PROGRAMACIÓN CURSO 2019 - 2020 DEPARTAMENTO LINGUA … Así mesmo, queremos facer constar que a...

I.E.S. DO BARRALLugar Barral s/n - 36860 PONTEAREAS (PO)

986 644406 986 644397 [email protected]

PROGRAMACIÓNCURSO 2019 - 2020

DEPARTAMENTO LINGUA GALEGA E LITERATURA

IES DO BARRAL

Xefe de departamento: Alberto Valverde OteroSetembro de 2019

1


986 644406 986 644397 [email protected]

Introdución

Introdución e contextualización

A programación do Departamento de Lingua e literatura inscríbese no Proxecto Curricular do centroe é coherente cos principios e prioridades que nel se recollen.Cómpre destacar que o alumnado do IES do Barral presenta unha grande heteroxeneidade respectoá capacidade cognitiva e, en menor medida, á lingua materna.A materia de Lingua Galega e Literatura oriéntase tanto á aprendizaxe instrumental do idioma comoá comprensión da realidade lingüística de Galicia, co obxecto de desenvolver nos escolares,ademais do uso gramatical, unha actitude de aprecio e de sensibilidade cara á lingua galega e a súaaceptación social.No caso de Segunda Lingua Estranxeira: Portugués, observamos como cada ano lectivo é máisdemandada. A proximidade con Portugal e a existencia de alumnado que, ora naceu nun país delingua portuguesa ora ten familia alí, son os dous elementos máis importante na hora de ofertar estamateria a nivel global.ContextualizaciónA programación supón un grao de concreción con respecto ao currículo oficial; xa que logo, a súaelaboración esixe a súa localización nun centro determinado, pois cómpre ter en conta o ámbito enque se vai aplicar e ao perfil da estudante ao que vai dirixida.O IES do Barral está situado na pequena vila de Ponteareas -capital do concello- e alumnadoprocedente tanto do propio concello como do veciño, Covelo. Así como Ponteareas é unha vilaanexa á cidade de Vigo e que mesmo funciona como dormitorio de centos de traballadores/as quetraballan alí, Covelo é un concello de carácter rural, cunha dispersión da poboación alta e unnúmero de habitantes reducido. Isto tradúcese nunha heteroxeneidade alta nas estudantes. A nivel socioeconómico, atopámonos nun contexto vilego no caso de Ponteareas e, paralelamente,unha economía rural ligada co sector primario, en particular coa actividade vitivinícola nasparroquias e Covelo. Porén, a situación non é completamente homoxénea e atopamos contextosfamiliares moi variados tanto no nivel cultural canto no nivel económico. O perfil máis esperable édescrito polo profesor X. M. Beiras como o de subproletariado. Familias con traballos remunerados,pero que tamén desenvolven unha agricultura de autoconsumo. Se ben procuramos en todo momento ofertar unha formación igualitaria, non cabe dúbida de que oscontextos familiares diferentes poden marcar algunha diferenza no desenvolvemento do nosoalumnado. É labor de todo o profesorado tentar así garantir a consecución dos obxectivos propostosnesta programación dun xeito igualitario para cada alumna e alumno.Finalmente, cómpre sinalar a proximidade física con Portugal e a constante interactuación do nosoalumnado coa realidade do país veciño. Isto contribuíu en boa medida ao seu interese polocoñecemento e uso da lingua portuguesa de aí que se oferte desde o noso departamento a materia deSegunda lingua estranxeira: Portugués, a cal presenta un grao de receptividade elevado.Procuramos deste xeito potenciar o coñecemento da lingua e cultura portuguesas e fomentar atolerancia e confraternización coa cultura máis achegada.Así mesmo, queremos facer constar que a elaboración desta programación recolle varios dosacordos aos que se chegou cos departamentos de lingua, especialmente co Departamento de Linguacastelá e literatura e recollidos no Plan Lingüístico de Centro, referidos tanto á unificación denomenclatura lingüística como na avaliación e corrección de aspectos relacionados coa redacción ea ortografía. Esta colaboración entre ambos departamentos comezou xa durante o curso 2014-2015,

2


986 644406 986 644397 [email protected]

establecendo unha alternancia de traballos de expresión escrita entre os dous departamentos.Consideramos que a actuación conxunta dos departamentos é positiva, de aí que a decidísemosmanter durante o curso 2019-2020. Organización dos gruposDurante este curso académico 2019-2020 os grupos por nivel son os que seguen:1º ESO. Catro grupos e un agrupamento de lingua Galega2º ESO. Tres grupos e un agrupamento de lingua Galega3º ESO. Tres grupos e un PMAR4º ESO. Tres grupos1º BACHARELATO. Dous grupos2º BACHARELATO. Dous gruposFormación Profesional Básica de Informática. Dous gruposNo curso académico 2019-2020 o Departamento de Lingua galega e literatura está formado porcatro profesoras, todas con destino definitivo agás un docente que ten a materia de Lingua Galega eLiteratura como afín, que se van encargar das seguintes materias:Profesora Materia

Manuela Rodríguez Giráldez Lingua Galega e Literatura de 2º Bacharelato, 2º ESO,agrupamento en 1º ESO e un grupo de Reforzo de linguas en2º ESO. Tamén asume a materia de Valores Éticos de 3º ESO

María Cristina Pérez Pérez Lingua Galega e Literatura en 2º Bacharelato, 3º ESO e 1ºESO. Tamén impartirá a materia de Investigación eTratamento da Información en 1º ESO

Alberto Valverde Otero Lingua Galega e Literatura en 1º Bacharelato, 2º ESO e 1ºESO. Tamén impartirá a materia de Oratoria en 2º ESO

Ana Belén Crespo Bastos Lingua Galega e Literatura en 4º ESO, 2º ESO, 1º ESO e unagrupamento en 2º ESO

María Segunda Lingua Estranxeira: Portugués, un agrupamento deLingua Galega e Literatura de 1º ESO un grupo de Reforzo deLinguas en 1º ESO.

Desta forma, na programación xeral do departamento de Lingua Galega e Literaturadesenvolveremos de forma conxunta as materias citadas no cadro anterior. Lingua Galega eLiteratura e mais Segunda Lingua Estranxeira: Portugués serán a base na que se constrúe aprogramación do departamento, mais tamén daremos conta da materia optativa Literatura Universal,a cal asume por segunda vez o departamento.Ao igual que noutros cursos anteriores, volvemos asumir a docencia das materias Tratamento daInformación en 1º ESO e Oratoria en 2º ESO. Consideramos introducilas como materias paralelasás de Lingua Galega e Literatura, mesmo considerándoas como reforzos da mesma ou cando menosda Competencia Lingüística do alumnado.

3


986 644406 986 644397 [email protected]

Programación da Educación Secundaria Obrigatoria

Introdución

A finalidade da ESO consiste en lograr que o alumnado adquira os elementos básicos de cultura nosámbitos humanístico, artístico, científico e tecnolóxico; mais tamén en desenvolver hábitos deestudo e de traballo, en preparar o alumnado para a súa incorporación a estudos posteriores, asícomo para a inserción no mundo laboral, a inclusión social ou a cidadanía activa. O currículo das distintas ensinanzas presentes no decreto da LOMCE (Lei orgánica 8/2013, de 9 dedecembro, para a mellora da calidade educativa e concreción no caso de Galicia no Decreto86/2015, do 25 de xuño) ten como obxectivo contribuír ao logro duns principios básicos que seresumen en lograr calidade de educación para todo o alumnado, equidade que garanta a igualdadede oportunidades e esforzo compartido por toda a comunidade educativa.Na elaboración desta programación guiámonos polo que sinala o Decreto 86/2015, do 25 de xuño,da Dirección Xeral de Educación, Formación Profesional e Innovación Educativa, nos cales se fixanos aspectos que deben ser tratados nunha programación didáctica. Así mesmo, cómpre destacar que nesta programación didáctica se inclúe, á parte da materia deLingua Galega e Literatura e Literatura Galega do Século XX, a Segunda Lingua Estranxeira:Portugués, á cal imos facer referencia a continuación.Segunda lingua estranxeira na ESO: PortuguésMediante o estudo de linguas estranxeiras, o alumnado debe adquirir competencia comunicativanesas linguas e desenvolver unha certa tolerancia e competencia sociocultural que lle permita actuarcon propiedade nun contexto sociocultural propio da outra cultura. Todo isto ha facilitar amobilidade plena das persoas e o intercambio democrático de ideas. Deste modo preténdese dar áaprendizaxe de linguas estranxeiras a súa dimensión de contribución á construción da identidadepersoal libre e responsable do noso alumnado.Tal e como se recolle no Decreto 86/2015 “o papel heurístico das linguas constitúe un reto para osistema educativo, pois son instrumento de comunicación e de interacción social, de conservación etransmisión de coñecemento, de participación cidadá na vida social, de investigación, creación,experimentación e descuberta. E as linguas achégannos ao xeito de vida e ás formas de pensamentodoutros pobos e dos seus patrimonios culturais.”Así mesmo, a LEI 1/2014, do 24 de marzo, para o aproveitamento da lingua portuguesa e vínculoscoa lusofonía aprobada por unanimidade no Parlamento de Galicia sinala que é preciso “fomentar oensino e a aprendizaxe do portugués” e que o galego “, polo feito de ser intercomprensible coportugués, outorga unha valiosa vantaxe competitiva á cidadanía galega en moitas vertentes,nomeadamente na cultural pero tamén na económica”, de aí que “as autoridades deben promovertodas cantas medidas sexan posibles para mellor valorizar esta vantaxe histórica”. Desde o noso centro estamos traballando dende o ano pasado neste sentido, de aí que ofertemos oportugués como segunda lingua estranxeira. Trátase, xa que logo, de familiarizar o alumnado coalingua portuguesa nos primeiros cursos para que sexa capaz de a empregar en situacións decomunicación sinxelas e, progresivamente, lograr un dominio comunicativo suficiente para sedesenvolver en situacións sinxelas e habituais da vida cotiá, así como noutras conectadas coas súasmotivacións e intereses.Os contidos e criterios de avaliación deste currículo están distribuídos por cursos, cunha gradaciónde nivel de logro que segue as recomendacións do Marco Común Europeo de Referencia. Esta

4


986 644406 986 644397 [email protected]

especificación de contidos para cada curso debe ser interpretada como un continuo de partes unidasentre si no que se irán construíndo progresivamente as aprendizaxes das distintas habilidadescomunicativas. Neste ano lectivo seguimos o Decreto 86/2015 (páx. 26633 e ss.) que organiza a materia en cincobloques que se corresponden coas actividades de lingua, que tal como as define o Marco ComúnEuropeo de Referencia, supoñen o exercicio da competencia lingüística comunicativa dentro dunámbito específico un ou máis textos co fin de realizar unha tarefa e que se corresponden coas catroprimeiros bloques -1) Comprensión de textos orais, 2) Produción de texto orais, 3) Comprensión detextos escritos, 4) Produción de textos escritos- aos que se lle engade un quinto -5)Coñecemento dalingua e consciencia intercultural e plurilingüe- que abrangue a competencia comunicativa, asícomo as experiencias lingüísticas noutras linguas. Todos estes elementos do quinto bloquerelaciónanse entre si e dialogan na realización das actividades lingüísticas comunicativas decomprensión, produción e interacción. Isto supón que, para cada tarefa comunicativa descrita nosestándares, cumprirá incorporarse o conxunto dos contidos recollidos no quinto bloque para arealización do bloque de actividade lingüística que corresponda. Da mesma maneira, para avaliar ograo de adquisición de cada estándar de aprendizaxe dunha determinada actividade de lingua,deberán aplicarse todos os criterios de avaliación recollidos e descritos para a actividadecorrespondente, así como aqueles do quinto bloque que correspondan.Consecución das materias para a consecución das competencias claveEntendemos por competencia a capacidade para poñer en práctica en contextos e situaciónscomunicativas diferentes, coñecementos, habilidades e actitudes adquiridas. As competencias claveforman parte das ensinanzas mínimas da educación secundaria obrigatoria e, polo tanto, formanparte do currículo establecido pola Comunidade Autónoma. A súa inclusión no currículo ten comofinalidade permitir a todo o alumnado integrar a súa aprendizaxe, poñela en relación con distintostipos de contidos e utilizala en distintas situacións e contextos. As materias de Lingua galega eliteratura, Literatura Galega do Século XX e de Segunda lingua estranxeira: portugués teñen comofinalidade contribuír, directa ou indirectamente, á consecución das oito competencias claverecoñecidas pola lexislación vixente, facendo fincapé nos descritores máis afíns á área.

1. Competencia en comunicación lingüística (CCL). Preténdese que a linguaxe sirva comoinstrumento de comunicación (oral e escrita), comprensión, interpretación, organización eautorregulación do pensamento, emocións ou conduta. Preténdese que o alumnado expresepensamentos, vivencias, emocións, opinións e goce escoitando, lendo ou expresándose deforma oral ou escrita. O desenvolvemento desta competencia ao final da ESO comporta odominio da lingua oral e escrita en diferentes contextos.

Os descritores máis significativos nesta competencia serán: a) comprender o sentido dos textos oraise escritos, garantindo deste xeito a competencia comunicativa do alumnado; b) manter unha actitudefavorable cara á lectura como fonte de pracer e ampliación de saberes, c) expresarse oralmente concorrección, adecuación e coherencia; d) respectar as normas de comunicación en calquera contexto-quenda de palabra, escoita atenta...-; d) manexar os elementos de comunicación non verbal ou endiferentes rexistros das diversas situacións comunicativas.

2. Competencia matemática e competencias en ciencia e tecnoloxía (CM e CCT). A pesarde non ter unha implicación directa na nosa área, procurarase apoiar a consecución destacompetencia principalmente vinculada á sociolingüística onde, puntualmente, se interpretangráficas e porcentaxes. Así mesmo, tamén se realiza un adestramento do razoamento lóxico,basicamente nas análises de estruturas morfolóxicas, sintácticas e textuais. Os descritores quese traballan en xeral destacamos: a) tomar conciencia dos cambios producidos polo serhumano no contorno natural e as repercusións na vida futuro; b) aplicar métodos científicos

5


986 644406 986 644397 [email protected]

rigorosos para mellorar a comprensión da realidade circundante; c) interpretación de gráficase porcentaxes de forma crítica; d) aplicar estratexias de resolución de problemas a situaciónda vida cotiá.

3. Competencia no coñecemento e a interacción co mundo físico (CCIMF). Dende as aulasfomentamos unha interactuación co que nos rodea así como co entorno humano valorando orespecto e coidado do entorno e as persoas. Fomentar hábitos saudables, a responsabilidadeco que nos rodea e o respecto ás persoas a través da aprendizaxe da lingua e a literatura coalectura e comprensión de textos adecuados e coas diferentes actividades do curso.

4. Competencia dixital (CD). Esta competencia está relacionada coa busca, selección,tratamento e análise da información segundo a fonte que se utilice (oral, impresa,audiovisual, multimedia) e require o dominio de distintas linguaxes específicas. Posibilítase,xa que logo, a comunicación e a transmisión da información en distintos soportes. podefomentarse mediante a utilización de distintas ferramentas en soportes variados.

Na nosa materia procurarase en especial incidir nesta competencia, ben como ferramenta útil paraampliar os coñecementos do alumnado ben como vehículo para a súa formación académica epostacadémica.Os descritores que se traballarán nesta área, de forma xeral, son: a) empregar distintas fontes para abusca de información; b) seleccionar o uso das distintas fontes segundo a súa fiabilidade; c)elaborar información propia derivada da obtida a través dos medios tecnolóxicos; d) comprender asmensaxes que veñen nos medios de comunicación; e) utilizar distintas canles de comunicaciónaudiovisual para transmitir informacións diversas; f) manexar ferramentas dixitais para aconstrución de coñecemento; g) aplicar criterios éticos no uso das novas tecnoloxías.

5. Competencia para aprender a aprender (CAA). O obxectivo é tomar conciencia de unmesmo e recoñecer que podemos facer por nós mesmos e en que precisamos axuda doutraspersoas. Esta competencia está relacionada coa estruturación do pensamento mediante aelaboración de esquemas, resumos, exposicións, lectura comprensiva… Implica saberautoavaliarse, aceptar os erros e aprender de e coas demais persoas, ademais de supoñeresforzo, responsabilidade e compromiso persoal. Os descritores que se van traballarbasicamente son: a) identificar potencialidades persoais como aprendiz: estilos deaprendizaxe, funcións executivas…; b) xestionar os recursos e motivacións persoais en favorda aprendizaxe; c) xerar estratexias para aprender en distintos contextos de aprendizaxe; d)aplicar estratexias para a mellora do pensamento creativo, crítico, emocional,interdependente... ; e) desenvolver estratexias que favorezan a comprensión rigorosa doscontidos; f) seguir os pasos establecidos e tomar decisións sobre os pasos seguintes enfunción dos resultados intermedios e g) tomar conciencia dos procesos de aprendizaxe.

6. Competencia social e cívica (CSC). O obxectivo é practicar normas de convivencia acordescos valores democráticos, conseguir o uso do diálogo e a negociación para chegar a acordos eresolver conflitos, valorar as diferenzas á vez que o recoñecemento da igualdade de dereitosentre homes e mulleres.

Desde as materias de Lingua galega e literatura e Segunda lingua estranxeira: portugués buscaraseunha aproximación crítica á realidade e ao coñecemento e exercicio dos valores democráticos. Oachegamento e lectura de textos que potencien actitudes e valores democráticos e a procura daconsecución de acordos e a resolución dos posibles conflitos potenciarán a consecución destacompetencia.Para iso, adestraremos os seguintes descritores: a) coñecer as actividades humanas, adquirir unhaidea da realidade histórica a partir de distintas fontes e identificar as implicacións que ten vivir nunEstado social e democrático de dereito referendado por unha constitución; b) desenvolver

6


986 644406 986 644397 [email protected]

capacidade de diálogo cos demais en situacións de convivencia e traballo e para a resolución deconflitos; c) mostrar dispoñibilidade para a intervención activa en ámbitos de participaciónestablecidos; d) recoñecer riqueza na diversidade de opinións e ideas e e) aprender a comportarsedesde o coñecemento dos distintos valores.

7. Competencia de iniciativa e espírito emprendedor (CSIEE). Preténdese ser capaz deimaxinar, emprender, desenvolver e avaliar accións ou proxectos individuais ou colectivoscon confianza, responsabilidade, creatividade e sentimento crítico. Supón ter criterio propiopara decidir no ámbito persoal, social ou laboral. Os descritores que priorizaremos son: a)optimizar os recursos persoais apoiándose nas fortalezas propias; b) asumir asresponsabilidades encomendadas e dar conta delas; c) ser constante no traballo, superando asdificultades; d) dirimir a necesidade de axuda en función das dificultades da tarefa; e)xestionar o traballo do grupo, coordinando tarefas e tempos; f) xerar novas e diverxentesposibilidades desde coñecementos previos do tema; g) optimizar o uso de recursos materiaise persoais para a consecución de obxectivos e h) mostrar iniciativa persoal para iniciar oupromover accións novas.

8. Competencia de conciencia e expresións culturais (CCEC). Preténdese conseguir apreciare comprender distintas formas de manifestacións artísticas e culturais que servirán comofonte de goce e enriquecemento persoal.

Esta competencia concrétase no ámbito literario e na relación deste coas outras artes. Conseguiraseunha boa potenciación desta competencia se se comprenden, aprecian e valoran distintasmanifestacións estéticas vinculadas ao ámbito literario así como a súa relación e interacción conoutros ámbitos da cultura. Os descritores que traballamos son: a) mostrar respecto cara aopatrimonio cultural mundial nas súas diversas vertentes e cara ás persoas que contribuíron ao seudesenvolvemento; b) valorar a interculturalidade como unha fonte de riqueza persoal e cultural; c)expresar sentimentos e emocións desde códigos artísticos; d) apreciar a beleza das expresiónsartísticas e das manifestacións de creatividade e gusto pola estética no ámbito cotián; e) Elaborartraballos e presentacións con sentido estético.

Obxectivos xerais de etapaA educación secundaria obrigatoria contribuirá a desenvolver no alumnado capacidades, que seidentifican cos obxectivos xerais que se recollen no Decreto 86/2015: a) Asumir responsablemente os seus deberes, coñecer e exercer os seus dereitos no respecto ásdemais persoas, practicar a tolerancia, a cooperación e a solidariedade entre as persoas e os grupos,exercitarse no diálogo, afianzando os dereitos humanos e a igualdade de trato e de oportunidadesentre mulleres e homes, como valores comúns dunha sociedade plural, e prepararse para o exercicioda cidadanía democrática.b) Desenvolver e consolidar hábitos de disciplina, estudo e traballo individual e en equipo, comocondición necesaria para unha realización eficaz das tarefas da aprendizaxe e como medio dedesenvolvemento persoal.c) Valorar e respectar a diferenza de sexos e a igualdade de dereitos e oportunidades entre eles.Rexeitar a discriminación das persoas por razón de sexo ou por calquera outra condición oucircunstancia persoal ou social. Rexeitar os estereotipos que supoñan discriminación entre homes emulleres, así como calquera manifestación de violencia contra a muller.d) Fortalecer as súas capacidades afectivas en todos os ámbitos da personalidade e nas súasrelacións coas demais persoas, así como rexeitar a violencia, os prexuízos de calquera tipo e oscomportamentos sexistas, e resolver pacificamente os conflitos.

7


986 644406 986 644397 [email protected]

e) Desenvolver destrezas básicas na utilización das fontes de información, para adquirir novoscoñecementos con sentido crítico. Adquirir unha preparación básica no campo das tecnoloxías,especialmente as da información e a comunicación.f) Concibir o coñecemento científico como un saber integrado, que se estrutura en materias, asícomo coñecer e aplicar os métodos para identificar os problemas en diversoscampos do coñecemento e da experiencia.g) Desenvolver o espírito emprendedor e a confianza en si mesmo, a participación, o sentido crítico,a iniciativa persoal e a capacidade para aprender a aprender, planificar, tomar decisións e asumirresponsabilidades.h) Comprender e expresar con corrección, oralmente e por escrito, na lingua galega e na linguacastelá, textos e mensaxes complexas, e iniciarse no coñecemento, na lectura e no estudo daliteratura.i) Comprender e expresarse nunha ou máis linguas estranxeiras de maneira apropiada.l) Coñecer, valorar e respectar os aspectos básicos da cultura e da historia propias e das outraspersoas, así como o patrimonio artístico e cultural. Coñecer mulleres e homes que realizaranachegas importantes á cultura e á sociedade galega, ou a outras culturas do mundo.m) Coñecer e aceptar o funcionamento do propio corpo e o das outras persoas, respectar asdiferenzas, afianzar os hábitos de coidado e saúde corporais, e incorporar a educación física e apráctica do deporte para favorecer o desenvolvemento persoal e social. Coñecer e valorar adimensión humana da sexualidade en toda a súa diversidade. Valorar criticamente os hábitos sociaisrelacionados coa saúde, o consumo, o coidado dos seres vivos e o medio ambiente, contribuíndo ásúa conservación e á súa mellora.n) Apreciar a creación artística e comprender a linguaxe das manifestacións artísticas, utilizandodiversos medios de expresión e representación.ñ) Coñecer e valorar os aspectos básicos do patrimonio lingüístico, cultural, histórico e artístico deGalicia, participar na súa conservación e na súa mellora, e respectar a diversidade lingüística ecultural como dereito dos pobos e das persoas, desenvolvendo actitudes de interese e respecto caraao exercicio deste dereito.o) Coñecer e valorar a importancia do uso da lingua galega como elemento fundamental para omantemento da identidade de Galicia, e como medio de relación interpersoal e expresión de riquezacultural nun contexto plurilingüe, que permite a comunicación con outras linguas, en especial coaspertencentes á comunidade lusófona. Obxectivos xerais de área na ESOOs obxectivos xerais de área na ESO son 12 e recóllense no Decreto antes indicado:

a) Comprender discursos orais e escritos nos diversos contextos da actividade social, cultural eacadémica.

b) Expresarse oralmente de xeito correcto, coherente, creativo e adecuado aos distintoscontextos da actividade social, laboral e cultural, adoptando mediante o diálogo actitudes derespecto e de colaboración cos demais.

c) Expresarse por escrito de xeito correcto, coherente, creativo e adecuado aos distintoscontextos da actividade social, laboral e cultural.

d) Utilizar eficazmente a lingua na actividade escolar para buscar, procesar e analizarinformación e mais para redactar ou expoñer textos propios do ámbito académico.

e) Utilizar criticamente e con progresiva autonomía as bibliotecas, os medios de comunicaciónsocial e as TIC para obter, interpretar, elaborar e valorar informacións de diversos tipos eopinións diferentes.

8


986 644406 986 644397 [email protected]

f) Aplicar con certa autonomía os coñecementos sobre a lingua e as normas de uso lingüísticopara comprender textos orais e escritos e mais para escribir e falar con adecuación,coherencia e corrección.

g) Comprender as circunstancias que condicionaron a historia social da lingua galega,afirmándoa como propia de Galicia, así como as que hoxe condicionan o seu uso, de xeitoque se estea en disposición de superar os que supoñen obstáculos para a súa utilización encalquera contexto e situación.

h) Coñecer e respectar a realidade plurilingüe e pluricultural do Estado español, de Europa e domundo actual, facerse consciente da riqueza que representa e entender as situacións queprovoca o contacto de linguas.

i) Analizar os diferentes usos sociais das linguas para evitar os estereotipos que supoñenxuízos de valor e prexuízos clasistas, racistas ou sexistas.

j) Ler con fluidez, consolidar o hábito lector e facer da lectura fonte de pracer, deenriquecemento persoal e de coñecemento do mundo.

k) Comprender textos literarios utilizando os coñecementos sobre as convencións de cadaxénero, os temas e motivos da tradición literaria e os recursos estilísticos.

l) Aproximarse ao coñecemento do patrimonio literario e valoralo como un xeito de simbolizara experiencia individual e colectiva en diferentes contextos histórico-culturais.

Obxectivos xerais de Segunda lingua estranxeira: portuguésOs obxectivos da Segunda lingua estranxeira: portugués tamén se recollen no Decreto 86/2015:

a) Comprender mensaxes orais claras e sinxelas, relativas ás situacións de comunicación máishabituais ou que conteñan información básica sobre o contorno próximo familiar e social eproducidas por falantes ou por medios de reprodución e de comunicación.

b) Utilizar oralmente a lingua estranxeira co fin de satisfacer necesidades básicas decomunicación tanto en interaccións reais e propias da aula, como en interaccións simuladasque reproduzan situacións reais cotiás e interaccións sociais básicas, producindo textoscomprensibles e amosando interese por comprender e facerse comprender.

c) Comprender mensaxes escritas relativas a situacións habituais de comunicación expresadasen diferentes tipos de texto, identificando cunha finalidade comunicativa concreta asinformacións globais e específicas que transmiten os textos.

d) Escribir textos sinxelos con cohesión e coherencia e que respecten as regras do códigoescrito.

e) Ler de forma comprensiva e cada vez cun maior grao de autonomía textos adecuados áscapacidades e intereses co fin de obter informacións requiridas previamente.

f) Reflexionar sobre o funcionamento do sistema lingüístico na comunicación e valoralo comoelemento que facilita a aprendizaxe e mellora as producións propias.

g) Comparar distintos aspectos socioculturais característicos dos países nos que se fala a linguaestranxeira cos propios, identificando trazos básicos e evitando os estereotipos, e incidindonos trazos característicos da cultura galega para cumprir, se é o caso, o papel deintermediario lingüístico e cultural, abordando con eficacia a resolución de malentendidosinterculturais.

h) Usar estratexias de aprendizaxe xa aprendidas noutras linguas e desenvolver e ampliaroutras mediante a comparación e contraste entre as diferentes linguas do currículo,aplicando a experiencia previa nesas linguas á aprendizaxe da segunda lingua estranxeira.

9


986 644406 986 644397 [email protected]

Contidos e concrecións para cada estándar de aprendizaxe avaliable por cursos

1º ESO.

Lingua galega e literatura. 1 ESO

Os contidos de 1º ESO son os que recolle o Decreto 86/2015 e que aparecen organizados en cincobloques de contidos. A continuación relacionámolos de xeito abreviado.Bloque 1. Comunicación oral: escoitar e falar

B1.1. Comprensión, interpretación e resumo de calquera texto oral ou daqueles propios dosmedios de comunicación.

B1.2. Comprensión e interpretación de textos orais utilizados no ámbito social e académico. B1.3. Desenvolvemento de habilidades de escoita activa con actitude de interese, de cooperación ede respecto. B1.4. Escoita crítica e reflexiva das mensaxes dos medios de comunicación, con especial atenciónaos programas informativos. B1.5. Coñecemento e aplicación, con axuda das TIC, de estratexias necesarias para producir textosorais sobre temas de actualidade. B1.6. Valoración das producións orais emitidas cunha fonética e prosodia correcta e actitude críticaante os prexuízos que se poidan asociar a ela. B1.7. Produción de discursos orais, en intervencións espontáneas, adecuados á situación e áintención comunicativa desexada, con coherencia, cohesión e corrección. B1.8. Participación activa en situacións propias do ámbito académico. B1.9. Coñecemento e aplicación de estratexias necesarias para falar en público. B1.10. Construción de discursos adecuados, cohesionados e coherentes desde o punto de vistacomunicativo, sobre temas de interese persoal ou social. Bloque 2. Comunicación escrita. Ler e escribir.7B2.1. Aplicación de técnicas de análise do contido e estratexias de lectura comprensiva. B2.2. Comprensión e interpretación de textos propios da vida cotiá e das relacións sociais enámbitos próximos á experiencia do alumnado. B2.3. Comprensión, interpretación e síntese de textos dos medios de comunicación. B2.4. Comprensión e interpretación de textos do ámbito académico, especialmente, descritivos,narrativos e expositivos sobre as distintas materias curriculares. B2.5. Utilización guiada da biblioteca e das TIC para obter información e consultar modelos decomposición escrita. B2.6. Actitude reflexiva e crítica ante as mensaxes que transmitan prexuízos ou usos lingüísticosdiscriminatorios. B2.7. Lectura en voz alta con dicción, entoación e ritmo adecuados á situación comunicativa, aospatróns fonéticos do galego e aos signos de puntuación.B2.8. Planificación e revisión do escrito para producir textos adecuados, coherentes, cohesionados ecorrectos gramaticalmente. B2.9. Produción, en formato papel ou dixital, de textos propios da vida cotiá e das relacións sociais. B2.10. Produción, a partir dun modelo, de textos propios dos medios de comunicación. B2.11. Produción, en soporte papel ou dixital, de textos propios da vida académica. B2.12. Produción, en soporte papel ou dixital, de textos de distintos xéneros.

10


986 644406 986 644397 [email protected]

B2.13. Uso, con progresiva autonomía, das TIC na planificación, revisión e presentación dosescritos. B2.14. Autoavaliación da aprendizaxe da lingua cunha actitude activa e de confianza.Bloque 3. Funcionamento da linguaB3.1. Recoñecemento, explicación e uso de léxico suficientemente amplo e preciso, conincorporación de fraseoloxía e de vocabulario temático a partir de campos léxicos traballados naaula. B3.2. A fonética e a fonoloxía do galego, con especial atención a posibles interferencias. B3.3. Uso eficaz dos dicionarios e doutras fontes de consulta, especialmente sobre clases depalabras e normativa. B3.4. Aplicación e valoración das normas ortográficas e morfolóxicas da lingua galega. B3.5. Análise e uso reflexivo da puntuación en relación coa cohesión textual. B3.6. Recoñecemento, uso e explicación das categorías gramaticais básicas, así como a diferenzaentre palabras flexivas e non flexivas para a creación e comprensión de textos. B3.7. Recoñecemento, uso e reflexión dos mecanismos da cohesión textual como a deíxe persoal. B3.8. Recoñecemento, uso e explicación dos conectores textuais máis comúns. B3.9. Coñecemento das regras de concordancia e das funcións sintácticas principais no seo daoración para elaborar enunciados cun estilo cohesionado e correcto. B3.10. Recoñecemento das modalidades asertivas, interrogativas, exclamativas, desiderativas,dubitativas e imperativas en relación coa intención comunicativa do emisor. B3.11. Coñecemento, uso e aplicación das estratexias necesarias de autoavaliación, aceptando oerro como parte do proceso. B3.12. Participación en proxectos nos que se utilicen varias linguas, tanto curriculares como outraspresentes no centro, relacionados cos Elementos Transversais e nos que se eviten estereotiposlingüísticos ou culturais. B3.13. Identificación e progresiva utilización dos coñecementos sobre as linguas para desenvolverunha competencia comunicativa integrada. Bloque 4. Lingua e sociedadeB4.1. Valoración das linguas como medios de relación interpersoal e de sinal de identidade dunpobo. B4.2. O plurilingüismo como expresión da riqueza cultural da humanidade. B4.3. A lusofonía. B4.4. Análise da situación sociolingüística, a partir do contexto familiar do alumnado. B4.5. Desenvolvemento de actitudes positivas cara ao proceso de recuperación do galego,favorecendo o xurdimento de vínculos positivos cara ao seu uso e consciencia da necesidade e daspotencialidades de enriquecemento persoal e colectivo do uso normalizado da lingua galega. B4.6. Situación sociolingüística e legal das linguas de España. B4.7. Os prexuízos lingüísticos. B4.8. Recoñecemento e valoración dos principais fenómenos que caracterizan as variedadesdiatópicas do galego. Bloque 5. Educación literariaB5.1. Lectura, con regularidade e de maneira guiada, de obras literarias para desenvolver o criteriolector; exposición da opinión persoal sobre a lectura dunha obra axeitada á idade, relación do seusentido coa propia experiencia e outros coñecementos adquiridos e asimilación dos trazos estéticosxerais que definen cada texto. B5.2. Comparación de textos literarios e non literarios e diferenciación de textos dos tres grandesxéneros a partir dos seus trazos característicos máis xerais.

11


986 644406 986 644397 [email protected]

B5.3. Lectura expresiva e comprensiva, audicións de poemas recitados ou cantados, determinaciónda temática ou temáticas abordadas e descrición dos valores estilísticos dos textos. B5.4. Lectura expresiva e comprensiva de textos narrativos breves e recoñecemento dafuncionalidade dos elementos formais básicos. B5.5. Lectura dramatizada e comprensiva, visionado de pezas teatrais e apreciación dos seuscompoñentes e procedementos máis relevantes. B5.6. Produción de textos sinxelos de intención estética, servíndose dos coñecementos literariosadquiridos e dos recursos retóricos traballados na aula. B5.7. Descrición e caracterización dos trazos definitorios básicos do cómic e a canción comolinguaxes artísticas. B5.8. Familiarización co emprego dos fondos e recursos que ofrecen as bibliotecas, incluídas asvirtuais, para a procura de información básica e a resolución de dúbidas.

No seguinte cadro, indícanse os aspectos que se traballan en cada unha das unidades, así como oscontidos e os estándares de aprendizaxe. Tanto os contidos como os estándares de aprendizaxeserán indicados a partir da indicación que aparece no Decreto e que no apartado de “Criterios deavaliación e estándares de aprendizaxe” desta Programación aparecen redactados de formaabreviada. Tras o estándar de aprendizaxe indícase tamén a abreviatura da Competencia clave quese traballa. Porén, queremos destacar, para dese xeito non reiterar constantemente a información,que todas as unidades van precedidas dun texto oral e doutro escrito cos cales se traballan ao longode todo o curso os seguintes contidos relacionados cos estándares de aprendizaxe que se indican acontinuación:

Contidos Estándares de aprendizaxe

B1.1 LGB1.1.1 (CCL, CAA); LGB1.1.2 (CCL)

B1.2 LGB1.2.1 (CCL, CAA); LGB1.2.2 (CCL, CAA)

B1.4 LGB1.4.1 (CCL); LGB1.4.3 (CSC)

B1.6 LGB1.6.1 (CCL, CAA)

B1.7 LGB1.7.1 (CCL, CSC)


B1.10 LGB1.10.1 (CCL, CAA)

Como se pode comprobar, nas 12 unidades, todas precedidas dunha lectura que serve de introduciónaos contidos e con preguntas de comprensión, combinan aspectos relacionados cos cinco bloques decontidos relacionados anteriormente. Temporalización dos Contidos e concrecións dos estándares de aprendizaxe avaliables 1º ESO.Lingua galega e literatura

T U Contidos Estándares de aprendizaxe(competencia)

1º

UNID

• Un mundo de linguas• No teu cuarto• As palabras• Alfabeto e abecedario

B2.2B2.4B2.9B3.4

LGB2.2.1 (CCL, CSC)LGB2.4.1 (CCL, CAA, CD, CSC)LGB2.9.1 (CCL, CD, CSC)LGB3.4.1 (CCL)

12


986 644406 986 644397 [email protected]

ADE 1

• O xénero lírico• Os ámbitos dos textos• Busca información nunha

páxina web

B3.6B4.1B5.2

LGB3.6.1 (CAA, CCL)LGB4.1.1 (CCL)LGB4.1.2 (CCL)LGB5.2.1 (CCL)

1º

UNIDADE 2

• Europa: máis de 200 linguas• En familia• O substantivo (i)• As sílabas. Ditongos e hiatos• O texto narrativo (i)• Creación literaria:

comezamos polo principio.• As festas gastronómicas

B2.3B2.8B2.11B3.1B3.6B5.4

LGB2.3.1 (CCL, CSC)LGB2.8.5 (CCL, CD)LGB2.11.1 (CCL, CD)LGB3.1.1 (CCL)LGB3.6.1 ()LGB5.4 (1)

1º

UNIDADE 3

• Linguas do estado español• Na aula• O substantivo (ii)• Acentuación (i)• O texto narrativo (ii)• Traballo con textos: a prensa• A muralla de Lugo

B.4.4B3.1B3.6B2.3

LGB4.4.1 (CCL, CSC)LGB3.1.1 (CCL)LGB3.6.1 (CCL)LGB2.3.1 (CCL)

1º

UNIDADE 4

• Galego: lingua propia• Na rúa• O adxectivo cualificativo. • Acentuación (ii)• O texto narrativo (iii)• Creación literaria: cambiemos

o conto• Recursos on-line

B4.1B3.1B3.6

LGB4.1.1 (CCL)LGB3.1.1 (CCL)LGB3.6.1 (CCL)

2º

UNIDADE 5

• Galego: lingua internacional• O corpo en acción• Adxectivos determinativos (i)• Uso de i, ll e x• O conto• Traballo con textos: a

descricións• A música no Pórtico da

Gloria

B2.4B2.8B4.3B3.2B3.6

LGB2.4.1 (CCL, CAA, CD, CSD)LGB2.4.2 (CLL)LGB2.8.5 (CCL, CD)LGB4.1.3(CCL)LGB3.2.1 (CCL, CAA)LGB3.6.1 (CCL)

2º

UNI

• Galego: lingua de internet• Cos cinco sentidos• Adxectivos determinativos

B4.1B3.1B3.4

LGB4.1.4 (CCL, CD, CCEC)LGB3.1.1 (CCL)LGB3.4.1 (CCL)

13


986 644406 986 644397 [email protected]

DADE 6

(ii)• Uso de b e v• As lendas• Creación literaria:

explicacións fantásticas• O Camiño dos Faros

B3.6 LGB3.6.1 (CCL)

2º

UNIDADE 7

• Galego: lingua útil• Animais de proveito• Os pronomes (i)• Palabras con es- e con ex-• O xénero lírico (i)• Traballo con textos: textos

expositivos• Recital poéticos

B4.5B3.1B3.4B3.6

LGB4.3.1 (CCL, CSC)LGB3.1.1 (CCL)LGB3.4.1 (CCL)LGB3.4.2 (CCL)LGB3.6.1 (CCL)

2º

UNIDADE 8

• Galego: sen prexuízos• Maneiras de ser• Os pronomes (ii)• Uso do h• O xénero lírico (ii)• Creación literaria: escribimos

poesía• Artesanía: feito a man

B4.7B3.1B3.4B3.6


2º

UNIDADE 9

• Galego: actitudes positivas• Seres moi vivos• O verbo (i)• Uso das maiúsculas• O xénero lírico (iii)• Traballo con textos: textos

instrutivos• A miña comarca

B4.5B5.3B3.1B3.6


3º

UNIDADE 10

• Galego: o futuro depende deti

• Hoxe...de festa• O verbo (ii)• Signos de puntuación (i)• O xénero lírico (iv)• Creación literaria: cantigas e

cancións• Fichas de autor

B4.5B4.7B5.7B3.1B3.5

LGB4.3.1 (CCL, CSC)LGB4.5.1 (CCL, CSC)LGB5.7.3 (CCL, CCEC)LGB3.1.1 (CCL)LGB3.5.1 (CCL)

3 U • Galego: corrección B.4.8 LGB4.6.1 (CCL, CCEC)

14


986 644406 986 644397 [email protected]

º NIDADE 11

• Cociñar e comer• Os adverbios• Signos de puntuación (ii)• O xénero dramático• Traballo con textos: que

anuncias?• As artes de pesca• A lingua e as súas variantes

B5.5B3.1B3.5B3.6

LGB4.6.2 (CCL, CCEC)LGB5.5.1 (CCL)LGB3.1.1 (CCL)LGB3.5.1 (CCL)LGB3.6.1 (CCL)

3º

UNIDADE 12

• O deporte e a saúde• Semellantes pero diferentes• Preposicións e conxuncións• Signos de puntuación (iii)• O cómic• Creación literaria: taller de

teatro• Traballamos na Web

B5.5B5.7B3.1B3.6

LGB5.5.1 (CCL)LGB5.6.1 (CCL, CCEC)LGB5.7.2 (CCL, CCEC)LGB3.1.1 (CCL)LGB3.6.1 (CCL)

Contidos mínimos

Bloque 1. Comunicación oral: escoitar e falar• Comprensión, interpretación e resumo de calquera texto oral ou daqueles propios dos

medios de comunicació, do ámbito social e académico. • Escoita crítica e reflexiva das mensaxes dos medios de comunicación, con especial atención

aos programas informativos. • Coñecemento e aplicación, con axuda das TIC, de estratexias necesarias para producir textos

orais sobre temas de actualidade. • Valoración das producións orais emitidas cunha fonética e prosodia correcta e actitude

crítica ante os prexuízos que se poidan asociar a ela. • Produción de discursos orais, en intervencións espontáneas, adecuados á situación e á

intención comunicativa desexada, con coherencia, cohesión e corrección. • Construción de discursos adecuados, cohesionados e coherentes desde o punto de vista

comunicativo, sobre temas de interese persoal ou social. Bloque 2. Comunicación escrita. Ler e escribir.7

• Aplicación de técnicas de análise do contido e estratexias de lectura comprensiva. • Comprensión e interpretación de textos propios da vida cotiá e das relacións sociais en

ámbitos próximos á experiencia do alumnado. • Comprensión, interpretación e síntese de textos dos medios de comunicación e textos do

ámbito académico (descritivos, narrativos e expositivos). • Utilización da biblioteca e das TIC para obter información. • Actitude reflexiva e crítica ante as mensaxes que transmitan prexuízos ou usos lingüísticos

discriminatorios.

15


986 644406 986 644397 [email protected]

• Produción, en formato papel ou dixital, de textos de distinto tipo (a vida cotiá, os medios decomunicación, a vida académica...).

• Uso das TIC na planificación, revisión e presentación dos escritos. Bloque 3. Funcionamento da lingua

• Recoñecemento, explicación e uso de léxico suficientemente amplo e preciso. • A fonética e a fonoloxía do galego. • Uso dos dicionarios e doutras fontes de consulta. • Aplicación e valoración das normas ortográficas e morfolóxicas da lingua galega e da

puntuación. • Recoñecemento, uso e explicación das categorías gramaticais básicas para a creación de

textos. • Recoñecemento e uso dos mecanismos da cohesión textual e dos conectores textuais máis

comúns.• Recoñecemento das modalidades asertivas, interrogativas, exclamativas, desiderativas,

dubitativas e imperativas . • Identificación e progresiva utilización dos coñecementos sobre as linguas para desenvolver

unha competencia comunicativa integrada. Bloque 4. Lingua e sociedade

• Valoración das linguas como medios de relación interpersoal e de sinal de identidade dunpobo.

• O plurilingüismo como expresión da riqueza cultural da humanidade. A lusofonía. • Análise da situación sociolingüística. • Desenvolvemento de actitudes positivas cara ao proceso de recuperación do galego. • Situación sociolingüística e legal das linguas de España. • Os prexuízos lingüísticos. • Recoñecemento e valoración dos principais fenómenos que caracterizan as variedades

diatópicas do galego. Bloque 5. Educación literaria

• Lectura de obras literarias para desenvolver o criterio lector. • Comparación de textos literarios e non literarios e diferenciación de textos dos tres grandes

xéneros a partir dos seus trazos característicos máis xerais. • Lectura expresiva e comprensiva de textos poéticos, narrativos e dramáticos. Identificación

dos seus compoñentes e características.• Descrición e caracterización dos trazos definitorios básicos do cómic e a canción.

Segunda Lingua Estranxeira: Portugués. 1º ESO

Os contidos mínimos desta materia correspóndense cos contidos establecidos polo Decreto 86/2015,e que a continuación resumimos:Bloque I. Comprensión de textos orais.B1.1. Estratexias de comprensión: a) Uso do contexto verbal e non verbal, e dos coñecementosprevios sobre a situación que dan lugar a inferencias do significado baseadas no contexto. b) Usodos coñecementos referenciais sobre o tema.c) Identificación de palabras clave. d) Adaptación daescoita á súa finalidade. e) Identificación dos recursos lingüísticos ou temáticos adquiridos. f)

16


986 644406 986 644397 [email protected]

Inferencia do significado probable das palabras ou das frases que descoñece, a partir do contexto edas experiencias e os coñecementos transferidos desde as linguas que coñece á lingua estranxeira.B1.2. Tolerancia da comprensión parcial ou vaga nunha situación comunicativa.B1.3. Perseveranza no logro da comprensión oral, reescoitando o texto gravado ou solicitandorepetición ou reformulacións do dito.B1.4. Memorización de expresións orais breves significativas.Bloque 2. Produción de textos oraisB2.1. Estratexias de produción:– Planificación: a) Identificación do contexto, o destinatario e a finalidade da produción ou dainteracción. b) Adecuación do texto ao destinatario, ao contexto e á canle.– Execución: a) Concepción da mensaxe con claridade, distinguindo a súa idea ou as ideasprincipais, e a súa estrutura básica. b) Activación dos coñecementos previos sobre modelos esecuencias de interacción, e elementos lingüísticos previamente asimilados e memorizados. c)Expresión da mensaxe con claridade, coherencia básica e estrutura adecuada, e axustándose aosmodelos e ás fórmulas de cada tipo de texto. d) Reaxuste da tarefa ou da mensaxe tras valorar asdificultades e os recursos lingüísticos dispoñibles. e) Compensación das carencias lingüísticasmediante procedementos lingüísticos e paralingüísticos– Lingüísticos: a) Modificación de palabras de significado parecido. b) Definición ou paráfrase duntermo ou expresión. c) Uso da lingua materna ou "estranxeirización" de palabras da lingua meta. d)Petición de axuda.– Paralingüísticos: a) Sinalación de obxectos, uso de deícticos ou realización de accións que aclarano significado. b) Uso da linguaxe corporal culturalmente pertinente. c) Uso de elementoscuasiléxicos (hum, puah, etc) de valor comunicativo.B2.2. Actitude de respecto cara a si mesmo/a e cara ás demais persoas para comprender e facersecomprender.B2.3. Rutinas ou modelos elementais de interacción segundo o tipo de situación de comunicación ,igualmente cotiás e moi básicas.Bloque 3. Comprensión de textos escritosB3.1. Estratexias de comprensión: a) Mobilización de información previa sobre o tipo de tarefa e otema, a partir da información superficial. b) Identificación do tipo de lectura demandado pola tarefa.b) Distinción de tipos de comprensión necesarios para a realización da tarefa (sentido xeral,información esencial e puntos principais).c) Formulación de hipóteses sobre contido e contexto.d)Inferencia e formulación de hipóteses sobre significados a partir da comprensión de elementossignificativos, lingüísticos e paratextuais, e do coñecemento e as experiencias noutras linguas. e)Reformulación de hipóteses a partir da comprensión deBloque 4. Produción de textos escritosB4.1. Estratexias de produción:– Planificación: a) Mobilización e coordinación das propias competencias xerais e comunicativas,co fin de realizar eficazmente a tarefa. b) Localización e uso adecuado de recursos lingüísticos outemáticos. c) Uso de elementos coñecidos obtidos de modelos moi sinxelos de textos escritos, paraelaborar os propios textos.– Execución: a) Elaboración dun borrador seguindo textos modelo. b) Estruturación do contido dotexto. b) Organización do texto en parágrafos curtos abordando en cada un unha idea principal,conformando entre todos o seu significado ou a idea global. c) Expresión da mensaxe con claridade,axustándose aos modelos e ás fórmulas de cada tipo de texto. d) Reaxuste da tarefa ou da mensaxetras valorar as dificultades e os recursos lingüísticos dispoñibles. e) Recurso aos coñecementosprevios (utilizar frases feitas e locucións, do tipo "agora volvo", "paréceme ben", etc.).

17


986 644406 986 644397 [email protected]

– Revisión: a) Identificación de problemas, erros e repeticións. b) Atención ás convenciónsortográficas e aos signos de puntuación. b) Presentación coidada do texto (marxes, limpeza, tamañoda letra, etc.).c) Reescritura definitiva.Bloque 5: Coñecemento da lingua, e consciencia intercultural e plurilingüeB5.1. Patróns sonoros, acentuais, rítmicos e de entoación básicos ( sons e fonemas vocálicos econsonánticos, así como as súas agrupacións;procesos fonolóxicos máis básicos; acento fónico doselementos léxicos illados e na oración).B5.2. Patróns gráficos e convencións ortográficas (uso das normas básicas de ortografía; utilizaciónadecuada dos signos de puntuación).B5.3. Aspectos socioculturais e sociolingüísticos: a) Recoñecemento e uso de convencións sociaisbásicas e normas de cortesía propias da súa idade e de rexistros informal e estándar, e da linguaxenon verbal elemental na cultura estranxeira. b) Achegamento a algúns aspectos culturais visibles:hábitos, horarios, actividades ou celebracións máis significativas; condicións de vida elementais(vivenda); relacións interpersoais e a costumes, valores e actitudes moi básicos e máis evidentessobre aspectos propios da súa idade nos países onde se fala a lingua estranxeira. c) Identificacióndalgunhas similitudes e diferenzas elementais e máis significativas nos costumes cotiáns. d)Actitude receptiva e respectuosa cara ás persoas, os países e as comunidades lingüísticas que falanoutra lingua e teñen unha cultura diferente á propia.B5.4. Plurilingüismo: a) Identificación de similitudes e diferenzas entre as linguas que coñece paramellorar a súa aprendizaxe e lograr unha competencia comunicativa integrada. b) Participación enproxectos nos que se utilizan varias linguas e relacionados cos elementos transversais.B5.5. Funcións comunicativas: a) Iniciación e mantemento de relacións persoais e sociais básicaspropias da súa idade. b) Descrición de calidades físicas e abstractas moi básicas de persoas,obxectos, lugares e actividades. c) Narración de acontecementos e descrición de estados e situaciónspresentes, e expresión moi básica de sucesos futuros. d) Petición e ofrecemento de información eindicacións, e expresión moi sinxela de opinións e advertencias. e) Expresión do coñecemento, odescoñecemento e a certeza. f) Expresión da vontade, a intención, a orde, a autorización e aprohibición. g) Expresión do interese, a aprobación, o aprecio, a satisfacción e a sorpresa, así comoos seus contrarios. h) Establecemento e mantemento básicos da comunicación e a organizaciónelemental do discurso.B5.6. Léxico oral e escrito básico de uso común relativo a: a) Identificación persoal elemental;vivenda, fogar e contexto; actividades básicas da vida diaria; familia e amizades; traballo, tempolibre, lecer e deporte; vacacións; saúde máis básica e coidados físicos elementais; educación eestudo; compras básicas; alimentación e restauración; transporte, tempo meteorolóxico etecnoloxías da información e da comunicación. b) Expresións fixas, enunciados fraseolóxicos moibásicos e moi habituais (saúdos, despedidas, preguntas por preferencias, expresións sinxelas degustos), e léxico sobre temas relacionados con contidos moi sinxelos e predicibles doutras áreas docurrículo.B5.7. Estruturas sintácticodiscursivas propias de cada idioma.

A secuenciación destes contidos estrutúrase en 5 unidades:UNIDADE 1Obxectivos comunicativos •Presentarse•Intercambiar información persoal•Pedir axuda•Expresar preferencias

18


986 644406 986 644397 [email protected]

•Falar sobre horarios e actividades na aulaCompetencias gramatical, léxica, fonolóxica e ortográficas•Artigos definidos•Pronomes (suxeito)•Presente do indicativo: verbos regulares. Ser e ter.•Interrogativos•Nome e xéneroCompetencia léxica•Linguas e nacionalidades•Números (0-50)•Na sala da aula•Horas e días da semanaCompetencia fonolóxica e ortográfica•O alfabeto•Consoantes: casos especiais•Signos de puntuación e signos gráficos.Competencia socio-cultural•O portugués no mundoUNIDADE 2Obxectivos comunicativos•Convidar e contestar•Describir persoas•Falar da familia, de amigos e colegas•Expresar opinión•Comprender mensaxes curtas e persoais•Presentar persoas•DespedirseCompetencias gramatical•Presente de indicativo: dar, estar, ir•Ser vs. Estar•Adxectivos: xénero e número•PosesivosCompetencia léxica•Descricións físicas e psicolóxicas•Familia•Traballo•Relacións persoais•MesesCompetencia fonolóxica e ortográfica•Sílabas tónicas•Acentuación gráfica: palabras esdrúxulas•Acentos gráficosCompetencia socio-cultural•Xestos e formas de tratamento

19


986 644406 986 644397 [email protected]

•Días festivos e fórmulas sociaisUNIDADE 3Obxectivos comunicativos•Describir barrios, casas, mobiliario e accesorios de decoración•Localizar•Facer comparacións•Comprender anuncios de locais e vivendas•Intercambiar información sobre áreas, medidas e prezosCompetencias gramatical•Demostrativos•Preposicións e demostrativos•Locucións de lugar•Verbos irregulares. Presente de indicativo•Comparacións•Haver + indefinidos•Tudo vs. todoCompetencia léxica•Tipos de casa•Mobiliario e decoración•Cidade•Números (60-2000000)•Medidas•Prezos•Anuncios de inmobles.Competencia fonolóxica e ortográfica•Letra a•Acentuación gráfica: palabras graves.Competencia socio-cultural•A vivenda•Zonas de LisboaUNIDADE 4Obxectivos comunicativos•Concordar / Discordar•Marcar encontros•Intercambiar información sobre horarios•Falar de rutinas•Facer plansCompetencias gramatical•Futuro: ir + inf.•Preposicións de tempo•Verbos reflexivos•Presente de indicativo: verbos irregulares•Colocación dos pronomes reflexivosCompetencia léxica

20


986 644406 986 644397 [email protected]

•Rutinas persoais, domésticas e profesionais•Profesións•Tempo libre•Expresión de frecuenciasCompetencia fonolóxica e ortográfica•Letra e•Verbos: vir, ver, ler e ter.Competencia socio-cultural•Convidar e responder convites•Horarios públicos•Festivos e festividadeUNIDADE 5Obxectivos comunicativos•Falar de experiencias•Falar de vacacións e viaxes•Intercambiar informacións para obter servizos•Comprender un folleto turístico•Reservar unha viaxeCompetencias gramatical•Pretérito perfecto simple do indicativo•Expresións do tempo•Preposición do movemento•Adxectivos e adverbios: grao superlativo, absoluto sintético e relativo.Competencia léxica•Vacacións (destinos, aloxamento, transportes e actividades)•Comprar billetes•A axencia de viaxes•O hotelCompetencia fonolóxica e ortográfica•Letra o•Ditongos orais•Ditongos e vogais nasaisCompetencia socio-cultural•Expresar entusiasmo, indignación e irritación•Vacacións•Coñecer Portugal Temporalización dos Contidos e concrecións dos estándares de aprendizaxe avaliables 1º ESO.Segunda Lingua Estranxeira: Portugués

Unidade Contidos Estándares de aprendizaxe(competencia)

1 B1B2.2B2.4

LEB1 (CCL, CSC, AA)LGB2.2.1 (CCL, CSC)LGB2.4.1 (CCL, CAA, CD, CSC)

21


986 644406 986 644397 [email protected]

B2.9B3.4B3.6B4.1B5.2

LGB2.9.1 (CCL, CD, CSC)LGB3.4.1 (CCL)LGB3.6.1 (CAA, CCL)LGB4.1.1 (CCL)LGB4.1.2 (CCL)LGB5.2.1 (CCL)

2 B2.3B2.8B2.11B3.1B3.6B5.4


3 B.4.4B3.1B3.6B2.3


4 B4.1B3.1B3.6


5 B2.4B2.8B4.3B3.2B3.6


Investigación e Tratamento da Información

A materia de Investigación e Tratamento da Información é un materia de libre configuraciónestablecida polo centro, ora para 1º da ESO ora 2º da ESO. Porén, o noso departamentoapenas ten en conta esta materia dirixida para o alumnado de 2º ESO. Aquí imos presentar oscontidos, criterios de avaliación, estándares de aprendizaxe e competencias clave de formacolectiva e establecendo un cadro, o cal fará máis visible e comprensible os criteriosmarcados na orde 86/2015. Esta información tamén terá a mesma utilidade para os douscursos.

Obxectivos Contidos Criterios deavaliación

Estándares de aprendizaxe Competencias

Clave

Bloque 1: A biblioteca, punto de acceso á cultura impresa e dixital

a, b, e, f, g

A biblioteca como espazo de acceso á información.

Utilizar a biblioteca como espazo de accesoá información presencial ou virtual.

Utiliza a biblioteca do centro para cubrir necesidades de lectura e de información.

CCL, CD, CAA CSIEE, CCEC

22


986 644406 986 644397 [email protected]

Utiliza a biblioteca do centro na procura de recursos informativos para os seus traballos individuais e grupais

CCL, CD, CAA

a, b, e, f, g,n

As bibliotecas como espazos culturais.

Identificar a biblioteca do centro e outras bibliotecas do entorno,como espazos culturaisdispoñibles á hora de cubrir as necesidades de lectura e de información.

Utiliza outros tipos de biblioteca aos que pode ter acceso no seu contorno máis próximo.

CSC

e, g, n Recursos informativos: fontes orais, recursos físicos e virtuais.

Identificar os recursos informativos dispoñibles segundo tipoloxía, soportes e formatos.

Diferenza os documentos informativos en función do seu contido.

CD, CAA, CSIEE

Acode ás fontes orais de referencia no seu contornomáis próximo para determinadas necesidades informativas.

CCL, CAA5

Accede de forma autónoma a contidos audiovisuais, presenciais ou virtuais.

CSIEE, CAA

b, e, h Estratexias de

procura eficaz.

Adaptar as estratexias de procura ás características dos recursos dixitais.

Distingue as ideas principais das secundarias nos documentos.

CCL, CAA

Recupera de forma eficaz contido informativo dos recursos dixitais.

CCL, CAA, CD

n, o Dereitos de

autoría.

Recoñecer os dereitos de autoría.

Identifica e respecta a autoría de textos e imaxes. CSC, CAA

Bloque 2: Fontes informativas. Localización e selección

b, e, f Recursos físicos. Sistemas estandarizados de organización da biblioteca.

Coñecer a organización da biblioteca e a CDU como sistema estandarizado.

Identifica os códigos da CDU polos que están organizados os fondos.

CCL, CAA

Recupera facilmente os documentos que precisa. CAA, CSIEE

e, h, g Procuras no catálogo informatizado da biblioteca escolar.

Comprender e saber utilizar o catálogo informatizado da súa biblioteca.

Realiza procuras no catálogo por autor/a, título ou materia.

CAA, CD, CSIEE

Localiza documentos, en función das súas necesidades informativas, no catálogo web da biblioteca.

CAA, CD, CSIEE

b, e, h Recursos dixitais. Acceder á rede e Usa internet de xeito autónomo para resolver necesidades de información.

CD, CAA, CSIEE

23


986 644406 986 644397 [email protected]

Internet como fontede información.

coñecer os recursos dispoñibles a través da internet.

Valora a internet en función da permanencia, da fiabilidade, da veracidade, da organización, da selección, da gratuidade, da dispoñibilidade, autoría, etc.

CD

b, g, h Necesidade dun plan de procura de información. Palabras clave e outras estratexias de

Planificar as procuras informativas e empregarcon eficacia palabras clave para a obtención de

Establece un sistema de procura eficaz de información.

CD, CAA, CSIEE

Utiliza palabras clave e aplica estratexias de procura para localizar información na web.

CD, CAA, CSIEE

Identifica pordutos informativos en función das necesidades e dos obxectivos de traballo.

CD, CAA

procura. Motores de procura.

información e uso de motores de procura diversificados.

Emprega prensa e revistas dixitais como fonte de información.

CD, CAA

e, g, h Espazos webs e redes sociais como plataformasde comunicación e información.

Coñecer as redes sociais, os espazos webcreados na aula, na biblioteca e no centro, e participar neles.

Intervén nas redes sociais creadas no seu centro respectando as finalidades para as cales foron creadas: educativa, participativa, etc.

CD, CSC, CSIEE

e, g Beneficios e riscos da rede. Dereito de privacidade.

Valorar os beneficios e riscos da rede.

Navega pola internet con seguridade preservando a súa identidade e a súa privacidade.

CD, CSC, CSIEE

6

e, g, h Fiabilidade dos

espazos web.

Coñecer e usar os

criterios para identificaros espazos web fiables.

Distingue webs fiables en función de determinados criterios: autoría, data de actualización, tipo de dominio, finalidades, publicidade, contacto, etc.

CCL, CD, CAA

b, e, g Internet e as creacións colectivas: Galipedia, Wikipedia, etc.

Valorar as creación colectivas na internet: Wikipedia, Galipedia, etc.

Emprega as creación colectivas na internet: Wikipedia, Galipedia, etc.

CD, CSC

e, g, h Valoración da información recollida na rede.

Avaliar de forma crítica a información recollida e contrastar información en distintas fontes.

Compara a información recollida en distintas fontes informativas na rede.

CCL, CD, CAA

Contraste a información recollida na rede con outrasfontes orais ou impresas.

CCL, CD, CAA

Bloque 3: Organizarse para investigar

b, e Procesos de investigación.

Recoñecer os pasos para seguir nun procesode investigación.

Identifica os obxectivos do traballo de investigacióne as súas fases.

CAA, CSIEE

b, e, g Planificación dun

proxecto de investigación.

Planificar o proceso de procura e recuperación da información.

Elabora un esquema do traballo que se vaia realizar. CCL, CAA

24


986 644406 986 644397 [email protected]

a, b, g Traballo en grupo. Organizar o traballo a nivel individual ou grupal, e responsabilizarse das tarefas adxudicadas.

Escoita os integrantes do grupo, garda a quenda de palabra, argumenta as súas opinión e respecta as opinións das outras persoas.

CCL, CAA, CSC

Contribúe á distribución de tarefas e responsabilízase das que lle corresponden.

CAA, CSC

b, g Preparación daprocura informativa.

Identificar o tema para investigar e os aspectosclave.

Formula preguntas sobre o tema sobre o que se vaia investigar.

CCL, CAA

b, e Recuperación dos

coñecementos previos e definiciónde obxectivos de procura.

Recuperar os coñecementos previos sobre o tema e definir os aspectos sobre os que precisa informarse.

Concreta os conceptos clave que van guiar o traballode procura de información.

CCL, CAA

Bloque 4: Procura e tratamento da información

b, e, g Necesidades informativas, fontesde información e procesos procura, valoración e selección información.

de de

Identificar o tipo de información que se precisas, localizar as fontes informativas dispoñibles, realizar consultas informativas seguindo un plan deseñado previamente e empregar o recurso informativo máis apropiado ao tipo de información que se precisa.

Identifica o tipo de información que precisa en función duns obxectivos.

CCL, CD, CAA

7 Localiza os recursos dispoñibles e acordes á súa necesidade informativa.

CCL, CD, CAA

Concreta o proceso de procura de información. CCL, CD, CAA

Escolle os recursos informativos que precisa de forma eficaz.

CCL, CD, CAA

h Análise comprensión información atopada.

e da

Ler de forma comprensiva textos informativos de diferente tipoloxía (continuos, descontinuos e procedentes dos medios de comunicación e dos medios audiovisuais).

Comprende e analiza textos continuos e descontinuose sabe extraer as ideas principais.

CCL, CD, CAA

Deduce información implícita ou explícita dos contidos audiovisuais e dos textos dos medios de comunicación.

CCL, CD, CAA

b, e, h Interpretación valoración información atopada.

e da

Valorar a información atopada en función de determinados criterios: pertinencia, veracidade,fiabilidade, etc.

Selecciona a información tras valorala seguindo unsdeterminados criterios (pertinencia, veracidade, fiabilidade, etc.)

CCL, CD, CAA

25


986 644406 986 644397 [email protected]

b, e, h Proceso da información: extracción e síntese.

Extraer a información precisa, en función dos obxectivos do traballo, de forma sintetizada.

Sintetiza a información atopada en función dos obxectivos do traballo.

CCL, CD, CAA

a, b, e, o Citas e referencias. Recoller as fontes consultadas para os efectos de citalas correctamente no produto final.

Compila as fontes consultadas e cítaas correctamente.

CCL, CD, CAA, CSC, CCEC

Bloque 5: Xeración de contidos e comunicación

b, e, g Organización reelaboración información.

e da

Organizar a información recuperada de distintas

fontes, xerarquizándoa e plasmándoa en esquemas, mapasconceptuais,

guións, etc.

Realiza esquemas, mapas conceptuais, guións, etc. para organizar a información recuperada.

CCL, CD, CAA

b, e, h Estruturación da información recollida mediante gráficos, diagramas,etc.

Elaborar diagramas,

gráficos, cadrosde dobre entrada,

organigramas, etc. coa información recuperada.

Representa mediante gráficos, diagramas, cadros dedobre entrada, organigramas, etc. parte da información recuperada.

CCL, CD, CAA

b, e, g Reelaboración e personalización da información.

Estruturar mediante un guión textos propios, expositivos, descritivos e explicativos, a partir da información reunida.

Elabora guións para estruturar textos creados a partirda información reunida.

CCL, CD, CAA

b, e, g, h Presentación dos produtos informativos propios. Pautas paraa presentación de traballos escritos.

Coñecer e aplicar as pautas formais para a elaboración de traballos escritos (paxinación, índice, bibliografía, etc.), utilizando procesadoresde texto de forma autónoma.

Presenta os seus traballos segundo unas pautas

consensuadas: paxinación, índice, bibliografía, etc. CCL, CD, CAA

8 Elabora textos propios mediante un procesador de textos.

CCL, CD

b, e, g, h Elaboración de materiais de apoio ás presentación orais.

Coñecer e aplicar as pautas formais para a elaboración de materiais de apoio ás presentación orais.

Elabora material de apoio para as súas presentacións orais.

CCL, CD

Realiza sinxelas presentacións para amosar o resultado dos seus traballos de investigación.

CCL, CD, CAA

a, h, n Citas e referencias nos traballos

Coñecer e empregar

Cita con corrección os libros consultados. CAA, CD, CSC, CCEC

26


986 644406 986 644397 [email protected]

informativos (artigos, monografías, presentacións, produtos audiovisuais, etc.)

correctamente unasopautas polas que se rexe a forma de citar diferentes fontes.

Segue una pauta para facer a referencia de artigos e revistas, música, películas, páxinas da internet, autoría de imaxes, etc.

CCL, CD, CAA, CSC

b, e, g Tratamento e edición de produtos dixitais (presentacións, vídeos, etc.)

Incorporar imaxes aos traballos escritos ou ás presentacións cun tratamento adecuado.

Incorpora imaxes aos seus traballos de investigación

CD, CCEC

g, h Características dos textos dixitais eficaces.

Identificar e valorar as pautas para a produción de textos

dixitais eficaces (lonxitude dos textos escritos, presentacións eficaces, etc.)

Respecta unas pautas mínimas na produción de textos dixitais.

CCL, CD

g, h Exposicións orais dos traballos realizados. Escoita atenta e respecto polo traballo das

demais persoas.

Expor de forma ordenada a partir dun guión previo o traballo realizado, argumentando as opinión propias de xeito razoable e con respecto polas pautas da comunicación grupal (escoita atenta, respecto pola opinión das outras persoas, quendas de palabra,

etc.)

Participa na presentación oral dos traballos elaborados.

CCL, CSIEE

Defende con argumentos as opinión s propias e respecta o traballo alleo.

CCL, CSC,

CSIEE Escoita con atención as presentacións dos compañeiros e das compañeiras, e valora con argumentos o seu traballo.

CCL, CSC

b, e, g Avaliación e aplicación das aprendizaxes realizadas a través dos traballos de investigación á vidapersoal, académica e social.

Avaliar o proceso de elaboración do traballo feito, e tomar consciencia das aprendizaxes realizadas, e aplicar os coñecementos adquiridos á súa vida persoal, académica e social.

Avalía, a través dos instrumentos que se lle ofrecen,a súa participación no proceso dun traballo de investigación,, individual ou grupal.

CAA, CSIEE

Identifica e valora as aprendizaxes realizadas. CAA, CSIEE Valora con criterio e respecto o traballo das outras persoas.

CAA, CSC

Incorpora as aprendizaxes realizadas a novos procedementos de traballo e de relación no medio escolar e social.

CAA, CSIEE

27


986 644406 986 644397 [email protected]

2º ESO.

Lingua galega e literatura. 2º ESO

A organización dos contidos mínimos distribúese en catro bloques. Bloque 1. Comunicación oral: escoitar e falar

B1.1. Comprensión, interpretación e resumo de novas de actualidade e de informacións decrónicas, reportaxes e documentais procedentes dos medios de comunicación audiovisual.

Visionamento comprensivo de vídeos de diversa índole. Reflexión sobre o contido dos vídeos.

B1.2. Comprensión, interpretación e valoración de textos orais utilizados no ámbito social eeducativo.

Escoita e comprensión de textos orais de diversa índole.

B1.3. Desenvolvemento de habilidades de escoita cunha actitude de interese, cooperación erespecto ante as intervencións orais, sobre todo en exposicións do profesorado ou do alumnado.

Desenvolvemento de habilidades de escoita activa. Máximas de cooperación e normas de cortesía. Recomendacións para ser máis «corteses» e evitar conflitos interpersoais. A conversa. Consellos para discrepar con delicadeza. O que nunca se debe facer nun debate ou discusión.

B1.4. Escoita crítica e reflexiva ante as mensaxes discriminatorias dos medios decomunicación, con especial atención aos programas de carácter informativo: noticias, reportaxes ecrónicas.

As noticias na radio e na televisión. Escoita e análise de textos orais informativos.

B1.5. Valoración das producións orais emitidas cunha fonética e prosodia correcta e cunhaactitude crítica ante os prexuízos que se poidan asociar a ela.

Escoita e comentario de textos orais.

B1.6. Produción de discursos orais, en intervencións espontáneas, adecuados á situación e áintención comunicativa desexada, con coherencia, cohesión e corrección.

Expresión oral: descrición en voz alta. Participación espontánea en conversas do ámbito educativo.

B1.7. Coñecemento e aplicación, con axuda das TIC, de técnicas e estratexias para aprodución de textos orais sobre temas de actualidade.

Emprego das TIC para a planificación e realización de presentacións orais.

B1.8. Participación activa en situacións propias do ámbito educativo e de interese para oalumnado que xeren intercambio de opinión.

28


986 644406 986 644397 [email protected]

Expresión oral: participación en debates e faladoiros. Expresión oral: reflexión a partir dos textos. Expresión oral: creación dun diálogo.

B1.9. Coñecemento, uso e aplicación de técnicas e estratexias necesarias para falar enpúblico: planificación do discurso nas prácticas orais formais e informais.

Expresión oral: exposicións planificadas. Expresión oral: narracións. A comunicación non verbal. Expresión oral: representación de diversas situacións. Realización dunha escena cinematográfica.

B1.10. Construción de discursos adecuados a distintos rexistros, coherentes e benorganizados sobre temas de interese persoal ou social da vida cotiá e educativo.

Expresión oral: realización de enquisas. Expresión oral: solicitude. Expresión oral: representación dun diálogo. Expresión oral: participación en conversas e intercambio de opinións.

Bloque 2. Funcionamento da linguaB2.1. Coñecemento e uso de técnicas de análise do contido e de estratexias de lectura

comprensiva: esquemas, resumos, etc. O esquema: características. O mapa conceptual: pautas para a súa elaboración. Actividades de comprensión textual. Procura de información. Lectura e análise guiada do léxico de textos breves.

B2.2. Comprensión e interpretación de textos propios da vida cotiá e das relacións sociaisen ámbitos próximos aos intereses do alumnado: diarios, cartas persoais, avisos e solicitudes.

O diario. Os blogs. A carta persoal: características e estrutura. As solicitudes. Lectura comprensiva: «Menús escolares», en Revista Consumer. Os textos expositivos. O folleto. Comprensión de textos e expresión escrita.

B2.3. Comprensión e interpretación, en formato papel e dixital, de textos propios dosmedios de comunicación (noticias).

29


986 644406 986 644397 [email protected]

Lectura comprensiva dunha noticia: «Cando o "tigre" campaba por Galicia», enwww.gciencia.

As noticias: portadas e titulares. Lectura e análise de xornais impresos e dixitais.

B2.4. Comprensión e interpretación, en formato papel ou dixital, de textos propios da vidaeducativa, especialmente, os instrutivos e expositivos: webs educativas, dicionarios, glosarios eenciclopedias.

Os textos académicos. As enciclopedias.

B2.5. Uso, progresivamente autónomo, das bibliotecas e das TIC para seleccionarinformación.

A procura de información. Consellos para buscar información en Internet. Uso da biblioteca.

B2.6. Actitude reflexiva e crítica ante a lectura para identificar usos lingüísticosdiscriminatorios, manifestar posturas de acordo e desacordo e expor razoadamente as ideasrespectando as ideas dos demais.

Actividades de comprensión textual.

B2.7. Lectura en voz alta con dicción, entoación e ritmo adecuados á situación comunicativae á súa función, con posibilidade de usar recursos audiovisuais para o rexistro de voz.

Lectura expresiva en voz alta de textos diversos. Gravación dunha escena cinematográfica.

B2.8. Planificación e revisión do escrito en función da situación comunicativa (tema, fins edestinatarios) para elaborar producións con adecuación, coherencia, cohesión e corrección nasrelacións internas e externas dos contidos do texto.

Elaboración dun mapa conceptual. A presentación: criterios para a presentación de textos escritos. Expresión escrita: uso do procesador de textos.

B2.9. Produción, en formato papel ou dixital, de escritos propios da vida cotiá e dasrelacións sociais: diarios, cartas persoais, avisos, solicitudes e participación en foros.

Expresión escrita: redacción dunha carta dirixida a un xornal. Expresión escrita: elaboración dun anuncio. Expresión escrita: redacción dun diario. Expresión escrita: redacción dunha carta persoal. Expresión escrita: redacción de solicitudes. Expresión escrita: elaboración dun folleto. Expresión escrita: redacción dunha conversa de Whatsapp.

30


986 644406 986 644397 [email protected]

B2.10. Produción, en formato papel ou dixital, de textos propios dos medios decomunicación (noticias).

Expresión escrita: redacción de textos xornalísticos.B2.11. Produción, en formato papel ou dixital, de textos de carácter educativo:

cuestionarios, resumos, informes de tarefas, descricións e explicacións sobre contidos das materiascurriculares.

Redacción de textos de carácter educativo. Expresión escrita: elaboración dunha ficha.

B2.12. Produción e síntese, en formato papel ou dixital, de textos de distinta tipoloxía,fundamentalmente, narrativos e descritivos.

Expresión escrita: redacción de textos narrativos breves. Expresión escrita: redacción de textos descritivos breves. Síntese e resumo de textos.

B2.13. Uso das TIC (procesadores de texto e correctores ortográficos) tanto para atextualización, como para a revisión e mellora do escrito.

A función de corrección nos procesadores de textos.

B2.14. Valoración da escritura como fonte de aprendizaxe e como forma de comunicarexperiencias, ideas e coñecementos propios.

Valoración da escritura. Actividades de expresión escrita.

Bloque 3. Funcionamento da linguaB3.1. Recoñecemento, explicación e uso de léxico suficientemente amplo e preciso, con

incorporación de fraseoloxía e de vocabulario temático a partir de campos léxicos traballados naaula.

Léxico: a casa por dentro. Os hiperónimos. Léxico: a alimentación. Léxico: a diversidade social e cultural e a paz. Léxico: a música. Léxico: o noso contorno. Os antónimos. Léxico: a radio e a televisión. Os préstamos. Léxico: o cine e o teatro. Léxico: o parentesco. As frases feitas. Léxico: o tempo cronolóxico.

B3.2. A fonética e a fonoloxía do galego, con especial atención a posibles interferencias. Letras e fonemas. Vogais e consoantes.

B3.3. Uso eficaz dos dicionarios e doutras fontes de consulta en calquera soporte,especialmente sobre flexión, relación semántica e normativa.

O dicionario.

31


986 644406 986 644397 [email protected]

B3.4. Coñecemento, comparación, uso e valoración das normas que regulan os textos oraise escritos, propios e alleos.

O adxectivo. Os graos do adxectivo. As conxuncións comparativas. Transformación, corrección e comentario lingüístico de textos.

B3.5. Aplicación e valoración das normas ortográficas e morfolóxicas da lingua galega. O alfabeto. Letras e dígrafos. Uso de h. Uso de b / v. Uso de s / x. A revisión. Grupos consonánticos bl / br. Grupos consonánticos pl / pr. Grupos consonánticos fl / fr. Uso de -cc- / -ct-. Grupos consonánticos pc e pt. Palabras terminadas en -cio, -cia, -zo, -za. A acentuación: regras xerais. O til diacrítico. Os signos de interrogación e exclamación. As parénteses. As comiñas.

B3.6. Análise e uso reflexivo da puntuación en relación coa cohesión textual. O punto. A coma. O punto e coma. Os dous puntos. Os puntos suspensivos.

B3.7. Recoñecemento da estrutura de substantivos e verbos e da súa caracterizaciónmorfolóxica para a mellora da comprensión e produción textuais.

A formación de palabras (I): lexema e morfemas. Morfemas flexivos e derivativos. As desinencias verbais. A formación de palabras (II): prefixos e sufixos. Sufixos derivativos e apreciativos. O substantivo. O xénero. O número. Substantivos invariables. O verbo. Partes do verbo.

32


986 644406 986 644397 [email protected]

O tempo. O modo.

B3.8. Recoñecemento, uso e explicación dos nexos e conectores textuais (espaciais, deoposición e contraste) e dos principais mecanismos de referencia interna, tanto gramaticais comoléxicos.

A cohesión textual. Mecanismos de cohesión textual: anáfora, substitución e elipse. Os conectores textuais. Conectores aditivos, temporais e espaciais. Conectores opositivos, causais e organizadores.

B3.9. Coñecemento dos compoñentes sintácticos no nivel da frase para elaborar enunciados,orais e escritos, cun estilo cohesionado e correcto.

A frase: definición e clasificación. A cláusula. O modificador. A cláusula: definición e clasificación. Funcións que se poden dar no interior da cláusula. Tipos de cláusulas. As cláusulas subordinadas. O suxeito e o predicado. Recoñecemento do suxeito dunha cláusula. Funcións do suxeito. Suxeito elidido. Tipos de cláusulas. O complemento directo. O complemento indirecto. O complemento circunstancial.

B3.10. Coñecemento, uso e aplicación das estratexias necesarias de autoavaliación,aceptando o erro como parte do proceso.

Análise de textos propios e alleos. Avaliación e autoavaliación.

B3.11. Participación en proxectos (elaboración de materiais multimedia, folletos, carteis,recensión de libros e películas, etc.) nos que se utilicen varias linguas, tanto curriculares comooutras presentes no centro docente relacionados cos elementos transversais e nos que se evitenestereotipos lingüísticos ou culturais.

B3.12. Identificación e progresiva utilización dos coñecementos sobre as linguas paradesenvolver unha competencia comunicativa integrada.

Desenvolvemento dunha competencia comunicativa integrada. Recomendacións para avanzar no coñecemento do portugués. “Falsos amigos” en lingua portuguesa. Dramatización e comprensión dun texto bilingüe (galego-inglés).

Bloque 4. Lingua e sociedade

33


986 644406 986 644397 [email protected]

B4.1. Valoración das linguas como medios de relación interpersoal e de sinal de identidadedun pobo.O plurilingüismo como expresión da riqueza cultural da humanidade.A lusofonía.

Linguas minoritarias e minorizadas. O caso galego. A lusofonía. Expresión oral: reflexión sobre a propia lingua inicial.

B4.2. Situación sociolingüística do galego. O galego no ámbito local. Os servizos de normalización lingüística. Toponimia e antroponimia. O galego na súa contorna. A transmisión lingüística.

B4.3. Proceso de normalización. Desenvolvemento de actitudes positivas cara ao proceso derecuperación do galego, favorecemento do xurdimento de vínculos positivos cara ao seu uso econsciencia da necesidade e das potencialidades de enriquecemento persoal e colectivo do usonormalizado da lingua galega.

A normalización. O galego no ámbito educativo.

B4.4. Situación legal das linguas do Estado español. Lei de normalización lingüística.

B4.5. Prexuízos lingüísticos. Prexuízos lingüísticos.

B4.6. Recoñecemento das variantes diafásicas da lingua galega e da función da linguaestándar, uso normalizado da variante dialectal propia da zona e utilización e valoración da varianteestándar da lingua en situacións de carácter formal.

Os rexistros da fala. A variedade estándar. Estándar e prexuízos.

Bloque 5. Educación literariaB5.1. Lectura, con regularidade, de obras literarias e desenvolvemento dun criterio lector;

emisión dunha opinión persoal sobre a lectura dunha obra axeitada á idade, relación do seu sentidocoa propia experiencia e outros coñecementos adquiridos e valoración do uso dos elementospropios de cada xénero literario, o punto de vista empregado e o uso estético da linguaxe.

Desenvolvemento do criterio lector. Información sobre o autor ou autora do texto de lectura.

B5.2. Lectura expresiva e comprensiva e audición de poemas recitados ou cantados;determinación do tema principal, a estrutura xeral e os principais recursos estilísticos.

Lectura comprensiva de textos poéticos: Penúltimas tendencias, Carlos Negro. Actividades de comprensión textual. Dramatización dun poema.

34


986 644406 986 644397 [email protected]

Os textos poéticos. Algúns recursos formais dos textos poéticos. Lectura e audición de poemas diversos.

B5.3. Lectura expresiva e comprensiva de textos narrativos breves e localización edescrición dos elementos estruturais e formais máis salientables: punto de vista, tempo, espazo epersonaxes principais.

Lectura expresiva e comprensiva dun texto narrativo: «Reciclado», en Exogamia 0.3,Ramón Caride Ogando.

Lectura expresiva e comprensiva dun texto narrativo: «Unha rozadela distante», en A neveinterminable, Agustín Fernández Paz.

A narración. Tipos de descrición. Tipos de narración. Lectura expresiva e comprensiva dun texto narrativo: «Un de nós», en Dragal III, Elena

Gallego Abad. Lectura comprensiva dun cómic: «Refuxio», de Jacobo Fernández Serrano. Lectura expresiva e comprensiva dun texto narrativo: «Cabaliño de mar», en Recinto gris,

Ledicia Costas.B5.4. Lectura dramatizada e comprensiva, visionado de pezas teatrais e recoñecemento dos

compoñentes e procedementos que caracterizan os subxéneros. Lectura comprensiva e dramatizada dun texto teatral: «Nena rebelde», en Sira e o robot,

Mark Wiersma e Miguel Mosqueira.B5.5. Comparación de textos pertencentes a diferentes xéneros e subxéneros, sinalando as

coincidencias e diferenzas, tanto estruturais coma formais. Procura e análise de cancións. Escoita dunha canción contida nun texto de lectura. Actividades de comprensión textual.

B5.6. Análise de textos literarios, de maneira guiada, identificación dos trazos dossubxéneros e a funcionalidade dos recursos retóricos.

Análise de textos narrativos, descritivos e dialogados. Análise de textos poéticos. Comprensión dun texto teatral.

B5.7. Produción de textos de intención estética servíndose dos coñecementos literariosadquiridos e dos recursos retóricos traballados na aula.

Expresión escrita: transformación de textos narrativos, descritivos e dialogados. Expresión escrita: creación de poemas. Expresión escrita: descrición breve. Expresión escrita: diálogo.

B5.8. Descrición e caracterización dos trazos definitorios básicos da linguaxecinematográfica.

O cine: a sétima arte. A linguaxe do cine. Análise dun tráiler.

35


986 644406 986 644397 [email protected]

B5.9. Aproveitamento, baixo guía, dos fondos e recursos que ofrecen as bibliotecas,incluídas as virtuais, para a realización de traballos e cita axeitada destes.

Uso das bibliotecas virtuais e dos catálogos dixitais.

Estes contidos organízanse en 9 unidades precedidas dunha lectura que serve de introdución aoscontidos da unidade e con preguntas de comprensión. En todas elas se traballan os distintos bloquesde contido.UNIDADE1

• A noticia• Mecanismos de cohesión• A lusofonía• O alfabeto

UNIDADE2

• A narración• Conectores textuais• Linguas minoritarias e minorizadas• Formación de palabras: sufixos, prefixos• Vogais e consoantes

UNIDADE3

• O diario, o blog e a carta• O esquema e o mapa conceptual• A diversidade• A normalización• O substantivo

UNIDADE4

• O texto poético• A revisión e presentación• Prexuízos lingüísticos• O adxectivo

UNIDADE5

• A solicitude• Comunicación non verbal• O galego no ámbito local• O verbo

UNIDADE6

• O texto expositivo• Cooperación• A radio e a televisión• O galego na nosa contorna• A frase• Acentuación

UNIDADE7

• A procura da información• A conversa• O cine e o teatro• O galego no ámbito educativo• A cláusula

36


986 644406 986 644397 [email protected]

• Regras de puntuación

UNIDADE8

• O cine• Os rexistros da fala• O suxeito e o predicado• Signos de puntuación

UNIDADE9

• O texto académico• A variedade estándar• Complementos na sintaxe• Signos de puntuación

No seguinte cadro, indícanse os aspectos que se traballan en cada unha das unidades,así como os contidos e os estándares de aprendizaxe. Tanto os contidos como osestándares de aprendizaxe serán indicados a partir da indicación que aparece noDecreto e que no apartado de “Criterios de avaliación e estándares de aprendizaxe”desta Programación aparecen redactados de forma abreviada. Tras o estándar deaprendizaxe indícase tamén a abreviatura da Competencia clave que se traballa.Porén, queremos destacar, para dese xeito non reiterar constantemente a información,que todas as unidades van precedidas dun texto oral e doutro escrito cos cales setraballan ao longo de todo o curso os seguintes contidos relacionados cos estándaresde aprendizaxe que se indican a continuación:

Temporalización dos Contidos e concrecións dos estándares de aprendizaxe avaliables 2º ESO.Lingua galega e literatura

Trimeste Ud. Contidos Estándares de aprendizaxe(competencia)

1º UNIDADE 1

B2.2B2.4B2.9B3.4B3.6B4.1B5.2

LGB2.2.1 (CCL, CSC)LGB2.4.1 (CCL, CAA, CD,CSC)LGB2.9.1 (CCL, CD, CSC)LGB3.4.1 (CCL)LGB3.6.1 (CAA, CCL)LGB4.1.1 (CCL)LGB4.1.2 (CCL)LGB5.2.1 (CCL)

1º UNIDADE 2 B2.3B2.8B2.11B3.1B3.6B5.4


1º UNIDADE 3 B.4.4B3.1B3.6B2.3


37


986 644406 986 644397 [email protected]

2º UNIDADE 4 B4.1B3.1B3.6


2º UNIDADE 5 B2.4B2.8B4.3B3.2B3.6

LGB2.4.1 (CCL, CAA, CD,CSD)LGB2.4.2 (CLL)LGB2.8.5 (CCL, CD)LGB4.1.3(CCL)LGB3.2.1 (CCL, CAA)LGB3.6.1 (CCL)

2º UNIDADE 6 B4.1B3.1B3.4B3.6

LGB4.1.4 (CCL, CD, CCEC)LGB3.1.1 (CCL)LGB3.4.1 (CCL)LGB3.6.1 (CCL)


LGB4.3.1 (CCL, CSC)LGB3.1.1 (CCL)LGB3.4.1 (CCL)LGB3.4.2 (CCL)LGB3.6.1 (CCL)





Contidos mínimos

Bloque I. Comprensión de textos orais.Estratexias de comprensión: a) Mobilización de información previa sobre o tipo de tarefa e otema. b) Identificación do tipo textual, adaptando a comprensión a el. c) Distinción de tiposde comprensión (sentido xeral, información esencial e puntos principais). d) Formulación dehipóteses sobre contido e contexto. e) Inferencia e formulación de hipóteses sobresignificados a partir da comprensión de elementos significativos, lingüísticos eparalingüísticos, do coñecemento doutras linguas e de elementos non lingüísticos. d)Reformulación de hipóteses a partir da comprensión de novos elementos.Tolerancia da comprensión parcial ou vaga nunha situación comunicativa.Perseveranza no logro da comprensión oral, reescoitando o texto gravado ou solicitandorepetición do dito.Produción de textos oraisEstratexias de produción: planificación e execución

38


986 644406 986 644397 [email protected]

Actitude de respecto cara a si mesmo/a e cara ás demais persoas para comprender e facersecomprender.Rutinas ou modelos elementais de interacción segundo o tipo de situación de comunicación:saúdos e despedidas, felicitacións, invitacións, expresións da dor, conversa telefónica,compravenda, e outras igualmente cotiás e básicas.Comprensión de textos escritosMobilización de información previa, identificación do tipo de lectura demandado polatarefa, distinción de tipos de comprensión necesarios para a realización da tarefa,formulación de hipóteses sobre contido e contexto, inferencia e formulación de hipótesessobre significados a partir da comprensión de elementos significativos, lingüísticos eparatextuais, e do coñecemento e as experiencias noutras linguas, reformulación dehipóteses a partir da comprensión de novos elementos.Bloque 4. Produción de textos escritosMobilización e coordinación das propias competencias xerais e comunicativas, co fin derealizar eficazmente a tarefa; localización e uso adecuado de recursos lingüísticos outemáticos e uso de elementos coñecidos obtidos de modelos moi sinxelos de textos escritos,para elaborar os propios textos.Estruturación do contido dun texto, organización do texto en parágrafos curtos , expresiónda mensaxe con claridade axustándose aos modelos e ás fórmulas de cada tipo de texto.Identificación de problemas, erros e repeticións, atención ás convencións ortográficas e aossignos de puntuación e presentación coidada do texto.Bloque 5: Coñecemento da lingua, e consciencia intercultural e plurilingüe. Sons e fonemasvocálicos e consonánticos, así como as súas agrupacións; procesos fonolóxicos máisbásicos.Uso das normas básicas de ortografía e utilización adecuada dos signos de puntuación.Recoñecemento e uso de convencións sociais básicas e normas de cortesía propias da súaidade e de rexistros informal e estándar, e da linguaxe non verbal elemental na culturaestranxeira. Achegamento a algúns aspectos culturais visibles.Identificación dalgunhas similitudes e diferenzas elementais e máis significativas noscostumes cotiáns entre os países onde se fala a lingua estranxeira e o noso. Identificación de similitudes e diferenzas entre as linguas que coñece para mellorar a súaaprendizaxe e lograr unha competencia comunicativa integrada.Iniciación e mantemento de relacións persoais e sociais básicas propias da súa idade,descrición de calidades físicas e abstractas moi básicas, narración de acontecementos edescrición de estados e situacións presentes, petición e ofrecemento de información eindicacións, e expresión moi sinxela de opinións e advertencias. Léxico oral e escrito básico de uso común relativo á identificación persoal elemental;vivenda, fogar e contexto; actividades básicas da vida diaria; familia e amizades; traballo,tempo libre, lecer e deporte; vacacións; saúde máis básica e coidados físicos elementais;educación e estudo; compras básicas; alimentación e restauración; transporte, tempometeorolóxico e tecnoloxías da información e da comunicación. Expresións fixas, enunciados fraseolóxicos moi básicos e moi habituais e léxico sobre temasrelacionados con contidos moi sinxelos e predicibles doutras áreas do currículo.Estruturas sintácticodiscursivas propias de cada idioma.

39


986 644406 986 644397 [email protected]

Segunda lingua estranxeira: portugués. 2º ESO

Os contidos mínimos desta materia correspóndense cos contidos establecidos polo Decreto86/2015, e que a continuación resumimos:Bloque 1. Comprensión de textos oraisB1.1. Uso de estratexias de comprensión das mensaxes orais: Uso do contexto verbal e non verbal, e dos coñecementos previos sobre a situación (quenfala a quen, con que intencións, onde e cando) que dan lugar a inferencias do significadobaseadas no contexto;Uso dos coñecementos referenciais sobre o tema. Identificación de palabras clave.Adaptación da escoita á súa finalidade (global e/ou específica)Identificación dos recursos lingüísticos ou temáticos adquiridos. Inferencia do significado probable das palabras ou das frases que descoñece, a partir docontexto e das experiencias e os coñecementos transferidos desde as linguas que coñece álingua estranxeira.B1.2. Tolerancia da comprensión parcial ou vaga nunha situación comunicativa.B1.3. Perseveranza no logro da comprensión oral, reescoitando o texto gravado ousolicitando repetición ou reformulacións do dito.B1.4. Memorización de expresións orais breves significativas (saúdos, despedidas,consignas de aula, preguntas sobre idade, orixe, etc.).B1.4. Memorización de expresións orais breves significativas.Bloque 2. Produción de textos oraisB2.1. Estratexias de produción:– Planificación: a) Identificación do contexto, o destinatario e a finalidade da produción ouda interacción. b) Adecuación do texto ao destinatario, ao contexto e á canle.– Execución: a) Concepción da mensaxe con claridade, distinguindo a súa idea ou as ideasprincipais, e a súa estrutura básica. b) Activación dos coñecementos previos sobre modelos esecuencias de interacción, e elementos lingüísticos previamente asimilados e memorizados.c) Expresión da mensaxe con claridade, coherencia básica e estrutura adecuada, eaxustándose aos modelos e ás fórmulas de cada tipo de texto. d) Reaxuste da tarefa ou damensaxe tras valorar as dificultades e os recursos lingüísticos dispoñibles. e) Compensacióndas carencias lingüísticas mediante procedementos lingüísticos e paralingüísticos– Lingüísticos: a) Modificación de palabras de significado parecido. b) Definición ouparáfrase dun termo ou expresión. c) Uso da lingua materna ou "estranxeirización" depalabras da lingua meta. d) Petición de axuda.– Paralingüísticos: a) Sinalación de obxectos, uso de deícticos ou realización de accións queaclaran o significado. b) Uso da linguaxe corporal culturalmente pertinente. c) Uso deelementos cuasiléxicos (hum, puah, etc) de valor comunicativo.B2.2. Actitude de respecto cara a si mesmo/a e cara ás demais persoas para comprender efacerse comprender.B2.3. Rutinas ou modelos elementais de interacción segundo o tipo de situación decomunicación , igualmente cotiás e moi básicas.Bloque 3. Comprensión de textos escritosB3.1. Estratexias de comprensión: a) Mobilización de información previa sobre o tipo detarefa e o tema, a partir da información superficial. b) Identificación do tipo de lecturademandado pola tarefa. b) Distinción de tipos de comprensión necesarios para a realizaciónda tarefa (sentido xeral, información esencial e puntos principais).c) Formulación de

40


986 644406 986 644397 [email protected]

hipóteses sobre contido e contexto.d) Inferencia e formulación de hipóteses sobresignificados a partir da comprensión de elementos significativos, lingüísticos e paratextuais,e do coñecemento e as experiencias noutras linguas. e) Reformulación de hipóteses a partirda comprensión deBloque 4. Produción de textos escritosB4.1. Estratexias de produción:– Planificación: a) Mobilización e coordinación das propias competencias xerais ecomunicativas, co fin de realizar eficazmente a tarefa. b) Localización e uso adecuado derecursos lingüísticos ou temáticos. c) Uso de elementos coñecidos obtidos de modelos moisinxelos de textos escritos, para elaborar os propios textos.– Execución: a) Elaboración dun borrador seguindo textos modelo. b) Estruturación docontido do texto. b) Organización do texto en parágrafos curtos abordando en cada un unhaidea principal, conformando entre todos o seu significado ou a idea global. c) Expresión damensaxe con claridade, axustándose aos modelos e ás fórmulas de cada tipo de texto. d)Reaxuste da tarefa ou da mensaxe tras valorar as dificultades e os recursos lingüísticosdispoñibles. e) Recurso aos coñecementos previos (utilizar frases feitas e locucións, do tipo"agora volvo", "paréceme ben", etc.).– Revisión: a) Identificación de problemas, erros e repeticións. b) Atención ás convenciónsortográficas e aos signos de puntuación. b) Presentación coidada do texto (marxes, limpeza,tamaño da letra, etc.).c) Reescritura definitiva.Bloque 5: Coñecemento da lingua, e consciencia intercultural e plurilingüeB5.1. Patróns sonoros, acentuais, rítmicos e de entoación básicos ( sons e fonemas vocálicose consonánticos, así como as súas agrupacións;procesos fonolóxicos máis básicos; acentofónico dos elementos léxicos illados e na oración).B5.2. Patróns gráficos e convencións ortográficas (uso das normas básicas de ortografía;utilización adecuada dos signos de puntuación).B5.3. Aspectos socioculturais e sociolingüísticos: a) Recoñecemento e uso de convenciónssociais básicas e normas de cortesía propias da súa idade e de rexistros informal e estándar, eda linguaxe non verbal elemental na cultura estranxeira. b) Achegamento a algúns aspectosculturais visibles: hábitos, horarios, actividades ou celebracións máis significativas;condicións de vida elementais (vivenda); relacións interpersoais e a costumes, valores eactitudes moi básicos e máis evidentes sobre aspectos propios da súa idade nos países ondese fala a lingua estranxeira. c) Identificación dalgunhas similitudes e diferenzas elementais emáis significativas nos costumes cotiáns. d) Actitude receptiva e respectuosa cara ás persoas,os países e as comunidades lingüísticas que falan outra lingua e teñen unha cultura diferenteá propia.B5.4. Plurilingüismo: a) Identificación de similitudes e diferenzas entre as linguas quecoñece para mellorar a súa aprendizaxe e lograr unha competencia comunicativa integrada.b) Participación en proxectos nos que se utilizan varias linguas e relacionados cos elementostransversais.B5.5. Funcións comunicativas: a) Iniciación e mantemento de relacións persoais e sociaisbásicas propias da súa idade. b) Descrición de calidades físicas e abstractas moi básicas depersoas, obxectos, lugares e actividades. c) Narración de acontecementos e descrición deestados e situacións presentes, e expresión moi básica de sucesos futuros. d) Petición eofrecemento de información e indicacións, e expresión moi sinxela de opinións eadvertencias. e) Expresión do coñecemento, o descoñecemento e a certeza. f) Expresión davontade, a intención, a orde, a autorización e a prohibición. g) Expresión do interese, a

41


986 644406 986 644397 [email protected]

aprobación, o aprecio, a satisfacción e a sorpresa, así como os seus contrarios. h)Establecemento e mantemento básicos da comunicación e a organización elemental dodiscurso.B5.6. Léxico oral e escrito básico de uso común relativo a: a) Identificación persoalelemental; vivenda, fogar e contexto; actividades básicas da vida diaria; familia e amizades;traballo, tempo libre, lecer e deporte; vacacións; saúde máis básica e coidados físicoselementais; educación e estudo; compras básicas; alimentación e restauración; transporte,tempo meteorolóxico e tecnoloxías da información e da comunicación. b) Expresións fixas,enunciados fraseolóxicos moi básicos e moi habituais (saúdos, despedidas, preguntas porpreferencias, expresións sinxelas de gustos), e léxico sobre temas relacionados con contidosmoi sinxelos e predicibles doutras áreas do currículo.B5.7. Estruturas sintácticodiscursivas propias de cada idioma.

A secuenciación destes contidos estrutúrase en 5 unidades:UNIDADE 1Obxectivos comunicativos PresentarseIntercambiar información persoalPedir axudaExpresar preferenciasFalar sobre horarios e actividades na aulaCompetencias gramatical, léxica, fonolóxica e ortográficasArtigos definidosPronomes (suxeito)Presente do indicativo: verbos regulares. Ser e ter.InterrogativosNome e xéneroCompetencia léxicaLinguas e nacionalidadesNúmeros (0-50)Na sala da aulaHoras e días da semanaCompetencia fonolóxica e ortográficaO alfabetoConsoantes: casos especiaisSignos de puntuación e signos gráficos.Competencia socio-culturalO portugués no mundoUNIDADE 2Obxectivos comunicativosConvidar e contestarDescribir persoasFalar da familia, de amigos e colegasExpresar opiniónComprender mensaxes curtas e persoaisPresentar persoasDespedirse

42


986 644406 986 644397 [email protected]

Competencias gramaticalPresente de indicativo: dar, estar, irSer vs. EstarAdxectivos: xénero e númeroPosesivosCompetencia léxicaDescricións físicas e psicolóxicasFamiliaTraballoRelacións persoaisMesesCompetencia fonolóxica e ortográficaSílabas tónicasAcentuación gráfica: palabras esdrúxulasAcentos gráficosCompetencia socio-culturalXestos e formas de tratamentoDías festivos e fórmulas sociaisUNIDADE 3Obxectivos comunicativosDescribir barrios, casas, mobiliario e accesorios de decoraciónLocalizarFacer comparaciónsComprender anuncios de locais e vivendasIntercambiar información sobre áreas, medidas e prezosCompetencias gramaticalDemostrativosPreposicións e demostrativosLocucións de lugarVerbos irregulares. Presente de indicativoComparaciónsHaver + indefinidosTudo vs. todoCompetencia léxicaTipos de casaMobiliario e decoraciónCidadeNúmeros (60-2000000)MedidasPrezosAnuncios de inmobles.Competencia fonolóxica e ortográficaLetra aAcentuación gráfica: palabras graves.Competencia socio-culturalA vivendaZonas de Lisboa

43


986 644406 986 644397 [email protected]

UNIDADE 4Obxectivos comunicativosConcordar / DiscordarMarcar encontrosIntercambiar información sobre horariosFalar de rutinasFacer plansCompetencias gramaticalFuturo: ir + inf.Preposicións de tempoVerbos reflexivosPresente de indicativo: verbos irregularesColocación dos pronomes reflexivosCompetencia léxicaRutinas persoais, domésticas e profesionaisProfesiónsTempo libreExpresión de frecuenciasCompetencia fonolóxica e ortográficaLetra eVerbos: vir, ver, ler e ter.Competencia socio-culturalConvidar e responder convitesHorarios públicosFestivos e festividadeUNIDADE 5Obxectivos comunicativosFalar de experienciasFalar de vacacións e viaxesIntercambiar informacións para obter servizosComprender un folleto turísticoReservar unha viaxeCompetencias gramaticalPretérito perfecto simple do indicativoExpresións do tempoPreposición do movementoAdxectivos e adverbios: grao superlativo, absoluto sintético e relativo.Competencia léxicaVacacións (destinos, aloxamento, transportes e actividades)Comprar billetesA axencia de viaxesO hotelCompetencia fonolóxica e ortográficaLetra oDitongos oraisDitongos e vogais nasaisCompetencia socio-cultural

44


986 644406 986 644397 [email protected]

Expresar entusiasmo, indignación e irritaciónVacaciónsCoñecer Portugal

Temporalización dos Contidos e concrecións dos estándares de aprendizaxe avaliables 2º ESO.Segunda Lingua Estranxeira: Portugués

Trimestre Unidade Contidos Estándares de aprendizaxe (competencia)

1º 1 B1B2.2B2.4B2.9B3.4B3.6B4.1B5.2

LEB1 (CCL, CSC, AA)LGB2.2.1 (CCL, CSC)LGB2.4.1 (CCL, CAA, CD, CSC)LGB2.9.1 (CCL, CD, CSC)LGB3.4.1 (CCL)LGB3.6.1 (CAA, CCL)LGB4.1.1 (CCL)LGB4.1.2 (CCL)LGB5.2.1 (CCL)

1º 2 B2.3B2.8B2.11B3.1B3.6B5.4


2º 3 B.4.4B3.1B3.6B2.3


2º 4 B4.1B3.1B3.6


3º 5 B2.4B2.8B4.3B3.2B3.6


Contidos mínimos en Segunda lingua estranxeira: portuguésBloque I. Comprensión de textos orais.Estratexias de comprensión: a) Mobilización de información previa sobre o tipo de tarefa e otema. b) Identificación do tipo textual, adaptando a comprensión a el. c) Distinción de tiposde comprensión (sentido xeral, información esencial e puntos principais). d) Formulación dehipóteses sobre contido e contexto. e) Inferencia e formulación de hipóteses sobresignificados a partir da comprensión de elementos significativos, lingüísticos eparalingüísticos, do coñecemento doutras linguas e de elementos non lingüísticos. d)Reformulación de hipóteses a partir da comprensión de novos elementos.

45


986 644406 986 644397 [email protected]

Tolerancia da comprensión parcial ou vaga nunha situación comunicativa.Perseveranza no logro da comprensión oral, reescoitando o texto gravado ou solicitandorepetición do dito.Produción de textos oraisEstratexias de produción: planificación e execuciónActitude de respecto cara a si mesmo/a e cara ás demais persoas para comprender e facersecomprender.Rutinas ou modelos elementais de interacción segundo o tipo de situación de comunicación:saúdos e despedidas, felicitacións, invitacións, expresións da dor, conversa telefónica,compravenda, e outras igualmente cotiás e básicas.Comprensión de textos escritosMobilización de información previa, identificación do tipo de lectura demandado polatarefa, distinción de tipos de comprensión necesarios para a realización da tarefa,formulación de hipóteses sobre contido e contexto, inferencia e formulación de hipótesessobre significados a partir da comprensión de elementos significativos, lingüísticos eparatextuais, e do coñecemento e as experiencias noutras linguas, reformulación dehipóteses a partir da comprensión de novos elementos.Bloque 4. Produción de textos escritosMobilización e coordinación das propias competencias xerais e comunicativas, co fin derealizar eficazmente a tarefa; localización e uso adecuado de recursos lingüísticos outemáticos e uso de elementos coñecidos obtidos de modelos moi sinxelos de textos escritos,para elaborar os propios textos.Estruturación do contido dun texto, organización do texto en parágrafos curtos , expresiónda mensaxe con claridade axustándose aos modelos e ás fórmulas de cada tipo de texto.Identificación de problemas, erros e repeticións, atención ás convencións ortográficas e aossignos de puntuación e presentación coidada do texto.Bloque 5: Coñecemento da lingua, e consciencia intercultural e plurilingüe. Sons e fonemasvocálicos e consonánticos, así como as súas agrupacións; procesos fonolóxicos máisbásicos.Uso das normas básicas de ortografía e utilización adecuada dos signos de puntuación.Recoñecemento e uso de convencións sociais básicas e normas de cortesía propias da súaidade e de rexistros informal e estándar, e da linguaxe non verbal elemental na culturaestranxeira. Achegamento a algúns aspectos culturais visibles.Identificación dalgunhas similitudes e diferenzas elementais e máis significativas noscostumes cotiáns entre os países onde se fala a lingua estranxeira e o noso. Identificación de similitudes e diferenzas entre as linguas que coñece para mellorar a súaaprendizaxe e lograr unha competencia comunicativa integrada.Iniciación e mantemento de relacións persoais e sociais básicas propias da súa idade,descrición de calidades físicas e abstractas moi básicas, narración de acontecementos edescrición de estados e situacións presentes, petición e ofrecemento de información eindicacións, e expresión moi sinxela de opinións e advertencias. Léxico oral e escrito básico de uso común relativo á identificación persoal elemental;vivenda, fogar e contexto; actividades básicas da vida diaria; familia e amizades; traballo,tempo libre, lecer e deporte; vacacións; saúde máis básica e coidados físicos elementais;educación e estudo; compras básicas; alimentación e restauración; transporte, tempometeorolóxico e tecnoloxías da información e da comunicación.

46


986 644406 986 644397 [email protected]

Expresións fixas, enunciados fraseolóxicos moi básicos e moi habituais e léxico sobre temasrelacionados con contidos moi sinxelos e predicibles doutras áreas do currículo.Estruturas sintácticodiscursivas propias de cada idioma.

Oratoria

Ao tratarse esta materia de libre configuración de centro, establecemos os contidos, criterios de avaliación, estándares de aprendizaxe e competencias clave de forma colectiva e a través dunha táboa.

Oratoria. 2º de ESOObxectivo Contidos Criterios de avaliación Estándares de Competencias

s aprendizaxe clave

Bloque 1. O discurso persuasivo

h B1.1.Discursos B.1.1. Ler e comprender ORB1.1.1. Identifica CCL

i persuasivosescritos discursos persuasivos nos textos escritos os

(presentacións edebates). sinxelos dediferentes argumentos principais e

Tipos dediscurso tipos. a tese.

persuasivo.Intención

ORB1.1.2. Explica a CCLcomunicativa.

Estrutura do

intención do discurso.texto.

Procedementos

retóricos. Características ORB1.1.3. Identifica CCLestilísticas.

a estrutura do texto e a CAArelación entre ideas.

ORB1.1.4. Identifica CCL

47


s aprendizaxe clave

as estratexias paracaptar a atención e abenevolencia daaudiencia equilibrandoo uso de recursosemocionais e racionais.

ORB1.1.5. Contrasta CCLo contido do texto cocoñecemento obtidonoutras fontes e co quesabe.

ORB1.1.6. Valora a CCLinfluencia dos trazoslingüísticos e dosprocedementosretóricos na eficacia damensaxe.

h B1.2. Discursos B.1.2. Escoitar e ver ORB1.2.1. Identifica CCL

i persuasivos orais en discursos persuasivos nos textos orais ossituacións formais sinxelos dediferentes argumentos principais e(presentacións e debates) e tipos. a tese.informais. Tipos de discurso

ORB1.2.2. Explica a CCLpersuasivo. Intenciónintención persuasiva docomunicativa. Estrutura dodiscurso e exprésaa.texto. Procedementos

retóricos. Características ORB1.2.3. Identifica CCLestilísticas.

a estrutura do texto e a CAAB1.3. Pronuncia, voz, relación entre as ideasmirada, linguaxe corporal e que expón.presenza escénica.

ORB1.2.4. Contrasta CCLo contido do texto cocoñecemento obtidonoutras fontes e co quesabe.

ORB1.2.5. Identifica CCLos recursos da linguaxenon verbal, e describeo seu valor expresivo.

Bloque 2. Elaboración do discurso persuasivo


s aprendizaxe clave

H B2.1. Concreción dunha B2.1. Elaborar unha ORB2.1.1. Condensa CCLmensaxe persuasiva. Trazos mensaxe breve e clara nunha frase breve edamensaxe persuasiva: que funcione como núcleo clara unha mensaxeclaridade e brevidade. do discurso. persuasiva.

h B2.2. Adaptación do B2.2. Adaptar a ORB2.2.1. Emprega CCLdiscurso ao contexto. creación e o deseño do nun texto estratexias CSCB2.3. Estratexias para discurso ás características comunicativas paracaptar a atención e a do contexto comunicativo. captar a atención e abenevolencia da audiencia. benevolencia da

audiencia.B2.4. Adaptación dodiscurso ao modelo textual ORB2.2.2. Planifica o CCLou xénero elixido. discurso tendo en CSCB2.5. Adaptación ao tempo conta as característicase á canle de comunicación. do modelo ou xénero

elixido.

ORB2.2.3. Deseña o CCLdiscurso tendo en CAAconta o tempo e acanle de comunicaciónde que dispón.

b B2.6. Documentación e B2.3. Identificar e ORB2.3.1. Identifica CCL

e investigación. Alfabetización manexar fontes as fontes das que podemediática. documentais. obter información.

fB2.7. Tipos de fontes

h documentais. Criterios deORB2.3.2. CCLi selección.

B2.8. Estratexias deSelecciona as fontesdocumentais máis

procura. acaídas e as súaspropias vivencias paraextraer contidos e ideasvariadas relacionadasco tema do discurso.

b B2.9. Xestión da B2.4. Obter e organizar ORB2.4.1. Analiza de CCLe información. a información para xeito crítico a CD

fafondar no coñecemento información atopada e

CAAdo tema do discurso, avalía a súa idoneidadeh mediante a para o obxectivo doi documentación e a seu discurso.

investigación.ORB2.4.2. Organiza CCL


s aprendizaxe clave

os datos para o seu CMCCTtratamento facendo uso CDdas técnicas de traballo

CAAintelectual.

b B2.10. Selección das B2.5. Seleccionar as ORB2.5.1. CCLe ideas. Tipos de contidos: ideas máis adecuadas e Selecciona as ideas CMCCT

hcontidos lóxicos (datos, organizalas nunha combinando

CAAteorías, citas, etc.) e os estrutura ordenada e equilibradamente osemocionais (anécdotas, eficaz. contidos lóxicos cos CCECimaxes, vídeos, etc.). emocionais, para

construír unha propostapersoal e orixinal.

b B2.11 Recursos B2.6. Empregar ORB2.6.1. Emprega CCL

e argumentativos: premisas, recursos propios da con propiedade osteses e siloxismos. argumentación. recursos propios da

h argumentación.

b B2.12. Estrutura do B2.7. Organizar as ORB2.7.1. Organiza CCLe discurso: introdución, ideas nunha estrutura os contidos nunha CAA

hdesenvolvemento e ordenada e eficaz. estrutura clara e eficaz,conclusión. Disposición das na que se observaideas. unha introdución, unha

conclusión e undesenvolvementocoherente do corpo dodiscurso.

b B2.13. Textualización do B2.8. Redactar o ORB2.8.1. Redacta o CCLh discurso. discurso con corrección discurso con CAA

B2.14. Coherencia e lingüística, creatividade e coherencia, cohesión ecohesión. eficacia persuasiva. corrección lingüística.

B2.15. Corrección ORB2.8.2. Emprega CCLlingüística. recursos retóricos CAAB2.16. Figuras retóricas: básicosde maneira

CCECmetáfora, paralelismo, orixinal e ao servizo daantítese, interrogación eficacia persuasiva.retórica, etc.

e B2.17. Proceso de B2.9. Realizar o ORB2.9.1. Realiza CCLh revisión. Correctores. proceso de revisión do sucesivas revisións, CAA

texto. correccións e mellorasdo texto, axudándoseda autoavaliación e da


s aprendizaxe clave

coavaliación.

ORB2.9.2. Utiliza as CCLTIC nos procesos de CDrevisión da corrección CAAortográfica.

Bloque 3. A presentación do discurso persuasivo

b B3.1. Memorización do B3.1. Desenvolver ORB3.1.1. CCLg discurso. Regras estratexias Desenvolve estratexias CMCCT

mnemotécnicas. mnemotécnicaspartir

do propias para memorizar CAAdiscurso a de un texto.secuencias pequenas atadar co texto completo.

b B3.2. Interiorización do B3.2. Memorizar o ORB3.2.1. Presenta CCLg discurso. discurso deixando espazo un texto aprendido sen CAA

para a improvisación e a perder a improvisación CSIEEespontaneidade. e a espontaneidade.

d B3.3. Xestión emocional B3.3. Potenciar as ORB3.3.1. Realiza CCLg parafalar en público emocións positivas na unha exposición na que CAA

(entusiasmo, confianza e exposición perante o procura manifestarCSCseguridade). público. confianza, seguridade

e serenidade para CSIEEgozar da oportunidadede presentar o seudiscurso perante unauditorio.

d B3.4. Xestión das B3.4. Controlar a ORB3.4.1. Recoñece CSIEE

g emocións. conduta asociada ás as emocións (medoemocións ante situacións escénico, inseguridade,comunicativas con nerviosismo, etc.) comopúblico. unha manifestación

natural da exposiciónperante o público.

ORB3.4.2. CCLDesenvolve estratexias CSCpropias e saudablespara controlar aconduta asociada ásemocións.


s aprendizaxe clave

H B3.5. Dicción: pronuncia, B3.5. Pronunciar con ORB3.5.1. Pronuncia CCLvolume, ritmo, ton, corrección, claridade e con corrección emodulación, intensidade, expresividade. claridade un texto depausas e silencios. creación propia.

ORB3.5.2. Emprega CCLcon especial coidado o CAAritmo de elocuciónnatural de xeito quepermita seguir aexposición confacilidade.

ORB3.5.3. Emprega CCLas pausas, os silencios CAAe os cambios de ton ede ritmo de maneirasignificativa, parapotenciar o poderexpresivo do seudiscurso.

H B3.6. Kinésica: B3.6. Empregar a ORB3.6.1. Emprega CCLcomunicación corporal. Tics. linguaxe corporal e a nunha exposición a CAAB3.7. Proxémica: espazo presenza escénica como mirada, a posición doescénico. códigos comunicativos corpo e a xestualidade

para enxalzar a de maneira natural,B3.8. Naturalidade fronte a expresividade e eficacia eliminandoartificiosidade. do discurso. progresivamente

pequenos vicios e ticsinadecuados.

ORB3.6.2. Ocupa o CCLespazo connaturalidade epersonalidade,evitando o artificio.

e B3.9. Soportes B3.7. Utilizar programas ORB3.7.1. Deseña CCLh informáticos e audiovisuais informáticos e presentacións con CD

lpara apoiar o discurso. audiovisuais para o diapositivas sinxelas,

CAAdeseño de presentacións claras e creativas, eco fin de potenciar o emprega con CCECsignificado e a moderación osexpresividade do recursos audiovisuais.


s aprendizaxe clave

discurso.

Bloque 4. Oratoria, valores e educación emocional

a B4.1. Oratoria para aB4.1. Usar a oratoria ORB4.1.1. Emprega CAAd construción da veracidadecomo un instrumento ético nun discurso as CSC

gdo discurso. para a construción ou estratexias da retórica

CCECaproximación colectiva á e da oratoria del verdade. maneira ética em honesta, recoñecendo

as debilidades dorazoamento propio evalorando as achegasdo razoamento alleo.

ORB4.1.2. Identifica CAAas estrataxemas que CSCterxiversan ainformación.

a B4.2. Oratoria para aB4.2. Elaborar textos ORB4.2.1. Presenta CSCd participación activa napara intervir en ámbitos proxectos, achegas, CSIEE

ldemocracia. de participación social, opinións ou refutacións

reais ou simulados, con en ámbitos oraism respecto polas normas de diversos reais ouo convivencia e procurando ficticios.

a resolución pacífica dosORB4.2.2. Elabora CSCconflitos.discursos para a CSIEEdefensa lexítima dedereitos establecidos.

d B4.3. Representación dasB4.3. Desenvolver as ORB4.3.1. Recoñece CSC

g habilidades persoais erelacións interpersoais e a a manifestación dassociais no discurso.propia personalidade súas habilidadesAutoconfianza, empatía egrazas ao uso cívico da intrapersoais a travésasertividade. palabra. do discurso.

ORB4.3.2. Presenta CAAas súas ideas desde CSIEEunha perspectivaempática e sen agrediras outras persoas.

ORB4.3.3. CAADesenvolve habilidades CSCasertivas para expor as


s aprendizaxe clave

Propias ideas con CSIEEhonestidade, afirmandoos propios dereitos.

3º ESO.


Os contidos de 3º ESO son os que recolle o Decreto 86/2015 e que aparecen organizados en cincobloques de contidos. A continuación relacionámolos de xeito abreviado.Bloque 1. Comunicación oral: escoitar e falar B1.1. Comprensión e interpretación de textos orais propios dos medios de comunicación audiovisual.B1.2. Escoita crítica e reflexiva ante as mensaxes discriminatorias dos medios de comunicación, conespecial atención aos programas de carácter informativo.B1.3. Comprensión, interpretación e valoración de textos expositivos e argumentativos.B1.4. Comprensión, interpretación e valoración de textos orais usados no ámbito académico.B1.5. Desenvolvemento de habilidades de escoita cunha actitude de interese, cooperación e respectoante as intervencións orais, sobre todo en exposicións do profesorado ou do alumnado.B1.6. Valoración das producións orais emitidas cunha fonética galega correcta e actitude crítica ante osprexuízos que se poidan asociar a ela.B1.7. Participación activa en situacións propias do ámbito académico e de interese para o alumnadoque xeren intercambio de opinión.B1.8. Coñecemento, uso e aplicación de técnicas e estratexias necesarias para falar en público:planificación do discurso nas prácticas orais formais e informais.B1.9. Construción de discursos adecuados a distintos rexistros, coherentes e ben organizados sobretemas de interese persoal ou social da vida cotiá e académica.B1.10. Coñecemento e aplicación, con axuda das TIC, de técnicas e estratexias para a produción detextos orais sobre temas de actualidade.Bloque 2. Comunicación escrita: ler e escribir B2.1. Uso de técnicas de análise do contido e estratexias que facilitan a lectura comprensiva e crítica detextos.B2.2. Comprensión e interpretación de textos propios da vida cotiá e das relacións sociais:convocatorias, actas de reunión, regulamentos.B2.3. Comprensión e interpretación de textos propios dos medios de comunicación e distinción doscontidos informativos e das opinións en entrevistas, crónicas e reportaxes.B2.4 .Comprensión e interpretación dos textos propios do ámbito académico, especialmente osexpositivos e explicativos.B2.5. Identificación do tema e dos subtemas, a estrutura comunicativa das mensaxes e a intención doemisor dos textos expositivos e explicativos.B2.6. Uso case autónomo dos recursos que ofrecen as bibliotecas e as TIC para obter, organizar eseleccionar a información.B2.7. Actitude reflexiva e crítica ante a lectura de calquera tipo de texto, para detectar prexuízos ediscriminacións.B2.8. Lectura fluída en voz alta respectando os patróns fonéticos do galego.B2.9. Produción, en formato papel ou dixital, de textos propios da vida cotiá e das relacións sociais.B2.10. Produción, en soporte papel ou dixital, de textos propios dos medios de comunicación,fundamentalmente entrevistas, crónicas e reportaxes.B2.11. Produción, en soporte papel ou dixital, de textos expositivos do ámbito académico a partir dainformación obtida na biblioteca ou outras fontes de documentación.B2.12. Planificación, produción e revisión do texto con adecuación, coherencia, cohesión e respectopolas normas morfolóxicas, ortográficas e tipográficas.B2.13. Utilización das TIC para organizar os contidos, mellorar a presentación e corrixir erros.B2.14. Uso das TIC como un medio de comunicación e interrelación social a través da escritura.Bloque 3. Funcionamento da lingua

B3.1. Recoñecemento, explicación e uso de léxico amplo e preciso, con incorporación de fraseoloxía ede vocabulario temático.B3.2. Recoñecemento e identificación das categorías gramaticais.B3.3. Recoñecemento, explicación e uso dos procedementos de creación de palabras.B3.4. A fonética e a fonoloxía do galego con especial atención a posibles interferencias.B3.5. Uso progresivo, autónomo e eficaz dos dicionarios, das bibliotecas e doutras fontes de consultaen diferentes soportes, especialmente sobre cuestións de uso, de norma e como fonte de obtención deinformación.B3.6. Coñecemento, aplicación e valoración das normas ortográficas para conseguir unhacomunicación eficaz.B3.7. Uso reflexivo da puntuación en relación coa cohesión textual.B3.8. Recoñecemento das funcións sintácticas e das unidades que as desempeñan de cara á mellora daconstrución de textos orais e escritos con emprego dunha terminoloxía axeitada.B3.9. Recoñecemento e uso reflexivo dos nexos e conectores textuais máis comúns, en particular ospresentativos, secuenciadores de adición, e mais dos mecanismos de cohesión textual como a referenciainterna de tipo léxico.B3.10. Identificación da estrutura dun texto, a construcción dos parágrafos e a vinculación e progresióntemáticas en textos alleos e propios. Elaboración de textos atendendo a estes valores.B3.11. Recoñecemento e delimitación na intención comunicativa expresada.B3.12. Participación en proxectos nos que se utilicen varias linguas, tanto curriculares como outraspresentes no centro, relacionados cos Elementos Transversais e nos que se eviten estereotiposlingüísticos ou culturais.B3.13.Identificación e progresiva utilización dos coñecementos sobre as linguas para desenvolver unhacompetencia comunicativa integrada.Bloque 4. Lingua e sociedadeB4.1. Valoración das linguas como medios de relación interpersoal e de sinal de identidade dun pobo.B4.2. O plurilingüismo como expresión da riqueza cultural da humanidade e consciencia da necesidadee das potencialidades de enriquecemento persoal e colectivo do uso normalizado da lingua galega,afirmando o plurilingüismo.B4.3. A lusofonía.B4.4. Situación sociolingüística do galego, observación da situación sociolingüística en canto a usos eactitudes no contorno máis próximo (aula, barrio), con aproximación aos prexuízos lingüísticos máisevidentes.B4.5. O proceso de normalización, desenvolvemento de actitudes positivas cara ao proceso derecuperación do galego, favorecemento do xurdimento de vínculos positivos cara ao seu uso econsciencia da necesidade e das potencialidades de enriquecemento persoal e colectivo do usonormalizado da lingua galega.B4.6. Etapas da historia social da lingua galega desde 1916 ata a actualidade e análise e comprensióndas causas e consecuencias dos feitos máis relevantes.B4.7. Situación sociolingüística e legal das linguas do Estado español.B4.8. Os prexuízos lingüísticos.B4.9. Recoñecemento e valoración dos principais fenómenos que caracterizan as variedadesxeográficas, diastráticas e diafásicas da lingua galega e da función da lingua estándar, uso normalizadoda variante dialectal propia da zona e utilización e valoración da variante estándar da lingua ensituacións de carácter formal.Bloque 5. Educación literariaB5.1. Identificación e comprensión das distintas épocas e períodos da Literatura Galega desde as súasorixes na Idade Media ata 1916.B5.2. Selección, lectura autónoma e comentario de textos representativos da Literatura Galega desde aIdade Media ata 1916.B5.3. Lecturas expresivas e comprensivas, audicións e lecturas dramatizadas de textos narrativos,poéticos, teatrais e ensaísticos representativos da Literatura Galega desde a Idade Media ata 1916.

B5.4. Elaboración de traballos individuais e/ou en grupo, nos que se describan e analicen textosliterarios representativos da Literatura Galega desde a Idade Media ata 1916.B5.5. Consulta de fontes básicas de información e familiarización coas TIC para a realización detraballos e cita axeitada destas.B5.6. (Re)creación de textos sinxelos de intención literaria partindo das características dos traballadosna aula co fin de desenvolver o gusto pola escrita e a capacidade de expresión dos sentimentos e xuízos.No seguinte cadro, indícanse os aspectos que se traballan en cada unha das unidades, así como oscontidos e os estándares de aprendizaxe. Tanto os contidos como os estándares de aprendizaxe seránindicados a partir da indicación que aparece no Decreto e que no apartado de “Criterios de avaliación eestándares de aprendizaxe” desta Programación aparecen redactados de forma abreviada. Tras oestándar de aprendizaxe indícase tamén a abreviatura da Competencia clave que se traballa. Porén,queremos destacar, para dese xeito non reiterar constantemente a información, que todas as unidadesvan precedidas dun texto oral e doutro escrito cos cales se traballan ao longo de todo o curso osseguintes contidos relacionados cos estándares de aprendizaxe que se indican a continuación:


B1.4 LGB1.4.1 (CCL, CCA); LGB1.4.2 (CCL, CSC)

B1.6 LGB1.6.2 (CAA)

B1.7 LGB1.7.1 (CCL, CSC); LGB1.7.4 (CCL, CSC)

B1.9 LGB1.9.1 (CCL, CSC, CSIEE, CCEC)

B2.6 LGB2.6.1 (CCL, CAA, CD)

B2.11 LGB2.11.1 (CCL, CD)

B2.12 LGB2.12.3 (CCL, CAA, CD); LGB2.12.6 (CCL,CAA, CD)

B2.13 LGB2.13.1 (CCL, CD)

B3.10 LGB3.10.1 (CCL, CAA, CD)

B3.11 LGB3.11.1 (CCL, CSC)As 12 unidades, todas precedidas dunha lectura que serve de introdución aos contidos e con preguntasde comprensión, combinan aspectos relacionados cos cinco bloques de contidos relacionadosanteriormente.Todos estes contidos secuéncianse en 12 unidades nas cales se traballan os cinco bloques de contidorelacionados con anterioridade. Temporalización e concreción de cada estándar de aprendizaxe avaliable por trimestre:

T CONTIDOS

ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE(COMPETENCIAS CLAVE)

1º UNIDADE1

Os medios de comunicación. Oléxico do galego.Da palabra á oración.Regras xerais de acentuación.O xornalismo.Orixe e formación do galego.A literatura. As disciplinas literarias.Historia da literatura galega.

B1.10B2.1B2.3B3.6B4.4B4.6B5.1

LGB1.10.1 (CSIEE, CAA, CD)LGB2.1.1 (CCL, CAA,)LGB2.3.1 (CCL, CSC); LGB2.3.2(CCL, CSC)LGB3.6.1 (CCL, CAA)LGB4.4.1 (CCL)LGB4.4.1 (CCL)LGB5.1.1 (CCL); LGB5.1.2 (CCL)

1º UNID

A paisaxe mariña. A acrecentamentodo léxico.As frases substantivas, adxectivas eadverbiais.

B1.6B3.6B3.8B5.2

LGB1.6.1 (CCL, CAA)LGB3.6.1 (CCL, CAA)LGB3.8.1 (CCL, CAA)LGB5.2.1 (CCL)

ADE2

Ditongo, tritongo e hiato (i).O cineO galego na Idade MediaA lírica medieval (i). A cantiga deamigo. A cantiga de amor.

B5.3B4.6

LGB5.2.3 (CCL)LGB5.2.4 (CCL)LGB5.3.1 (CCL)LGB5.3.2 (CCL)LGB4.4.2 (CCL, CSC)LGB4.4.3 (CCL, CSC)LGB4.4.4 (CCL, CSC)LGB4.4.5 (CCL, CSC)

1º UNIDADE3

As plantas. A derivación: os sufixos.A frase preposicional.Ditongo, tritongo e hiato (ii)O programa de radioLingua e medios de comunicaciónA literatura medieval (ii). A cantigade escarnio e maldicir.

B1.6B3.6B5.2B5.3

LGB1.6.1 (CCL, CAA)LGB3.6.1 (CCL, CAA)LGB5.2.1 (CCL)LGB5.2.3 (CCL)LGB5.2.4 (CCL)LGB5.3.1 (CCL)LGB5.3.2 (CCL)

2º UNIDADE4

A paisaxe urbana. A derivación: osprefixos.A oración simple: o predicado.O acento diacríticoA acta de reuniónA linguaxe non sexistaA prosa medieval

B2.2B3.6B5.2B5.3B2.9

LGB2.2.1 (CCL, CSC); LGB2.2.2(CCL, CSC)LGB3.6.1 (CCL, CAA)LGB3.8.1 (CCL, CAA)LGB5.2.1 (CCL); LGB5.2.3 (CCL);LGB5.2.4 (CCL)LGB5.3.1 (CCL); LGB5.3.2 (CCL)LGB2.9,1 (CCL, CSC, CD)

2º UNIDADE5

Os animais (i). A composiciónO suxeitoAcentuación: casos problemáticosO texto didáctico-expositivo.O galego nos séculos XV-XVIIIOs Séculos Escuros.

B2.4B2.5B3.6B5.2B5.3B4.4B4.6

LGB2.4.1 (CCL, CAA); LGB2.4.2(CCL, CAA, CD)LGB2.5.1 (CCL, CAA)LGB3.8.1 (CCL, CAA)LGB3.6.1 (CCL, CAA)LGB5.2.1 (CCL); LGB5.2.3 (CCL);LGB5.2.4 (CCL); LGB5.3.1 (CCL)LGB5.3.2 (CCL); LGB4.4.2 (CCL, CSC); LGB4.4.3(CCL, CSC)LGB4.4.4 (CCL, CSC); LGB4.4.5(CCL, CSC, CD)LGB4.4.3 (CCL, CSC, CD)

2º UNIDADE6

Os animais (ii). A parasíntese.O complemento directo e indirectoO guiónO simposioO galego no século XIXPrerrexurdimento. Rexurdimento:narrativa e teatro.

B1.8B3.7B3.8B4.4B5.2B5.3B4.4

LGB1.8.1 (CCL); LGB1.8.2 (CCL)LGB3.7.1 (CCL)LGB3.8.1 (CCL, CAA)LGB4.4.3 (CCL, CSC); LGB4.4.5(CCL, CSC, CD)LGB5.2.1 (CCL); LGB5.2.3 (CCL);LGB5.2.4 (CCL)LGB5.3.1 (CCL); LGB5.3.2 (CCL)LGB4.4.2 (CCL, CSC); LGB4.4.3(CCL, CSC); LGB4.4.4 (CCL, CSC);LGB4.4.5 (CCL, CSC)

3º UN

A paisaxe natural. Palabraspatrimoniais e cultismos.

B3.7B3.8

LGB3.7.1 (CCL)LGB3.8.1 (CCL, CAA)

IDADE7

O atributo e o predicativo.A gramática textual (i): aadecuaciónO punto e a comaA biografíaO conflito lingüístico. Bilingüismo ediglosia.Rexurdimento: lírica (i). Rosalía deCastro.

B5.2B5.3B4.1B4.2B4.4

LGB5.2.1 (CCL)LGB5.2.3 (CCL)LGB5.2.4 (CCL)LGB5.3.1 (CCL)LGB5.3.2 (CCL)LGB4.1.2 (CCL)LGB4.2.1 (CCL,C SC); LGB4.2.2(CCL,C SC)

3º UNIDADE8

A administración e as leis. Familiasléxicas.O suplemento e o complementocircunstancialA gramática textual (ii): acoherenciaO punto e coma, os dous puntos e ospuntos suspensivos.A solicitude e a instancia.Normalización lingüísticaRexurdimento: lírica (ii): ManuelCurros Enríquez

B2.2B3.7B3.8B5.2B5.3B4.5

LGB2.2.1 (CCL, CSC); LGB2.2.2(CCL)LGB3.7.1 (CCL)LGB3.8.1 (CCL, CAA)LGB5.2.1 (CCL)LGB5.2.3 (CCL); LGB5.2.4 (CCL)LGB5.3.1 (CCL); LGB5.3.2 (CCL)LGB4.3.1 (CCL,C SC); LGB4.3.3(CCL,C SC)

3º UNIDADE9

Os deportes. Os préstamoslingüísticosA gramática textual (iii): a cohesión.Outros signos ortográficosA entrevistaInterferencias lingüísticasRexurdimento: lírica (iii): EduardoPondal

B.2.3B2.10B2.12B3.9B4.5B5.2B5.3

LGB2.3.2 (CCL, CSC)LGB2.10.1 (CCL, CD)LGB2.12.1 (CCL, CAA)LGB3.9.1 (CCL)LGB4.2.3 (CCL)LGB5.2.1 (CCL); LGB5.2.3 (CCL);LGB5.2.4 (CCL)LGB5.3.1 (CCL)

Contidos mínimosLingua galega e literatura. 3º ESOBloque 1. Comunicación oral: escoitar e falar

• Comprensión, interpretación, escoita crítica e reflexiva de textos orais propios dos medios decomunicación audiovisual.

• Comprensión, interpretación e valoración de textos orais ou escritos de tipo expositivo ouargumentativo.

• Valoración das producións orais emitidas cunha fonética galega correcta e actitude crítica anteos prexuízos que se poidan asociar a ela.

• Coñecemento, uso e aplicación de técnicas e estratexias necesarias para falar en público:planificación do discurso nas prácticas orais formais e informais.

• Construción de discursos adecuados a distintos rexistros, coherentes e ben organizados sobretemas de interese persoal ou social da vida cotiá e académica.

• Coñecemento e aplicación, con axuda das TIC, de técnicas e estratexias para a produción detextos orais sobre temas de actualidade.

Bloque 2. Comunicación escrita: ler e escribir • Comprensión e interpretación de textos propios da vida cotiá e das relacións sociais, e dos

medios de comunicación• Comprensión e interpretación dos textos propios do ámbito académico, especialmente os

expositivos e explicativos.

• Identificación do tema e dos subtemas, a estrutura comunicativa das mensaxes e a intención doemisor dos textos expositivos e explicativos.

• Uso dos recursos que ofrecen as bibliotecas e as TIC .• Lectura fluída en voz alta respectando os patróns fonéticos do galego.• Produción, en formato papel ou dixital, de textos propios da vida cotiá e das relacións sociais e

dos medios de comunicación.• Produción, en soporte papel ou dixital, de textos expositivos do ámbito académico.• Planificación, produción e revisión do texto con adecuación, coherencia, cohesión e respecto

polas normas morfolóxicas, ortográficas e tipográficas.• Utilización das TIC para organizar os contidos, mellorar a presentación e corrixir erros.

Bloque 3. Funcionamento da lingua• Recoñecemento, explicación e uso de léxico amplo e preciso, con incorporación de fraseoloxía

e de vocabulario temático.• Recoñecemento e identificación das categorías gramaticais.• Recoñecemento, explicación e uso dos procedementos de creación de palabras.• A fonética e a fonoloxía do galego con especial atención a posibles interferencias.• Coñecemento, aplicación e valoración das normas ortográficas e dos signos de puntuación.• Recoñecemento das funcións sintácticas e das unidades que as desempeñan.• Recoñecemento e uso dos nexos e conectores textuais máis comúns e mais dos mecanismos de

cohesión textual.• Identificación da estrutura dun texto, construción dos parágrafos e a vinculación e progresión

temáticas en textos alleos e propios. Elaboración de textos atendendo a estes valores.• Recoñecemento e delimitación na intención comunicativa expresada.• Identificación e progresiva utilización dos coñecementos sobre as linguas para desenvolver

unha competencia comunicativa integrada.Bloque 4. Lingua e sociedade

• Valoración das linguas como medios de relación interpersoal e de sinal de identidade dun pobo.• O plurilingüismo como expresión da riqueza cultural da humanidade e consciencia da

necesidade e das potencialidades de enriquecemento persoal e colectivo do uso normalizado dalingua galega, afirmando o plurilingüismo. A lusofonía.

• Situación sociolingüística do galego (usos e actitudes).• O proceso de normalización.• Etapas da historia social da lingua galega desde 1916 ata a actualidade e análise e comprensión

das causas e consecuencias dos feitos máis relevantes.• Situación sociolingüística e legal das linguas do Estado español.• Os prexuízos lingüísticos.• As variedades xeográficas, diastráticas e diafásicas da lingua galega.• A función da lingua estándar.

Bloque 5. Educación literaria• Identificación e comprensión das distintas épocas e períodos da Literatura Galega desde as súas

orixes na Idade Media ata 1916.• Lectura autónoma e comentario de textos representativos da Literatura Galega desde a Idade

Media ata 1916.• Lecturas expresivas e comprensivas de textos representativos da Literatura Galega desde a

Idade Media ata 1916.• Descrición e análise de textos literarios representativos da Literatura Galega desde a Idade

Media ata 1916.

Segunda lingua estranxeira: portugués. 3º ESO

Os contidos mínimos desta materia correspóndense cos contidos establecidos polo Decreto 86/2015, eque a continuación resumimos:Bloque I. Comprensión de textos orais.B1.1. Estratexias de comprensión: a) Mobilización de información previa sobre o tipo de tarefa e otema. b) Identificación do tipo textual, adaptando a comprensión a el. c) Distinción de tipos decomprensión (sentido xeral, información esencial e puntos principais). d) Formulación de hipótesessobre contido e contexto. e) Inferencia e formulación de hipóteses sobre significados a partir dacomprensión de elementos significativos, lingüísticos e paralingüísticos, do coñecemento doutraslinguas e de elementos non lingüísticos. d) Reformulación de hipóteses a partir da comprensión denovos elementos.B1.2. Tolerancia da comprensión parcial ou vaga nunha situación comunicativa.B1.3. Perseveranza no logro da comprensión oral, reescoitando o texto gravado ou solicitandorepetición do dito.Bloque 2. Produción de textos oraisB2.1. Estratexias de produción:– Planificación: a) Identificación do contexto, o destinatario e a finalidade da produción ou dainteracción. b) Adecuación do texto ao destinatario, ao contexto e á canle.– Execución: a) Concepción da mensaxe con claridade, distinguindo a súa idea ou ideas principais, e asúa estrutura básica. b) Activación dos coñecementos previos sobre modelos e secuencias deinteracción, e elementos lingüísticos previamente asimilados e memorizados. c) Expresión da mensaxecon claridade e coherencia básica, estruturándoa adecuadamente e axustándose aos modelos e ásfórmulas de cada tipo de texto. d) Reaxuste da tarefa ou da mensaxe tras valorar as dificultades e osrecursos lingüísticosdispoñibles. e) Compensación das carencias lingüísticas mediante procedementoslingüísticos (modificación de palabras de significado parecido; definición ou reformulación dun termoou expresión; Uso da lingua materna ou "estranxeirización" de palabras da lingua meta; petición deaxuda.), e paralingüísticos (sinalación de obxectos, uso de deícticos ou realizar accións que aclaran osignificado; uso da linguaxe corporal culturalmente pertinente; uso de elementos cuasilésimples paratomar ou manter a quenda de palabra, aínda que poidan darse desaxustes na adaptación ao interlocutor.)B2.2. Actitude de respecto cara a si mesmo/a e cara ás demais persoas para comprender e facersecomprender.2.3. Rutinas ou modelos elementais de interacción segundo o tipo de situación de comunicación: saúdose despedidas, felicitacións, invitacións, expresións da dor, conversa telefónica, compravenda, e outrasigualmente cotiás e básicas.Bloque 3. Comprensión de textos escritosB3.1. Estratexias de comprensión: a) mobilización de información previa sobre o tipo de tarefa e otema, a partir da información superficial; b) identificación do tipo de lecturademandado pola tarefa; c) distinción de tipos de comprensión necesarios para a realización da tarefa; d)formulación de hipóteses sobre contido e contexto; e) inferencia e formulación de hipóteses sobresignificados a partir da comprensión de elementos significativos, lingüísticos e paratextuais, e docoñecemento e as experiencias noutras linguas; e) reformulación de hipóteses a partir da comprensiónde novos elementos.Bloque 4. Produción de textos escritosB4.1. Estratexias de produción:– Planificación: a) Mobilización e coordinación das propias competencias xerais e comunicativas, cofin de realizar eficazmente a tarefa; b) Localización e uso adecuadode recursos lingüísticos ou temáticos; c) Uso de elementos coñecidos obtidos de modelos moi sinxelosde textos escritos, para elaborar os propios textos.– Execución: a) Elaboración dun borrador seguindo textos modelo. b) Estruturación do contido dotexto. c) Organización do texto en parágrafos curtos abordando en cada un unha idea principal,conformando entre todos o seu significado ou a idea global. d) Expresión da mensaxe con claridade

axustándose aos modelos e ás fórmulas de cada tipo de texto. e) Reaxuste da tarefa ou da mensaxe ,trasvalorar as dificultades e os recursos lingüísticos dispoñibles. f) Recurso aos coñecementos previos .– Revisión: a) Identificación de problemas, erros e repeticións. b) Atención ás convencións ortográficase aos signos de puntuación. c) Presentación coidada do texto d) Reescritura definitiva.Bloque 5: Coñecemento da lingua, e consciencia intercultural e plurilingüeB5.1. Patróns sonoros, acentuais, rítmicos e de entoación básicos (sons e fonemas vocálicos econsonánticos, así como as súas agrupacións; procesos fonolóxicos máis básicos; acento fónico doselementos léxicos illados e na oración).B5.2. Patróns gráficos e convencións ortográficas (uso das normas básicas de ortografía; utilizaciónadecuada dos signos de puntuación).B5.3. Aspectos socioculturais e sociolingüísticos: a) Recoñecemento e uso de convencións sociaisbásicas e normas de cortesía propias da súa idade e de rexistros informal e estándar, e da linguaxe nonverbal elemental na cultura estranxeira. b) Achegamento a algúns aspectos culturais visibles: hábitos,horarios, actividades ou celebracións máis significativas; condicións de vida elementais (vivenda);relacións interpersoais (familiares, de amizade ou escolares), comida, lecer, deportes, comportamentosproxémicos básicos, lugares máis habituais, etc.; e a costumes, valores e actitudes moi básicos e máisevidentes sobre aspectos propios da súa idade nos países onde se fala a lingua estranxeira. c)Identificación dalgunhas similitudes e diferenzas elementais e máis significativas nos costumes cotiánsentre os países onde se fala a lingua estranxeira e o noso. d) Actitude receptiva e respectuosa cara áspersoas, os países e as comunidades lingüísticas que falan outra lingua e teñen unha cultura diferente ápropia.B5.4. Plurilingüismo: a) Identificación de similitudes e diferenzas entre as linguas que coñece paramellorar a súa aprendizaxe e lograr unha competencia comunicativa integrada. b) Participación enproxectos nos que se utilizan varias linguas e relacionados cos elementos transversais, evitandoestereotipos lingüísticos ou culturais, e valorando positivamente as competencias que posúe comopersoa plurilingüe.B5.5. Funcións comunicativas: a) Iniciación e mantemento de relacións persoais e sociais básicaspropias da súa idade. b) Descrición de calidades físicas e abstractas moi básicas de persoas, obxectos,lugares e actividades. c) Narración de acontecementos e descrición de estados e situacións presentes, eexpresión moi básica de sucesos futuros. d) Petición e ofrecemento de información e indicacións, eexpresión moi sinxela de opinións e advertencias. e) Expresión do coñecemento, o descoñecemento e acerteza. f) Expresión da vontade, a intención, a orde, a autorización e a prohibición. g) Expresión dointerese, a aprobación, o aprecio, a satisfacción e a sorpresa, así como os seus contrarios. h)Establecemento e mantemento básicos da comunicación e a organización elemental do discurso.B5.6. Léxico oral e escrito básico de uso común relativo a: a) Identificación persoal elemental; vivenda,fogar e contexto; actividades básicas da vida diaria; familia e amizades; traballo, tempo libre, lecer edeporte; vacacións; saúde máis básica e coidados físicos elementais; educación e estudo; comprasbásicas; alimentación e restauración; transporte, tempo meteorolóxico e tecnoloxías da información eda comunicación. b) Expresións fixas, enunciados fraseolóxicos moi básicos e moi habituais (saúdos,despedidas, preguntas por preferencias, expresións sinxelas de gustos), e léxico sobre temasrelacionados con contidos moi sinxelos e predicibles doutras áreas do currículo.B5.7. Estruturas sintácticodiscursivas propias de cada idioma.

A secuenciación deste contidos estrutúrase en seis unidades:UNIDADE 1Competencias:PresentarseDar e pedir informacións de tipo persoal,profesional e de ocupación no tempo libreFalar sobre accións habituais no pasadoFacer a descrición do pasadoFacer pedidos con delicadezaÁreas lexicais

Identificación e caracterización persoalActividades no tempo libreCalidades e defectosO día a día e hábitos en presenteDescrición físicaGramáticaPretérito imperfecto / Pretérito perfecto simpleFonética

Palabras coa última sílaba tónica (agudas)UNIDADE 2Competencias:Comprender anuncios publicitarios e folletospublicitariosComprender informacións, instrucións eexplicacións en diferentes áreas de servizoAconsellarExpresar a opiniónÁreas lexicaisServizos

PublicidadeAvisos, regras, intruciónsNomes e funcións de obxectos útilesGramáticaInfinitivo persoal e infinitivo impersoalFonéticaPalabras con diferentes sílabas tónicas (agudas,graves e esdrúxulas)

UNIDADE 3Competencias:Comprender a programación televisivaExpresar a opiniónFacer comparaciónsFalar de accións anteriores a outras no pasadoComprender entrevistas na prensa escritaContar a historia de un filmeÁreas lexicaisProgramación de televisión

Cinema e espectáculosMúsica: o fadoEntrevistaGramáticaParticipio pasado (regular e irregular)Perfecto máis que perfecto compostoPalabras derivadas por prefixaciónFonéticaConsoantes mudas

UNIDADE 4Competencias:Comprender informacións sobre o estado do tempoFalar sobre o estado do tempo e as súasconsecuenciasComprender o horóscopoFormular preguntas que expresan dúbidaFacer previsións para o futuroÁreas lexicaisO estado do tempo. Mapas coa previsión

Catástrofes naturaisPrevisións para o futuroHoróscopo. SupersticiónsGramáticaFuturo imperfecto de indicativoSerá que...?FonéticaPalabras con c, ç, s ou ss

UNIDADE 5Competencias:Comprender menúsDar opinión e defendelaArgumentarAconsellarComprender e analizar a información de gráficosComprender artigos de prensa escrita relacionadosco temaReproducir o que alguén diComparar a situación en Portugal coa nosa.Áreas lexicais

No restauranteAlimentación equilibrada e saúdeRoda dos alimentos e pirámide alimenticiaComida vexetarianaHábitos sociais prexudiciais: tabaco e alcolGramáticaCondicionalImperfecto de indicativo / CondicionalDiscurso indirectoFonéticaPalabras con ch ou x

UNIDADE 6Competencias:Falar de acontecementos que comezaran no pasadoe continúan ata o presenteExpresar a opinión sobre o estres.AconsellarResponder a un test para coñecer o nivel de estresComprender artigos de prensa escrita relacionadosco tema

Analizar un gráfico co resultado de aulas noximnasioÁreas lexicaisCausas e consecuencias do estres.Test ao nivel de estres. Como superaloO deporte e a saúdeModalidades deportivas. Deportes de alto riscoMapa co resultado de diferentes aulas nun ximnasioGramática

Pretérito perfecto composto do indicativoFonética

O s ou z


Trimestre

Unidade

Contidos Estándares de aprendizaxe (competencia)

1º 1 B1B2.2B2.4B2.9B3.4B3.6B4.1B5.2


1º 2 B2.3B2.8B2.11B3.1B3.6B5.4


2º 3 B.4.4B3.1B3.6B2.3


2º 4 B4.1B3.1B3.6


3º 5 B2.4B2.8B4.3B3.2B3.6


3º 6 B2.4B2.8B4.3B3.2B3.6


Contidos mínimos

Segunda lingua estranxeira: portuguésBloque I. Comprensión de textos orais.

• Estratexias de comprensión: a) Mobilización de información previa sobre o tipo de tarefa e otema. b) Identificación do tipo textual, adaptando a comprensión a el. c) Distinción de tipos decomprensión (sentido xeral, información esencial e puntos principais). d) Formulación dehipóteses sobre contido e contexto. e) Inferencia e formulación de hipóteses sobre significados apartir da comprensión de elementos significativos, lingüísticos e paralingüísticos, docoñecemento doutras linguas e de elementos non lingüísticos. d) Reformulación de hipóteses apartir da comprensión de novos elementos.

• Tolerancia da comprensión parcial ou vaga nunha situación comunicativa.• Perseveranza no logro da comprensión oral, reescoitando o texto gravado ou solicitando

repetición do dito.Produción de textos orais

• Estratexias de produción: planificación e execución• Actitude de respecto cara a si mesmo/a e cara ás demais persoas para comprender e facerse

comprender.• Rutinas ou modelos elementais de interacción segundo o tipo de situación de comunicación:

saúdos e despedidas, felicitacións, invitacións, expresións da dor, conversa telefónica,compravenda, e outras igualmente cotiás e básicas.

Comprensión de textos escritos• Mobilización de información previa, identificación do tipo de lectura demandado pola tarefa,

distinción de tipos de comprensión necesarios para a realización da tarefa, formulación dehipóteses sobre contido e contexto, inferencia e formulación de hipóteses sobre significados apartir da comprensión de elementos significativos, lingüísticos e paratextuais, e do coñecementoe as experiencias noutras linguas, reformulación de hipóteses a partir da comprensión de novoselementos.

• Bloque 4. Produción de textos escritos• Mobilización e coordinación das propias competencias xerais e comunicativas, co fin de realizar

eficazmente a tarefa; localización e uso adecuado de recursos lingüísticos ou temáticos e uso deelementos coñecidos obtidos de modelos moi sinxelos de textos escritos, para elaborar ospropios textos.

• Estruturación do contido dun texto, organización do texto en parágrafos curtos , expresión damensaxe con claridade axustándose aos modelos e ás fórmulas de cada tipo de texto.

• Identificación de problemas, erros e repeticións, atención ás convencións ortográficas e aossignos de puntuación e presentación coidada do texto.

Bloque 5: Coñecemento da lingua, e consciencia intercultural e plurilingüe• Sons e fonemas vocálicos e consonánticos, así como as súas agrupacións; procesos fonolóxicos

máis básicos.• Uso das normas básicas de ortografía e utilización adecuada dos signos de puntuación.• Recoñecemento e uso de convencións sociais básicas e normas de cortesía propias da súa idade

e de rexistros informal e estándar, e da linguaxe non verbal elemental na cultura estranxeira. • Achegamento a algúns aspectos culturais visibles.• Identificación dalgunhas similitudes e diferenzas elementais e máis significativas nos costumes

cotiáns entre os países onde se fala a lingua estranxeira e o noso. • Identificación de similitudes e diferenzas entre as linguas que coñece para mellorar a súa

aprendizaxe e lograr unha competencia comunicativa integrada.• Iniciación e mantemento de relacións persoais e sociais básicas propias da súa idade, descrición

de calidades físicas e abstractas moi básicas, narración de acontecementos e descrición deestados e situacións presentes, petición e ofrecemento de información e indicacións, e expresiónmoi sinxela de opinións e advertencias.

• Léxico oral e escrito básico de uso común relativo á identificación persoal elemental; vivenda,fogar e contexto; actividades básicas da vida diaria; familia e amizades; traballo, tempo libre,lecer e deporte; vacacións; saúde máis básica e coidados físicos elementais; educación e estudo;

compras básicas; alimentación e restauración; transporte, tempo meteorolóxico e tecnoloxías dainformación e da comunicación.

• Expresións fixas, enunciados fraseolóxicos moi básicos e moi habituais e léxico sobre temasrelacionados con contidos moi sinxelos e predicibles doutras áreas do currículo.

• Estruturas sintácticodiscursivas propias de cada idioma.

4º ESO.


Os contidos de 4º da ESO establéceos o Decreto 86/2015 e reproducímolos a continuación de xeitoabreviado.Bloque 1. Comunicación oral. Escoitar e falar

B1.1. Comprensión e interpretación de textos propios dos medios de comunicación audiovisual, conespecial atención aos xéneros de carácter argumentativo.

Escoita e visionamento comprensivo de textos orais do ámbito audiovisual. Análise guiada de textos orais.

B1.2. Comprensión e análise de textos publicitarios dos medios de comunicaciónaudiovisual.Análise guiada de textos publicitarios.B1.3. Comprensión e interpretación de textos orais expositivos e argumentativos do ámbitoeducativo (presentacións, relatorios e intervencións en mesas redondas).Escoita comprensiva de presentacións orais e relatorios.B1.4. Comprensión, interpretación e valoración de textos orais de natureza diversa.

Escoita comprensiva e análise de textos orais de diversa índole.B1.5. Desenvolvemento de habilidades de escoita activa, cunha actitude de interese, decooperación e de respecto.

Avaliación de producións orais propias e alleas. Aprendemos a escoitar. Consellos para escoitar ben.

B1.6. Participación nas producións orais cunha fonética e prosodia correcta, valoración destapronuncia e actitude crítica ante os prexuízos que se poidan asociar a ela.

Análise guiada de textos orais. Reflexión sobre a pronuncia en textos orais. Actividades de expresión oral.

B1.7. Produción de discursos orais, en intervencións espontáneas, adecuados á situación e áintención comunicativa desexada, con coherencia, cohesión e corrección.

Actividades de expresión oral. B1.8. Escoita crítica e reflexiva que permite identificar prexuízos e mensaxes discriminatorias. Análise guiada de textos orais.

B1.9. Coñecemento e uso progresivamente autónomo das estratexias necesarias para aprodución de textos orais, de técnicas para aprender a falar en público e uso das TIC.

Expresión oral: simulación dunha entrevista. Expoñemos os nosos coñecementos. Contido. Expresión. Expresión oral: exposición planificada. Expresión oral: elaboración dun texto oral publicitario.

B1.10. Aplicación dos coñecementos gramaticais á avaliación e mellora da expresión oral erecoñecemento en exposicións orais propias e alleas das dificultades expresivas.

Avaliamos as nosas producións orais. Adecuación. Coherencia. Cohesión.

Corrección. Prosodia. Actitudes. Normas de cortesía.

Posta en escena.B1.11. Participación activa e argumentada en debates nos que se expresen opinións acerca duntema de actualidade.

Participación activa en faladoiros.Participación activa en debates.B1.12. Participación en interaccións orais sobre temas de interese persoal ou social ou asuntosda vida cotiá, en diferentes rexistros.

Expresión oral: participación activa en conversas de diversa índole. Expresión oral: reflexión sobre os textos. Expresión oral: exposición breve. Expresión oral: narración breve.

Expresión oral: simulación dunha entrevista de traballo.B1.13. Valoración da lingua oral como un instrumento de aprendizaxe e de relación social.

Bloque 2. Comunicación escrita. Ler e escribirB2.1. Uso de técnicas e estratexias que facilitan a lectura comprensiva e crítica de textos.

Actividades de comprensión textual. B2.2. Comprensión e interpretación de textos propios da vida cotiá relacionados co ámbitolaboral, administrativo e comercial.

A correspondencia formal. O contrato. O currículo.

B2.3. Comprensión e interpretación de textos relacionados co ámbito educativo, tanto materiaisde consulta (dicionarios, glosarios, enciclopedias, etc.), como libros de texto e recursos detemas especializados en Internet.

Consulta de diversos materiais complementarios. Resumo e comentario dos contidos do libro.

Análise e interpretación de mapas e gráficos. B2.4. Comprensión e interpretación de textos argumentativos. Lectura expresiva e comprensiva: «A miña alma é “brasilega”», texto de Sérgio Tannus en

Luzes.Lectura e análise de textos argumentativos diversos.

B2.5. Comprensión e interpretación de textos xornalísticos de opinión: carta ao director,editorial, columna e artigo de opinión.

Os xéneros xornalísticos de opinión. O editorial. O artigo de opinión. A columna. B2.6. Comprensión e interpretación das mensaxes explícitas e implícitas que transmiten os

textos publicitarios dos medios de comunicación. Lectura comprensiva de textos publicitarios. Os textos publicitarios.

Algúns recursos estilísticos. B2.7. Lectura crítica e reflexiva que permita identificar usos lingüísticos discriminatorios. Análise guiada de textos diversos. Reflexión sobre os textos.

B2.8. Uso autónomo dos recursos que ofrecen as bibliotecas e as TIC para obter informacióncomplementaria.

Os xornais dixitais. Características dos xornais dixitais. Algúns xornais dixitais en galego. B2.9. Uso de técnicas e estratexias para producir textos escritos adecuados, coherentes e ben

cohesionados desde o punto de vista comunicativo (planificación, organización, redacción erevisión).

Aprendemos a redactar I. Erros habituais de redacción: ambigüidade e cacofonía ou rima interna. Aprendemos a redactar II. Erros habituais de redacción: silepse, anacoluto, elipse e redundancia. B2.10. Utilización das TIC para corrixir e mellorar a presentación dos escritos, para difundir os

textos propios, coñecer outros alleos e intercambiar opinións. O blog. As redes sociais. Vantaxes e desvantaxes das redes sociais. Escribir co procesador de textos. A fonte ou tipo de letra. O corpo de letra. Emprego do procesador de textos B2.11. Produción, en soporte impreso ou dixital, de textos propios da vida cotiá pertencentes ao

ámbito laboral, administrativo e comercial. Expresión escrita: redacción dunha instancia. Expresión escrita: redacción de cartas formais. Expresión escrita: transformación dun contrato. Expresión escrita: redacción de currículos. B2.12. Produción, en soporte impreso ou dixital, de cartas á dirección e columnas de opinión.

Redacción dun editorial.

B2.13. Composición en soporte impreso ou dixital de textos argumentativos, redactados a partirda información obtida de distintas fontes.

Expresión escrita: redacción de textos breves. Expresión escrita: redacción de textos argumentativos. B2.14. Valoración da escritura como un instrumento de aprendizaxe, de relación social e

enriquecemento persoal. Lectura comprensiva dun cómic: «Os camiños da vida», de Jacobo Fernández Serrano. O teatro. O texto teatral. A representación teatral. A música e a poesía. A relación entre a música e a poesía. Poesía e música galega na actualidade

Bloque 3. Funcionamento da lingua

B3.1. Recoñecemento, explicación e uso de léxico suficientemente amplo e preciso, conincorporación de fraseoloxía e de vocabulario temático.

Riqueza léxica. Léxico: as viaxes. Léxico: o urbanismo e a construción.

Léxico: a administración pública e a cidadanía. Léxico: utensilios de cociña e electrodomésticos. Léxico: a xustiza. Léxico: a descrición do carácter. Léxico: o comercio. Dúbidas léxicas. Léxico: a gastronomía e os restaurantes.

B3.2. Recoñecemento e uso das formas verbais da lingua galega e das perífrases. Reflexión sobre a lingua a partir dos textos.

B3.3. Recoñecemento, explicación e uso dos procedementos de creación de palabras. Reflexión sobre a lingua a partir dos textos.

B3.4. A fonética e a fonoloxía do galego, con especial atención a posibles interferencias (apertura dasvogais de grao medio, o n velar ou a entoación).

Análise de textos orais propios e alleos. Actividades de expresión oral.

B3.5. Uso eficaz dos dicionarios e doutras fontes de consulta, tanto en papel como en soporteelectrónico, especialmente sobre cuestións de uso (semántico e sintáctico) e de normativa.

Uso de dicionarios impresos e dixitais.B3.6. Aplicación e valoración das normas ortográficas e morfolóxicas da lingua galega.

Maiúsculas e minúsculas. Casos en que se usan maiúsculas. Casos en que se usa inicial minúscula. Signos de interrogación e exclamación. Abreviaturas. Siglas. Acrónimos. Símbolos. Porque, porqué, por que. Senón, se non. Hai, ai, aí. Haber, a ver. A escrita dos números. Números cardinais. Números ordinais. Os números nos textos formais.

B3.7. Análise e uso reflexivo da puntuación en relación coa cohesión sintáctica. Puntuación: punto, coma, punto e coma. Puntuación: dous puntos e puntos suspensivos.

B3.8. As principais regras de combinación impostas polos predicados en función dos seus argumentos;estruturas sintácticas e tipos de oración segundo a natureza do predicado.

Orde dos elementos na oración. A sintaxe: unidades e funcións. As unidades. As funcións. Subordinación, coordinación e interdependencia. A frase: simple e complexa. Frases endocéntricas.

Frases exocéntricas. Estruturas coordinadas. Cláusulas e oracións. O predicado. Tipos de cláusulas segundo a natureza do predicado. O suxeito. Suxeito elidido e suxeito cero. Unidades que desempeñan a función de suxeito. O complemento directo. Identificación. Unidades que funcionan como CD. O complemento indirecto. Identificación. Unidades que funcionan como CI. O complemento axente. O complemento circunstancial. O suplemento. O atributo. O predicativo. As cláusulas subordinadas: substantivas, adxectivas e adverbiais. As oracións. Oracións bipolares. Oracións coordinadas.


986 644406 986 644397 [email protected]

B3.9. Recoñecemento e uso reflexivo dos nexos e conectores textuais máis comúns, en particular osde causa e consecuencia, os de condición e hipótese e os conclusivos, e mais dos mecanismos decohesión textual.

Análise de textos.

B3.10. Identificación da estrutura dun texto, a construción dos parágrafos e a vinculación eprogresión temáticas en textos alleos e propios, e elaboración de textos de acordo con estesparámetros.

O parágrafo I. A estrutura interna dos parágrafos. O parágrafo II. A extensión do parágrafo. A extensión da oración. Tipos de parágrafos I. O parágrafo de enumeración. O parágrafo de secuencia. Tipos de parágrafos II. O parágrafo de desenvolvemento dunha idea. O parágrafo de enunciado / solución. Tipos de parágrafos III. O parágrafo de causa / efecto. O parágrafo de comparación / contraste.

B3.11. Identificación e explicación dos trazos que permiten diferenciar e clasificar os xénerostextuais, especialmente os argumentativos.

A intención do texto: denotación e connotación. Os textos argumentativos. Características e estrutura. Análise dun texto argumentativo.

B3.12. Adecuación dos textos en función do contexto, do tema e do tipo de texto. Análise e expresión textual.

B3.13. Participación en proxectos (elaboración de materiais multimedia, folletos, carteis, recensiónde libros e películas, etc.) nos que se utilicen varias linguas, tanto curriculares como outraspresentes no centro docente, relacionados cos elementos transversais e nos que se evitenestereotipos lingüísticos ou culturais.

B3.14. Identificación e progresiva utilización dos coñecementos sobre as linguas para desenvolverunha competencia comunicativa integrada.

Desenvolvemento dunha competencia comunicativa integrada.Bloque 4. Lingua e sociedade

B4.1. Valoración das linguas como medios de relación interpersoal e de sinal de identidade dunpobo.O plurilingüismo como expresión da riqueza cultural da humanidade.A lusofonía nas linguas do mundo no século XXI.

72


986 644406 986 644397 [email protected]

Reflexión sobre o plurilingüismo. Lusofonía: a súa importancia no século XXI.

B4.2. Situación sociolingüística de Galicia. A presenza da lingua galega nos principais ámbitos econtextos sociais e privados. Tendencias de evolución.

Lexislación lingüística. Situación sociolingüística actual en Galicia. Coñecemento do galego. Uso do galego.

B4.3. Proceso de normalización. Desenvolvemento de actitudes positivas cara ao proceso derecuperación do galego, favorecendo o xurdimento de vínculos positivos cara ao seu uso.Consciencia da necesidade e das potencialidades de enriquecemento persoal e colectivo do usonormalizado da lingua galega.

A planificación lingüística: normativización, normalización e superación de prexuízos. Normativización e normalización. Planificación lingüística.

B4.4. Evolución da lingua galega e etapas da historia social da lingua galega desde 1916 ata aactualidade. Análise e comprensión das causas e consecuencias dos feitos máis relevantes.

Historia social da lingua: de 1916 a 1936. Historia social da lingua: de 1936 a 1978. A produción en lingua galega. O galego nos movementos políticos e asociativos. Historia social da lingua: de 1978 á actualidade.

B.4.5. Situación sociolingüística e legal das linguas de España. A situación sociolingüística do Estado español. Éuscaro. Catalán. Astur-leonés. Aragonés. Aranés.

B4.6. Prexuízos lingüísticos. Prexuízos lingüísticos.

B4.7. Recoñecemento e valoración dos principais fenómenos que caracterizan as variedadesxeográficas, diastráticas e diafásicas da lingua galega e da función da lingua estándar. Usonormalizado da variante dialectal propia da zona. Utilización e valoración da variante estándar dalingua en situacións de carácter formal.

Variación interna das linguas. Unha lingua, moitas variedades. A variación xeográfica. Variación social e situacional. Elaboración e función da variedade estándar.

Bloque 5. Educación literariaB5.1. Identificación e comprensión dos distintos períodos e xeracións da literatura galega de 1916ata a actualidade.

Galicia entre 1916 e 1936.

73


986 644406 986 644397 [email protected]

Sociedade, economía e política. O agrarismo. As Irmandades da Fala. O Seminario de Estudos Galegos. O Partido Galeguista. Feitos históricos en Galicia. Feitos históricos en España e no mundo. Ramón Cabanillas. Biografía. A obra literaria de Cabanillas. Poesía lírica. Poesía narrativa. O teatro. Os tempos do Grupo Nós. O Grupo Nós. Características do Grupo Nós. Castelao. Características da súa obra. A obra de Castelao. Vicente Risco: Vida e obra. Teatro e ensaio. A narrativa. Otero Pedrayo. A obra: temática e claves ideolóxicas; estilo. As Vangardas e a Xeración de 1922. O tempo das Vangardas. A renovación poética en Galicia. Manuel Antonio: vida e obra. Rafael Dieste: a renovación da prosa. Galicia na Guerra Civil e na ditadura (1936-1975). A Guerra Civil. A posguerra: tempo de represión. A oposición ao franquismo. Feitos históricos en Galicia. Feitos históricos en España e no mundo. Literatura do exilio. O traballo cultural dos exiliados. Luís Seoane: vida e obra. Eduardo Blanco Amor. A obra narrativa de Blanco Amor. Narrativa de posguerra. Álvaro Cunqueiro: unha vida marcada pola literatura. Os mundos narrativos de Cunqueiro. A obra poética e teatral de Cunqueiro. Ánxel Fole: perfil biográfico.

74


986 644406 986 644397 [email protected]

A obra narrativa de Fole. Novas voces na narrativa. A Nova Narrativa Galega. Os autores da Nova Narrativa. Xosé Neira Vilas. Xosé Luís Méndez Ferrín. Carlos Casares. María Xosé Queizán. A poesía galega durante a ditadura. Os poetas da Xeración do 36. Poetas da Promoción de Enlace. Xeración das Festas Minervais ou Xeración dos 50. Autores máis salientables da Xeración dos 50. Celso Emilio Ferreiro. Biografía. A obra de Celso Emilio Ferreiro. Temas principais na obra de Celso Emilio Ferreiro. Obra poética de Celso Emilio Ferreiro. A Galicia contemporánea (de 1975 a hoxe). Os cambios dende 1975. Un novo marco político para Galicia. O inicio da normalización do galego. Auxe e declive cultural. Feitos históricos en Galicia. Feitos históricos en España e no mundo. A narrativa galega de 1975 á actualidade. Panorámica xeral. Periodización. Temática. A consolidación da literatura infantil e xuvenil. A poesía galega de 1976 á actualidade. A ruptura co socialrealismo. A xeración dos 80. A xeración dos 90. Poetas de comezos do século XXI. O teatro dende 1973 á actualidade. Situación xeral. O Grupo Abrente. A promoción dos 80. A promoción dos 90.

B5.2. Selección, lectura autónoma e comentario de obras representativas da literatura galega de1916 ata a actualidade.

Escolma de textos: Antón Villar Ponte e Ramón Cabanillas. Escolma de textos: Castelao, Vicente Risco e Ramón Otero Pedrayo.

75


986 644406 986 644397 [email protected]

Escolma de textos: Amado Carballo, Manuel Luís Acuña, Manuel Antonio e ÁlvaroCebreiro, Fermín Bouza Brey e Álvaro Cunqueiro.

Escolma de textos: Luís Seoane, Lorenzo Varela e Eduardo Blanco Amor. Escolma de textos: Ánxel Fole, Álvaro Cunqueiro, Xosé Luís Méndez Ferrín, Xosé Neira

Vilas, María Xosé Queizán e Carlos Casares. Escolma de textos: Celso Emilio Ferreiro, Xosé María Díaz Castro, Aquilino Iglesia

Alvariño, Antón Avilés de Taramancos, Uxío Novoneyra, Luís Pimentel, Manuel María,Xohana Torres, Luz Pozo Garza.

Escolma de textos: Suso de Toro, Pedro Feijoo, Jaureguizar, María Reimóndez. Escolma de textos: Miguel Anxo Fernán-Vello, Ramiro Fonte, Gonzalo Navaza, Alfonso

Pexegueiro, Darío Xohán Cabana, Xosé María Álvarez Cáccamo, María do Cebreiro, AnaRomaní, Fran Alonso, Lupe Gómez, Celso Fernández Sanmartín, Chus Pato, Olga Novo,Antía Otero.

Escolma de textos: Roberto Vidal Bolaño, Cándido Pazó.B5.3. Lecturas expresivas e comprensivas, audicións e lecturas dramatizadas de textos narrativos,poéticos, teatrais e ensaísticos representativos da literatura galega de 1916 ata a actualidade.

Lectura expresiva e comprensiva de «O retrato», en Retrincos, Castelao. Lectura expresiva e comprensiva de «Enterro», en Proel, Luís Amado Carballo. Lectura expresiva e comprensiva de «O cartafol do vento», en De catro a catro, Manuel

Antonio. Lectura expresiva e comprensiva de «A arrasadeira», en Os biosbardos, Eduardo Blanco

Amor. Lectura expresiva e comprensiva de «Xaneiro 1972, II», en Onde o mundo se chama

Celanova, Celso Emilio Ferreiro. Lectura expresiva e comprensiva de «Irmaus», en Longa noite de pedra, Celso Emilio

Ferreiro. Lectura expresiva e comprensiva de «As cousas», en Que me queres, amor?, Manuel Rivas. Lectura expresiva e comprensiva de «Saudemos a morte», en Con pólvora e magnolias,

Xosé Luís Méndez Ferrín. Lectura expresiva e comprensiva de «Tríptico», en Epiderme de estío, Lucía Novas. Audición de poemas musicados. Actividades de comprensión textual. Reflexión oral e escrita sobre os textos.

B5.4. Elaboración de traballos individuais e/ou en grupo nos que se describan e analicen textosliterarios representativos da literatura galega de 1916 ata a actualidade.B5.5. Consulta de fontes de información variadas e de recursos das TIC para a realización detraballos e cita axeitada destes.

Procura de información.B5.6. Creación ou recreación de textos de intención literaria partindo das características dostraballados na aula co fin de desenvolver o gusto pola escrita e a capacidade de expresión dossentimentos e xuízos.

Expresión escrita: creación de textos narrativos breves. Expresión escrita: creación de textos dialogados. Expresión escrita: creación de textos poéticos. Expresión escrita: creación dunha banda deseñada.

76


986 644406 986 644397 [email protected]

Expresión oral e escrita: creación e representación de textos teatrais. Expresión escrita: transformación de textos dados.

No seguinte cadro, indícanse os aspectos que se traballan en cada unha das unidades, así como oscontidos e os estándares de aprendizaxe. Tanto os contidos como os estándares de aprendizaxeserán indicados a partir da indicación que aparece no Decreto e que no apartado de “Criterios deavaliación e estándares de aprendizaxe” desta Programación aparecen redactados de formaabreviada. Tras o estándar de aprendizaxe indícase tamén a abreviatura da Competencia clave quese traballa. Porén, queremos destacar, para dese xeito non reiterar constantemente a información,que todas as unidades van precedidas dun texto oral e doutro escrito cos cales se traballan ao longode todo o curso os seguintes contidos relacionados cos estándares de aprendizaxe que se indican acontinuación:


B1 LGB (CCL, CAA); LGB1.1.2 (CCL)

B 2 LGB1(CCL, CAA); LGB1.2.2 (CCL, CAA)

B 3 LGB (CCL, CAA)

B 4 LGB (CCL, CSC)

B5 LGB (CCL, CSC)

Estes contidos organízanse en 9 unidades nas cales se traballan os distintos bloques. Así mesmo,todas van introducidas por unha lectura.

Temporalización e concreción de cada estándar de aprendizaxe avaliable:

Trimestre CONTIDOS ESTÁNDARES DEAPRENDIZAXE(COMPETENCIAS CLAVE)

1º UNIDADE 1 B1.10B2.1B2.3B3.6B4.4B4.6B5.1

LGB1.10.1 (CSIEE, CAA, CD)LGB2.1.1 (CCL, CAA,)LGB2.3.1 (CCL, CSC);LGB2.3.2 (CCL, CSC)LGB3.6.1 (CCL, CAA)LGB4.4.1 (CCL)LGB4.4.1 (CCL)LGB5.1.1 (CCL); LGB5.1.2(CCL)

1º UNIDADE 2 B1.6B3.6B3.8B5.2B5.3B4.6

LGB1.6.1 (CCL, CAA)LGB3.6.1 (CCL, CAA)LGB3.8.1 (CCL, CAA)LGB5.2.1 (CCL)LGB5.2.3 (CCL)LGB5.2.4 (CCL)LGB5.3.1 (CCL)

77


986 644406 986 644397 [email protected]

LGB5.3.2 (CCL)LGB4.4.2 (CCL, CSC)LGB4.4.3 (CCL, CSC)LGB4.4.4 (CCL, CSC)LGB4.4.5 (CCL, CSC)


LGB1.6.1 (CCL, CAA)LGB3.6.1 (CCL, CAA)LGB5.2.1 (CCL)LGB5.2.3 (CCL)LGB5.2.4 (CCL)LGB5.3.1 (CCL)LGB5.3.2 (CCL)

2º UNIDADE 4 B2.2B3.6B5.2B5.3B2.9

LGB2.2.1 (CCL, CSC);LGB2.2.2 (CCL, CSC)LGB3.6.1 (CCL, CAA)LGB3.8.1 (CCL, CAA)LGB5.2.1 (CCL); LGB5.2.3(CCL); LGB5.2.4 (CCL)LGB5.3.1 (CCL); LGB5.3.2(CCL)LGB2.9,1 (CCL, CSC, CD)


LGB2.4.1 (CCL, CAA);LGB2.4.2 (CCL, CAA, CD)LGB2.5.1 (CCL, CAA)LGB3.8.1 (CCL, CAA)LGB3.6.1 (CCL, CAA)LGB5.2.1 (CCL); LGB5.2.3(CCL); LGB5.2.4 (CCL);LGB5.3.1 (CCL)LGB5.3.2 (CCL); LGB4.4.2 (CCL, CSC);LGB4.4.3 (CCL, CSC)LGB4.4.4 (CCL, CSC);LGB4.4.5 (CCL, CSC, CD)LGB4.4.3 (CCL, CSC, CD)


LGB1.8.1 (CCL); LGB1.8.2(CCL)LGB3.7.1 (CCL)LGB3.8.1 (CCL, CAA)LGB4.4.3 (CCL, CSC);LGB4.4.5 (CCL, CSC, CD)LGB5.2.1 (CCL); LGB5.2.3(CCL); LGB5.2.4 (CCL)LGB5.3.1 (CCL); LGB5.3.2(CCL)

78


986 644406 986 644397 [email protected]

LGB4.4.2 (CCL, CSC);LGB4.4.3 (CCL, CSC);LGB4.4.4 (CCL, CSC);LGB4.4.5 (CCL, CSC)


LGB3.7.1 (CCL)LGB3.8.1 (CCL, CAA)LGB5.2.1 (CCL)LGB5.2.3 (CCL)LGB5.2.4 (CCL)LGB5.3.1 (CCL)LGB5.3.2 (CCL)LGB4.1.2 (CCL)LGB4.2.1 (CCL,C SC);LGB4.2.2 (CCL,C SC)

3º UNIDADE 8 B2.2B3.7B3.8B5.2B5.3B4.5

LGB2.2.1 (CCL, CSC);LGB2.2.2 (CCL)LGB3.7.1 (CCL)LGB3.8.1 (CCL, CAA)LGB5.2.1 (CCL)LGB5.2.3 (CCL); LGB5.2.4(CCL)LGB5.3.1 (CCL); LGB5.3.2(CCL)LGB4.3.1 (CCL,C SC);LGB4.3.3 (CCL,C SC)

3º UNIDADE 9 B.2.3B2.10B2.12B3.9B4.5B5.2B5.3

LGB2.3.2 (CCL, CSC)LGB2.10.1 (CCL, CD)LGB2.12.1 (CCL, CAA)LGB3.9.1 (CCL)LGB4.2.3 (CCL)LGB5.2.1 (CCL); LGB5.2.3(CCL); LGB5.2.4 (CCL)LGB5.3.1 (CCL)

Contidos mínimosBloque 1. Comunicación oral: escoitar e falar•Comprensión, interpretación e análise de textos propios dos medios de comunicación audiovisual.•Comprensión, interpretación e valoración de textos orais de natureza diversa.•Participacion nas producións orais emitidas cunha fonética e prosodia correcta, e actitude críticaante os prexuízos que se poidan asociar a ela.•rodución de discursos orais, en intervencións espontáneas, adecuados á situación e á intencióncomunicativa desexada, con coherencia, cohesión e corrección.•Coñecemento e uso progresivamente autónomo das estratexias necesarias para a produción detextos orais, de técnicas para aprender a falar en público e uso das TIC.

79


986 644406 986 644397 [email protected]

•Participación e aplicación dos coñecementos gramaticais e mellora da expresión oral erecoñecemento en exposicións orais.Bloque 2. Comunicación escrita: ler e escribir•Comprensión e interpretación de textos propios da vida cotiá, relacionados co ámbito laboral,administrativo e comercial, e do ámbito académico (textos argumentativos e textos xornalísticos deopinión).•Uso case autónomo dos recursos que ofrecen as bibliotecas e as TIC para obter informacióncomplementaria, corrixir e mellorar a presentación dos escritos, para difundir os textos propios,coñecer outros alleos e intercambiar opinións•Uso de técnicas e estratexias para producir textos escritos adecuados, coherentes e bencohesionados desde o punto de vista comunicativo (planificación, organización, redacción erevisión).•Produción, en soporte impreso ou dixital, de textos propios da vida cotiá pertencentes ao ámbitolaboral, administrativo e comercial.Bloque 3. Funcionamento da lingua•Recoñecemento, explicación e uso de léxico suficientemente amplo e preciso, con incorporaciónde fraseoloxía e de vocabulario temático.•Recoñecemento e uso das formas verbais da lingua galega e das perífrases.•Recoñecemento, explicación e uso dos procedementos de creación de palabras.•A fonética e a fonoloxía do galego con especial atención a posibles interferencias.•Uso eficaz dos dicionarios e doutras fontes de consulta, tanto en papel como en soporteelectrónico.•Aplicación e uso das normas ortográficas e morfolóxicas da lingua galegae dos signos depuntuación.•As principais regras de combinación impostas polos predicados en función dos seus argumentos;estruturas sintácticas e tipos de oración segundo a natureza do predicado.•Recoñecemento e uso reflexivo dos nexos e conectores textuais máis comúns, en particular os decausa e consecuencia, os de condición e hipótese e os conclusivos, e mais dos mecanismos decohesión textual.•Identificación e elaboración da estrutura dun texto, a construción dos parágrafos e a vinculación eprogresión temáticas en textos alleos e propios.•Identificación e explicación dos trazos que permiten diferenciar e clasificar os xéneros textuais,especialmente os argumentativos.•Adecuación dos textos en función do contexto, do tema e do tipo de texto.Bloque 4. Lingua e sociedade•Valoración das linguas como medios de relación interpersoal e de sinal de identidade dun pobo.•O plurilingüismo como expresión da riqueza cultural da humanidade.•A lusofonía nas linguas do mundo no século XXI.•Situación sociolingüística de Galicia. A presenza da lingua galega nos principais ámbitos econtextos sociais e privados. Tendencias de evolución.•O proceso de normalización, desenvolvemento de actitudes positivas cara ao proceso derecuperación do galego, favorecendo a aparición de vínculos positivos cara ao seu uso e conscienciada necesidade e das potencialidades de enriquecemento persoal e colectivo do uso normalizado dalingua galega.

80


986 644406 986 644397 [email protected]

•Etapas da historia social da lingua galega desde 1916 ata a actualidade e análise e comprensión dascausas e consecuencias dos feitos máis relevantes.•Situación sociolingüística e legal das linguas de España.•Os prexuízos lingüísticos.•Recoñecemento e valoración dos principais fenómenos que caracterizan as variedades xeográficas,diastráticas e diafásicas da lingua galega e da función da lingua estándar, uso normalizado davariante dialectal propia da zona e utilización e valoración da variante estándar da lingua ensituacións de carácter formal.Bloque 5. Educación literaria•Identificación e comprensión dos distintos períodos e xeracións da Literatura Galega desde as súasorixes na Idade Media ata 1916.•Selección, lectura autónoma e comentario de textos representativos da Literatura Galega de 1916ata a actualidade.•Lecturas expresivas e comprensivas, audicións e lecturas dramatizadas de textos narrativos,poéticos, teatrais e ensaísticos representativos da Literatura Galega de 1916 ata a actualidade.

Segunda Lingua Estranxeira. Portugués. 4º ESO

Os contidos da materia Segunda Lingua Estranxeira: Portugués están contemplados no Decreto86/2015 no que se organiza o currículo da ESO coa nova Lomce.Desta maneira, os contidos son os seguintes:Bloque 1. Comprensión de textos oraisB1.1. Estratexias de comprensión:

Mobilización de información previa sobre o tipo de tarefa e o tema. Identificación do tipo textual, adaptando a comprensión a el. Distinción de tipos de comprensión (sentido xeral, información esencial e puntos principais). Formulación de hipóteses sobre o contido e o contexto. Inferencia e formulación de hipóteses sobre significados a partir da comprensión de

elementos significativos, lingüísticos e paralingüísticos (acenos, entoación, etc.). Inferencia e formulación de hipóteses sobre significados a partir do coñecemento doutras

linguas, e de elementos non lingüísticos (imaxes, música, etc.). Reformulación de hipóteses a partir da comprensión de novos elementos.

B1.2. Tolerancia da comprensión parcial ou vaga nunha situación comunicativa. B1.3. Perseveranza no logro da comprensión oral, reescoitando o texto gravado ou

solicitando repetición do dito. Bloque 2. Produción de textos orais▪B2.1. Estratexias de produción:

– Planificación:– Identificar o contexto, o destinatario e a finalidade da produción ou da interacción.– Adecuar o texto ao destinatario, ao contexto e á canle, escollendo os expoñentes lingüísticos

necesarios para lograr a intención comunicativa.– Execución:

– Concibir a mensaxe con claridade, distinguindo a súa idea ou ideas principais e a súa estruturabásica.

81


986 644406 986 644397 [email protected]

– Activar os coñecementos previos sobre modelos e secuencias de interacción, e elementoslingüísticos previamente asimilados e memorizados

– Expresar a mensaxe con claridade e coherencia básica, estruturándoa adecuadamente eaxustándose, de ser o caso, aos modelos e ás fórmulas de cada tipo de texto memorizados etraballados en clase previamente.

– Reaxustar a tarefa (emprender unha versión máis modesta) ou da mensaxe (limitar o querealmente lle gustaría expresar), tras valorar as dificultades e os recursos lingüísticosdispoñibles.

– Compensar as carencias lingüísticas mediante procedementos lingüísticos e paralingüísticos.– Lingüísticos:– Modificar palabras de significado parecido. – Definir ou parafrasear un termo ou expresión. – Usar a lingua materna ou "estranxeirizar" palabras da lingua meta. – Pedir axuda.– Paralingüísticos:– Sinalar obxectos, usar deícticos ou realizar accións que aclaran o significado. – Usar linguaxe corporal culturalmente pertinente (xestos, expresións faciais, posturas, contacto

visual ou corporal). – Usar elementos cuasiléxicos (hum, puah…) de valor comunicativo.– B2.2. Actitude de respecto cara a si mesmo/a e cara ás demais persoas para comprender e

facerse comprender.– B2.3. Rutinas ou modelos básicos de interacción segundo o tipo de situación de comunicación.

Bloque 3. Comprensión de textos escritosB3.1. Estratexias de comprensión:

– Mobilización de información previa sobre o tipo de tarefa e o tema, a partir da informaciónsuperficial: imaxes, organización na páxina, títulos de cabeceira, etc.

– Identificación do tipo de lectura demandado pola tarefa (en superficie ou oceánica, selectiva,intensiva ou extensiva).

– Distinción de tipos de comprensión necesarios para a realización da tarefa (sentido xeral,información esencial e puntos principais).

– Formulación de hipóteses sobre contido e contexto.– Inferencia e formulación de hipóteses sobre significados a partir da comprensión de elementos

significativos, lingüísticos e paratextuais, e do coñecemento e experiencias noutras linguas.– Reformulación de hipóteses a partir da comprensión de novos elementos.

B3.2. Soletreo e asociación de grafía, pronuncia e significado a partir de modelos escritos eexpresións orais coñecidas.

Bloque 4: Produción de textos escritos▪B4.1. Estratexias de produción:

– Planificación:– Mobilización e coordinación das propias competencias xerais e comunicativas, co fin de

realizar eficazmente a tarefa (repasar o que se sabe sobre o tema, o que se pode ou se queredicir, etc.).

– Localización e uso adecuado de recursos lingüísticos ou temáticos (uso dun dicionario oudunha gramática, obtención de axuda, etc.).

– Uso de elementos coñecidos obtidos de modelos moi sinxelos de textos escritos, para elaboraros propios textos.

– Execución:

82


986 644406 986 644397 [email protected]

– Elaboración dun borrador seguindo textos modelo.– Estruturación do contido do texto.– Organización do texto en parágrafos curtos abordando en cada un unha idea principal,

conformando entre todos o seu significado ou a idea global.– Expresión da mensaxe con claridade axustándose aos modelos e ás fórmulas de cada tipo de

texto. – Reaxuste da tarefa (emprender unha versión máis modesta) ou da mensaxe (facer concesións

no que realmente lle gustaría expresar), tras valorar as dificultades e os recursos lingüísticosdispoñibles.

– Recurso aos coñecementos previos (utilizar frases feitas e locucións, do tipo "agora volvo","botar unha man", etc.).

– Revisión:– Identificación de problemas, erros e repeticións. – Atención ás convencións ortográficas e aos signos de puntuación.– Presentación coidada do texto (marxes, limpeza, tamaño da letra, etc.)– Reescritura definitiva.

Bloque 5: Coñecemento da lingua, e consciencia intercultural e plurilingüe▪B5.1. Patróns sonoros, acentuais, rítmicos e de entoación básicos:

– Sons e fonemas vocálicos.– Sons e fonemas consonánticos e as súas agrupacións. – Procesos fonolóxicos máis básicos. – Acento fónico dos elementos léxicos illados e na oración.

▪B5.2. Patróns gráficos e convencións ortográficas:– Uso das normas básicas de ortografía da palabra– B5.3. Aspectos socioculturais e sociolingüísticos:– Recoñecemento e uso de convencións sociais básicas e normas de cortesía propias da súa idade

e de rexistros informal e estándar, e da linguaxe non verbal elemental na cultura estranxeira.– Achegamento a algúns aspectos culturais visibles: hábitos, horarios, actividades ou celebracións

máis significativas; condicións de vida elementais (vivenda); relacións interpersoais (familiares,de amizade ou escolares), comida, lecer, deportes, comportamentos proxémicos básicos, lugaresmáis habituais, etc.; e a costumes, valores e actitudes moi básicos e máis evidentes sobreaspectos propios da súa idade nos países onde se fala a lingua estranxeira.

– Identificación dalgunhas similitudes e diferenzas elementais e máis significativas nos costumescotiáns entre os países onde se fala a lingua estranxeira e o noso.

– Actitude receptiva e respectuosa cara ás persoas, os países e as comunidades lingüísticas quefalan outra lingua e teñen unha cultura diferente á propia.

– B5.4. Plurilingüismo:– Identificación de similitudes e diferenzas entre as linguas que coñece para mellorar a súa

aprendizaxe e lograr unha competencia comunicativa integrada.– Participación en proxectos nos que se utilizan varias linguas e relacionados cos elementos

transversais, evitando estereotipos lingüísticos ou culturais, e valorando positivamente ascompetencias que posúe como persoa plurilingüe.

– B5.5. Funcións comunicativas: – Iniciación e mantemento de relacións persoais e sociais básicas propias da súa idade. – Descrición de calidades físicas e abstractas moi básicas de persoas, obxectos, lugares e

actividades.

83


986 644406 986 644397 [email protected]

– Narración de acontecementos e descrición de estados e situacións presentes, e expresión moibásica de sucesos futuros.

– Petición e ofrecemento de información e indicacións, e expresión moi sinxela de opinións eadvertencias.

– Expresión do coñecemento, o descoñecemento e a certeza. – Expresión da vontade, a intención, a orde, a autorización e a prohibición. – Expresión do interese, a aprobación, o aprecio, a satisfacción e a sorpresa, así como os seus

contrarios. – Establecemento e mantemento básicos da comunicación e a organización elemental do discurso.– B5.6. Léxico oral e escrito básico de uso común relativo a:– Identificación persoal elemental; vivenda, fogar e contexto; actividades básicas da vida diaria;

familia e amizades; traballo, tempo libre, lecer e deporte; vacacións; saúde máis básica ecoidados físicos elementais; educación e estudo; compras básicas; alimentación e restauración;transporte, tempo meteorolóxico e tecnoloxías da información e da comunicación.

– Expresións fixas, enunciados fraseolóxicos moi básicos e moi habituais (saúdos, despedidas,preguntas por preferencias, expresión sinxelas de gustos) e léxico sobre temas relacionados concontidos moi sinxelos e predicibles doutras áreas do currículo.

– B5.7. Estruturas sintáctico-discursivas propias de cada idioma.

Contidos mínimos gramaticais▪Expresión de relacións lóxicas: adición (não só...como também; não só... também); disxunción

(ou, ou...ou); oposición /concesión (mas, mesmo assim;... embora); causa (por causa disso; daíque); finalidade (para + Inf.; para que); comparación (mais/menos/tão/tanto + Adj./Adv./Subst. +(do) que/como/quanto; superlativo relativo (p. ex., o rapaz mais distraído da turma); resultado(assim, portanto); condición (se, sem); discurso indirecto (informacións, ofrecementos, suxestiónse ordes).

▪Relacións temporais (enquanto, antes que, depois que, logo que, até que, sempre que).▪Afirmación (sentenzas declarativas afirmativas; frases impersoais).▪ Exclamación (formas elípticas: Que + Subst. + (tão) + Adj., p. ex. Que dia tão lindo!); sentenzas

e sintagmas exclamativos, p. ex. Ei, esta é a minha bicicleta!; Magnífica bolsa!).▪Negación (sentenzas declarativas negativas con não, nunca; (não) nada, nenhum (a), ninguém),

nem.▪Interrogación (sentenzas interrogativas directas totais; sentenzas interrogativas directas QU- (p.

ex., De quem é a culpa?); interrogativas tag (p. ex., Isto é fácil, não é?); interrogativas eco).▪Expresión do tempo: pasado (pretérito imperfeito, perfeito simples e perfeito composto e pretérito

mais-que-perfeito composto); presente (presente); futuro (futuro simple; (+Adv.); haver-de).▪Expresión do aspecto: puntual (tempos simples); durativo (presente, futuro simples, pretérito

imperfeito e pretérito perfeito composto do indicativo (+ Adv.); andar a + Inf.; ir + Ger.);habitual

▪Expresión de relacións lóxicas: adición (não só...como também; não só... também); disxunción(ou, ou...ou); oposición /concesión (mas, mesmo assim;... embora); causa (por causa disso; daíque); finalidade (para + Inf.; para que); comparación (mais/menos/tão/tanto + Adj./Adv./Subst. +(do) que/como/quanto; superlativo relativo (p. ex., o rapaz mais distraído da turma); resultado(assim, portanto); condición (se, sem); discurso indirecto (informacións, ofrecementos, suxestiónse ordes).

▪Relacións temporais (enquanto, antes que, depois que, logo que, até que, sempre que).

84


986 644406 986 644397 [email protected]

▪Afirmación (sentenzas declarativas afirmativas; frases impersoais).▪ Exclamación (formas elípticas: Que + Subst. + (tão) + Adj., p. ex. Que dia tão lindo!); sentenzas





imperfeito e pretérito perfeito composto do indicativo (+ Adv.); andar a + Inf.; ir + Ger.);habitual (tempos simples (+ Adv.); costumar+ Inf.); incoativo (desatar a + Inf.); iterativo(pretérito imperfeito do indicativo; voltar a + Inf.); terminativo (pretérito perfeito simplescomposto e pretérito mais-que-perfeito composto; vir de + Inf.).

▪Expresión da modalidade: factualidade (frases declarativas); capacidade (é capaz / incapaz de +Inf.; saber); posibilidade/ probabilidade (ser possível / impossível + Inf.; tal vez); necessidade (serpreciso / necessário + Inf.); obrigación (ser obrigatório + Inf.; imperativo); permiso (poder +Inf.; ser possível/permitido + Inf.); prohibición: (não) ser possível /permitido + Inf.); intención(pretérito imperfeito gostar de + Inf.; tratar de + Inf.; pensar + Inf.).

▪Expresión da existencia (p. ex., existir, dar-se); a entidade (substantivos contables/incontables/colectivos/compostos; pronomes (relativos, reflexivos átonos/ tónicos);determinantes; a calidade (por exemplo, bastante bom; consideravelmente caro; ótimo).

▪Expresión da cantidade (Singular/Plural; Numerais cardinais e ordinais. Cantidade: p. ex.bastante, a maior parte de, mais o menos. Grao: p. ex. consideravelmente; bastante bem).

▪Expresión do espazo (preposicións e adverbios de lugar, localización, distancia, movemento,orixe, dirección).








85


986 644406 986 644397 [email protected]

▪Expresión da modalidade: factualidade (frases declarativas); capacidade (é capaz / incapaz de +Inf.; saber); posibilidade/ probabilidade (ser possível / impossível + Inf.; tal vez); necessidade (serpreciso / necessário + Inf.); obrigación (ser obrigatório + Inf.; imperativo); permiso (poder +Inf.; ser possível/permitido + Inf.); prohibición: (não) ser possível /permitido + Inf.); intención(pretérito imperfeito gostar de + Inf.; tratar de + Inf.; pensar + Inf.).

▪Expresión da existencia (p. ex., existir, dar-se); a entidade (substantivos contables/incontables/colectivos/compostos; pronomes (relativos, reflexivos átonos/ tónicos);determinantes; a calidade (por exemplo, bastante bom; consideravelmente caro; ótimo).

▪Expresión da cantidade (Singular/Plural; Numerais cardinais e ordinais. Cantidade: p. ex.bastante, a maior parte de, mais o menos. Grao: p. ex. consideravelmente; bastante bem).

▪Expresión do espazo (preposicións e adverbios de lugar, localización, distancia, movemento,orixe, dirección).








▪Expresión da modalidade: factualidade (frases declarativas); capacidade (é capaz / incapaz de +Inf.; saber); posibilidade/ probabilidade (ser possível / impossível + Inf.; tal vez); necessidade (serpreciso / necessário + Inf.); obrigación (ser obrigatório + Inf.; imperativo); permiso (poder +Inf.; ser possível/permitido + Inf.); prohibición: (não) ser possível /permitido + Inf.); intención(pretérito imperfeito gostar de + Inf.; tratar de + Inf.; pensar + Inf.).Expresión da existencia (p. ex., existir, dar-se); a entidade (substantivos contables/incontables/colectivos/compostos; pronomes (relativos, reflexivos átonos/ tónicos);determinantes; a calidade (por exemplo, bastante bom; consideravelmente caro; ótimo).Expresión da cantidade (Singular/Plural; Numerais cardinais e ordinais. Cantidade: p. ex.bastante, a maior parte de, mais o menos. Grao: p. ex. consideravelmente; bastante bem). Expresión do espazo (preposicións e adverbios de lugar, localización, distancia, movemento,orixe, dirección).A secuenciación deste contidos estrutúrase en seis unidades:UNIDADE 1

86


986 644406 986 644397 [email protected]

▪Competencias:▪Presentarse▪Dar e pedir informacións de tipo persoal,

profesional e de ocupación no tempo libre▪Falar sobre accións habituais no pasado▪Facer a descrición do pasado▪Facer pedidos con delicadeza▪Áreas lexicais▪Identificación e caracterización persoal

▪Actividades no tempo libre▪Calidades e defectos▪O día a día e hábitos en presente▪Descrición física▪Gramática▪Pretérito imperfecto / Pretérito perfecto simple▪Fonética▪Palabras coa última sílaba tónica (agudas)

UNIDADE 2▪Competencias:▪Comprender anuncios publicitarios e folletos

publicitarios▪Comprender informacións, instrucións e

explicacións en diferentes áreas de servizo▪Aconsellar▪Expresar a opinión▪Áreas lexicais▪Servizos

▪Publicidade▪Avisos, regras, intrucións▪Nomes e funcións de obxectos útiles▪Gramática▪Infinitivo persoal e infinitivo impersoal▪Fonética▪Palabras con diferentes sílabas tónicas (agudas,

graves e esdrúxulas)

UNIDADE 3▪Competencias:▪Comprender a programación televisiva▪Expresar a opinión▪Facer comparacións▪Falar de accións anteriores a outras no pasado▪Comprender entrevistas na prensa escrita▪Contar a historia de un filme▪Áreas lexicais▪Programación de televisión

▪Cinema e espectáculos▪Música: o fado▪Entrevista▪Gramática▪Participio pasado (regular e irregular)▪Perfecto máis que perfecto composto▪Palabras derivadas por prefixación▪Fonética▪Consoantes mudas

UNIDADE 4▪Competencias:▪Comprender informacións sobre o estado do

tempo▪Falar sobre o estado do tempo e as súas

consecuencias▪Comprender o horóscopo▪Formular preguntas que expresan dúbida▪Facer previsións para o futuro▪Áreas lexicais

▪O estado do tempo. Mapas coa previsión▪Catástrofes naturais▪Previsións para o futuro▪Horóscopo. Supersticións▪Gramática▪Futuro imperfecto de indicativo▪Será que...?▪Fonética▪Palabras con c, ç, s ou ss

UNIDADE 5▪Competencias:▪Comprender menús▪Dar opinión e defendela▪Argumentar▪Aconsellar

▪Comprender e analizar a información degráficos

▪Comprender artigos de prensa escritarelacionados co tema

▪Reproducir o que alguén di▪Comparar a situación en Portugal coa nosa.

87


986 644406 986 644397 [email protected]

▪Áreas lexicais▪No restaurante▪Alimentación equilibrada e saúde▪Roda dos alimentos e pirámide alimenticia▪Comida vexetariana▪Hábitos sociais prexudiciais: tabaco e alcol

▪Gramática▪Condicional▪Imperfecto de indicativo / Condicional▪Discurso indirecto▪Fonética▪Palabras con ch ou x

UNIDADE 6▪Competencias:▪Falar de acontecementos que comezaran no

pasado e continúan ata o presente▪Expresar a opinión sobre o estres.▪Aconsellar▪Responder a un test para coñecer o nivel de

estres▪Comprender artigos de prensa escrita

relacionados co tema▪Analizar un gráfico co resultado de aulas no

ximnasio

▪Áreas lexicais▪Causas e consecuencias do estres.▪Test ao nivel de estres. Como superalo▪O deporte e a saúde▪Modalidades deportivas. Deportes de alto risco▪Mapa co resultado de diferentes aulas nun

ximnasio▪Gramática▪Pretérito perfecto composto do indicativo▪Fonética▪O s ou z


Trimestre Unidade Contidos Estándares de aprendizaxe (competencia)

1º 1 B1B2.2B2.4B2.9B3.4B3.6B4.1B5.2


1º 2 B2.3B2.8B2.11B3.1B3.6B5.4


2º 3 B.4.4B3.1B3.6B2.3


2º 4 B4.1B3.1B3.6


88


986 644406 986 644397 [email protected]

3º 5 B2.4B2.8B4.3B3.2B3.6


3º 6 B2.4B2.8B4.3B3.2B3.6


Contidos mínimos

Contidos mínimos. Segunda lingua estranxeira: portugués.Bloque I. Comprensión de textos orais.

▪Estratexias de comprensión: a) Mobilización de información previa sobre o tipo de tarefa e otema. b) Identificación do tipo textual, adaptando a comprensión a el. c) Distinción de tipos decomprensión (sentido xeral, información esencial e puntos principais). d) Formulación dehipóteses sobre contido e contexto. e) Inferencia e formulación de hipóteses sobre significados apartir da comprensión de elementos significativos, lingüísticos e paralingüísticos, do coñecementodoutras linguas e de elementos non lingüísticos. d) Reformulación de hipóteses a partir dacomprensión de novos elementos.

▪Tolerancia da comprensión parcial ou vaga nunha situación comunicativa.▪Perseveranza no logro da comprensión oral, reescoitando o texto gravado ou solicitando

repetición do dito.▪Produción de textos orais▪Estratexias de produción: planificación e execución▪Actitude de respecto cara a si mesmo/a e cara ás demais persoas para comprender e facerse

comprender.▪Rutinas ou modelos elementais de interacción segundo o tipo de situación de comunicación:

saúdos e despedidas, felicitacións, invitacións, expresións da dor, conversa telefónica,compravenda, e outras igualmente cotiás e básicas.Comprensión de textos escritos

▪Mobilización de información previa, identificación do tipo de lectura demandado pola tarefa,distinción de tipos de comprensión necesarios para a realización da tarefa, formulación dehipóteses sobre contido e contexto, inferencia e formulación de hipóteses sobre significados apartir da comprensión de elementos significativos, lingüísticos e paratextuais, e do coñecemento eas experiencias noutras linguas, reformulación de hipóteses a partir da comprensión de novoselementos.

▪Bloque 4. Produción de textos escritos▪Mobilización e coordinación das propias competencias xerais e comunicativas, co fin de realizar

eficazmente a tarefa; localización e uso adecuado de recursos lingüísticos ou temáticos e uso deelementos coñecidos obtidos de modelos moi sinxelos de textos escritos, para elaborar os propiostextos.

89


986 644406 986 644397 [email protected]

▪Estruturación do contido dun texto, organización do texto en parágrafos curtos , expresión damensaxe con claridade axustándose aos modelos e ás fórmulas de cada tipo de texto.

▪Identificación de problemas, erros e repeticións, atención ás convencións ortográficas e aos signosde puntuación e presentación coidada do texto.Bloque 5: Coñecemento da lingua, e consciencia intercultural e plurilingüe

▪Sons e fonemas vocálicos e consonánticos, así como as súas agrupacións; procesos fonolóxicosmáis básicos.

▪Uso das normas básicas de ortografía e utilización adecuada dos signos de puntuación.▪Recoñecemento e uso de convencións sociais básicas e normas de cortesía propias da súa idade e

de rexistros informal e estándar, e da linguaxe non verbal elemental na cultura estranxeira. ▪Achegamento a algúns aspectos culturais visibles.▪Identificación dalgunhas similitudes e diferenzas elementais e máis significativas nos costumes

cotiáns entre os países onde se fala a lingua estranxeira e o noso. ▪Identificación de similitudes e diferenzas entre as linguas que coñece para mellorar a súa

aprendizaxe e lograr unha competencia comunicativa integrada.▪Iniciación e mantemento de relacións persoais e sociais básicas propias da súa idade, descrición

de calidades físicas e abstractas moi básicas, narración de acontecementos e descrición de estadose situacións presentes, petición e ofrecemento de información e indicacións, e expresión moisinxela de opinións e advertencias.

▪Léxico oral e escrito básico de uso común relativo á identificación persoal elemental; vivenda,fogar e contexto; actividades básicas da vida diaria; familia e amizades; traballo, tempo libre,lecer e deporte; vacacións; saúde máis básica e coidados físicos elementais; educación e estudo;compras básicas; alimentación e restauración; transporte, tempo meteorolóxico e tecnoloxías dainformación e da comunicación.

▪Expresións fixas, enunciados fraseolóxicos moi básicos e moi habituais e léxico sobre temasrelacionados con contidos moi sinxelos e predicibles doutras áreas do currículo.

▪Estruturas sintácticodiscursivas propias de cada idioma.

Temporalización dos contidos por núcleos temáticosA secuenciación dos diferentes cursos da ESO lévanos a establecer a seguinte estrutura temporalpara o desenvolvemento da nosa programación:

1ª AVALIACIÓN 2ª AVALIACIÓN 3ª AVALIACIÓN

LG 1º ESO Unidade 1 ata a 4 Unidade 5 ata a 8 Unidade 9 ata a 12

LG 2º, 3º e 4ºESO

Unidade 1 ata a 3 Unidade 4 ata a 6 Unidade 7 ata a 9

SLE: LP ESO Unidade 1 -2 Unidade 3-4 Unidade 5 -6

Co fin de acadarmos unha mellor consecución dos obxectivos, esta temporalización poderá sermodificada segundo a evolución de cada un dos grupos. Os cambios serán reflectidos nas actas doDepartamento de Lingua Galega e Literatura.

90


986 644406 986 644397 [email protected]

Na materia de Segunda Lingua Estranxeira: Portugués desenvolverémola en catro bloques, tal ecomo se expuxo anteriormente nos contidos. Estes serán achegados ao alumnado progresivamenteen cada avaliación. Deste xeito en todas as avaliacións se desenvolverán contidos referentes aoscatro bloques: a) escoitar, falar e conversar; b) ler e escribir; c) coñecemento da lingua e d) aspectossocioculturais. O que se procurará é que acaden o nivel A1 do marco europeo de aprendizaxe delinguas estranxeiras no primeiro ciclo da ESO (1º-3º ESO), o A2 entre 4º e 1º Bacharelato e B1 aorematar 2º Bacharelato.

AvaliaciónA avaliación é unha actividade imprescindible nos labores docentes que permite valorar e

introducir propostas de mellora no desenvolvemento do proceso educativo co fin de lograr osobxectivos propostos.

Esta debe responder aos seguintes criterios:• Debe ser un proceso continuo, polo cal é fundamental a avaliación inicial do alumno para

poder avaliar as aprendizaxes posteriores. Isto permitiranos detectar as dificultades que seproduzan e adaptar as actividades co fin de mellorar o proceso de aprendizaxe.

• Debe ser integradora, isto é, debe ter en conta as capacidades xerais establecidas nosobxectivos de etapa.

• Debe ser formativa, cualitativa e contextualizada. A avaliación ten que estar vinculada aoseu medio e a un proceso concreto de ensinanza e aprendizaxe.É fundamental a avaliación inicial xa que nos permitirá diagnosticar a situación de partida

para poder levar a cabo o desenvolvemento da programación e modificar, de ser preciso, aorientación metodolóxica. Nesta avaliación inicial deberíase ter en conta:

• O grao de coñecemento de lingua e literatura galega que posúe o alumnado.• A capacidade expresiva, tanto oral como escrita.

A partir dos resultados obtidos nesta avaliación inicial, irase avaliando a medida quetranscorra o curso (avaliación continua), o cal nos permitirá comprobar se o proceso de aprendizaxese está a desenvolver da forma prevista ou se é preciso modificar algún aspecto.

Todo isto ten como obxectivo que a final de curso o alumno poida desenvolverpositivamente os criterios de avaliación que se recollen no Decreto 133/2007 e no Decreto 86/20.Os criterios de avaliación e os estándares de aprendizaxe para este primeiro ciclo aparecenrecollidos no Decreto 86/2015 na páxina 2681 e seguintes. Nesta relación só se reproducen aquelescriterios e estándares nos que máis se incidirá nesta programación, de aí que os non transcritos, seben se terán en conta, non serán imprescindibles para superar a materia.


Bloque 1. Comunicación oral: escoitar e falar B1.1. Comprender e interpretar a intención comunicativa e a idea xeral de textos orais (noticias deactualidade) e elaborar un resumo.

LGB1.1.1. Comprende e interpreta a intención comunicativa de textos orais sinxelos(noticias de actualidade).

LGB1.1.2. Traslada a información relevante ou a idea xeral de textos sinxelos a resumos.

91


986 644406 986 644397 [email protected]

B1.2. Extraer a intención comunicativa e a idea xeral de textos orais sinxelos dos ámbitos social eacadémico e seguir instrucións para realizar tarefas guiadas de aprendizaxe con progresivaautonomía.

LGB1.2.1. Recoñece, xunto ao propósito e a idea xeral, os datos máis relevantes en textosorais do ámbito social e académico. B1.3. Coñecer e apreciar as normas de cortesía nas intervencións orais propias e alleas, tantoespontáneas como planificadas.

LGB1.3.2. Recoñece a importancia dos aspectos prosódicos (entoación, pausas, ton, timbre,volume) e o significado da linguaxe non verbal. B1.4. Identificar e contrastar o propósito comunicativo en textos orais dos medios de comunicación,analizar criticamente os seus contidos e identificar prexuízos ou mensaxes discriminatorias.

LGB1.4.1. Identifica a intención comunicativa, as ideas principais e as secundarias deprogramas informativos.

LGB1.4.3. Identifica e rexeita os usos lingüísticos que levan implícitos prexuízos oudiscriminacións. B1.6. Valorar as producións emitidas cunha fonética e prosodia correcta e mostrar unha actitudecrítica ante os prexuízos que se poidan asociar a ela.

LGB1.6.1. Aprecia a emisión dunha pronuncia correcta, recoñece os erros de produción oralpropia e allea e propón solucións para melloralas. B1.7. Producir textos orais, en intervencións espontáneas, adecuadas á situación e á intencióncomunicativa desexada, con coherencia, cohesión e corrección.

LGB1.7.1. Produce textos orais, en intervencións espontáneas, adecuadas á situación e áintención comunicativa desexada, con coherencia, cohesión e corrección.

LGB1.7.2. Participa con fluidez nas intervencións orais espontáneas respectando as regrasmorfosintácticas desta lingua, en especial a colocación do pronome átono, así como a fonéticagalega (pronuncia das 7 vogais, n velar, fonema fricativo palatal xordo). B1.8. Participar activamente en situacións propias do ámbito académico (pedir aclaracións,intercambiar opinións e expoñer conclusións).

LGB1.8.1. Intervén en debates e coloquios do ámbito académico, respectando as regras deinteracción. B1.10. Producir discursos breves e comprensibles sobre temas da vida cotiá, de interese persoal ousocial.

LGB1.10.1. Participa en conversas informais nos que intercambia información e expresa asúa opinión, fai invitacións e ofrecementos, e pide e dá indicacións ou instrucións sinxelas. Bloque 2. Comunicación escrita: ler e escribir B2.1. Aplicar técnicas de análise do contido e estratexias de lectura comprensiva.

LGB2.1.1. Utiliza técnicas de análise e síntese do contido: subliñados, esquemas e resumos. LGB2.1.4. Busca o léxico descoñecido en dicionarios, analiza a forma da palabra ou deduce

o significado polo contexto. LGB2.1.6. Busca información para ampliar e completar o contido das mensaxes a través de

distintos recursos: xornais, revistas, libros, enciclopedias, buscadores de internet. B2.2. Comprender, interpretar e sintetizar textos da vida cotiá e das relacións sociais en ámbitospróximos á experiencia do alumnado: mensaxes electrónicas ou de móbil e normas e instrucións deuso.

LGB2.2.1. Comprende, interpreta e sintetiza o contido de textos propios da vida cotiá:mensaxes electrónicas ou de móbil, de correo electrónico, normas e instrucións de uso.

92


986 644406 986 644397 [email protected]

B2.3. Comprender, interpretar e sintetizar escritos dos medios de comunicación, especialmente, osnarrativos e expositivos de estrutura descritiva e secuencial.

LGB2.3.1. Comprende, interpreta e sintetiza escritos dos medios de comunicación,especialmente, os narrativos e expositivos de estrutura descritiva e secuencial. B2.4. Comprender, interpretar e sintetizar escritos do ámbito académico do alumnado,especialmente, textos descritivos, narrativos e expositivos sobre as distintas materias curriculares:webs educativas, información de dicionarios, enciclopedias en distintos soportes.

LGB2.4.1. Comprende, interpreta e sintetiza textos propios da vida académica: webseducativas, información de dicionarios, glosarios e enciclopedias en distintos soportes.

LGB2.4.2. Segue instrucións para realizar tarefas de aprendizaxe guiadas, con progresivaautonomía. B2.5. Utilizar de forma guiada as bibliotecas e as TIC para obter información e consultar modelosde composición escrita.

LGB2.5.1. Usa de forma guiada as bibliotecas e as TIC para obter información e consultarmodelos de composición escrita. B2.7. Ler en voz alta con dicción, entoación e ritmo adecuados á situación comunicativa.

LGB2.7.1. Le en voz alta con dicción, entoación e ritmo adecuados e con respecto polapuntuación do texto. B2.8. Planificar, producir e revisar o escrito co fin de producir textos adecuados, coherentes,cohesionados e correctos gramaticalmente.

LGB2.8.1. Utiliza esquemas sinxelos e notas para ordenar as ideas e estruturar o contido dotexto.

LGB2.8.4. Puntúa o texto en relación coa organización oracional e a forma do texto (osparágrafos e a distribución e organización das ideas expresadas).

LGB2.8.5. Revisa o texto con respecto ás normas morfolóxicas, ortográficas e tipográficas. B2.9. Producir, en formato papel ou dixital, textos sinxelos propios da vida cotiá e das relaciónssociais: notas, cartas, avisos, mensaxes electrónicas ou de móbil.

LGB2.9.1. Produce textos propios das relacións sociais: notas, cartas, avisos, mensaxeselectrónicas ou de móbil. B2.10. Producir, a partir dun modelo, textos propios dos medios de comunicación,fundamentalmente, noticias, en formato papel ou dixital.

LGB2.10.2. Coñece a estrutura do xornal (seccións e xéneros) e os elementos paratextuaisque acompañan as noticias. B2.11. Producir, en soporte papel ou dixital, textos propios da vida académica, especialmente,resumos, exposicións sinxelas e conclusións sobre as tarefas e aprendizaxes realizadas.

LGB2.11.1. Produce, en formato papel ou dixital, textos descritivos, narrativos e expositivospropios da vida académica, especialmente, resumos, exposicións sinxelas e conclusións sobretarefas e aprendizaxes realizadas. B2.12. Producir textos de distintos xéneros: descricións, narracións de feitos e exposicións de idease conceptos.

LGB2.12.1. Produce textos de distintos xéneros: descricións, narracións de feitos eexposicións de ideas e conceptos. B2.13. Usar, con progresiva autonomía, as TIC (procesadores de texto e correctores ortográficos)para planificar, revisar e mellorar a presentación dos escritos.

LGB2.13.2. Emprega os correctores ortográficos para resolver dúbidas e revisar a ortografía.Bloque 3. Funcionamento da lingua

93


986 644406 986 644397 [email protected]

B3.1. Recoñecer, explicar e usar léxico amplo e preciso coa presenza da fraseoloxía e vocabulariotraballado na aula.

LGB3.1.1. Utiliza un vocabulario amplo e preciso para expresarse con claridade nun rexistroaxeitado á situación. B3.2. Recoñecer e usar a fonética da lingua galega.

LGB3.2.1. Recoñece e pronuncia correctamente os fonemas propios da lingua galega. B3.3. Usar eficazmente os dicionarios ou calquera outra fonte de consulta en calquera soporte, pararesolver dúbidas e para progresar na aprendizaxe autónoma.

LGB3.3.1. Obtén, de xeito autónomo, información lingüística relativa á clase de palabras enormativa en dicionarios, en diferentes soportes, e noutras obras de consulta. B3.4. Aplicar e valorar as normas ortográficas e morfolóxicas da lingua galega.

LGB3.4.1. Aplica correctamente as normas ortográficas e morfolóxicas da lingua galega. LGB3.4.2. Aplica estratexias para a corrección lingüística, gramatical e ortográfica dos

textos. B3.5. Analizar e usar correctamente a puntuación, de acordo coa cohesión textual.

LGB3.5.1. Analiza e usa correctamente a puntuación de acordo coa cohesión textual. B3.6. Recoñecer e explicar o uso das distintas categorías gramaticais, utilizar este coñecemento paradistinguir erros e diferenciar as flexivas das non flexivas.

LGB3.6.1. Recoñece e explica o uso das categorías gramaticais nos textos, utiliza estecoñecemento para corrixir erros e distingue as flexivas das non flexivas. B3.10. Recoñecer as modalidades asertivas, interrogativas, exclamativas, desiderativas, dubitativase imperativas en relación coa intención comunicativa do emisor.

LGB3.10.1. Recoñece as modalidades asertivas, interrogativas, exclamativas, desiderativas,dubitativas e imperativas en relación coa intención comunicativa do emisor. B3.11. Aplicar progresivamente o coñecemento e o uso das estratexias de autoavaliación e aaceptación do erro como parte do proceso de aprendizaxe. Bloque 4. Lingua e sociedade B4.1. Valorar as linguas como medios de relación interpersoal e de sinal de identidade dun pobo,valorar positivamente o plurilingüismo como expresión da riqueza cultural da humanidade ecoñecer a lusofonía e achegarse ás culturas que a integran.

LGB4.1.1. Valora a lingua como instrumento co cal se constrúen todos os saberes e comomedio de relación interpersoal e de sinal de identidade dun pobo a través da identificación deelementos lingüísticos de noso na literatura de tradición oral e no xénero humorístico.

LGB4.1.2. Coñece as linguas que se falan en Galicia. LGB4.1.3. Coñece os territorios que forman parte da comunidade lusófona. LGB4.1.4. Coñece recursos en rede de lecer (literatura de tradición oral, música, xogos) en

lingua galega adaptados á súa idade. B4.2. Describir e analizar a situación sociolingüística de Galicia a partir do estudo das diferentescontornas familiares do alumnado.

LGB4.2.1. Describe e analiza a situación sociolingüística de Galicia a partir do estudo dasúa contorna familiar e a do resto do alumnado. B4.3. Adquirir vínculos positivos cara ao uso do galego e asumir a importancia da contribuciónindividual no desenvolvemento da lingua galega.

LGB4.3.1. Analiza a súa propia práctica lingüística e valora a importancia de contribuírindividual e socialmente á normalización da lingua galega. B4.4. Coñecer a situación sociolingüística e legal das linguas de España.

LGB4.4.1. Coñece a lexislación que regula os dereitos lingüísticos individuais.

94


986 644406 986 644397 [email protected]

B4.5. Identificar os prexuízos lingüísticos e analizar a situación persoal en relación a eles. LGB4.5.1. Coñece o que é un prexuízo. Detecta e analiza a presenza de novos e vellos

prexuízos cara ao galego na súa práctica lingüística e na da súa contorna. B4.6. Recoñecer e apreciar as variantes diatópicas do galego.

LGB4.6.1. Aprecia as variantes diatópicas do galego como símbolo de riqueza lingüística ecultural.

LGB4.6.2. Rexeita os prexuízos sobre as variedades dialectais e utiliza os trazos propios dasúa zona. Bloque 5. Educación literaria B5.1. Ler, con regularidade e de maneira guiada, obras literarias para desenvolver o criterio lector;expoñer unha opinión persoal sobre a lectura dunha obra axeitada á idade, relacionando o seusentido coa propia experiencia e outros coñecementos adquiridos, procurando asimilar os trazosestéticos xerais que definen cada texto.

LGB5.1.1. Le, con regularidade e de maneira guiada, obras literarias para desenvolver ocriterio lector; expón unha opinión persoal sobre a lectura dunha obra axeitada á idade, relaciona oseu sentido coa propia experiencia e outros coñecementos adquiridos, e asimila os trazos estéticosxerais que definen cada texto. B5.2. Comparar textos literarios e non literarios e diferenciar textos dos tres grandes xéneros apartir dos seus trazos característicos máis xerais.

LGB5.2.1. Compara textos literarios e non literarios e describe as súas diferenzas esimilitudes.

LGB5.2.2. Diferencia textos dos tres grandes xéneros a partir dos seus trazos característicosmáis xerais. B5.5. Ler dramatizada e comprensivamente, visionar pezas teatrais e apreciar os seus compoñentese procedementos máis relevantes.

LGB5.5.1. Le dramatizada e comprensivamente, visiona pezas teatrais e aprecia os seuscompoñentes e procedementos máis relevantes.

B5.6. Escribir textos sinxelos de intención estética, servíndose dos coñecementos literariosadquiridos e dos recursos retóricos traballados na aula.

LGB5.6.1. Escribe textos sinxelos de intención estética, servíndose dos coñecementosliterarios adquiridos e dos recursos retóricos traballados na aula. B5.7. Describir e caracterizar os trazos definitorios básicos do cómic e a canción como linguaxesartísticas.

LGB5.7.1. Describe e caracteriza os trazos definitorios básicos do cómic como linguaxeartística.

LGB5.7.2. Identifica e describe, nun cómic dado, os principais trazos definitorios. LGB5.7.3. Describe e caracteriza os trazos definitorios básicos da canción como linguaxe

artística.


Bloque1. Comprensión de textos oraisB1.1. Comprender preguntas e informacións sinxelas relativas á información persoal moi básica(nome, idade, gustos, etc.), así como instrucións e peticións elementais relativas ao comportamentona aula.

95


986 644406 986 644397 [email protected]

SLEB1.1. Comprende preguntas básicas moi sinxelas e habituais sobre asuntos persoais oueducativos (nome, idade, enderezo, nivel de estudos, etc.) sempre que se fale de xeito pausado e benarticulado, e se repita se o necesita.B1.2. Usar estratexias básicas de comprensión do sentido xeral, a información esencial, os puntos eas ideas principais, ou os detalles relevantes do texto: anticipación do contido xeral do que seescoita con axuda de elementos verbais e non verbais, e uso dos coñecementos previos sobre asituación (quen fala a quen, con que intencións, onde e cando) que dan lugar a inferencias dosignificado baseadas no contexto, e as experiencias e os coñecementos transferidos desde as linguasque coñece.

SLEB1.2. Comprende frases e expresións habituais relacionadas con necesidades inmediatas(números, datas, prezos, etc.) e temas con que teña moita familiaridade, e segue instrucións econsignas de aula.B1.3. Comprender o sentido global e as informacións específicas máis relevantes de mensaxes oraissinxelas e moi básicas (por exemplo, seguir instrucións ou indicacións, identificar persoas, obxectose lugares descritos cun vocabulario básico) emitidas cara a cara, gravadas ou en soporte multimedia,sobre situacións habituais de comunicación, se se fala moi amodo e con moita claridade.

SLEB1.3. Comprende o sentido global e a información máis relevante de textos orais breves(instrucións e comunicados) con estruturas previamente traballadas, léxico moi común relacionadocon necesidades inmediatas, procedentesde medios audiovisuais ou de internet, sempre que se fale de xeito pausado e ben articulado, e poidavolver escoitar o dito.B1.4. Comprender o esencial en conversas moi básicas e breves sobre temas cotiáns habituais e denecesidade inmediata, previamente traballados, relativas ao ámbito persoal, sempre que se fale conlentitude, articulando de forma clara e comprensible.

SLEB1.4. Comprende a información esencial en conversas breves e moi sinxelas nas queparticipa, que traten sobre temas familiares como, por exemplo, un/unha mesmo/ a, a familia, aescola, o tempo libre, ou a descrición moi básica dunha persoa, un obxecto ou un lugar.Bloque 2. Produción de textos oraisB2.1. Pronunciar de xeito intelixible, aínda que se cometan erros de pronuncia polos que as persoasinterlocutoras teñan que solicitar repeticións para entender a mensaxe.

SLEB2.1. Na maioría das actividades de aula, amosa unha actitude positiva polo uso dalingua estranxeira en iferentes situacións comunicativas, esforzándose por utilizala aínda que teñaque recorrer a outras linguas para pedir axuda ouaclaracións.B2.2. Interactuar de xeito sinxelo en intercambios claramente estruturados, utilizando fórmulas moibásicas relativas a saúdos, despedidas, agradecementos e presentacións, colaborando para entendere facerse entender.

SLEB2.2. Fai e responde intelixiblemente e con accións colaborativas, preguntas sinxelassobre si mesmo/a e sobre actividades moi comúns da vida diaria e do tempo libre en situacións decomunicación significativas para a súa idade e o seu nivel escolar.B2.3. Intercambiar de xeito intelixible información sobre si mesmo/a e sobre accións e nocións(horarios, datas, cantidades) moi habituais da vida diaria, usando un repertorio básico de palabras efrases moi simples memorizadas, e facéndose comprender aínda que a persoa interlocutora necesiteque se repita ou repetir o dito.

SLEB2.3. Desenvólvese entendendo o suficiente e facéndose entender en situacións moihabituais relacionadas

96


986 644406 986 644397 [email protected]

con necesidades inmediatas nas que pide e se dá información sobre lugares, horarios, datas, prezos,cantidades e actividadesmáis comúns para a súa idade e o seu nivel escolar.B2.4. Dar e obter información sobre datos básicos persoais (idade, lugar de residencia, familia,orixe, gustos, posesións, etc.), utilizando un repertorio moi básico de expresións moi sinxelas ehabituais sobre eses datos.

SLEB2.4. Participa en conversas informais breves e moi básicas, cara a cara, nas queestablece contacto social elemental, intercambia información moi básica, manifesta os seus gustos,fai invitacións elementais e ofrecementos, e pide edá indicacións moi básicas para ir a un lugar.

SLEB2.5. Preséntase e dá e obtén información básica e sinxela sobre si mesmo/a e sobregustos, preferencias e intereses relativos a temas moi cotiáns, en conversas moi básicas sobre temaspredicibles, se pode solicitar, con preguntas sinxelas e directas, a colaboración da persoainterlocutora para entender e facerse entender.Bloque 3. Comprensión de textos escritosB3.1. Utilizar estratexias de lectura (recursos ás imaxes, títulos e outras informacións visuais, e aoscoñecementos previos sobre o tema ou a situación de comunicación, e aos transferidos desde aslinguas que coñece), identificando a informaciónmáis importante e deducindo o significado de palabras e expresións non coñecidas.

SLEB3.1. Comprende con fluidez textos adaptados relativos a temas do seu interese.B3.2. Seguir instrucións básicas e comprender avisos, obrigas e prohibicións moi sinxelas epredicibles, e traballadas previamente.

SLEB3.2. Comprende avisos, obrigas e prohibicións básicas e predicibles, referidas anecesidades inmediatas, de estrutura moi sinxela, especialmente se contan con apoio visual.

B3.3. Comprender información relevante e previsible en textos breves, moi sinxelos e benestruturados, con conectores moi básicos e relativos a temas da propia experiencia.

SLEB3.3. Comprende información básica e sinxela de correspondencia persoal breve na quese fala de si mesmo/a e sobre gustos, preferencias e intereses referidos a temas moi cotiáns epropios da súa idade.B3.4. Comprender textos propios de situacións cotiás próximas, como invitacións, felicitacións,notas, avisos, billetes de transporte, entradas, etiquetas ou xogos coñecidos.

SLEB3.4. Comprende información esencial e localiza información específica en materialinformativo sinxelo como menús, horarios, catálogos e listas de prezos.Bloque 4. Produción de textos escritosB4.1. Aplicar estratexias básicas para producir textos (elección da persoa destinataria, finalidade doescrito, planificación, redacción do borrador, revisión do texto e versión final) a partir de modelosmoi estruturados e con axuda previa na aula.

SLEB4.1. Elabora textos sinxelos a partir de modelos, empregando expresións e enunciadostraballados previamente, para transmitir información, ou con intencións comunicativas propias dasúa idade e do seu nivel escolar.B4.2. Completar documentos moi básicos nos que se solicite información persoal.

SLEB4.2. Completa un cuestionario sinxelo con información persoal moi básica e relativaao seus datos persoais e intereses ou afeccións (nome, idade, enderezo, gustos, etc.).B4.3. Escribir mensaxes moi sinxelas e moi breves con información, instrucións e indicacións moibásicas relacionadas con actividades cotiás e de inmediata necesidade.

97


986 644406 986 644397 [email protected]

SLEB4.3. Escribe notas, listaxes, tarxetas postais, felicitacións e mensaxes en soporte dixitalmoi sinxelas e breves, relativas a necesidades inmediatas.B4.4. Producir textos curtos a partir de modelos sinxelos e básicos, cunha finalidade determinadapropia da súa idade e do seu nivel escolar, e cun formato preestablecido, en soporte tanto impresocomo dixital, amosando interese pola presentación limpa e ordenada do texto.

SLEB4.4. Escribe correspondencia moi breve e sinxela, a partir dun modelo, substituíndounha palabra ou expresión por outra para unha funcionalidade ou tarefa determinada (felicitar,informar, preguntar, etc.) tanto de forma manuscrita como en formato dixital, cunha presentaciónlimpa e ordenada.Bloque 5: Coñecemento da lingua, e consciencia intercultural e plurilingüeB5.1. Discriminar patróns sonoros, acentuais, rítmicos e de entoación de uso máis básico,recoñecendo o seu significado evidente, e pronunciar e entoar con razoable comprensibilidade,aínda que teña que repetir varias veces para se facer entender.

SLEB5.1. Identifica sons e grafías de fonemas básicos, produce con suficienteintelixibilidade léxico e estruturas moi básicas, e trazos fonéticos que distinguen fonemas(nasalización, sonorización, etc.), e iníciase no uso de patróns moi básicos de ritmo, entoación eacentuación de palabras e frases.B5.2. Recoñecer e utilizar as convencións ortográficas, tipográficas e de puntuación, con correcciónsuficiente para o seu nivel escolar.

SLEB5.2. Utiliza adecuadamente as convencións orais e escritas básicas propias da linguaestranxeira no desenvolvemento do proceso comunicativo oral e escrito (saúdos, despedidas,fórmulas moi básicas de tratamento, etc.), e amosa respecto polas diferenzas que poidan existir enaspectos culturais como hábitos, horarios, etc.B5.3. Utilizar para a comprensión e a produción de textos orais e escritos os coñecementossocioculturais e sociolingüísticos adquiridos relativos a relacións interpersoais, comportamento econvencións sociais, respectando as normas de cortesíamáis básicas nos contextos respectivos.

SLEB5.3. Nas actividades de aula, pode explicar o proceso de produción de textos e dehipóteses de significados tomando en consideración os coñecementos e as experiencias noutraslinguas.B5.4. Producir textos e inferir o significado probable de palabras ou frases que descoñece a partirdas experiencias e os coñecementos transferidos desde as linguas que coñece.

SLEB5.4. Comprende e comunica o propósito solicitado na tarefa ou ligado a situacións denecesidade inmediata da aula (pedir ou dar información sobre datos persoais, felicitar, invitar, etc.)utilizando adecuadamente as estruturas sintáctico-discursivas e o léxico necesarios,moi básicos e traballados previamente.B5.5. Distinguir e levar a cabo as funcións demandadas polo propósito comunicativo, mediante osexpoñentes básicos das devanditas funcións e os patróns discursivos de uso máis habitual, e utilizarun repertorio léxico suficiente para comunicarno seu nivel escolar, sempre que sexan traballados en clase previamente.

SLEB5.5. Participa en proxectos (elaboración de materiais multimedia, folletos, carteis,recensión de libros e películas, obras de teatro, etc.) nos que se utilizan varias linguas e relacionadoscos elementos transversais, evitando estereotipos lingüísticos ou culturais, e valora as competenciasque posúe como persoa plurilingüe.B5.6. Participar en proxectos (elaboración de materiais multimedia, folletos, carteis, recensión delibros e películas, etc.) nos que se utilicen varias linguas, tanto curriculares como outras presentes

98


986 644406 986 644397 [email protected]

no centro docente, relacionados cos elementos transversais, evitando estereotipos lingüísticos ouculturais.

Investigación e Tratamento da Información

Na hora de abordar a materia de Investigación e Tratamento da Información de 1º ESOestablecemos no punto centrado nos contidos e concrecións das competencias básicas os criteriosespecíficos de avaliación.


Bloque 1. Comunicación oral: escoitar e falarB1.1. Comprender e interpretar a intención comunicativa, o tema, as ideas principais e os datosrelevantes de diferentes textos orais dos medios de comunicación (crónicas, reportaxes edocumentais) e elaborar esquemas e resumos.

LGB1.1.1. Comprende o sentido global e identifica a intención comunicativa de textos oraisde carácter informativo propios dos medios de comunicación audiovisual (reportaxes, crónicas edocumentais).

LGB1.1.2. Traslada a información relevante de discursos orais dos medios de comunicaciónaudiovisual a esquemas ou resumos.B1.2. Extraer a intención comunicativa, o tema, as ideas principais e os datos relevantes dediferentes textos orais dos ámbitos social e educativo.

LGB1.2.1. Recoñece, xunto ao propósito e a idea xeral, os feitos e datos relevantes en textosorais do ámbito social e educativo.B1.3. Coñecer e usar as normas de cortesía nas intervencións orais propias e alleas da actividadeeducativa, tanto espontáneas como planificadas.

LGB1.3.2. Recoñece a importancia dos aspectos prosódicos (entoación, pausas, ton, timbre evolume) e o significado dos trazos máis característicos da linguaxe non verbal.B1.4. Identificar o propósito comunicativo en textos orais dos medios de comunicación, analizarcriticamente os seus contidos e interpretar as connotacións e mensaxes discriminatorias implícitas.

LGB1.4.1. Diferencia as ideas principais e as secundarias e identifica a intencióncomunicativa de programas de carácter informativo: noticias, reportaxes e crónicas.

LGB1.4.2. Compara o tratamento da mesma noticia en diferentes medios de comunicación eextrae conclusións a partir das coincidencias e diferenzas atopadas.

LGB1.4.3. Reflexiona sobre as mensaxes e rexeita usos lingüísticos que levan implícitosprexuízosB1.5. Valorar as producións emitidas cunha fonética e prosodia correcta e amosar unha actitudecrítica ante os prexuízos que se poidan asociar a ela.

LGB1.5.1. Aprecia a emisión dunha pronuncia e prosodia correcta, recoñece os erros nasproducións orais propias e alleas e propón solucións para melloralas.

LGB1.5.2. Comprende, interpreta e rexeita os prexuízos que se poidan asociar á pronunciagalega.

LGB1.5.3. Asume, se a posúe, a variante dialectal propia e utilízaa na súa práctica habitual.B1.6. Producir textos orais, en intervencións espontáneas, adecuadas á situación e á intencióncomunicativa desexada, con coherencia, cohesión e corrección.


99


986 644406 986 644397 [email protected]

LGB1.6.2. Participa con fluidez nas intervencións orais espontáneas respectando as regrasmorfosintácticas desta lingua, en especial a colocación do pronome átono, así como a fonéticagalega (pronuncia das sete vogais, n velar e fonema fricativo palatal xordo).

LGB1.6.3. Emprega nas intervencións orais espontáneas expresións propias do galego(fraseoloxía adecuada).

LGB1.6.4. Emprega nas intervencións orais espontáneas un léxico rico e variado.B1.7. Coñecer e aplicar, con axuda das TIC, técnicas e estratexias para realizar exposicións oraisplanificadas.

LGB1.7.1. Consulta os medios de información dixitais para seleccionar contidos relevantese incorporalos ás súas producións.

LGB1.7.2. Emprega as TIC para facer as súas presentacións máis claras e atractivasvisualmente.B1.8. Participar activamente en situación propias do ámbito educativo e de interese para oalumnado que xeren intercambio de opinión.

LGB1.8.1. Intervén en debates e coloquios do ámbito educativo con respecto ás regras deinteracción e ás opinións alleas.

LGB1.8.2. Cínguese ao tema, non divaga e atende ás instrucións da persoa moderadora nosdebates e coloquios.B1.9. Aplicar técnicas e estratexias para falar en público, en situacións formais ou informais, deforma individual ou en grupo.

LGB1.9.1. Elabora guións para organizar os contidos de exposicións formais ou informaisbreves.

LGB1.9.3. Incorpora progresivamente palabras propias do nivel formal nas prácticas oraisda lingua.

LGB1.9.4. Adecúa a súa pronuncia á finalidade da práctica oral.LGB1.9.5. Recoñece a avalía erros (repeticións de conectores, pobreza léxica e

castelanismos) nos discursos orais propios e alleos e trata, progresivamente, de evitalos.B1.10. Producir discursos breves e comprensibles, nun rexistro neutro, informal ou máis culto,sobre temas da vida cotiá ou educativa.

LGB1.10.2. Desenvólvese correctamente en situacións da vida cotiá que implique solicitarunha información ou un servizo.

LGB1.10.3. Utiliza as fórmulas de tratamento e as regras de cortesía axeitadas aodestinatario e á situación comunicativa.Bloque 2. Comunicación escrita. Ler e escribirB2.1. Aplicar os coñecementos sobre a lingua e as normas do uso lingüístico para resolverproblemas de comprensión.

LGB2.1.1. Analiza e sintetiza o contido dun texto en resumos e esquemas que estruturanvisualmente as ideas.

LGB2.1.2. Busca o significado do léxico descoñecido a partir do contexto, analiza a formadas palabras ou usa dicionarios para contextualizar as acepcións.

LGB2.1.3. Identifica a idea principal e as secundarias e comprende a relación existente entreelas.

LGB2.1.5. Compila información para comprender e ampliar o coñecemento das mensaxes:busca bibliografía; consulta libros, revistas, xornais; utiliza recursos audiovisuais e buscadores deinternet.B2.2. Comprender e interpretar textos propios da vida cotiá e das relacións sociais: diarios, cartaspersoais, avisos e solicitudes.

100


986 644406 986 644397 [email protected]

LGB2.2.1. Comprende e interpreta a información máis relevante de textos propios da vidacotiá e das relacións sociais: diarios, cartas persoais, avisos e solicitudes.

LGB2.2.3. Comprende e interpreta normas de convivencia, regras de xogos,correspondencia escolar.B2.3. Comprender e interpretar, en formato papel ou dixital, textos propios dos medios decomunicación (noticias).

LGB2.3.1. Comprende e interpreta textos propios dos medios de comunicación (noticias).LGB2.3.2. Localiza a información destacada de textos propios dos medios de comunicación:

portadas e titulares.B2.4. Comprender e interpretar en formato papel ou dixital, textos propios da vida educativa,especialmente, os instrutivos e expositivos: webs educativas, dicionarios, glosarios e enciclopedias.

LGB2.4.1. Comprende e interpreta textos propios da vida educativa, especialmente, osinstrutivos e expositivos: webs educativas, dicionarios, glosarios e enciclopedias.

LGB2.4.2. Identifica as características específicas de todo tipo de textos nos que se expoñanfeitos e se expliquen ideas e conceptos das distintas materias curriculares.B2.5. Seleccionar a información que se obtén nas bibliotecas, nas TIC e outras fontes e integrar oscoñecementos adquiridos non proceso de aprendizaxe continua.

LGB2.5.1. Utiliza, de forma progresivamente autónoma, diversas fontes de información eintegra os coñecementos adquiridos nos seus discursos orais e escritos.

LGB2.5.2. Coñece e utiliza habitualmente dicionarios impresos ou en versión dixital.B2.6. Amosar unha actitude reflexiva e crítica ante a lectura que permita identificar usoslingüísticos discriminatorios e manifestar posturas de acordo ou desacordo e respecto ás mensaxesexpresadas.

LGB2.6.1. Detecta mensaxes que transmiten prexuízos e evita usos lingüísticosdiscriminatorios.

LGB2.6.2. Identifica e expresa posturas de acordo e desacordo sobre aspectos parciais ouglobais dun texto.

LGB2.6.3. Elabora a súa propia interpretación sobre o significado dun texto.LGB2.6.4. Respecta as opinións dos demais.

B2.7. Ler en voz alta co dicción, entoación e ritmo adecuados á situación comunicativa e á súafunción.

LGB2.7.1. Le en voz alta con dicción, entoación e ritmo adecuados (interpreta os signos depuntuación) á situación comunicativa e á función da mensaxe.B2.8. Usar procedementos de planificación e revisión para conseguir a adecuación, coherencia,cohesión e corrección dos contidos nas relacións internas e externas do texto.

LGB2.8.1. Elabora esquemas sinxelos para ordenar as ideas e estruturar o texto.LGB2.8.2. Adecúa as súas producións ao rexistro formal e educativo.LGB2.8.4. Usa os signos de puntuación do texto en relación coa organización oracional e

coa forma do texto (os parágrafos e a distribución e ordenación das ideas expresadas)LGB2.8.5. Revisa e reescribe o texto con respecto polas regras ortográficas e morfolóxicas.

B2.9. Producir, en formato papel ou dixital, textos propios da vida cotiá e das relacións sociais:diarios,cartas persoais, avisos, solicitudes e participación en foros.

LGB2.9.1. Produce textos propios da vida cotiá e das relacións persoais: diarios, cartaspersoais, avisos, solicitudes e participación en foros.B2.10. Producir, en soporte impreso ou dixital, textos propios dos medios de comunicación a partirdun modelo (noticias).

101


986 644406 986 644397 [email protected]

LGB2.10.1. Produce, en soporte impreso ou dixital, textos propios dos medios decomunicación a partir dun modelo (noticias).B2.11. Producir, en formato papel ou dixital, textos de carácter educativo: cuestionarios, resumos,informes de tarefas,descricións e explicacións sobre contidos das materias curriculares.

LGB2.11.1. Produce, en formato papel ou dixital, textos de carácter educativo:cuestionarios, resumos, informes de tarefas, descricións e explicacións sobre contidos das materiascurriculares.B2.12. Producir e sintetizar, en formato papel ou dixital, textos de distinta tipoloxía,fundamentalmente, narracións e descricións.

LGB2.12.1. Produce, en formato papel ou dixital, escritos de distinta tipoloxía a partir dunmodelo, fundamentalmente, narrativos e descritivos.

LGB2.12.2. Sintetiza e resume narracións e descricións sen parafrasear o texto resumido.B2.13. Usar as TIC para textualizar, revisar e mellorar os escritos: procesadores de texto, programasde presentación e dicionarios electrónicos.

LGB2.13.1. Usa técnicas de tratamento textual coas TIC: procesadores de texto, programasde presentación, dicionarios electrónicos, e correctores para textualizar e revisar e mellorar osescritos.B2.14. Valorar a escritura como fonte de aprendizaxe e como unha forma de comunicarexperiencias, ideas e coñecementos propios.

LGB.2.14.1. Describe os valores da escritura como instrumento de comunicación socialfundamental para comunicar experiencias e para adquirir e transmitir coñecementos.Bloque 3. Funcionamento da linguaB3.1. Recoñecer, explicar e usar léxico amplo e preciso coa presenza da fraseoloxía e vocabulariotraballado na aula.

LGB3.1.1. Utiliza un vocabulario amplo e preciso para expresarse con claridade nun rexistroaxeitado á situación comunicativa.B3.2. Recoñecer e usar a fonética da lingua galega.

LGB3.2.1. Recoñece e pronuncia correctamente os fonemas propios da lingua galega.B3.3. Usar eficazmente os dicionarios ou calquera outra fonte de consulta, en papel ou en soporteelectrónico, para resolver dúbidas e para progresar na aprendizaxe autónoma.

LGB3.3.1. Obtén, de xeito autónomo, información lingüística de todo tipo en dicionarios, endiferentes soportes, e noutras obras de consulta.B3.4. Coñecer, usar e valorar as normas que regulan os textos orais e escritos.

LGB3.4.1. Completa, transforma e valora textos orais ou escritos de maneira adecuada ecorrecta atendendo ás normas.B3.5. Aplicar e valorar as normas ortográficas e morfolóxicas da lingua galega.

LGB3.5.1. Aplica correctamente as normas ortográficas e morfolóxicas da lingua galega.LGB3.5.2. Aplica estratexias para a corrección lingüística, gramatical e ortográfica dos

textos.B3.6. Analizar e usar correctamente a puntuación, de acordo coa cohesión textual.

LGB3.6.1. Analiza e usa correctamente a puntuación para a cohesión textual.B3.7. Recoñecer a estrutura de substantivos e verbos e da súa caracterización morfolóxica paramellorar a comprensión e produción textuais.

LGB3.7.1. Coñece e utiliza adecuadamente substantivos e formas verbais na comprensión eprodución de textos orais e escritos.B3.8. Recoñecer e usar os nexos textuais de espazo, oposición e contraste, así como os mecanismosgramaticais e léxicos de cohesión interna.

102


986 644406 986 644397 [email protected]

LGB3.8.1. Identifica e usa distintos tipos de conectores de espazo, oposición, contraste, asícomo os mecanismos gramaticais e léxicos de referencia interna que lle proporcionan cohesión a untexto.B3.9. Coñecer os compoñentes sintácticos para elaborar enunciados, orais e escritos, cun estilocohesionado e correcto.

LG3.9.1. Completa, transforma e elabora enunciados de maneira axeitada e correctaatendendo aos compoñentes sintácticos.B3.10. Aplicar progresivamente o coñecemento e o uso das estratexias de autoavaliación e aaceptación do erro como parte do proceso de aprendizaxe.

LG3.10.1. Recoñece os erros nas producións orais e escritas propias e alleas a partir daavaliación e autoavaliación, propondo solucións para a súa mellora.Bloque 4. Lingua e sociedadeB4.1. Valorar as linguas como medios de relación interpersoal e de sinal de identidade dun pobo.Apreciar o plurilingüismo como expresión da riqueza cultural da humanidade e coñecer a lusofoníae achegarse ás culturas que a integran.

LGB4.1.1. Valora a lingua como instrumento co cal se constrúen todos os saberes e comomedio de relación interpersoal e de sinal de identidade dun pobo a través da identificación deelementos lingüísticos de noso en diferentes contextos.

LGB4.1.2. Distingue entre linguas maioritarias, minoritarias e minorizadas e aplica estesconceptos ao caso galego.

LGB4.1.3. Coñece as linguas que se falan en España e valora a súa existencia como unelemento de riqueza cultural.

LGB4.1.5. Valora a importancia da relación de Galicia coa comunidade lusófona e coñece osterritorios que a integran.

LGB4.1.6. Coñece recursos en rede de lecer (literatura de tradición oral, música e xogos) eeducativos en lingua galega adaptados á súa idade e compáraos con outros similares da lusofonía.B4.2. Describir e analizar a situación sociolingüística de Galicia atendendo á presenza da linguagalega no contorno.

LGB4.2.1. Describe a situación sociolingüística de Galicia a partir do estudo do seucontorno (concello e comarca), compáraa coa situación doutros contextos e analiza as diferenzas.

LGB4.2.2. Coñece e valora os topónimos galegos.B4.3. Coñecer as principais iniciativas normalizadoras no ámbito educativo, adquirir vínculospositivos cara ao uso do galego e asumir a importancia da contribución individual nodesenvolvemento da lingua galega.

LGB4.3.2. Analiza a súa propia práctica lingüística e valora a importancia de contribuírindividual e socialmente á normalización da lingua galega.B4.4. Describir a situación legal das linguas do Estado español.

LGB4.4.1. Coñece a lexislación que regula a utilización do galego e a súa promoción noámbito educativo e local.B4.5. Identificar os prexuízos lingüísticos e analizar a situación persoal en relación a eles.

LGB4.5.1. Coñece o que é un prexuízo. Detecta e analiza a presenza de prexuízos decarácter estético e socioeconómico cara ao galego na súa práctica lingüística e na do seu contorno.B4.6. Identificar e clasificar as variantes diafásicas do galego, recoñecer os trazos da variedadeestándar da lingua galega e valorala como variante unificadora, así como apreciar a variantediatópica propia.

LGB4.6.1. Identifica e clasifica as variantes diafásicas do galego.

103


986 644406 986 644397 [email protected]

LGB4.6.3. Recoñece os trazos da variedade estándar da lingua galega e valóraa comovariante unificadora.

LGB4.6.4. Rexeita os prexuízos sobre as variedades dialectais e utiliza os trazos propios dasúa zona.Bloque 5. Educación literariaB5.1. Ler con regularidade obras literarias e desenvolver criterio lector; expor unha opinión persoalsobre a lectura dunha obra axeitada á idade, relacionar o seu sentido coapropia experiencia e outros coñecementos adquiridos e valorar o uso dos elementos propios de cadaxénero literario, o punto de vista empregado e o uso estético da linguaxe.

LGLB5.1.1. Le con regularidade obras literarias e desenvolve criterio lector; expón unhaopinión persoal sobre a lectura dunha obra axeitada á idade e relaciona o seu sentido coa propiaexperiencia e outros coñecementos adquiridos.B5.2. Ler expresiva e comprensivamente e facer audicións de poemas recitados ou cantados,determinar o tema principal, a estrutura xeral e pór de relevo os principais recursos estilísticos.

LGLB5.2.1. Le expresiva e comprensivamente e fai audicións de poemas recitados oucantados, determina o tema principal, a estrutura xeral e pon de relevo os principais recursosestilísticos.B5.3. Ler expresiva e comprensivamente textos narrativos breves, localizando e describindo oselementos estruturais e formais máis salientables: punto de vista, tempo, espazo e personaxesprincipais.

LGLB5.3.1. Le expresiva e comprensivamente textos narrativos breves, localiza e describeos elementos estruturais e formais máis salientables: punto de vista, tempo, espazo e personaxesprincipais.B5.4. Ler dramatizada e comprensivamente, visionar pezas teatrais e recoñecer os compoñentes eprocedementos que caracterizan os subxéneros.

LGLB5.4.1. Le dramatizada e comprensivamente, ve pezas teatrais e recoñece oscompoñentes e procedementos que caracterizan os subxéneros.B5.5. Comparar textos pertencentes a diferentes xéneros e subxéneros, sinalando as coincidencias ediferenzas, tanto estruturais coma formais.

LGLB5.5.1. Compara textos pertencentes aos diferentes xéneros, sinalando as coincidenciase diferenzas, tanto estruturais coma formais.B5.6. Analizar textos literarios, de maneira guiada, identificar os trazos dos subxéneros e afuncionalidade dos recursos retóricos.

LGB.5.6.1. Analiza textos literarios, de maneira guiada, identifica os trazos dos subxénerose a funcionalidade dos recursos retóricos.B5.7. Escribir textos de intención estética servíndose dos coñecementos literarios adquiridos e dosrecursos retóricos traballados na aula.

LGLB5.7.1. Escribe textos de intención estética servíndose dos coñecementos literariosadquiridos e dos recursos retóricos traballados na aula.B5.8. Describir e caracterizar os trazos definitorios básicos da linguaxe cinematográfica.

LGLB5.8.1. Describe e caracteriza os trazos definitorios básicos da linguaxecinematográfica.

LGB5.8.2. Identifica e describe os principais trazos da linguaxe cinematográficanunha ou varias secuencias fílmicas.B5.9. Servirse, seguindo unhas pautas orientadoras, dos fondos e recursos que ofrecen asbibliotecas, incluídas as virtuais, para a realización de traballos e cita axeitada destes.

104


986 644406 986 644397 [email protected]

LGLB5.9.1. Sérvese, seguindo unhas pautas orientadoras, dos fondos e recursos que ofrecenas bibliotecas, incluídas as virtuais, para a realización de traballos e cita axeitada deste

Segunda lingua estranxeira: Portugués. 2º ESO

Bloque1. Comprensión de textos oraisB1.1. Comprender preguntas e informacións sinxelas relativas á información persoal moi básica(nome, idade, gustos, etc.), así como instrucións e peticións elementais relativas ao comportamentona aula.

SLEB1.1. Comprende preguntas básicas moi sinxelas e habituais sobre asuntos persoais oueducativos (nome, idade, enderezo, nivel de estudos, etc.) sempre que se fale de xeito pausado e benarticulado, e se repita se o necesita.B1.2. Usar estratexias básicas de comprensión do sentido xeral, a información esencial, os puntos eas ideas principais, ou os detalles relevantes do texto: anticipación do contido xeral do que seescoita con axuda de elementos verbais e non verbais, e uso dos coñecementos previos sobre asituación (quen fala a quen, con que intencións, onde e cando) que dan lugar a inferencias dosignificado baseadas no contexto, e as experiencias e os coñecementos transferidos desde as linguasque coñece.

SLEB1.2. Comprende frases e expresións habituais relacionadas con necesidades inmediatas(números, datas, prezos, etc.) e temas con que teña moita familiaridade, e segue instrucións econsignas de aula.B1.3. Comprender o sentido global e as informacións específicas máis relevantes de mensaxes oraissinxelas e moi básicas (por exemplo, seguir instrucións ou indicacións, identificar persoas, obxectose lugares descritos cun vocabulario básico) emitidas cara a cara, gravadas ou en soporte multimedia,sobre situacións habituais de comunicación, se se fala moi amodo e con moita claridade.

SLEB1.3. Comprende o sentido global e a información máis relevante de textos orais breves(instrucións e comunicados) con estruturas previamente traballadas, léxico moi común relacionadocon necesidades inmediatas, procedentesde medios audiovisuais ou de internet, sempre que se fale de xeito pausado e ben articulado, e poidavolver escoitar o dito.B1.4. Comprender o esencial en conversas moi básicas e breves sobre temas cotiáns habituais e denecesidade inmediata, previamente traballados, relativas ao ámbito persoal, sempre que se fale conlentitude, articulando de forma clara e comprensible.

SLEB1.4. Comprende a información esencial en conversas breves e moi sinxelas nas queparticipa, que traten sobre temas familiares como, por exemplo, un/unha mesmo/ a, a familia, aescola, o tempo libre, ou a descrición moi básica dunha persoa, un obxecto ou un lugar.Bloque 2. Produción de textos oraisB2.1. Pronunciar de xeito intelixible, aínda que se cometan erros de pronuncia polos que as persoasinterlocutoras teñan que solicitar repeticións para entender a mensaxe.

SLEB2.1. Na maioría das actividades de aula, amosa unha actitude positiva polo uso dalingua estranxeira en iferentes situacións comunicativas, esforzándose por utilizala aínda que teñaque recorrer a outras linguas para pedir axuda ouaclaracións.B2.2. Interactuar de xeito sinxelo en intercambios claramente estruturados, utilizando fórmulas moibásicas relativas a saúdos, despedidas, agradecementos e presentacións, colaborando para entendere facerse entender.

105


986 644406 986 644397 [email protected]

SLEB2.2. Fai e responde intelixiblemente e con accións colaborativas, preguntas sinxelassobre si mesmo/a e sobre actividades moi comúns da vida diaria e do tempo libre en situacións decomunicación significativas para a súa idade e o seu nivel escolar.B2.3. Intercambiar de xeito intelixible información sobre si mesmo/a e sobre accións e nocións(horarios, datas, cantidades) moi habituais da vida diaria, usando un repertorio básico de palabras efrases moi simples memorizadas, e facéndose comprender aínda que a persoa interlocutora necesiteque se repita ou repetir o dito.

SLEB2.3. Desenvólvese entendendo o suficiente e facéndose entender en situacións moihabituais relacionadascon necesidades inmediatas nas que pide e se dá información sobre lugares, horarios, datas, prezos,cantidades e actividadesmáis comúns para a súa idade e o seu nivel escolar.B2.4. Dar e obter información sobre datos básicos persoais (idade, lugar de residencia, familia,orixe, gustos, posesións, etc.), utilizando un repertorio moi básico de expresións moi sinxelas ehabituais sobre eses datos.

SLEB2.4. Participa en conversas informais breves e moi básicas, cara a cara, nas queestablece contacto social elemental, intercambia información moi básica, manifesta os seus gustos,fai invitacións elementais e ofrecementos, e pide edá indicacións moi básicas para ir a un lugar.

SLEB2.5. Preséntase e dá e obtén información básica e sinxela sobre si mesmo/a e sobregustos, preferencias e intereses relativos a temas moi cotiáns, en conversas moi básicas sobre temaspredicibles, se pode solicitar, con preguntas sinxelas e directas, a colaboración da persoainterlocutora para entender e facerse entender.Bloque 3. Comprensión de textos escritosB3.1. Utilizar estratexias de lectura (recursos ás imaxes, títulos e outras informacións visuais, e aoscoñecementos previos sobre o tema ou a situación de comunicación, e aos transferidos desde aslinguas que coñece), identificando a informaciónmáis importante e deducindo o significado de palabras e expresións non coñecidas.

SLEB3.1. Comprende con fluidez textos adaptados relativos a temas do seu interese.B3.2. Seguir instrucións básicas e comprender avisos, obrigas e prohibicións moi sinxelas epredicibles, e traballadas previamente.

SLEB3.2. Comprende avisos, obrigas e prohibicións básicas e predicibles, referidas anecesidades inmediatas, de estrutura moi sinxela, especialmente se contan con apoio visual.

B3.3. Comprender información relevante e previsible en textos breves, moi sinxelos e benestruturados, con conectores moi básicos e relativos a temas da propia experiencia.

SLEB3.3. Comprende información básica e sinxela de correspondencia persoal breve na quese fala de si mesmo/a e sobre gustos, preferencias e intereses referidos a temas moi cotiáns epropios da súa idade.B3.4. Comprender textos propios de situacións cotiás próximas, como invitacións, felicitacións,notas, avisos, billetes de transporte, entradas, etiquetas ou xogos coñecidos.

SLEB3.4. Comprende información esencial e localiza información específica en materialinformativo sinxelo como menús, horarios, catálogos e listas de prezos.Bloque 4. Produción de textos escritosB4.1. Aplicar estratexias básicas para producir textos (elección da persoa destinataria, finalidade doescrito, planificación, redacción do borrador, revisión do texto e versión final) a partir de modelosmoi estruturados e con axuda previa na aula.

106


986 644406 986 644397 [email protected]

SLEB4.1. Elabora textos sinxelos a partir de modelos, empregando expresións e enunciadostraballados previamente, para transmitir información, ou con intencións comunicativas propias dasúa idade e do seu nivel escolar.B4.2. Completar documentos moi básicos nos que se solicite información persoal.

SLEB4.2. Completa un cuestionario sinxelo con información persoal moi básica e relativaao seus datos persoais e intereses ou afeccións (nome, idade, enderezo, gustos, etc.).B4.3. Escribir mensaxes moi sinxelas e moi breves con información, instrucións e indicacións moibásicas relacionadas con actividades cotiás e de inmediata necesidade.

SLEB4.3. Escribe notas, listaxes, tarxetas postais, felicitacións e mensaxes en soporte dixitalmoi sinxelas e breves, relativas a necesidades inmediatas.B4.4. Producir textos curtos a partir de modelos sinxelos e básicos, cunha finalidade determinadapropia da súa idade e do seu nivel escolar, e cun formato preestablecido, en soporte tanto impresocomo dixital, amosando interese pola presentación limpa e ordenada do texto.

SLEB4.4. Escribe correspondencia moi breve e sinxela, a partir dun modelo, substituíndounha palabra ou expresión por outra para unha funcionalidade ou tarefa determinada (felicitar,informar, preguntar, etc.) tanto de forma manuscrita como en formato dixital, cunha presentaciónlimpa e ordenada.Bloque 5: Coñecemento da lingua, e consciencia intercultural e plurilingüeB5.1. Discriminar patróns sonoros, acentuais, rítmicos e de entoación de uso máis básico,recoñecendo o seu significado evidente, e pronunciar e entoar con razoable comprensibilidade,aínda que teña que repetir varias veces para se facer entender.

SLEB5.1. Identifica sons e grafías de fonemas básicos, produce con suficienteintelixibilidade léxico e estruturas moi básicas, e trazos fonéticos que distinguen fonemas(nasalización, sonorización, etc.), e iníciase no uso de patróns moi básicos de ritmo, entoación eacentuación de palabras e frases.B5.2. Recoñecer e utilizar as convencións ortográficas, tipográficas e de puntuación, con correcciónsuficiente para o seu nivel escolar.

SLEB5.2. Utiliza adecuadamente as convencións orais e escritas básicas propias da linguaestranxeira no desenvolvemento do proceso comunicativo oral e escrito (saúdos, despedidas,fórmulas moi básicas de tratamento, etc.), e amosa respecto polas diferenzas que poidan existir enaspectos culturais como hábitos, horarios, etc.B5.3. Utilizar para a comprensión e a produción de textos orais e escritos os coñecementossocioculturais e sociolingüísticos adquiridos relativos a relacións interpersoais, comportamento econvencións sociais, respectando as normas de cortesíamáis básicas nos contextos respectivos.

SLEB5.3. Nas actividades de aula, pode explicar o proceso de produción de textos e dehipóteses de significados tomando en consideración os coñecementos e as experiencias noutraslinguas.B5.4. Producir textos e inferir o significado probable de palabras ou frases que descoñece a partirdas experiencias e os coñecementos transferidos desde as linguas que coñece.

SLEB5.4. Comprende e comunica o propósito solicitado na tarefa ou ligado a situacións denecesidade inmediata da aula (pedir ou dar información sobre datos persoais, felicitar, invitar, etc.)utilizando adecuadamente as estruturas sintáctico-discursivas e o léxico necesarios,moi básicos e traballados previamente.

107


986 644406 986 644397 [email protected]

B5.5. Distinguir e levar a cabo as funcións demandadas polo propósito comunicativo, mediante osexpoñentes básicos das devanditas funcións e os patróns discursivos de uso máis habitual, e utilizarun repertorio léxico suficiente para comunicarno seu nivel escolar, sempre que sexan traballados en clase previamente.

SLEB5.5. Participa en proxectos (elaboración de materiais multimedia, folletos, carteis,recensión de libros e películas, obras de teatro, etc.) nos que se utilizan varias linguas e relacionadoscos elementos transversais, evitando estereotipos lingüísticos ou culturais, e valora as competenciasque posúe como persoa plurilingüe.B5.6. Participar en proxectos (elaboración de materiais multimedia, folletos, carteis, recensión delibros e películas, etc.) nos que se utilicen varias linguas, tanto curriculares como outras presentesno centro docente, relacionados cos elementos transversais, evitando estereotipos lingüísticos ouculturais.

Oratoria

Na hora de abordar a materia de Oratoria de 2º ESO establecemos no punto centrado nos contidos econcrecións das competencias básicas os criterios específicos de avaliación.


Os criterios de avaliación e os estándares de aprendizaxe correspóndese cos do Decreto 86/2015, seben a continuación só indicaremos aqueles imprescindibles para superar a materia.Bloque 1. Comunicación oral: escoitar e falarB1.1. Comprender e interpretar a intención comunicativa implícita e explícita, o tema, a ideaprincipal e as secundarias, o datos relevantes de textos orais dos medios de comunicaciónaudiovisual.

LGB1.1.1. Comprende o sentido global e identifica a intención comunicativa e a estrutura detextos orais propios dos medios de comunicación audiovisual (entrevistas,noticias, crónicas e reportaxes).

LGB1.1.2. Interpreta textos orais e traslada a información relevante a esquemas ou resumos.B1.3. Comprender, interpretar e valorar textos orais expositivos e argumentativos.

LGB1.3.1. Identifica as ideas principais e secundarias dun texto oral expositivo ouargumentativo, formal ou informal, producido na variante estándar ou en calquera das variedadesdialectais.B1.4. Comprender textos orais expositivos e argumentativos utilizados no ámbito educativo(presentacións, relatorios e intervencións en mesas redondas) e identificar as ideas principais esecundarias, o propósito comunicativo implícito ou explícito, e diferenciar as explicacións dosargumentos.

LGB1.4.1. Identifica a intención comunicativa, a tese e os argumentos dos debates,relatorios e mesas redondas dentro do ámbito educativo e elabora un esquema ou resumo.

LGB1.4.2. Recoñece os procedementos lingüísticos para manifestarse a favor ou en contra.B1.6. Valorar as producións emitidas cunha fonética galega correcta e actitude crítica ante osprexuízos que se poidan asociar a ela.

LGB1.6.1. Aprecia a emisión dunha pronuncia galega correcta, recoñece os erros deprodución oral propia e allea a partir da práctica habitual de autovaliación e propón solucións paramelloralas.

108


986 644406 986 644397 [email protected]

LGB1.6.2. Comprende, interpreta e rexeita os prexuízos que se poidan asociar á maneira depronunciar a lingua galega.B1.7. Participar activamente en situación propias do ámbito educativo e de interese para oalumnado que xeren intercambio de opinión.

LGB1.7.1. Participa activamente en debates ou coloquios, respecta as regras de interacción,intervención e cortesía, manifesta as súas opinións e respecta as dos demais.

LGB1.7.4. Respecta as quendas de palabra, o espazo, xesticula de xeito adecuado, escoitaactivamente os demais e usa fórmulas de saúdo e despedida.B1.8. Aplicar técnicas e estratexias para falar en público, en situacións formais ou informais, deforma individual ou en grupo.

LGB1.8.1. Elabora guións para organizar os contidos de exposicións formais ou informaisbreves.

LGB1.8.2. Participa con fluidez nas intervencións orais espontáneas ou formais respectandoas regras morfosintácticas desta lingua, en especial a colocación do pronome átono, así como afonética galega (pronuncia das sete vogais, n velar e fonema fricativo palatal xordo).B1.9. Producir discursos breves e comprensibles, nun rexistro neutro, informal ou máis culto, sobretemas da vida cotiá ou educativa.

LGB1.9.1. Participa en conversas informais nos que intercambia información e expresa asúa opinión.B1.10. Coñecer e aplicar, con axuda das TIC, técnicas e estratexias para realizar exposicións oraisplanificadas.

LGB1.10.1. Consulta os medios de información dixitais para seleccionar contidos relevantese incorporalos ás súas producións.Bloque 2. Comunicación escrita: ler e escribirB2.1. Aplicar técnicas e estratexias que facilitan a lectura comprensiva e crítica de textos.

LGB2.1.1. Usa técnicas de síntese do contido dos textos: subliñados, esquemas e resumos.B2.2. Comprender e interpretar textos da vida cotiá e das relacións sociais: convocatorias, actas dereunión e regulamentos.

LGB2.2.1. Comprende e interpreta textos propios da vida cotiá e das relacións sociais:convocatorias, actas de reunión e regulamentos.

LGB2.2.2. Identifica os trazos característicos dun escrito coa tipoloxía textual.B2.3. Comprender e interpretar escritos propios dos medios de comunicación e distinguir entreinformación e opinión en entrevistas, crónicas e reportaxes.

LGB2.3.1. Comprende e interpreta textos xornalísticos, fundamentalmente en entrevistas,crónicas e reportaxes.

LGB2.3.2. Distingue entre os contidos informativos e as opinións que se expresan B2.4.Comprender e interpretar textos de carácter educativo, especialmente os expositivos e explicativos:enciclopedias, webs educativas e outros materiais de consulta.

LGB2.4.1. Comprende e interpreta textos propios do ámbito educativo, especialmente osexpositivos e explicativos elaborados a partir da información obtida nas bibliotecas.

LGB2.4.2. Consulta fontes xerais (enciclopedias) e especializadas (monográficos e webstemáticas) para ampliar a información e mellorar o coñecemento da mensaxe.B2.5. Identificar o tema, os subtemas e a estrutura comunicativa dos textos expositivos eexplicativos.

LGB2.5.1. Interpreta o sentido global e compón o esquema xerarquizado das ideas de textosexpositivos e explicativos.

109


986 644406 986 644397 [email protected]

B2.6. Usar, de maneira case autónoma, os recursos que ofrecen as bibliotecas e outros recursosrelacionados coas TIC para obter, organizar e seleccionar información.

LGB2.6.1. Aplica correctamente o sistema de procura na biblioteca e nos buscadores deinternet para obter, organizar e seleccionar información.B2.9. Producir, en formato papel ou dixital, textos propios da vida cotiá e das relacións sociais:convocatorias, actas de reunión e intervencións en foros.

LGB2.9.1. Produce, en formato papel ou dixital, textos da vida cotiá ou das relaciónssociais, segundo os modelos propostos na aula: convocatorias, actas de reunións e intervencións enforos.B2.10. Producir, en soporte impreso ou dixital, textos xornalísticos informativos e de opinión,fundamentalmente, entrevistas, crónicas e reportaxes.

LGB2.10.1. Produce, en soporte impreso ou dixital, textos xornalísticos, fundamentalmente,entrevistas, crónicas, reportaxes.B2.11. Producir, en soporte impreso ou dixital, textos expositivos do ámbito educativo: informes eproxectos sobre tarefas educativas das materias curriculares.

LGB2.11.1. Produce, en soporte impreso ou dixital, textos expositivos e explicativos sobredistintas materias curriculares elaborados a partir de información obtida en bibliotecas e outrasfontes de información.B2.12. Planificar producir e revisar textos con adecuación, coherencia, cohesión e con respectopolas normas morfolóxicas, ortográficas

LGB2.12.1. Planifica a composición dos escritos en función do tipo de texto e da situacióncomunicativa para redactar textos adecuados, coherentes e ben cohesionados.

LGB2.12.3. Consulta fontes de información en distintos soportes para seleccionar contidosrelevantes que posteriormente reelaborará e incorporará ao seu escrito.

LGB2.12.6. Revisa os textos de xeito gradual para resolver dificultades de contido (temáticae estrutura) e de forma (cuestións tipográficas, ortográficas e gramaticais).B2.13. Utilizar as TIC para organizar os contidos, mellorar a presentación e corrixir as produciónsescritas.

LGB2.13.1. Usa as TIC (procesadores de textos e correctores ortográficos) para organizar oscontidos, mellorar a presentación e facilitar a corrección dos textos escritos.

Bloque 3. Funcionamento da linguaB3.6. Aplicar as normas ortográficas e morfolóxicas da lingua galega.

LGB3.6.1. Emprega textos orais e escritos e respecta as normas gramaticais.B3.7. Analizar e usar correctamente a puntuación.

LGB3.7.1. Revisa os textos para puntuar correctamente.B3.8. Recoñecer, usar e explicar as funcións sintácticas oracionais e as unidades que asdesempeñan.

LGB3.8.1. Recoñece e explica nos textos as funcións sintácticas oracionais e diferenza oselementos que as desempeñan.B3.9. Recoñecer en textos de diversa natureza e usar nas producións propias os diferentesconectores textuais e os principais mecanismos de cohesión.

LGB3.9.1. Identifica, explica e usa distintos conectores, así como outros mecanismos que lleachegan cohesión a un texto.B3.10. Sintetizar o contido e identificar a estrutura de textos. Elaborar producións propias segundoestes parámetros.

110


986 644406 986 644397 [email protected]

LGB3.10.1. Determina o tema, delimita a estrutura e identifica a progresión temática enproducións propias e alleas. Elabora textos nos que ten en conta os parámetros anteriores.B3.11. Comprender o sentido global e a intención comunicativa de textos orais e escritos.

LGB3.11.1. Interpreta o sentido de textos orais e escritos, identifica a intencióncomunicativa e a recoñece a postura de cada emisor.

Bloque 4. Lingua e sociedadeB4.1. Valorar as linguas como medios de relación interpersoal e de sinal de identidade dun pobo,apreciar o plurilingüismo como expresión da riqueza cultural da humanidade e coñecer aimportancia da lusofonía e incorporar ferramentas en rede desta comunidade cultural.

LGB4.1.2. Distingue entre bilingüismo e diglosia e aplica estes termos de forma axeitada árealidade galega.B4.2. Describir e analizar a situación sociolingüística de Galicia atendendo á presenza da linguagalega.

LGB4.2.1. Describe e analiza a situación sociolingüística de Galicia.LGB4.2.2. Analiza gráficas sobre o uso do galego segundo a idade das persoas.LGB4.2.3. Identifica os castelanismos nas producións lingüísticas e depura estes elementos

no seu propio discurso.B4.3. Coñecer as principais iniciativas normalizadoras, adquirir vínculos positivos cara ao uso dogalego e asumir a importancia da contribución individual no desenvolvemento da lingua galega.

LGB4.3.1. Coñece as principais iniciativas normalizadoras da lingua galega.LGB4.3.3. Analiza a súa propia práctica lingüística e valora a importancia de contribuír

individual e socialmente á normalización da lingua galega.B4.4. Recoñecer os principias elementos na orixe e formación da lingua galega, así como identificaras causas e consecuencias dos feitos máis relevantes da historia social da lingua desde os seusinicios ata 1916.

LGB4.4.1. Recoñece os principias elementos na orixe e formación da lingua galega desde osseus inicios ata 1916.

LGB4.4.3. Identifica as causas dos feitos máis relevantes da historia social da lingua galegadesde os seus inicios ata 1916.

LGB4.4.5. Interpreta gráficos, táboas, textos e información dos medios e das TIC,relacionados coa historia social da lingua galega desde os seus inicios ata 1916.Bloque 5. Educación literariaB5.1. Identificar e comprender as distintas épocas e períodos da literatura galega desde as súasorixes na Idade Media ata 1916.

LGLB5.1.1. Identifica as distintas épocas e períodos da literatura galega desde as súas orixesna Idade Media ata 1916.

LGLB5.1.2. Comprende e explica razoadamente as distintas épocas e períodos da literaturagalega desde a Idade Media ata 1916 e sinala os seus principais trazos característicos.B5.2. Seleccionar, ler autonomamente e comentar textos representativos da literatura galega desde aIdade Media ata 1916 e relacionar o seu contido co contexto histórico, cultural e sociolingüístico decada período.

LGLB5.2.1. Selecciona, seguindo criterios razoados, textos representativos da literaturagalega desde a Idade Media ata 1916 para a súa lectura.

LGB5.2.3. Comenta, de forma guiada, textos de obras da Literatura galega desde a IdadeMedia ata 1916, sinala os seus trazos característicos definitorios e relaciónaos co contexto histórico,cultural e sociolingüístico do período da literatura galega correspondente.

111


986 644406 986 644397 [email protected]

LGLB5.2.4. Compara textos literarios dunha mesma época ou período ou de diferentesépocas e períodos atendendo aos seus principais contidos, sinala os seus trazos característicosdefinitorios e pon todo en relación co contexto histórico, cultural e sociolingüístico da(s) época(s)ou do(s) período(s).B5.3. Ler expresiva e comprensivamente, facer audicións e ler dramatizadamente textos narrativos,poéticos, teatrais e ensaísticos da literatura galega desde a Idade Media ata 1916.

LGLB5.3.1. Le expresiva, comprensiva e/ou dramatizadamente textos narrativos, poéticos,teatrais e ensaísticos representativos da literatura galega desde a Idade Media ata 1916.

Segunda lingua estranxeira: Portugués. 3º ESO

Bloque 1. Comprensión de textos oraisB1.1. Coñecer e saber aplicar as estratexias máis adecuadas para a comprensión do sentido xeral, ospuntos principais ou a información máis importante do texto.

SLEB1.1. Nas actividades de aula, persevera no seu proceso de compresión, axustándoo ásnecesidades da tarefa (de comprensión global, lectiva ou detallada) e mellorándoo, de ser o caso:saca conclusións sobre a actitude do falante e sobre o contido baseándose na entoación e navelocidade da fala; deduce intencións a partir do volume da voz do falante; fai anticipacións do quesegue (palabra, frase, resposta, etc.), e infire o que non se comprende e o que non se coñecemediante os propios coñecementos e as experiencias noutras linguas.

B1.2. Identificar o sentido xeral, os puntos principais e a información máis importante en textosorais breves e ben estruturados, transmitidos de viva voz ou por medios técnicos e articulados avelocidade lenta, nun rexistro formal, informal ou neutro, e que versen sobre asuntos habituais ensituacións cotiás ou sobre aspectos concretos de temas xerais ou do propio campo de interese nosámbitos persoal, público e educativo, sempre que as condicións acústicas non distorsionen amensaxe e se poida volver escoitar o dito.

SLEB1.2. Capta a información máis importante de indicacións, anuncios, mensaxes ecomunicados breves e articulados de maneira lenta e clara, sempre que as condicións acústicassexan boas e o son non estea distorsionado.B1.3. Comprender instrucións moi básicas pronunciadas lenta e claramente, e seguir indicaciónssinxelas e breves.

SLEB1.3. Entende os puntos principais do que se lle di en transaccións e xestións cotiás eestruturadas (por exemplo, en hoteis, tendas, albergues, restaurantes, espazos de lecer ou centrosdocentes) nas que se utilicen frases feitas e estruturas sinxelas e previamente traballadas sobre datospersoais, horarios, prezos, números e preguntas sinxelas, e que se desenvolvan con lentitude e boaarticulación.B1.4. Comprender transaccións moi básicas de bens e servizos elementais na vida cotiá,transmitidas de viva voz ou por medios técnicos, e moi ben articuladas e lentamente, sempre que ascondicións acústicas sexan boas e se se poden escoitar máis dunha vez.

SLEB1.4. Comprende, nunha conversa informal na que participa, descricións, narracións eopinións formulados en termos sinxelos sobre asuntos prácticos da vida diaria e sobre aspectosxerais de temas do seu interese, cando se lle fala con claridade, amodo e directamente, e se a persoainterlocutora está disposta a repetir ou reformular o dito.B1.5. Comprender o sentido xeral e a información específica predicible de conversas básicas sobretemas cotiáns que se desenvolvan na súa presenza, nas que se describan, de xeito moi breve e

112


986 644406 986 644397 [email protected]

sinxelo, persoas, lugares e obxectos, e se narren acontecementos elementais, sempre que poidasolicitar que se repita o dito.

SLEB1.5. Comprende, nunha conversa formal na que participa (por exemplo, nun centrodocente), preguntas sinxelas sobre asuntos persoais ou educativos (datos persoais, intereses,preferencias e gustos persoais, etc.), sempre que poida pedir que se lle repita, aclare ou elabore algodo que se lle dixo.B1.6. Seguir un texto breve articulado con claridade e pausadamente, no que se utilicen expresiónssinxelas e habituais previamente traballadas e referidas a temas moi coñecidos dos ámbitos persoale educativo (datos persoais, gustos e hábitos, materias que cursa, etc.), adecuado ao seu nivelescolar, actuando, de ser o caso, como mediación lingüística.

SLEB1.6. Identifica as ideas principais de programas de televisión e de presentacións moisinxelas e ben estruturadas sobre asuntos cotiáns predicibles ou do seu interese, previamentetraballados, articulados con lentitude e claridade (por exemplo, noticias ou reportaxes breves),cando as imaxes constitúen gran parte da mensaxe.B1.7. Comprender a información esencial de pasaxes curtas gravadas, que conteñan conversas,narracións e/ou descricións predicibles, e de presentacións moi sinxelas emitidas con estruturas eléxico moi básico, e o apoio de imaxes moi redundantes, que traten sobre asuntos da vida cotiá e denecesidade inmediata, previamente traballados, e que estean pronunciadas con lentitude e claridade,aínda que sexa necesario escoitalas máis dunha vez.Bloque 2. Produción de textos oraisB2.1. Pronunciar de maneira intelixible, aínda que se cometan erros de pronuncia polos que aspersoas interlocutoras teñan que solicitar repeticións para entender a mensaxe.

SLEB2.1. Fai presentacións breves e ensaiadas, seguindo un guión escrito, sobre aspectosconcretos de temas xerais ou relacionados con aspectos básicos dos seus estudos, e responde apreguntas breves e sinxelas de oíntes sobre o contido destas se se articulan clara e lentamente.B2.2. Coñecer e saber aplicar as estratexias máis adecuadas para producir textos orais monolóxicosou dialóxicos breves e de estrutura moi simple e clara, utilizando, entre outros, procedementoscomo a adaptación da mensaxe aos recursos dos que se dispón, ou a reformulación ou explicaciónde elementos.

SLEB2.2. Desenvólvese coa eficacia suficiente en xestións e transaccións cotiás, como sonas viaxes, o aloxamento, o transporte, as compras e o lecer (horarios, datas, prezos, actividades,etc.), seguindo normas de cortesía básicas (saúdo e tratamento), facéndose comprender aínda que apersoa interlocutora necesite que se lle repita ou repetir o dito.B2.3. Intercambiar de xeito intelixible información sobre transaccións e xestións cotiás moielementais, usando un repertorio básico de palabras e frases simples memorizadas, e facéndosecomprender aínda que a persoa interlocutora necesite que se repita ou repetir o dito.

SLEB2.3. Participa en conversas informais breves, cara a cara ou por teléfono, ou por outrosmedios técnicos, nas que establece contacto social, se intercambia información e se expresanopinións de xeito sinxelo e breve, se fan invitacións e ofrecementos, se piden e se ofrecen cousas, sepiden e se dan indicacións ou instrucións, ou se discuten os pasos que hai que seguir para realizarunha actividade conxunta, expresando o acordo ou o desacordo de xeito moi básico.B2.4. Interactuar de xeito simple en intercambios claramente estruturados, utilizando fórmulas ouxestos

SLEB2.4. Desenvólvese de maneira simple nunha conversa formal ou entrevista (porexemplo, para realizar un curso de verán), achegando a información necesaria, expresando demaneira sinxela as súas opinións sobre temas habituais, e reaccionando de forma simple ante

113


986 644406 986 644397 [email protected]

comentarios formulados de maneira lenta e clara, sempre que poida pedir que se lle repitan ospuntos clave se o necesita.B2.5. Dar información sobre datos básicos persoais, expectativas ou gustos, utilizando un repertoriomoi básico de expresións memorizadas sinxelas e habituais sobre estes datos, sempre que poidapedir confirmación da comprensión á persoa interlocutora ou que se lle repita o dito.Bloque 3. Comprensión de textos escritosB3.1. Utilizar estratexias de lectura (recursos ás imaxes, a títulos e outras informacións visuais, aoscoñecementos previos sobre o tema ou a situación de comunicación, e aos transferidos desde aslinguas que coñece), identificando a información máis importante e deducindo o significado depalabras e expresións non coñecidas polo contexto e mediante os coñecementos e as experienciasnoutras linguas.

SLEB3.1. Capta o sentido xeral e algúns detalles importantes de textos xornalísticos moibreves en calquera soporte e sobre temas xerais ou do seu interese e moi coñecidos, se os números,os nomes, as ilustracións e os títulos constitúen gran parte da mensaxe.B3.2. Seguir instrucións e consignas básicas e comprender avisos, obrigas e prohibicións moibásicas e predicibles, traballadas previamente, referidas a necesidades

SLEB3.2. Identifica, con axuda da imaxe, instrucións xerais breves e sinxelas defuncionamento e manexo de aparellos de uso cotián (por exemplo, unha máquina expendedora), asícomo instrucións sinxelas para a realización de actividadese normas de seguridade básicas (por exemplo, nun centro B3.3. Comprender información relevante e previsible en textos informativos ou narrativos breves,moi sinxelos e ben estruturados, relativos a experiencias e a coñecementos propios da súa idade.

SLEB3.3. Comprende correspondencia persoal sinxela en calquera formato na que se fala desi mesmo/a; se describen persoas, obxectos, lugares e actividades; se narran acontecementospasados, e se expresan de maneira sinxela sentimentos e desexos, plans e opinións sobre temasxerais, coñecidos ou do seu interese.B3.4. Identificar a idea xeral, os puntos máis relevantes e a información importante en textos, tantoen formato impreso como en soporte dixital, breves e ben estruturados, escritos nun rexistro neutroou informal, que traten de asuntos habituais en situacións cotiás, de aspectos concretos de temas deinterese persoal ou educativo, e que conteñan estruturas sinxelas e un léxico de uso frecuente.docente).

SLEB3.4. Entende a idea xeral de correspondencia formal na que se informa sobre asuntosdo seu interese no contexto persoal ou educativo (por exemplo, sobre un curso de verán).Bloque 4. Produción de textos escritosB4.1. Aplicar estratexias básicas para producir textos (elección da persoa destinataria, finalidade doescrito, planificación, redacción do borrador, revisión do texto e versión final), a partir de modelosmoi estruturados e con axuda previa na aula.

SLEB4.1. Escribe correspondencia persoal breve na que se establece e mantén o contactosocial (por exemplo, con amigos/as noutros países), na que se intercambia información, se describenen termos sinxelos sucesos importantes e experiencias persoais, e se fan e se aceptan ofrecementos esuxestións (por exemplo, cancelación, confirmación ou modificación dunha invitación ou dunsplans).B4.2. Completar documentos moi básicos nos que se solicite información persoal.

SLEB4.2. Completa un cuestionario sinxelo con información persoal básica e relativa aosseus intereses ou ás súas afeccións (por exemplo, para asociarse a un club internacional de xentenova).

114


986 644406 986 644397 [email protected]

B4.3. Escribir mensaxes moi sinxelas e moi breves con información, instrucións e indicacións moibásicas relacionadas con actividades cotiás e de necesidade inmediata.

SLEB4.3. Escribe notas e mensaxes (mensaxes instantáneas, chats, etc.), onde faicomentarios moi breves ou dá instrucións e indicacións relacionadas con actividades e situacións davida cotiá e do seu interese, respectando as convencións e as normas de cortesía máis importantes.B4.4. Producir textos curtos a partir de modelos sinxelos e básicos, actuando, de ser o caso, comomediación lingüística (adecuada ao seu nivel escolar) e cun formato preestablecido, en soporte tantoimpreso como dixital, amosando interese pola presentación limpa e ordenada do texto.

SLEB4.4. Escribe correspondencia formal moi básica e breve, dirixida a instituciónspúblicas ou privadas, ou a entidades comerciais, fundamentalmente para solicitar información,respectando as convencións formais e as normas de cortesía básicas deste tipo de textos, e fai unhapresentación do texto limpa e ordenada.Bloque 5: Coñecemento da lingua, e consciencia intercultural e plurilingüeB5.1. Discriminar patróns sonoros, acentuais, rítmicos e de entoación de uso máis básico,recoñecendo o seu significados evidente, e pronunciar e entoar con razoable comprensibilidade,aínda que teña que repetir varias veces para se facer entender.

SLEB5.1. Produce con suficiente intelixibilidade léxico e estruturas moi básicas, e trazosfonéticos que distinguen fonemas (nasalización, sonorización, etc.) e persevera no uso de patrónsmoi básicos de ritmo, entoación e acentuación de palabras e frases.B5.2. Recoñecer e utilizar as convencións ortográficas, tipográficas e de puntuación, con correcciónsuficiente para o seu nivel escolar.

SLEB5.2. Utiliza adecuadamente as convencións orais e escritas básicas propias da linguaestranxeira no desenvolvemento do proceso comunicativo oral e escrito (saúdos, despedidas,fórmulas moi básicas de tratamento, etc.), e amosa respecto polas diferenzas culturais que poidanexistir.B5.3. Utilizar para a comprensión e a produción de textos orais e escritos os coñecementossocioculturais e sociolingüísticos adquiridos relativos a relacións interpersoais, comportamento econvencións sociais, respectando as normas de cortesía máis básicas nos contextos respectivos.

SLEB5.3. Nas actividades de aula, pode explicar o proceso de produción de textos e dehipóteses de significados tomando en consideración os coñecementos e as experiencias noutraslinguas.B5.4. Producir textos e inferir o significado probable de palabras ou frases a partir das experienciase os coñecementos transferidos desde as linguas que coñece.

SLEB5.4. Participa en proxectos (elaboración de materiais multimedia, folletos, carteis,recensión de libros e películas, obras de teatro, etc.) nos que se utilizan varias linguas e relacionadoscos elementos transversais, evitando estereotipos lingüísticos ou culturais, e valora as competenciasque posúe como persoa plurilingüe.B5.5. Participar en proxectos (elaboración de materiais multimedia, folletos, carteis, recensión delibros e películas, etc.) nos que se utilicen varias linguas, tanto curriculares como outras presentesno centro docente, relacionados cos elementos transversais, evitando estereotipos lingüísticos ouculturais.

SLEB5.5. Comprende e comunica o propósito solicitado na tarefa ou ligado a situacións denecesidade inmediata da aula (pedir ou dar información, agradecer, desculparse, solicitar algo,invitar, etc.) utilizando adecuadamente as estruturas sintáctico-discursivas e o léxico necesarios,propios do seu nivel escolar e traballados previamente.B5.6. Distinguir e levar a cabo as funcións demandadas polo propósito comunicativo, mediante osexpoñentes básicos das devanditas funcións e os patróns discursivos de uso máis habitual, e utilizar

115


986 644406 986 644397 [email protected]

un repertorio léxico suficiente para comunicar no seu nivel escolar, sempre que sexan traballados naclase previamente.

Lingua Galega e Literatura. 4º ESO

Bloque 1. Comprensión de textos oraisB1.1. Identificar a intención comunicativa implícita e explícita, o tema, a idea principal e assecundarias, a tese e os argumentos de textos propios dos medios de comunicaciónaudiovisual.LGB1.1.1. Comprende o sentido global de textos orais dos medios de comunicaciónaudiovisuais, identifica o propósito, a tese e os argumentos de noticias debates oudeclaracións, determina o tema e recoñece a intención comunicativa do/da falante.

LGB1.1.2. Distingue as partes nas que se estruturan as mensaxes orais, o tema, asícomo a idea principal e as secundarias.

LGB1.1.3. Analiza criticamente tanto a forma como o contido de noticias, debates eprocedentes dos medios de comunicación e recoñece a validez dos argumentos.B1.2. Comprender e analizar textos expositivos e publicitarios, diferenciar nelesinformación, opinión e persuasión.

LGB1.2.1. Distingue entre opinión e persuasión en mensaxes publicitarias orais eidentifica as estratexias de enfatización.

LGB1.2.3. Analiza os elementos non verbais, en especial a imaxe (mensaxe icónica)e o son (diálogo, ruídos e música), en anuncios publicitarios ou outro tipo de comunicaciónsorais.B1.3. Comprender e interpretar textos orais expositivos e argumentativos utilizados noámbito educativo (presentacións, relatorios e intervencións en mesas redondas).

LGB1.3.1. Identifica a intención comunicativa, a tese e os argumentos dos debates,relatorios e mesas redondas do ámbito educativo e elabora un esquema ou resumo.

LGB1.3.2. Recoñece os procedementos lingüísticos para manifestarse a favor ou encontra dunha opinión ou postura.B1.4. Comprender, interpretar e valorar diferentes tipos de discursos orais.

LGB1.4.1. Identifica a intención comunicativa, a idea principal e as secundarias, decalquera texto oral, formal ou informal, producido na variante estándar ou en calquera dasvariedades dialectais.B1.5. Coñecer, usar e valorar a adecuación, a coherencia, a cohesión e a claridadeexpositiva, así como normas de cortesía nas intervencións orais propias da actividadeeducativa, tanto espontáneas como planificadas.

LGB1.5.1. Identifica os recursos que proporcionan adecuación, coherencia ecohesión ao discurso.

LGB1.5.2. Coñece e aplica as normas que rexen a cortesía na comunicación oral erespecta as opinións alleas.

LGB1.5.3. Recoñece a importancia dos aspectos prosódicos (entoación, pausas, ton,timbre e volume), a linguaxe corporal adecuada (mirada e posición do corpo), así como oautocontrol das emocións ao falar en público.B1.6. Participar oralmente cunha fonética e prosodia correcta, valorar esta pronuncia eamosar unha actitude crítica ante os prexuízos que se poidan asociar a ela.

116


986 644406 986 644397 [email protected]

LGB1.65.1. Recoñece a emisión dunha pronuncia galega correcta, identifica os errosna produción oral allea e produce discursos orais que respectan as regras prosódicas efonéticas da lingua galega.

LGB1.6.2. Recoñece e rexeita argumentadamente os prexuízos que se poidan asociará pronuncia propia da lingua galega.

LGB1.6.3. Usa, se a posúe, a variante dialectal propia e asúmea como a variedadehabitual do seu contexto.B1.7. Producir textos orais, en intervencións espontáneas, adecuadas á situación e áintención comunicativa desexada, con coherencia, cohesión e corrección.

LGB1.7.1. Produce textos orais, en intervencións espontáneas, adecuadas á situacióne á intención comunicativa desexada, con coherencia, cohesión e corrección.

LGB1.7.2. Participa con fluidez nas intervencións orais espontáneas respectando asregras morfosintácticas desta lingua, en especial a colocación do pronome átono, así como afonética galega (pronuncia das sete vogais, n velar e fonemafricativo palatal xordo).

LGB1.7.3. Emprega nas intervencións orais espontáneas expresións propias dogalego: infinitivo conxugado e fraseoloxía adecuada.

LGB1.7.4. Emprega nas intervencións orais espontáneas un léxico rico e variado.B1.8. Manifesta una actitude crítica e reflexiva que permite identificar prexuízos e mensaxesdiscriminatorias.

LGB1.8.1. Reflexiona e ten unha postura crítica ante as mensaxes discriminatoriasque proveñen dos medios de comunicación.

LGB1.8.2. Rexeita argumentadamente os usos lingüísticos que levan implícitosprexuízos ou discriminacións.B1.9. Realizar exposicións orais planificadas e claras de traballos e de informacións deactualidade, coa axuda das TIC

LGB1.9.1. Planifica a produción oral, estrutura o contido, revisa os borradores eesquemas.

LGB1.9.2. Presenta os contidos de forma clara e ordenada e con correccióngramatical.

LGB1.9.3. Utiliza o rexistro adecuado á situación comunicativa.LGB1.9.4. Emprega axeitadamente os elementos prosódicos e (entoación e

pronuncia axeitada, pausas, ton, timbre e volume), a linguaxe corporal (mirada e posición docorpo) así como o autocontrol das emocións ao falar en público.

LGB1.9.5. Emprega as TIC para documentarse bibliograficamente, revisargramaticalmente o texto e elaborar unha presentación atractiva e innovadora.B1.10. Aplicar os coñecementos gramaticais á avaliación e mellora da expresión oral erecoñecer en exposicións orais propias e alleas as dificultades expresivas.

LGB1.10.1. Recoñece erros (incoherencias, repeticións, ambigüidades, pobrezaléxica, erros fonética e entoación inadecuada) nos discursos propios e alleos para evitalosnas súas producións.B1.11. Participar activa e argumentadamente en debates nos que se expresen opinións acercadun tema de actualidade.

LGB1.11.1. Desenvolve argumentos de forma comprensible e convincente e comentaas contribucións das persoas interlocutoras.

LGB1.112 Aplica as normas que rexen a cortesía na comunicación oral, respecta asquendas e as opinións alleas e emprega unha linguaxe non discriminatoria.

117


986 644406 986 644397 [email protected]

B1.12. Participar en interaccións sobre temas de interese persoal, ou social ou asuntos davida cotiá, nun rexistro formal, neutro ou informal.

LGB1.12.1. Desenvólvese con eficacia en situacións que xorden na vida diaria asícomo noutras de estudo ou traballo e participa en conversas informais.B1.13. Valorar a lingua oral como un instrumento útil na aprendizaxe e nas relacións sociais.

LGB1.13.1. Identifica e describe os valores da lingua oral como un instrumento útilna aprendizaxe, así como para relacionarse cos demais e enriquecerse como persoa.Bloque 2. Comunicación escrita. Ler e escribirB2.1. Empregar estratexias e técnicas que faciliten a lectura comprensiva e crítica dos textos

LGB2.1.1. Emprega pautas e estratexias que facilitan a análise do contido (resumos,cadros, esquemas e mapas conceptuais).

LGB2.1.2. Aplica os coñecementos lingüísticos propios (gramaticais e léxicos) erecursos alleos (dicionarios e outras fontes de documentación) para solucionar problemas decomprensión.

LGB2.1.3. Elabora o esquema xerarquizado de ideas dun texto.LGB2.1.4. Deduce información global do texto a partir de contidos explícitos e

implícitos.B2.2. Comprender e interpretar textos escritos propios da vida cotiá pertencentes ao ámbitolaboral, administrativo e comercial.

LGB2.2.1. Identifica a intención comunicativa, o tema e os subtemas de escritospropios da vida cotiá relacionados co ámbito laboral, administrativo e comercial.

LGB2 2.2. Comprende, interpreta e valora textos propios da vida cotiá pertencentes adistintos ámbitos: laboral (currículo, carta de presentación, ficha de contratación enempresas e redes sociais de procura de emprego, contrato, nómina e vida laboral),administrativo (carta administrativa e solicitude ou instancia) e comercial (carta comercial,carta de reclamación e impreso administrativo de reclamación).B2.3. Comprender e interpretar textos relacionados co ámbito educativo, tanto materiais deconsulta (dicionarios, glosarios, enciclopedias, etc.), como libros de texto e recursos detemas especializados en internet.

LGB2 3.1. Comprende textos relacionados co ámbito educativo, tanto materiais deconsulta (dicionarios, glosarios, enciclopedias, etc.), como libros de texto e recursos detemas especializados en internet.

LGB2.3.2. Interpreta a información de mapas, gráficas, diagramas.B2.4. Comprender e interpretar textos argumentativos.

LGB2.4.1. Identifica o tema e a intención comunicativa de textos argumentativos.LGB2.4.2. Elabora a súa propia interpretación a partir dos argumentos expresados

nun texto.B2.5. Comprende e interpreta textos xornalísticos de opinión: carta ao director, editorial,columna e artigo de opinión.

LGB2.5.1. Diferencia os trazos característicos dos textos xornalísticos de opinión:carta ao director, editorial, columna e artigo de opinión.

LGB2.5.2. Valora a intención comunicativa dun texto xornalístico e distingue entreinformación, opinión e persuasión.B2.6. Comprende e interpreta as mensaxes explícitas e implícitas que transmiten os textospublicitarios dos medios de comunicación.

LGB2.6.1. Comprende e interpreta as mensaxes explícitas e implícitas quetransmiten os textos publicitarios dos medios de comunicación (anuncios).

118


986 644406 986 644397 [email protected]

LGB2.6.2. Reflexiona e ten unha postura crítica ante as mensaxes persuasivas queproveñen dos medios de comunicación.B2.7. Identificar os usos lingüísticos que conteñan prexuízos ou mensaxes discriminatorias.

LGB2 7.1. Reflexiona sobre os usos lingüísticos que levan implícitos prexuízos oumensaxes discriminatorias.

LGB2.7.2. Detecta prexuízos e mensaxes discriminatorias implícitas nos textos demedios de comunicación con especial atención á publicidade.B2.8. Usar e seleccionar materiais de consulta das bibliotecas e doutras fontes deinformación impresa ou en formato dixital.

LGB2.8.1. Selecciona contidos, analiza información e extrae conclusións a partir daconsulta de materiais en distintos soportes.

LGB2.8.2. Sérvese dos recursos que ofrecen as bibliotecas ou as TIC para integrar oscoñecementos adquiridos nos seus escritos.B2.9. Empregar estratexias e técnicas axeitadas para producir escritos adecuados, coherentese ben cohesionados desde o punto de vista comunicativo (planificación, organización,redacción e revisión).

LGB2.9.2. Utiliza o rexistro adecuado en función da tipoloxía textual e do actocomunicativo.

LGB2.9.3. Ordena as ideas e estrutura os contidos en unidades sintácticasconsecutivas e encadeadas con conectores e outros elementos de cohesión.

LGB2.9.4. Coñece as regras ortográficas e as normas morfosintácticas e sérvese dasferramentas lingüísticas ao seus alcance (correctores, dicionarios e gramáticas) paraaplicalas correctamente.

LGB2.9.5. Revisa o texto para comprobar que a organización dos contidos do texto écorrecta e que non se cometen erros ortográficos, gramaticais, de formato ou depresentación.B2.10. Empregar as TIC para corrixir e mellorar a presentación dos escritos, para difundir ostextos propios, coñecer outros alleos e intercambiar opinións.

LGB2.10.1. Usa as TIC para a corrección dos textos: corrector ortográfico doprocesador de textos, dicionarios en liña e outras páxinas especializadas no estudo da linguagalega.

LGB2.10.2. Usa procesadores de textos para mellorar a presentación dos seusescritos, especialmente na presentación dos seus traballos educativos, atendendo a cada unhadas funcionalidades de cada elemento: encabezamento e pé de páxina, numeración depáxinas, índice, esquemas etc.B2.11. Producir, respectando as súas características formais e de contido, textos propios davida cotiá pertencentes a distintos ámbitos tanto en formato papel como dixital: laborais,administrativos e comerciais.

LGB2.11.1. Produce, respectando as súas características formais e de contido, e ensoporte tanto impreso como dixital, textos propios da vida cotiá pertencentes a distintosámbitos: laboral (currículo, carta de presentación, ficha de contratación en empresas e redessociais de procura de emprego), administrativo (carta administrativa e solicitude ouinstancia) e comercial (carta comercial, carta de reclamación e impreso administrativo dereclamación).B2.12. Producir, en soporte impreso ou dixital, cartas á dirección e columnas de opinión.

LGB2.12.1. Crea, en soporte impreso ou dixital, cartas á dirección e columnas deopinión.

119


986 644406 986 644397 [email protected]

B2.13. Producir en soporte impreso ou dixital textos argumentativos, redactados a partir dainformación obtida de distintas fontes.

LGB2.13.1. Elabora, en soporte impreso ou dixital, textos argumentativos,redactados a partir da información obtida de distintas fontes.

LGB2.13.2. Crea, en soporte impreso ou dixital, un texto argumentativo propio apartir dun tema dado sen documentación previa.

LGB2.13.3. Sintetiza a información e resume textos argumentativos sen repetir ninparafrasear o texto de partida.Bloque 3. Funcionamento da linguaB3.1. Recoñecer e explicar os valores de léxico preciso de diferentes categorías gramaticais,así como da fraseoloxía.

LGB3.1.1. Recoñece, explica e usa un léxico amplo e preciso de diferentescategorías gramaticais.

LGB3.1.2. Recoñece, explica e usa fraseoloxía diversa da lingua galega nas súasproducións orais e escritas.B3.2. Recoñecer e usar correctamente as formas verbais e as perífrases verbais da linguagalega.

LGB3.2.1. Recoñece e usa correctamente as formas verbais e as perífrases verbais dalingua galega e distingue os diversos tipos.B3.3. Recoñecer e explicar os procedementos de creación de palabras, os valores dosmorfemas e as súas posibilidades combinatorias para crear novos termos e identificar a súaprocedencia grega ou latina.

LGB3.3.1. Recoñece e explica os procedementos de creación de palabras.LGB3.3.3. Recoñece os valores de prefixos e sufixos e as súas posibilidades

combinatorias para crear novas palabras.B3.4. Recoñecer e usar a fonética da lingua galega.

LGB3.4.1. Recoñece e usa adecuadamente a fonética da lingua galega, con especialatención á entoación, ás vogais de grao medio e ao n velar.B3.5. Usar eficazmente os dicionarios e outras fontes de consulta, tanto en papel como ensoporte electrónico, para resolver dúbidas, para progresar na aprendizaxe autónoma e paraenriquecer o propio vocabulario.

LGB3.5.1. Usa eficazmente os dicionarios e outras fontes de consulta, tanto en papelcomo en soporte electrónico, especialmente sobre cuestións de uso (semántico e sintáctico) ede normativa, para resolver dúbidas, e para progresar na aprendizaxe autónoma e paraampliar o seu vocabulario.B3.6. Aplica e valora as normas ortográficas e morfolóxicas da lingua galega.

LGB3.6.1. Aplica correctamente as normas ortográficas e morfolóxicas da linguagalega nos discursos orais e escritos.B3.7. Analizar e usar correctamente a puntuación, de acordo coa cohesión sintáctica.

LGB3.7.1. Analiza e usa correctamente a puntuación, de acordo coa cohesiónsintáctica.B3.8. Recoñecer e usar enunciados e oracións, identificando as principais regras decombinación impostas polo verbos.

LGB3.8.1. Recoñece enunciados e identifica a palabra nuclear que o organizasintáctica e semanticamente.

LGB3.8.2. Recoñece a estrutura interna das oracións, identificando o verbo e os seuscomplementos.

120


986 644406 986 644397 [email protected]

LGB3.8.3. Respecta a orde correcta dos elementos da estrutura sintáctica galega.LGB3.8.4. Clasifica oracións segundo a natureza do predicado.LGB3.8.5. Usa a terminoloxía sintáctica correcta.

B3.9. Recoñecer, explicar e usar os nexos textuais de causa, consecuencia, condición,hipótese e os conclusivos, así como os mecanismos gramaticais e léxicos de cohesióninterna.

LGB3.9.1. Recoñece, explica e usa os nexos textuais de causa, consecuencia,condición, hipótese e os conclusivos, así como os mecanismos gramaticais e léxicos decohesión interna.B3.10. Identifica adecuadamente en textos alleos e propios a estrutura, a construción exustificación dos parágrafos, a vinculación e progresión temáticas, e elabora textos deacordo con estes parámetros.LGB3.10.1. Identifica a estrutura do texto, en construcións propias e alleas.

LGB3.10.2. Xustifica argumentadamente a división en parágrafos de textos propios ealleos.

LGB3.10.4. Elabora textos cunha estrutura apropiada, divididos en parágrafos eempregando os mecanismos de progresión temática.B3.11. Identificar e explicar os trazos que permiten diferenciar e clasificar os xénerostextuais, especialmente os argumentativos.

LG3.11.1. Identifica e describe a estrutura e os trazos lingüísticos dos diferentesxéneros textuais, especialmente nos argumentativos, e aplícaos nas producións propias.B3.12. Xustifica a adecuación dos textos, en función do contexto, do tema e do xénero eelabora producións propias cunha adecuación apropiada.

LGB3.12.2. Elabora producións lingüísticas cunha adecuación apropiada aocontexto, ao tema e ao xénero textual.Bloque 4. Lingua e sociedade.B4.1. Valorar as linguas como medios de relación interpersoal e de sinal de identidade dunpobo, apreciar o plurilingüismo como expresión da riqueza cultural da humanidade ecoñecer e describir o papel da lusofonía nas linguas do mundo no século XXI.

LGB4.1.1. Valora a lingua como medio de relación interpersoal e de sinal deidentidade dun pobo e argumenta fundamentadamente e cun discurso propio a súa postura.

LGB4.1.3. Coñece os territorios que forman parte da comunidade lusófona e sabedescribir a súa importancia dentro das linguas do mundo no século XXI.B4.2. Describir e analizar a situación sociolingüística de Galicia atendendo á presenza dalingua galega nos principais ámbitos e contextos sociais e privados así como ás tendenciasde evolución.

LGB4.2.1. Coñece e describe a lexislación estatal e autonómica básica en materialingüística.

LGB4.2.2. Describe acertadamente con criterios sociolingüísticos a situación galegaactual.

LGB4.2.4. Describe a situación sociolingüística de Galicia e emprega a terminoloxíaapropiada.

LGB4.2.5. Analiza as tendencias de evolución da lingua galega a partir da situaciónsociolingüísticaB4.3. Identificar os elementos do proceso normalizador e adquirir vínculos positivos cara aoseu uso asumindo a importancia da contribución individual no desenvolvemento da linguagalega.

121


986 644406 986 644397 [email protected]

LGB4.3.1. Identifica os procedementos de normalización e argumenta axeitadamentea necesidade de continuar con este proceso na lingua galega.

LGB4.3.2. Distingue normativización e normalización e explica axeitadamente cadafenómeno.

LGB4.3.3. Analiza a súa propia práctica lingüística e valora a importancia decontribuír individual e socialmente á normalización da lingua galega.

LGB.4.3.4. Coñece os principais axentes normalizadores en Galicia e valora a súaimportancia.B4.4. Recoñecer os principais elementos de evolución da lingua galega, así como identificaras causas e consecuencias dos feitos máis relevantes da súa historia social, e sinalar asdistintas etapas desde 1916.

LGB4.4.1. Recoñece os principais elementos da evolución da lingua galega desde1916 ata a actualidade.

LGB4.4.2. Recoñece os acontecementos relevantes da historia social da linguagalega desde 1916 e elabora textos expositivos sobre as diferentes etapas.

LGB4.4.3. Identifica as causas dos feitos máis relevantes da historia social da linguagalega desde 1916.

LGB4.4.4. Identifica as consecuencias dos feitos máis relevantes da historia social dalingua galega desde 1916.

LGB4.4.5. Interpreta gráficos, táboas, textos e información dos medios e das TIC,relacionados coa historia social da lingua galega desde 1916.B4.5. Describir a situación sociolingüística e legal das linguas de España.

LGB4.5.1. Describe a situación sociolingüística e legal das linguas de España eanaliza criticamente textos (literarios e xornalísticos), gráficos ou documentos audiovisuaisque traten sobre a situación sociolingüística do Estado español.B4.6. Identificar os prexuízos lingüísticos e analizar a situación persoal en relación a eles.

LGB4.6.1. Sinala os prexuízos lingüísticos atribuíbles a calquera lingua eespecialmente á galega e rebáteos cunha argumentación axeitada.

LGB4.6.2. Analiza a opinión propia sobre as linguas, detecta os prexuízos, en casode os ter, e rebáteos argumentadamente.B4.7. Recoñecer e valorar os principais fenómenos que caracterizan as variedadesxeográficas, diastráticas e diafásicas da lingua galega e da función da lingua estándar.

LGB4.7.1. Recoñece os principais fenómenos que caracterizan as variedadesxeográficas da lingua galega.

LGB4.7.2. Recoñece os trazos da variedade estándar da lingua galega.LGB4.7.3. Valora a lingua estándar como variedade unificadora.LGB4.7.4. Valora as variedades xeográficas da lingua galega como símbolo de

riqueza lingüística e cultural e rexeita fundamentadamente calquera prexuízo sobre avariación diatópica.

LGB4.7.5. Recoñece as variedades diastráticas e diafásicas da lingua galega edescribe o influxo da situación sociolingüística nelas.Bloque 5. Educación literaria.B5.1. Identificar e comprender os distintos períodos e xeracións da literatura galega de1916ata a actualidade.

LGLB5.1.1. Identifica os distintos períodos e xeracións da literatura galega de 1916ata a actualidade.

122


986 644406 986 644397 [email protected]

LGLB5.1.2. Comprende e explica razoadamente os distintos períodos da literaturagalega de 1916 ata a actualidade sinalando os seus principais trazos característicos.B5.2. Seleccionar, ler autonomamente e comentar obras representativas da literatura galegade 1916 ata a actualidade e relaciona o seu contido co contexto histórico, cultural esociolingüístico de cada período.

LGLB5.2.1. Selecciona, seguindo criterios razoados, obras representativas daliteratura galega de 1916 ata a actualidade para a súa lectura.

LGB5.2.3. Comenta, de forma guiada ou libre, textos de obras da Literatura galegadesde 1916 ata a actualidade, sinala os seus trazos característicos definitorios e relaciónaosco contexto histórico, cultural e sociolingüístico do período da literatura galegacorrespondente.

LGLB5.2.4. Compara textos literarios dun mesmo período ou de diferentes períodosatendendo aos seus principais contidos, sinala os seus trazos característicos definitorios epon todo en relación co contexto histórico, cultural e sociolingüísticodo período ou períodos.B5.3. Ler expresiva e comprensivamente, facer audicións e ler dramatizadamentetextosnarrativos, poéticos, teatrais e ensaísticos da literatura galega de 1916 ata aactualidade.

LGLB5.3.1. Le expresiva, compresiva e/ou dramatizadamente textos narrativos,poéticos, teatrais e ensaísticosrepresentativos da literatura galega de 1916 ata a actualidade.B5.5. Consultar fontes de información variadas e recursos das TIC para a realización detraballos e cita axeitada destes.

LGLB5.5.1. Consulta fontes de información variadas para a realización de traballos ecita axeitada destas.

LGLB5.5.2. Emprego de diferentes recursos das TIC para a realización de traballos ecita axeitada destes.


Bloque 1. Comprensión de textos orais B1.1. Coñecer e saber aplicar as estratexias máis adecuadas para a comprensión do sentido

xeral, a información esencial, os puntos e as ideas principais, ou os detalles relevantes dotexto. SLEB1.1. Nas actividades de aula, persevera no seu proceso de comprensión, axustándoo ásnecesidades da tarefa (de comprensión global, selectiva ou detallada) e mellorándoo, de sero caso: facendo anticipacións do que segue (palabra, frase, resposta, etc.) e inferindo o quenon se comprende e o que non se coñece mediante os propios coñecementos e asexperiencias doutras linguas.

B1.2. Identificar a información esencial, os puntos principais e os detalles máis relevantes entextos orais breves e ben estruturados, transmitidos de viva voz ou por medios técnicos earticulados a velocidade lenta ou media, nun rexistro formal, informal ou neutro, e queversen sobre asuntos cotiáns en situacións habituais ou sobre temas xerais ou do propiocampo de interese nos ámbitos persoal, público e educativo, sempre que as condiciónsacústicas non distorsionen a mensaxe e se poida volver escoitar o dito.SLEB1.2. Capta os puntos principais e os detalles salientables de indicacións, anuncios,mensaxes e comunicados breves, articulados de xeito lento e claro (por exemplo, por

123


986 644406 986 644397 [email protected]

megafonía, ou nun contestador automático), sempre que as condicións acústicas sexan boase o son non estea distorsionado.

B1.3. Comprender o esencial en situacións que impliquen a solicitude de información xeral(datos persoais básicos, lugares, horarios, datas, prezos, cantidades e actividades cotiás,etc.), sempre que se fale con lentitude e con claridade.SLEB1.3. Comprende, nunha conversa formal ou nunha entrevista na que participa (porexemplo, nun centro docente), preguntas sobre asuntos persoais ou educativos (datospersoais, intereses, preferencias e gustos persoais e educativos, coñecemento oudescoñecemento, etc.), así como comentarios sinxelos e predicibles relacionados con estes,sempre que poida pedir que se lle repita, aclare ou elabore algo do que se lle dixo.

B1.4. Comprender o esencial en conversas sinxelas, básicas e breves sobre descricións,narracións, puntos de vista e opinións relativos a temas frecuentes e de necesidade inmediatarelativas ao ámbito persoal, sempre que se fale con lentitude, articulando de forma clara ecomprensible, e se a persoa interlocutora está disposta a repetir ou reformular o dito.SLEB1.4. Entende información relevante do que se lle di en transaccións e xestións cotiás eestruturadas (por exemplo, en hoteis, tendas, albergues, restaurantes, espazos de lecer oucentros docentes), sempre que se fale amodo e con claridade.

B1.5. Comprender o sentido xeral e información moi relevante e sinxela de presentaciónssinxelas e ben estruturadas sobre temas familiares e predicibles, previamente traballados, ede programas de televisión tales como boletíns meteorolóxicos ou informativos, sempre queas imaxes porten gran parte da mensaxe.SLEB1.5. Comprende, nunha conversa informal na que participa, descricións, narracións,puntos de vista e opinións formulados de xeito simple sobre asuntos prácticos da vida diariae sobre temas do seu interese, cando se lle fala con claridade, amodo e directamente, e se apersoa interlocutora está disposta a repetir ou reformular o dito. SLEB1.6. Identifica a información esencial de programas de televisión e presentaciónssinxelas e ben estruturadas sobre asuntos cotiáns ou do seu interese familiares e prediciblesarticulados con lentitude e claridade (por exemplo, noticias, documentais ou entrevistas),cando as imaxes portan gran parte da mensaxe.

Bloque 2. Produción de textos orais▪B2.1. Pronunciar de xeito intelixible, aínda que se cometan erros de pronuncia polos que as

persoas interlocutoras teñan que solicitar repeticións para entender a mensaxe. SLEB2.1. Fai presentacións breves e ensaiadas, seguindo un esquema lineal e estruturado, sobreaspectos concretos de temas do seu interese ou relacionados cos seus estudos, e responde apreguntas previsibles breves e sinxelas de oíntes sobre o contido destas.

▪B2.2. Coñecer e saber aplicar as estratexias máis adecuadas para producir textos oraismonolóxicos ou dialóxicos breves e de estrutura simple e clara, utilizando, entre outros,procedementos como a adaptación da mensaxe a patróns da primeira lingua ou outras, ou o uso deelementos léxicos aproximados, se non se dispón doutros máis precisos.SLEB2.2. Participa en conversas informais breves e sinxelas, cara a cara ou por teléfono, ou poroutros medios técnicos, nas que establece contacto social básico, intercambia información eexpresa de xeito sinxelo opinións e puntos de vista, fai invitacións e ofrecementos, pide e ofrececousas, pide e dá indicacións ou instrucións, ou discute os pasos que hai que seguir para realizarunha actividade conxunta, facéndose comprender aínda que a persoa interlocutora necesite que serepita ou repetir o dito.

124


986 644406 986 644397 [email protected]

▪B2.3. Intercambiar de xeito intelixible información sobre transaccións e xestións cotiás moihabituais, usando un repertorio básico de palabras e frases simples memorizadas, e facéndosecomprender aínda que a persoa interlocutora necesite que se lle repita ou repetir o dito.

▪SLEB2.3. Desenvólvese coa debida corrección en xestións e transaccións cotiás, como son asviaxes, o aloxamento, o transporte, as compras e o lecer (horarios, datas, prezos, actividades, etc.),seguindo normas de cortesía básicas (saúdo e tratamento), facéndose comprender aínda que apersoa interlocutora necesite que se repita ou repetir o dito.

▪B2.4. Producir textos breves e comprensibles, tanto en conversa cara a cara como por teléfono oupor outros medios técnicos, nun rexistro neutro ou informal, cunha linguaxe sinxela.

▪B2.5. Dar, solicitar e intercambiar información sobre temas de importancia na vida cotiá e asuntoscoñecidos ou de interese persoal, educativo ou ocupacional, e xustificar brevemente os motivos dedeterminadas accións e plans, aínda que ás veces haxa interrupcións ou vacilacións, resultenevidentes as pausas e a reformulación para organizar o discurso e seleccionar expresións eestruturas, e a persoa interlocutora teña que solicitar ás veces que se lle repita o dito.SLEB2.4. e B2.5. Desenvólvese de xeito simple pero suficiente nunha conversa formal, nunhareunión ou nunha entrevista (por exemplo, para realizar un curso de verán), achegandoinformación relevante, expresando de xeito sinxelo as súas ideas sobre temas habituais, dando asúa opinión sobre problemas prácticos cando se lle pregunta directamente, e reaccionando deforma simple ante comentarios, sempre que poida pedir que se lle repitan os puntos clave, se onecesita.Bloque 3. Comprensión de textos escritos

▪B3.1. Utilizar estratexias de lectura (recurso ás imaxes, títulos e outras informacións visuais, e aoscoñecementos previos sobre o tema ou a situación de comunicación, e aos transferidos desde aslinguas que coñece), identificando a información máis importante e deducindo o significado depalabras e expresións non coñecidas.SLEB3.1. Capta o sentido xeral e algúns detalles importantes de textos xornalísticos breves, encalquera soporte e sobre temas xerais ou do seu interese e moi coñecidos, se os números, osnomes, as ilustracións e os títulos constitúen grande parte da mensaxe.

▪B3.2. Seguir instrucións e consignas básicas sinxelas e predicibles, referidas a necesidadesinmediatas, e con apoio visual.SLEB3.2. Identifica, con axuda da imaxe, instrucións xerais breves e sinxelas de funcionamento emanexo de aparellos de uso cotián, así como instrucións claras para a realización de actividades enormas de seguridade básicas.

▪B3.3. Comprender información relevante e previsible en textos descritivos ou narrativos breves,sinxelos e ben estruturados, relativos a experiencias e a coñecementos propios da súa idade e doseu nivel escolar. SLEB3.3. Comprende correspondencia persoal sinxela, en calquera formato, na que se fala de simesmo/a; se describen persoas, obxectos, lugares e actividades; se narran acontecementospresentes, pasados e futuros, e se expresan de xeito sinxelo sentimentos, desexos e opinións sobretemas xerais, coñecidos ou do seu interese.

▪B3.4. Identificar a información esencial, os puntos máis relevantes e detalles importantes entextos, tanto en formato impreso como en soporte dixital, breves e ben estruturados, escritos nunrexistro formal ou neutro, que traten de asuntos cotiáns, de temas de interese ou relevantes para ospropios estudos e as ocupacións, e que conteñan estruturas sinxelas e un léxico de uso común.SLEB3.4. Entende o esencial de correspondencia formal na que se informa sobre asuntos do seuinterese no contexto persoal ou educativo (por exemplo, sobre unha bolsa para realizar un cursode idiomas).

125


986 644406 986 644397 [email protected]

SLEB3.5. Entende información específica esencial en páxinas web e outros materiais dereferencia ou consulta claramente estruturados sobre temas relativos a asuntos do seu interese,sempre que poida reler as seccións difíciles.Bloque 4: Produción de textos escritos

▪B4.1. Aplicar estratexias básicas para producir textos (elección da persoa destinataria, finalidadedo escrito, planificación, redacción do borrador, revisión do texto e versión final), a partir demodelos ben estruturados e traballados previamente.SLEB4.1. Escribe correspondencia persoal breve na que se establece e mantén o contacto social(por exemplo, con amigos/as noutros países); se intercambia información; se describe en termossinxelos sucesos importantes e experiencias persoais, de dan instrucións e se fan e aceptanofrecementos e suxestións (por exemplo, cancelación, confirmación ou modificación dunhainvitación ou duns plans) e se expresan opinións de xeito sinxelo.

▪B4.2. Completar documentos básicos nos que se solicite información persoal ou relativa aos seusestudos ou á súa formación. SLEB4.2. Completa un cuestionario sinxelo con información persoal e relativa á súa formación,aos seus intereses ou ás súas afeccións (por exemplo, para subscribirse a unha publicación dixital).

▪B4.3. Escribir mensaxes sinxelas e breves con información, instrucións e indicacións moi básicasrelacionadas con actividades cotiás ou do seu interese.SLEB4.3. Escribe notas e mensaxes en diferentes soportes, nos que fai comentarios moi breves oudá instrucións e indicacións relacionadas con actividades e situacións da vida cotiá e do seuinterese, respectando as convencións e as normas de cortesía máis importantes.

▪B4.4. Producir textos curtos a partir de modelos sinxelos e básicos, actuando como mediaciónlingüística, de ser o caso (adecuado ao seu nivel escolar), e amosando interese pola presentaciónlimpa e ordenada do texto.

▪B4.5. Escribir, en papel ou en soporte electrónico, textos breves, sinxelos e de estrutura clarasobre temas cotiáns ou do propio interese, nun rexistro formal ou neutro, utilizandoadecuadamente os recursos básicos de cohesión, as convencións ortográficas básicas e os signosde puntuación máis comúns, cun control razoable de expresións e estruturas sinxelas e un léxicode uso frecuente.SLEB4.4. e 4.5. Escribe correspondencia formal básica e breve, dirixida a institucións públicas ouprivadas ou entidades comerciais, fundamentalmente para solicitar información, respectando asconvencións formais e as normas de cortesía básicas deste tipo de textos, cunha presentaciónlimpa e ordenada.Bloque 5: Coñecemento da lingua, e consciencia intercultural e plurilingüe

▪B5.1. Discriminar patróns sonoros, acentuais, rítmicos e de entoación de uso máis común,recoñecendo os seus significados evidentes, e pronunciar e entoar de xeito claro e intelixible conrazoable comprensibilidade, malia o acento estranxeiro moi evidente ou erros de pronuncia quenon interrompan a comunicación, e que as persoas interlocutoras teñan que solicitar repeticións decando en vez.SLEB5.1. Produce léxico e estruturas básicas intelixibles no oral e na escrita, e trazos fonéticosque distinguen fonemas (nasalización, sonorización, etc.), e utiliza con eficacia comunicativapatróns básicos de ritmo, entoación e acentuación de palabras e frases.

▪B5.2. Recoñecer e utilizar as convencións ortográficas básicas, tipográficas e de puntuación, asícomo abreviaturas e símbolos de uso común, e os seus significados asociados, con correcciónsuficiente para o seu nivel escolar.SLEB5.2. Utiliza adecuadamente as convencións orais e escritas básicas propias da linguaestranxeira no desenvolvemento do proceso comunicativo oral e escrito (saúdos, despedidas,

126


986 644406 986 644397 [email protected]

fórmulas básicas de tratamento, etc.), e amosa respecto e interese polas diferenzas culturais quepoidan existir.

▪B5.3. Utilizar para a comprensión e a produción de textos orais e escritos os coñecementossocioculturais e sociolingüísticos adquiridos relativos á vida cotiá (hábitos de estudo e de traballo,actividades de lecer, incluídas manifestacións artísticas como a música ou o cine), condicións devida e contorno, relacións interpersoais (entre homes e mulleres, no traballo, no centro docente,nas institucións, etc.), e convencións sociais (costumes e tradicións), respectando as normas decortesía e máis básicas nos contextos respectivos.SLEB5.3. Nas actividades de aula, pode explicar o proceso de produción de textos e de hipótesesde significados tomando en consideración os coñecementos e as experiencias noutras linguas.

▪B5.4. Producir textos e inferir o significado probable de palabras ou frases que descoñece a partirdas experiencias e os coñecementos transferidos desde as linguas que coñece. SLEB5.4. Participa en proxectos (elaboración de materiais multimedia, folletos, carteis, recensiónde libros e películas, obras de teatro, etc.) nos que se utilizan varias linguas e relacionados coselementos transversais, evitando estereotipos lingüísticos ou culturais, e valora as competenciasque posúe como persoa plurilingüe.

▪B5.5. Participar en proxectos (elaboración de materiais multimedia, folletos, carteis, recensión delibros e películas, etc.) nos que se utilicen varias linguas, tanto curriculares como outras presentesno centro docente, relacionados cos elementos transversais, evitando estereotipos lingüísticos ouculturais.

▪B5.6. Distinguir e levar a cabo as funcións demandadas polo propósito comunicativo, mediante osexpoñentes básicos de devanditas funcións e os patróns discursivos de uso máis habitual, así comoos seus significados asociados (por exemplo, utilizar unha estrutura interrogativa para facer unhasuxestión); utilizar un repertorio léxico suficiente para comunicar no seu nivel escolar, e empregarpara comunicarse mecanismos sinxelos bastante axustados ao contexto e á intención comunicativa(repetición léxica, elipse, deíxe persoal, espacial e temporal, xustaposición, e conectores emarcadores discursivos moi frecuentes), sempre que sexan traballados na clase previamente.SLEB5.5. e 5.6. Comprende e comunica o propósito solicitado na tarefa ou ligado a situacións denecesidade inmediata da aula (pedir ou dar información, agradecer, desculparse, solicitar algo,invitar, etc.) utilizando adecuadamente as estruturas sintáctico-discursivas e o léxico necesarios,propios do seu nivel escolar e traballados previamente.

Procedementos específicos de avaliación na ESOOs procedementos de avaliación que utilizará o Departamento no proceso de ensinanza-aprendizaxe do noso alumnado serán variados e incidirán no traballo diario, na actitude, no uso oralda lingua, na expresión escrita, nos libros de lectura obrigada e nas probas feitas ao longo do curso. No tocante á avaliación inicial, esta realizarase nos 15 primeiros días do curso e para ela terase enconta:

– A realización das actividades e traballos propostos.– A entrega de algún traballo -tipo redacción, resumo, esquema- durante ese período.– Proba de avaliación inicial na cal se incluirá unha parte de comprensión textual, unha de

identificación de categorías gramaticais, ortografía e produción textual.Para a cualificación do alumnado ao longo do curso asignaráselle un peso porcentual a cadanseuinstrumento de avaliación e que aparece reflectido máis adiante. Traballo diario

127


986 644406 986 644397 [email protected]

Trátase dun elemento significativo na configuración da cualificación da materia, pois implicavalorar o esforzo continuado do alumnado e a adquisición eficaz de hábitos de traballo ao longo docurso. Inclúe:

- Realización das actividades e traballos propostos na aula - Realización de tarefas para realizar fóra da aula:exercicios, consultas... das que se

verificará a realización. - Entrega de traballos de distinto tipo propostos pola profesora (resumos, esquemas,

exposicións…) nos prazos establecidos.- Organización, limpeza e mantemento ao día do caderno. Valorarase o traballo feito

polo alumnado na aula, na casa e observarase polo miúdo a presentación, a caligrafíae se as actividades están feitas e corrixidas.

- O interese e a participación en calquera actividade proposta.- A toma de consciencia dos seus logros e dificultades.- A confianza para preguntar á profesora cando non entenda algo.- O respecto polos compañeiros/as e polo profesorado. O alumno/a debe respectar asnormas básicas de conduta que rexen o intercambio comunicativo. Debe afacerse a gardarsilencio cando se fai algunha actividade,a saber escoitar cando intervén un compañeiro/a oua profesora e a saber respectar as quendas de intervención. Se existe un clima de traballo, deresponsabilidade e de respecto mutuo, os resultados serán moito mellores.Alén disto, tamén cómpre salientar que este indicador nunca será avaliable. Apenas pode serpunible, na hora de poder dirixir unha aula coa mellor directriz posible.Uso oral da lingua

Valorarase a continuidade e a corrección no uso oral da lingua. O nivel de esixencia será gradual eadaptarase aos distintos ritmos de aprendizaxe.A través dun sistema de rúbricas, o profesorado ha indicar os logros das alumnas, para así poderacadar o valor dado para esta sección na nota final de trimestre.Libro de lectura Proporase un libro de lectura por trimestre. A súa lectura poderá realizarse na aula ouindividualmente e fóra do horario escolar. Trátase dunha actividade avaliable e valorarase a travésdun traballo ou dunha proba. A cualificación formará parte da nota final da avaliación.No que atinxe a este nivel, a profesora poderá trocar o título e adaptalo ao estudante nos seguintescasos: alumnado repetidor ou que lera un dos títulos en anteriores cursos lectivos. Así mesmo, nasingularidade que teñen os agrupamentos de lingua galega ou en estudantes con medidasextraordinarias, poderán tamén sofrer cambios específicos.

1ºESOa. Todo o tempo do mundo, David Pérez Iglesias

b. Pippy Mediaslongas, Astrid Lindgren

c. Corredora, María Reimóndez

2º ESO

a. A balada dos unicornios, Ledicia Costas

b. Fóra do normal, M. Reimóndez

128


986 644406 986 644397 [email protected]

c. Os contos de terror do tío Montague, C. Priestley

3º ESOa. A cabeza da medusa, Marilar Aleixandre

b. O que sei do silencio, Andrea Maceira

c. Rosalía Feminista, Ed. Helena González.

4º ESO

a. Agosto do 36, X. Fernández Ferreiro

b. O grupo, Ann Alfaya

c. Os dous de sempre, Daniel Castelao

ProbasRealizarase unha proba mínimo por trimestre; no caso de o docente considerar oportuno arealización de dúas probas -recomendable en 1º e 2º-, a profesora non establecerá unha cualificaciónmínima en cada proba para realizar a media. No caso de 3º e 4º da ESO a alumna ha de acadar comomínimo 3,5 puntos nos exames para facer media.As probas de todos os niveis seguirán o seguinte esquema, o cal ten como finalidade adecuar asprobas obxectivas ás competencias clave. A proba estará composta das seguintes partes: 1)Comprensión textual e expresión escrita; 2) Gramática; 3) Sociolingüística; 4) Literatura.Na materia de Segunda lingua estranxeira: portugués as probas axeitaranse ás destrezas decomprensión e expresión orais e escritas.Instrumentos de avaliaciónComo instrumentos para a avaliación do alumnado empregaremos os seguintes:Observación. Inclúense aquí as listaxes de control (conteñen unha serie de aspectos para observar,por exemplo na realización de exercicios orais, ante os que a profesora sinala a súa presenza ouausencia durante o desenvolvemento dunha actividade ou tarefa) e o rexistro anecdótico apropiadospara avaliar actitudes e que se reflectirán na nota final. Esta información ficará reflectida no cadernoda profesora (fichas individualizadas de alumnado).Empregarase un sistema de rúbricas na hora de establecer a avaliación do uso oral do alumnado. Oprofesorado anotará no devir do curso a evolución do estudantado.Caderno. O caderno de clase do alumno é un instrumento de recollida de información moi útil paraa avaliación continua, pois reflicte o traballo diario que realiza o alumno. A través del pódesecomprobar: a) se o alumno toma apuntes correctamente; b) o seu nivel de comprensión, deabstracción e que ideas selecciona; c) o seu nivel de expresión escrita, a claridade e propiedade dassúas expresións; d) a ortografía, a caligrafía, a composición de frases, etc.;e) as formulacións que faida información achegada, se entendeu o contido esencial; f) se chega a ordenar e diferenciar osachegados diferenciables neses contidos; g) se inclúe reflexións ou comentarios propios; h) seamplía a información sobre os temas traballados consultando outras fontes; i) se realiza esquemas,resumos, subliñados, etc.; l) o coidado ou dedicación que emprega en levar ao día o seu caderno,etc.

129


986 644406 986 644397 [email protected]

Desde o primeiro momento, deberase informar o alumnado dos aspectos que se van valorar no seucaderno e, realizada a valoración, aproveitar o momento de devolvelos para indicar cales son osaspectos que leva ben, nos que está mellorando e os que máis necesita traballar ou coidar.Toda esta información reflíctese no caderno da profesora, a través dun sistema de fichasindividualizadas nas que se dea conta da evolución pedagóxica do alumno/a.

Exames tradicionais, tanto orais como escritosPertencen a este tipo de técnicas os exames e demais probas escritas e orais, que tamén podenresultar uns instrumentos válidos para a avaliación formativa, se se utilizan como fonte deinformación complementaria e non única, e enténdense como medios para analizar e valorar outrosaspectos do traballo dos alumnos.Nestas probas terase en conta o nivel gramatical amosado pola alumna/o, e así poderá perder até unmáximo de 2 puntos por faltas leves ou faltas graves que atendan ás normas ortográficas emorfolóxicas do idioma galego. Desta maneira, establecemos como falta leve erros de acentuación eerros graves aqueles castelanismos ou desviacións da norma. Por falta leve restaralle 0.10 puntos ápuntuación global da proba e por falta grave 0,20.Existe unha ampla posibilidade para elaborar e realizar este tipo de probas, cada unha delas convantaxes e inconvenientes, polo que é necesario seleccionar o tipo en función da capacidade que sedesexa avaliar, e combinalas entre si ao obxecto de obter a información máis válida. A continuaciónrecóllense algunhas probas.

a) Probas de composición e ensaio: están encamiñadas a pedir aos alumnos queorganicen, seleccionen e expresen as ideas esenciais dos temas tratados.

b) Preguntas de resposta curta: o alumnado debe achegar unha información moi concretae específica.

c) Preguntas de correspondencia ou emparellamento: moi útiles e empregadas para otraballo sobre o léxico, por exemplo.

d) Preguntas de opción múltiple: útiles para avaliar a consecución de diferentes contidosdesta programación. Podemos achegar distintos exemplos: a colocación do pronomeátono, a lectura dun libro, etc.

e) Preguntas de verdadeiro/falso (xustificadas): aplicables a diferentes coñecementos,dende a literatura á sociolingüística. Podemos así valorar ademais do coñecementoconcreto dalgúns conceptos a súa comprensión contextualizada.

f) Preguntas de interpretación e/ou elaboración de gráficos e esquemas: relacionadoscos contidos da nosa materia o alumnado debe amosar a súa capacidade para interpretare crear esquemas ou gráficos de determinados temas.

Cuestionarios: empregados sobre todo como punto de partida ou avaliación inicial do alumnado.Sérvennos para atender, na medida do posible, aos coñecementos previos que posúe o alumnado damateria.Traballos monográficos e pequenas investigacións: centrados en aspectos concretos da materiaproporemos ao alumnado a elaboración de traballos e investigacións. É un instrumento que nosresulta moi útil, por exemplo, na avaliación de portugués.INSTRUMENTOS CAPACIDADES

Listaxes de controlRexistro anecdótico

Actitudes

Caderno Todas as capacidades (Comprensión,expresión, razoamento e actitude).

130


986 644406 986 644397 [email protected]

INSTRUMENTOS CAPACIDADES

Exames tradicionais, tanto orais como escritos:Probas de ensaio e composiciónPreguntas de resposta curtaPreguntas de correspondencia ou emparellamento.Preguntas de opción múltiplePreguntas de verdadeiro – falso (xustificadas)Preguntas de interpretación e/ou elaboración degráficos e esquemas

Comprensión, expresión e razoamento,ademais da actitude para as probas oraisTodas as capacidades.Comprensión e expresión.Comprensión, expresión e razoamento.Comprensión e razoamento.Compresión, expresión e razoamento.Compresión, expresión razoamento.

CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN ESPECÍFICOSNas avaliacións ordinarias (1º, 2º e 3º Trimestre) da materia de Lingua galega e literaturaasignarase o peso porcentual que se indica a continuación: En 1º e 2º da ESO establecemos o seguinte cadro:

Traballo diario 20 %Probas 40 %Uso oral da lingua (proba específica) 20 %Libro de lectura 20 %

En 3º e 4º ESO o cadro varía:Traballo diario 10 %Probas (o alumnado ha de obter unmínimo de 3,5 para facer media)

60 %

Uso oral da lingua (proba específica) 20 %Libro de lectura 10 %

Nas avaliacións ordinarias da materia de Segunda lingua estranxeira: portugués asignamos opeso porcentual que se indica a continuación:

Traballo diario 30 %Probas de expresión e comprensión escrita 40 %Probas de expresión e comprensión oral 30 %

A avaliación ordinaria en 1º e 2º da ESO será continua. Isto é, a nota de terceiro trimestre será amesma que a da avaliación ordinaria. Paralelamente, establecerase a posibilidade de recuperar amateria cun exame no mes de xuño.En 3º e 4º da ESO a cualificación da avaliación ordinaria será a obtida coa media aritmética dos trestrimestres. No mes de xuño realizarase a recuperación daqueles trimestres pendentes (nesta probatamén se incorporará unha cuestión concreta do libro de lectura).No caso de Segunda Lingua Estranxeira: Portugués, a avaliación ordinaria será continua entodos os cursos.1º ESO: Investigación e Tratamento da Información

1º ESO: Investigación e Tratamento da Información

A nota de cada avaliación será ponderada do seguinte xeito:

131


986 644406 986 644397 [email protected]

80% nota media dos traballos + 10% nota do caderno + 10% actitude

Para facer a media da nota dos traballos é obrigatorio que entreguen todos os traballos nos

prazos establecidos.

A nota final do curso será a media das tres avaliacións. Para aprobar é necesario como mínimo

obter cinco puntos. Os alumnos que non acaden esta puntuación terán que presentarse na

convocatoria extraordinaria de setembro.

2º ESO: OratoriaA práctica avaliadora desta profesora partirá:

a. Da consideración da avaliación como un proceso continuo, cunha orientación

formativa.

b. Da necesidade de ter en conta o punto de partida de cada un dos alumnos e

alumnas (avaliación inicial) para poder avaliar con xustiza as súas aprendizaxes posteriores.

c. Da importancia que teñen as actividades prácticas na hora de acadar as competencias

básicas.

d. Da introdución na práctica avaliadora de actividades de autoevaluación, para

facer o alumnado consciente e partícipe do proceso.

Para cualificar os alumnos/as de Oratoria, teranse en conta os seguintes criterios:

1.- A actitude na aula e a realización das tarefas encomendadas pola profesora, xunto a

aspectos como a puntualidade, interese amosado cara á materia, interese por aprender, así como

outros aspectos referidos á actitude (respecto, compañeirismo, colaboración nos traballos de

grupo…) contribuirán de forma positiva (nunca negativa), na hora de determinar a nota global do

alumnado, tanto en cada avaliación como nos resultados finais de curso. Terá unha dimensión do

10% na hora de establecer a nota.

2.- Cada trimestre realizaranse probas de carácter oral nas que o alumnado porá de

manifesto as súas habilidades para superar as situacións propostas. Terá unha dimensión do

40% na hora de establecer a nota

2.a. O exercicio final de cadansúa avaliación será a creación dun texto (regueifa, poema,

discurso, debate, etc.). En ningún caso se valorará a memorización, senón as técnicas de

uso da voz. Terá unha dimensión do 50% na hora de establecer a nota.

132


986 644406 986 644397 [email protected]

Na avaliación extraordinaria de setembro o/a estudante deberá realizar unha proba obxectiva quesiga o modelo establecido durante o curso. A nota será a acadada na proba extraordinaria establecidapara esta avaliación.Para o alumnado de Lingua Galega e Literatura coa materia pendente de anos anteriores odepartamento elaborará un traballo (60% da nota ) trimestral que o alumnado ha entregar en forma eprazo e tamén se convocará un exame (40 % da nota) por trimestre para poder acadar os obxectivosda mesma. Caso de non acadar un cinco na media aritmética dos tres trimestres, o alumno/a ha deasistir á proba extraordinaria de setembro.No caso de Segunda Lingua Estranxeira: Portugués, a materia pendente de anos anterioresrecupérase ao aprobar o primeiro e segundo trimestre do curso no que estea matriculado, caso deacadar un aprobado, terá que se enfrontar a un exame fixado para o día 11 de maio ás 12.00 noDepartamento de Lingua Galega.Os mínimos esixibles para a obtención dunha avaliación positiva cínguense á adquisición doscontidos mínimos de cada nivel. A demostración desta adquisición farase como se vén de describir.Para aprobar é necesario como mínimo obter cinco puntos. Os alumnos que non acaden estapuntuación terán que presentarse na convocatoria extraordinaria de setembro.

133


986 644406 986 644397 [email protected]

Modelo de traballo para a recuperación da materia pendente de anos anteriores

PROGRAMA DE REFORZO PARA A RECUPERACIÓN DAS MATERIAS PENDENTES DE CURSOS ANTERIORES.Para a recuperación da materia pendente o alumnado (ben da materia de Lingua Galega e Literaturaben de Segunda Lingua Estranxeira: Portugués) deberá realizar unha serie de exercicios prácticosque terán que recoller os/as estudantes en conserxería a comezo de curso ou en cada trimestre. Aentrega deste material será trimestral e recollido para a súa corrección nos prazos fixados epublicados no taboleiro de información do centro. O material de traballo versará sobre os contidos dos que debe amosar coñecemento e será elaboradopola persoa encargada da Xefatura de Departamento. Ademais será quen entregue, recolla e corrixaos traballos así como a encargada da realización e corrección das probas escritas.A profesora dará conta por trimestre ao titor/a dos resultados do alumnado que ten a materiapendente para que este poida informar e avisar aos responsables da evolución do alumnado.

Actividades de avaliaciónA realización adecuada do traballo proposto e a súa entrega puntual no prazo indicado suporá o 60% da cualificación. O outro 40 % da cualificación corresponderase coa proba obxectiva que serealizará trimestralmente e versará sobre os contidos do material entregado.No mes de outubro o alumnado xa ten á súa disposición un documento co traballo e atemporalización na hora de entrega do mesmo. Este debe realizarse e entregar ao profesorencargado do departamento de Lingua Galega e Literatura. A data dos exames trimestrais será exhibida no espazo físico pertinente, así como tamén seinformará de forma individualizada ás e aos interesadas/os.A superación da materia correspondente a cada trimestre dará lugar ao aprobado da materia. Acualificación da avaliación ordinaria realizarase facendo a medida aritmética entre ascualificacións obtidas nas tres avaliacións.. Aqueles alumnos que non consigan superar a materiapoderán realizar unha proba de toda a materia a finais de curso. Nesta proba final non se terá enconta o traballo realizado.No mes de setembro haberá outra convocatoria para todo aquel alumnado que non superase amateria durante o curso.

Criterios de avaliaciónCorrespóndense cos criterios aplicados a cada curso da ESO que foron desenvolvidosanteriormente.

Metodoloxía didácticaNa educación secundaria obrigatoria farase nos primeiros quince días de clase unha avaliacióninicial que servirá , xunto cos informes individualizados, como punto de partida para saber por ondecomezar co alumnado, detectar posibles necesidades educativas e aplicar o reforzo individualizadocorrespondente. Os informes tamén serán un referente importante para facerlle o seguimento aoalumnado.Ao comezo de cada unidade partirase do nivel previo de coñecementos que o alumnado posúe paraconseguir unha aprendizaxe significativa, progresiva e ben construída.Os métodos empregados para acadar os nosos obxectivos serán variados pero podemos enumerar osseguintes e ilustralos dalgún exemplo que amosen a liña metodolóxica a seguir.

134


986 644406 986 644397 [email protected]

Dende o punto de vista do profesor:Avogamos por un método demostrativo máis que expositivo; aínda que somos conscientes de quenalgún momento este tamén será empregado. Na medida do posible evitaremos o coñecido como“clases maxistrais” en favor doutros métodos.Para a consecución dalgúns obxectivos tamén faremos uso do método interrogativo e dedescubrimento para que o profesorado exerza máis de guía que de mero transmisor doscoñecementos. O alumnado tentará acadar os coñecementos grazas ao seu traballo.Dende o punto de vista do alumno:Procurarase combinar a ensinanza individualizada e grupal. Canto á ensinanza individualizada atenderanse as características específicas de cada alumno/a. Paraisto serán de especial relevancia os datos obtidos da avaliación inicial e dos informes que nospoidan achegar dende o departamento de orientaciónAo falarmos de ensinanza grupal referímonos ao emprego de técnicas que faciliten a participacióndos diferentes membros do grupo como por exemplo: − O remuíño de ideas: útil para verificar os coñecementos previos do alumnado sobre determinado

tema.− O debate: coa preparación previa dos alumnos/as fomentaremos as súas capacidades para

debater sobre temas relacionados coa materia.− Traballos en pequeno grupo: cos que pretendemos a colaboración do alumnado entre eles e a

posterior exposición no grupo-clase para compartir e asumir os diferentes contidos.A metodoloxía utilizada dentro da aula será fundamentalmente práctica, e trasladaranse aoalumnado as nocións teóricas pertinentes en cada caso. Partindo de textos de diferente tipoloxía(literarios e non literarios) faranse actividades de lectura, de comprensión oral e escrita, deprodución, de identificación e de análise textual.Usaranse distintas técnicas dentro da aula para unha maior comprensión dos contidos: potenciaraseo traballo individual e/ou en grupo e a participación activa do alumnado; impulsaranse os hábitos deconvivencia, respecto, participación e tolerancia e usarase o galego de forma oral e escrita naactividade diaria. Tamén se fomentará a investigación por parte do alumnado a través de distintasfontes de información e o achegamento ás novas tecnoloxías.Realizaranse distintas actividades na aula de forma individual e/ou en pequeno grupo relacionadoscos bloques de contidos e cos obxectivos que se pretende conseguir. A avaliación seráindividualizada, continua e formativa e terá en conta: - Participación activa e resolución do traballo de aula: exercicios do libro de texto ou doutros

materiais específicos que atendan ás necesidades do alumnado. - Potenciación da dinámica de grupos.- Elaboración de resumos, actividades de comprensión lectora e de expresión oral e escrita.- Probas obxectivas diferentes para establecer o grao de consecución dos obxectivos.- Actitude positiva cara á materia.

Materiais e recursos didácticos. Tecnoloxías e Abalar.O material obrigado que o alumnado da ESO terá que traer á aula diariamente é o libro de texto,os libros de lectura obrigada se se fai a lectura na clase, o caderno de aula, unha axenda e o materialcomplementario. No caso de 2º ESO, nivel no que non existe libro de texto, o alumnado deberátraer o material que a profesora deixará á súa disposición na Conserxería do centro.Os libros de texto deste curso son:1º ESO. Lingua galega e literatura. (2015) Editorial Anaya. ISBN: 978-84-678-5179-3.

135


986 644406 986 644397 [email protected]

2º ESO. Lingua galega e literatura (2016). Editorial Xerais. ISBN. 978-84-9121-023-8 ESO.Lingua e literatura. 3º ESO. (2011) Editorial Rodeira. ISBN: 978-84-8349- 285-7. 4º ESO. Lingua e literatura. 4º ESO. (2016) Editorial Xerais. ISBN: 978-84-9121-0224-5.Na materia de lingua portuguesa avogamos pola creación e combinación de diferentes materiaispero si temos como libros de referencia para o alumnado os seguintes: 2º ESO: - Entre nós 1. Ed. LIDEL,

- Na onda do português 1. Ed. Lidel3º ESO:- Na onda do português 1 e 2. Ed. Lidel Português XXI – 2. Ed. LIDELOs libros de lectura . Proporase a lectura dun libro por trimestre. A súa lectura realizarase individualmente e fóra dohorario lectivo. É unha actividade que se avaliará mediante probas orais e/ ou escritas.O alumnado da ESO utilizará preferentemente un cartafol no cal destinará unha área para a materiade Lingua Galega e Literatura e outra para a materia de Segunda lingua estranxeira: Portugués nocaso de ter escollido esta materia como optativa. Nos niveis máis baixos, 1º e 2º ESO, recollerasemínimo unha vez por avaliación e poráselle nota ao alumno/a. As directrices que se propoñen desde o departamento para o alumnado de 1º e 2º da ESO en canto áutilización do caderno son:

Poñer sempre a data na que temos a clase. Redactar as preguntas das actividades cun bolígrafo dunha cor e contestar

con outro. Coidar a presentación, a limpeza, a claridade, a letra e que o caderno estea

actualizado. Marcar sempre dalgún xeito as actividades que se corrixen na aula. Incluír os esquemas e explicacións que se fagan na aula.

A axenda servirá para anotar todo o que o alumnado debe lembrar e para ir adquirindo hábitos detraballo. Non deberá esquecer o alumnado o material complementario: bolígrafo, lapis, afialapis …No dous primeiros cursos teranse en conta distintos indicadores para a avaliación lectora:

- a utilización do dicionario- a identificación da idea principal do texto- a comprensión lectora- a lectura expresiva- a velocidade lectora- o goce coa lectura

Nos dous últimos cursos (3º e 4º) valorarase que fagan unha lectura intensiva (para informarseminuciosamente), unha lectura selectiva (para buscar información específica), unha lecturaextensiva (a lectura rápida dun texto longo) e a lectura oceánica (buscar a idea global do texto). Entregaráselle ao alumnado material complementario en fotocopias en momentos concretos e taménen formato electrónico, referido aos distintos bloques de contidos. Utilizaranse cando se precisen,dicionarios da lingua galega, de sinónimos ou de dúbidas e diferentes recursos que ofrecen asbibliotecas e/ou as TIC.As novas tecnoloxías tamén estarán presentes nos distintos niveis da ESO. No que respecta a 1º e 2ºda ESO ao estar implantado o Proxecto ABALAR favorece o emprego das novas tecnoloxías naaprendizaxe da materia. En 3º e 4º da ESO a introdución da novas tecnoloxías e o seu uso noproceso de aprendizaxe levarase a cabo na aula de informática ou na biblioteca. Estas sesións

136


986 644406 986 644397 [email protected]

específicas servirán para actualizar e afianzar os coñecementos do alumnado en Sintaxe, Gramáticae Sociolingüística.O uso das TIC suporá probablemente unha motivación importante para o alumnado e facilitará asexplicacións na aula. Para estas actividades partirase dos recursos que ofertan as editoriais e os queofrecen páxinas como galego.org, gl.wikipedia.org, bvg.udc.es, culturagalega.org.… aproveitablesmoitas delas para traballar e afianzar contidos de Lingua e Literatura. Neste sentido, buscarase a iniciación ao texto literario coa visita a páxinas diversas proporcionadaspolo profesorado, para motivar ao alumnado en diferentes tarefas: produción de textos poéticospropios; coñecemento das características específicas de textos poéticos, narrativos e dramáticos;selección de información arredor dalgún autor-a e/ou obra concreta; audicións de textos poéticos,narrativos… Habería que matizar que boa parte do noso alumnado non ten acceso a ordenadores fóra do centro,polo que moitas das actividades deseñadas para a aula utilizando a rede non se poderán avanzar fórado centro. Do mesmo xeito, o material complementario que se lle podería trasladar ao alumnado ásúa conta de usuario ou a un cartafol para reforzar ou ampliar coñecementos, tampouco resultaríamoi operativo se logo non o poden consultar fóra do centro ao non dispoñer de ordenadores.

Educación en valores transversaisA educación en valores incide na necesidade de achegar ao alumnado unha formación neste aspectodende todas as materias que conforman o currículo.Dende o departamento de lingua galega e literatura procuramos fomentar a educación en valores através da nosa materia; ben sexa achegando informacións precisas, ben fomentando a convivencia erespecto nas aulas e fóra delas.Algún dos temas que achegamos ao alumnado dos diferentes cursos son:O interculturalismo: fomentando o respecto por todas as culturas e a convivencia e intercambiopacífico entre elas.A igualdade: a valoración de todos os seres humanos como iguais vincúlase nas nosas aulas á praxedun trato igualitario e sen discriminacións sociais, raciais ou culturais. Fomentamos en todomomento a igualdade entre sexos e procuramos achegárllela ao noso alumnado con textos eactividades prácticas onde non hai roles preestablecidos.A ecoloxía; educación ambiental: o coidado do planeta no que vivimos e unha actitude responsabletanto na potenciación de proxectos de desenvolvemento sostible como o achegamento a unconsumo responsable por parte do alumnado.O rexeitamento de todo tipo de violencia; educación para a paz: a través do achegamento árealidade actual potenciamos nas aulas o afastamento da violencia de calquera tipo e a aposta polassolucións dialogadas. Incidimos neste contido ao longo de todo o curso e en todos os niveiseducativos e participemos activamente na conmemoración do Día da paz como plasmación xeral dotraballo de todo o curso.A educación para a saúde: é unha constante nas aulas o fomento dos hábitos saudables. Oachegamento a determinadas áreas do léxico, tanto do galego coma do portugués, ofrécenos aposibilidade de acoutar este tema así como outros temas transversais como a educación vial ou aeducación para o consumidor.MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE

137


986 644406 986 644397 [email protected]

Entendendo a diversidade como todo tipo de diferenzas que individualiza a cada ser humano, aatención á diversidade refírese a todo o alumnado que manifeste unha Necesidade EducativaEspecial. Isto achéganos a unha realidade moi variada que comprende a alumnado con deficienciasfísicas, psíquicas ou sensoriais, etc., alumnado con sobredotación ou alumnado con distintos ritmosde traballo, estilo de aprendizaxe, coñecementos previos, experiencias e intereses.Isto implica que o sistema educativo é quen de responder a todas estas diferenzas. É por iso queestablecemos dentro das medidas ordinarias de atención á diversidade a metodoloxía descritaanteriormente en tanto que persegue dar resposta ás diferenzas que se detecten dentro da mesmaaula. Á parte disto o departamento establece como medidas de atención á diversidade o reforzoeducativo, os agrupamentos específicos e os programas de mellora da aprendizaxe e do rendemento(PMAR).Para establecer as medidas de atención á diversidade na propia aula é imprescindible recompilarinformación sobre o grupo tras a realización da avaliación inicial:

• O número de alumnos e alumnas.• O funcionamento do grupo (clima da aula, nivel de disciplina, atención...).• As fortalezas que se identifican no grupo en canto ao desenvolvemento de contidos

curriculares. • As necesidades que se puidesen identificar; cómpre pensar nesta fase en como se poden

abordar (planificación de estratexias metodolóxicas, xestión da aula, estratexias deseguimento da eficacia de medidas, etc.).

• As fortalezas que se identifican no grupo en canto aos aspectos competenciais. • Os desempeños competenciais prioritarios que hai que practicar no grupo nesta materia.• Os aspectos que se deben ter en conta ao agrupar os alumnos e as alumnas para os traballos

cooperativos.• Os tipos de recursos que se necesitan adaptar a nivel xeral para obter un logro óptimo do

grupo.Ademais, a avaliación inicial achéganos información individualizada dos estudantes. A partir

dela poderemos:• Identificar os alumnos ou as alumnas que necesitan un maior seguimento ou personalización

de estratexias no seu proceso de aprendizaxe. (Débese ter en conta aquel alumnado connecesidades educativas, con altas capacidades e con necesidades non diagnosticadas, peroque requiran atención específica por estar en risco, pola súa historia familiar, etc.).

• Saber as medidas organizativas a adoptar. (Planificación de reforzos, situación de espazos,xestión de tempos grupais para favorecer a intervención individual).

• Establecer conclusións sobre as medidas curriculares a adoptar, así como sobre os recursosque se van empregar.

• Analizar o modelo de seguimento que se vai utilizar con cada un deles.• Acoutar o intervalo de tempo e o modo en que se van avaliar os progresos destes estudantes.• Fixar o modo en que se vai compartir a información sobre cada alumno ou alumna co resto

de docentes que interveñen no seu itinerario de aprendizaxe; especialmente, co titor.

Reforzo educativoO profesorado valorará a necesidade de resolver as carencias respecto a un tema ou habilidadeconcretos entregándolle material de reforzo ao alumnado que as presente. É deste xeito tarefa do

138


986 644406 986 644397 [email protected]

profesorado detectar a necesidade de cada alumno/a e proporcionarlle elementos adecuados á ditanecesidade. Referímonos deste xeito á achega de material en diferentes soportes que potencien que todo oalumnado acade os obxectivos propostos para o curso.No caso de alumnado con asistencia a programas de reforzo educativo con atribución horaria, nestasaulas o profesorado encargado, coordinado co profesor da materia, centrará o seu labor en resolveras principais carencias do alumno co fin de que este poida acadar unha cualificación positiva namateria. Así mesmo, no caso de o alumnos ter pendente a materia de cursos anteriores, traballaranse oscontidos de xeito que o alumno poida remediar as súas carencias e acadar os obxectivos propostospara o curso da materia pendente e, ao mesmo tempo, poida ir adquirindo e asimilando os contidosdo novo curso académico. Para iso é imprescindible a colaboración entre o profesor da materia docurso e o profesor de Reforzo, diagnosticando entre os dous as principais carencias eproporcionándolle ao alumno os elementos necesarios para solucionalas.Agrupamentos específicosTradicionalmente o sistema educativo escolariza os alumnos e alumnas conformando gruposhomoxéneos de idade, dos que resultan grupos heteroxéneos en niveis de desenvolvemento e encapacidades que buscan non só o desenvolvemento das capacidades cognitivas, senón odesenvolvemento integral do alumnado, que inclúe capacidades de equilibrio persoal, de relacióninterpersoal e de inserción social, como é o caso dos obxectivos xerais da ESO. Cando a heteroxeneidade en capacidades é tal que a resposta á diversidade de intereses ecompetencias do alumnado resulta de gran dificultade para un único profesor/a, comeza acuestionarse o principio de heteroxeneidade sen matices e a falarse da conveniencia de grupos deheteroxeneidade moderada. Convén en determinados casos establecer agrupamentos específicos transitorios para apoiar oalumnado con dificultades xeneralizadas de aprendizaxe naquelas áreas curriculares que reclamanunha atención máis individualizada. Con esta medida preténdese, ademais, incidir na motivación ena mellora da autoestima deste alumnado que dificilmente pode seguir o ritmo de aprendizaxe daaula ordinaria con simples medidas de reforzo educativo.Durante este curso académico establécense grupos de Agrupamento en 1º e 2º ESO, aínda que odepartamento apenas asume o segundo curso. Para establecer que alumnado se inclúe téñense enconta distintos criterios:• As valoracións do profesorado que ao longo de toda a etapa anterior detectou problemas e

dificultades na aprendizaxe segundo consta nos informes individualizados do alumnado.• Os resultados académicos do terceiro ciclo de primaria, no caso do primeiro curso da ESO, e os

resultados do curso anterior en 2º ESO. Ademais, farase unha avaliación inicial na que sevalorará a inclusión no agrupamento de alumnado para o que non foi proposta esta medida dereforzo ou, á inversa, a súa exclusión.

Durante este curso académico, os destinatarios desta medida serán os alumnos de 1º ESO e 2º ESOque presenten algún atraso académico e necesidade de reforzar as materias instrumentais,mostrando dificultade en acadar os obxectivos mínimos de área. Poderá formar parte deste grupo oalumnado que sexa proposto na avaliación inicial ao se detectar algunha dificultade. En xeral asmaiores dificultades deste alumnado son aquelas relacionadas coa destreza lecto-escritora e taménaqueles procedementos relacionados coas técnicas e hábitos de estudo. O alumnado de Agrupamento específico deberá ter os mesmos contidos ca o seu grupo dereferencia, aínda que se poidan adaptar cando se crea necesario. É importante considerar asposibilidades de acadar os obxectivos mínimos de referencia, aínda que se incida unicamente no

139


986 644406 986 644397 [email protected]

tratamento dos contidos básicos, pois neste principio baséase a posibilidade de que o alumnadopoida reincorporarse ao seu grupo de referencia.En canto á metodoloxía e avaliación, cómpre dicir que nos primeiros quince días de clase se faráunha avaliación inicial que servirá, xunto cos informes individualizados, como punto de partidapara saber por onde comezar co alumnado, establecer o seu grao de coñecementos, detectar posiblesnecesidades educativas novas e así aplicar o reforzo individualizado correspondente. Os informesindividualizados serán un referente importante para facerlle o seguimento ao alumnado.O traballo dentro da aula será fundamentalmente práctico e potenciarase a dinámica de grupos.Faranse distintas actividades na aula de forma individual e/ou en pequeno grupo relacionados cosbloques de contidos que se pretende conseguir. A avaliación será individualizada, continua eformativa. Os instrumentos de avaliación que utilizará o Departamento no proceso de aprendizaxedo alumnado de agrupamento serán variados:- Participación activa e resolución do traballo de aula: exercicios do libro de texto ou doutros

materiais específicos que atendan ás necesidades de todos ou dalgún dos alumnos/as.- Estudo das contidos mínimos para os que se usará como referente o libro de texto do que se

escollerán aquelas actividades que respondan ás necesidades máis puntuais.- Elaboración de esquemas, resumos e outras técnicas de comprensión á vez que de estudo.- Elaboración e correcta presentación doutros traballos propostos polo profesorado.- Probas obxectivas diferentes para establecer o grao de consecución dos obxectivos.- Exames ou traballos referidos aos libros de lectura.- Actitude positiva cara á materia.Adaptación curricularNalgún caso a atención que precisa algún alumnado require unha maior concreción eindividualización. Achégansenos casos onde as medidas cualificadas como Reforzo Educativo ouAgrupamento específico non son abondas polo que propomos adoptar a medida da AdaptaciónCurricular. Trátase de casos onde, axudados e guiados polo Departamento de Orientación, modificamos dendecontidos ata criterios de avaliación para achegármonos o máis posible ás necesidades do alumnado.

140


986 644406 986 644397 [email protected]

141


986 644406 986 644397 [email protected]

Programación no bacharelato

Introdución

O Bacharelato ten como finalidade (Lei Orgánica 86/2015) proporcionarlle ao alumnado formación,madurez intelectual e humana e os coñecementos e habilidades que lles permitan desempeñar assúas funcións sociais e incorporarse á vida activa con responsabilidade e competencia. Así mesmo,o bacharelato capacitará ao alumnado para acceder á educación superior. As materias comúns do Bacharelato contribuirán á formación xeral dos alumnos e alumnas, mentresque as materias propias de cada modalidade de Bacharelato e as materias optativasproporcionaranlles unha formación máis especializada, preparándoos e orientándoos cara aosestudos posteriores ou cara á actividade profesional. Será necesaria unha práctica de aula quefomente o traballo interactivo, cooperativo, rigoroso, reflexivo, conectado coa realidade e co usodas novas tecnoloxías da información e da comunicación, que fomente o espírito crítico, ainvestigación, a innovación, o traballo ben feito e a autoavaliación.O obxectivo da materia de Lingua e Literatura galegas no Bacharelato é «a adquisición e mellorada competencia comunicativa, entendida esta coma unha competencia ampla que abranguesaberes lingüísticos, sociolingüísticos e discursivos e que lles deber reportar ao alumnado acapacidade para usar a lingua (tanto a nivel produtivo, coma receptivo e interaccional) nas diversasesferas da actividade social e individual… ». O enriquecemento da capacidade comunicativa doalumnado servirá para usar a lingua nas distintas esferas da actividade social e individual. Ao longoda etapa haberá unha maior sistematización de coñecementos lingüísticos e literarios e unha maiorcomplexidade na tipoloxía de textos e situacións comunicativas que o alumnado utilizará.O nivel de coñecementos de lingua e literatura que se adquire ao rematar o bacharelato ten que vercon:

1. Comprender unha ampla variedade de textos orais e escritos cun alto nivel de dificultade.2. Expresarse de forma fluída e espontánea en distintos contextos comunicativos.3. Producir textos ben estruturados sobre temas complexos.4. Mostrar un uso correcto da norma ortográfica e morfosintáctica.

Neste curso 2019-2020 no IES do Barral impartiranse as materias de Lingua Galega e Literatura en1º e 2º Bacharelato, como materias de libre configuración autonómica. Neste ano lectivo odepartamento tamén asume a docencia na materia optativa Literatura Universal, que se impartirá noprimeiro curso do bacharelato. Ao igual que na ESO, tamén se oferta a materia de Segunda LinguaEstranxeira: Portugués nos dous cursos do bacharelato.OBXECTIVOS XERAIS DE BACHARELATODe acordo co Decreto 86/2015 o bacharelato contribuirá a desenvolver no alumnado as capacidadesque se recollen a continuación de xeito resumido.a) Exercer a cidadanía democrática e adquirir unha conciencia cívica responsable, que fomente acorresponsabilidade na construción dunha sociedade xusta e equitativa e favoreza asustentabilidade.b) Consolidar unha madureza persoal e social que lle permita actuar de forma responsable eautónoma e desenvolver o seu espírito crítico.

142


986 644406 986 644397 [email protected]

c) Fomentar a igualdade efectiva de dereitos e oportunidades entre homes e mulleres, analizar evalorar criticamente as desigualdades e discriminacións existentes e, en particular, a violenciacontra a muller, e impulsar a igualdade real e a non discriminación das persoas.d) Afianzar os hábitos de lectura, estudo e disciplina, como condicións necesarias para o eficazaproveitamento da aprendizaxe e como medio de desenvolvemento persoal.e) Dominar, tanto na súa expresión oral como na escrita, a lingua galega e castelá.f) Expresarse con fluidez e corrección nunha ou máis linguas estranxeiras.g) Utilizar con solvencia e responsabilidade as TIC.h) Coñecer e valorar criticamente as realidades do mundo contemporáneo, os seus antecedenteshistóricos e os principais factores da súa evolución. Participar de xeito solidario nodesenvolvemento e na mellora do seu contorno social.i) Acceder aos coñecementos científicos e tecnolóxicos fundamentais, e dominar as habilidadesbásicas propias da modalidade elixida.l) Comprender os elementos e os procedementos fundamentais da investigación e dos métodoscientíficos. Coñecer e valorar de forma crítica a contribución da ciencia e da tecnoloxía ao cambiodas condicións de vida, así como afianzar a sensibilidade e o respecto cara ao medio ambiente e aordenación sustentable do territorio, con especial referencia ao territorio galego.m) Afianzar o espírito emprendedor con actitudes de creatividade, flexibilidade, iniciativa, traballoen equipo, confianza nun mesmo e sentido crítico.n) Desenvolver a sensibilidade artística e literaria, así como o criterio estético, como fontes deformación e enriquecemento cultural.ñ) Utilizar a educación física e o deporte para favorecer o desenvolvemento persoal e social, eimpulsar condutas e hábitos saudables.o) Afianzar actitudes de respecto e prevención no ámbito da seguridade viaria.p) Valorar, respectar e afianzar o patrimonio material e inmaterial de Galicia, e contribuír á súaconservación e mellora no contexto dun mundo globalizado.

OBXECTIVOS XERAIS DE ÁREA.Dentro dos obxectivos xerais de área, queremos destacar algúns dos aspectos que se recollen nosobxectivos da materia de Lingua galega e literatura no Bacharelato no decreto 86/2015.

• Comprender o contido global e particular, a intención e propósito dos discursos procedentesde diversos contextos comunicativos da vida social e cultural.

• Expresar de forma oral e escrita o contido dunha mensaxe de forma coherente e adecuada aocontexto.

• Desenvolver as principais técnicas de comunicación e aprendizaxe relativas á comprensión eá produción oral.

• Identificar os diversos tipos de textos, recoñecer a a súa estrutura e o tema.• Interpretar e valorar criticamente a información e as mensaxes.• Coñecer a realidade multilingüe do mundo e valorar a riqueza que representa e fomentar o

desenvolvemento da competencia pluricultural e, en especial, o da plurilingüe.• Coñecer, analizar e reflexionar sobre a situación social da nosa lingua, superar estereotipos. • Recoñecer e analizar as distintas unidades da lingua e o seu funcionamento.• Recoñecer o carácter sistemático do código a partir da reflexión e da análise indutiva e

valorar a adquisición duns coñecementos lingüísticos e gramaticais pola súa rendibilidade emellora da capacidade comunicativa.

• Adquirir un corpus léxico importante, adecuado á intención e situación comunicativa.

143


986 644406 986 644397 [email protected]

• Coñecer as características das principais etapas da literatura galega, as correntes, xéneros,autores e obras máis representativos utilizando fontes bibliográficas axeitadas para o seuestudo.

• Ler, comprender, analizar e xulgar con criterio obras e fragmentos das diferentes épocas daLiteratura Galega en tanto que expresión de determinas circunstancias socio-históricas.

• Concienciarse de que unha lectura crítica e de calidade mellora a competencia comunicativaxa que posibilita a formación, a información e o pracer.

Contidos e desenvolvemento por cursos e materias

Lingua Galega e Literatura. 1º Bacharelato

ContidosDe acordo co Decreto 86/2015 os contidos de 1º de bacharelato son os que seguen:Bloque 1. Comunicación oral: escoitar e falarB1.1. Comprensión, interpretación e valoración de textos orais e audiovisuais de natureza diversa.B1.2. Comprensión, interpretación e valoración de textos expositivos e argumentativos sobre temasespecializados do ámbito educativo.B1.3. Comprensión, interpretación e valoración de textos orais procedentes dos medios decomunicación social (entrevistas, documentais, series e películas).B1.4. Desenvolvemento de habilidades de escoita activa, cunha actitude de interese, de cooperacióne de respecto.B1.5. Produción (planificación e execución de textos orais relacionados con algún contido docurrículo ou tema de actualidade) adecuada á situación comunicativa, con coherencia, cohesión,corrección, coa axuda das TIC, así como de elementos non verbais e con control das emocións aofalar en público.B1.6. Presentación oral de textos expositivos e argumentativos, do ámbito educativo e dedivulgación científica e cultural.B1.7. Produción de discursos orais, en intervencións espontáneas, adecuados á situación e áintención comunicativa desexada, con coherencia, cohesión e corrección.B1.8. Participación activa e argumentada en debates nos que se expresen opinións acerca dun temade actualidade.B1.9. Participación en interaccións orais sobre temas de interese persoal ou social ou asuntos davida cotiá, en diferentes rexistros.B1.10. Aplicación dos coñecementos gramaticais á avaliación e mellora da expresión oral erecoñecemento en exposicións orais propias e alleas das dificultades expresivas.B1.11. Participación nas producións orais cunha fonética e prosodia correcta, valoración destapronuncia e actitude crítica ante os prexuízos que se poidan asociar a ela.Bloque 2. Comunicación escrita: ler e escribirB2.1. Aplicación de estratexias e coñecementos lingüísticos, sociolingüísticos e pragmáticos paracomprender, analizar e comentar o texto na súa integridade.B2.2. Planificación e produción de textos adecuados, coherentes e ben cohesionados; axustados ásnormas gramaticais e ben presentados.B2.3. Comprensión, produción e síntese de textos expositivos e argumentativos do ámbitoeducativo e de divulgación científica e cultural (dicionarios, glosarios e enciclopedias).

144


986 644406 986 644397 [email protected]

B2.4. Comprensión, produción e valoración de textos procedentes dos medios de comunicaciónsocial tanto os publicitarios como os periodísticos de carácter informativo e de opinión.B2.5. Análise dos textos descritivos: intención comunicativa, estrutura formal e de contido, ecaracterísticas lingüísticas.B2.6. Análise dos textos expositivos: intención comunicativa, estrutura formal e de contido, ecaracterísticas lingüísticas.B2.7. Análise dos textos narrativos: intención comunicativa, estrutura formal e de contido, ecaracterísticas lingüísticas.B2.8. Análise dos textos argumentativos: intención comunicativa, estrutura formal e de contido, ecaracterísticas lingüísticas.B2.9. Análise dos textos dialogados: intención comunicativa, estrutura formal e de contido, ecaracterísticas lingüísticas.B2.10. Busca e selección de información procedente de fontes bibliográficas ou dixitais e posteriororganización e revisión dos textos cos recursos que ofrecen as TIC.Bloque 3. Funcionamento da linguaB3.1. Coñecemento e reflexión sobre os principais conceptos de Lingüística Xeral: comunicación,linguaxe, lingua, unidades lingüísticas, signo lingüístico e disciplinas lingüísticas.B3.2. Coñecemento dos diferentes rexistros lingüísticos e dos factores que inciden no uso da linguaen distintos ámbitos e valoración da importancia de utilizar o rexistro adecuado en relación coasituación comunicativa.B3.3. Produción de textos escritos ou orais de diferentes xéneros mostrando un correcto nivel decorrección gramatical, presentación, adecuación, coherencia, cohesión e corrección.B3.4. Caracterización morfolóxica, semántica e sintáctica do substantivo e do adxectivo.B3.5. Coñecemento, tipoloxía e caracterización dos determinantes (artigo, demostrativo, posesivo,interrogativos, exclamativos, cuantificadores e identificadores).B3.6. Recoñecemento, descrición e uso da categoría verbal e das perífrases verbais.B3.7. Recoñecemento, observación, uso e explicación dos conectores textuais.B3.8. Coñecemento, caracterización e tipoloxía do adverbio e das locucións adverbiais.B3.9. Coñecemento, caracterización e tipoloxía dos pronomes.B3.10. Participación en proxectos (elaboración de materiais multimedia, folletos, carteis, recensiónde libros e películas, etc.) nos que se utilicen varias linguas, tanto curriculares como outraspresentes no centro docente, relacionados cos elementos transversais e nos que se evitenestereotipos lingüísticos ou culturais.B3.11. Identificación e progresiva utilización dos coñecementos sobre as linguas para desenvolverunha competencia comunicativa integrada.Bloque 4. Lingua e sociedade.B4.1. Funcións sociais da lingua.B4.2. Diversidade lingüística no mundo, en Europa e na Península Ibérica.B4.3. A lusofonía.B4.4. Multilingüismo e plurilingüismo. Lingua minoritaria e lingua minorizada. Conflito lingüísticoe diglosia. Ecolingüismo.B4.5. Historia da lingua: do latín ao galego; situación lingüística da Península antes daromanización; substrato e o estrato latino (principais evolucións fonéticas do latín ao galego). ARomanización e o nacemento das linguas romances; o superestrato.B4.6. Cultismos, semicultismos e palabras patrimoniais e as familias léxicas irregulares.B4.7. Historia da lingua: o galego antigo (Idade Media), emerxencia e declive, característicaslingüísticas, contexto histórico e cultural, e situación sociolingüística.

145


986 644406 986 644397 [email protected]

B4.8. Historia da lingua: galego medio; dialectalización da lingua (séculos XVI, XVII e XVIII);contexto histórico e cultural; situación sociolingüística e características lingüísticas. B4.9. Historia da lingua: galego moderno (desde o século XIX ata 1916); contexto histórico ecultural; situación sociolingüística e características lingüísticas.Bloque 5. Literatura.B5.1. Definición dos conceptos "literatura" e "texto literario", caracterización dos diferentesxéneros e análise dos seus principais recursos formais e descrición da cronoloxía xeral da historiada literatura galega.B5.2. Definición de "literatura galega de tradición oral" e as súas principais concrecións xenéricas,relación histórica da súa vitalidade e mais das principais manifestacións e compilacións realizadasnos diferentes períodos históricos ata a actualidade.B5.3. A literatura medieval: contextualización sociohistórica e sociolingüística das súas orixes,definición das características principais e análise da lírica profana (cantiga deamor, de amigo e de escarnio), a lírica relixiosa (cantigas de Santa María) e a prosa medieval.B5.4. Lectura de textos significativos da literatura medieval, identificación das súas característicastemáticas e formais e relación destas co contexto sociohistórico e sociolingüístico e mais o xéneroao que pertencen.B5.5. A literatura do galego medio (séculos XVI, XVII e XVIII): contextualización sociohistórica esociolingüística da produción desta etapa, e descrición e análise das obras e os/as autores/asprincipais.B5.6. Lectura de textos significativos da literatura do galego medio, identificación das súascaracterísticas temáticas e formais e relación co contexto sociohistórico e sociolingüístico e mais oxénero ao que pertencen. B5.7. A literatura do Rexurdimento: contextualización sociohistórica e sociolingüística daprodución do Prerrexurdimento e o Rexurdimento pleno ata 1916 e descrición e análise das obras eos/as autores/ as principais deste período.B5.8. Lectura de textos significativos dos/das principais autores/as do Prerrexurdimento, oRexurdimento pleno e os comezos do século XX ata 1916, identificación das súas característicastemáticas e formais e relación co contexto sociohistórico e sociolingüístico e mais o xénero ao quepertencen.Concreción para cada estándar de aprendizaxe avaliableNo seguinte cadro indícase como están estruturadas as 16 unidades didácticas, así como o contidoque se traballa en cada apartado e os estándares de aprendizaxe que se terán en conta. Tanto oscontidos como o estándares de aprendizaxe aparecen representados por medio das abreviaturas quese lle asignan no Decreto 86/20015 nas páxinas 26887 e ss. e que aparecen desenvolvidos noApartado “Criterios de avaliación e estándares de aprendizaxe”

CONTIDO

ESTÁNDARES DEAPRENDIZAXE

UD.1

I. Lingua e comunicación B1.1B3.1B3.2B4.1B4.3B4.4

LGB1.1.2 (CCL, CAA)LGB3.1.1 (CCL, CSC)LGB3.2.1 (CCL, CSC);LGB3.2.2 (CCL, CSC)LGB4.1.1 (CCL, CSC)LGB4.3.11 (CCL)LGB4.4.1 (CCL)

II. O galego como lingua románica. B2.1 LGB2.1.3 (CCL)

146


986 644406 986 644397 [email protected]

Do latín ao galego. Do latín aogalego

B4.4 LGB4.2.3 (CCL, CSC, CCEC)

UD.2

I. Un mundo de linguas. B2.1 LGB2.1.3 (CCL)

UD.3

I. O nome B3.4 LGB3.4.1 (CCL, CAA)

II. O texto descritivo B1.5B2.2

LGB1.5.1 (CAA, CCL); LGB1.5.2(CAA, CSIEE)LGB2.2.1 (CCL)

UD.4

I. Os pronomes persoais, relativos,interrogativos e exclamativos

B3.9 LGB3.9.1 (CCL, CAA)

II. O texto dialogal B1.3B2.9

LGB1.3.1 (CCL, CSC, CCEC);LGB1.3.2 (CCL, CSC)LGB2.9.1 (CCL)

UD.5

I. As palabras adnominais. B3.5 LGB3.5.1 (CCL, CAA)

II. O texto expositivo B1.3B2.3B2.5B2.6

LGB1.3.2 (CCL, CSC)LGB2.3.1 (CCL, CD, CAA);LGB2.3.2 (CCL); LGB2.3.4 (CCL,CAA); LGB2.3.5 (CCL)LGB2.5.1 (CCL)LGB2.6.1 (CCL)

UD.6

I. O verbo (i) B3.6 LGB3.6.1 (CCL, CAA)

II. O texto narrativo B1.5B2.7B2.8

LGB1.5.5 (CCL, CSC, CSIEE)LGB2.7.1 (CCL)LGB2.8.1 (CCL)

UD.7

I. O verbo (ii) B3.6 LGB3.6.1 (CCL, CAA)

II. O texto argumentativo B2.3 LGB2.3.1 (CCL, CD, CAA);LGB2.3.2 (CCL); LGB2.3.4 (CCL,CAA)

UD.8

I. Adverbios, preposicións econxuncións

B3.7B3.8

LGB3.7.1 (CCL, CAA)LGB3.8.1 (CCL, CAA)

II. Comentario crítico de textos B2.1B2.3.

LGB2.1.1 (CCL, CAA); LGB2.1.2(CCL, CSC)LGB2.3.3 (CCL)

UD.9

I. Introdución xeral á literaturagalega

B5.1 LGB5.1.1 (CCL); LGB5.1.2 (CCL);LGB5.1.3 (CCL)

II. Comentario de textos literarios B5.4B5.6

LGB5.4.1 (CCL)LGB5.6.1 (CCL);

147


986 644406 986 644397 [email protected]

UD.10

I. O galego na Idade Media B4.7 LGB4.5.1; LGB4.5.2,LGB4.5.3 (CCL, CSC)

II. A literatura galego-portuguesamedieval. Cuestións xerais

B5.2 LGB5.2.1 (CCL); LGB5.2.2 (CCL);

UD.11

I. Lírica profana medieval. Cantigasamorosas

B5.3B5.4

LGB5.3.1 (CCL)LGB5.4.1 (CCL)

UD.12

I. Cantigas de burlas, xénerosmenores, cantigas de Santa María eprosa medieval.

B5.3B5.4


UD.13

I. Os Séculos Escuros e opre-rexurdimento

B4.8 LGB4.6.1 (CCL); LGB4.6.2 (CCL,CSC); LGB4.6.3 (CCL, CSC);LGB4.6.1 (CCL)

II. A literatura galega nos SéculosEscuros.

B5.6 LGB5.6.1 (CCL)

;UD.14

I. A lingua galega na época doRexurdimento

B4.9 LGB4.7.1 (CCL); LGB4.7.2 (CCL,CSC); LGB4.7.3 (CCL, CCS);LGB4.7.4 (CCL); LGB4.7.5 (CCL)

II. Claves do rexurdimento. Osprecursores

B5.7B5.8


UD.15

I. O Rexurdimento pleno (i). Rosalíade Castro

B5.7B5.8


II. A poesía costumista na fin deséculo. A escola rosaliana.

B5.7B5.8


UD.16

I. O rexurdimento pleno (ii).Eduardo Pondal. A escolapondaliana

B5.7B5.8


II. Curros Enríquez e a súa escolapoética.

B5.7B5.8

LGB5.7.1 (CCL)

III. A prosa e o teatro doRexurdimento.

B5.7B5.8


148


986 644406 986 644397 [email protected]

Lingua e Literatura Galega. 2º Bacharelato

ContidosBloque 1. Comunicación oral: escoitar e falarB1.1. Comprensión, interpretación e valoración de textos orais e audiovisuais de natureza diversa.B1.2. Comprensión, interpretación e valoración de textos expositivos e argumentativos sobre temasespecializados do ámbito educativo.B1.3. Comprensión, interpretación e valoración de textos orais procedentes dos medios decomunicación social (xéneros informativos e de opinión, e da publicidade).B1.4. Desenvolvemento das habilidades de escoita activa, cunha actitude de interese, decooperación e de respecto.B1.5. Produción (planificación e execución de textos orais relacionados con algún contido docurrículo ou tema de actualidade) adecuada á situación comunicativa, con coherencia, cohesión,corrección, coa axuda das TIC, así como de elementos non verbais e con control das emocións aofalar en público.B1.6. Produción de discursos orais, en intervencións espontáneas, adecuados á situación e áintención comunicativa desexada, con coherencia, cohesión e corrección.B1.7. Exposición oral de textos expositivos e argumentativos, do ámbito educativo e de divulgacióncientífica e cultural.B1.8. Participación activa e argumentada en debates nos que se expresen opinións acerca dun temade actualidade.B1.9. Participación en interaccións orais sobre temas de interese persoal ou social ou asuntos davida cotiá, en diferentes rexistros.B1.10. Aplicación dos coñecementos gramaticais á avaliación e mellora da expresión oral erecoñecemento en exposicións orais propias e alleas das dificultades expresivas.B1.11. Participación nas producións orais cunha fonética e prosodia correcta, valoración destapronuncia e actitude crítica ante os prexuízos que se poidan asociar a ela.Bloque 2. Comunicación escrita: ler e escribirB2.1. Comprensión e produción de textos propios dos ámbitos educativo, xornalístico, profesional eempresarial con axuda de estratexias e coñecementos lingüísticos, sociolingüísticos e pragmáticos.B2.2. Planificación, produción e revisión de textos de distintos ámbitos adecuados, coherentes eben cohesionados; axustados ás normas morfolóxicas e gramaticais e ben presentados.B2.3. Produción de traballos educativos individuais e en grupo sobre temas polémicos do currículoou da actualidade social, científica e cultural.B2.4. Análise e comentario de textos expositivos e argumentativos propios dos ámbitos educativo,xornalístico, profesional e empresarial.B2.5. Busca e selección de información procedente de fontes bibliográficas e dixitais e posteriororganización e revisión dos textos cos recursos que ofrecen as TIC.B2.6. Descrición das propiedades do texto e análise, nas producións propias e alleas, dosprocedementos lingüísticos básicos de adecuación, coherencia e cohesión.Bloque 3. Funcionamento da linguaB3.1. Pronuncia correcta dos fonemas propios do galego e das transformacións fonéticas que se dannas palabras ao longo da cadea falada.B3.2. Coñecemento e explicación das variedades dialectais de Galicia.B3.3. Análise e explicación do léxico e dos seus procedementos de formación.B3.4. Observación, reflexión e explicación das unidades e funcións sintácticas.B3.5. Reflexión e explicación das relacións e unidades semánticas.

149


986 644406 986 644397 [email protected]

B3.6. Participación en proxectos (elaboración de materiais multimedia, folletos, carteis, recensiónde libros e películas, etc.) nos que se utilicen varias linguas, tanto curriculares como outraspresentes no centro docente, relacionados cos elementos transversais e nos que se evitenestereotipos lingüísticos ou culturais.B3.7. Identificación e progresiva utilización dos coñecementos sobre as linguas para desenvolverunha competencia comunicativa integrada.Bloque 4. Lingua e sociedade.B4.1. Estereotipos e prexuízos lingüísticos: a súa repercusión nos usos.B4.2. Elaboración de traballos individuais e/ou en grupo nos que se describan e analicen cuestiónssociolingüísticas.B4.3. Construción da variante estándar da lingua galega.B4.4. Interferencias lingüísticas: castelanismos.B4.5. Historia da lingua: galego moderno (desde 1916 ata 1978); contexto histórico e cultural;situación sociolingüística e características lingüísticas.B4.6. Historia da lingua: galego moderno (desde 1978 ata a actualidade); contexto histórico ecultural; situación sociolingüística; situación legal e características lingüísticas.)B4.7. Elaboración dunha descrición esquemática na que se detallen as diferentes etapas da historiada lingua galega e as súas principais características.contextoB4.8. A evolución da conciencia lingüística.Bloque 5. Literatura.B5.1. Literatura galega de 1916 a 1936:– Poesía: autores/as de Vangarda e outros/as autores/as.– Prosa: autores/as das Irmandades, o Grupo Nós (narrativa e ensaio) e outros/as autores/as.– Teatro: autores/as das Irmandades, Vangardas e Grupo NósB5.2. Lectura e comentario de textos significativos da literatura galega de 1916 a 1936,identificación das súas características temáticas e formais e relación co contexto sociohistórico esociolingüístico e mais o xénero ao que pertencen.B5.3. Literatura galega entre 1936 e 1975:– Poesía: produción bélica e autores/ as do exilio. A Xeración de 1936, a Promoción de Enlace e aXeración das Festas Minervais.– Prosa: produción bélica e autores/ as do exilio. Os renovadores da prosa: Ánxel Fole, EduardoBlanco-Amor, Álvaro Cunqueiro e Xosé Neira Vilas. A Nova Narrativa Galega. Autores/as dosprimeiros 70.– Teatro: o teatro do exilio, a Xeración dos 50 e o Grupo de RibadaviaB5.4. Lectura e comentario de textos significativos da literatura galega de 1936 a 1975,identificación das súas características temáticas e formais e relación co contexto sociohistórico esociolingüístico e mais o xénero ao que pertencen.B5.5. Literatura galega de 1975 ata a actualidade:– Poesía: temas, xéneros e subxéneros, e estéticas dos/das principais autores/as dos 80, os 90 e onovo século.– Prosa: temas, xéneros e subxéneros, e estéticas dos/das principais autores/as dos 80, os 90 e onovo século.– Teatro: temas, xéneros e subxéneros, e estéticas dos/das principais autores/as dos 80, os 90 e onovo século.B5.6. Lectura e comentario de textos significativos da literatura galega de 1975 á actualidade,identificación das súas características temáticas e formais e relación co contexto sociohistórico esociolingüístico e mais o xénero ao que pertencen.

150


986 644406 986 644397 [email protected]

B5.7. Análise e comentario, a través de probas escritas ou traballos, cando menos dunha obracompleta de cada un dos períodos literarios referidos.

Concreción para cada estándar de aprendizaxe avaliableNo seguinte cadro indícase como están estruturadas as 16 unidades didácticas, así como o contidoque se traballa en cada apartado e os estándares de aprendizaxe que se terán en conta. Tanto oscontidos como o estándares de aprendizaxe aparecen representados por medio das abreviaturas quese lle asignan no Decreto 86/20015 nas páxinas 26887 e seguintes e que aparecen desenvolvidos noApartado “Criterios de avaliación e estándares de aprendizaxe”

CONTIDO ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE

UD.1

I. Sintaxe. Introdución xeral. B3.4 LGB3.4.1 (CAA)

II. A estrutura da palabra B3.3 LGB3.3.1(CCL,CAA);LGB3.3.3(CAA)

III. Reforzo gramatical. Ditongos eacentuación

UD.2

I. As funcións clausais B3.4 LGB3.4.1(CAA)

II. Fonética e fonoloxía. Osfonemas.

B3.1 LGB3.1.1 (CCL,CAA,CCEC)

III. Reforzo gramatical. Substantivoe adxectivo

B3.3 LGB3.3.1(CCL,CAA);LGB3.3.3(CAA)

UD.3

I. Tipoloxía das cláusulas B3.4 LGB3.4.1 (CCL, CAA)

II. Unidade e diversidade daslinguas

B3.2 LGB3.2.1(CCL,CCEC)

III Reforzo gramatical. O pronomegramatical (I)


UD.4

I. Introdución á gramática do texto B2.6 LGB2.6.1 (CCL,CAA)

II. A lingua común ou variedadeestándar

B4.3B4.4

LGB4.2.1(CCL);LGB4.2..2(CCL,CCEC)

III. Reforzo gramatical. O pronomepersoal (II)


UD.5

I. A semántica B3.5 LGB3.5.1 (CCL, CAA)

II. Conflito lingüístico e prexuízos B4.1 LGB4.1.1 (CCL, CSC)

III. Reforzo gramatical. O verbo (I) B3.3 LGB3.3.1(CCL,CAA);LGB3.3.3(CAA)

U I. As relacións semánticas B3.5 LGB3.5.1 (CCL, CAA)

151


986 644406 986 644397 [email protected]

D.6

II. Situación sociolingüística actual B4.6 LGB4.4.1(CCL); 4.4.4(CCL,CSC)

III. Reforzo gramatical. O verbo(III)


UD.7

I. O cambio semántico B3.5 LGB3.5.1 (CCL, CAA)

II. As funcións e ámbitos de uso dalingua

B4.8 LGB4.6.1(CCL,CSC)

III. Reforzo gramatical. Asconxuncións


UD.8

I.A lingua galega entre 1900 e 1936 B4.5 LGB 4.3.1(CCL); LGB4.3.2(CCL,CSC);LGB4.3.3 (CCL)

II. As Irmandades da Fala B5.1B5.2

LGB5.1.1 (CCL); LGB5.1.2 (CCL)LGB5.1.3 (CCL)LGB5.2.1 (CCL); LGB5.2.2 (CCL)LGB5.2.3 (CCL)

UD.9

I. O Grupo Nós B5.1

B5.2

LGB5.1.1(CCL);LGB5.1.2(CCL);LGB5.1.3 (CCL)LGB5.2.1 (CCL); LGB5.2.2 (CCL)LGB5.2.3 (CCL)

UD.10

I. As Vangardas e a literatura galega B5.1

B5.2


II. Panorama da renovación literariagalega

B5.1

B5.2


UD.11

I. A lingua galega durante ofranquismo (1936-1975)

B4.5 LGB4.3.1(CCL);LGB4.3.2(CCL,CSC);LGB4.3.3(CCL)

II. A literatura galega na diáspora B5.3

B5.4

LGB5.3.1(CCL);LGB5.3.2(CCL);LGB5.3.3 (CCL)LGB5.4.1 (CCL);LGB5.4.2 (CCL);LGB5.4.3 (CCL)

UD.1

I. A literatura galega de posguerra: apoesía

B5.3B5.4


152


986 644406 986 644397 [email protected]

2

UD.13

I. A literatura galega de posguerra:narrativa, ensaio e teatro

B5.3B5.4

LGB5.3.2 (CCL), LGB5.3.3 (CCL)LGB5.4..1 (CCL); LGB5.4.2 (CCL);LGB5.4..3 (CCL, CSC)

UD.14

I. A Xeración dos 50 B5.3

B5.4

LGB5.3.1 (CCL);LGB5.3.2 (CCL),LGB5.3.3 (CCL)LGB5.4..1 (CCL); LGB5.4.2 (CCL);LGB5.4..3 (CCL, CSC)

UD.15

I. A lingua galega na actualidade B4.6 LGB4.4.1(CCL,CSC);LGB4.4.2 (CCL,CSC)LGB4.4.4

II. Tendencias da literatura galegaactual (I): Narrativa e ensaio.

B5.5B5.6


UD.16

I. Tendencias da literatura galegaactual (II):poesía e teatro

B5.5B5.6

LGB5.5.1 (CCL); LGB5.5.3 (CCL)LGB5.6.1 (CCL); LGB5.6.3 (CCL)

Temporalización

1ª avaliación 2ª avaliación 3ª avaliación1º Bloque Lingua e

sociedade: Unidade 1 (I) e8 (I), 10 (I)Bloque de funcionamentoda lingua e tipoloxíatextual: Unidade 3 e 4.Bloque literatura:Unidade 9 (I), 10 (II), 11.

Bloque Lingua esociedade: Unidades 1(II), 10 (II), 13 (I)Bloque de funcionamentoda lingua e tipoloxíatextual: Unidade 5 e 6Bloque literatura: Unidade12 (I), 13 (II), 14 (II).

Bloque Lingua e sociedade:Unidade 2, Unidade 14 (I)Bloque de funcionamento da linguae tipoloxía textual: Unidade 7 e 8Bloque literatura: Unidade 15 e 16.

2ª Bloque Lingua esociedade: Unidade3(II),4 (II) ,8(I)Bloque de funcionamentoda lingua e tipoloxíatextual: Unidade 1(II,III),2(II,III),3(III),4(III) .Bloque literatura:Unidade 8(II), 9, 10

Bloque Lingua esociedade: Unidade5(II),6(II),11(I)Bloque de funcionamentoda lingua e tipoloxíatextual: Unidade 1(I), 2(I),3(I),4(I),5(III),6(III)Bloque literatura: Unidade11(II),12,13.

Bloque Lingua e sociedade:Unidade 7(II),15(I)Bloque de funcionamento da linguae tipoloxía textual: Unidade5(I),6(I),7(I,II).Bloque literatura: Unidade14,15(II),16.

153


986 644406 986 644397 [email protected]

Ao longo do curso académico realizarase, como mínimo, unha proba escrita por avaliaciónco fin de amosar a adquisición de coñecementos do trimestre. Este exame terá as mesmascaracterísticas que o deseñado para o acceso á universidade. Así mesmo, realizarase a proba escritada lectura ou, no seu caso, requirirase un traballo sobre a obra literaria escollida en cada avaliación.

Literatura universal contemporánea

Contidos comúns

-Lectura e comentario de fragmentos, antoloxías ou obras completas de especial relevancia pertencentes a cada un dos períodos literarios.

-Relacións entre obras literarias e obras musicais, teatrais, cinematográficas, etc. Observación, recoñecemento ou comparación de pervivencias, adaptacións, tratamento diferenciado ou outras relacións.

Selección e análise de exemplos representativos.

-Procura de información relativa aos puntos anteriores a través das tecnoloxías da información e da comunicación e mais da utilización activa da biblioteca escolar e doutras bibliotecas, así como o usode medios audiovisuais que permitan a visión e a análise de filmes ou fragmentos significativos, a gravación de pequenas escenas ou representacións, e mesmo a creación ou recreación de pequenas pezas alusivas a obras, técnicas e ideas estéticas.

Da antigüidade á Idade Media.

-O papel das mitoloxías e da relixión nas orixes da literatura.

-Breve panorama das literaturas bíblica, grega e latina. O heroe clásico da traxedia e da épica. O

papel dos personaxes femininos e masculinos.

-A narrativa medieval.

Renacemento e clasicismo.

-Contexto xeral. Os cambios do mundo e a nova visión do ser humano.

-A lírica do amor: o Petrarquismo. Orixes: a poesía trobadoresca e o Dolce Stil Nuovo.

-A narración en prosa. O nacemento do relato moderno.

-Teatro clásico europeo. O teatro isabelino en Inglaterra.

O Século das Luces.

-O desenvolvemento do espírito crítico: a Ilustración. A Enciclopedia. A prosa ilustrada.

-A novela europea no século XVIII.

A primeira metade do século XIX.

-A revolución romántica: conciencia histórica e novo sentido da ciencia.

-Poesía romántica. Novela histórica.

A segunda metade do século XIX.

-As innovacións filosóficas, científicas e técnicas e a súa influencia na creación literaria. Marx, Darwin e Freud.

154


986 644406 986 644397 [email protected]

-Da narrativa romántica ao realismo en Europa.

-Literatura e sociedade. Evolución dos temas e das técnicas narrativas do realismo.

-Principais novelistas da Europa do século XIX.

Os personaxes femininos nalgunhas das obras máis representativas.

-O nacemento da gran literatura norteamericana (1830-1890). Da experiencia vital á literatura. O

renacemento do conto.

-O arranque da modernidade poética: o Simbolismo.

-A renovación do teatro europeo: un novo teatro e unhas novas formas de pensamento.

Os novos enfoques da literatura no século XX e as transformacións dos xéneros literarios.

-A crise do pensamento decimonónico e a cultura de fin de século. A creba da orde europea: a crise de 1914. As innovacións filosóficas, científicas e técnicas e a súa influencia na creación literaria. O Existencialismo e o Marxismo.

-A consolidación dunha nova forma de escribir na novela. O nacemento do heroe contemporáneo. A

trama policíaca.

-As vangardas europeas. O Surrealismo.

-A literatura escrita por mulleres.

-A culminación da gran literatura americana. A xeración perdida.

-O teatro do absurdo e o teatro de compromiso.

A literatura e as outras artes: o cinema.

-Literatura e cinema. As adaptacións das grandes obras ao cinema. Estudo e comparación.

-O cinema como literatura: os grandes filmes e guións cinematográficos do século XX. O cine como

arte literaria de masas.

-O teatro como espectáculo total.

-A canción moderna, os grandes poetas da canción.

Concreción para cada estándar de aprendizaxe avaliableNo seguinte cadro indícase como están estruturadas as 6 unidades didácticas, así como o contidoque se traballa en cada apartado e os estándares de aprendizaxe que se terán en conta. Tanto oscontidos como o estándares de aprendizaxe aparecen representados por medio das abreviaturas quese lle asignan no Decreto 86/20015 nas páxinas 26887 e seguintes e que aparecen desenvolvidos noApartado “Criterios de avaliación e estándares de aprendizaxe”


UD.1

I. A poesía até o século XIX B3.4 LGB3.4.1 (CAA)

II. O modernismo e a vangarda B3.3 LGB3.3.1(CCL,CAA);LGB3.3.3(CAA)

III. A poesía no século XX e XXI

155


986 644406 986 644397 [email protected]

UD.2

I. As narrativa até o século XIX B3.4 LGB3.4.1(CAA)

II. As vangardas B3.1 LGB3.1.1 (CCL,CAA,CCEC)

III. A narrativa no século XX e XXI B3.3 LGB3.3.1(CCL,CAA);LGB3.3.3(CAA)

UD.3

I. O teatro até o século XIX B3.4 LGB3.4.1 (CCL, CAA)

II. As vangardas B3.2 LGB3.2.1(CCL,CCEC)

III O teatro no século XX e XXI B3.3 LGB3.3.1(CCL,CAA);LGB3.3.3(CAA)

UD.4

I. O canon literario B2.6 LGB2.6.1 (CCL,CAA)

II. Introdución á socioloxía daliteratura

B4.3B4.4


III. O Comentario literario de textos B3.3 LGB3.3.1(CCL,CAA);LGB3.3.3(CAA)

UD.5

I. As ligazóns entre artes B3.5 LGB3.5.1 (CCL, CAA)

II. Literatura e cine B4.1 LGB4.1.1 (CCL, CSC)

III. A performance B3.3 LGB3.3.1(CCL,CAA);LGB3.3.3(CAA)

UD.6

I. Práctica de comentario de poesía B3.5 LGB3.5.1 (CCL, CAA)

II. Práctica de comentario ennarrativa

B4.6 LGB4.4.1(CCL); 4.4.4(CCL,CSC)

III. Práctica en comentario en teatro B3.3 LGB3.3.1(CCL,CAA);LGB3.3.3(CAA)

Temporalización

1ª avaliación 2ª avaliación 3ª avaliaciónTema 1 Tema 3 Tema 5Tema 2 Tema 4 Tema 6

Segunda Lingua Estranxeira: Portugués. 1º Bacharelato

Desde a 2ª Lingua Estranxeira Portugués contribuiremos para desenvolver no alumnado osobxectivos de Bacharelato:

156


986 644406 986 644397 [email protected]

a) Exercer a cidadanía democrática, desde unha perspectiva global, e adquirir unha concienciacívica responsable, inspirada polos valores da Constitución española e do Estatuto de autonomía deGalicia, así como polos dereitos humanos, que fomente a corresponsabilidade na construción dunhasociedade xusta e equitativa e favoreza a sustentabilidade. b) Consolidar unha madureza persoal e social que lle permita actuar de forma responsable eautónoma e desenvolver o seu espírito crítico. Ser quen de prever e resolver pacificamente osconflitos persoais, familiares e sociais. c) Fomentar a igualdade efectiva de dereitos e oportunidades entre homes e mulleres, analizar evalorar criticamente as desigualdades e discriminacións existentes e, en particular, a violenciacontra a muller, e impulsar a igualdade real e a non discriminación das persoas por calqueracondición ou circunstancia persoal ou social, con atención especial ás persoas con discapacidade. d) Afianzar os hábitos de lectura, estudo e disciplina, como condicións necesarias para o eficazaproveitamento da aprendizaxe e como medio de desenvolvemento persoal. e) Dominar, tanto na súa expresión oral como na escrita, a lingua galega e a lingua castelá. f) Expresarse con fluidez e corrección nunha ou máis linguas estranxeiras. g) Utilizar con solvencia e responsabilidade as tecnoloxías da información e da comunicación. h) Coñecer e valorar criticamente as realidades do mundo contemporáneo, os seus antecedenteshistóricos e os principais factores da súa evolución. Participar de xeito solidario nodesenvolvemento e na mellora do seu contorno social. i) Acceder aos coñecementos científicos e tecnolóxicos fundamentais, e dominar ashabilidades básicas propias da modalidade elixida. l) Comprender os elementos e os procedementos fundamentais da investigación e dos métodoscientíficos. Coñecer e valorar de forma crítica a contribución da ciencia e da tecnoloxía ao cambiodas condicións de vida, así como afianzar a sensibilidade e o respecto cara ao medio ambiente e aordenación sustentable do territorio, con especial referencia ao territorio galego. m) Afianzar o espírito emprendedor con actitudes de creatividade, flexibilidade, iniciativa,traballo en equipo, confianza nun mesmo e sentido crítico. n) Desenvolver a sensibilidade artística e literaria, así como o criterio estético, como fontes deformación e enriquecemento cultural. o) Utilizar a educación física e o deporte para favorecer o desenvolvemento persoal e social, eimpulsar condutas e hábitos saudables. p) Afianzar actitudes de respecto e prevención no ámbito da seguridade viaria. q) Valorar, respectar e afianzar o patrimonio material e inmaterial de Galicia, e contribuír á súaconservación e mellora no contexto dun mundo globalizado. ContidosB1.1. Informacións relativas á información persoal e pública moi básica (identificación persoal,gustos, etc.), así como instrucións e peticións elementais relativas ao comportamento e actividades na aula. B1.2. Estratexias básicas de comprensión do sentido xeral, a información esencial, os puntos e asideas principais, ou os detalles relevantes do texto: anticipación do contido xeral do que se escoita con axuda de elementos verbais e non verbais, e uso dos coñecementos previos sobre a situación(quen fala a quen, con que intencións, onde e cando) que dan lugar a inferencias do significado baseadas no contexto, e as experiencias e os coñecementos transferidos desde as linguas quecoñece.

157


986 644406 986 644397 [email protected]

B1.3. O sentido global e as informacións específicas máis salientables de mensaxes orais sinxelas emoi básicas (por exemplo, onde e cando ocorre algo, seguir instrucións ou indicacións, identificarpersoas que posúen algo, obxectos e lugares descritos cun vocabulario básico, etc.) emitidas cara acara, gravadas ou en soporte multimedia, sobre situacións habituais de comunicación, se se fala moiamodo e con moita claridade. B1.4. Conversas moi básicas e breves sobre temas cotiás habituais e de necesidade inmediata, previamente traballados, relativas ao ámbito persoal e público moi elemental, sempre que se falecon lentitude, articulando de forma clara e comprensible. B2.1. Pronunciación de xeito intelixible, aínda que se cometan erros de pronuncia polos que aspersoas interlocutoras teñan que solicitar repeticións para entender a mensaxe. B2.2. Interactuación de xeito sinxelo en intercambios claramente estruturados, utilizando fórmulasmoi básicas relativas a saúdos, despedidas, agradecementos e presentacións, colaborando para entender e facerse entender. B2.3. Intercambio de xeito intelixible información sobre si mesmo/a e sobre accións e no-cións(horarios, datas e cantidades) moi habituais da vida diaria, usando un repertorio básico de palabras efrases moi simples memorizadas, e facéndose comprender aínda que a persoa interlocutora necesiteque se repita ou repetir o dito. B2.4. Información sobre datos básicos persoais e bens e servizos moi elementais, utilizando unrepertorio moi básico de expresións moi sinxelas e habituais sobre estes datos. B3.1. Estratexias de lectura (recursos ás imaxes, aos títulos e a outras informacións visuais, aoscoñecementos previos sobre o tema ou sobre a situación de comunicación, e aos transferidos desdeas linguas que coñece), identificando a información máis importante e deducindo o significado depalabras e expresións non coñecidas. B3.2. Instrucións e consignas básicas, e comprender avisos, obrigas e prohibicións moi sinxelas epredicibles e traballadas previamente, referidas a necesidades inmediatas, de estrutura moi sinxela e con apoio visual.B3.3. Información relevante e previsible en textos breves, moi sinxelos e ben estruturados, conconectores moi básicos e relativos a coñecementos e experiencias propias da súa idade. B3.4. Textos propios de situacións cotiás próximas onde se dan a coñecer bens se servizos ouacontecementos (anuncios publicitarios elementais, folletos, catálogos, invitacións, etc.), e con apoio visual cando teña certa dificultade. B4.1. Estratexias básicas para producir textos (elección da persoa destinataria, finalidade do escrito,planificación, redacción do borrador, revisión do texto e versión final) a partir de modelos moiestruturados e con axuda previa na aula. B4.2. Documentos moi básicos nos que se solicite información persoal. B4.3. Escrita de mensaxes moi sinxelas e moi breves con información, instrucións e indica-ciónsmoi básicas relacionadas con actividades cotiás e de necesidade inmediata. B4.4. Textos curtos a partir de modelos sinxelos e básicos, cunha finalidade determinada propia dasúa idade e do seu nivel escolar, e cun formato preestablecido, en soporte tanto impreso como dixital, amosando interese pola presentación limpa e ordenada do texto. B5.1. Discriminación de patróns sonoros, acentuais, rítmicos e de entoación de uso máis básico,recoñecendo o seu significado evidente, e pronunciar e entoar con razoable comprensibilidade,aínda que teña que repetir varias veces para se facer entender. B5.2. Recoñecemento e utilización das convencións ortográficas, tipográficas e de puntuación, concorrección suficiente para o seu nivel escolar.

158


986 644406 986 644397 [email protected]

B5.3. Utilización para a comprensión e produción de textos orais e escritos os coñecementossocioculturais e sociolingüísticos adquiridos relativos a relacións interpersoais, comportamento econvencións sociais, respectando as normas de cortesía máis básicas nos contextos respectivos. B5.4. Produción de textos e inferir o significado probable de palabras ou frases que descoñece apartir das experiencias e os coñecementos transferidos desde as linguas que coñece. B5.5. Participación en proxectos (elaboración de materiais multimedia, folletos, carteis, recensiónde libros e películas, etc.) nos que se utilicen varias linguas, tanto curriculares como outraspresentes no centro docente, relacionados cos elementos transversais, evitando estereotipos lingüísticos ou culturais. Contidos gramaticais establecidos para este curso:

Expresión de relacións lóxicas: adición (e, nem); disxunción (ou); oposición/contraste(mas); causa (porque); comparación (mais/menos/ tão + Adj./Adv.+ (do) que/ como /quanto;maior / mais pequeno...). Relacións temporais (antes, agora, depois). Afirmación (sentenzas declarativas afirmativas). Exclamación (formas elípticas: Que (+ Subst.) + Adj., p. ex. Que dialindo!; Que gentil!). Negación (sentenzas declarativas negativas connão, nunca). Interrogación (sentenzas interrogativas directas totais; sentenzas interrogativas directasQU- (p. ex.,Quem fez o quê? Para que é isso?). Expresión do tempo: pasado (perfeito simples); presente (presente). Expresión do aspecto: durativo (estar a + Inf.) Expresión da modalidade: factualidade (frases declarativas); permiso (poder + Inf.; serpossível/permitido + Inf.); intención (pensar + Inf.; querer + Inf.). Expresión da existencia *-(p. ex., ser, estar, haver/ter); a entidade (substantivoscontables/incontables); pronomes (tónicos); determinantes. Expresión da cantidade (singular/plural; numerais cardinais e ordinais). Expresión do espazo (preposicións e adverbios de lugar, localización, distancia). Expresión do tempo (expresións, preposicións e locucións de tempo (momento puntual (p.ex. em 1999), divisións (p. ex., días, meses) e indicacións (p. ex., atrás, cedo, tarde) de tempo;anterioridade (ontem); posterioridade (depois, logo);. Expresión do modo (expresións, preposicións e locucións prepositivas de modo, p. ex.,devagar, pior).

Temporalización

Portugués I

1ª avaliación

Esta primeira avaliación, por ser o primeiro contacto do alumnado coa lingua portuguesa, servirá deintrodución; veremos só a primeira unidade.

a) Unidade 1

Obxectivos comunicativos Competencia sociocultural Textos orais e escritos- Presentarse - O portugués e as linguas da UE - Ficha de inscrición- Trocar informacións persoais - O portugués no mundo: a - Textos informativos simples

159


986 644406 986 644397 [email protected]

- Pedir axuda para comunicar comunidade lusófona - Anuncios- Expresar preferencias - Presentacións dialogadas- Falar sobre obxectos e - Entrevistasactividades da aula - Páxina web dunha institución- Dicir a hora académica-Comprender anuncios simples

Competencia fonolóxica e Competencia Competencia lexicalortográfica morfosintácticaAlfabeto - Artigos + a, de, em -Linguas,nacionalidades e paísesConsoantes: casos especiais - Pronomes (suxeito) - Números (0-50)Signos de puntuación e sinais - Presente indicativo do verbos - A sala de aulagráficos regulares - Horas e días da semana

- Pres. Indicativo de ser e ter - Cores- Pronomes interrogativos- O nome: xénero

22

160

- Adxectivos: nacionalidades

2ª avaliación

Unidade 2

Obxectivos comunicativos Competencia sociocultural Textos orais e escritos- Cumprimentar e replicar - Linguaxe corporal e formas de - Tarxetas, postais de felicitación- Describir persoas tratamento -Correos e enderezos- Facer presentacións - Fórmulas sociais electrónicos- Falar da familia e amigos - Días conmemorativos de

Portugal- Diálogos con saúdos ,

- Comprender mensaxes persoais presentacións e descriciónscurtas - Textos descritivos de persoas- Comprender convites eresponder- Despedirse

Competencia fonolóxica e Competencia Competencia lexicalortográfica morfosintácticaSílabas tónicas - Pres. Indicativo de estar, dar e -Descricións psicolóxicas e

físicasA división en sílabas ir - FamiliaAcentuación gráfica : palabras - Estar vs. Ser - Traballoesdrúxulas - Estar a + inf. - Relacións persoaisTipos de acentos gráficos - Posesivos - Meses

- Adxectivos: xénero e número

Unidade 3

Obxectivoscomunicativos

Competencia sociocultural Textos orais e escritos

-Describir barrios, casas, - Tipos de vivenda en Portugal - Fichas e textos descritivos demobiliario e accesorios - Os enderezos no correo vivendas- Localizar - As principais cidades de - Textos informativos- Facer comparacións Portugal - Anuncios- Comprender anuncios - E - mailinmobiliarios - Diálogos- Trocar informaciónsobre

- Entrevistas

medidas, áreas e prezos - Páxina web dunha axencia

Competencia fonolóxica e Competencia Competencia lexicalortográfica morfosintáctica

Sons da letra a - Demostrativos + preposicións - Tipos de casaAcentuación gráfica: palabras - Pronomes (suxeito) - Mobiliario e decoracióngraves - Adverbios e locucións de lugar - Cidade

- Pres. Indicativo de verbos irreg. - Números (60- 2.000.000)- Comparacións - Medidas- Indefinidos - Prezos- Tudo vs. todo

23

3ª avaliación

Unidade 4



- Concordar/ discordar - Horarios en Portugal - Horarios públicos- Marcar encontros - Días festivos en Portugal e -Mensaxes e notas formais e-Trocar información sobre outras festividades informaishorarios - Convidar e responder a - Anuncios de actividades- Falar de rutinas persoais e convites - Conversa ao teléfonolaborais - Textos narrativos- Facer plans para o tempo delecer


Sons da letra e - Ir + inf. -Rutinas persoais, domésticas ePronuncia e escrita dos verbos - Preposicións de tempo profesionaisvir, ver, ler e ter - Verbos reflexivos - Profesións

- Pres. Indicativo de verbos irreg. - Tempo libre- Pronomes persoais: colocación - Expresións de frecuencia- Conectores de tempo

Unidade 5

Obxectivos comunicativos Competencia sociocultural Textos orais e escritos- Falar de experiencias no pasado - Expresar entusiasmo , - Cuestionarios- Falar sobre vacacións e viaxes indignación e outros estados de - Folletos turísticos e anuncios- Trocar informacións para obter ánimo - Páxinas web de hoteisservizos -Portugal ,as súas rexións e - Diálogos- Comprender un folleto turístico puntos de interese en todo o

país- Mapas, planos

- Reservar unha viaxe - Os outros países lusófonos - Textos narrativos, informativosedescritivos de lugares- Textos argumentativos

Competencia fonolóxica e Competencia Competencia lexicalortográfica morfosintácticaSons da letra o - Pret. Perf. Simple (P.P. S.) -Vacacións: axencias,Ditongos orais - Expresións de tempo destinos,aloxamentos,Ditongos e vogais nasais - Preposicións de movemento transportes, equipaxes e

- O grao superlativo actividades

Concreción para cada estándar de aprendizaxe avaliableNo seguinte cadro indícase como están estruturadas as 6 unidades didácticas, así como o contido quese traballa en cada apartado e os estándares de aprendizaxe que se terán en conta. Tanto os contidoscomo o estándares de aprendizaxe aparecen representados por medio das abreviaturas que se lleasignan no Decreto 86/20015 nas páxinas 26887 e seguintes e que aparecen desenvolvidos noApartado “Criterios de avaliación e estándares de aprendizaxe”


Unidade 1 B3.4 LGB3.4.1 (CAA)


Unidade 2 B3.4 LGB3.4.1(CAA)



Unidade 3 B3.4 LGB3.4.1 (CCL, CAA)



Unidade 4 B2.6 LGB2.6.1 (CCL,CAA)

B4.3B4.4






Temporalización

1ª avaliación 2ª avaliación 3ª avaliaciónTema 1 Tema 3 Tema 5Tema 2 Tema 4

Segunda Lingua Estranxeira: Portugués. 2º BacharelatoContidosOs contidos de PII son case idénticos aos de PI, por seren practicamente idénticos os currículos dos que parte, aínda que debe variar, loxicamente, o nivel de profundidade con que se desenvolvenestes contidos. Non repetimos aquí, pois, os contidos xa expostos para PI, agás as

mínimas diferenzas que existen:

No produción de textos escritos, concretamente na elaboración de informes expositivos (B 4.3) debecontemplarse unha maior complexidade nas estruturas sintáctico-discursivas deste tipo de textos(subordinadas relativas, finais, causais...) No bloque 5, no tocante ao plurilingüismo (B 5.4), sinalaremos un contido específico para o 2º curso: Recurso aos coñecementos e ás experiencias lingüísticas noutras linguas que coñece (patrónsdiscursivos para a organización e ampliación ou reestruturación da información; elementos adecuadosde coherencia e de cohesión textual para organizar o discurso, facer progresar o tema, etc.).

B 5.7. Estruturas sintáctico-discursivas: Neste apartado os contidos son tamén moi semellantes, mais aumenta o nivel de profundidade, poisamplíanse diversos aspectos lingüísticos: o emprego de máis nexos na expresión das diversasrelacións lóxicas; a ampliación na expresión de estruturas (exclamación, interrogación), de temposverbais, de recursos para indicar o aspecto e as distintas modalidades e a maior riqueza na expresiónda cantidade, do espazo, do tempo e do modo.- Expresión de relacións lóxicas: adición (não só...como também; não só... também; além disso; nem sequer); disxunción (ou, ou...ou); oposición/concesión (mas, mesmo assim, embora; porém, no entanto; apesar de); causa (por causa disso; por causa de; daí que; devido a; por consequência);finalidade (para + Inf.; para que, a fim de que); comparación (mais/menos/tão/tanto +Adj./Adv./Subst. + (do) que/como/quanto, como se; bastante menos cansado; muito mais raro; resultado (assim, portanto); resultado/correlação (tão...que, tanto...que). - Expresión superlativo relativo (p. ex., o rapaz mais distraído da turma); superlativo absoluto (p. ex. -errimo); - Expresión da condición (conectores: se, sem, desde que...; formas verbais: futuro de indicativo e deconjuntivo, simples e composto, pretérito e pretérito-mais-que-perfeito composto do conjuntivo,condicional simples e composto). - Discurso indirecto (informacións, ofrecementos, suxestións e ordes) e indirecto libre. - Afirmación (sentenzas declarativas afirmativas; deslocación de constituíntes).- Negación (sentenzas declarativas negativas con nem; não/nem... sequer; coisa nenhuma; apenas). - Interrogación (sentenzas interrogativas directas totais; sentenzas interrogativas directas QU- (p. ex., De quem é a culpa?); interrogativas tag (p. ex., Isto é fácil, não é?); - Relacións temporais (assim que, até que, apenas, mal + Conjuntivo) - Expresión do tempo: pasado (pretérito imperfeito, perfeito simples e perfeito composto e pretérito mais-que-perfeito composto, gerúndio composto); presente (presente, gerúndio); futuro (futuro simple e composto; (+Adv.); haver-de). - Expresión do aspecto: puntual (tempos simples); durativo (presente, futuro imperfeito e pretérito imperfeito do indicativo (+ Adv.); andar a + Inf.; ir + Ger., ir / vir a + Inf.; habitual (tempos simples (+ Adv costumar+ Inf.); incoativo (desatar a + Inf.); iterativo (pretérito imperfeito do indicativo; voltar a + Inf.); terminativo (presente histórico, pretérito perfeito simples e composto, pretérito mais-que-perfeito composto e futuro perfeito do indicativo; vir de + Inf.; chegar a + Inf.). - Expresión da modalidade: factualidade (frases declarativas); capacidade (é capaz / incapaz de + Inf.; saber, poder com; conseguir + Inf.); posibilidade/ probabilidade (ser possível / impossível + Inf.; tal vez; pode ser que + Conjuntivo., futuro imperfeito e perfeito); necesidade (ser preciso / necessário + Inf. Pessoal (+ que + Conjuntivo.), precisar de + Inf.); obrigación (ser obrigatório + Inf.; imperativo; ser obrigatório que + Conjuntivo); permiso (poder + Inf.; ser possível/permitido + Inf.); prohibición: (não) ser possível /permitido + Inf., ser proibido que); intención (pretérito imperfeito gostar de + Inf.; tratar de + Inf.; pensar + Inf.; querer que + Conjuntivo.; ir / haver de + Inf.)- Expresión da cantidade (Singular/Plural; Numerais cardinais e ordinais. Cantidade: p. ex. bastante, a maior parte de, mais ou menos; ao menos 20 pessoas; perto de 30 km., duas vezes no máximo; um monte de gente. Grao: p. ex. consideravelmente; bastante bem; totalmente; tão de repente). - Expresión do espazo (preposicións e adverbios de lugar, localización, distancia, movemento, orixe, dirección).

- Expresión do tempo (expresións, preposición e locucións de tempo (momento puntual (p. ex., meio-dia, daqui a uma semana, daqui a nada), divisións (p. ex., período, fim de semana, prazo, estação seca) e indicacións de tempo (p. ex., atrás, cedo, a 13 dias do evento); duración (p. ex., até; entre... e; por todo o dia; no período natalício); anterioridade (anteontem, já, a última vez que, há bocado, fazia pouco); posterioridade (mais tarde, na semana que vem, dentro de alguns dias, de hoje em diante, em breve); secuencia (em primeiro lugar, depois, em último lugar, para começar, seguidamente, em conclusão); simultaneidade (naquele momento, no mesmo tempo que, atualmente); frecuencia (p. ex., cada semana, uma vez por dia, regularmente). - Expresión do modo (expresións, preposicións e locucións prepositivas e modo, p. ex. em excesso, ao gosto).

Temporalización

Portugués II

1ª avaliación

a) Revisión dos contidos lingüísticos máis importantes vistos o curso pasado, medianteactividades de repaso.

b) Unidade 1

Obxectivos comunicativos Competencia sociocultural Textos orais e escritos- Trocar información sobre o - Ofrecer axuda, aceptar ou - Folleto de medicamentoestado de saúde recusar - Conversa telefónica- Describir síntomas - O sistema sanitario portugués - Anuncios.- Comprender informaciónsobre - Aproximación á historia de - Mensaxe escrita e gravadacentros sanitarios e sobre Portugal - Textos informativosmedicamentos - Conversa sobre estado de- Pedir unha cita por teléfono saúde- Comprender a información dada -Páxina web dun centronunha consulta médica hospitalario

Competencia fonolóxica e Competencia Competencia lexicalortográfica morfosintácticaLetras j e g - Pret. Perf. Simple (cont.) -Corpo humano e

síntomasAcentuación gráfica: palabras - Pret. Perf. Composto - Centros e servizos de saúdeagudas - Verbo doer - Especialidades médicas

- Expresión do tempo - Diagnósticos e tratamentos- Pronomes CD e CI

2ª avaliación

Unidade 2

Obxectivos comunicativos Competencia sociocultural Textos orais e escritos- Falar sobre o estado do tempo - O tempo libre para os - Folleto- Facer plans e suxestións portugueses - Boletín meteorolóxico

-Expresar preferencias e desexos - A literatura en linguaportuguesa

- Anuncios, carteis.

- Falar de hábitos no pasado (I) - Textos informativos, narrativos,- Relacionar accións e procesos descritivosno pasado - Conversas-Describir situacións e persoas no - Páxina web dun centro culturalpasado

Competencia fonolóxica e Competencia Competencia lexicalortográfica morfosintácticaLetras b e v - Pret. Impf. Indic. (P.I. I.) -Tempo meteorolóxico

- Expresións de tempo - Tempo libre- Contraste: P.P.S e P.I.I. - Desportos- Enquanto/ entretanto/ quando - Espetáculos

25

Unidade 3



- Falar ao telefone -Competencias académicas, - Anuncios de emprego-Trocar información sobre sociais e

profesionais- Modelo de CV europeo

anuncios de emprego - Europass- Curriculum -Preparación e realización dunha- Orientarse no espazo a partir de - Un país lusófono como destino entrevista de traballoinstrucións de traballo - E-mail- Dar instrucións,consellos e - A literatura en lingua

portuguesa- Conversa telefónica

ordes (II) - Texto argumentativo- Falar sobre currículos-Facer unha entrevista de traballol


Letras s, ss, x, ç e c [s] - Imperativo -Anuncios de empregoLetras c e qu [k] - Pronomes CD: casos - Orientacións na cidade

particulares - Currículos- Preposicións + pronomes - Entrevistas

- Profesións e competencias

3ªavaliación

Unidade 4

Obxectivos comunicativos Competencia sociocultural Textos orais e escritos- Agradecer - Agradecementos - Anuncios- Trocar informacións nocomercio

- Interacción nos comercios -Páxina web de centros

- Dar e pedir suxestións e - Tradicións e regalos comerciaisconsellos - O euro - Textos informativos simples- Describir obxectos, roupa, - A música en lingua portuguesa - Anuncioscalzado e accesorios - Presentacións dialogadas- Falar sobre tradicións - Entrevistasrelacionadas con regalos- Obter bens e servizos

- Comprender convites diversos

Competencia fonolóxica e Competencia Competencia lexicalortográfica morfosintácticaLetras s, z e x [z] - Para vs. por -ComprasContraste entre os sons [s] e [z] - Relativos invariábeis - Establecementos comerciais

- Contracción dos pronomes CI e - Roupas, accesoriosCD - Formas, materiais, tamaños- Imperativo (II)

26

Unidade 5

Obxectivos comunicativos Competencia sociocultural Textos orais e escritos-Trocar información en - Gastronomía e tradicións - Receitasrestaurantes (reservas, relacionadas coa comida e bebida - Menúspedidos,reclamacións) --A música en lingua portuguesa - Guía e crítica de restaurantes en-Falar sobre gustos e e outras artes internetpreferencias -Textos informativos e-Expresar probabilidades e argumentativosposibilidades - Conversa telefónica- Expresar evidencia e certeza- Falar sobre horarios-Dar e pediropinión


Alfabeto - Presente e pretérito de - Compras no supermercadoConsoantes: casos especiais subxuntivo - ReceitasSignos de puntuación e sinais - Se calhar vs. talvez - Menúsgráficos - Construcións impersoais + que - Comidas e bebidas

- Verbos de opinión, sentimentoe

- Tipos de establecementos de

dúbida en oracións completivas comida

Concreción para cada estándar de aprendizaxe avaliableNo seguinte cadro indícase como están estruturadas as 6 unidades didácticas, así como o contido quese traballa en cada apartado e os estándares de aprendizaxe que se terán en conta. Tanto os contidoscomo o estándares de aprendizaxe aparecen representados por medio das abreviaturas que se lleasignan no Decreto 86/20015 nas páxinas 26887 e seguintes e que aparecen desenvolvidos noApartado “Criterios de avaliación e estándares de aprendizaxe”


Unidade 1 B3.4 LGB3.4.1 (CAA)


Unidade 2 B3.4 LGB3.4.1(CAA)






Unidade 4 B2.6 LGB2.6.1 (CCL,CAA)

B4.3B4.4






Temporalización

1ª avaliación 2ª avaliación 3ª avaliaciónTema 1 Tema 3 Tema 5Tema 2 Tema 4

Avaliación no bacharelato

1º Bacharelato. Lingua Galega e Literatura.

Criterios de avaliación e estándares de aprendizaxeOs criterios de avaliación e os estándares de aprendizaxe para 1º de Bacharelato aparecen recollidos noDecreto 86/2015. Na seguinte relación só se reproducen aqueles nos que máis se incidirá nestaprogramación, de aí que aínda que os non transcritos tamén se teñan en conta non serán imprescindibles parasuperar a materia:Bloque 1. Comunicación oral. Escoitar e falar.

• B1.1. Comprender, interpretar e valorar diferentes tipos de discursos orais e audiovisuais.LGB1.1.1. Identifica a intención comunicativa, a idea principal e as secundarias, de calquera

texto oral, formal ou informal, producido na variante estándar ou en calquera das variedadesdialectais.

LGB1.1.2. Recolle as ideas fundamentais e secundarias en resumos, esquemas ou mapasconceptuais.

LGB1.1.3. Interpreta, reflexiona e emite xuízos críticos sobre discursos orais de distintanatureza.

• B1.3. Comprender, interpretar e valorar textos orais e audiovisuais dos medios de comunicación(entrevistas, documentais, series e películas).

LGB1.3.1. Recoñece a intención comunicativa, as ideas principais e relevantes de programasde radio e televisión (entrevistas, documentais, series e películas).

LGB1.3.2. Identifica as características propias dos principais xéneros informativos e deopinión procedentes dos medios de comunicación social.

LGB1.3.3. Analiza e explica os recursos verbais e non verbais.• B1.5. Realizar producións orais planificadas, relacionadas con algún contido do currículo ou tema de

actualidade adecuadas á situación e á intención comunicativa desexada, con coherencia, cohesión,corrección, coa axuda das TIC así como de elementos non verbais e con control das emocións ao falar enpúblico.

LGB1.5.1. Planifica os seus textos orais e produce discursos adecuados, coherentes e bencohesionados.

LGB1.5.2. Consulta fontes de información diversas e revisa os borradores e esquemas.LGB1.5.5. Emprega axeitadamente os elementos prosódicos e (entoación e pronuncia

axeitada, pausas, ton, timbre e volume), a linguaxe corporal (mirada e posición do corpo) así como oautocontrol das emocións ao falar en público.

• B1.10. Aplicar os coñecementos gramaticais á avaliación e mellora da expresión oral e recoñecer enexposicións orais propias e alleas as dificultades expresivas.

LGB1.10.1. Recoñece en exposicións propias e alleas as dificultades expresivas(incoherencias, repeticións, ambigüidades, mal uso dos rexistros pobreza léxica, fonética e entoacióninadecuada) e identifica interferencias lingüísticas e desviacións da norma.

LGB1.10.2. Deseña estratexias para mellorar e progresar de xeito autónomo.Bloque 2. Comunicación escrita. Ler e escribir.

• B2.1. Aplicar estratexias e coñecementos lingüísticos, sociolingüísticos e pragmáticos paracomprender, analizar e comentar o texto na súa integridade.LGB2.1.1. Recolle as ideas fundamentais do texto en resumos, esquemas e mapasconceptuais.LGB2.1.2. Interpreta o sentido global do texto, identifica o propósito comunicativo do/da

autora e emite opinións e xuízos sobre a mensaxe.LGB2.1.3. Distingue o tema principal e os subtemas e compón o esquema xerarquizado das

ideas do texto.• B2.2. Compoñer producións escritas planificadas adecuadas á situación e á intención

comunicativa desexada, con coherencia, cohesión, corrección gramatical e boa presentación.LGB2.2.1. Selecciona e presenta os contidos dos seus textos de forma clara eordenada.

• B2.3. Comprender, producir e sintetizar o contido de textos expositivos e argumentativos detema especializado do ámbito educativo ou de divulgación científica e cultural.

• B2.4. Comprender, producir e valorar de forma crítica textos publicitarios e periodísticos decarácter informativo ou de opinión.LGB2.3.1. Comprende, interpreta e sintetiza tanto o contido de materiais de consulta

(dicionarios, glosarios e enciclopedias) e textos argumentativos e expositivos (ensaios).LGB2.3.2. Identifica o tema e a estrutura de textos de carácter expositivo e argumentativo, de

tema especializado, propios do ámbito educativo ou de divulgación científica e cultural.LGB2.3.3. Sintetiza e distingue as ideas principais e as secundarias de textos de carácter

expositivo e argumentativo propios do ámbito educativo.LGB2.3.4. Analiza os recursos verbais e non verbais dos textos expositivos e argumentativos

de tema especializado e valóraos en función da intención comunicativa do/da autor/a, do tema e doxénero textual.

• B2.5. Caracterizar, identificar e producir textos descritivos pertencentes a distintos ámbitos deuso.LGB2.5.1. Identifica e analiza a intención comunicativa, a estrutura formal, de contido e as

características lingüísticas dos textos descritivos e produce outros textos similares.• B2.6. Caracterizar, identificar e producir textos expositivos pertencentes a distintos ámbitos

de uso.LGB2.6.1. Produce, identifica e analiza a intención comunicativa, a estrutura formal, de

contido e as características lingüísticas dos textos expositivos.• B2.7. Caracterizar, identificar e producir textos narrativos pertencentes a distintos ámbitos de

uso.LGB2.7.1. Produce, identifica e analiza a intención comunicativa, a estrutura formal e de

contido e as características lingüísticas dos textos narrativos.• B2.8. Caracterizar, identificar e producir textos argumentativos pertencentes a distintos

ámbitos de uso.LGB2.8.1. Produce, identifica e analiza a intención comunicativa, a estrutura formal e de

contido e ascaracterísticas lingüísticas dos textos argumentativos.

• B2.9. Caracterizar, identificar, analizar e producir textos dialogados pertencentes a distintosámbitos de uso.LGB2.9.1. Produce, identifica e analiza a intención comunicativa, a estrutura formal e de

contido e as características lingüísticas dos textos dialogados.• B2.10. Planificar, producir e revisar textos de investigación a partir da información obtida en

fontes impresas e dixitais e con axuda dos recursos que ofrecen as TIC.Bloque 3. Funcionamento da lingua

• B3.1. Verificar o coñecementoLGB3.1.1 Emprega os principais coñecementos de Lingüística Xeral para comprender e

analizar textos alleos de distintos ámbitos e para producir, compor e revisar textos propios e detemáticas diversas vinculados á comunicación e á linguaxe.

• B3.2. Recoñecer e utilizar os diferentes rexistros lingüísticos en función dos ámbitos sociaisvalorando a importancia de usar o rexistro axeitado a cada momento.LGB3.2.1. Recoñece os rexistros lingüísticos en textos orais e escritos en función da intención

comunicativa.LGB3.2.2. Valora a importancia de utilizar o rexistro axeitado a cada situación comunicativa e

aplícao nas súas producións orais e escritas.• B3.4. Recoñecer e identificar os trazos característicos das categorías gramaticais substantivo e

adxectivo, explicar os seus usos e valores nos textos.LGB3.4.1. Identifica e explica os usos e valores do substantivo e do adxectivo nun texto,

relacionándoos coa intención comunicativa, coa tipoloxía textual, así como con outros compoñentesda situación comunicativa.

• B3.5. Recoñecer e identificar os trazos característicos da categoría gramatical dosdeterminantes, explicando os seus usos e valores nos textos.LGB3.5.1. Identifica e explica os usos e valores dos determinantes, relaciona a súa presenza

coa intención comunicativa e a tipoloxía textual, así como con outros compoñentes.• B3.6. Recoñecer e identificar os trazos característicos da categoría gramatical do verbo e as

perífrases verbais e explicar os seus usos e valores nos textos.LGB3.6.1. Identifica e explica os usos e valores dos verbos e das perífrases e relaciona

a súa presenza coa intención comunicativa e a tipoloxía textual, así como con outros compoñentes.• B3.7. Recoñecer en textos de diversa índole e usar nas producións propias orais e escritas os

diferentes conectores textuais.LGB3.7.1. Identifica, explica e usa distintos tipos de conectores que lle proporcionan cohesión

a un texto.• B3.8. Recoñecer e identificar os trazos característicos da categoría gramatical do adverbio e

explicar os seus usos e valores nos textos.LGB3.8.1. Identifica e explica os usos e valores dos adverbios e das locucións adverbiais e

relaciona a súa presenza coa intención comunicativa e a tipoloxía textual, así como con outroscompoñentes.

• B3.9. Recoñecer e identificar os trazos característicos da categoría gramatical dos pronomes eexplicar os seus usos e valores nos textos.LGB3.9.1. Identifica e explica os usos e valores dos pronomes e relaciona a súa presenza coa

intención comunicativa e a tipoloxía textual, así como con outros compoñentes.Bloque 4. Lingua e sociedade

• B4.1. Distinguir as funcións sociais da lingua e determinar a situación do galego respecto aelas.LGB4.1.1. Distingue as funcións sociais da lingua e determina a situación do galego respecto

a elas.• B4.2. Describir a diversidade lingüística no mundo, en Europa e na Península Ibérica,

determinar o papel da lusofonía, distinguir conceptos básicos de contacto de linguas edescribir os fundamentos do ecolingüismo.LGB4.2.1. Describe a diversidade lingüística no mundo, en Europa e na Península Ibérica. LGB4.2.3. Diferencia e explica conceptos de multilingüismo, plurilingüismo, lingua

minoritaria e lingua minorizada, conflito lingüístico e diglosia e describe os fundamentos doecolingüismo.

• B4.3. Describir a historia da lingua do latín ao galego e distinguir os elementos constitutivosdeste.LGB4.3.1. Describe a romanización e o nacemento das linguas romances.LGB4.3.2. Identifica e describe os diferentes elementos constitutivos do galego ao longo da

historia (substrato, estrato e superestrato).• B4.4. Recoñecer os cultismos, semicultismos e palabras patrimoniais e citar exemplos, así

como distinguir as familias léxicas irregulares e utilizalas correctamente.LGB4.4.1. Recoñece os cultismos, semicultismos e palabras patrimoniais e cita algún

exemplo.• B4.5. Identificar e describir as características lingüísticas fundamentais do galego antigo, o

seu contexto e identificalo en textos.LGB4.5.1. Identifica e describe as características lingüísticas fundamentais do galego antigo.LGB4.5.2. Describir o contexto histórico e cultural do galego antigo así como a súa situación

sociolingüística.LGB4.5.3. Identifica o galego antigo en documentos non literarios e literarios.

• B4.6. Distinguir as caracterísicas lingüísticas fundamentais do galego medio (séculos XVI,XVII, XVIII), describir o seu contexto e identificalo en textos.LGB4.6.1. Distingue as características lingüísticas fundamentais do galego medio, describe o

seu contexto eidentifícao en textos.

LGB4.6.2. Describe o contexto histórico e cultural do galego medio así como a súa situaciónsociolingüística.

LGB4.6.3. Analiza a repercusión desta etapa de dialectalización da lingua nodesenvolvemento posterior do galego.

LGB4.6.4. Identifica o galego medio en documentos non literarios e literarios.• B4.7. Distinguir as características lingüísticas fundamentais do galego moderno (desde o

século XIX ata 1916), describir o seu contexto e identificalo en textos, elaborar traballosindividuais e/ou en grupo nos que se describan e analicen textos anteriores a 1916.LGB4.7.1. Distingue as características lingüísticas fundamentais do galego moderno.LGB4.7.2. Describe o contexto histórico e cultural do galego moderno así como a súa

situación sociolingüística.LGB4.7.3. Analiza a repercusión da etapa de nacemento do galego moderno no

desenvolvemento posterior da lingua.LGB4.7.4. Identifica o galego moderno en documentos non literarios e literarios.

Bloque 5. A literatura.• B5.1. Definir "literatura" e "texto literario", caracterizar os diferentes xéneros e analizar os

seus principais recursos formais e describir a cronoloxía xeral da historia da literatura galega.LGB5.1.1. Define "literatura" e "texto literario", caracteriza os diferentes xéneros e analiza os

seus principais recursos formais e describe a cronoloxía xeral da historia da literatura galega.LGB5.1.2. Compara textos de diferentes xéneros, caracterizándoos a partir dos seus trazos

formais e estruturais definitorios.LGB5.1.3. Adscribe á súa época autores/as e textos destacados da historia da literatura galega.

• B5.2. Definir "literatura galega de tradición oral" e as súas principais concrecións xenéricas,historiar a súa vitalidade e mais as principais manifestacións e compilacións nos diferentesperíodos históricos ata a actualidade.LGB5.2.1. Define "literatura galega de tradición oral" e as súas principais concrecións

xenéricas, concreta a historia da súa vitalidade e mais as principais manifestacións e compilaciónsnos diferentes períodos históricos ata a actualidade.

LGB5.2.2. Le e comenta textos dos diferentes xéneros da literatura galega oral e identifica osseus principais trazos formais, estruturais e temáticos.

• B5.3. Identificar, analizar e describir a literatura medieval: contextualizar sociohistórica esociolingüisticamente as súas orixes, definir as características principais e analizar a líricaprofana (cantiga de amor, de amigo e de escarnio), a lírica relixiosa (cantigas de Santa María)e a prosa medieval.LGB5.3.1. Identifica, analiza e describe a literatura medieval: contextualiza sociohistórica e

sociolingüisticamente

as súas orixes, define as características principais e analiza a lírica profana, a lírica relixiosa e a prosamedieval.

• B5.4. Ler textos significativos da literatura medieval, identificar as súas característicastemáticas e formais e poñelas en relación co contexto sociohistórico e sociolingüístico e maiso xénero ao que pertencen.LGB5.4.1. Le e comenta textos representativos da literatura medieval, caracterízaos formal,

estrutural e tematicamente e ponos en relación co contexto sociohistórico e sociolingüístico.• B5.5. Identificar, analizar e describir a literatura do galego medio (séculos XVI, XVII e

XVIII): contextualizar sociohistórica e sociolingüisticamente a produción desta etapa, edescribir e analizar as obras e os/as autores/as principais.LGB5.5.1. Identifica, analiza e describe a literatura do galego medio (séculos XVI, XVII e

XVIII): contextualiza sociohistórica e sociolingüisticamente a produción desta etapa, e describe eanaliza as obras e os/as autores/as principais.

• B5.6. Ler textos significativos da literatura do galego medio, identificar as súas característicastemáticas e formais e poñelas en relación co contexto sociohistórico e sociolingüístico e maiso xénero ao que pertencen.LGB5.6.1. Le e comenta textos representativos da literatura do galego medio, caracterízaos

formal, estrutural e tematicamente e ponos en relación co contexto sociohistórico e sociolingüístico.• B5.7. Identificar, analizar e describir a literatura do Rexurdimento: contextualizar

sociohistórica e sociolingüisticamente a produción do Prerrexurdimento e o Rexurdimentopleno ata 1916 e describir e analizar as obras e os/as autores/as principais deste período.LGB5.7.1. Identifica, analiza e describe a literatura do Rexurdimento: contextualiza

sociohistórica e sociolingüisticamente a produción do Prerrexurdimento e o Rexurdimento pleno ata1916 e describe e analiza as obras e os/as autores/as principais deste período.

• B5.8. Ler textos significativos dos/das principais autores/as do Prerrexurdimento, oRexurdimento pleno e os comezos do século XX ata 1916, identificando as súascaracterísticas temáticas e formais e poñelas en relación co contexto sociohistórico esociolingüístico e mais o xénero ao que pertencen.LGB5.8.1. Le e comenta textos representativos da literatura do Rexurdimento, caracterízaos

formal, estrutural e tematicamente e ponos en relación co contexto sociohistórico e sociolingüístico.

Contidos mínimos no 1º BACHARELATO. Lingua Galega e Literatura.Bloque 1. Comunicación oral: escoitar e falar

• Comprensión, interpretación e valoración de textos orais e audiovisuais de natureza diversa,entre eles os medios de comunicación social.

• Comprensión, interpretación e valoración de textos expositivos e argumentativos sobre temasespecializados do ámbito educativo.

• Produción de textos orais expositivos e argumentativos adecuados á situación comunicativa,con coherencia, cohesión, corrección, coa axuda das TIC..

• Participación activa e argumentada en debates nos que se expresen opinións acerca dun temade actualidade.

• Participación nas producións orais cunha fonética e prosodia correcta, valoración destapronuncia e actitude crítica ante os prexuízos que se poidan asociar a ela.

Bloque 2. Comunicación escrita: ler e escribir• Aplicación de estratexias e coñecementos lingüísticos, sociolingüísticos e pragmáticos para

comprender, analizar e comentar o texto na súa integridade.• Planificación e produción de textos adecuados, coherentes e ben cohesionados; axustados ás

normas gramaticais e ben presentados.• Comprensión, produción e síntese de textos expositivos e argumentativos do ámbito educativo

e de divulgación científica e cultural (dicionarios, glosarios e enciclopedias) e tamén de textosdos medios de comunicación.

• Análise dos textos descritivos, expositivos, narrativos, argumentativos e dialogados: intencióncomunicativa, estrutura formal e de contido, e características lingüísticas.

• Busca e selección de información procedente de fontes bibliográficas ou dixitais e posteriororganización e revisión dos textos cos recursos que ofrecen as TIC.

Bloque 3. Funcionamento da lingua• Coñecemento e reflexión sobre os principais conceptos de Lingüística Xeral: comunicación,

linguaxe, lingua, unidades lingüísticas, signo lingüístico e disciplinas lingüísticas.• Coñecemento dos diferentes rexistros lingüísticos e dos factores que inciden no uso da lingua

en distintos ámbitos e valoración da importancia de utilizar o rexistro adecuado en relacióncoa situación comunicativa.

• Produción de textos escritos ou orais de diferentes xéneros mostrando un correcto nivel decorrección gramatical, presentación, adecuación, coherencia, cohesión e corrección.

• Caracterización morfolóxica, semántica e sintáctica dos distintos tipos de palabras(substantivo, adxectivo, verbo, adverbio, cuantificadores, conectores textuais...) así como doseu uso.

Bloque 4. Lingua e sociedade.• Funcións sociais da lingua. Diversidade lingüística. A lusofonía.• Multilingüismo e plurilingüismo. Lingua minoritaria e lingua minorizada. Conflito lingüístico

e diglosia. Ecolingüismo.• Historia da lingua: do latín ao galego de comezos do século XX. Etapas: substratos,

superestratos, galego antigo, galego medio e galego moderno. Situación lingüística de cadaetapa, contexto histórico e cultural e características lingüísticas

• Cultismos, semicultismos e palabras patrimoniais e as familias léxicas irregulares.Bloque 5. Literatura.

• Definición dos conceptos "literatura" e "texto literario", caracterización dos diferentes xénerose análise dos seus principais recursos formais e descrición da cronoloxía xeral da historia daliteratura galega.

• Definición de "literatura galega de tradición oral" e as súas principais concrecións xenéricas.• A literatura medieval: contextualización sociohistórica e sociolingüística das súas orixes,

definición das características principais e análise da lírica profana, a lírica relixiosa e a prosamedieval. Lectura de textos significativos da literatura medieval, identificación das súascaracterísticas temáticas e formais.

• A literatura do galego medio (séculos XVI, XVII e XVIII): contextualización sociohistórica esociolingüística da produción desta etapa, e descrición e análise das obras e os/as autores/asprincipais. Lectura de textos significativos deste período e identificación das súascaracterísticas temáticas e formais.

• A literatura do Rexurdimento: contextualización sociohistórica e sociolingüística daprodución do Prerrexurdimento e o Rexurdimento pleno ata 1916 e descrición e análise dasobras e os/as autores/ as principais deste período. Lectura de textos significativos dos/dasprincipais autores/as do Prerrexurdimento, o Rexurdimento pleno e os comezos do século XXata 1916, identificación das súas características temáticas e formais .

Lingua Galega e Literatura. 2º Bacharelato

Bloque 1. Comunicación oral. Escoitar e falar.B1.1. Comprender, interpretar e valorar diferentes tipos de discursos orais, audiovisuais e a situaciónen que se desenvolven. Captar o sentido global, a intención do discurso, a mensaxe e as súas ideasprincipais e secundarias.

LGB1.1.1. Identifica a intención comunicativa, a idea principal e as secundarias, de calqueratexto oral, formal ou informal, producido na variante estándar ou en calquera das variedadesdialectais.

LGB1.1.2. Recolle as ideas fundamentais e secundarias en resumos, esquemas ou mapasconceptuais.

LGB1.1.3. Interpreta, reflexiona e emite xuízos críticos sobre discursos orais de distintanatureza.

B1.2. Comprender, interpretar e valorar textos orais de carácter expositivo e argumentativo sobretemas especializados (conferencias, clases, charlas, presentacións e videoconferencia).

LGB1.2.1. Identifica as ideas principais e contidos relevantes dunha presentación (charla ouconferencia sobre temas especializados do ámbito educativo).

LGB1.2.2. Recoñece as distintas estratexias de organización do contido nunha exposición oralsobre un tema especializado propio do ámbito educativo ou de divulgación científica e cultural.

LGB1.2.3. Escoita de maneira activa, toma notas e formula preguntas coa intención de aclararou ampliar ideas que se desprenden da exposición oral.B1.3. Comprender, interpretar e valorar textos orais xornalísticos e publicitarios.

LGB1.3.1. Interpreta e identifica a intención comunicativa, o tema e a estrutura en anunciossonoros e/ou audiovisuais.

LGB1.3.2. Identifica as características propias dos principais xéneros informativos e deopinión dos medios de comunicación social.

LGB1.3.3. Analiza os recursos verbais e non verbais que se empregan na publicidade paraconvencer os destinatarios ou destinatarias.

LGB1.3.4. Analiza de forma crítica a forma e contido das mensaxes publicitarias e evita usoslingüísticos discriminatorios.B1.4. Coñecer, usar e valorar a adecuación, a coherencia, a cohesión e a claridade expositiva, asícomo as normas de cortesía, nas intervencións orais propias da actividade educativa, tantoespontáneas como planificadas.

LGB1.4.1. Identifica os recursos que proporcionan adecuación, coherencia e cohesión aodiscurso.

LGB1.4.2. Coñece e aplica as normas que rexen a cortesía na comunicación oral e respecta asopinións alleas.

LGB1.4.3. Recoñece a importancia dos aspectos prosódicos (entoación, pausas, ton, timbre evolume), a linguaxe corporal adecuada (mirada e posición do corpo), así como o autocontrol dasemocións ao falar en público.B1.5. Realizar producións orais planificadas, relacionadas con algún contido do currículo ou tema deactualidade adecuadas á situación e á intención comunicativa desexada, con coherencia, cohesión,corrección, coa axuda das TIC así como de elementos non verbais e control das emocións ao falar enpúblico.

LGB1.5.1. Planifica os seus textos orais e produce discursos adecuados, coherentes e bencohesionados.

LGB1.5.2. Consulta fontes de información diversas e revisa os borradores e esquemas.LGB1.5.3. Presenta os contidos de forma clara e ordenada e con corrección gramatical,

cínguese ao tema e non divaga.LGB1.5.4. Emprega axeitadamente os elementos prosódicos (entoación e pronuncia axeitada,

pausas, ton, timbre e volume), a linguaxe corporal (mirada e posición do corpo) así como oautocontrol das emocións ao falar en público.

LGB1.5.5. Exprésase con facilidade e recorre a paráfrases ou circunloquios cando nonencontra a expresión precisa.

LGB1.5.6. Utiliza o rexistro adecuado á situación comunicativa.LGB1.5.7. Tenta buscar a complicidade do público e demostra seguridade ao responder as

preguntas do auditorio.LGB1.5.8. Emprega as TIC para documentarse bibliograficamente, revisar gramaticalmente o

texto e elaborar unha presentación adecuada á situación e á intención comunicativa desexada, concoherencia, cohesión e corrección.B1.6. Producir textos orais, en intervencións espontáneas, adecuadas á situación e á intencióncomunicativa desexada, con coherencia,cohesión e corrección.


LGB1.6.2. Participa con fluidez nas intervencións orais espontáneas respectando as regrasmorfosintácticas desta lingua, en especial a colocación do pronome átono, así como a fonética galega(pronuncia das sete vogais, n velar e fonema fricativo palatal xordo).

LGB1.6.3. Emprega nas intervencións orais espontáneas expresións propias do galego:infinitivo conxugado e fraseoloxía adecuada.

LGB1.6.4. Emprega nas intervencións orais espontáneas un léxico rico e variado.B1.7. Expor oralmente, con rigor e claridade, un tema especializado de textos do ámbito educativo oude divulgación científica e cultural.

LGB1.7.1. Desenvolve un tema do currículo con rigor, claridade e corrección gramatical efonética.

LGB1.7.2. Emprega léxico preciso e especializado e evita o uso de coloquialismos e palabrascomodín.B1.8. Participar activa e argumentadamente en debates nos que se expresen opinións acerca dun temade actualidade.

LGB1.8.1. Desenvolve argumentos de forma comprensible e convincente e comenta ascontribucións das persoas interlocutoras.

LGB1.8.2. Aplica as normas que rexen a cortesía na comunicación oral, respecta as quendas eas opinións alleas e emprega unha linguaxe non discriminatoria.B1.9. Participar en interaccións sobre temas de interese persoal, ou social ou asuntos da vida cotiá,nun rexistro formal, neutro ou informal.

LGB1.9.1. Desenvólvese con eficacia en situacións que xorden na vida diaria así comonoutras de estudo ou traballo e participa en conversas informais.B1.10. Aplicar os coñecementos gramaticais á avaliación e mellora da expresión oral e recoñecer, enexposicións orais propias e alleas, as dificultades expresivas.

LGB1.10.1. Recoñece en exposicións propias e alleas as dificultades expresivas(incoherencias, repeticións, ambigüidades, mal uso dos rexistros pobreza léxica, fonética e entoacióninadecuada), e identifica interferencias lingüísticas e desviacións da norma.

LGB1.10.2. Deseña estratexias para mellorar e progresar de xeito autónomo.B1.11. Participar oralmente cunha fonética e prosodia correcta, valorar esta pronuncia e amosar unhaactitude crítica ante os prexuízos que se poidan asociar a ela.

LGB1.11.1. Recoñece a emisión dunha pronuncia galega correcta, identifica os erros naprodución oral allea e produce discursos orais que respectan as regras prosódicas e fonéticas dalingua galega.

LGB1.11.2. Recoñece e rexeita argumentadamente os prexuízos que se poidan asociar ápronuncia propia da lingua galega.

LGB1.11.3. Usa, se a posúe, a variante dialectal propia e asúmea como a variedade habitualdo seu contexto.Bloque 2. Comunicación escrita. Ler e escribirB2.1. Aplicar estratexias e coñecementos lingüísticos, sociolingüísticos e pragmáticos para interpretare producir textos propios dos ámbitos educativo, xornalístico, profesional e empresarial.

LGB2.1.1. Sintetiza as ideas fundamentais do texto en resumos, esquemas e mapasconceptuais.

LGB2.1.2. Interpreta o sentido global e identifica a intención comunicativa do emisor entextos expositivos e argumentativos de distintos ámbitos.

LGB2.1.3. Diferencia as ideas principais e as secundarias e sintetiza o contido de textosexpositivos e argumentativos de distintos ámbitos.

LGB2.1.4. Utiliza recursos bibliográficos, audiovisuais e dixitais para facilitar a comprensióndun texto e complementar as súas producións.B2.2. Planificar, producir e revisar textos de distintos ámbitos de uso adecuados á situación e áintención comunicativa, con coherencia, cohesión, corrección gramatical e boa presentación.

LGB2.2.1. Planifica os seus traballos seguindo unha orde predefinida e revisa o proceso deescritura para mellorar a produción final.

LGB2.2.2. Produce textos propios de distintos ámbitos usando o rexistro adecuado,organizando os enunciados en secuencias lineais e ben cohesionadas.B2.3. Realizar traballos educativos individuais ou en grupo sobre temas controvertidos do currículoou de actualidade social, científica ou cultural.

LGB2.3.1. Desenvolve un tema do currículo con rigor, claridade e corrección gramatical.

LGB2.3.2. Adecúa a súa expresión ás condicións da situación comunicativa (tema,destinatario, ámbito discursivo e xénero textual) e emprega os recursos expresivos propios do rexistroformal.

LGB2.3.3. Emprega léxico preciso e evita o uso de coloquialismos ou palabras comodín.LGB2.3.4. Organiza os contidos dos seus traballos en función duns obxectivos fixados

previamente, contrasta posturas enfrontadas e defende a súa opinión con argumentos.B2.4. Analizar e comentar textos argumentativos e expositivos propios dos ámbitos educativo,xornalístico, profesional e empresarial.

LGB2.4.1. Describe os trazos morfosintácticos, léxico-semánticos e pragmático-textuais detextos expositivos e argumentativos.

LGB2.4.2. Recoñece e explica a función no texto dos distintos procedementos de cita: estilodirecto, estilo indirecto, estilo indirecto libre e cita encuberta.B2.5. Extraer información de fontes bibliográficas e dixitais e utilizar as TIC ao longo de todo oproceso de escritura, desde a planificación, organización e produción do texto á súa revisión ecorrección final.

LGB2.5.1. Consulta información en fontes bibliográficas e dixitais e compila os datos máisrelevantes en fichas-resumo.

LGB2.5.2. Respecta as normas de presentación dos traballos escritos, a organización enepígrafes, procedementos de cita, notas a pé de páxina, bibliografía.

LGB2.5.3. Utiliza procesadores de texto e correctores ortográficos para mellorar apresentación e evitar erros ortográficos e tipográficos.B2.6. Describir as propiedades do texto e analizar os procedementos lingüísticos básicos deadecuación, coherencia e cohesión nas producións propias e alleas.

LGB2.6.1. Recoñece, describe e utiliza recursos de cohesión gramaticais e léxico-semánticos.LGB2.6.2. Describe os tipos de rexistro e analiza as súas manifestacións lingüísticas.

Bloque 3. Funcionamento da linguaB3.1. Definir e identificar os fonemas da lingua galega e recoñecer a importancia e o valor dasnormas fonéticas como medio para facilitar a comunicación eficaz.

LGB3.1.1. Define e identifica os fonemas vocálicos e consonánticos da lingua galega.LGB3.1.2. Valora as normas fonéticas como medio para facilitar a comunicación eficaz.

B3.2. Coñecer as variedades dialectais, recoñecer e explicar os seus trazos característicos enmanifestacións orais e escritas e valorar a diversidade lingüística como parte do patrimonio cultural.

LGB3.2.1. Explica as principais variedades dialectais e valora a diversidade lingüística comoparte do noso patrimonio cultural.B3.3. Recoñecer e explicar o proceso de formación das palabras e aplicar os coñecementos adquiridospara a mellora, comprensión e enriquecemento do vocabulario activo.

LGB3.3.1. Explica os procedementos de formación das palabras.LGB3.3.2. Recoñece e explica os tipos de morfemas así como a análise morfolóxica.LGB3.3.3. Recoñece, analiza e explica a estrutura morfolóxica.

B3.4. Observar, reflexionar e explicar as distintas unidades e función sintácticas e aplicar oscoñecementos sobre análise sintáctica na produción de textos.

LGB3.4.1. Recoñece as diferentes estruturas sintácticas, explica as relacións que se establecene emprega a terminoloxía axeitada.B3.5. Reflexionar e explicar as relacións e unidades semánticas.

LGB3.5.1. Identifica e explica as relacións e unidades semánticas.B3.6. Participar en proxectos (elaboración de materiais multimedia, folletos, carteis, recensión delibros e películas, etc.) nos que se utilicen varias linguas, tanto curriculares como outras presentes nocentro docente, relacionados cos elementos transversais e nos que se eviten estereotipos lingüísticosou culturais.

LGB3.6.1. Participa en proxectos (elaboración de materiais multimedia, folletos, carteis,recensión de libros e películas, obras de teatro, etc.) nos que se utilizan varias linguas e relacionadoscos elementos transversais, evita estereotipos lingüísticos ou culturais e valora as competencias queposúe como persoa plurilingüe.B3.7. Reflexionar sobre o sistema e as normas de uso das linguas, mediante a comparación etransformación de textos, enunciados e palabras, e utilizar estes coñecementos para solucionarproblemas de comprensión e para a produción de textos.

LGB3.7.1. Utiliza os coñecementos lingüísticos de ámbito contextual, textual, oracional e dapalabra, desenvolvidos no curso nunha das linguas, para mellorar a comprensión e produción dostextos traballados en calquera das outras.Bloque 4. Lingua e sociedadeB4.1. Recoñecer os estereotipos e prexuízos lingüísticos, determinar a súa repercusión nos usos eelaborar traballos individuais e/ou en grupo nos que se describan e analicen cuestiónssociolingüísticas.

LGB4.1.1. Recoñece os estereotipos e prexuízos lingüísticos e determina a súa repercusiónnos usos.

LGB4.1.2. Elabora traballos de xeito individual e/ou en grupo nos que se describen e analizancuestións sociolingüísticas.B4.2. Describir e interpretar o proceso de construción da variante estándar da lingua galega,recoñecer as interferencias lingüísticas no galego con especial atención aos castelanismos edesenvolver un discurso propio libre destes elementos.

LGB4.2.1. Describe e interpreta o proceso de construción da variante estándar da linguagalega.

LGB4.2.2. Recoñece as interferencias lingüísticas no galego, con especial atención aoscastelanismos e desenvolve un discurso propio libre destes elementos.B4.3. Distinguir as características lingüísticas fundamentais do galego moderno desde 1916 ata 1978,describir o seu contexto e identificalo en textos.

LGB4.3.1. Distingue as características lingüísticas fundamentais do galego moderno (desde1916 ata 1978).

LGB4.3.2. Describe o contexto histórico e cultural do galego moderno (desde 1916 ata 1978),así como a súa situación sociolingüística.

LGB4.3.3. Diferencia e describe as etapas que podemos establecer entre 1916 e 1978 desde opunto de vista sociolingüístico.

LGB4.3.4. Analiza a importancia da etapa 1916-1978 no desenvolvemento posterior dalingua.

LGB4.3.5. Identifica o galego moderno (desde 1916 ata 1978) en documentos non literarios eliterarios.B4.4. Distinguir as características lingüísticas fundamentais do galego moderno desde 1978 ata aactualidade e identificalo en textos, describir o seu contexto e a situación legal, recoñecelo comounha lingua en vías de normalización e elaborar traballos sobre a historia da lingua.

LGB4.4.1. Distingue as características lingüísticas fundamentais do galego moderno (desde1978 ata a actualidade).

LGB4.4.2. Describe o contexto histórico e cultural do galego moderno desde 1978 ata aactualidade, así como a súa situación sociolingüística.

LGB4.4.3. Analiza a importancia da etapa desde 1978 ata a actualidade no desenvolvementodo galego.

LGB4.4.4. Recoñece o galego como unha lingua en vías de normalización e sinala as súasfortalezas e debilidades.

LGB4.4.5. Sinala as principais características lingüísticas en documentos non literarios eliterarios desde 1978 ata a actualidade.B4.5. Elaborar unha descrición esquemática na que se detallen as diferentes etapas da historia dalingua galega e as súas principais características.

LGB4.5.1. Elabora unha descrición esquemática na que se detallen as diferentes etapas dahistoria da lingua galega e as súas principais características.B4.6. Analizar e interpretar a evolución da conciencia lingüística na historia da lingua galega.

LGB4.6.1. Analiza e interpreta a evolución da conciencia lingüística na historia da linguagalega.

Bloque 5. LiteraturaB5.1. Identificar, analizar e describir a literatura galega de 1916 a 1936:– Poesía: autores/as de Vangarda e outros/as autores/as.– Prosa: autores/as das Irmandades, o Grupo Nós (narrativa e ensaio) e outros/as autores/as.– Teatro: autores/as das Irmandades, Vangardas e Grupo Nós.

LGB5.1.1. Identifica, analiza e describe a poesía galega de 1916 a 1936: autores/as deVangarda e outros/as autores/as.

LGB5.1.2. Identifica, analiza e describe a prosa galega de 1916 a 1936: autores/as dasIrmandades, o Grupo Nós (narrativa e ensaio) e outros/as autores/as.

LGB5.1.3. Identifica, analiza e describe o teatro galego de 1916 a 1936: autores/as dasIrmandades, Vangardas e Grupo Nós.B5.2. Ler e comentar textos significativos da literatura galega de 1916 a 1936, identificar as súascaracterísticas temáticas e formais e poñelas en relación co contexto sociohistórico e sociolingüísticoe mais o xénero ao que pertencen.

LGB5.2.1. Le e comenta textos representativos da poesía galega de 1916 a 1936, caracterízaosformal, estrutural e tematicamente e ponos en relación co contexto sociohistórico e sociolingüístico.

LGB5.2.2. Le e comenta textos representativos da prosa galega de 1916 a 1936, caracterízaosformal, estrutural e tematicamente e ponos en relación co contexto sociohistórico e sociolingüístico.

LGB5.2.3. Le e comenta textos representativos do teatro galego de 1916 a 1936, caracterízaosformal, estrutural e tematicamente e ponos en relación co contexto sociohistórico e sociolingüístico.B5.3. Identificar, analizar e describir a literatura galega entre 1936 e 1975:– Poesía: produción bélica e autores/as do exilio. A Xeración de 1936, a Promoción de Enlace e aXeración das Festas Minervais.– Prosa: produción bélica e autores/as do exilio. Os renovadores da prosa: Ánxel Fole, EduardoBlanco-Amor, Álvaro Cunqueiro e Xosé Neira Vilas. A Nova Narrativa Galega. Autores/as dosprimeiros 70.– Teatro: o teatro do exilio, a Xeración dos 50 e o Grupo de Ribadavia.

LGB5.3.1. Identifica, analiza e describe a poesía galega entre 1936 e 1975: produción bélica eautores/as do exilio, a Xeración de 1936, a Promoción de Enlace e a Xeración das Festas Minervais.

LGB5.3.2. Identifica, analiza e describe a prosa galega entre 1936 e 1975: produción bélica eos autores do exilio, os renovadores da prosa (Ánxel Fole, Eduardo Blanco-Amor, Álvaro Cunqueiroe Xosé Neira Vilas) así como A Nova Narrativa Galega e autores/as dos primeiros 70.

LGB5.3.3. Identifica, analiza e describe o teatro galego entre 1936 e 1975: teatro do exilio, aXeración dos 50 e o Grupo de Ribadavia.B5.4. Ler e comentar textos significativos da literatura galega de 1936 a 1975, identificar as súascaracterísticas temáticas e formais e poñelas en relación co contexto sociohistórico e sociolingüísticoe mais o xénero ao que pertencen.

LGB5.4.1. Le e comenta textos representativos da poesía galega de 1936 a 1975, caracterízaosformal, estrutural e tematicamente e ponos en relación co contexto sociohistórico e sociolingüístico.

LGB5.4.2. Le e comenta textos representativos da prosa galega de 1936 a 1975, caracterízaosformal, estrutural e tematicamente e ponos en relación co contexto sociohistórico e sociolingüístico.

LGB5.4.3. Le e comenta textos representativos do teatro galego de 1936 a 1975, caracterízaosformal, estrutural e tematicamente e ponos en relación co contexto sociohistórico e sociolingüístico.B5.5. Identificar, analizar e describir a literatura galega de 1975 ata a actualidade:– Poesía: temas, xéneros e subxéneros, e estéticas dos/das principais autores/as dos 80, os 90 e o novoséculo.– Prosa: temas, xéneros e subxéneros, e estéticas dos/das principais autores/as dos 80, os 90 e o novoséculo.– Teatro: temas, xéneros e subxéneros, e estéticas dos/das principais autores/as dos 80, os 90 e o novoséculo.

LGB5.5.1. Identifica, analiza e describe a poesía galega de 1975 ata a actualidade: temas,xéneros e subxéneros, e estéticas dos/das principais autores/as dos 80, os 90 e o novo século.

LGB5.5.2. Identifica, analiza e describe a prosa galega de 1975 ata a actualidade: temas,xéneros e subxéneros, e estéticas dos/das principais autores/as dos 80, os 90 e o novo século.

LGB5.5.3. Identifica, analiza e describe o teatro galego de 1975 ata a actualidade: temas,xéneros e subxéneros, e estéticas dos/das principais autores/as dos 80, os 90 e o novo século.B5.6. Ler e comentar textos significativos da literatura galega de 1975 á actualidade identificar assúas características temáticas e formais e poñelas en relación co contexto sociohistórico esociolingüístico e mais o xénero ao que pertencen.

LGB5.6.1. Le e comenta textos representativos da poesía galega de 1975 á actualidade,caracterízaos formal, estrutural e tematicamente e ponos en relación co contexto sociohistórico esociolingüístico.

LGB5.6.2. Le e comenta textos representativos da prosa galega de 1975 á actualidade,caracterízaos formal, estrutural e tematicamente e ponos en relación co contexto sociohistórico esociolingüístico.

LGB5.6.3. Le e comenta textos representativos do teatro galego de 1975 ata a actualidade,caracterízaos formal, estrutural e tematicamente e ponos en relación co contexto sociohistórico esociolingüístico.B5.7. Analizar e comentar, a través de probas escritas ou traballos, cando menos unha obra completade cada un dos períodos literarios referidos.

LGB5.7.1. Analiza e comenta, a través de probas escritas ou traballos,cando menos unha obracompleta de cada un dos períodos literarios referidos.

Contidos mínimos no 2º Bacharelato. Lingua Galega e Literatura

Bloque 1. Comunicación oral: escoitar e falarB1.1. Comprensión, interpretación e valoración de textos orais e audiovisuais de natureza diversa.B1.2. Comprensión, interpretación e valoración de textos expositivos e argumentativos sobre temasespecializados do ámbito educativo.B1.3. Comprensión, interpretación e valoración de textos orais procedentes dos medios decomunicación social (xéneros informativos e de opinión, e da publicidade).B1.5. Produción (planificación e execución de textos orais relacionados con algún contido docurrículo ou tema de actualidade) adecuada á situación comunicativa, con coherencia, cohesión,corrección, coa axuda das TIC, así como de elementos non verbais e con control das emocións aofalar en público.B1.7. Exposición oral de textos expositivos e argumentativos, do ámbito educativo e de divulgacióncientífica e cultural.B1.8. Participación activa e argumentada en debates nos que se expresen opinións acerca dun tema deactualidade.B1.9. Participación en interaccións orais sobre temas de interese persoal ou social ou asuntos da vidacotiá, en diferentes rexistros.B1.10. Aplicación dos coñecementos gramaticais á avaliación e mellora da expresión oral erecoñecemento en exposicións orais propias e alleas das dificultades expresivas.B1.11. Participación nas producións orais cunha fonética e prosodia correcta, valoración destapronuncia e actitude crítica ante os prexuízos que se poidan asociar a ela.Bloque 2. Comunicación escrita: ler e escribirB2.1. Comprensión e produción de textos propios dos ámbitos educativo, xornalístico, profesional eempresarial con axuda de estratexias e coñecementos lingüísticos, sociolingüísticos e pragmáticos.B2.2. Planificación, produción e revisión de textos de distintos ámbitos adecuados, coherentes e bencohesionados; axustados ás normas morfolóxicas e gramaticais e ben presentados.B2.4. Análise e comentario de textos expositivos e argumentativos propios dos ámbitos educativo,xornalístico, profesional e empresarial.B2.5. Busca e selección de información procedente de fontes bibliográficas ou dixitais e posteriororganización e revisión dos textos cos recursos que ofrecen as TIC.B2.6. Descrición das propiedades do texto e análise, nas producións propias e alleas, dosprocedementos lingüísticos básicos de adecuación, coherencia e cohesión.Bloque 3. Funcionamento da linguaB3.1. Pronuncia correcta dos fonemas propios do galego e das transformacións fonéticas que se dannas palabras ao longo da cadea falada.B3.2. Coñecemento e explicación das variedades dialectais de Galicia.B3.3. Análise e explicación do léxico e dos seus procedementos de formación.B3.4. Observación, reflexión e explicación das unidades e funcións sintácticas.B3.5. Reflexión e explicación das relacións e unidades semánticas.Bloque 4. Lingua e sociedade.B4.1. Estereotipos e prexuízos lingüísticos: a súa repercusión nos usos.

B4.3. Construción da variante estándar da lingua galega.B4.4. Interferencias lingüísticas: castelanismos.B4.5. Historia da lingua: galego moderno (desde 1916 ata 1978); contexto histórico e cultural;situación sociolingüística e características lingüísticas.B4.6. Historia da lingua: galego moderno (desde 1978 ata a actualidade); contexto histórico ecultural; situación sociolingüística; situación legal e características lingüísticas.)B4.7. Elaboración dunha descrición esquemática na que se detallen as diferentes etapas da historia dalingua galega e as súas principais características.contextoBloque 5. Literatura.B5.1. Literatura galega de 1916 a 1936:– Poesía: autores/as de Vangarda e outros/as autores/as.– Prosa: autores/as das Irmandades, o Grupo Nós (narrativa e ensaio) e outros/as autores/as.– Teatro: autores/as das Irmandades, Vangardas e Grupo NósB5.2. Lectura e comentario de textos significativos da literatura galega de 1916 a 1936, identificacióndas súas características temáticas e formais e relación co contexto sociohistórico e sociolingüístico emais o xénero ao que pertencen.B5.3. Literatura galega entre 1936 e 1975:– Poesía: produción bélica e autores/ as do exilio. A Xeración de 1936, a Promoción de Enlace e aXeración das Festas Minervais.– Prosa: produción bélica e autores/ as do exilio. Os renovadores da prosa: Ánxel Fole, EduardoBlanco-Amor, Álvaro Cunqueiro e Xosé Neira Vilas. A Nova Narrativa Galega. Autores/as dosprimeiros 70.– Teatro: o teatro do exilio, a Xeración dos 50 e o Grupo de RibadaviaB5.4. Lectura e comentario de textos significativos da literatura galega de 1936 a 1975, identificacióndas súas características temáticas e formais e relación co contexto sociohistórico e sociolingüístico emais o xénero ao que pertencen.B5.5. Literatura galega de 1975 ata a actualidade:– Poesía: temas, xéneros e subxéneros, e estéticas dos/das principais autores/as dos 80, os 90 e o novoséculo.– Prosa: temas, xéneros e subxéneros, e estéticas dos/das principais autores/as dos 80, os 90 e o novoséculo.– Teatro: temas, xéneros e subxéneros, e estéticas dos/das principais autores/as dos 80, os 90 e onovo século.B5.6. Lectura e comentario de textos significativos da literatura galega de 1975 á actualidade,identificación das súas características temáticas e formais e relación co contexto sociohistórico esociolingüístico e mais o xénero ao que pertencen.

Literatura universal

Os criterios de avaliación e estándares de aprendizaxe avaliables (ao igual que competencias queatinxe) pretenden comprobar o desenvolvemento das capacidades seguintes:

1. Caracteriza algúns momentos importantes na evolución dos grandes xéneros literarios (narrativa,

poesía, teatro), relacionándoos coas ideas estéticas dominantes e as transformacións artísticas ehistóricas.

O propósito deste criterio é comprobar que as alumnas e os alumnos saben explicar, mediante bre-

ves exposicións orais ou escritas, cambios significativos na concepción da literatura e dos xéneros,

enmarcándoos no conxunto de circunstancias culturais que os rodean; é dicir, comprobar seestablecen un nexo entre a literatura, as outras artes e a concepción do mundo que ten a sociedadenun momento de transformación.

1.1. Le fragmentos significativos de distintas obras identificando algúns elementos, mitos o uarquetipos creados pola literatura e que chegaron a converterse en puntos de referencia da culturauniversal. (CL, CSC, CEC)

1.2. Interpreta obras ou fragmentos representativos , situándoas no contexto histórico, social ecultural, identificando a presenza de determinados temas e motivos, recoñecendo as característicasdel xénero e do movemento no que se inscriben así como os trazos máis destacados do estilo literario.(CL, CEC)

2. Analiza e comenta obras breves e fragmentos significativos de distintas épocas, interpretando o

seu contido de acordo cos coñecementos adquiridos sobre temas e formas literarias, así como sobre

períodos e autores.

Preténdese valorar a capacidade para interpretar obras literarias de distintas épocas e autoría no seucontexto histórico, social e cultural, sinalando a presenza de determinados temas e motivos e aevolución no xeito de tratalos, relacionando aquelas con outras obras da mesma época ou de épocasdiferentes e recoñecendo as características do xénero en que se inscriben e os tropos e procedementosretóricos máis usuais.

2.1. Interpreta los fragmentos seleccionados ou obras completas e relaciona coas ideas estéticasdominantes no momento no que se escribiron, analizando os vencellos entre estas e comparando a súaforma de expresión. (CL, CEC)

2.2. Establece relacións significativas entre os textos e outras artes interpretando de forma críticaalgunhas obras o u fragmentos significativos, analizando as relacións, similitudes e diferenzas entreas

diferentes linguaxes expresivas. (CEC)

3. Realiza exposicións orais, debidamente planificadas, acerca dunha obra, de autoras, autores ou

dunha época con axuda de medios audiovisuais e das tecnoloxías da información e da comunicación,

expresando as propias opinións e seguindo un esquema preparado previamente.

Con este criterio avaliarase a capacidade de planificar e realizar breves exposicións orais integrando

os coñecementos literarios e lecturas. Valoraranse aspectos como a estruturación do contido, aargumentación das propias opinións, a consulta de fontes, a selección de información relevante e autilización do rexistro apropiado e da terminoloxía literaria necesaria.

3.1. Comenta textos da poesía, drama e prosa, describindo a evolución de personaxes da literaturauniversal. (CEC)

3.2. Recoñece o valor permanente de certos temas, personaxes e formas da literatura noutrasmanifestacións artísticas da cultura universal. (CEC)

4. Realiza traballos de investigación a partir da lectura dunha obra significativa dunha época,seguindo un guión previamente establecido, interpretándoa en relación co seu contexto histórico e

literario e efectuando unha valoración persoal. As fontes bibliográficas básicas serán proporcionadas

polo profesor ou profesora, que guiará o proceso de documentación e de elaboración e mais proporá

temas de investigación axeitados ás posibilidades do alumnado.

Con este criterio quérese avaliar a capacidade de realizar un traballo persoal de investigación, inter-

pretación e valoración a partir dunha obra significativa dunha época, lida na súa integridade, tanto no

seu contido como no usos das formas literarias, relacionándoa co seu contexto histórico, social eliterario e, de ser o caso, co significado e a relevancia do autor ou autora dela na época ou na historiada literatura. Valorarase a orixinalidade, a correcta utilización das fontes de información bibliográficae a utilización axeitada das tecnoloxías da información e a comunicación. da humanidade e debepreguntarse polas razóns da súa pervivencia na memoria. Comprobarase igualmente que recoñece demaneira crítica determinados papeis do masculino e do feminino nas obras literarias econtextualizalos.

4.1. Comenta textos líricos, narrativos e dramáticos románticos, describindo a evolución dedeterminados temas e formas creados pola literatura. (CSC, CEC)

5. Realiza, oralmente ou por escrito, valoracións en forma de ensaio das obras literarias como punto

de encontro de ideas e sentimentos colectivos e como instrumentos para acrecentar o caudal da pro-

pia experiencia. O obxectivo é comprobar se o alumnado pode recoñecer a utilización das obrasliterarias como base doutras manifestacións artísticas e se é capaz de analizar as relacións entre elas,as súas semellanzas e diferenzas, facendo especial fincapé nos tipos de linguaxe que utilizan.

Preténdese comprobar o desenvolvemento dunha actitude aberta, consciente e interesada ante a lite-

ratura que debe verse non só como resultado dun esforzo artístico dalgunhas persoas, senón como

reflexo das inquietudes humanas. Tal actitude pode observarse, ademais de por outros indicadores,como o interese pola lectura e pola actualidade literaria, por medio da explicación, oral ou escrita, oudo debate sobre a contribución do coñecemento dunha determinada obra literaria ao enriquecementoda propia personalidade e á comprensión do mundo interior e da sociedade.

5.1. Compara textos literarios occidentais e textos das literaturas ibéricas da mesma época,recoñecendo as influencias mutuas e a condición permanente de determinados temas e formas.

6. Realiza análises comparativas de textos da literatura universal con outros da literatura galega e

española da mesma época, pondo de manifesto as influencias, as coincidencias ou as diferenzas que

existen entre eles.

Preténdese comprobar se o alumnado é capaz de establecer relacións entre os textos literarios da lite-

ratura universal e os da literatura galega e española que coñece, sinalando puntos de contacto no quese refire ás influencias mutuas e á expresión simultánea de parecidas preocupacións ante cuestiónsbásicas de alcance universal. A análise permitirá, ademais, avaliar a capacidade de gozar da lecturacomo fonte de novos coñecementos e como actividade pracenteira para o lecer, subliñando osaspectos que se proxectaron noutros ámbitos culturais e artísticos, e pór de relevo as diferenzasestéticas existentes en determinados momentos.

6.1. Le e analiza textos poéticos, narrativos e dramáticos, interpretando o contido de acordo coscoñecementos adquiridos sobre temas e formas literarias, así como sobre períodos e autoressignificativos. (CL, CD, AA, CSC, SIEE, CEC)

6.2. Recoñece os trazos dos distintos subxéneros líricos, narrativos e dramáticos, interpretándoos

como elementos característicos de movementos significativos. (CL, CD, AA, CSC, SIEE, CEC)

7. Recoñece a influencia dalgúns mitos e arquetipos creados pola literatura e o seu valor permanente

na cultura universal. Recoñecer e criticar tamén estereotipos de xénero nos personaxes creados pola

literatura.

Trátase de comprobar a capacidade de recoñecer a importancia cultural de determinados mitos earquetipos ao longo da historia, a xestación de grandes caracteres que perviven no tempo e que seerixen en puntos de referencia colectivos. O alumnado debe achegar datos que subliñen a pegadadeixada por mitos e personaxes universais como don Quixote, Romeo e Julieta, don Juan, etc. naherdanza cultural.

7.1. Realiza traballos críticos sobre unha obra dramática o poema del período traballado na súa eintegridade, relacionándoa co seu contexto histórico, social e literario e, caso, co significado e arelevancia do autor na época ou na historia do campo consultando fontes de información diversas.(CL, CD, AA, CSC, SIEE, CEC)

8. Achega exemplos de obras significativas da literatura universal adaptadas a outras manifestaciónsartísticas analizando nalgún deles a relación entre as diferentes linguaxes expresivas e os resultadosobtidos.

8.1. Realiza presentacións orais ou escritas planificadas integrando coñecementos literarios e

lectura, con una correcta estruturación do contido, argumentación coherente e clara das propiasopinións, consulta de fontes e cita das mesmas, selección de información relevante e utilización dorexistro apropiado e da terminoloxía literaria necesaria. (CL)

8.2. Explica oralmente ou por escrito os cambios significativos na concepción da literatura dediferentes períodos

9. Participa, ordenadamente, nos debates e discusións que se realicen na clase sobre determinados

aspectos dunha obra ou dun movemento.

Trátase de valorar o traballo diario, o interese, a tolerancia á hora de escoitar as opinións doutras

persoas e a confianza para expresar as propias.

9.1. Utiliza de maneira adecuada os materiais audiovisuais e as TIC para coñecer as característicasestéticas e literarias dos períodos estudados. (CD)

Segunda Lingua estranxeira: Portugués. 1º Bacharelato

B1.1. Comprende preguntas e informacións relativas á información persoal e pública moi básica(identificación persoal, gustos, etc.), así como instrucións e peticións elementais relativas aocomportamento e actividades na aula. B1.2. Usa estratexias básicas de comprensión do sentido xeral, a información esencial, os puntos e asideas principais, ou os detalles relevantes do texto: anticipación do contido xeral do que se escoitacon axuda de elementos verbais e non verbais, e uso dos coñecementos previos sobre a situación(quen fala a quen, con que intencións, onde e cando) que dan lugar a inferencias do significadobaseadas no contexto, e as experiencias e os coñecementos transferidos desde as linguas que coñece. B1.3. Comprende o sentido global e as informacións específicas máis salientables de mensaxes oraissinxelas e moi básicas (por exemplo, onde e cando ocorre algo, seguir instrucións ou indicacións,identificar persoas que posúen algo, obxectos e lugares descritos cun vocabulario básico, etc.)emitidas cara a cara, gravadas ou ensoporte multimedia, sobre situacións habituais de comunicación,se se fala moi amodo e con moita claridade. B1.4. Comprende o esencial en conversas moi básicas e breves sobre temas cotiás habituais e de necesidade inmediata, previamente traballados, relativas ao ámbito persoal e público moi elemental, sempre que se fale con lentitude, articulando de forma clara e comprensible. B2.1. Pronuncia de xeito intelixible, aínda que se cometan erros de pronuncia polos que as persoasinterlocutoras teñan que solicitar repeticións para entender a mensaxe. B2.2. Interatua de xeito sinxelo en intercambios claramente estruturados, utilizando fórmulas moibásicas relativas a saúdos, despedidas, agradecementos e presentacións, colaborando para entender e facerse entender. B2.3. Intercambia de xeito intelixible información sobre si mesmo/a e sobre accións e nocións(horarios, datas e cantidades) moi habituais da vida diaria, usando un repertorio básico de palabras efrases moi simples memorizadas, e facéndose comprender aínda que a persoa interlocutora necesiteque se repita ou repetir o dito. B2.4. Dá e obtén información sobre datos básicos persoais e bens e servizos moi elementais,utilizando un repertorio moi básico de expresións moi sinxelas e habituais sobre estes datos. B3.1. Utiliza estratexias de lectura (recursos ás imaxes, aos títulos e a outras informacións visuais,aos coñecementos previos sobre o tema ou sobre a situación de comunicación, e aos transferidosdesde as linguas que coñece), identificando a información máis importante e deducindo o significado de palabras e expresións non coñecidas. B3.2. Segue instrucións e consignas básicas, e comprender avisos, obrigas e prohibicións moisinxelas e predicibles e traballadas previamente, referidas a necesidades inmediatas, de estrutura moisinxela e con apoio visual.B3.3. Comprende información relevante e previsible en textos breves, moi sinxelos e benestruturados, con conectores moi básicos e relativos a coñecementos e experiencias propias da súaidade.

B3.4. Comprende textos propios de situacións cotiás próximas onde se dan a coñecer bens se servizosou acontecementos (anuncios publicitarios elementais, folletos, catálogos, invitacións, etc.), e conapoio visual cando teña certa dificultade. B4.1. Aplica estratexias básicas para producir textos (elección da persoa destinataria, finalidade doescrito, planificación, redacción do borrador, revisión do texto e versión final) a partir de modelosmoi estruturados e con axuda previa na aula. B4.2. Completa documentos moi básicos nos que se solicite información persoal. B4.3. Escribe mensaxes moi sinxelas e moi breves con información, instrucións e indicacións moibásicas relacionadas con actividades cotiás e de necesidade inmediata. B4.4. Produce textos curtos a partir de modelos sinxelos e básicos, cunha finalidade determinadapropia da súa idade e do seu nivel escolar, e cun formato preestablecido, en soporte tanto impresocomo dixital, amosando interese pola presentación limpa e ordenada do texto. B5.1. Discrimina patróns sonoros, acentuais, rítmicos e de entoación de uso máis básico, recoñecendoo seu significado evidente, e pronunciar e entoar con razoable comprensibilidade, aínda que teña querepetir varias veces para se facer entender. B5.2. Recoñece e utiliza as convencións ortográficas, tipográficas e de puntuación, con correcciónsuficiente para o seu nivel escolar. B5.3. Utiliza para a comprensión e produción de textos orais e escritos os coñecementossocioculturais e sociolingüísticos adquiridos relativos a relacións interpersoais, comportamento econvencións sociais, respectando as normas de cortesía máis básicas nos contextos respectivos. B5.4. Produce textos e inferir o significado probable de palabras ou frases que descoñece a partir dasexperiencias e os coñecementos transferidos desde as linguas que coñece. B5.5. Participa en proxectos (elaboración de materiais multimedia, folletos, carteis, recensión delibros e películas, etc.) nos que se utilicen varias linguas, tanto curriculares como outras presentes nocentro docente, relacionados cos elementos transversais, evitando estereotipos lingüísticos ouculturais. B5.6. Distingue e leva a cabo as funcións demandadas polo propósito comunicativo, mediante osexpoñentes básicos de devanditas funcións e os patróns discursivos de uso máis habitual, e utilizar unrepertorio léxico suficiente para comunicar no seu nivel escolar, sempre que sexan traballados enclase previamente.

Segunda Lingua estranxeira: Portugués. 2º Bacharelato

B1.1. Coñece e saber aplicar as estratexias máis adecuadas para a comprensión do sentido xeral, ainformación esencial, os puntos e as ideas principais, ou os detalles relevantes do texto.B1.2. Identifica o sentido xeral, a información esencial, os puntos principais e os detalles máisrelevantes en textos orais breves ou de lonxitude media, claramente estruturados, e transmitidos deviva voz ou por medios técnicos e articulados a unha velocidade media, nun rexistro formal, informalou neutro, e que traten de aspectos concretos ou abstractos de temas xerais, sobre asuntos cotiáns ensituacións correntes ou menos habituais, ou sobre os propios intereses nos ámbitos persoal, público,educativo e ocupacional ou laboral, sempre que as condicións acústicas non distorsionen a mensaxe ese poida volver escoitar dito. B1.3. Comprende o esencial e a información relevante en situacións comúns, aínda que poidannecesitar unha xestión ou transacción menos habitual (explicacións a unha reclamación, cancelacióndun servizo, etc.) que impliquen a solicitude de datos, realización de accións, formas de pagamento,etc.), sempre que lle poidan repetir o dito. B1.4. Comprende o esencial en conversas sinxelas, sobre argumentacións básicas, puntos de vista eopinións relativos a temas frecuentes do ámbito persoal ou público, suposicións e hipóteses,sensacións e sentimentos básicos, claramente estruturados e articulados a unha velocidade lenta oumedia, e se a persoa interlocutora está disposta a repetir ou reformular o dito. B1.5. Comprende o sentido xeral e información esencial en presentacións ben estruturadas sobretemas coñecidos e predicibles, e de programas de televisión tales como informativos, entrevistas ouanuncios e películas, sempre que as imaxes sexan suficientemente redundantes para facilitar acomprensión. 6.2.2. Produción de textos orais (Bloque 2)

B2.1. Aplica as estratexias máis adecuadas para producir textos orais breves ou de lonxitude media,aínda que poidan producirse pausas, vacilacións ocasionais ou reformulacións do que se quereexpresar en situacións menos habituais ou en intervencións máis longas. B2.2. Interactúa en situacións reais ou simuladas, con eficacia suficiente para narrar e describirexperiencias, acontecementos, sentimentos, reaccións, desexos e aspiracións e plans ou proxectos; eintercambiar información pouco complexa, pedir e dar indicacións ou instrucións sinxelas con certodetalle, xustificar brevemente opinións e puntos de vista; formular hipóteses e facer suxestións, eexpresarse sobre temas algo abstractos, como películas, música, libros, etc. B2.3. Intercambia de xeito sinxelo pero eficaz, con pronuncia clara e intelixible, información ensituacións de comunicación menos habituais, pero predicibles, nas que teña que expresar o acordo, odesacordo, o interese, a posibilidade e a imposibilidade, usando un repertorio de expresiónsfrecuentes no ámbito público (doenzas, pequenas reclamacións, menús alternativos, accidentes, etc.),así como a expresión básica dos sentimentos e os intereses persoais, tales como satisfacción,desgusto, admiración e sorpresa. B2.4. Produce textos de extensión breve ou media, tanto cara a cara como por teléfono ou por outrosmedios técnicos, nun rexistro formal, neutro ou informal, cun discurso comprensible e adecuado ásituación e utilizando as estratexias necesarias para iniciar, manter e facer progresar a comunicación.B2.5. Participa en situacións de comunicación formais que impliquen intercambios claramenteestruturados, utilizando fórmulas ou indicacións habituais para tomar ou ceder a quenda de palabra,aínda que se poida necesitar a axuda da persoa interlocutora, e sendo quen de intercambiarinformación e opinións, dar instrucións, xustificar brevemente os motivos de accións e plans, eargumentar de xeito sinxelo pero eficaz.6.2.3. Comprensión de textos escritos (Bloque 3) B3.1. Utiliza estratexias (recurso ás imaxes, a títulos e outras informacións visuais, e aoscoñecementos previos sobre o tema ou a situación de comunicación, e aos transferidos desde aslinguas que coñece), identificando a información máis importante e deducindo o significado depalabras e das expresións non coñecidas. B3.2. Segue instrucións e consignas básicas de carácter público, institucional ou corporativo. B3.3. Comprende información relevante en textos do seu interese, descritivos ou narrativos, de certalonxitude e ben estruturados, nos que se informa de acontecementos, se describen accións, persoas,obxectos e lugares, e se manifestan opinións, crenzas ou valores con expresións sinxelas. B3.4. Comprende en textos formais un repertorio básico de expresións fixas para rexeitar(agradecendo ou xustificando), acceder (con reservas ou condicións); expresar posibilidade,imposibilidade ou obriga de facer algo; conceder e denegar (con ou sen obxeccións); aconsellar,recomendar ou animar a facer algo. B3.5. Identifica a información esencial, os puntos máis relevantes e detalles importantes en textos,tanto en formato impreso como en soporte dixital, breves ou de lonxitude media e ben estruturados,escritos nun rexistro formal, informal ou neutro, que traten de asuntos cotiáns ou menos habituais, detemas de interese ou relevantes para os propios estudos, a ocupación ou o traballo, e que conteñanestruturas e un léxico de uso común, tanto de carácter xeral como máis específico.6.2.4. Produción de textos escritos (Bloque 4) B4.1. Coñece, selecciona e aplica as estratexias máis adecuadas para elaborar textos escritos sinxelosde lonxitude breve ou media (elección da persoa destinataria, finalidade do escrito, planificación,redacción do borrador, revisión do texto e versión final), incorporando esquemas e expresións detextos modelo con funcións comunicativas similares ao texto que se quere producir. B4.2. Completa documentos básicos nos que se solicite información persoal ou relativa aos seusestudos ou á súa formación. B4.3. Escribe mensaxes breves, en calquera soporte, con información, instrucións e indicaciónsbásicas e opinións sinxelas, destacando os aspectos que resulten importantes ou do seu interese para otema que se trate. B4.4. Produce correspondencia formal básica para solicitar ou dar información relativa a bens eservizos, a partir de modelos sinxelos e básicos, actuando como mediación lingüística, de ser o caso,cunha presentación do texto limpa e ordenada. B4.5. Escribe, en papel ou en soporte electrónico, textos breves ou de lonxitude media, coherentes ede estrutura clara, sobre temas de interese persoal, ou asuntos cotiáns ou menos habituais, nunrexistro formal, neutro ou informal, utilizando adecuadamente os recursos de cohesión, as

convencións ortográficas e os signos de puntuación máis comúns, e amosando un control razoable deexpresións e estruturas, e un léxico de uso frecuente, tanto de carácter xeral como máis específicodentro da propia área de especialización ou de interese.6.2.5. Coñecemento da lingua e consciencia intercultural e plurilingüe (Bloque 5)

B5.1. Exprésase de xeito claro e comprensible e coa suficiente fluidez para facerse entender, aíndaque poidan producirse pausas e mesmo se as persoas interlocutoras poden necesitar repeticións candose trata de palabras e estruturas pouco frecuentes, en cuxa articulación poden cometerse erros que noninterrompan a comunicación. B5.2. Recoñece e utiliza as convencións ortográficas, de puntuación e de formato máis frecuentes conrazoable corrección de modo que se comprenda a mensaxe, aínda que pode darse algunha influenciada primeira ou doutras linguas; e saber manexar os recursos básicos de procesamento de textos paracorrixir os erros ortográficos dos textos que se producen en formato electrónico, e adaptarse ásconvencións comúns de escritura de textos en internet. B5.3. Utiliza, para a comprensión e a produción de textos orais e escritos, os coñecementossocioculturais e sociolingüísticos adquiridos relativos á vida cotiá (hábitos e actividades de estudo,traballo e lecer), condicións de vida e contorno socioeconómico, relacións interpersoais (xeracionaisou nos ámbitos educativo, ocupacional e institucional), e convencións sociais (actitudes e valores), asícomo os aspectos culturais xerais que permitan comprender e expresar adecuadamente información eideas presentes nos textos. B5.4. Produce textos e inferir o significado probable de palabras ou frases que descoñece a partir dasexperiencias e os coñecementos transferidos desde as linguas que coñece.B5.5. Participa en proxectos (elaboración de materiais multimedia, folletos, carteis, recensión delibros e películas, etc.) nos que se utilicen varias linguas, tanto curriculares como outras presentes nocentro docente, relacionados cos elementos transversais, evitando estereotipos lingüísticos ouculturais. B5.6. Distingue e leva a cabo as funcións requiridas polo propósito comunicativo e un repertorio dosseus expoñentes máis comúns, así como patróns discursivos habituais para iniciar e concluír o textoadecuadamente, organizar a información de xeito claro, ampliala con exemplos ou resumila. B5.7. Coñece e utiliza léxico escrito de uso común relativo a asuntos cotiáns e a temas xerais ourelacionados cos propios intereses, os estudos e as ocupacións, e un repertorio limitado de expresiónse modismos de uso frecuente.Estándares de aprendizaxe6.1. Comprensión de textos orais Comprende o sentido global e a información relevante de textos orais breves de medios audiovisuaisou de internet, como instrucións e comunicados, con estruturas previamente traballadas, léxicocomún relacionado con necesidades inmediatas e accións habituais, sempre que se fale de xeito moipausado e ben articulado, e poida volver escoitar o dito.Comprende a información esencial en conversas breves nas que participa, que traten sobre temasfamiliares como, por exemplo, un/unha mesmo/a, a familia, a escola, o tempo libre, descrición básicadunha persoa, un obxecto ou un lugar, un suceso, estados de ánimo, sensacións e sentimentospersoais. 6.2.Produción de textos orais Na maioría das actividades de aula, amosa unha actitude positiva polo uso da lingua estranxeira endiferentes situacións comunicativas, esforzándose por utilizala aínda que teña que recorrer a outraslinguas para pedir axuda ou aclaracións. Utiliza de xeito espontáneo as formas de cortesía máis sinxelas e habituais relativas a saúdos,despedidas, agradecementos e presentacións,colaborando para entender e facerse entender, e fai eresponde intelixiblemente preguntas sinxelas sobre si mesmo/a e sobre actividades moi comúns davida social diaria e do tempo libre, en situacións de comunicación significativas para a súa idade e oseu nivel escolar. Desenvólvese entendendo o suficiente e facéndose entender en situacións moi habituais relacionadascoa xestión e transaccións moi sinxelas relativas a necesidades inmediatas, nas que pide e dáinformación sobre lugares, horarios, datas, prezos, cantidades e actividades máis comúns para a súaidade e o seu nivel escolar.

Participa en conversas informais breves e básicas, cara a cara, e reacciona adecuadamente paraestablecer contacto social, intercambiar información básica, manifestar os seus gustos, facerofrecementos elementais (convidar a ir a unha actividade, pedir ou ofrecer algo na clase, etc.), e pedire dar indicacións básicas para ir a un lugar, realizar unha actividade, etc. Preséntase e dá e obtén información básica e sinxela sobre si mesmo/a e sobre o funcionamento debens e servizos relativos a temas moi cotiáns (horarios dun museo, maneira de chegar, etc.), enconversas moi básicas sobre temas predicibles.6.3. Comprensión de textos escritos Comprende con fluidez textos adaptados relativos a temas do seu interese. Comprende avisos, obrigas, prohibicións e consignas básicas e predicibles, referidas a necesidadesinmediatas, de estrutura sinxela, especialmente se contan con apoio visual. Comprende información básica e sinxela de correspondencia persoal breve na que se fala de simesmo/a e sobre sentimentos, preferencias e afeccións, referidos a temas cotiáns e propios da súaidade. Comprende información esencial e localiza información específica en material informativo sinxelo, econ apoio visual, sobre temas coñecidos como actividades escolares e de lecer, hábitos saudables,etc., próximos á súa idade e á súa experiencia.6.4. Produción de textos escritos Elabora textos sinxelos a partir de modelos, empregando expresións e enunciados traballadospreviamente, para transmitir información ou con intencións comunicativas propias da súa idade e doseu nivel escolar. Completa un cuestionario sinxelo con información persoal moi básica e relativa aos seus datospersoais, aos seus intereses ou ás súas afeccións. Escribe avisos, notas, instrucións, tarxetas postais, felicitacións e mensaxes en soporte dixital moisinxelas e breves, relativos a actividades presentes e a necesidades inmediatas. Escribe correspondencia breve e sinxela, a partir dun modelo, substituíndo unha palabra ou expresiónpor outra para unha funcionalidade ou tarefa determinada (informar, preguntar, convidar, etc.), tantode forma manuscrita como en formato dixital, cunha presentación limpa e ordenada. Redacta textos expositivos e argumentativos breves sobre temas relacionados cos seus intereses.6.5. Coñecemento da lingua, e consciencia intercultural e plurilingüe Identifica sons e grafías de fonemas básicos, produce con suficiente intelixibilidade léxico eestruturas básicas, e trazos fonéticos que distinguen fonemas (nasalización, sonorización, etc.) epersevera no uso de patróns moi básicos de ritmo, entoación e acentuación de palabras e frases. Utiliza adecuadamente as convencións orais e escritas básicas propias da lingua estranxeira nodesenvolvemento do proceso comunicativo oral e escrito (saúdos, despedidas, fórmulas básicas detratamento, etc.), e amosa respecto polas diferenzas que poidan existir en aspectos culturais. Participa en proxectos (elaboración de folletos, carteis, presentacións, etc.) relacionados coselementos transversais, evitando estereotipos lingüísticos ou culturais, e valora as competencias queposúe como persoa plurilingüe. Comprende e comunica o propósito solicitado na tarefa ou ligado a situacións de necesidadeinmediata da aula (pedir ou dar información sobre datos persoais, felicitar, invitar,etc.) utilizandoadecuadamente as estruturas sintáctico-discursivas e o léxico necesarios, básicos e traballadospreviamente.Coñece e valora os aspectos máis sobranceiros da historia, xeografía e da cultura dos países lusófonos(música, arte, literatura, folclore, gastronomía...).

Contribución ao desenvolvemento das competencias clave. Concreción nos estándares. Desde a materia de SLE-Portugués vaise contribuír ao desenvolvemento de todas as competenciasclave, pero de xeito decisivo ao desenvolvemento da competencia en comunicación lingüística(CCL), xa que na finalidade primordial da materia está empregar a linguaxe como instrumento decomunicación oral e escrita, de representación, interpretación e comprensión da realidade, deconstrución e comunicación do coñecemento e de organización e autorregulación do pensamento, dasemocións e da conduta. Ademais de ser a vía de coñecemento e contacto coa diversidade cultural,aspecto fundamental do contido da nosa materia. Desta meneira a CCL vaise traballar, desenvolver e adquirir en cada un dos cinco bloques de contidose está relacionadacon absolutamente todos os estándares de aprendizaxe. En canto ao resto das Competencias clave, concretamos a continuación cada unha delas: Competencia para aprender a aprender (CCA). Igual ca a CCL vaise traballar e desenvolvercon cada un dos contidos e ten relación con todos e cada un dos estándares de aprendizaxe destamateria. Concretarase en actividades como:

o Exposición e reflexión arredor de tarefas académicas o Autocorrección deexercicios de diferente natureza, incidindo especialmente naqueles que potencien aoralidade e a escrita. o Capacidade de autoavaliación.

• Competencia para o sentido da iniciativa e o espírito emprendedor (CSIEE). Estacompetencia desenvolverase na concreción dos seguintes estándares:

o SLEB2.1 o SLEB3.1 ou SLEB4.1 • Competencia para a conciencia e as expresións culturais (CCEC). Debido áscaracterísticas e contidos da materia, tamén esta é unha competencia que se concreta enpracticamente todos os estándares, excepto en:

o SLEB3.1 o SLEB4.1 Pensamos que esta competencia vai quedar sobradamente adquirida coa programación de actividadesnas que se traballan desde os países da lusofonía e as súas particularidades culturais ata ascaracterísticas de cada unha das rexións de Portugal. Ademais disto, realizamos:

- Proxeccións de vídeos e filmes relacionados cos diferentes aspectos da culturalusófona - Saída didáctica a Portugal (dous días a unha cidade do Norte) - Asistencia a representación teatral - Actividades arredor da música producida nos diferentes países da lusofonía endiferentes estilos.

• Competencia dixital (CD). Tamén se concreta en todos os estándares excepto en : o SLEB3.2 o SLEB3.3 o LEB3.4 o SLEB5.5.

Desde esta materia vaise contribuír a progresar nesta competencia mediante: - Uso de dicionarios dixitais e correctores dixitais - Uso de xornais dixitais - Produción de textos dixitais - Busca de información na rede sobre diferentes contidos da materia - Xogos de gramática e léxico dixitais - Exercicios de audición a través da rede.

Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía (CMCCT). En principio,segundo o currículo, non se traballaría en relación a ningún estándar na ESO. Con todo, nesta materiatrabállase con mapas.

Procedementos de avaliación no bacharelato

Os procedementos de avaliación que utilizará o Departamento no proceso de aprendizaxe do nosoalumnado serán variados e obxectivos a través de probas concretas.

Probas

Realizarase, mínimo, unha proba por trimestre. Será preciso obter unha cualificación como mínimode 5 puntos para poder obter unha cualificación positiva na avaliación..A temporalización para cada curso e nivel tentarase ater ao que aparece referido no apartado daTemporalización.Cómpre sinalar que neste tipo de probas se valorará o interese pola corrección nos textos e os avancesque o alumnado vaia conseguindo.

• Presentación correcta: marxes, sangrías, limpeza, claridade, orde...• Ortografía: coñecemento e emprego das normas ortográficas.• Signos de puntuación: uso adecuado dos distintos signos de puntuación.• Redacción: adecuación do texto á situación comunicativa, coherencia, cohesión...

A corrección lingüística das probas realizadas polo alumnado valorarase de tal maneira que, sobre acualificación global de cada exame, se poderá descontar ata un máximo de 2 puntos por errosortográficos. Estes erros clasifícanse en:

• Moi graves: solucións alleas ao sistema lingüístico do galego (uso de temposcompostos, colocación incorrecta do pronome persoal átono…). Descontaranse 0,2puntos por cada erro.

• Graves: solucións ortográficas contrarias á norma lingüística (b/v, h, s/x…), a ausenciade marxes (esquerda-dereita, arriba, abaixo)... Descontarase 0,1 por cada erro.

• Leves: solucións léxicas alleas ao estándar vixente e acentuación non diacrítica.Descontarase 0,05 por cada erro.

Instrumentos de avaliaciónComo instrumentos para a avaliación do alumnado empregaremos os seguintes:

Exames tradicionais, tanto orais como escritos. Pertencen a este tipo de técnicas os examese demais probas escritas e orais, que tamén poden resultar uns instrumentos válidos para a avaliaciónformativa. Existe unha ampla posibilidade para elaborar e realizar este tipo de probas, cada unhadelas con vantaxes e inconvenientes, polo que é necesario seleccionar o tipo en función da capacidadeque se desexa avaliar, e combinalas entre si ao obxecto de obter a información máis válida.

CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN NO BACHARELATONas avaliacións ordinarias asignarase o peso porcentual seguinte:Lingua Galega e Literatura (1º e 2º Bacharelato)

Proba escrita 90,00%

Lectura dunha obra literaria 10,00%

A cualificación final ordinaria de 1º bacharelato obterase ao realizar a media entre as notas obtidasnas tres avaliacións. No caso concreto de 2º Bacharelato, a materia impartida durante o curso seráavaliable na súa totalidade en todos os trimestres por mor de se orientar o curso para a realización dasprobas ABAU. En 1º de bacharelato realizaranse recuperacións a través dun exame fixado porcadansúa profesora. En 2º de bacharelato haberá un exame final para aqueles estudantes que nonacaden un 5 no derradeiro exame do terceiro trimestre. Esta proba tamén servirá para aquelasalumnas/os que precisen de subir a nota media.

Na avaliación extraordinaria o alumando deberá realizar o exame no cal demostre o coñecementodos contidos mínimos da materia.A materia de Lingua Galega e Literatura como materia pendente doutros anos poderá ser superadaa través dun exame concreto realizado polo departamento no mes de abril.Criterios de cualificación para Segunda lingua estranxeira: portuguésO alumnado será cualificado en base aos criterios de avaliación que dita a lexislación e que seconcretarán nos seguintes procedementos e instrumentos de cualificación: 1- Comprensión de textos orais (15%) Avaliada con: probas escritas, rúbricas previamente entregadas ao alumnado e observación directaque se ha recoller nun protocolo de rexistro no caderno de aula. 2- Produción de textos orais (30%)

Avaliada con: rúbricas e observación directa que se ha recoller nun rexistro no caderno de aula. 3- Comprensión de textos escritos (10%) Avaliada con: Probas escritas e observación directa que se ha recoller nun rexistro no caderno de aula.4- Produción de textos escritos (15%) Avaliada con: Proba escrita e rúbricas. 5- Coñecemento da lingua e consciencia intercultural e plurilingüe (30%) Avaliada coa observación directa que se ha recoller nun protocolo de rexistro no caderno de aula.Para a avaliación da comprensión escrita empregarase unha proba escrita baseada na comprensión detextos que poderán ser literarios (normalmente será un conto ou relato) ou tirados dos medios decomunicación (noticias, entrevistas...) Para a avaliación de expresión escrita farase un teste no que se obrigue a redactar textos simples,desde unha felicitación de Nadal no primeiro trimestre a unha carta no terceiro. Serán en papel e através de test na aula . Para a avaliación de comprensión oral vanse empregar tamén un par de probasescritas por avaliación a partir dunha canción no que teñen que encher palabras ou frases queescoiten. Tamén en audicións de diálogos de interaccións sobre diferentes temas que se traballan naaula. Serán en papel e a través de test na aula .Para a avaliación de coñecemento da lingua e consciencia intercultural e plurilingüe vanse facerprobas escritas (en papel ou na aula) con exercicios referidos a aqueles contidossintácticos-discursivos e tamén traballos sobre diferentes aspectos culturais.Debido a que avaliación desta materia é continua e progresiva a nota final vaise calcular tendo enconta todos os instrumentos descritos arriba. Aínda que na terceira avaliación sempre se van incluírtodos os contidos das anteriores, tal e como se presentan as rúbricas, cada avaliación ten o seu propiopeso, así que a nota final vai ser unha media das tres avaliacións sempre que na terceira a nota sexamáis baixa ca nas outras dúas. Se a terceira avaliación a nota é superior quedará como nota final anota desta avaliación. Para acadar unha avaliación positiva o alumnado deberá demostrar que acadou todos os estándaresque entran nos contidos mínimos. A avaliación extraordinaria de setembro contará co mesmo tipo deproba ca a da avaliación final que vimos de describir onde o alumnado terá que demostrar queconseguiu superar todos os estándares que entran nos contidos mínimos.A materia de Segunda Lingua Estranxeira: portugués como materia pendente de primeiro debacharelato pode ser recuperada no segundo ano de bacharelato, pois consideramos os contidos comoun continuo. No caso de alumando que non cursou a materia de Segunda Lingua Estranxeira: Portugués I noBacharelato e que o realice no segundo curso, de forma paralela con Segunda Lingua Estranxeira:Portugués II, terá que se enfrontar a un exame por trimestre da materia Portugués I fixado polaprofesora.

No caso da materia de Literatura Universal Contemporánea os criterios específicos de avaliaciónserán os que seguen:a) Exames: 50%b) Traballos: 50%A nota media de cadansúa avaliación obterase con estas dúas compoñentes. A nota final será a mediaaritmética dos tres trimestres. Aquelas alumnas que non acaden un 5 na avaliación ordinaria de xuño,nin na súa recuperación no mes de xuño, terán que ir a setembro e enfrontarse a un exame.

Metodoloxía didáctica no bacharelato

A metodoloxía adecuarase a unha etapa na que o alumnado desenvolve un pensamento de carácterabstracto, con maior capacidade de razoamento, de argumentación, de reflexión e de análise.Combinarase a exposición teórica do profesor/a coa realización de actividades prácticas por parte doalumnado. Partindo de textos de diferente tipoloxía (literarios e non literarios) realizaranseactividades de lectura, de comprensión oral e escrita, de produción, de identificación e de análisetextual.Empregaranse distintas técnicas dentro da aula co fin de acadar unha maior comprensión doscontidos: potenciarase o traballo individual e/ou en grupo e a participación activa do alumnado;fomentarase a investigación a través de distintas fontes de información e o achegamento ás novas

tecnoloxías; impulsaranse os hábitos de convivencia, respecto, participación e tolerancia e usarase ogalego de forma oral e escrita na actividade diaria.Materiais e recursos didácticosEmpregaranse o libro de texto en primeiro de bacharelato (Lingua galega e Literatura I, (2015), ed.Baía I978-84-9995-169-0), esquemas e diferentes actividades deseñadas para cada unidade. Asímesmo, en cada trimestre traballarase cun libro de lectura distinto que pode incrementar nun 10% anota media de trimestre na materia de Lingua Galega e Literatura e do cal se realizará un exame. Oslibros de lectura propostos para cada nivel son:

1º Bacharelato Lingua Galega e Literatura1ª av. A arte de trobar, Santiago Lopo2ª av. A memoria da choiva, P. Feixoo3ª av. Palabra de bruxa, Andrea Barreira

2º Bacharelato Lingua Galega e Literatura1ª av. Infamia, L. Costas2ªav. O club da calceta, María Reimóndez3ª av. O sol do verán, C. Casares

Literatura Universal1ª av. A illa do tesouro. Robert Louis Stevenson2ª av. Rebelión na granxa. George Orwell3ª av. O vixía no centeo. J. Salinguer 1951

Crónica dunha morte anunciada. Gabriel García MárquezClubletras

• Frankenstein, Mary Shelley . 1818.• Sentido e sensibilidade . Jane Austen.• Matar a un reiseñor. Harper Lee.• Contos de Eva Luna. Isabel Allende.

Educación en valores

Dende o departamento de lingua galega e literatura procuramos fomentar a educación en valores através da nosa materia; ben sexa achegando informacións precisas, ben fomentando a convivencia erespecto nas aulas e fóra delas.Algún dos temas que achegamos ao alumnado dos diferentes cursos son:

• O interculturalismo. Fomentando o respecto, a convivencia e o intercambio entre as diferentesculturas e a convivencia e intercambio pacífico entre elas

• A igualdade: Fomentamos en todo momento a igualdade entre sexos e procuramosachegárllela ao noso alumnado con textos e actividades prácticas onde non hai rolespreestablecidos.

• A ecoloxía; educación ambiental. Foméntase o coidado do planeta e unha actitude responsabletanto na potenciación de proxectos de desenvolvemento sostible como o achegamento a unconsumo responsable por parte do alumnado.

• O rexeitamento de todo tipo de violencia; educación para a paz. A través do achegamento árealidade actual potenciamos nas aulas o rexeitamento da violencia e a aposta polas soluciónsdialogadas.

• A educación para a saúde. É unha constante nas aulas o fomento dos hábitos saudables. Oachegamento a determinadas áreas do léxico, tanto do galego coma do portugués, ofrécenos aposibilidade de acoutar este tema así como outros temas transversais como a educación vialou a educación para o consumidor

Atención á diversidade

Aínda que o alumnado de bacharelato ten unha madureza e independencia maior ca o alumnado daESO, precisa igualmente atención á diversidade. Así pois, o departamento, e en particular o

profesorado que desenvolve a súa docencia nestes grupos, procurará proporcionar os materiais dereforzo e ampliación que o alumnado precise, atendendo sempre ás necesidades educativasparticulares en relación á consecución dos obxectivos da etapa.

Contribución do departamento á convivencia no centro

É labor do profesorado fomentar a participación do alumnado nos distintos proxectos a desenvolverno centro educativo. Algunhas propostas son:

o Facer chegar os proxectos á comunidade educativa e ao ámbito familiar.o Apoiar e respectar o plan de convivencia.

Tratamento e fomento da lectura

O Dep. de Lingua e Literatura colabora activamente na consecución do Plan Lector a través dodesenvolvemento da materia nas aulas. Porén, non fica na aula o seu traballo e procura que oalumnado adquira hábitos lectores e actitudes favorables cara á lectura, para o cal tentamos crearambientes favorables á lectura a través de diferentes actividades que detallamos a continuación:• Emprego da biblioteca escolar: participamos activamente na dinamización da biblioteca e

potenciamos o uso da mesma por parte de todo o alumnado. Concretamente, no alumnado deprimeiro ciclo procuramos a creación de bibliotecas de aula nas que dispoñen de obras dereferencia e de lectura usadas na aula co fin de potenciar o hábito e gusto pola lectura.

• Colaboramos tamén coa iniciativa que se botou a andar nos cursos anteriores na ESO da Hora delectura procurando achegar propostas de lectura.

• Integración no club de lectura no que tamén tentamos inmiscir a todo o alumnado posible.• Achegamento a diferentes tipos de textos, literarios e non literarios, cos que se traballa

activamente nas aulas.• Integración de diferentes fontes de información á disposición do alumnado para a elaboración dos

seus traballos académicos.

Tratamento e fomento das TIC

Se ben o emprego das TIC é unha parte fundamental do noso labor nas nosas aulas, debemos ter enconta as características da nosa comunidade educativa e o acceso que o noso alumnado ten ás novastecnoloxías. En moitos casos, o noso alumnado só se achega ás TIC no centro escolar e, polo tanto, éparte do noso labor encamiñalos cara a un uso correcto e responsable das informacións que se llesachegan dende as diferentes fontes.Fomentamos o uso dos diferentes recursos dos que dispomos a través da realización de diferentestraballos e sempre baixo a supervisión do profesorado nas salas de informática onde fan uso dosrecursos da rede, o emprego do encerado dixital (na medida do posible) ou a realización deactividades vinculadas ás TIC, dentro e fóra das aulas.Debemos resaltar o limitado dos recursos, con escaso número de computadores e cunha conexión árede moi deficiente. Aínda así, inténtase tirar todo o proveito posible destes recursos.

Indicadores de logro para valorar a práctica docente

Un dos aspectos máis importantes nunha programación é avaliar a nosa propia práctica docente e aprogramación didáctica.Con estes datos, o profesorado valorará o funcionamento do programa e, de o considerar necesario,modificaranse os aspectos nos que se teñan detectado problemas. Verase o grao de consecución dosobxectivos xerais de etapa e o grao de adquisición dos contidos básicos. Tamén se valorará aadecuación do enfoque interdisciplinar e a utilidade e eficacia dos distintos tipos de actividades.Neste apartado pretendemos promover a reflexión docente e a autoavaliación da realización e odesenvolvemento de programacións didácticas. Para iso, ao finalizar cada unidade didáctica proponseunha secuencia de preguntas que permitan ao docente avaliar o funcionamento do programado na eestablecer estratexias de mellora para a propia unidade.

atender aos diferentes aspectos.

Así mesmo, a finais de curso, realizase unha enquisa ao alumnado que fai referencia adistintos aspectos relacionados coa práctica docente e que tamén non serve para realizar unhareflexión final.

Os INDICADORES DE LOGRO mediranse do 1 ao 5 do seguinte xeito: Nunca (1) Poucas veces (2) A miúdo (3) Case sempre (4) Sempre (5)

Estes Indicadores de Logro cubriranse cos resultados da enquisa para a Avaliación da Labor Docenterealizada polo alumnado de xeito anónimo, a través dun formulario virtual

Indicadores de logro do proceso de ensino INDICADORES 1 2 3 4 5

1. O nivel de dificultade, en xeral, foi adecuado ás características doalumnado.

2. As actividades para desenvolver a competencia oral eran axeitadaspara o curso-grupo

3. As actividades para desenvolver a competencia escrita eranaxeitadas para o curso-grupo

4. Combinouse adecuadamente explicación por parte da profesora epráctica.

5. As actividades foron, en xeral, motivadoras

6. Combináronse axeitadamente as actividades TIC con actividadestradicionais

7 As actividades TIC resultaron motivadoras

8. O emprego de música e de vídeos-musicais axudou no proceso deaprendizaxe

9. O emprego de filmes axudou no proceso de aprendizaxe

10. Os textos escritos e diferentes fichas entregadas axudaban noproceso de aprendizaxe

11. Atendeuse adecuadamente á diversidade do alumnado.

12. Usáronse distintos instrumentos de avaliación para

Indicadores de logro do proceso da práctica docente

DIMENSIÓNS INDICADORES 1 2 3 4 5 Planificación

1. Ten en conta os estándares de aprendizaxe.

2. Ten en conta os plans e proxectos educativos do centro.

3. Ten en conta o tempo dispoñible para o desenvolvementoda materia.

4. Formula os obxectivos didácticos de forma que expresenas competencias a acadar polo alumnado.

5. Programa actividades e estratexias en función dosestándares de aprendizaxe e das necesidades do alumnado.

6. Planifica as clases de modo flexible, preparandoactividades e recursos axustados á programación da aula eás necesidades e aos intereses do alumnado.

7. Establece, de xeito explícito, os criterios, procedementose instrumentos de avaliación.

8. Coordínase co resto do profesorado do departamento e docentro que poidan ter contidos afíns (Tratamento Integradode Linguas).

10. Programa a materia tendo en conta os estándares deaprendizaxe previstos na normativa legal vixente.

DIMENSIÓNS INDICADORES 1 2 3 4 5

1. Organiza os contidos dando unha visión xeral de cadatema (índices, esquemas...)

2. Relaciona os conceptos novos cos xa coñecidos.

3. Amosa predisposición para aclarar dúbidas e ofrecerasesorías dentro e fóra das clases.

4. Optimiza o tempo dispoñible para o desenvolvemento dasUnidades didácticas.

Desenvolvemento 5. Utiliza as TICs para apoiar os contidos na aula.

6. Promove o traballo cooperativo e mantén unhacomunicación fluída co alumnado.

7. Desenvolve os contidos dunha forma ordenada ecomprensible para os alumnos e as alumnas.

8. Elabora actividades que permitan a adquisición dosestándares de aprendizaxe.

9. Presenta actividades de grupo e individuais.

10. Facilita estratexias de aprendizaxe (como buscarinformación, como resolver problemas,…)

DIMENSIÓNS INDICADORES 1 2 3 4 5

1. Detecta os coñecementos previos a cada tarefa deaprendizaxe.

2. Revisa, con frecuencia, os traballos propostos na aula efóra dela.

3. Proporciona a información necesaria sobre a resolucióndas tarefas e como pode melloralas.

4. Corrixe e explica de forma habitual os traballos e asactividades do alumnado e dá pautas para a mellora das súasaprendizaxes.

5. Utiliza sistematicamente procedementos e instrumentosvariados de recollida de información.

6. Utiliza suficientes criterios de avaliación que atendan dexeito equilibrado á avaliación dos diferentes contidos e dascompetencias clave.

7. Favorece os procesos de autoavaliación e coavaliación.

8. Propón novas actividades que faciliten a adquisición deobxectivos cando estes non foron alcanzadossuficientemente.

9. Propón novas actividades de maior nivel cando osobxectivos foron alcanzados con suficiencia.

10. Informa dos resultados aos estudantes e ás súas familias

DIMENSIÓNS INDICADORES 1 2 3 4 5 Motivación doalumnado

1. Proporciona un plan de traballo ao principio de cadatarefa.

2. Utiliza distintos recursos para introducir a unidade(lecturas, cancións, vídeos, debates, diálogos...).

3. Relaciona as aprendizaxes con aplicacións reais ou coasúa funcionalidade.

4. Informa sobre os progresos acadados e as dificultadesatopadas.

5. Relaciona os contidos e actividades cos intereses doalumnado.

6. Estimula a participación activa dos estudantes na clase.

7. Promove a reflexión sobre os temas tratados.

Mecanismos de revisión, avaliación e modificación da programación didáctica

A programación didáctica vaise revisar segundo se vaian rematando as diferentes unidades didácticas,pero tamén durante a implementación das mesmas, xa que nos podemos atopar con determinadoscontidos que é preciso engadir ou eliminar segundo se vaian desenvolvendo as diferentes unidades. No momento da revisión, ao detectárense necesidades pasarase a incluír actividades, tanto parapotenciar a oralidade, a escrita, ou os contidos socioculturais que vexamos necesarios. Indicadores

1 2 3 4 5

1. Adecuación do deseño das unidades didácticas, temas ouproxectos a partir dos elementos do currículo.

2. Adecuación da secuenciación e da temporalización das unidadesdidácticas / temas / proxectos.

3. O desenvolvemento da programación respondeu á secuenciacióne a temporalización previstas.

4. Adecuación da secuenciación dos estándares para cada unha dasunidades, temas ou proxectos.

5. Adecuación do grao mínimo de consecución fixado para cadaestándar.

7. Vinculación de cada estándar a un ou varios instrumentos para asúa avaliación.

8. Asociación de cada estándar cos elementos transversais adesenvolver.

9. Fixación dunha estratexia metodolóxica común para todo odepartamento.

10. Fixación dunha estratexia metodolóxica común co resto dedepartamentos de linguas (TIL)

11. Adecuación dos materiais didácticos utilizados. 12. Adecuación das pautas xerais establecidas para a avaliacióncontinua: probas, traballos, etc.

13. Adecuación dos criterios establecidos para a avaliación final 14. Adecuación dos criterios establecidos para a avaliaciónextraordinaria.

15. Grao de desenvolvemento das actividades complementarias eextraescolares previstas.

16. Adecuación dos mecanismos para informar ás familias sobrecriterios de avaliación, estándares e instrumentos.

17. Adecuación dos mecanismos para informar ás familias sobre oscriterios de promoción.

18. Adecuación do seguimento e da revisión da programación aolongo do curso.

19. Contribución desde a materia ao plan de lectura do centro. 20. Grao de integración das TIC no desenvolvemento da materia. 21. Adecuación dos criterios establecidos para o seguimento dematerias pendentes. [Só para ESO e bacharelato]

22. Adecuación dos criterios establecidos para a avaliación desasmaterias pendentes. [Só para ESO e bacharelato]

23. Adecuación dos exames, tendo en conta o valor de cadaestándar.

24. Adecuación dos programas de apoio, recuperación, etc.vinculados aos estándares.

25. Adecuación das medidas específicas de atención ao alumnadocon NEAE.

Observacións:

Actividades extraescolares e complementarias

Desde o departamento de Lingua e literatura, entendemos que as actividades complementarias eextraescolares forman parte da docencia, de aí que o profesorado poderá esixir a realización dunhatarefa sobre unha actividade complementaria ou extraescolar a todo o alumnado ou a aquel que nonparticipe nela (resumo da obra teatral, traballo sobre a exposición...). Para o curso 2019-2020 estánprevistas as seguintes actividades complementarias e extraescolares:

• Celebración da Semana das letras galegas no mes de maio dedicado ao escritor RicardoCarballo Calero en colaboración co Equipo de Dinamización Lingüística.

• Celebración da Semana das letras portuguesas no mes de abril coa finalidade de achegar epotenciar o coñecemento da cultura portuguesa.

• O alumnado de Segunda Lingua Estranxeira: portugués, poderá realizar unha actividadeformativa a través da lectura e comentario da mesma sobre a figura de J. Saramago.Participaremos nas Jornadas José Saramago que se vai realizar na cidade de Pontevedra nomes de decembro.

• Posibilidade de asistir a algunha representación teatral, proxección de filmes ou exposiciónsque o Departamento considere de interese para a formación do alumnado.

• O Departamento tamén participará en todas aquelas actividades complementarias eextraescolares (teatro, animación á lectura, ludoteca, etc.) que teñan como obxectivo potenciara lingua e a cultura galegas nos concellos de Ponteareas ou O Covelo, para o que colaboraráestreitamente co Equipo de Dinamización Lingüística do Centro.Estas actividades poderanse ver ampliadas coas ofertas que se nos acheguen ao longo do

curso. Porén, sempre se procurará que as actividades atinxan de forma equilibrada a todos os niveiseducativos.

ACTIVIDADE TRIMESTRE DESCRICIÓN

Intercambio de misivas cuncentro estranxeiro de linguaportuguesa

Todo o ano lectivo Intercambio de cartas entre osgrupos de primeiro ciclo da ESOdo IES do Barral

Jornadas J. Saramago 1º Trimestre Asistencia ás Jornadas JoséSaramago que se vandesenvolver na primeira semanado mes de decembro 2019. Encolaboración coa Universidadede Vigo

Teatro 1º ou 2º Trimestre Asistencia a obras de teatroorganizadas polos concellos dePonteareas ou O Covelo(pendentes aínda pordeterminar). Asistencia á obraLeonardo e os fontaneiros porparte de Ubu Teatro (data porconfirmar)

Visita a raia minhota 2º Trimestre O alumnado de Portuguéspoderá visitar a localidade deVilanova de Cerveira e realizarunha lectura conxunta da obrade Luandino Vieira

Semana das letras portuguesas 3º Trimestre O 24 de abril celebraremos o díade Portugal con actividades dedinamización da linguaportuguesa

Semana das Letras 3º Trimestre Actividades arredor da figurahomenaxeada no Día das LetrasGalegas

ANEXOS

RÚBRICAS

Rúbrica para avaliar a oralidade na clase de Lingua e Literatura GalegaPorcentaxe na nota de avaliación: 20 %

0 PUNTOS

Nuncaemprega alinguagalega nassúaexpresión.

0,5 PUNTOS

Algunhas vecesexprésase engalego.

1 PUNTO

Esfórzase porusar a lingua. É conscientedas propiasdificultades.

2 PUNTOS

Emprega oidioma contotaldesenvoltura e en calquerasituación.

NOTA

NOMEALUMNA/O

1ª AVALIACIÓN

2ª AVALIACIÓN

3ª AVALIACIÓN

Rúbrica para a Avaliación dos traballos de investigación con presentación informática

CRITERIOS Excelente(4-5)

Bo(3-4)

Aceptable(3-2)

Baixo(2-1)

Nulo(1-0)

Elementosexternos

Portada Aparece o título, un subtítulo,unha imaxe e o autor/a.

Aparece o título, unha imaxe e autor/a.

Aparece o título e o nome do autor/a.

Aparece o título.

Non aparecenada

Índice Inclúe uníndice conreferencia ao númerode diapositiva eaos apartados.

Inclúe un índice con todo pero sen referencia aonúmero de diapositiva.

Inclúe un índice pero sen algúndos apartados.

Inclúe un índice mal elaborado ouconfuso.

Non inclúeíndice

Fontes Utilizoutodos os recursos efontes recomendados e achegououtros adecuados.

Utilizou a maioría dos recursos e fontes e achegoualgǵ un outro

Utilizou bastantes dosrecursos e fontes deconsultarecomendados

Utilizou só algúns dos recursos e fontes de consultarecomendados

Non utilizouos recursos efontes de consulta recomendados

Presentación Empregaunhatipografíaadecuada econ estilos

Empregaunhatipografíaalgounificada

Exceso defontes eestilos

Non hailimpeza eempregadiferentestipos de letra

Fonteilexible eestiloconfuso

Elementosinternos

Adecuación Os puntosestándesenvolvidos

A maioríados puntosestándesenvolvidos

Sódesenvolve ametade dospuntos

Sódesenvolvealgúnspuntos

Non sedesenvolvenos puntos dotraballo

Coherencia ecohesión

Parágrafosbenestruturadose uso demarcadoresdo discurso

Parágrafosalgoestruturadose uso demarcadoresdo discurso

Parágrafospoucoestruturadose poucosmarcadores

Parágrafosmalestruturadose 1 ou 2marcadores

Parágrafosmalestruturadose senmarcadores

gramaticalidade

Non presentaerros

Algún erropuntual

Varios erros,pero nonreiterados

Numerososerros

Os errosdificultan acomprensión

Riquezaléxica

Léxico rico,variado epreciso

Léxico rico evariado

Léxicovariado eadecuado

Léxico algoinadecuado

Léxicoinadecuado

ortografía Sen erros Erros Varios erros Numerosos Erros

puntuais erros abundantesnosparágrafos

Investigación

Contidos Desenvolvetodos ospuntos necesarioscon contido relevante.

Desenvolve boa parte dospuntos necesarioscon contido relevante.

Desenvolvea metade dos puntos necesarioscon información relevante.

Desenvolve menos dametade dos puntos necesariosou o seu contidonon é relevante.

Carece de informa- ción relevante.

Imaxes Inclúe ilustracións egráficas pertinentes, que lle foron solicitadas.

A maiorparte das ilustracións son pertinentes .

Aproximadamen te ametade das ilustraciónsson pertinentes

Inclúepoucas ilustracións pertinentesou caseningunha dassolicitadas.

Non inclúe as ilustra- cións solicitadas.

Estrutura Respecta a estrutura solicitada.

Presentaunha división en apartados adecuada.

O traballo presentaalgún apartado ou subapartado moi breve oumal dividido.

O traballo presentavarios apartados ou subapartadosmoi breves e mal divididos.

O traballo non presenta apartados ninsubapartados

Conclusión Acaba cunhadiapositivana que resume aideaprincipal e expón as consecuencias en 3 ou 4liñas.

Acaba cunhadiapositivana que oresumo é demasiado extenso pero expón adecuadamente as consecuencias

Acaba cunhadiapositivana que oresumo é demasiado extenso e/ouas conclusións constitúen untópico.

Acaba cunhadiapositivana que oresumo é demasiado xenérico ecarece deconclusións.

Carece de diapositivaou textode conclusión

ÍndiceIntrodución..............................................................................................................................................2

Introdución e contextualización........................................................................................................2Programación da Educación Secundaria Obrigatoria..............................................................................4

Introdución........................................................................................................................................4Contidos e concrecións para cada estándar de aprendizaxe avaliable por cursos.................................10 1º ESO..................................................................................................................................................10

Lingua galega e literatura. 1 ESO.....................................................................................................10 Segunda Lingua Estranxeira: Portugués. 1º ESO............................................................................16Investigación e Tratamento da Información.....................................................................................22

2º ESO..................................................................................................................................................28Lingua galega e literatura. 2º ESO...................................................................................................28 Segunda lingua estranxeira: portugués. 2º ESO..............................................................................40Oratoria.............................................................................................................................................47

3º ESO...................................................................................................................................................55 Lingua galega e literatura. 3º ESO..................................................................................................55 Segunda lingua estranxeira: portugués. 3º ESO..............................................................................61

4º ESO...................................................................................................................................................67Lingua galega e literatura. 4º ESO...................................................................................................67 Segunda Lingua Estranxeira. Portugués. 4º ESO............................................................................81

Temporalización dos contidos por núcleos temáticos...........................................................................90 Avaliación.............................................................................................................................................91

Lingua galega e literatura. 1º ESO..................................................................................................91Segunda Lingua Estranxeira: Portugués. 1º ESO.............................................................................95Investigación e Tratamento da Información.....................................................................................99 Lingua galega e literatura. 2º ESO..................................................................................................99Segunda lingua estranxeira: Portugués. 2º ESO.............................................................................105Oratoria...........................................................................................................................................108 Lingua galega e literatura. 3º ESO................................................................................................108 Segunda lingua estranxeira: Portugués. 3º ESO............................................................................112Lingua Galega e Literatura. 4º ESO...............................................................................................116 Segunda Lingua Estranxeira: Portugués. 4º ESO..........................................................................123

Procedementos específicos de avaliación na ESO..............................................................................127 Modelo de traballo para a recuperación da materia pendente de anos anteriores..............................134Metodoloxía didáctica.........................................................................................................................134Materiais e recursos didácticos. Tecnoloxías e Abalar........................................................................135Educación en valores transversais.......................................................................................................137 Reforzo educativo..............................................................................................................................138Programación no bacharelato..............................................................................................................142

Introdución.....................................................................................................................................142Contidos e desenvolvemento por cursos e materias............................................................................144

Lingua Galega e Literatura. 1º Bacharelato....................................................................................144 Lingua e Literatura Galega. 2º Bacharelato...................................................................................149Literatura universal contemporánea...............................................................................................154Segunda Lingua Estranxeira: Portugués. 1º Bacharelato...............................................................156Avaliación no bacharelato..............................................................................................................171 1º Bacharelato. Lingua Galega e Literatura...................................................................................171 Lingua Galega e Literatura. 2º Bacharelato...................................................................................176Literatura universal.........................................................................................................................183 Segunda Lingua estranxeira: Portugués. 1º Bacharelato...............................................................186 Segunda Lingua estranxeira: Portugués. 2º Bacharelato...............................................................187Procedementos de avaliación no bacharelato.................................................................................191Metodoloxía didáctica no bacharelato............................................................................................193

Educación en valores......................................................................................................................194Atención á diversidade...................................................................................................................194Contribución do departamento á convivencia no centro................................................................195Tratamento e fomento da lectura....................................................................................................195Tratamento e fomento das TIC.......................................................................................................195Indicadores de logro para valorar a práctica docente.....................................................................195Mecanismos de revisión, avaliación e modificación da programación didáctica...........................198Actividades extraescolares e complementarias..............................................................................200

ANEXOS.............................................................................................................................................202RÚBRICAS....................................................................................................................................202

PROGRAMACIÓN CURSO 2019 - 2020 DEPARTAMENTO LINGUA … Así mesmo, queremos facer constar que a...

Documents

Transcript of PROGRAMACIÓN CURSO 2019 - 2020 DEPARTAMENTO LINGUA … Así mesmo, queremos facer constar que a...