PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak

8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak

1/66

1

3. INGURUMENA

KUDEATZEKO SISTEMAK

IKS

Ingurumen-kimika

QOG-Ingurumen-antolakuntza eta -kudeaketaJosean Kijera


2/66

2

• Lehiakortasunean kontuan hartu beharreko faktoretzathartzen hasi da ingurumena, enpresei abantailak ekar

baitiezazkieke.

• Hauek dira ingurumenari buruzko politika onaren

ondorioak:

– Energiaren eta lehengaien kostuak murriztea

– Aparteko etekinak sortzea hondakinak merkaturatuz

• Ingurumenari buruzko irizpideak produkzio-prozesuen

bidez sartzea.

1. ENPRESAREN

INGURUMEN-KUDEAKETA


3/66

3

IKS: Ingurumena kudeatzeko borondatezko sistemak dira.Horiei esker, legez eskatzen diren helburuak gainditu

egiten dituzte enpresek, garapen jasangarriaren aldeko

erantzukizuna bereganatuz.

Orain dela gutxira arte ez ziren zenbatzen enpresen jarduerek ingurumenaren aldetik eragindako kostuak.

Enpresen jarrera aldatu egin da honako hauek direla-eta:

* Administrazioak aldarrikatutako legeria

* Merkatuak ingurumenari dagokionez duen jarrera


4/66

4

Ingurumena

kudeatzeko

enpresak

dituenpizgarriak:

Legeria gero eta konplexuagoa eta zorrotzagoa

Administrazioak zaintza eta kontrol

handiagoak egitea

Lehiakortasuna hobetzea ingu-

rumenaren kalitatea dela-eta

Gizarteak ingurumena errespetatzen ez duen jarduera baztertzea


5/66

5

Ingurumena babesteko neurriak

• Lehengaiak, energia eta ura behar dira

produzitzeko, funtsean:

– Lehengaiak, oro har, berriztagarriak ez diren baliabi-

deetatik eskuratzen dira: natur baliabideak bizkor agortzen

ari dira; gero eta hondakin gehiago sortzen da.

– Energiak ingurumen-eragin handia dakar.

– Ura natur baliabide mugatua eta delikatua da: ondasunurria da ura, eta enpresa askorentzat ez du balio handirik;

izan ere, benetan behar dutena baino askoz ur gehiago

erabiltzen dute.


6/66

6

Enpresaren eta ingurumenaren arteko erlazioak. Ingurumenaz jabetuta

dagoen enpresa baten sarrerak (inputak) eta irteerak (outputak).

INPUTAK OUTPUTAK

Materialak:

Lehengaiak

Osagarriak

Bitartekoak

Produktuak

Produktuak

Energia Zarata

Hondar-

-energia

Airea

Ura

Igorpenak

Isurketak

Hondakinak


7/66

7

Neurri

zuzentzaileak

Energia-kontsumoa murriztea (energia-eraginkortasuna)

Ur-kontsumoa murriztea

Lehengaien kontsumoa murriztea

Hondakin solidoak egoki kudeatzea

Hondakin-urak egoki kudeatzea

Atmosferako igorpenak egoki kudeatzea

Zaratak eta dardarak gutxitzea

Ingurumenaren arloko betebeharrak betetzea


8/66

8

Ingurumena kudeatzeko eremua enpresan

Ingurumena errespetatzen duen enpresa baten ereduzko eskema.

ENERGIAKontsumo txikia

URAGutxienezko kontsumoa

LEHENGAIAK

Material birziklatuak edo

berriztagarriak erabiltzea

PRODUKZIO--PROZESUA

Gehienezko

segurtasuna

ATMOSFERAKO

IGORPENAKGutxienezko

bolumena

ISURKETAK

Gutxienezkoa eta

tratamenduarekin

HONDAKINAK

Gutxienezko bolumenak

eta ez arriskutsuak,

birziklagarriak edo

baloragarriak

PRODUKTUA

Gehienezko iraupena,gutxienezko ontzia.

Gutxienezko eragina

hondakin birziklagarria edo

baloragarria egiteko


9/66

9

Honakoak

izan behardira kontuan

IKS

ezartzeko

Enpresaren errealitatea sakon ezagutzea hasi baino lehen

Enpresarentzat egingarria izateko modukoa diseinatzea

Pertsonal guztia eta sail guztiak inplikatzea

Ahalik eta bitarteko gehien optimizatzea

Taldeari etengabe hobetzeko modua ematea

Esperientziak elkarri trukatzeko modua ematea

Guztientzako ildoak izatea


10/66

10

Ingurumenari buruzko politikak garapen jasangarrialortzeko helburu komunerako sortzen dira, kaltegarriak

diren agenteei eta jarduerei aurre egiteko, baita ingu-

rumenaren kontrako gizarte-jarrerak aldarazteko ere:PREBENTZIOKO POLITIKAK dira.

Enpresen ingurumenari buruzko politika: ingurumena

babesteko jakineko helburuak lortzeko enpresak dituenhelburu orokorren multzoa; jarduteko printzipioak eta

prozedurak dira; ingurumenarekiko konpromisoak lortzeko

helburuen adierazpena.

2. INGURUMENARI BURUZKO

POLITIKAK


11/66

11

Ingurumenari buruzko politiken oinarrizko ildoak:

• Zuzenketa-lanen gaineko prebentzioa

• Ingurumenaren kontrako erasoak zuzentzea, ahal

dela erasoaren abiaburuan

• Erasotzailea zigortzea: kutsatzen duenak ordainduegin behar du

• Ingurumenaren arloan epaileen babes handia

Enpresa bakoitzak ingurumenari buruzko bere politika izango

du, eta politika hori bere IKS abiarazteko eta etengabe hobe-

tzeko eragile nagusia da. Guztiz borondatezkoa da; honakoak

bermatzen ditu:

• Indarreko legeria betetzea

• Ingurumenaren babesa etengabe hobetzea, maila

tekniko eta ekonomiko bideragarrietaraino.


12/66

12

Lehengaien, uraren eta energiaren kontsumoa murrizteko,

hondakinak eta kostuak gutxitzeko, lehiakortasuna hobe-

tzeko eta bere irudia hobetzeko enpresak duen bitartekoa

da egun ingurumenaren kudeaketa.

IKS: sistema orokorra du abiaburutzat; sistema horretan,

enpresaren ingurumenari buruzko politika egiteko, apli-katzeko, berrikusteko eta mantentzeko egitura, erantzuki-

zuna, jarduerak, prozedurak eta baliabideak biltzen dira.

3. IKS-en OINARRIAK


13/66

13

Honako hauek ahalbidetzen ditu IKSk (helburu propioak):

• Ingurumenari buruzko politika propioa ezartzea.

• Ingurumenaren ezaugarriak identifikatzea eta ingurumen-

-eraginak finkatzea.

• Legez ezarritako eskakizunak bereganatzea eta zigorra

jasotzeko arriskua gutxitzea.

• Ingurumenari buruzko lehentasunak eta helburuak

finkatzea.

• Kontrola, zuzenketa, auditoretza eta berrikusketa erraztea.

• Aldaketara egokitzea.

eta gainera...


14/66

14

IKSk honako

hauekhobetzeko

modua

ematen du:

Segurtasuna (ingurumen-arrisku txikiagoa).

Ingurumen-kalitatea (kalitate orokorrarekin batera)

Aurreztea (lehengaiak, energia, ura).

Merkatua (egoera, ezarpena, bezeroak...)

Irudia (gizartearen eremuan)

Ekoizpena (prozesua hobetzea)

Finantzabideak (erraztasun handiagoak)

Enpresaren etorkizuna

Helburu hauek:


15/66

15

Edozein enpresak ezar dezake IKS, sistema horrek dakartzan

kostuak eta etekinak aztertu ondoren.

IKS ezartzekoinplikatutako

arloak

Enpresa

Ziurtatzailea edo egiaztatzailea

Erakunde eskuduna

Intereseko taldeak


16/66

16

Erakunde eskudunak IKSen funtzionamendua bermatzen du,

eta sistema horiek ezartzen dituzten enpresak erregistratzenditu (Espainiako estatuan Ziurtapenak emateko erakunde na-

zionala da - ENAC).

ARLO

PUBLIKOAARLO PRIBATUA ARLO ZIB ILA

Herri-botereak:

- Betearazlea

- Legegilea

- Judiziala

Finantza-erakundeak

EnpresaburuakInbertitzaileak

Akziodunak

Sindikatuak

Langileak

Kontratistak Aseguru-etxeak

Bezeroak

Lehiakideak

Hornitzaileak

- Auzokideen elkarteak

- GKE eta talde

ekologistak

- Kontsumitzaileak- Hedabideak

- Publizitatea oro har

I n t e r e s -

t a

l d e a k


17/66

17

IKS ezartzeko

eskema

Enpresako beste

atalekiko loturak:- Kalitatea

- Stockak

- Erosketak

- Produkzioa

- Segurtasuna- Mantentzea

PROIEKTUA DEFINITZEA

ETA JAKINARAZTEA

INGURUMENA

KUDEATZEKO SISTEMADISEINATZEA

INGURUMENA

KUDEATZEKO SISTEMAJARTZEA

AUDITORETZA ETA

ZIURTAPENA

ZIURTAGIRIA

DATUAK

DOKUMENTAZIOA

EKINTZAK

INBERTSIOAK


18/66

18

IKS ezartzeko

ereduzko prozesua

1. Konpromisoa

2. Hasierako ebaluazioa

3. Ingurumenari buruzko politika definitzea

4. Plangintza

5. Aplikazioa

6. Kontrola eta ebaluazioa

7. Adierazpena

8. Egiaztapena edo/eta ziurtapena

9. Kanpoko komunikazioa eta ustiapena

10. Berrikuspena eta hobekuntza

11. Etengabeko hobekuntza


19/66

19

4. IKS EZARTZEKO FASEAK

• 1. fasea: proiektua definitzea eta jakinaraztea

• 2. fasea: IKS diseinatzea

• 3. fasea: sistema abiaraztea

• 4. fasea: auditoretza eta sistemaren ziurtapena


20/66

20 Adibidea: Ascable, S.A.ren IKSren eskema orokorra.

CE 761/2001 ARAUDIA / UNE-EN ISO 14001

KALITATE ETA INGURUMENARI

BURUZKO POLITIKA

ESKULIBURUA: Q.V.00“Ingurumena Kudeatzeko

Sistemari buruzko Eskuliburua”

PLANGINTZA:Ingurumenaren gaineko

alderdiak identifikatzeko eta

katalogatzeko prozedurak,

legezko eskakizunak eta

enpresak lortu beharreko

helburuak eta xedeak daude

atal honetan.

EZARPENA ETA

FUNTZIONAMENDUA: Atal honetan honako hauek daude:

ASCABLE, S.A.KO egitura eta

pertsonala definitzeko laneko

prozedurei edo prozedurei buruzko

dokumentazioa; IKS egiteko

baliabideak; pertsonal guztiaren

trebakuntza identifikatzeko etaziurtatzeko, IKSaren gaineko

kanpoko eta barneko komunika-

ziorako prozedurak; beharrezko

dokumentazioa eta horren gaineko

kontrola; ingurumenean eragin

handia duten prozesuen gaineko

kontrolak eta larrialdietarako planak

egokitzea ingurumenaren arloko

balizko egoera eta istripuetarako.

FROGATZEA ETA

ZUZENTZEA: Atal honetan beharrezko

dokumentazio guztia dago IKSak

behar bezala funtziona dezan.

Honako hauek biltzen ditu:

neurketak eta jarraipena egiteko

prozedura, bat ez etortzeak,

zuzenketa-lanak, prebentzioa etaprozesuaren hobekuntza,

erregistroak eta sistemak ondo

funtzionatzen duela erabakitzeko

IKSaren auditoretzak

BERRIKUSPENA:Eta azkenik ASCABLE,

S.A.ko zuzendaritzak egiten

duen berrikuspena.

Berrikuspenaren xedea

sistemaren funtzionamendua

egiaztatzea da bildutako

informazioarekin, baita

enpresaren gaineko IKSarenebaluazioa egitea ere.

ETENGABEKO HOBEKUNTZA


21/66

21

1. Fasea: proiektua definitzea eta jakinaraztea

KONTRATUA

LANEKO

DOKUMENTUA

BILERAK,

HITZALDIAK ETA

IDATZIZKOINFORMAZIOA

1. ZUZENDARITZAREN

KONPROMISOA

2. PROIEKTUAREN

OINARRIAK DEFINITZEA

3. KORPORAZIOARENKOMUNIKAZIOA

1. fasea


22/66

22

• Enpresako zuzendaritzak konpromisoa hartu behar du

lehenengo baldintza gisa; beharrezko azpiegitura etabaliabideak jarriko ditu (giza baliabideak eta baliabide

ekonomikoak).

• Kontratua egin ohi da IKS ezartzeko baldintzekin.

• Ondoren, proiektuaren oinarriak definitzen dira zehatz-

-mehatz dokumentu batean:

- Erabili beharreko ziurtapen-araua

- Ezarpenaren eremua

- Sistema ezartzeko eta ziurtatzeko epea

- Bestelako kudeaketa-sistemekiko elkarreraginak

• Inplikatutako guztiei jakinarazten zaie proiektua (batzarrak,

hitzaldiak...)


23/66

23

2. fasea: IKS diseinatzea

2. fasea

4. INGURUMENARI BURUZKO

HASIERAKO BERRIKUSPENA

5. INGURUMENAREN

GAINEKO ESKAKIZUNAK

LEHENESTEA

6. SISTEMAREN

PLANGINTZA EGITEA

INGURUMENARI BURUZKO

HASIERAKO BERRIKUSPENA

INGURUMENARI BURUZKO POLITIKA

HELBURUAK ETA XEDEAK

KONTRATUAREN ZEHAZTAPENAK


PROGRAMAK

INGURUMENA KUDEATZEARI

BURUZKO ESKULIBURUA

PROZEDURAK


24/66

24

Ingurumenari buruzko hasierako berrikuspena

Ingurumenari buruzko hasierako ebaluazioa egiten da

jarduera identifikatu eta baloratzeko, honako hauei

dagokienez:- Lehengaiak

- Produktuak

- Prozesuak

- Energia

- Era guztietako igorpenak

- Istripuak izateko arriskua

- Ingurumen-eraginei buruzko zerrenda

Ebaluatzeko lehentasuna dutenak


25/66

25

Ingurumen--efektua

Benetakoa eta balizkoa

Efektuen maila

Energia

kudeatzea

Energiaren kantitatea eta jatorria

Kontsumoa murrizteko moduak

Energia berriztagarriak erabiltzeko balizko bideak

Pertsonalak

udeatzea Jarduera, eginkizunak, informazioa, trebakuntza


26/66

26

Materialak

eta

ondasunak

Produktuen ingurumen-efektuak

Lehengaiak hautatzea eta kudeatzea

Hainbat produktu erabiltzea eta kentzea

Murrizketaren bidezko berreskuratzea

Garraiatzea eta biltegiratzea

Hondakinakkentzea

Maneiatzea, biltegiratzea eta garraiatzea

Murriztea

Berreskuratzea, berriz erabiltzea eta

birziklatzea


27/66

27

Igorpenak

Atmosferako eta uretako igorpenak murriztea

Berriz erabiltzea

Birziklatzea

Zarata Murriztea, prozesu zaratatsuak, zarataren ondorioak...

Produktu

berriak

Materialak, erabilera, birziklatzea, kentzea

Bilgarriak, banaketa

Hornidura Hornitzaileen jarduna, kontrola


28/66

28

Istripuak

Ingurumen-istripuen balizko efektuak

Prebentzio-planak, kontingentzia

Kanpoko

informazioa

Tokiko taldeen eta erakundeen interesa

Intereseko taldeen eragina

Efektuei eta jarduerei buruzko argibideak


29/66

29

Enpresak ingurumenari buruzko legearen aldetik duen

betetze-maila eta ondorioak finkatu ondoren, hobetu

daitezkeen arloak hartuko dira aintzat, eta ingurumenari

buruzko ekintza-plana edo kudeaketa-programa egingo da

lehentasunak ezarrita.

Arautegia betetzea abiatzeko gutxieneko baldintza da

Ekintza-planaren ondotik, ingurumenari buruzko politika

diseinatuko da: printzipioen eta asmoen adierazpena, legea

betetzeko konpromisoa (etengabe hobetzeko neurriakezartzea gomendatzen da).


30/66

30

Adibidea: Grupo HidroCantábrico-ren ingurumenari buruzko

politikaren gaineko dokumentuaren azala.

Bost geruzak babesten dute gure Lurreko bizitza, eta bost

dira ingurumenerako gure politikaren helburuak.

Helburuok ezagutzea da horiek betetzeko lehen pausoa

INGURUMENERAKOINGURUMENERAKO

POLITIKAPOLITIKA


31/66

31

Gure langileak ingurumenaren arloantrebatzeko, jabearazteko etakomunikatzeko bide egokiak ezartzea.

5. Ezartzea

Ingurumena babesteko gure konpromisoaezagutaraztea gizarteari oro har.4. Jakinaraztea

Ingurumenaren arloan etengabe hobetzeko

konpromisoarekin bat datozen helburuaketa xedeak ezartzea.3. Neurtzea

Ingurumenari buruzko legeria etaarautegiak betetzea eta gure hornitzaileekHidroCantábrico-k ingurumenaren aldetikeskatutako baldintzak betetzen dituztelabermatzea.

2. Eskatzea

Sozietateari balioa ematea, ingurumenaerrespetatzea eta babestea eta gizarteak

ekonomiarekin duen erantzukizunauztartuz, betiere enpresa GarapenIraunkorrera bideratuta.

1. Transferitzea

Adibidea: Gurpo HidroCantábrico-ren ingurumenari buruzko

politikaren gaineko gakoak


32/66

32

Ingurumenaren arloko betekizunak lehenestea

IKS garatzeko hainbat dokumentu egiten dira:

- Ingurumenari buruzko programak : eremu bereko helburu

bat edo helburu-multzo bat lortzeko balio dute,erantzukizunak, bitartekoak eta denborak esleituta.

- Ingurumenari buruzko eskuliburua: sistemaren laburpena:ingurumenari buruzko politika, helburuak, programak eta

prozedurak dakartza.

- Prozedurak : ingurumen-efektuak dituzten zenbait arlotako jardueretarako diseinatuak; argiak eta erabilerrazak izan

behar dute.


33/66

33

3. fasea: IKS ezartzea

7. INPLEMENTATZEA

8. SISTEMA EGOKIA DELA

ETA BETETZEN DELA

EGIAZTATZEA

TREBAKUNTZA-PROGRAMA

LANEKO JARRAIBIDEAK


ERREGISTROAK

INGURUMENARI BURUZKODOKUMENTAZIOA

3. fasea


34/66

34

Bi etapa ditu:

a) Sistema inplementatzea: maila guztietan abiaraztea;

hainbat dokumentu banatzen dira:

- laneko jarraibideak: jarduera zehatzean jardutekomoduak azaltzen dituzte zehatz-mehatz.

- ingurumen-erregistroak : jardueren egunerokotasunari

eta gorabeherei buruzko egoera-orriak.

Ingurumenari buruzko agirien fondo bat antolatzen da:

kontsultarako agirien eta txostenen corpusa.


35/66

35

b) Sistema egokitzen eta betetzen dela egiaztatzea:emaitzak etengabe aztertzen dira arautegiarekin eta

helburuekin bat etorriz (aldez aurretik ezarritako metodoari

jarraituz); sistema betetzen ez bada, sistemaren plangintza

eta inplementazioa berrikusten dira.

Bat ez etortzea

gertatzen denean:


36/66

36

Egiaztapenak ez betetzea: ekintza

zuzentzaileak eta prebentziokoekintzak.

BAT EZ ETORTZEA

IKERKETA

ZUZENKETA ETA

PREBENTZIOKO EKINTZAK

EGINKIZUNAK

- Bat ez etortzea berriz ez gertatzea galaraztea

- Ingurumen-eraginak txikitzea

- Hasitako ekintzen eraginkortasuna baloratzea

- Fabrikako hutsuneak edo akatsak

- Ekipo nagusietako edota

osagarrietako hutsuneak edo

akatsak. Giza akatsak

- Sistemaren hutsuneak

- Bat ez etortzearen arrazoia

- Zuzenketa definitzea eta abiaraztea

- Prebentzioko kontrolak praktikan

jartzea edo aldatzea

- Dokumentatutako prozeduretako

aldaketen erregistroa

JATORRIA


37/66

37

4. fasea: auditoretza eta ziurtapena

Fase honetan auditoretzak egiten dira eta sistema berrikusi

eta ziurtatu egiten da.

Auditoretza: aldian-aldian egingo du barneko edo kanpoko

pertsonalak. Hainbat helburu ditu:

- Legea betetzen dela egiaztatzea oinarrizko eskakizun gisa.

- IKS hobetzea.

- Proposaturiko helburuetarako sistema egokia dela erabakitzea.

- Ingurumenaren gaineko jardunaren betetze-maila erabakitzea.

Auditore-taldeak zuzendaritzari aurkeztuko dizkio ondorioak.


38/66

38

Zuzendaritzak sistema berrikustea:

Sistema berrikusi egiten da egokitzeko, eta ondorioak Inguru-menari

buruzko Adierazpenean jasotzen dira: bere jarduerak eta emaitzak

ezagutarazteko enpresak egiten duen dokumentua.

Honako hauek dakartza Ingurumenari buruzko Adierazpenak:

- Aurkezpena: enpresaren datuak, arduraduna, egiaztatzailea

- Enpresaren jarduera

- Ingurumen-efektu handiei buruzko balorazioa- Aldaketa handiak aurreko adierazpenari dagokionez

- Kantitateei buruzko laburpena: hondakin solidoak, isurketak,

igorpenak, zarata, energia, ura, lehengaiak...

- Ingurumenaren errendimenduarekin lotutako faktoreak- Ingurumenari buruzko politikaren aurkezpena

- IKSaren aurkezpena

- Hobetzeko helburu zehatzak, zenbatuak eta denboran ezarriak


39/66

39

Egiaztapena eta ziurtapena:

Sistemaren eraginkortasuna frogatu ondoren, sistema

ziurtatzeko eskatzen da:

Egiaztapena: egiaztapena egitea CEE 1836/93

Araudiari dagokionez.

Ziurtapena: kreditatutako ziurtapen-erakundeek egindako

ziurtapena, ISO-14001 Arauari dagokionez.


40/66

40

ISO-14001 ARAUA

1836/93 ARAUDIA (EEE)

IKS

ZIURTAPENA,ziurtapena egiteko

kreditatutako

erakundeen eskutik

EGIAZTAPENA,kreditatutako ingurumen-

erakundeak edota

egiaztatzailearen eskutik


41/66

41

Adibidea:

Alacanteko

Udal Uren

ISO 14001Ziurtapena.

5 INGURUMENA KUDEATZEKO


42/66

42

5. INGURUMENA KUDEATZEKO

SISTEMAKLegeria

Inplementazio

administratiboa

eta judiziala

NAHITAEZKOAK

BORONDA-

TEZKOAK

Zuzentzekoak

edota

prebentziokoak

PrebentzioaSistemari

borondatez

atxikitzeko arauaketa erregulazioak

Ingurumena

kudeatzeko

sistema

Europako EMAS Sistema

(1836/93 Araudia)

IKSaren Arauak (ISO

14.001 UNE/BS/IS)

Europako etiketa

ekologikoa

(CE 8890/92 Araudia)

Kataluniako ingurumena-

ren kalitatearen bermearen

adierazgarria (316/94

Dekretua)

Produktua

Ingurumena kudeatzeko borondatezko sistemak legezko


43/66

43

Ingurumena kudeatzeko borondatezko sistemak legezko

eskakizunetatik haratago doaz:

* ISO-14001 Araua: ingurumena kudeatzeko sistemei

buruzkoa; sistemak erabiltzeko zehaztapenak eta ildoak ditu.

* 1836/93 Araudia: horri esker, industriaren arloko enpresak

beren borondatez atxiki dakizkioke EMAS ingurumenaren

kudeaketako eta auditoretzako sistemari EMAS (EcoMana-

gement and Audit Scheme - Ingurumenaren Kudeaketako

eta Auditoretzako Erkidego-sistema).

Filosofia bera dute biek, baina konpromiso-maila

ezberdina.


44/66

44

ISO-14001:

- Nazioarteko aplikazioa

- Orokorragoa

- Ez da hain zorrotza

EMAS:

- Aplikazio ofiziala du EBn- Ingurumena babesteko maila handiagoa

- Zorrotzagoa

- Edozein arlorentzat egina

- Gizartearen eta administrazioaren

errekonozimendu handiagoa.


45/66

45

EMAS SISTEMA ISO-14001

KONTZEPTUA

Araudia da. Araua da.

Europako Batasunean da baliozkoa.Mundu osoan da

baliozkoa.

Hasieran industriarako, energia produzitzeko eta

hondakinak tratatzeko baliozkoa. Egun arlo

guztietan da baliozkoa.

Arlo guztietan da

baliozkoa.


46/66

46

APLIKAZIOA

Ingurumenaren gaineko jarduna zentzuz eta

etengabe hobetzeko konpromisoa; ingurumen-

eragina gutxitzea, ekonomiaren aldetik bideragarriaden aplikazioari dagozkion mailak gainditu gabe.

Sistema etengabe

hobetzeko eta

kutsaduraren gainekoprebentzioa egiteko

konpromisoa.

Herri-agintariei laguntzea.

Enpresaren jardueraren ingurumen-eraginariburuzko informazioa ematea herritarrei.

Azpikontrataturiko enpresek ingurumenari buruzko

arau baliokideen arabera lan egin dezaten eskatzea.

Ez dago kanpoko jakinarazpenari eta

azpikontratistei

buruzko aipamenik.

Ingurumenari buruzko hasierako ebaluazioa

nahitaezko eskakizuna da.

Ingurumenari buruzko

ebaluazioa

gomendagarria da IKS

ezarrita ez badago.


47/66

47

Enpresaren ingurumenari buruzko

auditoretza. Auditoretzak gehienez hiru urteko epealdian

egingo dira.

IKSaren auditoretzak. Ez

da eperik jartzenauditoretzak egiteko.

Ingurumenari buruzko adierazpena idaztea

herritarrak jakinaren gainean jartzeko.

Ez da beharrezkoaingurumenari buruzko

adierazpena egitea.

Beharrezkoa izango da kreditutako erakunde

batek ziurtapena egitea, baita ingurumenari

buruzko adierazpena baliozkotzea ere.

Ziurtapenak egiteko

edozein erakundek egin

dezake ziurtapena.

Erakunde eskudunak baliozkotutako

ingurumenari buruzko adierazpena

erregistroan inskribatu behar da.

Ez da beharrezkoa

ingurumenari buruzko

adierazpena erregistroan

inskribatzea.


48/66

48

2003KO INGURUMENARI BURUZKO ADIERAZPENA

AURKIBIDEA

Adibidea: Ascable, SA enpresaren 2003ko Ingurumenari buruzko

Adierazpenaren azala. Adierazpen hori argitaratzea ezinbesteko

izapidea da EMASen bidez egiaztaturiko enpresentzat.

1. JARDUEREN AZALPENA


49/66

49

2. PROZESUEN AZALPENA

2.1. Estrusioa

2.2. Uhala jartzea/ muturrak pasatzea

2.3. Kablea jartzea/biltzea

2.4. Zintarriak jartzea

2.5. Txirikordatzea/orgatxoan sartzea

2.6. Uztaiak, zenbakiak edo markak margotzea

2.7. Harilkatzea2.8. Biltegiak

2.9. Paketeak egitea

2.10. Mantentzea

2.11. Administrazio- eta kontabilitate-prozesuak

1.1. Organigrama

3. KALITATEAREN ETA INGURUMENAREN GAINEKO POLITIKA

4. ASCABLE, S.A.REN INGURUMENA KUDEATZEKO SISTEMA

5. INGURUMENAREN GAINEKO JARRERA

5.1. Lehengaien kontsumoa

5.1. Energiaren kontsumoa

5.2. Lurrak5.3. Uraren kontsumoa

5.4. Sortutako hondakinak

5.5. Hondakin-urak

5.6. Atmosferako igorpenak

5.7. Kanpoko zarata

5.8. Barneko zarata

5.9. Ingurumeneko istripuak eta larrialdiak

Ascable,

S.A.ren 2003ko

IAren aurkibidea

6. ENPRESAREN INGURUMENAREN GAINEKO EZAUGARRI ETA ERAGIN HANDIAK


50/66

50

6.1. Ingurumenaren gaineko ezaugarri eta eragin handiak

6.2. Ebaluazio-irizpideak

7. INGURUMENARI BURUZKO PROGRAMA

7.1. Ingurumena kudeatzeko sistemaren xedeak eta helburuak

7.2. Ontzien hondakinen gaineko prebentzio planaren helburuak

8. INGURUMENAREN GAINEKO BESTE ZENBAIT FAKTORE

8.1. Teknologia berria eskuratzea

8.2. Material plastikoak

9. EGIAZTAPENA


51/66

51

Adibidea: Cementos

Rezola enpresaren 2003koJasangarritasun Txostena.

ISO ziurtapenak ez du IA

aurkezteko eskatzen. Hala

ere, jendaurrekoinformazioa ematearen

aldeko jarrerari jarraituz,

zenbait enpresak txosten

alternatiboak argitaratzen

dituzte, Jasangarritasun

Txosten hau esate

baterako. Bi dokumentu-

-mota horien edukia oso

antzekoa da.


52/66

52

ngurumen-

-kude ket INGURUMEN-KUDEAKETA

EGIAZTATUAE-EU-000011

6 ISO 14001 ARAUA


53/66

53

6. ISO-14001 ARAUA

Enpresek, industriaren eremuan, ISO-14000 arauak baliatzeko joera

handiagoa dute EMAS erabiltzeko baino, ISO-4000 Araua hain

zorrotza delako. Arau-sorta horretatik 14001 Araua da industriako

berezkoena: “Ingurumena kudeatzeko sistemak. Sistemak

erabiltzeko zehaztapenak eta jarraibideak”.

Arau laburra eta zabala da, nazioartekoa eta oso orokorra, hainbat

industriari aplika dakiokeena. Arauari esker honako hauek lortzen

dituzte enpresek:

- IKS ezartzea edo hobetzea.

- Ingurumenari buruzko legeria eta politika propioa betetzea.- Irudi positiboa ematea kanpora begira.

Biosfera babestea


54/66

54

ISO-14001

Arauaren

oinarrizkoprintzipioak:

Hondakinak murriztea

Arriskuak gutxitzea

Herritarrei argibideak ematea (herritarrentzako

informazioa eskatzen du)

Zuzendaritzaren konpromisoa

Natur baliabideen erabilera iraunkorra

Auditoretza eta txostenak

Bi f b b t


55/66

55

ISO-14001

Arauaren

oinarrizkoprintzipioak:

Biosfera babestea

Hondakinak murriztea

Arriskuak gutxitzea

Herritarrei argibideak ematea (herritarrentzako

informazioa eskatzen du)

Zuzendaritzaren konpromisoa

Natur baliabideen erabilera iraunkorra

Auditoretza eta txostenak

Arauaren egitura:


56/66

56

g

• Sarrera

• Xedea eta erabilera-eremua

• Kontsultarako arauak

• Definizioak

• IKSaren eskakizunak

• Eranskinak

- Orokorrak- Ingurumenari buruzko politika

- Plangintza

- Ezarpena eta funtzionamendua

- Egiaztapena eta zuzenketa-lana- Zuzendaritzaren berrikuspena

ISO-14001 Araua ezartzea:


57/66

57

Zuzendaritza: ingurumen-politika finkatzea

Enpresa: Ingurumenari buruzko hasierako ebaluazioa

Ingurumenari buruzko programa

Ingurumena

Kudeatzeko Sistema

Sistemaren

auditoretza

Ingurumen-

-helburuak

IKS

Eskakizun orokorrak


58/66

58

- Ingurumenari buruzko politika definitzea- Jardueraren eta arriskuen ingurumeneko arloa identifikatzea

- Informazioa eguneratuta izatea

- Legezko eskakizunak errespetatzea

- Beharrezko baliabideak izatea eta ordezkari bat izendatzea

- Hartutako erabakiak jakinaraztea eta jasota uztea- Larrialdietarako planak kontrolatzea eta zuzentzea

- Ingurumenaren gaineko erregistroak gordetzea eta eguneratzea

- Ingurumenaren gaineko parametroak ikuskatzea eta neurtzea

- Araua aplikatzen dela etengabe ziurtatzea

ISO-14001 prozesua

PLANIFIKATZEA

EGIAZTATZEA

PRAKTIKAN

JARTZEABERRIKUSTEA

Ingurumenari buruzko politika


59/66

59

Ingurumenari buruzko politika

Ingurumenari buruzko politika definitzeko eskatzen da IKSaren

eragile gisa, honakoak aintzat hartuz:

– Egokia izatea enpresa-motarako. – Hobetzeko konpromisoa, kutsaduraren gaineko prebentzioa

eta legea betetzea. Ingurumenaren arloko erabateko

kudeaketaren printzipioak erabili beharra dakar.

– Helburuek zehatzak, zenbatuak eta deboran zehaztuak izanbehar dute.

– Dokumentatua izatea, egunean egotea eta guztiei

jakinarazia izatea.

Plangintza:

) I l k i k id tifik t k d k t t k


60/66

60

a) Ingurumenaren arloko gaiak: identifikatuak, dokumentatuak,

eguneratuak.b) Legezko eskakizunak: enpresaren erantzukizuna da behar

bezalako informazioa izatea.

c) Xede eta helburuak: lortu beharreko xedeak ezarri etaeguneratu behar dira, ingurumenari buruzko politika

propioarekin bat etorriz.

Helburuek benetakoak, egingarriak etaneurgarriak izan behar dute

d) Ingurumena kudeatzeko programak: ingurumenari buruzko

politika nola garatuko den zehaztu egin behar du enpresak:helburuak, datak, kudeaketaren arduradunak, etab.

Ez du ingurumenaren kostuak zenbatzea eskatzen

Ezarpena eta funtzionamendua


61/66

61

a) Egitura eta erantzukizunak: erantzukizunak ezarri, horien gainekoinformazioa eman eta banatu egin behar dira. Beharrezkoak diren

giza baliabideak eta baliabide teknologikoak eta ekonomikoak

esleitu behar dira.

b) Trebakuntza, jabearaztea eta lanbide-gaitasuna: pertsonala

informatzea eta trebatzea (ikastaroak, jardunaldiak...); guztiek izan

behar dute honako hauen berri:

- Jardueraren egungo eta balizko ingurumen-eragina- Prozedurak ez betetzeak ekar litzakeen ondorioak

c) Komunikazioa: nahitaezkoa da bi mailatan:

- Barneko komunikazioa- Kanpoko komunikazioa

Jakinarazpenen kopiak gorde egin behar dira.

d) IKSaren dokumentazioa


62/66

62

Enpresak eguneratua izan behar du dokumentazioa, eta

horretarako, honako hauek bermatuko ditu:- Agiriak aldian-aldian berrikustea eta zuzentzea

- Agiriak bizkor eta erraz identifikatzea eta argitzea

- Agiriak etengabe eguneratzea

- Zaharkituta dauden agiriak identifikatzea eta biltzea

Ez da zehazten datuen kontrola nola egin behar den.

e) Eragiketen kontrola: ingurumenean eragina duten jarduerakidentifikatzea horien plangintza egiteko:- Desbideraketak saihesteko prozedurak ezartzea

- Prozeduretako irizpideak ezartzea

- Norberaren ingurumenari buruzko politikak ukitzen dituen kanpoko

ondasun eta zerbitzuetarako irizpideak ezartzea

f) Ingurumenari buruzko larrialdietarako planak: saioak egitea eta

larrialdietarako planak berrikustea eta eguneratzea.

Egiaztatzea eta zuzentzea


63/66

63

a) Ingurumenaren ezaugarriak eta parametroak jarraitzea etaneurtzea (agirietan agerrarazi behar dira).

b) Bat ez etortzea, zuzenketak eta prebentzioko neurriak:

Bat ez etortzea: IKSari lotuta ez

dagoen gertaera edo egoera

Bat ez etortzea gertatzen denean, neurri zuzentzaileak eta

prebentzioko neurriak betearaziko ditu zuzendaritzak (agirietan

agerrarazi behar dira).

c) Erregistroak: arauen eta araudien prozeduren erregistroak aldian-

-aldian eguneratzea.

d) IKSaren hasierako ziurtapenaren auditoretza: arauaren


64/66

64

d) IKSaren hasierako ziurtapenaren auditoretza: arauaren

eskakizunak betetzen direla ziurtatzeko auditoretzak egingo dira,eta horien emaitzaren berri emango zaio zuzendaritzari.

Auditorea barrukoa zein kanpokoa izan daiteke, eta emaitza

agirietan utziko da jasota.

EZ da egingo sistema legeari lotzen zaion

egiaztatzeko auditoretzarik, IKS ISO-1401

Arauarekin bat datorren ala ez egiaztatzeko baizik,enpresak sinatutako eran.

e) Zuzendaritzak berrikuspena egitea: auditoretzaren ondotik,emaitzak berrikusi egingo ditu zuzendaritzak sistema egokia dela

bermatzeko, eta azken ebaluazioa egingo du sistemaren balizko

aldaketa egiteko.

IKSaren ziurtapena ISO 14001 Arauaren arabera eta ziurtapenari

eusteko auditoretzak


65/66

65

eusteko auditoretzak

Sistemaren eraginkortasuna egiaztatu ondoren, eta araua betetzeko,

ziurtapena eskatuko zaie ziurtapena egiteko erakunde kreditatuei.

Erakunde horiek enpresatik apartekoak izango dira, eta gaitasun

tekniko eta kualifikatua izan beharko dute.

Ondoren, tasak ordaindu eta erregistro-zk bat esleitzen zaio

enpresari; horri esker, ziurtagiria ematen duen erakundearen

logotipoa erabil daiteke.

Ziurtapenari eutsi ahal izateko auditoretzak egiten dira urtero,

enpresaren barneko auditoretzetan oinarrituak, betiere ingurumenari

buruzko arautegia urratzeari buruzko aktarik ez badago.

ERANSKINA: IKS-EN ARAUTEGIA


66/66

66

EMAS

761/2001 (EEE) Araudia (2001-03-19); horri esker, beren

borondatez ingurumenaren kudeaketako eta auditoretzako erkidego-

-sistema bati atxiki dakizkioke enpresak (EMAS). EMAS-i buruzkoaurreko arautegiaren oinarrizko arauak biltzen ditu (1836/93

Araudia, 1993-06-29), eta arlo gehiago sartu direnez, enpresen

atxikimendu-kopuruak gora egin du.

ISO 14001:2005 Araua

EAE

EAEko ingurumena babesteari buruzko 3/1998 (1998-02-27) Lege

Orokorra (EHAE, 59. zk., 98.03.27koa).Josean Kijera

PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak

Documents

Transcript of PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak