Os apelidos de Rianxo Ana Boullón Universidade de Santiago de Compostela

Como nos chamabamos os galegos na antigüidade

• Na Gallaecia castrexa Caeleo Cadroiolonis f(lilius) Cilenus ⊃ Berisamo

(Caeleón, fillo de Cadroiolón, da comunidade dos Cilenos, do castro de Berisamo)

• Sistema romano Praenomen / nomen (gens) / cognomen / agnomen

Decimus Iunius Brutus Callaicus (138 a.C.) Q[uintus] Voconius Rufinus Callaecus (200 d.C.)

• Gallaecia romana (nome + nome do pai en xenitivo)

Docia Reburri, Medamus Camali, Flavus Flavini, Maternus Rufi...

Ano 1255

• Na Baixa Idade Media: dobre nome

1. Patronímico Orraca Méndez (filla de Mendo), Lourenço Eanes (fillo de Johán Romeu),

Costança Martís (filla de Martín Nunes ), Fernán Migueez (fillo de Miguel da Fonte)

2. Alcumes ou sobrenomes Guterre Ferreiro; Fernando Roxo, Roy Cao; Pero Louçao, Sueiro Garrido, Pero Salgado, Gonçalo Raposo

3. Topónimos • Joan das Çerdeiras, Diego d’Esteyro, Tareixa de Ferreiros, Aldara de Moldes • Nicolao Ribeira, Afonso Salgueiro, Álvaro Seoane, Lopo de San Jurjo

A castelanización

Libro de fábrica de San Miguel de Treos (Vimianzo), ano 1783

Ano 1835, Archivos Estatales del Ministerio de Educación, Cultura y Deporte

Frei Martín Sarmiento [1746]: Coloquio en mil duascentas coplas galegas. Facsímile do orixinal autógrafo. Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega. Edición divulgativa, feita e anotada por H. Monteagudo: La Voz de Galicia / Ed. Galaxia, 2002.

Perucho dos Merlos, Maruxa das Rulas, Xepiño da Fonte, Minguiña do Rego.

Antón de Domayo

Mamed de Salcedo Albertos de Coiro Macías de Hermelo

Martiño dos Cobres,

Bartolo do Teso, Bieito d’Ardán, Bras de Montezelo,

Roque de Beluso, Bastián do Castelo, Jhan de Figueirido, Mingos do Penedo. Lucía da Esculca, Thereixa do Cerro, Farruca da Braña, Marta dos Rexelos Andrea da Chauza, Thomasa d’Outeyro Catuxa do Mato, Mariña a do Cego.

O poeta Marcos da Portela

•Lei do Rexistro Civil de 1857: Nome(s) + 1º apelido paterno + 2º apelido materno

• Lei de Rexistro Civil (1957) artigo 54: os nomes teñen que consignarse exclusivamente en castelán

O franquismo (País Vasco, 1936)

Datos: Censo de poboación de Galicia do ano 2002 (INE)

http://www.rianxofala.com/apelidos

1. Rodríguez 2. Figueira 3. Romero 4. Ordóñez 5. Rial 6. Tubío 7. González 8. Vicente 9. Iglesias 10. Otero 11. Rey 12. Abuín 13. Lorenzo 14. Fernández 15. Martínez 16. Pérez 17. Gomez 18. García 19. Miguéns 20. Alcalde

21. Suárez 22. Ces 23. Vidal 24. Carou 25. Piñeiro 26. Vázquez 27. Blanco 28. Castro 29. Sobradelo 30. Quintáns 31. Varela 32. Muñiz 33. Calvo 34. Collazo 35. Somoza 36. Moares 37. Sóñora 38. Cespón 39. Galbán 40. Domínguez

1. Rodríguez 2. Figueira 3. Romero 4. Ordóñez 5. Rial 6. Tubío 7. González 8. Vicente 9. Iglesias 10. Otero 11. Rey 12. Abuín 13. Lorenzo 14. Fernández 15. Martínez 16. Pérez 17. Gomez 18. García 19. Miguéns 20. Alcalde

21. Suárez 22. Ces 23. Vidal 24. Carou 25. Piñeiro 26. Vázquez 27. Blanco 28. Castro 29. Sobradelo 30. Quintáns 31. Varela 32. Muñiz 33. Calvo 34. Collazo 35. Somoza 36. Moares 37. Sóñora 38. Cespón 39. Galbán 40. Domínguez

Os patronímicos

Ordoño II (871- 924), rei de Galicia desde o ano 910 e rei de Galicia e León desde o 914.

ORDÓÑEZ

Ordoño, de orixe discutida: prerromana, en relación co vasco ordongo ‘bravo, valente’, ordoski ‘macho’, ordotz ‘verraco’; ou do latín Hordonius, de orixe etrusca

2036 ocorrencias

Patronímico de Miguel

Miguéns • 2.170 en Galicia • 320 en Rianxo

Miguez • 11.211 en Galicia

• 14 en Rianxo

GALBÁN

Do francés Gauvain, adaptación dun nome céltico bretón. Personaxe da materia de Bretaña, o sobriño do rei Artur. Chegou a Galicia probablemente difundido a través do Camiño de Santiago.

Galván 193, Galbán 569

• 1. Rodríguez • 2. Figueira • 3. Romero • 4. Ordóñez • 5. Rial • 6. Tubío • 7. González • 8. Vicente • 9. Iglesias • 10. Otero • 11. Rey • 12. Abuín • 13. Lorenzo • 14. Fernández • 15. Martínez • 16. Pérez • 17. Gomez • 18. García • 19. Miguéns • 20. Alcalde

• 21. Suárez • 22. Ces • 23. Vidal • 24. Carou • 25. Piñeiro • 26. Vázquez • 27. Blanco • 28. Castro • 29. Sobradelo • 30. Quintáns • 31. Varela • 32. Muñiz • 33. Calvo • 34. Collazo • 35. Somoza • 36. Moares • 37. Sóñora • 38. Cespón • 39. Galbán • 40. Domínguez

Os nomes de lugar

MOARES

A partir do nome de lugar Moares (Rois), aplicado a elevacións ou prominencias no terreo que teñen formas similares a unha moa

Localización xeográfica dos (micro)topónimos Castro e O Castro (PTG)

Distribución do apelido Castro (CAG)

COMOXO

167 en Galicia 114 en Rianxo Dun lugar de Boiro

a.1606. Foro feito por Maximiliano de Austria, arcebispo de Santiago, a Gregorio González Comoxo, veciño da viia de Rianxo

1. Rodríguez 2. Figueira 3. Romero 4. Ordóñez 5. Rial 6. Tubío 7. González 8. Vicente 9. Iglesias 10. Otero 11. Rey 12. Abuín 13. Lorenzo 14. Fernández 15. Martínez 16. Pérez 17. Gomez 18. García 19. Miguéns 20. Alcalde

21. Suárez 22. Ces 23. Vidal 24. Carou 25. Piñeiro 26. Vázquez 27. Blanco 28. Castro 29. Sobradelo 30. Quintáns 31. Varela 32. Muñiz 33. Calvo 34. Collazo 35. Somoza 36. Moares 37. Sóñora 38. Cespón 39. Galbán 40. Domínguez

Os alcumes

• Romero 20.086 (574 en Rianxo)

• Romeu 336 • Romeo 344 • Romaní 356 • Romeiro 1

• Do lat. ROMAEUM,

proveniente do gr. rhomaios, der. de Roma

Romeu (336)

Romeo (361)

• 1. Rodríguez • 2. Figueira • 3. Romero • 4. Ordóñez • 5. Rial • 6. Tubío • 7. González • 8. Vicente • 9. Iglesias • 10. Otero • 11. Rey • 12. Abuín • 13. Lorenzo • 14. Fernández • 15. Martínez • 16. Pérez • 17. Gomez • 18. García • 19. Miguéns • 20. Alcalde

• 21. Suárez • 22. Ces • 23. Vidal • 24. Carou • 25. Piñeiro • 26. Vázquez • 27. Blanco • 28. Castro • 29. Sobradelo • 30. Quintáns • 31. Varela • 32. Muñiz • 33. Calvo • 34. Collazo • 35. Somoza • 36. Moares • 37. Sóñora • 38. Cespón • 39. Galbán • 40. Domínguez

As formas castelanizadas

Martís Martínez

213 ocorrencias 113.448 ocorrencias

Losada Lousada

9.966 ocorrencias (107 en Rianxo) 39 ocorrencias

Otero 42667 (452 en Rianxo)

Outeiro 341

Os apelidos na lei, hoxe • Lei 40/1999: permite «regularizalos

ortograficamente cando a forma inscrita no Rexistro non se adecúe á gramática e fonética da lingua española correspondente»

• Pódese escoller a orde dos apelidos: o da nai ou o do pai

• http://www.usc.es/snl/dinamiza/galeguiza1.htm

29

• Real Academia Galega (2016)

• Listaxe de1500 apelidos estandardizados

• Descubre a forma correcta do teu apelido!

Os apelidos son nosos, son da nosa familia, son do noso país, veñen da nosa lingua, mostran a nosa historia e a nosa sociedade