PRiNÜPE VKNf fDirua nolanahi askatzeko dirun-etxeak (bankoak) dituzten trabak, arinduko ornen ditu...

4
PRiNÜPE > VKNff SUPLEMENTO MENSUAL DE LA REVISTA, DESTINADO AL FOMENTO DEL VASCUENCE DIPUTACIÓN FORAL DE NAVARRA DELEGADO DIPUTADO: M. J. URMENETA Pamplona - Mayo - 1966 DIRECTOR: J. E. URANGA Aralarko Ostatu berria "~ \ - - Aralarko Elizaren ikusbidea geroko Ostatu berriarekin. Ñapar etxegille Cia eta Artea- ga jaunen aurre-eginkizuna. Aurki Aurre- eginkizunaren baimena eta bere urbillen eraikitzearen berriak izango ditugu. NAPARROKO BIZIA (Maiatzak 20) Queipo de Llano jaun agurga- rria bere eginkizun berrieri lotu da Naparroko zaindaritzan Go- bernadore bezala. Diputazioan gaur ditugun gi- zonek bigarren urtea bete dute beren egintzako jarralkitan. Orai arte egindakoa: industri kon- tuan eman dituzten urratsak oso onak izan dirá. Diru asko sartu da eta langile askorentzat irabaz- bidea ekarri du. Gañera, Napa- rroko bazter guzitan banatzen dijoaz lantegi berriak. Urte gu- txi barne bilduko dirá ereintza onen fruitu ugariak. Beste eginkizun batzutan ezin dugu ori bera esan. Nekazalgoak eta aberezaintzak larri ikusten dute beren burua; gutxi, oso gu- txi da egin dena. Orai asiko ornen dirá behar bezala lagun- tzen. Lenbailen obe... Mendi, bideberri eta erakus- ketan ere asmo onik ez da falta. Bideberritan 250 millonen lana da uda ontan egiteko emana de- na. Iruñetik Alsasuko bidean era Tafalla aldera, hatez ere. Tude- la aldean ere ari dirá gogotik. Esan behar da Tudela dugula ge- hiena aurreratzen ari denetarik bat. Toma posesión de su cargo el nuevo Gobernador Civil, Excmo. Sr. Queipo de Llano, Conde de Torano. Ha cumplido dos años de ges- tión la actual Diputación. Se considera que los trabajos rea- lizados para el desarrollo han dado buen resultado en la in- dustrialización tanto por su vo- lumen (en capital y puestos de trabajo) como en distribución geográfica, pues se ha consegui- do que las fábricas no se con- centren en la capital. En este as- pecto se considera muy merito- rio el esfuerzo de cooperación de los Ayuntamientos navarros. El fruto de esta cooperación se re- cogerá dentro de pocos años. En los demás aspectos del de- sarrollo ix> se han conseguido efectos tan importantes, aunque los programas relativos a agri- cultura y ganadería, montes, ca- rreteras y cultura han de mere- cer sin duda una atención prefe- rente a partir de este momento. En carreteras hay obras con- tratadas por importe de 250 mi- llones de pesetas. Estas obras empezarán a verse este verano. Las más importantes correspon- den a la comunicación de Pam- plona con Alsasua y Tafalla y a la red radial de Tudela. Tudela es uno de los puntos de Navarra que más va progresando. Mundufío prtaeraR EspañaKo berriak (Maiatzak 20) Gibraltar déla ta, Madrid eta Lon- dres elkar izketan asiak dirá. Ez da lur aundia: malkor bat. Alare, itsa- so aietako giltza uraxe da. Eta ga- rai batez orai baño gehiago. Ogeitabost milla jende bizi dirá aitzarri artan; xinurri kafia? Duela 250 urte, Españako erregen arteko eztabaidak ongi baliatu zituzten "n- glesek, sudurrak an sartzeko. Ate- ratzeak lan emango du. Alemani aldera jotzen badugu aize obeak eldu zaizkigu: Europan batasuneko atariak jotzen baditu la- gundua izango déla, agertzera eman dio Bonn'ek, Españako gobernuari. DIRU KONTUAN Dirua nolanahi askatzeko dirun- etxeak (bankoak) dituzten trabak, arinduko ornen ditu gobernuak. Alare, etxe-lur eta orubia, jatekoak eta bizitegi aberatsegiak saldu-erosiz ibiltzeko balinbada, berriz ere tra- bak sortuko dirá. Iruñen laister egingo duten auto- mobilaren erakusketa egin Ja Ma- dril'en. AUTHI, auen izena. Rusiarekin ere artu-emanetan sar- tu behar ginukela diote, Españako zonbait gizon ospetsuk. Munduaren itzuliak! «Mail goratze» Plan de Desarrollo delakoan, bigarren sayoa prestatzen ari dirá. Nekazalgo eta aberezaintza lagunduko ornen dituzte. Burgosko putzuak ere ematen izan behar dute neurri polita. Berrogeita amar milla kilo petróleo botatzen ornen du, egunean, putzu bakoitzak. Merkatuko dute oraikoan? NASKETAK Bazter guzitan nasketak, aldi on- tan. Ikaskintzan, estudianteak ez di- rá konten. Beren buruzagi, aintzin- ! dari edo, nahi den bezala erranik; \ buru egiteko artzen dituzten oien ! aukeratzeko modua berritu nahi lu- I kete. La atención nacional está puesta en las conversaciones sobre Gibral- tar entre España e Inglaterra. Gi- braltar es una roca que tiene una gran importancia estratégica por do- minar la puerta del Mediterráneo. Hoy es base naval y estación de car- boneo. Tiene 24.000 habitantes. Fue capturado por la flota anglo-holan- desa durante la guerra de Sucesión, cuando luchaban por la Corona de España las Casas de Austria y de Borbón. Inglaterra aprovechó esta guerra para apoderarse de un punto tan importante en el orden militar que figura como colonia inglesa ha- ce más de 250 años. El Gobierno Alemán, por med'.o de su Ministro de Asuntos Exterio- res ha declarado que apoyará a Es- paña, si ésta desea asociarse en el Mercado Común. Según manifiestan las revistas de Economía se van a suavizar las res- tricciones de préstamos de los Ban- cos, pero aquellas restricciones se mantendrán cuando la finalidad sea lacapara* mercancías esperando a que suba su precio, especular con terrenos de construcción, o cons- trucción de pisos de lujo sin capi- tal inicial suficiente. En Madrid han sido presentados al público los automóviles de turis- mo AUTHI, que van a ser construí- dos en Pamplona. Algunas opiniones autorizadas es- pañolas (entre otras las de los Sres. Martín Artajo y Areilza, ex-Minis- tro y ex-Embajador respectivamente) han explicado la conveniencia de que España debe entablar relacio- nes diplomáticas con Rusia. Han empezado los trabajos de preparación del II Plan de Desarro- llo Económico y Social, confirmán- dose que pondrá su mayor esfuerzo en el desarrollo de la agricultura y la ganadería. Cada vez aparecen como más in- teresantes los yacimientos de petró- leo de Burgos cuya producción es de 55 toneladas por pozo y día, pro- ducción que se considera muy ren- table. Han tenido lugar diversos movi- mientos estudiantiles que desean una reorganización de sus órganos representativos. VIET-NAM Budistak ez dute begi onez ikusten Ipar-Ameriketak lagunduta buru egiten duen gobernamendua. Elkar ar- tu nahi lukete, amerikanoak beren etxera bialdu ta, erriaren gogoa ikusiz agintariak aukeratzeko. Indar aundiko mobimendua da eta arrisku aundian bezala jotzen dute eskuinekoek an luketen egitekoa. Ala-ta-ola, ogeitabost urte badaramazki Viet-Nam- eko erri gaizoak su bizian erretzen. Japón sartu zakion lehenik; Frantzia'gandik berexteko izan zituzten isti- lluak, gero; eta orai, auí POLONIA 966'gn urtean, errege odoleko jaun aundi batek be- re meneko serbitzari guziekin, bataioko urak artu zi- tuen Polonian. Aurten, mila urte betetzea ospatu dute ango eliztarrek, Wiszynki kardinalaren inguruan. Aita Saindua joatekoan ere ibili zen eta ango agintarien tra- bak eragotzi diote. Festa ori déla ta, alemán eta beren arteko gorroto guziak bazterrera uzteko eskatu dute eliz-artzaiek. Poloniak ogeitamar milion arima ditu, eta gehienak katoliko. Agintari komunistak dituzte. Alemaniako be- renganatu zuten lurrari esker industri ona sortu zaio; etorkizunik aundiena, ikatza. TXINA Azken berria. Txinak bota du bere atomika. Asieran usté izan den baño aundiagoa, naski. Hidrogeno'zko aunditakoa. En el Viet-Nam, los Budistas se oponen al Gobierno Militar apoyado por los Estados Unidos y propugnan el armisticio, la retirada de los americanos y unas elec- ciones en todo el país para decidir el futuro Gobierno. El movimiento budista es muy importante y se estima como peligroso para la política occidental en Asia. El desgraciado país del Viet-Nam lleva ya un cuarto de siglo de guerra (Invasión del Japón, Guerra de Indepen- dencia contra Francia, y la actual guerra civil). En el año 966 un príncipe polaco llamado Mieszko abrazó el cristianismo con todos sus subditos. El pue- blo de Polonia ha celebrado el milenario bajo la presi- dencia del Cardenal Wiszinski, no habiendo acudido S.S. el Papa por la oposición del Gobierno. Con aquel motivo, el episcopado polaco ha hecho una invocación al pueblo recomendando el olvido de las mutuas ofen- sas entre alemanes y polacos. Polonia tiene hoy 30 mi- llones de habitantes, casi todos católicos. Su Gobierno es de tipo comunista y a consecuencia de las agregacio- nes de territorio alemán se ha transformado en un país industrial cuya principal riqueza es el carbón. Según algunas informaciones, la bomba experimen- tada en China es de las llamadas de Hidrógeno, de alta potencia. {Pasa a 2. a página)

Transcript of PRiNÜPE VKNf fDirua nolanahi askatzeko dirun-etxeak (bankoak) dituzten trabak, arinduko ornen ditu...

  • PRiNÜPE > VKNffSUPLEMENTO MENSUAL DE LA REVISTA, DESTINADO AL FOMENTO DEL VASCUENCE

    DIPUTACIÓN FORAL DE NAVARRA

    DELEGADO DIPUTADO: M. J. URMENETA Pamplona - Mayo -1966 DIRECTOR: J. E. URANGA

    Aralarko Ostatu berria

    "~\ - -

    Aralarko Elizaren ikusbidea geroko Ostatuberriarekin. Ñapar etxegille Cia eta Artea-ga jaunen aurre-eginkizuna. Aurki Aurre-eginkizunaren baimena eta bere urbillen

    eraikitzearen berriak izango ditugu.

    NAPARROKOBIZIA

    (Maiatzak 20)

    Queipo de Llano jaun agurga-rria bere eginkizun berrieri lotuda Naparroko zaindaritzan Go-bernadore bezala.

    Diputazioan gaur ditugun gi-zonek bigarren urtea bete duteberen egintzako jarralkitan. Oraiarte egindakoa: industri kon-tuan eman dituzten urratsak osoonak izan dirá. Diru asko sartuda eta langile askorentzat irabaz-bidea ekarri du. Gañera, Napa-rroko bazter guzitan banatzendijoaz lantegi berriak. Urte gu-txi barne bilduko dirá ereintzaonen fruitu ugariak.

    Beste eginkizun batzutan ezindugu ori bera esan. Nekazalgoaketa aberezaintzak larri ikustendute beren burua; gutxi, oso gu-txi da egin dena. Orai asikoornen dirá behar bezala lagun-tzen. Lenbailen obe...

    Mendi, bideberri eta erakus-ketan ere asmo onik ez da falta.Bideberritan 250 millonen lanada uda ontan egiteko emana de-na. Iruñetik Alsasuko bidean eraTafalla aldera, hatez ere. Tude-la aldean ere ari dirá gogotik.Esan behar da Tudela dugula ge-hiena aurreratzen ari denetarikbat.

    Toma posesión de su cargo elnuevo Gobernador Civil, Excmo.Sr. Queipo de Llano, Conde deTorano.

    Ha cumplido dos años de ges-tión la actual Diputación. Seconsidera que los trabajos rea-lizados para el desarrollo handado buen resultado en la in-dustrialización tanto por su vo-lumen (en capital y puestos detrabajo) como en distribucióngeográfica, pues se ha consegui-do que las fábricas no se con-centren en la capital. En este as-pecto se considera muy merito-rio el esfuerzo de cooperación delos Ayuntamientos navarros. Elfruto de esta cooperación se re-cogerá dentro de pocos años.

    En los demás aspectos del de-sarrollo ix> se han conseguidoefectos tan importantes, aunquelos programas relativos a agri-cultura y ganadería, montes, ca-rreteras y cultura han de mere-cer sin duda una atención prefe-rente a partir de este momento.

    En carreteras hay obras con-tratadas por importe de 250 mi-llones de pesetas. Estas obrasempezarán a verse este verano.Las más importantes correspon-den a la comunicación de Pam-plona con Alsasua y Tafalla y ala red radial de Tudela. Tudelaes uno de los puntos de Navarraque más va progresando.

    MundufíoprtaeraR

    EspañaKo berriak(Maiatzak 20)

    Gibraltar déla ta, Madrid eta Lon-dres elkar izketan asiak dirá. Ez dalur aundia: malkor bat. Alare, itsa-so aietako giltza uraxe da. Eta ga-rai batez orai baño gehiago.

    Ogeitabost milla jende bizi diráaitzarri artan; xinurri kafia? Duela250 urte, Españako erregen artekoeztabaidak ongi baliatu zituzten "n-glesek, sudurrak an sartzeko. Ate-ratzeak lan emango du.

    Alemani aldera jotzen baduguaize obeak eldu zaizkigu: Europanbatasuneko atariak jotzen baditu la-gundua izango déla, agertzera emandio Bonn'ek, Españako gobernuari.

    DIRU KONTUAN

    Dirua nolanahi askatzeko dirun-etxeak (bankoak) dituzten trabak,arinduko ornen ditu gobernuak.Alare, etxe-lur eta orubia, jatekoaketa bizitegi aberatsegiak saldu-erosizibiltzeko balinbada, berriz ere tra-bak sortuko dirá.

    Iruñen laister egingo duten auto-mobilaren erakusketa egin Ja Ma-dril'en. AUTHI, auen izena.

    Rusiarekin ere artu-emanetan sar-tu behar ginukela diote, Españakozonbait gizon ospetsuk. Munduarenitzuliak!

    «Mail goratze» Plan de Desarrollodelakoan, bigarren sayoa prestatzenari dirá. Nekazalgo eta aberezaintzalagunduko ornen dituzte.

    Burgosko putzuak ere ematen izanbehar dute neurri polita. Berrogeitaamar milla kilo petróleo botatzenornen du, egunean, putzu bakoitzak.Merkatuko dute oraikoan?

    NASKETAK

    Bazter guzitan nasketak, aldi on-tan. Ikaskintzan, estudianteak ez di-rá konten. Beren buruzagi, aintzin-

    ! dari edo, nahi den bezala erranik;\ buru egiteko artzen dituzten oien! aukeratzeko modua berritu nahi lu-I kete.

    La atención nacional está puestaen las conversaciones sobre Gibral-tar entre España e Inglaterra. Gi-braltar es una roca que tiene unagran importancia estratégica por do-minar la puerta del Mediterráneo.Hoy es base naval y estación de car-boneo. Tiene 24.000 habitantes. Fuecapturado por la flota anglo-holan-desa durante la guerra de Sucesión,cuando luchaban por la Corona deEspaña las Casas de Austria y deBorbón. Inglaterra aprovechó estaguerra para apoderarse de un puntotan importante en el orden militarque figura como colonia inglesa ha-ce más de 250 años.

    El Gobierno Alemán, por med'.ode su Ministro de Asuntos Exterio-res ha declarado que apoyará a Es-paña, si ésta desea asociarse en elMercado Común.

    Según manifiestan las revistas deEconomía se van a suavizar las res-tricciones de préstamos de los Ban-cos, pero aquellas restricciones semantendrán cuando la finalidad sealacapara* mercancías esperando aque suba su precio, especular conterrenos de construcción, o cons-trucción de pisos de lujo sin capi-tal inicial suficiente.

    En Madrid han sido presentadosal público los automóviles de turis-mo AUTHI, que van a ser construí-dos en Pamplona.

    Algunas opiniones autorizadas es-pañolas (entre otras las de los Sres.Martín Artajo y Areilza, ex-Minis-tro y ex-Embajador respectivamente)han explicado la conveniencia deque España debe entablar relacio-nes diplomáticas con Rusia.

    Han empezado los trabajos depreparación del II Plan de Desarro-llo Económico y Social, confirmán-dose que pondrá su mayor esfuerzoen el desarrollo de la agricultura yla ganadería.

    Cada vez aparecen como más in-teresantes los yacimientos de petró-leo de Burgos cuya producción esde 55 toneladas por pozo y día, pro-ducción que se considera muy ren-table.

    Han tenido lugar diversos movi-mientos estudiantiles que deseanuna reorganización de sus órganosrepresentativos.

    VIET-NAMBudistak ez dute begi onez ikusten Ipar-Ameriketak

    lagunduta buru egiten duen gobernamendua. Elkar ar-tu nahi lukete, amerikanoak beren etxera bialdu ta,erriaren gogoa ikusiz agintariak aukeratzeko. Indaraundiko mobimendua da eta arrisku aundian bezalajotzen dute eskuinekoek an luketen egitekoa.

    Ala-ta-ola, ogeitabost urte badaramazki Viet-Nam-eko erri gaizoak su bizian erretzen. Japón sartu zakionlehenik; Frantzia'gandik berexteko izan zituzten isti-lluak, gero; eta orai, auí

    POLONIA966'gn urtean, errege odoleko jaun aundi batek be-

    re meneko serbitzari guziekin, bataioko urak artu zi-tuen Polonian. Aurten, mila urte betetzea ospatu duteango eliztarrek, Wiszynki kardinalaren inguruan. AitaSaindua joatekoan ere ibili zen eta ango agintarien tra-bak eragotzi diote. Festa ori déla ta, alemán eta berenarteko gorroto guziak bazterrera uzteko eskatu duteeliz-artzaiek.

    Poloniak ogeitamar milion arima ditu, eta gehienakkatoliko. Agintari komunistak dituzte. Alemaniako be-renganatu zuten lurrari esker industri ona sortu zaio;etorkizunik aundiena, ikatza.

    TXINAAzken berria. Txinak bota du bere atomika. Asieran

    usté izan den baño aundiagoa, naski. Hidrogeno'zkoaunditakoa.

    En el Viet-Nam, los Budistas se oponen al GobiernoMilitar apoyado por los Estados Unidos y propugnanel armisticio, la retirada de los americanos y unas elec-ciones en todo el país para decidir el futuro Gobierno.El movimiento budista es muy importante y se estimacomo peligroso para la política occidental en Asia. Eldesgraciado país del Viet-Nam lleva ya un cuarto desiglo de guerra (Invasión del Japón, Guerra de Indepen-dencia contra Francia, y la actual guerra civil).

    En el año 966 un príncipe polaco llamado Mieszkoabrazó el cristianismo con todos sus subditos. El pue-blo de Polonia ha celebrado el milenario bajo la presi-dencia del Cardenal Wiszinski, no habiendo acudidoS.S. el Papa por la oposición del Gobierno. Con aquelmotivo, el episcopado polaco ha hecho una invocaciónal pueblo recomendando el olvido de las mutuas ofen-sas entre alemanes y polacos. Polonia tiene hoy 30 mi-llones de habitantes, casi todos católicos. Su Gobiernoes de tipo comunista y a consecuencia de las agregacio-nes de territorio alemán se ha transformado en un paísindustrial cuya principal riqueza es el carbón.

    Según algunas informaciones, la bomba experimen-tada en China es de las llamadas de Hidrógeno, de altapotencia.

    {Pasa a 2.a página)

  • PRINCIPE DE VIANA MAYO 1966

    Aurrera beti NaparroaAdiskide on batek zuzendu ta gu-

    re eskuetaratu da «PRINZIPE DEBIANA» ateratzen asi dan, illerokoanoski, bi orriko zenbaki bat.

    Lenbiziko lerroetan agertzen daidatzia, «Euskera zabaltzeko» argi-taratzen dala illeroko au. Sendo penonek, ¿ñor er du poxtuko? euskal-dun zintzo ta egiazko naparradan guztia, gure iritziz. «Beñere ezdala berandu, zoriona datorrenean»,esaten dute erdeldunek, eta ala,onartu zagun, Naparroako Diputa-zioneak eskeintzen digun erosota-suna gaurko egunetan, ekiñaz gureindar guztiakin, zentzu osoakin, aldan guztia egiten, geron aldetik.

    Gure erri zar au, Euskaldunensorlekua da. Esan nai degu, napa-rrak gerala zugaitzaren zaiñ ta on-doa, eta beste gañerako Euskaidu-

    nak, ondo onen adarrak, nai ba de-zute, adar bezala guriagoak, apai-ñagoak, gaurko eran jarriagoak; ezordea sustrai aundiagokiak. Orixeaundiak (G. B.), bere Euskararen al-de egindako urraketan, agertu zigunargi ta garbi, Naparroa zela Euskerazabaldu zuna Gipuzkoa, Bizkaia etabeste anai guztiari, gure izkuntzaberexi au, bere kutuntasun ta zora-garritasun guztiakin.

    Idaz-aurreko bezala datozte orainarteko Ierro ok, eta jarrai zagun az-tertuaz illeroko begiko au. Euske-raz esaten dunaz gaiñera, arkitzenditugu ere, beste zeinbait gai, edo-zeiñ izperringitan bezalaxe: gureerrietako berriak, atzerrietakoak,gertaera zarrak ta abar; bai baña,gai batek gelditu gaitu era bere-xian, bere gain oldozten zentzu

    EUSKAL BE5TA IGANTZINDIPUTAZIOAK ERATUA

    «Institución Príncipe de Viana»koEuskal Aintzindariek ez daude lo etabeti ari diré euskeraren alde zer-bait egiten. Yoan den Maiatzaren15'ean Igantziko errian euskal-bestapolit bat antolatu zuten. Bereartaneman zabezten erri ortako mutikota neskatiko euskaldunei eskuaraz-ko esaminetan irabazi zituzten sa-riak eta egun ortan ere ospatu zenBaztan, Bidaso ta Ultzama aldekobertsolarien txapelketa. Norgeiago-keta untan sei bertsolari aritu zireneta merezimendu guziarekin, MikelArotzamena lesakarrak lenbiziko sa-ria ardietsi zuen, bigarrena Mada-riaga aranaztarrarentzat izan zela-rik. Leiaketa ontan arizan direneta-tik, lau bertsolari berexi dituzte Na-farroako Txapelketa Nagusian ari-tzeko, auen artean: Arotzamena bianaiak, Madariaga ta Mujika. Laukobleri auek, Larraun ta alderdi ar-tako bertze lau oberenekin bateanariko diré, Iruñen egin gogo dutenAzken Txapelketa Nagusi ortan.

    Aurten Yainkoak lagun Euskalerriosoko Txapelketa egin bearra ornenda eta dagoneko Nafarroako euskalaintzindari oiek ernatu diré eta gu-re lurraldeko txapelketa moldatudute oberenak berexiak izan ditezengero Euskalerriko Txapelgo ortanNaparroaren izena aldeztu dezaten.

    Igantziko euskal besta ortan erearitu ziren Iruñeko «Mutiko AlaiaK»deitzen den batasuneko dantzariaK.eta baita ere Peru-Txiki parregiileairri-solasetan.

    Zorionak Igantziko aur euskaidu-nei eta beren guratsoeri eta gure go-resmen bizienak «Institución Princi-pe de Viana»ko euskal aintzindarie-ri eta segi dezatela gure euskerarenalde lana egiten.

    MAIATZALesakako xahar bati adittuketu

    nion berriki erran xahar au: «Ma-iatza, neskatx ederra bino alferra;otzak eta gosiak illa; bere alkia sua-ri eman ziona, menditik elurra ezekartzeagatik».

    Eztakit gure arteko erran onek—edo obekigo: Maiatza euskal ize-nak—, ikustekorik bai ote duen an-tziñeko erromatarren sinesteakin. Ezdut usté.

    Gure «Maiatza», «Maia» latiñe-tik eldu ote den erraten dute yakin-tsuek. Erromatar jentillen sinestean,delako «Maia» au, jainko-emaztebat zen. Arrosaz eta liliz apainduta-ko gazte eder baten irudian age1"-tzen zuten.

    Biak —Maiatza eta Maia— gazteederrak. Bino gurea, alferra. Eta eznolanahikoa: otzak eta gosiak illarterañokoa; elurra menditik ezekartzeagatik, berotzeko bere alkiasuari eman ziona.

    Folklorea eta Maia-Maiatzarenzalantzako artu-emanak alde baterabaztarturik, yo dezagun aurtengomayatzara. Neskatx gaztea izan ar-ren, etzaigu azaldu oraindik ez gaz-te ta ez eder. Eta bai sorguin-atsozikin, zirtzil, gosetua. Euria, lañoaeta otza izandu dirá bere lagunak.Karrika-dantza polita gauden urte-sasoiberako.

    Bino goazen kontuz. Ez da orain-dikan illa. Gaztetzen ahal da; bereedertasunak xoratzen ahal gaitu.Agian bai, Bada beharrik bazterre-tan. Eskertuko genioke. Batezere ne-kazariak. Etorri dedilla eder eta lan-gille. Lanik aski arkituko du.

    —x— —x— —x—Lantxo au akittu bezelaxe, iduri

    du gure Maiatza asarretu zaigula.Sekulan bezain argitsu ta pinpiriñagaur esnatu zaigu. Erran nahi ligu-ke bezela: «Zuen kontuak, kontu.Ni beti neskatx ederra, naiz alfe-rra».

    osoakin, Naparroko gaitan bearrez-koena dalakoz ta gure zaletasunaundiena berantzako daukagulakox,sortu giñan ezkeroz: «NEKAZARI-TZA ETA ABEREN» txokoa.

    Idatzi sakon bat irakurri degugai ontaz. Gure ustez, barren-ba-rrendik atera zaiola idazleari, etaez dijoa bidé okerretik bertan adie-razi nai diguna. Ñapar ta nekazaribezala jasotzen degu iritzi ori, etadenbora berean eskeintzen diogugure laguntza (txikia bear badaizango daña) ziñezkoa, illeroko or-tan agertzen dirán asmo begiko oieksendotzeko, eta gogoz gatoz gañe-ra lanera, guk dakigun pixka argi-taratzea. Illeroko orren orrietan, es-katzen du ere laguntza au eta egiaz-ko euskaldun danak, ¿ñola ukatu?

    Gure nekazaritza, batezere baso--etxetan ez dago errax aurreraizekoeran; bai baña egin diteken 'anadaña ordea... Gora-bera aundiguKdarabilzkigu garai ontan. Tinka aun-diak egin naiean belako aberastasti-naren billa, eta maizka bertan geldi-tuaz, askotan. Nekazaritzak ez dulaematen guk nai aiña, alde batetik,bestetik lan gogorra ta zikiña dala,baña beti gure burua astindu gabebear dan zentzuz gauzari begiratugabe. Ola ez dirá lanak erraxten,garbi egiteko bidean jartzen, uztaugariak biltzen.

    IOSEBA IMANOL

    Batzar Nagusiari BuruzJainko-erria (1-9) leku eta aldi guzitan begi onez artzcn ditu

    Jainkoak be re aurrean begironez eta zuzen jokatzen direnak. Ezbakarka, ordea» mulsoan, erri bezela, Bera epz ezagutu, eta zin-tzoki esanetara jarriak ikusi nai ditu. Ala egin zuen Israelgo erri-akln elkargo edo alianza, eta gero Xristok Kristau-Erria ots, ItunBerria, bere odolaz eraiki zuen. Xristori sinisten diotenak "ez aziustelçarritik erna-berrltuak, ezin usteldu danetik baño, Jainko bi-zi eta betikoaren itzez (I. P., 23) iritxi zerate izatera" enda autua,erre ge añeko apaizkundea, aberri santua, erri irabazia... beñolaerri ez ziñatenok orain errukia iritxi duzute" (I. P., 9, 10).

    Liburu santuen oñarri ontatik, Batzar Santuak dagokion ma-llan ezartzen du kristau-erri soilla; Gorputz Mistikoaren buru iza-nik Xristo. Bere soña ta zatia dan kristau erria, buru ori erantsiaeta josia egon bear baitu, buruak bizia ematekotan soña bear, so-ñak bizitzekotan burua bezela.

    Elizaren artu-emanetan, erri soillari ez dakio eman, bear bada,dagokion lekua, bakarren batek esan du erri xumeak ixilik entzun,zizíakoak artu eta dirua eman egin oi dula; egi piteen bat iduki le-zake esanera orrek. Bien bitartean, bataioz Xristoren izana etaaiera jazten du kristau erriak, ez izana, ots, gxazi santikorra ba-karrik, bai eta aiera ere Xristoren apezgoa, igurletza eta erre^e-tza, apezgoa, Jainkoari gorespen eta esker opariak eskeintzeko;igarletza* Xristoren lekuko edo testigu nunnai eta noiznai ager-tzeko; erregetza, azpiko grin eta indar ustelkorrak gaintzeko; or-taz, nai du Eliz Batzarrak erri soillaren dirdaiak argitu eta doto-retu dezala Xristoren korputz osoa.

    Orr iagako Bei lakSalbatore ondoko astea, aste aun-

    dia Orriagan! Mendialdeko erriak,zoin beren egunetan agerraldia egi-ten diote Ama politari. Auskilodenborako oitura. Aurten, gañera,Aita Sainduak mundu guzira zabal-du duen Barkamen Aundiko (Jubi-leo delakoaren) irabazbidea ginuen.

    Mayatzak 23; Auritze. Aurizta-rrak etxekoak ditugu, eta etxekogisa egin oi dituzte gauzak: bidégutxi ta zelai, eta iruzki delarikitzal ona. Meza entzun eta eguerdi-ko, etxera. Auritz-berrik ere ber-dintsu ditu bere egitekoak, ortze-gunean.

    Asteartea, 24.—Luzaidek badubidé gehiago: emezortzi km. bide-berriz; laster bidez, ez ambeáte.Nolanahi déla seietan etxcük areraeta bederatziak biltzen dirá anuie-ra orduko. Guardien etxoia ere, ten-tagarri, bidé ortan beti...

    Meza nagusi ondoan Orriagakoapez nagusiek gasna ta ogia —ar~noa ahantzi gabe—, eskeintzen di¿erriko agintarier. Luzaidek baka-rrik du berexkuntza au. Eta luzaida-rrak dirá bakarrik eskuaraz AmaBirjinari otoitz egiten diotenak m-guru guzian. Erdi negarrez erraría.

    Arzibar, Erro ta Ayezkua bertzeiru egunez etortzen direnak. Iruakgurutzeak soinean dituztela. Jende-alde aundiena eta gurutze pisuenakarzibar'darren gain. Erro aldekoakgurutze fin eta otoitz poíifcak. Ayez-kanuek ehun urten buruan beTituadute beilan Orriagara etortze au.

    Seriostasun latz badute iru crr.al-de auetako beilak. Batzuk ortoxik(oñutsien), eta gatinak er restan ani-tzetan, hunkigarri da arropa beltze-

    tan sartutako gizon aien otoitz do-ñua.

    Eta ori bai; batzuk eta bertzekAmari kezka ta arrangura guziak

    lenbaitlen erraiteko ezin-egoaa b^o-zean. Orriagako Ama! Zure izanditezela Auñamendiko bizkarrak;eta zure, Eskualerri gaixoa!

    ORRIAGAKO ANDRE MARIARIErro aldean ikusia dut

    pago aundi bat bilutsik,igaz geiegi moztu zuten daaurten daukagu zaputzik...

    Euskera zarra igesi doabaillara eder ontatik...Orriagako Ama maitea,zaindu, otoi, galtzetikl

    Udaberria dalarik ereaurten kukua mututu...

    Guraso zarrak euskeraz mintzo,semeak ezin aditu.

    Erro, Lintzoain, Mezkiritz, EsnozAunitz, Auritzperri, Loitzu,Karlo Magno ortxe autsi zun endakaltxa al baleza buru!

    Mayatza, 1966

    AZTIRI

    MUNDUKO GERTAERAKEGO-AMERIKA

    Jakina da erri onen aberastasuna; alare, aurreraateratzeko, aztapu aundiak arkitzen ditu bidean. Vene-zuelak agertzera eman du, Europan egin den Batasuna-ren antzeko zerbait sortu behar luketela. Ongi artuaizan da asmo au eta, bero beroan—Uztailan, izan ere—,Buenos Airesen biltzekoak dirá eskualde aietako gi-zonak.

    U. S. A.«Gemini IX» delako tresnaren ateratzea makurtu da.

    Bere bi gizonekin, iru egunez ibili beharra zen zerualde ortan. «Agena» izeneko beste zirta bidean billatueta zerbait egitekoak ziren arekin ere. Eta arrigarriena,aidean zintzilika utzitako gizon bat eskuratuko zuten.Oiek ziren asmoak.

    «Agenak» ezetz esan du, eta lurretik jasotzen asiorduko lertu ta auts biurtu da. Bi gizonak an dirá be-ren etxetan. Ilargira jendea bialtzeko anitz balio ornendu «Gemini IX» egitekoa den lanak.

    Ya es sabido la gran riqueza natural de los paíseshispanoamericanos y a la vez los graves problemas dedesarrollo económico y social que padecen casi todaslas naciones tan vinculadas a España. Hace unos díasVenezuela ha expuesto a las demás naciones la idea dedar un paso adelante organizando una Comunidad Eco-nómica parecida a la europea que facilite la soluciónde aquellos problemas. En el próximo mes de julio sereunirán en Buenos Aires representantes de todos lospaíses para decidir sobre esta feliz iniciativa de Vene-zuela.

    X X X

    Los americanos tenían ya todo preparado para rea-lizar uno de los experimentos del espacio más arries-gados. Una cápsula (Géminis IX) iba a permanecer tresdías en el espacio, ocupada por dos pilotos, realizandomaniobras con otro artefacto (el proyectil «Agena») yensayando entre otras cosas el salvamento de un hom-bre suspendido en el espacio. Pero el proyectil «Agena»se desintegró a poco de lanzarse y la operación se sus-pendió. Como es sabido, esta fracasada operación teníamucha importancia como preparación de la llegada delhombre a la Luna.

  • MAYO 1966 PRINCIPE DE VIANA

    IRUÑA

    ARALAR-KO YONDONI MIKELAINGERUA IRUÑEN

    Ohitura zahar guztiz eder bat egi-ten da aspaldidanik Bazko bihara-muneko astean Iruñen.

    Xede ortarako Iruñar jatorrak ur-tero biltzen dirá, Takonerako ingu-ruetan astelenaren arratsaldeko zaz-piterdiak urbil, Aingeruaren zai, Mi-serikordiako «Aingerutxoaren» alda-menean. Besarka bat elkar ematendute bi aingeruek, gero «réquiem»bat errezatu ondoren aspaldikogaixtakin eta lapur batzuen animenalde; badoaie Aralarko Aingeruaapezek eta jendeketak lagundurik,S. Nieolas-ko Parrokira, nun egitenduen egun artan bere leenbizikopausaldia.

    Gisa huntan ba darama AingeruakIruñen aste osoa, elizez-eliz han he-menka, baita ere bisitak egitenetxez-etxe erieri, ala ñola kolegio,konbentu eta Agintarien etxetan.

    Azken egunean Igandekari, etor-tzean bezala azken agurra ematenzaio sarrerako toki berberan Tako-nerako zelaian.

    Leenik San Lorenzo Elizan Mezanagusi bat ematen da predikuakineta bukatzen da zeremonia, lurraketa landarearen bedeinkatzearekin.

    Zenbait badoazi oñez apur batgeiago Miluzeko zubiraño, non abia-tzen diré Aingeruaren erematzaileakbere zaldietan itzulia egitera, Iruñe-rriko bidé llaburretatik barna bereAralar mendiko betiko egoitzara.

    Beste urte bat artio ba, Aingerugoresgarria, eta zaindu zazu gaitzguztietatik gure herria.

    ULTZAMAMaiatzaren 15-an Ultzamako ama-

    lau erriak kristau familia bat egi-ñik Belateko Amaren inguruan bil-du dirá. Aspalditik datorren oiturada. Goiz-goizetik erri guzietan nes-kak, mutillak eta aurrak ainziñakoeuskal jantziekin apaindu ziran. Goi-zeko zortzietan amalau erriak abia-tu ziran Alkozko errira. Bidem,

    Auzetik atera zirenei bildu zitzaiz-kieten beste errietakoak. Ikusgarriazan benetan Ultzamarren Ama Ze-rukoarengana joatea, bi erkan, er-dian beren elizetako Gurutzeak zi-tuztela. Bidé guzian Eliz Amaren as-moak eta kezkak gogoan zituztela,Belateko Amari kantuak eta otoi-tzak ziñez eskeñi zizkioten. Alkoz-ko erriak lorez eta zinzilikari ede-rrez apaindurik, kaleak eta bidé baz-tarrak txukun garbiturik ongi etorribero bat eskeñi zien beren senidei.Amaiketan Belateko Amarekin erri-ko kaletan barna ibillialdia ta kalenagusian Meza Santua. Elizan ezinkokatu baitziran an bildu ziran gu-ziak.

    Atsaldeko lauetan, Leizako abes-lariak saioaldi jator bat egin zuten.Txalo aldi gaitzak entzun zituzten.Arriturik gelditu giñan ain ederkikantatzen etzun-da. Ondoren, Ultza-mako dantzari berriak erriko pla-zan etziguten guxiago arritu. Nes-katx eta mutillak euskal erriko dan-tza politak berritu nai dituzte. Txo-raturik egon giñan dantzariei beg--ra. Zori onak, ongi irabaziak ditu-zute. Jarraitu aurrera. Arratsaldekozortzietan, Elizan Belateko Amariagur esan ondoren, goizean eginda-ko bidé beretik eta era berean de-nak abiatu ziran oñez beren erne-tara. Ezin bukatu degu Ultzamakobillera zoragarri onen antolazaleaizori on egiazkoenak eman gabe.

    L E I Z A

    Euskal-Erria berez abeslaria da.Euskaldunak bere biotzeko pozak,naigabeak eta asmoak maiz kantua-ren bidez agertzen ditu. Euskeraz-ko abestialdea aberatsa da benetan.

    Leizako errian orain sei illabete40 gizaseme ta neskatx, FlorencioIrurtia zuzendari dutela abesti ikas-keta asi zuten. Geroztik astean bi al-diz egiten zuten beren saioaldia,larunbate gabean eta igande goize-tan. Abeslari auen asmoak beti txa-logarriak izandu dirá: Elkartasuni,Erriaren gorapena, Abestiaren ja-kintza, beren erritarrei saio-aldiatsegingarriak eskeintzea.

    IOBUU ECO ¡asm

    Menditartean, ibaiaren bi erazetan, guxkurtuta dago Goizueta, ñaparerri polita. Aspaldi batean burni-olak ugari zitun. Gero meatze, edo mi-natan, tarteka, tarteka lana sortzen da. Lan onek bizia ematen du aldebatera baño bestera ondore txarrak ere utzitzen dizkigu: langilleetan «si-licosis» deritzaion gaitza eta Urumean amorraian ondamena.

    Baserri pranko badauzka Goizuetak, baño banaka, banaka, ustutzenari dirá. Orain ere badijoaz Alkaxarra, Danbolinborda eta Kuxiñenekoak...gerok ikusten ditugula ogeitabost gutxienez ustu dirá.

    Bost auzotan banaturik daude Goizuetako baserriak, bakoitzean amar-amabost badaude. Ura eta argia geienak jarria daukate eta ez daukatenakjartzeko asmo edo bideetan daude. Oraiñ bearrezkoak dirá bideak automo-bill edo beribilletan baserri oietara urbiltzeko. Beren astoakin «goti etabetti» denbora, edo beta asko galtzen dute gure baserritarrek

    Naparroko Diputazioak laguntzak eskeñiak dauzka, eunetik bostetik asieta irurogei eta amartaraño ¿Laguntza au dala ta bideak egin dituzten Na-parroko erririk izandu al da? Jakin nai genuke eta orri onetan bertanagertzera ezlitzake gaizki etorriko.

    Orain berriro, epaillaren 20'ean izan genun Berako albaitero dan Al-danondo jauna. Baserriko gauzetaz mintzatu zan euskeraz. Baserritar mor-doxka bildu zan eta berakin alkar izketan ere luzaro egondu ziran. Leitzarbat ikusi genuen, aranoarrak gutxi xamar, geiagorentzat tokia bazan. Bea-rrenetako gauza bezela bei bakoitzari berak nai duenean ura edateko tres-na jartzeko esan zioten, gaur merkea eta illabete gutxitan bere burua or-daintzen zuna zalakoz. Ori beñepein goizuetarrek egin bear luteke.

    Berriz ere etortzeko erarik baluke ongi etorria izango litzake Aldanon-do jauna.

    Ainbeste egunez lan gogorra eginondoren, Apollaren 17-an Parroki-ko zine saloian, gañezka erritarrezbeterik, lendabiziko agerraldia eginzuten. Txalo aldi beroak eta luzeak,berak merezi ainbatekoak jo zizaiz-kioten. Zorionak eta jarraitu zuenasmo bikañean. Jakin dugu iru edolau errietatik deituak izandu zera-tela. Beijondaizutela!

    Leizako errian Ikastola Profesio-nalak aurtengo udazkenean idiki-tzen din. Amalau urtetatik gorakomutikoak artzen dituzte. Garagar-illaren 20-an Leizako Ikastola be-rean izango dirá examiñak. Dator-ren Urrian ere berriz izango diráoraingoetan ongi ateratzen ez dira-nentzako eta eskatzen duten ber-rientzako. Ogei mutiko badira eska-tu dutenak. Ogeitaamarretaraño sar-tu ditezke. Jakiñen gañean egon, naiduzutenentzako bizitegia ere presta-turik daukazutela. Gai ontan berriguziak jakin naiez arkitzen zeratenguziak, galdetu zrzute zuzen bidéonekin: SR. DIRECTOR DE LASESCUELAS PROFESIONALES DELEIZA. Berriak eta errestasun gu-ziak pozik emango zaizkitzue.

    SANTESTEBAN

    Nekazaleak kezketan arkitzen di-rá, zergatik eraintzako denbora di-joa eta oraindik ia asiera bakarraeman diotela lurra apaintzeari; etabelaiak, arrigarrizko belar aldeakin,ebakitzeko prest daudela batzuek,eta ikusiz bi lanak, erain eta belarebaki, baten datortzela ta baten eziñegin dituztela, eta nai ta naiez, belarasko galduko zaiotela.

    ¿Erabakiko aldira nekazaleak be-lar-karobi edo belar-zilo eragitera?¡Zeñen ongi etorriko zaien egiñakizan ba zituzten olakoetan!

    ELIZONDO

    Baztandar eta ondoko errietakonekazari maiteak, aize txarrak zau-ritzen ditu zuen nekeak. Lur-langi-leak ezin arpatu eta zuen diru artzebideak, salmentarako aratxeak etatxerriak beren sarietan errekara-tuak. Denbora ilunak ok, baña ilun-tasun unen artean argi txiki batagertzen zaigu. Auxen da: denboragutin barnean gure artera etorrijcoda CAJA DE AHORROS MUNICI-PAL DE PAMPLONA. Baztangobaserriak nai ditu bere laguntzakinsendotu eta azkartu. Asmo aundiakdituzte nekazarien alde eta al dutenguztia eginen dute bizitasun obeagure bazter-etxetara ekarri naiez.Biotzez ematen diegu, gure esker-rak.

    BAZTAN ALDETIKLEKAROTZKO IKASTETXEA

    Baztango txoko politenetako ba-tean, leku zelaiean eta ballararen er-dian kokaturik dago Lekaritzko AitaKaputxinoen Konbentu ta Ikaste-txea, duela 75 urte Aita LlevanerasYaun agurgarri zena orko erretorezelarik eraikia. Igaro diren urteoietan 8.000 ikasle ibiliak diré, oraimundu zabalean edaturik Lekaro-tzko izena aipatzen dutela. Oroitza-pen hunkigarriak denentzat, baiikasle izandakoentzat ñola irakas-leentzat eta ohore aundia ere Napa-rro ta Euskalerriarentzat.

    Gizartea aurrera doa eta gizadia-rekin batean gauz guziak ere, ortazbada Aita kaputxinoek Ikasle bata-sunarekin batean Ikastetxe berriaeraiki bearra dute, lenagoko zaha-rraren inguruan eta aurrerapen gu-zietaz ornitua. Ikastetxe berri auEuropako oberenetakoa izanenornen da eta bai jakintza gaietan no-la kirol yostetak eta ikasleek beardituzten lasaitasunetaz, guzien ga-ñekoa. Baztandarrak ere aunitz poz-tutzen gara, Ikastetxe berri orrekgure eskualdeari ohore aundia ema-nen dio eta berriz ere Lekarotzkoizena Baztangoarekin batean munduzabalean edatuko da. Zorionak.

    Yoan den Apirillaren 26'ean ospa-tu konbentu ta Ikastetxe zaharrarendiamantezko eztaiak eta denbora be-rean Berriaren lenbiziko arriarenjartzea, besta ederrak eta hunkiga-rriak eginak dituztela. Iruñeko Ar-

    Ultzama egunko egunean

    Nafarroko Mendiaren Bale ederra Iruñetik 23 kilometrotara da-Orain bi urte Lizasoko erriaren salmentari buruz esamesa

    auniz eta izkribu geiegi izan zirenian Ultzamako izena mundu gu-zlan zabaldu zan.

    Baño, bearrik, ordudanik Ultzama aurrera joaten asia da.Datorren udazkenian Ultzamako amalau errietako eskolan adi-

    ñeko umienízako Eskolategi bateratu berria leen aHiz Mkiko da,amar milloi pezetako balioa izanen dueña, bale guziko neskatikoeta mutikoak, egunero beren errietatik autubusetan eramanik, Es-kolategi aundi bakar onían bilduko dirá e*nun osoan egoteko; baz-kari eta guzi bertantxe emango zaiote. Oitura den ikasketaz ga-ñera es^uneroko orduerdi bateko euskera ikastaldia izango dute Ul-tzamako umiek, bai ta soiñu eta euskal dantzen eraskusketak ere.

    Aiuntamenduak Arraiz eta Alkozko errien arteko "Lantepietakozelai zabal eta propioa" apaintzen eta moldatzen ari da. Toki onekargi-indarra, ura, eta bideak bear ditu.

    Lau lantegi edo fabrika dirá Ultzamara etortzeko asmotan di-renak. Oietatik aundiena Frantziako "Danone" izenezko ongl eza-gutua. Esnekiak edo esniarekin egiñikako mozkiñak egingo ditu.Fabrika onekin esnegintza indartu eta ugarituko daf

    Lantegi auek kanpora joateko gendearen joerako itzaldura eka.rriko dute, usté denez.

    Ultzamako "Abelazkera-Ikastegi" bat ipintzeko egiñalak etaurratsak ere emanak dirá.

    "Golf" Elkarteak «̂ olf yokatzeko zelaia prestatzeko az\en lanakegiten ditu. Elkarte onek "turismo" delakoaren zabaltzeko len-biziko bideak iriki dizkio Ultzamari.

    Baño guzien gañetik Ultzamako amalau erri enzietako urra-tserik onena elkartasuna izan da. Anaitasunak Ultzamari elkar-naia, poza, eta indarra eman dizkio. Auxe bai déla Nafarroko Errieta Baile guzientzako gauzarik premiatsu eta bearrezkoena Ultza-mak erakusten di pina.

    Ontaz gañera Ultzamako gaztedia bizikfra onaren aldeko as-moak ditu. Frontoi aundi eder ertsi bat e

  • PRINCIPE DE VIANA MAYO 1966

    PEDRO DEAXULAR (III)

    K I R O L A K

    Axularr-en Gvero liburuaren edi-zionea, erdal itzulpenarekin

    Orai berriki ateraia den GVERO liburuaren borzgarren edizionea*aipagarri da. leenbiziko aldiz dakarrelako erdarazko itzulpena. A. Villa-sante euskalzainak lan gaitza bururatu du, eta euskaraz ikasi nai du-tenendako egoki eldu da; orrialde bakoitxean ematen baititu biak, eus-kara eta erdara

    GVERO irakurgaiaren izenburu propioa hauxe da: "GVERO/BI PAR-TETAN / partitua eta berecia / JLEHENBICICOAN / EMAITEN DAADITCERA / cenbat caite eguiten duen, luca / mendutan ibiltceac,eguiteeoen / gueroco utzteac. / Bigarrenean quidatcenda... Axular Sa, /raco erretorae vildua... BORDEL.EN, G. Milanges Erregueren Imprima /caülea baithan. M. D, C. XLIII".

    Axularren iiburuak irurogei kapitulu edo buruxka ditu, —600— en batorrialdetako mintzo yori, eder, aberats eta yostakin batean; ainbesterai-ño, non toki askotan idazlariren solasen eztitasunean pulumpatzen ga-rela, gaiaren aria galzen dugun.

    Han emen, latin edo erdararen sintaxis usaiñeko hipérbaton eta esa-kerak kausitzen ditugu; aitortu behar da ori, Baiñan esan ere behar da,gramatikalariek batzutan zorrotzegi beren erreglak eramaten dituztela,esakunaren zentzua illundu arteraiño eta grazia gal-araziz.

    Ezen aipu andiko erdal idazlari batek (Barojak), idatz-estiloaz mintzodenean dio: "Hay incorrecciones que se aceptan, porque son más cómodasy expresivas, cuando estas irregularidades son una forma papular".

    "Flaubert en su Correspondencia se extraña de que los grandes es-critores no hayan sabido escribir (gramaticalmente). Así, Cervantes,Walter Scott, Balzac, Dickens, Dostoiewski, han sido considerados comoescritores incorrectos. La perfección, cierta clase de perfección en el es-tilo aburre".

    Huna zer dion Axularrek, bere liburuaz...; "haur da nik nahi nuke-yen gauzetarik bat, ene enseyu apur hunek kilika zinitzan eta gutiziabertze enseiu hobeago baten egitera, eta ene hemengo falten ereerremediatzéra.

    Zeren halatan ez lizateke euskara hain labur, eskas eta ez hertsi,ñola munduak usté baitu eta baitaduka, déla. Orai badirudi euskarak,ahalke déla, arrotz déla, eztela iend-artean ausart, erregu, bitore etaez trebe.

    Zeren are bere herrikoen artean ere, ezpaitakite batzuek ñola eski-riba eta ez ñola irakur. Baldin egin balitz euskaraz hanbat liburu, ñolaegin baita latiñez, francesez edo bertze erdaraz eta hizkuntaz, hek bezainaberats eta komplitu izanen zen euskara ere, eta baldin hala ezpada eus-kaldunek berek dute falta eta ez euskarak".

    Iñork ere eztu gure AXULAR zarra garaitu euskara izkiriatzeko errez-tasunean: bestalde, gai sakonenak ere badazki, irakurgai batek behardituen gatz eta piperrez ornitzen. Urreneko aldian, zati berezi batzuemanen ditugu, aserreaz, koleraz eta lizunkeriaz mintzo direnak.

    A. APAT-ETXEBARNE

    Goñiko Teodosio Jaunaren ElezarraGure Euskal baserrietako suton-

    doetan amaika aldiz entzun izan oída onoko Elezarra au:

    «Goñiko errian, Teodosio izenekozaldun bat bizi zan. Gizon aberatsaeta zuzena zan. Bere emazteakKonstanza zuan izena. Errege lagun-tzeko edo, gerrara joan bearrean ar-kitu zan Teodosio egun batez etabai joan ere. Orduan Konstanza, be-re emaztea, Teodosioren gurasoekinbakarrik gelditu zan.

    Denbora askoren burura, gerrabukatu zalakotz Teodosio itzuli zanbere emazte ta gurasoengana.

    Goñira irixtean orra non arkitzenduan penitentzilari itxurako prallebat. Arek urbilduta, onela galdeginzion Teodosiori:

    —Kaxo Jaun! Nondik zatorz?—Gerra luze eta gogor bat igaro

    ondorean nere ' jauregira nator.Erantzun zion Teodosiok.

    —Goñiko zalduna zaitugu ordun?—Bai, ni naiz.Orduan Pralle itxurako arek, mal-

    tzur-maltzur esaten dio:—Ta zure emaztea beste batekin

    bizi dala ez al duzu entzun?Teodosiok entzun duana siñestu

    gabe erantzuten dio:—Zure biziarekin ordainduko du-

    zu gezur ori!Pralle itxurakoak irripar egiñaz:—Gezurra e? Zoaz zure ezkon-

    gelara, ta antxen ikusiko duzu ge-zurra edo egia dan nik esandakoa.

    Teodosiok osotara siñestu ezpa-zuan ere, ezkon-gelara joan zan. Er-di illunbetan gizon eta emakume batlotan ikusi zituan eta irain artazitxuturik bertan ilda utzi zituan.Itxutasun eta kezkak eraginda aterazan bere etxetik laxterka eta orranon arkitzen duan, goiz-goiz mezaentzunda datorren bere emazteKonstantza. Arriturik g a l d e g i nzion:

    —Baño... zu emen? Gure ezkon-gelan lo zeudenak ñor ziran ba?

    —Zure gurasoak Teodosio, eran-tzun zion Konstanzak.

    i

    Orduan konturatu zan Teodosioegindakoaz. Bere pekatuaren aundi-tasunaz ikaratuta, barkapena erditxinairik Erromara jo zuan. Pekatuabarkatu ondorean, zazpi urtez katezjantzita ibiltzeko agindua eman zionAita Santuak.

    Erromatik itzuli ondorean, berepenitentzia beteaz Aralar mendianbizitu ornen zan Teodosio. An ze-billelarik, dragoiaren itxura zuan in-pernuko etsaia atera ornen zitzaionegun batez. Ikaratuta, Migel Goi-Aingerua deika asi ornen zan Teo-dosio. Teodosiok deitu bezala etorrizan Migel Goi-Aingerua eta ezpatabatekin dragoia il ere egin zuan.Dragoia illik gelditu zan bezin lax-ter, Teodosioren kateak autsita gel-ditu ziran.

    Ondorean Teodosio eta b e r eemaztea, penitentzi egiñaz Aralarkomendi mutur ortan bizitu ornen zi-ran eta oraingo Eli^aren barman da-gon elizatxoa aiek jasoa ornen da».

    Amak semetxoari kontatutakoaemen bukatzen da, baño begi-bela-rriak idekita galdegiten dio seme-txoak amari:

    —Ta, orain gure errira etortzendan San Migel ori bera etorri al zanzerutik?

    —Ez semetxo. Orren barruan da-gon zurezko irudia orduan MigelGoi-Aingeruak Teodosiori emanaornen da.

    —Ta, Aralarko mendira noiz igo-ko gera Ama? Galdetzen du mutil-txoak.

    —Geixago aunditzen zeranean.Oñez igotzeko aiñakoa egiten zera-nean.

    —Datorren urtean amatxo?—Bai seme, datorren urtean...Orra gure ama-semeen arteko iz-

    keta. Orra Euskalerrian gizaldiz-gi-zaldi, agotik agora igaro dirán itzak.

    Maita dezagun Aralarko AingeruSantua ta eska dezaiogun oraindaño-koan bezala laguntza. «...gorde, gor-de Euskalerria».

    «AUÑAMENDI»

    ESPAÑIAKO ITZULIATxirrindulariek Españiako bira

    bukatu dute. Aurten Euskal txirrin-dulariak nagusi atera dirá.

    Irabazle osoa Gabika Bizkaikoaizan da. Bigarrena Belez Arabatarra.Irugarrena gure Echeberria Eguzki-tzakoa.

    Mendiko Premioa edo Saria Gi-puzkoako Perurena, eta bigarrenaBizkaiko San Migel izan dirá iraba-zi dutenak.

    Ari izan diren multzoen artekoSaria «Kas» multzoak artu du. Bi-garren Saria Fagor taldeak berega-natu du. Españiako Iurraldeetantxirrindularitzaren zaletasuna geiendueña Euskalerria da, onengatik ez-ta arritzekorik Españiako itzuliaEuskalerrira eldu denian berarizkoindarra eta egiazko giarra artu due-nik.

    PELOTA-YOKUAATAÑO X TXAPELDUN

    Joan den Maiatzaren 15 eguneanEibarreko «Astelena» frontoian,Ataño amargarrenak txapela Azka-rateri kendu zion. Badugu beraz pe-lota eskuzko bizibideko pelotarientxapeldun berria. Usté genun bezelaAtañeren esku bigunetan garaia ze-goen, eta beren eskuak miñik gabepartidu guzian egon baitziren jokal-dia iraun zuten eta aise bere nagu-siari garaia eman zioten.

    Zorionak Txapeldun berriari.

    APOSTÜAK

    Noizbaitere Arruizko Txikito taArbeldiren arteko apostua yokatuzuten Tolosako plazan. Yoan denMaiatzaren lehenean ari izan dirá na-parra ta gipuzkoarra buruz buru aiz-korian ta lasterka; lehenik amarnaenbor metro ingurukoak moztu etaondotik amar kilómetro lasterka,biek batean asi ta lan guzia norklasterrago egin. Yokoa asi aintzintrabesak Arbeldiren alde zauden taasi ta ondoan ere, aizkorian gipuz-koarra aunitzez geiago baizen. Amarenborrak Arbeldik 20'28 minututanmoztu zituen eta nafartarrak 25*33m.tan, bortz minutoen bentaja ate-ra zitiola. Txikito lasterka asi ordu-ko Arbeldik plazari ameka itzuliemanak zituen, au da, kilómetro bateta eun metro. Eguzkiak asko bero-tzen zuen eta bero arekin etzagonlaster asko egiterik, eta zer gertatuzen gero? Arbeldi nekatu zen, leher

    GATZASenar-emazteak bazkaltzen ari

    dirá, eta eskale batek ataría jo.Gizonak galdegiten dio etxekoan-dreari:

    —Zer eman diozu?—Plater bat eltzeko ta amar pe-

    zeta...—Eta jan du?—...Eman diotan guzia!!—Ongi irabaziak ditu amar pe-

    setak.ARDOA

    Ardoak dueña, pinta bat edanorduko beste gizon bat sendiaztenzaitula; eta, jakina!, beste gizonorrek ere eskatzen du bere pinta!AXURKIA

    Lau kiloko axuri-erdia erosi dujaunak:

    —Afaltzeko dut.—Gonbidatuak ba dituzu?—Bai, bi; axuria ta ni.

    AMETSA—Gauaz, gora-gora iz^etan ibil-

    tzen naiz, ametsetan. Zer esatendiazu, jaun medikua?

    —Ez egin egunaz, gauaz esannahi etzinukeiiik.EDANA

    —Edana naiz, baño ez ñapo moz-korturík...

    Juezak:—Ori ala balin bada, ilabete bat

    ez baño, ogeitamar egun egingodituzu karzelan.

    eginik eta atsik ezin artuz 34 garrenitzulian gelditu zen apostua galdu-tzat utzirik. Bizkitartean arruiztarraerbi bat iduri amar kilometroak aki-tu zituen, azkenengo bortz itzuliak«sprint» batean eginik eta apostuairabazirik. Arruizko Txikito JuanCruz Azpiroz, irabaztun. Zorionak.

    Bein eta berriz Tolosako plazaizan da apostu izigarri baten lekuko.Yoan den Maiatzaren 22'ean ariza-nak diré, Latasa ta Berekoetxea aiz-korian buruz buru zein-geiagokan.Zortzina enbor zituzten moztu bea-rrak, lau 80 ontzako ta bertze lau72'ko, biek batean asi ta nork lehe-nago moztu. Bi aizkolariak sasoinizigarrian zauden eta ñola lotu erelanera aizkol-ukaldi ikaragarriakematen zituztelarik.

    Lenbiziko egurretik asi ta Latasakbentaja pixka bat artu zuen, gero

    Berekoetxeak berdindu eta berrizere Sunbildarrak aintzinaldia artu,ola zazpigarrena akitu artio. Bi mu-tillak indargabetuak, leher eginaketxeak bankoak) dituzten trabak,egur ortan auzia erabaki zen. Bere-koetxea gorritarriak Latasak bainolasterrago moztu zuen apostua ira-bazirik, amar aizkol-ukaldiren ben-tajarekin. Gorritiarrak zortzi enbo-rrak 70'59 minutoz moztu zitueneta Latasak 7F21 m.tan.

    Apostu oso ona aspaldi untan iku-si ez den bezelakoa. Yendea ere po-zik batez ere sosa irabazi zutenak,

    Zorionak bi aizkolarieri.

    NAPARROA TXAPELDUNEspañiako Pelota zaletuen arteko

    Azken Txapelketak Donostian iza-nak dirá. Ona emen irabazleen izen-errenkada: Erremontez: Naparroa;Papa txikiz: Naparroa, Pala aun-diz: Gipuzkoa; Txisteraz: Katalu-ña; Banakako eskuz: Errioxa; Bi-nakako eskuz: Araba.

    Naparroak beraz, bi pelota yokue-raz irabazirik, Españiako Kopa etxe-ratu du. Zorionak gure ñapar pelo-tari zaletuei.

    BAZTANGO A /1L \II íT\ SAKIKETA

    du, bei suiza ta gorri arrazako oienazteak gorki ongi ematen chítela.

    Sariak atsaldean banatu zituz-ten, eta ongi merexiak alaere.

    Azienda gaietan dabiltzen yakin-tsuek diote, azkenengo bortz urteauetan aziendak ainízinamenduaundia izan duela, baztandar ne-kazariek azienda zaintzen dakite-lakotz.

    Epm ortan mintzatu ziren ne-kazari batasunaz at gai orreri da-gokion industriaz, batez ere ardi-gasna fabrikari buruz. Badakignardi-gasna onak merkatu guzietanerrekiste aundia dutela.

    Sariketa edo "Premio" oietan ba-zen zezen bat, 1100 kilotik goitiegin zuena.

    G u r e zorionik maitekorrenakBaztango Balleari.

    Zorionak Baztango Balleari, be-re aintzinderieri eta nekazari gu-zieri, Diputazioak aníolatutakoaziendeen sariketak errekiste aun-dia izan duelakotz eta gauzak ongigertatu direlakotz.

    Sariketa ortan azienda izigarriona sartu zen, bai zaldi-beorretanñola zezen, bei ta ardietan, denakguzien gañekoak izan baiziren.

    Baztango eskualde onek erakutsi

    EUSKERARENALDEKG

    SAILLA'RENBERRIAK

    Eldu den Garagarrillaren 19'eanLakuntzan beste Ñapar AlderdikoBertsolari Txapelketa bat egingo du.Erriko Zine tokian, arratsaldekozazpietan asiko da.

    Si desea recibir en su casa esta publicación, exclusivamentedentro de Navarra, envíe este Boletín a: INSTITUCIÓN PRIN-

    CIPE DE VIANA, Calle Ansoleaga, 10. PAMPLONA.

    B O L E T Í N DE I N S C R I P C I Ó N

    Don

    con domicilio en la localidad de

    Calle - N.°

    desea recibir a domicilio y gratuitamente el Suple-mento «PRINCIPE DE VIANA».

    GRÁFICAS NAVARRAS, S,A. (GRAFINASA) - M, DE FALLA, 3 -PAMPLONA - D.L. NA. 319-66

    Aralarko ostatu berria.Naparroko bizia.Españako berriak.Munduko gertaerak.Aurrera beti Naparroa.Euskal besta igantzin diputazioak eratua.Elizarenitza. Eliz batzar nagusiari buruz.Orriagako beilak.Maiatza.Orriagako andre mariari.Munduko gertaerak.Erri-Erri.Goizueta aldetik.Ultzama egunko egunean.Naparroko bizia.Pedro de Axular (III).Goñiko Teodosio jaunaren elezarraKirolak.Baztango aziendeen sariketa.Aurren txokoa.