UD4: O SECTOR PRIMARIO

• É o sector relacionado coa obtención e produción de alimentos (agricultura, gandaría, pesca, minería e explotación forestal.

• O 39% da poboación mundial adícase a este sector pero de forma desigual (gráficas páx 62 e 63)

Alemaña España

Galicia

Distribución da poboación no sector primario

AS ACTIVIDADES AGRARIAS

• Factores físicos que as determinan:– Clima: A humidade e temperatura determinan o seu

desenvolvemento– Relevo: Soe localizarse en chairas e nos fondos dos

vales pq é máis sinxelo o traballo e a mecanización (nas ladeiras de montañas constrúense socalcos ou terrazas).

– Solo: Dependendo da súa textura (pola retención de auga) e acidez (condiciona a súa fertilidade) (páx 62)

(Os factores físicos son moi importantes sobre todo se non dispoñemos de medios técnicos axeitados, porén perde importancia se dispoñemos de sistemas de irrigación, fertilizantes, invernadoiros...)

AS ACTIVIDADES AGRARIAS

• Factores humanos que as determinan:– Sociolóxicos: historia / tradicións / herdanzas /

colectividades– Demográficos: Éxodo rural / densidade=

intensificación– Políticos: Reformas agrarias / subvencións /

planificación– Económicos: agricultura de subsistenza

agricultura de mercado ou especulativa

AS PAISAXES AGRARIAS• Elementos característicos: Parcelas, sistemas de cultivo

e poboamento– PARCELAS: Porción de solo adicado ao cultivo, clasifícanse

polo tamaño(latifundio/minufundio), pola forma (regular/irregular) e polos límites (abertos/pechados)

• Abertos ou Openfields: Leiras abertas sen pechar, pouca extensión e regulares

• Pechados ou Bocage: Leiras con peches entre elas, irregulares, tamaño variable.

AS PAISAXES AGRARIAS• Elementos característicos: Parcelas, sistemas de cultivo e poboamento

• SISTEMAS DE CULTIVO: Para obter os produtos agrarios, os agricultores empregan diferentes técnicas ou sistemas de cultivo:– No policultivo o espazo agrario divídese en moitas leiras onde se

cultivan especies distintas (Básicamente para subsistencia).– No monocultivo o espazo agrario especialízase nun só produto

(mercado).• Nas paisaxes de regadío a auga extráese do subsolo ou de encoros e,

a través de canles, condúcese ata os campos. Os cultivos de secaño só se abastecen da auga da chuvia.

• A agricultura intensiva produce a maior cantidade de produtos no mínimo espazo posible. A extensiva practícase en lugares con moito terreo co fin de obter grandes cantidades dos produtos cultivados a baixo prezo

AS PAISAXES AGRARIAS• Elementos característicos: Parcelas, sistemas de cultivo

e poboamento– POBOAMENTO: A xente no medio rural (case o 40% da

poboación mundial) pode vivir Espallada ou Agrupada

Tipos de hábitat

Concentrado Disperso

Agricultura

• A agricultura de subsistencia– Características

• A agricultura de subsistencia produce todo o necesario para a supervivencia. Cultiva na súa meirande parte produtos para o autoconsumo.

• As técnicas de cultivo que se utilizan son rudimentarias e están baseadas nas que se desenvolveron durante o Neolítico.

• A explotación constante das terras, a pouca eficacia das técnicas de cultivo e a mala calidade das sementes fan que o rendemento sexa moi baixo.

Agricultura• A agricultura de subsistencia

– A agricultura de subsistencia no mundo• As técnicas de cultivo e produtos que usan os diferentes pobos que

practican a agricultura de subsistencia son os seguintes:– A agricultura itinerante por cremación (rozas), que se practica en África,

América do Sur e nalgunhas zonas de Asia.– A agricultura extensiva de secaño, en lugar nas zonas secas de África.– A agricultura irrigada do arroz, na Asia monzónica.

Agricultura• O paso da agricultura de subsistencia á agricultura de mercado

– O paso da agricultura de subsistencia á agricultura de mercado iniciouse nos países desenvolvidos coa Revolución Industrial.

– Nese momento, as melloras nas actividades agrarias fixeron posible a obtención de sobrantes ou excedentes.

• A agricultura de mercado– A agricultura de mercado ten dous grandes obxectivos, aumentar as

vendas e reducir os custos. Todo isto se consegue mediante:• A mecanización do agro. Permite aforrar man de obra, aumentar a

produción e diminuír os prezos dos produtos agrícolas.• A especialización da produción agraria. Fai posible aumentar a produción

con menos custos, producir maior cantidade e unha mellor comercialización.

• A rápida comercialización dos produtos agrarios. Permite axilizar a comercialización de produtos frescos e utilizar transportes axeitados ao tipo de produto.

Gandaría

• A gandaría tradicional– A gandaría tradicional adoita complementar a agricultura,

xa que os animais serven para traballar o campo e procurar fertilizantes.

– Practícase en zonas intertropicais, nalgunhas zonas monzónicas e nalgunhas zonas mediterráneas.

– Unicamente nas zonas moi secas, onde apenas hai agricultura, xorde a gandaría de subsistencia propia dos pastores ou pegureiros nómades.

Gandaría• A gandaría comercial ou de mercado

– Ten como obxectivo vender a produción no mercado e obter o máximo beneficio. Hai que diferenciar entre:

• Gandaría intensiva. Practícase en explotacións moi especializadas. O resultado é a obtención de moitos exemplares nun espazo reducido.

• Gandaría extensiva. Practícase en lugares que dispoñen de moito terreo de pasto. Require pouca man de obra xa que os rabaños pastan libremente.

A Pesca• A pesca baséase no aproveitamento dos recursos animais que ofrece o

mar (ou río, ou lago). • Na actualidade distínguense dous tipos de pesca: a tradicional ou

artesanal e a industrial. • Tipos:

– A pesca tradicional ou artesanal• Realízase preto da costa e válese da forza humana e de aparellos de

pesca sinxelos. • Mantense en rexións pouco desenvoltas. A súa produción é escasa e

serve, basicamente, para o autoconsumo.

– A pesca industrial• Ten como obxectivo obter un gran volume de capturas. Por iso necesita

recursos económicos, unha tecnoloxía avanzada e unhas infraestruturas portuarias.

• Segundo o lugar onde se practica, distinguimos entre:– Pesca de baixura.– Pesca de altura. – Gran pesca.

• Principais zonas pesqueiras– Non todas as zonas do mar son igualmente ricas en pesca. As

capturas son máis abundantes nuns lugares denominados caladoiros, os cales adoitan situarse:

• Nas zonas onde a plataforma continental é extensa. • Nas zonas de contacto entre correntes mariñas frías e cálidas.• Nas zonas costeiras preto das que pasa unha corrente mariña fría.

• Demasiados pescadores para poucos peixes– Os dous problemas máis graves que se presentan actualmente

no sector pesqueiro son a sobrepesca e a falta de caladoiros pola ampliación das augas xurisdicionais.

– Outro problema salientable é a crecente contaminación da auga das costas debido aos vertidos tóxicos industriais e ás frecuentes mareas negras ocasionadas polos barcos petroleiros accidentados.

• A explotación sostible dos recursos mariños– Para asegurar unha explotación sostible dos recursos mariños

considérase urxente substituír o sistema de depredación por unha explotación intelixente do mar.

– Algunhas organizacións internacionais traballan neste sentido e establecen normativas de pesca severas, ao tempo que buscan repoboar o mar coa cría artificial de peixes.

Os problemas da pesca