1ª XORNADA1ª XORNADASábado 10 de outubro 2009Sábado 10 de outubro 2009

PermaCultura, Cultura PermaCultura, Cultura PermanentePermanente

Sustentabilidade >>> Sustentabilidade >>> TRANSICIÓNTRANSICIÓN

Antonio Palma, PermaCultura na GalizaAntonio Palma, PermaCultura na Galiza

Unha cunca de té industrial

¿Cal é a Pegada Ecolóxica?

A Pegada Ecolóxica é unha medida de canta natureza temos e canta natureza usamos.Rexistra a demanda e uso de auga, solos, enerxía, bosques e áreas de pesca, representadas por áreas biolóxicamente productivas necesarias para producir recursos e metabolizar os residuos dunha poboación en todo o planeta. Evidencia os nosos estilos de consumo e a contaminación e dependencia dos recursos naturais.

WWF “Informe Planeta Vivo” – 2004 & 2008

Fuente: “ ASPO” (Asociation for Study on Peak Oil - BOLETÍN OUTUBRO 2008

¿Qué é o Cenit do Petróleo?

Produción de petróleo vs descubrimientos Prezo do petroleo 1999 - 2008Produción de petróleo vs descubrimientos Prezo do petroleo 1999 - 2008

O ESGOTAMENTO DO PETRÓLEO É FÍSICO, NON ECONÓMICO

OS PREZOS NON TEÑEN NADA QUE VER

Jay Hanson. www.dieoff.com

En USA, en 1950, costaba 1 barril de enerxía (non de prezo) extraer 50 barriles en 2000, costaba 1 barril de enerxía extraer 5 barriles en 2005, costaba 1 barril de enerxía extraer 1 barril

seguindo esa relación exponencial descendente…

en 2008, costaría 1 barril de enerxía extraer -1,5 barriles

Estamos logo, perante o colapso enerxético productivo do petróleo en USA, porque FÍSICAMENTE (non económicamente) xa non é rentable

extraer máis, aínda que quede algo baixo a superficie.

Esta dinánica de proporción é valida para calquera outro escenario de producción e extracción. Só cambiará o resultado en anos segundo as reservas, o escenario final é o mesmo: non seren rentable a extracción.

BARRIL DE ENERXÍA

Coste enerxético da exploración, sondeos, perforación, bombeo,

almacenaxe, transporte,refino, distribución, etc.

50 anos 5 anos 3 anos

Espazo de 2 hectáreas, dependencia de vehículo para todo.Espazo de 2 hectáreas, dependencia de vehículo para todo.Non existe producción significante de alimentos.Non existe producción significante de alimentos.Excesivo consumo de auga e enerxía, dependencia Excesivo consumo de auga e enerxía, dependencia enerxética.enerxética.Non hai xestión de residuos.Non hai xestión de residuos.Nula actividade social e económica.Nula actividade social e económica.

¿Sustentabilidade?¿Sustentabilidade?

O Cenit do Petróleo afectará de cheo ao crecemento económico, iniciándose unha profunda recesión sen fondo e sen fin. Un século de decrecemento económico global está a piques de empezar. O decrecemento do fluxo energético global será un verdadeiro torpedo na liña de flotación do actual capitalismo globalizado, baseado na necesidade de crecemento e acumulación constante que, non nos esquezamos, baséase nun consumo enerxético ao alza indefinido.

NON É POSIBLE UN CRECEMENTO INFINITO NUN PLANETA FINITO.

A Natureza, e máis en concreto a súa xeoloxía, porán finalmente límite a este tolo crecemento sen fin, e iniciarase a éra do Decrecemento. E iso ocorrerá moi pronto, quizais antes de 2010, ou en torno a esa data.

“Powerdown: Options and actions for a Post carbon World ” - HEINBERG 2004

REALIDADE INMEDIATAREALIDADE INMEDIATA

É imposible escapar a un escenario inmediato de É imposible escapar a un escenario inmediato de PETRÓLEO CADA PETRÓLEO CADA VEZ MÁIS CAROVEZ MÁIS CARO, logo é inevitable o plantexamento de vivir cun , logo é inevitable o plantexamento de vivir cun

consumo de enerxía moito máis baixo.consumo de enerxía moito máis baixo.--------------------------------------

As nosas aldeas, pobos, cidades e comunidades actualmente carecen As nosas aldeas, pobos, cidades e comunidades actualmente carecen de robusteza para permitir capear os severos choques de robusteza para permitir capear os severos choques

enerxéticos que acompañarán ao pico do petróleo. enerxéticos que acompañarán ao pico do petróleo. --------------------------------------

Temos que actuar colectivamente e temos que actuar agora, en Temos que actuar colectivamente e temos que actuar agora, en comunidade i en conexión directa co noso entorno comunidade i en conexión directa co noso entorno

local e bio-rexionallocal e bio-rexional--------------------------------------

Só liberando a intelixencia colectiva e traballando para deseñar Só liberando a intelixencia colectiva e traballando para deseñar creativa e proactivamente o noso descenso enerxético, creativa e proactivamente o noso descenso enerxético,

poderemos construir formas de vida que podan poderemos construir formas de vida que podan ser verdadeiramente sustentables. ser verdadeiramente sustentables.

----------------------------------------

Para esta Para esta TRANSICIÓN TRANSICIÓN é mellor planificar e deseñar, é mellor planificar e deseñar, e facelo urxente para non ser collidos por sorpresa. e facelo urxente para non ser collidos por sorpresa.

Traducido de: the Transition Handbook by Rob Hopkins Web: http://transitionnetwork.org - Blog: http://transitionculture.org

Web en español: http://www.comunidadsinpetroleo.com/TNESP/index.html/

Traducido de: the Transition Handbook by Rob Hopkins Web: http://transitionnetwork.org - Blog: http://transitionculture.org

Web en español: http://www.comunidadsinpetroleo.com/TNESP/index.html/

¿VIVIR MELLOR CON MENOS?Un futuro con menos petróleo podería ser, se se aplica pensamento e deseño suficiente por adiantado, preferible ao presente. Non hai ningunha razón pola que un futuro máis baixo en enerxía e máis robusto teña que ter unha calidade de vida máis baixa que o presente. De feito, un futuro cunha economía local revitalizada tería moitas vantaxes sobre o presente, incluíndo unha poboación máis feliz e menos estresada, un medio ambiente mellorado e maior estabilidade social.

“O decrecemento demográfico e económico é inevitable pero podería ser controlado de xeito consciente, ter custos relativamente baixos e ser beneficioso nalguns aspectos importantes.A aplicación de principios máis axeitados a unha situación de recursos escasos (escala reducida, eficiencia e cooperación) pode facer que o decrecemento sexa benigno e compatible co mantenemento dun grado suficiente de benestar.

Os precedentes dos sistemas ecolóxicos suxiren que a sociedade global pode camiñar cara abaixo e descender prósperamente, reducindo equipamentos materiais, poboación e posesións non esenciais mentres mantense en equilibrio co sistema medioambiental que sustenta a vida. Recuperando e conservando a información máis importante, unha sociedade máis “delgada” pode se reorganizar e seguir a progresar”

DESENVOLVEMENTO SUSTENTABLEDESENVOLVEMENTO SUSTENTABLEVSVS

DECRECEMENTO > VIVIR MELLOR CON DECRECEMENTO > VIVIR MELLOR CON MENOSMENOS

“A Prosperous way down: Principles and Policies” - ODUM e ODUM 2001

Do máis grande, máis rápido e máis centralizado… Do máis grande, máis rápido e máis centralizado…

Da competencia… Da competencia…

Do crecemento ilimitado…Do crecemento ilimitado…

“Powerdown: Options and actions for a Post carbon World ” - HEINBERG 2004

……ao máis pequeno, máis lento e máis localizado.ao máis pequeno, máis lento e máis localizado.

……á cooperación.á cooperación.

……á autolimitación.á autolimitación.

“Permaculture: Principles and Pathways beyond sustainability ” - HOLMGREN 2004

a cunca de té PERMACULTURAL

3 Éticas para unha Cultura Permanente

e Sustentable

Coidar Coidar á á TERRATERRA

Coidar ás Coidar ás PERSOASPERSOAS

Compartir Compartir XÚSTAMENTEXÚSTAMENTE

11

22

44

33

55

7766

88

99

1100

1111

1122

OBSERVAR E INTERACTUAR

CAPTAR E CONSERVAR ENERXÍA

OBTER UN RENDEMENTO

AUTORREGULAR E RETROALIMENTAR

USAR SERVIZOS E RECURSOS RENOVABLES

DEIXAR DE PRODUCIR RESIDUOS

DESEÑAR DOS PATRÓNS CARA OS DETALLES

INTEGRAR NO CANTO DE SEGREGAR

USAR SOLUCIÓNS PEQUENAS E LENTAS

USAR E VALORAR A DIVERSIDADE

USAR OS BORDES E VALORAR O MARXINAL

USAR E RESPONDER CREATIVAMENTE AO

CAMBIO

12 Principios de actitude para o

deseño da vida en comunidade

A proposta A proposta dada

PermaCulturPermaCulturaa

7 dimensións de acción a escala

local e bio-rexional, para un

impacto planetario.

Principios éticos e filosofía de deseño nun escenario de DECRECEMENTODECRECEMENTO

enerxético e TRANSICIÓNTRANSICIÓN cara

unha nova sociedade.

NATUREZANATUREZAVIVENDAVIVENDA

TECNOLOXÍATECNOLOXÍACULTURACULTURASAÚDESAÚDE

ECONOMÍAECONOMÍAGOBERNOGOBERNO

ECONOMÍA

SOCIEDADE

VISIÓN CAPITALISTA E NEOLIBERAL

<<< MEDIO

AMBIENTE

VISIÓN SUSTENTABLE, ÉTICA E ECOLÓXICA

MEDIO AMBIENTE SUSTENTABLE

SOCIEDADE SUSTENTABLE

ECONOMÍA SUSTENTABLE

CAPITALSOCIAL

CAPITALNATURAL

CAPITALECONÓMICO

ACCESO AOCOÑECEMENTO

DEREITOSFUNDAMENTAIS

SAÚDE

REFUXIOPARA TOD@S

NECESIDADESFUNDAMENTAIS

COMUNIDADE

PRESERVACIÓNCULTURAL

SENTIDO DEPERTENZA

ARTE, LECER,RELACIÓNS

DIVERSIDADECULTURAL

SEGURIDADE

EQUIDADESOCIAL

SOCIEDADECIVIL

TRANSICIÓNXUSTA E ÉTICA

AREAS RURAISPRODUTIVAS

ZONASNATURAIS

CONECTADAS

CIDADES EPOBOS

COMPACTOS

USO ECOLÓXICO DA TERRA

RESERVASBIOLÓXICAS

CORREDORESNATURAIS

ZONASPROTEXIDAS

SILVICULTURASUSTENTABLE

AGRICULTURASUSTENTABLE

PESCASUSTENTABLE

ECO-TURISMO BARRIOS AESCALA HUMANA

BIO-CONSTRUCCIÓN

MOBILIDADESUSTENTABLE

INFRAESTRUTURASECOLÓXICAS

LÍMITES AOCRECEMENTO

URBANO

ECONOMÍA NA

BIO-REXIÓN

ECONOMÍANO FOGAR

ECONOMÍALOCAL

EMPRESAECO-LÓXICA

BENEFICIO ÁCOMUNIDADE

PROCESOECOLÓXICO

APROVEITAMENTOA LONGO PRAZO

RESIDUOCOMO RECURSO

ENERXÍARENOVABLE

CICLO SOSTIBLEDE MATERIAIS

EFICIENCIADE RECURSOS

VALORES EOBXECTIVOS

LOCAIS

RELACIÓNSRURAIS-URBANAS

PRODUCCIÓNCON VALOR ENGADIDO

TRAZABILIDADEDOS PRODUTOS

PREZO XUSTOE REAL

COMERCIOXUSTO

SERVIZO AOECOSISTEMA

RÍOS, LAGOS,OCÉANOS

SOLOS,BOSQUES

CLIMA

BIODIVERSIDADE

PRODUTO COMO SERVIZO

FINANZASECO-LÓXICAS

MOEDA LOCAL ECOMPLEMENTARIA

CONSUMO RESPONSABLE

INVERSIÓN ÉTICA

ECONOMÍA SOCIAL

... El conocimiento pasado, dominado y oprimido, se está reconstruyendo en ... El conocimiento pasado, dominado y oprimido, se está reconstruyendo en un nuevo saber local, mezclado de manera híbrida con los nuevos discursos un nuevo saber local, mezclado de manera híbrida con los nuevos discursos de la globalización y de la sustentabilidad, con la ciencia y la tecnología de la globalización y de la sustentabilidad, con la ciencia y la tecnología modernas. modernas. La sustentabilidad es una cuestión del ser y del tiempo, y no de la La sustentabilidad es una cuestión del ser y del tiempo, y no de la economización de la naturaleza. Las sociedades “tradicionales” y las economización de la naturaleza. Las sociedades “tradicionales” y las economías locales no producen solo valores de uso y de cambio; también economías locales no producen solo valores de uso y de cambio; también generan “significados de uso” que reflejan la compleja relación del orden generan “significados de uso” que reflejan la compleja relación del orden simbólico-natural en las relaciones de producción económico-políticas. simbólico-natural en las relaciones de producción económico-políticas. La naturaleza no está solamente codificada por un lenguaje y guiada por una La naturaleza no está solamente codificada por un lenguaje y guiada por una racionalidad económica dominante. Las invenciones de la humanidad, racionalidad económica dominante. Las invenciones de la humanidad, grabadas en la memoria colectiva de los pueblos remergen hoy dentro de grabadas en la memoria colectiva de los pueblos remergen hoy dentro de procesos de resignificación, reafirmación y actualización de las identidades procesos de resignificación, reafirmación y actualización de las identidades de los pueblos, como una “relocalización” de sus mundos de vida. de los pueblos, como una “relocalización” de sus mundos de vida. Los “entes culturales” están siendo recodificados, recobrando aquello que Los “entes culturales” están siendo recodificados, recobrando aquello que alguna vez fue depositado en la memoria de la cultura, desenredando la alguna vez fue depositado en la memoria de la cultura, desenredando la madeja del tiempo y forjando un nuevo vínculo entre el pasado y el futuro.madeja del tiempo y forjando un nuevo vínculo entre el pasado y el futuro.

Más allá del desarrollo sostenible: una visión desde América LatinaMás allá del desarrollo sostenible: una visión desde América LatinaPor, Enrique Leff, Arturo Argueta, Eckart Boege y Carlos Walter Porto GonçalvesPor, Enrique Leff, Arturo Argueta, Eckart Boege y Carlos Walter Porto Gonçalves

Publicado en Revista Futuros No 9. 2005 Vol. IIIPublicado en Revista Futuros No 9. 2005 Vol. III

A A TransiciónTransición é a evolución da nosa Sociedade dende un presente que é a evolución da nosa Sociedade dende un presente que depende dos combustibles fósiles, o consumo desaforado, a destrucción depende dos combustibles fósiles, o consumo desaforado, a destrucción

do Planeta e as desigualdades entre os pobos, cara outra realidade do Planeta e as desigualdades entre os pobos, cara outra realidade desexable baseada na localización da producción, o uso da enerxía e os desexable baseada na localización da producción, o uso da enerxía e os

bens que poden se obter de xeito sustentable do noso Planeta, a bens que poden se obter de xeito sustentable do noso Planeta, a valorización da colectividade,  a recuperación das habilidades para a vida valorización da colectividade,  a recuperación das habilidades para a vida

e a armonía co resto da Natureza.e a armonía co resto da Natureza.

O O Movemento de TransiciónMovemento de Transición é o esforzo colectivo de máis persoas cada é o esforzo colectivo de máis persoas cada día, que optan por se organizar para encarar o desafío do Pico do día, que optan por se organizar para encarar o desafío do Pico do

Petróleo e o Cambio Climático, desenvolvendo iniciativas nas súas Petróleo e o Cambio Climático, desenvolvendo iniciativas nas súas comunidades (barrios, pobos, illas, vecindarios, cidades...) que aumentan comunidades (barrios, pobos, illas, vecindarios, cidades...) que aumentan

a capacidade de supervivencia e benestar, coa perspectiva dos a capacidade de supervivencia e benestar, coa perspectiva dos importantes cambios que imos vivir nos próximos anos, como importantes cambios que imos vivir nos próximos anos, como

consecuencia da decrecente dispoñibilidade dos recursos enerxéticos consecuencia da decrecente dispoñibilidade dos recursos enerxéticos fósiles e a alteración do clima.fósiles e a alteración do clima.

www.transitiontowns.orgwww.transitiontowns.orghttp://movimientotransicion.pbworks.com/http://movimientotransicion.pbworks.com/

Welcome to Transition Town Totnes

Unidades Unidades supra bio-rexionaissupra bio-rexionais (Según criterios físico-climáticos)(Según criterios físico-climáticos)

Luso-Galaico-Astur (atlántico-cantábrico)Luso-Galaico-Astur (atlántico-cantábrico)

Cantabro-PirenáicaCantabro-Pirenáica

Cunca e val do Douro/MesetaCunca e val do Douro/Meseta

Val do Ebro/Mediterráneo superior + BalearesVal do Ebro/Mediterráneo superior + Baleares

Cuncas altas Taxo/Guadiana/Turia/Xucar/SeguraCuncas altas Taxo/Guadiana/Turia/Xucar/Segura

Val Taxo/Guadiana/Guadalquivir (atlántico-estreito)Val Taxo/Guadiana/Guadalquivir (atlántico-estreito)

Val Turia/Xucar/Segura-Mediterráneo inferiorVal Turia/Xucar/Segura-Mediterráneo inferior

CanariasCanarias

BIO-REXIÓNSBIO-REXIÓNS

Nodos - proxectos Nodos - proxectos

(Segundo localización xeográfica)(Segundo localización xeográfica)

NOROESTE - Galiza, Asturias, Norte de PortugalNOROESTE - Galiza, Asturias, Norte de Portugal 11

NORTE - Cantabria, Euskadi, Navarra, A RioxaNORTE - Cantabria, Euskadi, Navarra, A Rioxa 22

NORLESTE - Cataluña, AragónNORLESTE - Cataluña, Aragón 33

BALEARESBALEARES 44

CENTRO – Madrid, Castela / Leon / a ManchaCENTRO – Madrid, Castela / Leon / a Mancha 55

SURLESTE – Levante, Murcia, Albacete, Andalucia orientalSURLESTE – Levante, Murcia, Albacete, Andalucia oriental 66

SUROESTE – Andalucia occidental, Extremadura, Sur de PortugalSUROESTE – Andalucia occidental, Extremadura, Sur de Portugal 77

CANARIASCANARIAS 88

11

22

33

55 44

6677

88

http://reddepermaculturaiberica.pbworks.comhttp://reddepermaculturaiberica.pbworks.comWiki da Rede de PermaCultura IbéricaWiki da Rede de PermaCultura Ibérica

www.permacultura-es.orgwww.permacultura-es.orgPortal de PermaCultura en castelánPortal de PermaCultura en castelán

www.fuentedepermacultura.orgwww.fuentedepermacultura.orgForo da Rede de PermaCultura IbéricaForo da Rede de PermaCultura Ibérica

http://tech.groups.yahoo.com/group/PermaculturaIberica/http://tech.groups.yahoo.com/group/PermaculturaIberica/Lista de correo da Rede de PermaCultura IbéricaLista de correo da Rede de PermaCultura Ibérica

MOITAS GRAZAS POLA SÚA ATENCIÓN