuspuntutik, plataforma hauen ezugarririk garrantzitsuena,

parte-hartzaile bakoitzaren jarraipen zehatz bat egiteko aukera ematen duela: bere azken

parte-hartzea noiz izan den, zein neurrian parte hartu duen, zein izan den bere eboluzioa

ebaluaketen emaitzetan, etab.

Dohainik erabili daitezkeen E-learning plataformen adibide batzuk Moodle, Dokeos edo

Claroline dira. Erabiltzeko erosi beharrekoak, aldiz, Blackboard edo Webct plataformak

ditugu.

Page 30: Proiektua xabier mendiguren

Master Amaierako Proiektua 30

Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala

3.5 Baliabideen ekarpena konpetentziak garatzeko

Atal honetan, alde batetik, aurreko atalean aurkeztutako Web 2.0k eskeintzen dituen baliabideen ekarpen laburra egingo da, eta bestetik,

baliabide bakoitzak, Oinarrizko Konpetentziak eta Hezkuntza Konpetentzia Orokorrak eskuratzeko eskeintzen dituen aukerak zeintzuk diren

zehaztuko da.

Konpetentzien garapena Baliabidea Aplikazioak

Orokorrak Konpetentzia digitala

BLOGAK

� Irakaslearen bloga: Artikuloak, bideoak, argazkiak eskegiteko web

gunea

� Ikasleen komentarioak baimentzen ditu

� Ikaslearen bloga: testu idatziak zabaltzeko eta, adibidez, hizkuntza

lantzeko

� Gurasoekiko harremana lantzeko � hezkuntza komunitateari berriak helarazteko

� Arduraz eta autonomiaz bizitzen ikastea

� Informazioa interpretatzea, sortzea eta ebaluatzea

� Egiten eta ekiten ikastea, erabakiak hartzeko ekimena

izatea (ikaslearen bloga)

� Irakasleak eskegitutako informazioa prozesatzean,

informazioa ezagutza bihurtu

� Lan pertsonal autonomoaren bultzatzea

� Foroen bitartez, partaidetza bultzatu

WIKIAK

� Edonork sortu, aldatu, eraldatu eta ezabatu ditzakeen webguneak

� Talde lanerako oso egokia � Interfaze sotila, aise menderatzen dena � Informazioa editatu ahala argitaratzeko bat-batekotasuna

� Edukiak garatzeko abiadura eta erosotasuna W

� Web orriak gaurkotzeko eta eraldatzeko erraztasuna

� Arduraz eta autonomiaz bizitzen ikastea

� Informazioa interpretatzea, sortzea eta ebaluatzea

� Elkarrekin bizitzen ikastea � Harreman positiboak izatea eta, gatazka egoeratan, elkarrizketara

eta negoziaziora jotzen ikastea

� Informazioa bilatu, lortu, prozesatu eta taldekideei

jakinarazi

� Ikaste-komunitatean parte hartu komunikazio-inguruak handituz

� Lankidetza-inguruetan lan egin � Lan pertsonal autonomoaren bultzatzea

Page 31: Proiektua xabier mendiguren

Master Amaierako Proiektua 31

Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala

Konpetentzien garapena Baliabidea Aplikazioak

Orokorrak Konpetentzia digitala

WEBQUESTAK

� Ikasleak ikertzera bultzatzeko sortu den webgunea

� Ikasleek, ataza baten arazo bat konpondu behar dute

� Ikasleak eramaten ditu Interneten informazioa eskuratzera

� Ikaslearen ikuspuntu propioa garatzeko tresna egokia

� Arduraz eta autonomiaz bizitzen ikastea

� Informazioa interpretatzea, sortzea eta ebaluatzea

� Egiten eta ekiten ikastea, erabakiak hartzeko ekimena

izatea, zailtasunak gainditzea

� Irakasleak eskegitutako informazioa prozesatzean,

informazioa ezagutza bihurtu eta

taldekideei jakinarazi

� Arazo errealak eragimenez konpontzeko baliabideen

erabilera

� Lan pertsonal autonomoa bultzatu

MARKA-GU�E

SOZIALAK

� Interneteko estekak gordetzeko, sailkatzeko eta partekatzeko webgunea

� Gai zehatz baten inguruko esteka interesgarriak partekatzeko

� Informazioaren sailkapena, etiketen eta kategorien bitartez egin daiteke

� Arduraz eta autonomiaz bizitzen ikastea

� Informazioa interpretatzea, sortzea eta ebaluatzea

� Harreman positiboak izaten jakitea, informazioa partekatzeko

gai izan

� Informazio ugari eta konplexua bilatu, lortu, prozesatu eta

taldekideei jakinarazi

� Lankidetza-inguruetan lan egin � Lan pertsonal autonomoaren bultzatzea

LMS

PLATAFORMAK

� Ikastaroak sortzeko eta kudeatzeko webgunea

� Irakurketak eskeintzeko, bakarka zein taldeka lana bideratzeko, eztabaidak

bultzatzeko

� Bertan kokatu daitezke web 2.0 tresna guztiak: wikia, webquesta, foroa, etab.

� Ohiko presentziazko klaseen osagarri gisa

� Arduraz eta autonomiaz bizitzen ikastea

� Informazioa interpretatzea, sortzea eta ebaluatzea

� Harreman positiboak izatea eta, gatazka egoeratan, elkarrizketara

eta negoziaziora jotzen ikastea

� Egiten eta ekiten ikastea, zailtasunak gainditu

� Irakasleak eskegitutako informazioa prozesatzean,

informazioa ezagutza bihurtu

� Arazo errealak eragimenez konpontzeko baliabideen

erabilera. Erabakiak hartu

� Lan pertsonal autonomoa bultzatu

Page 32: Proiektua xabier mendiguren

Master Amaierako Proiektua 32

Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan

irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala

4. CLAROLI�E PLATAFORMA DIGITALA

4.1 Sarrera

Web 2.0k eskeinitako baliabideen azterketa sakona egin ostean, hauen arteko bat

aukeratu eta eskolan eskeintzen duen praktikotasuna zein izango litzatekeen erakutsiko

da.

Aukeratutako tresna, e-learning plataforma bat izango da, Claroline deituriko

plataforma alegia. Tresna hau aukeratzeko irizpide pertsonala honako hau izan da:

“Claroline, Gasteizko Jesús Obrero ikastetxean bizi izan nituen praktiketan irakasle

batek erabilitako plataforma da. Aukera izan nuen tarte batean irakaslearekin egoteko

eta erakutsi zidan zelan erabiltzen zuen berak tresna. Esanguratsua iruditu zitzaidan

plataforma erabiltzeko erraztasuna eta aukera ematen zidan, ezagutzen dugun Moodle

tresnarekin batera, beste alternatiba batean sakontzea, aberastasun pertsonal bezala”

Gainera, plataformen erabilera interesgarria iruditzen zait, irakasleak ikasleekin bultzatu

behar duen interakzioan abantaila ugariak eskeintzen dituelako. Adibidez, dokumentu

anitzak eskegitzea -bakarka lantzeko-, eztabaiden sortaraztea edo talde-lanak edo lan

indibidualak egitea.

LMS plataformak, soluzio integralak direla iruditzen zait, plataforman bertan txertatu

ditzakegulako aztertu ditugun gainerako tresna guztiak: bloga, wikia, estekak,

webquestak, etab.

Page 33: Proiektua xabier mendiguren

Master Amaierako Proiektua 33

Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan

irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala

4.2 Claroline plataformaren oinarriak

Claroline, irakaskuntza kudeatzeko sistema da (bestela ere "Ikasteko Ingurune Birtuala"

deitu izan da), course management system edo learning management system ingelesez.

On line moldeko ikastaroak sortzeko programa-multzoa da.

Arkitekturari dagokionez, web aplikazioa da eta PHP dabilen edozein ordenagailutan

funtzionatzen du. Hainbat datu-base mota onartzen ditu, besteak beste, MySQL eta

PostgreSQL.

Claroline-ek pedagogia konstruktibo soziala bultzatzen du. Bere arkitektura eta

aplikazioengatik online klaseentzako egokia da, baina baita ere klasean irakasleak

irakatsitakoa hobetzeko eta sakontzeko. Nabigatzaileak duen interfazea erabiltzeko

erraza da. Instalazioa nahiko erraza da, Apache serbidore lokala, PHP plataforma eta

datu base batera sarrera eskatzen duelarik.

Lehen aipatu den bezala, datu baseen zerbitzari ezberdinak erabiltzeko aukera ere

eskaintzen du. Gainera, plataforma guztian zehar segurtasuna oso kontrolatua dago.

Inkesta guztiak kontrolatzen dira, cookie-ak zifratzen dira… testuak sartzeko leku

gehienek HTML editorea erabiltzen dute, bertan idaztea erraza bihurtzen duena.

Horrez gain, Clarolineren ezaugarri nagusienetako bat modularitatea da, hau da,

plataforman sortzen diren ikastaro guztietan hainbat elementu gaineratu, ezabatu, aldatu

edo egokitu ahal direla beti ere tutoreak dituen beharren arabera.

Hiru modulu-mota nagusi ditu:

� Baliabideak: Nolabait esateko, baliabideak edukiak dira: fitxategiak, web orriak,

direktorioak, kanpo loturak...

� Jarduera-moduluak: Ikas-materialak dira eta nolabaiteko interaktibitatea gaineratzen

dute: foroak, txatak, wikiak, blogak, glosategiak, datu-baseak, zereginak, tailerrak...

� Blokeak: Ikastaroaren orri nagusiak ezkerreko eta eskuineko aldeetan blokeak izaten

ditu. Horiek informazioa edo beste funtzionalitate batzuk eskaintzen dituzte

irakasleentzat nahiz ikasleentzat: egutegia, kalifikazio-liburua, duela gutxiko

aktibitatea...

Plataformaren kudeaketa hiru ataletan banatu daiteke: administatzailearena,

erabiltzailearena eta kurtsoarena.

Administratzailearen kudeaketa

Irakaslea, administratzaile bezala, hurrengo aukerak izango ditu Clarolinen aritzeko:

� Administrazio orokorra erabiltzailea den admisnistradore batek eramaten du, instalazioan zehar zehaztutakoa.

� Lekua pertsonalizatu daiteke “gai”ezberdinak erabiliz, eta hauek koloreak, letra motak,distribuzioa, etab. erabakiko dute.

Page 34: Proiektua xabier mendiguren

Master Amaierako Proiektua 34

Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan

irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala

� Modulu berriak gehitu daitezke. � Hizkuntzen paketeek hauek kokapena erraz aurkitzea ahalbidetzen dute. Gaur egun hizkuntz anitzetan aurkitu daiteke Claroline.

� Kodigoa PHP idatzita dago, GNU GPL lizentziarekin.

Erabiltzailearen kudeaketa

Ikaslea, aldiz, erabiltzaile bezala, plataforman lan egiteko hurrengo sarrera-baimenak

izango ditu:

� Claroline erabiltzen hasteko korreo elektronikoaren bidez alta eman behar da

� LDAP metodoa: sartzeko kontuak LDAP zerbitzari baten bidez ziurtatu daitezke

� Kanpoko datu basea erabili daiteke kautotze bezala

Pertsona bakoitzak soilik kontu bat behar du zerbitzari osoan zehar ibiltzeko. Kontu

bakoitzak sarbide ezberdinak izan ditzake. Administrari kontu batekin kurtsoen sorrera

eta irakasleak kontrola daitezke, kurtso bakoitzari erabiltzaileak esleituz.

Kurtsoen kudeaketa

Irakasleak kurtsoaren aukera guztiak kontrola ditzake. Formato desberdinak aukeratu

daitezke kurtsoarentzat: asterokoa, gaien araberakoa,…

Orokorrean Clarolinek malgutasun handiko aktibitate ezberdinak eskaintzen ditu:

foroak, egunerokoak, inkestak, materialak, kontsultak, galdeketak eta egitekoa. Orri

printzipalean erabiltzailea azkenekoz sartu zenetik gertatu diren aldaketak adierazi

daitezke.

Nota guztiak, bai foroenak, egunerokoenak, inkestenak, galdeketenak… orri bakar

batean ikusi daitezke eta kalkulu orri batean bezala jaitsi. Gainera, ikasle bakoitzaren

aktibitatearen informeak eskuratu daitezke, grafikoekin eta modulu bakoitzean sartu

dena adieraziz (azkenekoz noiz sartu zen, zenbat aldiz irakurri duen), baina baita ere

ikasle bakoitzak zenbat parte hartu duen. Foroetara bidalitako mezuak korreoz bidali

daitezke, baita ere irakasleen komentarioak, … dena HTML formatuan edo testu bat

bezala.

4.3 Zertarako balio du? Funtzioak

Clarolinek planteatzen duena hezkuntza konstruktibo sozial bat da, ikasleek ere

hezkuntzako esperientzian ekarpen garrantzitsuak egin ditzaketela azpimarratuz.

Clarolinen ezaugarriek hau erakusten dute: ikasleek datu baseetan komentatu dezakete,

edo wiki batean elkarrekin lan egin dezakete.

Clarolinen malgutasunari esker irakaskuntza metodo asko erabili daitezke. Material oso

espezifikoa edo orokorra sortzeko edota ebaluatzeko erabili daiteke. Konstruktibismoa

emaitzetan oinarritutako irakaskuntzaren kontrako zerbait bezala ikus daiteke.

Kontabilitateak ebaluazioen emaitzak azpimarratzen ditu, baina Clarolinen

malgutasunari esker klasera bideratutako giro batera ere norabidetu daiteke.

Page 35: Proiektua xabier mendiguren

Master Amaierako Proiektua 35

Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan

irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala

Web 2.0k eskeintzen dituen baliabideen atalean aipatu izan den bezala, e-learning

aplikazio hauen bitartez, on-line kurtsoak kudeatu daitezke, hainbat aukeren artean,

hurrengoak eskeiniz:

� Erabiltzaileak kudeatu: altak edo bajak eman, ediziorako edo ikusarazteko baimenak

eman, irakasle-ikasle rolak, etab.

� Baliabideak txertatu edo editatu: testu dokumentuak, jarduerak, ebaluaketak barne

hartzen ditu

� Kurtsoarekin batera, gertaera ezberdinen egutegia eraman

� Parte-hartzailei oharrak bidali

4.4 Plataforma osotzen duten atalak

Claroline plataforma osotzen duten atalak hurrengo hauek dira:

Egitekoen Modulua

� Lan baten entrega eguna zein den eta honetan lortu daitekeen nota maximoa zein den

zehaztu daiteke.

� Ikasleek beraien egitekoak igo ditzakete eta haiek igo dituzten eguna gorde egingo da.

� Lanak fugaz kanpo bidali daitezke, baina irakasleak noiz bidali diren eta zenbateko

atzerapena izan duen ikusi ahal izango du.

� Klase guztia orri bakar batean eta inkesta bakar baten bidez ebaluatu daiteke.

� Irakaslearen komentarioak egiteko bakoitzaren orrian gordeko dira eta ikasleari

notifikazio bat bidaliko zaio.

� Irakasleak lan bat itzuli dezake hau zuzendu ondoren.

Kontsulta Modulua

Bozketa bat bezalakoa da. Zerbaiti buruz bozketa bat egiteko edo ikasle bakoitzaren

erantzuna galdetzeko erabili daiteke.

Foroaren Modulua

Foro mota ezberdinak daude: irakasleentzat soilik, kurtsoaren notiziak eta denentzat

irekitakoak.

� Mezu guztiek idazlearen argazkia erakusten dute.

� Irakasleak ikasle guztiei foro guztietan parte hartzera behartu diezaieke edota ikasle

bakoitzari nahi duenean parte hartzeko aukera eman.

� Irakasleak foro batean erantzunak idaztea ezinezkoa izatea egin dezake.

� Irakasleak eztabaida gaiak foro batetik bestera mugi ditzake.

Page 36: Proiektua xabier mendiguren

Master Amaierako Proiektua 36

Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan

irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala

Eguneroko Modulua

Arlo honen bitartez irakasleak eta ikasleak informazio pribatua elkarbanatu dezakete.

� Egunerokoan idatzitakoa egindako galdera bati erantzuna izan daiteke.

� Klase guztia orri bakar batean eta inkesta bakar baten bidez ebaluatu daiteke.

� Irakaslearen komentarioak egunerokoaren orrian gordeko dira eta ikasleari notifikazio

bat bidaliko zaio.

Galdeketa Modulua

� Irakasleek galderen datu base bat sor dezakete eta ondoren hau beste galdeketetan

erabili izango dute.

� Galderak sarbide errazeko kategorietan gorde daitezke, eta kategoria hauek ondoren

argitaratuak izan daitezke honela lekuko edozein tokitik kategoria ezberdinetarako

sarbidea errazago bihurtzeko.

� Galdeketak berehala zuzentzen dira eta galderak aldatzen badira berriro zuzentzeko

aukera dago.

� Galdeketak denbora limite bat izan dezakete.

� Irakasleak galdeketak behin baino gehiago egin daitezkeen eta hauen erantzunak

ikustea posible ote den erabaki dezake.

� Galderak HTML eta irudiekin sortu daitezke.

� Galdeketa galderak eta erantzunak nahastu daitezke ikasleek beraien artean kopiatzea

ekiditeko.

� Galderak kanpoko testuetatik inportatu daitezke.

Materialen Modulua

� Edukiera digitaleko, Word, PowerPoint, Flash, bideoak, soinuak, etab. en

presentazioa onartzen du.

� Artxiboak zuzenena igo daitezke edota web galdeketak erabiliz momentuan sortu

daitezke.

� Web aplikazioekin lotuak egin daitezke.

Inkesta Modulua

� Preparatutako inkestak erabiltzea posible da ( COLLES, ATTLS).

� Grafikoak dituzten inkestetatik informeak sortu daitezke. Datuak Excel-eko kalkulu

orri bat bezala edo CVS testu bat bezala jaitsi daitezke.

� Inkestak ezin dira partzialki erantzun.

� Ikasle bakoitzak bere erantzunak zein diren eta klasekoekin konparazioa ematen zaio.

Page 37: Proiektua xabier mendiguren

Master Amaierako Proiektua 37

Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan

irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala

4.5 Praktika on bat. Plataformara egokitutako ikasgaiak

Claroline plataforman ondo sakondu ostean, Lanbide Heziketako Administrazio eta

Finantzen goi mailako zikloan kokatzen diren bi ikasgai ezberdinen inguruan jarduerak

antolatuko ditugu aipatutako plataforman egokitzeko asmoz.

Ikasgaiak, goi mailako zikloko bigarren kurtsoan ematen diren Merkataritza kudeaketa

eta bezeroari arreta eta +azioarteko merkataritza dira. Ikasgai bakoitzetik unitate

didaktiko bat aukeratu egin da. Unitateak honako hauek dira:

UD 1: Komunikazioa eta Publizitatea

UD 2: Inkotermak

Praktika hau erabiliz, erakutsiko da zelan egokitu daitekeen Konpetentzia digitalen eta

Hezkuntza konpetentzia orokorren lantzea plataforma web baten erabilerak eskeintzen

dituen jardueren bitartez.

4.5.1 Enpresa kudeaketa eta bezeroari arreta

Merkataritza kudeaketa eta bezeroari arreta ikasgaian kokatzen den “Komunikazioa eta

Publizitatea” unitate didaktikoa hurrengo helburuak ditu:

- Komunikazioaren eta salmenta prozesuaren kontzeptuak ikasi

- Komunikazioaren eta salmenta prozesuaren urratsak bereiztu

- Publizitate-kanpaina baten garapenaren deskribapena

- Saltzailearen perfil profesionalaren ezagutza

Planteatutako helburuak lortzeko asmoz, II. Eranskinean proposatutako jarduerak

antolatu dira: hausnarketak, lan autonomoak, irakurketak, talde-lana, etab. Eranskinean

bertan bereizten dira zeintzuk diren erabilitako Web 2.0 baliabideak, aipatutako

jarduerak modu hoberen batean burutzeko.

4.5.2 �azioarteko Merkataritza

+azioarteko Merkataritza ikasgaian kokatzen den “Inkotermei sarrera” deituriko unitate

didaktikoa hurrengo helburuak ditu:

- Inkoterm kontzeptuak ikasi

- Inkotermak aplikatzeko jarraitu beharreko urratsak ezagutu

- Inkoterm ezberdinak bereiztu kasuaren arabera

Planteatutako helburuak lortzeko asmoz, eta II. Eranskinean bereiztu daitekeen bezala,

alde batetik, talde lana, eta bestetik, hausnaketa -irakurketa baten bitartez- proposatzen

dira. Aurreko atalean bezala, II. Eranskinean bereizten dira zeintzuk diren erabilitako

Web 2.0 baliabideak talde-lana eta hausnarketa modu hoberenean burutzeko.

Page 38: Proiektua xabier mendiguren

Master Amaierako Proiektua 38

Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan

irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala

5. O�DORIOAK

Hezkuntzaren eta teknologia berrien arteko loturaren inguruan suertatzen diren

eztabaidak aurreko hausnarketa bat merezi dute, hiru alderdietan oinarrituta: IKTak

ikasleengan duten eragina, irakasleen zeregina IKTeen erabileran eta konpetentzietan

oinarritutako hezkuntzan IKTeek betetzen duten lekua.

IKTak ikasleengan duten eragina

Azpimarratu nahi da teknologia primerako aitzakia bihurtu dela hezkuntza eredua

aireberritzeko. Gaur egungo baliabideek aukera aparta ematen dute bultzatzeko ikasleen

partaidetza, lankidetza, talde lana, loturak,... Horregatik, nahi izango litzateke

teknologia bihurtzea hezkuntza eredua hobetzeko akuilu.

Ikuspegi horretatik, teknologia guztiak ez dute balio; hots, teknologiak ez du per se

balio erantsirik. Balio erantsia dauka ikaste esanguratsua lortzeko bidean laguntzen

baldin badu soilik. Horregatik, irakasleek jarrera arduratsua izan behar dute, ondo

aztertuz proposamen teknologiko bakoitzaren atzean hezkuntzaren zein ikuspegi

dagoen.

Aipatutakoaz gain, jarrera arduratsuak beste balio bat dauka: askatasuna bera.

Askatasuna aipatzen denenan, software librearen inguruan hitz egiten da. Aurreko

ataletan aipatutako tresna gehientsuenak hainbat ezaugarri dute komunean. Adibidez,

ikasleak askatasunez erabili dezake programa, edozein helburuekin; askatasunez ikertu

eta ikaslearen beharretara moldatu daitezke programaren ezaugarriak; askatasunez

zabaldu daiteke, modu horretan, besteei laguntzeko; eta azkenik, programa bera hobetu

daiteke eta hobekuntzak plazaratu daitezke, komunitate osoak profitatzeko.

Beraz, jarrera arduratsuak erantzun beharko lioke hezkuntzaren ikuspegi jakin bati, eta,

bidenabar, aintzat hartu beharko lituzke Web 2.0 aren filosofiarekin batera datozen

zenbait balio, partaidetza, lankidetza ea komunitatearekiko irekitasuna kasu, baita

software libreari dagokionez ere.

Jarrera arduratsu horretatik, aukera gehiago daude XXI. mendeko hezkuntz-aldaketak

eskolaren funtzioetara iristeko. Jarrera horrekin hurbilago izango dugu ikasleen

alfabetatze digitala. Horrela, bidean jarriko ginateke eten digitala alboratzeko eta

inklusio digitala bultzatzeko.

Metodologiari eta IKTeei dagokionez, jarrera arduratsu horrek ekar dezala gaur egungo

hezkuntza XXI. mendera, XXI. mendeko ikasleek euren belaunaldiko eskola izan

dezaten.

Irakasleen zeregina IKTeen erabileran

Beharrezkoa da, klaseak emateko Intenet erabiltzen duen irakaslea, eragina izan dezala

IKTak berez helburu bihurtu ez daitezen. Helburua izan behar da ikaslea hezitzea, ez

bakarrik maila curricularrean, baita pertsona bezala, gizarte konplexu honetan

moldatzeko gai izateko.

Page 39: Proiektua xabier mendiguren

Master Amaierako Proiektua 39

Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan

irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala

Irakasleen rola, informazioaren eta ezagutzaren transmisore hutsa izan beharrean,

dinamizatzailea eta gidaria izan beharko luke. Ezinbestekoa da irakaslearen funtsa

Internetaren erabilera egokian.

Irakaslea kontzientea da etorkizunean datorkion erronkaz. Hezitzaile on askok

informatika tresnak ez dituzte ezagutzen eta beldurrez dira ea ezjakintasun horrek

ikasleen aurrean nabarmen utziko liezaiokeen. Beste hezitzale askori kostatzen zaie

ulertzea ikaslea, informazioaren hartzailea izan beharrean, irakaslearen maila berdinean

hezkuntza prozesuaren protagonista bihurtu dela.

Hala eta guztiz ere, ahalegina pena merezi du. Hezkuntza 2.0 biztanle 2.0 hezi ahal

izateko; azken finean biztanle hauek jarrera proaktiboa eta partehartzailea bereganatu

beharko dute gizartearen arazo txiki eta haundiei konponbidea bilatzeko asmoarekin.

Konpetentzietan oinarritutako hezkuntzan, IKTeek betetzen duten lekua

Konpetentzien ideiari, jakin eta egiten jakin, teoria eta praktika, ezagutza eta akzioa,

hausnarketa eta akzioa, berekin datozkio. Honek ezagutzaren ikuspuntutik aldaketa bat

dakar: zer jakitetik, zelan jakitera. Praktikan, idei honek alde batera uzten du

printzipioen curriculuma, metodoen curriculumera lekua utziz.

Zaila egiten da ulertzea ikaslea bere ikaskuntzaren arduraduna izan behar dela, edo bere

ebaluazioan parte hartu behar duela, edo idukiaz ikasteaz gain, edukiekin zer egin ikasi

beharko lukeela, aldez aurretik ez badugu onartzen XXI. mende honetan kokaturik

gauden testuingurua.

Konpetentziatan bildutako ikaskuntzarekin aldaketa beharra sortu da. Aurreko

hezkuntza-sistema aztertu ostean, berrikuntza bat behar dela ondorioztatu da. Eta

berrikuntza honetan IKTeen parte-hartzea ezinbestekoa da. Ikasleen ezagutza digitalak

eta eskola XXI aren agertzea arrazoi nahikoak dira aipatutako berrikuntzan IKTak

papera nagusia bereganatzeko.

Page 40: Proiektua xabier mendiguren

Master Amaierako Proiektua 40

Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan

irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala

6. BIBLIOGRAFIA

• Funes, V. (2004). Espectadores, los alumnos del siglo XXI, Revista Científica de

Comunicación y Educación, 24, 105-112

• Andreu Solsona, L. Eta Eusebio López, P(2002). La formación del maestro y la

situación de la escuela en el siglo XXI. Kontsulta: 2008-11-26. Iturria:

http://web.archive.org/web/20041221210506/www.aufop.org/publica/reifp/articulo.as

p

• Santos Guerra, M.A. (2009). Una pretensión problemática: educar para los valores y preparar para la vida. Revista de Educación, 351. 23-47

• Moreno Olivos, T. (2008). Competencias en Educación. In Gimeno Sacristán, J. Educar por competencias, ¿qué hay de nuevo? (289-297). Madrid: Morata.

• Larrea, I. Eta Vitoria, J.R. (2009). IKTak, hezkuntza aireberritzeko aitzakia. Jakingarriak, 65, 19-25

• de Cuadra García, M.T. (2007). Innovar...esa palábra mágica. Boletín económico de

ICE, 2923, 89-100.

• De la Torre, A. (2006). Web educativa 2.0, Edutec, Revista Electrónica de

Tecnología Educativa, 20.

• García Teske, E. (2007). Los discursos sobre las nuevas tecnologías en contextos educativos: ¿Qué hay de nuevo en las nuevas tecnologías?, Revista Iberomericana de

Educación, 41, 1-12.

• Fainholc, B. (2005). El uso inteligente de las TIC para una práctica socio-educativa de calidad, Revista Latinoamericana de Tecnología Educativa, 4 (2), 53-63.

• Blanco, L. eta Ramos, E. (2009). El futuro ya no es lo que era. Nuevas plataformas, redes y tecnologías para la educación 2.0, revista TELOS, 78, 1-15.

• http://eu.wikipedia.org/wiki/Azala

• Martínez Pérez, R.J. (2009). Gestión comercial y servicio de atención al cliente. Madrid: McGraw-Hill.

• Gobierno Vasco, Dpto. Educación, Universidades e Investigación. (2007). DBHn lantzeko Oinarrizko Gaitasunak, Boletín Oficial del Estado, 218, 8-27.

• Gobierno Vasco, Dpto. Educación, Universidades e Investigación. (2007). Batxilergoa Oinarrizko Gaitasunak, Eranskina, 2, 31-52.

Page 41: Proiektua xabier mendiguren

ERA�SKI�AK

Page 42: Proiektua xabier mendiguren

Eranskina I: Konpetentzia digitalaren garapen osoa

Page 43: Proiektua xabier mendiguren
Page 44: Proiektua xabier mendiguren

Eranskina II: Claroline plataformara egokitutako jarduerak

Ikasgaia: Enpresa kudeaketa eta bezeroari arreta

UD: Publizitatea eta komunikazioa

Ekintza Jarduera Erabilitako Web 2.0 tresna / euskarria

Telebistan iragarkiak ikusi eta

adierazgarriak aukeratu

Ikasleak, komunikazio baliabide bat zelan maneiatzen

den barneratzen du eta ondorioak atera. Galdera

batzuei erantzuna emateko gai izan beharko da

Irakasleak galderak eskegi egiten ditu

plataforman eta data mugatu bat zehaztu

galdetegia erantzuteko

Aldizkari ezpezializatu baten

artikuloa irakurri

Irakasleak aldizkari baten artikuloa eskegi egiten du

plataforman, ikasleak hausnarketa egin dezaten.

Banakako irakurketa, baina hausnarketarako, foroa

Irakasleak artikuloa eskegi egiten du

plataforman eta foroa ireki ikasleak

eztabaidan parte hartu dezaten

Pelikula bat ikusi

U.D. zehar ikasitako edukien arteko loturak egin.

Irakasleak pelikula bat jartzen die ikasleei, eta

ikusitakoaren analisia egin. Lan bat aurkeztu

Pelikula ikusten dute klaseko bi saio

ezberdinean. Lana aukezpenaren baldintzak,

irakasleak eskegi egiten ditu plataforman

Ikasgaia: �azioarteko merkataritza

UD: Inkotermei sarrera

Ekintza Jarduera Erabilitako Web 2.0 tresna / euskarria

Artikulo baten hausnarketa

Irakasleak gai zehatz bati buruzko artikuloa banatuko

die ikasleei, bakarka hausnarketa egin dezaten.

Ikasleek irizpide batzuk jarraitu beharko dituzte

Ikasgaiaren blogean ikasleek eskegita izango

dituzte artikuloa eta irizpideak. Hausnarketa,

blogean bertan egingo da

Ariketa praktiko bat

Aurkezpena

Ikasleek, blogean eskegita izango duten ariketa

praktiko bat landu beharko dute taldeka.

Ikasgaiaren blogean ikasleek webquesta

izango dute eskegita eta honen ebazpena landu

beharko dute. Data mugatua lana egiteko.

Balizko kasu baten garapena

Irakasleak balizko kasu bat eskegi egiten du

plataforman, ikasleek, taldeka, kasuaren garapena

landu dezaten. Taldeko lan bat aurkeztu

Irakasleak, kasua eskegi egiten du plataforman

eta wiki baten bitartez lana aurkeztu data

mugatu baten barruan

Page 45: Proiektua xabier mendiguren